Instytucje ue
-
Upload
mailtosowa -
Category
Documents
-
view
638 -
download
1
description
Transcript of Instytucje ue
SKŁAD I STATUS CZŁONKÓW: Art. 14 TUE i art. 223-234 TFUE
przedstawiciele obywateli Uniinie przekracza siedmiuset pięćdziesięciudegresywnie proporcjonalny z minimalnym progiem sześciu członków nie więcej niż dziewięćdziesiąt sześć
miejsc Dodatkowo decyzje Rady oraz Parlamentu,
dyrektywa Rady oraz regulamin Parlamentu (m.in. zasady wyboru, głosowania etc.)
W Polsce:
Ustawa z 23.01.2004r. :
▪ Ordynacja wyborcza do Parlamentu Europejskiego
Wspólne Zgromadzenie od czasu utworzenia EWWiS
Od 1958r. Jako Zgromadzenie Parlamentarne dla trzech Wspólnot
Od 1979r. co 5 lat wybory do PE
1986.r Jednolity Akt Europejski:▪ Instytucja dostaje nazwę PARLAMENT
EUROPEJSKI
1. wielonarodowe zgromadzenie parlamentarne
2. jedyna instytucja UE wybierana w wyborach powszechnych
3. reprezentuje ok. 500 mln obywateli z 27 państw członkowskich UE
4. wybory co 5 lat (ostatnie w 2009r.: 736 europosłów)| po akcesji kolejnych państw dołączyło 18 posłów
5. Mandat może wygasnąć w wyniku rezygnacji lub śmierci posła lub wskutek utraty mandatu określonej przepisami krajowymi
6. Mandatu posła nie można łączyć m.in. z funkcjami:▪ Członka rządu państwowego▪ Członka Komisji▪ Sędziego, rzecznika generalnego lub sekretarza
TSUE▪ Członka Trybunału Obrachunkowego, Europejskiego
Banku Centralnego, EBI, Rzecznika Praw Obywatelskich, Komitetu Ekonomiczno-Społecznego
▪ Czynnego urzędnika lub pracownika instytucji UE ▪ mandatem posła parlamentu krajowego
7. Siedziba: oficjalna Strasburg (12 sesji plenarnych rocznie), Bruksela (posiedzenia komisji parlamentarnych oraz dodatkowe sesje plenarne)
8. Debaty prowadzone we wszystkich językach urzędowych UE
Immunitet (może być uchylony)PrzywilejeWynagrodzenie z budżetu UE (38,5
% poborów podstawowych sędziego TSUE)
PREZYDIUM: przewodniczący+ prezydium (14 wiceprzewodniczących oraz 6 kwestorów)kadencja 2 i pół roku
Przewodniczący:kieruje całością pracprzewodniczy obradomreprezentuje Parlament na płaszczyźnie międzynarodowej i uroczystościach
Prezydium:odpowiada za preliminarz PEorganizacja administracyjno finansowasekretariat i jego sekcjekwestorzy odpowiadają za finanse dot. posłów
Konferencja Przewodniczących:Przewodniczący Parlamentu +
przewodniczący grup politycznych
Określa organizację prac PE, program prac legislacyjnych, kalendarz, porządek dzienny sesji plenarnych, skład komisji, delegacji
Konferencja Przewodniczących Komisjiprzewodniczący wszystkich komisji stałych oraz tymczasowych
ustala sprawy związane z porządkiem prac komisji parlamentarnych
Posłowie mogą łączyć się w grupy polityczne zgodnie z poglądami politycznymi Każda grupa składa się z posłów
wybranych z co najmniej ¼ państw członkowskich (minimum 25 posłów). Poseł należy tylko do 1 grupy
34 posłów> GUE/NGL – Zjednoczona Lewica Europejska/ Nordycka Zielona Lewica
190 posłów> S&D – Postępowy Sojusz Socjalistów i Demokratów
58> Greens/EFA – Grupa Zielonych/ Wolne Przymierze Europejskie
85> ALDE – Grupa Porozumienia Liberałów i Demokratów na rzecz Europy
271> EPL – Europejska Partia Ludowa 52> ECR – Europejscy Konserwatyści i
Reformatorzy 34> EFD – Europa Wolności i Demokracji 30> - Niezrzeszeni
Stałe (20) i tymczasowe (komisje śledcze) oraz specjalne
Wspomaga działanie PENa czele Sekretarz generalny
PE odbywa sesje roczną, zbiera się w drugi wtorek marca
Może zebrać się na sesje nadzwyczajne na żądanie większości posłów, Komisji lub Rady
Co do zasady PE stanowi większością głosów
Działając zgodnie z zasadami demokracji PE pełni 3 najważniejsze funkcje: Prawodawczą Budżetową Kontrolną
PE dzieli uprawnienia z Radą UE (tzn. nie może samodzielnie uchwalać aktów prawnie wiążących| wyjątek: regulamin wewnętrzny)
Patrz: zwykła procedura ustawodawcza, specjalna procedura ustawodawcza
Zobaczmy to na ładnym obrazku
Prawo petycji (każdy obywatel UE może złożyć petycję do PE, który przekazuje ją dalej do Rzecznika Praw Obywatelskich)
Komisje śledcze Pytania pisemne i ustne do Komisji i Rady Obowiązek składania sprawozdań
Parlamentowi (Rada Europejska, Trybunał Obrachunkowy, Komisja, EBC, Rzecznik Praw Obywatelskich)
Możliwość zgłoszenia wotum nieufności wobec Komisji
Prawo skargi do TSUE (na niezgodność aktu prawnego instytucji UE z prawem UE oraz na zaniechanie działania Komisji, Rady lub EBC)
Kreacyjna: Powoływanie RPO, zatwierdzanie nominacji
przewodniczącego Komisji oraz całego jej składu PE jest konsultowany przez Radę w sprawie
mianowania członków Trybunału Obrachunkowego
PE jest konsultowany przez Radę Europejską w sprawie mianowania prezesa, wiceprezesa i członków zarządu EBC
Międzynarodowa: Zgoda PE na niektóre umowy międzynarodowe
UE (w tym akcesyjne)
Uprawnienia do przyjmowania od każdego obywatela UE lub osoby fizycznej lub prawnej zamieszkałej lub mającej siedzibę w państwie członkowskim skarg dotyczących przypadków niewłaściwego administrowania w działaniach instytucji lub organów UE, z wyłączeniem TSUE
Mianowany co 5 lat przez PE Prowadzi dochodzenia z inicjatywy własnej
lub ze skargi W pełni niezależny
Wcześniej : Specjalna Rada Ministrów, Rada Ministrów, Rada Wspólnot Europejskich
Od 1993r. Rada Unii EuropejskiejSiedziba: BRUKSELA ale jej
posiedzenia w kwietniu, czerwcu i październiku odbywają się w Luksemburgu
W skład wchodzi 1 przedstawiciel szczebla ministerialnego każdego z państw członkowskich upoważniony do zaciągania zobowiązań w imieniu rządu państwa członkowskiego
Członkowie Rady korzystają z przywilejów i immunitetów określonych w Protokole w sprawie przywilejów i immunitetów UE
Nie jest to organ kadencyjny W zależności od tematyki wyróżnia się składy
Rady ds.: Ogólnych Zagranicznych Gospodarczych i finansowych Wymiaru sprawiedliwości i wewnętrznych Zatrudnienia, polityki społecznej, zdrowia, ochrony
konsumentów Konkurencyjności Transportu, telekomunikacji i energii Rolnictwa i rybołówstwa Środowiska naturalnego Edukacji, młodzieży i kultury
Rada ds. ogólnych Przygotowuje posiedzenia Rady
Europejskiej w powiązaniu z przewodniczącym Rady Europejskiej i Komisją
Na czele Przewodniczący: (z wyjątkiem Rady ds. zagranicznych) jest to przedstawiciel państwa sprawującego tzw. prezydencję
PREZYDENCJĘ składów Rady, z wyjątkiem Rady ds. zagranicznych sprawują na zasadzie równej rotacji przedstawiciele państw członkowskich w Radzie, na warunkach określonych przez Radę Europejską, stanowiącą większością kwalifikowaną zgodnie z art. 236 TFUE (art. 16 ust. 9 TUE)
Na czele Rady ds. zagranicznych stoi wysoki przedstawiciel Unii ds. zagranicznych i polityki bezpieczeństwa.
Prowadzi on unijną wspólną politykę zagraniczną i bezpieczeństwa oraz czuwa nad spójnością działań zewnętrznych UE
Posiedzenia Rady zwołuje jej Przewodniczący, z własnej inicjatywy lub na wniosek jednego z członków Rady lub Komisji
Radę wspomaga Sekretariat Generalny, działający pod kierunkiem sekretarza generalnego mianowanego przez Radę
COREPER czyli Komitet Stałych Przedstawicieli
Przedstawiciele państw członkowskichPrzygotowywanie prac RadyWykonywanie zadań powierzonych przez
Radę
W praktyce: 2 komitety: COREPER I (składający się z
zastępców stałych przedstawicieli) i COREPER II (stali przedstawiciele)
Jeśli komitet uzgodni projekt aktu prawnego, to nie ma wymogu dyskusji ani formalnego głosowania w Radzie, w innym wypadku Rada głosuje: Zwykłą większością (14 głosów) Większością kwalifikowaną- zdecydowana
większość spraw Jednomyślnie (np.w dziedzinie zwalczania
dyskryminacji ze względu na płeć)
Rada głosuje z inicjatywy swojego przewodniczącego
Przewodniczący ma obowiązek rozpocząć głosowanie z inicjatywy członka Rady lub z inicjatywy Komisji pod warunkiem, że postanowi tak większość członków Rady
Dla ważności głosowania musi być obecna większość członków
Członek Rady może otrzymać pełnomocnictwo do głosowania tylko od 1 innego członka
Prawodawcza Pośrednie prawo inicjatywy ustawodawczej.
Może zażądać od Komisji wykonania wszelkich analiz, które uzna za pożądane dla realizacji wspólnych celów
Prawo modyfikowania niektórych przepisów prawa pierwotnego (np. w Statucie TSUE)
Wydawanie rozporządzeń, dyrektyw, decyzji (wspólnie z PE- zwykła procedura ustawodawcza)
Kreacyjna Prawo tworzenia niektórych organów i urzędów UE▪ np. Sąd Pierwszej Instancji (obecnie zwany Sądem),
kilkanaście agencji np. Europejską Agencję ds. Leków
Prawo określania liczby członków niektórych instytucji i organów
Rada zatwierdza regulaminy TSUE, Sądu, sądów wyspecjalizowanych, Trybunału Obrachunkowego
Mianuje członków Trybunału Obrachunkowego, Komitetu ekonomiczno-Społecznego, Komitetu Regionów
Rada wspólnie z PE uchwala regulamin pracowniczy urzędników UE, ustala uposażenia i dodatki
Kontrolna W zakresie przestrzegania zasad (wartości) UE
w państwach członkowskich▪ Może zadecydować o zawieszeniu niektórych praw
traktatowych w stosunku do państwa członkowskiego W przypadku stwierdzenia deficytu
budżetowego w danym państwie▪ Może wezwać EBI do rozważenia polityki udzielania
pożyczek dla tego państwa oraz zażądać złożenia we Wspólnocie przez dane państwo nieoprocentowanego depozytu stosownej wysokości i nałożyć grzywnę
W dziedzinie pomocy publicznej – w wyjątkowych okolicznościach (poza Komisją)- prawo do zalegalizowania pomocy publicznej w danym państwie
Międzynarodowe Uprawnienie do zawierania w imieniu UE
umów międzynarodowych Rada odgrywa też rolę w procedurze
rewizji traktatów założycielskich
Siedziba: Bruksela Kadencja 5 lat Określana jako organ ponadnarodowy Członkowie wybierani ze względu na swoje
ogólne kwalifikacje Całkowicie niezależni Komisarze Liczba członków: 27 (w tym przewodniczący
oraz wysoki przedstawiciel Unii ds. zagranicznych i polityki bezpieczeństwa
Polski Komisarz ds. programowania finansowego i budżetu: Janusz Lewandowski
Od 1 listopada 2014r. w skład Komisji wchodzą: Przewodniczący Wysoki przedstawiciel Unii ds.
zagranicznych i bezpieczeństwa Wszyscy członkowie mają stanowić 22/3
liczby państw członkowskich, chyba, że Rada Europejska jednomyślnie podejmie decyzję o zmianie tej liczby
3 główne etapy:1. Nominacja przez Radę2. Zatwierdzenie przez PE3. Mianowanie przez Radę Europejską
Szczegółowo w art. 17 ust. 7 TFUE
Może to zrobić Trybunał Sprawiedliwości na wniosek Rady lub Komisji Pod warunkiem: nie spełnia warunków
koniecznych do wykonywania funkcji lub dopuścił się poważnego uchybienia
Poza tym:▪ Może zrezygnować (dobrowolnie albo pod
przymusem kiedy żąda tego przewodniczący Komisji- indywidualna rezygnacja; lub kolektywna: kiedy w PE przegłosowuje się wotum nieufności wobec Komisji)
Przywileje i immunitety Są w pełni niezależni w wykonywaniu
swych funkcji Zakaz wykonywania jakiejkolwiek
innej pracy zarobkowej lub niezarobkowej działalności zawodowej Jest sankcja na taki wypadek:▪ TSUE może orzec o dymisji lub o pozbawieniu
prawa do emerytury lub innych korzyści
Przewodniczący na czele Określa wytyczne Decyduje o wewnętrznej organizacji Mianuje wiceprzewodniczących (innych
niż Wysoki przedstawiciel ds. zagranicznych…)
Ustala zakres obowiązków i rozdziela je pomiędzy komisarzy
Od 2004r. Manuel Barroso (druga kadencja!)
Członkowie Komisji dysponują gabinetami (rola pomocnicza)
Obsługę administracyjną Komisji zapewnia sekretarz generalny- szef Sekretariatu Generalnego. Pomaga on przewodniczącemu w przygotowaniu i prowadzeniu posiedzeń Komisji; odpowiada za kontakty z innymi instytucjami UE oraz monitoruje ich prac o czym raportuje do Komisji
W realizacji zadań Komisji pomagają Dyrekcje Generalne oraz aparat administracyjny
Komisja działa na zasadzie kolegialności (inaczej zasadzie odpowiedzialności zbiorowej)
Mamy 4 typy procedur:1. Ustną (niewielki ułamek spraw)2. Pisemną (jest czas na wyrażenie
zastrzeżeń przez komisarzy)3. Uprawnienia (upoważnienie
poszczególnych komisarzy do podjęcia uchwały/decyzji w imieniu Komisji)
4. Delegacji (możliwość przekazania prawa decydowania dyrektorom generalnym i szefom służb)
Ogólnie w TUE: art. 17 ust. 1: Wspiera ogólny interes UE i podejmuje w tym celu
odpowiednie inicjatywy Czuwa nad stosowaniem Traktatów Nadzoruje stosowanie prawa UE pod kontrolą TSUE Wykonuje budżet i zarządza programami Pełni funkcje koordynacyjne, wykonawcze,
zarządzające Zapewnia reprezentację Unii na zewnątrz Podejmuje inicjatywy w zakresie rocznego i
wieloletniego programowania Unii
Kontrolne, decyzyjne i wykonawcze
Kontrolne▪ Uprawnienia zmierzające do zapewnienia
przestrzegania prawa UE przez państwa członkowskie (np. implementacja dyrektyw)▪ Uprawnienia wobec podmiotów
indywidualnych (np. w dziedzinie konkurencji postępowania przeciwko przedsiębiorstwom)
Decyzyjne▪ Chodzi o uczestnictwo w procesie stanowienia
prawa▪ Wyłączna bezpośrednia inicjatywa
legislacyjna▪ Możliwość wydawania aktów prawnych (na
mocy upoważnienia traktatowego lub delegującego aktu ustawodawczego)
Wykonawcze▪ Wydaje liczne akty administracyjne (decyzje
np. w kwestii stosowania pomocy publicznej, wykonania budżetu czy realizacji bieżących polityk unijnych
Ponadto: Międzynarodowe:▪ Prowadzi rokowania z państwami trzecimi w
sprawie umów, które mają być zawarte przez Unię
Dopiero od 1993r. Otrzymał status instytucji UE
Siedziba: LuksemburgSkład: po 1 obywatelu z każdego
państwa członkowskiegoKadencja 6 lat, mandat odnawialny
Rada większością kwalifikowaną po konsultacji z PE przyjmuje listę członków (propozycje państw)
Członkowie wybierani spośród osób, które wchodzą lub wchodziły w skład organów kontroli zewnętrznej lub mających szczególne kwalifikacje do zajmowania tego stanowiska
Niekwestionowana niezależność Polak: A. Kubik, wcześniej J. Uczkiewicz
Wymiana lub śmierć Rezygnacja lub dymisja (orzeczona
przez TSUE) TSUE rozpatruje sprawę w momencie
gdy Trybunał Obrachunkowy w głosowaniu tajnym, większością głosów 4/5 zadecyduje o skierowaniu sprawy do TSUE
Zakaz jakiejkolwiek pracy zarobkowej/niezarobkowej działalności
Członkowie wybierają prezesa na 3 lata Prezes:
▪ Zwołuje i przewodniczy posiedzeniom▪ Odpowiada za właściwy przebieg posiedzeń▪ Czuwa nad realizacją decyzji Trybunału▪ Odpowiada za właściwe funkcjonowanie
departamentów oraz właściwe zarządzanie działaniami Trybunału
▪ Wyznacz osobę do reprezentowania Trybunału w postępowaniach spornych
▪ Reprezentuje Trybunał na zewnątrz
W Trybunale mogą zostać powołane: Grupy kontroli▪ Ich zadaniem przygotowanie przyjęcia przez
Trybunał dokumentów w zakresie kontroli Komitety▪ Ich zadaniem jest to czego nie obejmują grupy
kontroli Na czele administracji Trybunału stoi:
Sekretarz generalny (wybierany przez Trybunał)
NIE jest organem sądowym Jest organem KONTROLI
FINANSOWEJ (odpowiednik polskiej Najwyższej Izby Kontroli)
Funkcja kontrolna polega na: Kontroli rachunków wszystkich dochodów i
wydatków UE Kontroli rachunku dochodów i wydatków
wszystkich organów i jednostek organizacyjnych utworzonych przez Unię
Pomaga PE i Radzie w wykonywaniu ich funkcji kontrolnych w zakresie wykonania budżetu
Przedkłada PE i Radzie poświadczenie wiarygodności rachunków
Kontroluje legalność i prawidłowość dochodów i wydatków
Upewnia się co do należytego zarządzania finansami
Przygotowuje roczne sprawozdanie po zamknięciu każdego roku budżetowego
Może wydawać w każdej chwili specjalne sprawozdania oraz opinie na żądanie instytucji UE