interviu kompozitor ioseb bardanaSvilTanmravlismTqmeli bolo xuTi sityva imaze metyvelebs, rom...

36
saqarTvelos ebraelTa msoflio kongresis Jurnali # 8, ianvari 2011 kompozitor interviu gv. 10-11 ioseb bardanaSvilTan

Transcript of interviu kompozitor ioseb bardanaSvilTanmravlismTqmeli bolo xuTi sityva imaze metyvelebs, rom...

Page 1: interviu kompozitor ioseb bardanaSvilTanmravlismTqmeli bolo xuTi sityva imaze metyvelebs, rom izrdeba Cveni Temis imiji da maRldeba misi avto-riteti. xanuqis dResaswaulze Cveni kon-gresis

saqarTvelos ebraelTa msoflio kongresis Jurnali #8, ianvari 2011

kompozitorinterviu

gv. 10-11

iosebbardanaSvilTan

Page 2: interviu kompozitor ioseb bardanaSvilTanmravlismTqmeli bolo xuTi sityva imaze metyvelebs, rom izrdeba Cveni Temis imiji da maRldeba misi avto-riteti. xanuqis dResaswaulze Cveni kon-gresis

6

9

12

16

11

8

15

morigi zeimi salocav "beiT moSeSi"suraTze: iuri kaneri da gabriel mirilaSvili

g. mirilaSvili sityviT gamodis

religiis sakiTxTa msoflio konferenciaze

david elaSvilis xsovnisaTvis

suraTze marcxnidan: gena elaSvili, rabi berl lazari,

rabi simon eliSakaSvili

suraTze marcxnidan: s. Salomi, g. mirilaSvili,

reuven rivlini da cipi xotoveli SabTai curis

SviliSvilis briTaze

icnobdeT: profesori Simon cacanaSvili

suraTze Simon cacanaSvili Tavis kabinetSi

Salva mardi axal-axali warmatebebiT gvaxarebs

suraTze: Salva mardi da ruseTis federaciis sagareo

saqmeTa ministri lavrovi

interviu kompozitor ioseb bardanaSvilTan

suraTze: ioseb bardanaSvili ojaxTan erTad

Page 3: interviu kompozitor ioseb bardanaSvilTanmravlismTqmeli bolo xuTi sityva imaze metyvelebs, rom izrdeba Cveni Temis imiji da maRldeba misi avto-riteti. xanuqis dResaswaulze Cveni kon-gresis

Zveli welisaxelovnad gavacileT,

axal wels

ukeTess moveliTgabriel mirilaSvili

saqarTvelos ebraelTa msoflio

kongresis prezidentis movaleobis

Semsrulebeli

erToba3

11

15

dajildoveba kongresis umaRlesi jildoTi – oqros medliT, aTasobiT damswreTa winaSe. Tavis droze iona degeli orjer damsaxurebulad iqna wardgenili sabWoTa kavSiris gmiris wodebaze da orjerve uari eTqva mx-olod imis gamo, rom igi ebraeli iyo. komunistebis es „Secdoma„ kongresma gamoaswora. momavalSic SevecdebiT movnaxoT samamulo omSi didi dam-

saxurebis mqone veteranebi, agreTve araebrael xalxTa wmindanebi, rom-lebmac am omis dros ebraelTa sic-ocxle ixsnes da saTanadod davajil-dovoT isini.

xabadis organizaciasTan Tanam-SromlobiT, gasul wels xelmokle ojaxebs fesaxisa da roS-haSanis dResaswaulebis win gavugzavneT 6.000 yuTi, 40-mde dasaxelebis produqtebi 30.000 kacisaTvis.

kongresi monawileobas Rebulobs israelisa da saqarTvelos ieSivebisa da qolelebis aSenebaSi da dafinanse-baSi.yovelTviurad solidur Tanxas vugzavniT

saqarTvelos mTavari rabis ariel levinis ieSivas, sadac 100-mde axal-gazrda swavlobs da xabadis orga-nizaciis 21 ieSivas, romlebSic 700-ze meti axalgazrda iricxeba. regu-larul daxmarebas vuwevT israelis mTavari rabis iona mecgeris ieSivas.

rogorc cnobilia, kongresis vi-

kongresis ambebi

israelis mTavari rabi Slomo amari lo-

cavs godebis kedelTan gamarTul zeimSi

monawile xalxs

istorias Cabarda kidev erTi samo-qalaqo weli. axali wlis karibWeze miRebulia Zveli wlis namoqmedaris Sejameba da axali wlis perspeqtive-bisdasaxva. gadauWarbeblad SeiZleba iTqvas, rom gasuli 2010 weli Zalian nayofieri da xvaviani iyo Cveni kon-gresis moRvaweobaSi, da Tanac im-denad, rom SeuZlebelia cal-calke vilaparako, Tundac Zalian Semok-lebiT, yovel RonisZiebaze erT sa-Jurnalo statiaSi. meores mxriv, Ti-Toeul maTgans sakmaod didi wona aqvs da amitom Znelia moinaxos naklebad mniSvnelovani RonisZieba. da mainc Sevecdebi, warmogidginoT mTavarTa Soris umTavresebi, romlebiTac namd-vilad SegviZlia viamayoT:

pirvel rigSi davasaxeleb mim-dinare wlis gazafxulze godebis kedelTan qarTvel ebraelTa 10.000-kaciani jamaaTis Sekrebas da maT mier minxisa da yarbiTis locvis aRvle-nas, saTanado religiuri simRerebis SeTavsebiT, kongresis pirveli pr-ezidentis moSe (miSiko) mirilaSvi-lis gardacvalebis wlisTavze da iq myof 100.000-mde mlocvelTa xmebis Serwymas Cveni rabinebis momxibvleli galobisaTvis. es iyo uprecedento movlena Cveni Temis mTeli arsebo-bis manZilze, Tu imasac davumatebT, rom imave RonisZiebaze 3 sefer-Tora SevabrZaneT godebis kedlis salo-cavSi.

gasuli wlis globalur RonisZie-baTa Soris erT-erTi umniSvnelovane-si iyo Tel-avivis centrSi orsarTu-liani salocavis fundamenturi re-konstruqciis damTavreba, TiTqmis xelaxlad aSeneba da misi sazeimo gaxsna 5.000 kacis, maT Soris sazR-vargareTeli stumrebisa da israelis mTavrobisa da qneseTis xelmZRvanel pirTa monawileobiT. sazeimo gaxsnaze mosaloci videofiri miviReT israe-lis premierministr beniamin naTania-husagan. am salocavis Sesaxeb, romel-ic kongresis pirveli prezidentis moSe (miSiko) mirilaSvilis saxels atarebs, bevri ram ician Cvenma mkiTx-velebma, davZen mxolod, rom special-istebisa da saqmeSi Caxedul pirTa SefasebiT, igi erT-erTi umSveniere-sia mTels israelSi da mis farglebs gareTac. am salocavSi erTdroulad 18 sefer-Toris SebrZaneba iqca unika-lur movlenad israelis salocavebis

istoriaSi.metad grandiozuli RonisZieba

iyo q. lodSi dawyebuli saqarTvelos ebraelTa msoflio kulturis centris mSeneblobis damTavrebisaTvis saxs-rebis Sesagroveblad saerTaSoriso saqvelmoqmedo konferenciis gamarTva cnobili biznesmenebis monawileobiT. konferenciaze Segrovilma Tanxam da iq damswre biznesmenTa raodenobam yovelgvar molodins gadaaWarba. xolo imaT Soris, vinc raime miz-ezis gamo ver eswreboda konfer-encias, bevrma survili gamoTqva, rom monawileoba miiRos aRniS-nuli proeqtis dafinansebaSi.

semkis xelmZRvanelebs Sexvedra gvqonda aSdodis qalaqis merTan. miRweul iqna principuli SeTanx-meba, rom meriisa da kongresis warmomadgenlebi specialurad daniSnul dros Semoivlian aS-dodis teritorias, da SearCeven Sesaferis adgils, sadac aSend-eba saqarTvelos ebraelTa kidev erTi msoflio centri, q.lodis msgavsad oRond im gansxvavebiT, rom igi ufro farTo xasiaTisa iqneba da moicavs mraval sferos, maT Soris – humanitarulsac.

gasul wels daisaxa 45 salo-cavis globaluri proeqti da man ukve mniSvnelovnad waiwia win. proeqti etapobrivia da misi mizania, isare-lSi arsebuli qarTvel ebraelTa yvela salocavis srul wesrigSi moy-vana kongresis saTanado finansuri da organizaciuli daxmarebiT. dReisaT-vis Seswavlilia am salocavebis mdgo-mareoba, maTTvis saWiro daxmarebis masStabebi da am mizniT Segrovili farTo xasiaTis masala saboloo gad-awyvetilebisaTvis gadaeca rabinTa sabWos. dRemde 5 salocavSi ukve Catarebulia saTanado saremonto samuSaoebi.

sakmao wvlili SevitaneT aSdodSi gamarTul qarTvel ebraelTa trad-iciuli dRis dafinansebasa da or-ganizaciaSi. (qalaqis meriasTan da amuTa nihulTan erTad). 200-mde stu-denti davajildoveT erTjeradi stipendiiT. fuladi da moraluri daxmareba gavuwieT, agreTve, sports-menebs.

swored aSdodSi gamarTul qarTv-el ebraelTa dRes davukavSireT meo-re msoflio omis gmiris iona degelis

Page 4: interviu kompozitor ioseb bardanaSvilTanmravlismTqmeli bolo xuTi sityva imaze metyvelebs, rom izrdeba Cveni Temis imiji da maRldeba misi avto-riteti. xanuqis dResaswaulze Cveni kon-gresis

kongresis ambebi

erToba4

ceprezidentebma ioseb (ioska) ma-misTvalovma da abram nanikaSvilma, agreTve qvelmoqmedma ramaz SamelaS-vilma (Zmebis – gia da merab elaS-vilebis TanadgomiT), q. aSdodSi aaSenes didebuli salocavebi. da, ai, amas winaT kongresis axladarCeulma viceprezidentma merab fiCxaZem im-ave qalaqSi saZirkveli Cauyara axali

salocavis mSeneblobas da sefer-Tora SeabrZana qarTvel ebraelTa salocavSi. am or mSvenier ritu-als, romelebic erTsa da imave dRes moewyo, kongresis warmomadgenlebic veswrebodiT.

kongresis viceprezidentma gena elaSvilma, Tavis ZmebTan da siZesTan erTad, sefer–Tora SeabrZana q. puSki-nos (podmoskovie) salocavSi.

gasul wels daviwyeT da grZelde-ba q. akos salocavis rekonstruqcia da mis gverdiT ieSivis mSenebloba.

saqarTvelos salocavebisaTvis

arc adre mogviklia mzrunveloba da daxmareba, xolo am bolo dros mWidro kavSiri davamyareT Tbilisis mTavari salocavis axladarCeul gam-geobasTan, romelsac ganaTlebuli, avtoritetuli da am TanamdebobisaT-vis savsebiT Sesaferisi pirovneba b-ni Tamaz (mixael) gorelaSvili xe-lmZRvanelobs. me piradad Sevxvdi maT TbilisSi. maTTan erTad ganvixileT salocavis da, saerTod, saqarTvelos jamaaTis problemebi. visaubreT

problemebis gadaWris SesaZlo gze-bze. am sakiTxs ganvixilavT kongresis gamgeobis Sesabamis TaTbirze da sa-Tanado daxmarebasac gavuwevT.

avirCieT kongresis kidev erTi vi-ceprezidenti, sami sapatio vicepr-ezidenti da xuTi TanaTavmjdomare. msurs visargeblo SemTxveviT da didi madloba gadavuxado yvelas, vinc mx-arSi gvidgas da yovelmxriv uwyobs xels kongresis winsvlas.

kongresis moRvaweoba didi xania gascda viwro Temobriv farglebs:

kongresis mravalricxovanma del-egaciam miiRo monawileoba yovel-wliur saerTaSoriso festivalze „nobelis limudi 2010’’, romelzec sityviT gamovedi, da romlis msv-lelobaSic mravali megobari gaviCi-neT msoflios sxvadasxva qveynebidan.

Cvenma mkiTxvelebma ukve ician, rom „micva-tanki’’ esaa lubaviCeli rabis mier 1974 wels Seqmnili mobiluri, moZravi salocavi, romlis daniS-nulebaa – erovnuli TviTSegnebis gaRrmaveba msoflios ebraelobaSi. bolo wlebSi Sewyvetili iyo micva-tankebis moZraoba israelSi, fin-ansebTan dakavSirebiT. oTxi Tvis win Tel-avivSi gamarTul sazeimo saRa-moze, ukrainis ebrauli kongresis pr-ezidentis b-ni vadim rabinoviCisa da Cemi TaosnobiT, gadawyda, rom Cveni finansuri daxmarebiT kvlav amoZ-ravdebian mobiluri salocavebi is-raelis quCebSi. amJamad v. rabinoviCi evropis ebrauli sabWos prezidentis moadgilea, xolo prezidentad ar-Ceulia igor kalomoiski, romelic, agreTve, Cveni kongresis megobaria.

regularul finansur daxmarebas vuwevT Tel-avivis oTx salocavs.

kongresis gasuli wlis moRvaweo-bis erT-erTi didi monapovaria Cveni sruli integracia msoflio ebrael-obaSi. gadauWarbeblad SeiZleba iTqvas, rom dRes Cven varT msoflio ebraelobis ganuyofeli nawili. varT msoflio ebrauli kongresis aso-cirebuli wevri. vTanamSromlobT yvela msxvil ebraul organizacia-sTan– soxnuTTan, jointTan, agreTve ruseTis, ukrainis, buxarlebis da sxva ebraul kongresebTan, xolo evraziis ebraul kongresTan /romelic 25 qveya-nas aerTianebs/ TanamSromloba ukve partniorobaSi gadaizarda da sul male, albaT, saerTo organizaciuli sistemac gveqneba.

msoflio ebrauli kongresis gen-eraluri asambleis Ria sxdomaze, romelic ieruSalaimSi gaimarTa 4 Tvis win, Cveni kongresis 25-kaciani delegacia iyo miwveuli. sxva dadeb-iT movlenebTan erTad, es sxdoma imi-Tic iyo CvenTvis mniSvnelovani, rom iq axlo kavSirebi davamyareT iseT saintereso pirovnebebTan, romleb-sac gavlena aqvT msoflio sazoga-doebrivi azris Seqmnaze. maT Soris davasaxelebdi msoflio ebrauli kon-gresis prezidents ronald lauders, mSvidobis msoflio premiis laure-ats, faSistebze monadiris saxeliT cnobil eli vizels, espaneTis yofil

premier-ministrs, proisraeluri saerTaSoriso organizaciis Tavmj-domares xoze-maria asnars da sxv.

kongresis erT-erTi didi da gabeduli nabijia is, rom igi Tavis Tavze iRebs israelis prezidentis _ Simon feresis saqvelmoqmedo fondis mier dawyebuli `mSvidobis saxlis~ mSeneblobis damTavrebas. amis Sesaxeb ukve miRweulia SeTanxmeba preziden-tis administraciasTan. gadawyvetili gvaqvs, evraziis kongresTan erTad, CavataroT saerTaSoriso saqvelmo-qmedo saRamo mSvidobis saxlis mSen-eblobis bolomde misayvanad finanse-bis SegrovebisaTvis.

prezident Simon feress, romel-ic msoflioSi erT-erT saukeTeso saxelmwifo moRvawed iTvleba da, Tavisi warsuliTa da awmyoTi, nam-dvilad legendaruli pirovnebaa, sazeimo viTarebaSi gadaveciT kon-gresis umaRlesi jildo – medali „legenda’’. amisaTvis Cven specialuri viziti gvqonda daniSnuli israelis prezidentTa rezidenciaSi, evraziis kongresis xelmZRvanelebTan erTad.

saqmiani urTierToba davamyareT agreTve, ruseTis ebrauli kongresis prezidentTan.

Cvens salocavSi (salocav `beiT moSes~ samarTlianad vuwodebT Cvens salocavs) jer evraziis ebrauli kongresis prezidentma b-nma aleqsan-dre maSkeviCma SeabrZana sefer–To-ra, xolo Semdeg _ ruseTis ebrauli kongresis prezidentma iuri kanerma, romelic 70 rus ebrael bizmensmenTan erTad, imyofeboda CvenTan stumrad. sagulisxmoa da, amave dros, saamay-oc, rom orive am prezidentma, erT-maneTisgan damoukideblad, aRniSna TavianT gamosvlebSi, rom `...saqarT-velos ebraeloba gansakuTrebuli Temia, igi gamoirCeva israelisadmi didi patriotizmiT, qvelmoqmedebiT, ebrauli adaT-wesebis dacviT da maT-gan bevri ramis swavla SeiZleba...~ es mravlismTqmeli bolo xuTi sityva imaze metyvelebs, rom izrdeba Cveni Temis imiji da maRldeba misi avto-riteti.

xanuqis dResaswaulze Cveni kon-gresis warmomadgenlebi stumrad migviwvies buxarel ebraelTa kon-gresSi. piradad me maspinZlebma sax-anuqe sanTlis anTebis didi pativi momages.

mogexsenebaT, yovel weliwads ieruSalaimSi tardeba msoflio re-ligiuri konferencia, romelSic sa-suliero da saero pirebi monawileo-ben, da romelzec ganixileba ebrauli adaT-wesebi da kanonebi halaxis Sesa-bamisad. 15 dekembers gamarTul kon-ferenciaze ganixileboda sakiTxi: „qoneba da anderZebi’’. Cveni kongresi warmodgenili iyo am forumis orga-nizatorTa gverdiT, rac gamoixate-boda mosawvev baraTebSi da Sesabamis plakatebze sxva xelmZRvaneli orga-nizaciebis simboloebis gverdiT kon-gresis simbolos gamosaxulebiT. am konferenciaze sityviT gamosvlisas, me xazi gavusvi, Tu ramdenad didi ad-

marcxnidan: anatoli Saranski,

gabriel mirilaSvili, iosef ziselsi

marcxnidan: rabi S. mixaeli, g. mirilaSvili

d. mirilaSvili, a. mixelaSvili, m. zoitmani

Page 5: interviu kompozitor ioseb bardanaSvilTanmravlismTqmeli bolo xuTi sityva imaze metyvelebs, rom izrdeba Cveni Temis imiji da maRldeba misi avto-riteti. xanuqis dResaswaulze Cveni kon-gresis

erToba5

kongresis ambebi

gili ukavia gamCenisadmi, Torisadmi, ebrauli valdebulebebisadmi gulwr-fel rwmenasa da samsaxurs Cveni Temis cxovrebaSi. konferenciis muSaobaSi monawileobdnen agreTve qarTveli ebraeli rabinebi.

iqmneba ori axali unikaluri saiti:

pirveli _ es gaxlavT ebrauli so-cialuri qseli `mTeli msoflio.~ igi feisbukis msgavsia, amitom mas Sei-Zleba vuwodoT `ebrauli feisbuki.~ am proeqtis mizania _ erTmaneTTan daakavSiros msoflios sxvadasxva qveynebSi gafantuli ebraeloba, xeli Seuwyos ebrauli kulturisa da tradiciebis dacvas, ebrauli TviTSegnebis gaRrmavebas, Sexedule-baTa urTierTgaziarebas, informaci-is gacvlas. yovelive aman ki, mraval sxva sikeTesTan erTad, xeli unda Seu-wyos asimilaciis tempebis Senelebas.

ebrauli socialuri qselis anu ebrauli feisbukis amoqmedeba ukve daiwyo.

meore proeqtia `dRiuri ru~. misi mTavari mimarTulebaa erTiani, sayov-elTao saganmanaTleblo sistemis Se-qmna, romelSic Cabmuli iqnebian sas-wavlo dawesebulebaTa direqtor-mas-wavleblebi, profesura, moswavleebi da mSoblebi. igi gaTvaliswinebulia skolamdeli, saskolo da umaRlesi ganaTlebis dawesebulebebisaTvis. `dRiuri ru~-s mniSvnelobis unika-loba damtkicebulia 22 saavtoro uflebiT. igi ganaTlebis procesebis marTvas xdis gacilebiT ufro opera-tiulsa da moxerxebuls. realizaciis procesSi es programa kidev ufro srulyofili xdeba da saSualebas iZleva, rom swrafad da erTdroulad iqnas gacemuli informacia saswavlo procesis yvela monawilisaTvis. am-Jamad am proeqtSi Cabmulia 8 qveynis 10.000 skola, milionze meti momx-marebliT. proeqtis Semqmnelebs gezi aRebuli aqvT iqiTken, rom 2011 wlis dasasrulamde am procesSi Cabmuli iyos 16 qveynis 70.000 skola.

marTalia, saiti saerTo-sagan-manaTleblo daniSnulebisaa, magram specialuri teqnologiis gamoyenebis meSveobiT, SeiZleba gamoyenebul iqnas agreTve soxnuTisTvis, ieSivebisTvis da a.S. vfiqrobT, igi Sesabamisad sain-tereso unda iyos b-ni anatoli Saran-skisTvs da rabi iona mecgerisTvis.

* * *rac Seexeba axali - 2011 wlis geg-

mebs, pirvel rigSi gavagrZelebT Ses-rulebis procesSi arsebul grZelva-dian globalur proeqtebs, agreTve religiuri da socialuri xasiaTis RonisZiebebs.

moSe (miSiko) mirilaSvilis saxelobis Tel-avivis salocavis gver-diT mdebare salocavs rekonstruq-cias gavukeTebT, xolo TviTon did salocavs kidev ufro metad srul-vyofT.

2011 wels mniSvnelovnad gaum-jobesdeba dargobrivi seqtorebis

(e.w. komisiebis) muSaoba maTi biuje-tis radikalurad gazrdis safuZ-velze.

didi yuradReba daeTmoba Cveni Temis inteleqtualuri Zalebis moz-idvas, maTi SemoqmedebiTi potencia-lis gamoyenebas qarTvel ebraelTa kulturuli da sulieri memkvidreo-bis profesiuli Seswavlisa da isto-riuli mniSvnelobis srulfasovani nawarmoebebis Sesaqmnelad. am mizniT saqmiani Sexvedrebi gvqonda akade-mikos icxak davidTan, kompozitor soso bardanaSvilTan da profesor merab sarelTan

axlo xanebSi kongresi daiwyebs dokumenturi filmis Seqmnas omis invalidTa kavSirTan erTad, romel-Sic aisaxeba meore msoflio omSi, is-raelis Tavdacvis omebSi, da teror-istebTan brZolaSi ebrael meomarTa /maT Soris qarTvel ebraelTa/ gmiru-li epopea.

kongresis TanaTavmjdomaris gu-ram baTiaSvilis rekomendaciiT, TebervalSi israelSi Camodian saqarTvelos televiziis pirveli arxis kinoreJisori da operatori qarTveli ebraelebis Sesaxeb doku-menturi filmis gadasaRebad, rasac nawilobriv sponsorobas uwevs Cveni kongresi.

axali wlis pirvel naxevarSi kongresi gamarTavs saerTaSoriso samecniero konferencias, romelzec mowveuli iqneba asze meti ebraeli profesori msoflios sxvadasxva qveynebidan. konferencia Catardeba evraziis kongresTan erTad.

kongresTan male Seiqmneba qarT-veli ebraeli axalgazrdobis msof-lio forumi sakuTari struqturiT, xelmZRvaneli organoebiTa da mom-saxure personaliT, romelic Tavis garSemo Semoikrebs yvela qveynis ebrael axalgazrdobas da izrunebs maTi (gansakuTrebiT studentebis) interesebisaTvis, materialuri da moraluri daxmarebisaTvis. am fo-rums anu kongress /rogorc TviTon uwodeben/ uxelmZRvanelebs moskovis saerTaSoriso urTierTobaTa saxelm-wifo institutis israel studentTa klubis prezidenti, TviTonac stu-denti - isak ben-eli (elaSvili).

axlo momavalSi vapirebT kon-gresis ofisis gafarToebas, sadac rezidencia eqneba agreTve evraziis kongresis warmomadgenels _ xaim ben iakovs.

2011 wlis martSi, miunxenSi, Cveni kongresis iniciativiT, evraziis kon-gresTan erTad, Catardeba evropis 800 rabinis saTaTbiro Sekreba, romelzec miviwvevT, agreTve, qarTvel ebrael rabinebs.

ieruSalaimis uZveles salocav „xurvaSi’’romlis restavracia gasul wels damTavrda, kongresi sazeimo vi-TarebaSi SeabrZanebs sefer-Toras.

semk-is vice-prezidentis – gia roketliSvilis iniciativiT, gad-avwyviteT, rom kongresma organiza-cia gauwios latviis yovelwliuri saerTaSoriso simReris festivalis

SesarCev turs, raTa israelis war-momadgenlebmac miiRon monawileoba festivalSi.

ruseTis ebraul kongresTan er-Tad, rekonstruqcias gavukeTebT stavropolis salocavs, xolo sev-astopolis salocavSi SevabrZanebT sefer-Toras.

kongresi gansakuTrebul yura-

dRebas gaamaxvilebs saqarTveloSi ebrauli sasaflaoebis movla-pa-tronobaze.

mimdinare welsac regularulad gamovcemT Jurnal `erTobas~, gazeT `moambes~, kalendars, salocav wignebs. gamoicema agreTve da mosaxleobaSi darigdeba kongresis moRvaweo-bis amsaxveli specialuri bukleti, romelsac daerTvis Sesabamisi video-firfita.

sxva gegmebsa da proeqtebs dava-matebT TandaTanobiT, wlis ganmav-

semk-is delegacia "nobelis limudze".

marcxnidan: m. bronfmani, g. mirilaSvili,

d. baazovi, j. ajiaSvili

semk-is delegacia msoflio ebrauli kon-

gresis konferenciaze. SuaSi kongresis

Tavmjdomare ronald lauderi

lobaSi, droisa da saWiroebis Sesa-bamisad.

yvelafers viRonebT imisaTvis, rom mtkiced, Tanmimdevrulad da miz-answrafulad mivyveT kongresis didi moamagis da misi pirveli prezidentis – netarxsenebuli moSe (miSiko) mi-rilaSvilis mier, misTvis Cveuli si-brZniT gakvalul sarwmuno da saime-do gzas.

Page 6: interviu kompozitor ioseb bardanaSvilTanmravlismTqmeli bolo xuTi sityva imaze metyvelebs, rom izrdeba Cveni Temis imiji da maRldeba misi avto-riteti. xanuqis dResaswaulze Cveni kon-gresis

erToba6

aRsaniSnavi da misasalmebelia, rom, dRidan saqarTvelos ebraelTa msoflio kongresis dafuZnebisa, qarTvel ebraelTa Temis Svilebi ganebivrebulni varT im didi zar-zeimebis mowyobiTa da xilviT rom-lebsac kongresis Tavkacebi da maT gverdSi mdgomni gviZRvnian salo-cavebSi sefer-Torebis SebrZanebiT da Cvens sulebs simaRles, siTbos, sixaruls mateben.

da ai, cota xnis winaT saqarT-velos ebraelTa msoflio kongress ewvia delegacia, romelSic Sediod-nen ruseTis ebrauli kongresis warmomadgenlebi da agreTve 70 bi-znesmeni ruseTis sxvadasxva qalaqe-bidan. maTi mizani iyo ebraelTa erTmaneTTan daaxloeba, saqmiani

erTierTobebi, SeTanxmebani samoma-vlo keTili saqmeebis erToblivad, Rirseulad warmarTvisaTvis da Tel-avivis axlad restavrirebul didebul salocavSi `beiT-moSe~-Si sefer-Toris SebrZaneba.

israelSi Camosuli rusi ebraeli stumrebi kongresis xelmZRvaneleb-ma miiwvies iafoSi da daaTvaliere-bines istoriuli mniSvnelobis mSenebare obieqti. esaa `Simon fer-esis saxli~ anu mSvidobis centri, romlis mSenebloba israelis prez-identis _ Simon feresis saqvelmo-qmedo fondma daiwyo. saqarTvelos

ebraelTa msoflio kongresma, prez-identis administraciasTan SeTanx-mebiT, Tavis Tavze aiRo dawyebuli mSeneblobis bolomde miyvana da sanimuSod damTavreba. am miznis mis-aRwevad, erT-erT umniSvnelovanes RonisZiebad kongress dagegmili aqvs saerTaSoriso saqvelmoqmedo saRamos gamarTva, evraziis ebraul kongresTan erTad, romelzec mowveuli iqnebian cnobili biznes-menebi mTeli msofliodan. es is obieqtia, romelic, gegmis mixedviT, unda iqces israelsa da mis mezob-lebs Soris mSvidobis simbolod.

igi unda gaxdes erT-erTi mniSvnelovani saerTaSoriso or-ganizacia, sadac Sexvedrebs gamar-Taven diplomate-bi, biznesmenebi da agreTve kultur-isa da xelovnebis muSakebi msoflios sxvadasxva qveynebi-dan, raTa xeli Seu-wyon `axali epoqis damyarebas axlo aR-mosavleTSi.~

saRamoJams rus–ebrael stumrebs iwveven salocavSi _ `beiT moSe,~ romel-ic atarebs semk-is pirveli preziden-tis _ netarxsenebu-li moSe (miSiko) mi-rilaSvilis saxels.

informaciis saSualebebSi gamocxa-debuli cnobis Tanaxmad, iq imarTe-boda morigi amaRlebuli rituali _ sefer-Toris SebrZaneba, amjerad ruseTis ebrauli kongresis prezi-dentis iuri kaneris mier.

mosaRamovda. salocavSi iwyeba minxis locva. wmida kedlebs efine-ba am salocavis rabis, Tel-avivis xabadis mTavari rabis iosef gar-lickis locva-kurTxeva, gamCenis sadidebeli sityvebi da mlocvelTa Sewyobili xmebi.

gareT ki, uamravi xalxis ga-remocvaSi, dafdafebis ritmuli musikis xmaze. adamianTa gulebidan nakaduliviT gadmoRvrili locva-

kurTxeviT cekva-cekviT moabrZane-ben patarZaliviT morTul sefer-Toras, romelic mowiwebiT ukavi-aT, erTi mxridan ruseTis ebrauli kongresis prezidents _ b-n iuri kaners. xolo meore mxridan _ mis kolegas israelidan b-n gabriel mi-rilaSvils. sul male sefer_Tora salocavSia da igi xelidan xelSi gadadis. mas rigrigobiT moabrZane-ben kongresis rabi maSiax mixelaS-vili, roman SalelaSvili, ioska MmamisTvalovi, aron elaSvili da sxvebi. momRerali david mixaeli artistuli JestebiT, xaverdovani xmiT afrqvevs xasidur simReras `Se-may israel!~ rasac gansakuTrebul eSxs matebs damswre sazogadoebis amyoli xmebi da mquxare aplodis-mentebi.

zeimis msvlelobaSi erTxel kidev vixileT kinoekranze epi-zodebi semk-is mier ganxorcieleb-uli RonisZiebebidan, oRond axali videokadrebiT Sevsebuli.

mikrofonTan iwveven ruseTis delegaciis meTaurs b-n iuri kan-ers.

_ Cvens delegaciaSi ruseTis 30-mde qalaqis warmomadgenelia, _ am-bobs igi _ yvelani moxiblulni varT Cveni maspinZlebis guliTadobiT. me piradad bednierad vTvli Cems Tavs, rom wilad mxvda sefer-Toris SebrZaneba am ulamazes salocavSi. es didi pativia CemTvis. vici, rom qarTveli ebraelebi Rm-Tis didi moyvarulebi arian da SesaniSnav magaliTs aZleven sxva Temebs. maTi Rirseuli warmomadgenelia b-ni ga-briel mirilaSvili, romlis gacno-ba CemTvis didi SenaZenia. misgan bevri ramis swavla SeiZleba. igi da misi Tanamdgomi pirebi iseT adami-anebs ganekuTvnebian, romlebic xe-lixelCakidebulni ibrZvian ebrae-li xalxis ukeTesi momavlisaTvis. me darwmunebuli var, rom momavalSi Cven SevZlebT erTmaneTTan mWidro TanamSromlobas ebraeli xalxis saerTo interesebisaTvis.

SekrebilTa winaSe sityviT gamo-suli rabi iakob gagulaSvili xaz-gasmiT aRniSnavs baton gabriel mir-ilaSvilis did damsaxurebas Temisa da eris winaSe keTili saqmeebisaken

morigi zeimi salocav

"beiT moSe"-Si

gabriel mirilaSvili da iuri kaneri

Page 7: interviu kompozitor ioseb bardanaSvilTanmravlismTqmeli bolo xuTi sityva imaze metyvelebs, rom izrdeba Cveni Temis imiji da maRldeba misi avto-riteti. xanuqis dResaswaulze Cveni kon-gresis

erToba7

mouwodebs yvelas. _ aseT saRamoebs rom eswrebi _ ambobs igi _ uneblied optimisturad ganewyobi kaci da gjera, rom xval gaTendeba ukeTesi dila, da momavali ufro bednieri iqneba.

rabi iosef garlickim Tavis gamosvlaSi ilaparaka b-n gabriel mirilaSvilis da, saerTod, semk-is xelmZRanelebis aqtiur TanamSrom-lobaze sxva ebraul organizacie-bTan. man mowiwebiT moixsenia de-daCveni sara da aRniSna, rom igi gamoirCeoda ara marto didi stu-marTmoyvareobiT, aramed kargi aRmzrdelobiTi meTodiTac da ime-di gamoTqva, rom Cveni qalbatonebi yvelaferSi mibaZaven mas.

damswreTa winaSe vrceli da saintereso sityviT gamovida qalaq kironis mTavari rabi.

metad amaRelvebeli iyo is-raelis armiis Tadarigis gener-lis doron almogis gamosvla. man damswreT mouTxro qifuris omis calkeuli epizodebis Sesaxeb da agreTve miunxenSi teroristebis mier daxocili 11 ebraeli sports-menis mkvlelTa likvidaciaSi Tavis monawileobaze.

saRamoze Semajamebel sityvas am-bobs b-ni gabriel mirilaSvili:

_ uRrmesi madloba yvelas, vinc dRes es sixaruli mogvitana. dRes didi dRea - sulierebis dRe. kidev erTxel SemobrZanebul iqna sefer-Tora am Cvens umSvenieres salo-cavSi, romelic ramdenime Tvis win gavxseniT, da romelic mamaCemis _ kongresis pirveli prezidentis _ moSe mirilaSvilis saxels atarebs. mamam gvianderZa, rom Segvesrulebi-na Rm-Tis kanonebi. amis miRweva ki SeiZleboda maSin, Tu gavxvdebodiT

msoflio ebraelobis integraluri nawili. me dabejiTebiT SemiZlia vTqva, rom dReisaTvis Cven war-movadgenT msoflio ebraelobis ganuyofel nawils. vTanamSromlobT iseT organizaciebTan, rogorebic arian msoflio ebrauli kongresi, sionisturi forumi, evraziis ebrauli kongresi, buxarlebis kon-gresi da sxv. didi siamovnebiTa da qarTvel ebraelTa saamayod aRvniS-nav, rom Cveni kongresis biujeti aRemateba cal-calke aRebul ruse-Tis ebrauli kongresis, buxarlebis kongresisa da evraziis kongresis biujets da mxolod odnav aris na-klebi msoflio ebrauli kongresis biujetze. es arc SemTxveviTia da arc gasakviri. qarTveli ebraelebi inaxavdnen yofili sabWoTa kavSiris mTeli salocavebis 50 procents. albaT amitom, Cvenma Zvirfasma stu-marma iuri kanerma gviTxra: Tqvengan unda viswavloTo. aseTive sityvebi movismineT sami Tvis win b-n aleqsan-dre maSkeviCisagan.

bolos b-ni gabrieli naxevrad xumrobiT, naxevrad seriozulad ambobs: sulierebis sakiTxSi Segvi-Zlia SejibrebaSi gamoviwvioT yve-la ebrauli Temi. Rm-Tma qnas, rom maT gvajobon, mere Cven vajobebT da amiT saerTo saqme win wava.

...aron hakodeSidan mowiwebiT gamoabrZanes sefer-Torebi da, maT-Tan erTad, axladmorTuli sefer-Tora didi zar-zeimiT Semoatares, uamravi xalxis TanxlebiT, Senkinis quCasa da mis mimdebare quCebSi.

saRamo damTavrda sazeimo ban-ketiT.

meri eliSakovi gabriel mirilaSvili da iuri kaneri

Tel-avivis xabadis da salocav `beiT moSes~ mTavari rabi iosef garlicki

semk-is warmomadgenlebi da ruseTidan Camosuli stumrebi `feresis saxlis~ daTvalierebisas

saqarTvelos ebraelTa msoflio kongresis xelmZRvaneloba,

momsaxure personali, da Jurnal `erTobis~ saredaqcio kolegia

gansakuTrebuli siyvaruliTa da sixaruliT ulocaven kongresis

erT-erT did gulSematkivarsa da Tanamdgoms

q-n nino abesaZes

qneseTis wevrad arCevas da usurveben warmatebebs israelis

sakeTildReod.

saqarTvelos ebraelTa kongresis xelmZRvaneloba, momsaxure

personali da Jurnal `erTobis~ saredaqcio kolegia guliTadad

ulocaven TvalsaCino diplomats, politikur da sazogado moRvawes

Temur iakobaSvils

saqarTvelos elCad daniSvnas amerikis SeerTebul StatebSi da

usurveben did warmatebebs ebraeli eris sasaxelod.

Page 8: interviu kompozitor ioseb bardanaSvilTanmravlismTqmeli bolo xuTi sityva imaze metyvelebs, rom izrdeba Cveni Temis imiji da maRldeba misi avto-riteti. xanuqis dResaswaulze Cveni kon-gresis

8

erToba

udavoa, rom 90-iani wlebis didma aliam, umTavresad sabWoTa kavSiridan amosulTa talRam gansakuTrebuli gavlena moaxdina israelis sazogadoebrivi cxovrebis yvela sferoze, da albaT, ar iqneba usafuZvlo aRvniS-noT, pirvel rigSi – mecnierebaze, kulturasa da me-dicinaze. amis naTeli dadastureba gaxda 2010 wlis 26 oqtombers Tel-avivis universitetis did sxdomaTa darbazSi gamarTuli bolo 20 wlis ganmavlobaSi amo-sul mecnierTa sazeimo Sekreba. am Tavyrilobis Ziri-Tadi organizatori gaxldaT israelis absorbciis saministro da piradad ministri q-ni sofa landveri. am RonisZiebis mowyobas didi wvlili dasdo agreTve premier-ministris moadgilem, sagareo saqmeTa minis-trma b-nma avigdor libermanma, aseve mecnierebisa da teqnologiis saministrom. Sekrebis monawileebs ewvia da maT amaRelvebeli sityviT mimarTa israelis pre-mier-ministrma beniamin neTaniahum. Sekrebaze mowveuli iyo aliis mravali warmomad-geneli, moqmedi mecnieri da xalxmravali darbazi naT-lad metyvelebda, ramdenad mravalferovania Cveni aliis mecnierTa wre. darbazSi misulT Semogvagebes SesaniSnavad gaformebuli wigni, romelSic warmodge-nilia 186 warCinebuli mecnieris mokle biografia da umTavresi naSromebis CamonaTvali. sazeimo Sekrebis gvirgvini iyo warCinebul mkvle-varTa mcire jgufis dajildoeba saministros fula-

di premiiT. Tanxa miiRo aTma mkvlevarma, umTavresad sabune-bismetyvelo mecnierebaTa da teqnologiis dargebSi mo-muSaveebma. sasixaruloa, rom warCinebul mecnierTa Soris aRniSnul wignSi moxvda Cveni Temis war-momadgeneli, arielis sauniver-siteto centris profesori re-uven enoxi (saqarTveloSi rom ruben enuqaSvilad icnobdnen). mis Sesaxeb sityvas ar gavagr-ZelebT, mxolod imis aRniSvnac kmara, rom man bolo oTxi wlis manZilze oTxi saintereso wigni gamoaqveyna (zogi maTgani TanaavtorebTan erTad). ra Tqma unda, es faqti TavisTavad didad sasiamovnoa da vulocavT b-n rubens warmatebas, magram amave dros damafiqrebelia is garemoeba, rom 186 mkvlevars So-ris mxolod erTia Cveni Temisgan. es imaze metyvelebs, rom Cveni Temis mecnierebs aSkarad akliaT yuradReba swored Temis mxriv. Cvenma mesveurebma, albaT, meti unda izrunon qarTvel ebraelTa inteligenciis imi-jis asamaRleblad.

profesori konstantine lerneri

alia da mecniereba

semk-i msoflio konferenciiserT-erTi iniciatori

15 dekembers, ieruSalaimSi, sastumro `ramadaSi~

gaimarTa yovelwliuri msoflio konferencia, rom-

lis funqciebSi Sedis ebrauli religiuri adaT-

wesebisa da kanonebis ganxilva. konferencia mimdin-

areobda ebraelobis faseulobaTa gamavrcelebeli

`amuTis~, Toris kanonebis msoflio centris, is-

raelis mTavari rabanuTis, mTavrobis meTauris

kancelariisa da saqarTvelos ebraelTa msoflio

kongresis egidiT. amjerad, konferenciis Tema iyo:

`qoneba da anderZebi~.

konferenciis 3 sxdomaze wakiTxul iqna 35 moxsen-

eba. momxsenebelTa Soris iyvnen: israelis mTavari

rabi iona mecgeri, isaelis yofili mTavari rabi, am-

Jamad Tel-avivis mTavari rabi meir lau, israelis

yofili mTavari rabi eliau baqSi doroni, Sinagan

saqmeTa ministri eli iSai, iuisticiis ministri

profesori iakov neemani, religiis ministri iakov

margi da sxv.

saqarTvelos ebraelTa msoflio kongresis war-

momadgenlobas meTaurobda b-ni gabriel mirilaS-

vili, romelmac sityva warmoTqva konferenciaze.

konferenciaze sityviT gamodis g. mirilaSvili

Page 9: interviu kompozitor ioseb bardanaSvilTanmravlismTqmeli bolo xuTi sityva imaze metyvelebs, rom izrdeba Cveni Temis imiji da maRldeba misi avto-riteti. xanuqis dResaswaulze Cveni kon-gresis

erToba9

visac kulaSSi ucxovria gasuli saukunis 70-80 -ian wlebSi da manamdec, aucileblad emaxsovreba david moSes Ze elaSvili- , mecenati, qvelmoqmedi da kargi specialisti, brwyinvale pirovneba, romelmac, Tavisi 83 wlis Sinaarsiani sicocxlis Semdeg, keTili kvali datova Cveni Temis cxovrebaSi. albaT, isic ecodinebaT, rom igi mimdinare wlis 7 abs /18 ivliss/ wabrZanda Tavis mudmiv samyofelSi.

man, Tavis aw gansvenebul meuRle rivkasTan erTad, oTxi saukeTeso Svili aRzarda: maSiaxi /beso/, cicino, aroni da israeli /gena/. oTxives umaRlesi samedicino ganaTleba miaRebines. Tumca, mxolod aroni wavida Tavisi profesiis gziT. danarCenma Zmebma, biznesi /saqmosnoba/ airCies. aroni israelSi cxovrobs (danarCenebi moskovSi). igi israelis armiaSi muSaobda, rogorc stomatologi. Tavisi gansakuTrebuli niWiTa da Tavdadebuli SromiT israelis armiis centraluri samxedro olqis mTavari stomatologis Tanamdebobas miaRwia. amas winaT gavida pensiaze maioris CiniT. maSiaxi da israeli, cicinos meuRle israel (boria) moZRvriSvilTan erTad, cnobili biznesmenebi arian da ukve mravali welia, TavianTi saqmianobis paralelurad, gulwrfelad da alalad ewevian gamCenis samsaxurs: icaven religiur kanon-wesebs, TavianTi monagaridan xelgaSlilad gascemen Sewirulobebs xalxis sasikeTo RonisZiebebisaTvis, agreTve gaWirvebulTa da qvriv-obolTa dasaxmareblad. 2006 wels maT TavianTi dedis - rivkas / 2005 w. abrZanda/ saxelze SeabrZanes sefer-Tora kiriaT-aTas salocavSi. mimdinare wels ukrainaSi, q, xersonis salocavSi SeabrZanes sefer-Tora elaSvilebis mSoblebisa da genas simamris saxelze. xolo daaxloebiT erTi Tvis win, 30 noembers, mravalricxovan mlocvelTa daswrebiT, SeabrZanes sefer-Tora q. puSkinos /podmoskovie/ ieSivaSi. /am ieSivas gasul wels miekuTvna genas simamris - ilia SamelaSvilis saxeli./

ra Tqma unda, david elaSvilis saxelze sefer - Toris SebrZanebis rituals SuaTana vaJi - aronic eswreboda israelidan. iqve iyvnen maTi axloblebi, naTesavebi, ruseTis sxvadasxva qalaqebidan miwveuli stumrebi, ruseTis mTavari rabi, adgilobrivi rabinebi, jamaaTis wevrebi. da yveleni erTad aRavlendnen gamCenisadmi locvas netarxsenebuli david elaSvilis mosaxsenieblad.

mSobels, romelsac kargi Svilebi rCeba, daviwyeba ar uweria! es didebuli ojaxi, romelzec, amjerad, gakvriT gesaubreT,

didi pativiscemiT sargeblobs moskovis qarTvel ebraelobaSi.unda SevniSnoT, rom umcrosi Zma gena /israel/ elaSvili

saqarTvelos ebraelTa msoflio kongresis viceprezidentia.

david elaSvilisxsovnisaTvis

sazeimo RonisZiebaze SekrebilTa erTi jgufi

Zmebi, beso, gena, aron elaSvilebi da siZe boris moZRvriSvili

marcxnidan: gena elaSvili, rabi berl lazari, rabi simon eliSakaSvili

sefer-Toris SebrZaneba

Page 10: interviu kompozitor ioseb bardanaSvilTanmravlismTqmeli bolo xuTi sityva imaze metyvelebs, rom izrdeba Cveni Temis imiji da maRldeba misi avto-riteti. xanuqis dResaswaulze Cveni kon-gresis

erToba10

axali Taobis musikosTaTvis.

–Sen gicnoben erT da or qveyanaSi ki ara, ramdenime kon-tinentze. imdenad mdidari biografia gaqvs, yvedaferze rom davwero, albaT, mTeli Jurnali ar eyofa. gTxov, gaixseno yvelaze umniSvnelovanesi momentebi am biografiidan.

–pirvel rigSi Cemi mSoblebis udidesi damsaxurebaa Tu raimes mivaRwie (mama mxatvari gaxldaT. axalcixuri warmo-Sobis da deda istorikosi „imereli„ – svaneTis Svili, leCx-umidan). maT, im droisaTvis (50-iani ww.) sakmaod seriozuli procentiani vali aiRes, rom me, sruliad gamoucdel axal-gazrdas, TbilisSi gamegrZelebina musikaluri ganaTlebis miReba (romelsac daJinebiT iTxovda Cemi baTumeli keTil-mosurne). maTi mzrunveloba rom ara, dRes SeiZleba mxat-vari vyofiliyavi da ara –kompozitori.me vswavlobdi im periodSi, rodesac Tbilisis saxelmwifo konservatoriaSi moRvaweobdnen qarTuli musikis korifeebi: a.balanCivaZe, a.SaverzaSvili, s. cincaZe,d. ToraZe, a.maWavariani, S.mSveliZe, r.laRiZe b.kvernaZe, da bevri sxva. Cemda sabed-nierod, axlo urTierToba makavSirebda qarTul kulturul elitasTan: giorgi da eldar Sengelaiebi, robiko sturua, Temur CxeiZe, vaxtang beriZe, gogi aleqsiZe, robert barZimaS-vili, gia yanCeli, jansuR kaxiZe, gogi mesxiSvili, konstan-tine pevzneri,nisan babalikaSvili, gigla xuxaSvili, jemal ajiaSvili, guram baTiaSvili da mravali sxv. bedma ise in-eba, rom saqarTvelos kulturul cxovrebaSi mravali mniS-vnelovani da saintereso movlenis mowme da aqtiuri monawi-lec gaxldiT. Cemda sabednierod, aqac,israelSi, aranakle-bi mfarveloba aRmomiCina RmerTma da Cemi aqauri cxovreba udavod sainteresod warimarTa.

-albaT, geqneba Seni mTavari nawarmoebebis sia, Janrebis mixedviT. SeiZleba gagvacno?

-80–ze meti nawarmoebis avtori gaxlavarT. maT Soris: pirveli qarTuli rok-opera `alternativa,~ reJisori rob-ert sturua /1976/, da rok-baleti `gamzrdeli~, baletmeis-teri boris eifmani /1982/; 3 opera: `moxetiale varskv-lavebi~, `eva~ da israelis saopero Teatris dakveTiT ,`mog-zauroba saukunis dasasrulisken~ alef beT iehoSuas gax-maurebuli romanis mixedviT, ori baleti: `qalis balada~ /1972/ da `moxetiale suli~ /1991/; sami simfonia /1980, 2001, 2006/; koncertebi gitaris, fleitis, fortepianos, violi-nos, Celos da mandolinisaTvis. triptixi /`uflis Svilebi~ 1997/ sami solistisa da orkestrisaTvis; sxvadasxva nawar-moebebi kameruli ansamblebisaTvis; simebiani kvartetebi, kvintetebi, safortepiano trioebi, safortepiano sonate-bi, simRerebi,sagundo musika. dawerili maqvs musika 40 kino-filmisa da 50 Teatraluri dadgmisaTvis.

–Seni mTavari statusebi da jildoebi? sad, rodis da risTvis mogeniWaT?

–miRebuli maqvs saqarTvelos xelovnebis damsaxure -uli moRvawis wodeba /1988/, z.faliaSvilis premia /1987/, samjer israelis saavtoro uflebaTa saagentos prizi `wlis saukeToso kompozitori~ /1998, 2002, 2004, israelis pre-mier-ministris prizi /2000/, israelis saavtoro ufleba-Ta saagentos prizi `cxovrebiseuli miRwevebisaTvis~ /2002/, aseve samjer israelis Teatraluri `oskari~ saukeTeso Te-atraluri musikisaTvis /1999, /2003/, /2010/, “rozenblumis” Tel-avivis meriis prizi /2005/, landaus prizi /2006/, i. Ster-nis prizi /2009/. 2005 wels momeniWa saqarTvelos sapatio mo-qalaqis wodeba.

–marTlac, Cveno soso! yvelaferi es xom udidesi ganZia Cveni kulturisaTvis!!

yovel Semoqmeds, miT umetes Seni donisas, aqvs erTi rome-

ioseb bardanaSvili

gvesaubreba kompozitori

–Cveno soso, ramdenadac axlos gecnobi, rac mets vkiTxulob, vismen da vuyureb Sens Sesaxeb, miT ufro Rrmad vrwmundebi, rom didsulovani, didbunovani da didad Rirseuli adamiane-bi uaRresad sada da Tavmdablebi arian. aseT adamianebTan mo-saubres didi TavSekaveba sWirdeba saxotbo sityvebisagan. ma-gram, rogor ar giTxra, rom yoveli qarTveli ebraeli amayobs SeniT, anda rogor ar iamayon, roca Senma musikalurma geniam mniSvnelovnad Seacvlevina israelis sazogadoebas warmodgena Cvens Temze. Sen namdvilad didi adamiani xar da eg sisadave da Tavmdabloba swored aqedan gamomdinareobs. Tumca Sens qeba-Si, da siyvarulSi, israelebTan erTad, Cveni moZme qarTvelebic gvecilebian da arc Tu usafuZvlod.

ai, Sen am bolo dros orjer iyavi saqarTveloSi, ase vTqvaT, SemoqmedebiTi mivlinebiT. gTxov, Cvens mkiTxvelebs gaacno am ori vizitis miznebi da Sedegebi.

-ise gamovida, rom oqtombris TveSi marTlac orjer mom -wia yofna saqarTveloSi, Cemda sasixarulod mizezic Zalzed sa-siamovno iyo CemTvis.mogexsenebaT, rom saqarTveloSi momravl-da festivalebi, da kulturuli cxovreba sakmaod datvirTuli da mravalferovani gaxda,gansakuTrebiT es Tbiliss exeba,sadac Catarda masStaburi saerTaSoriso Teatraluri festiva-li, romelSic Cemi ori speqtakli Rebulobda monawileobas. erTi - es gaxldaT cnobili israeli dramaturgis ioSua sob-olis gaxmaurebuli piesis’’geto’’s dadgma, romelic ganaxor-ciela Tbilisis griboedovis Teatrma, avTandil varsimaS-vilis reJisorobiT da meore – Tbilisis ’’TiTebis TeatrSi’’,

sruliad uCveulo garemoSi ganxorcielebuli Seqspiriseu-li ’’Cemi hamleti’’,romelic specialurad edinburgis festi-valisTvis daidga .orive speqtaklis musikaluri partitura me mekuTvnis,rac Zalzed maxarebs, vinaidan Tavidan davbrun-di qarTul TeatrSi, sadac, israelSi amosvlamde marTlac rom bevri mimuSavia saqarTvelos TiTqmis yvela wamyvan TeatrTan Tu reJisorTan.

meored Casvla ukve Telavis, eliso virsalaZis saerTaSori-so musikalur festivalze Cemi axali nawarmoebis ”wyvili’’s pre-mierasTan dakavSirebiT iyo gamowveuli, romelic msoflios gamoCenilma musikosebma: natalia gutmanma da eduard bruner-ma Seasrules saqarTvelos kamerul orkestrTan erTad. aseve ukve ramodenime welia gaxlavarT mowveuli profesori Tbili-sis saxelmwifo konservatoriaSi da maqsimalurad vcdilob we-liwadSi orjer mainc Cavataro master– klasebi Tu seminarebi

Jurnal `erTobis~ mTavari redaqtori Tamar mamisTvalovi am dReebSi Sexvda kompozitor ioseb (soso) bardanaSvils.

ioseb bardanaSvili da zubin meta

Page 11: interviu kompozitor ioseb bardanaSvilTanmravlismTqmeli bolo xuTi sityva imaze metyvelebs, rom izrdeba Cveni Temis imiji da maRldeba misi avto-riteti. xanuqis dResaswaulze Cveni kon-gresis

erToba11

lime nawarmoebi, romelic gansakuTrebiT uyvars, Tundac misi Seqmnis pirobebis TaviseburebaTa gamo.

SenTvis romelia aseTi nawarmoebi?

–miWirs romelime nawarmoebis gamoyofa, vinaidan sul ZiebaSi var. yoveli maTgani Cemi SemoqmedebiTi cxovrebis nawilia, cxovrebis, romelic, Cemda sasixarulod, udavod saintereso aRmoCnda. Tumca, arc arasdros yofila marti-vi da arc exlaa. saerTod Cemi zodiaqo mSvildosania da mis-Tvis damaxasiaTebeli Tvisebebi (kargica da cudic) udavod mravlad damabertya RmerTma. Cemi profesiidan gamomdin-are, bunebiT Semoqmedi var yvelaferSi,- sazogadoebri-vi saqme iqneba es Tu sxva ram. am mxrivac, mogexsenebaT, sak-maod bevri vimuSave: wlebis ganmavlobaSi viyavi q.baTumis musikaluri saswavleblis direqtori,gaxldiT aWaris kul-turis ministris moadgile,israelSi 6 weli viyavi Taname-drove musikis bienales musikaluri xelmZRvaneli,mravali konkursis Jiuris wevri,12 weli gaxldiT israelis kul-turis saministrosTan arsebuli sazogadoebrivi komisi-is wevri, romelic ayalibebs Cveni qveynis axal strategias kulturasTan mimarTebaSi.

–arasodes damaviwydeba Tqveni ojaxis koleqtiuri gamofena Zveli iafos erT-erT prestiJul galereaSi, romel-ic qalbaton arbels ekuTvnis da romelzec warmodgenili iyo Seni, Seni Zmis, mamaTqvenis da Seni qaliSvilis ferweru-li tiloebi. maSin im gamofenas didi warmateba xvda wilad. kidev ganagrZob xatvas?

–samwuxarod, naklebad, Tumca mouTmenlad veli im dros rodesac CemTvis Caviketebi da didi xnis Cafiqrebul kom-poziciebs axal mxatvrul formatebSi movaqcev.

–romelia yvelaze bednieri dRe Sens SemoqmedebiT cx-ovrebaSi... /ratomRac mgonia, rom italiaSi Tqveni operis premierasTan unda iyos dakavSirebuli/.

– udavod asec SeiZleba iyos, magram mgonia, rom es is dRea, rodesac, erT-erT nawarmoebze daZabuli muSaobis dros mivxvdi, rom me raRac gansakuTrebuli misia makisria adamianebisa da RmerTis winaSe, Tumca dasaSvebia, rom me es mxolod momeCvena.

– piradi cxovrebidan?

– piradi cxovrebidan sixaruli ufro prozaulia, m -gram aranaklebad emociuri: pirveli qaliSvilis dabade-ba da misgan pirveli SviliSvilis gaCena!! esec xom Semoq-medebaa da mere rogori!! (mas, Semdeg kidev xuTi SviliSvi-li miemata) da Cemi ojaxis gadideba, SesaniSnavi meuRlis, maia elaSvilis SemosvliT,romelmac Cveni ojaxis didebul tradicias axali suli STabera da piradad me didi sulieri simSvide momitana . da ra Tqmaunda, Cemi patarebi, ezra da miriami, isini xom marTlac daujereblad patarebi arian...

–vinc bevr da did saqmeebs akeTebs, iman Tavisufali drois gamonaxvac icis. rogor iyeneb Tavisufal dros?

–rogorc Cans, did saqmeebs an ar vakeTeb da an – vera. a -itomac, Tavisufal dros iSviaTad vnaxulob. ise ki bevrs vkiTxulob. Tumca ki, menatreba bunebaSi gadakargva, zRvas-Tan jdoma da Soreul sivrceSi raRaca axlis Secnoba. ara –da, ramdeni ram minda kidev movaswro. RmerTi didia! da aq, israelSi, kidev ufro axloa CvenTan,an Cven ufro axlo varT masTan!!!?

– SekiTxvisas me ar vgulisxiobdi bevr Tavisufal dros. magram, raxan bevrs kiTxulob, es imas niSnavs, rom poulob Tavisufal dros, ise, rogorc yoveli didi da bevri saqmis mkeTebeli adamiani. da amaSi, albaT, dameTanxmebi. axla ki Semdegi kiTxva:

Tu geguleba axalgazrda kadrebi Cvens TemSi?

–sabednierod, gvyavs: es kompozitori xana ajiaSvilia, liana kaJilotisa da daviT qoenis qaliSvili. mas seriozu-li warmatebebi aqvs israelSi, da mixaria, rom am gzaze Cvenc – me da ruben kaJilotma SevZeliT misTvis daxmarebis xeli gagvewodebina. imedi maqvs, rom momavalSic gamoCndebian ni-Wieri musikosebi, rogorc es israelis mxatvrobasa da kino-Si moxda, da ,sruliad damsaxurebulad, kidev ufro maRla asweven Cveni sazogadoebis saxels.

–dabolos, gverds ver avuvli travialur kiTxvas: rogo-

ria Seni gegmebi axlo momavlisaTvis?

–ra Tqma unda, Cemi momavali gegmebi isev Cems Semoqmed -basTan aris dakavSirebuli. Tumca, aranakleb maRelvebs qarT-vel ebraelTa locvebis, piutebis saboloo Cawerisa da an-Tologiis formiT gamocemis sakiTxi, romelzec ukve sakmaod seriozulad vmuSaob / kongresis davalebiT/, kompozitor ru-ben kaJilotTan erTad. me gaxlavarT rubenis mier gaSifru-li sanoto masalis redaqtori, rac seriozul muSaobas moiTx-ovs. aseve seriozulad maRelvebs Cveni Temis mier saqarTvelo-Si ganvlili cxovrebisa da yofis aRnusxvis sakiTxebi, kolizie-biTa Tu warmatebebiT savse cxovreba ganvvleT saqarTveloSi, romelsac Zalian xSirad, viTom ’’moyvaruli araprofesionale-bi’’ sruliad gaumarTavi,mxolod qvecnobier emociebze dayrd-nobiT Seqmnili,ZiriTadad mdare xarisxis , ’’nawarmoebebiT’’ afiqsireben. es ar unda ekadrebodes Cvens, dReisaTvis sakmaod didi ambiciebis mqone Tems. unda xdebodes saqarTveloSi yofis istoriisa da istoriul samSobloSi damkvidrebis obieqturi asaxva, momavali TaobebisaTvis gadasacemad , wignebis, doku-

menturi filmebisa Tu sxva saxiT. gindaT simarTle giTxraT? Cvens Tems, swored dRes(!!!!) gaaCnia iSviaTad didi inteleqtua-luri azrovnebis matarebeli pirovnebebi (rasac, zogjer, sau-kuneebi sWirdeba lodini) da es fufuneba unda gamoviyenoT. saqarTvelos ebraelTa msoflio kongresi namdvilad bevr saqmes akeTebs Cveni Temis sakeTildReod. magram, rogorme unda iRonos da , Cvens inteleqtualur elitaze dayrdnobiT, es saS-viliSvilo saqmec win waswios. amisaTvis ki saWiroa, rom yve-la, visac ki guli Sestkiva saerTo saqmisaTvis da raRacis ga-keTeba SeuZlia am mimarTulebiT, mxarSi amoudges kongress.

...ise ki gegmebs ra gamolevs.RmerTi didia da samarTliani. raki me kidev vagrZeleb SemoqmedebiT muSaobas, mwams, rom es vi-Racas aucileblad sWirdeba...

–viRacas ki ara, –yvelas! gmadlob interviusaTvis.

ioseb bardanaSvili ojaxTan erTad

ioseb bardanaSvilis SviliSvilebi

Page 12: interviu kompozitor ioseb bardanaSvilTanmravlismTqmeli bolo xuTi sityva imaze metyvelebs, rom izrdeba Cveni Temis imiji da maRldeba misi avto-riteti. xanuqis dResaswaulze Cveni kon-gresis

d R e s a s w a u l e b i

T v i s

T i S r e i ssaqarTvelos ebraelTa msoflio kongresis

TanaTavmjdomarem, medicinis mecnierebaTa

doqtorma, profesorma da akademikosma Salva

mardim, amave statusebis mqone meuRlesTan - q-n

rozmarTan erTad, sami Tvis win rusul enaze gamosca

600 - gverdiani wigni saxelwodebiT: „gonebisa

da vnebis samyaro’’. wigni Casmulia naturaluri

tyavis magar ydaSi da gamoirCeva iSviaTi

silamazis grafikuli da poligrafiuli doniT.

magram am wignis gansakuTrebulobas gansazRvravs

ufro is faqti, rom misi prezentacia Catarda

kremlSi, ruseTis mTavrobis warmomadgenlebisa

da inteleqtualuri elitis monawileobiT. da es

ambavi sruliad bunebrivad miaCnia baton Salvas.

Tumca arc aris gasakviri: igi xom msoflios

sxvadasxva qveynebis aTobiT akademiis wevria, 250-

mde mecnieruli Sromis avtori, gamoqveynebuli aqvs

7 wigni Teologiis, filosofiisa da publicistikis

sferoebSi.

Cven ar vapirebT zemoxsenebul wignze saubars.

masze, albaT specialistebi imsjeleben. getyviT

mxolod, rom `erTobis~ momaval nomerSi

gamovaqveynebT Sveicarieli Jurnalistis lev

komlevis intervius Salva mardisTan, romelic

wignis boloSia moTavsebuli. interviuSi erT-

erTi mTavari adgili ukavia imas, rom Salva mardi,

Tel-avivis saavadmyofo ixilovis onkologiuri

ganyofilebis xelmZRvanelTan, msoflioSi cnobil

profesorTan – Simon slavinTan erTad, awarmoebs

samecniero-kvleviTs muSaobas kibos mkurnalobis

problemebze.

axla ki gTavazobT fotoebs, romlebic

gadaRebulia bolo dros.

Jurnal „erTobis~ saredaqcio kolegia

Salva mardi da ruseTis federaciis sagareo saqmeTa ministri lavrovi

Salva mardi, vladimer putinis pirveli moadgile al. Jukovi da sagangebo situaciebis saministros (МЧС) meTaurisergei Soigu

rozmari da Salva mardebi ruseTis cnobil momRerlebTan, a. rozenbaumTan da vl. vinokurTan erTad

Salva mardiaxal-axali

gvaxarebs warmatebebiT

saqarTvelos ebraelTa msoflio kongresis xelmZRvaneloba, momsaxure per-sonali da Jurnal „erTobas’’ saredaqcio kolegia Rrma pativiscemiTa da siyvaruliT ulocaven dabadebis 80 wlisTavs TvalsaCino mwerals, publi-cists, kinokritikoss, saqarTvelos xelovnebis damsaxurebul moRvawes

oTar sefiaSvilsda usurveben ojaxuri bednierebiT aRsavse xangrZliv janmrTel sicocxles

SemoqmedebiTi energiis Seuneleblad.

erToba12

Page 13: interviu kompozitor ioseb bardanaSvilTanmravlismTqmeli bolo xuTi sityva imaze metyvelebs, rom izrdeba Cveni Temis imiji da maRldeba misi avto-riteti. xanuqis dResaswaulze Cveni kon-gresis

ra aris

erToba13

liana elaSvili

g r i p i?

gripi aris sezonuri daavadeba, rac gamoixateba zeda sasunTqi gzebis dazianebaSi. ZiriTadad gripiT daavadeba xdeba Semodgomis dasasrulsa

da gazafxulis dasawyisSi. is gamowveulia sxvadasxva mik-robebisagan. mecnieruli gamokvleviT damtkicebulia, rom, didi nawili mikrobebisa, romlebic iwveven daavade-baTa gavrcelebas, CvenTan Semodian Soreuli aRmosav-leTidan, e.i. CineTisdan da iaponiidan. gripis gamomwvevi mikrobi aris sami saxis А_ В _ С. А da В. mikrobiT avadde-bian adamianebi, С _ mikrobi ki gadadis frinvelebis gziT.

gripi moqmedebs zeda sasunTq gzebze, misi ZiriTadi gamomwvevi mizezia organizmSi imunitetis daqveiTeba. aris mravali mizezi imunitetis daqveiTebisa. es SeiZleba iyos araswori cxovrebis pirobebi, `imunitetis~ daqveiT-eba ki xels uwyobs daavadebis gadadebas. imunitetis daqveiTebas xels uwyobs agreTve yovelgvari qronikuli daavadeba da ganmeorebiTi anTebiTi procesebi organizm-Si.

gripi gamoixateba organizmis saerTo motexilobiT, sicxiT, zeda sasunTqi gzebis SeviwroebiT, surdoTi, saerTo sisustiT.

garTulebebi:saerTod, janmrTel, axalgazrda adamianebSi gripi gr-

Zeldeba 3_7 dRis ganmavlobaSi, yovelgvari garTulebis gareSe. patara bavSvebi, moxucebi da qronikuli avadmyo-febi ufro mZimed itanen grips, rac gamoixateba filtve-bis anTebiT, romelic xSir SemTxvevaSi qronikul davade-bad iqceva. is agreTve iwvevs kunTebis anTebas da kidure-bis sisustes.

Tavidan acileba: sezonis dros Znelia gripis Tavidan acileba, radgan

gripis mikrobebi gadadian sasunTqi gzebis gamonadeniT, es `mikrobi~ imyofeba organizmSi ramdenime dRiT adre daavadebis gamovlenamde. daavadebis gamovlenidan 3_5 dReSi `mikrobi~ gadadis xvelebisa da laparakis gziT da agreTve yovelgvari kontaqtiT.

yvelaze kargi gamosavali gripis Tavidan asacileblad aris acra. acra moqmedebas iwyebs organizmSi ori kviris Semdeg. sasurvelia acris gakeTeba Semodgomis dasawyis-Si.

acris Catareba sasurvelia 65 wels gadacilebuli, xandazmuli adamianebisaTvis, aseve qronikuli avadmyo-febisaTvis, rogoricaa: guliT, filtvebiT, TirkmelebiT, RviZliT, Saqriani diabetiT, asTmiT daavadeba, e.i. im ada-mianebisaTvis, romelTa imuniteti dabalia. agreTve pat-ara bavSvebisaTvis.

rodis unda mivmarToT eq-ims?

SesaZlebelia ise gadavitanoT gripi rom eqimTan ar dagvWirdes wasvla.

amasTanave, sasurvelia eqims mi-marToT Tu Tqven grZnobT Tavs cudad, e.i. rodesac maRa-li sicxe grZeldeba 3 dReze met xans, gaqvT Tavis Zlieri tkivili, pirRebineba, xveleba, Cirqiani gamonadeni, tkivilebi gul-mkerdis areSi, yurebis tkivili.

avadmyofis movla:Tu adamianis imuniteti Zlieria, gripi ar unda gagr-

Zeldes 2-3 dReze met xans. sasurvelia saerTo simSvide da Zili, radgan Zilis dros nervuli sistema mSviddeba da imunitetis damcveli hormonebi imyofebian Zlier, janm-

rTel stadiaSi. agreTve swori kveba did rols TamaSobs imunitetis gamojanmrTelebaSi. sasurvelia rom gripis dros miirTvaT advilad mosanelebeli saWmeli, magali-Tad: bulioni, bostneulis wvenebi, mcenareuli Cai da, saerTod, bevri siTxe, radgan, roca sasunTqi gzebis lor-wovani garsi gamomSralia, mikrobebs aqvT advili saSu-aleba miekron sasunTq gzebze, bevri siTxis miReba icavs sasunTq gzebs gamoSrobisagan, rac Tavidan acilebs mik-robebis gavrcelebas. bevri siTxe `asufTavebs~ agreTve, sisxlis TeTr burTulebs mikrobebisagan.

sasurvelia icodeT, Tu rogori saxis siTxe unda mi-iRoT. mecnierulad damtkicebulia rom tkbili wven-ebis miReba usustebs sisxlis TeTr burTulebs mikrobe-bis ganadgurebis unars, amitom sasurvelia SezRudoT Saqrisa da tkbili wvenis miReba.

gisurvebT janmrTelobas.

Page 14: interviu kompozitor ioseb bardanaSvilTanmravlismTqmeli bolo xuTi sityva imaze metyvelebs, rom izrdeba Cveni Temis imiji da maRldeba misi avto-riteti. xanuqis dResaswaulze Cveni kon-gresis

mkiTxveli araerTi profesionalis sain-tereso TxrobiT aris damtkbari da gaTviTc-nobierebuli Temis moZRvris - sulmnaTi rabi

israel babalikaSvilis legendaruli ojaxis Sesaxeb. Cveni Rirseuli inteligenciis winsvlasa da ganaTle-baSi waruSlelia maTi wvlili. ojaxis Tavkacma - is-rael babalikaSvilma uCveulo xelnaweri dautova Tavis STamomavlobas: `Canafiqrisa da sixarulis, miznebisa da dardis rveuli,~ romelsac 1936 wlidan awarmoebda. usazRvrod Sinaarsiani, saintereso da mravalazrovania es narudunebuli da najafi Canaw-erebi, romelic farTo sazogadoebisaTvis mxolod am ojaxis israelSi Camosvlis Semdeg gaxda xelmisawv-domi. qalbatoni malqa - rabi iexiskiel TeTruaSvilis

qaliSvili - rabi israelis meuRle – gaxldaT aRiare-buli `eSeT xaili.~ batoni israelis mogonebebidan: `Cemi da malqas mizania: Svilebs vaswavloT ebraelo-bis pativiscema, gafrTxileba, rom icodnen - ebraele-bi Tavisi sulierebis xsovniT sxva erebze ufro maRla dganan.~ batoni israeli, erTmaneTisgan ar ansxvaveb-da qaliSvilebsa da vaJiSvilebs maTi aRzrdisaTvis daTmobili drois mixedviT, maTTvis dasaxul miznebs da arc am miznebis ganxorcielebis gzebs. profesori giorgi anTelava igonebs, rom: malqa da israel baba-likaSvilebis yvela Svili - mravalmxriv ganviTare-buli xalxia, isini erT inteleqtualur mTlianobas warmoadgenen.~

riT gaxda SesaZlebeli aseT rTul periodSi, ara-martiv sayofacxovrebo pirobebSi ebraeli qaliS-vilebis amdenad progresuli aRzrda? es eqskursi warsulSi imisTvis msurs rom moviSvelio: `warsuls Tu dambaCas esvri, momavali zarbazniT gipasuxebs.~ batoni israelis Canaweridan: `exla gaxarebuli var - Cveni oTxi Svili: xaia, rivka, nisani da iosebi - es oTxi briliantia, romelic oTxi samyaros tolia. xelixel-Cakidebuli me da malqa SevecdebiT maT fexze dayen-ebas, ise rom am oTxeulis gulebSi anTebulma CiraR-danma da akiafebulma lamparma mudam siTbo afrqvios da sikeTe moutanos yvelas maT garSemo.~ garemocva ki babalikaSvilebis ojaxs sasiqadulo gaaCnda: aq `Wirnaxulobdnen~ Toras Cveni saamayo inteligenciis warmomadgenlebi: akademikosi icxak daviTi, prof. Slomo ianeci (CaCanaSvili), doqtorebi - gerSon wi-wuaSvili da amiran xaxanaSvili, SoTa bostanaSvili, moris danielovi, motke mamisTvalovi, iona biniaSvi-li da sxvani. es ojaxi sionisagan ganuyofeli iyo yov-elTvis da misi mimzidvelobis mizezi suliereba da keTilganwyobili atmosfero gaxldaT. Toris Rrmad mcodne rabi israel babalikaSvili migviTiTebda, rom

religiis brmad midevna ar aris gamarTlebuli, igi religiur mcnebebs ufro farTo ganmartebas aZlev-da. misi azriT religia mxolod adamianis sakeTil-dReod arsebobs da adamiani arasodes ar unda gaxdes misi mona. mas swamda, rom SesaZlebelia sxvadasxva sferoSi aqtiuri moRvaweobisa da Toris Rrmad Ses-wavlis erTmaneTTan SeTavseba. moZRvari israelis qveynis aRorZinebis da eris aRdgenis Rrma rwmeniT gamoirCeoda. is yovelTvis qadagebda, rom ebrael-ebi Tavs moiyrian sakuTar samSobloSi - wminda mi-waze – qveyanaSi, romelsac dasWirdeba ganaxlebuli adamianebi, sxvadasxva dargis specialistebi da, rac mTavaria, sakuTari enis - ivriTis mflobelni, uflis msaxuri axalgazrdebs miuTiTebda mieRoT swavla-

ganaTleba – xalxSi, dRis sinaTleze, sazogadoebaSi gasuliyvnen. am tradiciaze, ebraul suliskveTebaze, saukeTesod SerCeuli mdidari biblioTekis wignebze, ojaxis wevrTa brwyinvale urTierTdamokidebule-baze da erTmaneTis ukidegano siyvarulze, uaRresad faqizi, moridebuli, alal-marTali dedis magaliTze izrdebodnen Temis moZRvris asulni - xaia (caca) da rebeka (riva) babalikaSvilebi. `did xes didi nafoti dascvivao~ - Zveli qarTuli andaza.

caca - filologia ganaTlebiT, erudicia da si-bejiTe mas cxovrebis yvela etapze gamoadga. maswav-leblad msaxurobda da Tbilisis mecnierebaTa aka-demiis biblioTekis wamyvani bibliografi gaxldaT. man Tavis erT-erT referatSi gansakuTrebiT gaamax-vila yuradReba bibliur gamonaTqvamebze, romelic msoflio enebSia Sesuli. igi mudam erTi miznisaken miiltvoda – daemtkicebina, rom ebrauli ena cocxa-li enaa da ara - mkvdari. 1988-1990 wlebSi qalbatoni caca ivriTis Seswavlis mraval msurvelTa saukeTeso pedagogi da damrigebeli gaxldaT Tbilisis 55-e sko-laSi. amgvarad, warsulSi dasaxul miznebs awmyoSi ax-orcielebda. qalbatoni cacas meuRle eqimi, docenti boris xudatovi bavSvTa centraluri saavadmyofos mTavari nervopaTologi iyo.

riva babalikaSvili wlebis manZilze gaxldaT saqarTvelos kulturis saministros Teoriuli sa-gnebis meTodisti da Tbilisis centraluri musika-luri skolis (niWierTa aTwledi) wamyvani pedagogi. misi aRzrdilni brwyinvale xelovanTa pleadiT ar-ian warmodgenili. qalbatonma rivam Targmna musika-luri literaturis ramdenime saxelmZRvanelo, aw-yobda seminarebs - pedagogTa daxelovnebis mizniT. misi meuRle batoni robert Cernovi aris inteligen-ti, uzado musikosi, romelic niWis da pasuxismgeblo-bis umaRlesi doniT dauRalavad msaxurobda adminis-

Temis

erToba14

Page 15: interviu kompozitor ioseb bardanaSvilTanmravlismTqmeli bolo xuTi sityva imaze metyvelebs, rom izrdeba Cveni Temis imiji da maRldeba misi avto-riteti. xanuqis dResaswaulze Cveni kon-gresis

tratoris Tanamdebobaze Tbilisis filarmoniaSi da misi mTavari reJisori da direqtori iyo.

moZRvris asulTa zemod aRwerili cxovreba das-turia, rom rabi israel babalikaSvilis ojaxSi ̀ yove-live swavlis sadarajosken~ iyo mimarTuli, rabi Svilebs miuTiTebda, rom yvelafers Tavisi dro da adgili gaaCnia da wuTic ar unda gacdeniliyo amaod. `xalxi iswrafoda Cvensken - rogorc skolaSi, bib-lioTekaSi, ise sainformacio centrSi, sadac maT neb-ismier kiTxvaze pasuxi elodaT - ebraul istoriasa da literaturaSi, xelovnebaSi. amis yvela piroba arse-bobda: saTanado wignebi, fonoTeka da - mTavari - Rrma komentaris unaris mqone pirovnebani~ - mogviTxrobs caca Tavis mogonebebSi. rabi miuTiTebda yvelas, rom

`mTavaria sikeTis qmna.~ am maRal principebze da ide-alebze izrdebodnen misi asulnic. TandaTan rwmun-debodnen, rom rabis winaswarmetyveleba aRsrule-baSi modioda. moTmineba xom samoTxis gasaRebia da WeSmariteba arasodes dakargavs brwyinvalebas.

`kidev erTi sakiTxi, romelic mamas Zalian aRelvebda, - igonebs riva, - es iyo qarTvel ebrael-Ta ojaxis problema. igi kategoriulad ilaSqrebda qalis naZaladevi qorwinebis winaaRmdeg. saerTod qalis adgili sazogadoebaSi - yovelTvis iyo misi fiqris, gansjisa da zrunvis sagani.~ rabis ojaxis gamgrZelebelni - Zvirfasi SviliSvilebi mihyvebian mis mier gakaful gzas da miiCneven, rom sikeTis da sargeblobis motana yvela sferoSia SesaZlebeli, sxva yvelaferi ki meorexarisxovania.

moZRvris mTavari wvlili iyo qarTveli ebrael-obis sulieri TviTmyofadobisa da kulturis Ses-wavla. rabis ufrosma qaliSvilma cacam oqtomber-Si 80 wlis iubile izeima. igi aRniSnavs: `mamaCemma israelze ocnebiT TbilisSi `patara ieruSalaimi~ Seqmna, Cven ki namdvil ieruSalaimSi amovediT.~ es Txroba Cveni Temis amagdaris, netarxsenebuli ra-bis, israel babalikaSvilis asulT Seexo. merwmu-neT, rom msgavs, progresul, Zvirfas principebze da idealebze aRizardnen Cveni Temis mravali rabinis qaliSvilebi. TviTeuli maTgani calke Txrobas im-saxurebs. asrulda Temis moZRvris ocneba - wminda miwaze qarTveli ebraeli qali bednieri arsebaa - Cveni qalbatonebi israelis saxelmwifos inte-gralur nawils warmoadgenen.

doqtori dodo CikvaSvili

Tel-avivis universiteti,samedicino fakulteti

moZRvris

asulni

erToba15

xanuqis dResaswaulze buxarel ebraelTa kon-gresis xelmZRvanelebma stumrad miiwvies Cveni kon-gresis warmomadgenlebi. saerTod Cvens kongress me-gobruli da saqmiani urTierToiba aqvs msoflioSi arsebul TiTqmis yvela ebraul kongresTan, maT Soris buxarelTa ebraul kongresTan. amjerad buxarelma me-gobrebma Cveni kongresisadmi pativiscema imiT gamox-ates, rom misi xelmZRvaneli, b-ni gabriel mirilaSvi-oli miiwvies xanuqis sanTlis asanTebad.

kongresis TanaTavmjdomares, cnobil diplomats, saxelmwifo, politikur da sazogado moRvawes, qalaq aSkelonis yofil mers b-n SabTai curs me-7 SviliSvi-li SeeZina, amjerad, qaliSvili /mazal tov!/. bri-taze miwveul stumarTa Soris mravlad iyvnen israe-lis mTavrobisa da qneseTis warmomadgenlebi, agreTve sxva oficialuri pirni. kongresis xelmZRvaneloba da gazeT „erTobas“ saredaqcio kolegia gulwrfelad ulocaven bednier babuas, agreTve axalSobilis mamas, kongresis did megobars da warmatebul iurists Saul curs patara xen-xanas dabadebas da usurveben did ojaxur benierebas.

marcxnidan: m. mixaeli, r. elaSvili, g. mirilaSvili, b. babaevi

suraTze, marcxnidan: israelis vicepremieri, ministri negevisa da galilis sakiTxebSi silvan Salomi, saqarTvelos ebraelTa msoflio kon-gresis prezidentis movaleobis Semsrulebeli gabriel mirilaSvili, qneseTis Tavmjdomare reuven rivlini da qneseTis wevri cipi xotoveli briTas zeimze.

mazal tov!

kongresis warmomadgenlebi stumrad buxarel

ebraelTa kongresSi

Page 16: interviu kompozitor ioseb bardanaSvilTanmravlismTqmeli bolo xuTi sityva imaze metyvelebs, rom izrdeba Cveni Temis imiji da maRldeba misi avto-riteti. xanuqis dResaswaulze Cveni kon-gresis

erToba16

liabinskis samedicino institu-ti. moskovSi daicva sakandida-to da sadoqtoro disertacie-bi. meSaobda sxvadasxva samedici-no dawesebulebebSi, xolo 90-iani wlebis dasawyisSi miiwvies mosko-vis 79-e klinikur saavadmyofoSi - sarekonstruqcio da aRdgeniTi qirurgiis ganyofilebis gamged da sul male am saavadmyofos mTa-vari eqimis moadgiledac dain-iSna paralelurad. ganyofileba romelsac batoni Simoni xelmZR-vanelobs amJamad 420-adgiliania, amave dros –mravalprofiliani da moicavs Semdeg dargebs: en-doskopia, proqtologia, gineko-logia, travmatologia, orTope-dia da a.S.

xangrZlivi da intensiuri muSaobiT prof. S. cacanaSvils gaaCnia unikaluri gamocdileba. am gamocdilebisa da mecnieruli kvlevis Sedegad, igi qmnis oper-aciebis Catarebis axal, sakuTar meTodebs, rogorc saerTo qiru-rgiaSi, iseve plastikurSi. `op-eraciebis CatarebaSi novatoru-lad unda mivudgeT sakiTxs, veZ-ioT raRac axali, axali meTo-di, xolo Zveli ufro srulyofi-li gavxadoT~ - ambobs igi. gansa-kuTrebuli warmatebiT ukeTebs igi operaciebs ubeduri SemTx-vevisagan dasaxiCrebul avadmyo-febs, ubrunebs maT silamazes, aS-orebs sidamwvrisagan datovebul Sramebs. marto avadmyofis gamo-janmrTelebaze ki ar zrunavs, aramed mTavar yuradRebas uT-mobs imas, rom igi moamzados aqti-ur cxovrebaSi kvlav Casabmelad, misces mas sicocxlis sixaruli, xolo mis sicocxles - srulfas-ovneba. igi akeTebs operaciebs sx-eulis yvela Sinagan organoze, sx-

kargi sityva karg adamianze

Tamar mamisTvalovi

Simon cacanaSvilididi yuradRebiT meqceoda. Sei-Zleba imitomac, israelidan rom viyavi. bevri rom ar gavagrZelo, man sikvdils xelidan gamostaca Cemi Tavi. Rm-To Cemo, rogori spe-cialisti yofila da Tanac rogo-ri adamiani .. yvela eqimi rom im-isaviT asrulebdes Tavis mova-leobas, vin icis... rom movjobin-di da derefanSi daviwye siaruli TvalnaTliv vxedavdi Tu rogo-ri siyvaruliT, pativiscemiT da mokrZalebiT epyrobodnen Tavi-

si xelqveiTebic da pacien-tebic. Cemi yuriT mesmo-da, rogor locavdnen Cem-saviT madlieri avadmyo-febi. imisma dedam unda Tq-vas, Svili gamizrdiao...~

sabednierod, is naqe-bi eqimi, mecnierebaTa do-qtori, profesori Simon cacanaSvili, igive simon gorini, Cemi bavSvobis me-gobris luba kesoSvilis vaJi aRmoCnda. q-ni luba Cveni kongresis aqtivis-tia, kongresTan arsebu-li qarTvel ebrael qal-

Ta msoflio asociaciis gamgeobis wevri. igi profesiiT filolo-gia, Rirsebis medlis kavaleri, saqarTvelos damsaxurebuli ped-agogi, misi meuRle maTematiko-si iyo. maT oTxi Svili aRzardes: merabi, manana, SoTa da neli, oTx-ive eqimi. amjerad me yvela maT-ganze ar vapireb daweras, raki-Ra Simonze Camovarda laparaki da Tanac igi ufrosia da-ZmanSi, mis Sesaxeb mogiTxrobT...

saqarTvelos dedaqalaqSi daibada, ori wlis win gadaabi-ja naxevar saukunes. warCinebiT daamTavra jer Tbilisis 66-e rusuli skola, xolo Semdeg - Ce-

amas winaT iam hamelaxis erT-erT sastumroSi viyavi ramdenime dRiT. ratomRac yovelTvis erT-sa da imave magidasTan mixdeboda jdoma sasadiloSi dReSi samjer, da yovelTvis Cems gverdiT jde-boda erTi simpaTiuri garegno-bis Suaxansgadacilebuli sabri qali esTer Sriki. raki gaigo, rom qarTveli ebraeli var, gverdidan ar mSordeboda. wamosvlisas, rom davemSvidobe, ai, ra momiyva:

`- me rom axla cocxali var, jer gamCens vumadli da mere qarTvel ebrael profesors, romelic mxs-nel angelozad momevlina. am ori-ode wlis win, ruseTSi viyavi, turistul jgufTan erTad. uceb Zalian cudad gavxdi. sisxlis Re-bineba damemarTa. saswrafod wa-miyvanes moskovis 79-e klinikur saavadmyofoSi, sadac reanimaci-is ganyofilebaSi momaTavses mZ-ime mdgomareobiT. Cemi sicocx-le bewvze ekida. gadarCenis Sansi nuls uaxlovdeboda. saavadmyo-fos mTavarma qirurgma profe-sorma Simon cacanaSvilma gamike-Ta metad rTuli operacia. Zalian

icnobdeT: profesori

Page 17: interviu kompozitor ioseb bardanaSvilTanmravlismTqmeli bolo xuTi sityva imaze metyvelebs, rom izrdeba Cveni Temis imiji da maRldeba misi avto-riteti. xanuqis dResaswaulze Cveni kon-gresis

eulis zemo da qvemo kidurebze da kanze, romelic am sxeuls faravs. eqimi igi mowodebiT aris. mas sko-lis damTavrebis Semdeg ar gauke-Tebia momavali profesiis arCe-vani. bavSvobaSive icoda, rom eqi-mi unda gamxdariyo. man icis: `kar-gi eqimi rom iyo Sen suls unda aqsovde profesiaSi.~ ramdenjer sakuTari sisxli gauRia pacien-tis gadasarCenad. hipokrates ficis erTguli msaxuri, uanga-ro SromaSi xedavs Tavis daniS-nulebas. rogorc zemoT aRvniS-neT, igi SemoqmedebiTad udgeba eqimis Sromas, misTvis ucxoa mo-nuri morCileba doqtrinebisad-mi. dReisaTvis b-ni Simoni 80-ze meti mecnieruli Sromis avtoria. mis mier saerTo qirurgiaSi dan-ergil meTodebs warmatebiT iyene-ben aSS-Si, safrangeTSi, germania-Si, italiasa da avstriaSi.

didi miRwevebi aqvs plasti-kuri operaciebis sferoSic, 1997 wels man brwyinvale Sede-giT gaukeTa plastikuri opera-cia sakuTari meTodiT, ruseTis televiziis varskvlavs - valen-tina leontievas - /satelevizio gadacema bavSvebisa da mozard-ebisaTvis), aseve msaxiobebs - le-onid iarmolniks, aleqsandre pes-kovs, momReral andrei makareviCs, agreTve mTavrobis maRali Cinis moxeleebs. Simon cacanaSvils, rogorc saxelganTqmul profe-sors, xSirad iwveven sxvadasxva qveynebSi, monawileobs medicinis sakiTxebisadmi miZRvnil saerTa-Siriso simpoziumebsa da konfer-enciebSi.

didi dakavebulobis miuxeda-vad, yovelTvis poulobs dros gamCenis samsaxurisaTvis, locvi-saTvis. mWidro kavSirSi imyofe-ba moskovis arqipovis quCaze mde-bare salocavis jamaaTTan, saer-Tod, da kerZod rabi maSiaxTan da salocavis gamgeobis Tavmj-domaresTan - arik ragimovTan, xSirad Rebulobs, maTTan er-Tad, monawileobas mniSvnelovani sakiTxebis gadaWraSi.

aqvs SesaniSnavi ojaxi: misi meuRle marine, romelsac damTavrebuli aqvs kibernetika-maTematikis fakulteti, warmate-biT muSaobs samedicino–kvleviTs institutSi.

ufrosi vaJi - davidi, pro-fesiiT eqimi, moskovSive muSaobs viSnevskis saxelobis qirurgiul institutSi, mecnierebaTa kan-didatia, amJamad muSaobs sadoq-toro disertaciaze, gamoqveyneb-uli aqvs 6 mecnieruli naSromi.

meore vaJma - danielma mimdin-are (2010) wels daamTavra mosko-vis 1-li samedicino instituti otolaringologis specialobiT, praqtikas gadis klinikuri ordi-naturis ganyofilebaSi.

ase eyreba safuZveli cacanaS-vilebis ojaxis eqimTa dinastias, romlis mamamTavari TviTon bato-ni Simonia.

S. cacanaSvili meuRle marinesTan da SvilebTan, daviTTan da danielTan erTad

S. cacanaSvili polkovnikis formaSi

2003 wlis TebervalSi mowveu-li iyo israelSi Tel-avivis sas-tumro devid interkontinental-Si gamarTul samecniero konfer-enciaze, romelsac 500 -ze meti mecnierebaTa doqtori da pro-fesori eswreboda sxvadasxva qveynebidan. damswreTa didi yura-dReba daimsaxura misma gamosvlam, romelic mis mier danergil erT_erT axal meTods exeboda.

b-ni Simonis Sromas Sesabamisi dafasebac aqvs. xSirad Rebulobs fulad premiebs, romelTa Tanxas-ac igi uSurvelad uricxavs upa-trono da invalid bavSvebs; aris mravali jildosi da statusis mflobeli, romelTa CamoTvla So-ris wagviyvanda. sakmarisia iTqvas, rom ruseTis federaciis prezi-dentis dimitri medvedevis 2010 wlis 14 ivnisis brZanebulebiT simon gabrielis Ze gorins (igive Simon cacanaSvils) mieniWa ruse-Tis damsaxurebuli eqimis sapa-tio wodeba. xolo manamde zustad eqvsi wliT adre miiRo moskovis meriis premia medicinis sferoSi miRweuli warmatebebisaTvis. 1999 wlidan xelmZRvanelobs ruseTis samxedro-samedicino organizaci-is rezervis oficerTa ganyofile-bas, polkovnikis CiniT, aris msof-lio samxedro-samedicino orga-nizaciis wevri. monawileobs ter-orizmis msxverplTa gadarCenis saqvelmoqmedo organizaciaSi.

b-ni Simoni nayofierad eweva agreTve pedagogiur moRvaweobas: muSaobs axalgazrda eqimebis pro-fesiuli daxelovnebisa da kval-ifikaciis amaRlebis sferoSi.

raRa Tqma unda, Tavisi drois did nawils mecnierul Sromas andomebs da ganagrZobs axal-ax-ali meTodebis Zie-bas qirurgiuli op-eraciebis Catareb-is drois Semcireb-isa da efeqturobis asamaRleblad. cdi-lobs, rac SeiZleba farTod gamoiyenos uaxlesi teqnolo-giebi axali meTode-bis danergvisas, maT Soris robotizebu-li kompleqsi.

erToba17

Page 18: interviu kompozitor ioseb bardanaSvilTanmravlismTqmeli bolo xuTi sityva imaze metyvelebs, rom izrdeba Cveni Temis imiji da maRldeba misi avto-riteti. xanuqis dResaswaulze Cveni kon-gresis

afxazeTSi saqarT-velos televiziisa da radiomauwyeblobis sa-kuTar korespondentad muSaobis dawyebidan ram-denime Tvis Semdeg mas-Tan mivida `kagebes~ war-momadgeneli _ podpolk-ovniki napo gadelia /mwerali/ da mosTxova – televiziiT gamosuliyo israelSi ebraelTa wasvlis winaaRmdeg, Tan `gadaukra~ Tbiliss CvenTan ar SeuTanxmebia am Tanamde-bobaze Tqveni daniSvnao. es ultimatums niSnavda. Tamar-ma auRelveblad da mtkiced upasuxa, rom mzad iyo Tanamde-boba daetovebina, vidre es moTxovna Seesrulebina, `mama-Cemi Rrmad morwmune kacia, es rom gavakeTo infarqti dae-marTeba da ar minda mamis mkvleli gavxvdeo.~

1973 wels soxumSi gamoica misi moTxrobebis wigni `saidumlo,~ romlis mTeli tiraJi erT dReSi gaiyida. im-ave wels igi miRebul iqna sabWoTa kavSiris Jurnalist-Ta kavSiris wevrad. misi moTxrobebi ibeWdeboda sxvadasx-va Jurnal-gazeTebSi, maT Soris moskovSi gamomaval idiS-urenovan Jurnal `sovetiS heimlandSi.~

1961-73 wlebSi iyo misi Zmis _ mweral abram mamisTvalo-vis mier mamis karnaxiT daarsebuli saqarTvelos iatakqve-Sa sionisturi organizaciis afxazeTis filialis xelmZ-Rvaneli. am organizaciis gamgeobis krebebi xSirad im-arTeboda Tamaris binaSi da zogjer Tamaris samuSao kabi-netSic ki, romelic partiis afxazeTis saolqo komitetis SenobaSi iyo moTavsebuli. amiT igi safrTxeSi agdebda Tavis brwyinvale karieras. abram mamisTvalovTan da ger-Son wiwuaSvilTan erTad, man mniSvnelovani wvlili Seit-ana saqarTvelodan didi aliis dawyebis saqmeSi.

israelSi amosvlis Semdeg Tamari muSaobda jer saqarT-velodan amosul umaRlesdamTavrebulTa gaerTianebis (agudaT olim akademaim) generalur mdivnad (Tavmjdomare aw. g. xaim xubelaSvili), xolo Semdeg sabWoTa kavSiridan gamosulTa gaerTianebis pres-mdivnad da amave gaerTiane-bis qarTuli seqciis gamged. igi bevrs zrunavda saqarT-velodan da saerTod yofil sabWoTa kavSiridan amosul-Ta absorbciaze.

1977 wels Tamari iyo israelSi gamomaval qarTulen-ovan gazeT `nergis~ redaqtoris moadgile (`nergi~ gamo-dioda Svidi Tvis ganmavlobaSi, misi redaqtori da gamom-cemeli iyo Jurnalisti daniel SalelaSvili, gazeTi daix-ura usaxsrobis gamo).

1978 wlidan Tamari muSaobas iwyebs israelis radios _ `kol israelis~ qarTulenovan gadacemaTa ganyofilebaSi diqtor _ redaqtorad, xolo 1982 wlidan 1999 wlamde am ganyofilebis ucvleli xelmZRvanelia.

1982 wels Jurnal `droSis~ mier gamocxadebul liter-aturul konkursSi Tamaris dokumenturma moTxrobam `am-bavi Salva beberaSvilisa~ pirveli prizi da didi fula-di premia daimsaxura. Tamarma premiis mTeli Tanxa gadau-ricxa israelis Tavdacvis armiis fonds _ `libitroms,~ vinaidan aRniSnuli moTxrobis gmiri Salva beberaSvili, romelic gmirulad daeca teroristebTan brZolaSi, is-raelis armiis jariskaci iyo.

1987 wels Tel-avivSi gamoica T. mamisTvalovis moTxrobebisa da novelebis krebuli `molodini,~ romel-mac maRali Sefaseba daimsaxura mkiTxvelebisa da spe-

Tamar mamisTvalov-kezeraSvilismokle biografiuli cnobebi

erToba18

Tamar mamisTvalovi-kezeraSvilisa _ Jurnalisti, mw-erali, mTargmneli, sazogado moRvawe, universitetis ganaTlebiT, - daibada q. cxinvalSi, ebrauli da qarTuli literaturis didi mcodnis, `davidis sagaloblebis~ da Ta-naxis sxva wmida wignebis originalidan qarTul enaze mTarg-mnelis _ rabi icxak mamisTvalovis ojaxSi.

Tamari pataraobidanve gamoirCeoda gansakuTrebuli ni-WiT. misi ufrosi Zma mwerali abram mamisTvalovi sanaZleoebs igebda Tavis tol amxanagebSi Tamaris niWierebiT: sakmarisi iyo orjer waekiTxaT 4-5 wlis gogonasaTvis nebismieri ucno-bi leqsi xuT strofamde da igi uSecdomod imeorebda. erTx-el abramma Tavisi skolis direqtors erovnebiT ebraels _ ioseb manaSerovs uCvena Tavisi patara daikos `virtuozo-ba.~ da raki Tamars diqciac gansakuTrebulad kargi hqonda, igi _ sabavSvo baRis aRsazrdeli, gamonaklisis saxiT, daSve-bul iqna moswavleTa saolqo olimpiadaze, romelzec Tamar-ma pirveli prizi da ormoci maneTi fuladi jildo daimsaxu-ra. es iyo 1938 welSi, roca aRniSnuli Tanxa erTi Tvis saSu-alo xelfasi iyo.

mecxre klasidan moyolebuli Tamari gazeT `sabWoTa os-eTSi~ aqveynebda naxevargverdian masalebs saavtoro hon-orariT.

Tamari yvela sagans erTnairi siZlieriT flobda, magram gansakuTrebuli midrekileba hqonda fizika-maTematikuri sagnebisadmi. 1950 wels man, cxinvalis qalTa meoTxe saSua-lo skolis me-10 klasis moswavlem gamoigona axali xelsaw-yo, romelic erTdroulad zomavda metalis siTbotevado-bas, siTbogamtarobasa da siTbur gafarToebas. am xelsawyom pirveli adgili aiRo norC fizikosTa jer saolqo, Semdeg respublikur, xolo bolos sakavSiro olimpiadaze. Tamaris mier gamogonebuli axali xelsawyo CaSvebul iqna seriul warmoebaSi, xolo misi `avtori~ dajildovda pirveli priz-iT da didi fuladi premiiT. samwuxarod es xelsawyo mosk-ovSi gamarTul olimpiadaze `SecdomiT~ gaugzavniaT rome-liRac osi Wabukis avtorobiT. am ambavma fizikis maswavleb-lis _ fati pataraZisa da mTeli skolis didi aRSfoTeba gam-oiwvia. f. pataraZem Tamaris mSoblebs sTxova, masTan erTad gaesaCivrebinaT es usamarTlo faqti, magram mamisTvalove-bis ojaxma adgilobriv xelisuflebasTan SebrZolebas Tavi aarida, advilad gasagebi mizezis gamo, Tanac imis imediT, rom momavalSi Tamari gacilebiT ufro seriozuli gamog-onebebiT gaaxarebda, rogorc fati maswavlebels, ise mSob-lebs, magram am ambavma TviTon Tamaris didi gulgatexilo-ba gamoiwvia da Tavdayira daayena mTeli misi samomavlo geg-mebi: yvelas gasakvirad, man zurgi Seaqcia teqnikur sagnebs, romlebic Zlier uyvarda da Tbilisis stalinis saxelobis saxelmwifo universitetis istoriis fakultetze moewyo Tavisi oqros medliT.

skolasa da universitetSi swavlis mTel periodSi Tamars arasodes ar miuRia ̀ 5~- ze dabali niSani arc zepir gakveTil-Si, arc weriTs namuSevrebSi da arc gamocdaze.

umaRlesis damTavrebidan dRemde 54 welia moRvaweobs Jurnalistikis sferoSi, aris saerTaSoriso klasis kvalif-iciuri Jurnalisti.

1959-1970 wlebSi muSaobda soxumSi, afxazeTis adgilo-briv da respublikur gazeTebSi. 1970 wlidan israelSi amos-vlamde iyo saqarTvelos televiziisa da radiomauwyeblo-bis saxelmwifo komitetis sakuTari korespondenti afxaze-Tis zonaSi. am sferoSi miRweuli warmatebebisaTvis miRebu-li aqvs mTavrobis jildo.

mimdinare /2010/ wlis 21 seqtembers, ivane javaxiSvilis saxelobis (yofili stalinis saxelobis) Tbilisis saxelmwifo universitetis akademiuri sabWos dadgenilebiT, Tamar mamisTvalovs mieniWa sapatio doqtoris wodeba. amasTan dakavSirebiT, mravali molocva modis saqarTvelodan da israelidan. SeiZleba imitomac, rom Tavisi arsebo-bis TiTqmis asi wlis manZilze am universitetma sazRvargareTis qveynebis mxolod 70-mde pirovnebas mianiWa aseTi wodeba. maT Soris samia qali, q-n Tamaris CaTvliT, da, amave dros, igi am wodebis pirveli mflobelia qarTvel ebrael-Ta Soris.

Jurnal `erToba~-s redaqciam gadawyvita gamoaqveynos:

Page 19: interviu kompozitor ioseb bardanaSvilTanmravlismTqmeli bolo xuTi sityva imaze metyvelebs, rom izrdeba Cveni Temis imiji da maRldeba misi avto-riteti. xanuqis dResaswaulze Cveni kon-gresis

erToba1919

cialistebis mxridan. didi moTxovnilebis gamo, es wigni samjer gamoica.

1991 wels Tamari sami TviT iyo mivlinebuli saqarT-veloSi erovnuli misiiT, rogorc msoflio ebrauli saagentos _ soxnuTis warmomadgeneli.

1993 wels T. mamisTvalovi arCeul iqna saqarTvelos mecnierebaTa akademiis qarTul-ebraul urTierTobaTa kvlevis asociaciis sapatio wevrad.

israelSi Tamarma ivriTidan qarTulad Targmna 10-ze meti wigni, maT Soris msoflioSi cnobili mwerlis efraim kiSonis `iumoristuli moTxrobebi,~ romelic 1995 wels gamoica.

Tavis ZmasTan _ mweral abram mamisTvalovTan da aR-mosavleTmcodne d-r gerSon ben-orenTan erTad, Tamarma ivriTidan qarTulad Targmna moSes xuTwigneuli _ xam-iSa-xuSmei Tora, romelic iTvleba pirvel Targmanad originalidan - qarTulad. am Targmanis maRalprofesiul doneze SesrulebisaTvis, mTargmnelebs mieniWaT iv. maCa-blis saxelobis saqarTvelos saxelmwifo premia, romel-ic maT piradad gadasca xalxmraval sazeimo Sexvedraze prezidentma eduard SevardnaZem israelSi misi pirveli vizitis dros 1995 wlis ivnisSi. baton e. SevardnaZes Tan axlda misi meuRle q-ni nanuli SevardnaZe Tavisi sa-kuTari savizito programiT, romelSic Sedioda ebrael qalTa msoflio organizaciebis xelmZRvanelebTan Sexve-dra da ieruSalaimis RirsSesaniSnaobaTa daTvaliereba. israelis sagareo saqmeTa saministros davalebiT, Tamari oficialurad maspinZlobda prezidentis meuRles.

SemoqmedebiTi da samsaxurebrivi moRvaweobis parale-lurad Tamari eweva farTo sazogadoebriv moRvaweobas. igi aris sruliad israelis mweralTa kavSirebis (14 sx-vadasxva enaze moRvawe mweralTa kavSirebis) federaciis Tavmjdomaris pirveli moadgile da saqarTvelodan amo-sul mweralTa da literatorTa kavSiris Tavmjdomare, israelis mweralTa kavSiris wevri, israelis mTavrobis presbiuros warmomadgeneli da JurnalistTa msoflio federaciis wevri. am federaciis wevr sxva mcirericxovan israel kolegebTan erTad, 1994 wlis 26 oqtombers arava-Si Tamari eswreboda israelsa da iordanias Soris sazavo xelSekrulebis dadebis sazeimo ceremonials.

1997 wels Tamari dajildoebul iqna msoflio ebrau-li saagentos _ soxnuTis medliTa da sapatio sigeliT `...sionisturi ideebis ganviTarebisa da israelis saxelmwi-fos ganmtkicebis saqmeSi Setanili wvlilisaTvis.~

1998 wlis 1-l ianvars Tel-avivSi, JurnalistTa saxl-Si, israelis mweralTa da JurnalistTa kavSirebis ini-ciativiT, gaimarTa mamisTvalovebis ojaxis sammxrivi iu-bile; Tamaris mamas netarxsenebul icxak mamisTvalovs im dReebSi 100 weli Seusruldeboda; mis Zma abrams - 22 sak-uTari wignisa da 20-mde wignis Targmanis avtors, 75 weli Seusrulda, xolo Tamars im ianvris TveSi usruldeboda 65 weli. uamrav adgilobriv stumarTan erTad iubiles eswrebodnen sxvadasxva qveynebidan Camosuli delegacie-bi, maT Soris 10-kaciani delegacia saqarTvelodan, akade-mikos andria afaqiZis xelmZRvanelobiT.

1998 wlidan saqarTvelos ebraelTa msoflio kongresis dafuZnebamde (2003 wlis 22 ianvari) Tamar mamisTvalovi iyo saqarTvelodan gamosulTa saerTaSoriso gaerTiane-bis generaluri direqtori (Tavmjdomare SabTai curi), 2002 wels misi redaqtorobiT gamodioda Jurnali `cio-ni,~ romlis damaarsebeli da gamomcemeli iyo sazogado moRvawe eli mixaeli.

1998 wlidan Tamari aris qarTvel ebrael qalTa msof-lio asociaciis Tavmjdomare. asociacias Tavisi fil-ialebi aqvs: saqarTveloSi _ Tavmjdomare eva babalaS-vili, aSS-Si _ Tav-re lamara eliSakovi, ruseTSi Tav-re iana baazovi, avstriaSi _ Tav-re irma pani, avstraliaSi _ Tav-re lena cxviraSvili. asociaciis mier ganxorciele-bul RonisZiebaTa Soris erT-erTi mniSnelovania defi-cituri medikamentebisa da preparatebis Catana saqarT-veloSi mZimed daavadebuli bavSvebisaTvis.

1990 wlis noemberSi, saqarTveloSi ebraelTa damkvi-

drebidan 2600 wlisTavis zeimis dros, saqarTvelos mec-nierebaTa akademiaSi gamarTul saerTaSoriso samecniero simpoziumze Tamari warsdga leqciiT: `Toris Targmnis zo-gierTi momenti.~

2002 wlis aprilSi Tamari dajildoebul iqna ivane javax-iSvilis medliT „or qveyanas Soris urTierTobis ganviTare-baSi Setanili wvlilisaTvis.~

2003 wlis 14-17 ivniss Tamari oficialur vizitad imyo-feboda TbilisSi, saqarTvelos mecnierebaTa akademiisa da mweralTa erovnuli kavSiris miwveviT. 14 ivniss Tbilisis S.p.s. interbiznesis samedicino instituts sazeimo viTare-baSi mieniWa Tamar mamisTvalov-kezeraSvilis saxeli imis gamo, rom mas didi wvlili miuZRvis am institutis daarsebis saqmeSi. 15 ivniss saqarTvelos mecnierebaTa akademiaSi gaim-arTa prezentacia Tamaris mier Targmnili da bilingvuri wesiT gamocemuli wmida wignebisa (`Selomo amelexis rCeva_darigebani,~ `koheleTi,~ `nexemia,~ `danieli~). Tamariseul-ma Targmanma amjeradac maRali Sefaseba daimsaxura msoflo saxelis mqone bibliologi-specialistebis mxridan.

2003 wlis 25-27 dekembers Tamaris iniciativiTa da uSua-lo xelmZRvanelobiT, saqarTvelos ebraelTa msoflio kon-gresma Tel-avivis JurnalistTa saxlSi, pirvelad israelSi, gamarTa saerTaSoriso konferencia Temaze `qali, ojaxsa da sazogadoebaSi~, romelsac 15 sxvadasxva Temis warmomadgen-lebi eswrebodnen, da romelic maRal doneze Catarda.

2005 wlis bolos Tamari, oficialurad iyo miwveuli niu-iorkSi 10 dRiT, saqarTvelosa da dsT-s qveynebis kul-turul-saganmanaTleblo organizaciis mier leqciebis cik-lis wasakiTxad.

amJamad Tamari Targmnis israel mweralTa Soris pirveli nobelis premiis laureatis Sai agnonis moTxrobebs, romleb-sac male calke wignad gamoscems.

sxvadasxva dros Tamari miwveuli iyo saerTaSoriso samec-niero konferenciebze, Tamar mamisTvalovi aris saqarT-velos ebraelTa msoflio kongresis qalTa seqtoris xelmZR-vaneli, kongresis gamgeobis wevri da jurnal `erTobis~ mTa-vari redaqtori.

2004 wlis ivnisSi, saqarTvelos prezidentis b-n mix-eil saakaSvilis brZanebulebiT Tamar mamisTvalovs mieniWa saqarTvelos sapatio moqalaqis wodeba.

cota xnis winaT Tamari zedized mexuTe kadenciiT iqna ar-Ceuli sruliad israelis mweralTa kavSirebis federaciis Tavmjdomaris pirvel moadgiled. laparakia federaciaze, romelSic gaerTianebulia 600 ebraeli mwerali msoflios sxvadasxva qveynebidan.

mimdinare wlis 21 seqtembers Tamars mieniWa ivane javax-iSvilis saxelobis /yofili stalinis saxelobis/ Tbilisis saxelmwifo universitetis sapatio doqtoris wodeba.

meuRle iosebi 1983 wels gardaecvala, hyavs ori qaliSvi-li - nana da cira, xuTi SviliSvili da erTi SvilTaSvili

da-Zmani Tamar da abram mamisTvalovebi TavianT axal wignebs gadascemen israelis prezidents xaim hercogs mis reziden-ciaSi.

erToba

Page 20: interviu kompozitor ioseb bardanaSvilTanmravlismTqmeli bolo xuTi sityva imaze metyvelebs, rom izrdeba Cveni Temis imiji da maRldeba misi avto-riteti. xanuqis dResaswaulze Cveni kon-gresis

saqarTvelos ebraelTa msoflio kongresis

internet-saitistipendia. saitis saSualebiT SevityveT, rom beniami-

naSi cxovrobs ramodenime qarTveli ebraelis ojaxi,

romelTa winaprebi Camosaxlebulan jer kidev 1923

wels da aqtiuri monawileoba miuRiaT am dasaxlebis

CamoyalibebaSi.

saitis saSualebiT, Cven pirdapiri da operatiuli

kavSiri gvaqvs Cveni Temis (da aramarto Cveni Temis)

warmomadgeblebTan, romlebsac, sxvadasxva mizezis

gamo, ar SeuZliaT kongresis ofisSi mosvla. xSirad

maTgan viRebT saintereso informacias Cveni Temis Se-

saniSnav warmomadgenlebze, maT saqmianobasa da warma-

tebebze.

saitis siaxleebidan gvinda aRvniSnoT rubrika an-

tisemitizmze. antisemituri gamosvlebi sul ufro da

ufro xSirdeba msoflios sxvadasxva kuTxeSi. Cveni mi-

zania, kongresis saitis saSualebiT, rac SeiZleba meti

adamiani gaecnos am umsgavso aqciebs da maTs saTanado

Sefasebas.

bolo xanebSi metad aqtualuria informaciis gada-

cemisa da miRebis axali, progresuli forma e.w. blo-

gebis saSualebiT. saitSi ganTavsda am saxelwodebis

axali aplikacia, misi saSualebiT nebismier mkiTxvels

SeuZlia mogvawodos cnobebi, statiebi, Tavisi azri

ama Tu im saWirboroto sakiTxze, komentarebi (maT So-

ris kritikulic) da a.S.

momavalSi gaTvaliswinebuli gvaqvs saitis inte-

gracia evroaziul da rusul enovan ebraul msoflio

kongresebTan da sxva mniSvnelovan ebraul organiza-

ciebTan, rac mniSvnelovnad gazrdis, erTis mxriv, sain-

tereso informaciis moculobas, meores mxriv ki Cveni

saitis mkiTxvelTa raodenobas.

ukve daiwyo CvenTan axali saitis - ebrauli socia-

luri qselis, anu ebrauli feisbuqis amoqmedeba.

garda amisa, Cven gvaqvs saganmanaTleblo programa

`dRiuri,~ romelic ukve funqcionirebs 8.000 skolaSi.

momaval wels masSi gaerTianebuli iqneba 16 sxvadasxva

qveynis 70.000 skola da agreTve skolamdeli saswa-

vlo-saaRmzrdelo dawesebulebani da umaRlesi saswa-

vleblebi. es proeqti xels Seuwyobs saganmanaTleblo

procesebis modernizacias. ebraelebis garda proeqt-

Si CarTuli iqneba agreTve sxva erovnebaTa axalgazr-

doba.

daviT baazoviabram mekeri

cnobilia, internetis ori mniSvnelovani upirate-soba gazeTTan, JurnalTan da wignTan SedarebiT, pir-vel rigSi misi operatiuloba - misi saSualebiT in-formacia myisobrivad gadaecema momxmarebels. meorec, aranakleb mniSvnelovania is, rom masSi gamoqveynebuli informacia misawvdomia yvelgan, sadac kompiuteri in-ternetTan aris SeerTebuli. dRes ki es problema Ti-Tqmis yvelgan gadaWrilia.

kongresis Camoyalibebidan cota xnis Semdeg, Seiqmna internet-saiti (misi misamarTia: www.georgianjews.org). aq sistematurad Suqdeba ara marto Cveni kongresis, aramed mTeli qarTvel-ebrauli Temis sazogadoebrivi cxovrebis saWirboroto sakiTxebi.

kongresis saiti oTxenovania – cal-calke SeiZleba naxoT masalebi ivriTze, qarTul, rusul da inglisur enebze.

garda aqtualuri siaxleebisa, masSi ganTavsebulia rubrikebi : istoria da tradiciebi, religia, xelovne-ba, personalia, ebrauli kalendari da sxv.

gasagebia, rom gansakuTrebuli yuradReba eqceva kongresis mier Catarebul RonisZiebebze saTanado in-formaciis gamoqveynebas.

kongresSi dagegmili RonisZiebebis saitSi gamo-qveynebis sistema Semdegia: pirvel rigSi, qveyndeba sa-reklamo informacia momavali RonisZiebis Sesaxeb, sad rodis da ra mizniT tardeba RoniZieba. dainteresebul pirs SeuZlia Tavisi azri gamoTqvas an SekiTxviT mogv-marTos amis Sesaxeb. SemdgomSi, RonisZiebis Catarebis Semdeg, saitSi qveyndeba misi detaluri analizi da agreTve gamoxmaurebebi mis irgvliv.

saitSi moTavsebuli informacia, miuxedavad imisa Tu rodis iyo gamoqveynebuli, advilad SeiZleba moZeb-noT da gamoiyenoT.

Cven siamovnebiT viRebT da momavalSic miviRebT saintereso masalebs, Tu kritikul werilebs calkeu-li pirebidan da organizaciebidan da, SeZlebisdagva-rad, gamovaqveynebT.

vin aris ZiriTadad kongresis saitis momxmarebeli? pirvel rigSi, ra Tqma unda, axalgazrdoba, studen-tebi, Semdeg 50 wlis asakamde mkiTxvelebi da bolos, yvela, visac kompiuteris elementaluri gamoyeneba SeuZlia.

moviyvanT kongresis saitis gamoyenebis or konkre-tul magaliTs:

misi saSualebiT xorcieldeba student axalgazr-dobasTan sistematuri kavSiri, yvela maTTvis sainte-reso sakiTxebze. kerZod, raTa dadgindes, kongresSi SemuSavebuli kriteriumebis mixedviT, vis unda mieces,

erToba20

Page 21: interviu kompozitor ioseb bardanaSvilTanmravlismTqmeli bolo xuTi sityva imaze metyvelebs, rom izrdeba Cveni Temis imiji da maRldeba misi avto-riteti. xanuqis dResaswaulze Cveni kon-gresis

erToba21

– batono Tamaz, pirvel rigSi, gilocavT aseT sapatio sazogadoebriv Tanamdebobaze arCevas. gTxovT mogviTxroT oriode sityviT Tqvens Sesaxeb.

–madlobas mogaxsenebT molocvisaTvis davibade q. Tbi-lisSi 1960 wlis 29 noembers, warmatebiT davamTavre Tbi-lis 67-e saSualo skola. maqvs 2 umaRlesi ganaTleba. dav-amTavre ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwi-fo universitetis ekonomikuri fakulteti statis-tikis specialobiT da politekonomiis ganxriT. gaviare fsiqologiis sruli kursi. var Sotokan karate-dos di-reqtoratis wevri, saerTaSoriso kategoriis arbitri, ka-rateSi me-4 danis mflobeli. aseve gaxlavarT Zvirfasi qve-bisa da Zvirfasi liTonis eqsperti, maqvs sakuTari warmoe-ba, var Sps `daimond +~–is generaluri direqtori. 2004-2005 wlebSi viyavi xabadis skolis `or menaxem~-is direq-tori. myavs meuRle da 2 Svili. gogona Tamuna TeTruaSvi-li, daojaxebuli, eqimi stomaologia. vaJi levan gorelaS-vili, aris karateSi 3 gzis msoflio Cempioni, 6 gzis evro-pis Cempioni, msoflio Tasis mflobeli, 2009 wlis msoflio maqabiadis Cempioni, amave wlis iaponiis msoflio Cempion-atis absoluturi Cempioni, 2009 wlis saqarTvelos sauke-Teso sportsmeni araolimpiuri sportis saxeobebSi. man warmatebiT daamTavra ivane javaxiSvilis saxelobis Tbi-lisis saxelmwifo universitetis iuridiuli fakulteti, miniWebuli aqvs samarTlis magistris xarisxi da muSaobs saqarTvelos iusticiis umaRles sabWoSi.

kiTxva: vin arian axladarCeuli gamgeobis wevrebi?pasuxi: rac Seexeba gamgeobis wevrebs, vecade ise Semer-

Cia, rom yofiliyvnen Cveni jamaaTisTvis misaRebi da sap-ativcemlo xalxi. eseni arian: guram gurieli, mamuka ja-naSvili, nisan iusupovi, Salva krixeli, gia gorelaSvili, daviT xaxiaSvili da miSa fiCxaZe.

kiTxva: ra adgili ukavia Tqvens cxovrebaSi religias da ebraul rwmenas?

pasuxi: sakmaod didi adgili, radganac mTeli Cemi cx-ovreba saswaulebiT aris moculi. me vgrZnob, rom yovel Cems da Cemi ojaxis wevrTa warmatebaSi RmerTis xeli ure-via.

kiTxva: ramdenad icnobT salocavis jamaaTis sulier cxovrebas, maTs problemebs?

pasuxi: morwmune sazogadoebis sulieri cxovrebisa da maTi problemebis Sesaxeb mogaxsenebT, rom es sakiTxebi ax-losaa Cems gulTan da sulTan. swored aman mibiZga iqiTken, rom Cemi kandidatura dameyenebina arCevnebze.

kiTxva: ramdenadac vici, Tqveni winamorbedi Salva qosaSvili kargi avtoritetiT sargeblobda jamaaTSi. mas bevr karg saqmes miaweren. ra aris TqvenTvis misaRebi misi moRvaweobidan da ras SecvlidiT?

pasuxi: baton Salva qosaSvilis Sesaxeb dasmul SekiTxvasTan dakavSirebiT, mogaxsenebT, rom man 9 weli im-oRvawa salocavisTvis. am xnis manZilze adamiani, rogorc karg saqmes akeTebs, aseve mcired Secdomebsac uSvebs.Cemi mizania, kargis SenarCuneba da Secdomebis gamosworeba.

kiTxva: ra aris Tqveni uaxloesi mizani jamaaTTan muSaobis mimarTebaSi?

pasuxi: dRevandel dRes saqarTveloSi aris, daaxloe-biT, 3000-4000 morwmune ebraeli. Cemi mizania - ise gaver-TiandeT, rom gavxdeT rogorc erTi ojaxi, sadac erTis tkivili yvelas tkivilia da erTis sixaruli _ yvelas six-aruli. amiTi yvelaze metad gaWirvebuli adamianebi darCe-bian mogebuli, romelTa raodenobac, samwuxarod, arc Tu ise cotaa. Tu es movaxerxe bednierad CavTvli Cems Tavs.

kiTxva: mogexsenebaT, rom saqarTvelos ebraelTa kon-gresis xelmZRvaneloba bevrs zrunavs, saerTod, salocave-bze da, kerZod, Tbilisis salocavebze. rogor gesaxebaT kongresTan Tqveni salocavis da, saerTod, saqarTvelos morwmune sazogadoebis urTierToba?

Tbilisis mTavari salocavis axali gabai

Tamaz (mixael) gorelaSvili pasuxobs Jurnal „erTobis” mTavari redaqtoris ramdenime kiTxvaze

pasuxi: mimdinare wlis 27 oq-tombers Cven gvqonda Sexvedra kongresis prezidentis movaleo-bis SemsrulebelTan baton gabri-el mirilaSvilTan. es gaxldaT Cveni pirveli saqmiani Sexvedra. visaubreT im problemebze, rom-lebic dRevandel dRes gaaCnia Cvens salocavs da am problemebis gadaWris gzebze.

kiTxva: saxeldobr, romel problemebze isaubreT da Tu SeTanxmdiT rameze?

pasuxi: Cveni erT-erTi problema is aris rom Zalian didi xania salocavs fundamenturi remonti ar gakeTebia. 7-8 wlis winaT aw g. badri patarkaciSvilis daxmarebiT, daidga saqarTvelos gamoCenil rabinTa memorialuri dafa da gakeTda salocavis Sida xedis remonti, magram es iyo ase vTqvaT, kosmetikuri remonti, salocavs ki esaWiroeba kapitaluri remonti Senobis saxuravidan – saZirkvlamde, e.i. rekonstruqcia. batonma gabrielma SemogvTavaza, rom movamzadoT rekonstruqciis proeqtis xarjTaRricxva da gadavugzavnoT kongresSi, sadac mas ganixilaven da monaw-ileobas miiReben dafinansebaSi.

Cven am sakiTxs mTeli seriozulobiT vudgebiT. va-tarebT erTgvar konkurss samSeneblo firmebs Soris. rome-li firmac ufro iafad dagvTanxmdeba da Tanac , SedarebiT xarisxiani iqneba, imasTan daviWerT saqmes. aseTive sazomiT mivudgebiT qaSeri sasadilos daarsebis sakiTxs, romel-ic egzom Zalian sWirdeba Cvens xalxs, da raSic agreTve

saimedod gamogvexmaura batoni gabrieli. sakmaod seri-ozul problemas warmoadgens giuri /ebraelad moqceva/ . giurisaTvis mzadebis gavlis Semdeg kandidatma xom unda Caabaros gamocda. an mzadebis periodSi xom SeiZleba war-moiSvas iseTi problema, romelic avtoritetul da Se-sabamis rabisTan SeTanxmebas moiTxovs. am miznisaTvis ar gvyavs saTanado pirovneba. weliwadSi orjer giuris Cas atareblad ukrainidan Camodis rabi iosef frodbekeri. giuris garda , aris sxva sakiTxebic da amisaTvis jamaaTs esaWiroeba hyavdes rabi, romelic mudmivad saqarTvelo-Si iqneba. am problemasTan dakavSirebiT, b-nma gabrielma gvTxra, rom es SeiZleba sirTuleebTan iyos dakavSirebu-li, magram mainc ganixilavs kongresis xelmZRvanelobasTan erTad. rac Seexeba kidev erT problemas romelic im Sexve-draze ganvixileT, kerZod ebrauli sasaflaoebis movla-patronobas, es SederebiT, ioli saqmea CvenTvis da amas sak-uTari ZalebiT gavuZRvebiT.

siamovnebiT da kmayofilebiT minda aRvniSno, rom b-n gabrielTan Cveni Sexvedra iyo Zalian konstruqciuli.

Page 22: interviu kompozitor ioseb bardanaSvilTanmravlismTqmeli bolo xuTi sityva imaze metyvelebs, rom izrdeba Cveni Temis imiji da maRldeba misi avto-riteti. xanuqis dResaswaulze Cveni kon-gresis

erToba22

ebraelTa didi mamis- avrahamis bedi iseTive iyo, rogoric misi STamomavlebis. isini saukuneebis man-Zilze imyofebodnen da imyofebian galuTSi, msof-

lios sxvadasxva kuTxeSi. maT ar daiviwyes sinais mTaze miRebuli Tora da, rogorc didma filosofosma hegelma Tqva, „Tora iyo maTi samSoblo“.

imis Semdeg, rac daingra pirveli da meore beiT–ha-mikdaSi, qohenebis mier samadlobeli msxverplis Sewir-va aRar xdeboda. mis nacvlaT Camoyalibda yovldRiuri samjeradi locva: SaxriTi, minxa da yarbiTi. amas daemata SabaTis, dResaswaulebis /xagim/, TeSubis dReebis (iamim noraim ) locvebi.

amis niadagze galuTis sxvadasxva qveyanaSi Seiqmna uamravi Taviseburi musikalur–religiuri tradicia, di-aleqti (nusax). me–6–7 saukuneebSi msoflios ebraeloba da misi dialeqtebi daiyo sefaradul / berZnuli da ar-abul–espanuri kulturis gavleniT/ da aSqenazur /evro-pul–germanuli / mimarTulebebad.

saqarTvelos ebraelTa dialeqti iyofa orad : Zvel- aRmosavlur /axalcixe, surami,Tbilisi/ da , ufro mogvi-anebiT, dasavlur /cxinvali, quTaisi, kulaSi/ dialeqte-bad. pirveli aRmocenebuli iyo babilonur, Turqul da ieruSalaimur tradiciebze, xolo meore – ieruSalaimur-sa da aSqenazur ze.

Cveni rabebi da xaznebi swavlobdnen ieruSalaimis, stambolis, rostovis,moskovis, minskis, kievis, litvis da msoflios sxva mravali qalaqis ieSivebSi. saqarTveloSi dabrunebisas maT CamohqondaT uaRresad mravalferovani msoflio xazanuTis nimuSebi, rac usazRvrod amdidrebda saqarTvelos ebraelTa xazanuTis saganZurs .

samwuxarod, Cveni mama-papebis mier aseul wlobiT mo-grovili es ganZi arsebobs mxolod da mxolod xalxis mex-sierebis zepir tradiciaSi; bevri maTgani aunazRaure-blad dakargulia da kidev bevri ikargeba da bolos samu-damod daikargeba, Tu ar iqneba dafiqsirebuli notebisa da Tanamedrove teqnikis saSualebiT.

es problema Cveni Temis sayovelTao problemaa. da Cveni Taobis valia gadaarCinos, daafiqsiros da gadasces Cvens momaval Taobebs Cveni winaprebis musikalur–sulieri mem-kvidreoba.

msoflios ebraelTa mravali Temis musikaluri tradi-cia dafiqsirebulia enciklopediebSi da anTologiebSi. ebrauli eTnomusikologiis mamamTavarma, xazanma, mkl-evarma da kompozitorma, „hava nagilas“ avtorma, avraham cvi idelsonma /1882– 1938 / gamosca q. venaSi, berlinsa da ieruSalaimSi /1914–1934/ pirveli anTologia 10 tomad /„ocar neginoT israel“ )„ israelis melodiaTa saunje“(, sa-dac gamoikvlia da notebze gadaitana msoflios ebraelTa TiTqmis yvela Temis melodiebi – nigunebi, garda sabWoTa

ebraelebisa, albaT komunisturi reJimis gamo. idelso-nis Sromis safuZvelze, dRemde gamodis TiTqmis yvela ebrauli Temis xazanuTis sanoto krebulebi da anTolo-giebi. da mxolod qarTvel ebraelTa Tems ar gaaCnia es, vinaidan me–20 saukunis 70–an wlebamde ar hyvda sakuTari arc profesionali mkvlevari – eTnomusikologi da arc kompozitori.

rogorc gairkva, me–20 saukunis 30 – an wlebSi qarTu-li eTnomusikologiis mamamTavari, frofesori grigol CxikvaZe dadioda saqarTvelos sinagogebSi da notebze iwerda qarTvl ebraelTa locvebs da Sirebs. nawili am Canawerebisa gaSifrulia kompozitor ruben kaJilotis mier da Seva anTologiaSi.

jer kidev studentobis periodSi iwyebs ruben kaJi-loti Cveni Temis locvebis da Sirebis Segrovebas da an-Tologiaze fiqrs.

me–20 saukunis 80–an wlebSi, komunisturi reJimis krizisTan erTad, daiwyo ebrauli cxovrebis aRorZineba; Camoyalibda mravali ebrauli organizacia da maT Soris r. kaJilotis da misi megobari musikosebis mier musika-lur–SemoqmedebiTi gaerTianeba „derexi“, romelSidac Sedioda 8 koleqtivi. rubeni qmnida yvela am koleqtivis repertuars , romelSic Sedioda agreTve qarTvel ebrael-Ta locvebis da Sirebis damuSaveba.

1992 wels israelSi amosvlisas, rubeni ukavSirdeba Tavis megobars, maTematikis profesors Slomo ianec–CaCanaSvils, – gamoCenili qarTveli ebraeli xaznis, xaxam finxas xaraziSvilis mowafes.

SlomosTan enrTad agrZelebs muSaobas qarTvel ebraelTa xazanuTze da maTi erToblivi naSromebi qveyn-deba israelis presaSi.

amis safuZvelze, 1994 wels r. kaJiloti Sedis bar–il-anis universitetis musikologiis doqtoranturaSi da swavlobs prof. andre haidusTan, rogorc kompozitori, da rogorc musikologi – a.idelsonis memkvidre prof. av-igdor hercogis mowafesTan – prof. edvin sarusisTan.

2001 wels ieruSalaimis ebrauli musikis institut „renanoTis“ direqtoris, gamoCenili xazanis b–n yezra barneas, misi studentis SoTa iakobaSvilis da Cveni Temis didi rabis iakob davaraSvilis SviliSvilis levi bar–Tikvas iniciativiT q. beerevaSi Catarda 3–dRiani semi-nari „qarTvel ebraelTa eTnomusikologia“, romelzedac iyvnen mowveulni am dargis israelis saukeTeso special-istebi, da maT Soris prof. e. sarusi da misi doqtoranti r. kaJiloti – leqciebis Casatareblad.

am seminaris Sedegad, imave pirovnebaTa iniciativiT, 2002 w. pirvelad Cveni Temis istoriaSi, gamodis 2 diski– „TeSubis dReebis galobani saqarTvelos ebraelTa salo-cavebSi“.

siduri

amRerebulidaviT qoeni

Page 23: interviu kompozitor ioseb bardanaSvilTanmravlismTqmeli bolo xuTi sityva imaze metyvelebs, rom izrdeba Cveni Temis imiji da maRldeba misi avto-riteti. xanuqis dResaswaulze Cveni kon-gresis

erToba23

amave Temas eZRvneba r. kaJilotis sadoqtoro diserta-cia, romelic Sedgeba ori naSromisagan : I – eTnomusikolo-giuri – „psalmodia bekerev ieudei gruzia“

/„Tehilimis kiTxva qarTvel ebraelTa Soris“/, da qarT-vel ebraelTa locvebis da Sirebis intonaciebze agebuli me–4 simfonia, romlisTvisac 2000 wels avtors mieniWa is-raelis mTavrobis meTauris premia – „pras roS memSeleT israel”.

orive naSromis umaRlesi SefasebiT, 2003 wels ruben kaJilots eniWeba musikis doqtoris wodeba, riTac mieca, misive TqmiT, moraluri ufleba Seeqmna qarTvel ebraelTa locvebis da Sirebis anTologia .

es Canafiqri mouwona saqarTvelos ebraelTa mTavarma rabim israelSi, xaxam refael elaSvilma (זצ’’ל), da myisve gaumxila saqarTvelos ebraelTa msoflio kongresis pirvel prezidents b–n miSiko /moSe/ mirilaSvils (זצ’’ל).

2005 wels, msoflio ebraelTa kongresebis yrilobaze yazaxeTSi, b–nma miSikom waradgina es proeqti, rogorc erT–erTi mniSvnelovani semk–is saqmןanobaSi, riTac sayov-elTao mxardaWera da mowoneba hpova.

savsebiT upriania, rom es kapitaluri Sroma mieZRv-nas Cveni Temis am ori didi adamianis, xaxam refaelis da miSiko mirilaSvilis naTel xsovnas.

mamis dawyebul am did saqmes Rirseulad ganagrZobs misi Svili, b–ni gabriel mirilaSvili, da uwevs yovelg-var materialur da moralul daxmarebas.

anTologiis SemoqmedebiT jgufSi Cabmuli arian Cve-ni Temis mowinave inteligenciis warmomadgenlebi: prof. jemal ajiaSvili, prof. Slomo ianeci–CaCanaSvili, kom-pozitori iosef bardanaSvili, prof. david baazovi

rogor Caewyo saqme TurqeTis elCTan

(cotaodeni iumori)

da mravali sxva. faqtiurad, am jgufis wevrad SeiZleba gaxdes nebismieri qarTveli ebraeli, romelsac SeuZlia raime Sematos am did saSviliSvilo saqmes.

anTologia gamoicema 6 tomad : I da II tomi– SabaTi, III–IV-xagebi /dResaswaulebi /,

V–VI–iamim noraim (saSiSi dReebi) varaudiT igi gam-oicema 4 enaze: ivriTi, qarTuli, inglisuri da rusuli.

SemoqmedebiTi jgufi did madlobas uxdis yvelas vinc daexmara da daexmareba am did saero saqmes. kerZoT, Cveni Temis rabebs, xaxmebs da xaznebs, romlebmac uangarod Caw-eres da miawodes maT Cveni xazanuTis unikaluri magaliTe-bi.

d-ri david qoeni-exiskelaSvili

oqtombris TveSi stumrad vewvie Cems mSobliur qalaq baTums, sadac gavatare Cemi

cxovrebis umetesi wlebi.aRfrTovanebuli davrCi im sila-

maziT, riTac Semkuli iyo Cemi qalaqi. _ am bolo aTwleulSi warmoebuli mSeneblobis da zRvis sanapiro zo-lis keTilmowyobis Sedegad. es yve-laferi zRapars waagavda, Tvalebs ar vujerebdi. Tu ase gagrZeldeba, ba-Tums didi momavali aqvs, igi erT-erT ulamazes qalaqad iqceva Savi zRvis sanapiroze.

Cemi Casvlis meore dRes suqoTis dResaswauli iwyeboda da salocavSi sazeimo Sexvedraze mimiwvies.

siamovnebiT miviRe miwveva, miTum-etes rom gegmaSi mqonda baTumis axali salocavis daTvaliereba. imave dRes Cems naTesavebs da megobrebs, rom-lebic mouTmenlad elodnen CemTan Sexvedras, pirveli Sexvedra salo-cavSi davuniSne. ase rom, Cemi amaliT mivedi.

Cemi maspinZeli soxnuTis warmo-madgeneli baTumSi b-ni emil krupniki iyo.

salocavi savse iyo stumrebiT. metad sasiamovno iyo is faqti, rom stumrebis ricxvSi, Cveni jamaaTis garda, aWaris mTavrobis wevrebi da TurqeTis saelCos warmomadgenlebic iyvnen. albaT amitom, televiziisa da

radios korespondentebic eswrebod-nen. komunisturi reJimis dros Cven ar viyaviT ganebivrebuli amgvari yura-dRebiT oficialuri pirovnebebisa-gan da, ra Tqma unda, es CemTvis didad saocari da sasiamovno faqti iyo.

stumrebma da maspinZlebma gulTbi-lad mogviloces dResaswauli.

b-nma krupnikma Cemi vinao-bac gaacno damswreT, rogorc qalaqis yofili mkvidrisa da gamoCenili eqimisa, amJamad ki israelidan Camosuli stumrisa. Semdeg maspinZlebma suqaSi mowyobil sadResaswaulo su-frasTan migviwvies.

aq ki erTi kuriozuli amba-vi moxda, ramac gadamawyvetina am Sexvedraze patara siuJe-tis dawera JurnalisaTvis. ise moxda, rom sufrasTan zustad TurqeTis elCis pirispir aR-movCndi. mas gverdiT Tarjimani axlda, me ki _ Cemi naTesavebi da megobrebi.

Tarjimanma Cemze miuTiTa elCs da raki sityva israeli gavigon-eT, mivxvdiT, rom Seaxsena israelidan ariso. elCi gulze xelis dadebiTa da TavdaxriT momesalma. mec, ra Tqma unda, rogorc zrdil qalbatons Sef-eris, imave JestiT vupasuxe. cota xnis Semdeg elCma gaimeora mosalmebiT ig-ive Jesti, mec gavimeore. am dros Cems

gverdze mjdomma megobarma yurSi Cam-CurCula xumrobiT:

_ cira, aman erTxel kidev Tu Tavi dagikra, icode, israel-TurqeTis urTierToba gamosworebuli gaqvs!

Camecina. gulSi ki vifiqre:` Rmer-Tmac qnas!~- meTqi.

gangebam ineba da salocavidan gas-vlisas Cven isev SevxvdiT erTmaneTs, da elCi igive JestiT damemSvidoba.

ase rom, Cemi vali israel-Turqe-Tis urTierTobaSi, me pirnaTlad mo-vixade, danarCeni ki politikosebisT-vis mimindvia!

cira boTeraSvili

Page 24: interviu kompozitor ioseb bardanaSvilTanmravlismTqmeli bolo xuTi sityva imaze metyvelebs, rom izrdeba Cveni Temis imiji da maRldeba misi avto-riteti. xanuqis dResaswaulze Cveni kon-gresis

es iyo ramdenime wlis winaT. Cems samuSao

magidasTan vijeqi da Semosul masalebs

vaTvalierebdi. uceb redaqciis kari gaiRo

da Jurnal `xelovnebis~ mTavari redaqtori oTar

egaZe, metad simpaTiuri Sesaxedaobis xandazmul ma-

makacs SemouZRva.

- gaicaniT, Tbilisis saxelmwifo samedicino aka-

demiis docenti simon nacvliSvili - miTxra me. mere

stumars miubrunda: - ai, es qalbatoni dagexmarebaT

naSromis srulyofasa da gamocemaSi.

ase daiwyo b-n simonTan Cemi nacnoboba,

romelic TandaTan gaRrmavda da mego-

brobaSi gadaizarda. igi Zalian Rrma

inteleqtis pirovneba iyo da sasiam-

ovno saubari icoda. erTxel, roca

mis naSromze muSaobisas, redaq-

ciaSi martoni davrCiT, guli gad-

amiSala da Tavisi cxovrebis erTi

mware epizodi miambo:

-partiis centralur komitet-

Si vmuSaobdi erT-erTi prestiJu-

li ganyofilebis gamged. represie-

bis susxma arc me damindo. is-is iyo,

sakandidato disertacia davicavi

da damtkicebas velodi, rom damapa-

timres da cimbirSi mikres Tavi. CemTan

erTad, gadasaxlebaSi imyofeboda Svi-

di cxinvaleli xaxami - sruliad saTno da

udanaSaulo israeliSvilebi. wveri rom gada-

parses, maTi bRavili zecas wvdeboda. vuTanagrZnob-

di da vaSoSminebdi. me reabilitaciam momiswro da

gamanTavisufles. maT ki ver aitanes is tanjva-wameba

da mowameobrivi sikvdiliT aResrulen Soreuli ci-

mbiris miusafar miwaze. Svidivem Cems xelSi dalia

suli, yvelas me davuxuWe Tvalebi.simonis am mogone-

baze me Zalian avforiaqdi da avtirdi. igi gaoceb-

uli miyurebda. mere ki movuyevi: es moxda Cems bavS-

vobaSi, Cems Tvalwin. im Svid cxinvalel xaxams So-

ris erT-erTi xaxam mixael janaSvili - papaCemi iyo,

dedis mxridan. metismetad keTili da ganaTlebuli,

fanatikurad Seyvarebuli Toraze. mikvirda, mao-

cebda - ra iyo iseTi amouwuravi da daumTavrebeli

ToraSi, dRe da Rame ese rom Cahkirkitebda saxegabr-

im susxian,civ zamTarSi

warsulis furclebidan

erToba24

saqarTvelos damsaxurebuli JurnalistiTbilisi

Tamar jinjixaSvili

wyinebuli, sanam misi wyalobiT, me TviTonac ar vez-

iare msoflio literaturis am unikalur Sedevrs.

papa Toras aswavlida Wabukebs. maT Soris erTad-

erTi gogona me viyavi. axlac Tvalwin midgas grZeli

taxti da iq Camwkrivebuli Talmidebi.erT-erTi mec-

adineobis dros, kari uxeSad gaiRo da oTaxSi ori mi-

licieli SemoiWra. papas Tora xelidan gamoglijes,

moisroles, iqauroba saguldagulod gaCxrikes da

veraferi saeWvo rom ver naxes, ufro gagulisdnen

da papa waiyvanes.

sad? ratom? risTvis?

me da Cemi biZebi – abrami, icxaki da ia-

kobi, deidaCem raxelTan erTad, ukan da-

vedevneT papas. gzajvaredinze uares

suraTs wavawydiT: Rrmad moxuci,

welSi orad mokakvuli uspetakesi

israeliSvili, xaxam moSe papisim-

edovi organos muSakebs mihyavdaT.

Zlivs milaslasebda, dasiebul

fexebze fexsacmeli rom ver moer-

go, didroni kaloSebi Caecva. gamy-

olebs fexs rom ver ubamda, isini

mujlugunebs urtyamdnen zurgSi.

bolos kaloSebic gasZvra da fexSiS-

veli atares yinulze, im susxian, civ

zamTarSi.

redaqciisagan: 1937 wlis represiebis dros erT-

droulad daapatimres Svidi cxinvaleli xaxami, rom-

lebsac wamebiT aRmoxdaT suli Soreul cimbirSi.

ai, maTi sia:

rabi abram moSes Ze jinjixaSvili

rabi moSe papisimedovi

rabi mixael janaSvili

rabi abram baazovi

rabi Smuel david baumbergi (rabi abram xvole-

sis siZe)

rabi xaim - aron janaSvili

suraTze: rabi abram jinjixaSvili

Page 25: interviu kompozitor ioseb bardanaSvilTanmravlismTqmeli bolo xuTi sityva imaze metyvelebs, rom izrdeba Cveni Temis imiji da maRldeba misi avto-riteti. xanuqis dResaswaulze Cveni kon-gresis

erToba25

SeniSvna: aqamde kongress hyavda sami TanaTavmjdomare: guram baTiaSvili, SabTai curi da Salva mardi.

semk-is gafarToebuli gamgeobis sxdomam airCia xuTi axali TanaTavmjdomare:

saqarTvelos ebraelTa msoflio kongresis axladarCeuli TanaTavmjdomareebi

mamisTvalovi Tamari – Jurnalisti, mwerali, mTargmneli, sazogado moRvawe; sruliad israelis mweralTa kavSirebis federaciis Tavmjdomaris pirveli moadgile (mexuTe kadencia); kongresTan arsebul qarTvel ebrael qalTa msoflio asociaciis Tavmjdomare; dajildoebulia msoflio ebrauli saagentos sapatio sigeliTa da medliT „...sionisturi ideebis ganviTarebisa da israelis saxelmwifos ganmtkicebis saqmeSi Setanili wvlilisaTvis;’’ iv. maCablis saxelobis saqarTvelos saxelmwifo premiis laureati; ivane javaxiSvilis saxelobis medlis kavaleri; Tbilisis saxelm-wifo universitetis sapatio doqtori; saqarTvelos sapatio moqalaqe; semkis qalTa komisiis Tav-mjdomare; Jurnal „erTobas’’ redaqtori.

davidi icxaki – mecnieri, poligloti (25 enis mcodne), araerTi fundamenturi gamokvlevis av-tori, saqarTvelos mecnierebaTa akademiis namdvili wevri, profesori, aSS-is, ruseTis, kavkasiis, Sua aziis, inglisis, italiis, espaneTis, tailandis, avstraliis, iaponiis universitetebsa da saak-ademio kaTedrebze mowveuli profesori (doqtor emeritus), mravalmxrivi interesebis eruditi - poeti, eseisti, mTargmneli, politikuri da sazogado moRvawe, wlebis ganmavlobaSi israelis mTavrobis meTauris mrCeveli aRmosavleTis ebraelTa sakiTxSi, saqarTvelos sapatio moqalaqe, sapatio Tbiliseli.

baazovi davidi – ruporis akademiis centris profesori; gaerTianebuli erebis organizacia-sTan arsebuli informatizaciis akademiis akademikosi; fizikis mecnierebaTa doqtori; biologiis mecnierebaTa doqtori; Tel-avivis universitetis yofili wamyvani mecnierTanamSromeli; semk-is funqcionaluri komisiebis xelmZRvaneli; israelsa da saqarTveloSi araerTi mecnieris damkval-ianebeli; koventris (inglisi) univeersitetis israelis filialis profesori; saqarTvelos sapa-tio moqalaqe.

bardanaSvili iosebi (soso) – msoflioSi cnlbili kompozitori; 80-ze meti fundamenturi musikaluri nawarmoebis avtori, romelTa Sorisaa sami opera, ori baleti, sami simfonia, simebi-ani kvartetebi da a.S. dawerili aqvs, agreTve, agreTve musika ormoci kinofilmisa da ormocdaaTi Teatraluri dadgmisaTvis; saqarTvelosa da israelSi miRebuli premiebisa da wodebebis arasru-li sia: zaqaria faliSvilis saxelobis (1987), margalitis sax. (1999), israelis premier-ministris (2000), wlis saukeTeso kompozitoris (2002-2003-2004), xana da gotlib rozenblumebis sax. (2005), mixael landaus sax. (2005), iuli Sternis sax. (2008). aris, agreTve, mxatvari.

sareli merabi – medicinis mecnierebaTa doqtori, profesori; xaim Sibas saxelobis samedicino centris onkologiuri qirurgiis departamentis wamyvani specialisti; saqarTvelos ebraelTa msoflio kongresis medicinis komisiis Tavmjdomare; Tbilisis sapatio moqalaqe; sarZeve jirkv-lis, RviZlisa da sanaRvle gzebis, kuW-nawlavis traqtis qirurgiul daavadebaTa eqsperti saqarT-veloSi; aSS-is, evropisa da aziis rigi qveynebis qirurgiul da onkologiur sazogadoebaTa wevri, maT Soris: hepatologTa msoflio asociaciis (Svecia) wevri da internacionaluri gastro-qiru-rgiuli klubis (saberZneTi) namdvili wevri. oTxi patentisa da rigi meToduri damuSavebebis av-tori.

kongresis xelmZRvaneloba da Jurnal „erTobas’’ saredaqcio

kolegia ulocaven moskovis saerTaSoriso urTierTobaTa

institutis students

isak ben-elis (elaSvils)

am institutis israel studentTa klubis prezidentad arCe-

vas da semk-is CarCoebSi qarTveli ebraeli axalgazrdobis

msoflio forumis momaval winamZRolobas.

Page 26: interviu kompozitor ioseb bardanaSvilTanmravlismTqmeli bolo xuTi sityva imaze metyvelebs, rom izrdeba Cveni Temis imiji da maRldeba misi avto-riteti. xanuqis dResaswaulze Cveni kon-gresis

erToba26

dekembris Sua ricxvebSi ieruSalaimis xaxam xaim eliaS-

vilis saxelobis gurjebis salocavSi „TifereT ieruS-

alaimSi’’ Zmebma – david da abram daTiaSvilebma sefer

Tora SeabrZanes TavianTi mSoblebis aron da Tamar daTia-

Svilebis saxelebis mosaxsenieblad. maT gasul wels mamis

saxelze aaSenes mikve, axla ki meore mikves aSeneben dedis

saxelze. sefer Toris SebrZanebis sazeimo ritualis sapa-

tio stumarTa Soris iyvnen semkis prezidentis movaleobis

Semsrulebeli b-ni gabriel mirilaSvili da semk-is admin-

istraciuli direqtori b-ni aron elaSvili.

marcxnidan – SoTa SabaT iakobaSvili, rabi reuben mirilaSvili, rabi maSiax mixelaSvili, gabriel mirilaSvili, david daTiaSvili da aron elaSvili salocavSi.

mSoblebis saxelis

ase Seiqmna saqarTvelos ebraelTa organizacia `maqabi~

mosaxsenieblad

saqarTvelos ebraelTa msoflio kongresis xe-

lmZRvaneloba, momsaxure personali da Jurnal

`erToba~-s saredaqcio kolegia suliTa da gu-

liT ulocaven msoflioSi cnobil maTematikoss,

mravali saerTaSoriso mniSvnelobis naSromis

avtors, xvolesebis didi dinastiis

Tanamedrove Stos mamamTavars

iaakob (iaSa) reubenis Ze xvoless

90 wlis saxelovan iubiles da usurveben xangr-

Zliv janmrTel sicocxles da

SemoqmedebiTs warmatebebs.

saqarTvelos ebraelTa msoflio kongresis xe-

lmZRvaneloba, momsaxure personali da Jurnal

„erToba”-s’’ saredaqcio kolegia didi pativis-

cemiT ulocaven xaim Sibas saxelobis samedicino

centris onkologiuri qirurgiis departamentis

wamyvan specialists

merab sarels (israelaSvils)

Tbilisis sapatio moqalaqis wodebis miniWebas.

usurveben pacientebis gamojanmrTelebas, axal-

axal miRwevebs mecnierul kvlevaSi, 120 wlamde

janmrTel sicocxles da ojaxur bednierebas.

me, SabaT SoTa iakobaSvili, profesiiT rkinigzis inJin-eri, Tavis droze viyavi evropuli da laTinur-amerikuli samejliso cekvebis saerTaSoriso festivalis laureati. 1989 wels turistuli sagzuriT viyavi stumrad israel-Si. Cemma biZaSvilma anzor iakobaSvilma, romelmac manamde erTi wliT adre seulis sazafxulo olimpiadaze saprizo adgili daikava 75 kg-mde woniT kategoriaSi, ramdenime-jer wamiyvana vingeitis sportis institutSi me-13 msof-lio maqabiadisaTvis mzadebaze, TviT maqabiadis gaxsnasac daveswari ramaT-ganis centralur stadionze. meore dRes ki TbilisSi davbrundi.

imave wlis dekemberSi rigaSi gamarTuli sportuli cekvebis saerTaSoriso festivalze monawileobis Semdeg vilniusSi Cavedi israeluri cekvebis seminarze. vilni-uselma ebraelebma mTxoves saqarTvelos ̀ maqabi~ damearse-bina da sabWoTa kavSiris maqabis damfuZnebel krebaze warmedgina. es iyo 10 dekembers. imave dRes TbilisSi da-vureke Cems das - dodo SimSilaSvils, agreTve Cems megobars - ilia maRraZes. maT Tbilisis salocavSi gamoacxades amis Sesaxeb da 7 dRis Semdeg leningradSi, sabWoTa kavSiris `maqabis~ damfuZnebel krebaze israelis, kanadis, belgiis, fineTis da ssrk-is sxvadasxva respublikebis warmomad-genlebTan erTad, me, david manaSerovma da mixael gundi-evmac miviReT monawileoba, samivem warvadgineT axlad-

Camoyalibebuli saqarTvelos `maqabi.~ xolo 18 dekembers ukve sabWoTa kavSiris ebrauli organizaciebis sportul komitetSic warvadgineT. ase rom, 10 dRis ganmavlobaSi movaswariT ebraul samyarosTan dakav-Sireba. TandaTano-biT gaverkvieT ebrauli kalendris nimuSebis Sedge-naSi, Cveni ebrauli musikaluri locva-galobebis qarTul-ebrauli tradici-uli Canawerebis momzadebaSi.

SemdgomSi, is-raelSi amosvlis Semdeg, qarTul-ebrauli xazanuri simRerebis diskebze Cawerisa da israelis satelevizio arxebiT gadacemis moTaveobac marguna gamCenma.

me Tavs bednierad vgrZnob. Cveni TemisaTvis samsax-urs gamCenis mier moniWebul privilegiad miviCnev. SabaT

SoTa iakobaSvili

Page 27: interviu kompozitor ioseb bardanaSvilTanmravlismTqmeli bolo xuTi sityva imaze metyvelebs, rom izrdeba Cveni Temis imiji da maRldeba misi avto-riteti. xanuqis dResaswaulze Cveni kon-gresis

erToba27

saqarTvelos ebraelTa mso-

flio kongresis axladarCeulma

viceprezidentma b-nma merab fi-

CxaZem Tavisi aw gansvenebuli de-

dis neSamis saxelze sefer Tora

SeabrZana aSdidis salocavSi. am

lamaz da sulis amaRelvebel ri-

tuals mravali xalxi eswrebo-

da Cveni qveynis sxvadasxva adgi-

lebidan. sapatio stumarTa So-

ris iyvnen israelis premierminis-

tris pirveli moadgile b-ni sil-

van Salomi da semkis prezidentis

movaleobis Semsrulebeli b-ni ga-

briel mirilaSvili. maT monawi-

leoba miiRes, agreTve aSdodis

axali salocavis saZirkvlis Cay-

ris ceremoniaSi. salocavisaTvis

saZirkvlis Cayris iniciatoria

agreTve b-ni merab fiCxaZe.marcxnidan: s. Salomi, g. mirilaSvili da m. fiCxaZe

axali salocavis saZirkvlis Cayraze

saqarTvelos ebraelTa msoflio kongresis gamgeobis gafarToebulma sxdomam

airCia sami axali sapatio viceprezidenti:

sefer-Toris SebrZaneba dasalocavis saZirkvlis

Cayra aSdodSimosaxsenieblad

semk-is xelmZRvaneloba da momsaxure personali, Jurnal `erToba~-sTan erTad, ulocaven b-n m. fiCxaZes kongresis vice-prezidentad arCevas.

cnobili Jurnalisti, me-17 mowvevis qneseTis axali wevri. israelis beWvdi-Ti da eleqtronul presis aqtiuri moRvawe; saaRmzrdelo televiziis 33-e arx-is rusulenovani programis yofili wamyvani; yvelaze prestiJul rusulenovan gazeT „vestis’’ yofili pasuxismgebeli muSaki; saqarTvelos ebraelTa msoflio kongresis didi mebobari da mxardamWeri.

me-17 da me-18 mowvevis qneseTis wevri; samxedro daamTavra bar-ilanis univer-sitetis iuridiuli fakulteti bakalavris xarisxiT. qalaq or-iehudaSi hqonda sa-kuTari saadvokato kantora qneseTSi arCevamde. iyo saqarTvelos ebraelTa msof-lio kongresis Tavmjdomaris moadgile.

me17 mowvevis qneseTis wevri. iuristi meore xarisxiT, amJamad Tel-avivis univer-sitetis iuridiuli fakultetis doqtoranti; damTavrebuli aqvs agreTve bar-ilanis universittis qalTa religiuri saswavlebeli iudaikis ganxriT; politikaSi moRvawe-obis dawyebamde aqtiurad TanamSromloba televiziasa da presaSi, iyo israelis tele-viziis me-11 arxis popularuli programis - „brZenTa sabWos’’ iniciativiani monawile; aris qneseTis qalis statusis win wawevis komisiis Tavmjdomare.

SeniSvna: aqamde kongress hyavda ori sapatio viceprezidenti:

profesori jemal ajiaSvili da qneseTis yofili wevri icxak gagula.

abesaZe nino

xotoveli cipi

mixaeli abrami

Page 28: interviu kompozitor ioseb bardanaSvilTanmravlismTqmeli bolo xuTi sityva imaze metyvelebs, rom izrdeba Cveni Temis imiji da maRldeba misi avto-riteti. xanuqis dResaswaulze Cveni kon-gresis

erToba28

��������

����������� ����������� ������������ ������������

������������� ����������������

��������������� ������������������

���������������

�������������

���������������

����������������

��

��������������

���������������

����������������

�������

����������������

����

���������������

����������� ������

��

���������������

��

�����������������

�����������������

���������������

��������������

���

����������

Page 29: interviu kompozitor ioseb bardanaSvilTanmravlismTqmeli bolo xuTi sityva imaze metyvelebs, rom izrdeba Cveni Temis imiji da maRldeba misi avto-riteti. xanuqis dResaswaulze Cveni kon-gresis

adgilebidan gvatyobineben

ieruSalaimi

iuza fiCxaZe

Jurnalisti

***ieruSalaimis bar-lavis saxelobis qarT-

vel ebraelTa kulturis centrSi, adgi-lobrivi inteligenciis warmomadgenlebma gulTbili Sexvedra mouwyes Cveni eris sa-siqadulo Svils, msoflioSi aRiarebul virtuoz gitarists Temur yviTelaSvils, romlis gvari, didi aRiarebis niSnad, gine-sis wignSia Setanili.

Sekrebil sazogadoebas mokle Sesavali sityviT mimarTa Jurnalistma meri amSikaS-vilma.

Temur yviTelaSvilma sazogadoebas gaacno sakuTari biografiis ZiriTadi mo-mentebi, isaubra momavlis gegmebze.

sasurvel stumars gulTbili sityvebi miuZRvnes - gerSon ben-orenma (wiwuaSvil-ma), simon simoniSvilma, moris ToTim (To-TiaSvilma), Sao (abram) buzukaSvilma, le-van CikvaSvilma, JuJuna mesengiserma, arkadi eligulaSvilma, meir mixaelma, mixeil xenma, SoTa SabaT iakobaSvilma, am striqonebis avtorma da sxvebma.

urTierTpativiscemiTa da siyvaruliT gamTbarma saRamom gvian Ramemde gastana.

Zvirfas stumars gadasces samaxsovro saCuqrebi.

***`winamdebare Sromas vuZRvni Cems or sam-

Soblos - israels da saqarTvelos, Cems Svi-lebs, SviliSvilebsa da usayvarles SvilT-aSvilebs ori xalxis megobrobis Sesanaxad~ - am sityvebiT iwyebs sakuTar wigns - `or qveyanas gawvdenili rampis Suqi,~ - cnobi-li msaxiobi david xubelaSvili, romelic iqve winasityvaobaSi miseuli mokrZalebiT aRniSnavs - `mogexsenebaT mwerali ar var da egeb xatovaneba, elvareba akldes Cems naambobs, magram guliT mogiTxrobT Cems nafiqrals, naazrevsa da gancdils... ~

vinc batoni daviTis wigns gaecnoba udavod darwmundeba avtoris Tavmd-ablobasa da misi niWis elvarebaSi, miuxe-davad misi moridebuli, taqtiani fraze-bisa, eWvgareSea, rom wigni Seqmnilia karg doneze, masSi Cadebulia avtoris guli da natifi suli.

Tavisuflad SeiZleba iTqvas, rom Cveni Temis mkiTxvelebma, metad sasiam-ovno saCuqari miiRes. amasTan dakavSire-biT ieruSalaimis inteligenciis nawili Seikriba amas winaT kulturis centrSi aRniSnuli wignis prezentaciaze. saRamo gaxsna Jurnalistma meri amSikaSvilma; wign-

is mimoxilva gaakeTa doqtorma gerSon ben-

orenma (wiwuaSvilma); profesorma reuven

enoxma (enuqaSvilma), rogorc redaqtorma,

mravali epizodi gaixsena wignze xangrZli-

vi da Sromatevadi muSaobidan. sityvebiT

gamosulebma da am striqonebis avtorma,

romlebmac siamovnebiT aRniSnes wignisa da

misi avtoris gamarjvebis Sesaxeb, madloba

gadaixades aseTi saCuqrisaTvis. damswreeb-

ma yuradRebiT naxes baton daviT xubelaSvi-

lis cxovrebisa da Semoqmedebis amsaxveli

dokumenturi videofiri.

***ieruSalaimSi xafec xaimis quCaze mdebare

gurjebis salocavSi ormocdameoTxejer

Catarda didi rabis - xaxam xaim eliaSvilis

`iluli.~ am didebul saqmes safuZveli Cauy-

ara amave salocavis aw gansvenebulma gabaim

aron xaim daTiaSvilma, amJamad mamis mier

gakaful gzas misi Svilebi agrZeleben.

im dRes salocavSi Seikribnen Talmid-

xaxmebi, jamaaTis wevrebi.

`divrei Tora~ Caatara rabi refael

CikvaSvilma.

didi rabis saxelovani cxovrebisa da

moRvaweobis Sesaxeb isaubres xaxam yezra

kukiam, Zmebma: abram da daviT daTiaSvileb-

ma. rabi maSiax mixaelma, xaxam moSe mixelaS-

vilma, xaxam Salom CikvaSvilma, xaxam iakob

gagulaSvilma, xaxam refael TeTruam, didi

rabis SviliSvilma aharon cxviraSvilma da

sxvebma.

aRniSvnis Rirsia is faqti, rom Zmebis - da-

TiaSvilebis ZalisxmeviT salocavSi moewyo

saqalebo da aigo mikve.

erToba29

Page 30: interviu kompozitor ioseb bardanaSvilTanmravlismTqmeli bolo xuTi sityva imaze metyvelebs, rom izrdeba Cveni Temis imiji da maRldeba misi avto-riteti. xanuqis dResaswaulze Cveni kon-gresis

adgilebidan gvatyobineben

erToba30

izolda

moSiaSvili

xaifa

***cur SalomSi qarTveli ebraelebis daaxloebiT 300 ojaxi cxov-

robs. aq 35 wlis win aSenda salocavi, sadac jamaaTis umetesobas Cve-ni Tanamemamuleebi Seadgenen. didi salocavis gverdiT mdebareobs patara salocavi sadac saWiroebis SemTxvevaSi loculoben. ukve ram-denime welia jamaaTs winamZRolobas uwevs xaxam mixael davaraSvili. mas gverdSi udgas xaxam icxak xixinaSvili. salocavis saqmianobas ganagebs gabai Saul wvenua (zaur wveniaSvili)/

jamaaTis safiqrals ukve didi xania sefer-Torebis ukmarisoba warmoadgenda da am problemis gadaWraSi jamaaTs daxmareba gauwia qalbatonma mediko TeTroqalaSvilma da kiriaT aTis mTavarma xaxamma abram ajiaSvilma.

amaswinaT axali sefer-Tora SeabrZanes cur Salomis salocavSi. es sefer_Tora eliau turfiaSvilma Seswira Tavisi aw gansvenebuli ori babuis reuben sefiaSvilisa da eliSa turfiaSvilis saxelze.

sefer-Toris SebrZanebis ceremonials eswrebodnen kiriaT biali-kis mTavari rabi ioseb iaSar Salita, rabi xaxam moSe mixelaSvili, qneseTis wevri abram mixaeli, xaxam abram ajiaSvili, kongresis pr-ezidentis movaleobis Semsrulebeli gabriel mirilaSvili, mixo mirilaSvili ojaxiT, agreTve mravali sasuliero piri da mowveuli stumrebi.

ceremonialze adgilobrivma mosaxleobam Tavisi wvlili Seitana da Caweres 150 aso, romelic sefer-Toras aklda.

ori saaTis ganmavlobaSi musikiTa da cekviT daatarebdnen sefer-Tas quCebSi da ase zar-zeimiT SeabrZanes sxva, sefer-TorebTan erTad axali sefer-Tora salocavSi.

dae, es didi madli win uZRodes am saqmis wamomwyebT da mis yvela monawiles.

***kiriaT aTaSi, sirkinis quCaze dgas lamazi, oTxsarTuliani Se-

noba (diur mugan), romelic yvelanairad daculia. esaa oqros xanaSi SesulTa, anu moxucTa sacxovrebeli saxli. igi ukve 10 welia funq-cionirebs. mas hostelsac uwodeben. iq ganTavsebulia 99 ojaxi, sadac yvela Temidan gamosuli 120 xanSi Sesuli adamiani Sexmatkbilebulad cxovrobs.

rogorc hostelis direqtori ilana jana (janaSvili) gadmogvcems, amidarma didi zeimiT aRniSna hostelis 10 wlis iubile. amasTanave miiRo monawileoba SejibrebaSi, romelic mTeli israelis masStabiT gaimarTa deviziT `erec israel iafa.~ kiriaT aTis hosteli pirvel adgilze gavida amidaris xaziT da xuTvarskvlavianis tituli moi-pova, rogorc garegnuli silamaziT, aseve personalis damsaxurebiT da binadarTa kulturuli doniT. aq Camoyalibebulia momReralTa wre da Teatraluri dasi, romlebic koncertebs marTaven qveynis sxvadasxva qalaqebSi gasamrjelos gareSe. maTi gamosvlebi gadaica televiziiT da gaSuqda presaSi.

Tel-avivSi, moxucTa dResTan dakavSirebiT gamarTul saRamoze gamarjvebuli hostelis direqtors ilana janas (janaSvils) gadaeca specialuri sigeli.

***saqarTveloSi gastrolebze imyo-

febodnen Cveni saxelovani momRerle-bi, kompozitori aleqsandre pelegi da luiza manaSerova. dueti `elegia,~ romelTa gamosvlebsac udidesi war-mateba hqondaT saqarTvelos sxvadasx-va qalaqebSi. amasTan dakavSirebiT ma-nana aronaSvilma da me gadavwyviteT maTi CrdiloeTSi mowveva, raTa Cvenc gvegema maTi warmatebis sixaruli. Cveni es Canafiqri gavuziareT kiriaT aTas qalTa jgufis xelmZRvanels ila-na janas, romelic uyoymanid dagvTanx-mda da Tanadgoma gamogvicxada.

batonma pelegma da qalbatonma lu-izam siamovnebiT miiRes Cveni mowveva da 13 noembers, SabaTis gasul Rames kiriaT aTaSi gvestumrnen.

ori saaTis ganmavlobaSi didi kmayofilebiT vusmendiT maT mier Sesrulebul simRerebs. stumrebis STabeWdilebebis gaziareba gagrZel-da saxeldaxelod gaSlil sufrasTan. adamianebi ase xom ufro Tavisuflad axerxeben erTmaneTTan daaxloebas, erT-urTis pativiscemas da megobrul siyvaruls. stumar-maspinZlebi erT mTlian did da tkbil ojaxad gada-viqeciT. Semdeg stumrebs gza davu-loceT, xolo Cven ki kidev did xans vuziarebdiT erTmaneTs STabeWdile-bebs.

*** qveynis CrdiloeTiT, zRvispira

ulamazes qalaq nahariaSi mcxovreb-ma qarTvelma ebraelobam Zvirfasi saCuqari miiRo adgilobrivi meriisa-gan. koncertis Casatareblad miiwvies q. aSdodis qarTulenovani Teatri, romlis mTavari reJisori da sulis-Camdgmelia zuri boTeraSvili.

Teatris es gasvliTi koncerti Catarda Teatris daarsebidan 15 wlisTavTan dakavSirebiT, romelic gaimarTa nahariis sakoncerto darbaz `moadon le ole~-Si da romlis direq-toric aris Cveni Tanamemamule david aloni (wiwuaSvili). davidi ukve ram-denime welia am Tanamdebobaze muSaobs da pirnaTlad uZRveba masze dakisre-bul movaleobas. davids maspinZlis movaleoba arc im saRamos daviwynebia da mowveul stumrebs gulTbilad da moRimari saxiT egebeboda.

Teatri axali programiT warsdga mayureblis winaSe. batoni zuri Tav-isi iumoriT, SesaniSnavi momRerali da msaxiobi maia verZeuli, uberebeli abtalion SalelaSvili da sxva gamoms-vlelebi artistul niWsa da talants ar iSurebdnen, rom saRamo lamazi da dauviwyari yofiliyo.

mayureblis momRimari saxe, sicili da mquxare taSi, xom yvelaze didi jildoa xelovanisaTvis da es msaxiob-Ta didi damsaxurebaa, rom darbazSi saRamos dasrulebamde mxiaruleba da taSi ar Sewyvetila.

piradad Cemi da Cemi jgufis qal-batonebis saxeliT baton zuri boT-eraSvils did madlobas movaxsenebT am lamazi saRamosaTvis. dae, mudam mxi-aruleba yofiliyos yoveli Cvenganis cxovrebis Tanamgzavri.

Page 31: interviu kompozitor ioseb bardanaSvilTanmravlismTqmeli bolo xuTi sityva imaze metyvelebs, rom izrdeba Cveni Temis imiji da maRldeba misi avto-riteti. xanuqis dResaswaulze Cveni kon-gresis

adgilebidan gvatyobineben

k o n g r r e s i s

egidiT

sima

Tavdi

9 noembers - saqarTvelos ebraelTa msoflio kongresis egid-iT - baT-iamis `auditoriumSi~ gaimarTa qarTul-ebrauli Tea-traluri kulturis erT-erTi warmomadgenlis xulonis gercel baazovis saxelobis Teatraluri dasis xelmZRvanelis, msaxiobi-sa da reJisoris - david xubelaSvilis axlad gamocemuli wignis `or qveyanas gadawvdenili rampis Suqi~-s prezentacia.

sityvebiT gamosulma saqarTvelos elCma vaxtang jaoSvilma, profesorebma Salom davidma, j. ajiaSvilma, david baazovma, reuven enoxma (romelic am wignis redaqtoria), doqtorma Sal-va wiwuaSvilma, naTela gorelaSvilma, izolda krixelma, dan-iel maRalaSvilma, sima janaSvilma _ maRali Sefaseba misces baton david xubelaSvilis am did Sromas. aseTi wignebi xalxs acnobs im adamianebs, romlebsac sakmao wvlili miuZRviT Temis kulturul cxovrebaSi. aseTi wignebi adastureben qarTveli ebraelebis did potenciur SesaZleblobas da, rac mTavaria, mo-mavalSi maTSi aRniSnuli faqtebiTa da dokumentebiT daxmare-bas gauweven mecnier muSakebs _ Temis kulturis istoriis Seqm-naSi.

saRamos wamyvanma qalbatonma meri eliSakovma waikiTxa sx-vadasxva adgilebidan gamogzavnili milocvebi _ maT Soris Tbilisidan _ zaira davaraSvilis, mzia da revaz gaCeCilaZee-bis.

naCvenebi iqna david xubelaSvilis SemoqmedebiTi moRvaweo-bis amsaxveli video-firi.

israelSi amosul qarTvel ebraelTa Teatraluri xelovne-bis saqmeSi gaweuli didi wvlilisaTvis, saqarTvelos Rirsebis ordenis kavalers _ david xubelSvils gadaeca kongresis sapa-tio sigeli.

damswre sazogadoeba kmayofilebiT ulocavda wignis avtors _ aseT did miRwevas.

***amas winaT, yofil sabWoTa kavSiridan gamosuli olimpiuri

Cempionebis gaerTianebis centrSi gaimarTa miunxenSi daRupuli sportsmenebis mosagonari saRamo.

saRamos organizatori da iniciatori iyo baT-iamis kul-turis centris _ sportuli komitetis direqtori albert Savi-ti.

saRamoze monawileobas Rebulobda _ baT-iamis Tixon ramo-tis skolis moswavleTa musikaluri jgufi `kol-haiam.~ moswav-leTa mier _ saTiTaod iqna warmodgenili - miuxenSi daRupuli 11 sportsmenis biografiuli monacemebi da maTi suraTebi.

saRamos eswrebodnen qalaqis meris movaleobis Semsrule-beli ori buskila, miunxenSi daRupuli sportsmenebis ojaxis wevrebi, moswavle axalgazrdoba.

sityviT gamosulTa Soris iyvnen; olimpiuri komitetis Cog-burTis ganyofilebis gamgeobis wevri, romanovis ojaxis wevrebi da SoSana Springeri _ erT-erTi daRupuli sportsmenis qvrivi.

albert Savitma - stumrebTan erTad _ yvavilebis gvirgviniT Seamko daRupuli sportsmenebis saxelze dadgmuli monumenti. mogonebis es xalxmravali saRamo metad amaRelvebeli da mgrZno-biare iyo.

xoloni, baT-iami

amas winaT baT-iamis „audito-

riumSi„ gaimarTa xanuqis dResas-

waulisadmi miZRvnili saRamo.

saRamos stumarTa Soris iyo Cveni

Temis saxelovani axalgazrdebis

sakmaod mozrdili jgufi. xanuq-

is pirveli Svidi sanTlis anTeba

wilad xvda axalgazrdebs, xolo

me-8 sanTeli aanTo saRamos ini-

ciatorma da wamyvanma q-nma lia

krixelma.

ekranze naCveneb video-siuJet-

Si warmodgenili iyo 40 wlamde

asakis 21 axalgazrda, romlebmac

Tavi gamoiCines musikis, medi-

cinis, ekonomikisa da israelis

saxalxo meurneobis sxva dargeb-

Si. esenia: xana ajiaSvili, iehuda

levi, lea granoti– mamisTvalovi,

levan dviri /davaraSvili/, raxel

sapiri-sefiaSvili, enri jini /

jinjixaSvili/, kobi Caneli /CaCa-

naSvili/, irina ajiaSvili, nino

SafToSvili da mravali sxva. sa-

patio stumrebma: profesorma da-

vid baazovma da doqtorma dodo

CikvaSvilma kongresis samaxsovro

sigelebiT daajildoves warCineb-

uli axalgazrdebi

***baT-iamis, kiriaT-SareTis xe-

lovnebisa da kulturis saxlSi arsebuli qarTvel-ebrael `qal-Ta klubi~ _ ager ukve 12 welia, rac SesaniSnavad emsaxureba baT-iamsa da xolonSi mcxovreb qarT-vel ebrael qalbatonebs.

kviraSi erTxel oTxSabaTobiT _ am klubSi imarTeba saintereso Sexvedrebi sxvadasxva gamoCenil pirTa cxovrebisa da moRvaweo-bis aRmniSvneli saRamoebi da a.S.

ukanaskneli 3 wlis ganmav-lobaSi RonisZiebebs SesaniSna-vad uZRveba poeti qali meri eli-Sakovi.

erToba31

Page 32: interviu kompozitor ioseb bardanaSvilTanmravlismTqmeli bolo xuTi sityva imaze metyvelebs, rom izrdeba Cveni Temis imiji da maRldeba misi avto-riteti. xanuqis dResaswaulze Cveni kon-gresis

ebrauli diasporis qveynebidan

erToba32

mixael

roketliSviliakademikosi

aSS, niu-iorki

***ecnobil kinokritikoss, scenarists, Jurnalists,

esseists, saqarTvelos xelovnebis damsaxurebul moRvawes. mravali wignis, sagazeTo da saJurnalo statiebisa da narkvevebis avtors - baton oTar se-fiaSvils mimdinare wlis 25 oqtombers dabadebidan 80 weli Seusrulda. am saiubileo TariRs erT-erTi pirveli gamoexmaura q. niu iorkSi baton semion krix-elis gamocemuli gazeTi “daviTis fari”, masSi moT-avsebul akademikos daviT kurtaniZis mokle, magram RrmaSinaarsian statiaSi asaxulia batoni oTaris Rvawlis Sesaxeb saqarTveloSi, mis moRvaweobaze qarTvel da ebrael xalxTa megobrobis ganmtkicebis saqmeSi.

statiaSi vkiTxulobT: `ufrosi da saSualo Taobis saqarTvelos mosaxleobas axsovs yovelk-vireuli satelevizio gadacema “iluzioni”, romelic aTeuli wlebis ganmavlobaSi warmate-biT gadaicemoda da telemayureblebis did inter-ess iwvevda (eTerSi gavida 750-ze meti gadacema). sabWoTa kavSiris periodSi, roca sazRvargare-Tuli kinofilmebi mkacr kontrolis eqvemdebare-boda “iluzionis” Semqmneli evfemizmiTa da sxva meTodebiT axerxebda Cvens qveyanaSi akrZaluli ucxouri filmebis telemayureblebamde mitanas. oTar sefiaSvili mravali wignis, sagazeTo da sa-Jurnalo statiebisa da narkvevebis avtoria. misi scenarebiT gadaRebulia aTi dokumenturi da satelevizio filmi. batoni oTaris moRvaweobis masStabebi momavalSi ufro TvalnaTliv gamoCnde-ba. igi Camoyalibda imad, rasac oTar sefiaSvilis fenomeni hqvia. qarTulenovani mkiTxveli gulTbi-lad xvdeba mis prozaul nawarmoebebs. maTSi vlin-deba avtoris erudicia, Temis SerCevisa da siuJetis gaSlis unari, Txrobis sidinje, dialogebis buneb-rivoba da weris maRali kultura. oTar sefiaSvili gulmxurvale patriotia, xalxisa da samSoblos sat-kivarze gadagebuli, rogorc mwerali, Jurnalisti da sazogado moRvawe. roca saqme mis pirovnebas ex-eba, Tavmdabali da upretenzio brZandeba, arc Tav-is uSurveli keTilmosurneobisa da moyvasisadmi Tanadgomis gazviadeba sCvevia. impozanturi, uRal-ato gulis kacia da uangaro megobari. Zalian uyvars

Tavisi samSoblo israeli, saqarTvelo da aSS. iqau-

rebsac uyvarT, unda uyvardeT, yovel SemTxvevaSi,

unda eamayebodeT egzom Rirseuli kacis yola,

yuradsaRebia is faqti, rom ekonomikuri da so-

cialuri situaciis miuxedavad, saqarTveloSi sa-

Tanadod aRniSnes iubilaris moRvaweoba. saxel-

dobr, saqarTvelos biznesis mecnierebaTa akademiis

prezidentma, akademikosma, gazeT “saqarTvelos

dedaqalaqis” damfuZnebelma aleqsandre kuWux-

iZem gazeTis pirveli gverdi miuZRvna baton oTar

sefiaSvils. iubile miuloces akademikosebma T.

imedaZem, T. daneliam da sxvebma. sainteresod aRw-

era batoni oTaris moRvaweoba akademikosma r. faCu-

liam gazeT “rezonansSi” (26. 10. 2010), man o. sefiaS-

vils `saazrovno kulturis aristokrati~ uwoda.

maRal doneze Catarda batoni oTar sefiaSvilis

iubile q. niu-iorkSi qarvel ebraelTa salocavSi

a/wlis 7 noembers. saiubileo saRamo gaxsna da mis-

asalmebeli sityviT gamovida inJiner-arqiteqtori

soso jinjixaSvili. iubilars dabadebis dRe miu-

loca da vrceli sityva warmoTqva salocavis mTa-

varma rabinma abram aSvilma, iubilars miesalma

akademikosi mixeil roketliSvili, o. safiaSvilis

mravalmxrivi moRvaweoba sainteresod gaaSuqa

filologiur mecnierebaTa doqtorma mixeil fiz-

ickim. msmenelTa didi interesi gamoiwvia gera da-

varaSvilisa da irakli krixelis inscenirebam, iu-

bilars miesalmnen: mxatvari cisana janaSvili, miSa

danielovi, boris buziaSvili da sxvebi. darbazSi

naCvenebi iyo nawyvetebi kinofilmebidan romlebic

asaxavdnen batoni oTaris moRvaweobas.

da bolos gaimarTa sazeimo banketi.

***amas winaT niu iorkis qarTvel ebraelTa salo-

cavSi cnobilma biznesmenma da didma qvelmoqmedma

batonma Temur safirma SeabrZana ori sefe-Tora da

saCuqrad miarTva salocavs.

es RonisZieba udidesi zeimiTa da locva-

kurTxeviT aRiniSna. amasTan dakavSirebiT, salo-

cavis qveda darbazSi didebuli sufra gaimarTa

damswre sazogadoebisa da jamaaTis pativsacemad.

salocavSive aRiniSna Cveni jamaaTis sapatio wevris

baton arik dudikis qaliSvilis baTmicva da masTan

dakavSirebiTac sufra gaiSala qveda darbazSi.

xolo meore dRes luboviCeli rabis saflavze maso-

brivi gadasvla movawyeT misi xsovnis aRsaniSnavad.

Page 33: interviu kompozitor ioseb bardanaSvilTanmravlismTqmeli bolo xuTi sityva imaze metyvelebs, rom izrdeba Cveni Temis imiji da maRldeba misi avto-riteti. xanuqis dResaswaulze Cveni kon-gresis

d-ri zaira

davaraSviliRirsebis ordenis

kavaleri

saqarTvelo, Tbilisi

ebrauli diasporis qveynebidan

amRerebuli gulebipoezia, musika, monatreba, xmamaRla da farulad

gamxelili didi siyvaruli da pasuxad - ovaciebSi gad-

azrdili mquxare, xangrZlivi aplodismentebi, erTma-

neTTan SexvedriT gamowveuli cremlnarevi uzomo six-

aruli, Relva, gancda da mofereba. ai, im saRamosaTvis

damaxasiaTebeli komponentebi, romlebmac igi dauviwy-

ari gaxades mravalricxovani damswre sazogadoebisaT-

vis. saRamo 28 oqtombers gaimarTa Tbilisis ebraul

saTemo saxlSi, klub “26 saukunis” TaosnobiT.

raoden simboluria, rom swored “Tbilisobis”

dReebSi israelidan specialuri programiT - “Cemi

Tbilisi isev meZaxis” - Cvens usayvarles da umSvenieres

qalaqs ewvia da didi aRmafreniT moesaTuTa mas dueti

“elegia”, romlis wevrebi arian q-ni luiza manaSerovi

(Tbilisis konservatoriis kursdamTavrebuli, mom-

Rerali, pedagogi, israelis filarmoniis solisti)

da kompozitori da momRerali aleqsandre pelegi

(kompiuterul mecnierebaTa doqtori, saqarTvelos

saxelmwifo premiis laureati, israelis kompozitor-

Ta kavSiris wevri). luiza manaSerovi da aleqsangre

pelegi (eligulaSvili) israelSi asuli qarTveli

ebraelebi arian, romlebic im mravalTa da mravalT

ekuTvnian, romelTac erTi wuTiTac ar ganelebiaT mSo-

beliuri saqarTvelosi da megobari qarTveli xalxis

didi siyvaruli, da amas isini TiToeuli Tavisi simRe-

riT, deklamatoruli gamosvliTa Tu orsaaTiani saRa-

mos msvlelobisas ekranidan naCvenebi videokadrebiT

amJRavnebdnen. (yvela simReris musikisa da video-

Canaweris avtori Tavad aleqsandre pelegi gaxlavT).

Znelia gamohyo romelime simRera an nomeri uaRresad

sainteresod da STambeWdavad Sedgenili programidan,

maRalprofesiulad Sesrulebuli vokaluri nomre-

bidan, romelTac Tan axlavT emociurad uzomod dat-

virTuli teqstobrivi CanarTebi. da gvimRerian lui-

za manaSerovi da aleqsandre pelegi mgznebarebiT, aR-

mafreniT, TavdaviwyebiT, siTboTi, sinaziTa da vityo-

di nostalgiiTac, da ase lamazad eubnebian msmenels im

saTqmels, ramac isini israelidan CvenTan Camoiyvana da

iseTi mogoneba daatovebina, advilad rom ver amoSli

mexsierebidan da Zalian male rom moganatrebs maT xe-

lovnebasTan kvlav Sexvedras. aferum da baraqala maT!

Tavisi CvenTan yofniT am saRamos Seerwya da SeenivTa

aseve israelidan CamobrZanebuli, cnobili da metad pa-

tivcemuli poeti qalbatoni sima janaSvili, romelic

gana marto Tavisi niWierebiT, aramed misTvis damaxasi-

aTebeli, uaRresad keTilSobili, da bunebisagan bo-

Zebuli, gamorCeuli adamianuri TvisebebiTaa dajil-

doebuli da yvelas momferebeli da zedmiwevniT yura-

dRebiani qalbatonia. swored am damsaxurebisaTvis

mimarTes mas ase Tbilad saqarTvelos yofilma elCebma

israelSi, batonebma revaz gaCeCilaZem da laSa Jvaniam.

metad amaRelvebeli iyo q-n simas gamosvla damswreTa

winaSe da Sexvedra yofil TanakurselebTan da mego-

brebTan, romlebic stumrobdnen im saRamos ebraul

saTemo saxls da SexvedriT gamowveul sixarulsa da

aRtacebas ver faravdnen. Sexvedraze saqarTvelosadmi

miZRvnili mSvenieri leqsi waikiTxa israelma stumarma,

saqarTvelos ebraelTa msoflio kongresis aqtivistma

q-ma cila Salitma.

aucileblad unda aRiniSnos im saCuqris Sesaxeb,

romelic klub “26 saukunem” miiRo b-n aleqsandre

pelegisagan. es gaxlavT 2008 wels israelSi, rafinire-

buli mxatvruli gemovnebiTa da maRal poligrafiul

doneze gamocemuli wigni-albomi: “mTeli cxovreba

raRacas veZebT”. wignSi Sesulia israelSi mcxovrebi

17 qarTveli ebraeli poetis rCeuli leqsebi. wigns

Tan axlavs kompaqt-diski am poetebis TiTo leqsze b-n

aleqsandre pelegis musikiT Seqmnili umSvenieresi

simRerebiT, rac am wigns namdvilad aniWebs gamorCeu-

lobas. wigni-albomi qarTul-ebrauli didi megobro-

bisa da am or xalxs Soris arsebuli gansakuTrebulad

Tbili urTierTobebis kidev erTi utyuari dasturia.

yvavilebSi CaZiruli, fexze wamomdgari darbazi

madlobis niSnad xangrZlivi aplodismentebiTa da

“bravos” SeZaxiliT emSvidobeboda, magram didxans ver

stovebda niWier musikosebs: q-n luiza manaSerovasa da

b-n aleqsandre pelegs.

aseTi iyo mSvenieri saRamo, romelmac uneburad erTi

metad mniSvnelovani da saWiro SekiTxva dasva: kidev

rodis gvestumreba “elegia”-es mSvenieri dueti? raTa

ufro farTo sazogadoebriobam gaicnos maTi maRali

xelovneba, gaigos im siTbosa da siyvarulis Sesaxeb,

romelTac isini namdvilad wrfeli guliT atareben!

RonisZieba moamzada da mihyavda saTemo da religi-

uri programebis xelmZRvanels zaira davaraSvils.

erToba33

Page 34: interviu kompozitor ioseb bardanaSvilTanmravlismTqmeli bolo xuTi sityva imaze metyvelebs, rom izrdeba Cveni Temis imiji da maRldeba misi avto-riteti. xanuqis dResaswaulze Cveni kon-gresis

evropaSi yvelaze metad italielebs umarTlebs. garda imisa, rom isini mSvenier sakurorto zo-naSi cxovroben, wliuri xelfasiani Svebuleba maTTvis 9 kviras Seadgens; aseTive xangrZliv Svebulebas Rebuloben finelebi. germaneli mSromelebi weliwadSi 8 kviras isveneben, xolo amerikelebi - 35 dRes.

gaeros statistikuri monacemebis mixedviT, Cvens planetaze dReSi 250 aTasi bavSvi ibadeba, e.i. yovel wamze 3 axalSobili modis.

dadgenilia, rom msoflioSi 116 wlis zemoT yoveli ori miliardi mosaxleobidan mxolod erTi adamiani cocxlobs.

indianaSi, gaTbobis sezonSi - e.i. oqtombridan - martamde, Tu vinme abazanas miiRebs, kanoniT isjeba.

udidesi fizikosi nils bori didi sportsmen-ic iyo: daniis fexburTelTa nakrebSi mekared TamaSobda.

aSS-Si gamoigones miniaturuli sarecxi manqana... saTvaleebisTvis. saTvaleebs aTavseben rezer-vuarSi, romelSic sarecxis fxvnilia da 40 wuTis Semdeg SuSebi idealur formaSi iqneba garecxil-gawmendili.

musikis istorikosebi miiCneven, rom arsebobs wyevla me-9 simfoniaze. beThoveni me-10 simfoniis weris dros gardaicvala, am ambiT SeSinebulma bruknerma me-9 simfonia rom daamTavra, pirveli danomra nuliT, - magram gardaicvala me-9 simfo-niaze muSaobisas, romelic faqtiurad me-10 iyo. malerma me-8 simfonia rom daamTavra, momdevnos mxolod saxelwodeba misca, nomris gareSe, magram misTvisac is me-9 simfonia gaxda sabediswero. me-10 simfoniis dasruleba sikvdilma ar daacala.

mecnierTa erTi nawili amtkicebs, rom adamiani Tavisi tvinisa da sxeulis potencialuri Ses-aZleblobebis mxolod 10 procents Tu iyenebs. msoflioSi Zalian mcirea im adamianTa ricxvi romlebic sxvebisaTvis warmoudgenel `jados-nur~ Sedegebs aRweven TavianTi `fantastikuri~ fizikuri da gonebrivi SesaZleblobebis mixed-viT da maT saswaulmoqmedebs uwodeben. hip-nologma bilma Tavis yofil pacientebs fostiT gaugzavna werili, romelSic mxolod erTi sity-va ewera: `daiZine!~absoluturad yvela, wakiTxvisTanave Rrma Zils mieca.

erToba34

iciT Tu ara, rom... ebraelebi icinian

moSes ekiTxebian: _ ramdeni xania, rac Seni sidedri saavadmyofo-

Sia? _ xuT TveSi naxevari weli Sesruldeba.

***xaimi meuRlis dakrZalvidan dabrunda. saxlSi

Sesvlisas aguri Camovarda saxuravidan da TavSi daeca. xaimma caSi aixeda da warmoTqva:

_ sara, ase male axvedi maRla?

***amerikelma mfrinavma iZulebiTi daSveba ganax-

orciela kaciWamiebis saTvistomoSi. tomis belad-ma gadawyvita erTi Tvis ganmavlobaSi gamoekvebaT mgzavrebi da roca kargad mosuqdebodnen, maSin SeeWamaT.

erTi Tvis Semdeg israelis TviTmfrinavi dajda iq imave mizeziT.

_ axlave SevWamoT yvela. _ Tqva beladma, _ Torem erTi kvirac rom davtovoT, erTmaneTs SeWamen.

***TviTmfrinavi frenisas dazianda. pilotma

mTavari stiuardesa gaafrTxila, rom mgzavrebi Seemzadebina iZulebiTi dajdomisaTvis. ramdenime wuTis Semdeg SeekiTxa:

_ rogor aris saqme?_ yvela adgilzea qamriT dabmuli, garda er-

Tisa. is Turme advokati yofila da sadazRvevo blankebs arigebs Sesavsebad.

***oficianti eubneba klients:_ RviZli maqvs dakepili, fexi - daTuTquli da

ena - Sebolili._ Seni jamnrTelobis problemebi ar mainter-

esebs, momitane sendviCi.

***_ megobaro, ginda girCio rogor daimaxsovro

Seni colis dabadebis dRe?_ rogor?_ erTxel daiviwye da samudamod dagamaxsovrde-

ba.

***_ sparss stumari miuvida da yava SesTavaza._ ramdeni Saqari Cavyaro?_ saxlSi erT Cais kovzs vyri, axla ki sami Cami-

yareT._ rogorc Tqven ojaxSi, ise Tavisuflad igrZen-

iT Tavi _ uTxra maspinZelma da erTi kovzi Saqris fxvnili Cauyara finjanSi/

***policielma gaaCera mZRoli, romelic 200 km.

siCqariT marTavda manqanas._ Zalian Cqara mivdiodi? _ hkiTxa mZRolma._ ara, Zalian dabla frinavdi.

rubrika mihyavs nino zomers

Page 35: interviu kompozitor ioseb bardanaSvilTanmravlismTqmeli bolo xuTi sityva imaze metyvelebs, rom izrdeba Cveni Temis imiji da maRldeba misi avto-riteti. xanuqis dResaswaulze Cveni kon-gresis

erToba35

Baazov

BardanashviliGagula

ElashviliTavdi

MardiPani

RoketlishviliPichkhadzeChikvashvili

TsivioniJanashvili

AmshikashviliAbashidzeBen-OrenBiniashvili

DavarashviliPichkhadze

Janashvili

ERTOBA(THE UNITY)

The quarterly international magazineof The World Congressof Gergian Jews (WCGJ)

בה ארתו( (אחדות

רבעון בין-לאומי של הקונגרס העולמי של

יהודי גאורגיה

מס’8 ינואר 2011

ערוכת ראשיתתמר

ממיסתבלוב-קזראשוילי

מערכת

אמשיקאשוילי מריאבאשידזה אירמה (גאורגיה)

בין-אורן גרשוןביניאשוילי ציסנה

דברשוילי זאירה (גאורגיה)פצ’חאדזה אתריג’נאשוילי סימה

מועצה ציבורית

באזוב דוד-יו’’רברדנאשוילי סוסו

גגולה יצחקאלאשוילי ליאנה

תבדי סימהמרדי שלווה (שוויץ)

פני אירמה (אוסטריה)רוקטלישוילי מיכאיל (ארה’’ב)

פצ’חאדזה יאשה (קנדה)ציביון שלווה

צ’קואשוילי דודוג’נאשוילי יצחק

גרפיקאי לבן אג’יאשוילי

כתובת המערכת:רח’ דיזנגוף 50, מגדל על, קומה 21

תל-אביב מיקוד 64332E-mail: [email protected]

www.georgianjews.org

N8, JANUARY, 2011

redaqciis misamarTi

israeli, 64332 Tel-avivi,

dizengofis q. 50

E-mail: [email protected] www.georgianjews.org

EDITORIAL BOARD

PUBLIC BOARD

DESIGNERLevan Ajiashvili

Editor-in chiefTAMAR

MAMISTVALOV-KEZERASHVILI

MaryIrma Georgia

GershonTsisanaZaira Georgia

Yan (Yakob) Russia

Sima

DavidChairman

JosephYitzchakLianaSimaShalva Switzerland

Irma Austria

Michael USA

Yasha (Jakob) Canada

DodoShalvaIsaak

erToba

saqarTvelos ebraelTa msofliokongresis (semk) kvartaluri

saerTaSoriso Jurnali

N8, ianvari, 2011

mTavari redaqtoriTamar

mamisTvalovi-kezeraSvili

saredaqcio kolegia

sazogadoebrivi sabWo

dakabadoneba da dizaini

levan ajiaSvili

CONTACT US50 Dizengof str.

64332 Tel-Aviv, IsraelE-mail: [email protected]

www.georgianjews.org

meri

irma saqarTvelo

gerSoni

cisana

zaira saqarTvelo

eTeri

iani (iakobi) ruseTi

sima

davidi

Tavmjdomare

soso

icxaki

liana

sima

Salva Sveicaria

irma avstria

mixeili aSS

iaSa (iakobi) kanada

dodo

Salva

isaki

garekanis bolo gverdze: ruseTis ebrauli kongresis prezidenti b-ni iuri kaneri da semk-is prezidentis movaleobis Semsrulebeli b-ni gabriel mirilaSvili

amSikaSvili

abaSiZe

ben-oreni

biniaSvili

davaraSvili

fiCxaZe

fiCxaZe

janaSvili

baazovi

bardanaSvili

gagula

elaSvili

Tavdi

mardi

pani

roketliSvili

fiCxaZe

CikvaSvili

civioni

janaSvili

Page 36: interviu kompozitor ioseb bardanaSvilTanmravlismTqmeli bolo xuTi sityva imaze metyvelebs, rom izrdeba Cveni Temis imiji da maRldeba misi avto-riteti. xanuqis dResaswaulze Cveni kon-gresis

מס’8 ינואר 2011רבעון הקונגרס העולמי של יהודי גאורגיה