Infomap voor koren

Versie 1, 18 September 2015

INHOUD !

KOOR&STEM, dé organisatie voor vocale muziek !

1. Waar staan we voor? 2. Professioneel team 3. Bestuurs- en adviesorganen 4. Provinciale afdelingen

• Koor&Stem Antwerpen • Koor&Stem Limburg • Koor&Stem Oost-Vlaanderen • Koor&Stem Vlaams-Brabant • Koor&Stem West-Vlaanderen

5. Jongerenwerking

JE HOORT ERBIJ !1. Aansluiten bij Koor&Stem brengt op:

over de voordelen van het lidmaatschap

ER ZIT MUZIEK IN ZINGEN !1. Tips voor een dynamische koorwerking 2. Tips voor het starten van een kinderkoor

3. Wegwijs in koordirectie 4. Hoe vind ik een goede dirigent voor mijn koor? 5. Verbetering van de artistieke kwaliteit:

koorcoaching 6. Hoe omgaan met mensen met beperkingen

in mijn koor UITBREIDING VAN JE REPERTOIRE !

1. Een bezoekje waard: de bibliotheek van Koor&Stem

2. Koormuziek kopen: de bestelservice en webshop van Koor&Stem

WAT BRENG IK IN ORDE: ADMINISTRATIE EN ORGANISATIE !

1. Ledenadministratie bij Koor&Stem (update volgt in september 2015)

2. Wat is een feitelijke vereniging / een vzw? 3. Een verzekering voor je koor. Een maximale

bescherming van zangers en bestuursleden 4. Brand in Mokum. Het belang van een juridisch

statuut

5. De vergoeding van je dirigent of muzikale begeleider. Wegwijs in betalingsmogelijkheden

6. Het ABC van SEMU en SABAM ZINGEN: EEN FINANCIEEL GEZONDE ACTIVITEIT !

1. Fondsenwerving voor koren 2. Aandachtspunten bij fondsenwerving 3. Waarop moet je letten bij het schrijven van een

subsidiedossier?

MEDIA en COMMUNICATIE !

1. Tips voor een goede communicatie 2. Uit in Vlaanderen 3. Sociale media voor je koor ! !

COLLEGA’S IN HET VELD !

1. Binnenlands netwerk 2. Buitenlands netwerk

Koor&Stem // Media en communicatie // 2

Zingen. Leren. Leren zingen. Om je zingende aspiraties een extra zetje te geven, kun je bij Koor&Stem terecht, de organisatie voor vocale muziek. Koor&Stem ondersteunt iedereen die zingt, brengt zingende mensen samen, promoot het koorleven, en doet dat voor iedereen. Want voor alle mensen geldt: zingen is leuk, leren is leuk, leren zingen is leuk. Maar… wat doet Koor&Stem precies? En wat heb je eraan? Maak kennis met de activiteiten van Koor&Stem. !!!Koorwerking is onze kerntaak Vlaanderen kent bijzonder veel koren, van klein tot groot, van uiterst lokaal tot bijzonder internationaal, van aarzelend-beginnend tot gesofisticeerd-professioneel. Koor&Stem helpt al die koren bij het ontwikkelen van hun competenties. Allerlei activiteiten – denk aan opleidingen van dirigenten, workshops over repertoirekeuze, koorcoaching, advies over subsidies en auteursrechten – helpen koren om beter te zingen en dat met nog meer plezier te doen. Koor&Stem heeft daarbij een duidelijk doel: de kwaliteit van het zingen verbeteren. !Ontmoeten en leren Koren verdienen natuurlijk ook een podium: het is de plaats bij uitstek waar koren elkaar kunnen ontmoeten. Koor&Stem neemt concrete initiatieven om lokale, nationale en internationale koorontmoetingen te organiseren. In cursussen en workshops kun je daarnaast andere koren en leden van Koor&Stem ontmoeten om van en met elkaar te leren. Ook via de sociale media van Koor&Stem ontmoeten zangers, dirigenten en geïnteresseerden elkaar. !Jong geleerd … Zingen zit in de genen van elk kind. Dat aangeboren zangtalent kun je maar het beste koesteren en vertroetelen. Koor&Stem wil helpen om dat talent bij kinderen en jongeren te ontdekken en helpen ontwikkelen: zangdagen en –weken voor kinderen en jongeren, educatieve zangprojecten op scholen, jaarcursussen ‘zingen met kinderen’ en tal van andere

activiteiten moeten ervoor zorgen dat alle kinderen en jongeren kennis kunnen maken met zingen in groep op een fijne en kwalitatieve manier. Op verschillende momenten brengt Koor&Stem die kinderen jeugdkoren samen en laat de kinderen en jongeren niet alleen horen, maar ook zien. Tijdens die evenementen helpt Koor&Stem jongeren om repertoire en ervaringen uit te wisselen. !Iedereen mag meedoen Zingen in groep is een sociale activiteit die geen grenzen of sociale beperkingen kent: iedereen kan zingen. In groep zingen is de beste lijm om mensen van verschillende achtergronden samen te brengen en te houden. Inclusie van kansengroepen en sociale diversiteit vormen daarom een speerpunt in het beleid van Koor&Stem. Koor&Stem ontwikkelt verschillende projecten die bruggen slaan tussen mensen met en zonder beperkingen, laat mensen uit verschillende generaties met elkaar zingen en brengt mensen uit allerlei culturen samen. Daarvoor werkt Koor&Stem nauw samen met experten uit die domeinen. !Koorrepertoire: erfgoed en nieuw koormateriaal Koren zingen graag regelmatig nieuw repertoire. Koor&Stem geeft daarom bestaand en nieuw koormateriaal uit voor tal van doelgroepen. Onze uitgaven bundelen interessante koormuziek uit binnen- en buitenland, met speciale aandacht voor talentvolle componisten uit Vlaanderen, en zijn te koop via onze webshop. De uitgave van een nieuwe koorbundel is meestal gekoppeld aan workshops, cursussen of een artistiek traject waarop koren en zangers kunnen intekenen. Uiteraard heeft Koor&Stem ook oog voor het muzikale erfgoed in de koorwereld. In de

Koor&Stem // Koor&Stem, dé organisatie voor vocale muziek // 1

bibliotheek van Koor&Stem vind je een schat aan koorliteratuur uit de hele wereld. !Informatie en advies Bij Koor&Stem kun je terecht met al je vragen over koor en zingen: waarop moet je letten bij de oprichting van een koor, hoe zoek je een dirigent of een zangcoach, welk repertoire is geschikt voor je koor, waarom is het belangrijk verzekerd te zijn, wat zijn de regels van het auteursrecht, hoe regel je de vergoedingen binnen het koor, wat zijn geschikte subsidiekanalen, enz. Een team van professionele medewerkers en vrijwilligers staat klaar om al je vragen te beantwoorden. !Kom gerust eens bij ons langs, bel ons of mail ons: je bent welkom.


Het team achter Koor&Stem Er staat bij Koor&Stem een enthousiast team van professionele medewerkers en onmisbare vrijwilligers voor je klaar om al je vragen over koor en koorwerking te beantwoorden. We stellen ze hier kort aan je voor. Ze zijn te bereiken tijdens kantooruren op onderstaande telefoonnummers en e-mailadressen.

!Onze koorconsulenten: een artistiek aanbod op maat van je koor

Onze koorconsulenten zijn het aanspreekpunt voor wie vragen heeft over geschikt repertoire, een nieuw artistiek traject voor je koor, vorming voor dirigenten en koorzangers of andere artistieke en organisatorische aspecten van het koorleven. Ook voor vragen over bijv. koorprojecten, workshops, zingen op de lagere school en publieke zangevenementen kun je bij hen terecht. Koorcoaching bekleedt een speciale plaats in het vormingsaanbod van Koor&Stem. In samenspraak met


Boven v.l.n.r. Lucille Lamaker, Erik Demarbaix, Jan Stofferis, Koenraad De Meulder, Dimitry Goethals Onder v.l.n.r. Marleen Moortgat, Claudine Martens, Merna Habip, Ilse De Cuyper, Liesbeth Segers, Tessa Janssen (foto van december 2013)

onze koorconsulenten wordt elke koorcoaching op maat gemaakt van je koor. Erik Demarbaix is je aanspreekpersoon voor algemene vragen over vorming, dirigentenopleidingen en koorcoaching. Dimitry Goethals is verantwoordelijk voor veel van onze projecten, met name die op het gebied van zingen met kinderen en inclusie. Marleen Moortgat richt zich daarnaast vooral op kinderen jeugdkoren, terwijl Klaartje Tas gespecialiseerd is in liturgische koormuziek (o.a. de opleiding voor dirigenten kerkmuziek). !!Contactgegevens: Erik Demarbaix, 03 237 96 43, [email protected] Dimitry Goethals, 03 237 96 43, [email protected] Marleen Moortgat (Koor&Stem Gent), 09 220 24 84, [email protected] Klaartje Tas (Koor&Stem Leuven), 016 85 24 44, klaartje. [email protected] !!Bibliotheek en repertoire-advies voor je koor Onze bibliotheek bevat een schat aan informatie voor koren en dirigenten: zo hebben we o.a. meer dan 170.000 partituren, meer dan 4.000 gecatalogiseerde artikelen en 15.000 gecatalogiseerde cd-opnames. We houden de ontwikkelingen in de koorliteratuur op de voet bij en kopen regelmatig nieuw repertoire aan. Ook geven we geregeld zelf nieuwe kooruitgaven uit. De bibliotheek wordt gecoördineerd door Liesbeth Segers. Zij is ook verantwoordelijk voor alle partituuruitgaven zoals de liedbundels bij projecten en de koorpagina’s die bij StemBand verschijnen. Liesbeth wordt bijgestaan door een team van onontbeerlijke vrijwilligers die helpen om de collectie toegankelijk te maken voor de koorwereld: Johan De Lombaert, Rita Coeck en Rob Gillé. Johan De Lombaert geeft ook repertoireadvies. Rita Coeck geeft je alle informatie over ontleningen en bestellingen van Koor&Stem uitgaven. Rob Gillé zorgt voor de digitale ontsluiting van de partituren uit de bibliotheek. Marleen Moortgat en Klaartje Tas zijn je aanspreekpunt voor onze bibliotheken in Gent en Leuven. !Contactgegevens: Liesbeth Segers, 03 237 96 43, [email protected] Johan De Lombaert, 03 237 96 43, [email protected] (aanwezig op maandag, woensdag en vrijdag) Rita Coeck, 03 237 96 43, [email protected] Rob Gillé, [email protected] Marleen Moortgat (bibliotheek Koor&Stem Gent), 09 220 24 84, [email protected] Klaartje Tas (bibliotheek Koor&Stem Leuven), 016 85 24 44, [email protected] !!

!Een blik op de koorwereld via onze communicatie-kanalen ‘Vocale muziek’ en ‘koorzang’ zijn ruime begrippen. Vandaar dat we ook kiezen voor een ruime communicatie over vocale muziek en koorzang via heel verschillende communicatiekanalen, zoals ons tijdschrift Stemband magazine, onze websites en de sociale media. Via al die kanalen willen we zang, koor, koormuziek en onze activiteiten bekender en geliefder maken bij het grote publiek. Heb je vragen over één van deze onderwerpen, neem dan contact op met Jan Stofferis. Voor vragen over de liturgische nieuwsbrief kan je terecht bij Klaartje Tas. !Contactgegevens: Jan Stofferis, 03 237 96 43, [email protected]. Stuur je persberichten naar [email protected] Klaartje Tas (liturgische nieuwsbrief), 016 85 24 44, [email protected] !!Secretariaat: ondersteuning op allerlei vlakken Onze secretariaatsmedewerkers verzorgen het onthaal bij Koor&Stem. Ook coördineren en verwerken zij o.a. het elektronische ledenbeheer en de database, de kooraansluitingen, adreswijzigingen voor aansluitingen en abonnementen, online registraties en inschrijvingen, verzekeringen en betalingen. Zij geven tevens organisatorische en logistieke ondersteuning voor evenementen van Koor&Stem. Ilse De Cuyper is je aanspreekpersoon voor verzekeringskwesties en betalingen, terwijl Tessa Janssen al je vragen over het ledenbeheer en de database kan beantwoorden. Roseline Mosengo geeft algemene organisatorische en administratieve ondersteuning. !Contactgegevens: Ilse De Cuyper, Coördinator secretariaat 03 237 96 43, [email protected] (aanwezig op maandag, donderdag en vrijdag) Tessa Janssen, Administratief medewerker, 03 237 96 43, [email protected] / [email protected] Roseline Mosengo, Administratief medewerker, 03 237 96 43, [email protected] (aanwezig op woensdagmiddag, donderdag en vrijdag) !!!


!Algemene leiding De algemene leiding en coördinatie van Koor&Stem is in handen van Koenraad De Meulder. Hij werkt daarvoor nauw samen met de Raad van Bestuur en de Algemene Vergadering van Koor&Stem. Hij wordt bijgestaan door Lucille Lamaker. Zij is o.a. mede verantwoordelijk voor de voorbereiding, verslaggeving en opvolging van de (bestuurs)vergaderingen en doet algemene coördinerende taken zoals het agendabeheer en de jaarplanning van Koor&Stem.

Zowel Koenraad De Meulder als Lucille Lamaker doen tevens voorbereidend werk voor nationale en internationale koorprojecten. Koenraad De Meulder volgt daarnaast ook het financiële beleid en het personeelsbeleid van Koor&Stem op. Hij wordt daarbij bijgestaan door Ilse De Cuyper. !Contactgegevens: Koenraad De Meulder, Directeur, 03 237 96 43, [email protected] Lucille Lamaker, Directie-assistent, 03 237 96 43, [email protected]. Ilse De Cuyper, Coördinator secretariaat, 03 237 96 43, [email protected] (aanwezig op maandag, donderdag en vrijdag) !


Bestuurs- en adviesorganen !!!Algemene Vergadering De Algemene Vergadering is het hoogste bestuursorgaan van Koor&Stem. In de Algemene Vergadering hebben verschillende experts uit het Vlaamse koorleven zitting. De Algemene Vergadering vergadert twee keer per jaar en beslist o.a. over de jaarplannen, jaarverslagen, begrotingen, afrekeningen en andere statutaire aangelegenheden van Koor&Stem. !In de Algemene Vergadering hebben zitting: » Marleen Annemans » Urbain Van Asch » Isabella Bikkembergs » Sofie Brockmans » Inez Carsauw » Geert Declerck » Stefaan Desmarault » Carl Van Eyndhoven » Theo Gielen » Sabine Haenebalcke » Ivo Jacobs » Marieke Missinne » Michaël Scheck » Paul Schollaert » Jean Smeets » Jo Suykerbuyk » Ignace Thevelein » Jos Venken » Maurice Verniers » Kristien Vrancken » Kristiaan Wittevrongel !Raad van Bestuur Uit de Algemene Vergadering worden de leden van de Raad van Bestuur gekozen. De Raad van Bestuur speelt een belangrijke rol in de visie- en beleidsontwikkeling van Koor&Stem. Daarnaast is de Raad van Bestuur verantwoordelijk voor de voorbereiding van de jaarplannen, jaarverslagen, begrotingen, afrekeningen en andere statutaire aangelegenheden van Koor&Stem. !In de Raad van Bestuur hebben zitting: » Urbain Van Asch » Sofie Brockmans » Inez Carsauw » Carl Van Eyndhoven, voorzitter

» Jean Smeets » Ignace Thevelein » Kristien Vrancken » Kristiaan Wittevrongel !!!Adviesorganen Een organisatie als Koor&Stem kan niet functioneren zonder de kennis en ervaring van experts in bepaalde onderwerpen of in het omgaan met bepaalde groepen. Gelukkig zijn er heel wat experts die hun expertise vrijwillig ter beschikking stellen van Koor&Stem. Die experts zijn o.a. actief bij de samenstelling van ons StemBand magazine, in VOXtase, de jongerenwerking van Koor&Stem en in de werkgroepen kinderen/kinderkoren en koorwerking. !!


Provinciale afdelingen Koor&Stem is een vereniging. Wij vinden het dan ook belangrijk om samen met onze leden Koor&Stem verder vorm te geven. Dat doen we onder andere met de inzet van onze vijf provinciale afdelingen waarin vrijwilligers allerlei taken met verve en enthousiasme oppakken. Zij organiseren en ondersteunen een brede waaier aan activiteiten, zoals cursussen voor kinderen, jongeren en volwassenen, initiatiecursussen voor dirigenten, koorbrunches voor koorbesturen, koorontmoetingen en koorateliers, liturgische zangavonden, regionale koorprojecten, zangdagen op scholen en provinciale koortoernooien. Alle activiteiten zijn afgestemd op de behoeften van de koren uit de eigen regio. !!!Wil je weten wat er in jouw regio staat te gebeuren, dan kun je altijd contact opnemen met de secretaris van Koor&Stem in jouw provincie. Hier zijn de contactgegevens: !Koor&Stem Limburg » Jos Venken, voorzitter » Goedele Schepers, secretaris » [email protected] » Website: koorenstemlimburg.be !Koor&Stem Vlaams-Brabant » Lou Van Cleynenbreugel, voorzitter » Katleen De Vos, secretaris » [email protected] !Koor&Stem Antwerpen » Anne Halffman, voorzitter » Anita Croon, secretaris » [email protected] !Koor&Stem Oost-Vlaanderen » Marieke Missinne, voorzitter » Maja Simoens, secretaris » [email protected] !

Koor&Stem West-Vlaanderen » Ignace Thevelein, voorzitter » Geert Declerck, secretaris » [email protected] » Website: www.koorenstemwestvlaanderen.be !


mailto:[email protected]

http://koorenstemlimburg.be/



http://[email protected]


http://www.koorenstemwestvlaanderen.be/index/home.html

KOOR&STEM ANTWERPEN !Koor&Stem Antwerpen heeft als doel de koren uit onze provincie op verschillende vlakken te ondersteunen en te stimuleren: organisatorisch, technisch en muzikaal. Zij stelt haar programma samen, rekening houdend met de noden en inbreng van haar koren. !!!Ondersteuning dirigenten !Koor&Stem Antwerpen organiseert jaarlijks een cursusdag voor koordirigenten. De cursusdag is ook open voor leraren uit het basisonderwijs en van academies. Bij deze cursus wordt de basis gelegd op het gebied van slagtechniek, stemvorming en inzicht in de partituur. Daarbij houden we uiteraard rekening met het niveau van de deelnemers. !Ondersteuning Kinder- en Jeugdkoren !Onze kinderen jeugdkoren verdienen alle aandacht. We zijn daarom steeds op zoek naar nieuwe projecten om onze jeugd aan het zingen te krijgen. We moedigen projecten en initiatieven voor de jeugd aan en ondersteunen deze ook financieel. !Stimulansen op het gebied van Repertoire !Elk jaar worden verschillende wokshops georganiseerd om nieuw repertoire te leren kennen. Een greep uit ons programma: • Nieuwe ideeën voor kerstrepertoire • Vlaamse componisten • Scandinavische muziek !Daarnaast organiseren we elk jaar een koorontmoeting met bekend repertoire. Zo organiseren we o.a. de uitvoering van de Deutsche Messe van Schubert tijdens een misviering in de Carolus Borremeuskerk in Antwerpen. !Elkaar Ontmoeten in het Koorcafé

!Koor&Stem Antwerpen wil dicht bij de plaatselijke koren staan en richt daarvoor twee maal per jaar een zgn. ‘koorcafé’ in waar koren elkaar kunnen ontmoeten en kunnen netwerken. Per regio worden alle koren uitgenodigd onder het motto: ‘ken je buur’. Dergelijke ontmoetingen zijn een stimulans naar samenwerking, uitwisseling van ervaringen, programmatie en repertoire. !Financiële ondersteuning !Voor grotere projecten en/of samenwerking met andere koren kunnen koren uit de provincie Antwerpen een aanvraag indienen voor financiële ondersteuning. Het project moet wel tijdig worden ingediend. De voorwaarden worden op aanvraag toegestuurd. Voorbeelden van projecten waarvoor ondersteuning kan worden gegeven zijn: een minikorenfestival en een samenwerking met koren, de gemeente of andere culturele organisaties. !Contactgegevens !Koor&Stem Antwerpen is te bereiken via het mailadres [email protected]. Voorzitter: mevr. Anne Halffman Secretaris: mevr. Anita Croon !

Koor&Stem Limburg !Koor&Stem Limburg werkt cursussen en projecten uit die afgestemd zijn op de behoeften van de koren uit de eigen regio. De afdeling werkt daarnaast ook actief mee aan projecten die door Koor&Stem ontwikkeld worden. De meest actuele informatie van Koor&Stem Limburg is te vinden op de website www.koorenstemlimburg.be !

Opleiding dirigenten Koor&Stem Limburg organiseert jaarlijks een cursus koordirectie voor zowel beginners als gevorderden. De cursussen zijn bedoeld voor beginnende dirigenten en repetitoren die zich willen bekwamen in het dirigeren. Ook dirigenten met ervaring die zich verder willen bijscholen, zijn welkom. De cursus speelt zo persoonlijk mogelijk in op het niveau van de cursisten. !Werking van kinderen jeugdkoren Reeds meer dan dertig jaar organiseert de provinciale afdeling jaarlijks een koorweekend voor kinderen. Muzikale verrijking van zangtechniek en repertoire wordt evenwichtig afgewisseld met artistieke en sportieve ontspanning in een sfeer van stimulerende vriendschapsvorming. Sinds 2013 wordt parallel gewerkt met een programma voor jeugdkoren. !Internationale oriëntering Om de blik en ervaring te verruimen wordt regelmatig een zangweekend georganiseerd met een gerenommeerd buitenlands componist of deskundige. Zo konden de Limburgse koren kennis maken met de persoon en/of het werk van o.a. Trang Kwang Hai, Robert Sund, Gabor Hollerung, Lone Larsen, Bob Chilcott en John Rutter. !Financiële ondersteuning Om koren te ondersteunen in hun groei naar steeds betere artistieke realisaties en sociale cohesie ondersteunt Koor&Stem Limburg de zogenaamde koorontmoetingen. Bij samenwerking van minimum vijf koren, waarvan minstens enkele aangesloten zijn bij Koor&Stem, ontvangt het organiserende koor een

financiële ondersteuning. Naast de aparte optredens is er samenzang. De dirigenten kunnen vrijblijvend een artistieke beoordeling over hun optreden vragen aan een gekwalificeerde koorconsulent. !Materiële ondersteuning Om de koren ook materieel te ondersteunen heeft Koor&Stem Limburg een piano en een gemakkelijk hanteerbare concerttribune aangeschaft die door koren kan worden geleend. De voorwaarden voor ontlening staan op de website. !Brunch Onze provinciale afdeling nam het initiatief om afgevaardigden van het koorbestuur en dirigenten uit te nodigen op een brunch. Naast informatie en vorming is er ruimte voor vraagstelling en ervaringsuitwisseling. Raadpleeg voor de datum van de volgende brunch de website. !Festivals en wedstrijden De provinciale afdeling steunt en werkt samen met twee internationaal zeer hoog aangeschreven koorevenementen: het Europees Muziekfestival voor de Jeugd in Neerpelt en de Internationale Koorwedstrijd van Vlaanderen Maasmechelen.

!Contactgegevens Koor&Stem Limburg is te bereiken via het mailadres [email protected]. Voorzitter: dhr. Jos Venken Secretaris: mevr. Goedele Schepers !Alle informatie is ook te vinden op koorenstemlimburg.be


http://koorenstemlimburg.be/

Koor&Stem Oost-Vlaanderen !Koor&Stem Oost-Vlaanderen biedt de Oost-Vlaamse koren ondersteuning via een breed scala aan activiteiten: dirigentencursussen, koorrondes, ontmoetingsactiviteiten en pretoernooien. Hieronder lichten we deze activiteiten kort toe. !

DIRIGENTENCURSUS Eenmaal per jaar organiseert Koor&Stem Oost-Vlaanderen een dirigentencursus met twee professionele docenten. Die cursus is bedoeld voor ofwel kinderkoor- en jeugdkoordirigenten ofwel voor dirigenten van een gemengd koor. De cursus omvat vier sessies van telkens drie uur met slagtechnische oefeningen en koorstemvorming vanuit een gevarieerd repertoire. Tijdens de laatste sessie krijgen de cursisten een unieke kans om de nieuw verworven vaardigheden verder te verfijnen door deze in praktijk te brengen voor een echt koor. !OPSTART EN PROMOTIE VAN NIEUWE KOREN Kinderen en jeugdigen zijn dé toekomst van het koorleven. Koor&Stem Oost-Vlaanderen kiest er daarom voor om het samen zingen en het in koor zingen specifiek bij deze doelgroep te promoten. Denk je eraan om met een kinderkoor, knapenkoor of jeugdkoor te starten? Koor&Stem Oost-Vlaanderen wil Oost-Vlaamse koren ondersteunen, coachen, persoonlijk advies geven en komt graag luisteren naar repetities, optredens of concerten. !ONTMOETINGEN MET KOREN EN DIRIGENTEN en VOCALE SOLISTEN

Wij waarderen de inzet en de werking van alle koren in onze provincie en helpen graag bij de lokale koorwerking. Het interesseert ons om jullie creatieve ideeën te kennen of ervaringen met jullie uit te wisselen. Hou je ons op de hoogte van jullie concerten of speciale vieringen? Op uitnodiging komen wij met plezier luisteren. Daarnaast krijg je zeker een uitnodiging voor een ontmoeting in ons koorcafé of op onze koorbrunch !KOORRONDE in een regio De koorrondes zijn een jaarlijks terugkerend, gratis evenement. Koor&Stem Oost-Vlaanderen stelt zich als doel een ontmoeting en verbinding tussen verschillende partners binnen het koorleven Oost-Vlaanderen te faciliteren. Voor een koorronde nodigen we alle Oost-Vlaamse koren – jong en oud -, uit, alsook geïnteresseerde zangers, kinderen en jeugdigen van samenzangklassen, schoolkoren en vocale ensembles. Dit koorevenement vindt plaats op een zaterdagnamiddag in samenwerking met de plaatselijke muziekacademie, de dienst cultuur en professionele dirigenten en muzikanten. We maken er samen een onvergetelijke muzikale happening van met spetterende samenzang, workshops met nieuw repertoire voor kinderkoor, jeugdkoor en gemengd koor. !ONDERSTEUNING van PROJECTEN Wil je samenwerken met een ander koor of een (ver)nieuw(end) project op touw zetten? Voldoet je project aan een aantal vastgelegde voorwaarden? Dan kun je een

projectwegwijzer opvragen en indienen. Zie: www.koorenstem.be/subsidies

!PRETOERNOOI i.s.m. provincie Oost-Vlaanderen, dienst cultuur Nieuwe koren kunnen bij de voorzitter van Koor&Stem Oost-Vlaanderen een aanvraag indienen om deel te nemen aan het jaarlijkse pretoernooi. Het koor bereidt een gevarieerd programma voor op maat van het koor. Na het optreden op dit toernooi krijgt de dirigent muzikaal advies van een ervaren jury. Het koor en zijn dirigent kunnen zich daarna verder bekwamen en binnen de twee jaar deelnemen aan de provinciale koorzangtoernooien. Het koor ontvangt dan een financiële tussenkomst van de provincie Oost-Vlaanderen. !Contactgegevens Koor&Stem Oost-Vlaanderen is te bereiken via het mailadres [email protected]. Voorzitter: mevr. Marieke Missinne, [email protected] Secretaris: mevr. Majo Simoens, [email protected]

http://www.koorenstem.be/subsidies




Koor&Stem Vlaams-Brabant !Koor&Stem Vlaams-Brabant ondersteunt de koren uit Vlaams-Brabant en organiseert jaarlijks heel wat activiteiten, waaronder dirigentencursussen, koorateliers en korenontmoetingen. We maken ons ook sterk voor het zingen met kinderen op school. Hieronder lichten we deze activiteiten kort toe. !

DIRIGENTENCURSUS Viermaal per jaar organiseert Koor&Stem Vlaams-Brabant een dirigentencursus met een professionele docenten. De cursus is bedoeld voor dirigenten die zich op verschillende gebieden van koordirectie willen bijscholen, zoals slagtechniek, stemvorming en repertoire. Aangezien er gewerkt wordt met kleine groepen, komen de individuele behoeftes van de cursisten ruim aan bod. In de vormingskalender op de website van Koor&Stem en in Stemband magazine vind je de data van de komende cursussen. !Koorateliers en koorontmoetingen Jaarlijks organiseren we koorateliers en korenontmoetingen op diverse plaatsen in de provincie. Bij deze evenementen staat het leren van nieuw repertoire en het samen zingen met andere koren centraal. Voor de organisatie ervan doen we altijd een beroep op lokale koren. Als je koor mee wil werken aan de organisatie van een dergelijk evenement, neem dan contact met ons op. !Koorbrunch Ontmoeten kan ook! Om de twee jaar organiseren we een koorbrunch voor de koren uit Vlaams-Brabant. Op deze koorbrunch geven we ook een toelichting op actuele thema’s uit de koorwereld, zowel op artistiek als organisatorisch gebied. De koorbrunch biedt ook de mogelijkheid om

elkaars ideeën te leren kennen en ervaringen met elkaar uit te wisselen. !Schoolzangdagen Kinderen en jeugdigen zijn dé toekomst van het koorleven. Daarom kiest Koor&Stem Vlaams-Brabant ervoor om het zingen op school specifiek bij schoolkinderen te promoten. We organiseren jaarlijks zangdagen op scholen in de provincie waarbij we de kinderen en hun leraren laten proeven van leuk en kwaliteitsvol kinderrepertoire. Wil je dat we op de school in jouw buurt een dergelijke schoolzangdag organiseren? Laat het ons weten! !Repertoireworkshops Koor&Stem Vlaams-Brabant heeft tevens als doel de koren uit de provincie kennis te laten maken met nieuw of onbekend koorrepertoire. We organiseren regelmatig workshops waarin allerlei soorten repertoire aan bod komt. In de vorige jaren organiseerden we workshops over o.a. kerstrepertoire, Vlaamse koormuziek en liturgische muziek. Deze workshops staan altijd onder leiding van ervaren docenten. !Informatie over koorwerking Koor&Stem Vlaams-Brabant geeft graag informatie over allerhande organisatorische en artistieke aspecten van koorwerking. Neem daarvoor gerust contact met ons op. !

!!!!Contactgegevens Koor&Stem Vlaams-Brabant is te bereiken via het mailadres [email protected] Voorzitter: dhr. Lou Van Cleynenbreugel. Secretaris: mevr. Katleen De Vos.

Koor&Stem West-Vlaanderen !Koor&Stem West-Vlaanderen ondersteunt de provinciale koorwerking met tal van initiatieven. Alle actuele informatie vind je op de eigen website van Koor&Stem West-Vlaanderen: www.koorenstemwestvlaanderen.be. Kom gerust eens bij ons langs, bel ons of mail ons: je bent welkom. !

Opleiding dirigenten Tweemaal per jaar organiseert Koor&Stem West-Vlaanderen een cursus koordirectie voor zowel beginners als gevorderden. De cursus is bedoeld voor beginnende dirigenten en repetitoren die zich willen bekwamen in het dirigeren. Ook dirigenten met ervaring die zich verder willen bijscholen, zijn welkom. !Financiële ondersteuning voor kwaliteits-Bevorderende projecten Om koren te ondersteunen in hun groei naar steeds betere artistieke realisaties heeft Koor&Stem West-Vlaanderen een systeem van subsidiëring ontworpen. Elk aangesloten koor kan één maal per jaar een project indienen waarvoor zij een subsidie van maximaal 300 euro kunnen krijgen. Het ingediende project moet een artistieke meerwaarde bevatten ten opzichte van de reguliere werking. Op de website vind je het volledige reglement. !Werking van kinderen jeugdkoren De provinciale afdeling wil kinderen jeugdkoren een extra stimulans geven door voor hen afzonderlijke initiatieven te ontwikkelen die ook financieel ondersteund worden. !Brunch Om de twee jaar nodigt de afdeling afgevaardigden van het koorbestuur en dirigenten uit op een brunch.

Naast informatie en vorming is er ruimte voor vraagstelling en ervaringsuitwisseling. !Jaarlijkse Initiatieven in samenwerking met de Kooracademie Brugge Bachweekend In één weekend werken de cursisten aan het instuderen en het stilistisch afwerken van koorgedeelten van enkele cantates van Johann Sebastian Bach. Op de laatste middag is er een publiek slotconcert met een volledige uitvoering van deze cantates met solisten en een barokorkest. !Zomerweek De zomerweek in juli is een intensieve koorweek voor koorzangers en –dirigenten onder leiding van ervaren docenten. Er zijn masterclasses voor dirigenten, verschillende zangateliers en stemvorming voor alle deelnemers. Er zijn twee toonmomenten: een met de cursisten-dirigenten en een publiek slotconcert met instrumentale begeleiding van een barokorkest. !Polyfonieweekend Tijdens dit weekend studeren de cursisten muziek van renaissancecomponisten in en krijgen een beeld van het leven en het werk van deze componisten. Het weekend staat open voor koordirigenten, koorzangers en leerlingen van muziekacademies die zich willen bijscholen in de uitvoeringspraktijk van oude muziek. Op zaterdagavond is er een masterclass en op zondagnamiddag een toonmoment. !Meer informatie over deze activiteiten is te vinden op www.kooracademiebrugge.be. !Contactgegevens


http://www.koorenstemwestvlaanderen.be

http://www.kooracademiebrugge.be

Koor&Stem West-Vlaanderen is te bereiken via het mailadres [email protected] en website www.koorenstemwestvlaanderen.be !Voorzitter: dhr. Ignace Thevelein Secretaris: dhr. Geert Declerck




Jongerenwerking Jong of oud, iedereen zingt. We bouwen sinds kort ook een jongerenwerking uit als aanspreekpunt door en voor jongeren tussen 16 en 25 jaar die (willen) zingen: VOXtase. !!!Ik ben jong, dus ik zing Zingen is leuk, ook als je jong bent. VOXtase, de jongerenwerking van Koor&Stem, vertaalt die visie van Koor&Stem en gebruikt innovatieve kanalen die het netwerk van en voor jongeren versterken. !Een plaats voor jongeren binnen Koor&Stem Koor&Stem gebruikt VOXtase als klankbord. Het bestuur laat zich in jongerenaangelegenheden adviseren door de jongerenwerking. !Aanbod door en voor jongeren VOXtase werkt autonoom, maar koppelt terug naar Koor&Stem. De jongeren ontwikkelen daarom op korte termijn een totaalconcept en werken dat uit binnen hun eigen budget. !Kerngroep met vrijwilligers » Philipp Baeken » Hanne Hofkens » Valerie Konings » Lien Vints !werken hard aan de uitbouw van de eerste initiatieven. Een daarvan is dat ze contacten leggen met jeugdkoren om te peilen naar de verwachtingen van jongeren over de jongerenwerking en andere jongeren enthousiast te maken voor VOXtase .

!!

Misschien iets voor jou of je (klein)zoon/dochter? Koor&Stem zoekt nog vrijwilligers om de groep te ondersteunen bij projecten en activiteiten. Ben je een jong, enthousiast vat vol bruisende ideeën? Hou je van zingen en organiseer je graag? Neem dan contact op met [email protected]. Je bent van harte welkom in onze groep.



Aansluiten bij Koor&Stem brengt op: over de voordelen van het lidmaatschap Hulp nodig bij je repertoirekeuze? Artistieke feedback gewenst? Problemen met de vzw-wetgeving of het auteursrecht? Op zoek naar een gedreven dirigent? De medewerkers van Koor&Stem staan voor je klaar, of je nu een ervaren koorleider, een beginnend dirigent of een bestuurslid bent. We geven je persoonlijk advies over artistieke en organisatorische koorkwesties. Een greep uit de voordelen van het lidmaatschap. !!!Van algemene informatie tot advies op maat Veel vragen komen steeds terug. Koor&Stem bundelde de belangrijkste vragen en antwoorden in deze infomap. Die is nu digitaal beschikbaar op onze website en kun je gratis downloaden. Aangesloten koren verstrekken we advies op maat: van repertoireadvies over organisatorisch advies, tot hulp bij het schrijven van een sponsordossier. !Voor vorming en opleiding... ...moet je bij Koor&Stem zijn. We organiseren diverse cursussen, workshops en ontmoetingen voor zangers, dirigenten en koren. Zowel regionaal, nationaal als internationaal. Een greep uit het aanbod: dirigentenopleidingen op verschillende niveaus, repertoireateliers, studiedagen, workshops, liturgische liednamiddagen, koorweekends voor kinderen en jongeren, internationale zomercursussen, lokale koorontmoetingen en zoveel meer. Voor leden van Koor&Stem zijn er speciale ledenprijzen. !Goed verzekerd Een ongeval is gauw gebeurd. Speciaal voor de aangesloten koren heeft Koor&Stem een voordelig pakket verzekeringen afgesloten. De verzekering burgerlijke aansprakelijkheid en rechtsbijstand is wettelijk verplicht voor verenigingen. Daarnaast kun je optioneel aan voordelige tarieven bijkomende polissen afsluiten: voor persoonlijke ongevallen, repetitielokalen en instrumenten (op maat). De tarieven vind je op onze

website. Die bedragen komen bovenop de prijs van het koorlidmaatschap à rato van het aantal personen. !Stemband magazine Stemband magazine is het driemaandelijkse tijdschrift voor wie van zingen houdt, met interviews met bekende en minder bekende dirigenten en zangers, repertoiretips, actuele bijdragen over koormuziek, nieuws en een activiteitenkalender. De dirigent, de voorzitter en de contactpersoon van aangesloten koren ontvangen deze publicatie gratis thuis. !Koorklank Koorklank is het online platform van Koor&Stem voor koordirigenten en geïnteresseerden. Je vindt er inspiratie en informatie over vormingsactiviteiten voor dirigenten, nieuwe uitgaven en aanwinsten in de bib. Je kan er nieuwe composities vinden van Vlaamse koorcomponisten die vrij te downloaden zijn en die je mag verspreiden onder de zangers van het koor. Bij die nieuwe koorwerken schrijven gevestigde dirigenten of componisten steeds praktische tips zodat je snel met de muziek aan de slag kan. Onze audiostream maakt het mogelijk om koormuziek te beluisteren. Via vraag&antwoord kan je je prangende repertoirevragen kwijt. Registreer gratis via www.koorklank.be! !Koorcoaching op maat Ieder koor is uniek qua klank, repertoire en uitstraling. Koor&Stem kan je koor ondersteunen bij de artistieke ontwikkeling. Aangesloten koren kunnen koorcoaching aanvragen: een gespecialiseerde docent werkt dan

Koor&Stem // Je hoort erbij // 1

actief aan stemvorming en koorklank, repertoire en uitvoering of scenische opstelling. Alles gebeurt op maat: geef aan wat je wenst en maak gebruik van dit mooie aanbod! !Bibliotheek In de bibliotheek van Koor&Stem bevinden zich meer dan 160.000 originele koorpartituren, tijdschriften over (koor)muziek, componistenbiografieën, naslagwerken, enz.: een grote hulp bij de samenstelling van je concertprogramma. Iedereen kan de bibcatalogus online raadplegen, maar om te ontlenen moet je lid zijn van Koor&Stem. We sturen ook partituren naar je op mits je verzendkosten betaalt. !Kortingen op partituren Onze uitgaven kan je sinds kort ook gemakkelijk online via onze koorwebshop bestellen: www.koorenstem.be/webshop. Koor&Stem geeft in het kader van projecten regelmatig zelf nieuwe partituren uit voor kinderkoren, jeugdkoren en volwassenenkoren, maar ook enkele boeken, cd’s en dvd’s. Voor bestellingen in oplage van aangesloten koren geven we mooie kortingen. Aangesloten koren kunnen tevens partituren van andere uitgeverijen bij ons bestellen aan interessante prijzen. !

Koor&Stem // Je hoort erbij // 1

Tips voor een dynamische koorwerking !!!Ontwikkel een lange termijnvisie Koorwerking is denken op lange termijn. Wie een koorwerking wil ontwikkelen die mensen aanspreekt, moet een boeiend concept hebben. Durf dus de vraag te stellen waar je koor binnen 10 jaar op artistiek en organisatorisch vlak moet staan en beantwoord die vraag met een concreet stappenplan. Een dergelijke aanpak motiveert mensen en versterkt de groepsdynamiek. !Zorg voor de juiste generatiemix De samenstelling van je koor is niet alleen een kwestie van een goede stemverdeling. Als je de continuïteit van je koorwerking wil verzekeren, zorg je ook voor een goede mix van verschillende generaties. Focus in de eerste plaats op de generatie die net iets jonger is dan de gemiddelde leeftijd van je koorleden en zet die zoektocht permanent verder. Je kan die doorstroming ook zelf sturen door naast je koorwerking voor volwassenen een jeugd- en/of kinderwerking op te zetten. !Levenslang zingen! Een koor heeft zangers nodig met artistieke ambities of met de wil om samen de lat net iets hoger te leggen. Speel hierop in als dirigent of als koorbestuur en stimuleer je zangers om zich muzikaal (bij) te scholen: notenleer, zang, instrument, harmonie, muziekgeschiedenis of een ander vak. Het komt de kwaliteit van je koorwerking ten goede. Investering in koorcoaching en gebruik hiervoor de koorcoaching die door Koor&Stem wordt aangeboden. !!!!

Netwerken werkt Samenwerken met het Deeltijds Kunstonderwijs, het cultureel centrum, de bibliotheek, andere verenigingen uit de amateurkunsten, de lokale media of andere lokale culturele actoren – het loont. Zij zijn je natuurlijke partners! Zorg voor een vertegenwoordiger van de lokale koorwereld in de cultuurraad van je gemeente en probeer op het beleid te wegen.

Kijk over de grenzen heen Een lokale koorwerking is mooi maar wordt pas echt boeiend wanneer je over de grenzen heen kijkt. Wees aandachtig voor de diversiteit van de koorwerking en volg de internationale koorwerking actief op. Daar vind je een onuitputtelijke bron aan inspiratie. !Doe vooral mee Op wedstrijden, koorontmoetingen, festivals en workshops kan je actief kennis en ervaring over koorwerking uitwisselen. Deelname aan die activiteiten kunnen belangrijke ijkpunten zijn in de werking van je koor. Ze geven je koorwerking een richting, verstevigen het artistieke proces en generen een nieuwe dynamiek. !Koordirectie is een vak De kwaliteit van het koor is in belangrijke mate afhankelijk van de kwaliteit van de dirigent. Blijvend investeren in de opleiding en de vorming van dirigenten is dus geen overbodige luxe. Geef aan je dirigent de ruimte om deel te nemen aan opleidingen en om te participeren aan studiedagen waarop dirigenten elkaar kunnen ontmoeten. !Ook zingen kost geld Zingen is geen vrijblijvende sociale activiteit maar schept een culturele meerwaarde voor iedereen die erbij betrokken is. Wie wil participeren aan zulke

Koor&Stem // Er zit muziek in zingen // 1

kwaliteitsvolle werking, moet ook bereid zijn een financiële bijdrage te leveren. Het koorbestuur moet de financiële ruimte krijgen om bijv. een goede dirigent te engageren, partituren aan te kopen, een degelijke repetitieruimte te huren en concertreizen te organiseren. !Zangcultuur, onze bekommernis! Laat zangcultuur niet verworden tot een eeuwige klaagcultuur over het tekort aan, te weinig aandacht voor, enz. Gebruik die energie om positieve acties rond zangcultuur te voeren in het leerplichtonderwijs, het Deeltijds Kunstonderwijs, de lerarenopleiding en andere sectoren. Kinderen en jongeren leren ervaren dat zingen gewoon leuk is. !Organisatie voor vocale muziek Koor&Stem ontwikkelt een divers aanbod aan opleidingen, cursussen, workshops, koorateliers, koorcoaching en projecten voor koren in Vlaanderen. De organisatie reikt je een brede waaier van instrumenten aan om te werken aan de artistieke kwaliteit van je koor. De artistieke en organisatorische dienstverlening bestaat, gebruik ze naar hartenlust. !


Tips voor het starten van een kinderkoor !!!Wie wil zingen? Kinderen werven voor het koor is niet eenvoudig omdat net kinderkoren een groot verloop kennen. Wie de continuïteit van zijn koor wil verzekeren, moet een permanente werking rond werving opzetten: open repetities, voorstellingsmomenten op scholen, ontmoetingsmomenten, infosessies voor ouders, enz. !Waarom niet in de achterkeuken? Zoek een repetitieruimte waarin kinderen onder optimale omstandigheden kunnen zingen. Uiteraard is de akoestiek van de ruimte belangrijk maar vergeet ook niet factoren zoals de verluchting, de verlichting, de veiligheid, de bereikbaarheid, speelruimtes, enz. De kinderen moeten zich in deze ruimte ‘thuis’ kunnen voelen. Durf op dat vlak eisen stellen. !Alleen op de wereld? Onderschat de organisatorische aspecten van een kinderkoorwerking niet! Je hebt een team nodig van ouders, vrienden of sympathisanten die zich vrijwillig willen inzetten. Zij moeten ervoor zorgen dat de dirigent van het koor zich kan concentreren op de artistieke werking en ontwikkeling van het koor. Een gezonde opsplitsing tussen de artistieke en organisatorische werking is aan te bevelen. !Wat mag dat kosten? Zingen is geen vrijblijvende sociale activiteit maar schept een culturele meerwaarde voor alle betrokken kinderen. Ouders die hun kinderen willen laten participeren aan zo’n kwaliteitsvolle werking, moeten ook bereid zijn daarvoor een financiële bijdrage te leveren. Het bestuur van het kinderkoor moet de financiële ruimte krijgen om een goede dirigent te engageren, partituren aan te kopen, een degelijke repetitieruimte te huren, concerten te organiseren, enz. !!

Met wie werk je samen? De werking van een kinderkoor moet goed ingebed worden in een lokale gemeenschap. Werk samen met het basisonderwijs, de parochie, de muziekschool of andere culturele actoren. Vergeet uiteraard de lokale volwassenenkoren niet. Vaak zijn zij zelfs vragende partij. Zorg voor een vertegenwoordiger van het kinderkoor in de cultuurraad en/of jeugdraad van de gemeente en probeer op het beleid te wegen. !Wie weet wat? Koor&Stem ontwikkelt een heel divers aanbod aan workshops, koorateliers, koorcoaching, repertoireadvies en projectwerking voor de koren in Vlaanderen. Daarnaast biedt de organisatie ook heel wat organisatorische ondersteuning. Maak gebruik van dit aanbod! !Sociaal beest of goede zanger? Om een goed kinderkoor te vormen, moeten kinderen in de eerste plaats beschikken over een aantal sociale vaardigheden. Ze moeten zich bewust worden van hun stem en hun zintuigen, leren luisteren naar zichzelf en naar anderen, leren samenwerken, leren opkomen voor de groep enz. Als de ontwikkeling van die vaardigheden goed zit, volgt de artistieke ontwikkeling vanzelf. Investeren in kooruitstapjes, feestjes, enz. is dus zonder meer noodzakelijk. !Wat met die lat? Kinderen, zelfs heel kleine, houden van nieuwe uitdagingen, ook als het op zingen aankomt. Toch moet je heel eenvoudig starten en stap voor stap werken. Als de basis gelegd is, kan je heel geleidelijk en vooral heel doordacht het kinderkoor verder ontwikkelen. Maar zorg ervoor dat de kinderen voldoende geprikkeld worden met nieuw repertoire, andere talen, concertjes, deelname aan wedstrijden, enz. Dat werkt zeer motiverend. !!


!Een vak apart? Zingen met kinderen vergt een specifieke aanpak op pedagogisch en artistiek gebied. Kinderkoordirectie is een vak apart. Maar kinderkoordirigenten moeten ook een stevige sociale reflex hebben. Ga dus selectief te werk als je een dirigent voor het kinderkoor kiest. Investeer in kwaliteit en zorg ervoor dat de dirigent de ruimte krijgt om zich verder te bekwamen. !Bittere ernst? Stemvorming is de sleutel voor een goede artistieke ontwikkeling van een kinderkoor. Voorzie voldoende tijd om daar intens aan te werken. Repetitiemomenten moeten plezierig, boeiend en uitdagend blijven voor de kinderen. Zorg dus voor voldoende afwisseling in de werkmethode en in de projecten die men wil uitwerken. Geef de zangertjes opbouwende kritiek maar vergeet ook niet af en toe lovend uit de hoek te komen. !


Van basis naar top: wegwijs in koordirectie Iedere dirigent kan groeien in zijn vaardigheden als je een opleiding op maat vindt. Het onderstaande overzicht duidt de verschillen in niveau en inhoud van de talrijke dirigentencursussen die Koor&Stem organiseert. Van initiatie tot masterclass. !!!Initiatie Regelmatig organiseert Koor&Stem de initiatiedagen Mijn stem, mijn instrument & levende slagtechniek voor koorzangers en aspirant-dirigenten in samenwerking met de provinciale afdelingen van Koor&Stem. Aan de hand van de handboeken koordirectie en stemvorming van Michaël Scheck en Jeanine Lambrechts krijg je een stevige initiatie koordirectie. !Kortlopende provinciale cursus Elke provinciale afdeling van Koor&Stem organiseert jaarlijks een kortlopende dirigentencursus. Tijdens een 3-tal sessies doe je in deze cursus in de breedte basiskennis en vaardigheden op die nodig zijn voor het dirigentschap. Je leert er nieuw repertoire kennen, er wordt gewerkt aan toonvoorstelling, je ontdekt gezamenlijk de partituur en de basis van slagtechniek. !Ik dirigeer een koor Parallel of daarop verder bouwend kan je bij Koor&Stem terecht voor opleidingen die over een langere periode lopen. Er is een concrete basisopleiding Ik dirigeer een koor waar er intensief aan de basisnoden wordt gewerkt, Tevens kan deze cursus verder reiken en een aanzet zijn voor verdere studie aan het DKO. Deze opleiding wordt tweejaarlijks georganiseerd.

!

Zingen met kinderen De specialisatieopleiding Zingen met kinderen richt zich tot iedereen die kinderen op een kwaliteitsvolle manier wil leren zingen: studenten in de lerarenopleiding, leerkrachten in het kleuter- of basisonderwijs, leerkrachten AMV uit het deeltijds kunstonderwijs, dirigenten van kinderkoren, enz. Iedereen is welkom, maar je moet wel beschikken over een basiskennis notenleer. De opleiding versterkt de achtergrond en pedagogische slagkracht van mensen met basiscapaciteiten in het zingen met kinderen. Doel van de opleiding is dat de cursist zich bewust wordt van de specifieke manier van werken en zijn didactische verantwoordelijkheid tegenover kinderen. Deze opleiding wordt tweejaarlijks georganiseerd.!OPLEIDING KERKMUZIEK De opleiding kerkmuziek is bedoeld voor dirigenten, samenzangleiders, cantoren en organisten die regelmatig de zang in de kerk verzorgen of begeleiden. De opleiding wordt gegeven op verschillende niveaus (eenstemmig, meerstemmig). We besteden aandacht aan o.a. slag- en stemtechniek, partituuranalyse en een geschikte begeleiding voor elk mislied. Ook worden liturgische aspecten behandeld zodat de liederen op een zinvolle manier in de liturgie geïntegreerd kunnen worden. !Koordirectie aan het DKO Sinds enige jaren zijn er vier muziekacademies waar je een intensieve opleiding koordirectie kan volgen en waar je een sterk, persoonlijk begeleiding krijgt. Geregeld kan je er beschikken over een oefenkoor. De muziekacademies van Hasselt, Lier, Waregem en Gent bieden deze opleiding aan. !!


Professionele opleiding aan de Hogeschool In principe gelden bovenvermelde cursussen en opleidingen voor amateurkoordirigenten. Een professionele opleiding met een bachelor- of masterdiploma als finaliteit kan je volgen aan de Vlaamse hogescholen: LUCA School of Arts in Leuven en het Conservatorium van Antwerpen. !Navorming & masterclasses in binnen- en buitenland In de zomermaanden kan je als koordirigent bij verschillende masterclasses en navormingssessies je kennis en kunde vervolmaken. In Vlaanderen hebben de Internationale Zomerweek in Brugge (een initiatief van Koor&Stem West-Vlaanderen en de Kooracademie Brugge) een goede reputatie opgebouwd. Naast het zingen in koor worden cursisten persoonlijk begeleid bij de voorbereiding van partituren en krijgen ze ruime gelegenheid om met een oefenkoor te werken. Meer informatie over de cursus kun je vinden op www.koorenstemwestvlaanderen.be en www.kooracademiebrugge.be. !Nederland kent sinds jaar en dag de Kurt Thomas Cursus. Die cursus werkt met verschillende niveaus (A t/m D). Iedere groep vormt binnen het betreffende niveau zijn eigen koor. Men kan er opteren voor a capella tot werken met orkest. Sinds enkele jaren is Utrecht de thuisbasis van de cursus. www.hku.nl/ktc !Het driejaarlijkse festival Europa Cantat biedt ook telkens een Conductors Study Tour aan onder leiding van gerenommeerde docenten. Dagelijks zijn er voor de deelnemers workshops, lezingen, bezoek aan repetities met bespreking. Een ideale manier om je te herbronnen en contacten met Europese collega’s te leggen. In 2015 vindt een nieuwe editie plaats in Pécs (Hongarije.! www.ecpecs2015.hu. !Meer weten?

Onze koorconsulenten kunnen je verder adviseren over alle opleidingen: Erik Demarbaix [email protected] of 03 237 96 43 Voor de opleiding Zingen met kinderen kan je ook terecht bij Marleen Moortgat in Gent: [email protected] of 09 220 24 84 Voor meer informatie over de opleiding kerkmuziek kun je contact opnemen met Klaartje Tas (Koor&Stem Leuven), 016 85 24 44, [email protected]!www.koorenstem.be/dirigentenopleidingen



http://www.kooracademiebrugge.be



Hoe vind ik een goede dirigent voor mijn koor? Een dirigent kan je vergelijken met een trainer of een coach van een sportploeg: hij spoort zijn mensen aan en stoomt zijn troepen klaar om een mooi resultaat te behalen. Vat je zoektocht tijdig aan: het is niet altijd eenvoudig een dirigent te vinden die goed bij je koor past. !!!Ken je koor Een geschikte dirigent past bij het profiel van je koor. Ken je koor! Welk repertoire zingen jullie, welke vaste optredens en verplichtingen komen jaarlijks terug? Stroken die met jullie ambities en doelen of wil het koor meer of minder optreden? En hoe vaak repeteert het koor? Ieder koor heeft doelen voor ogen en werkt naar bepaalde resultaten. Probeer die helder te formuleren. Wat wil het koor bereiken? Willen jullie deelnemen aan festivals en wedstrijden, welk niveau willen jullie bereiken, hoe wil je het koor zien evolueren? Het zijn belangrijke ijkpunten waarvan een dirigent in spe van bij het begin op de hoogte moet zijn. !!Zoek de geschikte dirigent Denk ook na over het profiel van de dirigent die je wil vinden. Een duidelijke functiebeschrijving is noodzakelijk. Wat verwachten jullie van een dirigent? Moet hij professioneel geschoold zijn of niet? Moet hij thuis zijn in religieuze muziek, wereldmuziek, lichte muziek, … Willen jullie een dirigent met ervaring of kan hij die bij jullie opdoen? Wanneer moet hij beschikbaar zijn? Moet de dirigent alleen artistiek actief zijn of verwacht het koor dat hij ook als bestuurslid mee de lijnen uitzet? Wat kan het koor hem (financieel) bieden? !!Een ruime verspreiding voor je zoekertje Zodra het profiel van zowel koor als dirigent duidelijk zijn, moet je je zoektocht wereldkundig maken. Spreek

dirigenten uit de buurt en in je omgeving aan. Hang een zoekertje uit in het deeltijds kunstonderwijs. Er komen daar veel muziekliefhebbers voorbij en bovendien zijn er muziekacademies (Lier, Waregem, Hasselt, Gent) waar je een opleiding tot koordirigent kan volgen. Die cursisten kunnen geïnteresseerd zijn in je zoekertje. Denk tevens aan studenten koordirectie aan de conservatoria en aan LUCA School of Arts in Leuven , plaats een zoekertje op de website van Koor&Stem en op Facebook, informeer naar mogelijke geïnteresseerden bij de koorconsulenten van Koor&Stem. Vaak zijn zij op de hoogte van wat er leeft achter de schermen en kunnen ze mogelijke kandidaten voorstellen. !Wie zoekt, die vindt! De zoektocht kan moeilijk zijn. Soms ben je genoodzaakt tijdelijk met vervangdirigenten te werken, maar die komen de langetermijnwerking van de vereniging niet ten goede. Als je toch enkele kandidaten gevonden hebt, is het interessant een proefrepetitie te houden. Zo kan het koor beter inschatten welke dirigent in praktijk het meest geschikt is voor de klus. !We wensen je een vruchtbare zoektocht.


Verbetering van de artistieke kwaliteit: koorcoaching Ieder koor is uniek, en dat is het mooie: de klank, het repertoire, de uitstraling. Koor&Stem biedt je via koorcoaching de mogelijkheid om actief te werken aan de artistieke kwaliteit van je koor. We sturen dan een gespecialiseerde docent bij je langs om actief te werken aan stemvorming en koorklank, repertoire en uitvoering. !!!Verbetering van de artistieke kwaliteit Koor&Stem hecht veel belang aan koorcoaching. Deze dienstverlening wordt aangeboden aan alle bij Koor&Stem aangesloten koren en dirigenten en is erop gericht de artistieke kwaliteit van onze koren te verbeteren. Je kan koorcoaching aanvragen voor stemvorming of repertoire. We werken op maat: geef aan wat je wenst en maak gebruik van dit mooie aanbod! !Door professionele docenten Een docent van Koor&Stem volgt een koor op afstand en neemt ook actief deel aan het werkingsproces van het koor op het gebied van repertoirestudie, afwerking, interpretatie, gehoorvorming en stemvorming. Onze docenten zijn professioneel opgeleide dirigenten en zangers met een ruime ervaring. !Aan een zachte prijs Voor de aangesloten koren is deze dienstverlening bij het lidmaatschap inbegrepen. Wij zorgen voor de betaling van het honorarium. De verplaatsingskosten van de docent dienen echter wel door het koor gedragen te worden. Het koor ontvangt steeds een schriftelijk verslag over de koorcoaching. !!

!Aanvraagformulier Wanneer je koor geïnteresseerd is in koorcoaching neem dan eerst contact op met één van de koorconsulenten. Zij kunnen je gericht adviseren en de verschillende mogelijkheden overlopen: !Erik Demarbaix: [email protected] (Koor&Stem Antwerpen: 03/ 237 96 43) Marleen Moortgat: [email protected] (Koor&Stem Gent: 09/ 220 24 84) Klaartje Tas: [email protected] (Koor&Stem Leuven: 016/ 85 24 44) Het formulier om de aanvraag te concretiseren vind je via www.koorenstem.be – Vorming & Opleiding – koorcoaching. Vul het in en mail het naar een van de koorconsulenten. Zij zullen je aanvraag verder opvolgen en de nodige afspraken maken. !


Zingen zonder beperkingen Voor velen is zingen, sámen zingen, een echte passie. Een mentale of fysieke beperking kan echter een belemmering zijn om samen te zingen. Met het project Zingen zonder beperkingen helpt Koor&Stem mee om de integratie van mensen met een beperking in de koorwereld te bevorderen. Hier geven we graag enkele algemene richtlijnen. Op onze website diepen we de informatie over zingen met mensen met een auditieve, visuele, motorische of mentale beperking verder uit. !!Laat mensen met een beperking zelf keuzes maken. Treed nooit namens hen op tenzij zij er zelf om vragen. Zorg ervoor dat ook zij hun eigen ritme kunnen bepalen en niet worden meegesleurd in een timing die voor hen niet haalbaar is. !

» Stel je open, respectvol en luisterend op. Ga er dus zeker niet van uit dat je wel weet hoe je een persoon met een beperking moet integreren in je koor, maar luister vooral naar zijn verhaal, ervaringen en verzuchtingen. !

» Je hoeft mensen met een beperking niet extra te beschermen of als slachtoffer te benaderen. Behandel hen als volwaardige personen - als volwaardige zangers - en denk de beperking weg. !

» Wijs niet op de beperking van mensen, maar benadruk veeleer de rijkdom aan verschillen binnen je koor. Met die aanpak versterk je de sociale cohesie binnen je koor. !

» Geef mensen met een beperking de ruimte om binnen het koor te experimenteren, te exploreren, te ontdekken en te creëren. Meestal ontdekken zij zelf wel hoe ze zich het beste kunnen integreren in je koor. !

» Wees altijd positief in je communicatie met en over mensen met een beperking. Gebruik nooit woorden en termen die kwetsend voor hen kunnen zijn. !

» Geef mensen met een beperking niet het gevoel dat ze telkens opnieuw zelf om begeleiding moeten vragen. Koorleden kunnen elkaar afwisselen bij die begeleiding of ze kunnen dat ook zelf spontaan aanbieden. Zo komt er voor een persoon met een beperking een evenwicht tussen opkomen voor zichzelf en vragen om noodzakelijke hulp. !

Ben je op zoek naar meer algemene informatie over de inclusie van mensen met een beperking, dan kun je bij volgende instellingen terecht: !» VAPH - Vlaams Agentschap voor personen met een

handicap – www.vaph.be – Het VAPH van de Vlaamse overheid ondersteunt diensten, voorzieningen en personen met een handicap om hun integratie te bevorderen.

» KVG vzw - www.kvg.be - KVG organiseert o.a. ontmoetingen, informeert en geeft praktische hulp aan mensen met een handicap en hun omgeving.

» Gezin en Handicap vzw - www.gezinenhandicap.be - Gezin en Handicap beantwoordt o.a. vragen over ontwikkeling, opvoeding, onderwijs van mensen met een handicap.

» Intro vzw – www.intro-events.be - Intro vzw maakt evenementen toegankelijk voor mensen met een handicap.

» VFG vzw - www.vfg.be - VFG is een socio-culturele vereniging van en voor personen met een handicap en organiseert o.a. ontmoetingen, infosessies en tal van vrijetijdsactiviteiten.

» HINT - www.hintoostvlaanderen.be - HINT is een onafhankelijke dienst die informatie geeft over alle aspecten van de omgang met een handicap.

» Kumen vzw - kumenvzw.wordpress.com/ » Vonx - www.vonx.be » Konekt - www.konekt.be » Muziek en handicap - www.muziekenhandicap.be/ » Vereniging van muziektherapeuten -

www.muziektherapie.net !Meer info op de webstie van Koor&Stem: www.koorenstem.be/zingenzonderbeperkingen


http://www.vaph.be

http://www.kvg.be

http://www.gezinenhandicap.be

http://www.intro-events.be

http://www.vfg.be

http://www.hintoostvlaanderen.be

Een bezoekje waard: de koorbibliotheek van koor&stem De bibliotheek van Koor&Stem herbergt ca. 160 000 originele koorpartituren van tal van uitgevers uit heel de wereld. Sinds jaar en dag komen dirigenten naar de bibliotheek voor repertoireadvies. De bibliotheek voert een actief aankoopbeleid waarbij nieuwe uitgaven van verschillende uitgeverijen op de voet gevolgd worden. !!

Wat vind je in de bibliotheek? Partituren en boeken vol koormuziek natuurlijk. Die kan je ontlenen. We bevelen je aan op voorhand door te geven welke partituren je wil inkijken of ontlenen. Oude partituren, orkestmateriaal, handschriften, naslagwerken, cd’s en tijdschriften vind je hier ook. Die kan je alleen consulteren. !Waar moet je zijn? De bibliotheek van Koor&Stem (Antwerpen en Gent) is toegankelijk voor leden van Koor&Stem (dirigenten, koorleden, individuele leden) voor consultatie en ontlening. Niet-leden moeten wel eerst lid worden. Openingsuren: Antwerpen: maandag t.e.m. vrijdag van 9.00u.-16.30u. of na afspraak via 03/ 237 96 43 of [email protected] Gent: Alleen na afspraak via 09 220 24 84 of [email protected]. !In de bibliotheek van Koor&Stem Leuven (geïntegreerd in de bibliotheek van het Lemmensinstituut) kan je alleen terecht voor de consultatie van koorpartituren. Daarnaast kan je ook partituren van het Vlaams Centrum Liturgische Muziek consulteren en op koorsterkte aankopen aan zeer gunstige tarieven. Voor zowel de bibliotheek van het Lemmensinstituut als het Vlaams Centrum Liturgische Muziek dien je eerst een afspraak te maken met Klaartje Tas, [email protected] of via 016/852 444. !!

!!Hoeveel en hoe lang? Ter plaatse: Je kunt max. 15 partituren bladmuziek en 5 bundels gedurende één maand ontlenen. De leden die gebruik maken van de bibliotheek betalen jaarlijks € 15 administratiekosten. Die kosten kan je ter plaatse betalen of per overschrijving. Je ontvangt dan een bibkaart voor een jaar. Via verzending: Je kunt max. 15 partituren bladmuziek en 5 bundels gedurende één maand ontlenen. De leden die gebruik maken van de bibliotheek betalen jaarlijks € 15 administratiekosten. Ontlenings- en verzendingskosten rekenen we aan je door en dienen binnen de week overgemaakt te worden op rekening van de bib van Koor&Stem: IBAN: BE12 7350 2893 5892 / BIC: KREDBEBB Zorg ervoor dat je partituren bij het terugsturen zorgvuldig en stevig verpakt en tevens voldoende frankeert. Gebruik bij voorkeur de verpakking waarin je de partituren ontving. Reserveren: Reserveren is mogelijk via [email protected] !Verlenging: Eénmalige verlenging van maximum 1 maand is mogelijk als je voor de laatste uitleendag verwittigt via [email protected] en indien het werk niet gereserveerd werd. !Boetesysteem: € 0,50 boete per dag en per ontleend werk

Koor&Stem // Uitbreiding van je repertoire // 1

!!Bibliotheekreglement Koor&Stem sloot in functie van het openbaar leenrecht, geregeld door de auteurswet een licentie G af met de vennootschap SEMU opdat haar leden mogen ontlenen. In het reglement namen wij de afspraken daaromtrent op. Bij iedere ontlening vragen we je daarom om het bibliotheekreglement te ondertekenen. !Draag zorg voor het materiaal Draag zorg voor de ter plaatse geraadpleegde en/of ontleende partituren/boeken. Bij ontvangst kan je de boeken/partituren het beste nakijken op beschadiging en volledigheid. Indien er problemen zijn, kan je contact opnemen met de bibliotheek van Koor&Stem om te vermijden dat je hiervoor aansprakelijk wordt gesteld. Bij verlies of beschadiging moet je de schade vergoeden. !


Koormuziek kopen: De bestelservice en webshop van Koor&Stem De zoektocht naar partituren is een permanente opdracht voor elk koorbestuur. Waar kan ik geschikt materiaal aankopen en tegen welke prijs? Koor&Stem geeft koorpartituren uit en stelt die tegen democratische prijzen ter beschikking van de koorwereld. Anderzijds kunnen we interessante prijzen bedingen voor uitgaven van andere nationale en internationale uitgevers. !!

Bundels van Koor&Stem via de webshop Koor&Stem geeft in het kader van projecten regelmatig zelf nieuwe partituren uit voor kinderkoren, jeugdkoren en volwassenenkoren. Daarnaast hebben we ook enkele boeken, cd’s en dvd’s uitgegeven. Onze uitgaven kan je gemakkelijk online via onze koorwebshop bestellen: www.koorenstem.be/webshop. Per item krijg je een uitvoerige beschrijving van de muziek. Je kan betalen via overschrijving, creditcard of PayPal. Na ontvangst van je betaling verzenden we alleen op dinsdagen en donderdagen. Je ontvangt steeds een e-mail als je verzending op de post gaat. We verzenden naar de Benelux, Duitsland, Frankrijk en Verenigd Koninkrijk. Voor bestellingen van scholen, gemeenten en muziekhandelaars in grote oplage of bestellingen naar landen die hier boven niet opgesomd staan, neem je contact op via [email protected]. !Koorpagina’s OP KOORKLANK Ieder kwartaal verschijnen er twee digitale koorpagina’s op koorklank, het digitaal platform voor koordirigenten. De koorpagina’s zijn meestal nieuwe composities voor kinderkoor, gelijke of gemengde stemmen van componisten uit Vlaanderen. In de lijst

koorpagina’s vind je zowel religieus als profaan hedendaags werk terug van uiteenlopende moeilijkheidsgraad: van zeer eenvoudig tot moeilijk. Bij iedere koorpagina vind je didactische tips zodat je meteen met de muziek aan de slag kan. Vroeger verschenen deze koorpagina’s bij de Stemband. Ook die koormuziek komt stapsgewijs op Koorklank terecht.

Uitgaven van het Vlaams Centrum Liturgische Muziek (VCLM) De eigen uitgaven van het VCLM bestaan voornamelijk uit koorbewerkingen en orgelbegeleidingen van liederen uit Zingt Jubilate. Daarnaast zijn er een aantal pakketten voorradig rond thema’s als Kerstmis, Pasen, eerste en plechtige communie en uitvaart. In de reeks Musica Sacra vind je koorzettingen en orgelbegeleidingen van Latijnse missen en liederen van hoofdzakelijk Vlaamse componisten. Naast liedzettingen geeft het VCLM ook eenvoudige koorwerken uit voor breed liturgisch gebruik of met een specifiek liturgisch thema. Bestellen kan niet via de webshop, maar wel via [email protected] of rechtstreeks via de website: www.vclm.be !Centrum voor Vocale Muziek



http://www.vclm.be

Het Centrum voor Vocale Muziek (CVM) heeft een eigen uitgavebeleid ontwikkeld waarin vooral de aandacht voor jonge Vlaamse componisten centraal staat. De catalogus van het Centrum voor Vocale Muziek bevat ondertussen een rijke collectie van religieuze en profane zettingen voor gemengd koor en voor gelijke stemmen, a capella of met begeleiding. De catalogus met Nederlandstalige en niet-Nederlandstalige werken kan je via de website van Koor&Stem consulteren. Daarnaast beheert Koor&Stem van de Vlaamse Gemeenschap ook het fonds De Notenboom. Dat fonds bevat een schat aan koormateriaal: elk koor vindt in deze boeiende collectie zeker wel één of meerdere werkjes die kunnen opgenomen worden in het vaste repertoire. De catalogus van De Notenboom werd opgenomen in die van het Centrum voor Vocale Muziek. De partituren van het Centrum voor Vocale Muziek kan je niet rechtstreeks via de webshop bestellen, maar via [email protected] !Koormuziek van andere uitgeverijen Zoek je partituren die elders uitgegeven werden? Laat ons weten wat je zoekt en we vinden de interessantste prijzen. Bladmuziek kan in het buitenland meestal alleen in kooroplage besteld worden. Je moet een levertermijn van 2 à 3 weken in acht nemen. Prijsaanvragen en bestellingen voor externe uitgeverijen kan je richten aan [email protected] !


Ledenadministratie bij Koor&Stem Om een goede dienstverlening mogelijk te maken, beschikken we over een databank met de gegevens van alle koren. Ieder koor kan zijn eigen gegevens in onze databank beheren. Daartoe duidt het koor een ledenadministrator aan die alle gegevens actueel houdt. Dit is heel belangrijk, o.a. in verband met de verzekering van de koorleden en de vrijwilligers van het koor. De kooraansluiting bij Koor&Stem duurt van 1 oktober tot 30 september. !In september 2015 introduceren we een nieuwe databank. Daarover informeren we de koren bijtijds voor de nieuwe kooraansluiting. !Met al je vragen over de ledenadministratie kun je terecht bij Tessa Janssen via [email protected].

Koor&Stem // Wat breng ik in orde? Administratie en organisatie // 1

Feitelijke vereniging of vzw? Meer dan 70% van de bij Koor&Stem aangesloten koren zijn feitelijke verenigingen. De meeste koren zijn immers gegroeid uit het persoonlijk initiatief van enkele enthousiaste koorliefhebbers of dirigenten. Voor ze het zelf goed en wel beseften, ontwikkelden zij hun werking binnen een feitelijke vereniging. Toch stellen vandaag steeds meer vrijwilligers de vraag of dat statuut voldoende persoonlijke bescherming biedt. Heel wat koren overwegen daarom de overstap naar een vereniging zonder winstoogmerk of vzw. !!

Feitelijke vereniging Mensen die samen een koor creëren, worden beschouwd als een feitelijke vereniging. Alle vrijwilligers die actief zijn in het koor zijn persoonlijk aansprakelijk voor de werking van het koor en voor de problemen die zich zouden kunnen voordoen. De meeste koorbesturen beperken die aansprakelijkheid door voor alle leden de verplichte burgerlijke aansprakelijkheidsverzekering en de persoonlijke ongevallenverzekering (niet verplicht) af te sluiten. Daarnaast nemen ook veel koren een brandverzekering voor het repetitielokaal dat zij in gebruik hebben. Daarmee worden heel wat risico’s afgedekt en kan de persoonlijke aansprakelijkheid van de bestuursleden ingeperkt worden. De praktijk wijst uit dat deze werkwijze in de meeste gevallen volstaat maar waterdicht is de oplossing zeker niet. De feitelijke vereniging biedt immers geen bescherming tegen persoonlijke aansprakelijkheid van de bestuursleden. !Het is zeker zinvol om binnen het koor de argumenten grondig te bespreken, die pleiten voor de oprichting van een rechtspersoon. !Vzw Het verenigingsleven verandert heel snel. Steeds meer vrijwilligers willen zich alleen nog engageren op voorwaarde dat zij niet persoonlijk aansprakelijk kunnen worden gesteld voor het werk dat zij binnen het koor verrichten. Als die discussie zich aandient, doet het koorbestuur er goed aan om de overstap van feitelijke vereniging naar vzw te maken. Het is immers belangrijk dat alle vrijwilligers zich goed voelen binnen het koor. Een goede juridische bescherming werkt

motiverend voor iedereen. Het getuigt van een professionele aanpak en benadering. !De professionalisering van je koorwerking kan eveneens een belangrijk argument zijn in de omschakeling naar een vzw. Als de werking van je koor groeit en er bijvoorbeeld belangrijke contracten worden aangegaan met andere partijen, is het aangewezen om over te schakelen naar het vzw-statuut. Het is niet verstandig om de aansprakelijkheid voor die risico’s te laten dragen door de individuele bestuursleden. !Wanneer een koor een repetitieruimte, concertzaaltje of ander onroerend goed wil verwerven, is de oprichting van een rechtspersoon een vereiste. Tenslotte zijn er ook heel wat lokale besturen die geen subsidies willen toekennen aan feitelijke verenigingen en uitsluitend werken met vzw’s. !De aansprakelijkheid van de bestuursleden in het koor wordt met de oprichting van een vzw aanzienlijk beperkt. In tegenstelling tot de situatie in een feitelijke vereniging, is er in een vzw een duidelijke scheiding tussen het vermogen van de vzw en dat van de mensen achter de rechtspersoon. Als het bestuur ook nog voorziet in de nodige verzekeringen voor de leden en de bestuursleden, heeft het alles gedaan wat mogelijk is om de risico’s van zijn vrijwilligers tot een strikt minimum te beperken. Uiteraard moet het bestuur handelen als een goede huisvader en erop toezien dat alle wettelijke verplichtingen inzake het vzw-statuut worden nageleefd. !Een vzw oprichten Een koorbestuur dat een vzw wil oprichten, moet een hele procedure volgen: De statuten moeten worden


uitgeschreven, de eerste bestuurders benoemd, de documenten gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad, enz. Moeilijk is dat niet maar het vraagt wel extra energie en een goede opvolging. Voor informatie over de oprichting van een vzw kan je terecht bij het Vlaams Studie- en documentatiecentrum voor vzw’s (www.vsdc.be) of bij het Kunstenloket (www.kunstenloket.be). Vooraleer je als koor met deze procedure begint, doe je er goed aan om binnen het koor een aantal zaken heel duidelijk af te bakenen. Je zal merken dat het uitschrijven van de statuten dan heel wat vlotter verloopt. !Wie zetelt er in de Algemene Vergadering? Zo moet je een antwoord vinden op de vraag hoe je de leden van het koor wil betrekken bij de artistieke en organisatorische werking van je koor. Betrokkenheid creëren doe je niet met statuten maar door in gesprek te gaan met je leden, ze goed en regelmatig te informeren en ze ruimte te geven voor een open gedachtewisseling over alle aspecten van de koorwerking. Het is dus niet noodzakelijk om al je leden lid te maken van de Algemene Vergadering van je koor. Je kan een aantal actieve leden trachten te overtuigen om dat wel te doen. Zij kunnen samen verwoorden wat er in het koor leeft en dat trachten te vertalen naar een beleidsvisie voor je koor: waar moet het koor binnen vijf jaar staan, hoe pakken we de verjonging aan, hoe organiseren we de inspraak binnen het koor, hoe geraken we uit de kosten, hoe ziet de planning van het koor eruit, enz. !De Raad van Bestuur van je koor heeft de opdracht om die beleidsvisie om te zetten in concrete acties: de planning van de repetities, de werving van financiële middelen, werving van nieuwe leden, de organisatie van concerten, enz. !Maak dus binnen je koor een duidelijk onderscheid tussen de leden van je koor (niet-werkende leden of passieve leden), de koorleden die lid zijn van de Algemene Vergadering (werkende leden of actieve leden) en de leden van de Raad van Bestuur (voorzitter, secretaris, penningmeester en andere leden van de Raad van Bestuur). !!En de dirigent? De dirigent is de artistieke leider van het koor maar daarom is hij of zij niet meteen ook verantwoordelijk voor alle organisatorische aspecten van je koorwerking. Het is zeker zinvol om een open gedachtewisseling te voeren over de positie van je dirigent en op basis daarvan te beslissen of de dirigent deel moet uitmaken van de bestuursorganen (Algemene Vergadering en Raad van Bestuur) van je koor. In theorie is het gezond om een scheiding te maken tussen de artistieke werking van het koor waarvoor de dirigent verantwoordelijk is en de

organisatorische werking van het koor waarvoor het bestuur verantwoordelijk is. !Als de dirigent iemand is die van buiten het koor wordt aangetrokken, is het gemakkelijk om die scheiding consequent door te voeren. De dirigent kan autonoom voorstellen uitwerken voor de programmatie van het koor en met het koorbestuur bekijken of die voorstellen haalbaar en realiseerbaar zijn. Het is uiteindelijk het bestuur van het koor dat beslist. Die beslissingen kunnen gemakkelijker in alle objectiviteit genomen worden wanneer de dirigenten geen lid is van de Algemene Vergadering of van de Raad van Bestuur van het koor. !Wanneer de dirigent de oprichter is van het koor of uit het koor komt, wordt die scheiding tussen de artistieke en de organisatorische werking heel wat vager en wordt de dirigent meestal opgenomen in de bestuursorganen van het koor. Als er binnen het koor een open gesprekscultuur bestaat, hoeft dat geen probleem te zijn. !Het loopt echter gegarandeerd mis wanneer de dirigent alles naar zich toetrekt en een werking ontwikkelt die niet gedragen wordt door de leden van het koor of door het bestuur. !Eenvoudig en transparant Probeer de werking van je koor te vatten in heel eenvoudige en transparante structuren. Binnen de vzw-wetgeving kan je taken delegeren naar andere bestuurlijke organen (dagelijks bestuur, commissies, enz.) op voorwaarde dat de samenstelling en de taken van die organen uitdrukkelijk worden omschreven in de statuten. Dat maakt de statuten en de werking van je koor complex en minder toegankelijk. Het is belangrijk dat je koorleden goed weten waar de beslissingen over de koorwerking worden genomen en wie daarvoor de verantwoordelijkheid draagt. Indien de Algemene Vergadering en de Raad van Bestuur van je koor goed functioneren, heb je die onderliggende structuren niet nodig. Investeer daarom in de goed en efficiënte werking van je Algemene Vergadering en je Raad van Bestuur. !Bron: www.kunstenloket.be !


http://www.vsdc.be

http://www.kunstenloket.be

Een verzekering voor je koor Een maximale bescherming van zangers en bestuursleden Het afsluiten van een verzekering burgerlijke aansprakelijkheid is een verplichting voor elk koor. Bij Koor&Stem kunnen alle aangesloten koren hun leden en hun vrijwilligers voordelig verzekeren. Ook is het mogelijk bij Koor&Stem een persoonlijke ongevallen, een lokalen- en een instrumentenverzekering af te sluiten. !!

Burgerlijke aansprakelijk-heid (BA) en rechtsbijstand Ons koor had werk gemaakt van de promotie van ons concert. Mooie folders, een prachtige affiche en grote publiciteitsborden. Op storm hadden we echter niet gerekend. Tijdens het concert werden de publiciteitsborden opgetild door de wind en beschadigden ze vier geparkeerde voertuigen. De kosten voor de herstelling van de wagens overstegen ruim de middelen die binnen het koor voorhanden waren! Gelukkig had ons koor een verzekering burgerlijke aansprakelijkheid genomen bij Koor&Stem vzw. De schade werd door de verzekeringsmaatschappij terugbetaald. !Het afsluiten van een verzekering burgerlijke aansprakelijkheid is zowel voor koren als hun vrijwilligers verplicht. Koor&Stem biedt haar leden een verzekering burgerlijke aansprakelijkheid aan voor alle ongevallen die kunnen ontstaan in het kader van activiteiten van het koor. Die verzekering vergoedt de schade veroorzaakt aan alle andere personen dan de verzekerden. Dat kan gaan over de schade aan verhuurders, individuele personen, instellingen, organisaties, enz. Voor een schadegeval waarin leden van het koor zelf partij zijn, komt de verzekering burgerlijke aansprakelijkheid uitsluitend tussen voor wat de lichamelijke schade betreft. De verzekerden worden dus in dit geval onderling als derden beschouwd. !De polis voorziet in dekkingen voor lichamelijke schade, stoffelijke schade, rechtsbijstand en

schadegevallen te wijten aan voedselvergiftiging of verkoop van spijzen en dranken. !De burgerlijke aansprakelijkheid van het publiek wordt niet gedekt door Koor&Stem. Eventuele schadegevallen veroorzaakt door publiek zijn voor rekening van een persoonlijke dekking BA van de betrokkene. Toevertrouwd goed en schade aan gehuurde of gebruikte gebouwen (contractuele aansprakelijkheid) wordt niet gedekt in de polis BA van Koor&Stem. Schade door brand en ontploffing aan ruimten die gebruikt of gehuurd worden voor een periode van minder dan 30 dagen wordt wel gedekt; uiteraard voor zover het koor aansprakelijk is. !Koren die de polis BA onderschrijven bij Koor&Stem , genieten van deze dekkingen vanaf het moment dat de leden zijn ingevoerd in de databank van Koor&Stem. De huidige tarieven van de premies vind je op onze website. !Persoonlijke verzekering lichamelijke ongevallen (PV) In de euforie van een geslaagd concert werd nog hard gewerkt om de concertzaal netjes op te ruimen. Alles liep vlot tot er totaal onverwacht een podiumelement wegschuift en terechtkomt op het been van één van onze koorleden. Paniek! Het koorlid werd in een ziekenwagen weggevoerd en later geopereerd aan een open beenbreuk. Dankzij de persoonlijke verzekering


via Koor&Stem konden de medische kosten worden terugbetaald. !De aangesloten koren kunnen een polis persoonlijke ongevallen onderschrijven voor alle koorleden, bestuursleden, dirigenten, vrijwilligers en niet-koorleden die deelnemen aan koorreizen. !Zowel de koorleden als de vrijwilligers zijn voor hun lichamelijke ongevallen tijdens de activiteiten verzekerd door Koor&Stem. Lichamelijke ongevallen op de weg van huis naar de plaats van de activiteit en terug voor zover gebruik wordt gemaakt van de kortste weg en dit binnen de normale tijd (= tijd die de afstand van de kortste weg vergt na het verlaten van de woonst en/of na het beëindigen van de kooractiviteit) worden eveneens gedekt. De polis voorziet in volgende dekkingen: overlijden, bestendige invaliditeit, medische kosten, tandprothese, opzoekings- en repatriëringskosten, begrafeniskosten en verzorgingskosten in het buitenland. !Lichamelijke ongevallen van publiek en schade aan brillen, contactlenzen, kleding en persoonlijke voorwerpen worden niet gedekt door de polis van Koor&Stem. Koren die de polis persoonlijke verzekering onderschrijven, genieten van deze dekkingen vanaf het moment dat de leden zijn ingevoerd in de databank van Koor&Stem. De huidige tarieven van de premies vind je op onze website. !Lokalenverzekering Veel koren maken gebruik van een repetitielokaal dat voor een lange tijd gehuurd wordt of ter beschikking gesteld wordt van de gemeente, de kerkfabriek of een andere instantie. Meestal moet het koor daarvoor contractueel een brandverzekering afsluiten. Zelfs wanneer die verplichting niet is opgenomen in je huurovereenkomst of in je overeenkomst in verband met de ter beschikkingstelling, doet je koor er goed aan een brandverzekering te nemen voor de locatie waar wekelijks wordt gerepeteerd. Bij een brand of ander ongeval is het koor dan verzekerd zodat het niet verantwoordelijk gesteld kan worden voor de kosten aan het gebouw of de inboedel. !Koren kunnen gebruik maken van de lokalenverzekering die Koor&Stem aanbiedt waarin de verzekering van het repetitielokaal of de aansprakelijkheid als huurder of gebruiker worden opgenomen. Bovendien wordt ook de inboedel in die polis opgenomen. !De brandpolis voorziet in volgende dekkingen: brand, arbeidsongevallen, aanslagen, storm, hagel, ijs en sneeuwdruk. De huidige tarieven van de premies vind je op onze website. !Instrumentenverzekering

Koor&Stem biedt de aangesloten koren een instrumentenverzekering aan. De instrumenten worden opgenomen in een polis ‘alle risico’s’ voor de duur van de verhuring. Ook tijdens het transport zijn de instrumenten verzekerd. Voor deze verzekering bestaat er geen vaste premie. Elk dossier wordt afzonderlijk bekeken in functie van de waarde van de instrumenten, de duur van de verhuring en de in te schatten risico’s. Koor&Stem bekijkt elk dossier met de verzekeringsmaatschappij en formuleert een voorstel voor de aangesloten koren. !Wat doe je als er zich een ongeval voordoet tijdens een kooractiviteit? » Verwittig Tessa Janssen

([email protected]) of Ilse De Cuyper ([email protected]) van Koor&Stem en vraag het formulier voor aangifte van een ongeval op.

» Vul het formulier voor aangifte in en stuur het terug naar Koor&Stem.

» Koor&Stem maakt het formulier voor aangifte over aan de verzekeringsmaatschappij, samen met een bewijs van het koorlidmaatschap.

» De maatschappij onderzoekt het dossier en neemt daarvoor, indien nodig, rechtstreeks contact op met het koor.

» Na afronding van het onderzoek deelt de verzekeringsmaatschappij aan de betrokkene de beslissing mee en wordt er eventueel in een uitbetaling voorzien. !

De verzekeringsmaatschappij beslist over een mogelijke uitbetaling. Koor&Stem brengt alleen de verzekeringsmaatschappij op de hoogte van het ongeval en mengt zich niet in een mogelijke discussie. !Meer info Heb je nog vragen over verzekeringskwesties, aarzel dan niet om contact op te nemen met Ilse De Cuyper of Tessa Janssen via bovenstaande e-mailadressen of via het telefoonnummer 03 237 96 43.




Brand in Mokum Het belang van een juridisch statuut De brand in de loods van de carnavalsvereniging uit Aalst lokt ook in de koorbesturen heel wat vragen uit. Het hof van beroep in Gent heeft dertig leden van de vereniging persoonlijk aansprakelijk gesteld voor de schade die de brand veroorzaakte aan de loods waar de carnavalwagens stonden opgesteld. Aangezien de vereniging actief was als feitelijke vereniging en ook de brandpolis niet in voldoende dekkingen voorzag, draaien de leden op voor de kosten van maar liefst 1,5 miljoen €. Een persoonlijk drama voor de vrijwilligers die in de carnavalsvereniging actief zijn. !!

Beperk het risico van je vrijwilligers... Hoewel dergelijke ongevallen veeleer uitzonderlijk zijn, mogen deze je niet weerhouden om kritisch te blijven nadenken over de manier waarop je met de aansprakelijkheid van vrijwilligers omspringt. Als koorbestuur draag je een grote verantwoordelijkheid ten aanzien van je vrijwilligers. Je moet ervoor zorgen dat je vrijwilligers zich in je koor met minimale persoonlijke risico’s engageren. Bekijk in je bestuur hoe je persoonlijke risico’s maximaal kan vermijden of indekken. !...en kies voor een waterdichte oplossing De meeste koorbesturen beperken die aansprakelijkheid door voor alle leden de verplichte burgerlijke aansprakelijkheidsverzekering en de persoonlijke ongevallenverzekering (niet verplicht) af te sluiten. Daarnaast nemen ook heel wat koren een brandverzekering voor het repetitielokaal dat zij in gebruik hebben. Daarmee worden heel wat risico’s afgedekt en kan de persoonlijke aansprakelijkheid van de bestuursleden ingeperkt worden. De praktijk wijst uit dat deze werkwijze in de meeste gevallen volstaat maar waterdicht is de oplossing zeker niet. De feitelijke vereniging biedt immers geen bescherming tegen persoonlijke aansprakelijkheid van de bestuursleden. Het is zeker zinvol om binnen het koor de argumenten grondig te bespreken, die pleiten voor de oprichting van een rechtspersoon. Lees daarom ook het artikel over ‘Feitelijke vereniging of vzw’ in deze infomap. De

omschakeling van het statuut van feitelijke vereniging naar vzw is heel wat eenvoudiger dan gebruikelijk wordt voorgesteld.

Brandverzekering Ook in een vzw-statuut moet je als bestuur handelen als ‘een goede huisvader’. Als koorbestuur moet je er natuurlijk ook voor zorgen dat de risico’s tot een minimum beperkt worden. Het ligt voor de hand dat je als koor een brandverzekering afsluit voor de lokalen of zalen die je gebruikt. Zelfs wanneer die verplichting niet is opgenomen in je huurovereenkomst of in je overeenkomst in verband met de ter beschikkingstelling, doet je koor er goed aan daarover concrete afspraken te maken met de eigenaar van de locaties waar je repeteert of concerteert. !Wees er bewust van dat de verzekering burgerlijke aansprakelijkheid (BA) de schade aan een gehuurd of een gebruikt pand/goed niet dekt. De polis BA dekt enkel niet-contractuele schade, terwijl huur of gebruik van een pand of goed voorwerp is van een mondelinge of schriftelijke overeenkomst of contract (contractuele schade). Een aparte verzekering voor het gehuurde of gebruikte materiaal is vaak de oplossing. !Koren kunnen gebruik maken van de lokalenverzekering die Koor&Stem aanbiedt waarin de verzekering van je repetitielokaal of je aansprakelijkheid als huurder of gebruiker van een zaal zijn opgenomen. Die polis voorziet bovendien in de verzekering van de inboedel van je koor. Enkel de locaties zoals de verzekeraar die kent, zijn op deze wijze verzekerd. Koor&Stem beschikt over een lijst met verzekerde risico’s. !Afstand van verhaal


Je doet er goed aan om te onderhandelen over een ‘wederzijdse afstand van verhaal in geval van schade’ in het huurcontract. Vraag dus na of de eigenaar of de verhuurder die clausule ‘afstand van verhaal tegenover huurders’ heeft opgenomen in zijn brandpolis. Is dat niet het geval dan kan je vragen de polis in die zin te laten aanpassen. !Een afstand van verhaal vermijdt dat de brandverzekeraar zijn schadevergoeding recupereert van de huurder. Zo kan je grote discussies tussen huurder en verhuurder voorkomen als er zich een schadegeval voordoet. De extra premie voor de opname van de clausule ‘afstand van verhaal’ in de brandpolis wordt doorgaans doorgerekend in de huurprijs. Indien de vrijstellingen in de brandpolis van de eigenaar/verhuurder te hoog zijn, kan de huurder voor dit gedeelte een afzonderlijke brandverzekering afsluiten.


De vergoeding voor je dirigent of muzikaAl begeleider Wegwijs in statuten en betalingsmogelijkheden De reële kostenvergoeding, de vrijwilligersvergoeding en de kleine vergoedingsregeling zijn in feite hulpmiddeltjes omdat een echt statuut voor dirigenten van amateurkoren niet bestaat. Toch zijn het in bepaalde gevallen handige instrumenten om je dirigent te vergoeden voor het geleverde werk. Als je zoekt naar een duurzame oplossing dan kan je als dirigent opteren voor het statuut van zelfstandige in hoofd- of bijberoep. Beide statuten zijn wettelijk geregeld en volgen bestaande procedures. Daarnaast kan je natuurlijk ook gebruik maken van het sociaal statuut van de kunstenaar om als werknemer betaald te worden voor artistieke prestaties. Je kan deze regelingen vanzelfsprekend ook toepassen bij muzikaal begeleiders. !!

Goede afspraken, goede vrienden Zorg er steeds voor dat alle afspraken in verband met de betaling van je dirigent in een overeenkomst worden opgenomen zodat het altijd duidelijk is wat de sociale en fiscale relatie is tussen het koorbestuur en de dirigent. Het statuut van het koor doet hier niet echt ter zake. Je kan de volgende regelingen uitwerken als feitelijke vereniging of als vzw. !!Reële kostenvergoeding Met de reële kostenvergoeding kan je koor de kosten die door de dirigent gemaakt werden terugbetalen. De dirigent moet die uitgaven kunnen bewijzen door een factuur, een aankoopbewijs of een busticket voor te leggen. We raden aan in de overeenkomst met de dirigent vooraf te bepalen welke uitgaven daarvoor in aanmerking komen: aankoop partituren, abonnement

op tijdschriften, jaarlijkse licenties, cd’s, dvd’s, dirigentencursussen enz. Sommige kosten zoals kosten van telefoon/internet en vervoerskosten met de auto kunnen moeilijk bewezen worden met bewijsstukken. Die kosten kunnen forfaitair worden geraamd. Voor de verplaatsingen die je doet met de auto, mag je een bedrag aanrekenen van € 0,3412 per kilometer (geldig vanaf 1 juli 2015 tot 30 juni 2016). Let op: de terugbetaling van reële kosten mag je niet combineren met de forfaitaire kostenvergoeding. !Forfaitaire kostenver-goeding of vrijwilligers-vergoeding Als je dirigent als vrijwilliger je koor dirigeert, mag je hem een forfaitaire kostenvergoeding uitbetalen, ook wel vrijwilligersvergoeding genoemd. De dirigent hoeft daarvoor helemaal geen bewijzen te verzamelen. Aangezien dirigenten zich meestal voor een lange periode engageren in het koor, kan je het beste een

Koor&Stem // Wat breng ik in orde: administratie en organisatie // 5

forfaitaire kostenvergoeding van € 1.308,38 per jaar voorzien. De vrijwilligersvergoeding is een all-in kostenvergoeding. Alle kosten zijn in dat bedrag begrepen. Het koorbestuur mag daarnaast ook nog de verplaatsingen van de dirigent terugbetalen voor maximaal 2.000 kilometer en maximaal € 692,20 per jaar. Informatie over de tarieven kun je vinden op www.kunstenloket.be. Let op: Je kan de vrijwilligersvergoeding niet gebruiken voor de betaling van professionelen die werken in opdracht van je koor. Zo kan je bij voorbeeld een professionele vormgever niet als vrijwilliger betalen voor het ontwerp van de cover van je programmaboekje. !Kleine vergoedingsregeling Voor de prestaties van je dirigent voor de artistieke werking van je koor, kan je je dirigent betalen via de kleine vergoedingsregeling. Ook dit is een all-in kostenvergoeding. Je kan je dirigent voor die prestaties niet meer dan € 122,24 per dag uitbetalen en maximaal 30 dagen per jaar. Je dirigent kan per jaar maximaal € 2.444,74 ontvangen via de kleine vergoedingsregeling, los van de opdrachtgevers waarvoor hij werkt. Let op: je kan de vrijwilligersvergoeding en de kleine vergoedingsregeling niet combineren. Maak dus in je overeenkomst met je dirigent duidelijk of je hem betaalt als vrijwilliger of als artiest via de kleine vergoedingsregeling. !Zelfstandige in hoofdberoep De praktijk wijst uit dat er binnen de koorwereld weinig gebruik gemaakt wordt van het statuut van zelfstandige. De meeste dirigenten hebben een job in loondienst en komen dus niet in aanmerking voor het statuut van zelfstandige in hoofdberoep. Wie toch de stap wil wagen, moet voldoen aan een aantal verplichtingen: inschrijving bij een ondernemingsloket, aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds voor zelfstandigen, aansluiten bij een ziekenfonds, een btw-nummer aanvragen en een zelfstandigheidsverklaring aanvragen. !Zelfstandige in bijberoep Het statuut van zelfstandige in bijberoep vind je frequenter terug in de koorwereld. Dirigenten die naast hun hoofdberoep in het onderwijs of elders nog enkele uren dirigeren kunnen terugvallen op het statuut van zelfstandige in bijberoep. De voorwaarden om in dit statuut te stappen zijn gekoppeld aan de tijd die je aan je hoofdactiviteit besteedt. De normen zijn verschillend voor werknemers, ambtenaren, docenten en leerkrachten. Een zelfstandige in bijberoep is grotendeels onderworpen aan dezelfde regels als een zelfstandige in hoofdberoep. De verschillen zitten vooral in de sociale bescherming en in de bijdragevoeten van de sociale bijdragen. Het statuut

van zelfstandige in bijberoep is zowel voor het koor als voor de dirigent zelf heel transparant. De dirigent is in feite een freelancer die in het koor werkt zonder dat er sociale of fiscale band met het koor bestaat. !Sociaal statuut van kunstenaar Als je als dirigent een vergoeding ontvangt die geen kostenvergoeding is en je met de werkgever niet bent verbonden door een arbeidsovereenkomst, dan treedt het sociaal statuut van de kunstenaar in werking. Je wordt dan gelijkgesteld met een werknemer. In principe is de werkgever dan verplicht alle werkgeversverplichtingen te vervullen. Omdat je koorbestuur of andere culturele organisaties vaak niet in staat is om al die verplichtingen te vervullen, werden er Sociale Bureaus voor Kunstenaars (SBK’s) opgericht die tegen vergoeding alle werkgeversverplichtingen op zich nemen. Het grote voordeel is dat een SBK alle papierwerk voor je regelt. Je maakt een (schriftelijke) afspraak met je opdrachtgever/werkgever over de prijs, de locatie, enz. Het SBK, dat je zelf hebt gekozen, betaalt je nettoloon na afhouding van bijdragen, RSZ en een kostenpercentage en bezorgt je de loonfiches en alle andere documenten. Er bestaan soms verschillen in de kosten en werkwijzen van SBK’s. Wij raden je dan ook aan je eerst grondig te informeren. !Voor meer informatie over deze statuten verwijzen we graag door naar www.kunstenloket.be. Op die site vind je alle praktische informatie over deze statuten. De bedragen in dit document zijn aangepast voor juli 2015. Bron: www.kunstenloket.be





Het ABC van SABAM en SEMU !De componist is ook een auteur. In dit artikel geven we graag tekst en uitleg bij de rechten en plichten van koren bij uitvoering en uitgave. !!

De auteurswet De auteurswet bepaalt dat alleen de auteur van een werk van letterkunde of kunst het recht heeft om zijn werk in welke vorm ook te reproduceren of te laten reproduceren. Tevens heeft alleen de auteur het recht om toestemming te geven tot het bewerken of vertalen, het verhuren of het uitlenen van zijn werk. Hij is de enige eigenaar en alleen hij heeft het recht zijn creatie volgens ongeacht welk procedé aan het publiek mee te delen. Die bescherming door de auteurswet geldt tot 1

70 jaar na het overlijden van de auteur of componist. Na de dood van de auteur of componist worden de rechten overgedragen aan de nabestaanden of erven. 2!De auteurswet is ook van toepassing op muziek Naast boeken, toneelwerken, gedichten e.a. komen composities natuurlijk ook in aanmerking voor die bescherming door het auteursrecht. Het kunstwerk is de eigendom van de kunstenaar, hij alleen beslist over het lot ervan. Net zoals je geen wetenschappelijke of literaire teksten mag overnemen zonder toestemming en vermelding van de auteur, moet je de toestemming van de componist krijgen om een werk uit te voeren, te bewerken, te vertalen, vast te leggen door opname, in notenbeeld te noteren, enz. !Koren dienen dus de auteurswet te respecteren, zowel bij uitvoering als bij het gebruik van partituren. Dat betekent overigens ook dat componisten zelf kunnen beslissen of hun muziek net liefst wel uitgevoerd, bewerkt, vertaald enz. wordt. !!

Wat moet je doen als je koor een concert geeft? Als je muziek zingt van componisten die meer dan 70 jaar dood zijn, kan je natuurlijk geen toestemming vragen aan componist noch nabestaanden om het werk te mogen uitvoeren. Die muziek behoort dan tot het publiek domein. Als dat niet het geval is, dien je wél toestemming te vragen. Dat kan rechtstreeks bij de componist, of bij SABAM. Componisten of nabestaanden kunnen er namelijk voor kiezen om de administratieve afhandeling rond de auteurswet in handen van beheersvennootschappen te geven. Voor uitvoering (publieke mededeling) en opname is dat SABAM. Zij verlenen in naam van de auteur de toestemming tot vb. het uitvoeren van een compositie. In ruil daarvoor betaal je een vergoeding. Als je een concert geeft, doe je aangifte bij SABAM. Vermeld hier de composities en geboorte- en sterftedata van de componisten bij. Voor alles wat buiten het SABAM repertoire valt, kan je koor namelijk niet gefactureerd worden. Voor de bewerking of de vertaling van het materiaal moet je tevens de toelating vragen aan de rechthebbende(n). In het geval van een uitgegeven werk is dat de uitgever, in het geval van een niet-uitgegeven werk is dat de componist en auteur. Let op, in vocale muziek moet je natuurlijk ook rekening houden met de rechten van de tekstschrijvers of dichters. Hier spelen dezelfde mechanismen. !En wat met een geluidsopname? Als koor mag je een geluidsopname maken, verspreiden en te koop aanbieden zolang daarbij het auteursrecht wordt gerespecteerd. Vooraleer je de cd of de geluidsopname in omloop brengt, dien je een


Uit de Auteurswet 30 juni 1994, gewijzigd op 3 april 1995 betreffende het auteursrecht en de naburige rechten, Afdeling 1, Artikel 1, 1

Paragraaf 1.

Idem, Afdeling 1, Artikel 2, Paragraaf 1.2

aanvraag in bij SABAM en geef je duidelijk aan welke werkjes je wil uitbrengen. Daarbij is het ook aangewezen de geboorte- en sterftedata van de componisten bij de composities te vermelden. Als blijkt dat de composities niet tot het SABAM-repertoire behoren (en de componisten dus allemaal meer dan 70 jaar dood zijn), geeft SABAM wel toelating aan de perser om over te gaan tot het persen van cd’s, maar zal er vanzelfsprekend geen factuur mogen volgen aan het koor. Zelfs indien je een cd zou willen maken met werk dat behoort tot het publiek domein (bv. volksliedjes) of met koorwerkjes die niet tot het repertoire van SABAM behoren (vb. een koorwerkje van Lassus of Bach, buitenlandse componisten, enz.), ben je toch verplicht om die aanvraag in te dienen. De aanvraagformulieren kan je via de website van SABAM downloaden. Op basis van de aanvraag verleent SABAM je de toelating en stuurt je meteen ook een factuur. SABAM rekent 8% op de netto verkoopprijs van de cd, vermeerderd met 6 % BTW op het totale bedrag. Voor cd’s die niet bestemd zijn voor de kleinhandel of waarvan de verkoopprijs minder is dan de forfaitaire minimumprijzen, wordt de minimumprijs aangerekend. Nadat je de factuur hebt betaald, krijg je ‘Toestemming tot reproductie’ en mag je je cd dus lanceren. !SABAM heeft een speciale regeling getroffen voor heel beperkte cd-uitgaves. Indien je minder dan 300 cd’s uitbrengt en verspreidt, moet je bovenstaande procedure blijven volgen, maar kan je binnen de drie maanden volgend op de toestemming tot reproductie een aanvraag tot terugbetaling richten aan SABAM voor SABAM-facturen boven de € 25. !Uiteraard zijn dit slechts de grote lijnen van de procedure die je moet volgen. Meer informatie vind je op de site van SABAM en in de brochure ‘Fonografische reproductierechten’. Je kan die brochure downloaden op de site van SABAM. We geven je de raad om die brochure door je nemen vooraleer je van start gaat. !Als je dat wenst, kan Koor&Stem een audio-opname maken van je concert. De volledige concertopname, inclusief één afgewerkte werkcd kost het koor slechts 75 euro. Meer info hierover vind je op onze website. Als je de intentie hebt om die cd ook op de markt te brengen, dien je vanzelfsprekend bovenstaande procedure via SABAM te respecteren.

!Mag ik voor mijn koor zelf arrangementen en vertalingen maken van bestaande melodieën? Bij volksliederen mag je zonder probleem aan het bewerken slaan. Bij hedendaagse muziek en

popmuziek moet je opnieuw de termijn van 70 jaar na het overlijden van de componist in acht nemen. Voor muziek die binnen die periode valt, moet je toestemming vragen aan de componist om het werk te mogen arrangeren of vertalen, indien het werk is uitgegeven kun je daarvoor terecht bij de uitgever. Als je de componist niet kent (vb. bij popmuziek), kan je een beroep doen op SABAM. !Het aanschaffen van partituren Vooraleer je tot concert of opname kan overgaan heb je natuurlijk partituren nodig. Die koop je bij de uitgeverij. Zij geven hedendaags werk uit en sluiten daarvoor met de componist een uitgavecontract af waarbij de componist vergoed wordt voor de verkochte werken. !Daarnaast kunnen uitgeverijen ook werk uit het publiek domein opnieuw uitgeven. Werken uit het publiek domein zijn echter publiek voor iedereen. Dus als je zelf zetwerk wil maken van die composities, is er geen bezwaar. Een aantal mensen deed dat al en bundelde dat materiaal op www.cpdl.org (choral public domain library). De partituren die je daar vindt, mag je waarschijnlijk vrij downloaden en kopiëren. Lees wel aandachtig de “disclaimer”: vele werken die in de USA tot het publiek domein behoren, zijn in Europa nog steeds beschermd! Hiervoor moet nog steeds de toestemming worden gevraagd. Blijf echter wel kritisch! Het gaat hier namelijk niet om wetenschappelijk onderbouwde uitgaven. Iedereen kan hier partituren achterlaten, de kwaliteit en betrouwbaarheid van de partituur is dus zeer uiteenlopend. Een goede raad: vergelijk steeds met een betrouwbare uitgave. !Koor&Stem geeft ook partituren uit in het kader van projecten. Bekijk onze gebruiksvriendelijke webshop via www.koorenstem.be/webshop en maak je keuze uit een gevarieerd repertoire voor kinderen, gelijke stemmen, gemengde koren, scholen en rusthuizen. Betalen kan via overschrijving, PayPal, Mastercard en Visa. !Mag ik partituren kopiëren? Meestal niet. Officiële uitgaven mogen niet gekopieerd worden, ook niet als de componist meer dan 70 jaar dood is. Het gaat hier namelijk om de arbeid die de uitgeverij heeft uitgevoerd. Muziek zetten vraagt veel tijd en geduld. Vandaar dat er copyright zit op de partituren. Als de uitgeverij niet meer bestaat, de uitgave niet meer te verkrijgen is en je ook bij de componist en de nabestaanden niet meer terecht kan voor meer info in verband met eventuele recente uitgaven, zit er soms niets anders op dan te kopiëren. Momenteel wordt hiervoor op Europees niveau een regeling uitgewerkt: de richtlijn voor “Orphan Works”. Ook dit zal in de toekomst collectief kunnen worden geregeld. !


Om zich te beschermen tegen de kopieerwoede onder amateurmuzikanten, sloten een aantal uitgeverijen zich aan bij SEMU. SEMU verdedigt de rechten van de uitgevers. Als zij inbreuken op kopiëren vaststellen, kunnen er hoge boetes volgen. !Een aantal hedendaagse componisten valt onder wat zij ‘copyleft’ (als tegenhanger van copyright) noemen. Op hun partituren vermelden ze dat kopiëren wel mag. !Mag ik partituren kopiëren als mijn koor een licentie heeft bij SEMU? Je kan als koor inderdaad een licentie kopen bij SEMU waardoor je partituren van uitgeverijen die aangesloten zijn bij SEMU mag kopiëren. De lijst van aangesloten uitgeverijen vind je via www.semu.be. Toch dien je nog steeds over één origineel exemplaar te beschikken. Partituren van uitgevers die niet zijn aangesloten bij SEMU, mogen ook door koren die lid zijn van SEMU niet gekopieerd worden… Ook koren met een licentie dienen te weten wat ze zingen. Koor&Stem is niet aangesloten bij SEMU. Muziek vanbuiten aanleren en uitvoeren geeft vanzelfsprekend geen problemen. !Mag ik handschriften kopiëren? Mits de toestemming van de componist of zijn nabestaanden mag je handschriften kopiëren. Zo schonk Raymond Schroyens een aantal partituren aan de bibliotheek van Koor&Stem waarvoor hij Koor&Stem de toestemming gaf die te kopiëren voor eventueel geïnteresseerde dirigenten. Wel is het aangeraden steeds na te gaan of handschriften van componisten ondertussen niet werden uitgegeven en vervolgens de originele uitgaven te kopen en te gebruiken. !Pff, veel werk en rompslomp! In het begin kan dit allemaal zeer complex lijken. Een mentaliteitswijziging vraagt tijd. Het is echter belangrijk respect te tonen voor het werk van componisten en uitgevers en kritisch om te gaan met partituren. Er is veel materiaal gratis of aan democratische prijzen beschikbaar. Bovendien kan je partituren in oplage via Koor&Stem bestellen, in grote aantallen kunnen wij immers een korting bedingen. Of je kan zelf onderhandelen met de uitgevers. !Als je met vragen zit over uitgave en uitvoering, kan je voor advies steeds terecht bij Koor&Stem, [email protected] of 03/ 237 96 43. Veel succes! !

!


Fondsenwerving voor koren !Er zijn heel wat kosten verbonden aan de normale werking van een koor: de vergoeding van een goede dirigent, de aankoop van partituren en de huur van een degelijke repetitieruimte kosten allemaal geld, laat staan extra activiteiten zoals concerten, concertreizen en andere gemeenschappelijke kooractiviteiten. Een eigen bijdrage van de koorleden kan niet altijd alle kosten dekken. Wat kan een koor nog meer doen en bij wie kan een koor aankloppen om de activiteit te helpen ondersteunen? Hieronder geven we enkele basisprincipes mee voor een geslaagde fondsenwerving. !

EEN AANTAL BASISPRINCIPES Werk van binnen naar buiten !Begin met fondsenwerving eerst in je eigen omgeving in plaats van bij grote bedrijven of instanties en zeker niet alleen bij hen. Bouw je netwerk van sympathisanten langzaam op vanuit je eigen omgeving:

!De fondsenwervingspiramide !Staar je niet blind op subsidiekanalen of sponsors. Giften maken meestal een veel groter deel uit van de financiering voor activiteiten dan subsidies of sponsorgelden. !

!3 belangrijke boodschappen: » Verdiep je in wat je voor de ander kunt betekenen en

denk niet alleen aan geld » Wees niet bang mensen te betrekken bij het koor en

bouw aan (persoonlijke) relaties » Ga planmatig te werk en houd vol. Fondsenwerving

is een proces voor de lange termijn. !!HOE BENADER JE DONOREN? !Vier soorten donoren !Er zijn vier soorten donoren: » Particulieren » Private rechtspersonen (stichtingen, organisaties,

bedrijven) » Publieke rechtspersonen (overheidsinstellingen,

stichtingen) » Publieke sector: overheden (lokaal, regionaal,

nationaal, internationaal) !Bij overheden en publieke/private rechtspersonen gaat het meestal om subsidielijnen. Om in aanmerking te komen voor deze subsidies is het belangrijk de specifieke subsidieregels te kennen, de juiste procedure te volgen (o.a. tijdig inleveren van het dossier) en transparant te rapporteren. Bij private of publieke rechtspersonen gaat het daarnaast ook om het ontwikkelen en gebruiken van persoonlijke netwerken en contacten. !

Koor&Stem // Zingen: een financieel gezonde activiteit // 3

Bij sponsoring door stichtingen, organisaties en bedrijven is er altijd sprake van een zakelijke overeenkomst waarbij beide partijen voordeel behalen. Hier geldt niet zozeer de passie voor het onderwerp als wel het nut van de besteding: ‘wat hebben wij eraan?’ Dat is ook logisch omdat organisaties en bedrijven altijd verantwoording moeten afleggen aan hun bestuur, aandeelhouders, toezichthouders, etc. Bij sponsoring let een bedrijf daarom altijd goed op de koppeling van de gesponsorde activiteit aan de ‘core business’ van het bedrijf en het effectieve resultaat dat ermee te behalen valt. Een zakelijke onderbouwing van je kooractiviteit is daarom zeer belangrijk. !Private sector: particulieren Particulieren of donateurs beantwoorden meestal aan de volgende criteria: » Ze hebben geld te besteden » Ze zijn vaak wat ouder » Ze willen graag iets voor een ander doen » Ze willen ergens bij horen » Ze zijn betrokken bij het onderwerp » Ze zijn sociaal » Ze willen geven en ze willen ontvangen (bijv. een

goed gevoel, een dankjewel, een fiscaal voordeel, persoonlijke ervaring, persoonlijke relaties, geld, cadeaus ….) !

Waarom geven particulieren aan cultuur? » Omdat ze er interesse in hebben » Omdat ze er passie voor voelen » Omdat ze een fiscaal voordeel kunnen krijgen » Omdat ze ervan profiteren » Omdat het statusverhogend werkt » Omdat ze hun identiteit of eigenheid willen

bevestigen » Omdat ze erkend willen worden » Omdat ze goed willen doen » Omdat ze bij willen dragen aan succes » Omdat ze iets terug doen voor de maatschappij of de

regio » Omdat ze ‘druk’ voelen van anderen (netwerk) !Denk er daarom over na hoe je hierop als koor in kan spelen en hoe je potentiële donateurs tegemoet kan komen in hun behoeften. Maak je kooractiviteit aansprekend en simpel uit te leggen. Zorg dat donateurs keuzemogelijkheden hebben, bijv. voor wat ze kunnen bijdragen en wat ze ervoor terug kunnen krijgen. Bouw aan de relatie met donateurs en denk op lange termijn. Bedank je donateurs ook altijd, welke bijdrage ze ook hebben gegeven. !Private sector en publieke rechtspersonen !Ook bij stichtingen, organisaties en bedrijven geldt dat je je goed in moet leven in de behoeften van de sponsor. Het kan o.a. gaan om: » Naamsbekendheid » Merk/imago » Relatiemarketing » Het bereiken van specifieke doelgroepen » Interne motivatie en betrokkenheid » Maatschappelijk verantwoord ondernemen » Lokale/regionale betrokkenheid

» Verkoop en promotie van producten » Netwerken versterken !En soms ook om: » Iedereen doet het » De directeur wil ..... !Vraag niet direct om geld, maar presenteer een idee dat aangepast is aan de behoeften van de organisatie. Elke organisatie is anders, dus met verschillende organisaties zijn er verschillende partnerships mogelijk, op maat van de organisatie in kwestie. Probeer met elke organisatie een vertrouwensrelatie op te bouwen en zoek gemeenschappelijke belangen en overeenkomsten. Betrokkenheid bij de sponsor en van de sponsor levert op lange termijn het meeste op. Zorg ervoor dat je de sponsor ook altijd bedankt voor zijn bijdrage. Vreemd genoeg gebeurt dit niet altijd, hetgeen voor veel sponsors een reden is om af te haken. Beschouw de sponsor echter nooit als melkkoe. Hem af en toe opbellen zonder om geld te vragen en gewoon interesse tonen voor waar hij mee bezig is, doet wonderen. !Ondersteuning hoeft (en is) overigens niet altijd in de vorm van een financiële bijdrage te zijn. Het kan ook de vorm krijgen van bijv. het gebruik van een lokaal voor het concert, het leveren van de wijn voor een publieksreceptie achteraf, het maken van publiciteit onder de leden, bijdrage aan de opname van een cd, afname van tickets….. Dit soort ondersteuning kan ook heel interessant zijn. Ga daarom na wie in het koor mensen kent die een dergelijke ondersteuning kunnen geven. !Voorbeelden van stichtingen en instellingen die financiële ondersteuning bieden aan maatschappelijke (dus ook culturele) projecten zijn: » Triodos fonds: steun aan kleinschalige projecten in

eigen land die een duidelijk maatschappelijk doel hebben, hetzij sociaal, ecologisch of cultureel. Het gaat om projecten in domeinen zoals jeugdzorg, milieu, kunst en cultuur, onderwijs of gezondheidszorg.

» BNP Paribas Fortis Foundation: financiële steun aan educatieve integratieprojecten van Belgische verenigingen zonder winstoogmerk voor kansarme kinderen en jongeren in moeilijkheden in België.

» Koningin Paolastichting: financiële steun aan organisaties (scholen, verenigingen, ...) die een project realiseren gericht op de vorming en de integratie van maatschappelijke kwetsbare jongeren.

» CERA: steun aan maatschappelijke projecten op het gebied van kunst en cultuur.

» Nationale Loterij: o.a. in de vorm van aankoop van (goedkope) kaarten voor culturele evenementen. !

Publieke sector – overheden !Er zijn verschillende ondersteunings- en subsidiemogelijkheden bij de overheid op lokaal, regionaal gewestelijk en internationaal niveau, o.a.: » gemeentelijke werkingssubsidies en

projectsubsidies, » provinciale subsidies voor deelnemers aan

provinciale koortoernooien,


» subsidies voor erfgoedprojecten » subsidies voor projecten van en voor jongeren, » uitwisselingsprojecten tussen koren uit de provincies

Oost-Vlaanderen, West-Vlaanderen en Zeeland (NL),

» tegemoetkomingen in reiskosten voor deelname aan een internationaal festival en

» materiële ondersteuning van provinciale uitleencentra in de vorm van betaalbare prijzen voor de huur van bijv. lichtinstallaties of podia. !

Op www.koorenstem.be/subsidies vind je verwijzingen naar een groot aantal subsidiereglementen van lokale, provinciale, Vlaamse en internationale overheden. Koor&Stem publiceert hier regelmatig informatie over projectoproepen van overheden en over nieuwe subsidielijnen die interessant kunnen zijn voor koren. Houd de website dus in de gaten. !ONDERSTEUNINGSMOGELIJK-HEDEN BIJ KOOR&STEM De afdelingen Koor&Stem West-Vlaanderen, Koor&Stem Oost-Vlaanderen en Koor&Stem Antwerpen ondersteunen projecten van de koren uit hun regio. !Het subsidiereglement van Koor&Stem West-Vlaanderen is te raadplegen op de website www.koorenstemwestvlaanderen.be. Aanvragen voor ondersteuning moeten tijdig (minstens 4 maanden) voor aanvang van het project bij het secretariaat van de provinciale afdeling: Geert Declerck, secretaris - [email protected]. !Het subsidiereglement van Koor&Stem Oost-Vlaanderen is te raadplegen op de website www.koorenstem.be/subsidies. Aanvragen voor ondersteuning moeten tijdig voor aanvang van het project worden ingediend: Marieke Missinne, voorzitter - [email protected]. !Het subsidiereglement van Koor&Stem Antwerpen is op te vragen bij Anita Croon, secretaris - [email protected]. Aanvragen voor ondersteuning moeten tijdig voor aanvang van het project bij het secretariaat van de provinciale afdeling: !Je kunt bij deze personen ook altijd terecht om je project te bespreken voordat je een dossier indient. !Koor&Stem Limburg beschikt over een transporteerbaar koorpodium en een digitale piano die de koorwereld voor een betaalbare prijs kan huren. Podium en digitale piano kunnen apart of samen gehuurd worden. Alle praktische informatie kun je vinden op de website www.koorenstemlimburg.be of aanvragen bij Goedele Schepers, secretaris - [email protected]. !



http://www.koorenstemlimburg.be


Aandachtspunten bij Fondsenwerving !!

Een goed verhaal Maak een goed verhaal over je koor: wat doen we, hoe doen we dit, waar staan we voor, hoe onderscheiden we ons van anderen? Zorg ervoor dat je dit in twee zinnen kunt verwoorden en dat je dit verhaal ook goed weet te brengen. !Hoeveelheden Bepaal wat voor middelen en hoeveel middelen jullie nodig hebben om te doen wat jullie (willen) doen. En voor hoe lang jullie die middelen nodig hebben. !Doel Definieer ook welke bijdrage een donor hieraan kan leveren en hoe hij dus een verschil zal kunnen maken. Maak duidelijk wat je met het geld van de donor wilt gaan doen. De belangrijkste vraag van een donor is: wordt mijn geld goed besteed? !Team fondsenwerving Stel een team samen van verschillende soorten mensen die zich met fondsenwerving bezig kan houden. Spreek met elkaar af hoe je wilt gaan werken en aan wat voor regels iedereen zich zal houden. Zorg ervoor dat het hele koor hiervan op de hoogte is zodat fondsenwerving iets wordt waar iedereen aan kan meewerken. !Streef naar efficiëntie Ga na welke fondsenwervingsactiviteit het meeste oplevert en het minste kost. Maak een goede planning van je fondsenwervingsactiviteit: wat doen we, voor wie, wanneer, hoe en hoeveel mag het kosten? !!!

Zoek organisaties en bedrijven die van zingen houden Geven is een vrij emotionele aangelegenheid en vertrekt vanuit de gevoelens, opvattingen, engagementen en passies van de schenker. Onderzoek welke potentiële sponsors er zijn. Probeer inzicht te krijgen in wat hen beweegt en weet waar hun interesses liggen. Als de CEO van een bedrijf van zingen houdt, dan kiest dat bedrijf ook gemakkelijker voor het sponsoren van zangactiviteiten in plaats van voor het sponsoren van een zeilwedstrijd. !Werk op lange termijn Bouw een relatie op met mogelijke donateurs. Begin nooit met het vragen om geld. !Begin in je eigen omgeving Begin met fondsenwerving eerst in je eigen omgeving en niet bij grote bedrijven of instanties en zeker niet alleen bij hen. Ga na bij de koorleden, vrijwilligers, bestuursleden etc. welke vaardigheden, ervaring en contacten ze hebben om te helpen bij het werven van fondsen. Bouw je netwerk van sympathisanten langzaam op vanuit je eigen omgeving. Deur-aan-deur-verkoop voor een kooractiviteit is niet handig als nog niemand je kent, tenzij je aanbelt aan deuren van de 20 mensen die jou wel kennen. !Toon ook je eigen engagement Geef eerst zelf. Je kunt je koor niet goed vertegenwoordigen zonder dat je toont dat je je engageert voor je koor – in tijd en in geld. Iedereen in een koor kan daarom helpen bij fondsenwerving. !!!


!Durf te vragen! Mensen geven vaak niet omdat ze niet gevraagd worden. Geef bijv. na afloop van een koorconcert het publiek een drankje en laat alle mensen van het koor praten met mensen die ze nog niet kennen. Vraag hen wat ze ervan vonden en wat hen naar het concert bracht. Vraag hen ook of ze iets voor het koor willen doen of mensen kennen die iets voor het koor willen doen. Vergeet ook niet te vragen of ze geld willen geven of mensen kennen die geld willen geven. !Bedank de donor altijd! … maar beschouw hem niet als melkkoe. Hem af en toe opbellen zonder om geld te vragen en gewoon interesse tonen voor waar hij mee bezig is, doet wonderen. !Staar je niet blind op subsidiekanalen of sponsors Giften maken een veel groter deel uit van de financiering voor projecten dan subsidies of sponsorgelden. !Heb vertrouwen in het koor en wat het koor doet We zijn als koorwereld beter dan we vaak zelf denken. Een van de sterke punten van de culturele sector is dat mogelijke donoren zelf en vrijwillig naar onze activiteiten komen en dat je niet altijd naar hen toe moet gaan. Benut dan ook je kooractiviteit om met mogelijke donoren in gesprek te komen. !Er zijn geen slechte onderwerpen voor fondsenwerving Denk niet dat je een concert moet koppelen aan een goed doel omdat niemand anders interesse heeft voor jouw activiteit. !Nogmaals: werk op lange termijn Fondsenwerving is altijd een proces van de lange termijn. Zorg ervoor dat je regelmatig evalueert of je op de goede weg bent.

Andere nuttige links: » www.goededoelenwereld.nl/content/fondsenwerving-

tips.html » www.fundraisingday.be » http://www.institute-of-fundraising.org.uk/guidance/ » www.interkultur.com/leftnavi/fundraising/fundraising-

tips-for-choirs » http://pjp-eu.coe.int/en/web/youth-partnership/t-kit-9-

funding-and-financial-management?inheritRedirect=true

» www.danspunt.be/subsidies - publicatie ‘Een subsidiedossier opstellen - Een fluitje van een cent’ !


http://www.institute-of-fundraising.org.uk/guidance/

http://pjp-eu.coe.int/en/web/youth-partnership/t-kit-9-funding-and-financial-management?inheritRedirect=true

http://www.danspunt.be/subsidies

WAAROP MOET JE LETTEN BIJ HET SCHRIJVEN van een subsidiedossier? !Het kost heel wat tijd om een goed subsidiedossier te schrijven. Probeer je kansen op toekenning vooraf in te schatten. Als die kansen klein lijken, is het beter om je tijd ergens anders in te investeren. Let goed op de formele eisen van een subsidiedossier zoals: beantwoorden aan de gestelde eisen, tijdig inleveren, een transparante begroting, het gebruik van de juiste formulieren en het niet overschrijden van de beschikbare ruimte (bijv. het aantal woorden). Hieronder geven we een aantal aandachtspunten mee. !!Denk bij het samenstellen van een dossier aan degene die het dossier ontvangt = de donor. Een subsidiedossier moet (vrijwel) altijd het volgende inhouden: » Wat is het project (= is het interessant voor de

donor om zijn naam hieraan te verbinden) » Waarom wil je het doen (= wil de donor dit ook) » Wat is de inhoud (= past dit bij de doelstellingen

van de donor) » Wat wil je bereiken (= wil de donor dit ook

bereiken) » Wie voert het uit (cv toevoegen) (= getuigt je cv

van kwaliteit) » Waar en wanneer wordt het project uitgevoerd (=

past dit in de planning van de donor) » Hoe wordt het project onder de aandacht

gebracht (= hoe wordt de donor onder de aandacht gebracht)

» Wie is de doelgroep (= welke doelgroep bereiken wij voor de donor)

» Wat is de begroting (= is het een realistische begroting en is het geld van de donor wel nodig om het project te kunnen doen. Welke bijdrage doen wij zelf en welke bijdrage vragen we aan de donor. Is deze bijdrage realistisch.) !!

En verder: Het Forum voor Amateurkunsten schreef een Handleiding voor het schrijven van subsidiedossiers. Je kunt deze handleiding

raadplegen via www.amateurkunsten.be/ subsidies/subsidiedossiers_schrijven Het Kunstenloket verschaft heel wat informatie over sponsoring. Via www.kunstenloket.be - Documenten – Promotie vind je interessante items, zoals ‘10 gulden regels bij sponsoring’ en ‘Elementen van een sponsordossier’. !De publicatie ‘Een subsidiedossier opstellen – een fluitje van een cent’ kan gedownload worden via www.danspunt.be/subsidies. !!Wil je steun bij het schrijven van een subsidie- of sponsordossier? Bij Koor&Stem lezen we je dossier graag door voordat je het verstuurt. Neem daarvoor contact op met [email protected] !!!


http://www.amateurkunsten.be/

http://www.danspunt.be/subsidies

ONDERSTEUNING VOOR JE INTERNATIONALE PROJECT !Heb je plannen om aan een internationaal korenfestival deel te nemen, wil je een project met koren uit het buitenland organiseren of wil je een internationale jongerenactiviteit opzetten, dan zijn er misschien ondersteuningsmogelijkheden. !!Vlaamse overheid – Interculturele samenwerking

De Vlaamse Gemeenschap geeft een tegemoetkoming in de reiskosten voor amateurkunstenorganisaties die willen deelnemen aan evenementen in het buitenland (bijv. korenfestivals en koorwedstrijden) of voor het uitsturen van je dirigent naar een internationale cursus. Bovendien kunnen amateurkunstenorganisaties ondersteuning krijgen als ze zelf een internationaal project in Vlaanderen organiseren. Daarbij geldt altijd de regel dat er deelnemers uit minstens 3 landen aan de activiteit meedoen en dat het artistieke niveau en de internationale uitstraling van het evenement duidelijk aantoonbaar moeten zijn. !Let op: • Bij goedkeuring van je aanvraag krijg je

maximaal 75 % van de Vlaamse Gemeenschap terug voor de effectieve totale uitgaven. Je moet dus zelf in kunnen staan voor minstens 25% van de kosten.

• Georganiseerde concertreizen of een uitwisseling met een buitenlands koor vallen buiten deze reglementering.

• De juiste indiendata, het volledige reglement en de formulieren vind je op www.sociaalcultureel.be - Sociaal-Cultureel Werk Volwassenen > Amateurkunsten > Internationale projecten Meer informatie is ook te krijgen bij:

Mevr. Machteld De Smedt Agentschap Sociaal-Cultureel Werk voor Jeugd en Volwassenen T 02 553 41 94 E [email protected] !!

Grensoverschrijdende uitwisselingsprojecten De provincie West-Vlaanderen geeft ondersteuning aan grensoverschrijdende culturele uitwisselingsprojecten en structurele samenwerking met partners uit de Europese regio’s. Het reglement en de aanvraagformulieren vind je op www.west-vlaanderen.be/uitwisselingen Voor meer informatie kun je contact opnemen met: Ilse Van Roosbroeck, Dienst Externe Relaties provincie West-Vlaanderen T 050 40 34 72 E [email protected]. !Europese Projecten van en voor jongeren Voor jeugdkoren die hun grenzen willen verleggen is er Erasmus+ / Youth in Action. Erasmus+ is het nieuwe EU programma voor onderwijs, opleiding, jeugd en sport. Youth in Action is een apart luik binnen Erasmus+ voor internationale projecten van jongeren en jeugdorganisaties in de vrije tijd. !Ook jeugdkoren die met de jongeren uit hun stad of gemeente een internationaal project willen opzetten, kunnen subsidies aanvragen via Youth in Action. Zo kun je met je groep een groepsuitwisseling opzetten met één of meer jeugdkoren uit het buitenland. Je kiest samen het thema waarrond je wil uitwisselen en bokst samen het programma in elkaar. De rode draad is ideeën en ervaringen uitwisselen. !Zo’n groepsuitwisseling kan voor jongeren tussen 13 en 30 jaar oud en duurt tussen de 5 en 21 dagen. Je kunt een groep bij ons uitnodigen of er zelf op uit trekken. !


Lees meer over de spelregels en de landen waarmee je kan samenwerken op www.youthinaction.be. Er zijn ook regelmatig infosessies waarop je kunt kennismaken met de mogelijkheden voor jouw koor. JINT is te bereiken via T 02 209 07 20. E [email protected] !Creatief Europa 2014-2020 – programma Cultuur en Europa van de Burger Als je koor samenwerkt met partners uit minstens drie landen is er Europese ondersteuning van je internationale project mogelijk. Het aantal aanvragen van dergelijke subsidies is erg groot, vandaar dat je er goed op moet dat • je project een Europese meerwaarde biedt, • vernieuwend is en • een jong en breed publiek kan aantrekken. Een project met een concreet thema verdient de voorkeur boven een algemeen internationaal project. Tenslotte is het belangrijk dat je project resultaten kan laten zien op de lange termijn. !In het programma ‘Europa van de Burger’ kunnen projecten worden ondersteund die je koor organiseert op het gebied van o.a. herdenkingen en erfgoed. Ook vallen hieronder projecten met de landen uit Oost-Europa die in de laatste jaren lid zijn geworden van de EU. !Voor meer informatie kun je de website van Creatief Europa Desk Vlaanderen raadplegen: www.cjsm.be - cultuur – internationaal cultuurbeleid – subsidies – Creatief Europa Contactpersoon: Gudrun Heymans T 02 553 06 59 E [email protected] !Meer informatie Op www.koorenstem.be/subsidies vind je verwijzingen naar een groot aantal subsidiereglementen. We publiceren hier regelmatig informatie over projectoproepen van overheden en over nieuwe subsidielijnen die interessant kunnen zijn voor koren. !Abonneer je ook op de nieuwsbrieven van Creative Europa Desk Vlaanderen en Jint!


http://www.youthinaction.be

tips voor een goede communicatie Ledenwerving, koorconcerten, een zoektocht naar vrijwilligers of sponsors, goodwill kweken: genoeg redenen om duidelijk en overtuigend te communiceren met je koor en zijn omgeving. Enkele basisuitgangspunten voor een effectieve communicatie: !!

De W’s van communicatie Let op de W’s als je communiceert: » Wie: aan wie communiceer je? » Waarom: wat wil je bereiken » Waarover: wat is het onderwerp? » Wanneer: wanneer moet je hierover communiceren? » Waarmee: in welke vorm communiceer je? » Door wie: wie doet de communicatie? !Wie is je publiek? Probeer een band te smeden met je publiek. Dat publiek bestaat niet alleen uit je eigen achterban van familie, vrienden en kennissen, maar ook uit andere koren in je buurt, muziekscholen, scholen, geïnteresseerden in zang, muziek gerelateerde organisaties, rust- en verzorgingstehuizen, andere culturele verenigingen, etc. !Creëer een band met je publiek Dezelfde boodschap is niet voor iedereen even overtuigend of aantrekkelijk. Probeer je boodschap daarom zoveel mogelijk aan te passen aan het publiek dat je voor ogen hebt. Herhaal en varieer je boodschap ook zoveel mogelijk, bijv. met verschillende auteurs of een formeler of informeler register. Zorg er tevens voor dat je verschillende kanalen gebruikt om je boodschap te verspreiden, waardoor de kans groter wordt dat je boodschap daadwerkelijk aankomt. Geef publiek ook de mogelijkheid om op de hoogte te worden gehouden van wat er in het koor gebeurt, bijv. door een ‘houd mij op de hoogte’-knop op de website van het koor of een dergelijk formulier in het programmaboekje van je concert. !

!


Wat wil je bereiken? Afhankelijk van je publiek kunnen je doelstellingen met je communicatie heel verschillend zijn. Wil je leden werven? Wil je een concert aankondigen? Wil je vrijwilligers mobiliseren? Wil je je als tof en interessant koor profileren? Wil je contact leggen met een nieuw publiek? Definieer dit goed voordat je je boodschap formuleert en de manier waarop je deze boodschap naar buiten brengt. !Wat communiceer je? Er gebeurt heel wat in een koor. Niet alleen het jaarlijkse kerstconcert, maar ook ander nieuws kan interessant zijn voor je publiek, ook nieuws en feiten die jullie passie voor het zingen laten zien of nieuws van anderen waarmee je koor zich verwant voelt. Snelnieuws, reclame, promotie van evenementen en concerten, het verslag van een kooractiviteit, de achtergronden bij het muzikale programma van het koor, een interview met de solist of begeleider van het concert: het kan allemaal. Zorg steeds dat het contact tussen je publiek en je koor en koorleden centraal staat. !Een goed verhaal » Maak een goed verhaal over je koor: wat doen

we, hoe doen we dit, waar staan we voor, hoe onderscheiden we ons van anderen? Zorg ervoor dat je dit in twee zinnen kunt verwoorden en dat ieder koorlid dit verhaal ook kan brengen. !!

Communiceer tijdig Geef je binnenkort een concert? Hou rekening met het volgende voor je aankondiging of uitnodiging: » Bezorg de aankondiging of uitnodiging drie tot zes

weken vooraf. » Vermeld de vier W’s: Wie, Wat, Waar en Wanneer. » Verzorg de lay-out. » Vermijd spelfouten: laat iemand je tekst nalezen. !!Benut elke gelegenheid Ook al heb je geen concert of evenement in het vooruitzicht, dan nog kun je je koor bij het publiek bekend maken. Nodig al je kennissen en professionele contacten uit op een open repetitie met een hapje en een drankje. Zet met een aantal koren een koorparcours op zodat alle gemeenschappelijke contacten toegang krijgen tot het werk van de verschillende koren. Vergeet niet dat je het verhaal over je koor bij elke gelegenheid kunt vertellen. En waarom zou je alleen vóór een concert of evenement met je publiek communiceren? Doe dat zeker ook achteraf, bijv. met foto’s van het concert, een verslagje de week erna, bedankingen aan het publiek en vice versa. !Verschillende kanalen De beste communicatie van je koor of kooractiviteit gebeurt via verschillende kanalen en met verschillende middelen. Een greep uit de mogelijkheden: » Print: flyer of strooibriefje, affiches » Advertenties, wel of niet betalend » Redactionele ruimte » Een brief met een persoonlijke uitnodiging » Persoonlijke contacten » Online sociale netwerken » Website » Mails en nieuwsbrieven » Online agenda’s Probeer deze mix zo pragmatisch mogelijk te doen en aan te passen aan de kenmerken van jouw publiek en de mogelijkheden van het koor. !Wie communiceert? Het is het handigste als er één contactpersoon wordt aangewezen die de officiële communicatie voor zijn rekening neemt en waarbij derden informatie kunnen aanvragen. Dat mag echter niemand van je koor beletten om het verhaal over je koor aan anderen te vertellen. Iedereen kan ambassadeur zijn van het koor. !!


Lees ook: !Omgaan met de media Vorming van het Forum voor Amateurkunsten over ‘Omgaan met de media’ met lesgever Karl Van Den Broeck, hoofdredacteur van de Knack. De presentatie is daar te downloaden. www.amateurkunsten.be/vorming/1/Omgaan-met-de-media !Promotie maken: hoe doe je dat Informatie op de website www.kunstenloket.be - documenten en brochures – zoeken op thema: promotie !Praktijkreeks communicatie van CultuurNet Vlaanderen: » Communiceren met pers en media » Communicatieplanning - van theorie naar praktijk » Communiceren via website en e-mail » Publieksbegeleiding in de praktijk Te downloaden via www.cultuurnet.be/publicaties of te kopen via www.cultuurnet.be.



Uit in Vlaanderen De concertkalender van Koor&Stem !Op UiTinVlaanderen.be kan je terecht voor de meest volledige cultuur- en vrijetijdsagenda van Vlaanderen en Brussel. De site bereikt dagelijks duizenden actieve Vlamingen en brengt een geïnteresseerd publiek rechtstreeks in contact met cultuur. Hij geldt als hét startpunt voor wie wil weten wat er waar wanneer te doen is. !!

Wijde verspreiding De activiteiten die gecommuniceerd worden via UitinVlaanderen.be worden ook lokaal en per evenement of discipline ontsloten. Vandaar dat je ook terecht kan op sites als UiTinGent, UiTinAalst, UiTinWaregem, UiTinLeuven, enz. De openbare bibliotheken, Boek.be, Okra, de erfgoedsector, Danspunt en bamart.be – om er maar enkele te noemen – putten eveneens uit de databank van UitinVlaanderen. Een overzicht van alle kanalen vind je op www.cultuurnet.be/uitdatabank/over-uitdatabank/publicatiekanalen. !Dit is ook het geval met de concertkalender vocale muziek van Koor&Stem, te raadplegen via www.koorenstem.be/concertkalender. !Je concert zal er, na correcte invoer in de UiTdatabank, automatisch worden gepubliceerd, mits je rekening houdt met enkele eenvoudige richtlijnen. !!!

Hoe ga je te werk? » Surf naar www.UiTdatabank.be en meld je aan. Heb

je nog geen login dan moet je eerst een UIT-ID account aanmaken via www.uitid.be. Dat gaat gemakkelijk en snel.

» Voer je concert zo lang mogelijk op voorhand in. Als je nog niet alle details weet, dan kan je die later steeds aanvullen. Hou daarom je login en paswoord goed bij!

» De invoer gebeurt in twee fases. Eerst vul je de verplichte velden in (titel, waar, wie, soort activiteit, korte omschrijving, contact ...) en vervolgens de optionele velden. Duid daarbij absoluut aan dat het een CONCERT betreft én voeg het trefwoord KOOR toe in het voorziene veld. Want pas dan komt je concert ook in de concertkalender van Koor&Stem terecht.

» Aanrader: voeg een mooie foto of affiche toe in ‘jpeg’. Het verhoogt de herkenbaarheid van je concert in de zoekresultaten. Bovendien maak je dan kans om op de homepage van Koor&Stem te worden gepromoot in de dagen voorafgaand aan je concert. !Veel succes! !


http://www.cultuurnet.be/uitdatabank/over-uitdatabank/publicatiekanalen

http://www.koorenstem.be/concertkalender

Sociale media voor je koor Sociale of online media zijn tegenwoordig niet meer weg te denken uit de maatschappij. Waarom zou je voor sociale media kiezen, waar moet je op letten en hoe zet je deze media in voor de communicatie van je koor? !!

Sociale media: wel of niet? Sociale of online media kunnen helpen om o.a. regionale bekendheid te krijgen, een breder en/of andersoortig publiek te werven, het koor een dynamische look te geven en mensen snel in woord en beeld te informeren over allerhande gebeurtenissen in het koor, bijv. bij concerten elders in het land, reizen of koorweekends. Dat vereist alleen wel dat er mensen in het koor zijn die de informatie up-to-date houden en zich inspannen om zichtbaar te blijven in de stroom van berichten die dagelijks over ons heen komt. Moeilijk en duur hoeft het echter niet te zijn: er zijn veel technologische toepassingen die gratis zijn en gemakkelijk te gebruiken: Facebook, YouTube, Picasa, Flickr. !Sociale media: de passieve variant Sociale media zijn een sterk, snel en goedkoop hulpmiddel om je concert aan te kondigen. Ze zijn ook praktisch voor de interne communicatie als je met een gesloten groep communiceert. Daarnaast is het een handige poort naar je meer statische website, waar mogelijkheden tot kaartverkoop en aanmelding voor de nieuwsbrief van het koor te vinden zijn. !Sociale media: van passief naar actief Sociale media kunnen ook actief worden ingezet, waardoor zangers en publiek rechtstreeks contact kunnen leggen. Zorg bijv. dat het mogelijk is feedback te geven of nodig mensen uit om nieuws te ‘liken’ of te delen. Met de zoekfunctie in Facebook kun je met de combinatie koor +

woonplaats heel veel gegevens boven water halen. Maak hen tot vriend (ook al duurt dit even) en bied hun iets aan: als jij iets geeft komen ze graag naar je concert. Ga je muziek van Felix Mendelssohn uitvoeren, zoek dan eens op zijn naam en je komt vele belangstellenden tegen. Ook met de zoekfunctie op Twitter kun je heel wat vinden en gaan volgen. De sociale media bieden op deze manier veel mogelijkheden om je klantenkring uit te breiden en te verbreden. Alleen vraagt dit wel enige handigheid, constantheid en doorzettingsvermogen. !Maak een evenement aan Maak ook eens een event aan via Facebook. Dit geeft de mogelijkheid om te netwerken, feedback te geven, je event te promoten, nieuws te plaatsen, praktische info te publiceren, foto’s te laten uploaden door je publiek, vrienden uit te nodigen, aan te geven of iemand aanwezig zal zijn of niet, reacties te geven, mensen op de hoogte te houden en je evenement te linken aan anderen. !Lees ook: Online communicatie Introductie in sociale media Schrijven voor sociale media Hands on! Klassieke muziek op sociale media Sociale media voor verenigingen Digitale nieuwsbrieven podiumkunsten Presentaties op www.slideshare.net/ilikemedia


Onze collega’s in het veld - binnenland Koor&Stem maakt deel uit van een groot binnenlands netwerk van amateurkunstenorganisaties, muziekorganisaties en socio-culturele organisaties. We stellen hieronder kort een aantal van onze collega’s voor. !

Amateurkunsten-organisaties in Vlaanderen Koor&Stem is één van de negen amateurkunsten-organisaties in Vlaanderen. Voor elke kunstdiscipline is er een amateurkunstenorganisatie. Daarnaast is er de koepelorganisatie Forum voor Amateurkunsten. Het Forum voor Amateurkunsten en de negen landelijke amateurkunstenorganisaties zijn erkend en gesubsidieerd op basis van het decreet van 22 december 2000 betreffende de amateurkunsten. Elk van deze organisaties voorziet een brede ondersteuning aan amateurkunstenaars, zowel zij die in groep als zij die op individuele basis kunst beoefenen. Het is hun taak om binnen hun discipline kunstenaars te stimuleren, te informeren, te ondersteunen en te begeleiden. Op deze manier streven zij naar vernieuwing, verjonging en verbreding binnen de sector. !Naast Koor&Stem zijn er de volgende amateurkunstenorganisaties in Vlaanderen: !Centrum voor Beeldexpressie Ben je in je vrije tijd bezig met fotografie, film of multimedia, of kriebelen je vingers om eraan te beginnen? Dan is het Centrum voor Beeldexpressie je aanspreekpunt! www.beeldexpressie.be !Creatief Schrijven Creatief Schrijven is gepassioneerd door taal en is een open huis voor iedereen die schrijft of wil schrijven. www.creatiefschrijven.be !Danspunt Danspunt, het Vlaams steunpunt voor amateurdans. www.danspunt.be !KUNSTWERKT KUNSTWERKT voor beeldend talent. www.kunstwerkt.be !

Muziekmozaïek Het impulscentrum voor folk & jazz. www.muziekmozaiek.be !OPENDOEK OPENDOEK, organisatie voor amateurtheater in Vlaanderen. www.opendoek-vzw.be !Poppunt Poppunt is het steunpunt voor muzikanten & dj's uit pop, rock, dance, enz. www.poppunt.be !Vlamo Vlaamse amateurmuziekorganisatie voor instrumentale muziek. www.vlamo.be !Forum voor Amateurkunsten Overlegcentrum en aanspreekpunt voor en over de amateurkunstensector in Vlaanderen. www.amateurkunsten.be !!Andere organisaties (in alfabetische volgorde) Amuz Internationaal muziekcentrum waar culturele, educatieve en wetenschappelijke activiteiten plaatsvinden. www.amuz.be !Bozar – Paleis voor Schone Kunsten Het bekende cultuurhuis in Brussel, met aandacht voor alle kunstvormen, waaronder vocale muziek. www.bozar.be !

Koor&Stem // Collega’s in het veld // 1

http://www.poppunt.be

http://www.vlamo.be

COMAV – Componisten Archipel Vlaanderen COMAV behartigt de belangen van componisten die in Vlaanderen actief zijn. www.comav.be !Conservatoria in Vlaanderen Koninklijk Conservatorium Antwerpen, Artesis Hogeschool www.ap.be/koninklijk-conservatorium Koninklijk Conservatorium - School of Arts, HoGent. schoolofartsgent.be LUCA school of arts, Leuven www.lemmens.be Koninklijk Conservatorium Brussel www.kcb.be !Creatief Europe Desk Vlaanderen Het informatiepunt voor Vlaanderen van de Europese Commissie voor het Europese Cultuurprogramma en Europese culturele samenwerkingsprojecten. https://cjsm.be/cultuur/themas/internationaal-cultuurbeleid/subsidies/creatief-europa !Cultuurnet Vlaanderen Specialist in cultuurmarketing en spil van het UITNetwerk Vlaanderen. www.cultuurnet.be !Deeltijds Kunstonderwijs in Vlaanderen Kunstzinnige vorming voor alle leeftijden is mogelijk in het Deeltijds Kunstonderwijs. De volgende academies bieden de studierichting koordirectie aan: Gent, Hasselt, Lier en Waregem. www.ond.vlaanderen.be/dko !DeSingel Kunstsite voor theater, dans, muziek en architectuur voor een breed kunstminnend publiek. Het is tegelijk een plek voor de hedendaagse, kritische en grensoverschrijdende canon én een broedplaats voor artistieke creatie, nieuwe tendensen en inzichten. www.desingel.be !Europees Muziekfestival voor de Jeugd Het bekende festival in Neerpelt waarbij het ene jaar vocale muziek en het andere jaar instrumentale muziek centraal staat. www.emj.be !EVTA-Be Evta-Be (European voice teachers association Belgium) is de Belgische vereniging voor zangpedagogen, professionele zangers, acteurs in muziektheater en woordkunstenaars, koordirigenten, zang- en woordstudenten in erkende opleidingen en holistisch omkaderende beroepen (NKO-artsen, zangstemgerichte logopedisten, kinesisten, osteopaten, personal- en sportcoaches enz.). evta-be.com !

Fédération Chorale Wallonie - Bruxelles A Cœur Joie De Fédération Chorale Wallonie - Bruxelles A Cœur Joie is de Waals/Brusselse koororganisatie. A Cœur Joie heeft regionale afdelingen (in Waals-Brabant/Namen, Brussel, Charleroi, Henegouwen en Luik/Luxemburg), en organiseert tal van activiteiten speciaal gericht op kinderkoren, jeugdkoren en volwassenenkoren. www.acj.be !Festival van Vlaanderen Acht festivals met internationale uitstraling (in Antwerpen, Brugge, Brussel, Gent, Kortrijk, Limburg, Mechelen en Vlaams-Brabant) met eigen activiteiten: meer dan 550 voorstellingen en educatieve projecten in meer dan 80 steden en gemeenten. www.festival.be !Flagey Het cocommunautaire centrum met internationale uitstraling, volledig gewijd aan muziek en beeld in het bekende voormalige radio- en televisiegebouw in Brussel. www.flagey.be !Grootstedelijke amateurkunsten-organisaties In Brussel, Gent en Antwerpen zijn amateurkunstenorganisaties werkzaam die ondersteuning en begeleiding bieden aan amateurkunstenaars in die steden. Neem zeker contact met hen op als je daar activiteiten wilt ondernemen. Zinnema -Brussel www.zinnema.be Circa - Gent www.circagent.be Fameus - Antwerpen www.fameus.be !Internationale koorwedstrijd van Vlaanderen De internationale Koorwedstrijd van Vlaanderen vindt om het jaar plaats in Maasmechelen. www.ikv-maasmechelen.be !Klankendaal Klankendaal is het Vlaamse centrum voor muziekeducatie en bruggenbouwer tussen de verschillende muziekeducatieve actoren. De gebouwen van Klankendaal bieden onderdak aan andere muziekeducatieve organisaties zoals Kinderklanken, De Notenboom en Muzes. www.klankendaal.be !Koorlink In haar Koorcyclus A Capella biedt Koorlink elk concertseizoen een podium aan betere amateurkoren, professionele koren en vocaal ensembles uit Vlaanderen en daarbuiten. Leden van Koor&Stem betalen € 12 in plaats van € 15 voor de concerten van Koorlink. Vermeld bij reservatie je naam en de naam van je koor. www.koorlink.be


https://cjsm.be/cultuur/themas/internationaal-cultuurbeleid/subsidies/creatief-europa

http://www.fameus.be

!Kunstenloket Beantwoordt alle vragen over het werken in de creatieve industrie en geeft daar tal van opleidingen over. www.kunstenloket.be !Kunstenpunt muziek Kunstenpunt is hét aanspreekpunt voor alle muziekgenres, podiumkunsten en beeldende kunsten, zowel nationaal als internationaal. www.kunsten.be Muzes Vereniging van leraren artistieke vakken en muzische vorming in Vlaanderen, gehuisvest in Klankendaal. www.muzes.be !Vlaams Radio Koor Professionel kamerkoor, oorspronkelijk horend bij de openbare omroep en vandaag de dag een ensemble van uitzonderlijk hoog niveau, dat zowel in binnen- als in buitenland concerteert. www.vlaamsradiokoor.be


Onze collega’s in het veld - Buitenland Koor&Stem maakt deel uit van een groot internationaal netwerk van koor- en muziekorganisaties. We stellen hieronder kort onze buitenlandse collega’s in alfabetische volgorde voor. !!

European Association for Music in Schools (EAS) De European Association for Music in Schools is een Europees platform voor iedereen in het muziekonderwijs. EAS geeft ondersteuning, verspreidt informatie en werkt samen met andere Europese muziekorganisaties in allerlei projecten en initiatieven. EAS is de Europese samenwerkingspartner van de International Society for Music Education (ISME). www.eas-music.org www.isme.org !European Choral Association - Europa Cantat (ECA-EC) De European Choral Association - Europa Cantat (ECA-EC) is de grootste Europese koororganisatie en richt zich op zangers, koren, koordirigenten en koororganisaties. ECA-EC bereikt meer dan 2,5 miljoen zangers in meer dan 50 landen over de hele wereld. ECA-EC organiseert onder andere de driejaarlijkse festivals Europa Cantat en Europa Cantat junior (voor kinderen jeugdkoren) en tal van andere internationale kooractiviteiten en -projecten. ECA-EC coördineert tevens Europese samenwerkingsprojecten, zoals ‘VOICE –Vision On Innovation for Choral music in Europe’, waarvan Koor&Stem een van de partners was. www.europeanchoralassociation.org www.thevoiceproject.eu !European Music Council (EMC)

De European Music Council is de koepelorganisatie voor het muziekleven in Europa en een regionale groep van de International Music Council (IMC). Het is een platformorganisatie voor nationale muziekcentra en organisaties in de verschillende takken van muziek. www.emc-imc.org !International Federation for Choral Music (IFCM) De International Federation for Choral Music is de internationale federatie voor koormuziek met lidfederaties in 80 landen. De IFCM is de officiële vertegenwoordiger van de koormuziek bij de International Music Council (IMC) van de UNESCO. Aldus vertegenwoordigt de IFCM zo’n 10 miljoen koorzangers en 200.000 dirigenten. De IFCM ondersteunt het International Center for Choral Music (ICCM) in Namen en geeft verschillende publicaties uit, waaronder het International Choral Bulletin. Ook organiseert en ondersteunt de IFCM masterclasses, workshops en congressen. ifcm.net !International Music Council (IMC) De International Music Council is in 1949 opgericht door UNESCO en is het grootste netwerk van organisaties, instellingen en individuen op het gebied van muziek. Het IMC promoot diversiteit in de muziek en toegang tot cultuur voor iedereen en verenigt organisaties in ca. 150 landen over de hele wereld. Daarbij streeft de organisatie naar het bevorderen van vrede en begrip tussen mensen uit alle culturen. www.imc-cim.org/ !Singing CITIES Network


http://www.koorenstem.be/index.php?onderdeel=5331&titel=EAS

http://www.eas-music.org

http://www.isme.org

http://ifcm.net/index.php?m=14

Het Singing Cities Network is een internationaal netwerk van steden die zich inzetten om het zingen in deze steden te promoten en de meerwaarde van zingen vanuit verschillende gezichtspunten (medisch, educatief, artistiek, etc.) aan te tonen. Het netwerk ontwikkelde het Europese samenwerkingsproject ‘Singing Cities’ waarbij in verschillende steden, gemeenschapsprojecten rond zang werden opgezet. Het netwerk bestaat momenteel uit de steden Berlijn (Duitsland), Brussel, Gateshead/Newcastle (Verenigd Koninkrijk) en Namsos (Noorwegen. De bedoeling is het netwerk in de komende jaren uit te breiden. www.singingcties.net !VOICE - Vision On Innovation for Choral music in Europe ‘VOICE - Vision On Innovation for Choral music in Europe’ was een Europees meerjarig samenwerkingsproject voor de duurzame ontwikkeling en vernieuwing van koorzang, waarbij koororganisaties, muziekleraren en onderzoekers voor de eerste keer samenwerken. Het werd gecoördineerd door de European Choral Association – Europa Cantat (Duitsland) in samenwerking met Chorverband Österreich (Oostenrijk), Expertisecentrum Stem (België), Koor&Stem (België), Epilogi (Cyprus), UCPS (Tsjechië), A Coeur Joie (Frankrijk), Polyfollia (Frankrijk), Moviment Coral Català and Mediterranean Office for Choral Singing (Spanje), KÓTA and Central-Eastern European Centre (Hongarije), Zsolnay Heritage Management Nonprofit Ltd – ZSÖK (Hongarije), FENIARCO (Italië), Länsmusiken met de Swedish International Choral Centre Örebro (Zweden) en the University of York (Verenigd Koninkrijk), evenals een groot aantal geassocieerde partners. Het project liep van juni 2012 tot juni 2015. www.thevoiceproject.eu


http://www.singingcties.net

Infomap voor koren

Documents

Transcript of Infomap voor koren