INFORMATIEVAARDIGHEDEN BRONNEN
description
Transcript of INFORMATIEVAARDIGHEDEN BRONNEN
BASWCAROLINE NECKEBROECK
VADEMECUM INFORMATIEVAARDIGHEDEN/BRONNEN
INFORMATIEVAARDIGHEDENBRONNEN
Inleiding
Bronnen?
Overvloed aan informatiedragers ‘information overload’
Via diverse informatiekanalenDus selectie van informatie
Welke bronnen? Welke informatiekanalen?
Op basis van wetenschappelijkheid Betrouwbare bronnen Kwaliteitsvolle bronnen
Wetenschappelijke bronnen
Eigen aan een vakgebied Sociaal-agogisch werkveld
Wanneer is een publicatie wetenschappelijk? Inhoudelijke relevantie
Inhoudstafel Inleiding en besluit Abstract/samenvatting Auteurs/redactie Bronnenlijst/bibliografie Publicatiedatum Illustraties Toetsing/ peer review Objectieve informatie
Wetenschappelijke bronnen
Wanneer is een publicatie wetenschappelijk? Transparantie: controleerbaarheid van informatie
Nauwkeurige bronvermeldingen in tekst en bronnenlijst/bibliografie
Zakelijke structuur: logische en systematische opbouw van tekst Inleiding/samenvatting/methode/resultaten/discussie/
conclusie Zakelijk taalgebruik
Genuanceerd taalgebruik Primaire informatie: recente informatie uit nieuw
empirisch onderzoek
schrijfopdrachten
Op basis van: Wetenschappelijke bronnen Primaire > secundaire bronnen Basisbronnen Recente bronnen Anderstalige bronnen
Mix van types bronnen Sociaal-Wetenschappelijke bronnen Juridische bronnen/ beleidsdocumenten Statistische bronnen
Fysieke/gedrukte bronnen vs. Digitale/elektronische bronnen
Bronnen
Types van bronnen WAT? Sociaal-wetenschappelijke bronnen Juridische bronnen Overheidspublicaties : Internationale,
federale, regionale en lokale beleidsdocumenten
Statistische bronnen
Zoekheuristiek (ontsluiting) HOE? Catalogi Databanken Online (www)
Vindplaats WAAR? Bibliotheken: vakbibliotheken! Full-text online!!
Met licentie login Vrij consulteerbaar
BRONNENONTSLUITINGSMIDDELEN
Sociaal-wetenschappelijke bronnen
Sociaal-wetenschappelijke bronnen
Boeken Naslagwerken Handboeken en losbladige reeksen Readers : verzamelwerken Monografieën
Periodieken Kranten/dagbladen Algemene tijdschriften/weekbladen Populair-wetenschappelijke tijdschriften/week- of maanbladen Wetenschappelijke vaktijdschriften jaarboeken
Sociaal-wetenschappelijke bronnen
Onderzoeksliteratuur Onderzoeksrapporten Doctoraatsscripties congresbijdragen
Grijze literatuur
Zowel in fysieke/gedrukte als in digitale/elektronische
vorm
Naslagwerken
Encyclopedieën: wikipedia Niet gecontroleerd (peer-reviewed) Geen wetenschappelijke bron Niet als primaire bron gebruiken Wel ter verkenning van onderwerp, trefwoorden Deze trefwoorden dan ingeven in catalogi/databanken
wetenschappelijke publicaties
(Vak-)woordenboekenSociale kaart
overzicht van de voorzieningen in de welzijns- en gezondheidssector in Vlaanderen en Brussel
Handboeken
Behandelen op een systematische doch vaak onvolledige manier een bepaalde problematiek inleidend, overzicht en samenvatting
Meestal pedagogische instrumenten, minder geschikt als bron voor wetenschappelijk onderzoek. waardevol voor studenten die zich op een bepaald terrein willen
oriënteren of bruikbare informatie willen verzamelenOpgelet: verschil tussen handboek (gepubliceerd) en
cursus (niet-gepubliceerd)Vaak losbladig: actualiteitswaarde door aanvullingen
en correcties Bv. Handboek Groepspsychotherapie Voor een (limitatief) overzicht per domein (gezondheid en
geestelijke gezondheid), cf. bijlage vademecumgepersonaliseerd auteurschap
titel
auteurs
Readers (verzamelwerken)
Samengesteld door een redacteur/redactie die een aantal auteurs uitnodigt om rond een bepaald onderwerp een
bijdrage te leverenTaak van de redacteur/ redactie (red.) = initiatief nemen
voor de publicatie, verzamelen van de bijdragen, integreren van deze bijdragen in een logisch geheel (schrijven van inleiding en besluit) en technisch redactiewerk
De inhoud van de bijdragen in een reader correspondeert dus niet noodzakelijk met de visie die de redacteur(s) er zelf op nahoud(t)(en)
Gespecialiseerde en diepgaander van aard
Auteurs bijdrage
Redacteurs
verzamel-werk
Titelbijdrage
TitelVerzamel-
werk
Monografieën
Beperken zich tot één onderwerp Bv. autisme
Grondige uitdieping bieden dus geen overzicht van een vakgebied
Gepersonaliseerd auteurschap
Niet altijd wetenschappelijk
Periodieke uitgaven
Worden met een zekere regelmaat gepubliceerd dagelijks, wekelijks, maandelijks, tweemaandelijks...
Kranten/dagbladen > artikels Artikels, commentaren, opiniestukken Niet wetenschappelijk, vaak wel rapportage over
wetenschappelijk onderzoek Subjectief
Algemene bladen/tijdschriften > artikels Knack, Humo, P- Magazine
Periodieke uitgaven
Populair – wetenschappelijke tijdschriften> artikels Wetenschappelijke informatie vertalen naar breed
publiek Op zich niet wetenschappelijk Bv. Weliswaar, welzijnsmagazine voor Vlaanderen
Periodieke uitgaven
Wetenschappelijke vaktijdschriften > wetenschappelijke artikels Auteurs: wetenschappers, specialisten in een
vakgebied Diepgaander en gedetailleerder O.l.v. redactie: toetsing/ peer review Doelpubliek: wetenschappers, hoger opgeleiden,
studenten Anderstalige publicaties!
(Belgische) wetenschappelijke tijdschriften
Belgisch tijdschrift voor sociale zekerheidMaatwerk, vakblad voor maatschappelijk werkOns ErfdeelPersoneelsbeleidSociale interventie (Journal of Social Intervention:
theory and practice)Tijdschrift voor mediation en conflictmanagementTijdschrift voor de sociale sectorTijdschrift voor welzijnswerkTijdschrift voor sociologie
(Belgische) wetenschappelijke Tijdschriften
VIVES-collectie vakijdschriften (campus Kortrijk) Opmerking: beperkte collectie
Collecties universiteitsbibliotheken! Leuven Gent anderstalige tijdschriften!
Onderzoeksliteratuur
OnderzoeksrapportenCongresbijdragen en proceedingsStudiedagendoctoraatsscripties
Grijze literatuur
Niet gericht op (ruime) verspreiding
Vaak niet-gepubliceerd Publicaties van verenigingen, stichtingen,
universiteiten, bedrijven, overheidsinstellingen, …
rapporten, eindwerken, papers, nota's,
brochures, syllabi, verslagen, beleidsplannen, jaarverslagen, verenigingsperiodieken, nieuwsbrieven, bedrijfskranten, databoeken, handleidingen, ...
Ontsluitingsmiddelen
Catalogi fysieke en digitale bronnen LIMO Antilope
Databanken digitale bronnen (e-bronnen) E-boeken/E-books E-tijdschriften/E-journals > E-artikels Grotendeels doorzoekbaar via LIMO!!
Uitzonderingen!! Voor een optimaal zoekresultaat: opzoekingen in Limo
aanvullen met opzoekingen in databanken
Ontsluitingsmiddelen
On campus en off campus via stuiterproxy (VIVES-login) of http://desktop.vives.be Toegang (full-text) digitale inhoud
World Wide Web Toegang inhoud zonder login
Ontsluitingsmiddelen: boeken
Type bron Zoeken via
naslagwerken Online encyclopedieën, Van Dale woordenboeken databank on en off campus,Sociale kaart databank on en off campus
(Hand)boeken>hoofdstukken, verzamelwerken> bijdragen, monografieën
1) Limo2) Databank: springer e-books, ook Nederlandstalige e-books via Limo te raadplegen, on en off campus, voor een optimaal zoekresultaat: Limo combineren met rechtstreeks zoeken in springer3) Google-books: voor iedereen toegankelijk maar ook veel niet-wetenschappelijk materiaal
Ontsluitingsmiddelen: periodieken
Type bron Zoeken via
kranten www: websites van kranten en redactiesDatabank mediargus, zowel on- als off campus! Opgelet registratie on campus vereist!!
Algemene en populair-wetenschappelijke tijdschriften
Een aantal via Limo, de meesten via www: websites
vaktijdschriften 1) Limo maar aanbod fysieke/gedrukte artikels is nog onvolledig
2) Databanken: digitale collectie- Nederlandstalig: springer- Engelstalige: EBSCO:
academic search elite, Science direct, Web of science: doorzoekbaar via Limo, voor optimaal zoekresultaat afzonderlijk doorzoeken, Opgelet: Engelstalige trefwoorden
Ontsluitingsmiddelen: periodieken
Type bron Zoeken via
vaktijdschriften 3) www: sagepublicaties, Oxford Journals : off campus via login, google scholar
E-tijdschriften/E-journals
Overzicht sociaal agogisch werkO.a. Belgisch tijdschrift voor sociale zekerheidDe gids op maatschappelijk gebiedMaatwerk, vakblad voor maatschappelijk werk
(fulltext via Springerlink)Sociale interventie (Journal of Social Intervention:
theory and practice)Tijdschrift voor mediation en conflictmanagement
(full-text, wachtwoord balie bibliotheek)…
Ontsluitingsmiddelen: onderzoeksliteratuur
Limo: geavanceerd zoeken Lirias Onderzoeksoutput KuLeuven
Databank: HBO kennisdatabank
Ontsluitingsmiddelen grijze literatuur
Limo: rapporten, jaarverslagen, eindwerkenWebsites van overheidsdiensten, -
instellingen, organisaties
BRONNENONTSLUITINGSMIDDELEN
Juridische bronnen
Juridische bronnen
Regelgeving (+ Parlementaire documenten)
Jurisprudentie of rechtspraak
Doctrine of rechtsleer (sociaal-wetenschappelijk)
Regelgeving
de grondwet wetten in strikte of formele zin decreten, ordonnanties Koninklijke besluiten op grond van bijzondere machten of
uitgevaardigd ter uitvoering van (opdracht)wetten besluiten en verordeningen van gemeenschaps- en
gewestregeringen ministeriële besluiten provinciale en gemeentelijke verordeningen en reglementen internationale verdragen en beslissingen van internationale en
supranationale instellingen C.A.O.'s die bindend werden verklaard, beslissingen van paritaire
comités en van allerlei overheidsdiensten en –instellingen omzendbrieven (!): enkel voor wie hen bindt
Parlementaire documenten (federaal, regionaal, supranationaal vlak)
• Parlementaire Stukken alle documenten die tot stand kwamen bij de
voorgeschiedenis van de wet of bij de uitwerking van ontwerpen/-voorstellen van wet/decreet memorie van toelichting advies van de afdeling wetgeving van de Raad van State verslagen van de commissies amendementen en de tekst zoals aangenomen door de
Kamer/Senaat/Vlaams Parlement
• Parlementaire Handelingen• volledig en woordelijk verslag van de besprekingen en van
de stemmingen, alsook van de mondelinge vragen in de wetgevende kamers/raden/parlementen
Parlementaire documenten (federaal, regionaal, supranationaal vlak)
• Beknopt verslag van de Handelingen der Wetgevende Kamers
• Bevat onder de vorm van samenvattingen en als voorlopig proces-verbaal, de besprekingen en de stemmingen in de vergaderingen van de wetgevende parlementen
• Vragen en Antwoorden • Schriftelijke vragen gesteld aan een lid van de regering
of van een deelregering, die binnen de 20 dagen (Kamer) of 14 dagen (Senaat) dienen beantwoord te worden en opgenomen (met de vraag)
Rechtspraak
De interpretatie van de rechtsregels zoals die tot uiting komt in de beslissingen van hoven en rechtbanken naar aanleiding van de toepassingen van de abstracte wet op concrete gevallen.
De rechtspraak neemt de vorm aan van vonnissen en arresten
Rechtsleer
Het geheel van geschriften die juridische onderwerpen behandelen op een theoretische en systematische wijze.
Nemen de vorm aan van boeken, verzamelwerken, tijdschriftartikelen en annotaties
Ontsluitingsmiddelen regelgeving
Belgisch Staatsblad (databank wetgevingsindex) en justel (databank wetgevingsindex + databank geconsolideerde wetgeving)
Belgielex (kruispuntbank wetgeving) Overzicht van wetgeving/parlementaire
voorbereiding/rechtspraak
Juriwel: de Vlaamse welzijns,- gezondheids- en gezinsregelgeving
Rechtslinks
Ontsluitingsmiddelen regelgeving
Federale overheidsdiensten FOD Binnenlandse zaken
Domeinen: veiligheid en preventie (politionele veiligheid, private veiligheid, integrale veiligheid), civiele veiligheid, crisiscentrum, vreemdelingen, vluchtelingen en staatlozen
FOD Mobiliteit en vervoer Verkeersveiligheid
FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg het evenwicht tussen werknemers en werkgevers in hun
arbeidsverhouding, welzijn en diversiteit op het werk FOD Sociale zekerheid
alle wetgeving die bijdraagt tot een betere sociale bescherming van de burgers, sociale rechten, rechtvaardig en doeltreffend solidariteitssysteem
Ontsluitingsmiddelen regelgeving
Federale overheidsdiensten FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselket
en en Leefmilieu Gezondheidszorg
FOD justitie Gevangenissen, justitiehuizen, veiligheid en
criminaliteit, bemiddeling, strafrechtelijke uitspraken en gevolgen
Programmatorische overheidsdiensten POD Maatschappelijke Integratie, Armoedebestrijdi
ng en Sociale Economie beleid voor maatschappelijke integratie
Ontsluitingsmiddelen regelgeving
Regionale overheidsdiensten Regionale overheid Vlaanderen
Gezin, welzijn en gezondheid Cultuur, sport en vrije tijd (jeugd) Economie en werk onderwijs
Lokale overheidsdiensten VVSG
Koepelorganisatie van de Vlaamse gemeentebesturen en OCMW's, nieuws, publicaties en projecten
Sociaal beleid, welzijnsvoorzieningen, veiligheid
Ontsluitingsmiddelen parlementaire voorbereiding
TIP: samenvatting parlementaire voorbereiding in voetnoot wet (Belgisch Staatsblad)
Sinds 1995: Federaal parlement Kamer Senaat www.vlaamsparlement.be www.pcf.be www.bruparl.irisnet.be www.parlement.wallonie.be
Overzicht: Belgielex (kruispuntbank wetgeving) Overzicht van wetgeving/parlementaire
voorbereiding/rechtspraak
Ontsluitingsmiddelen: rechtspraak
juridatOverzicht : belgielexEuropees Hof voor de Rechten van de Mens
Ontsluitingsmiddelen rechtsleer
Vaktijdschriften (ook juridische) via databanken en Limo
Websites federale, regionale en lokale overheden
Statistische bronnen
Statistische bronnen
Kwantitatieve gegevens (cijfermateriaal) Ruwe data (primaire bron) Bewerkte data (secundaire bron)
Geen onsluitingsmiddelen Cijfers zoeken = weten waar deze zich bevinden!
Lokale, Regionale en Federale statistieken
Speciale categorie: gerechtelijke statistieken, strafuitvoeringsstatistieken, jongeren …
Lokale statistieken
www.lokalestatistieken.be
Samenwerkingsverband tussen VVSG Steundienst voor het Algemeen Regeringsbeleid Agentschap voor Binnenlands Bestuur Vereniging van Vlaamse Provincies
Lokale statistieken
Cijfermateriaal over Arbeidsmarkt Cultuur (jeugd) Demografie Mobliteit Onderwijs en vorming Welzijn en kansarmoede wonen
Regionale statistieken
Studiedienst Vlaamse regering Cijfers, statistieken en onderzoeken over Vlaanderen De Studiedienst van de Vlaamse Regering doet onderzoek
rond demografische, sociaal-maatschappelijke en macro-economische thema's in Vlaanderen Cijfers m.b.t. gezondheid, welzijn en kansarmoede De SCV-survey 'Sociaal-culturele verschuivingen in
Vlaanderen' Onderzoeken over demografie en sociaal-maatschappelijke
thema’s
Andere belangrijke websites vlaanderen
Jongeren en welzijn Vlaams agentschap zorg en gezondheid Vlaams agentschap personen met een handicap
Federale statistieken
Statistics BelgiumAlgemene Directie Statistiek en Economische
Informatie 6 hoofdthema’s
Bevolking Arbeidsmarkt en levensomstandigheden Economie Verkeer en vervoer Leefmilieu energie
Federale statistieken
Overheidsdiensten FOD Sociale Zekerheid (www.socialsecurity.fgov.be) FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg
(www.werk.belgie.be) FOD Volkgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en leefmilieu
(www.health.fgov.be) FOD Binnenlandse Zaken (www.ibz.be) FOD Justitie (www.just.fgov.be)
Statistieken in jaarverslagen Dienst strafrechterlijk beleid
FOD Mobiliteit (www.mobilit.fgov.be) BIVV (www.bivv.be)
Speciale statistieken
Politiestatistieken Website federale politie/criminaliteit
Veiligheidsmonitor Website federale politie/publicaties
Gerechtelijke statistieken Straftoemeting (veroordelingsstatistiek, activiteiten hoven en
rechtbanken): dienst voor strafrechtelijk beleid Parketstatistiek (bemiddeling in strafzaken (justitiehuizen),
herstelrecht en -bemiddeling (vzw Suggnomé) NICC (Nationaal Instituut voor Criminalistiek en Criminologie)
Strafuitvoeringsstatistieken Penitentiaire statistiek via FOD
justitie/gevangenissenhttp://justitie.belgium.be/nl/themas_en_dossiers/gevangenissen/
NICC
‘speciale categorie’
Jongeren en criminaliteit Bijzonder jeugdbijstand JOP (jeugdonderzoeksplatform)
JOP-monitor NICC Jongeren en welzijn
Zoektips
Demofilmpjes toledo/bibliotheek
cursus
http://sadan.wikidot.com/Hoofdmenu bronnen/secundaire informatie:
link naar vademecum en ptt