B A B A K A N L I K T A N I T M A F O N U N U N K A T K I L A R I Y L A
I I I . U L U S L A R A R A S I
DÜNYA DL TÜRKÇE
S E M P O Z Y U M U
16–18 Aralk 2010 ZMR
BLDR K TABI
16–18 Aralk 2010 zmir
© III. Uluslararas Dünya Dili Türkçe Sempozyumu
Bildiri Kitabndaki yazlarn yasal ve bilimsel sorumluluu yazarlarna aittir.
ISBN: 978-605-89826-0-4
Bask: Kanylmaz Matbaas-zmir
tarihlerinde Dokuz Eylül Üniversitesi Rektörlüü DESEM Salonlarnda
gerçekletirilmitir. Ylda bir yaplarak gelenekselletirilen Sempozyumun ilki 2008
ylnda Bakent Üniversitesinin himayesinde, kincisi 2009 ylnda Uluslararas Kbrs
Üniversitesinde gerçekletirilmi, üçüncüsü de Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eitim
Fakültesi Türk Dili ve Edebiyat Eitimi Anabilim Dal tarafndan düzenlenmitir.
Düzenleme Kurulu Bakanln Prof. Dr. erif Ali Bozkaplann, Sekreterliini
Yrd. Doç. Dr. lyas Yazarn yürüttüü III. Uluslararas Dünya Dili Türkçe Sempozyumu,
Dünya Dili olarak Türkçenin dünü, bugünü ve yarnna dair meselelerin akademik düzeyde
tartld bilimsel bir ortam hazrlamtr.
Sempozyuma aralarnda Almanya, Arnavutluk, Azerbaycan, Bakurdistan,
Estonya, Fransa, Gürcistan, ngiltere, Japonya, Kazakistan, Krgzistan, KKTC, Kosova,
Msr, Özbekistan, Romanya, Tataristan, Rusya, Türkmenistan ve Ukraynann da yer
ald 20 ülkeden 57 akademisyenle Ülkemizin 53 üniversitesi ve Milli Eitim Bakanl
merkez ve tara tekilatndan 177 bilim insanyla birlikte toplam 234 akademisyen ve
aratrmac bavurmu bunlardan 202si sempozyuma itirak etmitir.
Sempozyumun Kagarl Mahmud, Ali ir Nevâî, Osman Nedim Tuna ve Cengiz
Aytmatov salonlarnda üç gün devam eden 38 oturumunda 187 bildiri sunulmutur.
Katlmclardan bildirilerini yaynlanmak üzere gönderen 157sinin bildirisi Bildiri
Kitabnda yer almtr.
yürütülmütür. Bildirilerini belirtilen süre içinde Sempozyum Sekreteryasna ulatranlarn
çalmalar, soyadna göre alfabetik olarak düzenlenmi, çok yazarl bildirilerde ise birinci
yazar dikkate alnarak sralamaya konulmutur. Sempozyum Bildirileri Kitab Sempozyum
Açl Töreni Protokol Konumalar, Aç Oturumu Bildirileri ve Bilim Oturumlarnda
sunulan teblilerden olumaktadr.
Son olarak Sempozyumun düzenlenmesinde maddi ve manevi katklaryla
desteklerini hiç eksik etmeyen zmir Valiliine, TKA yönetimine, Yunus Emre Vakfna,
Türk Dil Kurumu'na, Buca, Bornova ve Konak Belediyelerine, özellikle de sempozyumun
gerçeklemesinde önemli maddi destek salayan Babakanlk Tantma Fonu yetkililerine
teekkür ederiz.
zmir Valisi Sayn M. Cahit KIRAÇ Beyefendinin Konumalar ……….……………………………………..…. XIX
DEÜ Rektörü Sayn Prof. Dr. Mehmet FÜZÜN Beyefendinin Konumalar ……….…………………..… XXII
Buca Eitim Fakültesi Dekan Sayn Prof. Dr. Mustafa TOPRAK Beyefendinin Konumalar ... XXIV
Türk Dil Kurumu Bakan Yardmcs Sayn Prof. Dr. A.Melek ÖZYETGN Hanmefendinin
Konumalar ……….……………………………………………………………………………………..………………………………….…. XXVI
TKA Adna Sayn Dr. Mehmet KAHRAMAN Beyefendinin Konumalar ………………….............…….. XXX
Yunus Emre Enstitüsü Yönetim Kurulu Üyesi Sayn Prof. Dr. Abdurrahman GÜZEL
Beyefendinin Konumalar ……….………………………………………………………………………………………………….. XXXII
Sempozyum Düzenleme Kurulu Bakan Sayn Prof. Dr. erif Ali BOZKAPLAN Beyefendinin
Konumalar ……….……………………………………………………………………………………………………………………….…... XXXV
Bir Dünya Dili Olma Açsndan Türkçemiz Üzerinde Genel Bir Deerlendirme (KORKMAZ
Zeynep) ……………………………………………………………………………….…………….……….................................... XXXIX
Türkçenin Dünya Dili Oluunda Türk Devlet Adamlar - air-Mutasavvf ve Yabanc Bilim
Adamlarnn Düünceleri Üzerine (GÜZEL Abdurrahman) ………………………………………………… XLVII
D Ülkelerde Yabanclara Grafiklerle Türkçe Öretimi Üzerine Bir Model (GÜZEL
Abdurrahman) ………………………………………………………………………………………………………………….. LII
Hamza) …………………………………………………………………………………………………………………………….. LXV
Türkçenin Yabanc Dil Olarak Öretimi Türkçe Bileik Tümcelerin Özellii Üzerine (ABDIU
Xhemile) ……………………………………………………………………………….…………………………………………... 1
Türkiye Türkçesinde E Anlamllk “Sinonim” Olgusuna Toplumsal ve deolojik Tesir
(ABDÜLCELL Tark) …………………………………………………………………………………………………….. 6
Elmira)……………………………………………………………………………………………………………………………… 17
III. Uluslararas Dünya Dili Türkçe Sempozyumu (16-18 Aralk 2010 zmir)
VI
(ADZHMAMBETOVA Gülnara ) ……………………………………………………………………………............. 27
Bulgaristan'da Türk Çocuk Dergileri ve Türkçe (AKGÜN Atf)…………………………………………………… 41
Toplumsal Ayrtrma Çalmalarna Kar Bir Sözcük Önerisi: Aynilemek (AKI brahim) … 51
Türkçenin Yabanc Dil Olarak Öretiminde Halk Hikâyelerinden Yararlanma (AKKAYA
Nevin ; ÖZDEMR Serpil ) ………………………………………………………………………………………………………….. 53
Avrupa Dil Geliim Dosyas Balamnda, Yabanclara Türkçe Öretiminde Deyim ve Atasözlerinin Örenme - Öretme Sürecine Aktarm (AKPINAR Meriç; AÇIK Fatma
) ………. 61
Çada Türkçenin Türk Dünyas çin Ortak Dil Olma Sürecinde Ortak Dilbilimi Terimleri
Arama Sorunlar (ALYEVA Elnare ) ………………………………………………………………………………………..… 70
Dil Örenimi ve Ortak Türkçe (ALYEVA Gülnare) ……………………..……………………………………..….….. 75
Ortaöretim Mezunlarnn Yazm ve Telaffuzunu Kartrd Sözcükler (ARI Gökhan;
EVAT Ylmaz) …………………………………………………………………………………………………………………………………. 78
sim ve Fiil Çekim Eklerini Kullanabilme Becerilerinin Deerlendirilmesi (ARI entaç) …..…... 88
Konuma Dilinden Yaz Diline: Bat Türkçesi iir Gelenei Oluumu (ARMUTLU
Sadk) ………………………………………………………………………………………………………………….………………………..….. 94
Türkçenin Ruslara ve Rus Dili Üzerinden Dier Kiilere Öretilmesi (ASKEROV Mayl)……….. 103
Kutadgu Biligdeki “Til Erdemin” Günümüz Türkçesinde Yansmas (ATA Hasibe)……………….. 110
Türkçede Noktalama aretleri ile lgili Sorunlar (ATASOY Faysal Okan) …………………………...…… 116
Hüseyin Nihal Atszn Hikâyelerinde, Milli Duygu Çerçevesinde, Bir Milli Üslûp Denemesi
(AVCI Yusuf ; YEKE Erkan ) ……………………………………………………………………………………………………….. 126
Mu Merkez Aznda Kip Eklerinin Kullanm (AYDENZ Süleyman) ……………………………… 136
Fransada Yaayan Türk Çocuklarnn Ana Dil Eitiminin Eksikliinden Kaynaklanan Balca
Sorunlar ve Çözüm Önerileri (AYDIN Céline) ……………………………………………………………………………. 140
lköretim 6, 7, 8. Snflarda E ve Yakn Anlaml Kelimelerin Öretimi Yoluyla „Sözvarln
Zenginletirme (AYDIN Mehmet) …………………………………………………………………………................................. 147
Deerlendirilmesi (BACI Hasan) ……………………………………………………………………………………………….. 151
(BAHSIYEVA Tünzale) …………………………………………………………………………………………………………………. 161
III. Uluslararas Dünya Dili Türkçe Sempozyumu (16-18 Aralk 2010 zmir)
VII
Yabanclara Türkçe Öretiminde Metodoloji (BARIN Erol) ………………………………………………………. 167
Türkçe Öretimine Katklar Açsndan lköretim Yüz Temel Eser (BA Bayram) ………………… 171
Balkan Türk airlerinde Türkçe Sevdas (BAYMAK Ethem) ………………………………………………………. 182
Tarihten Bugüne Yeil Renk Adnn Biçim, Anlam ve Kavram Alan (BAYRAKTAR Nesrin). 128
Sadeleme Eilimlerinde Unutulmu Bir Osmanl Aydn Mehmet Nüzhet Efendi ve Onun
Sadelemeye Yaklam (BELEN Maksut) …………………………………………………………………………….…… 194
Alt Yaz Dili ve Alt Yazlarda Türkçenin Kullanm(BENZER Ahmet ; GÜRSOY Zehra
ÖNAL) …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 201
Ka (Antalya) Az (BÖLÜK Ramazan) ………………………………………………………………………………………. 214
Türkçe Sözlüklerde Bat Kökenli Çoklu Yazml Sözcükler (BOZ Erdoan) …………………………… 223
Türkiye Türkçesi Azlarnda nsan Ad ve Cinsleriyle lgili Yaplar (BOZKAPLAN erif
Ali ) …………………………………………………………………………………………………………………………………………………... 238
Tuncay) ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. 248
(CHANGR Yurdal) ..……………………………………………………………………………………………………………………. 253
Deerlendirilmesi (COKUN Eyyup; TRYAK Esra Nur) ……………………………………………………….. 263
Türkçe Eitiminde iir Ezgilendirme (COKUN Mustafa Volkan; ÇIBIK Safiye ) …………… 273
Tarihsel Derlem Kavram ve Eski Türkçe ve Karahanl Türkçesinin Tarihsel Derlemi Projesi
(ÇETN Engin; ÖZKAN Bülent)………………………………………………………………………………………... 282
Esnek Yapl Deyimler Üzerine (ÇETNKAYA Bayram) …………………………………………………… 290
Bilim, Düünce ve Edebiyatn Filolojik Kava: Türkçe erh Gelenei (DALAR
Abdülkadir) ………………………………………………………………………………………………………………………. 295
Türkçede Özel Adlarn Sfat Olarak Kullanlmas ve Unvan Gruplar Üzerine (DEMR Celal).. 304
Yabanclara Türkçe Öretiminde levsel Kavramsal Yaklama Yönelik Uygulamalar (DENZ Kemalettin; UYSAL Baak ) …………………………………………………………….…………………... 310
Aksaray Aznda Görülen Deyimler Üzerine Bir Deerlendirme (DOAN Muammer)…………… 319
XIX. Yüzylda Kaleme Alnm Bir Müneat Kitab: nâ-y Cedit (DOAN aban)……………….. 327
randa Türkçenin Bugünkü Durumu Gereksinimler ve Yaklamlar (EBAD Gheis
Ayaz) ………………………………………………………………………………………………………………………...………. 336
Çada Azerbaycan Romanlarnn Dili ve Ortak Türkçe Problemi (EL AYDI Ahmed Sami) … 339
III. Uluslararas Dünya Dili Türkçe Sempozyumu (16-18 Aralk 2010 zmir)
VIII
Yaz Dili-Konuma Dili likisi ve Konuma Eitimi (EMNOLU Emin) …………………………... 353
Türkçenin Söz Varlnda Renk Adlarnn Zenginlii (EMNOLU Hatice) ………………………… 360
Türkçenin Söz Varlnn Tespitinde air ve Yazar Sözlükleri (ERGÜZEL Mehdi ) ……………… 369
Metin Elolunun iirlerinde Mizah Dili Olarak Türkçe (FEDA Özlem) ……………………………… 374
Türkçenin Çekilmeye Direndii Bir Vatan: Bosna-Hersek (GEÇER Genç Osman) ……………….. 384
Ali ir Nevâîde Farsça Tepkisi (GENÇ lhan) …………………………………………………………………... 392
Yeni Yaklamlar Inda Türkçe Öretiminde Divan iirinin Etkisi(GENÇ lhan; KIYÇAK
Özgür) ……………………………………………………………………………………………………………………………..... 396
(GÖNÜLAL Yasemin ÖZCAN)……………………………………………..……………………………………………. 403
Türk Dünyasnda “Ortak Türk Kodlama Sistemi (Alfabesi)” Hakknda (GÜLSEVN Gürer ).. 413
Türkçenin Söz Varl (GÜNER Mukadder) ……………………………………………………………………… 416
Thomas Vaughann “A GRAMMAR OF TURKISH LANGUAGE” Kitabna Göre 17. Yüzyl
Osmanl Türkçesi Ses Bilgisi (GÜNE smail Teoman) ………………………………………………………. 420
Türkçede “mek Fiili” Hakknda (GÜNE Sezai) ………………………………………………………………… 429
Tatar Türkçesinde ve Türkiye Türkçesinde Fiil Tümcelerinde Durum Bildirme (GÜNEY
Fatma ahan) ……………………….………………………………………………………………………………………… 434
Bat Kökenli Sözcüklerin Yazm Üzerine Bir Çalma (GÜVEN Ahmet Zeki) ……………………... 444
Türkçe Eitimi Açsndan Okul Sözlükleri (GÜZEL Abdurrahman; KARADA Özay) ……… 449
Türkçe Öretmenlii Bölümlerinin Akademik Yapsna likin Bir Deerlendirme
(GÜZEL Abdurrahman; KURUDAYIOLU Mehmet; TÜZEL Sait ) ………………………………… 457
Çada Türk Dillerinde C ve Ç Kavuuk Ünsüzlerinin Diyalekt Variyantlar (HACYEVA Galiba ) …………………………………………………………………………………………….………… 466
Babürnamedeki Türkçe Kökenli ahs simleri (HACYEVA Güzeliye ) ………………….………... 474
Türkçe Öretiminde Divan iirinden Yararlanma (HAKSEVER brahim) ……………………………. 477
Msrda Türkçe (HAMMAM Sabri) ……………………………………………………………………………………. 486
Çada Dönemlerde Türk Halklarnn Edebi likilerinde Türkiye Türkçesi (HAIMOVA
Terane) …………………………………………………………………………………………………………………………….. 488
Alim -Yazar Yusuf Vezir Çemen Zeminli ve Ana Dilimiz Türkce (HÜMMETLI elale Ana).. 495
Emin Abid'in Ortak Türkçenin Gelimesinde Rolü (HÜSEYNOLU Ali amil) …………….……. 498
Türkiye Türkçesi Konuma Dilinde Deien Eilimler (LKER Aye) ………………………………….. 503
III. Uluslararas Dünya Dili Türkçe Sempozyumu (16-18 Aralk 2010 zmir)
IX
Nefî Divan'nda ehnâme Kaynakl Mitolojik ahslarn Söylem Zenginliinin Dile Etkisi
(NCE Ömer ) …………………………………………………………………………………………………………………... 506
Türkçede „Kalp, Gönül, Yürek Somatik Kelimeleri çeren Deyimler (KAÇARAVA Nana) …… 516
Türkçe Yabanc Dill Olarak Öretimi; Türkçede Zaman Kiplerin Anlam (KADIU
Spartak ) …………………………………………………..………………………………………………………………………. 519
Birleik Sözcük mü Sözcük Öbei mi? (KAHRAMAN Tahir) ……………………………………………… 531
Gürcistann Tsalka (Parmaksz) Rayonunda Yaayan Farkl Etniklerin Ortak Dili: Türkçe
(KALAYCI Ünal) ……………………………………………………………………………………………………………… 536
Amaçlarn Gerçekletirmesi Bakmndan Deerlendirilmesi (KARAKA Özge) …………………… 552
Kültürel Deiime Bal Olarak fadelerin Maceras (KARAKÖSE Saadet) …………………………... 560
Türkçe Öretiminde Kullanlan Metinlerin Yllara Göre Deerlendirilmesi (KARAKU
Neslihan) ………………………………………………………………………………………………………………………….. 570
Dilin Kullanm Açsndan Ömer Seyfettinde Mizah (KAYGISIZ Cemile) …………………………… 585
Türkçe Örenen Yabanc Örencilerin Eilimleri ve Ders Planlama Süreci (KECHROTS
Ceyda ARSLAN; ERDEM Bilgen) …………………………………………………………………………………….. 593
Dil Bilgisi Öretiminde Üniversitenin Yeri Üzerine (KERMOLU Caner) …………………………. 602
Yabanc Örencilere Bakurt Dilinde Diyalog Kurmaya Öretme Hedefleri ve Amaçlar
(KHABIBULLINA Zuleyha) ……………………………………………………………………………………………... 609
Türkçe Dersi ve Sosyal Bilgiler Dersi Öretim Programlarnda Deerler Eitiminin
Karlatrmal Olarak ncelenmesi (KILINÇ Aziz; AKYOL ebnem GÜRLER) …………………… 611
Dilim Seni Dilim Dilim Yerim(KIRILMI lknur TATAR ) ………………………………………………... 619
Afi, lan, Duyuru, Yeri Adlar ve Tabelalarda Türkçenin Kullanmnda Görülen Yazm
Hatalar Üzerine Bir Aratrma (KOÇ Rait) ………………………………………………………………………. 627
Türkçe ve Türk Kültürü Dersleri çin Uzaktaki Yaknlarmz Projesi Kapsamnda Hazrlanan
Öretim Materyallerinin (6-7. Snflar) Türkçe Öretimi ve Kültür Aktarm Çerçevesinde
Deerlendirilmesi (KORKMAZ Betül) …………………………………………………………………..…………… 635
Fuzulinin Türkçe Divannda imdiki Zamann Kullanm (MAHMUDOVA Aynura)…………... 653
Çada Türkçenin Ortak Dil Olma Sürecinde Türk ve Azerbaycan Dillerinde Türeme 658
III. Uluslararas Dünya Dili Türkçe Sempozyumu (16-18 Aralk 2010 zmir)
X
Farsça Bilimsel Eserlerde Türkçenin zlerine Dair (X-Xv Yüzyllar) (MAMEDOVA Nazile) 663
Safevilerin Devlet Yöneticiliinde Türk Dili(MEMMEDOVA Arzu) ……………………………………. 667
Türkiye ve Azerbaycan Türkçesinde Yardmc Fiiller (MRZELYEVA Mehebbet;
HÜSEYNOVA Türkan……………………………………………………………………………………………………… 674
Fidane) ………………………………………………………………………………………………………………………..…… 690
Eston Örencilerin Türkçe Ediniminde Karlatklar Temel Zorluklar (OSSIPTŠUK nna)....... 701
lköretim (6. , 7. ve 8. Snflar) Türkçe Öretiminde Karlalan Dilbilgisi Sorunlar
(ÖZAKAYDIN Olcay Güntülü) ………………………………………………………………………………………..… 706
Yeni Bir an Kz Destan m? “Hazar Ellezi" ( ÖZDEMR Pnar) …………………………..………….. 710
iirin Okul Öncesi Dönem Çocuklarnn Dil Edinmesindeki Yeri (ÖZDEN Mehtap; GÜNE
Meltem) ……………………………………………………………………………………………………………………………. 715
Hakas Türkçesindeki Kavram ve Gramer Çevirileri (ÖZEREN Mehmet) ……………………………… 727
Divanu Lugatit-Türkü Arap Sözlükçülüü Açsndan Deerlendirme (ÖZTÜRK Faruk)…….. 737
Türkçede Anadil Tartmalar Üzerinde Bir Deerlendirme (ÖZTÜRK Nurettin) …………………... 747
Türkçede Söz Varl Üzerine Yaplan Aratrmalara Dair Bir Deerlendirme (PLAV
Salim).................................................................................................................................................................................................. 754
Çadaln Yeni Çarlar Balamnda Türkçe (RZAYEVA Roida) …………………………………….. 761
Avustralyada Türkçe ve Türk Edebiyat Üzerine Baz Tespitler (SALAM Feyyaz) ……………... 766
Saha Türkçesinde nanlara Bal Kimlikleri ve Törenleri Karlayan Kelimeler(SALAM
Mehtap SOLAK ) ……………………………………………………………………………………………………………… 769
Anadolu ve Türkmen Sahas Edebiyatlarnda Mert ve Namert Kavramlar Üzerine Bir
Deerlendirme (SALAM Soner) ………………………………………………………………………………………. 779
Yabanclara Türkçe Öretiminde Video (SAMATOVA Anipa) …………………………………………….. 789
Türkçede Birim ve Ölçü Gösterme(SARICA Bedri) …………………………………………..…………………. 793
Türkçe ve Hint- Avrupa Dillerinde Evrensel Biçimbirimler (SARICA Mustafa) ……………………. 801
Nesneleri Adlandrmada Çocuk Dili Örnei (SARICA Nurten) ……………………………………….……. 810
III. Uluslararas Dünya Dili Türkçe Sempozyumu (16-18 Aralk 2010 zmir)
XI
Japonya ve Türkiye Arasndaki Kültür Köprüleri: Dil, Turizm ve nsani likiler (SHNDO
Satomi) ……………………………………………………………………………………………………………………….…….. 817
Kadnlarn Türk Dilinin Söz Varlna Katks (SAVRAN Hülya) ………………………………………... 821
Argoda “-c” Eki Üzerine Bir nceleme (SIRTI Ezgi) …………………………………………………………... 826
Amasya Merkez Az (SLAHÖR Ebru) ……………………………………………………………………….. 833
Dilsizleme Sebebi ve Dilsizlemenin Engeli: Medya (SÖNMEZLER Özge) ……………………….. 842
Ana Dili Arnavutça Olanlara Türkçe sim Çekimlerinin Öretilmesinde Yaanan Baz
Güçlükler (SÜLÇEVS sa) ……………………………………………………………………………………………….. 847
Refik Halit Karayn “Memleket Hikâyeleri” ve “Gurbet Hikâyeleri”nde Atasözü ve
Deyimler (TEKAN Keziban; ÇELK Gamze) ……………………………………………………………………. 851
Ana Dili Türkçe Olmayanlara Türkçe Öretiminde Bilgilendirme ve Alkanlk (TERZ
Mehmet) …………………………………………………………………………………………………………………………… 860
(TOPÇU Çidem) ……………………………………………………………………………………………………………... 862
Fulya) …………………………………………………………………………………………………………………………......... 871
lk slami Metinlerde Sinonim Alntlar ve Türkçede Alnt Katmanlar Üzerine
Deerlendirmeler (TOPRAK Funda) ………………………………………………………………………………….. 877
Bibliyoterapi ve Türkçe Eitimi (TOPUZKANAMI Ersoy; UYSAL Baak) ………………………... 884
Bâkînin Bir Gazeli Üzerinde Türkçenin Kullanm Deerlerinin Tespiti (TÖRE Emre) ………….. 891
Türkçe Öretiminde Edebî Metinlerin Yeri ve Önemi (TUNCER Hüseyin) …………………………... 901
Türk Dilinin Söz Diziminde Yer Ödünçlemesi (TURAN Zikri) …………………………………………….. 908
Bir 16. Yüzyl Anadolu Metninin Dili (TÜRK Vahit) ………………………………………………………..… 915
Türkçe Ders Kitaplarndaki Görsel- Soru likisinin levsellik Düzeyi (ULUTA Mustafa) 919
Türkiye Türkçesi Azlarnn Türkçenin Söz Varlna Anlamsal Yönden Salayaca
Katklar: Gelmek Örnei (UYSAL dris Nebi) ………………………………………………………………….….. 929
lköretim Okullarnda Düzenlenen Kitap Okuma Saatlerine likin Öretmen Görüleri: Bir
Durum Çalmas, Sincan lçesi Örnei (UYSAL Pnar KANIK) …………………………….……………. 935
Örencilerin Yazl Metne likin “çerik Oluturma” Yeterlii (ÜLPER Hakan) ………………… 944
Evliya Çelebi Seyahatnamesindeki Gülâbî Aa Hikâyesine Metinler Aras Bir Bak (ÜNLÜ
Osman) …………………………………………………………..………………………………………………………………… 952
Sanatl Nesir Metinlerinin Öretiminde Türkçenin zini Sürmek(YALÇINKAYA ERFE)……. 967
III. Uluslararas Dünya Dili Türkçe Sempozyumu (16-18 Aralk 2010 zmir)
XII
ERDOAN Tolga ) ……………………………………………………..…………………………………………………….. 971
Emrah Kolunda Yer Alan Âklarda Söz Varl (YARDIMCI Mehmet) ……………………………….. 978
Atabey, Senirkent ve Eirdir Azlarndaki Düün, Adetler ve Yemek Adlar
(YAYLAAN Nilay) …………………………………………….………………………………………………………….. 987
Biliim Teknolojileri Inda Türkçe ve Edebiyat Öretimi (YAZAR lyas; Orhan KAPLAN).. 998
Mizahî Metinlerde ve Karikatür Yazlarnda Türkçenin Kullanm (Karikatür Dergisi Örnei)
(YAZAR Sevtap) ……………………………………………………………………………………………………………….. 1006
Çanakkale/Troia-Assos-Gelibolu ve Türkçe (YILDIZ Bayram) …………………………………………… 1021
Halkn Dile Katksna Örnek Olarak Türkçede Kelime Yapmann Alternatif Yollar (YILDIZ
Hüseyin) ………………………………………………………..………………………………………………………………… 1026
Türkçe Dil Bilgisi Öretiminde Yaygn Yanllklar: Ünsüz Türemesi ve Ünlü Dümesi
Üzerine (YILDIZ Osman) ………………………………………………………………………………………………….. 1033
Mustafa) ………………………………………………………..…………………………………………………………………. 1043
Keklik Romannn Söz Varl ile lgili Tespitler (YORULMAZ Merve) …………….………………… 1053
Bamszlktan Sonra Özbek Dili (YUSUF Berdak) ………………………………………………………….… 1059
Hayvan Masallarnn Türkçe Eitiminde Atasözü Örenimine Katks (ZENGN Elif) ……….…. 1066
Sempozyumdan Yansmalar……………………………………………………………....................................................... 1072
III. Uluslararas Dünya Dili Türkçe Sempozyumu (16-18 Aralk 2010 zmir)
XIII
KURULLAR
Prof. Dr. Mehmet FÜZÜN Dokuz Eylül Üniversitesi Rektörü
DANIMA KURULU
Prof. Dr. Bahaeddin YEDYILDIZ Atatürk Kültür Dil Tarih Yüksek Kurumu Bakan
Prof. Dr. ükrü Haluk AKALIN Türk Dil Kurumu Bakan
Prof. Dr. Abdurrahman GÜZEL Bakent Üniversitesi
Prof. Dr. Mustafa TOPRAK Buca Eitim Fakültesi Dekan
Prof. Dr. Fikret TÜRKMEN E.Ü. Türk Dünyas Aratrmalar Enstitüsü Müdürü
DÜZENLEME KURULU
Prof. Dr. erif Ali BOZKAPLAN Buca Eitim Fakültesi Ortaöretim Sosyal Al. Et. Bölüm Bakan
Prof. Dr. lhan GENÇ Buca Eitim Fakültesi Dekan Yardmcs
Prof. Dr. V. Doan GÜNAY DEÜ Dil Eitimi Aratrma ve Uygulama Merkezi Müdürü
Yrd. Doç. Dr. Sabahattin ÇAIN Buca Eitim Fak. Türk Dili ve Edebiyat Et. Anabilim Dal Bakan
Yrd. Doç. Dr. Mehmet YARDIMCI Buca Eitim Fakültesi Türkçe Eitimi Bölümü Bakan
Yrd. Doç. Dr. Hüseyin TUNCER Buca Eitim Fakültesi Türkçe Eitimi Bölümü
Yrd. Doç. Dr. lyas YAZAR Buca Eitim Fakültesi Snf Öretmenlii Eitimi Anabilim Dal
Yrd. Doç. Dr. Mehmet ÖZER Buca Eitim Fakültesi Snf Öretmenlii Eitimi Anabilim Dal
Yrd. Doç. Dr. Özlem FEDA Buca Eitim Fakültesi Türk Dili ve Edebiyat Eitimi Anabilim Dal
Ör. Gör. Yusuf YANARTA Buca Eitim Fakültesi Türk Dili ve Edebiyat Eitimi Anabilim Dal
SEKRETERYA
Yrd. Doç. Dr. lyas YAZAR Buca Eitim Fakültesi Snf Öretmenlii Eitimi Anabilim Dal
Yrd. Doç. Dr. Özlem FEDA Buca Eitim Fakültesi Türk Dili ve Edebiyat Eitimi Anabilim Dal
Ör. Gör. Yusuf YANARTA Buca Eitim Fakültesi Türk Dili ve Edebiyat Eitimi Anabilim Dal
BLM KURULU (Unvan ve Soyad Alfabetik)
Prof. Dr. Mustafa ARGUNAH Erciyes Üniversitesi
Prof. Dr. Mehmet AYDIN Ondokuz Mays Üniversitesi
Prof. Dr. Erdoan BOZ Osmangazi Üniversitesi
Prof. Dr. Uwe BLESING Hollanda
Prof. Dr. Ahmet BURAN Frat Üniversitesi
Prof. Dr. Firidun CELLOV Azerbaycan
Prof. Dr. M.Volkan COKUN Mula Üniversitesi
Prof. Dr. Robert DANKOFF Amerika Birleik Devletleri
Prof. Dr. Nurettin DEMR Bakent Üniversitesi
Prof. Dr. Hayati DEVEL stanbul Kültür Üniversitesi
III. Uluslararas Dünya Dili Türkçe Sempozyumu (16-18 Aralk 2010 zmir)
XIV
Prof. Dr. Musa DUMAN stanbul Üniversitesi
Prof. Dr. Ahmet Bican ERCLASUN Gazi Üniversitesi
Prof. Dr. Marcel ERDAL Almanya
Prof. Dr. Mehdi ERGÜZEL Sakarya Üniversitesi
Prof. Dr. Metin EKC Ege Üniversitesi
Prof. Dr. Rza FLZOK Ege Üniversitesi
Prof. Dr. Fazl GÖKÇEK Ege Üniversitesi
Prof. Dr. Tuncer GÜLENSOY Emekli Öretim Üyesi
Prof. Dr. Gürer GÜLSEVN Ege Üniversitesi
Prof. Dr. V. Doan GÜNAY Dokuz Eylül Üniversitesi
Prof. Dr. Abdurrahman GÜZEL Bakent Üniversitesi
Prof. Dr. Aye LKER Celal Bayar Üniversitesi
Prof. Dr. Mustafa S. KAÇALN Marmara Üniversitesi
Prof. Dr. Mahmut KAPLAN Celal Bayar Üniversitesi
Prof. Dr. Leyla KARAHAN Gazi Üniversitesi
Prof. Dr. Metin KARAÖRS Beykent Üniversitesi
Prof. Dr. Ömer KARPUZ Pamukkale Üniversitesi
Prof. Dr. Zeki KAYMAZ Ege Üniversitesi
Prof. Dr. Atabey KILIÇ Erciyes Üniversitesi
Prof. Dr. Hyo Jung KIM Güney Kore
Prof. Dr. Fatih KRCOLU Gazi Üniversitesi
Prof.Dr. rfan MORNA Kosova
Prof. Dr. Mustafa ÖNER Ege Üniversitesi
Prof. Dr. Mustafa ÖZKAN stanbul Üniversitesi
Prof. Dr. Nevzat ÖZKAN Erciyes Üniversitesi
Prof. Dr. smail PARLATIR Emekli Öretim Üyesi
Prof.Dr. Myrat PENJYEW Türkmenistan
Prof. Dr. Mukim SAIR Erzincan Üniversitesi
Prof. Dr. O. Fikri SERTKAYA stanbul Üniversitesi
Prof. Dr. Vagif SULTANLI Azerbaycan
Prof. Dr. Hatice AHN Uluda Üniversitesi
Prof. Dr. Recep TOPARLI Cumhuriyet Üniversitesi
Prof. Dr. Zikri TURAN Sakarya Üniversitesi
Prof. Dr. Vahit TÜRK Sakarya Üniversitesi
Prof.Dr. Layli UKUBAYEVA Krgzistan
Prof. Dr. Halil brahim USTA Ankara Üniversitesi
III. Uluslararas Dünya Dili Türkçe Sempozyumu (16-18 Aralk 2010 zmir)
XV
Prof. Dr. Muhammet YELTEN Arel Üniversitesi
Prof. Dr. Osman YILDIZ Süleyman Demirel Üniversitesi
Prof. Dr. Kemal YÜCE Onsekiz Mart Üniversitesi
Prof. Dr. Bilal YÜCEL Cumhuriyet Üniversitesi
Prof. Dr. Hamza ZÜLFKAR Emekli Öretim Üyesi
Doç. Dr. Oktay AHMED Makedonya
Doç. Dr. Ahmet AKÇATA Kocatepe Üniversitesi
Doç. Dr. Cengiz ALYILMAZ Erzurum Üniversitesi
Doç. Dr. Nesrin BAYRAKTAR Onsekiz Mart Üniversitesi
Doç. Dr. Celal DEMR Kocatepe Üniversitesi
Doç. Dr. Mehmet Dursun ERDEM Erzincan Üniversitesi
Doç. Dr. Bilgehan A. GÖKDA Krkkale Üniversitesi
Doç. Dr. Ahmet GÜNEN Trakya Üniversitesi
Doç.Dr. Zuhal KÜLTÜRAL Gazi Üniversitesi
Doç.Dr. Shoira USMANOVA Güney Kore
Doç.Dr. Cabbar UENKUL Özbekistan
III. Uluslararas Dünya Dili Türkçe Sempozyumu (16-18 Aralk 2010 zmir)
XVI
III. Uluslararas Dünya Dili Türkçe Sempozyumu (16-18 Aralk 2010 zmir)
XVII
III. Uluslararas Dünya Dili Türkçe Sempozyumu (16-18 Aralk 2010 zmir)
XVIII
III. Uluslararas Dünya Dili Türkçe Sempozyumu (16-18 Aralk 2010 zmir)
XIX
Hocalarmz,
Hanmefendiler,
Beyefendiler,
Deerli Basn Mensuplar,
Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eitim Fakültesi Türk Dili ve Edebiyat Eitimi Ana Bilim
Dal tarafndan düzenlenen III. Uluslararas Dünya Dili Türkçe Sempozyumu münasebetiyle bir
araya gelmi bulunuyoruz.
alnmas, eitimine ilikin teorik ve uygulamal çalmalarn bilimsel yöntemlerle ele alnmas
amacyla düzenlenen bu Sempozyuma katlmaktan, bu vesileyle aranzda bulunmaktan büyük bir
memnuniyet duyduumu ifade etmek istiyorum.
Öncellikle bu amaçla ülkemize, ilimize gelen saygdeer konuklarmza tekrar ho
geldiniz diyor sizleri sevgi ve sayglarmla selamlyorum.
Dünya dili olarak; bilim, kültür ve sanat dili olarak Türkçe konularnda, Türkçenin hem
anadili olarak hem de yabanc dil olarak öretimi konularnda ve Türkçe ile alakal dier konularda
bildirilerin sunulaca Sempozyumun baarl ve verimli geçmesini diliyorum.
Sempozyum münasebetiyle konu ile alakal bilgi birikimlerini bizlerle paylaacak saygdeer
bilim insanlarmza ve konunun uzmanlarna ükranlarm sunuyorum.
Dokuz Eylül Üniversitesi Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eitim Fakültesi Türk Dili ve
Edebiyat Eitimi Ana Bilim Dalnn deerli yönetici ve çalanlar bata olmak üzere
Sempozyumu organize eden ve organizasyonda emei geçenlere teekkür ediyorum.
Saygdeer Hanmefendiler, Beyefendiler,
paylam olarak tanmlanmaktadr.
letiim bu fonksiyonellii ile bir milleti birletiren, dier milletler arasnda ayakta tutan, ona
canlln, sürekliliini veren temel unsurlardan biri olarak da bilinmektedir.
Dil ise iletiimin en temel arac, bu paylamn en canl öesidir.
Kültürün nesilden nesile aktarlmas, dier milletlere tesir etmesi, yaamas ve gelimesi dil
sayesinde mümkün olabilmektedir.
Bu nedenle dil bir milletin kimliidir. O milletin tarihinde meydana gelen maddî ve manevî
deerlerin anlatm aracdr.
Var olduumuz dünyay anlama, anlatma, çevreyi, toplumu ve toplumun gelitirdii kültürel
birikimi anlamlandrma ise anadil vastasyla gerçeklemektedir.
III. Uluslararas Dünya Dili Türkçe Sempozyumu (16-18 Aralk 2010 zmir)
XX
Kiinin hayatnda ilk örendii, kendisini bütünüyle ifade edebildii ve kimlikletirebildii
dil olan ana dil; milletleri meydana getiren unsurlarn banda gelmekte, ayn zamanda kültürün
olumas ve yaamasnda da en büyük görevler üstlenmektedir.
Cemil MERÇin de ifade ettii gibi, kamus bir milletin namusudur.
Bizler; yaklak 8500 yllk bir tarihe sahip, bugün dünyada konuulan 4000 dil arasnda en
fazla konuulan 7. dil olma özelliine haiz ve 220 milyondan fazla insann konutuu bir ana dile,
Türkçeye sahip olmann hakl gururunu tayoruz.
Bu gurur ayn zamanda; milli birlik ve beraberliimizin temel unsurlarndan biri olan
Türkçenin kurallarna uygun kullanlmas, gelitirilmesi ve yaygnlatrlmas konusunda bizlere
önemli sorumluluklar da yüklemektedir.
Dili, doru ve güzel konumamzn öncelikle okullarda öretilmesi gerekmektedir.
Ancak, yazl ve görsel medyann da dilde iyi veya kötü alkanlklar oluturmada önemli rol
oynadklarn hepimiz biliyoruz.
yanllarndan saknmas gerekmektedir.
alglayarak kullanmasna yol açmakta, dilin özüne zarar…