نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد ﯽﮔﺪﻧز زا ﺖﯾﺎﺿر و ﻖﻠﺧ...

1394 زمستان/ چهارم، شماره پنجم سال/ 17در دانشگاه اسالمی فرهنگ

Culture in The Islamic University, 2016 (Winter) 17 , Vol. 5 , No.4

بینی خلق و رضایت از زندگی دانشجویان نقش تعالی معنوي در پیش

1 عباس ابوالقاسمی ٢ سعید آریاپوران

3 فرد مینا طاهري

چکیدهبینی خلق و رضایت از زندگی در تعالی معنوي در پیش پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش ابعاد :هدف

روش پژوهش از نوع همبستگی و جامعۀ آماري پژوهش شامل کلیۀ دانشجویان :روش. دانشجویان انجام شده استاي گیري تصادفی طبقه نمونه نفر بودکه با روش 200نمونۀ آماري شامل . دختر و پسر دانشگاه محقق اردبیلی بود

شادکامی و رضایت از زندگی را تکمیل - ها مقیاسهاي تعالی معنوي، افسردگی آزمودنی. متناسب انتخاب شدنددانشجویان رابطۀ مثبت معناداري ) r=586/0(و رضایت از زندگی ) r=350/0(تعالی معنوي با خلق :ها یافته. کردند

) احساس پیوستگی،کمال وکامروایی معنوي(انه نشان داد که ابعاد تعالی معنوي نتایج تحلیل رگرسیون چندگ. داردنتایج از :گیري نتیجه. کنند درصد از واریانس رضایت از زندگی را تبیین می 5/39درصد از واریانس خلق و 7/14

اي آموزشی و مشاره بنابر این، در مراکز. کنند بینی خلق و رضایت از زندگی حمایت می نقش تعالی معنوي در پیش .باید به نقش ابعاد تعالی معنوي در متغیرهاي مرتبط با سالمتی، از جمله خلق و رضایت از زندگی توجه شود

.تعالی معنوي، خلق، رضایت از زندگی، دانشجویان :واژگان کلیدي

06/94/ 19: ؛ تصویب نهایی 12/12/93: قالهدریافت م .

: نمابر/ رشت، دانشگاه گیالن، دانشکده ادبیات و علوم انسانی: آدرس)/ نویسنده مسئول(شناسی دانشگاه گیالن استاد گروه روان. 133690280 / /Email: [email protected]

.شناسی دانشگاه مالیر استادیار گروه روان. 2 .شناسی بالینی دانشگاه محقق اردبیلی کارشناس ارشد روان. 3

516 17در دانشگاه اسالمی فرهنگ

مقدمه) الفپویا شناخته شده هاي حیاتی جوانی، دورة دانشجویی است که یک دورة انتقالی یکی از دوره

اضطراب، افسردگی، هاي جسمی، بیماري بروز به منجر دانشجویان در تنش. )2005 1رجینا، لی و یوئن،(است عملکرد تحصیلی ضعف و خشونت ارتباطی، مشکالت خوردن، مواد، اختالالت مصرف سوء خودکشی،

اند که معنویت، تأثیر عظیمی در دریافتهبسیاري از دانشمندان در مطالعات خویش . )2012و همکاران، 2لی(شود میدر ریگ هضرببه عنوان تواند می يگاه معنو هیتکعالوه بر این، .)2005و همکاران، 3هیلز(روانی افراد دارد سالمت

بودن، و سرزنده یاز زندگ تیرضا ،یسالمت جسم ،یسالمت روان انیم ضمن اینکه .باشدبرابر استرس گرفته امروزه توجه به بعد معنوي سالمت، مد نظر قرار. )2002 4اکستین و کرن،(د داردمثبت و معنادار وجوۀ رابط

از ابعاد سالمتی در تعریف سازمان جهانی یکیو پیشنهادهایی براي گنجاندن سالمت معنوي به عنوان را روحی ها، بعد بیماري بندي تقسیم در بهداشت جهانی سازمان. )1389اصفهانی، (بهداشت ارائه شده است

گونه که ابعاد جسمی، روانی و اجتماعی به هم ارتباط دارند و در عبارت دیگر؛ همان به. اضافه کرده استگذارند، بعد روحی انسان و سالمت معنوي او با سایر ابعاد سالمت در ارتباط و تأثیرگذار است هم تأثیر می ازیدر شش ن فروم اریک. )2005، 5انی بهداشتسازمان جه(شود توجه آن به سالمت ارتقاي براي و بهتر است

در قانون . میخالق و بارآور شو يافراد ما نیاز داریم که. را قرار داده است یبه تعال ازیخود، ن یشناخت روان به فراتر رفته، یوانیها از حالت ح شهیاند ایهنر ،يماد يایاش دنیآفر ایباشد یزندگ دنیچه آفر نش،یآفر

6بنابر این، تعالی معنوي. )1384 شولتز و شولتز،(میدار یمتعال تیو ماه میشو یوارد م يفمندو هد يحالت آزاد تمام در فرد ةدرگیرکنند ،معنوي همچنین تعالی. شناختی انسان باشد تواند یکی از نیازهاي روان می

)2001 7پایدمونت،(.شود می شمرده زندگی هاي عرصه

بیان مسئله) بتواند مایۀ تسلی در شرایط دردناك و تهدیدکننده باشد و تحمل شرایط رتر میاعتقاد به نیرویی ب

تعالی معنوي به توانایی افراد براي داشتن دیدگاهی ذهنی و . )1390هاشمی و جوکار، (دردناك را تسهیل بخشدگیزشی تعالی معنوي، ان. وسیع در مورد زندگی و یافتن احساس عمیقی از معنا و مفهوم زندگی اشاره دارد

1. Regina, Lee & Yuen 2. Li 3. Hills 4. Ecksein & Kern 5. W.H.O. 6. Spiritual Transcendence 7. Piedmont

517 بینی خلق و رضایت از زندگی دانشجویان نقش تعالی معنوي در پیش

درونی و اساسی است که صرف نظر از نیازهاي شخصی، در جهت رفع نیازهاي دیگران به کار گرفته ، کامروایی در )پذیري شخصی نسبت به دیگران احساس مسئولیت(1شود و داراي سه بعد پیوستگی می

)2007 4جولز،(.است) احساس وحدت و هدف در زندگی(3و کمال) لذت بردن و خرسندي در عبادت(2عبادت

در و شدید و جاذبۀ قوي و شور که داند اعمالی می و مجموعۀ صفات را معنویت )ره(خمینی امام محبوب و یگانه خداي سوي به سیر در را او تا آورد می وجود به انسان در را صحیح حال، منطقی و عین

که گفت توان می زندگی رد معنا ضرورت مورد در. )1373امام خمینی، (ببرد پیش آوري اعجاب طور به عالم

أفحسبتم«: فرماید قرآن کریم در این باره می. است عبث نبوده او آفرینش و آفریده را انسان متعال خداوند

کنید که شما را بیهوده آفریدیم و شما به ؛ آیا گمان می)115: مؤمنون(»لاترجعون إلینا وأنکم عبثا خلقناکم أنماشواهد نشان .گرا نیست بیهوده» آفریدة خدا«انسان بیهوده نیست، » آفرینش«چون ! گردید از نمیسوي ما ب

افسردگی و در و اضطراب مانند منفی پایین آمدن سطح عواطف زندگی، سبب بودن دهد معنادار می

این، احتماال تعالی بنابر . )2005 5فلدمن و اسنایدر،(شود می روانی هاي بیماري به ابتال خطر کاهش نهایت، سبب .تواند در خلق دانشجویان نیز نقش داشته باشد می معنوي

و غم هاي نشانه با که است پیوستار این بعد کافسردگی ی. افسردگی است -شادکامی میزان خلق سرخوشی، شادي،: از جمله مثبت عواطف شادکامی، آن، دیگر بعد در .)1999نریمانی، (همراه است اندوه

حدود که هدد نشان می قاتیتحق یبرخ جینتا. )2000 6داینر،(گیرد را در بر می زندگی از رضایت و خشنوديدرصد از دانشجویان داراي درجاتی از اضطراب و 73 ،یاز افسردگ یدرجات يدارا انیدرصد دانشجو 50 شرایطی، چنین در. )1392دهداري و همکاران، (باشند آن می يامدهایاز استرس و پ یدرجات يدارادرصد 30

حل مسائل و يریکارگ تواند آنها را در به زیرا می است؛تواند به آنها کمک کند معنویت منبعی که میداشته و گریسازد تا به مشکالت نگاه د یرا قادر م معنویت آنها. ارزش و غناي زندگی یاري دهد درك

. کند می شتریآنها را ب يو شاد شاطن احساس ،موضوع نیتر احساس کنند و هم کیخداوند نزد به خود رایعقوبی، (کنند لیند تحصتوان میشوند و بهتر یتر و کارآمدتر م شادي کنند، خالق ان احساسیوقتی دانشجو

دارند، باالیی معنویت که افرادي افسردگی که سطح کردند بیان در پژوهشی )2004(7فارلو ولتیلد .)1389

بهرامی، (به دست آمده است سالمتی افزایش پیامدهاي و معنویت زایشاف بین مثبتی تر است و روابط پایین

1. Connectedness 2. Prayer Fulfillment 3. Universality 4. Joules 5. Feldman & Snyder 6. Diener 7. Dooltile & Fareel


هاي رفاه انسان و رضایت از زندگی، داشتن معنا در زندگی کننده بینی عالوه بر این، یکی از پیش .)1389 )2007 2؛ هاالما و دیدوا،2010 1هو، چیونگ و چیونگ،(.است

تواند در رضایت از زندگی دانشجویان نقش می کهاست هایی سازه جمله از بنابر این، تعالی معنوي .است زندگی کل از ادراك شخص نحوة از ناشی و کلی زندگی، مفهومی از رضایت .داشته باشد

3،رود(دگیر می احساسات منفی را در بر فقداندرونی است که حضور مثبت هیجانها و اي هتجرب ،رضایت

فانک، هبنر و (گیرد ت میئنشآنان و اجتماعی و منابع سازشی از رشد فردي ارضایت درونی انسانهو )2005

انجام گرفت، نشان دادند سازگاري )2000(5فنزلو هندل، فابریکاتوراي که توسط در مطالعه .)2006 4،وسیوالبینی کرده و به این ترتیب، با معنوي شخصی به طور معناداري، رضایتمندي بیشتر را در میان دانشجویان پیش

.گري رضایتمندي بر سالمت روان افراد اثرگذار است هواسط

مذهبی و معنوي مسائل با تعامل در شخصی، و حتی عاطفی -روانی اختالالت از بسیاري نیز ایران در

توان می بنابر این،. بود نخواهد آمیز موفقیت درمان و تشخیص تعامل، این به توجه بدون و دارد قرار

و دقت با آن از و گرفت نظر در دیگر رویکردهاي کنار در مکمل رنوعی ابزا را معنوي راهبرد

ترین گروههاي جامعه و حساس از دانشجویان که آنجا از. )1384اعتمادي، (کرد اي استفاده ویژه حساسیت یادگیري و موفقیت تحصیلی آنان نقشسالمت، در تعالی معنوي مسلما ، سازندگان فرداي هر کشورند

نامساعد رفتارهاي و حاالت برخی بروز نمایانگر شده انجام به اینکه پژوهشهاي نظر. خواهد داشتشناخت عوامل مؤثر بر رضایت بنابر این، ، اند شناختی، نظیر اضطراب و افسردگی در محیط دانشگاهی روان

.دارد ضرورت درمانی متناسب نهایت، طراحی مداخالت در و از زندگی و خلق دانشجویان

نظري یاتمرور ادب) جانجام وجود انسان ۀچون خداوند قل است؛ خداوند فقط معقول و فناناپذیر، قرآنی، معناي ادبیات در. )156: بقره(»گردیم ما از خداییم و به سوي او بازمی«: آغاز او نیز هم اوست ۀهمان طورکه نقط ،شده شمرده

شناخته نشود، یا در مقابل، اگر این هدف. )61 :عنکبوت(به کمال مطلق یا خداوند گرایش دارد انسان فطرتاو هر کس به خدا شرك «: پوچی خواهد شد نادیده گرفته شود، زندگی انسان دچار سردرگمی، اضطراب و

ربایند یا باد او را به جایی دور فرو افتاده و مرغان شکاري او را می چنان است که گویی از آسمان ،ورزد

1. Ho, Cheung & Cheung 2. Halama & Dedova 3. Rode 4. Funk, Hubner &Valios 5. Fabricatore, Handle & Fenzel


رونی و اطمینان قلبی، از حاالت و نتایج دیگري است که انسان معنويآرامش د .)31: حج(»افکند دست میدوستان خدا نه ترسی دارند و . )4 :فتح(»کند او کسی است که دلهاي مؤمنین را آرام می«: کند آن را تجربه می

به خواهی، دلبستگی فزون :اضطراب، وابسته به عواملی چون نگرانی و چون دل ؛)62 :یونس(شوند نه غمگین میبه ،خود ها و تدبیر قواي مختلف خواهی انسان سالم معنوي با مهار افزون. استحمایت دنیا و عدم احساس

.دهد میی جهت معنوي و اله هایش را هم مدد اراده و عقل، اعمال و خواسته

ودشکوفا به به اعتقاد وي، فرد خ. داند یافتن معنا در زندگی را نگرانی عمده و اولیۀ انسان می )1971(مازلواز کاري هر در و دهد گسترش دیگران و خود به را معرفتش تا خویش است هستی بردن باال دنبال

شود که بر خوبی، می هدایت ارزشها از تري بزرگ مجموعۀ توسط فرایند این .گیرد خود بهره شخصیت .کند زیبایی و زندگی تأکید می

:که عبارتند از )2005 1دلگادو،(ملزوم هم استمعنویت بیانگر وجود چهار ویژگی اساسی الزم و

.معنویت به پذیرش سیستمی از باورها نیاز دارد. 1 .معنویت مستلزم جستجو یا پرسش براي معنا و هدف زندگی است. 2 .معنویت شامل آگاهی از پیوند یا ارتباط با دیگران است. 3تعالی؛ یعنی باور به اینکه فرا رفتن از . د استمعنویت در بر گیرندة تعالی یا فرا رفتن از خویشتن خو. 4

.پذیر است خود امکان

گیرد که این پاسخها انسان را هدایت کند به سمت تدوین معنایی از گیري معنوي زمانی شکل می جهتاین دیدگاه متعالی چیزي است که شخص از طریق آن یک کلیت بنیادي و زیربنایی را . تعالی معنوي

)1999پایدمونت، (.همۀ تالشهاي طبیعت است بیند که اساس می

با اینکه هیجانها در . کند معمولی، به طور کلی جریان دائمی از خلقها را تجربه می عالوه بر این، انسانکنند، آنچه انسانها معموال احساس می. کنند تجربۀ روزمره نادرند، ولی افراد همیشه چیزي را احساس می

با . اغلب به صورت اثر پسین رویداد هیجانی که قبال تجربه شده، وجود داردخلق است؛ نوعی احساس که 2دیویدسون،(یعنی خلق خوب و خلق بد عاطفۀ مثبت یا عاطفۀ منفی وجود دارد؛ صورت بهخلق این حال،

)1393نیا و همکاران، مظفري(.دارد سالمت معنوي دانشجویان با شادکامی آنها رابطۀ مثبت و معناداري. )2003

دانی کدام آیا می«: فرمود) ص(خداوند متعال در حدیث معراج به پیامبر اکرم: فرمایند می) ع(امام علیزندگی گوارا، آن زندگی است که «: فرمود. »نه! بارخدایا«: ؟ حضرت فرمودند»زندگی گواراتر است

1. Delgado 2. Davidson


باشد و در طلب خشنودي صاحب آن، از یاد من خسته نشود، نعمت مرا فراموش نکند، به حق من ناآگاه نهاي اصلی در حوزة در سالهاي اخیر، بهزیستی و رضایت از زندگی، عالقه .)1404مجلسی، (»من باشد

بهزیستی ذهنی، ارزیابی شناختی و عاطفی فرد از زندگی است . )2007 1اسنایدر و لوپز،(شناسی مثبت است روانو سطح باالي رضایتمندي از زندگی را شامل که تجربیات هیجانات خوشایند، سطوح پایین خلق منفی

رضایتمندي از زندگی، خلق منفی و خلق : بهزیستی ذهنی از سه مؤلفه تشکیل شده که عبارتند از. شوند میمؤلفۀ اصلی و شناختی بهزیستی ذهنی رضایتمندي از زندگی است که به عنوان ارزیابی شناختی فرد . مثبت

)2003داینر و همکاران، (.شود میاز زندگی به عنوان یک کل تعریف

پیشینۀ پژوهش) دنشان دادند که سالمتی مرتبط با معنویت، به پیدا کردن معناي زندگی و )2001(و همکاران 2دالمن

از پژوهشها حاکی .کند کمک می) کاهش خلق منفی و رضایت از زندگی(افزایش سطوح بهزیستی روانیکه دادند نشان )2005(3فاگلیو آدلر. دارد روانی و جسمی سالمت با مثبتی ارتباط معنویت، که است این

هر چه افراد متأثر است؛ فرد گرایی و معنویت خوشبینی خودآگاهی، میزان از زندگی، از رضایتباالتري رضایت از میزان همان به باشند، گرایی باالتري برخوردار تر و از معنویت تر، خوشبین خودآگاه

در پژوهشی دریافتند که تجربیات معنوي روزانه و بخشودگی، با سطح )2007(4میلرو زایردسرو. برخوردارند بهانجام گرفت، )2008(و همکاران 5سوراجاکولاي که توسط مطالعه. پایین افسردگی در افراد همراه است

که تندهمچنین دریاف پژوهشگران این. دارد افسردگی در اي نقش عمده معنویت که رسیدند نتیجه این

.تر است پایین معنوي افراد افسردگی سطح

بین میزان اضطراب و ابعاد معنویت، که نشان دادند )1388(حبیبی عسگرآبادو پور متولی، غباري بناب همبستگی منفی و بین افسردگی و اضطراب و تجربیات سلبی دانشجویان در معنویت، همبستگی مثبت

در معنوي شکوفایی و خدا با ارتباط زندگی، در معنایابی ی،افسردگ میزان بین همچنین. وجود دارد

در پژوهشی به این نتیجه رسیدند که )1389(و همکاران جعفري. وجود داشت منفی همبستگی دانشجویان همچنین. بینی کنند توانند رضایت از زندگی را پیش بهزیستی معنوي و امیدواري، به طور معنادار می

.شناختی دارند اري نقش مهمی در رضایت از زندگی و سازگاري روانبهزیستی معنوي و امیدو

1. Snyder & Lopez 2. Daaleman 3. Adler & Fagley 4. Desrosiers & Miller 5. Sorajjakoo


وجود رابطۀ مستقیم شادکامی احساس فرد و معنویت بین داد که نشان )1391(عرفان و نجفی پژوهشنشان دادند جوانانی که داراي معنی بیشتري در زندگی خود بودند، عالئم )2012(1پسارا و کافتراس. دارد

در مطالعۀ آنان، ارتباط معناداري بین سالمت عمومی جوانان با معناي زندگی . اشتندافسردگی کمتري داي که به منظور بررسی ارتباط بین داشتن معنا در زندگی با وضعیت استرس، در مطالعه. آنان گزارش شد

شد، انجام )1392(و همکاران دهدارياضطراب و افسردگی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی ایران توسط نفر شرکت کرده بودند که نتایج نشان داد بین اضطراب با معناي زندگی، ارتباط آماري معنادار و 222

معکوس وجود دارد و داشتن معنا در زندگی، یکی از متغیرهایی است که بر میزان اضطراب دانشجویان ن دادند ارزشهاي معنوي با در پژوهشی در دانشجویان چینی نشا )2014(و همکاران 2زانگ .گذارد تأثیر می

.کند بینی می کیفیت زندگی ارتباط دارد و به طور مثبت کیفیت زندگی یک سال بعد را پیش

هاي نشان داد که تعامل معناداري بین معنویت و شدت نشانه )2015(و همکاران 3بامونتیپژوهش هاي افسردگی و معناي نشانه افسردگی در معنادهی زندگی وجود دارد و ارتباط منفی معناداري بین شدت

در پژوهشی نشان دادند که معنویت، مذهب، رضایت از )2015(و همکاران 4کرس. زندگی به دست آمدگرایانه در کنندة رفتارهاي خودآسیبی غیرخودکشی بینی زندگی و معناي زندگی به عنوان عوامل پیش

.دانشجویان دانشگاه است

داد که بین مفاهیم جوانان از معنویت و نتایج پیشرفت آنان ارتباط نشان )2015(5فاینو جیمزمطالعۀ معناداري وجود دارد و جوانانی که مفاهیم منسجمی از معنویت داشتند، به طور کلی در پیشرفت مثبت

تري به نمرات باالتري کسب کردند؛ در حالی که جوانانی که مفاهیم مبهم از معنویات داشتند، نمرات پایینانجام گرفت، نشان داد که مدیریت معنوي )2015(حاجی حسنیو 6سیپوناي که توسط مطالعه. دنددست آور

.در حل مسائل خانوادگی نقش دارد

معنویت با رضایت از زندگی و سالمت روان ارتباط مورد در آمده، دست به اطالعات به توجه بارضایت از زندگی و خلق بینی پیش خصوص در اي مطالعه تاکنون، ولی پژوهشهایی انجام شده است؛

لذا حسن انجام این تحقیق .دانشجویان بر اساس ابعاد تعالی معنوي در بین دانشجویان صورت نگرفته استبر مطالعات قبلی این است که به صورت اختصاصی به بحث تعالی معنوي و تأثیر آن بر خلق و رضایت از

1. Kleftaras & Psarra 2. Zhang 3. Bamonti 4. Kress 5. James & Fine 6. Sipon


شناسی را تواند از بعد افزایشی علم روان تازگی موضوع میزندگی دانشجویان پرداخته است و با توجه به .تقویت کند

:از عبارتند حاضر پژوهش هاي فرضیه اساس، این بر

.بین تعالی معنوي و خلق، رابطۀ مثبت وجود دارد .1 .بین تعالی معنوي و رضایت از زندگی، رابطۀ مثبت وجود دارد .2 .کند می بینی پیش را خلق دانشجویان تعالی معنوي،ابعاد .3 .کند بینی می ابعاد تعالی معنوي، رضایت از زندگی دانشجویان را پیش .4

روش پژوهش) هـجامعۀ آماري پژوهش شامل کلیۀ دانشجویان دختر و پسر . پژوهش حاضر از نوع همبستگی است

نمونۀ پژوهش). =11000N(بودند 1392- 93مشغول به تحصیل در دانشگاه محقق اردبیلی در سال تحصیلی اي متناسب گیري تصادفی طبقه نفر از دانشجویان پسر و دختر بودند که بر اساس روش نمونه 200شامل

و ) درصد 5/60(نفر 121به این صورت که از بین دانشجویان دختر، . )1391فر، الوانی و آذر، دانایی(انتخاب شدند 50یقات همبستگی، حداقل حجم نمونه در تحق. انتخاب شدند) درصد 5/39(نفر 79از بین دانشجویان پسر،

در پژوهش حاضر براي افزایش اعتبار پژوهش ؛ اما )1391دالور، (نفر براي بیان چگونگی رابطه، ضرورت دارد .نفر انتخاب شد 200

ها به نسبت انتخاب شدند و آوري اطالعات، ابتدا آزمودنی در این پژوهش براي جمع :روش اجراهاي تحقیق را با دقت ا توضیح داده شد و از آنها درخواست شد پرسشنامهسپس هدف پژوهش براي آنه

دقیقه در محل 25تا 20هر آزمودنی حدود . جواب نگذارند تکمیل کنند و تا حد امکان، سؤالی را بیآوري هاي جمع سرانجام، داده. هاي تحقیق را تکمیل کرد کالسهاي آموزشی به صورت انفرادي پرسشنامه

تجزیه و تحلیل SPSS-16افزار شهاي ضریب همبستگی و رگرسیون چندگانه و با استفاده از نرمشده با رو .آماري شدند

ابزارهاي پژوهش) و مقیاس تعالی معنوي پایدمونت. 1

24هاي تعالی معنوي ساخته شده و شامل به منظور سنجش مؤلفه )1999(پایدمونتاین مقیاس توسط :قیاس عبارتند ازهاي این م مؤلفه. گویه است


احساس لذت و خرسندي که ناشی از مواجهۀ شخص با یک وجود متعالی : کامروایی معنوي - است؛ باور به ماهیت متحدکنندة زندگی؛: احساس پیوستگی -تري است که از بین نسلها و گروهها باور به اینکه فرد بخشی از حقیقت انسانی بزرگ: کمال -

.کند عبور میدر نظر گرفته ) موافق کامال(تا پنج) کامال مخالف(اي از نمرة یک طیف پنج گزینه در مقابل هر گویه،

ضریب همسانی درونی از طریق . نشان داد این مقیاس، پایایی قابل قبولی دارد )1999(پایدمونت. شده استزمان از ضریب اعتبار هم. بوده است 64/0و 87/0، 83/0: مقیاس به ترتیب آلفاي کرونباخ براي سه خرده

در پژوهش . است) r =64/0(معنادار )1993و همکاران، 1بنسون(طریق همبستگی این مقیاس با مقیاس رشد دینیضریب همسانی درونی از طریق آلفاي کرونباخ براي زیرمقیاسهاي تعالی معنوي، )1390(جوکارو هاشمی

و در کل مقیاس برابر 75/0، 74/0، 73/0: شامل احساس پیوستگی، کامروایی معنوي و کمال، به ترتیب، 73/0: همچنین ضرایب پایایی بازآزمایی نیز براي زیرمقیاسهاي مذکور به ترتیب. گزارش شده است 84/0براي )1390(جوکارو هاشمیدر پژوهش . گزارش شده است84/0و براي کل آزمون برابر 68/0، 91/0

نتایج تحلیل عوامل به روش . وامل استفاده شداي این پرسشنامه، از روش تحلیل ع تعیین روایی سازه KMOشاخص . هاي اصلی و با چرخش واریماکس، مؤید عوامل مذکور در مقیاس تعالی معنوي بود مؤلفه .معنادار بوده است 001/0و در سطح 1807و مقدار حاصل از آزمون کرویت بارتلت نیز برابر 86/0برابر

.به دست آمد 74/0این مقیاس برابر با در پژوهش حاضر، ضریب آلفاي کرونباخ

شادکامی -مقیاس کوتاه افسردگی. 2 25ساخته شده و شامل شش آیتم است که از مقیاس )2004(و همکاران 2جوزفاین مقیاس توسط

. کند گرفته شده است و عاطفۀ مثبت افراد را ارزیابی می )1998(لویسو جوزفشادکامی - آیتمی افسردگیهر گویه در مقیاس . باشد اي لیکرت می به آیتمهاي این مقیاس بر اساس مقیاس چهار درجه دهی شیوة پاسخ

در .شود گذاري می نمره) 3(و اغلب اوقات) 2(گاهی اوقات، )1(، به ندرت)صفر(اي هرگز چهار درجهار ضریب اعتب. گزارش شده است 80/0، ضریب آلفاي کرونباخ این مقیاس )2004(و همکاران جوزفمطالعۀ

و ضریب اعتبار افتراقی آن با مقیاس 69/0برابر با )1990 3آرگیل و لیو،(همزمان آن با مقیاس شادکامی آکسفورداین همبستگی براي بررسی روایی مالکی به شیوة همزمان. است - 63/0 )1979و همکاران، 4بک(بکافسردگی

1. Benson 2. Joseph 3. Argyle & Lu 4. Beck


. محاسبه شده است بکیاس افسردگی مقیاس با دو آزمون روا؛ یعنی پرسشنامۀ شادکامی آکسفورد و مق. به دست آمد -72/0، بکو با مقیاس افسردگی 79/0همبستگی مقیاس با پرسشنامۀ شادکامی آکسفورد،

شادکامی و پرسشنامۀ شادکامی - مقیاس افسردگی بین همبستگی خود در تحقیق )2002(آرگیلو هیلزضرایب همسانی درونی و پایایی اي، مطالعه در )1390(آریاپوران. اند کرده گزارش 76/0 آکسفورد را

همچنین در این بررسی، ضریب اعتبار . به دست آورده است 46/0و 76/0بازآزمایی این مقیاس را به ترتیب و مقیاس افسردگی )r=64/0(همزمان آن از طریق همبستگی آن با پرسشنامۀ شادکامی آکسفورد

ر پژوهش حاضر، ضریب آلفاي کرونباخ این پرسشنامه، د .مورد تأیید قرار گرفته است )r=-51/0(بک .به دست آمد 71/0

مقیاس رضایت از زندگی. 3در پنج آیتم، براي سنجش میزان رضایت از زندگی تهیه شده )1985(و همکاران داینراین مقیاس توسط

ی به هر آیتم آن آزمودن. گیرد است و به عنوان شاخص احساس شادمانی در پژوهشها مورد استفاده قرار میدامنۀ نمرات این . دهد پاسخ می» کامال موافقم«تا » کامال مخالفم«اي لیکرت از روي مقیاس هفت درجه

و پایایی مقیاس ) به شیوة همگرا و افتراقی(اي ، روایی سازه)1985(و همکاران داینر. است 35تا 5مقیاس از ها زشیابی کردند و ضریب همبستگی بازآزمایی نمرهرضایت از زندگی را بر روي گروهی از دانشجویان ار

در پژوهش . به دست آوردند 87/0و ضریب آلفاي کرونباخ را برابر 82/0را پس از دو ماه اجرا، برابر به منظور تعیین . بود 80/0 ضریب آلفاي کرونباخ این مقیاس برابر با )1386(صحراگردو جوکار، سامانی

از زندگی، فهرست شادکامی آکسفورد و فهرست افسردگی بک، همزمان اي مقیاس رضایت روایی سازهنتایج پژوهش نشان داد که ضریب همبستگی بین مقیاس رضایت از زندگی و مقیاس شادکامی . اجرا شدند

ضریب همبستگی بین مقیاس رضایت از زندگی و . معنادار است 0001/0و در سطح 711/0آکسفورد، و مرعشیاندر پژوهش .)1387بیانی و همکاران، (معنادار بود 0001/0و در سطح - 597/0فهرست افسردگی بک،

به منظور تعیین روایایی مالکی و پایایی مقیاس رضایت از زندگی، این مقیاس به طور )1391(اسماعیلیهمزمان با مقیاس شادکامی آکسفورد اجرا شد که ضریب روایی همزمان آن با مقیاس شادکامی آکسفورد

در پژوهش حاضر، ضریب . به دست آمد 80/0و ضریب پایایی آن با روش آلفاي کرونباخ برابر 66/0 .به دست آمد 87/0آلفاي کرونباخ این پرسشنامه


هاي پژوهش یافته) ز 5/39سال، 20تا 18کنندگان پژوهش حاضر در محدودة سنی درصد شرکت 52نتایج نشان داد که

ها دختر و کننده درصد شرکت 5/60. سال به باال بودند 25درصد 5/8و 25تا 21درصد در محدودة سنی .درصد متأهل بودند 4ها مجرد و کننده درصد شرکت 5/96. درصد پسر بودند 5/39

توزیع نرمال متغیرها: 1جدول

شاخص متغیر اسمیرنوف-کولموگروف

sig آماره

12/0 46/1 تعالی معنوي 83/0 14/0 خلق

08/0 96/1 ت از زندگیرضایها در اسمیرنوف براي بررسی نرمال بودن توزیع نمرات آزمودنی -، نتایج آزمون کولموگروف1جدول

.شود، توزیع نمرات نرمال است گونه که مشاهده می همان. دهد ر نشان می مطالعهمتغیرهاي مورد

.بین تعالی معنوي و خلق، رابطۀ مثبت وجود دارد: فرضیۀ اول

.بین تعالی معنوي و رضایت از زندگی، رابطۀ مثبت وجود دارد: ضیۀ دومفر میانگین و انحراف معیار متغیرها و همبستگی متغیرها با همدیگر: 2جدول

SD میانگین متغیر

میزان همبستگی

احساس کامروایی کمال پیوستگی

در عبادتتعالی رضایت از خلق معنوي

زندگی

- 74/2 315/19 احساس پیوستگی**458/0 )001/0(

**323/0 )001/0(

**70/0 )001/0(

**211/0 )003/0(

**32/0 )001/0(

- 58/3 425/26 کمال**555/0 )001/0(

**866/0 )001/0(

**379/0 )001/0(

**606/0 )001/0(

- 21/3 37/20 کامروایی معنوي**793/0 )001/0(

**246/0 )001/0(

**473/0 )001/0(

- 74/7 045/66 لی معنويتعا**350/0 )001/0(

**586/0 )001/0(

- 33/5 60/17 خلق**618/0 )001/0(

- 96/6 87/19 رضایت از زندگی

میانگین و انحراف معیار متغیرهاي پژوهش و ضرایب همبستگی تعالی معنوي با خلق و 2جدول و ابعاد (دهد که تعالی معنوي همبستگی پیرسون نشان می نتایج ضرایب. دهد رضایت از زندگی را نشان می

هاي با توجه به یافته. رابطۀ مثبت معنادار دارند) =59/0r(و رضایت از زندگی) =35/0r(با خلق ) آن .شود مذکور، فرضیۀ اول و دوم تأیید می


.کند می بینی پیش را خلق دانشجویان ابعاد تعالی معنوي،: فرضیۀ سوم بینی خلق دانشجویان از طریق ابعاد تعالی معنوي تحلیل رگرسیون چندگانه براي پیش نتایج: 3جدول

MANOVA

SS Df MS F p مدل 99/276 3 97/830 رگرسیون

25/11 001/0 63/24 196 03/4827 باقیمانده

ضرایب

متغیرهاي پیش بینR R

2

ضرایب ضرایب غیراستاندارد t (P) استاندارد

SE B Beta

(Constant) - - 106/3 276/1 - 411/0 )682/0(

)003/0( 03/3 211/0 411/0 135/0 044/0 211/0 احساس پیوستگی

)05/0( 82/4 357/0 532/0 110/0 145/0 381/0 کمال

)55/0( 590/0 047/0 178/0 132/0 147/0 383/0 کامروایی معنوي

صد واریانس مربوط به خلق توسط ابعاد تعالی در 7/14شود، مالحظه می 3همان طور که در جدول دهند که از میان ابعاد تعالی معنوي، بین نشان می ضریب رگرسیون متغیرهاي پیش. شود معنوي تبیین می

همچنین ضریب بتا . توانند واریانس خلق را به صورت معناداري تبیین کنند احساس پیوستگی وکمال میتوانند می) p ،357/0=β>05/0(وکمال ) p ،211/0=β>003/0(دهد که احساس پیوستگی نشان می

.شود هاي مذکور، فرضیه سوم تأیید می با توجه به یافته. تغییرات مربوط به خلق را تبیین کنند

.کند بینی می ابعادتعالی معنوي، رضایت از زندگی دانشجویان را پیش: فرضیۀ چهارم بینی رضایت از زندگی دانشجویان از طریق ابعاد تعالی معنوي پیشنتایج تحلیل رگرسیون چندگانه براي : 4جدول

MANOVA SS Df MS F p مدل

55/1269 3 66/3808 رگرسیون71/42 001/0

72/29 196 96/5825 باقیمانده ضرایب

R R2 بین متغیرهاي پیشضرایب ضرایب غیراستاندارد

t (P) استانداردSE B Beta

(Constant) - - 412/3 227/15- - 463/4- )001/0(

320/0 احساس پیوستگی 103/0 171/0 814/0 320/0 76/4 )01/0(

608/0 کمال 370/0 124/0 130/1 581/0 14/9 )05/0(

629/0 کامروایی معنوي 395/0 145/0 417/0 193/0 88/2 )05/0(


ط به رضایت از زندگی، توسط درصد واریانس مربو 5/39شود، مالحظه می 4همان طور که در جدول دهندکه از میان ابعاد تعالی بین نشان می ضریب رگرسیون متغیرهاي پیش. شود ابعاد تعالی معنوي تبیین می

توانند واریانس رضایت از زندگی را به صورت معنوي، احساس پیوستگی، کمال و کامروایی معنوي می، )p ،320/0=β>01/0(دهد که احساس پیوستگی یهمچنین ضرایب بتا نشان م. معناداري تبیین کنند

توانند تغییرات مربوط به رضایت می) p ،193/0=β>05/0(و کامروایی معنوي) p ،581/0=β>05/0(کمال .شود هاي مذکور، فرضیۀ چهارم نیز تأیید می با توجه به یافته .از زندگی را تبیین کنند

گیري بحث و نتیجه) حبینی خلق و رضایت از زندگی دانشجویان تعالی معنوي در پیش نقش یبررس حاضر، پژوهش از هدف

بین تعالی معنوي و خلق رابطۀ مثبت معناداري که بود آن حاضر، پژوهش اول فرضیۀ با مرتبط نتایج .بوداین نتیجه با .وجود دارد و این همبستگی در ابعاد تعالی معنوي نیز به صورت مثبت معنادار بوده است

گیري کردند افرادي که اقدام به خودکشی آنها نتیجه. باشد همسو می )2009(و همکاران راسیکي ها یافتههمخوانی دارد؛ زیرا در )2000(آرگیلهاي همچنین با یافته. کنند کنند، نمرة پایینی در معنویت کسب می می

از . دتر از دیگران بودند، شادي با مذهب و معنویت رابطه معناداري داشت و افراد مذهبی شاآرگیلمطالعۀ که به رابطۀ مثبت معنویت با بهزیستی و )1996(گاردنرسوي دیگر، این نتیجه با آن جنبه از نتایج تحقیق

و لیچ، )1389(صفاییهمچنین با نتایج پژوهش . شناختی اشاره کرده، همخوان است عملکردکلی روانمتغیرهایی از قبیل افسردگی، و معنویت معناداري بین يها یهمبستگمبنی بر اینکه )2001(جنیاو )2004(الراك

در راستاي نتایج .عزت نفس، رضایت از زندگی، آشفتگی خلق و اضطراب وجود دارد، همخوان استمعکوس و معناداري ۀرابط نشان دادند که )2015(و همکاران بامونتیو )2007(میلرو روزایردس پژوهش حاضر،

.وجود داردردگی بین تجربیات معنوي و افس

توان گفت از آنجا که تعالی معنوي به توانایی افراد براي داشتن یک دیدگاه در توجیه این یافته میذهنی و وسیع در مورد زندگی و یافتن احساس عمیقی از معنا و مفهوم زندگی اشاره دارد، همچنین تعالی

ردي در جهت رفع نیازهاي دیگر افراد معنوي انگیزشی درونی و اساسی است که صرف نظر از نیازهاي ف، بنابر این، افرادي که از این خصوصیت مثبت برخوردارند، شادتر از )2007جولز، (گیرد مورد استفاده قرار می

توان به یک توجیه فرهنگی در این زمینه نیز اشاره همچنین می. دیگران بوده، احساسات خلق کمتري دارندشود و برخوردار کمک به دیگران به عنوان ارزش مثبت در نظر گرفته میکرد؛ زیرا در فرهنگ ایرانی،

تواند احساسات بودن از خصوصیت کمک کردن به دیگران در جهت رفع نیازهاي مادي و معنوي آنان، می .شادي و خلق مثبت و نیز کاهش خلق منفی افراد را به دنبال داشته باشد


که بین تعالی معنوي و رضایت از زندگی رابطۀ بود آن حاضر، پژوهش دوم فرضیۀ با مرتبط نتایجاین نتیجه با . مثبت معنااري وجود دارد و این همبستگی در ابعاد آن نیز به صورت مثبت معنادار بوده است

این نتایج. همخوانی دارد )2005و همکاران، 1؛ لویس2004؛ سسیل بتون، 2001؛ دالمن و همکاران، 2000آرگیل، (هاي قبلی یافتهاند که معنویت با رضایت از زندگی و متغیرهاي مرتبط با آن، از جمله بهزیستی پژوهشها نشان داده

تواند تأییدي بر این نتیجه رابطۀ مثبت تعالی معنوي با رضایت زندگی می. شناختی رابطۀ مثبت دارد روان. ابطۀ مثبت معنادار وجود داردشناختی، ر باشد که بین معنویت و سازگاري روان )2009(و همکاران کائو

که رضایت از زندگی، از میزان دادند نشان )2005(فاگلیو آدلرهمچنین در راستاي نتایج پژوهش حاضر، .گرایی فرد متأثر است خودآگاهی، خوشبینی و معنویت

مثبت در توان گفت که داشتن تعالی معنوي باال در افراد، باعث دیدگاه وسیع و در توجیه این یافته میفردي که از تعالی . )1387قمري گیوي، (شود مورد زندگی و یافتن احساس عمیقی از معنا و مفهوم زندگی می

، از عبادت و )پیوستگی(پذیري دارد معنوي خوبی برخوردار است، نسبت به دیگران احساس مسئولیتت کرده، خود را و در زندگی خویش احساس وحد) کامروایی در عبادت(پرستش خرسند و راضی است

هاي مثبت افراد تواند باعث ارزشیابی بنابر این، داشتن این خصوصیت مثبت می). کمال(داند داراي هدف میاز کیفیت زندگی بر اساس معیارهاي شخصی و منحصر به فرد شود که رضایت از زندگی را به دنبال

)1987 2شاین و جانسون،(.دارد

شکل به تعالی، خلق را در دانشجویان ابعاد که بود آن حاضر، پژوهش سوم فرضیۀ با مرتبط نتایج

7/14نتایج رگرسیون چندگانه نشان داد که ابعاد تعالی معنوي، فقط . کند می بینی پیش معنادار و مثبتآرگیل، ؛1996گاردنر، (هاي قبلی این نتیجه در راستاي یافته. کنند درصد از واریانس خلق دانشجویان را تبیین می

شناختی، خلق در این تحقیقات به رابطۀ مثبت معنویت با سازگاري روان. است )2009؛ راسیک و همکاران، 2000همخوان )1388(و همکاران بناب غباريهاي این نتیجه با یافته. شناختی اشاره شده است مثبت و بهزیستی روان

اضطراب و و افسردگی بین و نفیم همبستگی معنویت ابعاد و اضطراب آنها نشان دادند که میزان. است

و سوراجاکولهاي همچنین با یافته. وجود دارد مثبت معنویت، همبستگی در دانشجویان سلبی تجربیات يسطح افسردگی افراد معنودارد و اي در افسردگی معنویت نقش عمده مبنی بر اینکه )2008(همکاران

.باشد ، همخوان میتر است پایین

توان گفت از آنجا که کمال به عنوان بعدي از ابعاد تعالی معنوي، به احساس می در توجیه این یافته؛ بنابر این، داشتن این )1387قمري گیوي، (وحدت و یکپارچگی و داشتن هدف در زندگی تعریف شده است

1. Lewis 2. Shin & Johnson


حساس اما از آنجا که ا. تواند باعث خلق مثبت در افراد شود خصوصیت یا این بعد از ابعاد تعالی معنوي میتوان گفت که این نتیجه ممکن بینی نکرده است، می پیوستگی و کامروایی در عبادت، میزان خلق را پیش

: ها برگردد؛ زیرا دانشجو بودن با استرسهاي زیادي از جمله است به خصوصیت دانشجو بودن آزمودنین، مجرد بوده و زندگی دوري از خانواده، نداشتن شغل و یکنواختی زندگی همراه است و اکثر دانشجویا

رو، ممکن است این متغیرها خلق دانشجویان را تحت تأثیر قرار دهد؛ از این. کنند زناشویی را تجربه نمیو ) پیوستگی(پذیري شخص نسبت به دیگران توانند مانع احساس مسئولیت زیرا این متغیرها به نوبۀ خود می .شوند) تکامروایی در عباد(لذت بردن و خرسندي در عبادت

تعالی، رضایت از زندگی را در ابعاد که بود آن حاضر، پژوهش چهارم فرضیۀ با مرتبط نتایجنتایج رگرسیون چندگانه نشان داد که ابعاد تعالی .کند می بینی پیش معنادار و مثبت شکل به دانشجویان

از میان ابعاد تعالی معنوي، . درصد از واریانس رضایت از زندگی دانشجویان را تبیین کردند 5/39معنوي، بینی رضایت از زندگی در دانشجویان بوده است، ترین متغیرها براي پیش کمال و کامروایی در عبادت، قوي

از آنجا که کمال و کامروایی در . بینی کند اما بعد احساس پیوستگی نتوانسته رضایت از زندگی را پیشتوان گفت این نتیجه در ، می)1387قمري گیوي، (اند گرفته شدهعبادت به عنوان ابعاد تعالی معنوي در نظر

)2009؛ کائو و همکاران، 2005؛ لویس و همکاران، 2001؛ دالمن و همکاران، 2000؛ آرگیل، 1996گاردنر، (هاي قبلی راستاي یافتهبهزیستی : از جملهاست؛ زیرا هر کدام از این مطالعات به رابطۀ مثبت معنویت با متغیرهاي مرتبط با سالمتی

اند که این شناختی مثبت اشاره کرده و نشان داده عملکرد روان شناختی، رضایت زناشویی، سازگاري و روانو جعفريهمچنین این نتایج با مطالعات . توانند رضایت از زندگی را تحت تأثیر قرار دهند متغیرها می

توانند رضایت از زندگی را اري به طور معنادار میمبنی بر اینکه بهزیستی معنوي و امیدو )1389(همکارانمبنی بر اینکه ارزشهاي معنوي با کیفیت زندگی ارتباط )2014(و همکاران زانگبینی کنند و با نتایج پیش

.کنند، همخوان است بینی می دارند و به طور مثبت کیفیت زندگی یک سال بعد را پیش

ه از احساس وحدت و یکپارچگی در زندگی برخوردار بوده توان گفت فردي ک در توجیه این یافته میاما . تواند از زندگی خویش خرسند و راضی باشد برد، می و از عبادت و پرستش معبود خویش نیز لذت می

بینی کند، باید گفت که از آنجا که احساس پیوستگی نتوانسته است رضایت از زندگی دانشجویان را پیشی از سهم سایر متغیرهاي مهم در زندگی دانشجویان، از جمله استرسهاي متحمل این نتیجه ممکن است ناش

تواند رضایت از و این استرسها می...) از جمله شرایط جدید محیط دانشگاه، دوري از خانواده و(شده، باشد .قرار دهدزندگی دانشجویان را بیشتر از احساس پیوستگی به عنوان بعدي از ابعاد تعالی معنوي تحت تأثیر

بینی خلق و رضایت از زندگی دانشجویان نقش بندي نهایی اینکه، ابعاد تعالی معنوي در پیش جمعخلق مثبت و به منجر کند، گذاري سرمایه تعالی معنوي دانشجویان براي هر قدر دانشگاه لذا. مهمی دارد

ایت خاطر و خلق مثبت آنها شده، پیشرفت تحصیلی مضاعفی خواهند داشت و با رض رضایت از زندگی


در نتیجه، هر چه دانشجویان از میزان . توانند براي پیشرفت علمی و معنوي خود قدم بردارند بیشتري می .بیشتري بهره ببرند، به رضایمندي و خلق مثبت پایدارتري دست پیدا خواهند کرد تعالی معنوي

پیشنهادهاو معناي زندگی در بین تعالی معنوي و کشف هدف حفظ و گسترشکوشش در جهت .1

.دانشجویان

.تعالی معنوي براي دانشجویان جهت آشنایی، تفکر و تأمل با مرتبط تدوین منابع آموزشی .2

.معنوي بیشتر در بین دانشجویان فعالیتهاي انجام براي دانشگاهها در مناسب بسترسازي .3

.در زندگیبرگزاري کارگاههاي آموزشی براي آگاهی دانشجویان از نقش تعالی معنوي .4

.بین دانشجویان متأهل تعالی معنوي در میزان بررسی .5

.بررسی نقش تعالی معنوي در موفقیت تحصیلی و شغلی دانشجویان .6

.مقایسۀ میزان تعالی معنوي دانشجویان در قبل و بعد از ورود به دانشگاه .7

ضایت از زندگی بر تعالی معنوي، خلق و ر دانشگاه دوستان و قوانین دانشگاه،محیط تأثیر بررسی .8 .دانشجویان

محدودیتها

.به دانشجویان و دانشگاه محقق اردبیلی پژوهش دامنۀ بودن محدود .1

.به مراکز و سازمانهاي آموزشی دیگر آن تعمیم امکان عدم .2

.متغیرها ارزیابی دهی براي خودگزارش هاي پرسشنامه از صرف استفادة .3

..ا مطالب اسالمی کامال همخوان نیستاستفاده از مقیاس تعالی معنوي پایدمونت که ب


منابع

آوري شناختی و تاب آگاهی و تنظیم هیجان بر بهزیستی روان اي ذهنهاثربخشی آموزش). 1390(آریاپوران، سعید -

.دکتري، دانشگاه محقق اردبیلینامۀ پایان. جانبازان شیمیایی

.41-49: 14، سال چهارم، ش کیاخالق پزش. »ها سالمت معنوي و دیدگاه«). 1389(اصفهانی، مهدي -

دوره دهم، ش ،یدرمان روان يها تازه .»یدرمان نادر مشاوره و رو تیو معنو مانیا« ).1384(عذرا ،ياعتماد -36-35 :146 -131.

.مؤسسه تدوین و انتشار آثار امام خمینی: قم .چهل حدیث). 1373(اهللا امام خمینی، سید روح -

.143- 160: 10راه تربیت، ش . »شناسان و معنویت از دیدگاه روان معنا«). 1389(بهرامی دشتکی، هاجر -

شناختی روایی و پایایی مقیاس بهزیستی روان«). 1387(اصغر؛ محمدکوچکی عاشور و علی بیانی بیانی، علی -

.146-151: 2 ش چهاردهم، سال ،ایران بالینی شناسی روان و پزشکی روان مجله. »ریف

رضایت از زندگی، امید « ).1389(حشمتی. ر وسلیمانی . ادهشیري، . غ بی،سهرا. فنجفی، . م ؛جعفري، ع -

.1362-1366: پنجم، دوره علوم رفتاري و اجتماعی. »به سرطان الت معنوي در بیماران مبتالمو س

. رویکردي جامع - شناسی پژوهش کمی روش). 1391(فرد، حسن؛ سید مهدي الوانی و عادل آذر دانایی - .صفار: تهران

.ویرایش: تهران. شناسی و علوم تربیتی روش تحقیق در روان). 1391(ور، علیدال -

). 1392(دهداري، طاهره؛ رسول یاراحمدي، محمدحسین تقدیسی، ریحانه دانشور و جمال احمدپور -ارتباط بین داشتن معنا در زندگی با وضعیت استرس، اضطراب و افسردگی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی ایران در « .83-92: 3، سال اول، ش آموزش بهداشت و ارتقاي سالمت. »1392ال س

آوري، سالمت روانی و رضایتمندي از ابت« ).1386(صحراگرد نرگسو بهرام جوکار ؛سیامک ،سامانی -

.290-295: 3دوره سیزدهم، ش ،شناسی بالینی ایران پزشکی و روان مجله روان .»زندگی

مؤسسۀ : تهران. ترجمه یحیی سیدمحمدي. هاي شخصیت نظریه). 1384(شولتز، دوآن و سیدنی الن شولتز - .نشر و ویرایش، چ هفتم

مجله دانشگاه علوم .»رابطۀ بهزیستی معنوي با سالمت روان در دانشجویان«). 1389(صفایی، ایرج و همکاران - .270-276: 4، دوره هفدهم، ش پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی سبزوار

رابطۀ اضطراب و افسردگی با میزان « ).1388(مجتبی حبیبی عسگرآباد پور و عباس متولی غباري بناب، باقر؛ -

.110- 123: 2، سال سوم، دورة دهم، ش شناسی کاربردي روان .»معنویت در دانشجویان دانشگاه تهران

.34-71: 4، دوره اول، ش شناسی و دین روان. » معنویت، هویت و سالمت روان«). 1387(قمري گیوي، حسین -

.مؤسسه الوفاء :روتیب .ربحاراألنوا. )ق 1404(محمدباقر ،یمجلس -


بررسی رابطۀ سازگاري معنوي و رضایتمندي از زندگی با سالمت «). 1391(مرعشیان، فاطمه و الهه اسماعیلی -

.85-98: 24، سال هفتم، ش شناسی هاي نو در روان یافته. »روان دانشجویان دانشگاه آزاد اسالمی واحد اهواز

رابطۀ بین سالمت معنوي و شادکامی «). 1393(نیا، فائزه؛ فرخنده امین شکروي و علیرضا حیدرنیا مظفري -

.97-108: 2آموزش بهداشت و ارتقاي سالمت، سال دوم، ش . »دانشجویان

اي بین معنویت، شادکامی و توانمندي حرفه ۀبررسی کمی و کیفی رابط«). 1391(نجفی، محمد و آرزو عرفان -

.1- 22: 2 هفتم، ش ، دورةرویکردهاي نوین آموزشی. »تیداسا

مجله . »آوري در دانشجویان دانشگاه بین تعالی معنوي و تاب ۀبررسی رابط« ).1390(جوکار بهرام ؛الدن ی،هاشم - .123-142: 13 ش ، دوره هشتم،شناسی تربیتی مطالعات روان

. »نهوش معنوي با میزان شادکامی دانشجویان دانشگاه بوعلی همدا ۀبررسی رابط«). 1389(ابوالقاسم ،یعقوبی - .85-95: 9ش چهارم،دوره ،پژوهش در نظامهاي آموزشی

- Adler, M.G. & N.S. Fagley (2005). “Appreciation: Individual Difference in Finding Value and Meaning as a Unique Peridictor of Subjective Well being”. Journal of Personality, 73 (1): 79-114.

- Argyle, M. & L. Lu (1990). “The Happiness of Extroverts”. Personality and Individual Differences, 11 (10): 1011-1017.

- Argyle, M. (2000). Psychology and Religion: An Introduction. London: Routledge.

- Ariaporan, S. (2011). The Effectiveness of Mindfulness and Emotion Regulation on Psychological Well-being and Resilience in Chemical Victims. Ph.D. Thesis. University of Mohagheghe Ardabili.

- Bahrami Dashtaki, H. (2010). “Meaning and Spirituality from the Perspective of Psychologists”. Journal of Education Way, 10: 143-160.

- Bamonti, P.; S. Lombardi, P.R. Duberstein, D.A. King & K.A. Van Orden (2015). “Spirituality Attenuates the Association between Depression Symptom Severity and Meaning in Life”. Aging & Mental Health, 26: 1-6.

- Bayani, A.A.; M. Koocheky & A. Bayani (2008). “Reliability and Validity of Ryff’s Psychological Well-being Scales”. Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology, 14 (2): 146-151.

- Beck, A.T.; A.J. Rush, B.F. Shaw & G. Emery (1979). Cognitive Therapy of Depression. New York: Guilford Press.

- Benson, P.L.; M.J. Donahue & J.A Erickson (1993). “The Faith Maturity Scale: Conceptualization, Measurement, and Empirical Validation”. Research in the Social Scientific Study of Religion, 5: 1-26.

- Cecile Betton, A. (2004). Psychological Well-being and Spirituality among African American and European American College Students. A Dissertation Presented in Partial Fulfillment of the Requirements for the


Degree Doctorate of Philosophy in the Graduate School of The Ohio State University. The Ohio State University.

- Daleman, T.P.; A.K. Cobb & B.B. Frey (2001). “Spirituality and Well-being: an Exploratory Study of the Patient Perspective”. Social Science and Medicine, 53 (11): 1503-1511.

- Danayi Fard, H.; S.M. Alvani & A. Azar (2012). Quantitative Research Methodology -Comprehensive Approach. Tehran: Saffar.

- Davidson, R.J. (2003). “Seven Sins in the Study of Emotion: Correctives from Affective Neuroscience”. Brain and Cognition, 52 (1): 129-132.

- Dehdari, T.; R. YarAhmadi, M.H. Taghdisi, R. Daneshvar & J. Ahmadpoor (2013). “The Relationship between Meaning in Life and Depression, Anxiety and Stress Status among College Students of Iran University of Medical Sciences”. Journal of Health Education and Health Promotion, 1 (3): 83-92.

- Delawar, A. (2012). Research Method in Psychology & Training Science. Tehran: Virayesh Press. 5th Edit,.

- Delgado, C. (2005). “A Discussion of The Concept of Spirituality”. Nursing Science Ouarterly, 18 (2): 157-162.

- Desrosiers, A. & I. Miller (2007). “Relational Spirituality and Depression in Adolescent Girls”. Journal of Clinical Psychology, 63 (10): 1021-1037.

- Diener, E. (2000). “Subjective Well-being: The Science of Happiness and a Proposal for a National index”. American Psychologist, 55: 34-43.

- Diener, E.; R. Emmons, R. Larsen & S. Griffin (1985). “The Satisfaction with Life Scale”. Journal of Personality Assessment, Vol. 49, No. 1: 71-75.

- Diner, E.; S. Oishi & R.E. Lucac (2003). “Personality, Culture, and Subjective Well -being: Emotional and Cognitive Evaluations of Life”. Annual Review of Psychology, 54: 403-425.

- Dooltile, B.R. & M. Fareel (2004). “The Association between Spirituality and Depression in an Urban Clinic”. Primary Care Companion to The Journal of Clinical, 6 (3): 114-118.

- Ecksein, D. & R. Kern (2002). Life Style Assessments and Interventions. Life Style Skills, 5ed. Lowa: Kendll/Hunt.

- Esfahani, M. (2010). “Spiritual Health and Views”. Quarterly Journal of Medical Ethics, 4 (14): 41-49.

- Etemadi, O. (2005). “Faith and Spirituality in Psychotherapy and Counseling. Psychotherapical Novelties”. 10 (35-36): 131-146.

- Fabricatore, A.; P. Handle & M. Fenzel (2000). “Personal Spirituality as a Moderator between Stressors and Subjective Well-being”. Journal of Psycholog and Theology, 28 (3): 221-228.


- Feldman, D.B. & C.R. Snyder (2005). “Hope and the Meaningful Life: Theoretical and Empirical Associations between Goal-Directed Thinking and Life Meaning”. Journal of Social and Clinical Psychology, 24: 401-421.

- Funk, B.; S. Hubner & R. Valios (2006). “Reliability and Validity of a Brief Life Satisfaction Scale with a High School Sample”. Journal of Happiness Studies, 7 (1): 41-54.

- Gartner, J. (1996). “Religious Commitment, Mental Health, and Prosocial Behavior: A Review of the Empirical Literature”. In E.P. Shafranske (Ed.). Religion and the Clinical Practice of Psychology (P. 187-214). Washington DC: American Psychological Association.

- Genia, V. (2001). “Evaluation of Spiritual Well-being Scale in Sample of College Student”. The International Journal for the Psychology of Religion, 11 (1): 25-30.

- Ghamari Givi, H. (2008). “Spirituality, Identity and Mental Health”. Psychology and Religion, 1 (4): 34-71.

- Ghobari Bonab, B; A. Motavalipoor, E. Hakimi Rad & M. Habibi Asgarabadi (2009). “Relationship between Anxiety and Depression and Magnitude of Spirituality in Students of the University of Tehran”. Journal of Applied Psychology, 2 (10): 110-123.

- Halama, P. & M. Dedova (2007). “Meaning in Life and Hope as Predictors of Positive Mental Health: Do they Explain Residual Variance not Predicted by Personality Traits?”. Studia Psychologica, 49: 191-200.

- Hashemi, L. & B. Jookar (2011). “The Relationship between Intellectual Excellence and Resilience in Students”. Journal of Educational Psychology, 8 (13): 123-142.

- Hills, J.; J.A. Paice, J.R. Cameron & S. Shott (2005). “Spirituality and Distress in Palliative Care Consultation”. Journal of Palliative Medicine, 8 (4): 782-8.

- Hills, P. & M. Argyle (2002). “The Oxford Happiness Questionnaire”. Personality and Individual Differences, 33 (7): 1073-1082.

- Ho, M.Y.; F.M. Cheung & S.F. Cheung (2010). “The Role of Meaning in Life and Optimism in Promoting Well-being”. Personality and Individual Differences, 48: 658-663.

- Jafari, E; M. Najafi, F. Sohrabi, G.R. Dehshiri, E. Soleymani & R. Heshmati (2010). “Life Satisfaction Spirituality Well-being and Hope in Cancer Patients”. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 5: 1362-6.

- James, A.G. & M.A. Fine (2015). “Relations between Youths' Conceptions of Spirituality and their Developmental Outcomes”. Journal of Adolescence, 43: 171-180.

- Joseph, S.; P.A. Linley, J. Harwood, C.A. Lewis & P. McCollum (2004). “Rapid Assessment of Well-being: The Short Depression-Happiness Scale (SDHS)”. Psychology and Psychotherapy: Theory, Research and Practice.


- Joules, S. (2007). The Mediating Roles of God Attachment between Religiosity and Spirituality and Psychological Adjustment in Young Adults. Presented in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree Doctor of Philosophy in the Graduate School of The Ohio State University.

- Kao, E.T & et al. (2009). “Spirituality, Clinical Outcomes, and Psychological Adjustment In Inner-City Adolescents with Hiv Infection”. Journal of Adolescent Health, 44 (2): 23.

- Khomeini, R (1993). Forty Hadith. Qom: Institute for Compilation and Publication of Imam Khomeini's Works.

- Kleftaras, G. & E. Psarra (2012). “Meaning in Life, Psychological Well-being and Depressive Symptomatology”. A Comparative Study Psychology, 3 (4): 337-345.

- Kress, V.E.; R.A. Newgent, J. Whitlock & L. Mease (2015). “Spirituality/Religiosity, Life Satisfaction, and Life Meaning as Protective Factors for Nonsuicidal Self-Injury in College Students”. Journal of College Counseling, 18 (2): 160-174.

- Leach, M. & R. Lark (2004). “Does Spirituality add to Personality in the Study of Trait Forgiveness?”. Personality and Individual Differences, 37 (1):147-156.

- Lewis, C.A.; J. Maltby & L. Day (2005). “Religious Orientation, Religious Coping and Happiness among UK Adults”. Personality and Individual Differences, 38 (5):1193-1202.

- Li, Y.; B.J. Lindsey, X. Yin & W.A. Chen (2012). “Comparison of American and Chinese Student's Perceived Stress, Coping Styles and Health Promotion Practices”. Journal of Students Affairs Research and Practice, 49 (2): 211-227.

- Majlesi, M.B. (1404 AH). Baharol-Anwar. Beirut: Alwafa Institute. - Marashiyan, F. & E. Ismail (2012). “The Relationship between Spiritual

Coping and Mental Health and Life Satisfaction of Students of Islamic Azad University of Ahvaz”. New Findings in Psychology, 7 (24): 85-98.

- Maslow, A. (1971). The Farther Reaches of Human Nature. New York: The Viking Press.

- Mozafarinia, F.; F.A. Shokravi & A. Heydarnia (2014). “Relationship between Spiritual Health and Happiness among Students”. Journal of Health Education and Health Promotion, 2 (2): 97-108.

- Najafi, M. & A. Erfan (2012). “Qualitative and Quantitative Study of the Relationship between Spirituality, Happiness and Professional Capability of Faculty Members”. New Educational Approaches, 7 (2): 1-22.

- Narimani, M. (1999). Treatment of Depression. 1nded. Iran, Ardabil: Sheikh Safi Pub.

- Piedmont, R.L. (1999). “Dose Spirituality Represent the Sixth Factor of Personality? Spiritual Transcendence and the Five-Factor Model”. Journal of Personality, 67: 985-1013.

- Piedmont, R.L. (2001). “Spiritual Transcendence and the Scientific Study of Spirituality”. Journal of Rehabilitation, 67: 4-14.


- Rasic, D.T. & et al. (2009). “Spirituality, Religion and Suicidal Behavior in a Nationally Representative Sample”. Journal of Affective Disorders, 114 (1-3): 32-40.

- Regina, L.T.; A.J. Lee & L. Yuen (2005). “Health-Promoting Behaviors and Psychosocial Well-being of University Students in Hong Kong”. Public Health Nursing, 22 (3): 209-220.

- Rode, J.C. (2005). “Life Satisfaction and Student Performance, Academy of Management Learning and Education”. Journal of Social Behavior and Personality, 4 (3): 421-433.

- Safaei, I; L. Karimi, N. Shomosi & M. Ahmadi (2010). “The Relationship between Spiritual Well-being and Mental Health among College Students”. Journal of Sabzevar University of Medical Sciences, 17 (4): 270-276.

- Samani, S.; B. Jokar & N. Sahragard (2007). “Effects of Resilience on Mental Health and Life Satisfaction”. Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology,13 (3): 290-295.

- Schultz, D. &, Sydney Ellen Schultz (1998). Theories of Personality (6th ed.) Brooks/Cole Publishing Co, New York. In: Yahya Syed Mohammady (2005). Seventh Edition, Tehran, Virayesh Press.

- Shin, D.C.; Johnson, D.M (1987). “Avowed Happiness as an Overall Assessment of the Quality of Life”. Social Indicators Research, 5 (1): 475-492.

- Sipon, S. & A. Hj Hassan (2015). “Managing Spirituality in Solving Family Issues”. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 185: 214-217.

- Snyder, C.R. & S.G. Lopez (2007). Positive Psychology. New York: Oxford University Press.

- Sorajjakool, S.; V. Aja, B. Chilson, J. Ramirez–Johnson & A. Earll (2008). “Disconnection, Depression and Spirituality: A Study of the Role of Spirituality and Meaning in the Lives of Individuals with Sever Depression”. Pastoral Psychology, 56: 521-532.

- W.H.O. (2005). International Statiscial Classification of Diseases and Health Related Problems ICD-10. 2nd Edition, Geneva, Switzerland.

- Yaghobi, A. (2010). “Relationship between Spiritual Intelligence with the Happiness of Buali-Sina University”. Journal of Research in Educational systems, 4 (9): 85-95.

- Zhang, K.C.; C.H. Hui, J. Lam, E.Y. Ying Lau, S. Cheung & D.S. Ying Mok (2014). “Personal Spiritual Values and Quality of Life: Evidence from Chinese College Students”. Journal of Religion and Health, 53 (4): 986-1002.

نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد ﯽﮔﺪﻧز زا ﺖﯾﺎﺿر و ﻖﻠﺧ...

Documents

Transcript of نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد ﯽﮔﺪﻧز زا ﺖﯾﺎﺿر و ﻖﻠﺧ...