IKRE_2010 nr 27

IKREIKREL E X OL E X OREVISTË E SHOQATËS SË NXËNËSVE TË SHKOLLËS SË MESME ISLAME “MEDRESEJA ISA BEU” - SHKUP

SLAM L SES RENC LER DERNE N DERG SC JÜ Ü İ İ İ İ İ Ö İ Ğİ İN İ İ

-SK P “ SA BEY MEDRESES ”

ПИСАНИЕ НА ЗДРУЖЕНИЕТО НА УЧЕНИЦИТЕ ОД СРЕДНОТО ИСЛАМСКО УЧИЛИШТЕ “ИСА БЕГ МЕДРЕСЕ” СКОП Е

Viti XVIII / NR. 27 | Yıl XVIII / Sayı 27 | . XVIII / . 27Çmimi 50 den Fiat 50 den 50Çmimi 50 den Fiat 50 den 50| |

Ма

ја

\M

yi s

\M

aj

•2

01

0М

ај

а\

My

is\

Ma

j•

20

10

25 VJET25 VJETnga ripërtrirjanga ripërtrirjae traditëse traditësshekulloreshekullore

Мај\Mаyis\Maj • 2010

PËRMBAJTJA4 ZERO TOLERANCË PËR TË GJITHË ATO QË

TENTOJNË TË DISKRIMINOJNË ISLAMIN NËMAQEDONI

7 E KALUARA, MBËSHTETJA E NEVOJSHMEPËR TË NGADHËNJYER NË TË TASHMENDHE TË ARDHMEN

8 MANIFESTIMI I KURBAN BAJRAMIT DHEKUIZI I DITURISË “BAJRAMI 2009”

8 MEDRESANTET E SHKUPIT E SHËNUANKURBAN BAJRAMIN

9 NXËNËSET E PARALELES SË VAJZAVE NËTETOVE ORGANIZUAN KONCERTE FESTIVEME RASTIN E KURBAN BAJRAMIT DHEDITLINDJES SË PEJGAMBERIT A.S.

9 MANIFESTIMI I KURBAN BAJRAMIT

10 MEDRESEJA SHËNOI DITËLINDJEN EMUHAMMEDIT A.S.

11 PROGRAM SOLEMN ME RASTIN EDITËLINDJES SË PEJGAMBERIT A.S.

13 MEDRESANTET E GOSTIVARIT KREMTUANDITËLINDJEN E PEJGAMBERIT S.A.S.

14 MEDRESANTËT NË MESIN E XHEMATIT

19 REKTORI I UNIVERSITETIT NDËRKOMBËTARBALLKANIK - SHKUP VIZITOI MEDRESENË

19 MATURANTET NGA KOSOVA VIZITUANPARALELET E MEDRESEË SONË NË SHKUP,TETOVË DHE GOSTIVAR

20 GJENERATA E PARË E MATURANTEVE TËPARALELES SË VAJZAVE – SHKUP

21 NUMËR REKORD MATURANTËSH

22 RINIA ËSHTË VETËM NJË FRAGMENT IJETËS

23 RËNDËSIA E KOHËS NË ISLAM

24 KULTURA TEK TË RINJTË

25 JETA KALON DHE FUNDIT NUK I DIHET

26 RRUGA QË SHPIE KAH LAVDIA ASNJËHERËS’ KA QENË E SHTRUAR ME LULE

27 DUHANI DHE PASOJAT E TIJ

28 T’ I THEMI JO TË KEQES!!!

29 KUR’ANI – MREKULLI

30 VLERA E LEXIMIT TË KUR’ANIT FISNIK

31 A ËSHTË KY ISLAMI I VËRTETË APOPËRPJEKE PËR SHTREMBËRIMIN E TIJ?

33 QËLLIMI I KRIJIMIT TONE

34 AJO ËSHTË ZEMRA

34 DITURIA

39 TOLERANCA E MUHAMMEDIT A.S.

40 “MEDRESE NË ZEMËR DO TË MBAJ”

41 POEZI

42 MORALI I MIRË ËSHTË CILËSI EBESIMTARIT TË VËRTETË

43 SINQERITETI

44 BAMIRËSIA NDAJ PRINDËVE

45 DASHURIA VËLLAZËRORE

46 E DREJTA E FËMIJËS NDAJ PRINDËRIT

48 E DREJTA E TË AFËRMVE, JETIMËVE DHENEVOJTARËVE

49 BAMIRËSIA NDAJ JETIMËVE

50 DJALOSHI DHE MBRETI

50 PSE FËMIJA FALEJ NATËN?

51 BEDRI, LUGINA E PAHARRUESHME EFITORES SË MUSLIMANËVE

52 UNIVERSITETI I EZ’HERIT

54 BASHKIMI ISLAMURDHËR HYJNOR

56 IMAM EBU HANIFE R.H. (80 – 150 H.)

60 PERLA URTËSIE

61 KF. SHKËNDIJA, SINONIM ISHQIPTARËVE

62 MË NË FUND NJË KLUB SHQIPTAR,KAMION I MAQEDONISË

63 ZBULIMET E MUSLIMANËVE

64 ARKADAŞLIK

64 ASKER

65 BURMALI CAMII

66 HAYAT OKULUNDA İNSAN HER ZAMANOGRENCIDIR

67 MUAZ BIN CEBEL

68 OSMANLI İMPARATORLUĞUN’DAYÜKSELME (1453 - 1579)

70 ТВОЈОТ ДЕН Е САМО ТВОЈ

7 1 S O M E T H IN G

35 | GJENERATA XXIII ENXËNËSVE TË SHMI“MEDRESEJA ISA BEU” –SHKUP

36 | GJENERATA E PARË EMATURANTEVE TË SHMI“MEDRESEJA ISA BEU” –PARALELJA E FEMRAVE -SHKUP

37 | GJENERATA E PARË EMATURANTEVE TË SHMI“MEDRESEJA ISA BEU” –PARALELJA E FEMRAVE -SHKUP

38 | İHL “İSA BEYMEDRESESİ” II’CI NESİLOĞRENCİLERİ

12EKSPOZITË EARTIZANATEVENË PALLATIN EKULTURËS –TETOVË

1725 VJET NGARIPËRTRIRJA ETRADITËSSHEKULLORE

57“E KEMI PËRBORXH TËDERDHIM DJERSËNDHE GJAKUN NËRRUGË TËALL-LLAHUT!”

59MËSIMI ISLAM,MBRETËRIA DHETHESARI I VËRTETË

3

IKRE

EDITORIAL

Datat e rëndësishme bëjnë të mbahen mend vitet, ashtu, edheviti që e lamë pas do të mbahet mend si një vit i paharrueshëm përtë gjithë muslimanët e këtij nënqielli, sepse ky vit shënoi përvjetorinjubilar, 25 vjetorin e ziles së parë të Medresesë Isa Beu.

Atmosfera festive e kësaj date historike e kaplon edhe këtënumër të revistës sonë, ndjenjat e gëzimit, mburrjes dhe krenarisëqë i ndjenjë medresantët, shkrimet e të cilëve i mbushin fletët erevistës, pasi arritën të festojnë 25 vjetorin e ripërtrirjes së traditësshekullore të Medresesë së Isa Beut legjendar dhe rifillimin e proce-sit edukativo-arsimor në këtë medrese, që gjurmët e veta i ka lënëthellë në historinë e muslimanëve të këtij nënqielli, për shekuj meradhë, përcillen edhe në fletët e këtij numri të revistës “Ikre”.

Një ngjyrosje e këtillë në përkushtim të historisë së lavdishme tëkësaj vatre shekullore të arsimit islam, është borxh i kësaj reviste, qënë fakt është vetëm një formë përmes së cilës “Medreseja Isa Beu”jep kontributin e vet në të mirë të Islamit dhe muslimanëve tëshoqërisë sonë.

Rruga e kësaj medreseje për të arritur deri te ky jubilar është estërmbushur me peripeci dhe pengesa, përplot kurthe me të cilatarmiqtë e Islamit ndër shekuj kanë synuar shuarjen e dritës së këtijkandili që rrezaton dituri islame. Pesë shekuj me radhë kjo shkollëe themeluar nga Isa Beu, i shërben idealit të vet, mësimit të Islamit,ndonëse ka pasur ndërprerje në punën e vet falë politikës antiis-lame në Ballkan. Pas ndërprerjes së fundit do të lindte ajo që ne sote njohim si Shkolla e Mesme Islame “Medreseja Isa Beu” - Shkup, ecila që nga zilja e parë në vitin shkollor 1984/85 e deri më sot meelan dhe përkushtim të madh u ka ofruar brezave të rinj arsimim nëfrymën islame. Rezultat i kësaj pune do të jenë kuadrot e shumtëfetar, që sot shërbejnë në tërë vendin, nga bankat e saj që u për-shkuan nga nxënës të pothuajse tërë Ballkanit do të dalin njerëz tësuksesshëm në të gjitha profilet dhe orientimet shkencore.

Përkushtimi i Medresesë për arsimimin e femrës islame, do tërezultonte me hapjen e paraleleve rajonale për vajza, së pari nëTetovë, pastaj në Shkup dhe së fundmi edhe në Gostivar, me çka umundësohet femrave muslimane shkollimi i rregullt në frymënislame, krahas shkollimit me korrespodencë, që ishte alternativa eofruar që me hapjen e medresesë 25 vjet më parë.

Gjithashtu në kuadër të Medresesë Isa Beu u hap edhe paraleljapër djem në Shtip, për t’ua afruar medresenë më afër muslimanëvetë pjesës lindore të Maqedonisë.

Nxënësit e kësaj medreseje nga viti 1993, botojnë edhe revistëne tyre, revistën “IKRE”, një revistë rinore, kushtuar të rinjve, nëfletët e së cilës do të trajtohen tema dhe problematika nga më tëndryshmet, që në një formë apo tjetrën i preokupojnë të rinjtë, tëgjitha këto të paraqitura nga këndvështrimi islam, duke tentuar qëme këtë ta kalisë të riun sipas kallapit islam. Më vonë kësaj veprim-tarie me hapjen e paraleleve të shtrira, do t’i bashkëngjiteshin edhenxënësit e këtyre paraleleve, kështu sot, ju, lexues të nderuar, nënumrin 27 të “Ikre”-s, që e keni në duar, mund të lexoni shkrime tënxënësve nga qendra dhe nga të gjitha degët e Medresesë, ngaTetova, Shkupi, Gostivari e Shtipi, shkrime këto të cilat i bashkonideali i përbashkët, lufta në mbrojtje të Islamit dhe lufta për t’iveshur vitet e arta rinore me petkun e tij.

Kryeredaktori

FJALA E REDAKSISËREVISTË E SHOQATËS SË

NXËNËSVE TË SHKOLLËS SËMESME ISLAME “MEDRESEJA

ISA BEU” - SHKUP

ÜSKÜP “İSA BEY MEDRESESİ”LİSESİ OĞRENCİLERDERNEĞİN DERGİSİ

СПИСАНИЕ НА ЗДРУЖЕНИЕТОНА УЧЕНИЦИТЕ ОД

СРЕДНОТО ИСЛАМСКОУЧИЛИЛИШТЕ „ИСА БЕГ

МЕДРЕСE„ - СКОПЈЕ

Kryeredaktor:Ensar SINANI

Redaktor përgjegjës:Jasir OSMANI

Këshilli redaktues:Muzemil OSMANI

Idriz JASHARIKadir MINIRIIs’hak ÇILAFISuhejb ALILIErkan ISLAMI

Alban ALIUMuadh ASLLANI

Evzal SINANIAmir LIMANI

Fazli Memish- ShtipLargime TAHIRI- TetovëSermijete ALIU- Tetovë

Xhejlane MUSTAFA - ShkupXhineta ADEMI- Gostivar

Redaktor teknik:Halil BERISHA

Sekretar: Fesal FETAI

Lektor:Mr. Elez ISMAILI

Përgatitja kompjuterike:Fesal FETAI

Boton:Bashkësia Fetare Islame

e R.M. SHMI“MEDRESEJA ISA BEU”

SHKUP

Adresa:SHMI

“MEDRESEJA ISA BEU”F.P: 80 -1060 fsh.Kondovë - Shkup

tel/ fax:02 / 2 058 540 ; 2 058 541

4

IKRE

INTERVISTË


I nderuari Reisul-Ulema iBashkësisë Fetare Islame tëRepublikës së Maqedonisë H.Sulejman ef. Rexhepi, fillimisht nëemër të redaksisë së Revistës “IKRE”dhe Shoqatës së nxënësve të SHMI“Medreseja ISA BEU” – Shkup, jufalënderojmë sinqerisht, që pranuattë jepni këtë intervistë për Revistëntonë.

- Na thoni disa fjalë për gjendjene myslimanëve të Maqedonisë! A kadiskriminim fetar dhe a i gëzojnëmyslimanët të drejtat e tyre fetare, ashihen si pjesëtarë të barabartë tëkësaj shoqërie?

- Shoqëria myslimane nëMaqedoni tani ka shumë mundësi tëaprovon Islamin dhe të realizon tëgjitha objektivat që kanë karakterfetar. Sigurisht që kjo hapësirë ështëmundësuar pas gjithë përpjekjeve tëBashkësisë fetare Islame dhenëpunësve të saj fetar. Viteve tëfundit kanë qenë vite të zgjerimit tekapaciteteve tona, forcimit të

institucionit fetarë. Nuk ka kaluar vitpa u hapur paralele te reja teMedresesë Isa Beu, vendosjes sëgurëthemelit të ndonjë godine oseinaugurimit të tyre, janë ndërtuar njënumër i konsiderueshëm i xhamivedhe një numër janë në ndërtim esipër. Të gjitha këto arrihen meangazhim të madh të institucionit BFIdhe me mbështetje që gjithnjë e mëtepër po vjen nga besimtarët tanë,kudo që punojnë dhe veprojnë ata.Në këtë kohë që botën e ka përfshirëkriza ekonomike, BFI për kundërkësaj po ia arrin të shkolloj afër njëmijë nxënës dhe student, po ia arrinqë menëzat e konvikteve tëMedresesë të shtrojnë nga një mijëushqime në ditë.

Sistemet politike ndër vite kanëdëmtuar tej mase shoqërinëmyslimane. Rrënimi i objektevefetare dhe nacionalizimi i pronave tëBFI-së kanë qenë probleme të cilatedhe gjatë këtij sistemi nuk poarrihen të zgjidhen. Viteve tënëntëdhjeta kemi raste ku objektet

tona, xhami e sahat kulla kanë qenë tëdëmtuara dhe të prekura nëkundërshtim me ligjin, sikursevendosja e kryqeve mbi Sahat kullat ePrilepit dhe Manastirit ku sot e kësajdite askush nuk po shfaq interesimpër ta përmirësuar gabimin dhe atovazhdojnë të qëndrojnë mbi SahatKullat. Kurse gjatë dekadës së fundit,përkundër angazhimit tëvazhdueshme të BFI përrikonstruimin e Çarshi Xhamisë nëPrilep e cila u dogj në vitin 2001, derimë tani ajo vazhdon të pengohet tërindërtohet, dhe raste të tjera të kësajnatyre na japin premisa se është sotnë këtë ditë kur të gjithë shoqëritëmoderne janë drejtur drejtintegrimeve tek ne ka struktura tëndryshme që dëshirojnë të pengojnërealizimin e të drejtave tona që i kemigarantuar me Kushtetutën e venditpor me këtë dëshirojnë tëminimizojnë përparimin dheforcimin tonë të përditshëm.

Një nga këto pengesa padyshim seështë edhe çështja e denacionalizimit

INTERVISTË ME KRYETARIN E BFI NË RM REISUL ULEMA H.SULEJMAN EF. REXHEPI

Zero tolerancë për të gjithëato që tentojnë të diskrimino-jnë islamin në Maqedoni

Reisul-Ulema i Bashkësisë Fetare Islame të Republikës së Maqedonisë H. Sulejman ef. Rexhepi, në njëintervistë për revistën “Ikre”, thotë se pakënaqësitë BFI-së ndaj situatave të ndryshme janë shprehur edhenë të kaluarën por tani janë më të zëshëm për shkak se po tentohet të shkelet mbi vijën e kuqe të durimit,tolerancës, mirëkuptimit dhe respektit që po predikon institucioni që udhëheq ai. Sipas tij, disa problemetë akumuluara me vite si xhamia e Llazecit, Çarshi Xhamia në Prilep janë drejt rrugës për të gjete njëzgjidhje e cila do të kënaqte palët, por kjo nuk përfundon këtu. Mbesim shumë çështje tjera të hapura sikërkesa për rindërtimin e xhamisë Burmali, kthimi i pronave, tendencat e kohëpaskohshme për të zhdukurkulturën islame, ndërtimi i një qendre islame dhe shumë probleme tjera që paraqiten gjatë përditshmërisëmirëpo më angazhimin tonë të përditshëm dhe me besimin tek Allahu xh.xh. të gjithë këto besoj së do tëzgjidhen në favor tonin

� INTERVISTOI: Ensar Sinani

5

IKRE

INTERVISTË

të pronave që janë nacionalizuar nëforma të ndryshme nga sistemi injëmendësisë. Sot në vend që tëshkohet drejt përmirësimit të atyregabimeve dhe të gjithë pronat tëkthehen tek pronari i vërtet,Maqedonia vazhdon të luaj lojë tëdyfishtë. Këndej na garanton kthimine pronave me Kushtetutë ndërsa nëanën tjetër pengon kthimin e saj meligje. Absurditet i llojit të vecantëështë edhe tentimi i Qeverisë për tëndryshuar Ligjin për denacionalizim,ndryshime të cilat në fjalorin epërditshëm mund të shprehen sinacionalizim i dytë e vakëfit,uzurpim i llojit më të keq i asaj pronëqë të parët tanë na e lan si amanet përtë zhvilluar islamin e pastër dhetradicional në këto vende.

- Cilat janë problemet kryesoreqë aktualisht e preokupojnë BFI-nëdhe pengesat që pengojnë punën esaj si institucion të vetëm përgjegjëspër organizimin e jetës fetare tëmyslimanëve në Maqedoni?

- Unë sapo ceka një problem qëështë një preokupim i madh për BFI-në, denacionalizimi i pronave të saj

dhe kthimi i tyre për të mirën emyslimanëve në këtë shtet por pse joedhe për të mirën e të gjithëqytetarëve. Ne jemi të vendosur që tëangazhohemi deri në fund që vakëfi iuzurpuar nga sisteme të ndryshmepërsëri të kthehen në duart emyslimanëve të vërtet, pavarësishtpengesave që po na paraqitet herëpas herë, me emrin e Allahut xh.sh tëgjithë do ti tejkalojmë.

Por nuk është denacionalizimiproblemi i vetëm që ka institucionifetarë gjatë punës dhe angazhimit përzhvillimin e jetës fetare. BashkësiaFetare Islame aktualisht ka disaprobleme të cilat ne i llogarisim mjafttë mëdha prandaj edhe jemi shumë tëzëshëm. Pakënaqësitë tona i kemishprehur edhe në të kaluarën por tanijemi më të zëshëm për shkak se potentohet të shkelet mbi vijën e kuqe tëdurimit, tolerancës, mirëkuptimitdhe respektit që po predikoninstitucioni jonë. Disa probleme tëakumuluara me vite si xhamia eLlazecit, Çarshi Xhamia në Prilepjanë drejt rrugës për të gjete njëzgjidhje e cila do të kënaqte palët, porkjo nuk përfundon këtu. Mbesim

shumë çështje tjera të hapura sikërkesa për rindërtimin e xhamisëBurmali, kthimi i pronave, tendencate kohëpaskohshme për të zhdukurkulturën islame, ndërtimi i njëqendre islame dhe shumë problemetjera që paraqiten gjatëpërditshmërisë mirëpo mëangazhimin tonë të përditshëm dheme besimin tek Allahu xh.xh. të gjithëkëto besoj së do të zgjidhen në favortonin.

- Sivjet festuam 25 vjetorin erihapjes së Shkollës së MesmeIslame “Medreseja ISA BEU” dheripërtëritjes së traditës shekullore tëkësaj medreseja legjendare tëShkupit. Ç’mund të na thoni përrëndësinë e kësaj date si dhe përvlerën dhe rolin, që kjo shkollë kaluajtur në zhvillimin e shoqërisëmyslimane këtu në Maqedoni, poredhe më gjerë?

- Medreseja Isa Beu tani më ështëhistori në vete. Ajo vazhdon që të jetëgur themeli për të sotmen dhe tëardhmen e arsimit islam nëMaqedoni. Historiku, tradita 500vjeçare e dëshmon këtë më së miri.Edhe përkundër baticave dhezbaticave për këto pesë shekuj edhepër këto 25 vitet e ripërtrirjes ajo ështëcilësuar si një nga shkollat me nivel tëlartë dhe nga personalitete tëndryshme ka marrë fletë lëvdimigjithherë. Këtë e dëshmojmë me çdobrez i cili ka qenë pjesë e kësajmedreseje ngase nga kjo shkollë kanëdalë sot hoxhallarë që punojnë nëvend dhe në mbarë Evropën dhebotën por jo vetëm kaq , kemi edheprofesione të ndryshme të ishnxënësve tanë që janë dëshmuar mebrumin e fituar këtu. Duhet theksuarse Medreseja Isa Beu mbet si një ndërshkollat më të fuqishme fetare tëBallkanit por edhe më gjerë. Tani kjoshkollë kremton një vite jubilard.m.th 25 vjetorin gjë e cila më bënëkrenar shumë pasi që kjo na ngjallë

6

IKRE

INTERVISTË


kujtime të shkëlqyera. Medreseja IsaBeu i ka dhënë një tjetër frymë këtijpopulli e cila gjithmonë e kadëshmuar veten duke nxjerrë teologëdhe personalitete të shquara fetare.

- Ka kohë që flitet përinkuadrimin e mundshëm tëMedresesë në kuadër të shkollimitpublik. Sa është e mundshme kjo,nëse po, atëherë sa është inevojshëm dhe i rëndësishëm njëhap i tillë, cilat janë përparësitë qëvijnë nga ky status?

E ardhmja flet shumë për këtëshkollë fetare islame dhe sigurisht qëajo me kalimin e kohës do të evoluonnë aspektin pozitiv dhe do të ketë njëperspektivë të jashtëzakonshme.

Ne një kohë të gjatë po punojmë qëtë finalizojmë inkorporimin e saj nësistemin arsimor gjegjësisht të jetëshkollë që ka tretman të barabartë meshkollat tjera në këtë shtet. Ky ështënjë sistem i cili kohëve të fundit ështëshumë i përhapur e që njihet meemrin sistemi i bashkëpunimit,kooperimit të ndarë. Te shtetet mesistem të këtillë edhe pse parimishtfeja dhe shteti janë të ndarë,megjithatë shteti dhe bashkësitëfetare ndërmarrin disa punë të cilatjanë me interes të përbashkët për t’ikryer, e të cilat pa një bashkëpunim tëndërsjellë nuk do të mund tërealizoheshin në atë mënyrë tëdëshiruar. Këtë sistem e hasim teshtetet si : Belgjika, Spanja, Italia,Portugalia, Gjermania, Austria, etj.Duke marrë këto shtete si model nenjë të tillë mund të krijojmë edhe nëvendin tonë dhe medresetë aposhkollat fetare do të vazhdojnë tëqeverisen nga bashkësitë fetaremirëpo do të kenë mbështetjebuxhetore edhe nga shteti. Kjo jovetëm që do të përmirësontedukshëm edhe kushtet e mësimit pordo tju siguronte nxënësve qëdiplomojnë këtu, një të ardhme më tësigurt dhe një rrugë më të shkurtërpër tu regjistruar në në fakultet tjera

laike me drejtime shkencore,shoqërore dhe sociale, jo vetëm këtunë vend por edhe në botë. Nëpërgjithësi në Unionin Evropianbashkëpunimi mes shtetit dhe fesëështë bërë rregull. Kooperimi sotështë nga kuptimet kyçe nërelacionin mes fesë dhe shtetit nëkuadër të shteteve të UE-së. Merënien definitive të sistemit komunistmë në tërë Evropën ky bashkëpunimgati se ka përfshirë të gjitha shtetet eUE-së. Thënë shkurt, ndarja e shtetitnga feja shikuar në teoritëbashkëkohore dhe përvojën elegjislacionit evropian nuk e shohinkëtë çështje të kundërshtuar, si njëformë e injorimit të shtetit ndajxhamisë dhe gjithë asaj që ndërlidhetme religjionin, por se si një imperativpër bashkëpunim për çështjet meinteres të përbashkët, por gjithmonëduke marrë për bazë autonominë ebashkësisë fetare. Kjo një ditë do tërealizohet por në pyetje është faktorikohë dhe se një hap i tillë është tejet iveçantë dhe i rëndësishëm për këtoarsye.

- Tanimë mbi një dekadë, nëkuadër të BFI-së funksionon edheFakulteti i Shkencave Islame nëShkup. Sa është i përgatitur kyfakultet për kryerjen e punës së vetarsimore (kuadri, kushtet), sa ofronai mundësi për studentët tanë, ciliështë suksesi i përgjithshëm igjeneratave të para të dala nga kyfakultet?

Fakulteti i Shkencave Islame kahapur faqet e reja të kapitullit të BFI,tani më po ndërton vetveten dheështë shndërrua në një model si siduhet të funksionojë një institucion ilartë edukativo shkencorë.

Nisur nga dëshira për të krijuar njëfakultet modern islam me parathemelimit të këtij fakulteti ustudiuan kurrikulat dhe programetmësimore të më tepër se dhjetërauniversiteteve me renome botëroredhe sot kushtet që posedon kjo vatër

shkencore dhe programin që ofronpër studentet me plotë bindje themise nuk i ka asnjë fakultet nëMaqedoni.

Parimi kryesor i organizimit tëFakultetit të Shkencave Islame ështëekzigjenca ndaj studentëve dhepedagogëve, duke e bërë të qartë përtë gjithë se diploma merret vetëm mepunë dhe në asnjë mënyrë tjetër. NëFSHI-në sot përdoren tekstet eautorëve më të mirë islam, kur janëcilësore, si dhe përkthen në gjuhënshqipe tekste të autorëve më të mirë,me qëllim që studentët të ndjejnëaromën e realitetit islam por dukemoa harruar se puna e tyre idedikohet besimtarit shqiptar. Këtunuk mungon edhe përvoja botërore, edomosdoshme në procesin eintegrimit dhe për këtë arsye nëvazhdimësinë e asaj është firmosja ememorandumeve për bashkëpunimme disa Universitete me renomebotërore.

FSHI-ja, disponon me kuadër tëfuqishëm dhe se është në gjendje qëçdo problematik me karakter fetar tëzgjidhë në interes të të gjithëve.Fakulteti i Shkencave Islame kakremtuar dhjetë vjetorin e themelimittë saj dhe se ka një përvojë të mirë nëpërgatitjet shkencore të studentëveqë kanë përfunduar studimet aty.Nga FSHI kemi qindra teolog tëdiplomuar dhe përgatitjet që kanë sotata mund të i gjejmë në institucione tëndryshme shtetërore, disa i kemi nërijasetin e BFI, nëpër myftinitë e BFI,disa shërbejnë në diasporë, etj. FSHIështë institucion shkencor i cili kadhënë kuadro të fuqishme që pokontribuojnë në avancimin eshoqërisë dhe janë duke ndihmuar nëecurinë e proceseve shoqërore. Në tëardhmen kemi në plan që të hapimedhe shkallën e tretë për studimemaster kjo gjithashtu do të jetë njëmundësi që të diplomuarit tanë tëvazhdojnë studimet postdiplomike.

Edhe një herë ju faleminderit që gjetëtkohë të na jepni këtë intervistë!

7

IKRE

INTERVISTË

Ideja islame ka arritur në këtohapësira të Ballkanit dhe i ka përcak-tuar kufijtë të cilët nuk paraqesinfundin e diçkaje ,por vetëm fillimin easaj që ka arsyetim të ekzistojë në kohëdhe hapësirë.

Feja Islame këtu tek ne solli kul-turën si “mënyrë gjithëpërfshirëse përjetën e popujve”; “si trashëgiminë edukshme të cilën individi e trashëgonprej grupit të vet” si “ përmbledhje tëorientimeve të standardizuara përzgjidhjen e problemeve“ ; si“mekanizëm për rregullimin norma-tiv të sjelljes“ ; si “parime të cilat çdonjeri duhet tì njohë ose të besojë se sitë vepron në mënyrë që të jetë i pran-uar për bashkësinë e tij”.

Kufiri i kësaj kulture ka qenë dhembetet Medreseja. Ky ,ndoshta , ështëfakti që e ka nxitë dijetarin e njohur El-Makdisiun për idenë që të bëjë peri-odizimin historik të institucioneveedukativo-arsimore në Islam, në peri-udhën para medreseve dhe atë pasmedreseve. Por sido që të jetë, ështëfakt i pakundërshtueshëm semedresetë kanë luajtur rol shumë tërëndësishëm në zhvillimin dhe insti-tucionalizimin e diturive islame dhe tëkulturës së saj. Në veçanti medresetëmarrin një rol shumë të rëndësishëmatëherë kur paraqitet nevoja e kodi-fikimit të mësimeve islame.

Në këtë rast nuk dëshiroj të flas përtë kaluarën e medreseve dhe rolin qëato e kanë luajtur, por gjithashtu nukmund të ikim nga e kaluara, ngase meatë ne aftësohemi për të tashmen. Nukka dëm më të madh për mendjet e rejanga ajo që të nënçmohet e tanishmja. Etashmja është tërësia e të kaluarës dhesë ardhmes. Pra koha e Gazi Isa Beutsi themelues të Medresesë sonë nuk

është aspak një e kaluarmë e vogël për nga vleradhe pesha se ajo nga kohae Nidhamul-Mulkit,themeluesit të medresesë“Nidhamijje”, e as koha etashme e Medresesë Isa Beu tëripërtërirë nga Bashkësia Islame eMaqedonisë më pak e vlefshme sekoha e Isa Beut kur ai e themeloiMedresenë ISA BEU .

Nëse ende nuk e kemi të qartë, sepërse Gazi Isa Beu në Shkup ethemeloi medresenë e vet, që pastaj uripërtëri dhe u zgjerua edhe nëpërqytete tjera nga Bashkësia Islame, mepremisat fetare të Islamit, do të ishtemirë të dëgjojmë vështrimin e një dije-tari jo musliman i cili thotë : “ Thelbi iedukatës është në atë se ajo ështëfetare. Ju lutem, çka është edukatafetare? Edukata fetare është - vazhdonmë tej ky dijetar- edukata që në vetengërthen detyrat dhe respektin.Detyrat fillojnë nga kontrollimi imundur mbi rrjedhat e ngjarjeve, kudituria e fituar mund të ndryshojëçështjen, kurse padituria i ngatërrondhe paraqet mëkat. Ndërsa themeli irespektit është percepcioni që e tash-mja në vete të përmbajë shumën etërësishme të ekzistencës, para dhepas, atë tërësi voluminoze të kohës,ajo është përhershmëria.”

Pikërisht në këtë qëndron fshe-htësia e përhershme e Medresesëtonë-detyra ndaj All-llahut Fuqiplotëdhe njeriut dhe respekti i jetës dhekohës. Në këtë, pra, qëndron fshe-htësia e kulturës sonë, si “ trashëgimi (miras ) të cilën të gjithë në mënyrëindividuale dhe të bashkuar e trashë-gojmë nga paraardhësit tanë” , të cilëte kanë ditur se çka kanë për detyrëdhe çka për respekt.

Parashtrohet pyetja, se ku qëndro-

jmë ne në raport me këtody vlera – detyra ndaj tëtjerëve dhe respekti ndajjetës sonë? A e kemi harru-ar detyrën tonë ndaj All-llahut Fuqiplotë, e kështu

edhe ndaj njeriut? A e kemi humburrespektin ndaj vetvetes e kështu edhendaj të tjerëve? Kush jemi ne sot? Të tëcilit jemi ne? Ku e kemi urtësinë? Ku ekemi zemrën? Ku e kemi shpirtin?

Cilat janë ato “parime të cilat çdonjëri prej nesh duhet tì dijë ose tëbesojë se si të punojë në mënyrën qëështë e pranueshme për tërë bashkës-inë”? Te kush të kërkojmë strehim? Teata të cilët dëshirojnë të na shkatërro-jnë – copëtojnë apo te ata të cilët naofrojnë ndihmë dhe mbrojtje? Cila tra-ditë është më me rëndësi për ne – ajoe cila me vite të tëra do të na tjetërsojënga feja dhe kultura jonë apo ajo e cilame shekuj na ka edukuar që të jemibesnikë ndaj All-llahut tëMadhërishëm dhe traditës së mirë tëpopullit tonë? A i kemi humbur vlerattona të ndritura? Ku e kemi shpirtintonë të respektit ndërmjet nesh? A ekemi humbur apo na kanë shkëputurnga shpirti jonë fisnik? Nëse e kemihumbur,atëherë a kemi dëshirë që tëfillojmë ta kërkojmë? Nëse neve na ekanë shkëputur, a kemi guxim që takthejmë?

Këtë që e thamë më lartë në formëtë pyetjeve, mendoj se do të zgjasë derisa ne nuk e kuptojmë dhe tì pranojmëvlerat që na i kanë lënë Amanetthemeluesit tonë të Medresesë nëhapësirat e Ballkanit, Në këtë rast,shumë i çmuari Gazi Isa Beu, respek-tivisht Bashkësia Fetare Islame nëvendin tonë na obligon, që fëmijëttanë dhe pasardhësit tì edukojmë dhearsimojmë në frymën e besimit islamdrejtë një ardhmërie më të lumtur.

E KALUARA, MBËSHTETJA E NEVOJSHMEPËR TË NGADHËNJYER NË TË TASHMENDHE TË ARDHMEN� Prof. Ibrahim Idrizi - Drejtor

8

IKRE

RETROSPEKTIVË


Festa e Kurban Bajramit, festa edytë në Islam pas asaj të FitërBajramit u kremtua anekënd botës,po kjo festë kaq madhështore nukmbeti pa u festuar edhe nga njerëz-it të cilët mundohen me mish e meshpirt të ruajnë Islamin burimor,nga nxënësit e SHMI “MedresejaISA BEU” Shkup.

Në Islam nuk festohen festat tëcilat nuk kanë vlerë, por çdoherëpërmes festave pretendohet pastri-mi shpirtëror. Kurbani është simboli devotshmërisë, solidaritetit dhe inënshtrimit ndaj urdhrave të All-llahut xh.sh.

Nxënësit e SHMI “Medreseja ISABEU,, Shkup, këtë vit e festuan meprogram festiv të organizuar ngaShoqata e Nxënësve enkas për këtërast.

Më datë 26 nëntor të vitit 2009,Shoqata e Nxënësve në kuadër tëprogramit festiv organizoi edhe

kuizin tradicional të diturisë“Bajrami 2009”.

Manifestimi u mbajt në lokalet eshkollës. Si gjithmonë programi fil-loi me leximin e një pjesë të Kur’anitFamëlartë, nga nxënësi JetmirZendeli, i cili me zërin e tijmelankolik na i preku zemrat tona.Më pas vijoi prezantimi i manifes-timit nga udhëheqësi i programitEnsar Sinani, i cili e falënderoiDrejtorinë e shkollës për ndihmën eofruar në organizimin e programitnë fjalë si dhe për sigurimin eshpërblimeve që iu ndanë garuesvedhe fituesve të kuizit.

Më pas udhëheqësi i programiprezantoi edhe kuizin. Kuizi iDiturisë “Bajrami 2009 ,, ishte ikarakterit të përgjithshëm, ku ishintë përfshirë pyetje nga lëmi tëndryshme edhe atë nga spektrifetar, shkencor dhe sportiv.Vlerësmin profesional e bëri juria e

përbërë nga: Mr. Elez Ismaili, prof.Mahir Hasani dhe prof. ShafiOsmani. Në kuiz garonin 16 garues,prej çdo klase nga 2 nxënës.Garuesit u ndanë në 4 grupe, ndar-ja u bë me hedhjen e shortit, ashtuqë në çdo grup kishte nga 1 nxënësnga secila klasë. Kuizi kishte trirubrika: Rubrikën: “PO-JO”,rubrikën: “Pyetje-Përgjigje” dherubrikën: “A-B-C”.

Në pauzën mes rubrikave krahaspjesës poetike, të përgatitur nga mr.Elez Ismaili të cilën e recitoi nxënësiFesal Fetai, kishte edhe disa pjesëhumori të përgatitura ngahumoristi ynë i talentuar nxënësiArsim Idrizi, i cili na bëri të qeshimtë gjithëve. Ajo e cila e veçoi këtëkuiz ishte paraqitja e nxënësitXhelal Kurtishi, i cili këndoi disakëngë të vjetra shqipe të përcjellame çifteli. Kuizin e bëri edhe mëmadhështor paraqitja e Korit tëShkollës me disa ilahi dhe kaside tëzgjedhura enkas për këtë festë mad-hështore.

Fitues i kuizit të sivjetëm doliGrupi B, në përbërje të nxënësve:Fesal Fetai IV-b, Adis ismaili III-a,Abdussabur Asani II-a dhe IrfanImeri I-b.

Në fund krahas shpërblimevepër fituesit e vendit të I, II dhe III undanë dhurata për të gjithë garuesitnë shenjë mirënjohjeje për pjesë-marjen.

Muzemil Osmani IV-a

MANIFESTIMI I KURBAN BAJRAMIT DHEKUIZI I DITURISË “BAJRAMI 2009”

Më 28 nëntor të vitit 2009 merastin e festës madhështore tëKurban Bajramit në restorantin“Kale” u realizua një programsolemn nga paralelja e femrave tëMedresesë “Isa Beu “- Shkup.

Në këtë manifestim ishin prezent

stafi pedagogjik i paraleles së fem-rave, nxënëse, figura të profileve tëndryshme si dhe një numër i madhi qytetareve të Shkupit.

Ky manifestim u hap me njëashere nga nxënësja Salife Ajrullai,e cila i ndjek mësimet në vitin e IV,

ndërsa fjalën përshëndetëse e kishteprof. Resmije Xhaferi.

Kori i Nxënëseve u prezentuame ilahi, monolog si dhe poezi.

U realizua edhe një dramë nganxënëset e vitit të II dhe III, qëkishte të bëjë me Ibrahimin a.s dhebirin e tij Ismailin a.s .

Në fund programi u përmbyllme një koktej modest për të gjithë tëpranishmet .

MEDRESANTET E SHKUPIT ESHËNUAN KURBAN BAJRAMIN

9

IKRE

RETROSPEKTIVË

Paralelja Medresesë së Vajzave nëTetovë, me rastin e festës së KurbanBajramit dhe të ditëlindjes sëPejgamberit a.s. para auditorit më tëgjerë në Pallatin e Kulturës u shfaqme programet e titulluara “E gëzof-shi Bajramin” dhe “Mirë se ardhehan’ e uruar”. Manifestimet në fjalëtanimë janë bërë të karakterit tradi-cional, sepse ky ishte viti i gjashtëme radhë që për hir të Bajramit dheditëlindjes së Pejgamberit a.s. mba-het program në Pallat të Kulturës.Programet e këtij viti përmbaninpoezi, që trajtojnë problemet dheperipecitë e ditëve tona, të shkruaranga poetë të kohës. Porositë krye-sore i përcillnin “GjëmonArafati”,vargje që përmbaninporositë e haxhxhit të lamtumirës sëPejgamberit a.s. “Alkoolizma” poezie Hafiz Ali Korçës, që përmend

problemin e sëmundjes së të rinjve,të cilët janë dhënë pas kënaqësiveindividuale duke harruar ato tëfamiljes dhe të shoqërisë dhe “Mirëse ardhe Han’ e Uruar” e cila përm-bante problemet e thirrjes dhe tëmospërfilljes së vlerave fetare nëkohën e shkrimtarit, e që përkojnëedhe me kohën e sotshme.

Programet krahas recitimeve tëpoezive përmbanin edhe këndim tëilahijeve dhe kasideve, të cilat sizakonisht u përgatitën nga prof.Abas Jahja. Ilahijet e këtij programidallonin nga vitet e kaluara meprezantimin e solisteve të cilat mesolo këndimet e tyre lanë mbresa tëshkëlqyeshme në auditor. Ilahijet ukënduan në gjuhën shqipe, nëgjuhën arabe, në gjuhën angleze, nëgjuhë turke dhe veçori e sivjetmeishte ilahija në gjuhën perse.

Për përgatitjen e programeve tëkëtij viti, si zakonisht duhet falën-deruar në mënyrë të veçantëangazhimin e prof. Bahri Aliut, i cilinë mënyrë të palodhshmevazhdimisht përgatit grupin letrartë vajzave. Gjithashtu duhet falën-deruar tërë stafin pedagogjik tëParaleles në Tetovë për angazhimine tyre që programet të jenë të suk-sesshëm.

Programet i nderuan me pjesë-marrjen e tyre, Sekretari gjeneral iBFI-së, Afrim ef. Tahiri, Drejtoria eMedresesë, përfaqësuesit eParaleleve të Shtrira të Medresesënë Shkup, Gostivar dhe Shtip, për-faqësues të Muftinisë së Tetovës dhetë tjerë.

Salla e Pallatit të Kulturës nëTetovë, ishte e vogël që t’i merr tëgjithë spektatorët dhe mu për këtëshkak numri i madh ngelën nëkëmbë. Përshtypjet e përgjithshmepër programet e këtij viti janë seishin shfaqje të mrekullueshme, meporosi të caktuar. Auditori ngelishumë i kënaqur.

Me rastin e festës fetare tëKurban Bajramit nxënëset eMedresesë Isa Beu – Paralelja eshtrirë në Gostivar organizuan njëmanifestim të veçantë për këtë festëmadhështore.

Programi ishte i bujshëm meversete kur’anore, ilahije, kaside,poezi, monologe dhe dua.

Nga shkaku se në këtëvatër arsimore edukohen nxënësnga nacionalitete të ndryshme poashtu edhe programi u zbukurua

me gjuhët e tyre, gjegjësisht shqipmaqedonisht dhe turqisht.

Ajo që e bëri këtë programtë jetë edhe më solemn ishte Urimi iReisul Ulemasë së Bashkësisë FetareIslame në Maqedoni H. Sulejman ef.Rexhepi, ku besimtarëve muslimanëtë Gostivarit ua uronte festënmadhështore të Kurban Bajramit sidhe i falënderonte në mënyrë tëveçantë për kontributin e dhënë merastin e Kurban Bajramit. Nëtelegram urimin thuhej :

Telegram Urimi i Reis ul Ulema,H. Sulejman ef. Rexhepi nga Meka

I nderuar Mufti i Muftinisë së BFI-Gostivar, H. Shaqir ef Fetahu, tënderuar profesorë të Medresesë Isa Beuparaleles së vajzave në Gostivar, tënderuar nxënës, vëllezër dhe motraesselamu alejkum ve rahmetullahi veberekatuhu! Në në emër të BashkësisëFetare Islame të RM dhe në emrin timpersonal juve dhe gjithë besimtarëvemuslimanë ju qoftë me fat festa

NXËNËSET E PARALELES SË VAJZAVE NËTETOVE ORGANIZUAN KONCERTE FESTIVEME RASTIN E KURBAN BAJRAMIT DHEDITLINDJES SË PEJGAMBERIT A.S.

MANIFESTIMI I KURBAN BAJRAMIT

10

IKRE

AKTIVITETE


madhështore e Kurban Bajramit!Medreseja Isa- Beu në vazhdimësi po tregon nivelin e lartë

të prodhimit të gjeneratave të reja të teologëve dhe teologeveqë do të jenë në shërbim të Islamit dhe shoqërisë. Zhvillimindhe zgjerimin e saj e kanë bërë të mundur veprat ebesimtarëve të cilët e kanë treguar në vazhdimësi ndër shekuj.Shfrytëzoj rastin që në këtë manifestim të falënderoj të gjithëbesimtarët në Maqedoni dhe diasporë për kontributin e dhënënë mbarëvajtjen e institucioneve fetaro-arsimore të BashkësisëFetare Islame. Fakti se nga Gostivari kemi mbi 500 kurbana tëdhuruar për nevoja të Medresesë flet mjaft se bëhet fjalë përnjë popullatë me ndërgjegje të lartë islame. Allahu xh. sh. ishpërbleftë!

Urime të përzemërta dhe me fat Kurban Bajrami!

Kryetari BFI-së Reisul UlemaH. Sulejman ef. Rexhepi

Në këtë manifestim morën pjesë Sekretari gjeneral iBFI-së Afrim ef. Tahiri, Muftiu i Muftinisë së GostivaritH. Shaqir ef .Fetahu, Prof. Bahri Aliu, koordinator iParaleles së Femrave në Tetovë, Prof Shabi Sinani,koordinator i Paraleles sër Femrave në Shkup, Prof.Nasir Rexhepi, koordinator i Paraleles në Shtip,përfaqësues të komunave Gostivar dhe Vrapçisht, si dhepërfaqësues të partive politike.

Programi filloi me leximin e një ashereje nga Kur’aniFamëlartë të cilën e lexoi nxënësja Xhineta Ademi,ndërsa Udhëheqëse e këtij programi ishte nxënësjaIbadete Asani.

Pastaj vijuan ilahijet dhe kasidet e përgatitura ngaMr. Eljesa Asani, ndërsa në grupin e recitalit morënpjesë nxënëset: Milihate Fetahu, Luna Bajrami, ZulejhaZilfia, Xhevezije Kadrija, Zejnep Islami

Duanë e bënë nxënëset:Luna Bajrami, Sabiha Ametidhe Ibadete Sulai.

Për organizimin e këtij programi kontribut dha igjithë stafi arsimor, por në mënyrë të veçantë vlen tëtheksohet Adminsratorja Prof. Fatime Beshiri, Prof.Baftie Emini - Miftari, si dhe Muftinia e Gostivarit, nëveçanti referenti i kësaj muftinie Sabahudin ef. Zendeli.

Elmedina Memeti Viti IIParalelja e Femrave - Gostivar

Me rastin e ditëlindjes sëPejgamberit të fundit, Muhammedita.s. Shoqata e Nxënësve të Shkollëssë Mesme Islame “Medreseja ISABEU”, organizoi një program mod-est në përkujtim të kësaj date rev-olucionare të historisë njerëzore.Programi u mbajt më datë 25 shkurt2010 – e enjte, në sallën e shkollësme fillim nga ora 14.

Programi u hap në mënyrën mëtë mirë të mundshme me një leximtë mahnitshëm të disa ajetevekur’anore nga nxënësi JetmirZendeli, pas të cilit moderatori ikëtij programi Fesal Fetai, përshën-deti të pranishmit në emër tëShoqatës së Nxënësve, duke i falën-deruar për pjesëmarrjen dhe më pasfjala e rastit iu dha drejtorit të

shkollës prof. Ibrahim Idrizit, i ciline mes tjerash, tha disa fjalë përpersonalitetin e ndritur tëPejgamberit a.s. dhe për rëndësinëe shënimit të ditëlindjes së tij.

Pas fjalës përshëndetëse të drej-torit të shkollës, vijoi një program ipasur kulturor-artistik, përgatiturenkas për këtë rast, nga Shoqata enxënësve dhe realizuar nga Korri i

MEDRESEJA SHËNOI DITËLINDJEN EMUHAMMEDIT A.S.

Më 25 shkurt 2010 SHMI“Medreseja Isa Beu” Paralelja– eFemrave Shkup organizoi programsolemn për hir të lindjes sëMuhamedit a.s (Mevludit).

Programi u mbajt në xhaminë eIsa Beut në Shkup, pas së namazit tëikindisë me fillim në ora 15.

Madhështia e kësaj dite bëri qënjë numër madh i besimtareve mus-limane të jenë prezent në këtë xhamidhe ta përcjellin manifestimin ekësaj dite të organizuar nga SHMI“Medreseja Isa Beu” Paralelja eFemrave – Shkup

Ky program u begatua meashere, mevlud, ilahi,ligjëratë dhenë fund dua.

Programin e hapi nxënësja e vitittë katërt Selma Abdi me përshënde-tje në emër të stafit punues të

Medresesë – Paraleles sëFemrave - Shkup.

Ligjëratë në gjuhënshqipe mabjti prof.SelvijeShakiri –Dardhishta, ndërsanë atë turke nxënësja e vitittë katërt Rabija Ismailovska .

U kënduan ilahi nëgjuhën shqipe, turke, arabedhe boshnjake nga Kori iMedresesë si dhe asher emevlud, nga nxënëset emedresesë dhe mysafiret qëishin të pranishme në këtëtubim.

Duan e rastin e bëri prof.Nehale Ibrahimi.

Ashtu si vitin e kaluaredhe këtë vit nxënësve tëMedresesë për këtë ditë,SHMI “Medreseja Isa Beu”Paralelja e Femra Shkup iudhuroi karafila, si dhuratëpër hir të ditëlindjes sëMuhamedit a.s., ndërsa xhe-matit iu shpërndanë ëmbël-sira .

Pas përfundimit të mani-festimit në xhaminë e IsaBeut, nxënëset e Medresesëmorrën pjesë edhe në mani-festimin qendrorë i cili umbajt në xhaminë e SulltanMuratit të organizuar ngaBFI – në RM.

Prof. Resmije Xhaferi

11

IKRE

AKTIVITETE

Shkollës, në përgatitje të dr.Mensur Nuredinit dhe seksioni igjuhës përgatitur nga Mr. ElezIsmaili.

Ilahijet dhe kasidet zunë vendtë rëndësishëm në këtë programku u interpretuan ilahije dhekaside në gjuhën shqipe, turke,arabe dhe boshnjake, dukeshfaqur kështu pasurinë emedresesë në drejtim të diver-sitetit kulturor. Solistët që inter-pretuan ilahije ishin: BesirLimani, Jetmir Zendeli, EnsarSinani dhe Evzal Sinani.

Edhe forma tradicionale emanifestimit të ditëlindjes sëMuhammedit a.s. pasi që në pro-gram u këndua pjesë ngaMevludi në gjuhën shqipe dheatë turke. Në programin në fjalë urecituan vargje të ndryshmekushtuar Muhammedit a.s. tëcilët i recituan nxënësit FesalFetai dhe Ensar Sinani.

Programi u përmbyll me leximtë Kur’anit nga nxënësi BesirLimani kurse duanë na e bëriprof. Rexhep Jusufi.

Muhamed Jahja IV-a

PROGRAM SOLEMN ME RASTIN EDITËLINDJES SË PEJGAMBERIT A.S.

12

IKRE

AKTIVITETE


Me datë 27.02.2010, me rastin editëlindjes së Muhamedit a.snxënëset e paraleles së shtrirë tëvajzave në Tetovë në Pallatin eKulturës, para auditorit u paraqitënme punimet e tyre. Ekspozita në fjalëkishte për qëllim që të tregohet senxënëset e Medresesë nuk janë tëangazhuara vetëm për kërkimin editurisë, por që ato kanë marrë mbisupe, që të shfaqin aftësitë e tyreedhe me punime të ndryshme tradi-cionale.

Në ekspozitë kishte shumëpunime, me të cilat nxënëset ishfaqën aftësitë e tyre. Gjithashtu nëekspozitë prezantuan edhe auditori igjerë edhe mysafirë të ftuar. Fjalë erastit ju dha sekretarit tëpërgjithshëm të BFI - Afrim ef. Tahiri,drejtorit të Medresesë Ibrahim Idrizi,si dhe udhëheqësit të paraleles sëvajzave prof. Bahri Aliut, i cili i për-shëndeti të pranishmit dhe, mestjerash, për rëndësinë e ekspozitës nëfjalë, tha:

“Arti është pjesë e jetës së musli-manit, sepse Kur’ani dhe Sunnetikanë merita të veçanta për zhvillimine artit tek muslimanët, pavarësisht secilit popull i takon. Në koleksionin eMuslimit, lexojmë një hadith shumëinteresant të Pejgamberit a.s. i cilithotë: “All-llahu është i bukur dhe edo të bukurën”.

Prirja për artin e bukur është e lin-dur në njeriun, sipër çdo dhuntieIslami edhe për talentin lyp zhvillim,lyp kultivimin e talentit, mirëpo përtë njëjtën kërkon maturi. Arti nëkohën e Muhammedit a.s. zintevendin e vet. Këtë e shohim kur mus-limanët, përmes kaligrafisë; të shkru-arit e bukur të ajeteve të Kur’anit,ruajtjen e autenticitetit të shpalljesdhe më vonë përmes artit të këndim-it, muslimanët tërhoqën në fe intelek-tualë, artistë dhe autoritete të mbarëbotës. Pra kontributi i tyre nuk mundtë mohohet.”

Në lidhje me atë se çfarë shprehetpërmes punimeve prof. Bahri Aliutha :

“Në këtë kuptim nxënëset eMedresesë - Paralelja e shtrirë në

Tetovë përmes eksponateve tëekspozuara sonte shprehin shumëç-ka:

- shprehin ndërlidhjen e kulturëssë shqiptarëve të shtrirë nëpërshekuj, tregojnë se edhe shqiptarëtjanë pjesë e mozaikut shumë tëbukur musliman,

- tregojnë bindjet e tyre që i kanënë fenë Islame,

- tregojnë pastërtinë e tyreshpirtërore të cilën duan t’ua përc-jellin shoqeve dhe shokëve të tyre,

- zbulojnë talentin e tyre, dukedashur që mësuesve të vet t’u thonë,se jemi të gatshem të hapim shtigje tëreja për ardhmërinë.”

Ndërsa në fund për të vlerësuarpunën e nxënëseve u shpallën edhepunimet më të mira, të cilat përshkak të numrit të madh punimesh uvlerësuan në tre kategori:

Kategoria e parë ishin punimetebru dhe vizatime, ku vendin e parëe mori punimi nr:9 nga nxënësjaRabia Abdurahmani.

Kategoria e dytë ishin punimet nëxham ku vendin e parë e mori puni-mi nr: 85 nga nxënësja ZumeraSadiku dhe kategoria e tretë punimete qëndisura, ku vendin e parë e moripunimi nr:66 nga nxënësja RabijeSadiku. Ndërsa komisioni gjatëvlerësimit shpalli edhe punimin mëte mirë jashtë konkurimit të të trekategorive. Si punim më i mirë vlerë-sohet puna e nxënëseve të vitit II-b tëudhëhequr nga prof. Ibadete Imeri.

Pas përfundimit të hapjes sëEkspozitës në sallën e madhe tëPallatit të Kulturës u mbajt mevluditradicional “ MIRË SE ARDHEHAN’ E URUAR.”, që përmbantepjesë nga mevludi, recitime fetare sidhe ilahije nga kori i vajzave të për-gatitura në mënyrë profesionale ngaprof. Abas Jahja.

Fetije Sadiku dheEmira Xhezairi III- A

Paralelja e Vajzave – Tetovë

EKSPOZITË E ARTIZANATEVENË PALLATIN E KULTURËS – TETOVË

13

IKRE

AKTUALE

Më 26 shkurt të këtij viti në Gostivar u mbajt për tënëntin vit me radhë Manifestimi Tradicional “Mirë seerdhe, o Resulall-llah”, organizuar nga Muftinia eGostivarit, për të shënuar ditën e lindjes së Pejgamberita.s.

Programi u mbajt në sallën e madhe të sportit “Rinia”në Gostivar me fillim në ora 20. Ashtu si edhe vitet tjera,numri shumë i madh publikut prezent, që përfshintenjerëz dhe personalitete të profileve duke filluar ngaqytetarë të thjeshtë, të rinjtë e të moshuar, pastaj mësimd-hënës, hoxhallarë dhe përfaqësues të Bashkësisë Islame,përfaqësues të partive politike dhe institucioneve tëndryshme, krijoi një atmosferë të vërtetë festive.

Atë natë publiku patën rastin që të shohin njëprogram të ngjeshur kulturor-artistik, që u hap më njëashere nga Kur’ani Famëlartë, pastaj fjalën përshëndetësee mori sekretari i BFI-së, Afrim ef.Tahiri, i cili foli përvlerat dhe virtytet e Pejgamberit a.s. Gjithashtu të pran-ishmit i përshëndeti edhe Muftiu i Muftinisë sëGostivarit, Shaqir ef. Fetahu, falënderoi të gjitha ata qëndihmuan realizimin e këtij programi.

Pjesë e rëndësishme e këtij manifestimi ishinmedresantet e Paraleles së Medresesë për Vajza nëGostivar, gjegjësisht kori i tyre, që u paraqitën atë natë nëskenë për të dytin vit me radhë. Ata së bashku me korine Muftinisë së Gostivarit me zërat e atyre i dhuruan pub-likut momente të bukura derisa këndua ilahije në gjuhënshqipe, në atë turke, arabe dhe boshnjake.

Edhe këtë vit si vitet tjera nuk munguan edhemysafirët special. Këtë vit programin e begatuan meprezencën e tyre: këngëtari i mirënjohur i ilahijeve MesutKurtishi dhe artisti i popullit që erdh nga Kosova, aktorii madh Basri Lushtaku. Në fund u ndanë mirënjohje përpersonalitetet që kanë dhënë kontribut në zhvillimin ejetës fetare dhe kultivimin e vlerave islame në këto treva.

Raporton:Paralelja e Femrave - Gostivar

MEDRESANTET EGOSTIVARITKREMTUANDITËLINDJEN EPEJGAMBERIT S.A.S.

14

IKRE

AKTUALE


Në kuadër të aktiviteteve qëbëjnë nxënësit e Medresesë Isa Beu,vend të rëndësishëm zë vizita exhamive dhe xhemateve tëndryshme. Xhuma pas xhumaje del-egacione nxënësish kanë vizituarxhami të ndryshme të Muftinisë sëShkupit, me qëllim të promovimit tëMedresesë si shkollë e vetme islamenë vend, që kultivon vlera të mirë-fillta islame, që nxjerr kuadro fetar,të cilët i shërbejnë popullit, si alter-nativë të vetme për t’u shkolluar nëfrymën islame edhe po të dëshiroshtë vazhdosh drejtime të ndryshmeqë nuk kanë të bëjnë me drejtiminprofesional të hoxhës, duke sjellëshembull profilet e ndryshme profe-sionale të nxënësve që kanë mbaru-ar Medresenë, ndër të cilët kaligjërues universitar, ambasadorë,sportistë e politikanë.

Ky projekt është meritë e prof.Remzi Rexhepit, edukator nëMedrese, që morri përsipër realiz-imin e këtij projekti kaq me vlerë.

Ky aktivitet, nga njëra anë umundëson nxënësve të zbatojnë nëpraktikë aspektet teorike të ushtrim-it të detyrave të hatibit – ligjëruesit,imamit e muezinit dhe nga ana

tjetër i afron medresantët dheMedresenë më afër xhematit.

Delegacionet zakonisht për-bëheshin nga 3 nxënës, prej të cilëvenjëri hatib, tjetri imam dhe ka lexuarmukabele, ndërsa i treti ka qenëmuezin. Kështu ky projekt umundëson nxënësve të shfaqin vler-at dhe aftësitë e tyre si për të ligjëru-ar në tema të ndryshme, ndër të cilatedhe tema që flasin për vlerën dhepozitën e diturisë në islam si dherolin që Medreseja si institucion kaluajtur në kultivimin e mësimitislam, pastaj shkathtësinë e leximittë bukur të Kur’anit e ushtrimit tëdetyrës së imamit, po ashtu zërat e

bukur dhe stilet e ndryshme tëthirrjes së ezanit.

Duke filluar nga ana Dervenit ederi në anën e Karshiakës delega-cione të ndryshme kanë vizituarxhamitë e pothuaj se të gjitha fsha-trave të Shkupit e të vet qytetit, qëduke përfaqësuar në mënyrë dinji-toze Medresenë dhe veten e tyre sibartës të ardhshëm të misionitislam, kanë lënë përshtypje dhembresa pozitive tek xhemati nëpërgjithësi, që me fjalë miradije kuj-tojnë ditën kur “talebet” eMedresesë vizituan xhamitë e tyre.

Raporton: Idriz Jashari IV-AShkolla Qendrore

MEDRESANTËTNË MESIN EXHEMATIT

15

IKRE

AKTUALE

Më lejoni për fillim t’ju përshëndes me përshën-detjen e paqes, shpëtimit, sigurisë dhe bega-tive të Allahut të Madhërishëm, përshëndet-

jen Islame, Esselamu-alejkum! Gjithashtu më lejoni qëme rastin e festimit të vitit të RI 1431 të kalendarit Islamdhe shënimit të 25 vjetorit të Medresesë ISA BEU, kësajvatre të shenjtë të diturisë, që me dritën e saj udhër-rëfeu nëpër shekuj besimtarët e këtij nënqielli, të për-shëndes Kryetarin e BFI Reis-ul-Ulemanë prof.Sulejman ef. Rexhepin, Muftitë e Muftinive të BFI-së,korin diplomatik, profesorët dhe nxënësit e kësajshkolle, si edhe të gjithë juve miq e dashamirë që kenindarë kohë të jeni bashkë me ne në këtë manifestim.

Të nderuar të pranishëm, a ka kënaqësi më të madhese sot kur bashkërisht me rastin e manifestimit të vitit tëri hixhrij festojmë

prof. Ibrahim Idrizi – Drejtoredhe 25 vjetorin e këtij tempulli të shenjtë të diturisë,

të Medresesë ISA BEU, me çka dëshmojmë se së paku sigjeneratë jemi përpjekur që Islamin tonë të dashur tangrisim, ta rruajmë dhe t’i kultivojmë vlerat e tij në njëformë të rrugës institucionale, të kapshme për të gjithëdhe të pranishme në mënyrë më të mirë për njerëzit.Historikisht jemi të njohur me të gjitha peripecitë,pengesat dhe të arriturat e Fesë Islame dhe të musli-manëve në trojet e Ballkanit. Dhimbjet që i shkaktuandhe i shkaktojnë këtij trupi të shëndoshë armiqtë e tij,janë të ditura, por jemi të njoftuar edhe se si duhet tëmbrohemi dhe ta ruajmë shenjtërinë e përmbajtjes sëkulturës islame me format më të spikatura qëdomethënë se ne, do të qëndrojmë dhe do të ecim ashtusiç na mëson Kur’ani Famëlartë dhe tradita islame eMuhammedit a.s.

Medreseja Isa Beu në Shkup paraqet institucioninkryesor në fushën e edukimit dhe arsimimit të gjener-atave të reja në frymën e vlerave të diturisë islame. Kjokala e dijes dhe e shkencës qëndron në këmbët e saja qënga shekulli i XV, por me ndërprerje të punës, që kapësuar, varësisht nga rrethanat dhe ngjarjet e zhvilluaragjatë periudhave të ndryshme historike në Ballkan.Duke parë nevojën e patjetërsueshme të punës, ruajtjes

dhe mbrojtjes së ekzistencës tonë fetare dhe vlerave tëIslamit në vendin tonë, Bashkësia Islame e Maqedonisëi vuri themelet e Medresesë Isa Beu në Shkup që në vitin1981, si vazhdimësi e Medresesë së dikurshme dhe nëvitin 1984/85 filloi me procesin edukativo-arsimor, e cilapandërprerë për 25 vjet vazhdon me punën e saj deri nëditët e sodit.

Medreseja Isa Beu sot ka arritur të bëhet një vatëredukativo arsimore e shkollimit të mesëm, me rëndësitë madhe për mbarë besimtarët e besimit islam të vendittonë, por edhe të tërë regjionit në Ballkan, sepse ka bërëedhe shkollimin e gjeneratave të reja nga Shqipëria,Bullgaria, Kosova, Lugina e Preshevës, Sanxhaku etj.Kjo, njëherit tregon edhe karakterin e gjithëmbarshëmkombëtar edhe fetar që ka luajtur dhe po luan kjoMedrese në edukimin e brezave të ri, sipas normave dhestandardeve për një edukim dhe arsimim të duhur tëvetë atyre që pastaj të shërbejnë në edukimin dhe

“25 VJETORI I PUNËS SËMEDRESESË ISA BEU”

� prof. Ibrahim Idrizi – Drejtor

mbjelljen e vlerave të Islamit nëmasat e gjera të popullatës. Pra, falëfunksionimit të kësaj shkolle keminjë strukturë rrënjësisht tëndryshuar të imamëve, ligjëruesvenëpër xhami, por edhe në strukturate tjera të Bashkësisë Islame dhe mëgjerë. Ndaj Bashkësia Islame eMaqedonisë duke pasur parasyshzhvillimin e gjithëmbarshëm shken-cor-eknologjik dhe sfidat e shumtame të cilat ballafaqohet njeriu isodit, në këtë rast edhe pjesëtarët ebesimit islam, bën çmos që institu-cionet e saja edukative arsimore tëpërgatisin kuadro të cilët do të jenënë gjendje që me veprimet dhe sjell-jet e tyre ta bëjnë më të lehtë dhe mëtë kapshëm jetësimin e normave tëIslamit në të gjitha shtresat eshoqërisë.

Të nderuar të pranishëm, merastin e këtij përvjetori më lejoni tëpërmendi se edukimi dhe arsimimi ifemrës zë një vend të rëndësishëmnë këtë shkollë në fillim si nxënëseme korrespondencë e më vonë mekalimin e kohës dhe me krijimin e

kushteve, Bashkësia Islame hapidegët e kësaj Medreseje për shkol-lim të rregullt për femra në Shkup,Tetovë, Gostivar dhe atë të djemvenë Shtip me tendencë të zgjerimitedhe në qytet e tjera të Maqedonisë.Sot mund të krenohemi të gjithë nese mbi 433 vajza kanë diplomuar nëkëtë Medrese. Deri më tash në këtëshkollë të mesme janë regjistruarmbi 3530 nxënës, ndërsa kanëdiplomuar mbi 1474. Vlen të për-mendet se në këtë vit shkollor2009/2010 mësimin e vijojnë mëtepër se 600 nxënës, e numri mëmadh i tij është i gjinisë femërore.Procesi edukativo arsimor që ngafillimi ka arritur shkallë shumë tëlartë të profesionalizimit, sepse janëplotësuar dhe shtuar kapacitetedukativo arsimore me mësimd-hënës adekuatë, poashtu edhe mepërmbajtje të reja edukativo arsi-more. Në këtë rast, gjithashtu vlentë përmendet se Medreseja Isa Beunë vendin tonë është rritur dhe pozgjerohet në një organizëm të shën-doshë edukativo arsimor, e kjo tre-

gohet me interesimin dheangazhimin e pamohuar të udhëhe-qësve të Bashkësisë Islame në kryeme kryetarin e saj Reis-ul-Ulemanë,H. Sulejman ef. Rexhepin, profe-sorëve dhe mësimdhënësve të kësajshkolle dhe të popullatës, e cila nëveçanti, pa rezervë, e mbështet këtëinstitucion.

Të nderuar miq e dashamirë! Përnë fund, me rastin e këtij përvjetoriMedreseja Isa Beu shënon njëshkëndijë shpresëdhënëse se Islamimund të institucionalizohet dhe tëpërfshijë gjithsecilin që e dëshironatë. Kjo është, mbase, forma më emirë e përparimit dhe zgjerimit tëtij. Me këto hapa sendërtojmëparakushte për funksionimin e tij tëtërësishëm si sistem në vatrat tona.Por, kjo nuk duhet të jetë brengë easkujt sepse ne nuk i bëjmë dëmaskujt, por vetëm se mundohemi qëtë rrisim mirësinë ndaj njerëzve, tërrisim mirëkuptimin mes kate-gorive të ndryshme të gjinisë njerë-zore. Kjo është përgjegjësia jonë. Kyështë synimi ynë...16

IKRE

AKTUALE


Festa e vitit të ri Hixhrij 1431,nuk ishte si vitet tjera, dal-lonte nga të gjithë vitet e

mëparshme pasi ne sivjet nuk feston-im vetëm festën e vitit të rij Hixhrij megjithë multidimensionalitetin e saj, porsivjet ne festonim edhe diçka shumë tëmadhe, shënonim 25 vjetorin e rilind-jes së Medresesë Isa Beu, kësaj vatreshekullore të arsimit.

Të mërkurën, në mbrëmjene 16 dhjetorit, besimtarit e këtij nënqielli u mblodhën të gjithë në thirrjetë Bashkësisë Fetare Islame, nëhapësirat e hotelit “AlexanderPalace”, ku u mbajt manifestimi përshënimin e kësaj date historike.

Akademia në fjalë siçcekëm edhe më lartë krahas shënim-it tradicional të vitit të ri të Hixhretit,që është shumë më shumë se vetëmfestë e ndërrimit të moteve, shënonte25 vjetorin e ripërtrirjes sëMedresesë Isa Beu, këtij tempulli tëshenjtë të diturisë, me çka dëshmo-het se ky brez së paku si gjeneratëështë përpjekur që Islamin ta ngris,ta ruaj dhe të kultivojë vlerat e tij nëformë të rrugës institucionale, tëkapshme për të gjithë dhe të pran-ishme në mënyrën më të mirë përnjerëzit.

Historikisht janë të njohuratë gjitha peripecitë, pengesat dhe tëarriturat e fesë Islame në trojet eBallkanit. Historia është dëshmitaree gjithë asaj shtypje që i është ushtru-ar dhe i ushtrohet këtij trupi të shën-

doshë nga armiqtë e shumtë të tij,por sot e 25 vjet historia është bërëdëshmitare e faktit që ne dimë tambrojmë, ta ruajmë po edhe ta kul-tivojmë kulturën islame duke ruajturnë të njëjtën kohë shenjtërinë epërmbajtjes së saj me format më tëspikatura, me çka ne dëshmojmë sedo të qëndrojmë dhe do të ecimashtu siç na mëson Kur’ani dhe tra-dita e ndritur e Muhammedit .a.s.

Këtë eveniment meprezencën e tyre e nderuan person-alitete të jetës fetare dhe publike,ambasadorë të përfaqësive diplo-matike në Shkup, përfaqësues tëinstitucioneve shtetërore dhepushtetit lokal, anëtarë të ekzekutiv-it të shtetit dhe një numër boll imadh i të pranishmëve që iupërgjigjën thirrjes së BashkësisëFetare Islame dhe Kreut të saj Reis ulUlemasë H. Sulejman ef. Rexhepit.Gjithashtu me prezencën e tyrenderuan kreun e BFI-së, dyhomologët e tij nga dy shtetetshqiptare, Myftiu i Kosovës Naim ef.Tërnava dhe i deleguari i Kryetarit tëKomunitetit Musliman tëShqipërisë, Myfti Ali Hallaçi.

Akademia u hap me shfaq-jen e një dokumentari dhjetëmin-utësh të përgatitur nga AgronVojnika, të titulluar “5 shekujMedrese” që në pika të shkurtrarwfente mbi historikun pesë shekul-lor të kësaj kalaje të dijes. Në këtëdokumentar të përgatitur aq mirë,

në përcjellje të sekuencave të rrjed-hojës së procesit edukativo-arsimortë qendrës si dhe degëve për femratë Medresesë, mes tjerash u poten-cua se: Medreseja Isa Beu në Shkup,që në të kaluarën ka prezantuarinstitucionin më të lartë arsimor dhenjihej si shkollë më me famë nëRumeli, sot paraqet institucioninkryesor në fushën e edukimit dhearsimimit të gjeneratave të reja nëfrymën e vlerave dhe diturisëislame. Kjo kala e dijes dhe eshkencës qëndron në këmbët e sajaqë nga shekulli i XV, ndonëse mendërprerje të kohëpaskohshme tëpunës së saj nga faktori luftë nëBallkan. Kështu duke parë nevojën epatjetërsueshme të punës dhe ekzis-timit të Islamit dhe vlerave të tij nëvendin tonë, Bashkësia Islame eMaqedonisë aprovoi vendimin përndërtimin e Medresesë Isa Beu nëShkup, e cila në vitin shkollor1984/85 do të fillojë procesin eduka- 17

IKRE

25 VJET NGARIPËRTRIRJA ETRADITËSSHEKULLORE

18

IKRE

5


tivo-arsimor, i cili që atëherë 25 vjetme radhë pa ndërprerë vazhdonpunën e vet deri në ditët e sodit.

Tendenca për të kontribuarnë edukimin dhe mbjelljen e vleravetë gjera të Islamit në masat e gjera tëpopullatës e ka shoqëruarvazhdimisht punën e kësaj vatre,duke u paraqitur si premisa epashkruar që drejtonte kahjen eaktivitetit të këtij institucioni.Kështu si rezultat i gjithë kësaj naparaqitet edhe hapja e degës përmeshkuj në Shtip, që synon brezavetë rinj të musimanëve tëMaqedonisë lindore t’u ofrojëmundësinë e shkollimit dhearsimimit në frymën islame si dhekrijimin e kuadrove të reja që do t’ushërbejnë qëllimeve të lartë përmen-dura. Ky institucion preokupim per-manent të vetin gjatë tërë kohës sëekzistimit e ka pasur edhe çështjen eedukimit dhe arsimimit të femrësmuslimane, duke ia ofruar këtë asajnë fillim përmes mësimit me korre-spodencë e më pas me krijimin ekushteve dhe rrethanave të përshtat-shme edhe përmes degëve të veçan-ta për femra, që sot funksionojnë nëTetovë, Shkup dhe Gostivar, pasi siçna bën me dije Reisul Ulema H.Sulejman ef. Rexhepi, me fjalët e tijagjatë hapjes solemne të Paraleles sëShtrirë të Vajzave në Tetovë: “Doraqë përkund djepin arsimon dhe

kombin".Sot kjo Medrese gjithashtu kreno-

het me një numër prej 3350 nxënë-sish të regjistruar, nga të cilët kanëdiplomuar mbi 1330, përfshirë këtuedhe numrin prej 330 vajzash tëdiplumara. Numra këto, që ne vetepërfshijnë një gjeografi të gjerë mus-limane në Ballkan, e cila ngërthen:Shqipërinë, Bullgarinë, Kosovën,Luginënë e Preshevës, Sanxhakunetj. Vise të gjitha këto nga të cilat kapasur nxënës në bankat e kësajmedreseje.

Pastaj pas shfaqjes së këtij doku-mentari fjalën e rasit e mori Myftiu iKosovës Naim ef. Tërnava, i cili uroiMedresenë dhe BFI-në për këtëjubile, duke i uruar jetë të gjatë këtijinstitucioni që ka luajtur rol tërëndësishëm në edukimin islam tëbrezave.

Pas tij manifestimin e përshëndetiedhe i deleguari i Kryetarit tëKomunitetit Musliman tëShqipërisë, Myfti Ali Hallaçi, qëpërgëzoi Bashkësinë Fetare Islamedhe të gjithë muslimanët eMaqedonisë për shënimin e këtyredy datave të rëndësishme historike.

Me rastin e shënimit të festës sëvitit të rij hixhrij 1431 dhe 25 vjetoritët Medresesë, të pranishmëve iudrejtua edhe Kryetari i BashkësisëFetare Islame të R.M, Reis ul UlemaH. Sulejman ef. Rexhepi, i cili pasi

foli për rëndësinë e Hixhretit singjarje me rëndësi shumë dimen-sionale, uroi të pranishmit edhe përnjëzet e pesë vjetorin e ripërtëritjessë Medresesë Isa Beu në Shkup.“Duke u nisur nga këto baza ne për25 vite me radhë në Medresenë IsaBeu në Shkup arritëm që në këtëfrymë të shkollojmë gjenerata të rejaintelektualësh dhe imamësh.Prandaj falë besimit të palëkundurnë All-llahun Fuqiplotë dhe sakrifi-cave e angazhimeve të brezave tanë,ne po krijojmë hapësirë dhemundësi që kjo dituri të përçohetnga brezi në brez dhe sot krenohemiqë kemi mbi 1300 studentë të diplo-muar dhe mbi 600 të tjerë që shkojnëasaj rruge. Me këto që ne kemi arrit-ur, kemi të drejtë të besojmë dheshpresojmë se në dyert tona potroket një vit tjetër islam i madh dhei bardhë; vit me më shumë shpresë,mirëkuptim, dashuri, punësim dhebegati”, theksoi Haxhi SulejmanEfendi Rexhepi.

Më pas vijoi një program i begat-shëm kulturor - artistik i përgatiturnga Mr. Abas Jahja dhe Korri i SHMI“Medreseja Isa Beu”, që njëheritparaqet edhe kurorëzimin e kësajAkademie solemne të organizuar merastin e shënimit të vitit të ri hixhrij1431 dhe 25 vjetorit të ripërtrirjes sëMedresesë së Isa Beut.

Me minutat e kaluara nëshoqërim të ilahive dhe kasideve tëinterpretuara nën dirigjim të Mr.Abas Jahjas, u kompletua programi ipërgatitur për të shënuar, në veçantikëtë datë tejet të rëndësishmeislame, pra 25 vjetorin e rifillimit tëprocesit edukativo-arsimor tëMedresesë legjendare të Isa Beut.

Me falënderime ndaj All-llahutxhsh. në radhë të parë dhe më pasduke falënderuar edhe të gjithë tëpranishmit për prezencën e tyre sidhe duke uruar që ky trend ibëmave të mëdha të jetë sa më jetëg-jatë u përmbyll akademia në fjalë.

Raporton: Ensar Sinani IV-a

19

IKRE

SFIDA RINORE

Më datë 29.01.2010 Medresenë evizitoi Rektori i UniversitetitNdërkombëtar Ballkanik – Shkup,Prof. Dr. Hyner Shenxhan me njëdelegacion të tijin, që u pritën ngaDrejtori i Shkollës Prof. IbrahimIdrizi.

Qëllimi i kësaj vizite ishteprezantimi i këtij universiteti dheshqyrtimi i mundësive përbashkëpunim mes dy insititucion-

eve, gjegjësisht që nxënësit qëmbarojnë Medresenë të mund tëvazhdojnë studimet në këtë univer-sitet, kuptohet nëse ata janë përcak-tuar të vazhdojnë studimet në ndon-jë lëmi tjetër jashtë teologjisë, siçjanë shkencat filologjike, atoteknike, informatike, ekonomia,administrata publike dhe arti, qëjanë fakultetet që funksionojnë nëkuadër të Universitetit

Ndërkombëtar Balkanik këtu nëShkup. Në këtë takim u vendos qëMedresenë ta vizitonte edhe një del-egacion nga ky universitet më datë19 prill të këtij viti me qëllim tëprezantimit të UniversitetitBallkanik para maturantëve, për t’iinformuar ata lidhur me mundësitëpër studim që i ofron ky universitet,si fakultetet dhe drejtimet që mundtë studiohen në të, pastaj mënyradhe kushtet e regjistrimit dhe tëtjera. Pastaj Drejtori i shoqëroimysafirët në hapësirat e shkollës,me ç‘rast mysafirët patën rastin tënjihen më për së afërmi meMedresenë tonë dhe të shohin siklasat ku zhvillohet mësimi, mesx-hidin, internatin gjithashtu edhebibliotekën. Vlen të potencohet semysafirët u befasuan këndshëm ngagjithë ajo që panë e në veçanti ngabiblioteka e shkollës, gjegjësisht ngaliteratura që ajo ka si për nga numrii titujve po ashtu edhe nga fakti sebiblioteka ka një fond librash tëpërzgjedhur nga lëmi të ndryshme.

Kadir Miniri IV-a

Më datë 25 mars 2010 maturan-tet e Medresesë “Alaudin” tëPrishtinës së bashku me profesorëtdhe drejtorin e tyre prof. BahriSimnica, vizituan paralelet eMedresesë sonë në Shkup, Tetovëdhe Gostivar, ku u pritën solem-nisht nga profesorët dhe nxënëset eparaleleve.

Së pari vizituan paralelen eShkupit, e më pas Tetovën dhe nëfund Gostivarin, gjegjësisht para-lelet e shtrira për femra të“Medresesë Isa Beu” në këtoqytete. Si në Shkup ashtu edhe në

REKTORI I UNIVERSITETIT NDËRKOMBËTARBALLKANIK - SHKUP VIZITOI MEDRESENË

MATURANTET NGA KOSOVA VIZITUANPARALELET E MEDRESEË SONË NË SHKUP,

TETOVË DHE GOSTIVAR

20

IKRE

SFIDA RINORE


GJENERATA E PARË E MATURANTEVETË PARALELES SË VAJZAVE - SHKUP

Tetovë dhe Gostivar mysafirët upritën me gëzim dhe entuziazëm tëmadh. Para nxënëseve folën drej-torët e dy medreseve si dhedrejtuesit e paraleleve, prof. Shani

Sinani, drejtues i paraleles sëShkupit, prof. Bahri Aliu drejtues iparaleles së Tetovës dhe prof.Shaqir Fetahu, drejtues i paralelessë Gostivarit.

Për mysafiret u shtruan edhekokteje në Shkup e Tetovë, ndërsanë Gostivar mysafirët nga Kosovau pritën me një dhuratë modeste tëpërgatitur nga medresantet, tëcilën ua dorëzoi vetë Muftiu iGostivarit prof. Shaqir Fetahu.

Stacioni ku u ndalën më gjatëishte Gostivari, ku Muftinia eGostivarit kishte përgatitur njëdrekë për mysafirët, ndërsa më pasnxënëset nikoqire së bashku memysafiret e tyre shëtitën nëpërqytetin e Gostivarit, që ua përkuj-toi kohën e luftës së 1999 kur njënumër i madh i kosovarëve tëdëbuar nga shtëpitë e tyre gjetënstrehim në Gostivar dhe rrethinë.Ato mbanin mend kampin e madhtë Çegranit ku qëndruan 50 mijërefugjatë nga Kosova.

Çështja e arsimit në Ballkan, mëkonkretisht në Maqedoni parasundimit të Osmanlinjve ka qenëpothuajse e humbur. Duke ubazuar në këtë, mund të konkludo-jmë se në trojet tona medresetë sëpari herë u themeluan pas ardhjessë osmanlinjve, gjë që u bëri tëmundshme të rinjve të këtyre tro-jeve të shkojnë në këtë lloj institu-cioni e t’i përvetësojnë njohuritë epara për këtë dhe botën tjetër.Ndoshta është pak sa fakt i hidhurpër ne shqiptarët muslimanë, por edimë se në një të kaluar të afërtvendi ynë nuk është njohur e as qëështë parë një pasqyrë e barabarë-sisë ndërmjet popujve që edhe nevenjëlloj si atyre të na mundësohetshkollimi fetar nëpër institucionelegjitime. Mirëpo, edhe pse kanë

ekzistuar sisteme të ndryshmeekonomike shoqërore, prapë seprapë dëshira dhe përpjekja e flakëtqë feja islame të kaplojë këtë nën-qiell, mundësoi hapjen e MedresesëIsa Beu, për meshkuj tani më tëlocuar në fsh. Kondovë, e cila mekalimin e shumë viteve zgjeroi hor-izontin e saj me hapjen e paraleleveedhe për femra, që edhe ato tëndjekin mësimin e rregullt.

Jeta fetare islame ndriçoi shumë,rrezet e saja depërtuan dhe ngro-hën edhe më shumë me hapjen eparaleles së rregullt të vajzave nëShkup, ku në vitin 2006 kjo vatër earsimit mundësoi regjistrimin eparë të 26 nxënëseve të rregullta nëkëtë vit shkollor.

Në jetën tonë të re, mbi themelete së vjetrës legjendare, mundësoi të

shohim ripërtëritjen e këtij qytetidhe lulëzimin edhe më të madh tëIslamit me hapjen e kësaj medrese-je, ku dita ditës vetëm shtohet vull-neti, dëshira dhe interesimi përarsimimin dhe emancipimin e fem-rës muslimane.

Ky investim për diturinë njëko-hësisht është investim edhe për tëardhmen, ngase kjo medresemundëson edukimin e femrësislame dhe rezultat i punës së sajështë edhe diplomimi i gjeneratëssë parë të nxënëseve që kanëndjekur mësimin e rregullt në këtëparalele, gjeneratë kjo e cila do tëjetë e paharrueshme falë faktit qëështë hallka e parë e një zinxhiri tëgjatë që po formohet. Pra, kjo gjen-eratë do të vë edhe një gur nëkalanë e ndërtuar të dijes dhe kul-

21

IKRE

SFIDA RINORE

Vitet e bëjnë të veten. Në vitin kurshënohet jubileu i funksionimit 25vjeçar të Medresesë, arrihet edhe njënumër tjetër me rëndësi, këtë vit uarrit numri më i madh i maturantëveqë mbarojnë shkollimin në Medrese.

Gjithçka filloi në vitin shkollor1984/85, që ishte viti i parë shkollor iShkollës së Mesme Islame“Medreseja Isa Beu”, që paraqetvazhdimësi të Medresesë së famshmetë Isa Beut, që shekuj me radhë funk-siononte pranë xhamisë me po tënjëjtin emër, në qytetin e Shkupit.Fillimi i procesit edukativo-arsimornë vitin 1984, do të thoshte ringjallje enjë tradite shekullore të mësimitislamik dhe gjenerata e parë e matu-rantëve që diplomoi në vitin shkollor1987/88, paraqet fillimin e një vargugjeneratash, që do të vijnë në vitet mëpas. Maturantët e gjeneratës së parë,që e nxori kjo medrese, ishin nxënësqë patën nderin të jenë hallka e parë ekëtij zinxhiri gjeneratash, që do tëvinte duke u zgjatur dhe zgjeruar nëvitet më pas.

20 vjet pas hapjes së saj Medresejame hapjen e Paraleles së Shtrirë tëFemrave në Tetovë do të bënte njëhap gjigant përpara duke i mundë-suar edhe femrës muslimane tëMaqedonisë shkollim të rregullt nëfrymën islame, me çka do të rritejedhe numri i përgjithshëm i nxënësvetë rregullt, që d.t.th. numër më imadh maturantësh pas 4 vitesh.Kështu në vitin shkollor 2008/09,diplomoi gjenerata e parë e nxënë-seve, që patën ndjekur mësim të rreg-ullt në Paralelen e Tetovës, numri i tëcilave ishte 28.

Në rritjen e numrit të përgjithshëmtë maturantëve kontribuoi edheParalelja e Shtrirë e Djemve në Shtip,e hapur një vit pas Paraleles sëTetovës. Gjeneratën e parë të veten

kjo paralele do ta nxirrte në vitin ekaluar kur 15 nxënës mbaruan shkol-limin.

Dhe kështu arritëm deri në vitinaktual shkollor, pra 2009/2010, që dotë shënoj numër rekord të maturan-tëve deri tani, duke qenë dëshmitarë idiplomimit të 126 maturantëve, edheatë 46 maturantë nga gjenerata XXIIIe nxënësve të shkollës qendrore, 35maturante nga gjenerata III, që enxjerr Paralelja e Tetovës, 19 matu-rantë që diplomojnë në Paralelen eShtipit dhe 26 maturante të gjeneratëssë parë që mbarojnë shkollimin nëParalelen e Femrave të Shkupit.

Viti shkollor 2009/10 do të mbahetmend si viti që shënoi numër rekordmaturantësh që përfundojnë shkol-limin në këtë Medrese, por mesabëjnë të ditur parashenjat ky rekordnuk do të jetë jetëgjatë, pasi ende nëpritje të maturanteve të para ështëGostivari, gjegjësisht paralelja përfemra e hapur dy vjet më parë.

Muamer Rexhepi IV-AShkolla Qendrore

NUMËR REKORDMATURANTËSH

turës fetare islame në këtotroje.

Çdo gjë e bukur kalonshpejtë, ashtu edhe vitet kohajonë medrese kaloi si vetëti-ma, por për ne si maturante tëpara të kësaj paralelja tështrirë të Medresesë Isa Beu,këto vite do të jenë të pash-lyeshme nga memoria jonë kuruhen si “vitet e arta” të jetëvetona.

Tani më arritëm deri te aiudhëkryq i jetës, në të cilinndahen rrugët tona, erdhifundi i katër viteve të këtijshkollimi dhe shoqërimi tëpaharruar.

Ndahemi me lotë në sy,porme bindje se kemi krijuar njëbazament të fortë nëpërvetësimin e njohurivefetare, gjë që do të na mundë-sojë ndërtimin e vetëdijesislame në shoqëri kudo që tëjemi.

Xhejlane Mustafa Viti IVParalelja e Femrave – Shkup

Kjo vizitë mes tjerash umundësoi nxënëseve të nji-hen mes veti të krijojnëmiqësi të reja dhe siç thakujdestari i klasës së matu-ranteve nga Kosova nëGostivar, të shkëmbehen idedhe përvoja të ndryshme.

Mbrëmja e 25 marsit i gjetitë kënaqur si nxënëset e para-leleve të Shkupit Tetovës eGostivarit po ashtu edhematurantet nga Kosova, që tëgëzuara që patën rastin tëvizitojnë këto qytete e të nji-hen me shoqe të reja, shkëm-benin përjetimet e kësaj ditemes veti gjersa autobusi pokthehej drejt Prishtinës dukelënë pas vetes mbresa dhekujtime të bukura që do tëmbahen mend.

NNuummrrii ii GGjjeenneerraattaavvee qqëë kkaannëëddiipplloommuuaarr nnëë MMeeddrreessee

Shkolla Qendrore 23 Paralelja e Tetovës 3 Paralelja e Shtipit 2 Paralelja e Shkupit 1

NNuummrrii ii mmaattuurraannttëëvvee qqëë ddiipplloommoojjnnëënnëë vviittiinn 22000099//1100

Shkolla Qendrore 46 Paralelja e Tetovës 35 Paralelja e Shtipit 19 Paralelja e Shkupit 26 Gjithsej 126

22

IKRE

SFIDA RINORE


Rinia është pjesa më e mirë e jetëssë çdo njeriu, por është e shkurtëdhe shpejtë kalon. Vitet rinore janëëndrra dhe kujtimi më i këndshëm,që çdo njeri me kënaqësi por edheme mallëngjim i përkujton. Sot, kurunë duhet t’i shijoj të mirat e kësajmoshe, gjithçka ka ndryshuar dhenë mënyrën më mizore vriten tëgjitha ndjenjat e pastra rinore.Shpesh e pyes veten: Ku është ajokoha e prindërve tanë, kur shoqëri-mi ka qenë i sinqertë, kur të rinjtëkanë pasur vizione për jetën mëtutje, kur ata kanë qenë fuqia,ardhmëria dhe krenaria e shoqërisë?Për fat të keq, sot kur kushtet dhemundësitë janë shumë më të mira,rinia jonë po shkatërrohet duke iudhënë një jete të pakuptimtë dhe tëgabuar. Dëshiroj të kem një shkopmagjik me të cilin do t’ia ndryshojëmendjen e çdo të riu, t’ia kthej bes-imin në një ardhmëri më të mirë.Dua që çdo njëri prej nesh të jetë ivetëdijshëm se çdo gabim në jetëshumë shtrenjtë paguhet dhe ndon-jëherë do të pendohemi për vitet ehumbura, por koha nuk mund tëkthehet mbrapa. Rinia ështëardhmëria e shoqërisë tonë islame.Sa bukur thotë populli: “Puno nërini që kur të plakesh të kesh dobi!"Ky proverb ka shumë kuptim tëmadh por nëse e kuptojmë dhe ezbatojmë në praktikë. Çdo gjë qëshfrytëzohet në rini shpërblehetshumë, qoftë punë e mirë që shpër-blehet me të mira apo punë e keqeqë shpërblehet me dënim.

Gjithçka është e humbur nësenuk e shfrytëzon jetën rinore, ajoështë baza e jetës,një drejtim për tëardhmen, sepse jeta vazhdon dhe

nuk kemi vetëm rini por edhe ple-qërinë. Ne fazën rinore, të riut iduket gjithçka bardhë parasyve,mendon se gjithçka është emirë,dhe për këtë sot në shekullinXXI rininë tonë e kanë kapluarepshet, narkotizmi, amoraliteti,largimi nga urdhrat e Pejgamberittonë a.s., mos respektimi i urdhravetë All-llahut xh.sh., urdhra këto qëjanë të obligueshme dhe nektari ityre thithet që në rini. Kështu vjenderi te shkatërrimi i rinisë sonë, porduhet të mbrohemi fortë, mos tëlejojmë që shoqërinë tonë ta kaplo-jnë valët e zeza. Andaj edhe lotëduhet të na pikojnë për këtë gjendje

të rinisë sonë sepse rinia është bazae njerëzimit. Rezultati i aktivitetitnjerëzor varet nga emancipimi i rin-isë, por rinia e (sodit) është shumëlarg rolit dhe funksionit që duhet ajotë ketë në zhvillimin e njerëzimit nëpërgjithësi dhe tonin në veçanti.

Të luftojmë për një ardhmëri tëlumtur, të shpejtojmë të mos na ikinorët, ditët pa i shfrytëzuar, t’i zëmëato sa nuk është vonë, sa nuk na kakaluar rinia, sepse po të na ikë, nukmund ta kthejmë më prapa. Kurrë.Çdo gjë që kalon nuk kthehet më...

Hanka Mustafa Viti i IIParalelja e Femrave - Shkup

Rinia është vetëmnjë fragment i jetës

23

IKRE

SFIDA RINORE

Rëndësia e kohës në jetën enjeriut është më e madhe se sarëndësia e të gjitha veprimeve

të tij në këtë botë. Koha është prejbegative më të çmueshme të dhuruaranga All-llahu xh.sh. dhe ne duhet tavlerësojmë atë ne mënyre të mirë, pasiqë jeta nuk ka reprizë.. Për vlerën ekohës All-llahu xh.sh betohet edhe nëKur'an çka tregon rëndësinë e saj. All-llahu xh.sh. thotë: "Pasha kohën!Nuk ka dyshim se njeriu është nëhumbje të plotë. Përveç atyre qëbesuan, që bënë vepra të mira, që ipërmbahen të vërtetës dhe qëkëshilluan njëri-tjetrin për durim."

All-llahu xh.sh. me këtë betim tre-gon se njeriu padyshim është nëhumbje, me përjashtim të atyre qëdinë vlerën dhe rëndësinë e kohës,jetojnë duke zbatuar urdhrat e All-llahut xh.sh dhe gjithmonë veprojnëdrejtë...

Koha nuk është si gjërat tjera nëjetë të cilat konsumohen, sepse kohaqë e kemi harxhuar nuk mund tëkthehet asnjëherë, nuk mund të bli-het, nuk mund të ndryshohet dhe astë merret hua. Sa më shumë qëshfrytëzojmë kohën aq më tepër jemifitimtarë, kurse në të kundërtën jemitë humbur plotësisht. All-llahu xh.shna dha aftësi, fuqi e gjithçka që prejnesh të këtë dobi dhe të lëmë gjurmëtë mira në shoqëri, prandaj duhet t’ijemi falënderues dhe ta adhurojmëAtë vazhdimisht për të mirat që na ika dhënë.

Gjatë jetës duhet të mundoheminë maksimum të arrijmë rezultate tëcaktuara, të cilat do të jenë shkak përfutjen e njeriut në Xhennet oseXhehenem. Koha është si shpata,nëse nuk kujdesemi për të ajo na

pret.. Nëse kohën e lirë e përdorimmirë, atëherë ajo do të na mundësojënjë jetë të lumtur. Prandaj duhet t’ishfrytëzojmë të gjitha momentet nëdobinë tonë, sepse nëse nuk i shfry-tëzojmë atëherë ato do të na kthehenkundër nesh. Njerëzit gëzohen me

ditët që i kalojnë dhe nuk mendojnëqë sa më shumë kalojnë ditët aq mëshumë ato i afrohen vdekjes.. Sa tëgjata na duken minutat që i kalojmëduke falur namaz, e sa të shkurtra naduken orët kur shohim ndonjë film!Nuk duhet të harxhojmë kohën përdiçka që nuk sjell dobi. Në Kur’anthuhet: "Kur ndonjërit prej tyre ivjen vdekja, ai thotë:O zoti im, mëkthe që të bëj vepra të mira e tëkompensoj atë qe e lëshova!Kurrsesi (kthim nuk ka),e kjo ështëvetëm një fjale qe e thotë ai,e atakane para tyre një perde deri neditën kur ringjallen"...

Prandaj, të shfrytëzojmë edheminutat në ketë botë, pasi që ne përpak minuta mund të bëjmë shumëgjëra të dobishme edhe për ketë botëedhe për tjetrën, Ahiretin. Por, nëbotë ka shumë njerëz përtacë të cilëtshajnë kohën, për shkak se sipas tyrekoha paska qenë e padrejtë ndajtyre, e me ketë ata shprehin haptazihipokrizinë e tyre ndaj All-llahutxh.sh. dhe ndaj krijesave tjera nëkëtë botë..

Njeriu që ankohet dhe shanëkohen, duhet të ketë parasysh gjith-monë se koha është All-llahu xh.sh.Njeriu duhet të jetë i kujdesshëm qëtë mos ankohet gjithmonë, pasi qëasnjëri nuk është i ngarkuar aq sa ainuk mund të durojë, kurse shpërbli-mi i punës dhe suksesi është nëdorën e Zotit...

Koha është gjëja më e shtrenjtëpër të cilën duhet të kujdesesh, ndër-sa është gjëja më e lehtë që mund tahumbasësh...

Ibadete Asani I-aParalelja e Femrave - Gostivar

RËNDËSIA E KOHËSNË ISLAM

24

IKRE

SFIDA RINORE


Termi ,,kulturë” përdoret për tëtreguar një nivel të lartë krijim-tarie,një përparim në ndonjë

fushë,mënyrë të sjelljes, të veshmbathjes,etë folurit...Njerëzit që veçohen për nga këtocilësi llogaritensi tëkulturuar.Mënyrasesisillemi paraqet kod kulturor që tregon secilës kulturë i përkasim. Burimi i sjelljevetona padyshim duhet të jetë shpalljahyjnore dhe traditat pejgamberike, burimekëto të diturisë edhe të drejtës njerëzore.

Ky term ka një kuptim të gjerë e tëvlefshëm, por te populli vërehet njëmungesë e madhe e kësaj kulture,sidomos te të rinjtë.

Po si janë të rinjtë në ditën esotme? Sa prej tyre janë të sjellshëm,besnik apo me një fjalë, a e pajisinveten e tyre me virtyte të lartamorale? Nuk mund të gjesh në kohëne sotme, i riu të jetë i moralshëm apoi kulturuar. Pothuajse kanë lajthitur tëgjithë. Por, cila është arsyeja që e sollirininë tonë në këtë gjendje? Problemimë i madh apo virusi që më së tepër-mi është përhapur tek të rinjtë ështëinterneti pastaj televizioni si dheimitimi i mënyrës së të jetuarit tëperëndimit. Mendoj se këto janë fak-torët që më së shumti ndikojnë nëjetën e njeriut dhe zhdukjen e vleravemorale islame.

Çka mund të pritet nga këta të rinjtë cilët janë larguar nga ligji i Zotitdhe mendojnë se mënyra e tyre ejetesës paraqet botën e tyre “mod-erne” apo thënë ndryshe "civilizimin''e tyre? Ata nuk janë të vetëdijshëmaspak se civilizimi i vërtetë është ligjii Zotit dhe të vepruarit sipas tij.Kuptimi i drejtë i kësaj që u tha mëlartë do të parandalonte paraqitjen eshumë dukurive të dëmshme siç janë:

alkooli, duhani, droga dheamoraliteti, të cilat janë pjesë e përdit-shmërisë në shoqëri. Këtu lindinprobleme të ndryshme sociale, si t’ibesosh shokut narkoman apoalkoolistit kur vetë ai nuk i besonvetes?! Të rinjtë jetën e imagjinojnëdhe dëshirojnë ta jetojnë sikur nëfilma, por jeta nuk është e tillë, ajoduhet te jetohet në mënyrë të orga-nizuar dhe të normuar ashtu siç eparasheh Zoti xh.sh. Është e vërtetëse jemi larg, shumë larg kulturësislame, kjo vërehet edhe në mënyrënse si shprehemi, ne në vend që kurpërshëndetemi të përdorim shpre-hjen ,,Esselamu-alejkum'' (paqa dhemëshira e Allahut qoftë me ju),në për-dorim fjalët ,,tung" e ,,bye” dheshumë e shumë shprehje tjera te cilatnuk i takojnë kulturës islame. Këtokanë depërtuar thellë në jetën tonëdhe na kanë shndërruar në myshteri(blerës) torollak të kulturës së huaj.Ne nuk jemi të vetëdijshëm se kusht idomosdoshëm për të dalë fitimtarënë betejën midis kulturave ështëpërhapja e kulturës sonë të vetme,kulturës islame. Edhe pse shumicës

së muslimanëve u vjen turp të për-shëndeten me përshëndetje islame nëshoqërinë e tyre të ''civilizuar'', dukemenduar se ato janë shprehje arabeapo se janë përdorur para 14 sheku-jve, harrojnë se feja Islame, Kur’aniFamëlartë nuk janë shpallur vetëmpër popullin arab, por për të gjithëvendet dhe kohët.

Te rinjtë duhet ta formojnë vetenislamikisht, me kulturë islame, tagdhendin shpirtin e tyre meadhurim, ta përsosin moralin e tyreme virtyte të larta, të formojnë per-sonalitetin e tyre në mënyrë që tishërbejnë shoqërisë dhe mos të imito-jnë perëndimin por të mar-rin shembull dhe të pasojnë shem-bëlltyrën tonë më të lartë, tëDërguarin a.s. ngase siç na tregonqartë ajeti kur’anor: ,,Ju e kishit shem-bullin më të lartë në të Dërguarin eAll-llahut, kuptohet për atë që shpre-son ne shpërblimin e All-llahut nëbotën tjetër, për atë që atë shpresë eshoqëron duke përmendur shumëshpesh All-llahun". (El-Azhabë: 21)

Semra Ibraimi viti IVParalelja e Femrave – Shkup

KULTURAtek të rinjtë

25

IKRE

SFIDA RINORE

Jeta në këtë botë është arenë nëtë cilën fitohet bota tjetër, porsi do të fitohet kur feja

(Islami) është lënë në harresë, apondoshta në pragun e derës dhe kushkalon i bie me këmbë, pa i shkuarkujt mendja ta marrë në dorë për tëparë dritën e saj.

Nga preokupimi i tepërt për këtëbotë dhe nxitimi për të arritur diçkanë të na bën që përkujtimin e Zotitdhe zbatimin e urdhrave të tij, t’i

bëjmë si një meny ushqimore nga ecila zgjedhim vetëm atë që napëlqen. Kjo, ngase kemi harruar sëpari të përkujtojmë veten, trupi dheshpirti na janë bërë peng i së kotës.Kemi rënë në kurthat e shejtanit dhetë kësaj bote, pa e kuptuar se ashtuështë jeta, përplot sfida dhe labir-inte, në të cilat njeriu ndonjëherëhutohet se nga cila anë të shkojë,mirëpo për të gjetur rrugën e duhurduhet tepër mund.

Dikush mund të thotë se mendi-mi dhe puna e secilit është e drejtë etij, për shkak se edhe ashtu jemi kri-juar, të lirë, por jo edhe të lirë që tëjetojmë si shtazët, kuptohet, nësedëshirojmë ta arrijmë të vërtetën përtë cilën na krijoi Zoti i Madhëruar,adhurimin e Tij.

Dëshmitë që tregojnë qëllimin ekrijimit tonë janë të shumta, mirëponga hutitë e “jetës moderne” na janëverbuar sytë e shpirti dhe nukshohin gjë tjetër përpos të kotës, ecila nuk shpie askund pos në njëdëfrim të shkurtër dhe në një rezul-tat të vyshkur.

Për këtë flasin shumë ajete tëKur’anit Famëlartë ku All-llahuxh.sh. thotë: ”Ai është që krijoivdekjen dhe jetën për t’ju sprovuarse cili prej jush është më vepërmirë.Ai është Ngadhënjyesi,Mëkatfalësi”. (El-Mulk: 2)

E këtillë është jeta në këtë botë,qëllimi i së cilës është sprovë për ne,

që na nxit të shohim se cili është nëgjendje të arrijë kulminacionin nëzbulimin e të vërtetës. Rëndë ështëtë gjesh sot dikënd që përkujtonKrijuesin e botëve, të gjesh dikëndqë mendon mbi atë se çfarë duhetvepruar për të arritur kënaqësinë eTij dhe të fitojë shpërblimin që na eka premtuar, ajo që punohet sot nërelacion me atë që duhet punuardallojnë si nata me ditën. Shkak igjithë kësaj është se nuk përkujtojmëse Zoti xh.sh na krijoi dhe na përsosinë çdo pikëpamje, na përsosi dhe naveçoi mbi të gjitha krijesat, na bërimëkëmbës në tokën prej të cilës ukrijuam, njeriu është përbuzës aq imadh, sa që nuk mendon se një ditëdo të kthehet në barkun e asaj mbi tëcilën ec sot.

Me çfarë veprash vallë do tëdalim para Zotit të gjithësisë edhepse mëshira e tejkalon hidhërimin eTij, por nëse nuk jemi munduar as1%, atëherë, vetë duhet ta dijmë sekëtë gjë as që duhet ta paramendo-jmë. Prandaj, të vrapojmë që t’iparaprijmë kohës dhe mos të lejo-jmë që ajo të na arrijë e të kalojë mbine dhe të na lërë pa punuar asgjë,nga e cila do të kemi dobi, por tazëmë të sotmen pa na ikur se nuk edimë në do të na arrijë e nesërmja...jetës nuk i dihet...

Xhejlane Mustafa viti IVParalelja e Femrave – Shkup

Jeta kalondhe funditnuk i dihet

26

IKRE

SFIDA RINORE

Secili njeri ka qëllimet aposynimet e veta se çfarë dëshiron tëarrijë në jetë. Përderisa ai nuk iarrin majat e suksesit nuk do tëjetë i kënaqur, por për t’i arriturkëto maja para vetit kemi njërrugë të gjatë dhe mjaft tëmundimshme.

Rruga që na shpie drejtësuksesit, lavdisë e krenarisë ështëe mbushur me sakrifica të mëdha,lodhje, mundime, por njëkohë-sisht na dhuron edhe kënaqësikur shohim rezultatet e mira qëkemi arritur. Edhe shumë njerëzpara nesh iu nisën kësaj rruge tëgjatë, e ciladikujt i duketse nuk do tëmbarojë kurrë,sepse ka prejtyre që nuk iaaritën qëllimit,disa prej tyrengelën në mestë rrugës, disapara për-fundimit, porshumë pak prejtyre arritën derinë fund të kësajrruge. Bile kanjerëz që nukarritën ta shijo-jnë aspakkënaqësinë esuksesit e tëlavdisë.

Njerëzit qëpanë fundin ekësaj rruge apothënë më

ndryshe, që i shkuan rrugës gjernë fund janë shumë pak. Ata nashërbejnë si shëmbëlltyrë gjatërrugëtimit tonë drejt majave tesuksesit. Shembulli më i mirë përkëtë është Muhammedi a.s., qëgjatë rrugëtimit të tij për ta përha-pur të vërtetën e quajtur “Islam”,vuajti lloj - lloj maltretimi e keq-trajtimi, por asnjëherë nuk hoqidorë, sepse ishte i vendosur në atëqë e bënte. E tërë jeta e tij është njëshembull për atë se si ne duhet tëjetojmë këtë jetë dhe si duhet tëveprojmë ndaj çdo gjëje që na delpërpara. Ai shkëlqen po si hëna e

plotë ne errësirën enatës. Po ashtu edhe nëcilin do prej shokëve tëtij ne mund të marrimshembull, pasi ata janësi yje, që shkëlqejnë për-reth kësaj hëne të plotë.Për të arritur gjer nefund të kësaj rruge neduhet të kemi shumëdurim ,sepse në çdomoment mund të bal-lafaqohemi me gjëra tëpapritura. Prandaj duri-mi duhet të jetë tretmani çdo problemi dhe sfideqë do t’ia hap rrugënpunës e angazhimit, përta plotësuar tretmanindhe së bashku tëmundësojnë realizimine qëllimit final të jetëssonë.

Merjem Musliu viti IIIParalelja e Femrave -

Shkup

Pirja e duhanit është e rrezikshme dhe edëmshme. Ajo shkakton dëme temëdha në organizëm, por i paktë është

numri i duhanxhinjve, që mund ta pranojnë këtëtë vërtetë dhe ta ndërpresin konsumimin e tij.Kjo ndodh për arsye të varësisë psikologjike ndajduhanit, si dhe për shkak të refleksit të formuartë duhanxhiut.

Nëse një duhanxhi konsumon 20 cigare nëditë, ai kryen 400 lëvizje dore, andaj lërja eduhanit nuk është e lehtë për të, ngase imungojnë 400 bartje të një sendi në gojë.Shkenca bashkëkohore pirjen e duhanit ekonsideron sëmundje, që përfshin shumësimptome negative në kronicitetin e saj.

• Motivi i pirjes së duhanitPirja e duhanit nuk është vetëm shprehi e

thjeshtë, por paraqet një kompleks të tërëshprehish dhe situatash shoqërore tëduhanxhiut në jetën e përditshme.

Duhanxhinjtë zakonisht kanë këto shpre-hi:

- Shprehi që kanë të bëjnë me arsye vet-jake,

- Shprehi që kanë të bëjnë me nevojashoqërore dhe

- Shprehi që kanë të bëjnë me nevoja tëtjera.

Disa nga arsyet më të rëndësishme, psepihet duhani janë: për shkak të nervozës,relaksimit, vetmisë, dietës, për fitimin evetëbesimit, për rritjen e kënaqësisë, përzbutjen e pakënaqësisë, si një mjet kundërpagjumësisë etj.

Konsiderohet se në tymin e një cigarejegjenden rreth 70 mg thërrmija të forta dhe 23mg gaz, që ndikojnë në mënyrë shkatërruesenë rrugët e frymëmarrjes dhe traktit digjes-tiv. Nikotina është elementi më i njohur tok-sik i cigares. Ajo depërton në gjak dhepërhapet pothuaj në të gjitha stacionet eorganizmit, duke u grumbulluar në mënyrëselektive në organet me rëndësi jetike: në tru,në mushkëri dhe në gjëndra gjenitale. Duke

pirë 20 cigare në ditë, njeriu fut në trup1 gram të katranit të

RRUGA QË SHPIE KAHLAVDIA ASNJËHERËS’ KA QENË E SHTRUARME LULE

SFIDA RINORE

cigares, i cili kryesisht mbetet nëmushkëri.

• Pasojat e pirjes së duhanitpër shëndetin

Pirja e duhanit është shkaktarikryesor dhe i veçantë i sëmundjeve tëshumta. Duhanxhinjtë i ekspozohendy herë më shumë se sa ato, që nukpinë duhan, rrezikut nga sëmundjafatale e zemrës, dhjetë herë mëshumë rrezikut nga tumori nëmushkëri, disa herë nga rreziku itumorit në fyt, pankreas e veshkë.

Kur prindërit pinë duhan, fëmijëte porsalindur kanë peshë më tëvogël, shpesh me infeksione tëorganeve të frymëmarrjes, me funk-sionim të dobët të mushkërive, memë tepër infeksione kronike të veshitdhe me shumë mundësi për t’u bërëduhanxhinj më vonë.

• Pirja e duhanit dhe shënde-ti i femrës

Femra që pi duhan duket më evjetër se që është mosha e saj evërtetë, rrudhat në fytyrë paraqitenherët e fytyra merr ngjyrën me nuan-ca të tokës dhe atë të verdhë.Dhëmbët dhe thonjtë shpesh harxho-hen dhe zverdhen. Shpesh bëhet ner-voze dhe inatoset e zemërohet paarsye. Era e cigares qendihet ngagoja e

femrës e bën atë jo tërheqëse.Mundësitë më të mëdha që t’i

kthehet shëndeti dhe ta zbukurojëatë rinia e saj janë shumë më tëmëdha në vitet e para të pirjes sëduhanit, por shpesh këto mundësianashkalohen. Me rritjen e stazhit tëpirjes së duhanit, rritet edhe numri icigareve të pira, kështu që mundësiae ndërprerjes është më e vështirë porështë e mundshme.

Pirja e duhanit është e dëmshmejo vetëm për nënën, e cila i jep gji fos-hnjës, por një qind herë është më edëmshme për foshnjën e saj.

• Pirja e duhanit dhe shënde-ti i meshkujve

Qeliza gjinore, spermatozoidi imashkullit, i jep embrionit tëardhshëm gjysmën e informacionevepsikologjike, anatomike dhefiziologjike. Pirja e duhanit nuk ështëvetëm rrugë për vetëvrasje të ngadal-shme por edhe për lindje defektive tëfëmijëve.

Gjithashtu edhe ndikimi i duhanitnë sistemin nervor qendoror ështëshumë i madh. Te meshkujt me për-vojë të gjatë të pirjes së duhanitmund të lindin tumore të ndryshmemalinje.

• Parandalimi i pirjes së duhanitMasat që duhet marrë për

pengimin e pirjes së duhanitjanë:

1. Ndryshimi i sjelljeve tëduhanxhinjve dhe mbështetja ejoduhanpirësve.

2. Ndryshimi i pikëpamjeve ndajpirjes së duhanit, duke rrënjosurbindjen ndaj pirjes së duhanit sishprehi e dëmshme dhe e rrezik-shme e jo si një shprehi e domos-doshme.

3. Ndryshimi i përbërjes së duhan-it.

4. Ndryshimi i mendimit përmospirjen e duhanit si normë edetyruar e sjelljes në shoqëri.

Për të qenë efikase lufta kundërpirjes së duhanit duhet që tëinkuadrohet tërë shoqëria në këtëaktivitet të madh. Duhet që nëmënyrë aktive të punohet nëpërshkolla me më të rinjtë tek të cilëtpirja e duhanit nuk është bërë shpre-hi shkatërruese.

"Suksesi më i madh në luftënkundër pirjes së duhanit ështëndryshimi i sjelljeve vetjake".

Lulzim Selami III-B

DUHANIDHE PASOJAT E TIJ

28

IKRE

SFIDA RINORE


Në dekadën e fundit sikur kohalëviz me një dinamikë shumë tëshpejtë, ky ndoshta është edheshkaku që e mira dhe e keqja kanëdalë në shesh më qartë se kurdoherë.Si çdo moshatare e imja, gjithashtuedhe unë çdoherë e parafytyroj qejeta ime të rrjedhë në mënyrën më tëmirë që ekziston, ndoshta kjo do tëishte rruga më e drejtë që të gjithënjerëzimin do ta shpiente në thesarinmë të madh që ka ekzistuar në tëgjitha kohërat, por realitetiështë shumë i egër në kra-hasim me këto fjalë tëbuta që sado pak nazbusin zemrat tona tëfreskëta.

Jemi të krijuar nëkëtë botë që të puno-jmë punë të mira, jemitë urdhëruar t’i zbato-jmë fjalët e All-llahutxh.sh me plot bindje së kavetëm një Zot dhe se vetëmfjalë e tij formula e shpëtimit .

Një gabim të vogël që e bënkushton shumë shtrenjtë andaj julus, o besimtarë muslimanë mos julargoni All-llahut xh.sh mos ju afroniharamit, mos e gëzoni shejtanin emallkuar.

Njerëzia e sotme nuk mendon përbotën tjetër, nuk mendon fare se dotë vdesë një ditë dhe se do të ringjal-let përsëri, njerëzia e sotme e men-don vetëm haramin pa e ditur se kahështë duke shkuar, mendon se njëpunë ose një vepër që është e ndalu-ar nga ana e All-llahut xh.sh do tëjetë mirë për të, po për fat të keqështë duke gabuar shumë pa mos e

vërejtur fare.Ky është realiteti i hidhur, ne jemi

dëshmitarë të shumë gjërave, të cilati shohim çdo ditë përmes ekranevetelevizive, bile kohëve të funditmund të themi që edhe në përdit-shmëri i hasim këto probleme.

Problemi më i madh është sedroga si lëndë narkotike përhapet

me përmasa të mëdha, kalon çdokufi dhe më e keqja është se përfshintë gjitha moshat. Ky është virusi i cilidepërton në çdo vend dhe ne çdopopullatë. Për fat të keq edhe popul-li jonë e sidomos rinia kanë filluarme të madhe të infektohen me këtëvirus, shërimi i të cilit është vdekja.Kënaqësia që ndjehet në fillim tëmarrjes së drogës, shpërblehet mevdekjen e hidhur.

Kjo është shkalla që e shpien jovetëm rininë por edhe një popull të

tërë në një humnerë pa rrugëdalje.Kjo është një rini që mendjen e kalarg asaj që duhet dhe nuk mendojnëse çka i pret në botën e ardhshme kus’do të mund ta durojnë dënimin, qëpër fat të keq do të jetë shpërblimi qëdo ta meritojnë për këto vepra tëndyta.

Këto punë të ndyta janë ato tëcilat na brengosin por prapë seprapë duhet të jemi optimist se edhe

kësaj do t'i vijë fundi dhe se jetarrjedh si një lumë gjarpëror e

ne notojmë mbi sipërfaqen etij, ndoshta ndonjë herë

zhytemi në thellësinë e tijpa mos e kuptuar fare.

Andaj unë si nxënësee një shkolle të mesmefetare desha t’u apeloj tëgjithë moshatarëve të mi

që të largohen nga tëgjitha të këqijat që na

rrethojnë dhe të marrimmësim një herë e përgjith-

monë dhe t’i themi Jo! të keqes,ta kujtojmë botën që na pret, t'i kuj-tojmë dy dyert e hapura që napresin: njëra e shëmtuar që s'domund ta durojmë zjarrin që gjendetprapa saj dhe tjetra që do mundemitë jetojmë edhe një botë të zbukuru-ar me mrekullitë e All-llahut xh.sh.Andaj, o besimtarë muslimanë,punët e mira dhe veprat që na faliAllahu xh.sh i kemi në duart tona,mos gaboni t'i lëshoni prej dore sedo të humbni me të vërtetë, do tëhumbni çdo gjë që e keni dhe do tëjetoni një jetë përplot errësirë...

Sumejje Nuredini I-bParalelja e Vajzave - Gostivar

T’ i themi JOtë keqes!!!

29

IKRE

Zoti çdo Pejgamberi i ka dhënëmrekulli që i përshtatejkohës dhe njerëzve ku ai ka

jetuar. Kështu Musait a.s. ia patdhënë shkopin, i cili kthehej nëgjarpër, pasi në atë kohë ishte epërhapur magjia. Isait a.s. ia patdhënë mundësinë që të shërojë tësëmurit dhe të ngjallë të vdekurit,pasi në atë kohë ishte e përhapurmjekësia. Kurse Muhammedit a.s. iadha mrekullinë më të madhe,Kur’anin Famëlartë. Me këtë libërAll-llahu xh.sh. i sfidon jobesimtarëtqysh nga koha e Pejgamberit a.s.dhe deri më sot që të shkruajnë njëtë tillë: “Thuaj: Edhe sikur tëbashkoheshin njerëzit dhe xhinëtpër të sjellë një Kur’an të tillë, atanuk do të mund të bënin si ky, sado që të ndihmonin njëri – tjetrin.”(El-Isra: 88).

Mrekullia e Kur’anit mund tëpërmblidhet në pesë aspekte apodimensione, të ndryshme njëra ngatjetra. Ky diversitet dimensioneshsiguron përshtatje me rrethanat endryshme të kohës dhe me lloj-llojshmërinë e mentalitetit tënjerëzve. Nga këto aspekte tëmrekullisë së Kur’anit veçojmë:

Mrekullia oratorike dhe stili ilartë me të cilin është shkruar -Mënyra e të shkruarit në Kur’an

ndryshon nga çdo lloj libri tjetër ishkruar në gjuhën arabe. Sapo tëdëgjosh një pjesë nga Kur’ani edhenëse nuk e ke dëgjuar më parë, edallon menjëherë që është Kur’an.

Mrekullia përshkruese - Nëfaqet e Kur’anit Zoti bën njëpërshkrim të ndodhive, aq thuktëdhe bukur sa që të jep përshtypjesikur të jesh duke e parë me sy atë,për të cilën flitet...

Mrekullitë shkencore - All-llahuxh.sh. për këtë, në Kur’an thotë: “Neatyre së shpejti do t’ua tregojmëargumentet Tona në horizontet dheveten e tyre. Atëherë atyre do t’ubëhet plotësisht e qartë se Kur’aniështë i vërtetë. A nuk mjafton qëKrijuesi yt në gjithçka ështëdëshmitarë.” (Fussilet: 53)

Këtë të vërtetë e argumentojnë tëarriturat e ndryshme shkencore.Shembull kemi zbulimet rreth asajse si ka qenë toka dhe qielli.Shkencëtarët kanë zbuluar kohët efundit se toka dhe qielli në fillim tëkrijimit të tyre kanë qenë tëbashkuara, e më pas u ndanë, gjë,që All-llahu xh.sh na ka treguar nëKur’an qysh para 1400 viteve kurthotë: “A nuk e dinë ata, të cilët nukbesuan se qiejt dhe toka ishin tëngjitura, e Ne i ndamë ato të dyjadhe ujin e bëmë bazë të jetës së çdo

sendi; a nuk besojnë?” (El-Enbija:30)

Mrekullia e numrave – NëKur’an janë numëruar fjalët qëtregojnë fatkeqësi dhe janë gjetur114 të tilla, gjithashtu fjala durimpërmendet 114 herë. Fjala burrëpërmendet 24 herë, po aq herëpërmendet edhe fjala grua. Fjalamuaj përmendet 12 herë e fjala ditëpërmendet 365 herë. Iblisipërmendet 11 herë ndërsa edhembrojtja nga shejtani (Iblisi) qëpërmenden 11 herë. Fjala zekatpërdoret 32 herë po aq sa edhe fjalabereqet. Fjala mendje përmendet 49herë, edhe fjala dritë 49 herë. Fjaladet përmendet 32 herë, kurse fjalatokë 17 herë, nëse i ndajmë nëpërqindje do të kemi 71% ujë dhe 29% tokë. Kjo përqindje është realitetpasi 71% e globit mbulohet nga uji,ndërsa 29% është tokë.

Mrekullia reformuese –Mrekullia më e madhe e Kur’anitështë se nga njerëz të humbur dhe tëpërçarë në luftëra në mes njëri –tjetrit, njerëz si të cilët nuk kishtedëgjuar kush më parë, kur u kapënpas Kur’anit dhe i zbatuan porositëe tij, bëri udhëheqës të njerëzimit tëçdo sferë të aktivitetit njerëzor...

Arsim Idrizi II-bShkolla Qendrore

KUR’ANI - MREKULLI

30

IKRE

KUR'ANI

Kur’ani fisnik, është Fjala eAll-llahut, të cilin përmesShpirtit Besnik (Xhibrilit a.s)

ia shpalli Muhammedit a.s. më tëzgjedhurit nga të gjithë dërguarit.Ky Kur’an është mirësia më emadhe e All-llahut, me leximin e tëcilit i bëjmë ibadet (adhurim) Atij.

Për Kur’anin mund të thuhet seështë kushtetuta e përsosur dheideale, dispozitat e tij shumë lehtëmund të praktikohen në çdo kohëdhe vend, është libër i cili kapërmbledhur të gjitha mirësitë ekësaj bote dhe botës sëamshueshme, Ahiretit.

Pasi që është i zbritur nga Zoti iMadhërishëm, saktësia e tij është egarantuar, andaj edhe është iruajtur i kthjelltë si burim origjinal,autenticitetin e të cilit e ka marrë nëmbrojte vetë Zoti i Plotfuqishëm .

Nuk është habi , duke umbështetur në vlerën e madhe tëkëtij Libri të shenjtë , kur Zoti iMadhërishëm e vlerëson për ibadetedhe vetë leximin e tij, edhe kurlexohet nga ai i cili nuk e kuptondomethënien e tij, e të mos flasimpër vlerën e tij si ibadet kur lexuesie kupton edhe domethënien e tijdhe e orienton jetën sipasudhëzimeve të tij.

Kur’ani i madhërishëm dheSunneti i Pejgamberit a.s. janëpërplot me citate që flasin mbivlerën e leximit të Kur’anit dheveprimit sipas tij. Për vlerën eleximit të Kur’anit All-llahu xh.sh.thotë:

“Ti lexo atë që po të shpalletnga libri (Kur’ani), fal namazin,vërtet namazi largon nga tëshëmtuarat dhe të irituarat, epërmendja e All-llahut është më emadhja (e adhurimeve); All-llahue di ç’punoni ju”. (El-Ankebut: 45).

All-llahu i madhëruar e

urdhëron të Dërguarin e Tij, që tëlexojë Kur’an dhe ky urdhërpërfshinë edhe ummetin e tij: “DheKur’anin lexoje me vëmendje!”(El-Muzzemmil: 4)

Ja disa hadithe të Pejgamberit a.s.që tregojnë për vlerën e leximit tëKur’anit:

Transmetohet nga Enesi r.a. sePejgamberi a.s. ka thënë: “All-llahu i kadisa njerëz shumë të afërt. Thanë: Kushjanë ata, o i Dërguari i All-llahut! Tha:Të afërmit e Kur’anit janë të afërmit eAll-llahut dhe të veçantit e Tij.”(Transmeton Nesaiu)

Qëllimi i të afërmve të Kur’anit(ehlul - Kur’an) janë hafizat eKur’anit, ata që vazhdimisht elexojnë dhe i praktikojnë parimet etija. Ata janë evliatë e All-llahutxh.sh. dhe njerëzit e veçantë të Tij.

Transmetohet nga Othman ibënAffani r.a. se Pejgamberi a.s. ka thënë:“Më i miri prej jush është Ai që emëson Kur’anin dhe ua mëson tëtjerëve.” (Tansmeton Buhariu)

Transmetohet nga Abdullah ibënAmër ibën Asë r.a. nga Pejgamberia.s.se ka thënë: “I thuhet të afërmit tëKur’anit (në Ahiret): Lexoje Kur’anindhe ngritu lartë duke e recituar ashtusiç e recitoje në dunja se vendbanimi ytdo të jetë aty ku do ta përfundosh ajetine fundit.” (Transmeton Ebu Davudi)

Këto ishin disa ajete dhe haditheqë tregojnë vlerën e madhe tëleximit, mësimit dhe recitimit tëKur’anit.

Gjenerata e artë e muslimanëvetë motivuar nga ajetet kur’anoredhe praktika profetike bënin garanë mes veti se kush prej tyre do tëlexojë më tepër Kur’an, kishte ngamesi i tyre që brenda natës dheditës arrinte të lexojë tetë herëKur’anin .Mirëpo një lexim të tillëpa mos e analizuar, nuk do tapëlqejë nëna e besimtarëve, Aisheja

r.a. e cila do të përgjigjet: “Kaindivid që e lexojnë dy tre herëbrenda një nate Kur’anin? E lexojnëatë apo jo? Ngriheshim bashkë mePejgamberin a.s. kur plotësohejhëna (natën e pesëmbëdhjetë), ePejgamberi e lexonte kaptinën El-Bekare, Ali Imran, En-Nisa, dhenuk kalonte ajet ku kishteparalajmërime, e të mos bënte lutje,e të kishte ajet ku përmendej frika emos të lutej dhe të kërkontembrojtje”.

Një traditë e tillë e leximit tëKur’anit është kultivuar edhe nëshoqërinë tonë. Nga gjiri i këtijpopulli kanë dalë shumë hafizë dhehafize të Kur’anit, gjë që flet përmrekullinë e këtij libri, të cilin emësojmë edhe ne muslimanëtshqiptarë edhe pse nuk e kuptojmëdomethënien e tij. Një realitet tëtillë do ta dëshmojnë edhe shumëhulumtues të huaj të cilët do të vijnënë konstatim se libri më ifrekuentuar, gjegjësisht më i lexuarnë botë është Kur’ani Fisnik.

Fjalët që mund të thuhen në këtëdrejtim janë të shumta, pormendojmë se kjo mjafton, për tënxitur secilin musliman, që tëkujdeset për mësim-leximin eKur’anit, pastaj leximin e tij pandërprerë dhe memorizimin e tij saka mundësi. Këtu është shpëtimiynë, përparimi dhe bereqeti.

All-llahu na bëftë prej atyre qëkurrë nuk ndahen prej Kur’anit, elexojnë dhe mendojnë rreth asaj qëe lexojnë, dhe në fund veprojnësipas asaj që i porosit ky Kur’an.Lusim Zotin që të jemi prej atyre qëmarrim pjesë nga kjo mirësi emadhe e mos të na privojë ngaleximi dhe mësimi i Kur’anit!

Habibe Nesimi IV-bParalelja e Femrave – Tetovë

VLERA E LEXIMIT TËKUR’ANIT FISNIK


NJOHURI FETARE

Jemi dëshmitarë të dukurisë, jovetëm në trojet tona shqiptare, pornë mbarë botën islame në

përgjithësi, të paraqitjes dhe përpjekjevepër të përvetësuar të mirat e Islamit ngaqarqe të ndryshme të cilat tentojnë nëkontinuitet që veten e tyre ta cilësojnë si“grupi i vetëm i shpëtuar” nga lajthitjadhe “i privilegjuar” nga Zoti, për të cilin(grup) ka folur vetë i Dërguari i ynëMuhammedi s.a.v.s.

Bota arabe në veçanti, por edhe ajoislame në përgjithësi, është dukekaluar nëpër një gjendje tmerrësishtkonfuze, të shkaktuar pikërisht ngaky grup i “shpëtuar”, i cili nëpohimet dhe veprimet e tyre thirretnë emër të Islamit dhe etiketon tëtjerët, thënë ndryshe ua mohonIslamin të tjerëve dhe i “përgëzojnë”me Xhehennem të gjithë ata të cilëtnuk pasojnë fraksionin e tyre.

Një vetëdije e tillë, e cila më herëtka qenë e pa njohur në trojet tonashqiptare-islame, për fat të keq ka fil-luar të importohet para 15 vjetëve,kur edhe filluan ndryshimet politikenë Ballkan, gjegjësisht pas rënies sësistemit totalitar komunist-ateist. Kygrup dhe të tjerë të ngjashëm me tënuk u përqendruan në vlerat e mirë-fillta fetare, por me të zbarkuar nëviset tona, filluan me etiketime ndajpraktikës sonë fetare qindra vjeçare,duke i përvetësuar vlerat e Islamitvetëm për veten e tyre dhe filluan tëmohonin të drejtën për Xhennet përtë gjithë ata të cilët s’e kanë ndjekurdhe nuk e ndjekin orientimin e tyre.Ata filluan t’i fyejnë dijetarët tanëeminentë muslimanë shqiptarë, siçjanë, fjala bie Hafiz Ismet Dibra,Hafiz Ibrahim Dalliu, Haxhi Sherif

Ahmeti etj. duke shpikur ide të reja,të frymëzuar nga të ashtuquajturit“shejhë” arabë konservativ dhe dukegrumbulluar njerëz jo të arsimuarmirë, për t`i shndërruar në lëvizje tëre fetare.

Në këtë shkrim timin modest, nëpërgjithësi do të përpiqem të bëjë njëvështrim se kush është muslimanisot, si e pasqyrojmë ne vetveten sotpërmes këtij grupi? Dilemat qëlindin: jemi modernë, pasues tëSunetit, të të parëve tanë apo të vetëKur’anit Fisnik?

Përpjekja imja modeste, përkatë-sisht ky shkrim, assesi nuk mëton tëjetë përgjithësues, përkundrazi, mjafti matur dhe i kufizuar. Përmes tijvetëm mundohem që lexuesit t’i japëmundësinë që vetë ai ta vlerësojëkëtë shkrim, i cili, po e theksoj: urojdhe dëshiroj të mos jetë ashtu siç e

pasqyroj unë këtu!Shikojeni se si e konsiderojnë

veten disa dhe si e këshillojnë njëri-tjetrin në “emër të Islamit”!

1. Ti je në rrugë të drejtë, ipagabueshëm, nuk ke rival. Çdokush që është kundër teje – është nëhumbje edhe nëse ka virtytet enjerëzve të mirë, qofshin këto edhevirtyte të profetëve, si të Musait,Nuhit, Isait apo të Muhammedits.a.v.s. Edhe nëse shumica e ulemavete mëdhenj kanë ide dhe qëndrime tëndryshme nga ti edhe ata janë nëhumbje, sepse nuk janë në pajtim meidetë tona;

2. Ti je banor i Xhennetit,ndërsa të tjerët që nuk janë në grupme ty nuk mund të hyjnë neXhennet. Muslimanët jashtë med-h’hebit tënd llogariten jomyslimanëdhe politeistë, qofshin edhe prej

A ËSHTË KY ISLAMI IVËRTETË APO PËRPJEKEPËR SHTREMBËRIMIN E TIJ?

31

IKRE

32

IKRE

NJOHURI FETARE


atyre që All-llahu u dha begati.3. Përbuzi dhe mbaj armiqësi me

secilin që kundërshton idetë tua.Fyeje atë, mallkoje në çdo formëqoftë ai edhe në rrugë të drejtë.

4. Beso se Allahu ka nevoja krije-sash; Ai ulet! Ai qesh! Ai gëzohet! Aihidhërohet! Ai ka duar! Ai ka sy! Aika këmbë! Në rregull! Por, nëse diku-jt i shkon ndërmend të kundërshtojëkëtë apo të bëjë ndonjë interpretimqoftë edhe të lejuar në atë që u thamë lartë, atëherë vaj halli për të, tëkëtillin e pret ndëshkimi i Zotit nëahiret!

5. Kujdes! Mos mendo të vizitoshvarrin e Muhammedit s.a.v.s., këtijnjeriu të ndershëm dhe të pastër.Ruaju paganizmit dhe besëtytnive!Kujdes! Prindërit e të Derguarits.a.v.s. janë banorë të Zjarrit! Mosmendo ndryshe? Ruaju mendimevetë mira për familjen e të Dashurittonë a.s. dhe mos e merr për shem-bull Imam Aliun r.a., sepse mund tëjetë rrezik që të orientohesh kah shi-izmi? Pra, kujdes, vëlla!

6. Bëhu prej atyre që mohojnë kat-egorikisht të katër shkollat juridikeislame. Mos prano doktrina të askujt,përveç te atyre që janë në përputhjeme ideologjinë tënde. Beso se katërshkollat juridike ishin ato të cilatndanë Umetin tonë, sepse u bënë robtë dinarit, nuk gjykuan me Sunetin eResulull llahit a.s., ndaj pikërisht përkëtë edhe nuk kemi nevojë tëndjekim shembullin e tyre;

7. Beso fuqishëm se mjekra e gjatëdhe e shkurtër është prej kushteve tëIslamit dhe njëherit element kyç përt’u llogaritur musliman i vërtetë,varësisht kërkesave politike dhe ide-ologjike te hoxhallarëve me“renome” të cilat e minimizojnërëndësinë e mjekrës;

8. Çdo manifestim apo traditë siçjanë dasma, netët e mira, mevludi,festat kombëtare: 28 nëntori, 24marsi, 17 shkurti etj. – kundërshtoinë mënyrë të rreptë, sepse kështu ti embron “dinin”. Çdo imam, pa për-

jashtim, i cili merr pjesë në të tillamanifestime, t’i luftoje me mjete“paqësore”! Akuzoi se ata janë fasikë(nënvlerësues dhe nënçmues të vler-ave fetare), xhahila (injorantë) dhe tëpaturpshëm. Ti tërhiqu nga shoqëriadhe bashkësia pa ndonjë problem, nëmënyrë që kështu të jesh në qendërtë vëmendjes si mbrojtës i “dinit”;

9. Luftoje misticizmin me përpjek-jet tua të vazhdueshme dhe mosprano asnjë argument, qoftë edhenëse është nga i preferuari juaj!Delego misionar nëpër vendet islamepër të luftuar gjithçka që është nekundërshtim me parimet tua! Rrënojitraditat e popujve jo-arabë edhe nëseato nuk janë në kundërshtim meSheriatin!;

10. Nëse përmenden dijetarët siImam Ebu Hanife, Imam Gazaliu,Dr. Buti dhe qindra dijetarë të tjerë tëshkencave të ndryshme, si dhe luftë-tarët musliman eminentë siç ishtep.sh. Salahudin Ejubi që ndihmuandhe kontribuan në përhapjen eIslamit, atëherë thuaj: Me siguri seata kishin qëllime të caktuara poli-tike dhe nuk e kishin për dertIslamin!…

11. Kudo që gjendemi, në çdoshoqëri duhet të japim maksimuminqë asaj shoqërie t’i ofrojmë një med-h’heb të ri, një formë të re të faljes sënamazit, t’i fyejmë dijetarët emëparshëm. Të mos i respektojmëinstitucionet qofshin ato fetare aposhtetërore. Nuk i respektojmë poli-tikat e shtetit dhe aleatët e tyre. Nuki konsiderojmë për njerëz jomusli-manët dhe nuk pranojmë asnjë tëdrejtë për ta;

12. Assesi të mos të harrohet edhekjo: Femra e cila bart mbulesën ështëmotra jote, ndërsa ajo pa mbuleseështë “lavire”! Vëllai yt është ai qëfalet dhe ai duhet të martohet me një“motër” me mbulesë. Gjithnjë kurflasim për femrën, atë e llogarisimkrijesë të izoluar dhe me jetesë nënregjimin e rreptë të bashkëshortit,tërë kjo “në emër të sunnetit”!

Pra, muslimani i sotëm është ikëtillë dhe ka para vetes edhe disaobligime dhe porosi:

-Mos u fal me atë që nuk është mety, pa marr parasysh a është i devot-shëm apo jo, i ditur apo injorant. Mosu fal pas atij që nuk ka mjekër apoështë mistik, apo nuk është në lëviz-jen tënde. Mos u beso, pa marrëparasysh se ata e besojnë Kur’anin, tëDërguarin dhe janë të drejtuar kahenjëjta kible-Qabeja!

- Mos hy në secilën xhami, kujdes!Xhamitë e atyre që nuk janë të njëmendimi me ty llogariti si kisha aposinagoga.

- Ai që nuk është në një medh’hebme ty, urreje, nënçmoje, sepse nukështë i pastër si ti. Ai është injorant.

-Thuaj: Ne jemi të Islamit dhe aiështë yni dhe për ne. Ai që ështëkundër nesh është kundër Islamitdhe kundër nesh. Ata janë banorë tëZjarrit.

Konkluzion:

Në këto pak pika që përmenda mësipër, sot janë të përqendruar dhekufizuar mësimet islame të grupit tëlartpërmendur. Në këto qëndrimethërrasin disa lëvizje të ashtuquajtu-ra “islame”.

Kështu e shoh gjendjen nëshoqëritë islame dhe për fat të keqedhe tendencat që mentaliteti i tillë tëfut rrënjë edhe në hapësirën tonëmbarëshqiptare… Ky është sotpërkushtimi, bindja dhe vëmendja edisave që veprojnë edhe në mesintonë. Nuk di nëse harrova apo shto-va ndonjë te vërtetë apo të pavërtetë.Ky është realiteti, mjerisht! Ky, pra,është Islami që po e pretendojnë dhepredikojnë dhe për këtë po na e ka“lakmi” bota jomyslimane, kuptohetgjithnjë sipas perceptimeve të tyre.

Për fat të keq, ky është“Islami” që “grupet e shpëtuara” poua ofrojnë të tjerëve!

Fesal Fetai IV-B

33

IKRE

NJOHURI FETARE

Njeriu është krijesë e zgjed-hur, i cili gëzon një pozitëtë lartë në këtë botë. Është

i stolisur me tru dhe aftësi për tëmenduar, që e dallon prej të gjithakrijesave të tjera. Pozitën e tij evërteton ajeti kur’anor ku All-llahu xh.sh. thotë: ”Unë po e sjellnë tokë mëkëmbësin tim”. Nga kyajet kuptohet qartë, pozita e lartë enjeriut që All-llahu xh.sh. e quanzëvendës të Tij.

Qëllimin e ardhjes tonë në këtëbotë All-llahu xh.sh. e ka treguarshumë qartë në Kur’anin Famëlartëku thotë:”Unë i krijova xhinët dhenjerëzit vetëm për të më njohur dheadhuruar”. Pra nga ajeti i lartë për-mendur kuptojmë se qëllimi i ard-hjes sonë në këtë botë nuk është qëtë punojmë për interesat e kësajbote, të krijojmë familje apo diçkatjetër, por qëllimi i vetëm është njo-hja dhe adhurimi i All-llahut xh.sh.

All-llahu xh.sh. ekziston ngavetvetiu. Ai nuk është i varur prej

dikujt apo prej diçkaje, Atij nuk inevojitet asgjë, por përkundrazi nejemi ata që kemi nevojë për Të. Këtëe vërteton ajeti kur’anor:”O junjerëz, ju keni nevojë për All-llahun, e All-llahu nuk ka nevojëpër ju. Ai është i pasur dhe i falën-deruar”.(Fatir:15).

Duke u bazuar në ajetin e lartëpërmendur, një gjë duhet kuptuar,se All-llahu xh.sh. është i plotë-fuqishëm dhe i mundshëm për çdogjë, nuk luan rol tek Ai lehtësia e asvështirësia e ndonjë pune, a ështëgjëja e vogël apo e madhe, për Atëështë një. Çdo gjë varet nga kudreti(fuqia) i Tij dhe ka nevojë për Të.

Njeriu në këtë botë është si njëudhëtar, i cili këtë botë e ka vetëmnjë stacion ku ndalet për tëpushuar, rrugës për në botën eamshuar. Në këtë botë ne jemi simuhaxhirë (emigrantë), që ndodhe-mi këtu vetëm përkohësisht dhe pasnjë kohe të shkurtër do të vazhdo-jmë rrugën për në atdheun tonë

vërtetë.Pejgamberi a.s. për këtë gjë ka

thënë :”Unë në këtë botë jam siudhëtari që pushon nën hijen e njëdruri dhe pastaj çohet dhe vazhdonrrugën”.

All-llahu xh.sh. shumë qartë na itregon rrugët për në botën tjetër.Argument për këtë janë ajetet 5, 6, 7të sures El-Fatiha:”Udhëzona (për-forcona) për në rrugën e drejtë. Nërrugën e atyre të cilët i begatove metë mira. Jo në të atyre që kundër vetitërhoqën hidhërimin e as në të atyreqë humbën veten”.

Janë këto fjalët e zgjedhura tëKur’anit Famëlartë, me të cilatduhet t’i drejtohemi All-llahut de t’ilutemi për mëshirë dhe rahmet nëkëtë botë dhe botën tjetër. Nuk jemioratorë të mëdhenj as mjeshtër tëfjalës së shkruar, por dëshira për tëmos qëndruar duarkryq na inkura-joi tua përkujtojmë qëllimin e kri-jimit tonë...

Musli Izeti II-B

Qëllimii krijimittonë

34

IKRE

NJOHURI FETARE


“Zoti ynë mos na i lako zemrattona pasi na drejtove, na dhuromëshirën Tënde, se vetëm Ti jedhurues i madh.“ (Ali Imran, 8)Një ndër organet më me rëndësi nëtrupin e njeriut padyshim ështëzemra, jo vetëm ana fizike por edheajo shpirtërore dhe morale varennga ajo.

Dikush nga të parët tanë kathënë: ‘’ Problemi i zemrës, ështëzemra e problemit ‘’. Të gjithaproblemet, si ato individuale,familjare e shoqërore, burimin ekanë nga zemra.

Në Kur’ an përmenden fjalëtkalb dhe fuad, që të dyjanënkuptojnë zemrën. Por kalbpërmendet 132 herë, kurse fuad 16herë, kalb përfshinë edhe anënfizike edhe atë shpirtërore, ndërsaFuad më shumë nënkupton anënshpirtërore. Zemra është vatër endjenjave, ndërgjegjes, vetëdijes,mund të jetë e mirë ose e keqe, eshëndoshë ose e prishur.

Pejgamberi s.a.v.s në një hadiththotë: ‘’All-llahu nuk shikonpamjen dhe trupin tuaj, por shikonnë zemrën dhe punët tuaja’’, All-llahu shikon të gjitha anët, porqëllimi kryesor i hadithit është setek All-llahu xh.sh nuk është erëndësishme a je plak ose i ri, je ibardh ose i zi, i pasur ose i varfër,por shikon çiltërsinë e zemrave dhepunëve.

All-llahu nëpërmjet ajeteve kur’anore na paralajmëron se çfarë kapërgatitur për ata që kanë zemra tëpastra: ‘‘Ditën kur nuk bën dobi asmalli as fëmijët. Vetëm kush iparaqitet Zotit me zemër tëshëndoshë, e Xhenneti u afrohetatyre që ishin të devotshëm”. (Esh-Shuaraë: 88-90)

“Ndërsa besimtarëve të ruajtur

Xhenneti u afrohet krejt afër, kjoështë ajo që premtohej për secilinqë pendohet dhe që e ruan besën edhënë. Për secilin që i ështëfrikësuar Zotit pa e parë dhe kaqenë i kthyer tek Ai me zemër tësinqertë. ( U thuhet ) hyni në të, tëshpëtuar, se kjo është dita epërjetshme.” (Kaf : 31-34 )

Dijetarët përmendën disaelemente që janë shkaktarë tëprishjes së zemrës: arroganca,mendjemadhësia, xhelozia, lakmia,dyshimi, zemërimi, koprracia,dëshira e flaktë për famë, pozitëdhe emër.

Mjekimi nga këto cilësi është t’iakujtojmë vetes se kjo botë është ekalueshme, është thjesht një fushëveprimi për ne, dhe se pritetpërgjegjësi në botën tjetër. Obligim izemrës është të ketë çiltërsi, besim,t’i jetë përkulur Zotit, të jetë ekënaqur, t’u iket dyshimeve, dhe tëjetë sa më afër Zotit.

Sipas disa dijetarëve hadithi itransmetuar nga Nu’man ibënBeshir, përfshinë 1/3 e Islamit: “Vërtetë Hallalli është i qartë dheHarami është i qartë, ndërmjet tyrejanë gjërat e dyshimta që shumënjerëz nuk i dinë, kush mbrohetnga gjërat e dyshimta, e ka siguruarnë pikëpamje të besimit dhe tënderit, ndërsa kush bie në gjërat edyshimta ka rënë në të ndaluarën.Ngjashëm sikur bariu që ruankopenë rreth vendit të ndaluar, nëçast kopeja mund t’i ikë dhe tëkullosë në të.

Në trup është një organ, kur aiështë i shëndoshë, tërë trupi është ishëndoshë, e kur ai organ është iprishur, prishet i tërë trupi. Ajoështë ZEMRA “.

Teuta Limani viti IIParalelja e Femrave - Gostivar

DITURIANdodh, që vetëm një fjalë e

matur dhe me vend të bën tëndryshosh kahen - drejtimin tënd,një fjalë e thënë nga dikush siudhëzim për një jetë më të mirë.Dikush ia arrin qëllimit të vlerës sëfjalës “dituri”. Dikush çmohet nganjerëzit në këtë botë se është idijshëm. Pra, diturinë dhe të dijsh-min edhe All-llahu xh. sh. i vlerë-son lartë: ”All-llahu i ngrit nëgrada të larta ata, të cilët besojnëdhe dinë.” (Kur’an)

Jeta është një det ndërsa ne jemivetëm udhëtar. Udhëtojmë në njëanije të lënë në duart e valëve, qëdo të na çojë në rrugë të duhur osenë humbjen totale të drejtimit.Duhet mbajtur ekuilibri dhe të për-ballohen rreziqet e vështirësitëgjatë rrugës, për t’ia arritur qëllim-it të caktuar. Gjithçka harrohet, pasanijes mbet vetëm shkrumbi ivalëve, që do të jetë si rrugëzgjid-hje për brezat e ardhshëm.

Dituria nuk dallon gjini apomoshë. Ajo nuk vlen vetëm përmeshkujt. Pejgamberi a sthotë:”Lypni diturinë prej djepideri ne varr!”Në jetë nuk ështëgjithçka bardhë e zi, por domino-jnë ngjyrat të cilat ne vetë i krijojmënga mundimi dhe puna epalodhshme për dituri…

Diçka që din,duhet t’ia mësoshedhe dikujt tjetër, e jo ta mbashvetëm për vete. Duhet ndjekurrrugën, që e kanë ndjekur ata që ekanë ditur vlerën e jetës, se vetëmata kanë qenë të lumtur në jetë.Feja dhe dija janë dy krahët me anëtë të cilave fitohet ajo që quhetlumturi. Njeriu fe e dije kur të ketë,atëherë do të ketë lumturi tëvërtetë.

Kalita Aliti I-AParalelja e Vajzave - Tetovë

AJO ËSHTË ZEMRA

GJEN

ERAT

AXX

IIIE

NXËN

ËSVE

TËSH

MI“M

EDRE

SEJA

ISA

BEU”

–SH

KUP

Emri

dhe

mbiem

riFs

hati

Qyte

ti1.

Amir

Ismail

iPa

llçish

tTe

tovë

2.Ba

jram

Fera

tiNo

voSe

llëTe

tovë

3.Dr

iton

Bajra

miGr

adec

Gost

ivar

4.En

sarS

inani

Çegr

anGo

stiva

r5.

Ermi

nXh

afer

iBa

lindo

llGo

stiva

r6.

Eren

Ibra

himi

-Sh

kup

7.Ha

disSu

lejma

niBa

jnicë

Gost

ivar

8.Id

rizJa

shar

iRo

palcë

Kuma

novë

9.Ja

sinJu

sufi

Çello

pek

Teto

vë10

.Ja

sirOs

mani

Sulla

reSh

kup

ePo

shtm

e11.

Jetm

irZe

ndeli

Mora

nëSh

kup

12.

Meva

jdin

Ibra

himi

-Go

stiva

r13

.Mu

amer

Rexh

epi

Topli

cëGo

stiva

r14

.Mu

ahme

dJa

hjaPo

llatic

ëTe

tovë

15.

Muze

milO

sman

iSu

llare

Shku

pe

Posh

tme

16.

Nasu

fJus

ufi

Çello

pek

Teto

vë17

.Nu

rkan

Aruç

-Go

stiva

r18

.Qa

zimSh

aban

i-

Teto

vë19

.Re

shat

Mehe

mti

Llask

arcë

Shku

p20

.Se

nahid

Must

afi

Gllog

jëTe

tovë

21.

Visa

rSeli

mi-

Teto

vë22

.Xh

emil

Sadik

i-

Teto

vë23

.Xh

emil

Xhem

aili

-Sh

kup

24.

Adna

nEf

atos

ki-

Kërç

ovë

25.

Arbe

nRu

fati

Çello

pek

Teto

vë26

.Be

sirLim

ani

Çello

pek

Teto

vë27

.Bl

erim

Zeqir

iJa

bollç

ishtë

Veles

28.

Emra

nAz

iziSa

nako

sGo

stiva

r29

.Fe

stim

Berz

ati

Piro

kTe

tovë

30.

Fitim

Zibe

riOd

ërTe

tovë

31.

Fesa

lFet

aiÇe

gran

Gost

ivar

32.

Halil

Alili

Xhep

çisht

Teto

vë33

.Isn

iTair

iBo

govic

Stru

gë34

.Is’

hak

Çilaf

iRa

shçe

Shku

p35

.Ka

dirMi

niri

Dobë

rdoll

Gost

ivar

36.

Lavd

rimZe

qiri

Xhep

çisht

Teto

vë37

.Lir

imJo

nuzi

Sana

kos

Gost

ivar

38.

Luar

dMu

staf

iZa

jazKë

rçov

ë39

.Mu

amet

Ibra

imos

kiCë

rnili

sht

Prile

p40

.Ri

han

Nuhiu

Odër

Teto

vë41

.Se

harJ

ahia

Brod

ecTe

tovë

42.

Sena

dDu

rosk

iKo

sovra

stDi

bër

43.

Shab

anSh

aban

iSl

lupça

nKu

mano

vë44

.Sh

abiS

aliHa

sanb

egSh

kup

45.

Xhem

ianMe

medo

vJa

bollç

isht

Veles

46.

Ersin

Muar

emi

Bajni

cëGo

stiva

r

Emri

dhe

mbiem

riFs

hati

Qyte

ti1

Zira

fete

Asan

iPë

rshe

vcë

Teto

vë2

Hajri

jeBe

xhet

iGo

stiva

rGo

stiva

r3

Arbn

ora

Fariz

iTe

tovë

Teto

vë4

Halim

eId

rizi

Milet

inëTe

tovë

5Na

kije

Ismail

iSë

llarc

ëTe

tovë

eEp

ërme

6Lir

idona

Ismail

iTe

tovë

Teto

vë7

Atjet

aIza

hiri

Bogo

vinjë

Teto

vë8

Hanif

eJo

nuzi

Sllat

inëTe

tovë

9Si

ndise

Kadr

ijaPa

llatic

ëTe

tovë

10Fe

hime

Meme

diRa

diovc

ëTe

tovë

11Elm

iraMi

simi

Bogo

binjë

Teto

vë12

Belki

saNu

hiSh

emsh

ovë

Teto

vë13

Lirido

naOs

mani

Milit

inëTe

tovë

14Ra

bije

Sadik

iTe

tovë

Teto

vë15

Larg

ime

Tairi

Rako

vec

Teto

vë16

Ajsh

eVe

seli

Zher

ovjan

Teto

vë17

Elvira

Zeqir

iTe

tovë

Teto

vë18

Zilij

aAl

iliRe

çicë

Teto

vëe

Madh

e19

Elfad

eBe

qiri

Grad

ecGo

stiva

r20

Ilfet

eBi

lalli

Grad

ecGo

stiva

r21

Dash

mire

Ceka

Gllab

oçicë

Kaça

nik–

Koso

vë22

Niha

lHali

miVr

apçis

htGo

stiva

r23

Lulzi

meIlj

azi

Pallç

isht

Teto

vëiP

osht

ëm24

Xhez

mije

Kadr

iiPa

llatic

ëTe

tovë

25Na

dije

Luma

Gllob

oçicë

Kaça

nik–

Koso

vë26

Halim

eMu

rati

Reçic

ëTe

tovë

eVo

gël

27Ha

bibe

Nesim

iFo

rinë

Gost

ivar

28Se

mine

Rufa

tiTe

tovë

Teto

vë29

Zume

raSa

diku

Gost

ivar

Gost

ivar

30Na

dije

salij

aGr

adec

Gost

ivar

31Me

vaibe

Sina

niGr

adec

Gost

ivar

32Se

lvije

Sina

niSa

llare

vëTe

tovë

33Es

maXh

emi

Dobr

osht

Teto

vë34

Nazli

jeAl

ijaRe

çicë

Teto

vëe

Vogë

l35

Qënd

resa

Rama

dani

Bogo

vinë

Teto

vë

GJEN

ERAT

AE

PARË

EMA

TURA

NTEV

ETË

SHMI

“MED

RESE

JAIS

ABE

U”–

PARA

LELJA

EFE

MRAV

E-S

HKUP

GJEN

ERAT

AIII

EMA

TURA

NTEV

ETË

SHMI

“MED

RESE

JAIS

ABE

U”PA

RALE

LEJA

EFE

MRAV

E–

TETO

VË

Emri

dhe

mbiem

riFs

hati

Qyte

ti1.

Axhe

reSe

jfulla

Mora

nëSh

kup

2.En

iseAl

i/

Shku

p3.

Elmed

inaTa

hiri

/Sh

kup

4.Ha

fsaRa

mani

Stud

eniça

nSh

kup

5.Ha

xher

Bajra

miSt

uden

içan

Shku

p6.

Merje

mBa

jrami

Mora

nëSh

kup

7.Me

rjem

Jash

ari

Hasa

nbeg

Shku

p8.

Mevlu

deBe

ktes

h/

Shku

p9.

Nagih

anZe

ndeli

/Sh

kup

10.

Nedr

etSa

liu/

Shku

p11.

Nurih

anOs

mani

Stud

eniça

nSh

kup

12.

Nurs

hen

Ismail

i/

Shku

p13

.Ra

bija

Ismail

ovsk

a/

Shku

p14

.Sa

life

Ajru

lla/

Shku

p15

.Se

lma

Abdi

/Sh

kup

16.

Semr

aIb

rahim

i/

Shku

p17

.Se

mra

Rama

dan

/Sh

kup

18.

Shejm

aIsm

ailov

ska

/Sh

kup

19.

Vilda

nMu

staf

a/

Shku

p20

.Xh

ejlan

Must

afa

/Sh

kup

21.

Zube

jdeMu

staf

a/

Shku

p22

.Zu

lejha

Ismail

ovsk

a/

Shku

p23

.Zu

lejha

Jash

ari

Hasa

nbeg

Shku

p24

.Se

mra

Aslla

niVi

shtic

Kuma

novë

25.

Sheh

ideEm

iniGl

lomov

ëSh

kup

26.

Fevz

ijeOs

mani

Stud

eniça

nSh

kup

İHL“

İSA

BEYM

EDRE

SESİ

”II’

CINE

SİLO

ĞREN

CİLE

Rİ

1.Al

iman

ovCe

ngis

Pipe

revo

köyü

Ustru

mca

2.Ar

ifovD

ailPı

rnalı

köyü

Rado

viş3.

Grut

kovA

san

Tsrn

ikkö

yüPe

hçev

o4.

Meme

dEr

dal

İştip

5.Me

mişF

azli

Kuçit

sakö

yüKa

rbint

si6.

Osma

novY

aşar

Aliko

çkö

yüRa

doviş

7.Re

cepo

vDen

izKo

çulu

köyü

Valan

dovo

8.Sa

liovÖ

zgan

Topo

lnits

akö

yüRa

doviş

9.Sa

lioYa

şarS

aliPı

rnalı

köyü

Rado

viş10

.Um

erov

skiM

usta

faMa

nast

ır11.

Usein

ovEf

kan

Topo

lnits

akö

yüRa

doviş

12.

Usino

vEfk

anKo

reşn

itsa

köyü

Demi

rKap

ı13

.Us

inovİ

daet

Çelev

eskö

yüDe

mirK

apı

14.

Usino

vFey

zula

Çelev

eskö

yüDe

mirK

apı

15.

Fera

dovY

ücer

Dorlo

mbos

köyü

Ustru

mca

16.

Hasa

novS

unay

Bans

kokö

yüUs

trumc

a17

.Çu

kosk

iCule

nKi

çevo

18.

Cibid

ikovB

irdan

Kurta

mzalı

köyü

Doyr

an19

.Şa

bano

vRec

epKa

zand

olkö

yüVa

lando

vo

39

IKRE

NJOHURI FETARE

Qëllimi i tolerancës ështëtë krijojë një shoqëri qëbazohet në paqe, stabilitet,unitet, bashkëpunim, soli-daritet mes të gjitha seg-menteve të saj dhe të gjithatraditave e besimeve.

Kjo tolerancë ështëbazuar në përpjekjen për tëkuptuar esencialisht dherealisht tjetrin dhe për tërespektuar bindjet fetare ekulturore të tij. Tolerancaështë një virtyt bazë i njeriut,thelbësor për jetën e civi-lizuar. Mungesa e tolerancësështë një fenomen dhe mizorishumë e keqe, burim diskriminimi,padrejtësie, urrejtjeje fetare dheetnike, persekutimi e gjenocidi, qëgjithnjë është plagë në botë.

Marrëdhëniet e Pejgamberit a.s.me pjesëtarët e feve tjera më së mirimund të përshkruhet përmes ajetitkur'anor: ”Ju keni fenë tuaj (që ipërmbaheni), e unë kam fenë time(që i përmbahem)!” (El-Kafirunë: 6)

Gadishulli Arabik gjatë kohës sëPejgamberit a.s ishte rajon kujetonin pjesëtarë të besimeve tëndryshme, si: të krishterë, hebrenj,zjarputistë, politeistë dhe të tjerë qënuk kishin asnjë lidhje me fenë. Pota vështrosh jetën e Pejgamberit,mund të gjesh shumë shembuj qëpërshkruajnë nivelin e tij të lartë tëtolerancës për njerëzit e besimeve tëtjera.

Për të kuptuar këtë tolerancë,duhet të shikojmë në periudhën nëtë cilën Islami ishte një shtet formal,me ligje të veçanta të përcaktuaranga ana e Pejgamberit a.s. në për-puthje me parimet hyjnore, edhepse periudha mekase është e stërm-bushur me shembuj tolerance tëshfaqur nga Pejgamberi a.s. por

sjellja e këtillë e tij në këtë periudhëmund të interpretohet gabimisht sitentim për ta paraqitur profilin emuslimanëve si të mirë para tëtjerëve marrë parasysh që musli-manët ende nuk ishin të pavarur,por një gjë e këtillë nuk mund t’ipërshkruhet periudhës medinasekur muslimanët funksiononin sishtet. Kur Pejgamberi a.s. emigroinë Medinë, roli i tij si një lider ithjeshtë fetar përfundoi, ai tani ishteudhëheqës politik i një shteti, të ciline qeveriste me parimet e Islamit, icili vendosi ligje tër qartë të qeveris-jes, të përcaktuara për të siguruarharmoni dhe stabilitet në një shoqëritë degjeneruar për dekada, që tani tësigurojë bashkëjetesë paqësore mesmuslimanëve, hebrenjve, tëkrishterëve dhe politeistëve. Përkëtë shkak, Pejgamberi a.s. hartoikushtetutën, në të cilën i definoipërgjegjësitë e të gjithë banorëve tëMedines, obligimet dhe detyrat etyre ndaj njëri-tjetrit. Të gjitha palëtjanë të detyruara t’i zbatojnë ato qëpërmenden në kushtetutë dhe çdoshkelje e artikujve të saj konsidero-het si një akt i tradhtie.

Kjo kushtetutë është e paraqë të gjithë banorët e Medines i

quan një popull pa përjash-tim. Të gjithë banorët janëkonsideruar qytetarë tëshoqërisë pa dallim feje, raceose prejardhjeje. Njerëzit ebesimeve të tjera ishin tëmbrojtur. Çdo sulm ndajfesë tjetër konsiderohej sulmndaj shtetit dhe banorëve tëtij. Në lidhje me këtëPejgamberi a.s. ka thënë:“Kushdo që mbyt një personqë ka armëpushim me mus-limanët, ai asnjëherë nuk dota nuhasë aromën e xhen-netit” (transmeton Muslimi)

Pejgamberi a.s. gjithashtu rreptë-sisht ndaloi çdo keqtrajtimi ndajbesimtarëve dhe të tjerëve, dukethënë: “Kujdes! Kush është i ashpërdhe i keq ndaj një pakice jomusli-mane ose i pakëson apo shkurton tëdrejtat e tyre ose i ngarkon me atome diçka qe nuk mund ta durojnëose merr diçka prej tyre pa dëshirëne tyre, unë (Muhammedi a.s) do tëankohem prej atij personi në Ditën eGjykimit.” (transmeton EbuDavudi) Ai gjithashtu thoshte:“Hebrenjtë kanë fenë e tyre, musli-manët kanë fenë e vet."

Nga këto fjalë kuptohet shumëqartë se [do gjë tjetër është përpostolerancës nuk tolerohet, sepse tëgjithë ishin anëtarë të një shoqërie,secili kishte të drejtë në fenë qëkishte zgjedhur dhe nuk mund tëshkelet e drejta e askujt.

"Nuk ka dhunë në fe." (El-Bekare:256). Ky ajet i Kur’anit shpalos qartëqëndrimin më se tolerant të musli-manëve dhe islamit ndaj jomusli-manëve dhe është kundërpërgjigjjamë e mirë për të gjithë ata që e aku-zojnë Islamin si fe jotolerante.

Hanka Mustafa Viti IIParalelja e Femrave - Shkup

TOLERANCA EMUHAMMEDIT A.S.

40

IKRE

ESE

“MEDRESE NËZEMËR DO TË MBAJ”

Kur isha në moshën e fëmijërisë shkoja dalë ngadalë nëmekteb, por në mendje e kisha medresenë, mezi prisja të për-fundojë shkolla dhe ti dërgoj dokumentet në medrese.

Përfundoi viti shkollor, ëndrra ime u realizua, në Medresemenjëherë me të atin dokumentet i dërguam. Ah, sa u gëzova,që në Medrese më pranuan.

Ditët e para të medresesë ishin pak te vështira, shkonin dalëngadalë sikur breshka që ecën rrugës e vetmuar, ashtu edheunë këtu mbeta i vetmuar, unikat, fillova të mërzitem, porkoha ndryshoi gjithçka, profesorët filluan me ligjërime, fillovatë krijoj shoqëri dhe kështu nuk kisha kohë që të mërzitem.

Jeta në medrese nuk është monotone siç thonë të tjerët,përkundrazi jeta në medrese është jetë unikate derisa të bëshshokë, jeta në medrese ështe jeta e cila t’i ndriçon rrugët e jetës.Në medrese mëson gjithçka.

Nata e parë në medrese, ç‘të thuash...!! Sa e bukur që ishte,mendoja me vete dhe thosha sikur dikush të më ofrojë të mëdërgojë në një planet më të largët të bëj gjumë, atje nuk doshkoja, do të qëndroja në Medrese. Sa e bukur dukej panora-ma e qiellit, yjet shndrisnin si dritat e lagjeve që janë, hënaishte aq e bukur, një erë e lehtë frynte mbi male, erë e ngrohtë,bukuri e papërshkrueshme !!

Por...kaluan ato ditë, kaluan muaj, o Zot sa shpejt kaluan,kaluan edhe vite dhe erdhi fundi i viteve të arta që i kaluamkëtu. Sa keq, më ka kapluar një mërzi të tërin dhe vetëm men-doj me vetveten, vallë sikur të shkonim të gjithë shokët në njëuniversitet të njëjtë që të mos të ndahemi njëri prejt tjetrit, porkjo nuk është e mundur...

Medreseja ka qenë në zemrën time prej vegjëlisë, erdhi kohae rinisë dhe ajo ende qëndron në zemrën time, aty, inshallah,do të jetë gjithmonë .

Rregullat e Medresesë do të jenë pjesë të jetës sime, këshillate profesorëve do të jenë mësimet e jetës, shoqëria do të jetëmiku i nderit në shtëpinë time... Ah të gjitha këto vetëmMedreseja t’i ofron... Për Zotin, sa do larg Medresesë të shkojëasnjëherë nuk do ta harroj vendin ku i kalova vitet më të miratë rinisë sime.

Senahid Mustafi IV-A

LAMTUMIRËJeta s’e do vdekjenRinia s’do pleqërinë,Por, është ligj i jetësFillimi do mbarim.

Çdo gjë e filluar,Do të ketë dhe mbaruarKohës sonë së bashkuFundi i është afruar.

Ndarja është dhimbjeE mbyt zemrën timeMë shtrëngon në fytMë rëndon në shpirt.

Shoqëria imeËshtë prej vërtetiNga ta kur të ndahemLotë do t’më rrjedhin.

Syri do të lotojëShpirti do të rënkojëah kjo zemra imesa shumë do të vajtojë.

E përjetme shoqëriSot ju them:”lamtumirë”I rëndë është mallkimi,Po ju harrova, qoftë imi.

I juaj shok,Jam përgjithmonë,Gjersa mua zemraMë rreh në krahëror.

Ensar Sinani IV-a

LOTËBotë e errët, botë e ftohtë,S’ka buzëqeshje, gjithkund lotë,Me mall pres një ditë të mbarëTë shohë mirësinë të ndrijë si ar.

Si çdo kush dhe unë ëndërrojI lirë mbi tokë, dikur t’ jetojTë gjallë shpirtin ma mban shpresa

Se e padrejtë nuk është vetë jeta.

Por shpresa tretet në pafundësiSe ngado brodha, s’pashë drejtësiLotë të ftohtë u thanë në syNë heshtje qanë për këtë shoqëri…

Qazim Shabani IV-a


41

IKRE

POEZI

E PENDUAR JAMSa shumë sonte jam penduarEdhe pse në errësirë, s’ndjehem më e vetmuar,Ah, sa shumë vite me shkuan kotSe ç‘u verbova, të vërtetën s’e pash dot.

Ndonëse errësirë në dhomë mbretëronPor zemrën një dritë fortë po ma ndriçonSot, me sinqeritet i drejtohem Zotit timMe lot ne sy e lus të ma pranojë këtë pendim.

Sytë më lagen me lot pendimiTanimë e kuptuan nga vjen shpëtimiPor, a thua pse me vetëdëshirë u verbovaE argumentet e Zotit me kryeneçësi i mohova.

All-llahu deshi, një shkëndijë në zemër ndriçoiAi vendosi, mua më udhëzoiKjo është dita me e lumtur e jetës simeNga sot e tutje drita e imanit shndërit zemrën time.

Sihana Ademi IIIbParalelja e Vajzave - Tetovë

Një pëlhurë e zezë sytë na i mbuloiErrësirë e madhe neve na kaploi,Injorancë, ateizëm, tmerr e zili,Nga gjithë kjo na shpëtove, Perëndi.

Errësirën e larguamNë dritë të gjithë ne aguam,Shyqyr Zotit na i çeli sytëPrej territ dolëm në dritë.

Besimi Islam te ne po forcohetRinia çdo ditë me Islamin krenohet,Bazë jete KUR'ANIN e kemiAi na mëson si duhet të jemi.

Musliman kush është mburret me KUR'ANBurimi i pashtershëm, në mirësi na urdhëron,Shpresën e vullnetin te ai i mbështesimAty gjejmë gjithmonë vetëm rahmetin.

Larg injorancës,errësirës, paditurisëGjithmonë kemi thënë, t'i afrohemi Perëndisë,Për librin tonë të shenjtë të kujdesemiNëse kërkohet për atë të vdesim.

Sihana Ademi III-bParalelja e Femrave - Tetovë

MOTRA IMEShpesh dëgjoj nga motra ime për çudi!Thotë: s’është koha vëlla, për shami,Jo, më nuk është koha për Islam,Jam e lirë dhe jetën time në dorë e kam,Mjaft më, me këtë prapambeturi,A nuk e sheh ti sot Evropa ku ka mbri?Shumë shpejt, motër, ndryshove,Të kaluarën tënde e harrove,Para ca shekujsh kafshë je konsideruarNë je njeri apo jo është diskutuar.Islami të nxorri nga ky hall,Të dha liri, të ngriti në shkallën njeriPor, shumë shpejt çdo gjë harrove,Sy mbyllur pas Evropës vrapoveHumbe ç’do vlerë, motra ime përsëri.Sot je në mjerim, të huajën e quan moderneTë metat e tyre përparim i pandehe.Kush të tha se përparim është të jesh pa nder?Kush të tha se civilizim është të jesh pa vlerë?E përparuar je nëse je narkomane!?Kurse e prapambetur nëse je muslimane!?Ah sa e dobët je, motra ime „evropiane“!Dëgjo motër, dy fjalë t’i them për fund,Kujdes, veten mos e humb,Kthehu tëndit Perëndi,Islami për ty është e vetmja lumturi,Kur’ani për ty është i vetmi udhëzim,Adhurimi jetës tënde i jep kuptim,Mbulesa për ty motër është dritë,Në nivelin që e merriton të ngrit,Kështu çdokush ty të respekton,Kur urdhrin e Zotit në vend e çon,All-llahu, ne të dy botrat të mëshiron.

Besar Saliu III-a

KUR'ANI

42

IKRE

ETIKA ISLAME


Morali i mirë është cilësi ebesimtarit të vërtetë. Fejajonë e çiltër na thërret në

virtyte të larta morale. Pejgamberia.s. ka thënë: “Kush nuk heq dorënga gënjeshtra dhe kush nuk i largo-het punës me të, Zoti nuk ka nevojëqë ai ta lë ushqimin dhe pijen”. Kjodo të thotë se feja jonë e kërkon për-puthshmërinë e veprave me fjalët,pra qëllimi nuk është heqja dorë ngangrënia dhe pija, por është lënia efjalës së kotë dhe e gënjeshtrës.

Pejgamberi a.s. ka thënë: “Kushështë duke agjëruar, le të mosveprojw punë të pahijshme dhe mostë bërtas”. Agjërimi është moral imelaqeve, sepse ato nuk hanë, nukpijnë e as nuk e flejnë, por janë tëurdhëruara që të mos e kundërshto-jnë atë që i ka urdhëruar Zoti. Pra,me agjërimin e Ramazanit ne upërngjajmë atyre, sepse edhe ne nukhamë, nuk pijmë dhe vetëm i bëjmëadhurim All-llahut xh.sh., edhe psedikush mund të veprojë në kundër-shtim me këtë. Atyre njerëzve (qëndoshta edhe na ngacmojnë nëagjërim) ju themi: “O vëlla, unëagjëroj, përgojimi është i ndaluar sinë Ramazan ashtu edhe jashtë tij”.Andaj mos harro se ka obligime tëfshehta që njeriu nuk i di, p.sh.: t’ubësh mirë njerëzve dhe t’i bësh të

gëzuar të tjerët.Gjithashtu edhe Haxhi ka lidhsh-

mëri e parimet morale. All-llahuxh.sh. thotë: “Haxhxhi është nëmuajt e caktuar e kush e bën (ia fil-lon ta zbatojë) haxhxhin në këtamuaj, nuk duhet afruar gruas, nukbën të merr nëpër këmbë dispozi-tat e sheriatit, as nuk duhet shkak-tuar grindje”. (El-Bekare: 197). Ngakjo kuptojmë se njeriu e ka të pat-jetërsueshme t’i mësojë rregullat eedukatës së haxhxhit, të hedhjes sëgurëve dhe të përshëndetjes së gurittë zi në rastin e rrëmujës, duke mosbërë luftë për ta puthur atë. Duhett’i ushtrojë ato ashtu siç kanë zbriturnë Kur’an dhe Sunnet, thjeshtëthënë pa u komplikuar, kjo ështëfeja jonë. Ibën Mes’udi ka thënë: Kjofjalë më dridh fortë, ajo është:“Lexoje Kur’anin duke menduar seai të është zbritur vetëm ty, lexojeedhe punën që e ka lëvduar Zoti,ndërsa atë që e ka treguar si të keqemos e bën!!!”

Besimtari po se po çdo javë nëjetën e vet, mbjell nga një punë tëmirë, p.sh. Këtë javë nuk përgojojaskënd dhe nuk lejoj askënd që tëpërgojojë dikë para meje, javën tjetërnamazi, pastaj respekti ndaj famil-jarëve, etj. Duke e pasur parasysh seZoti nuk e ngarkon njeriun më

shumë se sa që mundet, d.m.th., t’ikryejë shumë vepra për njëherë.

Në një rast shihen vlerat e larta tëAliut r.a.. Asokohe Aliu r.a. ishteudhëheqës i besimtarëve, e thirridjalin e tij dhe i tha: Sill një gotë ujëpër mysafirin!, por ai nuk iupërgjigj. U ngrit Aliu r.a. për takërkuar atë dhe e pa duke fjetur passhpinës së tij. I vendosi këmbët parakëmbëve të tij dhe i tha: A nuk mëdëgjove! Po, që herën e parë – iupërgjigj ai. Atëherë pse nuk m’upërgjigje? – E pyeti Aliu r.a. Ai upërgjigj: Desha ta qetësoj nevrikos-jen tënde. Në këtë rast i thuhet Aliutr.a. : Përse nuk e rreh? Jo, sepse ngaai e mësoj durimin – u përgjigj Aliur.a.

Morali është cilësi e domos-doshme e personalitetit të besimtar-it të vërtetë, madje është edhe rrugapërmes së cilës njeriu mund të arrijëgradat më të larta tek All-llahuxh.sh. Kjo cilësi e ngrit besimtarinmbi njerëzit tjerë, vlerën e kësajcilësie më qartë e shohim në faktinse vetë All-llahu xh.sh. kur deshi talavdërojë Pejgamberin a.s. e bërikëtë përmes moralit dhe tha:“Vërtetë ti (o Muhammed) je nëpiedestalin më të lartë të moralit.”(Kur’an)

Habib Ebibi II-a

Morali i mirë është cilësie besimtarit të vërtetë

43

IKRE

ETIKA ISLAME

Një ndër veprat që e karakterizon muslimanin evërtetë është sinqeriteti. Ndjenjën e sinqeritetit me Zotinnuk mund ta kuptojnë siç duhet ata që janë të rinj nëpërkushtimin ndaj Zotit dhe fesë. Atë e ndjejnë dhe eperceptojnë më mirë ata që falen dhe e kanë ndjerëëmbëlsinë e të qenit lidhur me All-llahun xh.sh..Sinqeritet do të thotë që çdo vepër të kryhet për hir tëAll-llahut xh.sh..

Sinqeriteti radhitet tek adhurimet që kryhen mezemër dhe një vepër nuk pranohet te Zoti, veçse nësekryhet me sinqeritet.

Dikush mendon që veprat me të cilat arrihetkënaqësia e All-llahut xh.sh. janë: namazi, agjërimi,haxhxhi, zekati, por në fakt me çdo gjë që vepron, nëse evepron për hir të All-llahut me qëllim që t’i largoheshharamit, mund ta arrish kënaqësinë e Tij.

Që të pranohet një vepër duhet tì plotësojë dy kushte:• Që të kryhet vetëm për hir të All-llahut, dhe• Të jetë brenda kufijve të lejuar.Pejgamberi a.s thotë: ”Zoti i caktoi veprat e mira dhe ato

të këqijat. Kush niset të veprojë diçka të mirë dhe nuk e vepron, i shkruhet si një e mirë. Kush niset të veprojë diçka të mirëdhe e vepron, i shkruhet si dhjetë të mira.“.

Ajo që të shpëton nga fatkeqësitë dhe hallet e kësajbote, është sinqeriteti. Në një hadith Pejgamberi a.s

thotë: ” Tre vetë nga popujt që ishin para jush, i zë natanë një shpellë në mal. Për shkak të shiut që binte,rrëshqet një shkëmb nga mali dhe zë daljen e shpellës.Duke parë gjendjen që ishin, njëri prej tyre tha: nukmund të dalim prej këtu ku jemi vetëm se duke e luturZotin, me veprën më të mirë, që kemi bërë vetëm për hirtë tij.

Filloi i pari të lutet: “O Zot, Ti e di që unë kam pasurprindërit e moshuar dhe fëmijët e vegjël, sa herë qëmjelja bagëtitë, nuk u jepja fëmijëve derisa tù jepjaprindërve. Një natë u vonova me bagëtitë në kullotë dhekur u ktheva prindërit ishin duke fjetur. Megjithësefëmijët qanin nga uria unë nuk u dhashë. Qëndrova meenën në dorë te koka e tyre deri sa u zgjuan. Pasi pinëprindërit u dhashë edhe fëmijëve. O Zot, nëse këtë e kambërë për hir Tëndin dhe për të arritur kënaqësinë Tënde,na e largo këtë shkëmb nga hyrja e shpellës!” Në atë çastshkëmbi lëvizi pak, por jo sa që të mund të dilnin.

Filloi i dyti të lutet: “O Zot! Ti e di se gjendjenfinanciare e kam të mirë. Një grua erdhi një ditë tëkërkojë diçka për tì ushqyer fëmijët e saj, unë i thash tëmë lejonte të bëj ç‘të dua me të. Ajo në fillim nuk pranoi,por më vonë u kthye dhe më tha: “Bëj ç`të duash vetëmmë jep diçka për fëmijët! Ki frikë nga kjo që po bën!” Nëatë çast u pendova dhe i thash: merri paratë dhe largohu.O Zot, nëse e di që e bëra vetëm për hir tënden, na largokëtë të keqe që na ka rënë!” Pas pak shkëmbi lëvizipërsëri, por përsëri pa pasur mundësi të dilnin.

Atëherë filloi i treti të lutet: “ O Zot! Tek unë punoninnjerëz të cilëve ua jepja hakun. Njëri prej tyre u largua pae marrë atë që i takonte. Të hollat që kishte për t’i marrëunë i përdora në tregti dhe për një kohë të shkurtër ata ushtuan shumë. Kur erdhi pas një kohe për ta marrë atëqë i takonte, unë ia dhashë atë, por edhe atë që kishafituar, duke i treguar se ç’kisha bërë. Ai i mori dhe ulargua duke më falënderuar. O Zot, nëse këtë e kam bërëpër hir Tënden, na e largo këtë shkëmb nga hyrja eshpellës!” Në atë çast shkëmbi lëvizi dhe ata mundën tëdalin.

Po ne vallë a kemi vepruar ndonjë vepër me të cilëndo ta lusim Zotin në rast vështirësie, që të na largojë atë?

Nga e tërë kjo që thamë, vijmë në përfundim se njëpunë pa sinqeritet nuk ka sukses as në këtë botë as nëtjetrën. Një dijetar thotë:”Në sinqeritetin e një ore ështëshpëtimi i gjithë jetës...”

Nexhibe Veliu II-bParalelja e Vajzave - Tetovë

Sinqeriteti

44

IKRE

ETIKA ISLAME

Njeriu lind si një qenie e dobët dhepa aftë, kurse prindërit e ngritin dhee aftësojnë,e ai bëhet njeri i aftë, idijshëm, o fuqishëm.

Në momentin kur njeriu aftësohetdhe mund të jetojë pa kujdesin eprindërve, prindërit fillojnë të plakendhe mu atëherë ata kanë nevojë përndihmën e fëmijëve. Këtë realitet ekemi edhe detyrë prej All-llahut xhsh: “Dhe në shenjë mëshire shtrijuaatyre krahun përulës e respektuesdhe thuaj: Zoti im mëshiroji ata tëdy, siç më edukuan kur isha evogël!” (El – Isra: 24).

Musait a.s. i është thënë se nëxhennet vendin do ta ketë afër njëkasapi. Duke e kryer misionin e vetMusai a.s erdhi në konak te kasapi, qëe pranoi dhe e gostiti. Ai i tregoi se aitashmë 15 vjet i shërben nënës së tij tësëmurë dhe të palëvizshme. Musaia.s.e kuptoi se pikërisht bamirësiandaj prindërve këtë e çonte nëXhenet.

Njeriu patjetër duhet të tregojëdëgjueshmëri ndaj të dy prindërvepor më së pari ndaj nënës pastaj ndajbabait. Kemi shumë hadithe që namësojnë këtë, ndër të tjeratransmetohet se: Erdhi një njeri tek iDërguari i All-llahut dhe pyeti:“Kush ka më shumë merita prejprindërve që t’ia kushtoj plotësishtkujdesin dhe shoqërinë time?”“Nëna”- tha i Dërguari a.s.“Po pastajkush?”- pyeti sërish njeriu. “Nëna” -përsëriti Dërguari i a.s. “ E pastaj

kush?”- pyeti për së treti njeriu. Idërguari sërish ju përgjigj njëjtë:“Nëna”, e kur njeriu pyeti për tëkatërtën herë, i Dërguari tha: “Pastajbabai.”.

Pasi sakrificat dhe mundi iprindërve për fëmijët janë shumë tëmëdha, bile as që mund tinumërojmë ,mu për këtë fëmijaasnjëherë nuk mund ta paguaj apo tashlyej hakun e prindërve. Kemishembullin e një sahabiu, që e mbajtinënën e tij në shpinë gjatë periudhëssë haxhxhit. Më pas shkoi dhe e pyetiPejgamberin a.s.: “O i Dërguari i All-llahut a mendon se e kam shlyerhakun e lodhjes së saj ndaj meje?”Pejgamberi a.s. iu përgjigj: “Jo, asnjërën nga dhimbjet e shtatzënisënuk ia ke shlyer.” Sahabiu i habiturpyeti: “Po si ka mundësi?” EPejgamberi a.s. ia ktheu: ”Kjo përshkak se ti e mbaje me shpresë se dotë vdesë së shpejti, kurse ajo të kambajtur ty me shpresë se do tëjetosh.”.

Gjithashtu këtë e shpreh edhehadithi tjetër ku thuhet: “Fëmija nukmund t’i dalë hakut prindit përveç nërast se ai zihet rob e ky e blen dhe eliron nga robëria”.

Pasojat e mosrespektimit tëprindërve janë:

1. Të nxihet fytyra dhe të hiqetndriçimi i saj - Pejgamberi a s. thotë:”Ruaje marrëdhënien me babanëdhe mos e prish atë, sepse ta heq Zotindriçimin e fytyrës”.

2. Do te jetosh të gjithë jetën epërbuzur dhe e nënçmuar -Pejgamberi a.s thotë: ”I përbuzur, ipërbuzur ,i përbuzur është” Epyetën:” Kush?” Pejgamberi a.s. utha: “Ai që kaprindër dhe nuk janëata shkak që ai të hyjë në Xhennet”.

3. Ndëshkimi do t’i përshpejtohetnë këtë botë para botës tjetër -Pejgamberi a.s. thotë: ”Nuk kagjunah që e përshpejton ndëshkiminnë këtë botë, siç është ndërprerja emarrëdhënieve me farefisin dhemosrespektimi i prindërve .All-llahui ndëshkon këta njerëz në këtë botëpara botës tjetër.”

4 Te shtohen fatkeqësitë dhevuajtjet

5. Nuk do të mundesh tashqiptosh shehadetin në çastet evdekjes – Alkameja, një nga shokët ePejgamberit a.s., kur i erdhi vdekja,nuk e shqiptonte dot shehadetin. Tëpranishmit nxituan për të Pejgamberia.s. dhe e treguan gjendjen e tij.Pejgamberi a.s. i pyeti: “A e ka nënëngjallë”? ,,Po” - i thanë. Atëherë,Pejgamberi a.s. shkoi te nëna e tijdhe e pyeti: “A ka ndodhur ndonjëgjë, e keqe mes teje dhe djalit tënd? Po– u përgjigj ajo, fëmijëve dhe gruas sëtij i jepte frute të mira, kurse mua mëjepte ç’të tepronte.” Me qëllim që tazbuste zemrën e nënës, Pejgamberia.s. u tha shokëve: “Ndizni një zjarrdhe hidheni Alkamen të digjet në të!”Kur e dëgjoi nëna këtë gjegji: ”Mos ebëj, o i Dërguari i All-llahut se e kamfalur Alkamen!” Ne ato çaste Alkamee shqiptoi shehadetin dhe ndërroijetë.

6 Nuk do të mund të hysh nëKuds (Juresalem) si çlirimtar, kur taçlirojnë atë muslimanët -Pejgamberia s thotë: “Kur të çlirohet Kudsi, nukdo të mund të hyjë brenda mureve të

Bamirësiandaj prindëve

45

IKRE

ETIKA ISLAMEtij, alkoolisti dhe ai që nuk irespekton prindërit”.

Tri pasojat e mosrespektimit teprindërve që do t’i vuash në jetëntjetër janë:

1. Nuk do të të shikojë All-llahui Madhërishëm në Ditën e Kiametit-Pejgamberi a s thotë: “Tri llojenjerëzish nuk do t’i shikojë All-llahunë Ditën e Kiametit, nuk do t’ipastrojë (nga gjunahet) dhe për ta dotë ketë ndëshkim të dhimbshëm.Ndër ta është edhe ai që nuk i karespektuar prindërit.

2. Nuk të pranohen veprat e miraqë i ke bërë - Shkoi një njeri tePejgamberi a.s. dhe e pyeti: “ O iDërguari i All-llahut nëse fal namaz,jap zeqat dhe e agjëroj ramazanin, ado të m’i pranojë Zoti këto?” T’ipranon - tha Pejgamberi dhe ti do tëjesh me pejgamberët, shehidët dhenjerëzit e mirë, përveç nëse nuk kerespektuar prindërit dhe i kendërprerë lidhjet me të afërmit.”

3. Do të hysh i fundit në Xhennet-Pejgamberi a s ka thënë: “Nuk do tëhyjë në Xhennet asnjë mosrespektues i prindërve, derisa tëgjykohen të gjitha krijesat”.

Një histori e dhembshme qëtregohet për fëmijët, të cilët iharrojnë prindërit në pleqëri ështëedhe kjo: Një i moshuar fëmijët ekishin lënë në shtëpinë e pleqve. Njëditë u telefonojnë fëmijëve të tij ngashtëpia e pleqve dhe u tregojnë sebabai i tyre kishe vdekur. Përgjigjja efëmijëve ishte edhe më e rëndë sevdekja e babait të tyre. Ata të habiturpyetën: “Po pse, deri tani paskajetuar!?”

I Dërguari i fundit ka thënë:“Bëhuni të sjellshëm ndaj prindërvedhe bënu mirë atyre, të bëhenfëmijët tuaj të sjellshëm ndaj jush!”

Gjithashtu Muhammedi a.s.ka thënë: "Nuk beson (nuk kabesim të plotë) askush prej jushderisa nuk ia dëshiron vëllait tëvet atë qe ia dëshiron vetes".

Nga ky hadith kuptojmë sedashuria vëllazërore për të cilënna ka porositur i Dërguari i All-llahut nuk është sipërfaqësore, ajoduhet të jetë e fortë dhe të ketëvendin në shpirt e në zemër. Ajonuk duhet të jetë me qëllimeinteresi, por të jetë një dashuri evërtetë , qe shprehet me fjalë evepra të mira. Dashuria vël-lazërore e vërtetë është, kur ti dopër vëllanë atë që do për vete, kurdëshiron që ai të jetë besimtarë ipërpiktë, të jetë në rrugë të drejtë,duke përdorur metodat më tëfavorshme për t’ia arritur qëllim-it. Gjithashtu dashuri e vërtetëështë kur ti nuk do për vëllanë atëqë nuk do për vete p.sh. të jetë ivarfër, i poshtëruar, i dobët dheasnjëherë nuk pajtohesh me sjell-jet e tija të këqija, megjithatë gjith-

monë duhet të përpiqesh ta ndih-mosh atë me sa ke mundësi .

Çdo mysliman ndaj vëllait tëvet musliman ka disa detyra, siçjanë: të mos ia përmend të metatas në prani e as në mungesë të tij,të mos pyes për gjëra që ai nukdëshiron t'i tregojë, t'i ruajësekretet e tij edhe nëse ndahetprej tij, të mos fyejë shokët e tijanëtarët e familjes, madje edhenëse dëgjon dikë duke i bëre këtoveprime, të mos i tregojë atij, përtë mos shkaktuar grindje.Gjithashtu duhet të pëpiqet tëpërfitojë zemrën e tij, të përpiqettë jetë i gëzuar kur është me tëdhe ta thërrasë me emrin apopseudonimin që i pëlqen mëtepër. Në lidhje me këtë Umer IbnHattabi ka thënë: "Dashurinë evëllait mund ta përfitosh me anëtë tri gjërave: ta përshëndesëshkur e takon, t’i bësh vend për t’uulur për të kuvenduar dhe tathërrasësh me emrin që ai epëlqen më shumë".

Dashuriavëllazërore

Kur muslimani lutet për vëllanë e tij, pa ditur ai gjë, lutja ipranohet. Te koka e lutësit qëndron një engjull që ka për detyrëqë,pas çdo lujtjeje të mirë për vëllain e tij të thotë : Amin, tadhëntë Allahu edhe ty të njëjtën gjë! (Transmeton Muslimi.)

46

IKRE

ETIKA ISLAME


Shumë dijetarë flasin për tëdrejtat e bashkëshortëve mes veti, tëdrejtat e muslimanit ndajmuslimanit dhe të tjerëve, porshumë pak ka prej atyre që flasinmbi të drejtat e fëmijës ndajprindërit.

Çdo fëmijë i ka të drejtat e tij paradhe pasi të vijë në këtë botë. Edhepara se fëmija yt të lind, ende pa eshijuar jetën ai ka të drejtat e tij.

Kushti i parë është që për fëmijëntënd të zgjedhish një nënë tëdevotshme, këtë të drejtë fëmija ytdo ta kërkojë prej teje edhe në botëntjetër, duke të thënë: “O Zot, merre

të drejtën time nga ky njeri, se kypër mua nuk ka zgjedhur një nënëtë devotshme!

Sot, për fat të keq, koha në të cilënjetojmë tregon gjithmonë tëkundërtën, njerëzit nuk shikojnë tëzgjedhin gra të devotshme, porshohin a ka pasuri, a është e bukur,kjo është primare në kohën e sodit.Është për të qarë fakti se shumë të rimuslimanë martohen me femra jomuslimane. Deri kur kështu?

E drejtë tjetër që duhet çdomusliman t’ia sigurojë fëmijës sëvet, është që ta emërtojë atë me emërtë bukur islam, me kuptim të mirë.

Në kohën tonë nuk i kushtohetrëndësi kësaj të drejte të fëmijës,shohim se në mesin tonë ka njerëzme emra të huaj, bile kemi edhe tëtillë që i emërtojnë fëmijët me emratë ndonjë kafshe, duke menduar senëse e emërton fëmijën e vet meemër të ndonjë kafshe të fuqishme,ai do t’ i ngjaj asaj. All-llahu nandihmoftë!

Muhammedi a.s thotë:“Emërtoni fëmijët tuaj me emra tëmirë, se me ato emra do të thirrennë Ditën e gjykimit”. Vëlla mendopak, kur të dalim para All-llahut ekur ta thërras fëmijën tënd me

E drejta e fëmijësndaj prindërit

47

IKRE

ETIKA ISLAMEndonjë emër të shëmtuar, si do tëndihesh ti? S’ka fëmija yt faj përkëtë, faji është i tëri yti.

I Dërguari i All-llahut ua kandërruar emrat shumë shokëve tëtij, që i kanë pasur emrat e shëmtuardhe u ka vënë emra të bukur.

Gjithashtu e drejtë e fëmijës ështëedukimi i mirë. Pejgamberi a.s na kaurdhëruar që të kujdesemi përfëmijët tanë, të luajmë me ta, dhet’ua mësojmë fenë e All-llahut, epastaj t’u themi: Ju kemi dorëzuartek Ai, i cili nuk vdes.

Shumë prej fëmijëve, pasi tërriten ankohen nga edukimi i keq iprindërve të tyre. E shikon vajzën,pasi të martohet dhe t’i lindinfëmijët, burri i saj i përqafon ata, eajo thotë: “Kam jetuar në shtëpinë ebabait tim njëzet vjet e ai asnjëherënuk më ka përqafuar, e as që e kadëgjuar problemin tim. Është për tëardhur keq shumë nga njerëzit qëpërqafimin e fëmijëve ekonsiderojnë paburrëri, pa e ditur seburrëri e plotë është që fëmijët e tut’i përqafosh dhe t’i ledhatosh.

Pastaj kur të arrijë moshën epubertetit kujdesu për fëmijën tëndmë së shumti, të jesh i kujdesshëmme kënd po shoqërohet, çka flet,dhe çfarë pune po vepron.

Këtu më kujtohet, ai tregimi ifëmijës, i cili ende nuk i kishtembushur tetë vjet, por kishte filluar

të lexonte Kur’an në namaz, e dëgjoiHarun RASHIDI dhe e kuptoi se aitashmë e ka mësuar librin e Allahut.U habit nga ky fëmijë, e priti derisapërfundoi namazin, pastaj i tha: Odjalosh, i biri i kujt je? Kush ështëbabai yt? Tha: Babai im ka vdekur. Epyeti sërish: Kush është nëna jote?Nëna më ka vdekur, - u përgjigjfëmija, unë jam jetim pa baba dhe panënë, më ka edukuar daja im, vitin ekaluar e kam nxënë përmendshKura’nin, duke i pasur vetëm shtatëvjet. Atëherë Harun Rashidi i tha: Adëshiron që babai yt të jetë prijësi ibesimtarëve dhe nëna jote të jetëZubejde, gruaja e prijësit tëbesimtarëve? Tha: Kjo gjë mënderon mua, o prijës i besimtarëve,por nëse uritem, ti më ushqen mua?Po – iu përgjigj ai. Nëse më merretja, ma shuan etjen? Po – tha aisërish. Nëse kam nevojë për rrobamë vesh mua? Po – u përgjigj për sëtreti. Nëse vdes më fut në Xhennet?Kurrsesi – ia behu prijësi ibesimtarëve. Atëhrë, lermë me Atëqë m’i jep të gjitha po edheXhennetin – i tha në fund fëmija.

Prindër të ndershëm, ne çfarëkemi përgatitur për fëmijët tanë?

Sot, prindi kënaqët kur e shikonvajzën e tij të zbuluar, kënaqet kur iblen vajzës së vet tesha “moderne”që janë shumë larg që i ngjan njëmuslimaneje të (vesh). Të rinjtë tanë

sot duhet të zgjedhin mes dyrrugësh: rrugës islame e cila të çonnë Xhennet, që për fat të keq pak tërinj e zgjedhin dhe rrugës e cila tëpret me moton: ”Një nuhatje evetme të bën ta harrosh botën dhegjithë ç’ka në të.”

Rinia jonë sot ndjek “CiviliziminEvropian”, civilizim i cili e çonummetin e Muhammedit a.s nëhumbje dhe shkatërrim, kumashkulli i ngjan femrës e femramashkullit, ndërsa Muhammedi a.spër ato që i ngjajnë gjinisë tjetërthotë: “ I mallkuar është mashkullii cili i ngjan femrës dhe femra që ingjan mashkullit”. Rinia jonëshkon nëpër diskoteka dhe kafene tëndryshme ku harami është në kulm.Po vallë ku është problemi,ç‘mendojnë këta prindërmuslimanë, a mendojnë se vetvetiudo të edukohen brezat tanë të rinjapo presin që dikush tjetër të vijëdhe të na edukojë rininë tonë ?

Në fund do të përmendim edhenjë të drejtë të fëmijës kundrejtprindit të tij e që është të zgjedhëshpër birin dhe bijën tënde shokëgjegjësisht shoqe të mira.Nëna duhet të pyesë bijën e saj përshoqet e saj, për familjet e tyre, bijatë kujt janë, nëna duhet të ndalojëvajzën e saj nga shoqëria e keqe dhedevijimi, më e thjeshta që mund tabëjë ajo është të ndalojë të bijën ngabisedat e gjata me orë në telefon apointernet me “shokët” e saj.

Nga prindërit muslimanëkërkohet që të gjejnë kohë, në tëcilën do të bisedojnë me fëmijët etyre për problemet që ata i kanë dhetë përpiqen që bashkërisht t’izgjidhin.

Mos i bëni pesimistë të rinjtë ngavetja e tyre, mos ua humbnishpresën nga mëshira e All-llahut,mos ua errësoni të ardhmen,hapuani rrugët e shpresës, do tëshihni rezultatet do të jenë mirësi evërtetë.

Muzemil Osmani IV-a

48

IKRE

ETIKA ISLAME


“Adhurojeni All-llahun, mos ishoqëroni Atij asnjë send, sillunimirë ndaj të afërmve, prindërve,ndaj jetimëve, ndaj të varfërve, ndajfqiut të afërt, ndaj fqiut të largët, dhendaj robërve. All-llahu nuk e do atëqë është kryelartë dhe që lëvdohet.”

Nga ajeti kur’anor nënkuptojmëse All-llahu xh.sh. urdhëroi që nërend të parë mos t’i shoqërojmë Atijasnjë send, sepse Ai është Krijues igjithçkaje, pastaj urdhëron ndihmë,bamirësi atyre që kanë nevojë.Mënyra se si mund t’iu ndihmojmëështë sadakaja.

SADAKAJA

Në një ajet kur’anor All-llahuxh.sh. thotë: “Dhe jepni nga ajo qëNe u kemi dhënë juve, para se ndon-jërit prej jush t’i vijë vdekja, e atëherëtë thotë: O Zoti im, përse nuk mështyve edhe pak afatin (e vdekjes) qëtë jepja lëmoshë e të bëhesha prej tëmirëve.”

Dijetarët thonë, që njeriu pasivdes gjëja e parë për të cilën pendo-het më së shumti është mos dhënia esadakasë nevojtarëve. Që prejmomentit të parë do të thotë: “Ahsikur të kisha dhënë sadaka!”

Në një hadith Pejgamberi s.a.v.s.thotë:”Kush jep sadaka, qoftë edhesa një kokërr hurme nga pasuria hal-lall, pasi Zoti nuk pranon veçse hal-lallin, do e marr Zoti me të djathtëne tij, e rit dhe e shton atë, ashtu siç ritndonjëri prej jush mërzinë e tij,derisa t’i shtohet dhe t’i bëhet samali Uhud.” Me këtë Pejgamberi a.s.i bën thirrje atij që ka dhe nuk ka tëjap sa të munden. Shumica prejnjerëzve nuk japin nga frika mos tëpakësohet. Në një hadith tjetër

Pejgamberi a.s. thotë: “Në çdo ditëqë lind zbresin dy melek dhe njërithotë: O Zot, shtoja pasurinë atij qëjep...,kurse tjetri thotë: O Zot pakëso-ja dhe shkatërroja pasurinë atij qënuk jep!”

Shumica e njerëzve lypësit i nënç-mojnë, bile i refuzojnë kur u drejto-hen për ndihmë. All-llahu xh.shthotë: ”Prandaj bonjakun mos enënçmo. Dhe lypësin mos e refuzo”.Ai gjithashtu thotë: “...ndihmë tëafërmve...”, nga shkaku se përmesndihmës arrihet të forcohen lidhjetfamiljare.

Muhammedi a.s ka thënë: “Kushbeson në All-llahun dhe Ditën eGjykimit, le të mbajë lidhjet e tij fare-fisnore!” Afërsia e gjakut varet nëarsh dhe thotë: “Kush i mban lidhjetme mua, All-llahu do ti mbajë lidhjetme të, ndërsa kush i ndërpret lidhjetme mua All-llahu do t’i ndërpresëlidhjet me të.

Rrëfim: Ebu Nasër Sejjid, ishte një

njeri i varfër. Një herë kaluan disaditë pa ngrënë asgjë ai dhe familja etij. Pa ditur se çfarë bënte del ngashtëpia, shkon te një njeri i dijshëmtë cilit ia qau hallin e vet. I dijshmitha: “Më ndiq nga pas!” Morënrrjetën dhe shkuan në bregdet. Idijshmi i tha: “Fal dy rekat namaz!”dhe pasi tha bismilah e hodhi rrjetinpriti, priti një kohë, pastaj e tërhoqidhe pa se kishte kapur një peshk tëmadh. I gëzuar shkoi në treg, e shitipeshkun dhe bleu një bukë dhe gjëratë tjera. Mirëpo nga ato që kishteblerë ndau edhe për të diturin, tëcilit ia çoi në shtëpi, por i dijshmi erefuzoi. Duke shkuar në shtëpi takoinjë grua me një fëmijë, që qante dhemezi ecnin nga uria. Kur e panë ato,sytë e tyre ndalën tek çanta e njeriut,ku i kishte ushqimet dhe ua dha tëgjitha. Ebu Nasrit iu shtua mërzianga shkaku se nuk kishte me çfarë taushqente familjen e tij, të cilët kishinditë pa ngrënë. Ashtu siç ishte i

E DREJTA E TË AFËRMVE,JETIMËVE DHE NEVOJTARËVE

49

IKRE

ETIKA ISLAMEmërzitur u nis për në shtëpi, dëgjoinjë njeri që thërriste: Kush e njehEbu Nasr Sejjidin? Vrapoi drejt tijdhe i tha: “Unë jam”. Njeriu i tha: kaqë njëzet vjet që po të kërkoj dhebabait tuaj i kam marr borxh prej30.000 dirhem. Kur i mora u largovanga vendi, mirëpo kur u ktheva mëthanë se ka vdekur dhe se ka lënëpas vete një djalë me emrin EbuNasr, prandaj të kam sjellë borxhinqë kisha marr nga babai juaj.

Tregon edhe ai vetë se më nukisha i varfër,por u bëra i pasur, egjithë kjo ndodhi për shkak të asajgruaje dhe fëmisë së saj, pas kësajfillova të jap lëmosh me tëmadhe.Një natë pashë një ëndërrsikur u bë Dita e Kiametit dhe ishtevendosur peshoja në të cilënpeshoheshin punët e mira dhe tëkëqija. Kur më erdhi radha mua uvendosën në peshore veprat,mirëpo, të këqijat rëndonin mëshumë. Unë thirra: “Ku janë paratëqë i dhashë lëmoshë?” U vendosënparatë, mirëpo nuk lëvizninpeshoren, ishin si një fije pambuku.Njëri prej melekëve thirri e tha: A kambetur diçka? Po, u përgjigj një tjetër,janë lotët e gruas të cilës ia dhe bukëndhe ushqimin. U vendosën dhepeshoja u rrëndua. Meleku thirripërsëri: A ka ngelur edhe diçka tjetër:Është buzëqeshja e femijës. Kur uvendos edhe buzëqeshja rëndoi edhemë shumë peshoren. Atëherë njëriprej melekëve bërtiti dhe tha:Shpëtoi, shpëtoi!

Kur u zgjova nga gjumi thashfjalën e të diturit: “Sikur të kon-sumonim gjithçka që na jep All-llahu,nuk do të dilte peshku”.

Edhe Pejgamberi a.s. thotë seduhet kushtuar rëndësi të madhekujdesit ndaj bonjakëve (jetimëve),dhe për atë qe kujdeset për jetiminthotë: “Unë dhe mbrojtësi i jetimëvedo të jemi në Xhennet si këta dy gish-ta ( dhe tregon dy gishtat e dorës).”

ELVIRA ZEQIRI IV –AParalelja e Shtrirë - Tetovë

All-llahu xh.sh. përkujdesjendhe ndihmën ndaj jetimëve e kalidhur ngushtë me vetë besimin nëTë dhe këtë përkujdesje e ka bërëpjesë të këtij besimi. I Dërguari a.s.e vlerëson lartë përkujdesjen enjerëzve ndaj jetimëve duke thënë:“Unë dhe ai që kujdeset për jetimindo të jemi së bashku në Xhennet sikëta dy gishta dhe i bashkoi dygishta të dorës së tij.” Po ashtutransmetohet se i Dërguari a.s. kathënë: “Kush e përkëdhel kokën ejetimit nga mëshira ndaj tij,All-llahu për çdo qime që e prek medorë, ia llogarit një vepër të mirë,për çdo qime ia fshin nga një mëkatdhe për çdo qime e ngrit njëshkallë më lartë.”

Islami e lëvdon atë që e merr nëpërkujdesje një jetim, e strehon, eushqen,e veshëmbath, e rrit dheedukon si fëmjën e vet deri sa ai tëbëhet i pavarur dhe ky njeri nëbotën tjetër do të shpërblehet meXhennet.

Transmetohet nga Ebu Derdar.a. se një njeri ka ardhur tek iDërguari i All-llahut dhe ështëankuar për vrazhdësinë e zemrëssë vet, i Dërguari a.s. i ka thënë:

“Nëse dëshiron që zemra jote tëzbutet atëherë përkëdhele kokën ejetimit dhe ushqeje atë!”

Jetimi është rruga përmes sëcilës mund t’i afrohemi tëGjithëmëshirmit, përkujdesja përtë është përkujdesje për veten tonë.Pikërisht përmes ndihmës dhepërkrahjes që do t’i ofrojmë jetimit,i cili është i pafuqishëm dhe pretndihmën tonë do të arrijmëkënaqësinë e All-llahut xh.sh. dhedo të shpërblehemi në të dy botët.

Besimi në All-llahun xh.sh.vërtetohet përmes përkujdesjesndaj jetimëve, vërtetë All-llahuxh.sh. i ka ndërlidhur ngushtë bes-imin në të me përkujdesjen ndajjetimit, por ai krahas kësaj na kaurdhëruar edhe për shumë gjëra tëtjera siç janë bamirësia ndajprindërve, vëllezërve e motrave, tëafërmve, fqinjëve etj.

Allahu xh.sh. assesi nuk i brak-tis dhe nuk i lë të vuajnë jetimët, aiçdo herë i mbron ata nga çdo ekeqe dhe ngatërresë e tyre.

Busejra IbrahimiSH.F. “Bajram Shabani”

Kondovë

BAMIRËSIAndaj jetimëve

50

IKRE

TREGIME NGA HISTORIA ISLAME


Po ju tregoj një ngjarje interesante: Një mbret e urd-hëroi magjistarin e mbretërisë, që ta gjejë një djalë, të cilitdo t’ia mësojë magjinë, ashtu që nëse magjistari do tëvdiste, mbretëria të kishte përsëri një magjistar.

Erdhi fëmija te magjistari, e ai filloi ta mësojë ditë përditë, por një ditë duke u kthyer në shtëpi, djaloshi gjeti njëdijetar duke e adhuruar Zotin, tek i cili filloi të ndiqtemësim dhe nga ky mësoi besimin në njëshmërinë e Zotit.Pra,djaloshi njëkohësisht mësonte te të dy.

Pasi shkonte edhe te magjistari edhe te dijetari, filloi tëvonohej për në shtëpi me ç’rast babai e qortonte, kurse kurvonohej për te magjistari e qortonte ai. Djaloshi,nuk kishteç’të bënte, prandaj filloi t’ua hedhë të dyve: kur vonohejpër në shtëpi, i thoshte babait:”Më vonoi magjistari”,kurse kur vonohej për te magjistari thoshte:’Më vonoifamilja”.

Pas një kohe vdiq magjistari, kurse mbreti u sëmur. Utubuan rreth tij mjekët dhe e kërkuan edhe djaloshinmagjistar. Erdhi djaloshi dhe filloi t’i fliste mbretit, duke ithënë: ”O mbret, unë të shëroj shpejt, nëse beson nëAllahun”. Mbreti i hutuar tha:”Po ti nuk ke Zot tjetër posmeje!!!”. - “E kam Zotin tim dhe tëndin, All-llahunxh.sh.”- iu përgjigj djaloshi.

I tërbuar nga fjalët e papritura të djaloshit mbreti dhaurdhër ta marrin djaloshin dhe ta dërgojnë e ta hudhin nëmes të detit. Djaloshi i bindur në ndihmën e Zotit, u lut:”O Zot, më mjafton ti kundër tyre dhe më shpëto si të

duash!” Lutja e tij u pranua, barka në të cilën ishte ai upërmbys dhe vdiqën të gjithë, përpos djaloshit i cili ukthye përsëri te mbreti shëndoshë e mirë.

Mbreti nuk mund ta paramendonte se si ka shpëtuardjaloshi, andaj i hidhëruar edhe më shumë urdhëroi tamarrin përsëri dhe ta hedhin nga një mal i lartë, por edhekëtë herë djaloshi u lut njëjtë si herën e parë. Këtë radhë ulëkund kodra dhe të gjithë ranë pos djaloshit, i cili u kthye

përsëri te mbreti.- Nëse dëshiron të më vrasësh, - i tha djaloshi mbretit,

tuboi të gjithë njerëzit, pastaj merre një shtizë dhe thuaj:”Në emër të All-llahut, Zotit të këtij djali”, por me zë tëlartë të të dëgjojnë të gjithë. Mbreti u pajtua, i tuboi njerëz-it, mori një shtizë dhe gjuajti duke thënë: “Në emër tëZotit të këtij djali”. Djaloshi vdiq, por u realizua qëllimi itij, të gjithë njerëzit i besuan All-llahut xh.sh.

Habib Ebibi II-A

Një natë Ebu Jezid el-Bestami ungrit të falë namaz nate, por paprit-mas e sheh të birin e tij pranë. Meqëdjali i tij ishte i vogël, kurse nata eftohtë dhe pagjumësia e vështirë, itha: O bir, bjer të flesh se nata është egjatë!

- Po ti, pse u ngrite të falesh?-pyeti djali

- Bir, mua më duhet të ngrihem,ngase kështu ka kërkuar All-llahuxh.sh.

- Kam mbajtur mend një ajet kuAll-llahu xh.sh. thotë: ”Zoti yt e di seti dhe një grup i atyre që janë me ty,kaloni në adhurim më pak se dy tëtretat e natës ose gjysmën e saj, a njëtë tretën e saj...’’ (El-Muzzemmil: 20),

- tha djali, tash po të pyes, kush janëata që u falën me Muhammedin a.s.?

Ebu Jezidi i përgjigjet: Janë shokëte tij.

- Nëse kështu qenka, atëherë mosmë privo nga nderi i shoqërimit tëndpër adhurim ndaj All-llahut xh.sh. –luti sërish djali të atin.

I ati i mahnitur i tha: Biri im, ti jeende fëmijë dhe nuk ke arriturmoshën madhore.

- Baba, unë kam parë se nëna imekur donte të ndizte zjarrin fillonteme drunjtë e vegjël, ashtu që tëndizen të mëdhenjtë. Kam frikë senë Ditën e Gjykimit All-llahu xh.sh.do të fillojë prej neve të vegjëlve,nëse ne nuk e adhurojmë Atë – shtoi

djali.Atëherë Ebu Jezidit, iu mbushën

sytë me lotë nga frika prej All-llahutandaj e lejoi të birin të falej me të dhei tha: Ngrihu, biri im dhe falenamazin, se ti ke më shumë meritatek All-llahu xh.sh. se sa unë.

Rabije Sadiku IV-aParalelja e Vajzave - Tetovë

DJALOSHI DHE MBRETI

PSE FËMIJA FALEJ NATËN?

51

IKRE

HISTORI DHE CIVILIZIM

Bedri është një luginë që shtrihetnë jugperëndim të Medines nëgjatësi prej 100 e më tepër km, e qëkarakterizohet me natyrë të gjallë ekroje të ftohta. Aty dikur ishte treguqë tetë ditë të çdo viti mblidhte nëatë luginë numër të madhe njerëzishnga Siujdhesa Arabike.

Po Bedri nuk u bë i njohurme këtë, emri i kësaj lugine ushënua në histori atë ditë kur në të uzhvillua beteja e parë dhe merëndësi për muslimanët, e që u bë enjohur me emrin ,, Lufta e Bedrit “.

Si ndodhi kjo?Kishin kaluar dy vjet që kur

Muhammedi a.s me shokët lavendlindjen, të afërmit, pasurinëdhe gjithçka që kishin në Meke dhebëri hixhret në Medine. Tashmënumri i muslimanëve dita ditës poshtohej, e me këtë edhe urrejtja ndajjobesimtarëve, torturat e të cilëvenuk i harronin lehtë shokët eMuhammedit a.s. Bëri kjo që nëmuajin Ramazan të vitit 624 kur ierdhi lajmi Muhammedit a.s se njëkarvan tregtarësh kurejshit në kryeme Ebu Sufjanin po kthehej ngaShami për në Meke të vendosin qwt’ia presin rrugën dhe t’i shtinë nëdorë të mirat materiale që i pose-donte karvani i kurejshitëve.

Ashtu edhe u bë, u mblod-hën 300 e sa veta dhe u nisën përrrugë në të cilën kishin për qëllimkarvanin e jo të luftonin, e çka dësh-mon edhe fakti se nuk morën mëvete pos 27 kuaj e 70 deve.

Por atyre u ndodhi ekundërta, Ebu Sufjani kur dëgjoi përdaljen e tyre dërgoi një lajmëtar nëMeke që t’i thërrasw në ndihmëkurejshitët, kurse vet la rrugën ezakonshme dhe shkoi bregut të detite më këtë shpëtoi karvanin. Por kjonuk i ndali jobesimtarët kurejshit qëtë mbledhin më se 1000 ushtarë me100 kuaj e 700 deve dhe të nisen përnë Bedër e t’u bëjnë me dije arabëvepër fuqinë e tyre.

Në anën tjetër Muhammedia.s ku dëgjoi se kurejshitët po nisenpër luftë i mblodhi shokët e vet, ukonsultua me ta dhe njëzëri ven-dosën të mos tërhiqen për të hyrë nëluftë. Kështu edhe u nisën në drej-tim të Bedrit dhe kur arritën te kro-jet i mbyllën ata pos njërit nga i cilishërbeheshin. Ishte natë e xhuma,sahabët ishin të qetë, e shiu që bintethua se u pushonte lodhjen dhe ushtonte guximin, kurseMuhammedi a.s tërë natën bëri lutjengase ndaj një armiku aq të fortë qëkishin përpara vetëm All-llahu

xh.sh mund t’u ndihmonte.Kështu edhe ndodhi, me

ndihmën e Zotit ditën e nesërme nëfushën e betejës mbetën 70 jobesim-tar kurejshit e 70 të tjerë u zunë rob,kurse të tjerët ikën duke lënë pasvetes shumë armë dhe pre lufte.Nga muslimanët ranë shehid 13vetë, e të tjerët u kthyen në Medineduke ngritur lart flamurin e fitores.

Ishte edhe mbeti kjo betejë dësh-mia më e mirë se fitorja u takonatyre që luftojnë në rrugën All-llahut, se luftën duhet ta bëjmë dukekërkuar mëshirën e tij dhe searmiku pa marrë parasysh numrin etij nuk duhet të na frikësojë.

Për këtë betejë na flet edheKur’an kur thotë All-llahu xh.sh .,,All-llahu u ndihmoi juve në Bedërkur ju ishit pak në numër...e All-llahu nuk e bëri për tjetër vetëm përt’ju gëzuar dhe me të qetësoi zemrattuaja, për ndryshe ndihma vjenvetëm prej All-llahut,Ngadhënjyesit, të Urtit”.

Tani në Bedër nuk ka mbe-tur gjë tjetër pos varrezave të she-hidëve që do të mbesin dëshmi përgjeneratat që vinë, se si luftohet dhevdiset në rrugën e All-llahut xh.sh.

Jasir Osmani IV-a

BEDRI, LUGINA E PAHARRUESHMEE FITORES SË MUSLIMANËVE

52

IKRE

HISTORI DHE CIVILIZIM


LETËRNJOFTIMUniversiteti i Ez-herit në Kajro të Egjiptit, i themeluar

në vitin 972 pranë xhamisë me po të njëjtin emër, ështëqendra kryesore e literaturës arabe dhe mësimit islamsunni në botë dhe njëkohësisht është universiteti më ivjetër në botë, që punon pa ndërprerë prej themelimit.Universiteti i Ez’herit i pamposhtur kaloi nëpër etapa tëndryshme kohore duke punuar me një potencial të plotë,si në kohën e kulminacionit të Shtetit Islam, gjithashtuedhe në periudhën e dhimbjeve të tmerrshme të shkatër-rimit të të njëjtit, duke kaluar kështu Mesjetën eRenesancën. Ai nuk e humb vullnetin për punë as edhe nëperiudhat e modernizimit ku u mbijetoi me sukses dall-gëve të ndryshme të kohës. Universiteti është themeluarpranë xhamisë së Ez-herit në Kairo dhe ka për qëllim tëvetin propagandimin e mësimit dhe kulturës islame,ndërsa themelues i tij është dinastia Fatimite e Egjiptit,pasardhës të Fatimes r.a. bijës së Muhammedit a.s..Fatimja r.a. thirrej me emrin Ez-Zehra që don të thotë: endritshme, prandaj edhe universiteti për nder të saj uemërtua me emrin El-Ez’her, që d.t.th. më i ndritshmi.

Xhamia e Ez’herit është një strukturë e madhe qëreflekton shumë shekuj të stilit dhe arkitekturës që merrfrymë islamikisht. Ajo në masë të madhe reflekton kul-turën e periudhës fatimite, në hyrje gjendet një portë eshekullit XV, e njohur si dera e berberëve, ku studentëttradicionalisht qetheshin. Kjo portë çon në një oborr tëmadh, i cili daton nga shekulli X dhe është i zbukuruarnga tri minare madhështore. Fasada e oborrit është ebardhë, me theks të veçantë në panelet me formë tëharkut.

Studimet në universitet filluan në muajin Ramazan tëvitit 975 në drejtimet e shkencave islame, gjuhës e gra-matikës arabe, filozofisë islame, astronomisë dhe logjikës.

Në shekullin e XII, në kohën e rënies së dinastisë shiiteIsmailije të “Fatimitëve”, sulltan Salahudini (themelues iDinastisë Ejubite) shkatërroi të njëjtën dhe universitetin eshndërroi në qendër të mësimit islam-sunni. Në kohën etij filloi të ligjërohej për medicinën dhe astronominë.

Në vitin 1961, universiteti u riorganizua nga presiden-ti i dytë i Egjiptit Xhemal Abdul Naser dhe shtoi drejtimesekulare si: medicina, inxhinieria dhe agrokultura. Në tënjëjtin vit u shtua një drejtim edhe në sektorin e femrave.

Si rezultat i sulmeve mongole në Azinë Qendrore dhedobësimit të Shtetit Islam në Andaluzi, Ez-heri u bë vend-strehim i vetëm për shkencëtarët e kohës, të cilët dëbo-heshin nga shtëpitë e tyre. Këta shkencëtarë i ndihmuanEz’herit që të arrijë kulminacionin e famës në shekullinXIV dhe XV. Vlen të përmendet se shkencëtarët e Ez’heritkanë dhënë kontribut të rëndësishëm në zhvillimin eshkencave natyrore si: matematika, medicina, astrono-mia, gjeografia dhe historia.

Në kohën e sundimit osman në Egjipt, universitetiishte i pavarur financiarisht sepse varej prej vakëfit,shkencëtarët ishin të lirë të zgjedhin lëminë e studimit dheliteraturën shkencore, kështu që Ez’heri kishte identitetine tij të lirë dhe u shndërrua në qendër kryesore univer-sitare islame dhe arabe. Osmanlinjtë asnjëherë nuk ven-dosën njeri të tyre si Shejh të Ez’herit, kjo pozitë u laekskluzivisht për egjiptianët.

Kur Muhamed Aliu mori sundimin në Egjipt në vitin1805, synonte që të formojë një shtet modern, por për tëarritur qëllimin e tij, ai në masë të madhe varej ngaEz’heri, prandaj dërgoi bursistë nga studentët e Ez-herit,

UNIVERSITETI I EZ’HERIT“Një milenium ekzistencë,

krenari e muslimanëve”

53

IKRE

AKTUALE

në Evropë. Këta studentë më pasishin pionierët që ngritën lartë fla-murin e rilindjes moderne në Egjipt.Shumica e figurave kryesore dukepërfshirë kreun e RevolucionitArabik ishin të diplomuar të Ez’herit,siç ishte edhe udhëheqësi i revolu-cionit të vitit 1919 Saad Zahlul, si dheshumë udhëheqës të tjerë, të cilët imundësuan revolucionit të arrijë qël-limin e vet, që ishte modernizimi iEgjiptit dhe vendosja e tij si flamurtartë modernizimit të botës arabe.

Jeta bazë akademike e Ez’herit nukka ndryshuar thuajse aspak për mëshumë se një mijë vjet, studentët e tije studiojnë Kur'anin dhe shkencatislame në detaje, së bashku melogjikën, gramatikën, retorikën, dhemënyrat e të llogariturit të fazavehënore. Shumica e këtij mësimi bëhetduke dëgjuar në një rreth, ku në mesështë shejhu që ligjëron dhe ashtu sipërparojnë studentët, ata mund tëfuten në dialog me shejhun. NëEz’her studiojnë vetëm muslimanë,pasi nuk pranohen studentë mepërkatësi jo islame.

Ez’heri konsiderohet nga shumicae muslimanëve sunitë si shkollë më

prestigjioze e mësimit islamik dhedijetarët e tij shihen si dijetarët më tëlartë në botën islame. Synim i këtijdjepi të diturisë, mbetet përhapja ekulturës islame dhe gjuhës arabe. Përkëtë qëllim, ai mban një komitet tëulemave që ju përgjigjet pyetjeve tëndryshme lidhur me çështje islame,pyetje këto të cilat parashtrohen ngamuslimanët anekënd botës.Gjithashtu pranë tij funksionon edhenjë qendër për shtypjen e Kur'anit.

SISTEMI ADMINISTRATIVEz’heri drejtohet nga Këshilli i

Lartë, i kryesuar nga Imami i Madh, iquajtur Shejhu’l Ez-her, që emërohetnga një komitet i dijetarëve ez’herian(shujuuhun). Ky këshill përcaktonpolitikën e përgjithshme të Ez’herit.Numri i shejhëve të Ez’herit arrin 50shejhë, të cilët i mban mend historia.Shejhu i parë ka qenë ShejhMuhammed el-Hareshiu, i vdekur nëvitin 1690, shejh i fundit është ShejhMuhammed Sejjid Tantavi, i cili vdiqnë mars të këtij viti, ndërsa Shejhul-Ez’heri aktual është i porsazgjedhuriDr. Ahmed Muhammed Et-Tajjib i ciliështë lindur në vitin 1946 dhe gjenezae tij lidhet me djalin e Husejn ibën Aliibën Ebi Talib r.a., ka mbaruarakaidin dhe filozofinë islame nëEz’her në vitin 1969, ka magjistruarmë 1971 dhe ka doktoruar 6 vjet mëvonë më 1977. Para se të zgjidhetshejh i Ez’herit ai ka qenë mufti iRepublikës Arabe të Egjiptit dhe sëfundmi ka qenë rektor i universitetittë Ez’herit.

BIBLIOTEKABiblioteka e Ez’herit është një

qendër e vërtetë për hulumtuesit estudentët si dhe për universitetet tjeraislame. Me mundësinë për të marrëkopje të dorëshkrimeve të vjetra, qëjanë në dispozicion të studiuesve ngaEgjipti dhe vendet tjera, ajo kon-tribuon në njohjen e mirëfilltë tëtrashëgimisë kulturore islame. Veçorie kësaj biblioteke është fakti që i

gjithë fondi i literaturës është islamdhe se biblioteka nuk mbledh liter-aturë jo islame. Biblioteka e Ez’herit,që është konsoliduar më 1897, kon-siderohet e dyta më me rëndësi nëEgjipt pas bibliotekës shtetërore tëquajtur Daru’l Kutubi’l-Misrijje. Kafond literature prej 99.062 titujsh, për-bëhet nga 595.668 vëllime,dorëshkrime të çmuara dhe libra tërrallë, disa prej të cilëve datojnë qënga shekulli i VIII. Biblioteka në fjalënuk është e hapur për vizitorë.

Që nga viti 1929 Ez’heri publikonedhe një revistë të veten, aktualishtmujore, të quajtur “Sautu’l – Ez-her”-“Zëri i Ez’herit” qëllimi i së cilës ështëshpallja e rregullave fetare, trajtohentema lidhur me botimin e literaturësislame, tema që kanë të bëjnë meshkencat islame, jurisprudencënislame (sheriatin), akaidin, tefsirin ehadithin, përfshihen edhe punime nëlëmin e historisë, biografi person-alitetesh, përkthime si dhe informa-cione në lidhje me botën islame.

Në vitin 2005 u nënshkrua njëmarrëveshje në mes të Universitetit tëEz’herit dhe Shejh Muhammed ibënRashid el-Mahtum, që të gjithë veprattë publikohen në internet. Ky arkivdo të jep qasje në 42 000 vepra dherreth 7 milionë faqe, ndërsa tani përtani ka 1.5 milionë faqe për të parë.

I pasur me traditë dhe shkencë,Ez’heri ka prodhuar ulema tëshkëlqyer gjatë gjithë historisë. Ndërulematë, që kanë diplomuar në këtëuniversitet janë: Imam Muhammedel-Gazaliu, Imam Bedruddin el-Ajni,Imam Sha’ravi si dhe shumë të tjerë.

Ez’heri, pavarësisht baticave dhezbaticave, përjetoi shumë dinasti dhembretër të ndryshëm. Sot, ai nukështë vetëm një universitet, por njëinstitucion ombrellë për 85% të mus-limanëve. Është një burim drite nëmes të errësirës së tmerrshme tëkohës sonë, është një lule që zgjatetdhe me fletët e saja sado pak mbulontherrat e xhehlit të shekullit tonë.

Evzal Sinani I-A

54

IKRE

HUTBE


Falënderimi dhe lavdërimi itakon vetëm All-llahut, tëadhuruarit të vetëm me

meritë, Krijuesit Absolut, që e krijoinjeriun prej një mashkulli dhe njëfemre, ndërsa salavatet qofshin mbipishtarin ndriçues, që me dritën efjalëve të All-llahut ndriçoi zemrat enjerëzve, Muhammedit a.s., që thirrimuslimanët në unitet, duke iporositur të jenë të bashkuar sigjymtyrët e trupit, selamet u çojmëshokëve–as’habëve të tij dhe tëgjithë atyre që ndjekim me besnikërirrugën e ndritshme të tij deri nëditën e dhënies së llogarisë.

Vëllezër të nderuar, All-llahuxh.sh në Kur’anin Famëlartëthotë:”O ju njerëz! Ne ju krijuam

juve prej një mashkulli dhe njëfemre, ju bëmë, që të jetoni nëbashkësi, kombe e fise ashtu që mëlehtë të njiheni mes vete. Në tëvërtetë më i ndershmi prej jush teZoti është ai më i ruajturi, VërtetëZoti është më i dijshmi dhe më injohuri”. (Huxhurat:13).

Dhuratat që Islami ia sollinjerëzimit janë të shumta, e një ngaato është uniteti dhe barazia eproklamuar në Kur’anin Famëlartë.

Dëshmia më e madhe përunitetin e mbarë njerëzisë, të cilin eporosit Kur’ani, duket në shprehjene parë të këtij teksti, ku thuhet: ”Oju njerëz”. Kjo është thirrje epërgjithshme, e përbashkët dheunike për të gjithë njerëzit, të

bardhë e të zi, të varfër e të pasur,punëtor e të thjeshtë, sundues e tësunduar, ka për qëllim të çrrënjosënë mënyrë të prerë të gjitha atobindje të krenarisë së bazuar nëndonjë përkatësi tjetër, siç është:raca, kombi, pasuria, pozita etj.,përveç asaj krenarie të bazuar nësjellje dhe moral të lartë.

Nga thirrorja: ”O ju njerëz”, eshprehur në fillim të këtij ajeti ,shihet shumë qartë se Kur’ani,respektivisht All-llahu xh.sh.njerëzit i konsideron njësoj dhe nukbën kurrfarë klasifikimi në mes tyre.

E kur thuhet: “Ne ju krijuam juveprej një mashkulli dhe një femre”forcon frymën e vëllazërimit dukena bërë të kuptojmë se jemi të një

BASHKIMI ISLAMurdhër hyjnor

55

IKRE

HUTBEbarku , të një origjine, forcon idenë eafërsisë vëllazërore, e si të tillë jemite obliguar ta ruajmë dhe tërespektojmë këtë, sepse përndryshedo të jemi përgjegjës para njerëzimitdhe para Zotit.

Ai është: “Rabb” i të gjithëve,Ushqyes dhe Edukues i tyre. ËshtëAi, që i mban gjallë në pikëpamjefizike e mendore. Të gjithë njerëzveu dërgoi shpalljen e vet. Si pasojënatyrore e besimit në Zotin Një,rrjedh edhe uniteti i njerëzisë.

Në vazhdim të ajetit përmendetndasia në grupe: ”Ve xhealnakumshuuben ve kabaile litearefu”.Fjala “shuub” tani përdoret përkomb, por gjersa ende bota nuk ekishte përfillur çështjen e kombit, kapasur të bëjë me njerëzit që jetuannë vendbanime të përhershme:fshat, qytet etj., kurse fjala “kabaile”për njerëzit që kohë pas kohedyndeshin dhe nuk kishin vend tëcaktuar dhe të përhershëm tebanimit. Mirëpo edhe psepërmendet kjo ndasi mes njerëzvenë pikëpamjen e lartpërmendur,Zoti jep orientimin duke thënë se ajoka për qëllim dhe duhet t’u shërbejëvetëm për të mirë dhe në dobinë etyre, për njohje sa më të lehtë në mesveti, bashkëpunim reciprok dhemarrëveshje për t’i ndihmuar njëri-tjetrit.

Pra, shkaqet e grindjeve,përçarjeve e ndonjëherë edhe tëkacafytjeve të inspiruara sipaspërkatësisë kombëtare, racore,fetare etj., janë rezultat i injorancëszemërngushtësisë dhe fanatizmit tëtepruar, e kurrsesi element natyror ivetë qenies njerëzore. Fryma evëllazërimit të njerëzve, sipasKur’anit, do të arrihet vetëm nëbazë te bashkëpunimit, ashtu që tëgjithë begatitë që i krijoi Zoti nëfaqen e tokës t’i shfrytëzojmë dhet’i përjetojmë së bashku, sepse janëtë krijuara për të gjithë. Ndarjagjeografike nuk guxon të shërbejë simjet pengimi i shfrytëzimit të

begative të një vendi për vendintjetër.

Ky është parim islam. Zoti nëKur’an thotë:”Krijova gjithë ç’ka nëtokë për ju.” (El-Bekare:29). Nëse epengoni njëri-tjetrin pse është i atijose i këtij vendi, kombi, fisi, race,feje etj., atëherë është vepruarkundër mësimeve të Zotit dhekundër vetë njerëzisë.

Respektin më të lartë të Zotit egëzon ai, i cili është më i ndershëmdhe më i moralshëm.

Njeriu nuk ka të drejtë tëkrenohet dhe nuk do të krenohetedhe para Zotit në Ditën e Gjykimit,në bazë të përkatësisë, racës, kombit,familjes ose të paraardhësve të tij.Këtë e trajton shumë qartë edheKur’ani famëlartë, kur thuhet,: “Ekur do t’i fryhet surit, nuk do të vijënë konsideratë përkatësia fisnore,as që do të pyetët kush për të ”.

I udhëzuar dhe i frymëzuar prejmësimeve të larta të Kur’anit,Muhammedi a.s. u përpoq meshembuj konkret t’i afrojë njerëzit,t’i vëllazërojë dhe t’i bashkojëpikërisht si janë të krijuar.

U përpoq ta zhdukë atë ves, tëcilin e gjeti të mishëruar në atëpopull të ndarë në fise e racë. Ai imësoi shokët e vet për njeriun, seështë krijuar i lirë, i ndershëm dheme të drejta të barabarta. Në një rastEbu Xhehli vjen, i thotëMuhammedit a.s :”Nëse e pranojmëIslamin, ne, paria mekase, çfarëvendi dhe çfarë të drejte do të kemite ju?” -“ Sikur të gjithë të tjerët”, -iu përgjigj Muhammedi a.s. EbuXhehli i habitur pyeti:” Sikur robëtdhe zezakët? -“ Të gjithë janë tëbarabartë, e ndoshta në bazë tëmeritave, prej robërve dhe prejzezakëve do të kemi udhëheqës,prijës dhe komandantë ushtarak tëushtrisë sonë”,- i përgjigjetPejgamberi a.s.. Një barazi të tillë,shpirti i ngushtë i Ebu Xhehlitkurrsesi nuk mund ta pranonte,prandaj edhe mbeti në po atë

sëmundje, mbeti në errësirën einjorancës përgjithmonë.

Në një rast tjetër, Muhammedia.s me qëllim që t’u japë të kuptojnëse veprat, sjelljet, dhe qëndrimetjanë ato, të cilat e lartësojnë njeriunnë të dy jetët e jo përkatësia. I thotëbijës së tij Fatimes: ”Vepro.Mbështetu në veprat tua, oj Fatime,sepse nuk do të mjaftojë te Zotivetëm ajo pse je bija ime”. Madje,edhe farefisit të tij i thotë: ”O jupasardhës Hashimitë, mos lejoni tëmë vijnë njerëzit me vepra, e ju mekrenari familjare, sepse ajo nuk dot’ ju ndihmojë!”

Muhammedi a.s gjithnjë kishtepër qëllim t’i largojë njerëzit prejatyre mburrjeve të kota, prej atyrebindjeve të gabuara, të cilat nuk isillnin njerëzisë tjetër vetëm sepërçarje e kundërshtime.

Mësimet e Kur’anit gjithnjë patënpër qëllim që te njeriu të formojnëvetëbesimin dhe karakterin e lartë.Zoti nëpërmjet mësimeve të Tij indihmoi njeriut që të çlirohet prejatyre mjegullave të cilat ia errësojnëndriçimin e mendjes.

Ai tha se çdo gjë në tokë e qiell si:dielli, hëna, oqeanet, etj.,nuk janësundues, as zotra, por janë nëshërbim të njeriut dhe krijesa tëZotit.

Ashtu bëri edhe kur tha semendja, madhësia, krenaria ebazuar në gjëra të kota nuk peshongjë tek Ai. Ai i krijoi të gjithë tëbarabartë, sepse rrjedhin prej njëbabai dhe një nënë.

Nuk janë të ndershëm ata, të cilëtme fuqi shtypin të tjerët, të cilët nëbazë të përkatësisë së tyrekrenohen. Të ndershëm janë ata, tëcilët bëjnë vepra të mira, largohenprej veprave të këqija dhe janë tëkujdesshëm ndaj njërit tjetrit.

Në fund e lusim All-llahun xh.shtë na bëjë të bashkuar dhe tëdrejtuar drejt rrugës së shpëtimit .

Driton Bajrami IV-A

56

IKRE

KOLOSË TË MENDIMIT ISLAM


Imam Ebu Hanife Nu’manIbën Thabit r.h. u lind nëvitin 80 H. në Kufe. Është

rritur në një familje të nder-shme, fisnike dhe të pasur.Babai i tij ishte tregtar, kishtenjë dyqan të vetin ku shisterroba në Kufe, mjeshtri të cilënmë pas e trashëgoi edhe ImamEbu Hanifeja r.h.. Familja e tijdallohej për nga devotshmëriadhe sinqeriteti.

Ai kishte mësuar Kur’anin për-mendësh qysh në fëmijërinë e her-shme, por në kohën e rinisë shumëpak takohej me dijetarë, sepsepunonte me të atin e tij në dyqan,derisa u takua me Imam Sha’biun.

Imam Ebu Hanifeja r.h. tregon:Një ditë kalova pranë Sha’biut, qëishte ulur, e ai më thirri dhe mëpyeti: Me kënd rri më së shumti?

- Me njerëzit në treg – i thash.- Nuk kam për qëllim tregun -

më tha, por më kënd prej dije-tarëve?

- Shumë pak rri me dijetarë – iaktheva.

- Mos humb kohë – më tha,duhet të merresh me dituri dheme nxënien e saj prej dijetarëve,sepse në ty shoh një talent tëshquar.

Imam Ebu Hanifeja r.h më pastregon, se fjalët e tij i kanë depër-tuar thellë në zemër dhe ka filluartë largohet prej tregut e të merretme dituri. Fjalët e tij u bënë shkakqë All-llahu të më jap dobi të

shumta – thoshte ai.Pas këshillave që ia dha

Ebu Sha’biu r.h, Imam EbuHanifeja r.h. tërësisht u koncen-trua në kërkimin e diturisë dhemarrjen e mësimit nga dijetarët ekohës. Në fillim të jetës shkencoremësoi ilmul – kelamin, ndërsa mëvonë u orientua kah fiku. Shkakuqë Imam Ebu Hanifeja r.h. filloi tëmerrej me fikh është se një ditëerdhi një grua te vendi ku ai emësonte ilmul–kelamin dheparashtroi një pyetje, mirëpoasnjëri nuk diti të përgjigjej, pastajshkoi te Hammad Ibën EbuSulejmani r.h. dhe ia parashtroi tënjëjtën pyetje, e ai iu përgjigj.Gruaja u kthye tek Imam EbuHanifeja r.h. dhe u tha: “Ju ndoqëtme vëmendje por nuk dinit asgjë,për dallim të Hammadit që diti tëmë përgjigjet”. Në këtë rast ImamEbu Hanifeja r.h. u ngrit dhe shkoite Hammadi r.h. dhe i tha sekishte ardhur ta mësonte prej tijfikhun. Hammadi r.h. i tha se dotë mësonte nga tri mesele (çështje)në ditë, derisa të grumbullojë njësasi të madhe të diturisë.

Imam Ebu Hanifeja r.h. e ndoqikëtë porosi të mësuesit të vet dhevazhdoi të ndjek studimet tekHammadi 18 vjet të plota, deri nëvdekjen e mësuesit.

Që këtej Imam Ebu Hanife r.h.plotësisht merrej me studimin eçështjeve të fikhut derisa u bë njëfekih i njohur, sa që njerëzit bënim

me gisht drejt tij,. Kështu EbuHanifeja r.h. u bë imam i mbër-rimë dhe morri emrin “ El –Imamu’l – E’adham” (Imami më imadh). Ai ishte një ndër fukahatëmë të mëdhenj, nëse jo më i madhiqë e njeh historia islame, ështëthemelues i medhhebit (shkollësjuridike) hanefij, që është shkolla eparë juridike dhe më e përfaqë-suara edhe sot në mbarë botënislame. Kontributi i Imam EbuHanifes r.h. në shkencat islameështë i pazëvendësueshëm, aiështë i pari që e sistematizoifikhun dhe e ndau në kapituj siçbëhet edhe sot, në shkencën eakaidit mësimet e tij ishinmbështetja e njërit prej imamëvemë të shquar të kësaj shkence,Imam Ebu Mensur Maturidiutr.h., që themeloi drejtimin e vet nëakaid, bazuar në mësimet e ImamEbu Hanifes r.h..

Imam Ebu Hanifeja r.h. i takongjeneratës së tabiinëve sepse siçtregojnë shumë dijetarë, ështëtakuar me një numër sahabesh tëPejgamberit a.s. numri i të cilëvesipas një mendimi është 7 sahabe,që janë: 1.Abdull-llah ibën El-Harith Ibën Xhiz ez-Zubejdij; 2.Abdull-llah Ibën Enesi; 3. Abdull-llah Ibën Ebi Evfa; 4. Enes IbënMalik el-Ensarij; 5. El-Ma’kil IbënJesar el-Meznij; 6. Vathile Ibën El-Aska dhe 7.Aishe Bint Axhrid.

Muhamed Ramadani III-a

IMAM EBU HANIFE R.H.(80 – 150 H.)

57

IKRE

EKSKLUZIVE

IKRE: Fillimisht jufalënderojmë që pranuat të nanderoni me këtë intervistë.

Basri Lushtaku: Faleminderitedhe juve, kënaqësia është e imja.

IKRE: Cilët janë projektet më tërëndësishme që i keni realizuar,cili është filmi dhe roli i preferuarqë keni luajtur?

Basri Lushtaku: Projekte tërëndësishme kam realizuar edhenë teatër dhe në film. Sa u përketroleve që kam luajtur nuk do tëkisha veçuar ndonjë sepse të gjitha

rolet kanë vlerën e vet, mirëpogjithnjë kur kam luajtur role apopersonazhe të patriotëve tanë, ekam ndjerë veten më mirë dhe ikam përjetuar më afër vetes, ngaseata janë pjesë të historisë sonë, që ekanë shkruar me bëmat e tyre tëparët tanë, gjyshërit estërgjyshërit, histori kjo pjesë e sëcilës jemi edhe vetë ne.

IKRE: Ju merrni pjesë edhe nëprograme të ndryshme fetare, meçka paraqiteni para publikut nëkëtë lloj programesh?

Basri Lushtaku: Po kam marrëdhe marr pjesë gjithnjë nëmanifestime të ndryshme mekarakter fetar. Gjithnjë jamparaqitur me monologe tëndryshme me përmbajtje fetare qësadopak edhe unë ta hedh një pikëuji në detin e trazuar të ummetittonë dhe ajo pikë uji të ndikojë përtë mirën e rinisë sonë islame.Detyra jonë është të japimshembull se si duhet të udhëtojmënë rrugën e drejtë të All-llahutxh.sh. duke u udhëzuar meshembullin e mirë të të Dërguarittonë, Muhamedit a.s. pasi vetëmkështu mund ta shpëtojmëummetin nga valët e tërbuara tëkëtij deti të trazuar.

IKRE: Kemi informata se ju jeninjë besimtar i denjë, falni kohët enamazit rregullisht dhe madje ekeni kryer edhe haxhxhin, na thonidiçka për botëkuptimin tuaj tëIslamit, si e shihni ju Fenë Islamenga këndvështrimi i një aktori?

Basri Lushtaku: Po, falënderimii takon vetëm All-llahut xh.sh. qëunë mundohem të jem i denjë nëfenë dhe besimin tim. Kammbaruar edhe haxhxhin, el-hamdulil-lah dhe ky ka qenë një përjetim

Intervistë me artistin e madh tëpopullit, aktorin nga Kosova,

Basri Lushtakun

“E KEMI PËRBORXH TË DERDHIMDJERSËN DHEGJAKUN NË RRUGËTË ALL-LLAHUT!”

58

IKRE

EKSKLUZIVE


i veçantë, që nuk mund tëpërshkruhet me fjalë, vetëmshpirti im e di se si ndjehesh në atëvend ku u shkrinë hidhërimi,dashuria dhe djersët e të Dërguarittonë, Muhamedit a.s dhe shokëvetë tij, ku zbrisnin fjalët më tëdashura për mbarë njerëzimin, ngaAllahu xh.sh. dhe ku me milionahaxhinj derdhin lotë, shfaqindashuri dhe kërkojnë pendim tekAllahu xh.sh.. Për sa i përketIslamit, kjo dritë, të cilën nadhuroi All-llahu xh.sh. qysh mekrijimin e njeriut të parë, Ademita.s. e deri te vula e të gjithëPejgamberëve të Allahut xh.shMuhamedi a.s, kjo dritë ka filluartë shndris në mbarë botën shumë emë shumë dhe do të ndriçojëpërjetësisht, e inshaall-llah, jemiedhe ne nga ata që kjo dritë uapastron zemrat dhe i fisnikëron nëkëtë dunja dhe u mundëson tëkalojnë nga kjo dunja me plotdashuri për All-llahun xh.sh dhe tëDërguarin tonë Muhamedin a.s.

IKRE: A planifikoni të realizonindonjë projekt apo konkretishtndonjë film me tematikë islame, nëtë ardhmen?

Basri Lushtaku: Po, kam disaprojekte me përmbajtje fetare-islame dhe shpresoj që t’i realizoj

të gjitha, sepse e kemi për borxh tëpunojmë për fenë tonë dhe tëderdhim djersët dhe gjakun nërrugën e All-llahut xh.sh..

IKRE: Ndoshta ju ka rënë nëdorë revista “Ikre”, ç’mendim keniju për këtë lloj reviste, sa janë tënevojshme këso revistash qëtrajtojnë çështje të ndryshmerinore nga aspekti islam?

Basri Lushtaku: Po, kam pasurfatin e mirë ta lexoj revistën “Ikre”dhe kam vetëm fjlaë të mira përkëte revistë. Uroj të ketë sa më

shumë revista të këtilla në familjettona sepse përmes tyre i edukojmëtë rinjtë tanë!

IKRE: Cili është mesazhi juajpër ne si bartës të ardhshëm tëflamurit të thirrjes islame?

Basri Lushtaku: Ju urojpunë të mbarë juve si kryeredaktori nderuari Ensar dhe redaksisë sërevistës IKRE! Mesazhi im për juështë: “Punoni në rrugën e Allahutxh.sh. sepse nuk do të humbnikurrë, flamurin e këtij dini e keniju, rinia, e ardhmja e Islamit dhegjithnjë valonie këtë flamur medashuri! All-llahu qoftë me ju dheua forcoftë këmbët në rrugën evërtetë, e ne do të jemi gjithmonëpranë jush me dashurinë më tëmadhe! Në fund selam alejkumpër të gjithë lexuesit e revistës“Ikre”, nga vëllai juaj, BasriLushtaku!

IKRE: Edhe një herë jufaleminderit dhe All-llahu jushpërbleftë!

Basri Lushtaku: Gjithashtuedhe juve!

Intervistoi: Ensar Sinani IV-a

59

IKRE

PËRSHTYPJET E NJË GJENERATE

IKRE: Ç ka mendoni përshkollimin në medrese?

Xhejlane Mustafa : Fillimisht jupërshëndes me përshëndetjen epastër Islame Es-selamu alejkum verahmetullahi ve berekatuhu.Të jeshnxënëse e medresesë është nderëpor para së gjithash edhe njëpërgjegjësi e madhe sepse me këtëshkollim nxënësi behet bartës ivlerave Islame dhe humane në këtovende. Vendimi për arsimim në këtëshkollë është një gjë shumë eçmuar,ngase me anë të këtijshkollimi krahas fitimit të njohuriveshkencore arrihet edhe njohja ebazamentit të fuqishëm fetar-islam,gjë e cila mundëson ngritjen dhepërparimin e subjektit duke moslënë mangët edhe shpërblimin ngaana e Allahut xh.sh në këtë dhebotën tjetër.

Hafsa Rahmani: Flas nga përvojaime si nxënëse që kalova katër vitenë ketë shkollë , ku mund të them sefitova gjëra të dobishme moraedukatën, dituri të shumta, kudihet se këtu përveç lëndëve fetaremësohen edhe lëndët shkencore.Kuptova një gjë se si bazë tonënkemi fjalën e Allahut xh.sh dhehadithin e Pejgamberit a.s,dhe duatë them se me shkollimin në

medrese kemi arritur të ndërtojmëvetveten dhe kemi krijuarpersonalitet të duhur, andaj mesazhiim i vetëm është që rinia tëregjistrohen në këtë shkollë, sevërtet do të kenë suksese të miradhe një edukatë të mirë fetareIslame.

IKRE : Si ishinmarrëdhëniet tuaja me profesorët?

Semra Ibraimi: Thuhet se tërrallë janë mësuesit model….,por

një gjë e tillë nuk ishte me mësuesettona të cilat ishin të dalluara dukeqenë model rregullsie epërpikshmërie, modelmarrëdhëniesh bashkëpunimi emirëkuptimi, me entuziazëm e papërtesa. Në kujtesën tonë do të jenëgjithmonë të paharruara të dashuradhe të vlerësuara.

IKRE : Çfarë aktivitetekeni organizuar dhe në cilat vendekeni marrë pjesë?

Selma Abdi : Ne si nxënëse tëvitit të katërt kemi organizua dhekemi marrë pjesë në shumëaktivitete të llojeve dhe sferave tëndryshme, gjatë këtyre katër viteve,por ajo që na ka lënë përshtypje mëshumë ka qenë aktiviteti gjatëmuajit të bekuar të Ramazanit. Këtudua të cekë disa nga këto aktivitetesi –vizita të xhamive të ndryshme nëqytetin e Shkupit dhe rrethinën sidhe qytete tjera siç janë :Strugë,Ohër, Manastir, Kërçovë etj….Gjithashtu në të njëjtën kohëkemi pas rastin të shoqërohemi memotrat myslimane nëpër këto vendeku nevoja e tyre për Islamin ishteshumë e madhe dhe mund të themse kemi mbetur të kënaqura dheinshalla edhe gjeneratat e ardhshmevazhdojnë njashtu sikur ne.

Mësimi islam, mbretëriadhe thesari i vërtetë

Feja paraqet njërin ndër faktorët më të fuqishëm, më thellë të ndjeshëm e më me ndikim të shoqërisë njerëzore. Ajo kandikim mbi familjen, mbi bashkësitë, mbi jetën politike dhe ekonomike. Feja është një agjent shumë i fuqishëm socializues,ajo i ndihmon njeriut të njoftohet me vetveten e me të tjerët, ajo është një kod jete, udhërrëfyese, logos omnitemporal,dizajnues me vlerë, profilizues i personalitetit konstruktiv dhe të përgjegjshëm, i personalitetit që vetë kontrollohet, i cilireflekton dashuri, respekt, mëshirë, solidaritet, tolerancë, harmoni...ndaj vetvetes dhe ndaj të tjerëve. Ajo e mëson njeriunse përgjegjësia ndaj një insekti të vogël nuk është më e vogël se përgjegjësia ndaj një qenieje njerëzore. Këto janë bazat mëtë cilat mësueset e medresesë së femrave “Isa Beu” në Shkup i përgatisin për jetë vajzat myslimane që për simbol të kenëFenë Islame . Dhe jo rastësisht për këto vajza këto mësuese janë “model rregullsie e përpikshmërie, model marrëdhënieshbashkëpunimi e mirëkuptimi, me entuziazëm e pa përtesa”.

Me ju të nderuar lexues ndajmë përshtypjet e disa medresanteve...

60

IKRE


Nuruhan Osmani : Si paralele evajzave këtu në Shkup kemiorganizuar për festat e mëdhanëpër xhami dhe në vetë lokalet emedresesë, nëpër teatro si dhe gjatëmuajit të Ramazanit kemiorganizuar tribuna, ligjërata dheiftare nëpër restorante të ndryshme.Gjithashtu ne si nxënëse kemi pasrastin që në vitin e katërt tërealizojmë praktikën gjatë muajit tëRamazanit. Mendoj se kemi pas njëbashkëpunim shumë të mirë meMyftinin e Shkupit dhe BFI-në qëçdo here na kanë ndihmuar por kjonuk donë të thotë që në të ardhmentë mos kontribuohet edhe mëshumë.

IKRE : Çka mendoni përstudime,ku pas shkollës së mesme?

Merjem Bajrami : Pasi që prejfillimit të regjistruarit në këtëshkollë për të cilën unë upërqendrova vet personalisht nëkëtë profesion dëshiroj që edhe mëtutje të vazhdojë po në të njëjtëndegë. Dashtë Zoti të vazhdojë këtëdrejtim, pasi që dëshira ime ështëqë në të ardhmen të bëhem njëkontribuuese e Islamit. Shpresoj qëme ndihmën e Allahut xh.sh kjonuk do të mbetet ëndërr por do tëbëhet realitet.

IKRE: Ç farë janë porositë tuajasi maturante për gjeneratat eardhshme?

Semra Ibraimi : Shfrytëzojërastin të shprehë kënaqësinë timeqë jam pjesë e kësaj shkolle,e cilaështë një nga institucionet fillestarearsimore, që hapi një etapë të re nëzhvillimin arsimor Islam të gjinisëfemërore me hapjen e paraleles sërregullt të vajzave në Shkup.Shprehi dëshirë që të gjitha femratmyslimane të vazhdojnë mësimetnë këtë institucion efikas shikuar nëçdo aspekt dhe pikëpamje,që tëmarrin dituri nga kjo vatër fetare-islame sepse dituria është gjëja më emire që e posedon një njeri ajo ështëmbretëria dhe thesari i vërtetë.

“Besimtari flet pak e punon shumë, ndërsa munafiku flet shumë epunon pak.” Evzai r.a.

“Ai që është ushqyer me ushqim haram nuk arrin të marrëkënaqësi nga namazi.” Behaedin Buhari r.a.

“All-llahu nuk shikon fytyrat, bukurinë e as mallin tuaj, porshikon zemrat dhe punët tuaja”

Hadith“Në qoftë se besimtari e ka qëllimin të mirë dhe e ka ndjenjën e

pendimit, All-llahu i fal të gjithë gjynahet e tij.”Ali b. Muhammed r.a.“Tri gjëra e vdesin zemrën: të flasësh shumë, të flesh shumë dhe

të hash shumë.” Fuad b. Ijad“Ashtu siç i fshihni gjynahet që bëni, ashtu fshihni edhe të mirat

që bëni.” Zennuni Misr r.a.“Atyre që veprojnë sipas gjërave që dijnë, All-llahu ua mëson

edhe ato që nuk i dijnë.”Hadith“Dituria ka më shumë vlerë se sa malli. Dituria të ruan ty, ndërsa

mallin e ruan ti. Rojtarët e mallit vdesin, ndërsa rojtarët e diturisëjetojnë në zemrat e njerëzve.”

Imam Maverdi“Frenojeni veten në dy raste: kur jeni duke folur dhe kur jeni

duke ngrënë.”Ali Raiteni r.a.“Ai njeri që nuk ka dituri, nuk ka asnjë vlerë as në këtë botë e as

në ahiret.” Ahmed Bedevi“Në qoftë se një njeri e harxhon kohën në gjëra pa vlerë, kjo është

shenjë që All-llahu nuk e do atë”Hadith“Më parë njerëzit bënin të mira por nuk i tregonin, pastaj filluan

të bënin të mira dhe t’i tregonin, ndërsa tani nuk bëjnë të mira porvetëm tregojnë.”

Omër b.Haris r.a.“N.q.s. nuk e lavdëron një mysliman, të paktën mos fol fjalë të

keqe për të! Po nuk e ndihmove, të paktën mos e mundo! Po nuk egëzove, të paktën mos e mërzit!”

Jahja b. Muadhi Razi r.a.“Kush rri me dijetarët bëhet i ndershëm, kush rri me injorantët

bëhet servil”Imam Maverdi r.a.“Më i miri nga ju është ai i cili sillet mirë më gruan e tij.”Hadith“Sadakaja më e mirë është të pajtosh dy njerëz.”Hadith“Nuk gjendet mall më i mirë se zgjuarsia, shok më i mirë se

edukata, trashëgimi më e madhe se kultura dhe ëndërr më e madhese dituria.”

Aliu r.a.Elfat Saliu I-a

PERLA URTËSIE

61

IKRE

SPORT

Klubi i futbollit“Shkëndija” ështëthemeluar ne vitin 1979.

Historia e K.F. “Shkëndija 79”është pothuajse identike mehistorinë e shqiptarëve tëkëtyre trevave. K.F.“Shkëndija” u krijua nërrethana të rënda të pushtimitmonist, bëri aktivitete mesakrifica të mëdha, mbijetoi nësaje të vullnetit dhe sakrificëssë vetë sportdashësve, qyte-tarëve dhe patriotëve që epërkrahën.

Ne vitin 1979 me iniciativën eshumë aktivistëve të sportit,intelektualëve e patriotëve,themelohet klubi i parë shqiptar ifutbollit në qytetin e Tetovës iemëruar K.F. “Shkëndija”. Kjo ini-ciativë qytetare u mirëprit meshumë entuziazëm nga rinia eatëhershme dhe pati përkrahje tejettë madhe nga popullata. Ky ekippër një kohë të shkurtër bëhetsinonim i rinisë shqiptare të rajonittë Tetovës, Pollogut e më gjerë.

K.F. “Shkëndija” për vite të tëraka qenë dhe vazhdon të mbetet

shenjë identifikuese e sportitshqiptar në Tetovë dhe më gjerë.

Klubi i ri i quajtur K.F.“Shkëndija”, garat e para i filloi nëgrupin B në ligën komunale tëTetovës në sezonin 1979/80. Për dyvite skuadra e kuqezinjve ishtepjesëmarrëse në garat e kësaj lige.

Në sezonin debutues 1979/80,nga 26 ndeshje ka arkëtuar 46 pikëdhe është bërë kampion dhe si etillë është kualifikuar në grupin A.

Gjatë historikut 30 vjeçar, që ngaviti 1979 e deri më sot ekipi i“Shkëndijës” ka marrë pjesë në

KF. SHKËNDIJA,SINONIM ISHQIPTARËVE

62

IKRE

SPORT


Shqiptarët e Maqedonisë duhet të festojnë të gjithë. Për herë të parë njëekip shqiptarë fiton kampionatin e Maqedonisë. Urojmë sa me shumëekipe shqiptare te ndjekin rrugen e Renovës. Urime Renova dhe Urimepopulli shqiptar.

Klubi futbollit Renova e Xhepçishtit pas përfundimit të ndeshjesPelisteri – Rabotniçki që përfundoi me fitoren e manastirasve 1-0 edhezyrtarisht bëhet kampion i Maqedonisë.

Renova është skuadra e parë shqiptare në Maqedoni që arrin të bëhetkampion republikan në futboll dhe sukseset e këtij klubi do të regjistro-hen me shkronja të arta në historikun e futbollit shqiptar në Maqedoni.

Pas përfundimit të ndeshjes Pelisteri – Rabotniçki 1-0, në fshatinXhepçisht ka filluar festa q ëmë pas ka vazhduar edhe në qendër tëTetovës dhe ka zgjatur deri në orët e vonshme. “Është ky një sukses jovetëm i Renovës por i gjithë adhuruesve të futbollit.

Falënderoj të gjithë ata të cilët na kanë përkrahur në mënyra tëndryshme gjatë këtij kampionati ku arritëm të shënojmë suksesin më tëmadh të këtij klubi të ri” theksoi futbollisti Ismail Ismaili.

këto gara:- 3 sezone në ligën komunale

dhe tri herë kampione;- 1 sezon në ligën e dytë: 34

ndeshje, 26 fitore, 4 barazime dhe 4humbje;

- 8 sezone në ligën e dytë: 256ndeshje, 121 fitore, 45 barazimedhe 57 humbje;

- 6 sezone në ligën e parë: 187ndeshje, 63 fitore, 32 barazime dhe92 humbje.

Gjatë historikut 30 vjeçar K.F.“Shkëndija” një herë ka luajtur nëfinale të Kupës Republikane nëvitin 2006, kur në finale në stadiu-min e qytetit ne Shkup, pësoi ngaMakedonija Gj.P. 2-3. Në vitin 2009arriti deri në gjysmëfinale dhe nëballafaqim me ekipin e Rabotniçkitpas dy ndeshjeve (1:3 dhe 1:0)eliminohet nga garat e mëtut-jeshme.

Klubi i Futbollit Shkëndija, qënga themelimi ka pasur shikuesdhe tifozë ndoshta më shume seçdo klub tjetër në Maqedoni, porderi në vitin 1991 as që kanëmundur të promovohen me emërtë posaçëm, për shkak të pushtetit.

Ballistët në Tetovë në vitet1989-91 janë paraqitur si grupi“BAL”, shkurtesë për “Ballistët”sepse nuk ka pasur asnjë farëmundësie për t’u paraqitur meemrin e plotë.

“Ballistët” janë grup i tifozëvemë të flaktë të klubit të futbollit“Shkëndija” të Tetovës. Ata gjith-monë janë në përkrahje, atje kuluan “Shkëndija”, por edhe nëpërkrahje të KombëtaresShqiptare. Transparentet që i për-dorin Ballistët janë: Red & BlackArmy, We Love Shkëndija, UnitedStates Of Albania dhe të tjerë.

Kjo është vetëm një rezyme eshkurtër e historisë së bujshme tëkëtij klubi të madh shqiptar të fut-bollit në Maqedoni.

Visar SelimiXhemil Sadiki IV-A

MË NË FUND NJËKLUB SHQIPTAR,KAMION IMAQEDONISË

63

IKRE

KURIOZITETE

� Personi i parë që kuptoi se drita depërton në sytë tanë,dhe nuk del nga to, ishte Ibën El-Hajthemi;

� Camra Obsura (kamera për dhomën e errët ose tëndarë); vendosja e fizikës si shkencë në kuptiminmodern të fjalës ‘fizikë’(shkencë e mbështetur nëeksperiment) dhe ekzekutimin e saj nga rrethi i filo-zofisë, të gjitha janë meritë e muslimanëve;

� Distilimin, kristalizimin, oksidimin, filtrimin, veglat epunës të cilat përdoren edhe sot, acidin sulfurik etj, eka bërë Xhabir ibën Hajjan, që konsiderohetthemelues i kimisë moderne.

� Orët e para mekanike që i lëvizte uji dhe bravën mekombinime i zbuloi El-Xhazari;

� I pari që u shërbye me materialin zbërthyes për qepjenpara operacioneve të organeve të brendshme ka qenëEl-Zahravi;

� Përshkrimin e saktë të qarkullimit të gjakut në orga-nizmin e njeriut e paraqiti Ibën Nefisi në shek. XIII,300 vjet para William Harvejit;

� Vaksinimi është përdorur nga muslimanët 50 vjet parase të përdoret në Perëndim, edhe atë në Turqi kundër“fruthit të madh”;

� Numrat e sotshëm kanë prejadhje indiane, por stili ityre është arab. Për herë të parë shfaqen në veprat ematematicientit El-Havarizmit dhe Kindiut në vitin825;

� Algjebra është emërtuar sipas një librit të El-Havarizmit“Al-xhabr ve al-mukabila”. Në Evropë e solli dhe epërktheu italiani Fibonacci 300 vjet më vonë;

� Gotën e kristaltë i pari e ka përdorur Abbas ibën Firnasi;� Tri racionet: paragjella(supa), gjella(peshku, mishi),

deserti (pemët) i solli Ali ibën Nafi (i njohur si Zirjab-zogu i zi)

� Se toka ka formë sferike e kanë zbuluar muslimanët dheatë në shek. XI, para Galileut;

� Muslimanët të parët bënë pastrimin e barutit me natri-um dhe nitrat;

� Në shek. XV muslimanët konstruktuan raketën “vezadjegëse-vetëlëvizëse” dhe projektin “torpedo” që nëmaje ka shigjetën që do të depërtonte në anijen earmikut dhe pastaj do të eksplodonte.

Rabije Sadiku IV-aParaleleja e Shtrirë - Tetovë

Zbulimet emuslimanëve

KURIOZITETE

• Njeriu harxhon mesatarisht tre vjet nëbanjë.• Peshqit harrojnë çdo gjë që ndodhëvetëm pas 10 minutash.• Një nga 200 fëmijë lind me një dhëmbënë gojë.• Në Turqi gjendet një skulpturë, vepër enatyrës, që paraqet një grua duke qarë dhelotët e saj rrjedhin me shekuj nga burimet efshehta të ujit që ndodhet nën shkëmb.

RASTI MBRET I BOTËS

• Kur je duke riparuar diçka, në çastin kurduart i ke tërësisht të përlyera të kruhethunda.• Nëse të bie nga dora një vidë e vogël osemonedhë ajo gjithmonë rrokulliset nëvendin më të vështirë për tu mbërritur.• Kur e gabon numrin gjatë një telefonate,linja e numrit që ke rrotulluar në asnjëmënyrë nuk është e zënë• Kur e gënjen shefin se je vonuar në punëpasi të ka shpërthyer goma e veturës tënesërmen ajo patjetër shpërthen me tëvërtetë• Çfarë do që filloni të pëlqeni, ndalon sëprodhuari më.

VEÇORITË E “SHQIPTARIT”

• Je kushëri me gjysmën e njerëzve që njeh.•Në martesën tënde vijnë 400 të ftuar.•Je 30 vjeç dhe ta rregullon krevatinmamaja.•Ke të paktën një të afërm me të cilinfamilja jote nuk flet.•Prindërit e tu kur flasin në telefon me tëafërmit jashtë shtetit bërtasin që të dëgjo-hen.•Ke më shumë respekt për të fortin e lag-jes se sa për presidentin e shtetit.•Del në fotografi memakinën tënde, dhe judërgon nga një kopje të gjithë farefisit.•I njeh kamerierët e lokalëvemëmirë se samësuesit që të japin mësim.• Të vjen vdekja kur e sheh fqiun qëka blerë një gjë të re.

Nasuf Jusufi &Bajram Ferati IV-a

64

IKRE


İnsan hayatında arkadaşlığın önemi anlatılmayacak birboyutta olduğunu

herkes bilmektedir. Arkadaşlığın günümüzde hayatınçeşitli yönden değerlendirilmesi, hayatın çirkin yüzü,dünya problemleri mevcud olmuştur. Bir bakımdanarkadaşlık değil de aile bağlarının kopması günümüzüngündem meselelerinden biridir.

Belkide bunun sorunu yeterli eğitimin verilmesi ya dasorumluluğun yerine getirilmemesinden kaynaklanmak-tadır. Bunların en önemlisi de saygı ve sevginin praktiktedeğil de dillerde kalması şaşırtıcı bir hal almıştır.

Belkide herkezin kendine öz problemleri veya bunaltıcıolan ekonominin yerlere vurması da problemlerin sebep-lerinden de sayılmaktadır. Peki tüm bunların arkadaşlıklane ilgisi var diye sorarsanız karşılaşacağınız sayısız soru-lara kısa ve net bir cevabım şöyledir :İlim alimlerinden birişöyle anlatıyor: Akadaşlık üç grupa ayrılır;

-Birinci grupta olan arkadaşlıklar bunlar gıda gibi olupher gün insan hayatında lazım olan arkadaşlıklardır.

-İkinci grupta olanlar ise bunlar ilaç gibi olup gerek-tiğinde lazım olan arkadaşlıklardır. Her hangi bir yerim-izde yara veya sorun varsa o gibi arkadaşlıklaryaralarımıza merhem olup bizi tedavi ederler.

-Bide sonuncu grupta olanlar ise bu gibi arkadaşlarhastalık gibi olup asla ama asla aranmazlar. Eğer birkişidebir hastalık varsa herkeze bulaşır ve tüm bir ortamı boz-maya yol açar. Böylelikle arkadaşlığın ne olduğunu anlat-maya değerinin bide Peygamber efendimizin Ensar veMuhacirler kabilelerinin tanıştıkları ve kardeş olmalarıbunun en güzel göstergesidir. Arkadaşlık ve ya dost

ASKERBen bir askerim anam

Ağlama anam yaşlara boğlma anamCanım vatan uğruna feda olsun

Ben ölsemde vatan sağ olsun

Korkma,umudunu yitirme anamBen duşman kurşununa göğüs gerdim

Vatnatı korumaya and içtimGeri döneceğim günü seçtim

Elimde silah kalbimde İmanÖlsemde şehidim sonsuza kadar

Ağlama,ağlama canım anamDu’ânı esirgeme anam

Kalbimde bir sızı var anamSen yoksun yanımda,yanı başımda

Ben ölsemde hakkını helal et zamanındaAğlama üzülme benim güzel anam

Selam olsun milletim memleketimeAl bayrağım dalgalansın göklerdeAy yıldızım parlasın gökyüzündeBen şehit oldum vatan sevgisiyle.

Nurkan Aruç.

ARKADAŞLIK

65

IKRE

Üsküp'te, özellikle ÜsküpMeydanı'nda, birçok boş görünenpark karşınıza çıkabilir. Alanın boşolması sizi aldatmasın, Vardar'adoğru dönüp derin bir nefesaldığınızda ciğerlerinize hava değil,Osmanlı tarihi ile dolar. ÇünküÜsküp'ün birçok yeri, Osmanlıdöneminde inşa edilen veOsmanlı'nın çekilmesinden sonraPikolomini gibi barbarlar tarafındanyerle bir edilen camiler, hanlar vehamamlarla doludur. Üsküp'üngüneybatısında, Vardar Nehri'ninüzerindeki Taş Köprü'nün [FatihKöprüsü] sol yanı başındaki parkbunlardan sadece biridir. Bugün boşbir park görünümündeki bu alanasırlarca Burmalı Camii ve külliye-sine ev sahipliği yapmıştı. BurmalıCamii'ne ait bazı kalıntılara, bugünbile, kent parkında rastlamakmümkündür.

Asıl ismi Karlı İli Mehmed Beyolan cami için Evliya Çelebi

Seyahatnamesi'nde Karlı-ZadeCamii olarak bahsetmektedir.Caminin, bugün Kurşunlu Handeposunda bulunan, giriş kapısıüzerindeki Arapça kitabesi Hicrî 900yılında Mehmed Bey tarafındanyapıldığını işaret etmektedir. Üsküpsicillerinde Burmalı Camii vevakıflarından bahsedilirkenKarlıoğlu Mehmed Camii veVakfiyesi diye bahsedilmektedir.Halk arasında Burmalı olarak anılanbu caminin duvarı üzerine oturtu-lan ve bölgede eşine pek rastlanıl-mayan minare kaidesi dört köşeli,gövdesi ise helezoni burmalıdır. Busebeple halk arasında BurmalıCamii olarak bilinmektedir.

Burmalı Camii, türbe, imaret,medrese ve Vardar Nehri'nin kıyısı-na kadar uzanan mezarlıktanoluşan bir külliye içerisinde bulun-maktaydı. Eldeki mevcut bilgi vebelgelere göre Burmalı Camii hari-mi üç sıra tulâni tonozla örtülüdür.

Bu özelliği ile Burmalı Camii,Makedonya'da inşa edilen Osmanlıeserleri içerinde Selçuklu mimari-sine sahip tek camidir. Benzerminare şekli Edirne'deki Üç ŞerefeliCamii'nde görülmektedir.

Burmalı Camii, mezarlığı ve tür-beyi kuşatan çevre duvarı Kral PetarMeydanlığı'nın yapılması için 1923yılında barbar Sırplar tarafındanyıktırıldı. Ardından yerine küçücükbir park alanı yaptırılmak üzereHüma Şah Sultan Türbesi 1924yılında yıktırıldı. Bir yıl sonra da,yerine Subay Ordu Evi [OficirskiDom] yaptırılmak üzere, kültürdüşmanı, hain ve vahşi bir milletolan Sırplar tarafından tamamenyaktırıldı. Fakat çok geçmeden,Burmalı Camii'nin ahı tutmuş ola-cak ki, 1963 yılında meydana gelendepremde Subay Ordu Evi de yerlebir oldu.

Cemil Cemaili IV-a

Burmalı Camii

Insan hayatında öğrenmeninyerini düşündüğünde iki döemkarşısına çıkar : okul hayatı ve hayatokulu. Fakat hayat okulu okul hay-atina göre üç kat daha büyüktür.Okul hayati dediğimiz dönemaklımıza ilk gelen şey insanın hergün okula gidip gelmesi,okuldankaçmasi, okulu ekmesi, sınavlarahazırlanması, oysa hayat okuludediğimiz zaman insanın okul bit-tikten sonraki hayat , sinavlarla doluolan hayati,okuldan kaçtıgı gibikacamayacağı hayatı .

Okul hayatında insan sinavagirmeden önce ders çalisir oysahayat okulunda insan ilk önce sına-va girer ardından dersini alır. İnsanhayati bir sınavdır, bu sınavıgecerken insan bir çok zorluklakarşılasiyor. Her insan hayatıboyunca, çabası ve merakıölçüsünde hayattan çok şey öğrenir.Yani insan kendini hayatın içinde

eğitir. Ne yaparsınız ki, tam mezunolacakken, ömür biter! Önemli olanhayattan öğrendiklerimizi yine hay-ata uyarlayıp hayatımızı bu sayedebiraz daha huzurlu, biraz dahamutlu yaşamak. Doğumla ölümarasında yaşananlara eskilerimiz“tecrübe”, yenilerimiz “deneyim”diyorlar. Yalnız, deneyim (yahuttecrübe) sahibi olmak ilim sahibiolmak demek değildir. Bu bakım-dan tecrübenin bilgi ve görgü iledesteklenmiş olması gerekiyor.

Şimdi gelelim insanın hayatındaöğrenebileceği şeyler……

* İnsan, sadece sevilen biri olmakiçin çaba gösterebilir, ancak hiç kim-seye kendini zorla sevdiremez…

* Sevdiğiniz ve düşündüğünüzinsanlar, sizin onları sevdiğiniz vedüşündüğünüz kadar sizi sevmeye-bilir, düşünmeyebilirler. Bunu farkettiğinizde hayal kırıklığına uğra-mayın. Çünkü sevgi, karşılıklı biralışveriş değildir…

* Güven kazanmak için yıllargerekir, ama nice emeklekazandığınız güveni yok etmek içinbirkaç saniye yeterlidir…

* İnsan evindeki eşyalardan çok,evindeki insanlara değer verme-lidir…

* Tarih kitapları genelde olaylar-dan, zaferlerden, yenilgilerden,başarı yahut başarısızlıklardan sözederler; oysa önemli olan bunlardeğil, insanlardır.

* İnsan sevdiği kişilere sevgi dolusözler söylemeli, çünkü hergörüşme son görüşme olabilir...

* İnsan kendini başkalarının eniyi yaptıklarıyla değil, kendi en iyiyaptığıyla karşılaştırmalıdır...

* İnsan bazen kendi istediği gibisevilmeyebilir, ancak bu hiçsevilmediği anlamına gelmez…

* İnsan kimi zaman çok haklıolarak bazen sinirlense bile, asla acı-masız olmamalıdır…

* Arkadaşlarınız, dostlarınız,sevdikleriniz ne kadar iyi olurlarsaolsunlar, sizi ne kadar büyük birsevgiyle severlerse sevsinler, bazensize karşı hatalar yapabilirler, siziüzebilirler; bu durumda bile onlarısevmekten ve affetmektenvazgeçmemek gerekir…

* Başkaları tarafından affedilmekyetmez, asıl önemli olan kişininkendi kendisini affetmesidir...

* İnsan ne kadar kırgın, kızgın,yorgun, ezik, acılı olursa olsun,hayat devam eder…

* İki kişinin tartışması birbirlerinisevmedikleri, hiç tartışmayanlarınise birbirlerini sevdikleri anlamınagelmez...

* Aynı yere, hattâ aynı şeye bakaniki kişi çoğunlukla farklı şeylergörürler. Gördükleri genel olarakgörmek istedikleriyle ilgilidir.

* Hayatı her zaman dürüst birşekilde yaşayanlar, vardıklarısonuçları fazla önemsemezler…

* Sizi doğru dürüst tanımayan,sizin de doğru dürüst tanımadık-larınız, birkaç gazete haberiyle hay-atınızı birkaç gün içinde altüst ede-bilirler…

* İftira okuna karşı dayanabilecekgüçte bir zırh yoktur…

Ben bunları yasim cok gencoldugu icin daha yasama firsati bul-madim ama tabi benden daha yasliolan insanlarin tecrubelerindenogrenerek bunlari yazdim

Erkan Islam III-b

Hayat Okulunda İnsanHer Zaman Ogrencidir

66Мај\Mаyis\Maj • 2010

67

IKRE

AKTUALE

Muaz bin Cebel hazretleri, Eshab-ı kiramın büyüklerinden, helal veharam ilmini en iyi bilenlerdendir.Miladi 605 senesinde Medine`dedoğdu. Hicretin 18. (m. 640) yılındaKudus ile Remle arasındaki Amvasköyünde vefat etti. `İkinci AkabeBiatı`nda, kendi canlarını ve mal-larını korudukları gibi Peygamberefendimize yardım ederek İslamiyetehizmet edeceklerine söz verip,Müslüman olan yetmiş Medinelidenbirisi de Muaz bin Cebel`dir (radıyal-lahü anh). Onsekiz yaşında ikenMüslüman oldu. Peygamberimizinemirleriyle Medine’dekiMüslümanlar, Mekke’den hicreteden Müslümanlarla kardeşlikkurarak evlerini, mallarını veeşyalarını paylaştılar. Muaz binCebel de radıyallahü anh, Abdullahbin Mes’ud ve Ca’fer-i Tayyar ilekardeşlik kurmuştu. Bedr, Uhud,Hendek, Beni Kureyza savaşlarına veHayberin Fethine katıldı veMekke’nin Fethinde bulundu.Peygamber efendimiz Müslümanbeldelerine vali ve zekat tahsilmemurları gönderdiği sıralarda onuYemen’e gönderdi. Muaz bin Cebelradıyallahü anh Yemen’e doğru yolaçıkınca, Peygamberimiz yanında birmiktar yürüdü. Vedalaşırken; ’YaMuaz! Sen belki bu seneden sonrabeni bir daha göremezsin. Belkidönüşünde burada benimmescidime ve kabrime ziyaretegelirsin’ buyurdu. Bunu işiten Muazbin Cebel radıyallahü anh, hüzünlegözyaşı dökmeye başlayınca,Peygamberimiz; ’Ağlama, ya Muaz!..Bana yakın olanlar (tam bağlı olan-lar), nerede olursa olsunlar, Allah’ahakkıyla kulluk edenlerdir’ buyurduve; ’Sana bir dava getirilip insanlararasında hüküm verirken ne ilehüküm vereceksin?’ diye sordu.

Hazret-i Muaz bin Cebel; ’Allah’ınkitabı (Kur’an-ı kerim) ile hükümveririm.’ dedi. ’Ya O’nda açıkça bula-mazsan?’ buyurunca; ’Peygamberinsünneti ile hükmederim’ dedi. ’Yaonda da açıkça bulamazsan?’ buyu-runca; ’İctihad ederek anladığımlahükmederim’ dedi. Pegamberimiz,bu cevaba çok memnun kalarak,mübarek elini onun göğsüne koyup;

’Elhamdülillah! Allahü teala,Resulünün elçisini, Resulullah’ınrızasına uygun eyledi’ buyurdu. Bukonuşmalar İslam medeniyeti açısın-dan çok büyük önem arz eder. İslamiçtimai hayatına yön veren temeldeiki şey vardır: Kur’an ve Hadis. Bukaynaklarda yeterli bir şeyin bulun-maması halinde ilimde derinleşmiş,büyük alimlerin içtihadı devreyegirer. Sadece, İslam’ın emir ve yasak-larını çok iyi bilenler içtihad ederler.

Peygamber efendimiz sallallahüaleyhi ve sellem; Muaz bin Cebel(radıyallahü anh) ümmetimin alim-lerindendir ve çok yüksektir.İnsanlar arasında, Allahü tealanınhelal ve haram ettiklerini en iyi bilenMuaz bin Cebel’dir. Kur’an-ı kerimişu dört kimseden alınız (öğreniniz):Muaz bin Cebel, Übey bin Ka’b,Abdullah bin Mes’ud ve SalimMevla Huzeyfe (radıyallahüanhüm). Muaz, kıyamette ümme-timin alimlerinin bir adım önlerindemahşer yerine gelecektir. buyurarakonu medh etmiştir. Muaz bin Cebelradıyallahü anh, Peygamberimizdenpekçok hadis-i şerif rivayet etmiştir.Onun rivayet ettiği hadis-i şeriflerinçoğu Sahih-i Buhari ile Sahih-iMüslim’de, bir kısmı da diğer hadiskitaplarında yer almıştır.Muaz binCebel çok ilim sahibidir. Çok cömert,az fakat hikmetli sözler söyleyen biri-sidir. Buyurur ki: “Üç şey AllahüTeala’nın gazabına sebeb olur.Bunlar, hikmetsiz gülmek, uyu-madığı halde sabaha kadar ibadetsizvakit geçirmek ve karnı acıkmadığıhalde yemek yemek.”

Oğluna da şöyle vasiyet etmiştir:“Ey oğlum! Bir namazı kıldığın

vakit, onun kıldığın son namazolduğunu düşün! Bir daha böyle birnamaz vaktine yetişeceğini ümit

Muaz bin Cebel

68

IKRE

AKTUALE


etme! Bir din kardeşini sevdiğinzaman onunla münakaşa etme!Ona fena harekette bulunma veonun hakkında başkasına, ‘Bunasıl adamdır?’ diye sorma!Olur ki onun bir düşmanı ilekarşılaşırsın da, onda olmayanbir şeyi söyler ve aranızı açar.”

Muaz (ra) rivayet ediyor:“İnsan kıyamet günü şu dörtşeyden sorulmadıkça hiçbir yereadım atamaz: Ömrünü neredetükettiği, gençliğini nerede har-cadığı, ilmiyle ne gibi amelişlediği, malını nereden kazanıpnereye harcadığı.” Hz. Muâz,sünnete de son derece bağlıydı.Bir gün peygamber (s.a.s)mescidin kıble duvarındatükrük görmüş ve bunun üzer-ine: 'Her biriniz namazına dur-duğu vakit Şüphesiz Rabbi ilemünâcât eder (söyleşir). Rabbi,kendisi ile kıblesi arasındadır. Ohalde hiç biriniz kıblesine karşıtükürmesin. Mutlaka tükürmesigerekirse, ya sol tarafına veya solayağının altına tükürsün... 'buyurmuştur. Bunun üzerineMuâz (r.a): 'İslâmiyet'i kabulettiğim günden beri sağ tarafımatükürmüş değilim (çünkü sağtarafta insanın sevaplarını yazanmelek vardır)' demiş ve buhareketiyle Rasûlüllah'a nekadar bağlı olduğunu göster-miştir.Muâz (r.a), yaşayışındazühd ve takvaya da büyük önemverirdi. Geceleri teheccüdnamazı kılar ve namaz sonunda:'Allahım! Şu anda gözler uyku-da ve gökte yıldızlar parlamışdurumda. Sen ise, diri, her anyaratıklarını gözetip duransın...Rabbim bana dünya ve âhirettehidâyet nasib et! Şüphesiz Senva'dinden dönmezsin' diye duâederdi Allah odan razı olsun.

II. Mehmed, 1453‘te kuşattığıİstanbul‘u 29 Mayıs 1453’te fethettive devletine başkent yaptı.Ardından, Doğu Roma tahtı üzerin-de hak iddia edebilecek hânedanla-ra karşı harekete geçti. MoraDespotluğu (1460), Trabzon Rumİmpratorluğu (1461) vePalailogoslar ile akrabalığı bulunanGaltulusi ailesinin ortadan kaldırdı.Sırbistan, Bosna ve Hersek‘i ilhâketti (1459). Bünyesinde birden çokmüslüman ve hristiyan ulusubarındıran Osmanlı Devleti böyleceresmen İmparatorluk ünvanıkazanmış oldu. Balkanlar‘dagenişleme Osmanlı Devleti’ni Tunaüzerinde Macaristan‘la;Arnavutluk, Yunanistan k1y1lar1 veEge Denizi‘nde Venedik‘le karşı

karşıya getirdi. Uzun bir savaş (1463- 1478) sonunda Venedik, İşkodra,Akçahisar kentleriyle Limni veEğriboz adalarını Osmanlılar’abırakmayı ve elde ettiği ticaret ser-bestliği karşılığında her yıl 10.000altın ödemeyi kabul etti. Bu savaşsürerken II. Mehmed,Karamanoğulları Beyliği‘ni ortadankaldırdı (1468); Karamanoğulları’nıkoruyan ve Venedik’le bir antlaşmayapan Akkoyunlu hükümdârı UzunHasan‘ı Otlukbeli‘nde ağır bir yenil-giye uğrattı. Bu zaferle OsmanlıDevleti Fırat‘ın batısındaki Anadolutopraklarına yerleşti; Gedik AhmetPaşa‘nın Toroslar‘ı ve Akdenizkıyılarını zaptetmesiyle de MısırMemlûkları ile sınırdaş oldu. GedikAhmet Paşa’nın 1475‘te kuzeyKaradeniz‘e yaptığı sefer, Cenevizkolonileri Kefe ve Sudak‘ın fethi veKırım Hanlığı‘nın Osmanlı himaye-sine girmesiyle sonuçlandı. BöyleceOsmanlı Devleti bir iç deniz duru-muna gelen Karadeniz üzerindesiyâsi ve iktisâdi tam bir egemenlikkurdu. II. Mehmed’in güneyİtalya‘nın fethiyle görevlendirdiğiGedik Ahmet Paşa, denizaşırı birseferle Napoli Krallığı‘nın elindebulunan Otranto‘yu aldı ve İtalyaiçlerinde harekâta başladı. AmaII.Mehmet’in 49 yaşındaki ölümü(1481) bu seferin yarım kalmasınaneden oldu.

II. Bayezit (1481 - 1512), taht kav-gasına girişen kardeşi Cem‘i yeniçe-

Osmanlıİmparatorluğun’da

Yükselme(1453 - 1579)

Fatih Sultan Mehmet‘in Bellinitaraf1ndan yap1lm1_ portresi

69

IKRE

AKTUALE

rilere dayanan İshak ve Gedik Ahmet paşaların deste-ğiyle yendi; Cem, Rodos Şövalyeleri‘ne sığınmak zorun-da kaldı. 1484‘teki Boğdan seferi ile kuzey ticaretininzengin limanları Kili ve Akkerman Osmanlı Devleti’ne

katıldı. Cem’i ve Karamanoğulları’nın kalıntılarını des-tekleyen Memlûklar’la savaş (1485 - 1491) ise genellikleOsmanlılar’ın yenilgisiyle sonuçlandı. Venedik’le savaş(1499 - 1503), Devlete Modon, Koron, Navarin, İnebahtılimanlarını kazandırdı.

Yavuz Sultan Selim, Şah İsmail‘in Anadolu’dakimüritlerine karşı şiddetli bir mücadeleye girişti. Şahİsmail’e karşı Çaldıran‘da kazandığı zaferden (1514)sonra Tebriz‘e kadar ilerledi. Bundan sonra I. Selim,Memlükler‘e karşı harekete geçti. Ateşli silahlardakiüstünlüğü sayesinde kazandığı Mercidâbık (1516) veRidâniye (1517) savaşları, Osmanlı Devleti’ne Suriye,Filistin ve Mısır‘ı kazandırdı. Hicaz, Osmanlı egemenli-ğine girdi. Böylece Osmanlı Devleti, Hint Okyanusu‘naaçılma olanağına kavuştu ve İslam dünyasının önderli-ğini tartışmasız biçimde ele geçirdi. Bu arada I. Selim,halife ünvânı aldı ve bu unvan kendisinden sonra gelenOsmanlı padişahları tarafından da kullanıldı.

Kanuni Sultan Süleyman döneminde devlet en güçlüve şaşalı dönemini yaşamıştır.46 yıllık hükümdarlığın-da devlet doğal sınırlarına ulaşmış ve tam anlamıylagünümüzde süper güç tabir edilen konuma ulaşmış-tır.Öyle ki dönemin en güçlü ülkelerinden Avusturya-Macaristan İmparatorluğu ile yapılan bir antlaşmadaOsmanlı Vezir-i azamı ile Avusturya-Macaristanİmparatorluğu hükümdarı denk kabul edilmiştir. YaniOsmanlı’nın 2. adamı ancak diğer ülkeleri muhatap ala-cak seviyededir.

Furkan Şaban III b

Osmanlı Devleti'nin İstanbul'un fethi sırasında kullandığı, İtalya'nınTorino kentinde bir müzede bulunan Şahi topu.

Ana madde: İstanbul'un Fethi

Fatih'in İstanbul'a girişi

70

IKRE

Човеку, кога ќе зазори,неочекувај ја ноќта....ќе гоживееш само овој ден, не

предходниот кој поминал заедносо своето добро и зло, нитуидниот кој допрва треба да наста-пи. Сонцето сигурно ке те греесамо денес. Можеби целиот твојживот е содржан во еден ден.Затоа сите твои мисли подреди гина овој ден како да си роден вонего, живееш во него и како датреба во него да умреш... Во спро-

тивно, твојот живот ќе биде нараскрсница помеѓу опсесијата заминатото, неговите грижи инесреќи, и исчекувањето на идни-ната, нејзините страшни сеништаи привиденија. Сета своја концен-трација, заложба, креативност итруд, насочиги само во денот којго живееш. Денес мораш понизнода ги извршуваш молитвите,детално да го читаш и да се тру-диш да го разбираш Кур‘анот,темелно да проучуваш, од срце

зикр да правиш, да бидеш умеренво сите работи, пристоен во одне-сувањето со луѓето, задоволен состекнатото, грижлив кон својотизглед, чувар на своето здравје икорисен за луѓето.

Во денот во кој живееш распо-реди го своето време. Од минути-те направи години, од секундитемесеци... во него посеј добро, дајубав пример барај простување загревовите свои, сети се наГосподарот, подготви се за патотна другиот свет. Во овој животживеј среќно и радосно, спокојнои сигурно, биди задоволен соснабдувањето кое ти е дадено, сосвојата сопруга, деца, работа,куќа, знаење и положба во која сенаоѓаш.

„Она што ти го давам, земи го ибиди благодарен!“ (Ел-А’раф: 144)

Овој ден помини го без тага,немир, гнев, омраза и завист! Восвоето срце изгравирај една рече-ница и постојано нека ти биде наум: „ Твојот ден е само твој ден“.Кога јадеш топол и свеж денешенлеб, нема да ти наштети сувиот иобајатен вчерашен леб, ниту одутрешниот што го очекуваш.Зошто жалиш за вчерашнатаиспиена вода и се жалиш заутрешната, кога пиеш чиста ипријатна вода денес?

Ако во својата душа всадишнепоколеблива и силна волја, тааби го прифатила фактот дека„живееш само денес“. Тогаш би гоискористил секој момент во овојден во себеизградување, ви иско-ристување на својот талент и воусовршување на својата работа.Зато кажи: „убаво ќе говорам воовој ден, нема да пцујам, навреду-вам, непристојно да се изразувам,ниту да ги оговарам останатите.Само денеска живеам, зато ќевнимавам на чистотата на своетотело, иредноста на својот изглед ина умереноста во своето држење,одот и говорот.

Твојот дене само твој


71

IKRE

Само денес живеам и зато ќе се трудам даму бидам покорен на својот Господар, моли-твите што потполно да ги избршувам, данаправам што повеќе добри дела, да се дру-жам што повеќе со Куранот и да читам ипроучам некоја корисна книга.

Само денес живеам затоа во моето срце ќего всадам семето на добрината и ќе го исчи-стам од коровот на злото и гревот, од горде-ливоста, самобендисаноста, лицемерието,зависта, омразата, злобата и лошите мисли.

Само денес ќе живеам, затоа ќе им бидамод корист на другите, убав пример ќе имдавам, болниот ќе го посетам, заталканиот ќего упатам, гладниот ќе но нахранам, на човекво неволја ќе му помогнам, за оној на кому муе сторена неправда ќе се завземам, за немоќ-ниот ќе се залагам, несреќнит ќе го утешам,на учениот почит ќе му укажам, на детето, ќему се смилувам а старецот ќе го уважам.

Само денес живеам а минатото заврши, госнема, зајде како сонцето. Затоа за него немада плачам, ниту момент од своето вниманиенема да му посветам, затоа што тоа ненапуштило, отишло и нема да ни се врати.

А кога станува збор за иднината, таа леживо светот на непозантото, затоа не сакам де сезаморувам, со соништа душата во илузии даја впуштам, затоа што утре е ништо, сеуштене е создадено, ниту било каков спомен има.

Човеку! Твојот ден не е само твој. Како епрекрасна оваа реченица која стои во речни-кот на среќата за тие што сакаат поубав ипосветол живот во името на Аллах џ.ш....

Размислувај и биди благодарен!Луѓето секако дека би требало многу да

размислуваат за благодетите кои во изобил-ство им доаѓаат од сите страни: „ Доколку гиброите Аллаховите блдагосети, нема да гинаброите.“ (Ен-Нахл: 18)

Овие благосети се огледуваат во здравјетона телото, сигурноста во државата, храната ипијалокот, воздухот и водата. Луѓето владеатсо животот, но тоа не го знаат.

„ ... и дека дарежливо ве облева со милоо-ста Своја, и бидливата и невидливата?“(Лукман: 20)

Имаат очи, јазик, усни, раце и нозе: „ Пакоја благодет на Господарот свој, ја негира-те?!“ (Ер-Рахман: 13)

Медин Миртоски III-a

SOMETHINGEveryone is looking for somethingSomething to make him happy,`cause everyone needs that thingThe thing that makes you happy.

Everyone’s trying to reach perfectionBut that’s no more than just ambitionWho of himself as perfect thinks,Thinks wrong, `cause no one is.

There’s no perfection,But there is satisfaction,Happiness, felicityThat everyone’s seeking.

Some find it in the joy of their loved onesSome find it in the successful daysNobody can take it readyWithout fighting every day.

Everyone fights for somethingSomething to make him happy,‘cause everyone needs that thingThe thing that makes you happy.

Hafize Odai I-aParalelja e Femrave

GJENERATA XXIII E NXËNËSVE TË SHMI“MEDRESEJA ISA BEU” – SHKUP

GJENERATA III E MATURANTEVE TË SHMI“MEDRESEJA ISA BEU” PARALELEJA E

FEMRAVE – TETOVË

GJENERATA E PARË E MATURANTEVE TËSHMI “MEDRESEJA ISA BEU”

PARALELJA E FEMRAVE - SHKUP

İHL “İSA BEY MEDRESESİ”II’CI NESİL OĞRENCİLERİ

IKRE_2010 nr 27

Documents

Transcript of IKRE_2010 nr 27