IKONOSTAS · Ikonostas (gr. eikón oznaczaj ące obraz oraz stásis czyli pozycja, umiejscowienie )...
Transcript of IKONOSTAS · Ikonostas (gr. eikón oznaczaj ące obraz oraz stásis czyli pozycja, umiejscowienie )...
![Page 1: IKONOSTAS · Ikonostas (gr. eikón oznaczaj ące obraz oraz stásis czyli pozycja, umiejscowienie ) – ściana z ikonami, która w cerkwi oddziela miejsce ołtarzowe ( swiatłyszcze](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022063020/5fe334d79969ad129f70342e/html5/thumbnails/1.jpg)
IKONOSTAS
![Page 2: IKONOSTAS · Ikonostas (gr. eikón oznaczaj ące obraz oraz stásis czyli pozycja, umiejscowienie ) – ściana z ikonami, która w cerkwi oddziela miejsce ołtarzowe ( swiatłyszcze](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022063020/5fe334d79969ad129f70342e/html5/thumbnails/2.jpg)
Ikonostas w Cerkwi p.w. Św. Bazylego Wielkiego w Koniecznej
![Page 3: IKONOSTAS · Ikonostas (gr. eikón oznaczaj ące obraz oraz stásis czyli pozycja, umiejscowienie ) – ściana z ikonami, która w cerkwi oddziela miejsce ołtarzowe ( swiatłyszcze](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022063020/5fe334d79969ad129f70342e/html5/thumbnails/3.jpg)
Ikonostas (gr. eikón oznaczające obraz oraz stásis czyli pozycja, umiejscowienie) – ściana z ikonami, która w cerkwi oddziela miejsce ołtarzowe (swiatłyszcze, sanktuarium, prezbiterium) od nawy (naos), przeznaczonej dla wiernych. Według nauki cerkwi prawosławnej sanktuarium jest symbolem nieba, miejsca szczególnego przebywania Boga. Tam kapłan sprawuje Boską Liturgię (prawosławie nie zna pojęcia mszy), tam znajduje się tabernakulum (darochranitielnica). Ikonostas zasłania przed oczyma ludzi to, co dla nich powinno byćniewidoczne. Wierni mogą tylko spoglądać na wizerunki świętych i proroków.
![Page 4: IKONOSTAS · Ikonostas (gr. eikón oznaczaj ące obraz oraz stásis czyli pozycja, umiejscowienie ) – ściana z ikonami, która w cerkwi oddziela miejsce ołtarzowe ( swiatłyszcze](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022063020/5fe334d79969ad129f70342e/html5/thumbnails/4.jpg)
Układ ikonostasu jest ściśle określony. Ikony umieszczone są w rzędach, których zazwyczaj jest pięć. Każdy rząd (jarus) ma swój układ
ikon i swoje znaczenie.
![Page 5: IKONOSTAS · Ikonostas (gr. eikón oznaczaj ące obraz oraz stásis czyli pozycja, umiejscowienie ) – ściana z ikonami, która w cerkwi oddziela miejsce ołtarzowe ( swiatłyszcze](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022063020/5fe334d79969ad129f70342e/html5/thumbnails/5.jpg)
Układ IKONOSTASU
Ołtarz w liturgii wschodniej, tudzież greckokatolickiej, jest umiejscowiony, jak w kościele zachodnim, w prezbiterium (sanktuarium), a od części świątyni przeznaczonej dla wiernych oddzielony jest Ikonostasem. Umieszczone sąw nim ikony (patrz opis), oraz Rajskie Wrota-dla kapłana, oraz 1 lub 2 Wrota Diakońskie-dla Służby Ołtarza
![Page 6: IKONOSTAS · Ikonostas (gr. eikón oznaczaj ące obraz oraz stásis czyli pozycja, umiejscowienie ) – ściana z ikonami, która w cerkwi oddziela miejsce ołtarzowe ( swiatłyszcze](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022063020/5fe334d79969ad129f70342e/html5/thumbnails/6.jpg)
Układ IKONOSTASU
Układ ikonostasu w Cerkwii greckokatolickiej Zazwyczaj na poszczególnych miejscach znajdowały się określone typy ikon. Poszczególnym numerom ze schematu odpowiadają: 1-4 - ikony zwane namiestnymi, 1 - wizerunek świętego szczególnie czczonego (na naszym terenie zazwyczaj był to św. Mikołaj), 2 - Matka Boża z Dzieciątkiem, 3 - Chrystus nauczający (z Ewangelią w ręku), 4 - ikona chramowa (wyobrażająca wezwanie cerkwii), 5 (pomiędzy 2 i 3) - wrota carskie z małymi ikonami Zwiastowania Najświętszej, Marii Panny i Czterech Ewangelistów, 6 - prazdniki - małe ikony wyobrażające poszczególne święta roku liturgicznego, 7 - Chrystus Pankrator (Pan wszegostworzenia) na tronie, w otoczeniu Matki Bożej i św. Jana Chrzciciela, 8,9 - Wielka Desis - modlitwa przebłagalna za rodzaj ludzki, wznoszona do Chrystusa przez Matkę Bożą, św. Jana Chrzciciela i Dwunastu Apostołów, 10 - patriarchowie i prorocy starotestamentowi.
![Page 7: IKONOSTAS · Ikonostas (gr. eikón oznaczaj ące obraz oraz stásis czyli pozycja, umiejscowienie ) – ściana z ikonami, która w cerkwi oddziela miejsce ołtarzowe ( swiatłyszcze](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022063020/5fe334d79969ad129f70342e/html5/thumbnails/7.jpg)
1 - wizerunek świętego szczególnie czczonego
(na naszym terenie zazwyczaj był to św. Mikołaj),
Ikona-św. Mikołaj(Rosja, pocz.XX w.)
http://www.ryneksztuki.lodz.pl/ObceXIX/xxw.htm
![Page 8: IKONOSTAS · Ikonostas (gr. eikón oznaczaj ące obraz oraz stásis czyli pozycja, umiejscowienie ) – ściana z ikonami, która w cerkwi oddziela miejsce ołtarzowe ( swiatłyszcze](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022063020/5fe334d79969ad129f70342e/html5/thumbnails/8.jpg)
2 - Matka Boża z Dzieciątkiem
Matka Boża Galaktotrofusa
http://www.etno24.pl/go/_info/?id=555
![Page 9: IKONOSTAS · Ikonostas (gr. eikón oznaczaj ące obraz oraz stásis czyli pozycja, umiejscowienie ) – ściana z ikonami, która w cerkwi oddziela miejsce ołtarzowe ( swiatłyszcze](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022063020/5fe334d79969ad129f70342e/html5/thumbnails/9.jpg)
3 - Chrystus nauczający (z Ewangelią w ręku)
Chrystus Pantokrator
http://www.katowice.oaza.pl/index.php?id=informacje.ikony
![Page 10: IKONOSTAS · Ikonostas (gr. eikón oznaczaj ące obraz oraz stásis czyli pozycja, umiejscowienie ) – ściana z ikonami, która w cerkwi oddziela miejsce ołtarzowe ( swiatłyszcze](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022063020/5fe334d79969ad129f70342e/html5/thumbnails/10.jpg)
4 - ikona chramowa (wyobrażająca wezwanie cerkwii)
Ikona św. Bazylego Wielkiego
http://www.novis.website.pl/index/archiwum/siz.htm
![Page 11: IKONOSTAS · Ikonostas (gr. eikón oznaczaj ące obraz oraz stásis czyli pozycja, umiejscowienie ) – ściana z ikonami, która w cerkwi oddziela miejsce ołtarzowe ( swiatłyszcze](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022063020/5fe334d79969ad129f70342e/html5/thumbnails/11.jpg)
5 (pomiędzy 2 i 3) - wrota carskie z małymi
ikonami Zwiastowania Najświętszej, Marii Panny
i Czterech Ewangelistów
carskie wrota - Polska – II poł. XVI w. Drewno, tempera
http://www.przemysl.pl/kultura/informator_kulturalny/muzea/3461.html
![Page 12: IKONOSTAS · Ikonostas (gr. eikón oznaczaj ące obraz oraz stásis czyli pozycja, umiejscowienie ) – ściana z ikonami, która w cerkwi oddziela miejsce ołtarzowe ( swiatłyszcze](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022063020/5fe334d79969ad129f70342e/html5/thumbnails/12.jpg)
6 - prazdniki - małe ikony wyobrażające
poszczególne święta roku liturgicznego
Ikona Prazdnik tempera deska malowana na srebrze XIX w.
http://www.ceti.pl/~desa/prazdnik1.htm
![Page 13: IKONOSTAS · Ikonostas (gr. eikón oznaczaj ące obraz oraz stásis czyli pozycja, umiejscowienie ) – ściana z ikonami, która w cerkwi oddziela miejsce ołtarzowe ( swiatłyszcze](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022063020/5fe334d79969ad129f70342e/html5/thumbnails/13.jpg)
7 - Chrystus Pankrator (Pan wszego stworzenia)
na tronie, w otoczeniu Matki Bożej
i św. Jana Chrzciciela
Chrystus Pantokrator
http://www.artinfo.pl/?pid=galleries&sp=offers&id=17687&lng=1
![Page 14: IKONOSTAS · Ikonostas (gr. eikón oznaczaj ące obraz oraz stásis czyli pozycja, umiejscowienie ) – ściana z ikonami, która w cerkwi oddziela miejsce ołtarzowe ( swiatłyszcze](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022063020/5fe334d79969ad129f70342e/html5/thumbnails/14.jpg)
8,9 - Wielka Desis - modlitwa przebłagalna za rodzaj ludzki,
wznoszona do Chrystusa przez Matkę Bożą, św. Jana
Chrzciciela i Dwunastu Apostołów
Deesis - Wenecja, bazylika Św. Marka, początek XIII w.
http://www.kosmaty.pl/kana_galilejska/audio_mp3/20060
219_grafiki.html
![Page 15: IKONOSTAS · Ikonostas (gr. eikón oznaczaj ące obraz oraz stásis czyli pozycja, umiejscowienie ) – ściana z ikonami, która w cerkwi oddziela miejsce ołtarzowe ( swiatłyszcze](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022063020/5fe334d79969ad129f70342e/html5/thumbnails/15.jpg)
10 - patriarchowie i prorocy starotestamentowi.
Święci Piotr i Paweł
http://thriskeia.strefa.pl/kopt_egipscy.html
![Page 16: IKONOSTAS · Ikonostas (gr. eikón oznaczaj ące obraz oraz stásis czyli pozycja, umiejscowienie ) – ściana z ikonami, która w cerkwi oddziela miejsce ołtarzowe ( swiatłyszcze](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022063020/5fe334d79969ad129f70342e/html5/thumbnails/16.jpg)
Typowy układ ikonostasu w cerkwi karpackiej
1 Ukrzyżowanie 2 Chrystus Pantokrator (Pan Wszelkiego Stworzenia) na tronie, w otoczeniu Matki Bożej i św. Jana Chrzciciela 3 Apostołowie 4 Ostatnia Wieczerza 5 Mandylion, czyli Spas Nerukotwornyj("nie ludzką ręką malowany"), wyobrażenie wywodzące się według tradycji od odbicia twarzy Chrystusa na chuście 6 wrota carskie z małymi ikonami Zwiastowania Najświętszej Marii Panny i Czterech Ewangelistów 7 wrota diakońskie 8 święty szczególnie czczony (w Karpatach niemal zawsze św. Mikołaj) 9 Matka Boża z Dzieciątkiem 10 Chrystus Nauczający (z Ewangelią w ręku) 11 ikona chramowa (wyobrażająca wezwanie cerkwi)
![Page 17: IKONOSTAS · Ikonostas (gr. eikón oznaczaj ące obraz oraz stásis czyli pozycja, umiejscowienie ) – ściana z ikonami, która w cerkwi oddziela miejsce ołtarzowe ( swiatłyszcze](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022063020/5fe334d79969ad129f70342e/html5/thumbnails/17.jpg)
Najpiękniejsze IKONOSTASY - Sanok
![Page 18: IKONOSTAS · Ikonostas (gr. eikón oznaczaj ące obraz oraz stásis czyli pozycja, umiejscowienie ) – ściana z ikonami, która w cerkwi oddziela miejsce ołtarzowe ( swiatłyszcze](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022063020/5fe334d79969ad129f70342e/html5/thumbnails/18.jpg)
Najpiękniejsze IKONOSTASY - Przemyśl
![Page 19: IKONOSTAS · Ikonostas (gr. eikón oznaczaj ące obraz oraz stásis czyli pozycja, umiejscowienie ) – ściana z ikonami, która w cerkwi oddziela miejsce ołtarzowe ( swiatłyszcze](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022063020/5fe334d79969ad129f70342e/html5/thumbnails/19.jpg)
Sądecki Park Etnograficzny
![Page 20: IKONOSTAS · Ikonostas (gr. eikón oznaczaj ące obraz oraz stásis czyli pozycja, umiejscowienie ) – ściana z ikonami, która w cerkwi oddziela miejsce ołtarzowe ( swiatłyszcze](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022063020/5fe334d79969ad129f70342e/html5/thumbnails/20.jpg)
• http://www.eleos.gladyszow.org/uchwaly-c_50.html
•http://grekokatolicyzm.w.interia.pl/www/liturgia.htm
•http://www.tergim.republika.pl/czulnia/ikonostas.htm
•http://www.twojebieszczady.pl/ikonostas.php
•http://skansen.w.waw.net.pl/
•www.kul.lublin.pl/art_10369.html
•http://www.wiadomosci24.pl/artykul/krajobrazowy_eksponat_do_obejrzenia_i_pr
zezycia_39221-1-1-d.html
Strony internetowe, z których pochodzą zdjęcia i
informacje zawarte w tej prezentacji