1en reconstructie

De uitwendige borstprothese

2

Inhoud: De uitwendige borstprothese 3

Borstreconstructie 4

3

1. De uitwendige borstprothese

Na de operatie, waarbij de borst gedeeltelijk of in zijn geheel is weggenomen, is het

soms moeilijk om aan je nieuwe zelfbeeld te wennen. Het dragen van een borstprothese

kan dan een goed hulpmiddel zijn om je zelfvertrouwen terug te vinden. Omdat de

aankoop van een prothese een emotionele gebeurtenis kan zijn, zorgen we in het zieken-

huis – onmiddellijk na de ingreep – al voor een postoperatieve prothese. Een bandagist

komt naar je kamer om hierover meer uitleg te geven en om de postoperatieve prothese

aan te passen.

De postoperatieve protheseOp het einde van de opnameweek wordt er een afspraak voor je geregeld met een ban-

dagiste die je een voorlopige postoperatieve prothese zal bezorgen.

Een post-operatieve prothese is een licht stoffen hoesje, gevuld met een polyester wat-

tenvulling die je, afhankelijk van je wensen, extra kan aanvullen of verwijderen. Deze

prothese heeft geen gewicht en is aan de draagzijde voorzien van een zacht katoenen

hoesje. Zo laat ze de wondheling toe en zorgt ze voor een elegante oplossing voor de

eerste zes weken na de ingreep. Daarna kan je overschakelen op een voorlopige prothe-

se. Voor het onderhoud kan je ze bv. best ’s avonds door een lauw sopje halen, het water

eruit nijpen en te drogen leggen tot ‘s morgens. De vulling kan je er hiervoor uithalen.

De voorlopige protheseDe voorlopige prothese is vervaardigd uit silicone en beantwoordt qua vorm en uiter-

lijk meer aan wat je van een prothese verwacht: ze heeft een licht natuurlijk doorzak-

kend effect zoals een echte borst en er is een tepel in verwerkt.

Ook heeft ze, afhankelijk van je maat, eenzelfde gewicht als je andere natuurlijke borst.

Op die manier voorkom je schouderklachten op lange termijn.

Ook neemt ze je natuurlijke lichaamstemperatuur op zodat ze als “lichaamseigen” gaat

aanvoelen.

Een andere bijkomende eigenschap is dat ze inzakt als je op je rug ligt zodat niemand

hoeft te merken dat je een prothese draagt.

Wat onderhoud betreft kan je ze onder stromend lauw water met wat zachte PH-neutrale

zeep wassen en afdrogen met een handdoek. Je bewaart deze prothese ’s nachts bv.

4 De uitwendige borstprothese en reconstructie

best wel in haar oorspronkelijke doos zodat haar vorm mooi bewaard blijft. De voorlopige

prothese is niet echt aan slijtage onderhevig maar je moet wel oppassen met scherpe

voorwerpen zoals naalden, klauwen van kat of hond enz…

De verschillende mogelijke prothesen worden je in de loop van de operatieweek getoond.

Ze zijn volledig terugbetaald door het ziekenfonds, dus hoef je hiervoor geen geld mee

te brengen.

Vlak na de operatie krijg je een postoperatieve prothese. Na zes weken kan je de voorlo-

pige prothese gaan afhalen bij je bandagiste mits voorlegging van een voorschrift van je

(huis-)arts. Ook maak je best een afspraak met de bandagiste. Zij begeleidt en adviseert

je bij de keuze van je prothese.

De definitieve protheseNa een jaar heb je recht op een nieuwe prothese, namelijk de definitieve prothese.

Daarna kan je om de twee jaar een nieuwe prothese aanvragen. Dit hou je best zelf

bij want de bandagiste mag je hierover niet berichten omdat het over volledig terugbe-

taalde producten gaat.

Qua lingerie bestaat er ook een vrij breed aanbod aan mogelijkheden maar hiervoor kan

je best wachten totdat je de voorlopige prothese gaat afhalen. Tot die tijd kan je eventu-

eel verder gebruik maken van je gewone beha.

De bandagiste bezorgt je, samen met de post-operatieve prothese, een informatiemapje

met een cataloog van de meest recente lingeriemogelijkheden. Voor verdere informatie

kan je echter altijd bij de borstverpleegkundigen terecht.

5

2. Borstreconstructie

2.1. AlgemeenEen mastectomie kan traumatisch zijn en als een verminking ervaren worden. Een recon-

structie kan er daarom voor zorgen dat je borst opnieuw een ‘normaal’ uitzicht heeft

en dat je weer aan alle activiteiten van het dagelijkse leven kan deelnemen. Het

is in principe voor iedereen mogelijk, ongeacht je leeftijd (indien algemene anesthesie

geen probleem is).

Je kan onmiddellijk kiezen voor een reconstructie tijdens de mastectomie-ingreep of

een 4 à 6-tal maanden na de behandelingen. De methode is afhankelijk van individuele

eigenschappen en omstandigheden, bijvoorbeeld de staat van de weefsels.

2.2. Verschillende mogelijkhedenBorstreconstructie met behulp van een prothese

eenvoudigste manier

voorwaarden: • huidissoepelennietbeschadigd

• groteborstspier(vanborstkastotschouder)isintact

• VialittekenMEofvianieuweinsnijding

nl. plooi onder borst – prothese in ontstane holte geschoven

• Prothese: soepele silicone: fysiologisch serum (zoutoplossing) of

siliconegel

voordeel • ingreepenherstelvankorteduur

• vrijpijnloos

• nietnoodzakelijkeenbijkomendlitteken

nadeel • stijvereborsten

• bijaanhoudendeinfectie:protheseverwijderen

• ‘bolfenomeen’:weefselsrondprothesetrekkensamenenborstkrijgt

rond uitzicht, soms hard en pijnlijk met als gevolg een nieuwe

ingreep (zeldzaam wegens betere prothesen)

6

Borstreconstructie door weefselexpansie

Mengaatdehuidgeleidelijkuitrekkenzoalsbijzwangerschap.

Methodeisbruikbaarbijonmiddellijkereconstructie

Gebeurt in 2 stappen:

1ste ingreep

• vialittekenMEoflittekenonderdeborst

• huidwordtvanborstspierlosgemaakt

• inholtewordteenleegsiliconenomhulselgeplaatst(eenexpander)

• viaventielbeetjebijbeetjeopgevuldmetfysiologischserum(zoutoplossing)endit

ongeveer 1x/week gedurende 4 tot 8 keer

• deomvangvandeborstneemttoe

• indieperiodedehuidmasserenenhydraterenomuitrekkingsprocestevergemak-

kelijken

2de ingreep

• tussen4à6maandnà1ste ingreep

• opgevuldsiliconenomhulselwordtverwijderdenvervangendooreendefinitieve

prothese (zit gemakkelijker en natuurlijke vorm)

voordeel • geenbijkomendlitteken

• opvulperiodevanenkeleweken

nadeel • 2operatiesenopvulperiodevanenkeleweken

• verwikkelingenmetprothese

• huidisnietaltijdvangoedekwaliteitnàRT

De uitwendige borstprothese en reconstructie

7

De rugspiermethode of Latissimus Dorsi (LD)-flap

voor alle patiënten, vooral van wie de huid t.h.v. de borstkas beschadigd is door bestra-

ling

huid en dunne spier (brede rugspier) wordt overgeplant naar plaats waar borst wordt

gereconstrueerd. Deze huidflap moet onderste gedeelte van de borst reconstrueren.

onder huid en spier wordt prothese aangebracht

litteken op rug (meestal horizontaal) komt onder B.H.

voordeel • geenhinderbijdagdagelijksebewegingen

• betrouwbaar

• weinigpijn

nadeel • bijkomendlittekenoprug

• huidskleurrugverschillendvankleurborst

• tijdelijkoedeemvormingt.h.v.borst

Borstreconstructie met behulp van buikhuid en overtollig vet

Transplantatie van rechte buikspier = TRAMFLAP

voor patiënten die in onderbuik een overschot aan huid- en vetweefsel vertonen

grote rechte buikspier (van borstkas tot schaamstreek) zal gebruikte huid- en vet-

weefsel voeden

weefsels worden onder buikhuid geschoven en komen in zone van te reconstrueren

borst

om schade aan buikwand te herstellen wordt een stevig maar soepel net geplaatst

groot litteken t.h.v. onderbuik

huid en vetweefsel worden in model gebracht

voordeel • kanomvangrijkeborstreconstrueren

• natuurlijkevorm

• strakkebuik

nadeel • langeingreep(ongeveer4u)

• opnameZ.H.10à15dagen

• aanzienlijkehinderpostoperatief

• zwakkebuikspieren(blijvend)

8

DIEP-FLAP

er wordt geen spierweefsel uit het abdomen gehaald

flap bestaat uit huid en vet vastgehecht op perforerend bloedvat en d.m.v. microchirur-

gie op ander bloedvat gezet t.h.v. borstkaswand of t.h.v. oksel (d.m.v. overbrugging)

op borst wordt huid en vet in model gebracht

voordeel • soepele,gevoeligere,warme,symmetrischeborst

• wegnamebuikje

• buikwandvraagtgeenversterking,geneestprobleemloos

• fysischeensportieveactiviteitennà6à8weken

nadeel • langeingreep(6à7u)

• 1weekhospitalisatie

• problemendoormicrochirurgie(uitzonderlijk)

• rokeniscontra-indicatie

JET-AssIsTED FAT TRAnsFER (J-AFT)

wat?

Bij deze reconstructieve techniek wordt waterdruk gebruikt om eigen vet los te maken

en zuiver op te vangen. Het is een eenvoudige, minder intensieve manier om vet van

goede kwaliteit weg te halen op ongewenste plaatsen en dit te transplanteren (ver-

plaatsen), bijvoorbeeld ter hoogte van de borst.

Dit kan na een borstsparende operatie en na een volledige borstamputatie.

voordeel • veilig

• efficiënt

• korteeenvoudigeprocedure

• comfortabel

• snelherstel

• minderlittekens

• geentegenindicaties

De uitwendige borstprothese en reconstructie

praktisch • DeeerstekeergebeurtJ-AFTaltijdonderalgemeneverdovingwaarbij

vet vrijgeprepareerd (losgemaakt) wordt en in eenzelfde tijd weer

teruggeplaatst wordt (lipofilling).

• De volgende lipofillings kunnen eventueel onder lokale verdoving

plaatsvinden.

• Erismaarééndagopnamevereist.

• Dezetechniekkanvrijvlugnaeeneventuelenabehandelingplaatsvin-

den, ongeveer 3 tot 6 maanden na mogelijke radiotherapie, met telkens

een tussenpauze per lipofilling van 3 tot 6 maanden.

• Jehebtvrijwelonmiddellijkresultaat,maarjemoeterwelrekeningmee

houden dat het vet maar in verschillende keren kan worden ingespoten,

metongeveer250cc.perbeurt.

• Omdatermomenteelnoggeennomenclatuurnummerwerdtoegekend

aandezetechniekisernoggeenerkenningdoorhetRIZIV.Praatover

het financiële aspect dus best op voorhand met je reconstructieve arts.

9

10 De uitwendige borstprothese en reconstructie

Nota’s

Op deze pagina’s kan je alle vragen die je wil stellen noteren of persoonlijke nota’s maken.

..............................................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................................

11

..............................................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................................

vzw Jessa ZiekenhuisSalvatorstraat203500Hasselt

info@jessazh.be www.jessazh.be