Conferentie Duurzaam Ondernemen 26 november 2018

Alexandra van Selm, Programmadirecteur IMVO

Innovatie bij de convenanten voor internationaal MVO

▪ Tijdlijn

▪ Bestaande initiatieven

▪ IMVO-convenanten:

• OESO-RL en due diligence

• Kernelementen

• Succesfactoren

▪ Overzicht van convenanten

▪ Resultaten tot nu toe

▪ Innovatie bij IMVO-convenanten:

• Verbindend onderhandelen

• Productielocatielijst

• Blockchain

Opzet presentatie

Sector risico analyse (KPMG)

Sector Environment Labour Human rights Land ownership Corruption

Food 5 5 5 5 3

Oil/gas 5 4 5 3 5

Metal 5 5 5 3 3

Textiles & garments 4 5 5 3 3

Wood 3 4 3 5 5

Chemicals 5 3 3 5 3

Agriculture & horticulture 5 2 5 5 1

Electronics 4 5 3 3 3

Building/Construction 4 4 3 1 5

Energy 4 2 3 3 3

Financial 3 3 3 3 3

Wholesale 3 3 3 3 1

Retail 3 3 3 3 1

Table: Risk scores by sector (ranked from high to low)

Tijdlijn

Wat gebeurt er al op gebied van IMVO binnen EU?

Multi-stakeholder initiatives Legislation & Bills Advocacy for mandatory human rights due diligence

Dutch Sectoral Agreements on IRBC French Duty of Vigilance Law Finland

German Partnership for Sustainable Textiles

UK Modern Slavery Act Germany

Spanish Fashion Social Forum Swiss Responsible Business Initiative Luxembourg

Ethical Trading Initiative Dutch Child Labour Due Diligence Bill UK

The Global Deal Partnership;

Alliance 8.7;

Global Partnership to End Violence Against Children

EU Non-Financial Reporting Directive;

The EU Conflict Minerals Regulation;

EU Timber Regulation

Swedish Public Management Agency

▪ Wereldwijd unieke samenwerking tussen bedrijfsleven, overheid, vakbonden en maatschappelijke organisaties om internationale ketens Nederlandse bedrijfsleven te verduurzamen;

▪ Bedrijfsleven aangesproken op negatieve impact mens en milieu in internationale ketens (slechte arbeidsomstandigheden, milieuschade), maar vaak niet in positie om problemen op te lossen;

▪ Doel convenanten:

• (1) gezamenlijk oplossen van problemen die bedrijven niet alleen kunnen oplossen en;

• (2) binnen 3-5 jaar substantiële verbetering bereiken voor groepen die negatieve effecten ervaren.

▪ Door convenanten concrete invulling synergie hulp & handel agenda en bijdrage Sustainable Development Goals & Agenda 2030;

▪ Rol SER, op verzoek van partijen optreden als:

• Procesfacilitator (ook bij totstandkoming convenanten);

• Secretariaat bij o.a. beoordeling plannen van aanpak bedrijven en voorbereiden vergaderingen stuurgroep.

Convenanten over Internationaal MVO

▪ De OESO Richtlijnen verduidelijken wat nationale overheden van bedrijven verwachten t.a.v. verantwoord internationaal zakendoen (responsible business conduct);

▪ Ze bieden handvatten voor bedrijven om met kwesties om te gaan zoals informatieverstrekking en transparantie, mensenrechten, arbeidsomstandigheden, milieu, corruptie, consumentenbelangen, wetenschap en technologie, en mededinging en belastingen;

▪ MVO-risicomanagement (due diligence);

▪ Verbonden aan de VN Richtlijnen voorBedrijven en Mensenrechten.

OESO Richtlijnen voor Multinationale Ondernemingen als uitgangspunt

▪ Maatwerk in partijen en vorm;

▪ Betekenisvolle stakeholderdialoog;

▪ Identificatie en prioritering van risico’s;

▪ Aanpak op verschillende niveaus;

▪ Verbinding met kansen voor groei;

▪ Voortbouwend op bestaande initiatieven;

▪ Inzet op structurele veranderingen;

▪ Toegang tot herstel en verhaal;

▪ Afspraken SMART en resultaatgericht;

▪ Voortgang transparent;

▪ Wederzijds vertrouwen;

▪ Afspraken over governance en omgang met geschillen.

Kernelementen IMVO-Convenanten

▪ Problemen aanpakken op het gebied van arbeidsomstandigheden, kinderarbeid, mensenrechtenschendingen en milieuverontreiniging;

▪ Negatieve effecten in productieketens, bestaande initiatieven onvoldoende;

▪ Toenemende verwachtingen van maatschappelijke organisaties, politiek en consumenten;

▪ Bedrijven hebben verantwoordelijkheid, maar kunnen het niet alleen;

▪ Krachtenbundeling en samenwerking nodig;

▪ Overheid, vakbonden en maatschappelijke organisaties werken daarom samen met brancheorganisaties in een convenant;

▪ Global governance & implementation gap;

▪ Deelname bedrijven vrijwillig maar niet vrijblijvend.

Waarom een convenant?

▪ Onafhankelijk platform;

▪ Verbindend onderhandelen (Mutual Gains Approach);

▪ Expertise and internationale outreach;

▪ Perspectief op de toekomst;

▪ Daadkracht en ambitie partijen;

▪ Beschikbare capaciteit en middelen.

Kritische succesfactoren

Overzicht van convenanten

▪ Convenant Kleding- en Textiel:

• Er zijn 72 bedrijven (87 merken) bij het convenant aangesloten (ca. 45% van de markt);

• Online geaggregeerde productielocatielijst (momenteel 4268 productielocaties vermeld);

• Inmiddels is 11 keer een misstand gemeld en aangepakt;

• Onafhankelijk klachten- en geschillenmechanisme ingesteld en procedures gepubliceerd, dit is wereldwijd uniek.

• Eerste jaarrapportage gepubliceerd (december 2017). De volgende wordt verwacht in maart 2019.

• Factsheets dierenwelzijn opgesteld en gepubliceerd.

• Internationaal opschalen: vergaande samenwerking met Duitse zusterinitiatief Textilbündnis;

• Collectief project op kinderarbeid (2017) en leefbaar loon gestart.

Resultaten tot nu toe (I)

▪ Convenant Banken:

• Er zijn 11 in Nederland opererende banken bij het convenant aangesloten om mensenrechtenschendingen door klanten van aangesloten banken tegen te gaan;

• Eerste jaarrapportage in augustus 2018 gepubliceerd;

• Onafhankelijke monitoringscommissie beoordeelde in hoeverre convenantafspraken worden nagekomen en deed aanbevelingen;

• Rapportage over de waardeketen van de cacaosector gepubliceerd;

• Analyse over het aanwenden van (gezamenlijke) invloed gepubliceerd;

• Overeenstemming bereikt over hoe banken transparanter kunnen zijn over hun klantrelaties (o.b.v. advies van advocatenkantoor Nauta Dutilh);

• Banken hebben hun klachtenprocedures opengesteld voor derden;

• Verder o.a. trainingen voor bankpersoneel, mensenrechtenrapportages met extra aandacht voor ernstige risico’s (salient risks), samenwerking tussen banken op het gebied van IMVO.

Resultaten tot nu toe (II)

▪ Convenant Goud:

• Er zijn 13 bedrijven in de goudketen bij het convenant aangesloten (thema’s o.a. mensenrechten, milieu en biodiversiteit);

• Eerste jaarrapportage uitgebracht in oktober 2018. Ook is een video gemaakt over het goudconvenant en de resultaten na het eerste jaar;

• 5 van de aangesloten bedrijven hebben in het eerste jaar een due diligence rapportage gepubliceerd;

• Collectief project op kinderarbeid in kleinschalige goudmijnen in Oeganda is opgestart;

• Ontwikkeling diverse tools binnen convenant om bedrijven te helpen met het doen van due diligence: o.a. vragenlijst, een handleiding ‘OESO-richtlijnen voor dummies’, checklist voor due diligence rapportages;

• Een stakeholderbijeenkomst georganiseerd voor (potentiële) nieuwe deelnemers en studenten.

Resultaten tot nu toe (III)

Procesinnovatie: verbindend onderhandelen

▪ Welke belangen hebben partijen?;

▪ Mutual Gains Approach doel is gezamenlijke overeenstemming)

▪ Relevante partijen in beeld krijgen;

▪ Joint Fact Finding: informatie delen en gezamenlijk kennis ontwikkelen;

▪ Meerwaarde creëren;

▪ Handelingsperspectief: wie moet in actie komen? (eigenaarschap);

▪ Gezamenlijk oplossingen zoeken;

▪ Win – win.

Productielocatielijst Kleding- en Textiel Convenant

▪ Bedrijven verstrekken lijst van productie-locaties van het afgelopen jaar bij SER secretariaat;

▪ Bedrijven voeren gegevens aan via webtool;

▪ Lijst wordt jaarlijks geaggregeerd gepubliceerd;

▪ Belangrijke stap naar transparantere (toeleverings) keten.

LINK!

▪ SER wil verkennen hoe technologische innovaties bijdrage kunnen leveren aan IMVO-convenanten.

▪ Binnen verschillende sectoren veel voorbeelden beschikbaar m.b.t. verduurzaming ketens (o.a. blockchain):

• BZ: Pilot voor goudsector over het gebruiken van de blockchain om de doelen van de ‘Gold Challenge 2030’ te behalen (100% responsible sourced and produced gold);

• OESO: ‘Tracing inputs into global value chains’ -> op textiel, voedingsmiddelen en mineralen;

• Responsible Sourcing Ledger: Blockchain applicatie waarmeenaleving mensenrechten in palmoliesector kan worden bevorderd. Unieke hiervan is combinatie van traceability (inzichtelijk makenherkomst grondstoffen) en toepassing smart contracts (vrijgevenvan betalingen aan leveranciers, pas op moment dat wordt voldaanaan vooraf bepaalde duurzaamheidscriteria);

• Albert Heijn/Refresco: Productieketen van het Albert Heijn eigen merk houdbare sinaasappelsap inzichtelijk maken middels Blockchain. Consument kan via QR-code op de verpakking hele route volgen die hun sinaasappelsap aflegt tot aan winkelmandje;

Blockchain

• Oxfam: Pilot naar productievoorwaarden voor kleine rijstboeren in Cambodia;

• Verstegen Spices & Sauces: Blockchain gebruiken om nootmuskaatketen transparant te maken (i.s.m. Fairfood). Consumenten kunnen de QR-code op de nootmuskaat scannen en vervolgens alle informatie over de herkomst inzien.

Blockchain (vervolg)

Einde presentatie