INATSISARTUT ukiumoortumik nalunaarutaat 2015 · Juuni 2016 Assit: Inatsisartut Allattoqarfiat,...

INAT

SISA

RTU

T uk

ium

oort

umik

nal

unaa

ruta

at 2

015

Årsberetning for INATSISARTU

T 2015

Årsberetning for INATSISARTUT 2015

INATSISARTUTukiumoortumik nalunaarutaat 2015

Inatsisartut Allattoqarfiannit saqqummersinneqartoq Juuni 2016

Assit: Inatsisartut Allattoqarfiat, allatut nalunaarsimanngippat.

Inatsisartut Allattoqarfiat · Postboks 1060 · 3900 Nuuk [email protected] · www.ina.gl

Saqqaani asseq:

Ukiaanerani ataatsimiinnermi ulloq ataatsimiiffik kingulleq 2. december.

INATSISARTUTukiumoortumik nalunaarutaat 2015

Imarisai

INATSISARTUT

1 Inatsisartut Siulittaasuata aallaqqaasiutaa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 2 Inatsisartut Siulittaasuat Siulittaasoqarfillu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 3 Inatsisartut katitigaanerat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 4 Immikkut pisut . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 5 Nersornaat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 6 § 37 naapertorlugu apeqqutit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 7 Inatsisartut Ombudsmandiat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28

Inatsisartut Siulittaasuat Lars-Emil Johansen

Inuusuttut inatsisartui Inatsisartut Siulittaasorisimasaa-ta Daniel Skiftep kuultiusumik Nersornaaserneqarneranit

Ukiumoortumik nalunaarummut matumunnga paasissutissat sukumiinerusut ina.gl-imi atuarneqarsinnaapput

Piffissamut 1.1.-mit 31.12.2015-imut Inatsisartut ukiumoortumik nalunaarutaat

Upernaakkut ataatsimiinneq Folketingip Siulittaasoqarfiata Inatsisartullu Siulittaasoqarfiata akornanni attaveqaatitut ataatsi-miititaliap ataatsimiinneranit

Inatsisartut ataatsimiittarfian-nut majuartarfeqarfimmi ilisiviit igalaamerngit

ATAATSIMIINNERIT

8 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 9 Akunneq Naalakkersuisunut apersuiffik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34ATAATSIMIITITALIAT

10 Ataatsimiititaliani ingerlatat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 11 Nunat Avannarliit Killiit aammalu Nunat Avannarliit Siunnersuisoqatigiiffianni ingerlatat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62

INATSISARTUT ALLATTOQARFIAT

12 Allaffissorneq . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68 13 Aningaasaqarneq . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72

6 Inatsisartut Siulittaasuat Lars-Emil Johansen. Asseq: Karen A. Motzfeldt.

Kapitali 1

7

Inatsisartut Siulittaasuata aallaqqaasiutaa 2015-imi Inatsisartut sulias-saaleqinngeqaat, upernaakkut ukiakkullu ataatsimiinnerit ingerlanerini oqaluuserisassatut immikkoortut 215-it oqaluuse-rineqarlutik. Tamatuma takutip-paa inuiaqatigiinni oqallinneq qa-noq assigiinngisi taartitagalunilu eqeersimaartigisoq, Inatsisar-tullu Siulittaasuattut assut nuannaa rutigaara inuiaqatigiit ingerlaa vartumik ilusilersorne-qarnerannut peqataarusussu-seqarneq taama annertutigisoq takullugu.

Peqataarusussuseqarneq tamanna ersersinneqaqqip-poq Inuusuttut Inatsisartuinik taallugit aaqqissuussinermi, februaa rip qaammataani inuu-suttunit 36-init 18-it 24-llu akornanni ukiulinnit peqataaf-figineqartumi. Inuusuttut Inatsisartuinut peqataarusunneq annertusimavoq, tamatuma-lu inuusuttortatta akornanni naa lakkersuinermik suliaqarne-rup annertuumik soqutiginera takutippaa. ”Inuusuttut sulif-fissaaleqinerat” qulequtaritin-neqarpoq, takune qarsinnaavorlu peqataasut tamarmik ulluinnarni naalakkersuinermik suliaqarner-mik paasisaqarluarlutillu paa-sinnilluartut. Peqataasut ilaat eqqarsaatigalugit pisoq aamma qularnanngitsumik partiit aqqutigalugit naalakkersuiner-mik suliaqalernermut aallarniu-taajumaarpoq.

Piffissaq manna atorusuppara ataatsimiititaliani ilaasortat sulinerata pingaaruteqarnerujussua erseqqissassallugu. Upernaakkut ukiakkullu ataatsimiinnermut atatillugu 124-inik isumaliutissiissuteqartoqarsi-mavoq, ataatsimiititaliallu arlallit pingaarutilinnik paasisassarsiorlutik angalasimallutik naalakkersuinikkut sulinerminnut atorsinnaasaminnik ilisimasanik pissarsiniarlutik. Inatsisartoqarnermi aalajangiiniartar-nernut ataatsimiititaliat tunniussarisartagaat pinngitsoorneqar-sinnaanngillat innuttaasullu qinikkat aqqutigalugit naalakkersui-sooqataaneranni pinngitsoorneqarsinnaanatik.

Ukioq 2015 aamma eqqaamaneqassaaq Dronningip uiatalu prinsip nunatsinnut tikeraarnerannut. Naak angalanermi matumani Dronningi uialu prinsi toqqaannartumik Inatsisartunut alakkaanngikkaluartut nu-annaarutigeqisannik ulloq 21. juli Nuummut tikinnerani pisortatigoor-tumik nereqatigiinnermi kiisalu ulloq 22. juli kunngikkormiut umiarsu-aanni Dannebrogimi kunngikkormiut ilassinninneranni peqataavunga.

Immikkut pisoq alla nuannersorlu taaneqartariaqartoq tassaavoq Inat-sisartunut siulittaasuusimasut pingasut kuultiusumik Nersornaaser-neqarmata. Inatsisartut siulittaasuusimasut pingasut tassaapput Jo-han Lund Olsen (Inuit Ataqatigiit), Daniel Skifte (Atassut) aamma Ole Lynge (Inuit Ataqatigiit). Kuultimik Nersornaaserneqartut inatsi sartut siulittaasuusimanertik pissutigalugu maani taaneqarput, tamatumali saniatigut aamma sølviusunik sisamanik Nersornaasiisoqarpoq.

Ulloq 19. oktober Inatsisartut Siulittaasuattut nuannaarutigeqisannik paavip naalagaaffiata Vatikanip aallartitaa Inatsisartunut tikilluaq-quara. Nunatta oqaluttuarisaanerani paavip naalagaaffianit aatsaat taamak qaffasitsigisumik nunatsinnut tikeraartoqarpoq.

Neriuppunga ukiumoortumik nalunaarut manna soqutigalugulu paasisutissarsivigissagit – atuarluarina.

Lars-Emil Johansen Inatsisartut Siulittaasuat, Maaji 2016

8

Kapitali 2

Septembarip ulluisa 25-iata kingorna Siulittaasoqarfimmut ilaasortat: Justus Hansen, Ane Hansen, Lars-Emil Johansen , Agathe Fontain, Nikolaj Jeremiassen.

9

Inatsisartut Suleriaasianni § 3 naapertorlugu nutaamik qinersi-nerup kingorna aammalu Inatsi-sartut ukiuat aallartikkaangat Inatsisartut siulittaasuannik siu lit taasullu tulliinik sisamanik Inatsisartut Siulittaa so qarfian-nut ilaasortassanik Inatsi sartut qinersisarput.

Inatsisartut Siulittaasoqarfiat Inatsisartut sinnerlugit avammut Inatsisartunullu sin niisuuvoq aam malu Inatsisartut ataatsi-miinnissaasa nalinginnaasumillu suleriaasiisa pilersaarusiorne-qarnerat aaqqissuunneqarneral-lu isumagisaralugit.

Siulittaasoqarfiup suliassai pi-ngaartumik tassaapput Inatsi-sartut ataatsimiinnissaan nik pilersaarusiorneq inger latsi ner - lu. Naalakkersuinikkut suline-rup pitsaanerulersinneqarnissaa siuarsarne qarnissaallu siunerta-ralugit Inat sisartut ataatsimiin-nerinik Siulittaa soqarfik inger-laavartumik nalilersuisarpoq.

Septembarip ulluisa 25-iata tungaanut Siulittaasoqarfimmut ilaasortatInatsisartut Siulittaasuat Lars-Emil Johansen (Siumut)Siulittaasup tullia siulleq Agathe Fontain (Inuit Ataqatigiit)Siulittaasup tulliata aappaa Justus Hansen (Demokraatit)Siulittaasup tulliata pingajuat Juliane Henningsen (Inuit Ataqatigiit)Siulittaasup tulliata sisamaat Nikolaj Jeremiassen (Siumut)

Septembarip ulluisa 25-iata kingorna Siulittaasoqarfimmut ilaasortat Ulloq 25. september Inatsisartut ukiuata nutaap aallartinnerani ilaasortat uku qinerneqarput: Inatsisartut Siulittaasuat Lars-Emil Johansen (Siumut)Siulittaasup tullia siulleq Agathe Fontain (Inuit Ataqatigiit)Siulittaasup tulliata aappaa Justus Hansen (Demokraatit)Siulittaasup tulliata pingajuat Ane Hansen (Inuit Ataqatigiit)Siulittaasup tulliata sisamaat Nikolaj Jeremiassen (Siumut)

Inatsisartut Siulittaasuat Siulittaasoqarfillu

10 Inatsisartut upernaakkut ataatsimiinnerannit.

Kapitali 3

11

Inatsisartut katitigaanerat

Ilaasortat agguataarne- qarnerat

Siumut 11

Inuit Ataqatigiit 11

Demokraatit 4

Partii Naleraq 3

Atassut 2

SulinngiffeqarneqInatsisartunut ilaasortat arlallit Naalakkersuisunut ilaasortatut atuun-nerminni sulinngiffeqarnissaminnut akuerineqartarsimapput. Tamatu-ma saniatigut pisuni ataasiakkaani ilaasortat ataasiakkaat piffissami killilimmi sulinngiffeqarsinnaanerinik Siulittaasoqarfik akuersissu-teqartarpoq. Sulinngiffeqarnerup nalaani sinniisussaq ilaasortan-ngor tarpoq. Sinniisussatut isertarpoq qinersinerit allattorsimaffianni taasisit eqqarsaatigalugit kingullertut Inatsisartunut ilaasortanngor-tumut tullinnguuttoq.

Naalakkersuisunut ilaasortat Inatsisartunit sulinngiffeqartutSiumut: Karl-Kristian Kruse, Martha Lund Olsen, Doris Jakobsen.

Demokraatit: Andreas René Uldum1, Nivi Olsen, Randi Vestergaard Evaldsen2.

Atassut: Knud Kristiansen, Mala Høy Kúko.1) 2. novembarimit. 2) 3. novembarimit.

Inatsisartunut ilaasortat Inatsisartunit sulinngiffeqartutInuit Ataqatigiit: Aaja Chemnitz Larsen1. 1) 25. septembarimit. Ulloq 18. juni qinersinermi Folketingimut ilaasortanngorpoq.

Ilaasortat Inatsisartunit tunuartutInuit Ataqatigiit: Juliane Henningsen1. 1) 1. november atuutilersumik Inatsisartunit tunuarpoq.

Inatsisartunut ilaasortat ilaasortat allat sulinngiffeqarneri tunuarneriluunniit pissutigalugit ilaasortanngortutSiumut: Jess Svane, Vivian Motzfeldt, Jens-Erik Kirkegaard.

Inuit Ataqatigiit: Múte Bourup Egede1, Hans Aronsen2.

Demokraatit: Michael Rosing, Tillie Martinussen, Poul Hansen2.

Atassut: Siverth K. Heilmann, Steen Lynge.1) 25. septembarimit. 2) 3. novemberimit.

12

31. december 2015 Inatsisartunut ilaasortat

Peter OlsenNaaja Nathanielsen

Sara OlsvigMimi Karlsen

Inuit Ataqatigiit

Iddimanngiiu Bianco

Aqqaluaq B. Egede

Agathe Fontain

Ane Hansen Kalistat LundHans Aronsen

Múte Bourup Egede

Lars-Emil Johansen

Laura Táunâjik Vivian Motzfeldt

Nikolaj Jeremiassen

Kim Kielsen Ineqi KielsenAnders Olsen

Suka K. Frederiksen

Jess Svane

Jens Immanuelsen

Siumut

Jens-Erik Kirkegaard

13 ina.gl/ilaasortat

Partii Naleraq

Anthon Frederiksen

Per Rosing-Petersen

Hans Enoksen

Steen Lynge Siverth K. Heilmann

Atassut

Justus Hansen Michael Rosing

Demokraatit

Poul Hansen Tillie Martinussen

14 Inuusuttut Inatsisartuisa sammivaat ”Inuusuttut suliffissaaleqinerat: Inuusuttut annertunerujartortumik sulif-fissaaleqinerat qanoq iliuuseqarfigisinnaavarput?”

Kapitali 4

15

Immikkut pisut

Unnuk KulturisiorfikIlaasortat sulinerannik, allaffeqarfiup suliaanik Inatsisartullu illup iluani avatangiisiinik persuarsiornanngitsumik innuttaasut paasisaqartissin-naajumallugit Unnuk Kulturisiorfimmi inatsisartoqarfik 2001 aallarnerfi-galugu tamanut ammasarpoq.

Minnerunngitsumik ukiut siuliini aaqqissuussineq iluatsittarmat 24. januar Unnuk Kulturisiorfimmi Inatsisartut peqataaqqipput. Inatsi-sartut Siulittaasuat Lars-Emil Johansen Inatsisartut ataatsimiittarfianni naapinneqarsinnaasimavoq, tamatumani ukiut ingerlanerini nunatsinni naa lakkersuinikkut ingerlatsisimaneq oqaluttuaralugu. Ataatsimiit-tarfinni naalakkersuinikkut ingerlatsineq Inatsisartullu sulinerat pillugit ilisimasat misilerarneqarsinnaapput. Kaffisortarfimmi kaffimik, tiimik, kaaginik allanillu sassaallertoqarpoq. Partiit gangii tamanut aamma am-matinneqarput ilaasortanillu naapitsinissamut periarfissaqarluni.

16

Inuusuttut InatsisartuiInuusuttut Inatsisartuisa arfinilissaat ulloq 12. februaarimit ulloq 15. februaarimut ingerlanneqarpoq. Inuusuttut 18-it 24-llu akornanni ukiullit Kalaallit Nunaanni aalajangersimasumik najugallit katillugit 36-t peqataanissamut qinnuteqarsinnaapput, qinnuteqartut ilinni-arnermik ingerlatsinerat, suliffeqarnerat suliffissarsiorneralluunniit apeqqutaatinnagu. Kingullermik ingerlanneqartumut sanilliullugu siunnerfigineqartut taamaalillutik allanngortinneqarput inuusuttu-nut inersimasunut. Inersuarmi inatsisartutigoortumik oqallinnissap piareersarneqarneranut piffissaq annertunerusoq atorneqarpoq. Tamatuma saniatigut Facebook pingaartumik Inuusuttut Inatsisartuisa ingerlanneqarnissaat sioqqullugu piareersarnermut atorluarneqar-poq. Inuusuttut Inatsisartuini sammineqartussap ”Inuusuttut suliffis-saaleqinerat: Inuusuttut annertunerujartortumik suliffissaaleqinerat qanoq iliuuseqarfigisinnaavarput?” Inuusuttut Inatsisartuisa ingerlan-neqannginnerani oqallisiginissaanut peqataasussat taamaalillutik periarfissaqarluarput.

Inuusuttut Inatsisartuisa immikkoortut katillugit 16-it akuersissuti-gaat, taakku Hans Egedep Illuani persuarsiortumik nereqatigiinnermi inaarutaasumik nalunaarutitut Inatsisartut Siulittaasuannut Naalak-kersuisullu Siulittaasuannut tunniunneqarput. Tamatuma kingorna peqataasut ilaasa partiit pisarnertigut politikikkut gruppiisa ilaanni peqataanissamut Inuusuttut Inatsisartui atorpaat. Taamaalillutik Inuusuttut Inatsisartui inuusuttut akornanni politikkimik soquti-gisaqartitsilerput aammalu Inuussuttut Inatsisartuini peqataani-artut amerlanerata taama ingerlatsinerup iluatsilluartarnera up-pernarsarpaa.

Inuusuttut InatsisartuiInuusuttut 18-it 24-llu akornanni ukiullit piviusorsiortumik avata-ngiiseqarlutik naalakkersuiner-mik sulialittut misiliinissamut Inuu suttut Inatsisartuini periar-fissinneqartarput. Aaqqissuussi-neq soqutigineqarluartarpoq aam malu ataasiarluni ingerlatin-ngitsoornera eqqaassanngik-kaanni 2003-mili ukiut allortarlu-git neqeroorutigineqartarluni.

inu.gl

17

BBC-p radiuani piviusulersaarutUlloq 19. november Inatsisartut Siulittaasuat BBC-mit pulaarneqar-poq, tamanna tuluit EU-mit aniniarneranni kingunerisassat pillugit radiukkut piviusulersaarummik aallakaatitassiortoqarneranut atasu-mik pivoq. Aallakaatitassiami isiginnittaatsit arlallit sammineqarput apersorneqartullu arlaliullutik aammalu Kalaallit Nunaata 80-ikkunni aninerata tusarfiginissaa siunertaralugu Siulittaasoq apersorumane-qarpoq. ”How to make a Brexit” ulloq 5. januar 2016-imi BBC 4 Radiomi aallakaatinneqarpoq tusarnaartullu millionip ataatsip missaanniillutik.

Vatikanip aallartitaata tikeraarneraVatikanip aallartitaata, Nuntius (”aallartitaq") Henrýk Józef Nowacki aammalu Biskopip Czeslaw Kozon, Inatsisartut Siulittaasuat Lars-Emil Johansen ulloq 19. oktober pulaarpaat. Vatikanimit aallartitaq aatsaat taama nuimatigisoq oqaluttuarisaanermi siullersaalluni Kalaallit Nu-naannut tikeraartoq, aammalu, Kalaallit Nunaannut tikeraarnissamut periarfissaqartoqalermat tamanna assut soqutigineqarluni malin-naaffigineqartoq, aallartitaq oqaluttuarpoq. Aallartitap Nunani Avan-narlerni katuullit akisussaaffigai oqaluttuarporlu nunarsuaq tamakker-lugu katuullit 1,2 mia.-it missaanniittut, taakkunanngalu 150-it missaat Kalaallit Nunaanni na jugaqartut. Kalaallit Nunaanni katuullit palasiattut atorfiup inuttalerniarneqarnerani unammilligassaqarsimavoq neriuuti-gineqarporlu tike raartoqarnera Kalaallit Nunaannik soqutiginninner-mik nassataqassasoq, taamaalilluni atorfik inuttalerneqarsinnaaqqul-lugu. Siulittaasoq ilaatigut Inersuarmut takuniaatitsivoq.

Arnat qinersisinnaalerne-rannit ukiut 100-nngorne-rat aamma inatsisit tun-ngaviusut 1915-imeersut ukiunik 100-nngortorsior-neratArnat qinersisinnaalernerata nal-liuttorsiutiginerani aammalu inat-sisit tunngaviusut 1915-imeersut ukiunik 100-nngortorsiornerat ul - loq 4. aamma 5. juunimi ingerlan-neqarneranni Inatsisartut Siulit-taasuat Lars-Emil Johansen al-lattaanerlu Ellen Kolby Chemnitz peqataapput. Tamanna Tivolip Con gress Centeriani nalliuttorsi-or palaartumik malunnartinniar ne - qarpoq oqalugiartoqarlunilu aliik-kusersuisoqarmat, aammattaaq arnat taasisinnaalernerannit uki ut 100-nngornerat Christiansborg-ip silataani ingerlaaqatigiilluni malunnartinniarneqarpoq.

Eqqartuussiviit Qullersaan ni eqqartuus-sisut tikeraarneratUlloq 2. september Inatsisartut Siulittaasuata tikilluaqquai Eq - qartuussiviit Qullersaanni eqqar-tuussisunit 19-iusunit 17-it aam - malu Inatsisartut ataatsimiittar-fiannut takuniaatillugit. Eqqar-tuussiviit Qullersaata nunatsinni eqqartuussiveqarfinni sulineq pi llugu paasisassarsiorluni anga-laneranut atasumik tikeraarto-qarpoq.

18 Nersornaat kuultiusoq sølviusorlu.

Kapitali 5

19

Nersornaat

Namminersorlutik Oqartussat ner sornaasiuttagaat Nersornaat 1989-imi Namminersornerullutik Oqartussat ukiut qulinngorlugit nalliuttor si or ne rannut atatillugu pi lersinneqarpoq. Saqqarmiu Namminersorlutik Oqartussat nersor-naasiuttagaasa akimanersaraat, saqqarmiulu Kalaallit Nunaannut piffissami sivisuumi annertuumillu nersortarialimmik sullissisimasunut tunniunneqarsin-naavoq, taakkununnga ilaapput kalaallit oqaasii, kulturiat isigineqarnerallu. Inatsi sartut Siulittaasoqarfiat saqqarmiuliinissamik aalajangiisartuuvoq. Nersornaat sølviusoq kuultiusorluunniit tunniunneqartarpoq. Saq qarmiu kuultiusoq ukiumut annerpaamik ataasiarluni nersornaasiunneqartassaaq. Saqqarmiu sølviusoq ukiumut amerlanerpaamik tallimariarluni nersornaasiun-neqartassaaq. Immikkorluinnaq pisoqartillugu Si u littaa soqarfik amerlane-rusunik nersornaasiisinnaavoq.

Kuultiusumik Nersornaaserneqartut Tunniunneqarpoq

Johan Lund Olsen 21. juni

Daniel Skifte 5. juli

Ole Lynge 8. december

Sølviusumik Nersornaaserneqartut Tunniunneqarpoq

Shimoda Takaaki 11. februar

Jonathan Jakobsen 21. juni

Hermann Berthelsen 10. juli

Asii Chemnitz Narup 30. december

20

§ 1 Saqqarmioq taaguuteqarpoq Nersornaat.

§ 2 Saqqarmiup ilusaa ilanngussami takuneqarsinnaavoq. Saqqarmioq danskit saqqarmiuasut ningaliusatut imu-satut siilikimik aappaluttumik qaqortumillu imusamik attanneqarpoq. Siiliki aappaluttoq qaqortorlu imusaq kalaallit erfalasuattut ilusiligaavoq.

§ 3 Saqqarmioq Inatsisartut Siulittaasoqarfianit tunniu-neqartarpoq. Tunniussisoqartinnagu Naalakkersuisut tusarniarneqassapput. Inassuteqaat apeqqutaatinnagu tunniussisoqarsinnaavoq. Siulit taasoqarfiup Inatsi-sartunut imaluunniit Naalakkersuisunut ilaasortaq tunniussinissamut pisinnaatissinnaavaa.

§ 4 Saqqarmioq danskisut nunamiluunniit allamiutut innuttaassusilinnut Kalaallit Nunaat pillugu, tamatu-manittaaq kalaallit oqaasii, piorsarsimassusiat, isigine-qarnerallu pillugu sivisuumik annertuumillu nersortari-alimmik suliniuteqarsimasunut tunniunneqarsinnaavoq.

§ 5 Nersornaat kuultiusoq ima luunniit sølviusoq tunniun-neqartarpoq.

Nersornaat kuultiusoq ukiumut annerpaamik ataasiar-luni tunniunneqartarpoq. Nersornaat sølviusoq anner-paamik ukiumut tallimariar luni tunniunneqartarpoq. Pissutsini immikkut ittuni taamatut amerlassusiliineq Siulittaasoqarfimmit sanioqqunneqarsinnaavoq.

Saqqarmioq kuultiusoq tigu sisup toqunerani utertinne qassaaq, sølviusorli utertinneqassanani. Kuultiusoq utertinneqanngippat Siulittaasoqarfiup aalajangiineratigut taarsiissuteqarnissamik piuma-saqartoqarsinnaavoq.

Saqqarmiumut ilaliullugu saqqarmiumik tunineqartoq allagartamik uppernarsaammik tunisissaaq. Allagartaq uppernarsaat tunniussinermut tunngavilersuummik imaqarsinnaavoq. Allagartaq uppernar saat Inatsisartut Siulittaasuannit atsiorneqassaaq.

§ 6Kinaluunniit saqqarmiumik tigusisoq tunineqarsinnaan-nginnermut pissutsinik iliuu seqarsimappat, Siulit-taasoqarfiup aalajanger saaneratigut saqqarmioq tassannga ar saarin nissutigineqarsinnaavoq.

§ 7Saqqarmioq immikkut akue rineqarnani atorneqarsin-naavoq imaluunniit danskit nunanilu allamiut saqqar-miui peqatigalugit atorneqarsinnaalluni. Saqqarmioq sakissap saamiatungaani atorneqassaaq, tamanna pillugu aamma takuuk kunngikkormiut pinnersaatit atorneqartarneri pillugu ilitsersuutaat.

Taamaalilluni Inatsisartut Siulittaasoqarfianni akuerineqarpoq:

Nuuk, ulloq 8. marts 2010

Josef Motzfeldt

Inatsisartut Siulittaasuat

/

Ellen Kolby Chemnitz Allattaaneq

Nersornaat pillugu aalajangersakkat

21

Ulloq 21. juni:

Inatsisartunut siulittaasuusima-soq Johan Lund Olsen inuia-qatigiinnik ukiorpassuarni piu - massuseqarluni sullissisimanera tunngavigalugu kuultiusumik Ner sornaaserneqarpoq.

Ulloq 21. juni:

Inuiaqatigiit ineriartortinneqar-nissaannut aqqutissiuisimanera tamatumunngalu piumassuse-qarnera aamma inuiaqatigiinni sunniuteqaqataanissamut peri-arfissaqarneranik takutitsinera tunngavigalugit Jonathan Jakob-sen sølviusumik Nersornaaser-neqarpoq.

Ulloq 11. februar:

Shimoda Takaaki aalisakkanit tunisassiat pillugit nunatta Ja-panilu akornanni niueqatigiin-neq niuernikkullu attaveqaatit siuarsarniarlugit ineriartortinni-arlugillu ukiorpassuarni ilunger-sorluni tunniussimallunilu suliniu-teqarsimanera tunngavigalugu sølviusumik Nersornaaserneqar-poq.

22

Ulloq 8. december:

Inatsisartunut siulittaasuusi-masoq Ole Lynge inuiaqatigiinni naa lakkersuinikkut ukiorpassu-arni piumassuseqarluni sullissisi-manera tunngavigalugu kuultiu-sumik Nersornaaserneqarpoq.

Ulloq 10. juli:

Hermann Berthelsen inuiaqati-giinni naalakkersuinikkut ukior-passuarni piumassuseqarluni sullissisimanera tunngavigalugu sølviusumik Nersornaaserneqar-poq.

Ulloq 5. juli:

Inatsisartunut siulittaasuusima-soq Daniel Skifte inuiaqatigiinni naalakkersuinikkut ukiorpassu-arni piumassuseqarluni sullissisi-manera tunngavigalugu kuultiu-sumik Nersornaaserneqarpoq.

23 ina.gl/nersornaat

Ulloq 30. december:

Borgmester Asii Chemnitz Narup ukiuni arlaqalersuni kommunini nunalu tamakkerlugu nunatsinni naalakkersuinikkut annertuumik suliaqarsimanera tunngavigalugu sølviusumik Nersornaaserneqar-poq.

24 Inatsisartut Suleriaasiat.

Kapitali 6

25

§ 37 naapertorlugu apeqqutit

2011-mili § 37 naapertorlugu apeqqutit ima amerlatigisut partiinit saqqummiunneqarput:

Inatsisartut Suleriaasianni § 37 naa pertorlugu pisortat suliassaa-taat pillugit Naalakkersuisu-nut apeqquteqarluni ilaasortaq paa sissutissinneqarsinnaavoq. Apeqqut allaganngorlugu Inatsi-sartut Siulittaasuannut saqqum-miunneqassaaq, taassumalu apeqqut agguaanneqareerpat Inatsisartunut nalunaarutigis-savaa. Apeqqut naatsumik er-seqqissumillu ilusilerneqassaaq aamma tunngavilersuutitaqas-salluni.

Partii 2011 2012 2013 2014 2015

Siumut 142 170 55 72 83

Inuit Ataqatigiit 30 48 97 76 119

Demokraatit 48 32 76 35 19

Partii Naleraq - - - 2 76

Atassut 17 19 24 10 5

Kattusseqatigiit Partiiat 15 26 - - -

Partii Inuit - - 0 0 -

Attaviitsut - - - - -

Katillugit 252 295 266 195 302

26

§ 37 naapertorlugu apeqqutit apeqquteqartunut agguataarlugit

SiumutSiumut ilaasortaatitai 1Anders Olsen 1Anders Olsen aamma Suka K. Frederiksen peqatigiillutik 1Ineqi Kielsen 6Jens Immanuelsen 9Jens Immanuelsen aamma Suka K. Fredriksen peqatigiillutik 1Jens-Erik Kirkegaard 3Jess Svane 9Laura Táunâjik 12Nikolaj Jeremiassen 15Suka K. Frederiksen 20Vivian Motzfeldt 5Katillugit 83

Inuit Ataqatigiit

Inuit Ataqatigiit ilaasortaatitai 1

Aaja Chemnitz Larsen1 18

Agathe Fontain 19

Ane Hansen 5

Aqqaluaq B. Egede 9

Hans Aronsen1 2

Iddimanngiiu Bianco 5

Juliane Henningsen1 6

Kalistat Lund 0

Mimi Karlsen 3

Múte Bourup Egede1 1

Naaja Nathanielsen 29

Peter Olsen 4

Sara Olsvig 17

Katillugit 119

27

Demokraatit

Poul Hansen1 0

Michael Rosing 1

Justus Hansen 5

Randi Vestergaard Evaldsen1 6

Tillie Martinussen 7

Katillugit 19

Partii Naleraq

Anthon Frederiksen 54

Hans Enoksen 12

Per Rosing-Petersen 10

Katillugit 76

Atassut

Atassutip ilaasortaatitai 3

Steen Lynge 2

Katillugit 5

Katillugit apeqqutit 302-it

ina.gl/apeqqutit

1 Inatsisartunut ilaasortat kisimik § 37 naaper-torlugu apeqquteqarsinnaapput. Ilaasortalli ilaat 2015-ip ingerlanerani sulinngiffeqarput, Inatsi-sartunut ilaasortanngorlutik tunuarlutilluunniit, taamaattumillu taamaallaat Inatsisartunut ilaa-sortaanerminni apeqquteqarsinnaasimallutik.

28 Ombudsmandip allaffeqarfia.

Kapitali 7

29

Ombudsmandip meeqqanik, inuusuttunik innarluutilinnillu ulloq unnu-arlu paaqqinniffinnik misissuisarluni sulinini 2013-imi aallartippaa. Sulineq taanna Ombudsmandip 2015-imi nangippaa, Angerlarsimaffik Uulineq kiisalu taassuma immikkoortortai Suluppaluk aamma Qiimaneq, Angerlarsimaffik Aja taassumalu immikkoortortaqarfia Nuummi Hol-bøllsvejimiittoq kiisalu Meeqqat Illuat misissuiffigalugit. Misissuinerni taakkunani Meeqqat Oqaaseqartartuata, MIO-p aamma Ilaqutariinnermut, Naligiissitaanermut Isumaginninnermullu Naalakkersuisoqarfiup sinniisai peqataapput. Ombudsmandip sulinermi ilaata taassuma ukiuni tulliut-tuni samminerunissaa aallunniarini siusinnerusukkut oqaatigaa, ukiumilu aggersumi tulliinilu taamatut misissuinerit sisamat ingerlanneqarnissaat siunertaavoq, matumani naalliutsitsisarneq allatullu peqqarniingaartumik, inuppalaanngitsumik imaluunniit nikanarsaataasumik pinnittarneq ima-luunniit pillaasarneq akiorniarlugu Naalagaaffiit Peqatigiit isumaqatigiis-sutaannut ilassut 18. december 2002-meersoq nammineq piumassuseq malillugu ilannguffigineqarsinnaasoq tunngavigalugu nuna tamakkerlugu pinaveersaartitsisutut Ombudsmandip suliassaanik isumaginninniarluni misissuinerit ilanngullugit eqqarsaatigalugit.

Kalaallit Nunaanni Inuit Pisinnaatitaaffii pillugit Siunnersuisoqatigiit aamma Inuit Pisinnaatitaaffii pillugit Institutsip siunnersuuteqarneratigut meeqqat naammagittaalliornissamut periarfissaannik paasisitsiniaanerup aallunneqarnera Ombudsmandip 2014-imi aallartippaa. Tamanna internet-simi nittartakkamik nutaamik atuisunut takujuminarnerusumik ilusilersu-gaasumik pilersitsinikkut 2015-imi malitseqartitsivigineqarpoq, tassanilu immikkoortoq nutaaq meeqqanut saaffiginnittoq taakkua Ombudsmandi-mut saaffiginninnissaminnut periarfissaat pillugit ilitsersuutitalik ikkun-neqarluni.

Ombudsmandip Kalaallit Nunaanni kommunit meeqqanik inuusuttunillu angerlarsimaffiup avataanut inissiisarneri pillugit sulianik nammineerluni misissuiffiginninnerit 2015-imi aallartippai, suliat angajoqqaat akuersisil-lugit angerlarsimaffiup avataanut inissiinerit akuersissummik kingusin-nerusukkut tunuartitsiviusimasut immikkut pingaartillugit isiginiarlugit. Suliani taamaattuni inissiineq kommunip aalajangiusimasinnaavaa, malit-tarisassat sakkortusisat tunngavigalugit nutaamik aalajangiisoqarpat, kommunillu malittarisassanik malinneqqissaarnerat aamma kommunit meeqqanik angerlarsimaffiup avataanut inissiigaangamik eqqortumik tunngaveqartarnissaat Ombudsmandip nakkutigeqqissaarniarpaa.

Ombudsmandeqarfik Sulinermi Ajoqusersimasunik Sullissivik, Suliffin-nik Nakkutilliisoqarfik, Inatsisilerinikkut Ikiuisarfik IKIU aamma Meeqqat Pisinnaatitaaffii pillugit Sullissivik (MIO) peqatigalugit Avannaani ataat-simoorluni angalanermi 2015-imi peqataavoq. Angalaneq taanna piffis-sami 17.-28. august-imi ingerlanneqarpoq. Umiarsuaaraq angalanermut atorneqarpoq, Kitaani Qaarsuniit Kullorsuarmut uterlugulu kujammut

Inatsisartut Ombudsmandiat

ombudsmand.gl

Ombudsmandip ukiumoortumik nalunaarutaa Ombudsmand ip nittartagaatigut www.ombuds-mand.gl-ikkut tamanut saqqum-miunneqartarpoq. Ukiumoortu-mik nalunaarut ilaatigut suliat nalinginnaasumik soqutiginaa-tillit saniatigut allaaserisanik ajornartorsiutinut assigiinngit-sunut Ombudsmandip ukiumi na-lunaarusiuunneqartumi tassani sammisimasaanut tunngasunik aamma imaqartarpoq.

Niaqornat tikillugit, illoqarfiit katillugit marluk nunaqarfiillu katillugit 17-it tikinneqarlutik. Sinerissami najukkanut ataasiak-kaanut ornigulluni ilitsersuinissaq, najukkani ataasiakkaani ingerlat-sineq pillugu inatsiseqartitsinermi ajornartorsiutaasinnaasunik im-mikkuullarissunik paasianiaaneq kiisalu Ombudsmandip sulinerata nittarsaanneqarnissaa angala-ne rup taassuma siunertarai. Angalanermi pissarsiarineqartut Ombudsmandip assut naammagi-simaarpai, neriuutigineqarporlu Ombudsmandeqarfik siunissami angalanermi taamaattumi peqa-taanermigut Kalaallit Nunaata immikkoortuinut allanut anngun-nissaminut aamma periarfissaqa-rumaartoq.

30

Kapitali 8

Ulloq 25. september ukiakkut ataatsimiinnerup ammarneqarnera.

31

Ataatsimiinnerit

2013, 2014 2015-imilu ataatsimiinnerni Inatsisartuni sulineq

Inis-siti-

terluni ataats. 2013

Immik-kut it-tumik

ataats. 2013

Ukiak-kut

2013

Imm. itt.

ataats. I.

2014

Uper-naak-

kut 2014

Ukiak-kut

2014

Inis-siti-

terluni ataats. 2014

Imm. itt.

ataats. II.

2014

Uper-naak-

kut 2015

Ukiak-kut

2015Ullut ataatsimiiffiit 2 1 31 1 30 2 2 1 30 30Akunnerit Naalakkersuisunut apersuiffiit 0 0 10 0 11 0 0 0 9 9

Naalakkersuisut aalajangiiffigisas-satut siunnersuutaat 0 1 9 0 6 0 0 0 16 13Naalakkersuisut inatsisissatut siunnersuutaat 0 0 15 0 18 0 0 1 19 27Nassuiaatit nalunaarutillu Naalakkersuisut saqqummiussaat 0 0 6 0 1 0 0 0 1 2Ilaasortat aalajangiiffigisassatut siunnersuutaat 0 0 44 0 59 0 0 0 36 50Ilaasortat inatsisissatut siunnersuutaat 0 0 0 0 0 0 0 0 3 0Nunat Avannarliit Killiit Siunnersu-isoqatigiiffiata kaammattuutitut aalajangersagai 0 0 2 0 4 0 0 0 2 3Apeqquteqaat aallaavigalugu oqallinnissamut siunnersuutit 0 0 16 0 15 0 0 0 25 18Immikkoortut katillugit 0 1 92 0 103 0 0 1 102 113

ina.gl/ataatsimiinnerit

2013-imili ataatsimiinnernut takussutissiaq2013-imi inissititerluni ataatsimiinneq 5. apriilimit 8. apriilimut ullunik marlunnik ataatsimiiffiuvoq.

2013-imi immikkut ittumik ataatsimiinneq 9. apriili ullormik ataatsimik ataatsimiiffiuvoq.

2013-imi ukiakkut ataatsimiinneq 13. septembarimit 27. novembarimut ullunik 31-nik ataatsimiiffiuvoq.

2014-imi immikkut ittumik ataatsimiinneq 27. januaarimi ullormik ataatsimik ataatsimiiffiuvoq.

2014-imi upernaakkut ataatsimiinneq 18. marsimit 5. juunimut ullunik 30-nik ataatsimiiffiuvoq.

2014-imi ukiakkut ataatsimiinneq 30. septembarimit 1. oktobarimut ullunik marlunnik ataatsimiiffiuvoq.

2014-imi inissititerluni ataatsimiinneq 12. decembarimit 15. decembarimut ullunik marlunnik ataatsimiiffiuvoq.

2014-imi immikkut ittumik ataatsimiinneq II 16. decembarimi ullormik ataatsimik ataatsimiiffiuvoq.

2015-imi upernaakkut ataatsimiinneq 6. marsimiit 28. maajimut ullunik 30-nik ataatsimiiffiuvoq.

2015-imi ukiakkut ataatsimiinneq 25. septembarimit 2. decembarimut ullunik 30-nik ataatsimiiffiuvoq.

32

0

5

10

15

20

25

30

Efterårssamling 2015Forårssamling 2015Ekstra ord. saml. II 2014Konst. saml. 2014Efterårssamling 2014Forårssamling 2014Ekstra ord. saml.I 2014Efterårssamling 2013Ekstra ord. saml. 2013Konst. samling 2013

Ukiakkut 2015

Upernaakkut 2015

Imm

. itt. ataats. II. 2014

Inissititerluni ataats. 2014

Ukiakkut 2014

Upernaakkut 2014

Imm

. itt. ataats. I. 2014

Ukiakkut 2013

Imm

ikkut ittumik ataats. 2013


Naalakkersuisut aalajangiiffigisassatut siunnersuutaat

Naalakkersuisut inatsisissatut siunnersuutaat

33 ina.gl/ataatsimiinnerit

0

10

20

30

40

50

60

Efterårssamling 2015Forårssamling 2015Ekstra ord. saml. II 2014Konst. saml. 2014Efterårssamling 2014Forårssamling 2014Ekstra ord. saml.I 2014Efterårssamling 2013Ekstra ord. saml. 2013Konst. samling 2013

Ukiakkut 2015

Upernaakkut 2015

Imm

. itt. ataats. II. 2014


Ukiakkut 2014

Upernaakkut 2014

Imm

. itt. ataats. I. 2014

Ukiakkut 2013

Imm

ikkut ittumik ataats. 2013


Ilaasortat aalajangiiffigisassatut siunnersuutaat

Ilaasortat inatsisissatut siunnersuutaat

34 Peqqinnissamut Naalakkersuisoq Doris Jakobsen oqaluttarfimmi ulloq 2. december.

Kapitali 9

35

Akunneq Naalakkersuisunut apersuiffik2010-mili sapaatip akunneranut ataa-siarluni Inatsisartuni akunner mik ataatsimik sivisussuse qar tu mik Naa-lakkersuisunut aper suisoqartarpoq, tamatumani Inatsisartunut ilaasortat oqaatigalugu nalunaarutigeq qaar- nagulu Naalakkersuisunut ingerlaan-nartumik akisassamik apeqquteqar-sinnaallutik.

Naalakkersuisunut ilaasortanut minutsit marluk atorlugit apeqqute-qartoqarsinnaavoq akissuteqaammullu aamma minutsit marluk atorneqarsinnaapput, malitsitullu apeqquteqaammut minutsi ataaseq atorneqassaaq. Partiit tamarmik immikkut apeqqutinik annerpaamik pingasunik apeqquteqarsinnaapput. Naalakkersuisut Siulittaasuan-nut apeqquteqarsinnaapput partiit illuatungiliuttut siuuttui oqaase-qartartuilu, partiit siuuttui tamarmik apeqquteqarnissaminnut akis-suteqarfigineqarnissaminnullu minutsinik 12-inik piffissalerneqarput.

Ukiakkut ataatsimiinnermi akunnerit apersuiffiit uku ingerlanneqarput:30. september Naalakkersuisut Siulittaasuat, Kim Kielsen8. oktober Inuussutissarsiornermut, Suliffeqarnermut, Niuernermut Nunanullu Allanut

Naalakkersuisoq, Vittus Qujaukitsoq14. oktober Ilinniartitaanermut, Kultureqarnermut, Ilisimatusarnermut Ilageeqarnermullu

Naalakkersuisoq, Nivi Olsen21. oktober Pinngortitamut, Avatangiisinut Inatsisinillu Atuutsitsinermut

Naalakkersuisoq, Mala Høy Kúko4. november Inuussutissarsiornermut, Suliffeqarnermut, Niuernermut Nunanullu Allanut

Naalakkersuisoq, Vittus Qujaukitsoq11. november Ilaqutariinnermut, Naligiissitaanermut Isumaginninnermullu Naalakkersu-

isoq, Martha Lund Olsen18. november Ineqarnermut, Sanaartornermut Attaveqarnermullu Naalakkersuisoq,

Knud Kristiansen25. november Aalisarnermut, Piniarnermut Nunalerinermullu Naalakkersuisoq,

Karl Kristian Kruse2. december Peqqissutsimut Naalakkersuisoq, Doris Jakobsen

Upernaakkut ataatsimiinnermi akunnerit apersuiffiit uku ingerlanneqarput:11. marts Naalakkersuisut Siulittaasuat, Kim Kielsen18. marts Inuussutissarsiornermut, Suliffeqarnermut, Niuernermut Nunanullu Allanut

Naalakkersuisoq, Vittus Qujaukitsoq25. marts Ineqarnermut, Sanaartornermut Attaveqarnermullu Naalakkersuisoq,

Knud Kristiansen15. april Aningaasaqarnermut Aatsitassanullu Naalakkersuisoq, Andreas Rene Uldum

22. april Naalakkersuisut Siulittaasuat, Kim Kielsen

29. april Ilaqutariinnermut, Naligiissitaanermut Isumaginninnermullu Naalakkersu-isoq, Martha Lund Olsen

13. maj Naalakkersuisut Siulittaasuat, Kim Kielsen

20. maj Aalisarnermut, Piniarnermut Nunalerinermullu Naalakkersuisoq, Karl Kristian Kruse

27. maj Naalakkersuisut Siulittaasuat, Kim Kielsen

36

Kapitali 10

Ilaqutariinnermut Peqqissutsimullu Ataatsimiititaliap 8.-10. december Danmarkimut paasisassarsiorluni anga-lanera.

37

Inatsisartut ataatsimiinnerisa saniatigut Inatsisartut suliassaat tul-lertut pingaarutilik tassaavoq ataatsimiititaliani sulinermik ingerlatsi-neq.

Inatsisartut ukiut tamaasa ataatsimiititaliat inatsisit naapertorlugit pilersinneqartussat aamma ataatsimiititaliat ataavartut pilersittar-paat. Ataatsimiititaliat pingaarnertut suliassaraat inatsisissatut aala-jangiiffigisassatullu siunnersuutit Inatsisartunit ataatsimiititalianut suliarisassanngorlugit innersuunneqartut misissorlugillu isumaliutis-siissuteqarfiginissaat. Aammattaaq ataatsimiititaliat suliassaqarfim-mik iluanni ineriartornermut malinnaasussaapput aamma inatsisitigut killiliussat iluanni Naalakkersuisut ingerlatsinersut nakkutigissallugu. Ataatsimiititaliat nalinginnaasumik Inatsisartunut ilaasortanik tal-limanik (pissutsilluunniit immikkut ittut pisariaqartippassuk arfineq-marlunnik) ilaa sortaqartarput. Ataatsimiititalianut qinersisoqartarpoq d’Hondtip periaasianik taaneqartartoq naapertorlugu. Aningaasaqar-nermut Akileraartarnermullu Ataatsimiititaliaq kiisalu Kukkunersiui-nermut Ataatsimiititaliaq upernaakkut ataatsimiinnerit tamaasa pilersinneqartarput. Ataatsimiititaliat ataavartut ataat simiititaliallu inatsisit naapertorlugit pilersinneqartussat ukiakkut ataatsimiinnerup aallartinnerani pilersinneqartarput.

Ataatsimiititaliani ingerlatatAtaatsimiititaliat inatsisit naaper-torlugit pilersinneqartussat

Siulittaasoqarfik (ilaasortat tallimat)

Aningaasaqarnermut Akileraar-tarnermullu Ataatsimiititaliaq (ilaasortat arfineq marluk)

Inatsisinut Ataatsimiititaliaq (ilaasortat tallimat)

Kukkunersiuinermut Ataatsimiititaliaq (ilaasortat tallimat)

Nunanut Allanut Sillimaniarnermullu Ataatsimiititaliaq (ilaasortat tallimat)

Suleriaaseq pillugu Ataatsimiititaliaq (ilaasortat arfineq marluk)

Qinigaanerup Misilinneqarnissaanut Ataatsimiititaliaq (ilaasortat tallimat)

Ataatsimiititaliat ataavartut

Sanaartornermut Ataatsimiititaliaq (ilaasortat tallimat)

Inuussutissarsiornermut Ataatsimiititaliaq (ilaasortat arfineq marluk)

Ilaqutariinnermut Peqqissutsimullu Ataatsimiititaliaq (ilaasortat arfineq marluk)

Aalisarnermut, Piniarnermut Nunalerinermullu Ataatsimiititaliaq (ilaasortat arfineq marluk)

Eqqissisimatitsinermut Avatangiisi-nullu Ataatsimiititaliaq (ilaasortat tallimat)

Aatsitassanut Ataatsimiititaliaq (ilaasortat arfineq marluk)

Kultureqarnermut, Ilinniartitaaner-mut, Ilageeqarnermut Ilisimatusar-nermullu Ataatsimiititaliaq (ilaasortat tallimat)

38

Ataatsimiititaliat sulinerat

Ataatsimiititaliaq

Paasisas-sarsiorluni angalanerit ataatsimiin-

nerillu

Ataatsimiiti-taliap

ataatsimiin-neri

Isumaliutis-siissutit/

Ilassutitut isumaliutis-

siissutit

Naalakker-suisunik siu-nersiuinerit

Ataatsi-miititaliamut sassarnerit

Ataatsimiititaliat inatsisit naapertorlugit pilersinneqartussat

Siulittaasoqarfik 2 22 0 0 0Aningaasaqarnermut Akileraartar nermullu Ataatsimiititaliaq 10 42 22 18 9Inatsisinut Ataatsimiititaliaq 7 13 20 1 2Kukkunersiuinermut Ataatsimiititaliaq 1 14 2 0 0Nunanut Allanut Sillimaniarnermullu Ataatsimiititaliaq 21 11 1 6 0Suleriaaseq pillugu Ataatsimiititaliaq 0 0 4 0 0Qinigaanerup misilinneqarnissaanut Ataatsimiititaliaq 0 0 0 0 0Ataatsimiititaliat ataavartut

Sanaartornermut Ataatsimiititaliaq 32 11 16 0 4Inuussutissarsiornermut Ataatsimiititaliaq 1 17 20 0 0Ilaqutariinnermut Peqqissutsimullu Ataatsimiititaliaq 27 31 15 5 0Aalisarnermut, Piniarnermut Nunalerinermullu Ataatsimiititaliaq 13 22 11 7 6Eqqissisitsimatitsinermut Avatangiisi-nullu Ataatsimiititaliaq 8 14 0 0 2Aatsitassanut Ataatsimiititaliaq 3 11 3 0 2Kultureqarnermut, Ilinniartitaanermut, Ilageeqarnermut Ilisimatusarnermullu Ataatsimiititaliaq 13 18 11 1 2Katillugit 138 226 125 38 27

Attaveqaatitut Ataatsimiititaliap ataatsimiinnera ulluni 24.-26. august Ålborgimi ingerlanneqarpoq.

39

Inatsisartut Siulittaasoqarfiat2012 2013 2014 2015

Angalanernut aningaasartuutit kr. 96.6431 58.1841 574.3561 242.7391

Paasisassarsiorluni angalanerit ataatsimiinnerillu 4 2 3 2

Ataatsimiititaliap ataatsimiinneri 41 14 20 22

Inatsisartut Siulittaasoqarfiat aam ma Folketingip siulittaa - soqarfia Attaveqaatitut Ataat-simiititaliami Kalaallit Nunaanni Danmarkimilu paarlakaajaattu-mik ingerlanneqartartumi ukiu-moortumik ataatsimiittarput. At - taveqaatitut Ataatsimiititali aq inatsisartutigoortumik sulinermit misilittakkanik paarlaasseqati-giit tarpoq aamma ataatsimut so - qutigisat oqaloqatigiissutigi sar - lugit. 2016-ip ukiariartulerne ra - ni Attaveqaatitut Ataat simii ti ta - liap tullianik ataatsimiinnissaanut Inatsisartut qaaq qusisuussapput.

1 Allaffissornermut aningaasartuutit Ilanngullugit.

Siulittaasoqarfiup Københavnimi isumasioqatigiinnera Mogens Lykketoftimillu inuulluaqqusineraUlluni 10.-11. januar siulittaasoqarfik qinigaarlaaq Københavnimi isu-masioqatigiippoq, tassanilu ilaatigut isummerfigineqarluni suliassat suut Siulittaasoqarfiup siumut isigisumik suliarissanerai. Tamatumani siulittaasoqarfiup inatsisissatut siunnersuutai, allannguutissatullu siunnersuuterpassuit, sukumiisumik oqallisigineqarput.

Taamatuttaaq Folketingip siulittaasuatut tunuartussaq Mogens Lykketoft ataatsimeeqatigineqarpoq, tamatumani ataatsimiinnerit ingerlasarneri eqqarsaatigalugit misilittakkamik paarlaasseqati-giittoqarluni. Inatsisartuni oqalliseriaatsit, inatsisartutigoortumik aalajangiiniartarnerni innuttaasut peqataatinneqartarnerat, ataatsi-miititaliat ataatsimiinnerisa toqqaannartumik TV-kkut aallakaatin-neqartarnerisa iluaqutaat ajoqutaallu ilaatigut oqallisigineqarput. Mogens Lykketoft Folketingip siulittaasuatut tunuarnissani nalu-naarutigereersimavaa, taamaattumillu aamma piffissaq iluatsillugu pitsaasumik suleqatigiissimanermut qujassuteqarfigineqarluni.

Folketingip Siulittaasoqarfianik attaveqaatitut ataatsimiititaliap ataatsimiinneraFolketingip siulittaasoqarfiata Inatsisartullu siulittaasoqarfiata akornanni ukiumoortumik attaveqaatitut ataatsimiititaliami ataatsi-miinneq Ålborgimi ulluni 24.-26. august ingerlanneqarpoq. Inatsisartut Siulittaasoqarfiat sinnerlugu peqataapput Lars-Emil Johansen, Nikolaj Jeremiassen aamma Agathe Fontain.

Kopenhagen Furimut pulaarnermi Folketingip Inatsisartullu siulit-taasoqarfiisa suliffeqarfimmik Great Greenlandimik suleqateqartu-mik ilisimatinneqarput. Taamatuttaaq Royal Greenlandip Aalborgimi qullersaqarfia pulaarneqarpoq, tassanilu attaveqaatitut ataatsimiiti-taliaq suliffeqarfissuup ingerlatai suleqatigisartagaalu pillugit paasis-sutissinneqarluni.

40

Sanaartornermut Ataatsimiititaliaq2012 2013 2014 2015

Angalanernut aningaasartuutit kr. - 4.4251 263.7181 333.1341

Paasisassarsiorluni angalanerit ataatsimiinnerillu - 8 22 32

Ataatsimiititaliap ataatsimiinneri - 14 17 11Isumaliutissiissutit/ Ilassutitut isumaliutissiissutit - 4 7 16

Naalakkersuisunik apersuinerit - 1 1 0

Ataatsimiititaliamut sassarnerit - 1 1 4


Paasisassarsiorluni angalanerit27.-29. juli: Københavnimut paasisassarsiorluni angalaneq, tassani Illersornissamut Ministereqarfimmi siusinnerusukkut pulaarneq ma-litseqartinneqarpoq, upalungaarsimanermullu pissutsit killiffii pillugit ataatsimiititaliamut ilisimatitsisoqarpoq. Naviair A/S aamma ataatsi-meeqatigineqarpoq, tamannalu ataatsimiititaliamit isumaqatigiittumit aalajangiiffigisassatut siunnersuummik saqqummiussisoqarneranik kinguneqarpoq. Kiisalu Copenhagen Economics aamma Angallanner-mut Sanaartornermullu Aqutsisoqarfimmi (Trafik- og Byggestyrelsen) naatsorsuisoqarfiit assigiinngitsut ataatsimeeqatigineqarput. Attave-qarnermi aaqqiissuteqarnissamut naatsorsuinermi periaatsit tunuli-aqutaasut ataatsimiinnerni taakkunani ataatsimiititaliamut ilasaritin-neqarput.

30. juli-1. august: Edinburghimut paasisassarsiorluni angalaneq, tassa-nilu innuttaasunut namminerisaminnik inimik pisiniartunut ikiorserne-qarusuttunut tuluit Skotlandimiullu tapiissuteqariaasii ataatsimiitita-

Sassarfigineqarnerit20. marts: Kalaallit Nunaanni Qatserisartut Peqatigiiffiat, Ka-NuQaPe.

5. maj: INU:it.

8. maj: Ilulissani suliniummi New-portimi sinniisut.

23. november: Kommuneqarfik Sermersooq.

Paasisassarsiorluni ataat-simiinnerit pulaarnerillu18. marts: A/S Inissiaatileqati-giiffik INI ataatsimeeqatigine-qarpoq.

17. april: Nukissiorfiit ataatsi-meeqatigineqarput.

17. april: TELE Greenland A/S ataatsimeeqatigineqarpoq.

20. april: Inissiat pillugit isumasi-oqatigiinnermi peqataaneq.

24. april: Ataveqarneq pillugu isumasioqatigiinnermi peqataa-neq.

4. maj: Royal Arctic Line A/S-imik ataatsimeeqateqarneq.

Ulloq 28. juli Illersornissamut Ministeriaqarfik Sanaartornermut Ataatsi-miititaliap pulaarpaa.

41

liamut ilisaritinneqarput. Pineqartoq pillugu inatsiseqarnermi pisortat, sanaartugassanik suliassinneqartartut atuisullu (illunik pisiniartut) akornanni suleriaatsillu pillugit ataqatigiilluartumik suleqatigiittoqar-poq, kiisalu piumasaqaataalluni pisortat qularnaveeqqusiiffigisas-satut siullertut tamatigut inissisimasannginnissaat. “Ataatsimoorus-samik ilisimatusarfik” pillugu suliniummut ineriartortitsisunik aamma ataatsimeeqateqartoqarpoq, tassanilu qarasaasiaq taamaallaat ator-lugu ilisimatusarfimmi aqutsinermik nioqqutinillu nittarsaassinermik qarasaasiakkut sammineqarsinnaasorpassuarnut tunngasut pillugit iliniagaqarnerit annikinnerit amerlaqisut ataqatigiissinniarneqarput. Avinngarusimanerusunut ataatsimullu isigalugu innuttakinnerusunut atatillugu ilisimasanik paarlaasseqati giinnissaq siunertaralugu sulif-feqarfinnik pilersuinermik ingerlatsisunik assigiinngitsunik aamma ataatsimeeqateqartoqarpoq.

16. november: Ukiakkut ataatsimiinnermi aalajangiiffigisassatut siun-nersuut tunngavigalugu silaannakkut angallassinermik aaqqissuus-sineq pillugu Kangerlussuarmi ulloq ataaseq isumasioqatigiittoqarpoq. Isumasioqatigiinnermi ilaatigut peqataapput: Air Greenland A/S, Mit-tarfeqarfiit aamma Qeqqata Kommunia. Tamatuma saniatigut DTU-mit ilisimatusartut Kangerlussuarmi mittarfimmut immikkut ilisimasallit peqataasinnaammata ataatsimiititaliap nuannaarutigaa.

Ulluni 30. juli-4. august Sanaartornermut Ataatsimiititaliaq Edinburghi-miippoq.

6.-7. maj: Future Greenlandimi Ataatsimiititaliamit peqataati-taqarneq.

2.-3. september: Imarsiorneq pil-lugu ataatsimiititaliami (Nautisk Udvalg-imi) ataatsimiinneq.

12. oktober: True North Gems A/S-imi tikeraarneq.

13. oktober: Sulisitsisut ataatsi-meeqatiginerat.

14. oktober: Ineqarnermut, Sa-naartornermut Attaveqaqati-giinnermullu Naalakkersuisumik paasissutissiinertalimmik ataat-simeeqateqarneq.

23. oktober: Arctic Umiaq Line A/S-imik ataatsimeeqateqarneq.

23. oktober: Royal Arctic Line A/S-imik ataatsimeeqateqarneq.

12. november: Inuussutissarsior-nermut, Suliffeqarnermut, Niuer-nermullu Naalakkersuisumik paa sissutissiinertalimmik ataat-simeeqateqarneq.

13. november: Sikuki Nuuk Har-bour A/S-imut pulaarneq.

16. november: Kangerlussuarmi isumasioqatigiinneq, ilaatigut peqataapput: Air Greenland A/S, Mittarfeqarfiit, DTU aamma Qeq qata Kommunia.

Qitiutillugit aallutarineqartutMittarfiit, silaannakkut timmisartuussinerit, silaannaq timmi-sartuussiffigineqartartoq, upalungaarsimaneq aamma pilersui-neq 2015-imi immikkut isiginiarneqarsimapput. Attaveqarner-mut aningaasaliinernut naatsorsueriaatsit aamma periaatsit pillugit ataatsimiititaliaq aamma paasissutissinneqarpoq.

42

Inuussutissarsiornermut Ataatsimiititaliaq2012 2013 2014 2015



Ataatsimiititaliap ataatsimiinneri 32 9 17 17Isumaliutissiissutit/ Ilassutitut isumaliutissiissutit 20 2 13 20

Naalakkersuisunik apersuinerit 7 2 3 0

Ataatsimiititaliamut sassarnerit 2 0 0 0

Ilisimatitsiffiusumik ataatsimeeqateqarneritUlloq 9. juni Inuussutissarsiorner-mut Ataatsimiititaliamut ilaasortat Inatsisartunut ilaasortat allat pe-qatigalugit Alaskamit aallartitanik ataat simut ataatsimeeqatigiinner-mi peqataapput. Suliassaqarfinni marlunni ilaasortat aatsitassarsior-nermik ingerlatat pillugit misilittak-kaminnik avitseqatigiiffigisinnaa-saan ni aatsitassarsiornermik ine - ri artortitsinissaq ataatsimiinnermi ilaatigut qitiutillugu sammineqar-poq. Tamatuma saniatigut Kalaallit Nunaanni Alaskamilu inuussutissar-siornermik ingerlataqartunut tun-ngaviusumik piumasaqaataasut, tas - sunga ilanngullugu nunat isorartuu-junerisa Issittumi inuussutissarsi-utinik ineriartortitsinermut sunni- uteqarnerat nalinginnaasumik oqa-luuserineqarput.

1 Allaffissornermut aningaasartuutit Ilanngullugit. 2 Aatsitassanut Ataatsimiititaliaq aningaasani ilaatinneqanngilaq.

Isumasioqatigiinnerit ataatsimeersuarnerillu 6.-7. maj: Inussutissarsiornermut Ataatsimiititaliaq Future Green-landimut peqataavoq. Avammut tunisisarnerup annertusarneqarnis-saani inuiaqatigiinnilu aningaasaqarnikkut inerikkiartortitsinissamut namminersorlutik inuussutissarsiuteqartut pitsaanerusunik tunnga-vissaqarsinnaaqqullugit Kalaallit Nunaanni inuussutissarsiornermik ineriartortitsinerup qanoq nukittorsarneqarsinnaanera ataatsimeer-suarnermi qitiutillugu sammineqarpoq. Atugarissaarnerup aningaa-saqarnikkullu inerikkiartornerup suli qulakkeerneqarnissaannut siunissami iluarsartuussinerit qanoq ittut pisariaqartinneqarsinnaa-nersut ataatsimeersuarnermi aamma oqaluuserineqarpoq.

18. februar: Siulersuisunik isumasioqatigiissitsinermi Naalakkersui-sunit aaqqissuunneqartumi Inuussutissarsiornermut Ataatsimiitita-liaq peqataavoq. Nunarsuarmioqataaleriartornerup inuiaqatigiinnut piumasaqartitsinera periarfissaqartitsineralu eqqarsaatigalugit inuus-sutissarsiutinik ingerlataqartunut nalinginnaasumik tunngavissaritin-neqartut isumasioqatigiinnermi qitiutillugit sammineqarput.

Qitiutillugit aallutarineqartutInuussutissarsiornermut Ataatsimiititaliap isumaliutissiissu-taasa ilarparujussuini suliffeqarnermut tunngasunut inatsisi-liorneq aallaavigineqarpoq.

43

Ilaqutariinnermut Peqqissutsimullu Ataatsimiititaliaq2012 2013 2014 2015






Siunersiuinerit12. marts: Meeqqat inuusuttullu, inissiisarneq iliuusissatullu pilersaa-rutit pillugit Ilaqutariinnermut, Nali-giissitaanermut Isumaginninnermul-lu Naalakkersuisumik siunersiuineq.

22. maj: Naalagaaffiit Peqatigiit Meeq qat pillugit Isumaqatigiissu-taat pillugu UPA 2015/33-mut siun-nersuut aamma ilitsersuutaasumik suliassat amerlassusilerneqartarne-arat pillugu UPA 2015/38-mut siun-nersuutit pillugit Ilaqutarinnermut, Naligiissitaanermut Isumaginninner-mullu Naalakkersuisumik siunersiui-neq.

3. november: UKA 2015/115-imut si-unnersuutip aningaasalersorneqar-nissaa pillugu Peqqissutsimut Naa-lakkersuisumik siunersiuineq.

3. november: Siusinaartumik pensi-onisiat pillugit UKA 2015/98-imut siunnersuut pillugu Ilaqutariinner-mut, Naligiissitaanermut Isumagin-ninnermullu Naalakkersuisumik siu-nersiuineq.

16. november: Soraarnerussutisiat akileraaruserneqartarnerisa siuar-tinneqarnissaat pillugu pilersaarum-mut tunngatillugu AIS 2016 pillugu Aningaasaqarnermut Akileraartar-nermullu Ataatsimiititaliap siuner-siuinissamut aggeqqusissutaanut Ilaqutariinnermut Peqqissutsimullu Ataatsimiititaliaq peqataavoq.


Paasisassarsiorluni angalanerit29.-30. maj: Kinguaassiuutitigut innarligaanermit kingunerlutsitsi-sarneq pillugu Ilulissani isumasioqatigiissitsinermi ataatsimiititaliaq peqataatitaqarpoq.

8.-11. september: Qeqqata Kommunianut (Sisimiut aamma Maniitsoq) paasisassarsiorluni angalaneq.

Sisimiuni makku takuniarneqarput: Meeqqanut innarluutilinnut ul-luunerani paaqqinnittarfik, IVIK, Ilaqutariinnut sullissivik, Nunap immikkoortuani napparsimmavik, Gertrud Rask Minde, Najugaqatigiif-fik Pisoq aamma nakkutigineqartumik sannavik, Knud Rasmussenip Højskolia, Utoqqaat Angerlarsimaffiat, Ulloq unnuarlu angerlarsi-maffik Qasapermiut, Kigutileriffik aamma Isikkivik. Taakku saniatigut angalaqatigiit Borgmesteri aamma Ilaqutariinnermut ataatsimiitita-liap sinniisaat kiisalu ilaqutariinnik, ikiorsiissutilerinermik, utoqqarnut innarluutilinnullu immikkoortortaqarfimmi sulisut ataatsimeeqatigaat.

Maniitsumi makku takuniarneqarput: Maniitsumi napparsimmavik, Najugaqarfik Elisibannguaq, Ilaqutariinnut Sullissivik aamma Utoq-qaat Illuat. Taakku saniatigut angalaqatigiit Ilaqutariinnermut Ataat-simiititaliaq aamma kommunip ilaqutariinnut ikiorsiissutilerisartullu ataatsimeeqatigaat.

8.-10. december: Danmarkimut paasisassarsiorluni angalaneq. Kræft-imik eqqugaasut aamma qaratsakkut aanaartoornerup kingunerisaa-nik timip ilaanik nukillaartoorsimasut sungiusaqqinneqartarnissaat pillugu UKA 2015-imi aamma UPA 2016-imi suliaqarnermi aalaja-ngiiffigisassatut siunnersuummik ataatsimiititaliap suliaqarneranut atatillugu angalaneq immikkut isigineqassaaq. Angalaqatigiit PAVI, sungiusaqqittarnermut anniarunnaarsaarnermillu ilisimasaqarfik Roskildemi, Livsrumimik taaneqartartoq, aamma Sankt Lukas Hospice takuniarpaat.

44

Naalakkersuisunik ilisimatitsiffiusumik ataatsimeeqateqarneq9. marts: Kommunini meeqqanut suliassat, siusinaartumik pen-sionisiat pillugit inatsisissatut siunnersuut aamma imigassaq pillugu nassuiaat imigassarlu pillugu inat sit iluarsisassatut eqqarsaati gineqarsimasoq pillu-git Ilaqutariinnermut, Naligiissi-taanermut Isumaginninnermullu Naalakker suisumik kiisalu Peq-qissutsimut Naalakkersuisuu-gallartumik ilisimatitsiffiusumik ataatsimeeqateqarneq.

16. marts: Nunaqarfinni isor-liunerusunilu peqqinnissakkut sullissineq kigutileritittarnerlu ilaatigut pillugit Peqqissutsimut Naalakkersuisuugallartumik ilisi-matitsiffiusumik ataatsimeeqa-teqarneq.

4. maj: Annersaasarnerup akior-niarneqarneranut 2014-imiit 2017-imut Naalakkersuisut pe-riusissiaat iliuusissatullu piler-saarutaat malinnaavigineqarne - ra pillugu Ilaqutariinnermut, Na-ligiissitaanermut Isumaginnin-nermullu Naalakkersuisumik ilisimatitsiffiusumik ataatsi-meeqatigineqarneq.

28. september: Peqqinnissaqar-fimmut tunngasumut AIS 2016 pillugu, matumani ilanngullugit imminortarneq, naartuersittar-neq atornerluinerlu pillugit Peq-qissutsimut Naalakkersuisumik ilisimatitsiffiusumik ataatsi-meeqateqarneq.

Angalaqatigiit Peqqissartut Illuannut Herstedvesterimilu Parnaarussi-vimmut aamma paasisassarsiorlutik takuniaapput. Herstedvesterimut takuniaanerup siunertaraa Danmarkimi innuttaaqataasunut akuuler-sitseqqinniarneq atornerluinermilu katsorsaasarneq pillugit Pinerlut-tunik Isumaginnittoqarfimmik oqaloqateqarnissaq aammalu Hersted-vesterimi parnaarussat Nuummi parnaarussivissamut matoqqasumut 2017/18-imi atorneqalersussatut naatsorsuutigineqartumut nuunne-qarnissaannik periuserineqartoq eqqarsaatersuutillu sukumiinerusu-mik tusagaqarfiginissaat.

Ilaqutariinnermut Peqqissutsimullu Ataatsimiititaliap Danmarkimut paasisassarsiorluni angalaneraNunatsinni sungiusaqqittarneq pillugu inatsiseqanngilaq, taa maattu-mik tamatuma isumaginissaanut Naalakkersuisut Inat sisartullu su li - as saqarput, taamaalilluni napparsimasut sungiu saqqinnissamut pi sa - riaqartitsisut peqqinnissaqarfimmi katsor sartereernermi ataqati-giissumik neqeroorfigineqarsinnaaniassammata. Katsorsartereerne-rup kingorna ilaqutaasunut suliffeqarnermullu uteqqinnissamut nap-parsimasut tapersersorneqarnissaat anguniarlugu Namminersor lutik Oqartussani kommuninilu nukiit pigineqartut aallaavigalugit pit saa - nerpaamik ataqatigiissumillu napparsimasut pisariaqartitaat pe ri ar-fissaallu aallaavigalugit sulisoqarnissaa anguniarneqartariaqarpoq.

PAVI-mi, sungiusaqqittarnermut nipaallisaanermullu ilisimasaqar-fiusumi, sungiusaqqittarneq Danmarkimi qanoq malittarisas-siuunneqarsimanersoq napparsimasullu ataasiakkaat ilaqutaallu piareersarluakkamik ataqatigiissumillu sungiusaqqittarnerup ingerlanneqarnissaanut qanoq tapersersorneqarsinnaanersut pillugu angalaqatigiinnut ilisimatitsissutigineqarpoq. Livsrumimik taane-qartartumut, illu immikkukajaammik ilusilik Roskildemi napparsi-maviup eqqaani inissisimasoq kræftimik nappaatillit sungiusaqqin-neqartarnerannik sammisaqartoq takuniarneqarpoq. Kræftimik eqqugaasimasunik siunnersuinerup saniatigut kræft imik eqqugaasi-masunut ilaqutaasunullu sammisassaqartitsiviu sarpoq aamma ataatsimiiffiusarluni innuttaasunullu kræftimik aqqusaagaqarsi-masunik kiisalu peqqissaasunit aamma sulisunit kræfteqartunik sullissisartunit atorneqartarluni. Nunatsinnut pissutsinut naleqqus-sakkamik Livsrumimik pilersitsisoqarnissaa pillugu naalakkersuinik-kut nalilersuisoqartariaqassaaq. Sankt Lukas Hospicemut takunia-anermi nunatsinni napparsimmavimmik ajorunnaarsinnaanngitsunut toqujartortarfimmik (hospicemik) pilersitsisoqarsinnaanngippat, angerlarsimaffimminni toqunissaminnik kissaateqartunut (hjem-mehospice) sullissinissamut qanoq neqerooruteqartoqarsinnaanera angalaqatigiinnut paasisaqarfiuvoq.

45

29. september: Isumaginninner-mut tunngasuni AIS 2016 pillugu Ilaqutariinnermut, Naligiissitaa-nermut Isumaginninnermullu Naa lakkersuisumik ilisimatitsif-fiusumik ataatsimeeqateqarneq.

Naalakkersuisunik ilisimatitsiffiusumik ataatsimeeqateqarneq10. november: Qinngornerit ioninngortitsisartut aamma qin-ngornernut illersugaanissaq pil - lugit UKA 2015/17-imut inatsi-sissatut siunnersuut pillugu Peq-qissutsimut Naalakkersuisumik ilisimatitsiffiusumik aamma oqa-loqatigiilluni ataatsimiinneq.

12. november: Meeqqat inuu-suttullu navianartorsiortut aam-malu utoqqalinersiat siusinaar-tumillu pensionisiat aamma ine qarnermut tapiissutit pillugit allannguutissatut siunnersuuti-nut avataaneersunik ikiortissar-siornissamik namminerluunniit aaqqiiniarnissamut pe riarfissat pisariaqartitsinerlu pillugit Ila-qutariinnermut, Naligiissitaaner-mut Isumaginninnermullu Naa-lakkersuisumik oqaloqateqarluni ataatsimiinneq.

16. november: Ilaatigut inuu-taasut peqqissusaat, peqqin-nissaqarfimmi sullissineq, pi-naveersaartitsilluni suliniutit, pujortartarneq il.il. pillugit Peq-qissutsimut Naalakkersuisumik ilisimatitsiffiusumik ataatsi-meeqateqarneq.

Aammattaaq angalaqatigiit pissarsiffiulluartumik JanusCenterimut, meeqqanik inuusuttunillu kinguaassiuutimikkut atornerlunneqarsi-masunik ilisimasaqarfiullunilu siunnersuisarfiusumut takuniaallutillu ataatsimeeqateqarput.

Ilisimatitsiffiusumik ataatsimiinnerit24. april: Nunatsinni peqqinnissaqarfiup ataatsimut isigalugu ilisari-tinnissaa siunertaralugu, matumani ilanngullugu tarnip pissusaanik katsorsaaviup meeqqanullu immikkoortortaqarfiup allineqarnissaan-nik pisariaqartitsineq pillugit Dronning Ingridip napparsimavianut paasisassarsiorluni takuniaaneq, peqqinnissaqarfimmi ullumikkut unammilligassat pingaartumillu allilerinissamut pilersaarutit, “Siusis-sukkut iliuuseqarnissamut suliniut” pillugu killiffimmik ilisimatitsineq – matumani ilanngullugu inuusamik paarsaqartarnermik suliniut, na-korsanik sulisussarsiortarnernut tunngasut, PIPALUK pillugu killiffik aamma 2014-imut peqqinnissaqarfimmi aningaasat atunngitsuukkat pillugit ilisimatitsineq.

24. april: Kommunini isumaginninnikkut suliassat pillugit politiinik ilisimatitsiffiusumik ataatsimeeqateqarneq.

17. juni: Avannaamioqatigiinni Ministerit siunnersuisoqatigiiffiata aaqqissugaanik suiaassuseq, ilinniartitaaneq inuillu nuuttarnerat pil-lugit Nuummi isumasioqatigiinnermi peqataaneq.

1. oktober: Meeqqat Illersuisuannik ataatsimeeqateqarneq.

5. oktober: Siusinaartumik pensionisiat pillugit UKA 2015/98-imut siunnersuut pillugu KANUKOKA-mik ataatsimeeqateqarneq.

7. oktober: Innuttaasut peqqissuunissaat pillugu ataatsimeersuarner-mi ulluni 7.-8. oktober Katuami ingerlanneqartumi peqataaneq.

14. oktober: Utoqqaat kattuffiannik ataatsimeeqateqarneq.

19. oktober: Soraarnerussutisianik tunniussinerup nalaani akileraa-rusiisarnerup kingunerisartagai pillugit peqatigiiffiit assigiinngitsut sinniisaannik Aningaasaqarnermut Akileraartarnermullu Ataatsimiiti-taliamut aamma Ilaqutariinnermut Peqqissutsimullu Ataatsimiititalia-mut sassartitsineq.

5. november: Ataatsimoorluni Nanu Meeqqat-nik ataatsimeeqateqar-neq.

11. november: Katsorsaavimmik ataatsimeeqateqarneq.

13. november: Qaasuitsup Kommunianik ataatsimeeqateqarneq.

13. november: Kalaallit Nunaanni Neriuffiup ataatsimeeqatigineqar-nera.

46

Aningaasaqarnermut Akileraartarnermullu Ataatsimiititaliaq2012 2013 2014 2015






SiunersiuineritAtaatsimiititaliap Naalakker sui-su nik siunersiuineri aningaasanut inatsisissatut siunnersuutinut ilassutitullu aningaasaliissute-qarnissamik qinnuteqaatinik su - lia qarnermut attuumassuteqar-nerusimapput, tamatumani suli-nerminut atatillugu oqaaseqaatit itisiliissutaasut apeqqutinullu akissutit ataatsimiititaliamit pi-sariaqartinneqarsimallutik.


Paasisassarsiorluni angalanerit24. juni-1. juli: Tasiilamut Islandimullu paasisassarsiorluni angalaneq.

Kommuneqarfik Sermersuup Borgmesteria kommunillu ataani suliffe-qarfiit assigiinngitsut sulisui ataatsimiititaliamit Tasiilami ataat - simeeqatigineqarput. Tamatuma saniatigut Namminersorlutik Oqar-tussat suliffeqarfiutai ingerlatseqatigiiffiutaalu arlallit kiisalu suliffe-qarfiit namminersortut arlallit ataatsimiititaliamit takuniarneqarput.

Islandimi inuussutissarsiutinik ingerlatsiviit Inuussutissarsiornermik ingerlataqartut kattuffiat, Iceland Invest aamma Islandimi nutaalior-nermut qitiusoqarfik kiisalu Air Iceland ataatsimiititaliamit takuniar-neqarput. Ataatsimiititaliap Islandimi aningaasanut inatsimmut ataat-simiititaliaq ataatsimeeqatigaa aamma naalagaaffiup suliffeqarfiutai naalagaaffiup aningaaserivissua, Aningaasaqarnermut Ministeriaqar-fik Akiitsullillu Ombudsmandiat takuniaavigalugit. Kiisalu Islandimi kommunit kattuffiat Nunallu Avannarliit Killiit Siunnersui soqatigiiffiat ataatsimiititaliamit takuniarneqarput.

Inatsisissat pillugit Naalakkersuisumik ataatsimeeqateqarnerit27. marts aamma 28. september: siusinaartumik pensionisiat pillugit UKA 2015/98-imut inat sisissatut siunnersuummik saqqummiussivi-gineqarneq.

2. oktober: Utoqqalinersiat pillugit UKA 2015/160-imut inat-sisissatut siunnersuummik saq qummiussivigineqarneq.

6. oktober: Ineqarnermut tapiis sutit pillugit UKA 2015/161-imut inatsisissatut siunnersuummik saqqummiussivigineqarneq.

47

Ilisimatitsiffiusumik ataatsimiinnerit18. februar: Siulersuisut isumasioqatigiinnerat.

24. april: Siunissami attaveqarneq pillugu isumasioqatigiinneq.

7. maj: Sikuki A/S pillugu ilisimatitsineq.

22. maj: Siunissami tusagassiivinnut tapiissutit pillugit ilisimatitsineq.

20. april: Ineqarneq pillugu isumasioqatigiinneq.

5. juni: Kommunit pillugit ataatsimeersuarneq.

10. juni: Kommuneqarfik Sermersuup ataatsimeeqatiginera.

22. september: Aningaasaqarneq pillugu Siunnersuisoqatigiit ataatsi-meeqatiginerat.

23. oktober: RAL-ip ilisimatitsiffiusumik ataatsimeeqatiginera.

Sassarfigineqarnerit7. januar: Tusagassiivik Sermit-siaq.

24. marts: Newport Ilulissat.

8. maj: KNI.

18. maj: KS Consulting.

22. maj: Sulisartut Højskoliat.

16. oktober: ICC.

19. oktober: IMAK, AK, NPK, ASG aamma PPK.

28. oktober: Sulisitsisut.

13. november: Ilulissani Aalisar-tut Piniartullu Peqatigiiffianni ilaasortat.

Missingersuutit pillugit isumasioqatigiinnerit2014-imi ukiakkut ataatsi miinnermi qinersinissap nalunaaru-tigineqarnera pissutigalugu 2015-imut aningaasanut inatsim-mik akuersissuteqartoqanngilaq. Taarsiullugu aningaasanut inatsisaagallartussaq, inaa rutaasumik aningaasanut inatsim-mik akuersissuteqartoqarnissaata tungaanut atuuttussaq akuerineqarpoq. Taamaalilluni aningaasanut inatsisissatut siunnersuut nutaaq 2015-imi upernaakkut ataatsimiinnissa-mut saqqummiunneqarpoq.

Taamaalillunilu Aningaasa qarnermut Akileraartarner mullu Ataatsimiititaliap aningaasanut inatsisissatut siunnersuu-tit marluk 2015-imi suliarai. Aningaasanut inatsisissatut siunnersuuti nut taakkununnga piareersarnermut atatillugu ataatsimiititaliaq februaarip naanerani aammalu auggustip naanerani missingersuutit pillugit isumasioqatigiippoq, tama-tumani siunertarineqarluni siunnersuutit misissorneqarnissaat Naalakkersuisunullu apeqquteqarnissaq. Missi n gersuutit pil-lugit isumasioqatigiinnerit Nuummi Qasigiannguanilu ingerlan-neqarput.

Aningaasaqarnermut Akileraar-tarnermullu Ataatsimiititaliap missingersuutit pillugit isumasio-qatigiinnerata pilersaarusiorne-qarnera.

48

Aalisarnermut, Piniarnermut Nunalerinermullu Ataatsimiititaliaq2012 2013 2014 2015






Siunersiuinerit23. januar: Aalisarnermut inatsit, Nunalerineq pillugu Ataatsimii-titaliarsuup isumaliutissiissutaa il.il. pillugit Aalisarnermut, Pini-arnermut Nunalerinermullu Naa-lakkersuisumik siunersiuineq.

3. marts: Puisimit tunisassianik niuerutiginninneq pillugu peq-qussutip nr. 1007/2009 (EF) al-lanngortinneqarnissaanik EU Kommissionip siunnersuutaa pil-lugu Aalisarnermut, Piniarnermut Nunalerinermullu Naalakkersui-sumik siunersiuineq.

30. april: Piniarnermut akuersis-sutinik tunniussisarnermi male-ruagassat pillugit Aalisarnermut, Piniarnermut Nunalerinermullu Naalakkersuisumik siunersiui-neq.

22. maj: Avaleraasartoorniar-neq pillugu Naalakkersuisut siulittaasuannik aammalu Aali-sarnermut, Piniarnermut Nuna-lerinermullu Naalakkersuisumik siunersiuineq.

28. maj: Avaleraasartoorniarneq pillugu Naalakkersuisut siulit -taa suannik siunersiuineq.


Paasisassarsiorluni angalaneq21.-23. april: Nunatsinni puisinniarneq oqaluttuariumallugu tassunga lu ilanngullugu puisimit tunisassianik niuerutiginninneq pillugu peqqus-sutip nr. 1007/2009 (EF) allanngortinneqarnissaanik Kommissionip siunnersuutaa oqaluuseriumallugu Aalisarnermut, Piniarnermut Nunalerinermullu Ataatsimiititaliap kiisalu Nunanut Allanut Sillima-niarnermullu Ataatsimiititaliap sinniisaasa EU-Kommissioni, Europa-parlamenti, FUR Europe kiisalu danskit norskillu EU-mi sinniisui Bruxellesimi naapeqatigaat. Ilisimatitsiffiusumik ataatsimiinnerit13. marts: Nuummi Brugsenimut takuniaaneq.

16. marts: Pinngortitaleriffimmut takuniaaneq.

20. april: Aalisarnermut, Piniarnermut Nunalerinermullu Naalakkersuisup ataatsimeeqatiginera.

27. april: Pinngortitaleriffimmut takuniaaneq.

6.-7. maj: Nuummi Future Greenlandip ingerlanneqarnerani peqataaneq.

11. maj: Polar Seafood A/S-ip ataatsimeeqatiginera.

11. maj: Royal Greenland A/S-ip ataatsimeeqatiginera.

21. maj: Aalisarnermut, Piniarnermut Nunalerinermullu Naalakkersuisup ataatsimeeqatiginera.

19. oktober: KNAPK-p ataatsimeeqatiginera.

11. november: Kalaallit Nunaanni Aalisarsinnaanermut Akuersissutinik Nakkutilliisoqarfiup ataatsimeeqatiginera (KANUAANA).

12. november: Pinngortitaleriffimmeersut ataatsimeeqatiginerat.

16. december: Aalisarnermut, Piniarnermut Nunalerinermullu Naalak-kersuisup ataatsimeeqatiginera.

49

Qitiutillugit aallutatAvaleraasartoorniarneq tassungalu ilanngullugit aalisarnermi pisinnaatitaaffinnik (pisassiissutinik) agguaassisarnermi piumasaqaatit Aalisarnermut, Piniarnermut Nunalerinermullu Ataatsimiititaliamit sammineqarput. Taamaalillunilu allak-katigut apeqquteqarnerit saniatigut Naalakkersuisut siulit-taasuannik siunersiuinerit arlallit kiisalu tusagassiorfinnut nalunaarutit arlallit, “avaleraasartuut pillugit suliaq” pillugu ataatsimiititaliap naliliinerinik inerniliinerinillu ataatsimiitita-liamit ingerlaavartumik ilisimatitsissuteqarfiusut, ataatsimii-titaliamit sulissutigineqarput.

Ilaatigut ataatsimiititaliap sulinerata kingunerisaanik Naalak-kersuisut aalajangerput pisassinneqarnissamik qinnuteqaatit tiguneqartut allaffissornikkut suliarineqartarnerat pillugu ingerlatsinermik misissuinissaq Namminersorlutik Oqartussat kukkunersiuisuannit arlaannaannulluunniit attuumassuteqan-ngitsumit ingerlanneqassasoq. Misissuineq oktoberimi tama-nut saqqummiunneqarpoq.

4. september: Nunaatillit nunap panerneranik eqqugaaneraat pil-lugu Aalisarnermut, Piniarnermut Nunalerinermullu Naalakkersui-sumik siunersiuineq.

28. december: Great Greenland A/S pillugu Aningaasaqarnermut Akileraartarnermullu Ataatsimii-titaliap Inuussutissarsiornermut, Suliffeqarnermut Niuernermullu Naalakkersuisumik siunersiuine-rani peqataaneq.

Sassarfigineqarnerit10. marts: MSC-mik nalunaaqut-sersuisarneq pillugu Marine Ste-wardship Councilip sassarnera.16. april: Aalisarnermi unammil-leqatigiinnermi pissutsit pillugit Suluk Fish Greenland ApS-ip sas-sarnera.20. april: Avaleraasartoorniarneq pillugu Halibut Greenland ApS-ip sassarnera.12. maj: Killiffik kiisalu nunat-sinni aalisarnermi piniarnermilu unammilligassat periarfissallu pillugit KNAPK-p siulersuisuune-risa sassarnerat.19. maj: Avaleraasartoorniarneq kiisalu UKA 2015/126-ip (aali-sarnermut aningaasaliissutinut immikkoortitat) pillugit Sermilik Trawl ApS-ip sassarnera.28. oktober: UKA 2015/21 (qa-lerallit akitsuutaat) kiisalu UKA 2015/126-ip (aalisarnermut aningaasaliissutinut immikkoor-titat) pillugit Sulisitsisut sassar-nerat.

50

Eqqissisimatitsinermut Avatangiisinullu Ataatsimiititaliaq2012 2013 2014 2015

Angalanernut aningaasartuutit kr. - -48.3232 271.9511 287.3881





Paasisassarsiorluni angalanerit2.-6. juni: Ilulissani sila pillugu ataatsimeersuarneq “Climate Days” pe-qataaffigineqarpoq, kiisalu 2004-mi Nunarsuarmi kingornuttakkatut UNESCO-mit toqqarneqartoq Ilulissat Kangerluaniittoq takornarniar-figineqarpoq. Taakku saniatigut Kitsissunnguit imeqqutaallat manni-liorfigisartagaat qeqertaq eqqissisimatinneqartoq takornarniarneqar-poq. Tamatuma saniatigut Ilulissani piniartut aalisartullu peqatigiiffii marluusut ataatsimeeqatigineqarput, taakkumi ataatsimeeqatigineri-ni nuna eqqissisimatitaasoq siusinnerusukkulli pisanut assartukkanut aqqutitut atorneqartartoq assartuinermut ajornartorsiutigineqarner-soq tusarumaneqarmat.

4.-14. december: Parisimi COP21-mi peqataaneq. Sila pillugu isuma-qatigiinniarnernut ataatsimiititaliaq qanimut malinnaavoq, silallu pissusaa pillugu sulinerup ingerlariaqqinnissaanut paasisaqarnermik kinguneqarpoq.

Sassarfigineqarnerit18. maj aamma 6. november: Dronning Ingridip Napparsimma-vissuani nakorsaanermik Hen-ning Sloth Pedersenimik ataat-simeeqateqarneq, ileqquusumik nerisartakkat nerinerini aamma nerisassat eqqussuunneqartut akuutissalianik akuukkat nerine-rini peqqissutsimut attuumassu-tillit pillugit nunanit tamalaanit misissuinerit taakkunanngalu aningaasalersorneqarsimasut sam mineqarput. Saqqummiussi-neq Inatsisartunut ilaasortanut soqutiginnittunut tamanut am-mavoq.

1 Allaffissornermut aningaasartuutit Ilanngullugit. 2 Sinneqartoorneq ataatsimiititaliap angalanissaanik piviusunngunngitsoor-

tumik pissuteqarpoq, aningaasallu taakku 2012-mi akilereerneqarnikuusut 2013-imi utertinneqarput.

Ilulissani ataatsimeersuarnermi Climate Days-imi Eqqissisimatit-sinermut Avatangiisinullu ataatsi-miititaliaq peqataavoq.

51

Parisimi COP21-mi ulluni 5.-11. december Eqqissisimatitsinermut Avatangiisinullu ataatsimiititaliaq peqataavoq.

Qitiutillugit aallutatAvatangiisinut tunngassuteqartut soorlu nunami aamma immami eqqagassat passunneqartarnerat, pinngortitamik illersuineq aamma piujuartitsineq Ataatsimiititaliamit qitiutillugit isigini-arneqarput. Aamma issittumi silap allanngornerani ilisimatusar-nerit pillugit ataatsimiititaliaq ilisimasanik katersivoq, silalu pil-lugu nunat tamalaat ataatsi meersuarneranni peqataatitaqarluni.

Pingaartinneqartut Ilisimatitsiffiusumik ataatsimiinnerit13. marts: Tunup avannaani nunami allanngutsaaliugassatut immik-koortitami imartamillu inuussutissarsiornermi soqutiginaatilinnut pilersaarutit pillugit, asimi eqqagassalerinermut Naalakkersuisut tulleriiaarinermut pilersaarutaat pillugit aamma Ilulissanut Kanger-lussuarmullu tunngatillugu UNESO-mik isumaqatigiissutit pillugit suliniutissatut Naalakkersuisut pilersaarutaat pillugit Avatangiisinut, Pinngortitamut Inatsisinillu atuutsitsinermut Naalakkersuisoq paasis-sutissiinertalimmik ataatsimeeqatigineqarpoq.

12. oktober: Terianniat ikilisarnissaannut pilersaarutit pillugit aamma eqqagassat akoorutissanik arrortikkuminaatsortallit passunneqar-tarnerannik Naalakkersuisut pilersaarutaat pillugit Avatangiisinut, Pinngortitamut Inatsisinillu atuutsitsinermut Naalakkersuisoq paasis-sutissiinertalimmik ataatsimeeqatigineqarpoq.

22. oktober: Kalaallit Nunaata sila pillugu isumaqatigiissummut atatil-lugu danskit naalakkersuisuinik Naalakkersuisut isumaqatigiinniarner-mut periusissaata killiffia pillugu aamma Naalakkersuisut danskit sila pillugu ministerianik ataatsimeeqateqarsimanerannik Inuussutissar-siornermut, Suliffeqarnermut, Niuernermut Nunanullu allanut Naalak-kersuisumik paasissutissiinertalimmik ataatsimeeqateqarneq.

16. november: Aalisarnermik alapernaarsuisut aamma piniarnermut nakkutilliisut sulinermi atugaat tusagaqarfigerusunnerullugu Kalaallit Nunaanni Aalisarsinnaanermut Akuersissutinik Nakkutilliisoqarfimmi paasisassarsiorluni pulaartoqarpoq, ilaatigullu sammineqarput malit-tarisassat atuuttut aamma piniagassanut pisassiissutinik eqqortumik atuutsitsinermut nakkutilliineq.

20. november: Uuliaarluernermi suleqatigiinnissamut isumaqatigiissut pillugu aamma uuliaarluernermi upalungaarsimanermik aaqqissuussi-neq atuuttoq pillugu Aatsitassanut Naalakkersuisoqarfimmik paasis-sutissiinertalimmik ataatsimeeqateqarneq.

11. december: Sila pillugu isumaqatigiissutigineqaqqammersup kingu-nissai pillugit Nunanut allanut Naalakkersuisumik Parisimi COP21-p nalaani isumaqatigiinniarnermut pisortaasumik paasissutissiinerta-limmik ataatsimeeqateqarneq.

52

Inatsisinut Ataatsimiititaliaq2012 2013 2014 2015






Sassarfigineqarnerit28. oktober: Transparency Green - land.

6. november: Open Source Green-land.

Siunersiuinerit8. maj: UPA 2015/85 aamma Naalakkersuisut tassunga allan-nguutissaatut siunnersuutaat pil-lugit Aningaasaqarnermut Aat - sitassanullu Naalakkersuisumik siunersiuineq.

Qitiutillugit aallutatUkioq 2015 Inatsisinut Ataatsimiititaliamut aatsaat taamak ulapaarfiutigaaq. Inatsisissatut aalajangiiffigisassatullu siun-nersuutit 19-it ataatsimiititaliamit suliarineqarput, tassunga ilanngullugit Inatsisartut Ombudsmand iata ukiumoortumik nalunaarutai marluk kiisalu Inatsisartut suleriaasiata allann-guutissaatut siunnersuut.

Inatsisissatut aalajangiiffigisassatullu siunnersuutit taakku assigiinngitsorpassuarnut tunngasuupput, ilaatigut nunami naalakkersuinikkut aaqqissuussaanermi atugassarititaasu-nut inatsisartoqarnermilu pissutsinut, ilaqutariit atugaannut pinerluttulerinermullu tunngassuteqarput.

Ilisimatitsiffiusumik ataatsimiinnerit17. marts: Inatsisitigut illersugaaneq pillugu innuttaasunik tusarniaa-neq.

20. marts: Eqqartuussivinnut takuniaaneq.

13. april: Inatsisartut Ombudsmandiannut takuniaaneq.

9. oktober: Politimestereqarfimmik ataatsimeeqateqarneq.

23. oktober: Eqqartuussivinnut takuniaaneq.

6. november: Inatsisartut Ombudsmandiannut takuniaaneq.

9. november: Inatsisinik Atortitsinermut Ministereqarfiup atlantikup avannaanut immikkoortortaanik ataatsimeeqateqarneq.


53

Kukkunersiuinermut Ataatsimiititaliaq2012 2013 2014 2015



Ataatsimiititaliap ataatsimiinneri 5 4 8 14Isumaliutissiissutit/ Ilassutitut isumaliutissiissutit 1 1 0

2 23



1 Nunatta Karsiata 2013-imut naatsorsuutai pillugit ataatsi-miititaliap isumaliutissiissusior-nera qinersinissamik nalunaaru-teqartoqarnera pissutigalugu unitsinneqarpoq. Naatsorsuutit suliarineqarnissaat isumaliutis-siissuteqarnissarlu 2015-imut kinguartinneqarput.2 Kukkunersiuinermut Ataatsi-miititaliaq 2015-imi 14-eriar-luni ataatsimiippoq, taakkulu nalinginnaasumik pisarnermit amerlanerupput. Tamatumunnga pissutaavoq 2014-imi qiner si-soqarnissaanik nalunaaruteqar-toqarnera pissutigalugu Nunatta Karsiata 2013-imut naatsor-suutaasa akuersissutigineqar-nissaat 2015-imi upernaakkut ataatsimiinnissamut kinguartin-neqarmat. Taamaalilluni Kukku-nersiuinermut Ataatsimiititaliaq 2015-imi Nunatta Karsiata naatsorsuutaanik marlunnik suli-aqarpoq (2013-imoortoq aamma 2014-imoortoq). Tamatuma saniatigut nunatta karsianik kuk-kunersiuisussatut Inatsisartut toqqagaata “2015-imi avale-raasartoortassiissutit pillugit ingerlatsinermik misissuinera-nut” atatillugu ataatsimiititaliaq arlaleriarluni ataatsimiippoq.

Kukkunersiuinermut ataatsimiititaliap isumaqatigiinnissamik tunngaviaNaak Kukkunersiuinermut Ataatsimiititaliamut ilaasortat naalak-kersuinikkut partiinut assigiinngitsunut sinniisuugaluartut naalak-kersuinermik aallaaveqanngitsumik sulinissani isumaqatigiittu-millu oqaaseqartarnissani ataatsimiititaliap anguniartuartarpaa. Kukkunersiuinermut Ataatsimiititaliap kukkunersiuisoq Inatsi-sartunit toqqarneqartoq misissueqqullugu qinnuigigaangamiuk isumaqatigiinnissamik tunngavik tamanna aamma atuuttarpoq.

Kukkunersiuinermut Ataatsimiititaliaq Naalakkersuisunut kinguneqaa tissiinissaminut nammineq periarfissaqanngilaq. Inatsisartut aalajangigaan nik Naalakkersuisut qanoq ingerlatsisi-manersut aningaasaliissutinillu qanoq atuisimanersut pillugu na-liliinerminik Inatsisartunut paasissutissiinissaq ataatsimiititaliap suliassaraa. Kukkunersiuinermut Ataatsimiititaliap ilisimatitsis-sutai, nalunaa rutai aamma Nunatta Karsiata naatsorsuutai pillugit isumaliutissiissutai aqqutigalugit tamanna pisarpoq.

Inatsisartut suliami aalajangeeqqullugit Kukkunersiuinermut Ataatsimiititaliaq inassute qarsinnaavoq, Naalakkersuisunulli ilaasortamut naalakker suinikkut kinguneqartit sisoqassanersoq Inatsisartut kisimik aalajangiivigisinnaavaat.


54

Paasisassarsiorluni angalanerit9.-11. marts: Ataatsimiititaliap Islandimut angalanera. Nunat avannar-liit kukkunersiuinermut ataatsimiititaliaasa Islandip Altingiani ulloq 10. marts isumasioqatigiinnerannut Kukkunersiuinermut Ataatsimiititaliamit aallartitaq peqataavoq.Isumasioqatigiinnermi Islandimiut missingersuusiornermut inatsisissaat-tut siunnersuut nutaaq, taassumalu inatsisartut nakkutilliisinnaaneran-nut qanoq pingaaruteqarnera ilanngullugu saqqummiunneqarpoq. Nunani Avannarlerni Kukkunersiuinermut Ataatsimiititaliat Attaveqatigiittarfiat aqqutigalugu isumasioqatigiinneq ingerlanneqarpoq. Attaveqatigiit-tarfikkut suleqatigiinnermut tunngaviuvoq Inatsisartuni ataasiakkaani kukkunersiuinermut ataatsimiititaliat suliassaat atuuffiilu ima immikku-ullaritsigimmata, allaat suliassamik pitsaanerpaamik ingerlatsiumalluni ineriartortitsiumallunilu nunat allat kukkunersiuinermut ataatsimiititalia-annut isumassarsiassanik aallertoqartariaqarluni.Attaveqatigiittarfiup ataatsimiinnissaa tulleq Stockholmimi 2017-imi pisussatut naatsorsuutigineqarpoq.

Aatsitassanut Ataatsimiititaliaq2012 2013 2014 2015

Angalanernut aningaasartuutit kr. - 143.3501 487.2271 427.1821





Sassarfigineqarnerit22. april: Peqatigiiffik 16. august.

20. maj: Ice Cold Gems.

Aatsitassanut Ataatsimiititaliap uran i pillugu Danmarkimut Finland imullu paasisassarsiorluni angalanera 20.-27. juli.


55

Aatsitassanut Ataatsimiititaliap Finlandi-mut Danmarkimullu paasisassarsiorlutik angalaneratAatsitassanut Ataatsimiititaliaq Finlandimut angalavoq ilaatigut Talvivaarami aatsitassarsiorfiup 2012-imi novembari-mi aningasoortoqarnera pissutigalugu matusariaqalernerata kingunerisai misilittakkallu paasisassarsiorfigiartorlugit, taamanikkut imeq aatsitassarsiornermit igitassanik sinniku-nillu imalik 100 mio. literit missaat pinngortitamut kuuttoorsi-mavoq. Aatsitassarsiorfimmit nikkel, kanngussak, zink aamma uran, tamarmik annikitsumik akullit, tunisassiarineqarput. Ataatsimiititaliap Talvivaarami aatsitassarsiorfimmik pulaar-nerani aatsitassarsiorfik akiliisinnaajunnaartutut suliarineqar-poq, pisortanilli saliinerup ingerlanerani tunisassiorsinnaassu-sia annikillillugu ingerlatiinnarneqarluni.

Aatsitassanut Ataatsimiititaliaq Finlandimi oqartussanik assi giinngitsunik Talvivaarami ingerlatanut attuumassutilinnik, avatangiisinut suliniaqatigiiffinnik naalakkersuisutiguunn-gitsunik attuumassutilinnik kiisalu najukkami nakkutilliisunik aatsitassarsiorfimmilu sulisunik ataatsimeeqateqartarpoq. Ataatsimiititaliaq angalaneq iluatsillugu Danmarkimi Dansk Center for Miljø og Energi (DCE) Risølu ataatsimeeqatigaat. Taakkuninnga ataatsimeeqateqartarnermi atortussat qinn-gualanillit, atorneqarnerat avatangii sinullu sunniutigisinna-asaat immikkut pingaartinneqarsimapput.

Aatsitassanut Ataatsimiititaliaq Sisimiuni ulluni 6.-8. juni aatsitas-sat pillugit isumasioqatigiinnermi peqataavoq.

Paasisassarsiorluni anga-lanerit ataatsimiinnerillu6.-8. juni: Mining and Society in the Arctic, Sisimiut.

20.-27. juli: Risø Centerimut aamma Roskildemi avatangii-sinut nukissiuuteqarnermullu qi - tiusoqarfimmut DCE-mut taku-niaaneq. Helsinkimi Finlandip avatangiisinut ministereqarfianik ataatsimeeqateqarneq kiisalu Fin-landip avannaani Talvivaarami nik-kelisiorfimmut/uranisiorfimmut takuniaaneq.

26. august: Workshop, Greenland Oil Spill Response, Nuuk.

56

Nunanut Allanut Sillimaniarnermullu Ataatsimiititaliaq2012 2013 2014 2015






Ilisimatitsiffiusumik ataatsimiinneritAtaatsimiititaliaq ukiup inger-lanerani Nunanut allanut Naa-lakkersuisumik arfineq-marlo ri - arluni ilisimatitsiffiusumik ataat - simeeqateqarpoq. Ataatsimiiti-taliap Nunanut allanut Naalak-kersuisumik ataatsimeeqateqar-tarnerni nunanut allanut tun ngasutigut naalakkersuinikkut ingerlatsinermi pissutsit pisus-saalluunniit pillugit ilisimatitsi-nerusarput, taamatullu aamma isertuussassanik ilisimatitsiffiu-sarlutik.

Ataatsimiititaliaq Canadap Dan-markimi ambassadørianik ataat-simeeqateqarsimavoq, taama-tullu aamma Alaskami najukkani oqartussat, ilisimatusarfiit nunal-lu inoqqaavisa suliniaqatigiiffiisa sinniisaannik ataatsimeeqate-qarsimalluni. Taakku saniatigut ataatsimiititaliaq danskit nuna-nut allanut ministeriannik, Aali-sarnermut, Piniarnermut Nuna-


Paasisassarsiorluni angalanerit16.-22. januar: Ataatsimiititaliamit aallartitat Norgemi Tromsømi Arctic Frontiersimik qulequtserlugu ataatsimeersuarnermut peqa-taapput. Ataatsimeersuarnermi immikkut sammineqarput nukissi-uuteqarneq silallu pissusii – Issittoq sunik periarfissaqarpa nunarsu-armi ikummatissamik pisariaqartitsinermut tunniussaqarnissamut kiisalu silap pissusiisa allanngoriartorneri issittumi avatangiisinut qa-noq sunniuteqassappat. Paasisassarsiorluni angalaneq naggaserlugu ataatsimiititaliap aallartitai Folketingip Kalaallit Nunaannut ataat-simiititaliaata sinniisaanik ataatsimeeqateqarput, kiisalu Pituffiup kiffartuunneqarnera eqqarsaatigalugu isumaqatigiissut annaaneqar-toq pillugu Folketingip ataatsimiittarfiani tuaviortumik apeqquteqaat aallaavigalugu oqallinneq malinnaavigalugu.

22. april: EU-p puisit pillugu peqqussutaata, ilaatigut naggueqatigiit Inuit tunisassiaasa inerteqquteqarnermut ilaatinneqannginnerannik imallip, allanngortinneqarnissaanik EU-Kommissionip siunnersuutaa tunngavigalugu ataatsimiititaliap sinniisai siunnersuummik EU-p suliarinninnera pillugu Bruxelles-imi EU-p inatsisartuinut ilaasortanik ataatsimeeqateqarput. Ataatsimiinnerit Folketingip Kalaallit Nu-naannut ataatsimiititaliaata allattoqarfianit ataqatigiissaarneqarput, angalanerlu ingerlanneqarluni Inatsisartut Aalisarnermut, Piniarner-mut Nunalerinermullu Ataatsimiititaliaat, aamma Folketingip Kalaallit Nunaannut ataatsimiititaliaa, Europamut ataatsimiititaliaa Avatangii-sinullu ataatsimiititaliaa suleqatigalugit.

27.-29. april: Ataatsimiititaliamit aallartitat Apeqqutinut nunat inoq-qaavinut tunngasunut Naalagaaffiit Peqatigiit aalajangersimasumik oqallittarfiata ukiumoortumik ataatsimiinnerata immikkoortuata aap-paanut peqataapput, inuttut pisinnaatitaaffiit oqallittarfiullu siunis-sami suliassai oqallisigineqarlutik. Angalanermut ilaatillugu Danmark-ip Naalagaaffinnut Peqatigiinnut aallartitaa danskillu New Yorkimi

Nunanut Allanut Sillimaniarnermullu Ataatsimiititaliap ulluni 15.-17. september Bruxellesimut paasisassarsiorluni angalaneranit.

57

Suleriaatsimut Ataatsimiititaliaq2012 2013 2014 2015

Angalanernut aningaasartuutit kr. 0 0 0 0Paasisassarsiorluni angalanerit ataatsimiinnerillu 0 0 0 0




Suleriaatsimut Ataatsimiititali-aq ukiup ingerlanerani sisama-riarluni ataatsimiippoq, tassani oqaluuserineqarlutik Inatsisar-tut sulineranut eqqarsaatigalugu 2016-imut aningaasanut inat-sisissatut siunnersuummut ilanngussassat, ilaasortat inuus-sutissarsiornikkut soqutigisaa sa nalunaarsorneqartarnerat eq-qarsaatigalugu malittarisassat nutaat akuerineqarneri kiisalu apeqqutit Inatsisartunut nammi-nernut tunngasut assigiinngitsut.

Inatsisartut Siulittaasoqarfiat partiinit ataasiakkaanit kattusseqati-giinnilluunniit siulittaasoqarfimmi ilaasortaatitaqanngitsunit ilaasor-tat Inatsisartunit qinerneqartut peqatigalugit tassaavoq Suleriaatsi-mut Ataatsimiititaliaq. Tamatuma peqatigisaanik partiit ataasiakkaat kattusseqatigiilluunniit siulittaasoqarfimmi ilaasortaatitaqanngitsut ilaasortaatitaannut sinniisusanik Inatsisartut qinersissapput tamanna periarfissaassappat.

Ataatsimiititaliaq Siulittaasoqarfiup Inatsisartut missingersuutaan-nut siunnersuutaasa akuerineqarnissaannut qulliunerusumik akisus-saasuuvoq. Missingersuutit suliarineqarnissaat siulittaasoqarfiup isumagisassaraa, tamatumalu kingorna Suleriaatsimut Ataatsimiitita-liamit akuerineqartassallutik.

Tamatuma saniatigut pisariaqartitsineq naapertorlugu aamma Inat-sisartut ataatsimiititaliamut qinnuiginnikkaangata ataatsimiititaliaq taamaallaaat katersuuttarpoq.

lerinermullu Naalakkersuisumik kiisalu Issittumi Sakkutooqarnik-kut Qullersaqarfimmik ataatsi-meeqateqarsimavoq.

Isuma

INATSISARTUT ukiumoortumik nalunaarutaat 2015 · Juuni 2016 Assit: Inatsisartut Allattoqarfiat,...

Documents

Transcript of INATSISARTUT ukiumoortumik nalunaarutaat 2015 · Juuni 2016 Assit: Inatsisartut Allattoqarfiat,...