Interview met EU-commissaris Neelie Kroesdigitalezorg.nl/digitale/uploads/2014/09/DZM-1.pdfInterview...
Transcript of Interview met EU-commissaris Neelie Kroesdigitalezorg.nl/digitale/uploads/2014/09/DZM-1.pdfInterview...
Interview met EU-commissaris Neelie Kroes:“�Horizon�2020�voor�duurzame��
gezondheids-�en�welzijnszorg”
pag.�8
20
38
Magazine over innovatie en ICT in de zorg Jaargang 1 • Nr. 1 • www.digitalezorg.nl
Magazine
Beursspecial Zorg & ICT
Technologie belangrijkste impuls voor verandering
Investeren in eHealth loont, juist nu 36
nr. 1 / 2014 3
BREDER IN ZORG EN ICT
De druk op de zorg neemt toe, en daarmee ook de druk op de ICT. Wat is de impact van fusies en samenwerkingsverbanden, wat zijn de gevolgen van het invoeren van nieuwe technologie, hoe beschermt u patiëntgegevens?
Dat alles en meer vraagt om een leverancier met een brede blik op ICT, brede oplossingen en brede ICT-expertise. CSC biedt die bredere aanpak in ICT.
Bezoek CSC op stand E108 (hal 1) op Zorg & ICT kijk op www.csc.com/health_nl
Voorwoord
Colofon
Digitale zorg is mensenwerk
Met trots presenteer ik u de eerste uitgave van het Digitalezorg.nl Magazine. ‘Een papieren magazine in deze tijd van digitale media?’, hoor ik u denken. Een vraag die mij de afgelopen tijd overigens veelvuldig is gesteld. Ja, een papieren magazine in deze tijd. Waar-om? Omdat bladeren leuker kan zijn dan scrollen. Een magazine vraagt tijd. Even een moment van rust om een artikel te lezen en te bladeren.
De inzet van technologie, zoals digitale media, verandert de manier waarop wij werken en leven. Het gaat allemaal een tikje sneller, groter en meer.
Technologie verandert ook de manier waarop wij zorg verlenen. Zorg voor onszelf en voor anderen. Maar daar is nog wel een verbeterslag te maken. Want sneller, gro-ter en meer is niet altijd een garantie voor betere zorg. De inzet van technologie om het proces van zorgen en verzorgen te ondersteunen is niet eenvoudig. Het kan de zorg toegankelijker maken, maar het moet zich niet op-dringen. Het kan de zorg begrijpelijker maken, maar het moet niet overdonderen met informatie. En het kan de
zorg efficiënter maken, maar het moet niet onpersoon-lijk worden. En wie kan dat allemaal beoordelen? Juist de mens! Laten we niet vergeten de mens te betrekken bij de ontwikkeling en implementatie van technologie in de zorg.
Technologie zal zeker de manier waarop zorg wordt verleend kunnen veranderen, maar het blijft bovenal mensenwerk.
Veel lees- en bladerplezier!Paul PelsmaekerHoofdredacteur en voorzitter Stichting Digitalezorg.nl
Digitalezorg.nl Magazine verschijnt 5 maal per jaar
in een oplage van 3.000. Het magazine biedt interviews, praktijkverhalen en achtergronden over ICT in de zorg en zorg-innovatie in de breedste zin van het woord. Speciaal geschre-ven voor bestuurders en zorgprofessionals in het algemeen en ICT-professionals binnen het zorgdomein in het bijzonder.
Toezending van Digitalezorg.nl Magazine vindt plaats op basis van abonnementen en controlled circulation. Vraag uw abonnement aan via [email protected].
UitgeverJos Raaphorst06 - 34 73 54 [email protected]
HoofdredacteurPaul Pelsmaeker06 - 10 60 96 [email protected]
Advertentie-exploitatieJos Raaphorst06 - 34 73 54 [email protected]
Eindredactie/trafficAb Muilwijk
VormgevingStudio Kees-Jan Smit BNO
DrukGrafia Media Groep
Digitalezorg.nl Magazine is een uitgave vanStichting Digitalezorg.nlPostbus 3763400 AJ IJsselstein
FenceWorksBeatrixstraat 22712 CK Zoetermeer
Het kopiëren of overnemen van artikelen, geheel of gedeeltelijk, is uitsluitend toegestaan na schrifte-lijke toestemming van de uitgever.
© Copyright 2014Stichting Digitalezorg.nlUitgeverij FenceWorks
4 Digitalezorg.nl Magazine nr. 1 / 2014 5
Inhoud Agenda
Evenement Datum Plaats
Zorg & ICT 2014 25-27 maart Utrecht
WoHIT 2014 2-4 april Nice
Zorgvoorinnoveren Netwerkbijeenkomst 3 april Utrecht
Med-e-Tel 9-11 april Luxemburg
eHealth Forum 2014 12-14 mei Athene
Doctors 2.0 & You 5-6 juni Parijs
Digitale ontwikkelingen in de zorg 17 juni Utrecht
NSRII Symposium 20 juni Enschede
3 Voorwoord 5 Agenda 6 Kort nieuws 12 Automatische indexeerprocessen voor ongestructureerde
data in medische dossiers 16 Toezicht op domotica en eHealth in de zorg 19 Column ISfTeH 20 Beursspecial Zorg & ICT 30 Met je app naar de dokter 32 Geïntegreerde oplossing voor jeugdhulp in transitie
Horizon 2020 is het nieuwe financieringsinstrument van de Europese Unie (EU) voor onderzoek en innovatie. Dit pro-gramma loopt tot 2020 en financiert veelbelovende Europese projecten rond maatschappelijk relevante onderwerpen. Een van die onderwerpen is ‘Gezondheid, demografische verandering en welzijn’. Neelie Kroes, Europa’s vicevoorzitter en commissaris voor de Digitale Agenda legt uit wat dit onder-werp zo relevant maakt, en waarom zij er als ‘digitale commis-saris’ zo bij betrokken is.
eHealth staat volop in de belangstelling, zowel in beleid als uitvoering. Er zijn veel eHealth initiatieven. Maar de zorg maakt nu nog weinig gebruik van deze mogelijkheden. Loont het wel om in eHealth innovaties te investeren? “Absoluut”, zegt eHealth expert Chris Flim van Zorg voor innoveren. “Juist nu. Er verandert veel in de zorg. Dat biedt kansen voor eHealth.”
Managers binnen Europese zorginstellingen (51%) voorspel-len dat technologieplatforms gedurende de komende drie jaar de meeste impact zullen hebben op hun bedrijfsmodellen. Ze zijn echter bang voor het doorvoeren van snelle verande-ringen vanwege de technologie zelf en de gevolgen hiervan voor medisch onderzoek. De meerderheid (71%) denkt dat hun organisatie de komende drie jaar sneller moet veranderen als ze klaar willen zijn voor de toekomst, 78 procent voelt daad-werkelijk de druk om te veranderen.
8 “Horizon 2020 voor duurzame gezondheids- en welzijnszorg”
36 Investeren in eHealth loont, juist nu
En verder
38 Technologie belangrijkste impuls voor verandering binnen de gezondheidszorg
EvenementenkalenderDigitalezorg.nl Magazine Blijf op de hoogte van de evenementen op het gebied van zorg en ICT. Kijk op www.digitalezorg.nl onder agenda. Zelf een evenement aankondigen? Stuur een mailtje naar [email protected]
6 Digitalezorg.nl Magazine nr. 1 / 2014 7
eHealth-experts komen samen op het eHealth Forum 2014
Ontwikkelaar van eHealth producten IPPZ trekt groeikapitaal aan
ZGT ontvangt stage 6-erkenning van HIMSS voor ICT-systemen
ZGT ontvangt van de Amerikaanse zorg-ICT-organi-saties HIMSS de stage 6-erkenning op de schaal van EMRAM. Dit is de op één na hoogste onderscheiding voor automatisering van de zorg. Zeven ziekenhui-zen, waaronder twee academische, in Nederland heb-ben deze status weten te behalen.
De ICT-systemen van ZGT zijn beoordeeld door een inter-nationaal team van inspecteurs. Deze inspecteurs oor-delen dat ZGT met zijn closed loop medicatieregistratie voldoet aan de stage 6-standaard, met signaleringen van interacties tijdens het voorschrijven door de medisch specialist en het accorderen door de apotheker.
ZGT beschikt over bedside registratie via computers on wheels (COW’s). Gemiddeld is één COW beschikbaar per zeven bedden, waarmee ZGT hoger scoort dan het gemiddelde in andere stage 6-ziekenhuizen. ChipSoft is ontwikkelaar van innovatieve softwareoplossingen en levert zowel zorginformatiesystemen als EPD’s aan ZGT. ChipSoft en ZGT willen gezamenlijk de ICT-systemen verbeteren om het ziekenhuis aan de stage 7-standaard te laten voldoen.
http://www.zgt.nlhttp://www.chipsoft.nl
Dutch Domotics en Ascom gaan een samenwerking aan op het gebied van slimme sensortechnologie. De bedrijven willen samen zorgcliënten met intelligente sensoren beschermen tegen alle mogelijke risico’s. Door een profiel op te stellen van cliënten kan het aantal valse meldingen door sensoren daarnaast aanzienlijk worden teruggedrongen.
De bedrijven gaan oplossingen leveren om bijvoorbeeld vallen of dwalen vroegtijdig te signaleren. Hiervoor worden privacy vriendelijke sensoren (infrarood of radar) geïntegreerd in een draadloze infrastructuur. Hiermee willen Dutch Domotics en Ascom beter en efficiëntere zorg kunnen leveren. De technologie is ontwikkeld door Dutch Domotics en TNO. Ascom wordt exclusief distri-buteur van de oplossing.
Profiel van cliëntenDe oplossing is gebaseerd op informatie die wordt ver-zameld in de bestaande leefcirkels van bewoners. Aan de hand van deze informatie wordt een profiel opgesteld van de cliënt. Dit profiel maakt het mogelijk sensoren in te regelen die cliënten beschermen tegen alle mogelijke risico’s.
Recent is bij een zorginstelling een pilot uitgevoerd met het systeem. Het aantal valse alarmen is sinds de intro-ductie van het systeem verminderd van enkele tientallen per nacht tot minder dan één vals alarm per maand. “We willen hiermee een nieuwe standaard in de markt gaan neerzetten”, legt Co Hoonhoud, Algemeen Directeur van Ascom Benelux, uit.
http://www.ascom.nlhttp://www.dutchdomotics.comhttp://www.tno.nl
IPPZ, ontwikkelaar van eHealth producten voor de (geestelijke) gezondheidszorg, maakt bekend een groeikapitaal te hebben aangetrokken. Participatie-maatschappijen Holland Venture en Dolfin Capital investeren in IPPZ. De investeringen stellen IPPZ in staat verder te groeien.
“Sinds 2009 zijn we bij IPPZ actief met de ontwikkeling van cloud based eHealth software voor de gezondheids-zorg. We maken een stevige groei door. Ons nieuwe product Karify biedt een online ecosysteem waar be-handelaars en patiënten terecht kunnen voor eHealth toepassingen. Hiermee kan de behandelaar zijn patiënt-relaties beter ondersteunen en de behandeling verster-ken. Om onze bestaande en nieuwe klanten goed te blijven bedienen zullen we onze organisatie uitbreiden en verder professionaliseren. De betrokkenheid van Hol-land Venture en Dolfin Capital stelt ons daartoe in staat. We kijken met veel enthousiasme uit naar de samenwer-king met deze nieuwe partners”, zegt Joris Moolenaar, oprichter en directeur van IPPZ.
“IPPZ is een innovatieve onderneming met een onder-scheidend product. Ze stelt zorgaanbieders in staat om op een eenvoudige en flexibele wijze blended care pro-gramma’s te ontwikkelen en deze te integreren met het zorgproces. Blended care programma’s geven invulling aan twee belangrijke behoeften in de sector: effectivi-teit en doelmatigheid. Daarnaast biedt het de zorgcon-sument meer flexibiliteit in de communicatie met zijn behandelaars. Met deze investering ondersteunen Dolfin Capital en Holland Venture betere zorg tegen lagere kosten”, legt managing partner van Holland Venture Ewout Prins uit.
http://www.ippz.nlhttp://www.hollandventure.comhttp://www.dolfincapital.nl
Het Griekse parlement organiseert dit jaar in sa-menwerking met de Europese Comissie het eHealth Forum 2014. Dit evenement brengt experts op het gebied van eHealth in gesprek over de eHealth-prio-riteiten voor Europa.
Het evenement bevat onder andere een sessie met de titel ‘GET Funded & International’. Deze sessie is on-derdeel van het Europese Global eHealth Transforming (GET)-project. Dit project is bedoeld om de ontwikkeling van belangrijke eHealth-diensten te stimuleren. Daar-naast wil de Europese Commissie met het project zowel het mkb als ondernemers ondersteunen en hen uitdagen met elkaar te concurreren.
Deelnemers kunnen op het evenement hun producten voorleggen aan een panel van investeerders, industrie-leiders en klanten om via deze weg feedback op hun ontwikkelingen te krijgen. Daarnaast komen zij in con-tact met internationale klanten en kunnen hun behoeftes nauwkeurig in kaart brengen. Ook zijn mkb’ers aan-wezig die met succes hun product op de internationale markt hebben geïntroduceerd. Deze bedrijven delen hun ervaringen.
http://ehealth2014.orghttp://www.get-ehealth.eu/
Ascom en Dutch Domotics leveren oplossing om vallen of dwalen snel te signaleren
Kort nieuws
8 Digitalezorg.nl Magazine nr. 1 / 2014 9
Interview “ Horizon 2020 voor duurzame gezondheids- en welzijnszorg”
Horizon 2020 is het nieuwe financieringsinstrument van de Europese Unie (EU) voor onderzoek en innovatie. Dit pro-gramma loopt tot 2020 en financiert veelbelovende Europe-se projecten rond maatschappelijk relevante onderwerpen. Een van die onderwerpen is ‘Gezondheid, demografische verandering en welzijn’. Neelie Kroes, Europa’s vicevoorzit-ter en commissaris voor de Digitale Agenda legt uit wat dit onderwerp zo relevant maakt, en waarom zij er als ‘digitale commissaris’ zo bij betrokken is.
tekst: Paul Pelsmaeker
Volgens�het�werkprogramma�van�Horizon�2020�is�gezond-
heid,�welzijn�en�demografische�verandering�één�van�de�
centrale�uitdagingen�waar�Europa�het�hoofd�aan�moet�
bieden.�Hoezo?
De kosten van gezondheids- en welzijnszorg in de Euro-
pese Unie zitten stevig in de lift. We zien een groeiend
aantal kostbare en nieuwe behandelmethoden en steeds
meer mensen die ook nog eens steeds ouder worden.
We verwachten dat er in 2060 twee keer zoveel mensen
boven de 65 en drie keer zoveel boven de 80 zullen zijn.
Steeds meer ouderen, dat betekent steeds meer patiënten
met vaak verschillende chronische aandoeningen tegelij-
kertijd, denk aan diabetes, hartproblemen, longaandoe-
ningen, enzovoorts. En er zullen daarbij relatief steeds
minder jonge mensen zijn om het groeiend aantal vaca-
tures in de gezondheids- en welzijnszorg op te vullen.
Op dit moment besteedt de EU ongeveer 10% van zijn
BNP aan gezondheids- en welzijnszorg. Als niemand
iets doet, kan dit percentage tegen 2050 verdubbelen.
Dat wordt onbetaalbaar. De grote vraag is dan ook: hoe
maken we ons zorgsysteem duurzamer? En hoe zorgen
we dat het beter inspeelt op de veranderende zorgvraag
van ouderen? Nog een stapje algemener: hoe zorgen we
ervoor dat we in Europa langer gezond, actief en zelf-
standig kunnen leven en wonen zoals we willen? Dat zijn
belangrijke vragen. En het antwoord is, zoals iedereen
weet die op dit terrein werkzaam is, niet eenvoudig. Het
vraagt om een mindshift, om een verandering van de
zorgsystemen zoals we die kennen.
Hoe�komt�het�dat�u�als�Eurocommissaris�voor�de�Digi-
tale�Agenda�zich�bezighoudt�met�gezondheid,�welzijn�en�
ouder�worden?
Slimme innovatie met digitale technologie is heel belang-
rijk voor deze thema’s, op allerlei fronten. Innovatieve
ICT-producten en diensten kunnen de zorg efficiën-
ter, beter en, op lange termijn, goedkoper maken. Het
welzijn van de mensen gaat erop vooruit én het is goed
voor de economie: Innovatie in de zorg kan Europa een
voorhoedepositie bezorgen op de snel groeiende wereld-
markt van diensten en producten voor de verouderende
bevolking. Oftewel: een win-win situatie.
10 Digitalezorg.nl Magazine
Willen we de Europese zorgsystemen veranderen, dan is
het belangrijk om de mensen zelf centraal te stellen en
actiever te laten zijn in hun eigen zorg. Met behulp van
ICT kunnen mensen hun eigen gezondheid beter mana-
gen, van huis uit of waar ze ook maar zijn. Dat maakt ze
ook meer betrokken en verantwoordelijk wat betreft hun
eigen gezondheid, ze worden meer een soort partners
van de dokters. Een modern, duurzaam zorgsysteem
zet bovendien in op preventie en actief en gezond oud
worden, dingen waar digitale technologie een steentje
aan kan bijdragen. En dat hoeft niet altijd gecompliceerd
te zijn, ik heb bijvoorbeeld een polsband die mijn stap-
pen telt.
Waar�gaat�het�geld�de�komende�jaren�naartoe?�
In het kader van Horizon 2020 subsidieert de Europese
Unie onderzoeks- en innovatieprojecten rond gezond-
heid, ouder worden en welzijn en digitale technologie.
Alleen al in de periode 2014-2015 wordt zo’n 200 mil-
joen euro geïnvesteerd in projecten die…
• ons begrip verbeteren van de oorzaken en mechanis-
mes die inherent zijn aan gezondheid, ziekte en ouder
worden;
• helpen je gezondheid te monitoren en ziekte te voor-
komen, te detecteren, te behandelen en te managen;
• steun geven aan ouderen om actief en gezond te
blijven en helpen hen hun gezondheidsstatus op te
volgen;
• nieuwe modellen en instrumenten testen en demon-
streren voor een nieuw soort dienstverlening in de
gezondheids- en welzijnszorg, zoals telegeneeskunde
bijvoorbeeld.
Dat�is�een�hele�opsomming,�maar�gaat�dat�ook�echt�hel-
pen?�Gaan�we�daar�iets�van�merken?�
Horizon 2020 is anders dan andere onderzoeks-kader-
programma’s in een paar opzichten. Ten eerste gaat het
ook om innovatie, niet alleen om onderzoek. Bovendien
is er een koppeling met maatschappelijke uitdagingen;
we spreken dus niet alleen over technologische innova-
tie, maar ook over sociale innovatie en systeeminnovatie
in de zorg.
Wat Horizon 2020 vooral wil vermijden is dat weten-
schappelijke en creatieve doorbraken van Europese pro-
jecten blijven steken in laboratoria en pilootprojecten: Ze
moeten de mensen bereiken die erop zitten te wachten.
Belangrijk is ook dat betrokkenen in heel Europa de han-
den in elkaar slaan om die broodnodige systeemveran-
dering op gang te brengen. Zo hebben we voor het eerst
instrumenten als het Haivisio project (zie kaderstuk), het
‘Active Assisted Living Joint Programme’ en komt er een
prijsvraag voor de ontwikkelaars van gezondheids-apps.
In het kader van het ‘European Innovation Partnership on
Active and Healthy Ageing’ werken maar liefst 3.000 par-
tijen uit alle hoeken en gaten van het gezondheidsveld
samen aan het structureel aanpakken van vraagstukken
rond medicijnentrouw, valpreventie, verzwakking en
ondervoeding, integrale zorg, onafhankelijk wonen en
leeftijdsvriendelijke omgevingen. Het is nog vroeg om
concrete resultaten te zien, maar het is een spannende
en nieuwe manier van werken waar ik de komende jaren
veel van verwacht.
Meer informatie:• Horizon 2020:
http://ec.europa.eu/programmes/horizon2020/ • Video Horizon 2020, eHealth en ouder worden:
http://t.co/sBOVi6b1HX• eHealth en Active and Healthy Ageing: http://
ec.europa.eu/digital-agenda/en/digital-life/health” • Active and Assisted Living Joint Programme: www.aal-
europe.eu• EIP AHA: https://webgate.ec.europa.eu/eipaha/• Digitale Agenda: http://ec.europa.eu/digital-agenda/
HaivisioMet behulp van een EU-subsidie gaat het Haivisio project een brug slaan tussen onderzoeksresultaten en hun toepassing in de klinische of niet-klinische praktijk. Hai-visio helpt projectdeelnemers hun resultaten zichtbaar te maken en op de markt te brengen met trainingen, bijeenkomsten, het coördineren van communicatie en een online community. In de afgelopen jaren hebben vele tientallen Europees gefinancierde onderzoeksprojecten rond eHealth en actief en gezond ouder worden opmerkelijke resultaten opgeleverd.
“We zien vaak een gebrek aan communicatie tussen projecten die met verwante problemen bezig zijn“, zegt Blanca Jordán, project manager Haivisio: “En dat terwijl ze samen zoveel sterker zouden staan. Er is bovendien te weinig bewustzijn van de markt, met als gevolg dat te weinig toepassingen in de praktijk worden gebracht.”
Haivisio gaat daar verandering in brengen op Europese schaal. Behalve Atos Spanje doet Age Platform Europe mee, de consultancy Vilabs (Griekenland), HIM (voor de ICT-oplossingen) en The Netwell Centre (een Iers onder-zoeksinstituut voor vraagstukken rond ouder worden, gezondheid, technologie en de omgeving).
Voor meer informatie: www.haivisio.eu. Is het iets voor jouw project? Meld je aan.
OpenXS introduceert een nieuwe generatie domotica die uitvoerig
in de praktijk is getest, de Slimme Optisch Sensor (SOSTM)
Tot 90% minder vaak loos alarm dan met klassieke domotica of zorgoproepsysteem
De SOS vervangt in één keer alle losse melders die nu vaak worden toegepast
De SOS detecteert ook onrust in bed, daarmee wordt u eerder gewaarschuwd bij valgevaar
De SOS biedt meer bewegingsvrijheid voor de bewoner
De SOS geeft meer rust en efficiency voor zorgverleners
De ogen en oren op afstand
OpenXS, de service provider
Uw distribiteur voor diensten en domotica in de zorg
www.openxs.eu
Telefoon: 088 6162 630
Email: [email protected]
12 Digitalezorg.nl Magazine nr. 1 / 2014 13
Big Data
In een complexe wereld vereisen de vraagstukken een
gebalanceerd oordeel op basis van correcte infor-
matie. De hoeveelheid informatie is in de loop der
jaren sterk toegenomen. Daarvan heeft een deel zijn weg
gevonden naar een vorm van gestructureerde, elektroni-
sche opslag in databasesystemen, datawarehouses en da-
tamarts. Met het toenemende consumptieve gebruik van
IT (o.a. mobiele apps en social media) is de hoeveelheid
informatie in onze digitale samenleving verveelvoudigd.
We spreken nu van Big Data, een term die zowel gestruc-
tureerde informatie als ongestructureerde informatie
omvat. Voor de eerste categorie zijn er volop instrumen-
ten voorhanden om uit de massale hoeveelheid data de
juiste gegevens te halen voor het sturen van bedrijfs-
processen. Voor de tweede categorie zijn de middelen
en methoden niet zo evident. Om ze in een gemakkelijk
reproduceerbare vorm op te slaan, moet je ze eerst in-
terpreteren. Ze hebben een betekenis nodig, een waarde
in de context van andere gegevens. Ongestructureerde
data manifesteert zich vooral in tekst, ongeacht of het
nu gaat om lange of korte beschrijvingen, uitgebreide
boodschappen of simpele meldingen.
IKNow oNTRAFElT CoMPlExE KENNIS In veel gebruikelijke tekstanalysemethodieken zoals in
zoekmachines wordt ’fuzzy logic’ toegepast , waarbij
ging van de tekstexploratiefunctionaliteit maakt Caché
geschikt voor het opslaan, beheren en aan zoekopdrach-
ten onderwerpen van alle soorten gegevens, inclusief
tekstgegevens. De prestaties en de schaalbaarheid zijn
op betrouwbare wijze toegepast in verschillende Big
Data-omgevingen. Elke applicatie op basis van Caché
kan iKnow oproepen en kan op die manier zowel tekst
als gestructureerde gegevens analyseren. Voor analyse
doeleinden stelt InterSystems het product DeepSee ter
beschikking. Daarmee laten zich alle tekstanalysefunc-
ties van iKnow oproepen. DeepSee kenmerkt zich door
een analysetechniek met zelfbediening. Gebruikers kun-
nen hun eigen rapporten ontwikkelen en analyses zonder
hulp van IT-experts.
VooRKoMEN FoUTEN IN ADMINISTRATIEVE CoDERINGHoewel de iKnow technologie zijn succes ook heeft be-
wezen voor zoekacties op ongestructureerde data buiten
de medische sector (b.v. de farmaceutische industrie),
lijkt de zorgsector wel de meest voor de hand liggende
doelgroep. Daar zijn aantoonbaar levens te redden wan-
neer bepaalde informatie snel boven water komt. Maar
er zijn tevens kosten te besparen doordat behandelaars
minder tijd kwijt zijn aan het handmatig doorspitten van
dossiers. Daarnaast leent het iKnow indexeringsproces
van de verslagen van intakegesprekken of diagnoses
van artsen zich uitstekend voor automatische codering
alleen kwantiteit de relevantiewaarde kenmerkt. Vanuit
een topdown benadering worden termen herkend die
vooraf zijn gedefinieerd volgens tekstindelingen, gang-
baar in een thesaurus of een ontologie. Om fatale fou-
ten te vermijden moet dat proces van definiëren vooraf
geschieden en wel voor de gehele set aan complexe
termen. Bovendien laten van die complexe termen alleen
delen zich detecteren. Je moet het proces dus meerdere
malen uitvoeren voordat het gehele tekstbestand is ge-
indexeerd. Dat kost tijd. Bij een steeds meer uitdijende
databerg is via een topdown benadering het werk niet
meer door kenniswerkers bij te benen.
InterSystems iKnow is een technologische doorbraak ge-
richt op tekstexploratie. Tekstexploratie is een vorm van
tekstanalyse waarmee organisaties naar behoefte hun Big
Data-teksten kunnen analyseren met dezelfde snelheid
als de bedrijfsvoering. Bij de bottom up benadering van
iKnow vindt indexering plaats op basis van de herkenning
van alle complexe termen in een tekstbestand. De lengte
van de woordgroepen speelt geen rol. De kwalitatieve as-
pecten van het zoek- en indexeringsproces staan voorop.
DEEPSEE VERDIEPT ZElFbEDIENING IN ITInterSystems heeft de iKnow-technologie ingebed in
Caché, een krachtige database-server die veel wordt
toegepast in applicaties voor de zorgsector. De toevoe-
Automatische indexeerprocessen voor ongestructureerde data in medische dossiers
bIG DATA IN DE ZoRG lAAT ZICH VIA TEKSTExPloRATIE FIlTEREN NAAR STUURINFoRMATIE
In de zorgsector is veel informatie opgebouwd uit ongestructu-reerde data. De communicatie tussen behandelaars onderling en tussen behandelaars en patiënten is voornamelijk gebaseerd op tekstuele dossiers, aangevuld met beeldmateriaal of metrieke weergaven. Het ongestructureerde karakter van de informatie-bronnen en de menselijke aspecten van zorgverlening maken het beslissingtraject in de zorg minder abstract en dus ook het gebruik van big Data voor bestuurlijke doeleinden. Een al langer bestaande techniek gaat onder de nieuwe naam tekstuele ana-lyse de digitalisering van de zorg aanjagen.
tekst: Frans van der Geest
MEDICATIEbEwAKING VIA VooRSPEllEND MoDElBig Data is nauw verbonden met business intelligence (BI). Daaraan wordt een nieuwe dimensie toegevoegd, aangeduid als Predictive Analytics (PA). Heel nieuw is dat concept overigens niet; verzekeringmaatschappijen maken al tientallen jaren gebruik van de technieken achter PA. De wiskundige aanpak van PA waait nu stilaan over naar andere domeinen, waar ondertussen ook een kritische massa aan (Big) data is ontstaan die toelaat om zinvolle modellen op te bouwen.
Deze vorm van actieve analyse past InterSystems samen met een partner toe bij klanten in de zorgsector. Eén van die projecten behelst het in kaart brengen van de risico’s op heropname van patiënten. Die blijken erg hoog wan-neer men ze relateert aan het gebruik van bepaalde combinaties van medicijnen. Het ziekenhuis gebruikt de uitkomsten van deze voorspellende analyse bij het uitstippelen van een medicatiebeleid, dat de riskante combinaties zoveel mogelijk uitsluit. Maar de voorspel-ling biedt ook direct uitkomst bij de ontvangstbalie van het ziekenhuis. Wanneer tijdens het intakegesprek voor een opname het PA-model op de gegevens van een patiënt worden losgelaten, volgt er onmiddellijk een waarschuwing wanneer blijkt dat volgens het dossier de persoon in kwestie één van de risicovolle combinaties van medicijnen gebruikt.
14 Digitalezorg.nl Magazine
ten behoeve van de financiële doorbelasting. Dat proces
geschiedt nu veelal handmatig en leidt gemakkelijk tot
fouten in de administraties van zorgverleners en verze-
keraars.
De bekende onafhankelijke business intelligence analist
Rick van der Lans (R20/Consultancy)
schreef een whitepaper over tekstuele analyse en Big
Data. Deze whitepaper is te downloaden via:
http://www.intersystemsbenelux.com/page/nl/tekst_
analyse_en_big_data.html
ENSEMblE GEEFT NIVEAU AAN HEAlTH lEVEl SEVENInteroperabiliteit gaat over het gemak waarmee infor-matiesystemen in de zorg functioneren te midden van andere, verschillende systemen. Zorginstellingen hebben te maken met een groot aantal belanghebbenden: be-handelaars, patiënten, ondersteunende dienstverleners, instellingsbestuurders, zorgverzekeraars en overheidsin-stanties. Die gebruiken allemaal hun eigen systemen om informatie te raadplegen. Die variëteit maakt interopera-biliteit complex.
Om de processen van verschillende systemen te inte-greren, is het noodzakelijk dat alle data van dezelfde structuur zijn: formaat, indeling, codering, etc. In de zorgsector wordt wereldwijd de HL7 standaard toege-past voor elektronische informatie-overdracht (Health Level Seven). Daarin zijn voor alle zorgdomeinen de protocollen en formaten gedefinieerd voor veilige informatie-uitwisseling tussen de afzonderlijke systemen.
Wanneer de techniek voor gegevensuitwisseling goed is verankerd binnen één organisatie, dan hebben de patiën-ten daar direct profijt van. Hun gegevens komen sneller terecht bij de verschillende afdelingen binnen die instel-ling. Is die uitwisseling geregeld binnen een keten van zorgorganisaties, dan weet elektronische informatie van buiten (huisartsen, apothekers, therapeuten enz.) veel sneller zijn weg te vinden naar het centrale patiënten-dossier. Informatie raakt niet langer zoek in een dool-hof van al dan niet toevallige, maar meestal vluchtige contacten tussen vertegenwoordigers van de diverse disciplines.
Zorgverleners moeten werken met een veilige, stabiele structuur, die efficiënt informatie repliceert tussen instellingen, individuele specialisten en zorgcentra. Informatie delen is niet langer een vrijblijvende activi-teit, maar een onmisbaar infrastructureel mechanisme. Het softwareproduct Ensemble staat al jaren hoog genoteerd in de Gartner integratiekwadrant. Ook in Nederland heeft Intersystems een groot aantal partners die Ensemble toepassen in hun specifieke zorgoplos-singen Bekende namen zijn o.a: CSC (o.a. LSP/EPD); BMA (Mosos Verloskundige zorgsysteem); PK Automatisering (CU-Box spoedeisende hulp); Softmedex (On-demand Consultregistratie) ; Tjip (Agile projectontwikkeling); ICT Automatisering (Verwijsindex radiotherapie); Compello (BE4CARE klinische applicaties); Cormel IT Services (QIC integrale zorgketenbeheer); Monaco (Zorgper-soneelsplanning); Hesticare (mobiele apps ambulante zorg); Cymax (Ziekteverzuimbeheer); TM7 (Integratie en Transformatie).
Organizer
Sinds 2002 brengt Med-e-Tel op jaarlijkse basis telemedicine en eHealth stakeholders van over de hele wereld samen in Luxemburg. Med-e-Tel is een evenement van de International Society for Telemedicine & eHealth (ISfTeH), de internatio-nale federatie van nationale verenigingen die telemedicine en eHealth stakeholders in hun land vertegenwoordigen. De missie van de ISfTeH bestaat erin om de internationale uitwisseling van kennis en ervaringen op gebied van telemedicine en eHealth te bevorderen en om een hecht netwerk te vormen van betrokken organisaties en experten vanuit de hele wereld. Med-e-Tel is één van de instrumenten die de ISfTeH helpen om deze missie te realiseren.
eHealth en telemedicine zijn een 'tool' ten dienste van zorgprofessionals en zorginstellingen, patiënten, burgers en beleidsmakers. Deze partijen moeten bijeen gebracht worden met ontwikkelaars en aanbieders van de technologie om de wensen en mogelijkheden wederzijds uit te wisselen, om te leren van onderzoek en ervaringen uit het veld, om de marktwerking te begrijpen, en om nieuwe noden en toepassingen te bespreken. Med-e-Tel is die ontmoetingsplaats met een groot potentieel voor vorming, netwerking en zakelijke contacten.
VORMINGNeem deel aan het uitgebreide Med-e-Tel congresprogramma met meer dan 150 presentaties en workshops, en breng jezelf iets bij dankzij de ervaring die werd opgebouwd door gebruikers en experten in andere landen. Verneem meer over bestaande toepassingen en 'best practices' en over nieuwe ontwikkelingen en hun effect op de zorg.
NETWERKINGMed-e-Tel is de plaats waar waardevolle contacten kunnen gelegd worden. Ontmoet en netwerk met professionals uit de zorg, industrie en kennisinstellingen, om tot nieuwe, internationale samenwerking te komen. Naast de presentaties, biedt het Med-e-Tel kader voldoende tijd en mogelijkheid om diepgaand in gesprek te treden met andere deelnemers, afgewerkt met twee avondrecepties die het informele netwerken bevorderen.
ZAKELIJKE CONTACTENZie telemedicine en eHealth oplossingen van bedrijven en projecten aan het werk op de Med-e-Tel expo. Neem deel aan hun demonstraties die de technologische mogelijkheden nog concreter zullen aantonen.
Voor meer dan een decennium brengt Med-e-Tel nu al telemedicine en eHealth stakeholders samen om tal van praktische resultaten en ervaringen te delen. Het Med-e-Tel 2014 congresprogramma omvat een focus op 'Chronic Disease Management', 'eLearning', 'Telemedicine Initiatives in the Baltic Sea Region (teleconsultation and telemonitor-ing)', 'Intelligent Systems Supporting Decision-Making', 'Legislation and Quality Standards in eHealth', 'Junior Doctors' Perspective and Future Implications', en meer.
Tien jaar geleden stonden we aan het begin van nieuwe technologische ontwikkelingen die meer en betere telemedi-cine en eHealth toepassingen mogelijk hebben gemaakt. Ondertussen zijn we op een punt gekomen waar het daad-werkelijk integreren en opschalen van telemedicine en eHealth in de zorg aan de orde is. Kom van 9 tot 11 April 2014 naar Luxemburg voor de 12e editie van het Med-e-Tel evenement en maak deel uit van deze vooruitgang.
16 Digitalezorg.nl Magazine nr. 1 / 2014 17
Visie
Toezicht op domotica en eHealth in de zorg
In het algemeen kan gesteld worden dat de inspectie
positief staat ten opzichte van technische innova-
ties wanneer deze ten goede komen aan de zorg
voor de patiënt en wanneer de bijkomende risico’s
voldoende beheerst worden. Het gaat altijd om een
goede ‘risk - benefit’ balans. De inspectie zal optreden
wanneer zij onaanvaardbare risico’s voor de patiëntvei-
ligheid vaststelt.
ZoRG VERANDERTFeit is dat de zorgwereld aan verandering onderhevig is.
Enerzijds neemt door de vergrijzing de zorgvraag toe,
terwijl anderzijds door de krimpende beroepsbevolking
minder handen aan het bed komen. De zorg staat daar-
door onder druk, de continuïteit en kwaliteit behoeven
aandacht. Ook vindt een verschuiving plaats van intra-
murale naar extramurale zorg. Om de zorgvoorziening
en de kwaliteit van leven van zorgvragers op het ge-
wenste niveau te houden, is het onontkoombaar dat de
zorg anders georganiseerd zal worden. Inzet van nieuwe
technologie waardoor bijvoorbeeld zorg op afstand
mogelijk wordt, speelt hierbij een belangrijke rol. De
inspectie onderkent deze veranderingen en heeft sinds
enkele jaren gespecialiseerde inspecteurs in dienst op
het gebied van domotica en eHealth. De focus van deze
inspecteurs ligt op de risico’s die dit soort technische
innovaties hebben voor de patiëntveiligheid en de wijze
waarop het veld deze risico’s beheerst.
kan zijn, wordt dit als een zeer ernstig risico geclassifi-
ceerd (overigens betreft het in dit voorbeeld niet alleen
een risico van het medicatiebewakingssysteem maar
ook een organisatorisch risico, de verkeerde dosering
had immers op een aantal plekken ondervangen kun-
nen worden).
Lege�batterij�van�halszender�van�een�alarmeringssysteem
Bij toiletbezoek in de nacht is cliënt gevallen. Hij heeft
niet kunnen alarmeren, omdat de batterij van de hals-
zender leeg was. Gevolg was dat cliënt de volgende
ochtend in de badkamer werd aangetroffen met onder-
koeling en botbreuk, waarna ziekenhuisopname volgde.
Deze alarmsystemen worden zowel intramuraal als
extramuraal veel gebruikt. Omdat de kans in dit geval
hoog is en de gevolgen middelmatig zijn, zal dit risico,
ten opzichte van het risico uit het vorige voorbeeld,
minder ernstig zijn en als ‘ernstig risico’ geclassificeerd
kunnen worden. In dit voorbeeld is het onderhoud van
de techniek onvoldoende geborgd en zijn de verantwoor-
delijkheden in de organisatie niet duidelijk belegd. Vraag
is of de werkprocessen voldoende zijn afgestemd op het
gebruik van deze technologie.
Naast het risico is er altijd ook een ‘benefit’: een reden
om een technologie wel in te zetten. Een zorgvuldige
afweging tussen ‘risks’ en ‘benefits’ moet daarom altijd
gemaakt worden.
ooRZAKENDoor het analyseren van verschillende incidenten met
eHealth en domotica heeft de inspectie vastgesteld dat
de risico’s vaak terug te voeren zijn op één of meer van
de volgende oorzaken:
• De toepassing van technologie sluit onvoldoende aan
bij de zorgvisie en het beleid van de zorgaanbieder;
• Taken en verantwoordelijkheden zijn niet duidelijk of
niet op het juiste niveau belegd;
RISICo’SObjectief gezien kan een risico voor de patiënt worden
gedefinieerd als ‘de kans dat er schade optreedt bij de
patiënt’. Een risico (R) voor de patiëntveiligheid als het
gaat om technologie wordt dan gedefinieerd als: de kans
(P) dat de patiënt ten gevolge van inzet van de techno-
logie schade ondervindt. De ernst (E) van de schade kan
worden uitgedrukt in 5 D’s (dissatisfaction, discomfort,
disability, disease, death). Dit resulteert in de formule:
Risico (R) = Kans (P) * Ernst (E). De vraag is hoe we deze
theoretische formule kunnen toepassen in de praktijk,
waar het afwegen van risico’s ten opzichte van elkaar al-
tijd een bepaalde mate van subjectiviteit in zich zal heb-
ben. Het gaat er vooral om risico’s met elkaar te kunnen
vergelijken om zo te bepalen welke maatregelen nodig
zijn. De voorbeelden hierna illustreren hoe hiermee om
kan worden gegaan.
VooRbEElDEN VAN RISICo’SNiet�goed�functionerende�medicatiebewakingsoftware
Een systeem voor medicatiebewaking neemt leeftijd en
gewicht niet mee bij het vaststellen van de dosering.
Hierdoor wordt bij een kind een veel te hoge dosering
cytostatica voorgeschreven en toegediend. Ten gevolge
van deze te hoge dosering overlijdt het kind. Dit me-
dicatiebewakingssysteem wordt in een groot aantal in-
stellingen gebruikt (kans van optreden = hoog). Omdat
de kans in dit geval hoog is en het gevolg zeer ernstig
• Risicoanalyse voor inzet van nieuwe technologie ont-
breekt;
• Techniek sluit onvoldoende aan bij de wensen en mo-
gelijkheden van de cliënt;
• Bij aanschaf ontbreekt een helder programma van
eisen;
• Onvoldoende afstemming van werkprocessen op het
gebruik van domotica en eHealth;
• Onvoldoende validatie van de nieuwe technologie;
• Personeel is onvoldoende bekwaam en deskundig in
het toepassen van de technologie;
• Onderhoud en beheer van de techniek is onvoldoende
geborgd;
• Onvoldoende gebruik van standaarden ten behoeve
van interoperabiliteit (in de Staat van de Gezondheids-
zorg 2011 heeft de inspectie hier uitgebreid aandacht
aan besteed);
• Onvoldoende aandacht voor informatiebeveiliging.
ToEZICHT IGZHet zorgvuldig produceren, invoeren, gebruiken en behe-
ren van domotica en eHealth is van essentieel belang om
risico’s op schade voor de patiënt te voorkomen. De in-
spectie heeft een wettelijke basis om hierop toe te zien.
De belangrijkste wetten voor het toezicht op de zorgaan-
bieders zijn de Kwaliteitswet zorginstellingen (KWZ),en
de Wet op de beroepen in de individuele gezondheids-
zorg (Wet BIG). De belangrijkste wet voor het toezicht
op fabrikanten is de Wet op de medische hulpmiddelen
(Wmh).
• De KWZ en de wet BIG hebben als uitgangspunt dat een
zorgaanbieder/zorgverlener verantwoorde zorg levert
waarbij de zorgaanbieder zodanig in personeel en ma-
terieel voorziet, dat dit redelijkerwijs leidt tot verant-
woorde zorg. Door het opstellen van veldnormen moet
het veld zelf invulling geven aan het begrip ‘verant-
woorde zorg’. Specifiek voor domotica en eHealth in de
zorg zijn er nog weinig zorgbrede normen ontwikkeld.
Regelmatig wordt gevraagd hoe de Inspectie voor de Gezond-heidszorg (hierna: de inspectie), aankijkt tegen innovatieve ontwikkelingen zoals domotica en eHealth (definities 1 en 2)
tekst: van de redactie
nr. 1 / 2014 1918 Digitalezorg.nl Magazine
• De Wmh/Bmh heeft als uitgangspunt is dat medische
hulpmiddelen relatief snel op de markt moeten kun-
nen komen (omdat dit dan snel ten goede kan komen
aan de patiënt) mits de fabrikant een goede risicobe-
heersing inregelt en zijn product goed volgt en indien
nodig z.s.m. verbetert. De Wmh is van toepassing
wanneer een product onder de definitie van medisch
hulpmiddel valt. Dit is (grofweg) het geval wanneer een
product diagnostische of therapeutische functionaliteit
heeft (zie http://wetten.overheid.nl/BWBR0007307/
geldigheidsdatum_14-02-2014).
DoMoTICA EN EHEAlTH CoNVENANT?Het zorgveld heeft recent verschillende handreikingen
ontwikkeld die zorgaanbieders ondersteunen in het vei-
lig en verantwoord toepassen van domotica en eHealth
in de zorg. Het is nu aan het veld om een breed gedragen
standpunt te bepalen ten aanzien van inzet van nieuwe
technologieën. Mogelijk kan dit een opmaat zijn naar een
convenant, vergelijkbaar met het convenant ‘Veilige toe-
passing van medische technologie in het ziekenhuis’. Een
dergelijk ‘domotica en eHealth’ convenant zou antwoord
moeten geven op de beheersing van de belangrijkste
risico’s die het inzetten van domotica en eHealth in de
zorg met zich meebrengt.
Voor fabrikanten van domotica en eHealth producten
geldt dat zij zich moeten realiseren dat hun producten
mogelijk een medisch hulpmiddel kunnen zijn. Wanneer
dit het geval is, moeten zij voldoen aan de Wmh/Bmh.
De inspectie heeft hierover in 2013 richting softwarele-
veranciers van medische software uitgebreid gecommu-
niceerd en handhaaft vanaf 2014 deze wet voor medi-
sche software die voldoet aan de definitie van medisch
hulpmiddel.
Kortom, er is werk aan de winkel voor zowel zorgaanbie-
ders als fabrikanten…
DEFINITIES •��eHealth
Uitgegaan wordt van de brede definitie die wordt ge-
hanteerd in de NICTIZ whitepaper ‘Ordening in de
wereld van eHealth’: https://www.nictiz.nl/page/
Publicaties?mod[Nictiz_FileCabinet_Module][i]=732
eHealth is het gebruik van nieuwe informatie- en commu-
nicatietechnologieën, en met name Internet technologie,
om gezondheid en gezondheidszorg te ondersteunen of
te verbeteren.
Voorbeelden hiervan zijn Webapplicaties en webportalen,
Mobiele apps; elektronische patiëntendossiers en per-
soonlijke gezondheidsdossiers, Health sensoren etc.
• �Domotica
Domotica betreft technologische toepassingen ten be-
hoeve van een persoon of groep personen die door een
lichamelijke en/of cognitieve beperking, lichamelijke
en/of psychische ziekte of ouderdom afhankelijk is van
deze toepassing. Het omvat ondersteunende en toe-
zichthoudende technologie en wordt ingezet in zowel de
intramurale als extramurale zorg. Gedacht kan worden
aan automatische oriëntatieverlichting, persoonsalarme-
ring, bewegingssensoren, camerabewaking of ‘slimme’
sensoren die informatie verzamelen over de situatie van
de cliënt.
bIJlAGE III overzicht handreikingenAedes-Actiz * Kenniscentrum Wonen-Zorg. Technologie in de zorg. Een wegwijzer met actuele publicaties over zorgvuldig gebruik. 2013. Beschikbaar via: http://www.kcwz.nl/doc/zorg_en_technologie/ Folder_wegwijzer_technologie.pdf.
Aedes-Actiz * Kenniscentrum Wonen-Zorg. Thuistechnologie voor corporaties. 2013. Beschikbaar via: http://www.kcwz.nl/thuistechnologie_voor_corpo-raties.
Aedes-Actiz * Kenniscentrum Wonen-Zorg. Toolkit Zorg met ICT. 2012. Beschikbaar via: http://www.kcwz.nl/toolkit_zorg_met_ict .
Bezemer RA, Teirlinck CJPM, Kramer AJW. Instrument voor Risico Inventarisatie voor Cliëntspe-cifieke Hulpmiddelen en de Toepassing daarvan IN de Gehandicaptenzorg (RICHTING). Leiden: TNO Kwaliteit van Leven; 2010.
Hilbers-Modderman ESM, Bruijn ACP de. Domotica in de langdurige zorg - Inventarisatie van technieken en risico’s: Handreiking voor risicobeheer-sing door zorgaanbieders. Bilthoven: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu; 2013.
NEN. Nederlandse norm NEN 8028 (nl) Medische informatica – Kwaliteitseisen telemedicine. Delft: NEN; 2011.
Niemeijer A, Depla M, Frederiks B, Hertogh C. Toezichthoudende domotica. Een handreiking voor zorginstellingen. Amsterdam: VUmc; 2012.
Ossebaard H, Idzardi K. Whitepaper: Omgaan met de risico’s van eHealth. Den Haag: Nictiz, Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu; 2013.
Column
ISfTeH
Het is mij een genoegen om het woord te richten tot u, beste lezer, in dit eerste nummer van Digitalezorg.nl Magazine. ongetwijfeld het eerste van velen en het begin van een mooie toekomst…
Over begin gesproken, de ISfTeH (International Society for Telemedicine & eHealth) is ooit gestart, in het midden van de jaren ’90, als een kleine groep van pioniers en enthousiastelingen die als grootste, of zelfs enige wa-penfeit, een tweejaarlijks congres organiseerden over de ‘medische aspecten van telemedicine’. Gaandeweg is de ISfTeH dan hervormd en uitgegroeid tot de internationale federatie van nationale telemedicine/eHealth vereni-gingen die ze nu is, samen met nog andere kennis- en zorginstellingen, bedrijven, individuele experten en tal van partnerorganisaties.
Dit netwerk, dat een gestage groei kent, heeft al menige, waardevolle samenwerking tot stand gebracht tussen organisaties uit verschillende landen en verschillende continenten. Maar soms brengt het ook mensen samen uit eenzelfde land, die elkaar zonder het netwerk (nog) niet gevonden hadden.
Er zit een enorme hoeveelheid aan collectieve ken-nis en concrete ervaringen bijeengepakt in de ISfTeH. Denk bijvoorbeeld aan de BRIC landen, waar alleen al de afstanden en de uitgebreide populatie nopen tot het gebruik van telemedicine en eHealth toepassing op grote schaal. Zo zijn er de Indische en Russische spoorwegen die medische zorgen tot in afgelegen gebieden brengen met behulp van technologie, of de telemedicine netwer-ken in Brazilië en China die enkele tientallen tot zelfs wel duizend(!) ziekenhuizen en tienduizenden artsen ver-binden. Dit zijn ondertussen gevestigde praktijken, en
ook de gebruikte technologie wordt vaak in die landen zelf ontwikkeld. Het is duidelijk dat – hoewel voor velen onbekend – dit zaken zijn die als ‘good practice’ echt wel kunnen tellen! Uiteraard zijn er ook tal van andere, kleinere voorbeelden, in landen dichterbij, die meer dan de moeite waard zijn om van naderbij te bekijken. Ik moedig u dan ook aan om dit zeker te doen.
Een belangrijke constante die we telkens zien in het hele ISfTeH netwerk, is dat diegenen die er actief aan bijdra-gen er ook het meeste uithalen voor zichzelf. Daarom is een passend motto voor ons netwerk dan ook: ‘Ask not what your association can do for you, but what you can do for your association’!
…En voor wat die toekomst van Digitalezorg.nl Magazine betreft: ‘Ask not what your magazine can do for you, but what you can do for your magazine’ en draag actief bij aan Digitalezorg.nl Magazine en deze community! Succes!
Frank Lievens, Secretaris, International Society for Telemedicine & eHealth (ISfTeH).
nr. 1 / 2014 2120 Digitalezorg.nl Magazine
Er zijn grote verschuivingen gaande binnen de zorg.
Innovatieve ICT is essentiëler dan ooit. Van het oplos-
sen van of ondersteunen bij logistieke problemen tot
het omvormen van gehele zorgprocessen: de juiste
ICT kan het verschil maken.
DE ClIëNT CENTRAAlZorg & ICT 2014 biedt u een relevant en op de toe-
komst gericht aanbod vol innovatieve oplossingen,
heldere informatie en bekwame specialisten. Binnen
het uitgebreide programma, worden dit jaar de the-
ma’s domotica, EPD/ECD en eHealth extra uitgelicht.
Thema’s die alles te maken hebben met de steeds
mondiger wordende cliënt. “De cliënt van nu wil zo
veel mogelijk de regie in eigen handen houden”, zegt
Audrey Wilschut, marktmanager bij beursorganisator
VNU Exhibitions Europe. “Dankzij ICT-oplossingen
kunnen mensen langer zelfstandig zijn, of dat nu
thuis is of in een zorginstelling.” Naast de drie uitge-
lichte thema’s, komen ook onderwerpen als gaming in
de zorg, wet- en regelgeving, health apps, zorgspeci-
fieke software en opleidingen volop aan bod.
NIEUw: DE ZoRGACADEMIEHet exposantenaanbod, boordevol nieuwe pro-
ducten en systemen, wordt net als op voorgaande
edities aangevuld met een uitgebreid inhoudelijke
programma. In een reeks afwisselende presentaties,
workshops en rondetafelgesprekken wordt u volledig
up-to-date gebracht met de laatste ontwikkelingen in
de markt. Naast de theaters Rood, Groen en Blauw, is
DIGITAAl INZAGE IN MEDISCHE GEGEVENSDit sluit naadloos aan bij een andere trend binnen
de zorg: zelfmanagement. “Patiënten willen niet
meer voor elk wissewasje naar de huisarts, maar
ook digitaal zaken kunnen regelen”, zegt Jacqueline
Baardman, adjunct directeur bij de NPCF. Op de
beurs vraagt de federatie aandacht voor het persoon-
lijk gezondheidsdossier. Drijvende kracht achter de
ontwikkelingen is de patiënt: uit recent onderzoek
blijkt dat 70% van de patiënten inzage wil in zijn of
haar medische gegevens.
DICHTERbIJ DE ClIëNTOok exposant Centric ziet de focus verschuiven naar
het perspectief van de cliënt. Om de cliënt grip te
geven op het zorgproces, levert het bedrijf onder-
steunende IT-oplossingen. “Ik ben aangenaam verrast
dat in het zorgakkoord expliciet aandacht wordt
gevraagd voor technische oplossingen” zegt Quirijn
van der Goes, afdelingshoofd productmanagement
bij Centric Housing & Healthcare Solutions. Voor
zorgaanbieders ligt hier volgens hem een grote con-
currentiekans. “Extra kwaliteit, daar willen cliënten
best wat aan uitgeven.”
Beursspecial Het kennisplatform voor mensgerichte zorginnovatie Meld u aan voor gratis toegang via www.zorg-en-ict.nl/toegang
Alle ICT-oplossingen voor de zorg onder 1 dak
op de vakbeurs Zorg & ICT 2014, van 25 t/m 27 maart in de Jaarbeurs in Utrecht, vindt u alles wat u nodig heeft om uw zorgverlening toe-komstbestendig te maken én te houden.
ZoRG & ICT 2014
openingstijdenDinsdag 25 maart: 10.00 – 17.00 uur Woensdag 26 maart: 10.00 – 17.00 uur Donderdag 27 maart: 10.00 – 16.00 uur
locatie Jaarbeurs Utrecht, hal 1
Gratis toegangMeld u aan voor gratis toegang via www.zorg-en-ict.nl/toegang.
Meer informatieW: www.zorg-en-ict.nlE: [email protected]: 030 – 295 2731
Uitgelicht: domotica, EPD/ECD en eHealth
De zorg staat voor grote uitdagingen. De ver-grijzing, een tekort aan personeel en een ver-anderende zorgbehoefte vragen om een andere aanpak. Zorg & ICT 2014 speelt hierop in door extra aandacht te geven aan domotica, EPD/ECD en eHealth.
DE bAAS oVER JE lEEFoMGEVINGZo vraagt Smart Homes op Zorg & ICT 2014 aandacht
voor de kansen van domotica. Waarnemingen in de
markt worden gelinkt aan state-of-the-art ontwikke-
lingen zoals robotica. “Momenteel zijn cliënten erg
afhankelijk van hulp van derden”, zegt Corien van
Berlo, directeur van Smart Homes. “Dankzij domo-
tica is dit niet meer per se nodig. De cliënt krijgt de
regie over zijn of haar eigen leven en dat versterkt de
eigenwaarde.”
er dit jaar voor het eerst de Zorgacademie. Hier kunt
u, in twee zalen, elke dag deelnemen aan kwalita-
tieve, onafhankelijke sessies door NPCF, Artsennet,
Smart Homes, Nictiz, NVEH, Vilans, IHE, Games for
Health en VZVZ. Hierin komen actuele onderwerpen
als domotica, health apps, zelfmanagement, EPD/
ECD, eHealth en gaming in de zorg aan de orde.
UITEENloPENDE ACTIVITEITENWandelend over Zorg & ICT 2014, komt u over di-
verse inspirerende pleinen. Maak kennis met nieuwe
eHealth-oplossingen op het eHealth Start-up Plein
en ontmoet stichtingen en brancheorganisaties op
het Verenigingen Meeting Point. Voor wie snel en
efficiënt wil kennismaken met de nieuwste produc-
ten, biedt de Innovatieroute uitkomst. Klaar om de
volgende stap in uw carrière te maken? Op het Op-
leidingenplein komt u erachter welke opleiding bij u
past. Lees meer over de activiteiten op de volgende
pagina’s. >>
nr. 1 / 2014 2322 Digitalezorg.nl Magazine
Beursspecial Het kennisplatform voor mensgerichte zorginnovatie Meld u aan voor gratis toegang via www.zorg-en-ict.nl/toegang
Naast de theaters Groen, Rood en blauw, heeft Zorg & ICT dit jaar voor het eerst de Zorgacade-mie. Hier kunt u dagelijks terecht voor sessies over actuele onderwerpen als domotica, health apps, zelfmanagement, EPD/ ECD, eHealth en ga-ming in de zorg. Een greep uit het programma:
FUTURE oF GAMES IN HEAlTH IS Now Games zijn een ideaal middel om mensen iets te
leren. Het is zelfs mogelijk om met games mensen te
genezen of een ziekteherstelproces te versnellen. Het
is een kwestie van tijd dat u bij de huisarts een re-
cept uitgeschreven krijgt dat u de komende
drie weken twee keer per dag moet spelen
als medicijn. Het spel krijgt u uiteraard
vergoed door de zorgverzekeraar; de apo-
theek is Bart Smit.
Meer weten? In deze presentatie laat Jurriaan van
Rijswijk u kennismaken met voorbeelden van games
en onderzoek naar de effectiviteit ervan.
Spreker: Ir. Jurriaan van Rijswijk, Applied Games Architect en ontwikkelaar van corporate game strategieën voor o.a. luchtvaartmaatschappijen, zorginstellingen en ministerieswanneer: dagelijks, 12:00 - 12:45 uurwaar: Zorgacademie, zaal 2
INNoVATIES IN DE ZoRG VAN VANDAAG EN MoRGENSteeds vaker worden de mogelijkheden van technolo-
gie als hulpmiddel bij het aanpakken van maatschap-
pelijke problemen, zoals de vergrijzing, eenzaamheid
en personeelstekorten in de zorgsector, onderzocht.
Alles met als doel: plezierig oud worden. Zowel de
zorgsector als de technologiebranche staan niet stil en
ontwikkelingen volgen elkaar snel op. In deze lezing
krijgt u onder andere een antwoord op wat ‘serious
games’ voor de zorg kunnen betekenen, hoe een robot
u kan helpen om zelfstandig te blijven en
hoe technologie zorg en welzijn kan samen-
brengen. Het moet natuurlijk ook nog be-
taalbaar zijn; misschien is energiebesparing
wel de sleutel tot een goede business case.
Sprekers: Henk Herman Nap, projectleider Smart Homes (25 en 27 maart, foto) en Herjan van den Heuvel, projectleider Smart Homes (26 maart)wanneer: dinsdag 25 en donderdag 27 maart, 13:00 - 13:45 uurwaar: Zorgacademie, zaal 1
HET NUT VAN EN DE REGElS oMTRENT MEDISCHE APPSWelk nut heeft een app en is een app een medisch
hulpmiddel? Die vragen staan centraal in deze sessie
in de Zorgacademie.
Arts-onderzoeker Danny Young-Afat heeft voor zijn
promotieonderzoek onder meer on-
derzocht hoe patiënten de app OWise
borstkanker ervaren en hoe de app de
communicatie met de arts beïnvloedt.
Begin dit jaar heeft IGZ het toezicht
op de CE-markeringen voor apps ver-
scherpt. Wat merkt advocaat Sofie van der Meulen van
Axon advocaten daarvan en wat houdt CE-markering
eigenlijk in?
Sprekers: Karin Oost, Hoofd Artsennet (foto), Dr. Anne Bruivels, Founder Px HealthCare, Danny Young-Afat, promovendus UMC Utrecht, Sofie van der Meulen, advocaat Axon advocatenwanneer: dagelijks, 13:00 - 13:45 uurwaar: Zorgacademie, zaal 2
Zorgacademie
Young Professional Programma
Op woensdag 26 maart vindt in samenwerking met
Stichting DigitaleZorg.nl het Young Professional
Programma plaats. Deelnemers maken kennis met
de wereld van Zorg & ICT en ontmoeten innovatieve
bedrijven die kansen bieden aan Young Professio-
nals. Het programma bestaat uit diverse programma-
onderdelen:
•�Young�Professional�Breakfast�
Gedurende de ochtend zullen diverse sprekers
verschillende aspecten van de wereld van Zorg&ICT
belichten. Wat zijn de trends van de komende 5 jaar,
hoe ziet het landschap er internationaal uit en waar
liggen de kansen voor jonge entrepreneurs?
•�Young�Professional�Beursroute�
Deze route brengt de deelnemers in contact met
bedrijven die op dit moment kansen bieden aan
Young Professionals. De bedrijven presenteren
zichzelf en lichten deze kansen toe. Daarna heb-
ben de deelnemers de mogelijkheid om vragen te
stellen en eventueel hun belangstelling kenbaar te
maken.
Domoticapaviljoen
Vragen, twijfels of gewoon geïnteresseerd in Domo-
tica & Slim Wonen? Breng een bezoek aan het Domo-
ticapaviljoen op Zorg & ICT. Experts van Stichting
Smart Homes staan samen met diverse aangesloten
partners klaar om uw vragen te beantwoorden. Ze
laten u kennismaken met de laatste trends én tonen
de nieuwste zorgrobots.
U vindt het Domoticapaviljoen op standnummer
A118.
> KIJK VooR HET VollEDIGE PRoGRAMMA oP www.ZoRG-EN-ICT.Nl
nr. 1 / 2014 2524 Digitalezorg.nl Magazine
Beursspecial
KIJK VooR DE DEElNEMERSlIJST oP www.ZoRG-EN-ICT.Nl
Situatie�per�20�maart�2014.�Wijzigingen�voorbehouden.
Beursspecial Het kennisplatform voor mensgerichte zorginnovatie Meld u aan voor gratis toegang via www.zorg-en-ict.nl/toegang
nr. 1 / 2014 2726 Digitalezorg.nl Magazine
Key2Assistance is juist gericht op de grootste groep ou-
deren: senioren die geen constante zorg nodig hebben
maar wel behoefte hebben aan wat extra zekerheid.
HIxChipSoft�BV,�stand�D010
HiX is één geïntegreerd EPD
waarmee en waarbinnen meerdere
zorginstellingen kunnen samen-
werken. Daarbij delen zij alle
patiëntgegevens met elkaar en dat is uniek in Neder-
land. Of het nu gaat om niet-gefuseerde ziekenhuizen
of om zorggroepen met meerdere instellingen, HiX
biedt hen één systeem waarmee zij de gegevens opti-
maal en veilig kunnen delen. Daarbij staat de patiënt
centraal en profiteren de zorgverleners van tijdbespa-
rende oplossingen.
Doordat HiX ook op de nieuwste devices inzetbaar is
en voortdurend wordt verbeterd aan de hand van de
nieuwste inzichten en technologieën, zijn de samen-
werkende zorginstellingen met HiX verzekerd van een
‘state of the art’ totaaloplossing. Een oplossing die vei-
lige patiëntenzorg door alle ketenpartners faciliteert.
CURASoFT V.2.5I&DT,�stand�C035
Curasoft in een online EPD SaaS
oplossing waarmee het gehele
multidisciplinaire zorgtraject
vanaf planning tot aan de financiële afhandeling kan
worden ondersteund. Door combinatie van logistieke
processen met zorginhoudelijke richtlijnen en geau-
tomatiseerde dossiervorming en ondersteuning met
beslisbomen, wordt zorg op eindresultaten stuurbaar
en transparant.
oNyx VENUS-191Formex-Medical,�stand�B008
De Onyx VENUS is een compleet
nieuw product op de markt: een
mobiele medische panel PC met
twee hot swappable batterijmo-
dules. Dit systeem heeft enkele
belangrijke voordelen:
• Het is overal te gebruiken, ook waar geen stroom is
• Het realiseert een aanzienlijke kostenbesparing:
dure powered carts zijn niet langer vereist
• Het zorgt voor 24x7 beschikbaarheid
schillende afdelingen. Met de AMiS Medicatiemodule
verandert u de “COW” in een handomdraai van een
EVS-werkplek naar een intelligente medicijnverdeel-
wagen met toedieningsregistratie.
SlIMME oPTISCHE SENSoR (SoS)Avics�BV,�stand�B079
De SOS vervangt in 1 keer alle losse (be-
wegings)melders in een kamer. Dankzij
de SOS is het lopen van controlerondes
niet meer nodig en de veiligheid en pri-
vacy van bewoners nemen enorm toe.
Bij bewegingsmelders is elk incident een melding en
dat geeft veel onnodige alarmen en veroorzaakt veel
onnodig lopen. De SOS is door de slimme software
gebeurtenisgedreven en daarmee zijn er tot 90% min-
der loze meldingen dan met de klassieke systemen.
Dat verhoogt het leefplezier van de bewoner en is er
meer werkplezier voor de zorgmedewerker.
De voordelen op een rij:
• Tot 90% minder loze alarmen dan met klassieke
domotica of zorgoproepsysteem
• Vervangt in één keer alle losse melders die nu vaak
worden toegepast
• Detecteert ook onrust in bed, daarmee wordt u eer-
der gewaarschuwd bij valgevaar
• Biedt meer bewegingsvrijheid voor de bewoner
• Geeft meer rust en efficiëntie voor zorg-
verleners
KEy2ASSISTANCECentric,�stand�C108
Key2Assistance biedt senioren een op-
lossing waarmee zij langer zelfstandig
en veilig thuis kunnen blijven wonen.
De senior krijgt een app op zijn of haar
eigen smartphone en koppelt deze via een
portaal aan de mantelzorgers. Wanneer
de senior valt of verdwaalt, worden de mantelzor-
gers gewaarschuwd via een bericht. Onderling zien
mantelzorgers wie actie onderneemt. Als achtervang
is een alarmcentrale beschikbaar.
• Eenvoudig te installeren, doordat er geen bekabe-
ling meer nodig is
SECURERx MDFormex-Medical,�stand�B008
Metro SecureRx MD is een soft-
wareoplossing voor controle op de
medicijnuitgifte in ziekenhuisom-
gevingen. Het garandeert een
veilig medicijndistributiesysteem: vanaf de geautoma-
tiseerde medicijnkast/apotheek tot aan het bed van
de patiënt.
De software communiceert met het ziekenhuisinfor-
matiesysteem en elimineert daarmee de noodzaak
voor arbeidsintensieve en foutgevoelige data-invoer.
De medicijnbakjes op de cart kunnen met SecureRx
MD onafhankelijk worden vergrendeld. Dit zorgt voor
een beveiligde, georganiseerde opslag en een foutloze
uitgifte van medicijnen.
Door de zwakke punten van traditionele medicijndis-
tributiecarts aan te pakken verbetert de software de
werkefficiëntie, de methode van medicijnuitgifte en
de manier waarop de toegang tot medicijnen wordt
beveiligd.
HyGIëNISCH ToETSENboRD SANIKEy PRolIGHTFormex-Medical,�stand�B008
De Sanikey Prolight
Touch LP van Formex
Medical is een toetsen-
bord dat speciaal is
ontworpen voor het gebruik in medische omgevingen,
waar een goede hygiëne van cruciaal belang is. Het
heeft een volledig afgedichte behuizing (water- en
stofbestendig) en is te reinigen met alle in ziekenhui-
zen gangbare alcoholhoudende schoonmaakmiddelen.
Deze behuizing is tevens voorzien van een antimi-
crobiële werking door het gebruik van nanozilver:
microscopisch kleine zilverdeeltjes verwerkt in de
silicone cover bestrijden bacteriën en andere micro-
organismen.
Deze unieke antibacteriële werking levert een belang-
rijke bijdrage op het gebied van infectiepreventie.
Daarnaast beschikt het toetsenbord over een multi-
touch-trackpad dat ook is te bedienen met (vochtige)
latex handschoenen.
Innovatie Award
Met de Innovatie Award Zorg & ICT worden nieuwe of vernieuwende producten of diensten in de schijnwerpers gezet. Hieronder ziet u de nomina-ties. De winnaar wordt gekozen door een vak-kundige jury en op de beurs zelf bekendgemaakt.
Jury• Paul Pelsmaeker, voorzitter Stichting Digitalezorg.nl
(voorzitter) • Oscar Rietkerk, innovatieconsultant eHealth TNO • Luuk Veeken, oprichter Sustainable Healthcare
Challenge • Evert Janssen, informatiemanager Pameijer • Martijn Claus, bestuurslid Stichting Digitalezorg.nl
en Manager ICT Kenniscentrum voor de Ketenzorg • Margo Brands, beleidsadviseur ANBO
InnovatierouteOp Zorg & ICT kunt u dagelijks deelnemen aan de Innovatieroute, die u langs al deze deelnemers leidt. De exposanten geven u meer informatie én een korte demonstratie van de innovatie zelf. De Innovatieroute vindt elke beursdag twee keer plaats, van 10.30 tot 11.30 uur en van 12.30 tot 13.30 uur.
AMIS (AlPHATRoN MobIlE INTEllIGENT CARESTATIoN) MET MEDICATIEMoDUlEAlphatron�Medical,�stand�C011
AMiS, ofwel Alphatron Mobile intelligent
careStation, is een slim en modulair alles-
in-1 concept op het gebied van mobiel
werken. AMiS heeft alle technologie om
veilig, hygiënisch en ergonomisch te
werken standaard inbegrepen. Bovendien
zorgt het voor meer efficiency, snelle acceptatie en ge-
bruiksgemak van de zorgverlener aan het bed.
AMiS gaat verder dan de zogenaamde “Computer op
Wielen”. Het modulaire design inclusief alle acces-
soires biedt de zorgverlener één universele oplossing
voor een groot aantal mobiele toepassingen op ver-
nr. 1 / 2014 2928 Digitalezorg.nl Magazine
Beursspecial Het kennisplatform voor mensgerichte zorginnovatie Meld u aan voor gratis toegang via www.zorg-en-ict.nl/toegang
MANUAlMASTER STARlINGManualMaster,�stand�A010
ManualMaster Starling biedt do-
cumentbeheer in uw vertrouwde
werkomgeving. Terwijl u en uw
collega’s werken in Microsoft Office, zorgt het docu-
mentmanagement van ManualMaster Starling voor een
consistente doorvoer van wijzigingen in alle docu-
menten. ManualMaster Starling houdt de onderlig-
gende relaties up-to-date.
Door de digitale workflow beschikt iedereen over de
enige, juiste en goedgekeurde versie. Logica als afde-
lingen, functies en taken, bevoegdheden en verant-
woordelijkheden kunnen evenals externe normen een-
voudig worden toegevoegd. Het gebruikers-dashboard
is zeer interactief. Zo weet u wat u te doen staat, wan-
neer welk document is gewijzigd en waarom. Zo kunt
u zich concentreren op de inhoud van uw systeem.
ZoRGVERlENERSPoRTAAlMeddex�(voorheen�medischegegevens.nl),�stand�C128
Binnen het Zorgverlenersportaal
ontsluit Meddex op een veilige
manier alle patiëntdata, conform
wet- en regelgeving (WGBO, WBP
en WCZ) voor zorgverleners uit
verschillende zorgaanbieders, vanuit verschillende
medische informatiebronnen. Hiermee is de pati-
entdata op ieder moment direct toegankelijk, met
behoud van privacy en veiligheid, of de informatie
nu uit Ziekenhuis A, B, C of D komt. Om de privacy
van de patiënt te beschermen, gebeurt dat pas als de
patiënt hier zelf toestemming voor heeft gegeven, ge-
heel conform NEN7510.Bijkomend voordeel is dat de
PACS beelden (inclusief verslag) zelfs in diagnostische
kwaliteit getoond kunnen worden.
PQR ExPERIENCE CENTER (PEC)PQR,�stand�B062
In het PQR Experience Center (PEC)
maken klanten en prospects ken-
nis met de nieuwste ontwikkelin-
gen en trends op het gebied van
flexibele IT. Bezoekers van het PEC kunnen aan den
lijve ervaren, zien, beleven en voelen hoe het is om
een mobiele werker, thuiswerker en kantoorwerker
te zijn. En dat op allerlei devices: tablets, notebooks,
desktops, smartphones en video conferencing devi-
ces. In de futuristisch ogende ruimte bij PQR in De
Meern beleven zij de Werkplek van Morgen in onder
andere de zorg.
HET PRoDwARE HEAlTHCARE ClIëNTEN- EN MANTElZoRGPoRTAAlProdware,�stand�E120
Het Prodware Healthcare cliënten-
en mantelzorgportaal biedt de
cliënt digitaal inzage in zijn eigen
dossier, waar en wanneer de cliënt dat wil. Het portaal
geeft inzicht in alle gegevens rondom de zorgvraag
van de cliënt, zoals de agenda, medische gegevens,
vitale waarden en het zorgplan. De gebruikersinter-
face is innovatief en zeer gebruiksvriendelijk en de
applicatie is ontwikkeld voor mobiele toepassingen
(tablets en smartphones). Hierdoor kunnen mede-
werkers, cliënten en mantelzorgers op ieder gewenst
tijdstip, overal ter wereld met elkaar in verbinding
staan. Zij kunnen hun Elektronisch Cliënten Dossier
(ECD) raadplegen en informatie toevoegen, evenals
het vastleggen van afspraken en het communiceren
met de verzorgenden.
VERENIGINGEN MEETING PoINTIn het midden van de beursvloer ligt het Verenigingen
Meeting Point. Op dit plein gaan brancheorganisa-
ties, verenigingen, stichtingen en contentpartners in
gesprek met hun leden. Ideaal dus om informatie of
persoonlijk advies in te winnen.
Greep uit de deelnemers:
• VI&G (Vereniging Informatica & Gezondheidszorg)
• STIPOIZ (Stimuleren van innovaties bij zorgaanbie-
ders)
• DHD (Dutch Hospital Data), Artsennet
• VZVZ (Vereniging voor zorgaanbieder voor zorg-
communicatie)
Een aantal van deze non-profit partijen verzorgt te-
vens presentaties in de Zorgacademie (zie pagina 22).
EHEAlTH START-UP PlEIN & CASESTUDy THEATEROp Zorg & ICT 2014 is een speciaal segment ingericht
voor leveranciers van eHealth-oplossingen. Met onder
andere het eHealth Start-up Plein en het eHealth Case-
study Theater.
Op het Start-up Plein profileren nieuwe aanbieders
van innovatieve eHealth-oplossingen zich gezamen-
lijk. Hier vindt u direct het relevante aanbod bij
elkaar. Voor op het aanbod aansluitende inhoudelijke
eHealth-sessies kunt u terecht in het eHealth Case-
study Theater, waar de hele dag door nieuwe oplos-
singen worden gepresenteerd.
oPlEIDINGENPlEINIs het tijd voor verandering? Een opleiding doen is niet
alleen een goede stap voor uw carrière, ook voor uw
werkgever kan het voordelen opleveren. Wilt u meer
weten over de mogelijkheden voor opleidingen in de
zorg, dan mag u het Opleidingenplein niet missen.
Op het Opleidingenplein vindt u verschillende aanbie-
ders van opleidingen, trainingen maar ook e-learning.
Zij kunnen u alles vertellen over de mogelijkheden en
u dichterbij relevante opleidingen brengen. Het is ook
mogelijk om te praten met ex-studenten over hun be-
levenissen en ervaringen om te zien welke opleiding
en/of opleidingsvorm het beste bij u past. Zo weet u
zeker dat u goed geïnformeerd uw keuze maakt.
Op het Opleidingenplein vindt u onder meer:
• InHolland met de masteropleiding Advanced Health
Informatics Practice
• Cibit Academy, het opleidingslabel van Inspearit
• Quint Academy
• UvA Faculteit der Geneeskunde met Medical Infor-
matics en Health Informatics
ZoRGbESPARINGSRoUTEBesparen in de zorg: het is eerder regel dan uitzonde-
ring. Op Zorg & ICT 2014 wordt daarom de Zorg-
besparingsroute georganiseerd. Deze route leidt u
langs diverse kosten- en/of tijdbesparende oplossingen
voor de zorg. De Zorgbesparingsroute vindt twee keer
per dag plaats: van 11.30 tot 12.30 en van 13.30 tot
14.30 uur.
30 Digitalezorg.nl Magazine nr. 1 / 2014 31
Rick Bolten, student medische informatiekunde aan de UvA, doet bij Nictiz, het Nationaal ICT Instituut in de Zorg, onderzoek naar toepassingen van sensoren op het grensvlak van lifestyle, gezondheid en zorg. Tot dusver vond hij ruim 800 producten van ongeveer 220 merken. Veel producten zijn gericht op fitness en het bereiken of volhouden van een gezonde leefstijl (stappentellers, hartritmemonitors, etc.). Andere producten zijn bedoeld om metingen te doen van allerlei lichaamswaarden, zoals gewicht, longfunctie of het zuurstofpercentage van het bloed. Interessant is dat steeds meer producten ver-bonden kunnen worden aan een (draadloos) netwerk, waardoor meetwaarden makkelijk ‘in the cloud’ kunnen worden verzameld en via sociale media gedeeld met anderen.
De opdracht van Rick is breder dan inventariseren alleen: ‘Nu mensen steeds makkelijker zelf allerlei zaken kun-nen meten, wordt de kans steeds groter dat mensen met die meetwaarden naar bijvoorbeeld hun huisarts gaan. Wat gebeurt er dan? Is de huisarts hier eigenlijk wel op voorbereid? Nictiz heeft me gevraagd om ook in kaart te brengen hoe huisartsen denken over deze ontwikkeling en of je praktische criteria kunt bedenken die belangrijk
gewicht te helpen met afvallen. Al met al kun je zeggen dat huisartsen momenteel vooral nieuwe mogelijkheden zien om bij bestaande aandoeningen makkelijker te volgen hoe de meetwaarden van de patiënt zich in de tijd ontwikkelen.’Henk Hutink, stagebegeleider van Rick, is blij ver-rast met de resultaten: “Het valt vooral op dat huisart-sen actief reageren op deze nieuwe ontwikkelingen en nieuwe kansen zien. Het grote aantal producten geeft al aan dat de ontwikkeling voor consumenten-elektronica die gericht is op gezondheidszorg, een grote impact zal hebben in de toekomst”. In de loop van het voorjaar komt Nictiz met een publicatie rondom Rick’s onder-zoek.
In zijn vrije tijd is Rick Bolten vanaf zijn vijfde jaar een actieve judoka en heeft dus al heel wat wedstrijden achter de rug. Hij is ook een fan van andere sporten, zoals Braziliaans-jiu-jitsu, taekwondo en pencak silat. “Het zou me hartstikke leuk lijken om dit soort fitness-sensoren ook in mijn sport te gebruiken, om mezelf nog hogere doelen te kunnen stellen. Helaas liggen voor mij als student deze gadgets nog net even buiten mijn financiële bereik. Misschien als ze goedkoper worden…”
zijn voor de acceptatie van dergelijke gegevens door zorgprofessionals.”
Inmiddels heeft Rick al de nodige gesprekken met huisartsen achter de rug. ‘Huisartsen vragen nu al aan sommige patiënten om bepaalde waarden te meten, zoals temperatuur, of bloeddruk bij hart-en vaatziekten, of bloedglucose bij diabetes. Vaak ‘ijkt’ de huisarts de apparatuur van de patiënt door te vergelijken met de waarden die in de huisartspraktijk worden gemeten.’ ‘Patiënten komen ook al incidenteel met eigen metingen langs. Dan meet de huisarts meestal toch nog zelf na. Veel huisartsen hebben de ervaring dat patiënten meet-fouten maken of dat patiënten de uitkomsten verkeerd interpreteren: wat voor de één een te hoge bloeddruk kan zijn, kan voor de ander nog in een veilig gebied zit-ten. In principe vinden de huisartsen de moderne thuis-meetapparatuur niet minder betrouwbaar dan hun eigen meters, alleen worden de spullen in de huisartspraktijk wel jaarlijks geijkt.’
‘Sommige huisartsen worden enthousiast van de moge-lijkheden van de fitnesstrackers, zoals Fitbit. Je zou die bijvoorbeeld kunnen inzetten om patiënten met over-
Met je app naar de dokter
Met een app op je iPhone je slaappatronen in kaart brengen, gaat tegenwoordig in een handomdraai. Je hoeft alleen maar je telefoon op een hoekje van je matras te leggen. overdag meet je makkelijk je aantal stappen en je caloriegebruik met één van de vele fitnesstrackers en als je zin hebt om je hart-slag, bloeddruk of bloedglucosewaarde te meten, dan zijn daarvoor tal van apparaatjes beschikbaar. Het aanbod aan op de gewone consument gerichte meetapparaten, vaak fraai vormgegeven, neemt steeds meer toe. Sommige mensen lijken er zelfs een sport van te maken om zoveel mogelijk dingen over zichzelf te meten. Zo is er al een Quantified Self Institute.
tekst: van de redactie foto: Peter de Graaff
Column
wat is TrendITion?Rick’s onderzoek is onderdeel van het TrendITionTM programma, een samenwerking tussen Nictiz en het REshape Center van het Nijmeegse Radboudumc. Johan Krijgsman, manager monitoring & TrendITionTM bij Nictiz: ‘De kern van TrendITionTM is dat we een beeld willen vormen van de komende ontwikkelingen op het terrein van eHealth: wat is, wat gaat, wat komt? Dat doen we door onderzoek, experimenten, rapporten en bijeenkomsten.’
‘De term TrendITionTM hebben we gekozen omdat er elementen inzitten zoals trends, IT en prediction, ac-tion en exploration. De ontwikkelingen op het gebied van eHealth en mHealth gaan razend snel en we mer-ken dat het zorgveld behoefte heeft aan duiding. Waar moeten we rekening mee houden, welke ontwikkelin-gen komen er op ons af? Samen met het Radboudumc willen een goede inbedding van eHealth in de zorg stimuleren, door meer inzicht te creëren en ervaringen te delen. Het REshape Center onder leiding van Lucien Engelen heeft veel ervaring met innovatie en een groot (inter)nationaal netwerk en is daarom voor ons een logische samenwerkingspartner.’
‘De ontwikkelingen op het gebied van sensoren zijn voor ons een mooi voorbeeld. De markt voor sensoren is groeiend. Hoe wordt de zorg beïnvloed als mensen steeds makkelijker en goedkoper zelf zaken kunnen meten? En hoe breng je al die gegevens uit verschil-lende bronnen overzichtelijk bij elkaar? Op dat gebied is men bij REshape ook heel actief, in het patiënten-platform ‘HereismydataTM’ integreert men zelfme-tingen die patiënten thuis kunnen doen met data van zorgaanbieders.’
Volg TrendITionTM op twitter via @trendition_nl
32 Digitalezorg.nl Magazine nr. 1 / 2014 33
“Dat in 2015 de verantwoordelijkheid voor de
jeugdhulp bij gemeentes komt te liggen, is
een mooie kans om weer eens goed na te
denken over hoe we onze hulp aan cliënten beter kunnen
organiseren en ook de inrichting en uitvoering van be-
drijfsprocessen grondig aan te pakken”, zegt Ron Ploeg,
IT & Facility Manager van Parlan. Parlan werkte voorheen
met twee verschillende cliëntregistratiesystemen en wil-
de over naar één centraal systeem, dat medewerkers en
processen integraal zou ondersteunen. Beide bestaande
pakketten konden dat niet bieden en dat was aanleiding
om verder te kijken.
THUIS bIJ HET GEZIN AAN TAFElDe jeugdhulp in zijn geheel en ook Parlan als jeugdhulp-
organisatie wil de eigen kracht van kinderen, opvoeders
en hun omgeving nadrukkelijk vergroten. Ron Ploeg:
“Daar is ook in ICT-opzicht een stap voorwaarts voor no-
dig. We willen ons werk dichter bij het gezin organiseren,
slimmer werken met digitale toepassingen, minder over-
head, kostenefficiënter en transparanter.” Dat betekent
ketenpartners; opdrachtgevers – toegang geven tot voor
hun relevante informatie, met mobiele apps voor ambu-
lante hulpverleners en met de meest gebruikte systemen
in de jeugdhulpverlening, zoals BergOp, HRM-systemen,
de VerwijsIndex, de Monitor JeugdzorgPlus en de ge-
meentelijke basisadministratie (GBA). WinCare zorgt er zo
voor dat doelgroepen direct met elkaar communiceren,
dat iedereen met dezelfde actuele gegevens werkt, dat
hulpverleners makkelijk en prettig mobiel kunnen wer-
ken bij het gezin aan de keukentafel en dat de jeugdhul-
puitvoering en –uitgaven transparant en inzichtelijk zijn.
EEN GEZIN, EEN PlAN, EEN SySTEEMEen van de uitgangspunten van de nieuwe Jeugdzorg is
‘één gezin, één plan, één regisseur’. Met WinCare als cen-
traal platform voor cliënten, organisaties en gemeenten
is het mogelijk om, ook als verschillende hulpverleners
betrokken zijn, gemeenschappelijk en samen met het
gezin te werken aan de uitvoering van het gezinsplan.
Dat voorkomt de extra administratieve last die nu nog
realiteit is en het zorgt ervoor dat er geen gaten vallen in
praktisch gezien dat hulpverleners in de wijk en thuis bij
het gezin aan tafel moeten kunnen werken en over actu-
ele informatie moeten kunnen beschikken. “We willen dat
we de afspraken die we met cliënten maken ter plaatse
kunnen vastleggen in het systeem en direct een vervolg-
afspraak kunnen maken en niet eerst op kantoor alles
moeten (laten) uitwerken. Zo worden processen korter en
inzichtelijker.”
Ron Ploeg: “Dus kiezen we voor veilig mobiel werken;
toegang via tablet en smartphone tot het Microsoft-plat-
form. Mobiel werken scheelt ook enorm in het gebruik
van kantoorruimte en zeker ook in reistijd en kosten.
Daar kunnen we dus een belangrijke efficiencyslag en
kostenbesparing realiseren.“
ClIëNTREGISTRATIESySTEEM, PoRTAlEN EN Mo-bIElE APPSWinCare van Winvision verbindt het cliëntregistratie-
en –volgsysteem (Microsoft Dynamics CRM) met online
portalen die de drie doelgroepen – cliënten/gezinnen;
de jeugdhulp. Het platform geeft bovendien de regie van
de hulp in handen van de cliënt en diens gezin. Dankzij
de gekoppelde digitale toepassingen hebben de jeugdi-
gen alle mogelijkheden om direct te communiceren met
hulpverleners, betrokkenen en ‘lotgenoten’.
GEEN HIATEN MEER IN DE JEUGDHUlPDe oplossing legt ook de basis voor integrale organisa-
tieoverstijgende samenwerking. “Er gaat nu nog wel eens
iets mis omdat organisaties of professionals langs elkaar
heen werken of elkaars taal niet spreken: daardoor is
er soms dubbel werk, irritatie bij cliënten, maar soms
vallen er gaten in de jeugdhulp – met alle persoonlijke
drama’s en aansprakelijkheidsissues van dien. Dat kun
je mede voorkomen door te kiezen voor een centraal
platform. En als zo’n platform het werken ook nog eens
prettiger en efficiënter maakt, dan zou de keuze snel
gemaakt moeten zijn”, zegt Ron Ploeg, die vanaf de start
projectleider is van het nieuwe systeem. Wat Parlan
betreft biedt WinCare van Winvision daarvoor de beste
mogelijkheden.
GEïNTEGREERDE oPloSSING VooR JEUGDHUlP IN TRANSITIE
Parlan kiest voor centraal platform WinCare
Voor Parlan, de organisatie voor Jeugd & opvoed-hulp in Noord-Holland noord, zijn de aanstaande transitie en transformatie van de jeugdhulp dé gelegenheid om systemen en processen ingrijpend te vernieuwen. “Dit is een gouden moment voor de jeugdhulp om daadwerkelijk een stap voorwaarts te zetten.” Parlan kiest voor winCare van winvision, een centraal ICT platform dat de jeugdhulp transpa-ranter en efficiënter maakt en de regie aan het gezin geeft.
tekst: Frank de Smit
Mobiel werken
34 Digitalezorg.nl Magazine
PRIVACy EN GEGEVENSVEIlIGHEIDPrivacy en gegevensveiligheid zijn sleutelelementen in
het systeem. WinCare is een clouddienst die wordt ge-
host in de Microsoft-datacenters in Nederland en Ierland.
Hosting, back-ups, beheer, versleuteling van gegevens
bij gebruik buiten het platform voldoen volledig aan
de strengste eisen voor gegevensveiligheid. De cliënt
bepaalt (mede) wie zijn gegevens mag inzien en krijgt
inzicht in wie welke machtiging heeft en wie daadwerke-
lijk toegang heeft gehad tot de gegevens.
MEER TRANSPARANTIE EN INFoRMATIE VooR GEMEENTENDe gemeente is een belangrijke partij die vanaf 2015
de verantwoordelijkheid krijgt voor de jeugdhulp. De
gemeente is opdrachtgever, financier en partner tege-
lijk. Voor Parlan is de overdracht naar de gemeenten een
te begrijpen keuze: een gemeente heeft immers goed
zicht op het hele maatschappelijke veld dat zich om de
jeugd heen beweegt. Tegelijkertijd ligt er een uitdagende
doelstelling: gemeenten moeten betere jeugdhulp verle-
nen, met vijftien procent minder budget. WinCare biedt
gemeenten concreet ondersteuning bij het inzichtelijk
maken van de ingekochte en lopende trajecten. Voor
gemeenten, waarvan bijna de helft zegt te betwijfelen of
ze met het budget dat het Rijk vanaf 2015 beschikbaar
stelt de jeugdzorg wel goed kunnen uitvoeren, is dat
een belangrijk instrument bij het monitoren en beheer-
sen van de kosten. Ron Ploeg: “De gemeente kan zien
hoeveel burgers – in welk dorp of wijk – welke vorm van
jeugdhulp ontvangen. Ze hebben ook direct inzicht in de
budgettaire impact. Geen rapport achteraf, maar onmid-
dellijk informatie.”
EEN GEZAMENlIJK FoRMAT VooR JEUGDHUlPoRGANISATIESWinCare is nadrukkelijk geen Parlan-systeem. Parlan is
launching customer van WinCare omdat het overtuigd is
van de toegevoegde waarde voor de eigen organisatie en
voor de jeugdhulp in het algemeen. “Wij kiezen samen
met andere jeugdhulporganisaties voor kwaliteit en zijn
mede dankzij WinCare van Winvision bovendien in staat
kostenefficiënter en effectiever te werken.”
Een gezamenlijk format biedt ook de kans om gezamen-
lijk definities te formuleren en de geboden hulp objectief
meetbaar te maken. Iedereen wil dat de jeugdhulp beter
wordt. Dit is het moment om dat te realiseren. 2014
wordt het jaar van de revolutie in de jeugdhulp.”
Samenwerking met winvisionRon Ploeg: “Winvision spreekt onze taal. Zij hebben veel ervaring in zorg en begrijpen voor welke uitdagingen wij staan. Winvision is gewend te denken vanuit de vraag en gaat niet uit van het product. Behalve de enorme exper-tise, is er ook persoonlijk een klik. Er is veel onderling vertrouwen: we weten wat we aan elkaar hebben en we weten ook dat we allebei keihard werken om te zorgen dat het goed komt. Dat werkt prettig en snel. Binnen korte tijd hadden we al een werkende demo, waarin de meeste functionaliteiten al actief waren. Als launching customer investeren we veel in de ontwikkeling ervan, omdat we er echt van overtuigd zijn dat dit systeem bijdraagt aan een betere jeugdhulp.” ICT-dienstverlener Winvision is gespecialiseerd in de zorg- en onderwijs-markt en richt zich op het adviseren, ontwikkelen, im-plementeren en beheren van oplossingen gebaseerd op het Microsoft-platform.
Visuele weergave jeugdhulp app
36 Digitalezorg.nl Magazine nr. 1 / 2014 37
Volgens Flim gaat de bekostiging van zorg zich
minder richten op medische verrichtingen. Dat
biedt meer ruimte voor gezondheidsbevordering
en innovatie. Nieuwe plannen voor de bekostiging van
huisartsenzorg zijn hierop toegesneden. Dat geldt ook
voor de inkoopafspraken die zorgverzekeraars gezamen-
lijk willen maken op het gebied van zelfzorg. Dat doen
ze bijvoorbeeld in het initiatief ZelfzorgOndersteund.
“En dit zijn maar enkele voorbeelden van veranderingen
die meer ruimte voor eHealth gaan bieden. Zo mag de
huisarts sinds 1 januari 2014 het budget voor de prak-
tijkondersteuner GGZ ook inzetten voor eHealth. Ook de
ontwikkeling dat meer ouderen en GGZ-patiënten in hun
eigen omgeving blijven wonen, biedt ruimte voor online
toepassingen die langer wonen in eigen huis mogelijk
maken.”
Investeren in eHealth loont, juist nu
eHealth staat volop in de belangstelling, zowel in beleid als uitvoering. Er zijn veel eHealthinitiatie-ven. Maar de zorg maakt nu nog weinig gebruik van deze mogelijkheden. loont het wel om in eHealth-innovaties te investeren? ‘Absoluut’, zegt eHealth-expert Chris Flim van Zorg voor innoveren. ‘Juist nu. Er verandert veel in de zorg. Dat biedt kansen voor eHealth.’
tekst: van de redactie
eHealthKANSEN IN bEKoSTIGINGMaar hoe vinden zorgvernieuwers geld om hun idee te
ontwikkelen, nu de vanzelfsprekendheid van ontwik-
kelsubsidies voorbij is? Volgens Flim hoeft dit geen
probleem te zijn. “Veel zorgvernieuwers denken dat het
moeilijk is om de ontwikkeling of toepassing van hun in-
novatie bekostigd te krijgen. De investeringskosten zijn
zeker een aandachtspunt, maar er is meer mogelijk dan
je denkt. Daarom heeft Zorg voor innoveren de deel-
website ehealthfinanciering.nl opgezet. Met informatie
over bekostiging vanuit de overheid en financiering door
andere partijen. Het is een goed hulpmiddel om de weg
naar financiering te vinden.”
CREATIEF ZIJNOok buiten de huidige bekostigingssystematiek zijn er
kansen, stelt Flim. “Zo zijn er over investeringskosten
afspraken te maken met zorgverzekeraars. En er zijn
verschillende fondsen die investeren in innovaties, en
dus ook in eHealth. Achmea en Menzis gaan bijvoor-
beeld zestig miljoen euro investeren in zorginnovatie.
Een goed onderbouwde businesscase is dan wel een
voorwaarde. Ik zie ook een belangrijke rol weggelegd
voor gemeenten en andere regionale publieke en/of
private partijen. Denk aan woningbouwverenigingen
of werkgevers. Daarnaast is veel winst te behalen met
samenwerking. eHealth-innovatie is nu vaak een activi-
teit die zich binnen één instelling afspeelt. Maar om een
goede businesscase te maken, heb je vaak meer par-
tijen nodig. Ik adviseer zorgvernieuwers dan ook altijd
slimme allianties aan te gaan. Kijk over de grenzen van
je eigen omgeving heen, wees daarin creatief.”
SAMENwERKING bETAAlT ZICH UITDat samenwerking een belangrijke voorwaarde is voor
een succesvolle innovatie bewijzen ook zorgondernemer
Ronald Nanninga en arts-internist Stephanie Klein Nagel-
voort-Schuit. Zij ontwikkelden een serious game, waar-
mee artsen kunnen oefenen met de zogenoemde Abcde-
methodiek. Een werkwijze waarbij hulp wordt verleend
volgens het principe ‘treat first what kills first’. Vanaf het
begin zijn het Erasmus MC en de SBOH, de werkgever
van huisartsen in opleiding, betrokken bij de innova-
tie. En dat betaalt zich nu uit. “AbcdeSIM is opgenomen
als erkend leermiddel door het Nederlands Huisartsen
Genootschap (NHG). Omdat de beroepsgroep vroegtijdig
was betrokken bij de ontwikkeling en er inhoudelijk ach-
ter stond, konden we abcdeSIM zonder veel moeite laten
accrediteren. Hiermee zijn we de eerste serious game in
Nederland. Zowel voor artsen in opleiding als gevestigde
artsen die studiepunten krijgen als ze een cursus volgen
met abcdeSIM.”
GoED bUSINESSMoDElDoor de serious game via opleidingen aan te bieden,
verzekert Nanninga zich van een continue inkomsten-
stroom. Daarmee vermijdt hij een valkuil waar veel
zorgvernieuwers intrappen. “Ik zie vaak dat er wel geld
is om de eerste versie van een eHealth-innovatie te
ontwikkelen, maar er ontbreekt een goed businessmodel
om geld te genereren om de toepassing te beheren en uit
te breiden. Juist voor eHealth is het zaak om innovaties
te ontwikkelen voor de juiste doelgroep. Dus niet spe-
cifiek voor één ziekenhuis, maar voor een toepassing in
meerdere ziekenhuizen. Het is heel eenvoudig. Zonder
opbrengsten uit bijvoorbeeld licenties wordt er te weinig
verdiend om bijvoorbeeld updates of nieuwe toepassin-
gen te ontwikkelen. Dan is het snel einde verhaal.”
Verder lezenZorg voor innoveren www.zorgvoorinnoveren.nl
Wegwijzer financiering eHealth www.ehealthfinanciering.nl
Samenwerkingsgids www.zorgvoorinnoveren.nl/samenwerkingsgids
Zorg voor innoveren en eHealthZorg voor innoveren is een samenwerking tussen het ministerie van VWS, het College van Zorgverzekeringen (CVZ), de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) en ZonMw. Doel van dit initiatief is zorgvernieuwers te faciliteren, zodat ze het innovatieproces snel en zelfstandig kunnen doorlopen. Zo kunnen zij met hun vragen over het in-novatieproces terecht bij het loket van Zorg voor innove-ren. De vragensteller krijgt een eenduidig antwoord van de vier aangesloten organisaties. Hierbij werkt Zorg voor innoveren samen met andere partijen, zoals Nictiz en de Kamer van Koophandel.
Op zorgvoorinnoveren.nl is een kennisdossier te vinden met achtergrondinformatie over eHealth. De website ehealthfinanciering.nl biedt specifieke informatie over de financiering. Onlangs heeft Zorg voor innoveren zorg-vernieuwers, professionals en verzekeraars opgeroe-pen om kansen en belemmeringen met betrekking tot eHealth te delen op eHealthfinanciering.nl.Om zorgvernieuwers te inspireren om samen te wer-ken met andere partijen heeft Zorg voor innoveren de Samenwerkingsgids uitgebracht, met inspirerende praktijkverhalen van zorgvernieuwers waaronder die van Ronald Nanninga.
38 Digitalezorg.nl Magazine nr. 1 / 2014 39
MANAGERS VREZEN IMPACT oP MEDISCH oNDERZoEK
Technologie belangrijkste impuls voor verandering binnen de gezondheidszorg
Toonaangevende bedrijven in de gezondheidszorg
weten dat ze veel te doen staat en dat ze snel-
ler moeten veranderen. Het eHealth Action Plan
van de Europese Commissie beslaat veel terreinen voor
verandering; van patiëntenrechten in grensoverschrij-
dende gezondheidszorg en het bekostigen van R&D, tot
het internationaal borgen van overkoepelende elektroni-
sche registratiesystemen in de gezondheidszorg. Maar
waar beginnen zorginstellingen met het veranderproces?
Zorgen dat hun R&D veilig wordt gesteld?
Het onderzoek wijst uit dat managers in de gezondheids-
zorg verdeeld zijn. Op de vraag waar verandering het
meest cruciaal is, beoordeelden ze het verbeteren van
kernprocessen (34%), het aannemen van nieuw personeel
(34%), klantacquisitie en -behoud (34%), het optimalise-
ren van hun supply chain (34%) en het gebruiken van
nieuwe technologie (32%) als even belangrijk.
Op de vraag op welk gebied ze verwachten in de ko-
mende drie jaar de meeste verandering te zien, was
In de race om traditionele werkwijzen te moderniseren
en de visie van het eHealth Action Plan te realiseren,
benadrukken managers in de gezondheidszorg ook twee
belangrijke belemmeringen die ervoor zorgen dat de
verandering minder snel plaatsvindt. Het eerste is een
gebrek aan een duidelijke business case, het tweede is
het gevolg van tijdgebrek bij professionals in de gezond-
heidszorg. Naast de belemmeringen met betrekking tot
snelheid, toont het onderzoek twee extra knelpunten
voor het vergroten van de algehele flexibiliteit. De uitda-
ging van het effectief koppelen van technologieplatforms
staat op de eerste plaats, gevolgd door de aanwezigheid
van meerdere en potentieel conflicterende initiatieven.
De gezondheidszorg wordt geconfronteerd met een
enorme uitdaging als het gaat om het versnellen van de
voortgang van digitale transformatie. Dit laatste onder-
zoek laat echter zien dat, terwijl technologieplatforms
de meeste impact zullen hebben op bedrijfsmodellen,
managers in de gezondheidszorg het erover eens zijn
dat de obstakels en knelpunten daar niet liggen.
het meest gegeven antwoord ‘het verbeteren van kern-
processen’. De helft is van mening dat data-analyse de
technologie is met de meeste potentie om de gezond-
heidszorg de komende drie jaar te verbeteren. Dat is
veel hoger dan in elke andere industrie: 42 procent
tegen gemiddeld 29 procent voor respondenten uit alle
sectoren.
Pieter Rahusen, Market Development Manager Healthcare
bij Ricoh Nederland: “Het verbeteren van kernprocessen
in de gezondheidszorg is ongetwijfeld het belangrijk-
ste beginpunt. Het is ook zeker dat data-analyses een
belangrijke rol zullen spelen in preventieve maatregelen
in de gezondheidszorg en R&D in de nabije toekomst.
Managers in de gezondheidszorg zullen zich moeten
focussen op de digitale transformatie van patiëntenregis-
tratiesystemen, omdat deze erg documentintensief zijn.
Daardoor zullen ze sneller toegang krijgen tot de infor-
matie die ze nodig hebben, terwijl de vertrouwelijkheid
wordt gewaarborgd en er meer tijd vrijkomt voor patiën-
tenzorg en life science.”
Rahusen stelt: “De gezondheidszorg wordt niet belem-
merd door een gebrek aan investeringen in de juiste
technologie. Dit onderzoek laat zien dat het juist de
processen achter de technologie zijn, alsmede de be-
hoefte aan de juiste business case om die processen te
optimaliseren. Met de juiste ondersteuning kunnen ze
bestaande processen beoordelen en een verbeterplan
opstellen. Dat stelt ons in staat om reeds bestaande
IT-systemen efficiënter te integreren en tijdrovende
administratieve processen significant terug te brengen.
Met deze hernieuwde focus en bespaarde tijd heeft me-
disch personeel elke dag meer uren om te besteden aan
onderzoek en kunnen zij zich richten op het bieden van
excellente zorg. Daarvan zijn diverse goede voorbeelden
beschikbaar, zoals Gelre Ziekenhuizen, het Jeroen Bosch
Ziekenhuis en Isala Klinieken. Hier heeft Ricoh, net als in
diverse andere ziekenhuizen in Nederland, samen met
Logis.P een systeem voor patiëntregistratie en patiënt-
logistiek geïmplementeerd.
Managers binnen Europese zorginstellingen (51%) voorspellen dat technologie-platforms gedurende de komende drie jaar de meeste impact zullen hebben op hun bedrijfsmodellen. Ze zijn echter bang voor het doorvoeren van snelle ver-anderingen vanwege de technologie zelf en de gevolgen hiervan voor medisch onderzoek. De meerderheid (71%) denkt dat hun organisatie de komende drie jaar sneller moet veranderen als ze klaar willen zijn voor de toekomst, 78 pro-cent voelt daadwerkelijk de druk om te veranderen. De bevindingen komen uit een nieuw onderzoek genaamd The Challenge of Speed, dat is uitgevoerd door de Economist Intelligence Unit en is gesponsord door Ricoh. Respondenten uit de gezondheidszorg waren ziekenhuismedewerkers, producenten van medische apparatuur en farmaceutische producenten.
tekst: van de redactie
Onderzoek
Patiëntregistratie en patiëntlogistiek systeem in het Jeroen bosch Ziekenhuis en bij Isala Klinieken