Op zoek naar impact in het onderwijs

Rapport over hoe boeiender en persoonlijker onderwijs te bewerkstelligen

Samen investeren in het onderwijs van morgen

Innovatie en technologie, twee begrippen die uitstekend met elkaar samen gaan.

ICT en het gebruik van digitale hulpmiddelen is niet meer weg te denken uit het

onderwijs. Door middel van technologische ontwikkelingen kunnen innovatieve

producten en diensten worden ontwikkeld en dat geldt bij uitstek in het onderwijs.

Steeds vaker worden scholen ingericht met digitale leermiddelen, zoals interactieve

whiteboards en videoconferencingsystemen, waardoor een nieuwe manier van

leren ontstaat. In plaats van dat een leraar voor de klas staat te vertellen, worden

de leerlingen steeds vaker de regisseur van hun eigen leerproces. Doordat ze vanaf

een tablet toegang hebben tot de te behandelen lesstof, kunnen ze zelf bepalen

wanneer en waar ze aan de slag gaan met de lesstof. En door middel van

intelligente videoconferencing systemen wordt samenwerken tussen leerlingen

en docenten eenvoudiger gemaakt. Dit maakt het onderwijs niet alleen flexibeler,

maar ook persoonlijker en hiermee boeiender.

Vernieuwen op zich is nooit het doel, maar juist een middel om boeiender en

persoonlijker onderwijs te bewerkstelligen.

Jeroen Spierings

Market Development Manager Ricoh Nederland

Inleiding

1 Van transformatie naar digitale volwassenheid

Ricoh laat veel onderzoek uitvoeren door onafhankelijke onderzoeksbureaus zoals The Economist Intelligence

Unit en Coleman Parkes. Uit onderzoek, maar ook in de praktijk zien we dat veel scholen in Nederland

moeite hebben met veranderen. Het is lastig om afscheid te nemen van oude routines en lesmethodes en aan

de slag te gaan met nieuwe manieren van leren. Dit is niet omdat onderwijs-instellingen niet open staan voor

innovatie, maar omdat veel scholen pragmatisch zijn ingesteld en de druk van de dagelijkse werkzaamheden

en korte termijn continu ervaren. Er is vaak letterlijk te weinig ruimte voor vernieuwing. Op deze manier

wordt er geen rode draad ontwikkeld, die richting geeft voor de toekomst.

De rol van technologie in het onderwijs volgens bestuurders:

90% van de bestuurders in het onderwijs vindt dat technologie hen vindingrijker en creatiever maakt.

80% zegt dat hij productiever is geworden.

71% van de leidinggeven in het onderwijs zegt tevens dat technologie hen heeft geholpen met het

nemen van goede beslissingen.

72% geeft aan dat de interactie tussen professionals en technologie een groot voordeel zal vormen voor

de economie als geheel.

Voordelen van digitale volwassenheid voor onderwijsinstellingen

Obstakels voor het onderwijs om digitaal volwassen te worden

Concurrentievoordeel (23%)

Verbeterde organisatieprocessen (19%)

Eenvoudigere toegang

tot informatie (17%)

Ef cinter werken (12%)

In 2020 gaan kinderen naar school voor interactie Alexandre Peltekian voorzitter van het college van bestuur

van de stichting Gearhing in de serie docuMens in NRC Handelsblad.

1. Kosten 2. Geen duidelijke visie en planning

3. Vaardigheden van medewerkers met ontwikkelingen laten meegroeien

4. Overtuigen en meekrijgen van collegas

?

3 Whitepaper Impact in het onderwijs

1. Alle begin is moeilijk, de startDaarom gelooft Ricoh in een brede aanpak om vernieuwingen door te voeren. De eerste stap op weg naar

innovatie in het onderwijs is ervaren en beleven. Hierbij is het belangrijk om mensen samen te brengen om

dingen van elkaar te leren en ervaringen uit te wisselen. En dan het liefst buiten de vertrouwde omgeving,

omdat je dan vaak de beste en meest creatieve ideen krijgt. Ricoh heeft hiervoor speciaal de Learning

Experience ontwikkeld. Deze locatie is ingericht met digitale leermiddelen om docenten, leerlingen en

bestuurders te laten zien wat er allemaal mogelijk is en om ze te stimuleren na te denken over hoe ze het

onderwijs op hun eigen school kunnen vernieuwen. Door mensen uit hun comfort zone te halen, worden

ze gedwongen anders te denken dan ze gewend zijn.

2. Verzamel ambassadeurs om je heenDe volgende stap in dit proces is het zoeken van ambassadeurs binnen de onderwijsinstelling. Zijn er mensen

binnen de instelling die al bezig zijn met onderwijsvernieuwing en die het leuk vinden om nieuwe dingen uit te

proberen? Probeer juist deze mensen op te schakelen en ze te betrekken bij de plannen om innovaties door te

voeren. Ze vormen een belangrijke schakel in het verzamelen van goodwill van de rest van de instelling.

3. De belevenis is niet voldoende, de doorbraakAls zich eenmaal de juiste groep mensen heeft geformeerd, wordt het tijd om gezamenlijk de route te

bepalen. Wat wil de school bereiken op de korte en lange termijn? Wat is het doel van de veranderingen

en welke middelen zijn daarbij nodig? Houd hierbij steeds op het netvlies dat de inzet van digitale

middelen geen doel op zich is, maar een middel om de innovatie te bereiken en het leren te verrijken.

Het is belangrijk om tijdens deze stap na te denken over aspecten als:

Wat is de rol van de docent?

Wat is de rol van de ouder?

Wat zijn belangrijke uitgangspunten als het gaat om leren en ontwikkelen?

Wat is de rol van het gebouw?

En van de middelen die door Ricoh wordt ingezet om te helpen de route te bepalen is het opzetten van

een wedstrijd: Learning Challenge. In deze competitie worden scholen uitgedaagd om na te denken over

hoe zij digitale middelen kunnen inzetten om het leren leuker, boeiender en persoonlijker te maken.

Deelnemers worden gedwongen om verder te kijken en een helder beeld te vormen over de toekomst van

het onderwijs. Het doel van deze wedstrijd is het realiseren van een doorbraak binnen de onderwijs-

instelling, mensen te verbinden en van elkaar te laten leren. De wedstrijd wordt hier gebruikt als methode

om de betrokken onderwijsinstellingen te helpen om hun eigen route uit te stippelen. Deze fase heeft tijd

nodig om daadwerkelijk vorm te krijgen, een extra verdiepingsslag is hier noodzakelijk, het gaat tenslotte

om een plan voor de toekomst. De wedstrijd is een belangrijk onderdeel omdat het juist niet uit gaat van

een standaard projectaanpak om te bedenken hoe te vernieuwen. De wedstrijd wordt zo opgezet om

scholen en onderwijsinstellingen continu uit te dagen en kennis te delen.

2 In enkele stappen impact genereren in het onderwijs

Indien het hoger onderwijs blijft zoals het nu is, met het model van colleges uit de negentiende eeuw,

nemen Google University en Walt Disney University binnen tien jaar het onderwijs over.Wim Westera, professor bij de Open Universiteit van Nederland,

in het rapport Humans & Machines van de Economist Intelligence Unit.

4 Whitepaper Impact in het onderwijs

4. Wat bepaalt succes, de groeiDe laatste stap in onze brede aanpak bestaat uit groeien door schalen. In deze wereld vol dynamiek,

complexiteit en onzekerheid worstelen veel organisaties en onderwijsinstellingen met groeien en schalen.

Van niets iets maken. Beginnen met een klein idee en ervoor zorgen dat het een succes wordt

Om iets succesvol en snel te laten schalen is het belangrijk rekening te houden met een aantal basis

randvoorwaarden:

Transparantie - volledige openheid en transparantie zorgt uiteindelijk voor een gezamenlijk doel,

iedereen weet wat er moet gebeuren, iedereen is altijd op de hoogte en er zijn geen geheimen. Delen is

de standaard!

Loslaten - top down controle helpt niet! Het gaat juist om zelfsturing en ontplooiing.

Platform - iedereen is connected maak gebruik van netwerken en platforms.

Klein beginnen - start klein en ga op zoek naar de eerste overwinning, het eerste resultaat en vier deze

overwinning.

Ambassadeurs - enthousiaste personen die voorop lopen en verspreiden - evangelisten, werk met de

juiste mix van personen. Besteedt veel aandacht aan het samenstellen van je team. Mensen moeten

elkaar beter willen maken.

Gedrag - welk gedrag is nodig om succesvol samen te werken.

Verhaal - je moet een aantrekkelijk verhaal hebben dat mensen aanspreekt, boeit zodat men in actie

komt.

Experimenteren - zorg dat je start in kleine teams die samen willen experimenteren en alles willen

uitproberen zonder de standaard reactie: dat is al eens geprobeerd en werkte toen ook niet.

Testen - testen is onderdeel van ons DNA. Zorg dat er veel wordt getest zodat er continue feedback

wordt gedeeld waar men van kan leren zodat nieuwe ideen continu verbetert en aangepast kunnen

worden.

Herhalen - ontwikkelen is een continu proces van verbeteren en aanpassen en GEEN lineair proces maar

juist een wiel dat je aan het rollen moet krijgen.

Samen route

bepalen

Ambassadeursselecteren

Groeiendoor te schalen

Ervaren enbeleven

Doorbraak realiseren en

van elkaar leren

Ricoh LearningExperience1

Ricoh LearningChallange2

Ricoh LearningServices3

5 Whitepaper Impact in het onderwijs

Om nieuwe ideen te laten groeien is het zaak om vast te houden aan het uitgestippelde pad (route) en de

hele onderwijsinstelling te betrekken bij de toekomstplannen. Dit geldt voor docenten, bestuurders,

leerlingen en in sommige gevallen misschien ook wel de ouders.

Het delen van kennis en ervaringen vormt hierbij de kern. Delen van wat er tijdens de wedstrijd is bedacht

worden gemplementeerd met behulp van onze Learning Services. Door gebruik te maken van

verandermanagement ontstaat er binnen deze stap focus op groei, zodat de vernieuwing levend wordt

gehouden. Verandermanagement heeft ook als doel om ervoor te zorgen dat de vernieuwingen gaan

schalen. Dit houdt in het in kleine stappen laten groeien van de vernieuwing op basis van bovenstaande

randvoorwaarden en met voldoende aandacht voor evaluatie, bijsturen en leren. Het doel van deze brede

aanpak, die is samen te vatten in de verschillende stappen, is het veroorzaken van impact. De methodes en

mechanismes dagen mensen uit en zorgen ervoor dat kennis en ervaringen worden gedeeld.

De implementatie van IT-oplossingen in het onderwijs moet niet worden gezien als een doel op zich, maar

juist als een middel om innovatie te drijven. Het heeft geen zin om een krijtbord te vervangen door een

interactief whiteboard, als het gebruik van het bord hiermee niet verandert. Als onderwijs-instellingen

kritisch durven te kijken naar zichzelf en geen angst hebben om nieuwe paden te bewandelen, dan is de

toekomst van het onderwijs dichterbij dan we allemaal denken.

Kijk voor inspiratie op www.ricohblog.nl/onderwijs

3 En nu?

6 Whitepaper Impact in het onderwijs

www.ricoh.nl

Alle merk- en/of productnamen zijn handelsmerken van hun bijbehorende eigenaren. Specificaties en uiterlijke vormgeving

kunnen worden gewijzigd zonder voorafgaande kennisgeving.

Copyright 2013 Ricoh Nederland B.V. Alle rechten voorbehouden. Deze E-book, de inhoud en/of layout ervan mag niet worden

gewijzigd en/of aangepast, gedeeltelijk of geheel worden gekopieerd en/of opgenomen in andere werkstukken zonder de

voorafgaande schriftelijke toestemming van Ricoh Nederland B.V.

Ricoh Nederland B.V.Postbus 93150, 5203 MB s-Hertogenbosch

Tel.: +31 (0)73 - 645 2600

E-mail: info@ricoh.nl

@RicohNL

/ricohnederland

ricohblog.nl

/company/ricoh-netherlands