III Technikum przy Zespole Szkół Elektronicznych, Elektrycznych i MechanicznychUl. Słowackiego 24, 43-300 Bielsko-Biała

Sylwia KrupaKl. 4Ti

Kolor (z łac. color) jest stałą cechą farby, możemy mówić o jego niezmiennych własnościach fizycznych. Pochodzenie słowa barwa nie jest do końca znane. Według jednej teorii jest ono przekształceniem słowa farba i ma podobne brzmienie w językach krajów sąsiadujących. Uznaje się również, że nazwę swą zawdzięcza, charakteryzującej się bogata kolorystyką, rybie morskiej - barwenie (z łac. barbus). Barwa jest subiektywna oceną koloru, indywidualną dla każdego odbiorcy. Jest zjawiskiem psychofizycznym związanym ze zdolnością widzenia.

Na odbiór i postrzeganie barw ma wpływ wiele czynników zewnętrznych takich jak:• skład widmowy promieniowania świetlnego,• ilość energii świetlnej,• występowanie innych barw w polu widzenia obserwatora,• otoczenie obserwowanej barwy,• rodzaj naświetlenia,• cechy indywidualne obserwatora, jak zdrowie, samopoczucie, nastrój, doświadczenie • i wiedza w posługiwaniu się zmysłem wzroku,• "kolorowana" powierzchnia, faktura, warstwa.

Aby zobrazować różnicę między znaczeniem koloru a barwy. Możemy wyobrazić sobie pokójz oknem wychodzącym na wschód, którego ściany mają kolor pomarańczowy.

Kolor ścian, choć niezmienny, jest inaczej odbierany przez obserwatora rano, wieczorem czy w nocy, wtedy mówimy o subiektywnym odbiorze koloru, czyli barwie. W trakcie doby, pod wpływem zmiany oświetlenia, aktywności psychicznej obserwatora i czynników zewnętrznych ściany mienią się różnymi barwami, które rodzą się w mózgu odbiorcy.

Jak widzimy konkretną barwę jakiegoś ciała?

Otaczające nas przedmioty mają różne barwy. Płatki róż są czerwone, a listki zielone. Dzieje się tak w wyniku zjawiska optycznego polegającego na rozczepieniu światła[1]. Przedmioty barwne to takie przedmioty, które podczas procesu rozpraszania światła białego na swojej

powierzchni wchłaniają część padającego na nią promieniowania widzialnego. Tak więc płatek róży pochłania fale o wszystkich częstotliwościach prócz fali o częstotliwości odpowiadającej barwie czerwonej, która rozprasza się po jego powierzchni.

Zielony listek zawiera chlorofil, który pochłania barwę czerwoną, niebieską i fioletową, a widoczna zieleń jest efektem pozostałych składników widma. Ciała białe są to ciała, które rozpraszają fale światła widzialnego o wszystkich częstotliwościach. Ciała czarne natomiast, mają zdolność ich pochłaniania. Barwne ciała przezroczyste przepuszczają

część promieniowania widzialnego, a pozostała część jest przepuszczana.

[1] Rozszczepienie światła- to zjawisko rozdzielenia się fali na składowe o różnej długości. Rozszczepienie światła jest wynikiem ogólniejszego zjawiska fizycznego zwanego dyspersją, które określa zjawiska zachodzące dla fal na skutek zależności prędkości rozchodzenia się fali w ośrodku od częstotliwości fali. To zjawisko stosowali impresjoniści, ponieważ do swych prac wykorzystywali tylko te barwy, które pozwalały na swobodny przebieg tego zjawiska (głównie odcienie czerwieni, zieleni, żółci, błękitu).

Ile mamy barw?

Wszystkich barw razem z odcieniami jest nieskończenie wiele. Człowiek nie jest w stanie odróżniać wszystkich barw i ogranicza się do kilku milionów. Konkretne barwy określa się

za pomocą przymiotników i rzeczowników biorących często źródło w słowie określającym popularny obiekt o danej barwie (miodowy, piaskowy, czekoladowy, malinowy).

Niektóre zwierzęta mają szerszy, niż ludzie (400-800nm), zakres widzialności. Odbierają rodzaje fal o częstotliwościach, które nie są rejestrowane przez oko ludzkie. Przykładem

zwierząt oglądających świat w innych kolorach są pszczoły, które widzą część promieniowana ultrafioletowego, albo węże, które wyczuwają fale podczerwone.

Przez wiele lat panował pogląd, że psy nie rozróżniają kolorów. Dziś dzięki profesjonalnym badaniom wiemy, że psy widzą podobnie jak ludzie lecz ich oczy są pozbawione komórek umożliwiających widzenie czerwieni. Jaskrawe barwy są odbierane przez nie jako mdłe i pastelowe.

Pod terminem perspektywa rozumie się ogólne zasady przedstawiania przedmiotów na obrazach czy w grafice, zaczerpnięte z obszaru optyki, geometrii i psychologii.

Udział poszczególnych z tych dziedzin w wytworzeniu takiej, a nie innej perspektywy był rozmaity. I tak perspektywa intencjonalna (np. większość rysunków egipskich) eksponowała elementy psychologicznie (ważne = duże, mniej ważne = małe). Racjonalna znów epoka Renesansu stworzyła i kultywowała perspektywę zbieżną opartą na optyce i geometrii.

Podstawową jej zasadą jest pozorne zmniejszanie się wielkości przedmiotu w miarę oddalania od widza oraz pozorna zbieżność ku horyzontowi wszystkich linii biegnących od oka widza do przedmiotu - jest to tzw. perspektywa linearna. Rozróżnia się także perspektywy: czołową, boczną, ukośną, żabią (punkt widzenia położony nisko) i ptasią (punkt widzenia położony wysoko).

Przykład perspektywy linearnej

Rodzaje perspektywy

Oprócz perspektywy linearnej stosuje się w malarstwie tzw. perspektywę powietrzną i barwną, polegającą na tym, że w powietrzu przedmioty w miarę oddalania od widza zmieniają barwę (przesunięcie w kierunku barw zimnych) oraz stają się mniej wyraźne. Pewną odmianą perspektywy jest tzw. perspektywa intencjonalna - osobę najważniejszą na obrazie przedstawia się w skali większej niż otoczenie.

Rodzaje perspektywy

Przykład perspektywy barwnej

Przykład perspektywy powietrznej

SYMETRIA- własność figur geometrycznych lub innych tworów matematycznych lub pozamatematycznych, dająca się zwykle wyrazić za pomocą niezmienniczości względem pewnych przekształceń np. symetria koła, symetria kwadratu .

Sfinks z pałacu w Suzie

Fryz łuczników z pałacu w Suzie (Luwr, Paryż)

ZŁUDZENIE OPTYCZNE – błędna interpretacja obrazu przez mózg pod wpływem kontrastu, cieni, użycia kolorów, które automatycznie wprowadzają mózg w błędny tok myślenia. Złudzenie wynika z mechanizmów działania percepcji, które zazwyczaj pomagają w postrzeganiu. W określonych warunkach jednak mogą powodować pozornie tylko prawdziwe wrażenia.

Złudzenie ściany kawiarni- na ilustracji poniżej wszystkie szare linie są do siebie równoległe. Taki wzór został ułożony z kafelków na ścianie pewnej kawiarni (St Michael's Hill, Bristol, Anglia). Zostało to zauważone i opisane (1979) przez prof. Richarda L. Gregory i Priscillę Heard.

Rodzaje:

Złudzenie ściany kawiarni

Złudzenie Ponza- górna pozioma kreska wydaje się dłuższa niż ta leżąca niżej. Dzieje się tak dlatego, iż rysunek przypomina tor kolejowy zniekształcony przez perspektywę. Dwie ukośne linie postrzegamy, dzięki stałościom spostrzeżeniowym, jako w rzeczywistości równoległe, co z kolei sugeruje, że dwie linie poziome mają różną długość. Działa tutaj też prawo stałości oceny wielkości, wg którego subiektywnie postrzegamy przedmioty leżące w różnej odległości od obserwatora i podobnego kształtu jako takie same, mimo iż na siatkówce oka przedmioty leżące dalej są mniejsze (będzie rysowane).

Siatka Hermana- na skrzyżowaniach białych pasów pojawiają się szare kropki. Jest to również wynik hamowania obocznego – włókno nerwowe, które przewodzi pobudzenie z obszaru skrzyżowania białych pasków jest hamowane przez cztery sąsiadujące włókna. Tymczasem wszystkie inne hamowane są słabiej – tylko przez dwa.

Rodzaje:

Siatka Hermana

Złudzenia w obrazkach i ilustracjach

Figura dwuznaczna: W. E. Hill, Moja żona i moja teściowa, 1915. Muzykanci czy starsi państwo?

Złudzenia w obrazkach i ilustracjach

Autoportret, czy człowiek na koniu?

Portret Don Kichota, czy Don Kichot i Sancho Pansa?

Złudzenia w obrazkach i ilustracjach

Kaczka, czy zając?

Jedna, czy dwie twarze?

• pl.wikipedia.org• http://dla-twojego-oka.blog.onet.pl/• www.gwo.pl• http://www.fizyka.net.pl/• Darmowe pliki PDF

III Technikum przy Zespole Szkół Elektronicznych, Elektrycznych i MechanicznychUl. Słowackiego 24, 43-300 Bielsko-Biała

Sylwia KrupaKl. 4Ti