Infosessie Samenhuizen Bornem juni 2015
-
Upload
samenhuizen -
Category
Documents
-
view
216 -
download
0
description
Transcript of Infosessie Samenhuizen Bornem juni 2015
Wonen met meer-waarde
Roland Kums
16/06/2015
Infomoment Bornem
Samenhuizen vzwHistoriek :
1998 Voorloper: A'penhuys 2000 Opichting vzw als vrijwilligersvereniging 2010 Steun van de Koning Boudewijnsticting (Luchtkasteelfonds) 2011 Subsidie als sociaal-culturele beweging (tot 2015, wellicht 2020) 2013 ESF project Zelfontwikkeling gemeenschappelijk wonen (1 jaar) 2014 Gemeenschappelijk Eco-wonen i.s.m. BBL (2 jaar)
Missie :
- platform en forum voor gemeenschappelijk wonen in ons land - bijdragen aan de verscheidenheid aan woonopties - de realisatie van projecten gemeenschappelijk wonen bevorderen - verzamelen en ter beschikking stellen van kennis - bijdragen aan een hiervoor ondersteunend en stimulerend beleid
Activiteiten Website en oproepjes Kennis verzamelen (infotheek) en informatie verstrekken Media-aandacht verhogen Bezoeken en studiedagen Open Dag Samenhuizen (3e weekend van mei)
Onderzoek stimuleren Publicatie « Knelpuntennota » Publicatie « Startgids voor Samenhuizers » Onderzoek en publicatie « Samenhuizen in België » (met steun van Luchtkasteelfonds Koning Boudewijnstichting)
Politieke interesse opwekken Startgroepen steunen (bvb. Pilootproject Tolhuislaan Gent)
Campagne ‘Samenhuizen in lokaal beleid (+ folders, brochure)
Adviescheques aan starters & bestaande groepen (LKfonds-KBS)
Uitdagingen wonen & welzijn
* Bevolkingstoename → 330.000 bijkomende gezinnen 2030
* Gezinsverdunning en vergrijzing• Andere woningtypes nodig
* Bestaand aanbod• Woningen• Bouwgronden
* Vlaanderen dichtbevolkt en versnipperd
Sam
enhuizen 12-2012
Gevolgen voor het leefmilieu en de woonkwaliteit
* Natuur en bos• speelruimte
* Waterbeheer• Aanleg en onderhoud rioleringen = 60% milieubudget!
* Waterkwaliteit
* Mobiliteit• Luchtkwaliteit• Verkeersonveiligheid
* Lawaai
* Klimaatveranderingenergieverbruik
1. Wat is samenhuizen ?
2. Voorbeelden
3. Meerwaarde
4. Knelpunten
Inhoud
Wat is samenhuizen?samenhuizen, woongemeenschap, gemeenschappelijk wonen, gemeenschapswonen, …
gemeenschapshuis, woongroep, friends-wonen, groepswonen, co-wonen, cohousing, leefgemeenschap, …
ecovillage, woonerf, woonpark, gated community, compoundwonen, quattrowonen, gedeeld wonen, solidair wonen, commune, boerderijwonen woonwerkgemeenschap, begijnhof, …
serviceflat, begeleid wonen, woon- en zorghotel, pensionwonen, opvangwonen, kangoeroewonen, duplexwonen, intergenerationeel wonen, tandemwonen, aanleunwonen, …
Samenhuizen = koepelterm alle vormen GW
Saenhuizen 9-2013
leeftijden
grootte van de groep
mate van gemeenschappelijkheid
locatie
combinatie metzorg, kunst, cultuur,
(stads)landbouw, workshops, natuur,
buurthuis, co-working, autodelen
insteek achtergrond
visie
karakter eigenheid
Een waaier aan mogelijkheden
Potentieel voor gemeenschappelijk wonen : van niche naar mainstream
Peiling Universiteit Roskilde (DK, 2010): interesse voor cohousing bij 32% van de alleenstaande ouders
Peiling Harris Interactive voor Gecina (F, 2011): interesse voor gemeenschappelijk wonen bij 32% van de bevolking
(bij18-24jaar is dit 44%)
Peiling OIVO-CRIOC (B, 2010): interesse voor huisdelen bij 23,6% van de bevolking
Peiling Metlife voor AARP Health Care (USA, 2004): interesse voor een cohousing-like setting bij 34% van de 50-65jarigen
Peiling ILIV Thuis-Trendrapport (B, 2013): interesse om met meerdere gezinnen samen te wonen en ruimtes te delen
bij 32% van de totale bevolking
Stel interesse bij slechts 5% van de Vlaamse bevolking = 300.000 bewoners in ca 8.000 projecten = 25 projecten per gemeente (van elk gemiddeld 40 personen)
Algemene definitieEen woongemeenschap omvat personen,
afkomstig uit verschillende gezinnen
die vrijwillig
in mindere of meerdere mate van betrokkenheid
ruimtes delen
en samen wonen in eigen beheer
met de bedoeling een sociale meerwaarde te creëren
Types samenhuizen : twee basisvormen
woningdelen :gemeenschapshuis
en woongroepco-wonen en cohousing
traditioneel wonen
Types : A. Aparte huishoudens
APARTE HUISHOUDENS
autonome woonsten &gedeelde ruimtes
beperkte gemeenschappelijke
ruimtes
uitgebreide gemeenschappelijke
ruimtes
Co-wonen
Cohousing
vanaf 3 units
vanaf 12 units
Beeld : hechte wijk Beeld : mini-dorp
Types : B. huishouden samen
HUISHOUDEN SAMEN
privé kamers in een gemeenschap
huishoudengedeeltelijk
samen
huishouden volledigsamen
Woongroep
Leefgemeen - schap
Beeld : post-studentenhuis Beeld : klooster
gemeenschapshuis en woongroep
Peninsula (USA)
Haniahof (NL)
Laken (B)
Keimblatt (Oostenrijk)
2. voorbeelden
woongroep Utopia - Haaltert
5 woonsten tontine volwassenen
woongroep Andromeda (Woluwe)5 bewoners - huur - senioren
K73 (St-Agatha-Berchem)4 bewonersSamenhurenjongvolwassenen
Woongroep senioren : Abbeyfield (55+)
Entre Voisins (Etterbeek, B)
8 woonsten
Martin-Pêcheur(Watermaal-Bosvoorde, B)
8 woonsten
Woongroep / leefgemeenschap
Luchtkasteel, Doornik 12 bewoners
De Haringrokerij
(Antwerpen)
11 woonstenmede-eigendom
gemengde leeftijden
co-wonen
Sam
enhuizen 19-9-2012
De 3 Torekens
(Antwerpen)
8 woonstenmede-eigendom
gemengde leeftijden
co-wonen
co-wonen
Huiself (Lebbeke)
5 woonstenco-wonen
co-wonen
La Placette, Wezembeek-Oppem
11 woonstenco-wonen
co-wonen
Drie Huizen, Merksplas
3 woonstenMINI-co-wonen
Biplan, Haren/Brussel
6 woonstenco-wonen
mede-eigendom
co-wonen
CotéKanaL (Brussel) 17 woonstenco-wonenmede-eigendomgemengde leeftijden
co-wonen
De Molen van Rotselaar
12 woonstenmede-eigendom
gemengde leeftijden
co-wonen
Sam
enhuizen 19-9-2012
co-wonen
Meerhem (Gent)
8 woonstenmede-eigendom verbouwde school
Sam
enhuizen 19-9-2012
cohousing Trudeslund(Denemarken)
33 woonstenmede-eigendom
gemengde leeftijden
cohousing
Ecovillage IthacaIthaca NY (USA)
2 x 30 woonstenmede-eigendom
gemengde leeftijden3e fase
in aanbouw
Cohousing x5 Munksoegaard
cohousing
22 woonstengemengde leeftijden
juridisch : mede-eigendom
La Grande Cense (Clabecq, B)
cohousing
Vinderhoute (B) 17 woonsten mede-eigendom gemengde leeftijden
Retrofit cohousing
N-Street, Davis, CA
Wijk jaren '50, 3 slpk, 2 bdk
Retrofit cohousing
N-Street
1986 : eerste 2 woningen gekoppeld1999 : erkenning 'planned development'2005 : nieuw common house2013 : 19 woningen50 volwassenen en 10 kinderen
Serviceflats
Dit is géén gemeenschappelijk wonen
Peda
Externe aanbieder bvb. studentenhuis, opvangtehuis, beschut wonen, rusthuis, service flats, …Enkel gedeelde publieke ruimte
Enkel aankoop en/of bouwproces collectief
Slechts 1 aspect, zonder gemeenschappelijkheid
Woonerf Sociale woningbouw
1
Kollektivhus ‘Sjofarten’, Familjebostader, sociale woningbouwmaatschappij (Stockholm, S)
Voorbeelden buitenland van gemeenschappelijk wonen in de sociale huisvesting
Centraal Wonen Alphen aan de Rijn, woningbouwcorporatie (Alphen, NL)
CW Het Aardrijk, woningbouw-corporatie (Breda, NL)
NederlandDenemarkenZwedenFrankrijke.a. …
Trekanten (Stockholm, S)
Sam
enhu izen 22 - 9 - 2014
Toulouse (F)
Projectoproep door de Stad in 2013 ; deel sociale huurwoningen
- Binnen de stadsuitbreidingszone ‘La Cartoucherie’ (voor 3.000 woonsten) worden 90 woonsten (3.200 m²) gereserveerd voor gemeenschappelijk wonen- Deel voor groepen in zelfontwikkeling, deel voor sociale huur- Een woningbouwmaatschappij (sociale huur) is aangesteld voor : * coördinatie van de ontwikkeling * begeleiding van de bewonersgroepen (bouwgroepen) * bouw sociale huurwoningen-Timing : mei 2013 pool van 140 gezinnen ; voortraject door Koepelvereniging GW (groepsorganisatie ; samen ontwerpen) ; begin 2014 bouwaanvraag en bouw
Sam
enhu izen 22 - 9 - 2014
3. Meerwaarde van samenhuizen voor bewoners, gemeenschap en leefmilieu
praktisch
sociaal
ecologisch
maatschappelijk
• delen van ruimte en middelen
• samen aankopen, maaltijden voorzien
• kinderopvang,
• multigenerationele uitwisseling, senioren, …
• elkaar helpen en leren van elkaar
Praktische voordelen
Ecologisch • compact wonen, vrijwaren van ruimte en groen
• eco-bio opties (draagvlak schaal, groep) :
materialen, energie, water, …
• autodelen, delen van werktuigen, ruilen, recycleren,
…
Interne sociale meerwaarde • contact, gezelschap, activiteiten, …
• solidariteit, steun, veiligheid, …
• burenhulp, zorg, opvang, …
Maatschappelijk • cohesie buurt, integratie, uitstraling, dynamiek
• Integratie en ondersteuning van kwetsbare en
zorgbehoevende mede-bewoners
• bewust burgerschap, lokale veerkracht,
empowerment, basisdemocratie, zelfbeheer
• reconversie van gebouwen, bewaren van erfgoed
4. Knelpunten
Gemeenschapshuizen en woongroepen : 61%
co-wonenen cohousing : 90%
Ben je moeilijkheden tegengekomen in de loop van je project?
Algemene knelpunten
- relatief onbekend
- vooroordelen
- rechtsongelijkheid door verschillende interpretatie wetgeving op lokaal vlak
- niet opgenomen in wetteksten, enkel zorgwonen
Sam
enhuizen 12-2012
Knelpunten woningdelen
Voornamelijk in de huursector
– inschrijving in de gemeente
– uitkeringen, sociale zekerheid, leefloon(alleenstaanden worden als samenwonend beschouwd)
– ruimtelijke ordening / stedenbouw bvb opsplitsing
– huurcontracten
Sam
enhuizen 12-2012
Knelpunten cohousing en co-wonen (1)
Voornamelijk in de koopsector
– vooral stedenbouwkundig
– in concurrentie met projectontwikkelaars (nieuwbouw), financieel en beslissingskracht
– bestemming (renovatie)
– financieel moeilijke aanloopfase
– lange aanloopfase, drempel te hoog, slaagkansen laag
– organisatie van de groep: van droom tot werkelijkheid
– durven aanspreken van begeleiding, van experten, complementair aan de interne competenties
Sam
enhuizen 12-2012
Knelpunten cohousing en co-wonen (2)
– site vinden en verwerven
– premiestelsel niet afgestemd op samenhuizenmoeten bewezen worden met individuele uitgaven, opsplitsen van facturenook bvb dakisolatie niet voor verhuurders + per dak en niet per wooneenheid
– bij beschermd erfgoed in principe 'meer mogelijk', maar geen evident proces
– juridisch nog weinig expertise in Vlaanderen
– reflex naar ondersteuning vanuit steden, sociale huisvestingsmaatschappijen en autonome gemeentebedrijven blijft beperkt
Sam
enhuizen 12-2012
Knelpunten cohousing en co-wonen (3)
– betrekken van bescheiden inkomenscategorieën, gemengde groepen, gemengd project huur-koop
– grond- en pandendecreet: weinig ervaring hoe dit zou moeten gerealiseerd worden (% sociale woningen)
– nutsvoorzieningen soms verplicht individueel aan te sluiten, collectieve aansluitingen 'bestaan' niet, een groep dreigt als bedrijf gezien te worden, als verdeler/leverancier enz
Sam
enhuizen 12-2012
Vauban (Freiburg, D)
cohousing zones
cohousing zones Trekroner (Roskilde DK) heden 10 projectenS
amenhuizen 17-8-2012
Pilootproject Tolhuislaan Gent
Samenhuizen 17-8-2012
www.samenhuizen.be