Il gno paîs - Comunità Montana del Gemonese, Canal del Ferro e … · 2014. 12. 2. · La...

31
Il gno paîs Ponteibe

Transcript of Il gno paîs - Comunità Montana del Gemonese, Canal del Ferro e … · 2014. 12. 2. · La...

Page 1: Il gno paîs - Comunità Montana del Gemonese, Canal del Ferro e … · 2014. 12. 2. · La madrigne ur vierç la puarte. - Stin cirint la fantate che, îr di sere, al ere al bal

Il gno paîs

Ponteibe

Page 2: Il gno paîs - Comunità Montana del Gemonese, Canal del Ferro e … · 2014. 12. 2. · La madrigne ur vierç la puarte. - Stin cirint la fantate che, îr di sere, al ere al bal

Comunitât Montane dal Glemonês, Cjanâl dal Fier e Val Cjanâl Sportel Linguistic

Chest lavôr al è stât realizât dai fruts da la classe 3e da la scuele primarie di Ponteibe, indreçât da la

maestre Manuela Cesare cul jutori dal sportel linguistic da la Comunitât Montane dal Glemonês,

Cjanâl dal Fier e Val Cjanâl, inte suaze dal progjet di furlan.

I tescj a son stâts scrits dai fruts par talian e po voltâts ta variant locâl da la lenghe furlane.

Page 3: Il gno paîs - Comunità Montana del Gemonese, Canal del Ferro e … · 2014. 12. 2. · La madrigne ur vierç la puarte. - Stin cirint la fantate che, îr di sere, al ere al bal

DIREZION DIDATICHE DI MUEÇ Scuele Primarie di Ponteibe

CINISUTE

Camilla Stefano

Manuel Marco

Vivian Martina

Davide Chiara

Eleonora Allegra

Elisa Sara

Une flabe classiche rielaborade dai fruts di 3e

Lavôr fat ta oris di furlan - leç 482/99 a.s. 2008-09

Page 4: Il gno paîs - Comunità Montana del Gemonese, Canal del Ferro e … · 2014. 12. 2. · La madrigne ur vierç la puarte. - Stin cirint la fantate che, îr di sere, al ere al bal

1

Al ere une volte un mulinâr un grum povar che al ere restât vedul. Al veve une fie bielissime

cuntune cjavelade lungje e bionde.

Chest om si ere tornât a sposâ cuntune femine cul cûr di piere ca la veve une fie propit

brutute. La zovine al ere cussì invidiose da la bielece da la surlastre che i faseve ogni sorte di

malegracie.

Page 5: Il gno paîs - Comunità Montana del Gemonese, Canal del Ferro e … · 2014. 12. 2. · La madrigne ur vierç la puarte. - Stin cirint la fantate che, îr di sere, al ere al bal

2

Page 6: Il gno paîs - Comunità Montana del Gemonese, Canal del Ferro e … · 2014. 12. 2. · La madrigne ur vierç la puarte. - Stin cirint la fantate che, îr di sere, al ere al bal

3

Ancje la madrigne no la podeve viodi la fie dal mulinâr e la obleave a fâ i lavôrs pui umii.

Chê biade frute la sgobave dut il dì. A la sere si indurmidive davant dal cjamin e si implenave di

polvar, cussì ai an tacât a clamâle Cinisute.

Page 7: Il gno paîs - Comunità Montana del Gemonese, Canal del Ferro e … · 2014. 12. 2. · La madrigne ur vierç la puarte. - Stin cirint la fantate che, îr di sere, al ere al bal

4

Page 8: Il gno paîs - Comunità Montana del Gemonese, Canal del Ferro e … · 2014. 12. 2. · La madrigne ur vierç la puarte. - Stin cirint la fantate che, îr di sere, al ere al bal

5

Ogni dì Cinisute la lave a lavâ li peçotis inta aghis glaçadis dal Pontebane. Un dopomisdì,

viers sere, intant che la resentave, si è inacuarte che sul pêl da la aghe al ere alc: un sfuei

rodolât e sierât cuntun sigjîl d'aur. Jei lu à cjapât sù, lu à viert e lu à let:

“Usgnot il princip di Cavalcabò al invide dutis li zovinis tal so Cjiscjel par un bal!”

La frute la varès vût tant gust di lâ ma…

Il princip al ere a stâ a Ponteibe e jei a Pontafel: il flum al divideve i doi paîs e nol ere mût di

passâ di là. Po dopo, la madrigne no la varès di sigûr lassade lâ.

Page 9: Il gno paîs - Comunità Montana del Gemonese, Canal del Ferro e … · 2014. 12. 2. · La madrigne ur vierç la puarte. - Stin cirint la fantate che, îr di sere, al ere al bal

6

Page 10: Il gno paîs - Comunità Montana del Gemonese, Canal del Ferro e … · 2014. 12. 2. · La madrigne ur vierç la puarte. - Stin cirint la fantate che, îr di sere, al ere al bal

7

Avilide e displasude al à tacât a sumiâ: un grant uciel la cjapave sù e la puartave al Cjiscjel,

dulà che la incuintrave il princip, bielissim, che la invidave a balâ…

Page 11: Il gno paîs - Comunità Montana del Gemonese, Canal del Ferro e … · 2014. 12. 2. · La madrigne ur vierç la puarte. - Stin cirint la fantate che, îr di sere, al ere al bal

8

Page 12: Il gno paîs - Comunità Montana del Gemonese, Canal del Ferro e … · 2014. 12. 2. · La madrigne ur vierç la puarte. - Stin cirint la fantate che, îr di sere, al ere al bal

9

Dut intun moment:

- Tu tu larâs a chel bal!

Cinisute la alce il cjâf e la viout une femine vistide di blanc, cui cjavei luncs e i pîts ladrôs. Al

ere une agane bone.

- Ma cemût?

Page 13: Il gno paîs - Comunità Montana del Gemonese, Canal del Ferro e … · 2014. 12. 2. · La madrigne ur vierç la puarte. - Stin cirint la fantate che, îr di sere, al ere al bal

10

Page 14: Il gno paîs - Comunità Montana del Gemonese, Canal del Ferro e … · 2014. 12. 2. · La madrigne ur vierç la puarte. - Stin cirint la fantate che, îr di sere, al ere al bal

11

Alore la agane la da une sivilade e subit dopo al rive un unicuar alât.

- Ma no pues lâ cun chescj peçots.

Cussì la agane la cjape sù un poucje di aghe, la fâs ingenoglâ e i fâs colâ la aghe sul cjâf

gote par gote.

Planchin planchin i cjavei si tirin dongje intun elegant cocon cu li perlinis, i peçots si

trasformin intun fof vistît di sede vert come la aghe e i çocui in dôs bielis scarputis di cristal

dal stes colôr dal vistît.

- Ve chi! – la da fûr l'Agane.

Page 15: Il gno paîs - Comunità Montana del Gemonese, Canal del Ferro e … · 2014. 12. 2. · La madrigne ur vierç la puarte. - Stin cirint la fantate che, îr di sere, al ere al bal

12

Page 16: Il gno paîs - Comunità Montana del Gemonese, Canal del Ferro e … · 2014. 12. 2. · La madrigne ur vierç la puarte. - Stin cirint la fantate che, îr di sere, al ere al bal

13

Cinusute i dîs grazie e la monte sù sul unicuar alât che, intun lamp, la puarte al Cjiscjel.

Cinisute la entre inta sale, framieç la maravee di ducj i invidâts. Il princip, come che a la

viôt, si inamore di jei e i doi ai balin insieme par dute la sere.

Page 17: Il gno paîs - Comunità Montana del Gemonese, Canal del Ferro e … · 2014. 12. 2. · La madrigne ur vierç la puarte. - Stin cirint la fantate che, îr di sere, al ere al bal

14

Page 18: Il gno paîs - Comunità Montana del Gemonese, Canal del Ferro e … · 2014. 12. 2. · La madrigne ur vierç la puarte. - Stin cirint la fantate che, îr di sere, al ere al bal

15

Page 19: Il gno paîs - Comunità Montana del Gemonese, Canal del Ferro e … · 2014. 12. 2. · La madrigne ur vierç la puarte. - Stin cirint la fantate che, îr di sere, al ere al bal

16

A la fin da la fieste la zovine la va vie cence dî nue. Jessude dal cjiscjel la monte sù sul unicuar

par tornâ a Pontafel. Intant che ai svuelavin viers cjase une scarpute i cole tal flum.

Rivade ta chê altre spuinde la torne a jessi la Cinisute di simpri. Si indacuarç, dut câs, che

tacât al so vistît al è restat un boton d'aur, compagn di chei che al veve il princip su par la

gjachete.

Page 20: Il gno paîs - Comunità Montana del Gemonese, Canal del Ferro e … · 2014. 12. 2. · La madrigne ur vierç la puarte. - Stin cirint la fantate che, îr di sere, al ere al bal

17

Page 21: Il gno paîs - Comunità Montana del Gemonese, Canal del Ferro e … · 2014. 12. 2. · La madrigne ur vierç la puarte. - Stin cirint la fantate che, îr di sere, al ere al bal

18

Page 22: Il gno paîs - Comunità Montana del Gemonese, Canal del Ferro e … · 2014. 12. 2. · La madrigne ur vierç la puarte. - Stin cirint la fantate che, îr di sere, al ere al bal

19

Aromai al è gnot za di un biel pieç, jei la cjape sù i peçots e si dirêç viers cjase ma, come ca

la vierç la puarte, la madrigne i fâs cuintri berlant:

- Dulà âstu stât fintremai cumò, disgraciade! E dulà âstu robât chel boton?

Cinisute, alore, i conte dute la storie.

La madrigne e la surlastre, a sintî che storie, prime si metin a ridi, po i gjavin vie di man il

boton e la oblein a lâ tal mulin di so pari a masanâ blave.

- Prin che al torni dì tu âs di plenâ 100 sacs di farine finissime!

Cinisute cu li lagrimis tai voi si invie tal mulin e la tache a lavorâ. La lavore par oris e oris

cence mai fermâsi ma, cuant che al cjante il gjal, i sacs no son nancje la metât.

Page 23: Il gno paîs - Comunità Montana del Gemonese, Canal del Ferro e … · 2014. 12. 2. · La madrigne ur vierç la puarte. - Stin cirint la fantate che, îr di sere, al ere al bal

20

Page 24: Il gno paîs - Comunità Montana del Gemonese, Canal del Ferro e … · 2014. 12. 2. · La madrigne ur vierç la puarte. - Stin cirint la fantate che, îr di sere, al ere al bal

21

La madrigne imbesteade la oblee a plenânt altris 100.

Intant, a Ponteibe, il princip al pense a chê bielissime fantate. Pense che ti pense fin che

al clame il çamberlan:

- Faseit parecjâ la caroce! Vûl cjatâ chê fantate!

Ai tuchìn par dutis li puartis, ma nue…

Intant che la caroce la torne al Cjiscjel, il princip al viôt che li spuindis dal flum a son

tacadis di un puint di cristal. Alore al capìs dut.

Al zire la caroce, al passe il puint e al rive a Pontafel.

Page 25: Il gno paîs - Comunità Montana del Gemonese, Canal del Ferro e … · 2014. 12. 2. · La madrigne ur vierç la puarte. - Stin cirint la fantate che, îr di sere, al ere al bal

22

Page 26: Il gno paîs - Comunità Montana del Gemonese, Canal del Ferro e … · 2014. 12. 2. · La madrigne ur vierç la puarte. - Stin cirint la fantate che, îr di sere, al ere al bal

23

Page 27: Il gno paîs - Comunità Montana del Gemonese, Canal del Ferro e … · 2014. 12. 2. · La madrigne ur vierç la puarte. - Stin cirint la fantate che, îr di sere, al ere al bal

24

Page 28: Il gno paîs - Comunità Montana del Gemonese, Canal del Ferro e … · 2014. 12. 2. · La madrigne ur vierç la puarte. - Stin cirint la fantate che, îr di sere, al ere al bal

25

La ricercje la torne a tacâ…

Ai zirin une cjase daûr di chê altre fin che ai rivin lì dal mulinâr.

La madrigne ur vierç la puarte.

- Stin cirint la fantate che, îr di sere, al ere al bal dal princip!- al dîs il çamberlan.

La madrigne la cor a cjoli sô fie, i fâs meti il vistît pui biel che à, la tapone cuntun vêl e i da il

boton d'aur.

Come che la viôt, il princip, al cognòs il so boton, i va dongje e i alce il vêl:

- Nol è jei la zovine che jo ai cognossût!

A chest pont al oblee li dôs feminis a contai cemût che i an vût il boton. Savude la veretât il

princip al cor al mulin e al cjate Cinisute inta farine.

- Sei vignût chi par domandâ la tô man!- al dîs lui.

Page 29: Il gno paîs - Comunità Montana del Gemonese, Canal del Ferro e … · 2014. 12. 2. · La madrigne ur vierç la puarte. - Stin cirint la fantate che, îr di sere, al ere al bal

26

Page 30: Il gno paîs - Comunità Montana del Gemonese, Canal del Ferro e … · 2014. 12. 2. · La madrigne ur vierç la puarte. - Stin cirint la fantate che, îr di sere, al ere al bal

27

La madrigne e la surlastre, viodint Cinisute traviersâ il puint adun al princip, ai sclopin di

invidie.

Pouc timp dopo a son stadis celebradis li gnocis, e di gracie di chê union Ponteibe e

Pontafel ai son diventadis un sôl paîs: PONTEIBE.

Page 31: Il gno paîs - Comunità Montana del Gemonese, Canal del Ferro e … · 2014. 12. 2. · La madrigne ur vierç la puarte. - Stin cirint la fantate che, îr di sere, al ere al bal

28