II - Samsun TSO · 2014-06-05 · Samsun Mobilya Sektörü Değer Zinciri ve İhtiyaç Analizi II...

Samsun Mobilya Sektörü Değer Zinciri ve İhtiyaç AnaliziII

Proje KoordinasyonOkan Gümüş Samsun TSO Genel Sekreter Yard.Müberra Genç Samsun TSO Dış İlişkiler Müd. Yard.Oğuz Sandıkçı Samsun TSO Dış İlişkiler Uzmanı Vedat Kunt Uzman - Vego Danışmanlık/Consulting GökçeYalçın Uzman - Vego Danışmanlık/Consulting Hakan Zobu Uzman - Vego Danışmanlık/Consulting Gözde Tombuloğlu Uzman - Vego Danışmanlık/Consulting Özgür Özaydın Ondokuzmayıs Üniversitesi Araştırma GörevlisiNevriye Çakır Özer Samsun TSO Basın ve Halkla İlişkiler Memuru

Tüm hakları saklıdır. İlgili yasa hükümlerine göre izin alınmadan çoğaltılamaz. C

İlimiz sanayisinde önemli bir yere sahip olan mobilya sektörü ülke çapında yarattığı katma değer ve yüksek istihdampotansiyeli ile ülke ekonomisinde önemli bir yere sahiptir. Sektör son yıllarda gerçekleştirdiği gelişme ile gerek kalite gereksetasarım açısından dünya ile rekabette önemli mesafe almıştır. İlimizde de istihdam ve üretimde öne çıkan sektörlerden birisiolan mobilya sektörü hızla gelişme kaydetmektedir. Bu gelişmeye paralel olarak sektörün uluslararası piyasada yer bulabilmesiiçin derinlemesine incelenmesi ve önümüzdeki döneme ışık tutacak analizlerin yapılması gerekmektedir.

Bu amaçla mobilya sektörünün mevcut durumunun analiz edilmesi, geliştirilmesi gereken alanların tespit edilerek sektörünuluslararası rekabet yeteneğinin arttırılması amacıyla “Samsun Mobilya Sektörü Değer Zincir Analizi” çalışmasını hazırladık.

Bu itibarla hazırlamış olduğumuz “Samsun Mobilya Sektörü Değer Zincir Analizi” yayınının hazırlanmasına katkı verenkurumlara, özel sektör temsilcilerine ve çalışma arkadaşlarıma teşekkürlerimizi sunuyor, yayınımızın hayırlara vesile olmasınıtemenni ediyorum.

Saygılarımla.

Salih Zeki MURZİOĞLUSamsun Ticaret ve Sanayi OdasıYönetim Kurulu Başkanı

Samsun Mobilya Sektörü Değer Zinciri ve İhtiyaç AnaliziIII

Samsun Mobilya Sektörü Değer Zinciri ve İhtiyaç AnaliziIV

İÇİNDEKİLER

I. TABLO LİSTESİ......................................................................................................................................................VII

II. GRAFİK ve ŞEKİL LİSTESİ....................................................................................................................................IX

III. KISALTMALAR....................................................................................................................................................XI

IV. GİRİŞ .........................................................................................................................................................XII

1. MOBİLYA SEKTÖRÜ TANIMI ..............................................................................................................................1

2. MOBİLYA ÜRETİMİ ...............................................................................................................................................1

2.1. Küresel Mobilya Üretimi ................................................................................................................................2

2.2. Avrupa Birliği Mobilya Üretimi.......................................................................................................................8

2.3. Türkiye Mobilya Üretimi...............................................................................................................................12

3. MOBİLYA DIŞ TİCARETİ .....................................................................................................................................15

3.1. Küresel Mobilya Dış Ticareti ........................................................................................................................15

3.1.1. Küresel Mobilya Dış Ticaret Hacmi....................................................................................................16

3.1.2. Küresel Mobilya İhracatı.....................................................................................................................17

3.1.3. Küresel Mobilya İthalatı......................................................................................................................23

3.2. AB Mobilya Dış Ticareti................................................................................................................................29

3.2.1. AB Mobilya Dış Ticaret Hacmi...........................................................................................................30

3.2.2. AB Mobilya İhracatı............................................................................................................................33

3.2.3. AB Mobilya İthalatı.............................................................................................................................39

3.3. Türkiye Mobilya Dış Ticareti.........................................................................................................................46

3.3.1. Türkiye Mobilya Dış Ticaret Hacmi.....................................................................................................47

3.3.2. Türkiye Mobilya İhracatı .....................................................................................................................50

3.3.3. Türkiye Mobilya İthalatı......................................................................................................................57

3.4. Samsun Mobilya Dış Ticareti .......................................................................................................................63

3.4.1. Samsun Mobilya Dış Ticaret Hacmi...................................................................................................64

3.4.2. Samsun Mobilya İhracatı ...................................................................................................................67

3.4.3. Samsun Mobilya İthalatı ....................................................................................................................69

4. SAMSUN MOBİLYA SEKTÖRÜ DEĞER ZİNCİRİ ANALİZİ.............................................................................72

4.1. Samsun Mobilya Sektörü Ekosistemi ve Değer Zinciri Haritası ..................................................................73

4.2. Samsun Mobilya Sektörü Seçilmiş Ürünler İçin Pareto Analizi...................................................................75

4.2.1. Deri Ofis Koltuğu Pareto Analizi........................................................................................................75

4.2.2. Salon Takımı Üçlü Koltuk Pareto Analizi............................................................................................79

5. SAMSUN MOBİLYA SEKTÖRÜ İHTİYAÇ ANALİZİ.........................................................................................84

5.1. Metodoloji ...................................................................................................................................................84

5.1.1. Amaç..................................................................................................................................................84

5.1.2. Yöntem...............................................................................................................................................85

5.1.3. Süreç...................................................................................................................................................86

Samsun Mobilya Sektörü Değer Zinciri ve İhtiyaç AnaliziV

5.2. Bulgular........................................................................................................................................................87

5.3. Eğitim ve Danışmanlık İhtiyaç Analizi..........................................................................................................90

5.3.1. Stratejik Yönetim Yetkinlikleri ............................................................................................................90

5.3.2. Üretim ile İlgili Yetkinlikler ..................................................................................................................91

5.3.3. Sipariş Yönetimi ve Pazarlama ile İlgili Yetkinlikler.............................................................................91

5.3.4. E-Ticarete İlişkin Yetkinlikler ...............................................................................................................92

6. SONUÇ ..........................................................................................................................................................93

6.1. Stratejik Yönetim Yetkinlikleri......................................................................................................................94

6.2. Üretim ile İlgili Yetkinlikler............................................................................................................................95

6.3. Pazarlamaya İlişkin Yetkinlikler ....................................................................................................................96

6.4. E-Ticarete İlişkin Yetkinlikler.........................................................................................................................97

6.5. Yurtdışı Pazarlama Programları ...................................................................................................................98

7. KAYNAKÇA.........................................................................................................................................................99

Samsun Mobilya Sektörü Değer Zinciri ve İhtiyaç AnaliziVI

I. TABLO LİSTESİ

Tablo 1. SITC'e Göre Mobilya Alt Ürün Grupları......................................................................................................................1Tablo 2. GTIP Kodlarına Göre Mobilya Alt Ürün Grupları........................................................................................................1Tablo 3. Dünya, AB ve Türkiye İçin Mobilya Üretimi (2005-2010; milyar $)............................................................................2Tablo 4. Küresel Mobilya Üretiminde İlk 10 Ülke ve Payları (2005-2010) ...............................................................................4Tablo 5. Küresel Mobilya Üretiminde En Hızlı Büyüyen İlk 10 Ülke ve Payları (2005-2010)...................................................6Tablo 6. Küresel Mobilya Üretiminde En Hızlı Büyüyen İlk 10 Ülkenin Büyüme Trendleri (2005-2010) ................................6Tablo 7. Avrupa Birliği Mobilya Üretiminde İlk 10 Ülke ve Diğer Ülkelerin Payları (2005-2010) ............................................9Tablo 8. AB Mobilya Üretiminde En Hızlı Büyüyen İlk 10 Ülke ve Payları (2005-2010)........................................................11Tablo 9. AB Mobilya Üretiminde En Hızlı Büyüyen İlk 10 Ülkenin Büyüme Trendleri (2005-2010).....................................11Tablo 10. Küresel Mobilya Dış Ticareti (2005-2011)..............................................................................................................15Tablo 11. Küresel Mobilya İhracatında İlk 10 Ülke ve Payları (2005-2011)...........................................................................19Tablo 12. Küresel Düzeyde Mobilya İhracatı En Hızlı Büyüyen İlk 10 Ülke ve Payları (2005-2011)......................................21Tablo 13. Küresel Düzeyde Mobilya İhracatı En Hızlı Büyüyen İlk 10 Ülkenin Büyüme Oranları(2006-2011,%) ...............21Tablo 14. Küresel Mobilya İhracatının Ürün Grupları Bazında Dağılımı (2005-2011) ..........................................................22Tablo 15. Küresel Mobilya İthalatında İlk 10 Ülke ve Payları (2005-2011)............................................................................25Tablo 16. Küresel Düzeyde Mobilya İthalatı En Hızlı Büyüyen İlk 10 Ülke ve Payları (2005-2011).......................................26Tablo 17: Küresel Düzeyde Mobilya İthalatı En Hızlı Büyüyen İlk 10 Ülkenin Büyüme Oranları(2006-2011,%) ................27Tablo 18. Küresel Mobilya İthalatının Ürün Grupları Bazında Dağılımı (2005-2011) ...........................................................27Tablo 19. AB Mobilya Dış Ticareti (2005-2011).....................................................................................................................29Tablo 20. AB Mobilya İhracatında İlk 10 Ülke ve Payları (2005-2011)..................................................................................35Tablo 21. AB Mobilya İhracatında En Hızlı Büyüyen İlk 10 Ülke ve Payları (2005-2010)......................................................37Tablo 22. AB Mobilya İhracatında En Hızlı Büyüyen İlk 10 Ülkenin Büyüme Trendleri (2005-2010)...................................37Tablo 23. AB Mobilya İhracatının Ürün Grupları Bazında Dağılımı (2005-2011)..................................................................38Tablo 24. AB Mobilya İthalatında İlk 10 Ülke ve Payları (2005-2011)...................................................................................41Tablo 25. AB Mobilya İthalatı En Hızlı Büyüyen İlk 10 Ülke ve Payları (2005-2011) .............................................................43Tablo 26. Mobilya İthalatı En Hızlı Büyüyen İlk 10 AB Ülkesinin Büyüme Trendleri (2005-2011) ........................................43Tablo 27. AB Mobilya İthalatının Ürün Grupları Bazında Dağılımı (2005-2011) ..................................................................44Tablo 28. Türkiye Mobilya Dış Ticareti (2005-2011)...............................................................................................................46Tablo 29. Türkiye'nin Mobilya İhracatında İlk 10 Ülke ve Payları (2005-2011) .....................................................................53Tablo 30. Türkiye Mobilya İhracatının Ürün Grupları Bazında Dağılımı (2005-2011)...........................................................55Tablo 31. Türkiye'nin Mobilya İthalatında İlk 10 Ülke ve Dİğer Ülkeler (2005-2011) ...........................................................59Tablo 32. Türkiye Mobilya İthalatının Ürün Grupları Bazında Dağılımı (2005-2011)............................................................61Tablo 33. Samsun Mobilya Dış Ticareti (2005-2011).............................................................................................................63Tablo 34. Büro Koltuğu (Mobilya Perakendecisine Satış Kanalı) Değer Zinciri Pareto Analizi Tablosu.................................76Tablo 35. Büro Koltuğu (Mobilya Perakendecisine Satış Kanalı) Katma Değer Dağılımı......................................................78Tablo 36. Salon Takımı Üçlü Koltuk (Mobilya Perakendecisine Satış Kanalı) Değer Zinciri Pareto Analizi Tablosu...............80Tablo 37. Salon Takımı Üçlü Koltuğu (Mobilya Perakendecisine Satış Kanalı) Katma Değer Dağılımı.................................82Tablo 38. Eğitim ve Danışmanlık İhtiyaç Analizi Çalışmasına Katılan Firmalar ......................................................................84Tablo 39. Görüşülen İşletmelerin Büyüklüklerine Göre Dağılımları .......................................................................................87Tablo 40. İşletmelerin Personel Yapıları...................................................................................................................................88Tablo 41. Çalışmaya Katılan İşletmelerin Dağıtım Kanal Yapısı..............................................................................................89Tablo 42. İşletme Büyüklükleri İtibarıyla Ürün Grupları ..........................................................................................................89Tablo 43. Önem Derecesine Göre İhracat Pazarları ...............................................................................................................89Tablo 44. Önem Derecesine Göre Hedef İhracat Pazarları ....................................................................................................90Tablo 45. Fonksiyon Kaynak Matrisi –Büyük ve Küçük İşletmeler için Puan Tablolu ............................................................93Tablo 46. Fonksiyon Kaynak Matrisi - Büyük ve Küçük İşletmeler için Derecelendirilmiş .....................................................93Tablo 47. işletmelerin Geneli için Fonksiyon Kaynak Matrisi - Puan Tablolu.........................................................................93

Samsun Mobilya Sektörü Değer Zinciri ve İhtiyaç AnaliziVII

Tablo 48. İşletmelerin Geneli için Fonksiyon Kaynak Matrisi - Derecelendirilmiş ..................................................................94Tablo 49. .................................................................................................................................................................94Tablo 50. Üretim ile İlgili Yetkinlikler........................................................................................................................................95Tablo 51. Üretim Yetkinliklerine Yönelik Program Önerisi......................................................................................................96Tablo 52. Pazarlamaya İlişkin Yetkinlikler................................................................................................................................96Tablo 53. Pazarlama Yetkinliklerine Yönelik Program Önerisi................................................................................................97Tablo 54. E-Ticarete İlişkin Yetkinlikler.....................................................................................................................................97Tablo 55. E-Ticaret Yetkinliklerine Yönelik Program Önerisi...................................................................................................97Tablo 56. Önem Sırasına Göre İhracat Pazarları.....................................................................................................................98

Samsun Mobilya Sektörü Değer Zinciri ve İhtiyaç AnaliziVIII

II. GRAFİK ve ŞEKİL LİSTESİ

Grafik 1. Küresel Mobilya Üretimi (2005-2010;Milyar $)...................................................................................................3Grafik 2. Küresel Mobilya Üretim Değeri Büyüme Oranı (2005-2010)..............................................................................3Grafik 3. Küresel GSYİH İçinde Mobilya üretiminin Payı (2005-2010;%) ..........................................................................3Grafik 4. Küresel Mobilya Üretiminde İlk 10 Ülke, Diğer Ülkeler ve Payları (2005,2010) ..................................................5Grafik 5. Avrupa Birliği Mobilya Üretimi (2005-2010;Milyar $).........................................................................................8Grafik 6. Avrupa Birliği Mobilya Üretim Değeri Büyüme Oranı (2005-2010) ....................................................................8Grafik 7. GSYH’sı İçinde Mobilya üretiminin Payı (2005-2010) ..........................................................................................9Grafik 8. AB Mobilya Üretiminde İlk 10 Ülke, Diğer Ülkeler ve Payları (2005,2010).......................................................10Grafik 9. Türkiye Mobilya Üretimi (2005-2010;Milyar $).................................................................................................12Grafik 10. Türkiye Mobilya Üretim Değeri Büyüme Oranı (2005-2010)..........................................................................12Grafik 11. Türkiye GSYH’sı İçinde Mobilya üretiminin Payı (2005-2010;%) ....................................................................13Grafik 12. Türkiye Mobilya Üretim Değerinin Küresel Mobilya Üretim Değerine Oranı (2005-2010)............................13Grafik 13. Türkiye Mobilya Üretim Değerinin AB Mobilya Üretim Değerine Oranı (2005-2010) ...................................14Grafik 14. Küresel Mobilya Dış Ticaret Hacmi (2005-2011;Milyar $)...............................................................................16Grafik 15. Küresel Mobilya Dış Ticaret Hacmi Büyüme Oranı (2005-2011;%)...............................................................16Grafik 16. Küresel Dış Ticaret Hacmi İçinde Mobilya Dış Ticaret Hacminin Payı (2005-2011;%) ...................................17Grafik 17. Küresel Mobilya İhracatı (2005-2011;Milyar $) ...............................................................................................17Grafik 18. Küresel Mobilya İhracatı Büyüme Oranı (2005-2011;%)................................................................................18Grafik 19. Küresel İhracat İçinde Mobilya İhracatının Payı (2005-2011;%).....................................................................18Grafik 20. Küresel Mobilya İhracatında İlk 10 Ülke, Diğer Ülkeler ve Payları (2005,2011)..............................................20Grafik 21. Küresel Mobilya İhracatının Ürün Grupları Bazında Dağılımı (2005-2011) ....................................................22Grafik 22. Küresel Mobilya İthalatı (2005-2011;Milyar $) ................................................................................................23Grafik 23. Küresel Mobilya İthalatı Büyüme Oranı (2005-2011;%).................................................................................24Grafik 24. Küresel İthalat İçinde Mobilya İthalatının Payı (2005-2011;%).......................................................................24Grafik 25. Küresel Mobilya İthalatında İlk 10 Ülke, Diğer Ülkeler ve Payları (2005,2011)...............................................26Grafik 26. Küresel Mobilya İthalatının Ürün Grupları Bazında Dağılımı (2005-2011) .....................................................28Grafik 27. AB Mobilya Dış Ticaret Hacmi (2005-2011;Milyar $)......................................................................................30Grafik 28. AB Mobilya Dış Ticaret Hacmi Büyüme Oranı (2005-2011;%)......................................................................30Grafik 29. ABMDTH/ABTDTH Oranı (2005-2011;%) ......................................................................................................31Grafik 30. ABMDTH/KMDTH Oranı (2005-2011;%).......................................................................................................31Grafik 31. AB Mobilya Dış Ticaretinde İhracat ve İthalat Oranları (2005,2011;%)..........................................................32Grafik 32. AB Mobilya Dış Ticaret Dengesi (2005-2011;milyar dolar) .............................................................................32Grafik 33. AB Mobilya İhracatı (2005-2011;Milyar $).......................................................................................................33Grafik 34. AB Mobilya İhracatı Büyüme Oranı (2005-2011;%).......................................................................................33Grafik 35. ABMEX/ABTEX Oranı (2005-2011;%) ............................................................................................................34Grafik 36. ABMEX/KMEX Oranı (2005-2011;%).............................................................................................................34Grafik 37. AB Mobilya Dış Ticaretinde İhracatın ithalatı Karşılama Oranı(2005-2011;%) ..............................................35Grafik 38. AB Mobilya İhracatında İlk 10 Ülke, Diğer Ülkeler ve Payları (2005,2011).....................................................36Grafik 39. AB Mobilya İhracatının Ürün Grupları Bazında Dağılımı (2005;2011)............................................................38Grafik 40. AB Mobilya İthalatı (2005-2011;Milyar $)........................................................................................................39Grafik 41. AB Mobilya İthalatı Büyüme Oranı (2005-2011;%)........................................................................................40Grafik 42. ABMIMP/ABTIMP Oranı (2005-2011;%) ........................................................................................................40Grafik 43. ABMIMP/KMIMP Oranı (2005-2011;%).........................................................................................................41Grafik 44. AB Mobilya İthalatında İlk 10 Ülke, Diğer Ülkeler ve Payları (2005,2011)......................................................42Grafik 45. AB Mobilya İthalatının Ürün Grupları Bazında Dağılımı (2005;2011).............................................................44Grafik 46. Türkiye Mobilya Dış Ticaret Hacmi (2005-2011;Milyon $) ..............................................................................47Grafik 47. Türkiye Mobilya Dış Ticaret Hacmi Büyüme Oranı (2005-2011;%)................................................................47

Samsun Mobilya Sektörü Değer Zinciri ve İhtiyaç AnaliziIX

Grafik 48. TMDTH/TTDTH Oranı (2005-2011;%) ............................................................................................................48Grafik 49. TMDTH/ABMDTH Oranı (2005-2011;%)........................................................................................................48Grafik 50. TMDTH/KMDTH Oranı (2005-2011;%)..........................................................................................................49Grafik 51. Türkiye Mobilya Dış Ticaretinde İhracat ve İthalat Oranları (2005,2011;%)...................................................49Grafik 52. Türkiye Mobilya Dış Ticaret Dengesi (2005-2011;milyon dolar)......................................................................50Grafik 53. Türkiye Mobilya İhracatı (2005-2011;Milyon $)...............................................................................................50Grafik 54. Türkiye Mobilya İhracatı Büyüme Oranı (2005-2011;%) ................................................................................51Grafik 55. TMEX/TTEX Oranı (2005-2011;%) ..................................................................................................................51Grafik 56. TMEX/ABMEX Oranı (2005-2011;%)..............................................................................................................52Grafik 57. TMEX/KMEX Oranı (2005-2011;%)................................................................................................................52Grafik 58. Türkiye Mobilya Dış Ticaretinde İhracatın ithalatı Karşılama Oranı(2005-2011;%)......................................535Grafik 59. Türkiye'nin Mobilya İhracatında İlk 10 Ülke, Diğer Ülkeler ve Payları (2005,2011) ........................................55Grafik 60. Mobilya İhracatının Ürün Grupları Bazında Dağılımı (2005;2011)..................................................................55Grafik 61. Türkiye Mobilya İthalatı (2005-2011;Milyon $)................................................................................................57Grafik 62. Türkiye Mobilya İthalatı Büyüme Oranı (2005-2011;%).................................................................................57Grafik 63. TMIMP/TTIMP Oranı (2005-2011;%) ..............................................................................................................58Grafik 64. TMIMP/ABMIMP Oranı (2005-2011;%).........................................................................................................58Grafik 65. TMIMP/KMIMP Oranı (2005-2011;%)............................................................................................................59Grafik 66. Türkiye'nin Mobilya İthalatında İlk 10 Ülke, Diğer Ülkeler ve Payları (2005,2011) .........................................61Grafik 67. Samsun Mobilya Dış Ticaret Hacmi (2005-2011;Bin $)...................................................................................64Grafik 68. Samsun Mobilya Dış Ticaret Hacmi Büyüme Oranı (2005-2011;%)..............................................................64Grafik 69. SMDTH/STDTH Oranı (2005-2011;%) ............................................................................................................65Grafik 70. Samsun’un Türkiye Mobilya Dış Ticaretindeki Payı (2005-2011;%)...............................................................65Grafik 71. Samsun Mobilya Dış Ticaretinde İhracat ve İthalat Oranları (2005,2011;%) .................................................66Grafik 72. Samsun Mobilya Dış Ticaret Dengesi (2005-2011;milyon dolar)....................................................................66Grafik 73. Samsun Mobilya İhracatı (2005-2011;Milyon $).............................................................................................67Grafik 74. Samsun Mobilya İhracatı Büyüme Oranı (2005-2011;%) ..............................................................................67Grafik 75. Samsun İhracatında Mobilya Sektörünün Payı (2005-2011;%).....................................................................68Grafik 76. Türkiye Mobilya İhracatında Samsun'un Payı...................................................................................................68Grafik 77. Samsun Mobilya Dış Ticaretinde İhracatın ithalatı Karşılama Oranı(2005-2011;%)......................................69Grafik 78. Samsun Mobilya İthalatı (2005-2011;Bin $)....................................................................................................69Grafik 79. Samsun Mobilya İthalatı Büyüme Oranı (2005-2011;%) ...............................................................................70Grafik 80. Samsun İthalatında Mobilya İthalatının Payı (2005-2011;%) .........................................................................70Grafik 81. Türkiye Mobilya İthalatında Samsun'un Payı (2005-2011;%).........................................................................71Grafik 82. İhracat Deneyimi Açısından Görüşülen Firmalar..............................................................................................88

Şekil 1. Samsun Mobilya Sektörü Ekosistemi ve Değer Zinciri Haritası.............................................................................74Şekil 2. Büro Koltuğu (Mobilya Perakendecisine Satış Kanalı) Değer Zinciri Pareto Analizi Grafiği .................................77Şekil 3. Salon Takımı Üçlü Koltuk (Mobilya Perakendecisine Satış Kanalı) Değer Zinciri Pareto Analizi Grafiği...............81Şekil 4. Fonksiyon / Kaynak Matrisi....................................................................................................................................85Şekil 5. Kullanılan Likert Ölçeği...........................................................................................................................................86Şekil 6. Derecelendirme Tablosu ........................................................................................................................................86Şekil 7. Araştırma Süreci.....................................................................................................................................................86Şekil 8. Stratejik Yönetim Yetkinlikleri ................................................................................................................................91Şekil 9. Üretim Yetkinlikleri .................................................................................................................................................91Şekil 10. Sipariş Yönetimi ve Pazarlama İle İlgili Yetkinlikler...............................................................................................92Şekil 11. E-Ticaret İle İlgili Yetkinlikler .................................................................................................................................92

Samsun Mobilya Sektörü Değer Zinciri ve İhtiyaç AnaliziX

III. KISALTMALAR

ABGSYH Avrupa Birliği Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla

ABMÜD Avrupa Birliği Mobilya Üretim Değeri

ABMDTH Avrupa Birliği Mobilya Dış Ticaret Hacmi

ABTDTH Avrupa Birliği Toplam Dış Ticaret Hacmi

ABMTDF Avrupa Birliği Mobilya Dış Ticaret Fazlası

ABMEX Avrupa Birliği Mobilya İhracatı

ABMIMP Avrupa Birliği Mobilya İthalatı

ABTEX Avrupa Birliği Toplam İhracatı

ABTIMP Avrupa Birliği Topla İthalatı

GSYH Gayrisafi Yurtiçi Hâsıla

GTIP Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu

KGSYH Küresel Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla

KMDTH Küresel Mobilya Dış Ticaret Hacmi

KMEX Küresel Mobilya İhracatı

KMIMP Küresel Mobilya İthalatı

KMÜD Küresel Mobilya Üretim Değeri

KTDTH Küresel Toplam Dış Ticaret Hacmi

KTEX Küresel Toplam İhracat

KTIMP Küresel Toplam İthalat

MÜD Mobilya Üretim Değeri

STIC Standart Uluslararası Ticari Sınıflandırma

SMDTD Samsun Mobilya Dış Ticareti Değişimi

SMDTH Samsun Mobilya Dış Ticaret Hacmi

SMEX Samsun Mobilya İhracatı

STDTH Samsun Toplam Dış Ticaret Hacmi

STEX Samsun Toplam İhracatı

SMIMP Samsun Mobilya İthalatı

TBO Toplam Büyüme Oranı

TGSYH Türkiye Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla

TMDTD Türkiye Mobilya Dış Ticareti Değişimi

TMDTH Türkiye Mobilya Dış Ticaret Hacmi

TMEX Türkiye Mobilya İhracatı

TTDTH Türkiye Toplam Dış Ticaret Hacmi

TTEX Türkiye Toplam İhracatı

TMIMP Türkiye Mobilya İthalatı

TMÜD Türkiye Mobilya Üretim Değeri

TTIMP Türkiye Toplam İthalatı

YBBO Yıllık Bileşik Büyüme Oranı

Samsun Mobilya Sektörü Değer Zinciri ve İhtiyaç AnaliziXI

IV GİRİŞ

Samsun Mobilya Sektörü raporunun amacı, Samsun’da bulunan Mobilya sektörünün mevcut durumunu, geliştirilmesigereken alanları, uluslararası rekabet yeteneğinin artırılması için gerekli çalışmaları ortaya koymaktır. Bu amaçdoğrultusunda, rapor 3 ana bölümden oluşmuştur. Bu bölümlerden birincisi, küresel, bölgesel (AB) ve ulusal dış ticaretverilerinin ortaya konulduğu, Samsun ilindeki sektörüm Türkiye dış ticareti içindeki yerinin tartışıldığı bölümdür. Bu bölüm,raporun 1, 2 ve 3.ncü kısımlarını kapsamaktadır. Bu bölümle amaçlanan, raporu inceleyenlerin mobilya ticaretinin küre-sel ticaretteki payını, Türkiye’nin ve Samsun’un bu ticaretteki konumunu anlamasına yardımcı olmaktır.

Raporun ikinci bölümü, Samsun ilindeki mobilya sektörünün değer zincirini ve eko sistemini ortaya koymak, sektördefaaliyet gösteren ve sektörle ilişkili tüm aktörleri belirlemektir. Bu bölümde aynı zamanda, seçilmiş bazı ürünler için değerzinciri analizleri de gerçekleştirilmiştir. Bu değer zinciri çalışması ile Samsun’da üretim yapan üreticilerin yaratıkları katmadeğer, bu katma değerdeki bölgesel, ulusal ve uluslararası tedarikçilerin payları ortaya konulmuştur. Stratejik öneme sahipbu analiz, gelecekte sektördeki tedarik ve dağıtım yapısı üzerine iyileştirme alanları ve fırsatları ortaya koymak amacıylagerçekleştirilmiştir. Raporun bu bölümü 4.ncü kısımdan oluşmaktadır.

Raporun üçüncü ve son bölümünde, Samsun Ticaret ve Sanayi Odasına Üye 14 Mobilya Sektörü firmasının katılımı ilegerçekleştirilmiş olan mobilya sektörü eğitim ve danışmanlık ihtiyaç analizi yer almaktadır. Bu bölümde, Samsun’da yerleşikmobilya sektörü firmalarının uluslararası pazarlardaki rekabet güçlerinin artırılması için gereksinim duydukları alanlarınbelirlenmesi ve bu alanlarda firmalara yönelik verilecek hizmetlerin tanımlanması gerçekleştirilmiştir. Raporum 5. Kısmındanoluşan bu bölümde firmaların ihtiyaçları tespit edilmiş, bu ihtiyaçları gidermeye yönelik müdahale alanları belirlenmiş veeylemler planlanmıştır.

Samsun Mobilya Sektörü Değer Zinciri ve İhtiyaç AnaliziXII

1. MOBİLYA SEKTÖRÜ TANIMIMobilya ürünleri Standart Uluslararası Ticari Sınıflandırmaya (SITC) göre 821. ve 872.4 bölümlerinde sınıflandırılmış olupbu çerçevede ilgili ürün tanımları izleyen tabloda ifade edilmiştir:

TABLO 1. SITC'E GÖRE MOBİLYA ALT ÜRÜN GRUPLARI

Gümrük Tarife İstatistik Pozisyon (GTIP) kodları bazında mobilya sektörüne ilişkin ürün grubu tanımlamaları dört haneliürün kodu bazında izleyen tabloda ifade edilmiştir:

TABLO 2. GTIP KODLARINA GÖRE MOBİLYA ALT ÜRÜN GRUPLARI

Mobilya sektörünün küresel ve ulusal ölçekte mevcut durumunun ve yıllar içerisinde izlediği eğilimin anlaşılabilmesi için,sektörün üretim değeri, sektöre ilişkin ithalat ve ihracat değerleri gibi verilerden yararlanılacaktır. Söz konusu değişkenlereilişkin küresel ölçekte, AB ölçeğinde, Türkiye ölçeğinde ve Samsun ölçeğindeki veriler ve bu verilere ilişkin yorumlar izleyenkısımda yer almaktadır.

Samsun Mobilya Sektörü Değer Zinciri ve İhtiyaç Analizi1

821.1

821.2

821.3

821.5

821.7

821.8

Oturmaya mahsus mobilyalar (yatak haline getirilebilen türden olsun olmasın), bunların aksam ve parçaları

Yatak takımı eşyası ve benzeri eşya

Metalden mobilyalar (başka yerde sınıflandırılmayan)

Ahşap mobilyalar (başka yerde sınıflandırılmayan)

Diğer maddelerden mobilyalar (başka yerde sınıflandırılmayan)

Tıpta, cerrahide, diş hekimliğinde ve veterinerlikte kullanılan mobilyalar, bunların aksam ve parçaları

Ürün Kodu Ürün Tanımı

9401

9402

9403

9404

Oturmaya mahsus mobilyalar, bunların aksam ve parçaları

Tıpta, cerrahide, diş hekimliğinde ve veterinerlikte kullanılan mobilyalar, bunların aksam ve parçaları

Diğer mobilyalar, bunların aksam ve parçaları

Somyalar, yatak takımı eşyası ve benzeri eşya

Ürün Kodu Ürün Tanımı


2. MOBİLYA ÜRETİMİDünya, Avrupa ve Türkiye için Mobilya Üretim Değeri (MÜD) ve Gayrisafi Yurtiçi Hâsıla (GSYH) değişkenlerine ilişkin ver-iler Tablo 3’de gösterilmiştir:

TABLO 3. DÜNYA, AB VE TÜRKİYE İÇİN MOBİLYA ÜRETİMİ (2005 2010; MİLYAR $)

Değişken 2005 2006 2007 2008 2009 2010 YBBO TBO

MÜD Değer 291,3 316,8 359,9 387,6 345,8 376,0

Büyüme* - 8,77% 13,58% 7,70% -10,79% 8,74% 5,24% 29,08%

GSYH Değer 43.594,9 47.088,8 53.012,8 57.927,3 54.809,0 59.646,0

Büyüme* - 8,01% 12,58% 9,27% -5,38% 8,83% 6,47% 36,82%

MÜD/GSYH 0,67% 0,67% 0,68% 0,67% 0,63% 0,63%


MÜD Değer 109,2 116,3 133,4 140,7 111,6 108,7

Büyüme* - 6,54% 14,68% 5,49% -20,74% -2,60% -0,10% -0,49%

GSYH Değer 14.226,8 15.180,8 17.585,9 18.939,1 16.885,3 16.852,1

Büyüme* - 6,71% 15,84% 7,70% -10,84% -0,20% 3,44% 18,40%

MÜD/GSYH 0,77% 0,77% 0,76% 0,74% 0,66% 0,64%


MÜD Değer 3,8 3,8 4,7 5,4 4,2 4,8

Büyüme* - 0,88% 25,22% 14,10% -23,18% 15,70% 5,08% 28,11%

GSYH Değer 483,0 530,9 647,2 730,3 614,6 731,1

Büyüme* - 9,92% 21,90% 12,85% -15,85% 18,97% 8,65% 51,38%

MÜD/GSYH 0,78% 0,71% 0,73% 0,74% 0,68% 0,66%

TMÜD/ABTMÜD 3,44% 3,26% 3,56% 3,85% 3,73% 4,43%

TMÜD/ABTMÜD 1,29% 1,20% 1,32% 1,40% 1,20% 1,28%

KAYNAK: CSIL, WORLD FURNİTURE OUTLOOK 2012, SAYFA 48-117 VE WORLDBANK WORLD DEVELOPMENT INDİCATORS (WDI) VERİLERİNDEN HAREKETLE HESAPLANMIŞTIR. *CSIL WORLDFURNİTURE OUTLOOK 2012’DE YER ALAN 70 ÜLKENİN TOPLAMI. * *SEKTÖR VERİLERİ BULUNMAYAN LÜKSEMBURG HARİÇ 26 AB ÜYE ÜLKESİ +TÜRKİYE

2.1. Küresel Mobilya Üretimi2005 yılında 291,3 milyar dolar olan Küresel Mobilya Üretim Değeri (KMÜD) izleyen grafikte de görüldüğü gibi geneldebir artış trendi izleyerek 2010 yılında 376 milyar dolara yükselmiştir:

Kür

esel

*A

B**

Türk

iye

GRAFİK 1. KÜRESEL MOBİLYA ÜRETİMİ (2005 2010;MİLYAR $)

KAYNAK: CSIL, WORLD FURNİTURE OUTLOOK 2012, SAYFA 48-117 VERİLERİNDEN HAREKETLE HAZIRLANMIŞTIR.

2005-2010 döneminde KMÜD, 2008 yılına kadar bir büyüme trendi izlerken 2008 yılında yaşanan küresel finansal krizeparalel olarak 2009 yılında %10,79 oranında küçülmüş ancak sektör 2010 yılında tekrar büyüme eğilimine girmiş veKMÜD %8,74 oranında artmıştır. KMÜD’nin inceleme dönemindeki yıllık bileşik büyüme oranı ise % 5,24 olarakgerçekleşmiştir. KMÜD’nin 2005-2010 döneminde izlediği büyüme trendi izleyen grafikte yer almaktadır:

GRAFİK 2. KÜRESEL MOBİLYA ÜRETİM DEĞERİ BÜYÜME ORANI (2005 2010)


KMÜD’nin Küresel Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla (KGSYH) içindeki payı incelendiğinde ise, 2005 yılında %0,67 olan KMÜD’ninKGSYH içindeki payının inceleme döneminde 2007 yılına kadar artarak %0,68’e yükseldiği ancak 2008 yılından itibarenistikrarlı bir azalış trendi izleyerek 2010 yılında % 0,63’e düştüğü görülmektedir. Bir başka deyişle inceleme dönemindeküresel mobilya sektörünce yaratılan katma değerin küresel düzeyde tüm mal ve hizmetlerde yaratılan toplam katma değeriçindeki payında küçükte olsa bir azalma meydana gelmiştir. Bu durum izleyen grafikte gösterilmiştir:

GRAFİK 3. KÜRESEL GSYİH İÇİNDE MOBİLYA ÜRETİMİNİN PAYI (2005 2010;%)

KAYNAK: CSIL, WORLD FURNİTURE OUTLOOK 2012, SAYFA 48-117 VE WORLDBANK WORLD DEVELOPMENT INDİCATORS (WDI) VERİLERİNDEN HAREKETLE HAZIRLANMIŞTIR.



KMÜD’nin yanı sıra üretimin ülkeler bazında dağılımı da mobilya sektörünün küresel durumunu anlamak açısından sonderece önemlidir. Bu bağlamda, KMÜD içinde 2010 yılı itibariyle en yüksek paya sahip ilk 10 ülkenin ve diğer ülkelerin2005-2010 dönemi verileri izleyen tabloda gösterilmiştir:


2005 yılı incelendiğinde ABD’nin 62,9 milyar dolarlık üretim değeri ve %21,6 pay ile küresel mobilya üretiminde en büyüküretici olduğu görülmektedir. 2005 yılında ABD toplam mobilya üretiminin yaklaşık beşte birini tek başına gerçekleştirmiştir.ABD’yi 44,9 milyar dolarlık üretim değeri ve %15,4’lük pay ile Çin izlemiştir. İtalya ise 23,7 milyar dolarlık üretim ve%8,1’lik pay ile dünyanın en büyük üçüncü mobilya üreticisi olmuştur. Almanya ve Japonya ise sırası ile 18,9 milyar dolarve 13 milyar dolarlık üretim ve %6,5 ve %4,5’lik pay ile ilk üç ülkenin ardından dünyanın en büyük dördüncü ve beşincimobilya üreticisi ülkeleri olmuşlardır. Bu ülkeleri ise yıllık mobilya üretim değerleri 10,2 milyar dolar ile 8 milyar dolararasında ve üretim payları %3,5 ile % 2,7 arasında değişen -sırası ile- Birleşik Krallık, Kanada, Fransa, İspanya ve Hindis-tan izlemiştir. 2005 yılı ilk on ülke ve diğer ülkeler açısından değerlendirildiğinde ise ilk 10 ülkenin toplam mobilya üreti-mindeki payları %71,9 iken, diğer ülkelerin dünya mobilya üretimi içerisindeki payları toplamı %28,1 olarakgerçekleştirmiştir. Bir başka deyişle 2005 yılı için en büyük 10 üretici ülkenin mobilya üretim değeri diğer ülkelerintoplamının yaklaşık 2,5 katı olarak gerçekleşmiştir.

2010 yılı değerlendirildiğinde ise, Çin 130,9 milyar dolarlık üretim değeri ve %34,8’lik pay ile küresel mobilya üretimindeilk sırada yer almıştır. Çin 2005-2010 döneminde mobilya üretimini yıllık ortalama %23,9 toplamda ise %191,5 oranındaartırarak dünyanın en büyük mobilya üreticisi konumuna gelmiştir. ABD mobilya sektörü ise inceleme döneminde yıllıkortalama %7,1 toplamda ise %30,6 oranında küçülmüştür. Bu önemli küçülmeye rağmen ABD, 2010 yılı itibariyle haladünyanın en büyük ikinci mobilya üreticisi konumundadır; ancak ilgili dönemde ABD’nin küresel mobilya üretimi içindekipayı %21,66’dan %11,6’ya düşmüştür. Benzer biçimde inceleme döneminde mobilya üretimi yıllık ortalama %0,6toplamda ise %3,1 oranında azalan İtalya da 23 milyar dolarlık üretimi ile küresel mobilya üretiminde üçüncü sıradakiyerinin korumuştur. Buna karşın İtalya’nın da küresel mobilya üretimi içerisindeki payı 2 puan azalarak %8,1’den %6,1’edüşmüştür. Almanya’nın da dünya sıralamasındaki yeri değişmemesine karşın inceleme döneminde Alman mobilya sek-törü yıllık ortalama %2,1 toplamda ise %11,1 büyümüştür. Ancak, bu büyümeye karşın 2010 yılında 21 milyar dolarlıküretim gerçekleştiren Almanya’nın küresel mobilya üretimi içindeki payı %6,5’ten %5,6’ya gerilemiştir.

Sıra Ülke MÜD (milyar$)

2005 2010 2005 2010

Pay Sıra Ülke MÜD (milyar$) Pay YBBO TBO

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

15

-

-

-

ABD

Çin

İtalya

Almanya

Japonya

Birleşik Krallık

Kanada

Fransa

İspanya

Hindistan

Türkiye

İlk 10 Ülke

Diğer Ülkeler

KMÜD

62,9

44,9

23,7

18,9

13,0

10,2

10,1

9,2

8,6

8,0

3,8

209,4

81,9

291,3

21,6%

15,4%

8,1%

6,5%

4,5%

3,5%

3,5%

3,2%

2,9%

2,7%

1,3%

71,9%

28,1%

100,0%

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

16

-

-

-

Çin

ABD

İtalya

Almanya

Hindistan

Japonya

Fransa

Kanada

Polonya

Brezilya

Türkiye

İlk 10 Ülke

Diğer Ülkeler

KMÜD

130,9

43,7

23,0

21,0

13,7

12,1

9,6

9,4

9,0

8,7

4,8

280,9

95,1

376,0

34,8%

11,6%

6,1%

5,6%

3,6%

3,2%

2,5%

2,5%

2,4%

2,3%

1,3%

74,7%

25,3%

100,0%

23,9%

-7,1%

-0,6%

2,1%

11,4%

-1,4%

0,8%

-1,5%

4,9%

15,2%

5,1%

39,3%

37,3%

5,2%

191,5%

-30,6%

-3,1%

11,1%

71,7%

-6,8%

4,1%

-7,2%

26,7%

102,8%

28,1%

39,0%

6,5%

29,1%


Hindistan inceleme döneminde mobilya üretimini yıllık ortalama %11,4 toplamda ise %71,7 oranında artırarak 2010yılında 13,7 milyar dolar değerinde mobilya üretmiş ve bu artışla küresel mobilya üretimindeki payını %2,7’den %3,6’yaçıkararak 2010 yılında dünyanın en büyük beşinci mobilya üreticisi olmuştur. Japonya mobilya sektörü inceleme döne-minde yıllık %1,5 toplamda ise %7,2 oranında küçülerek 12,1 milyar dolarlık mobilya üretim değeri ile 2005’e göre birsıra gerileyerek küresel mobilya üretiminde %3,2’lik pay ile altıncı sırada yer almıştır. Fransa inceleme döneminde mobilyaüretimini yıllık ortalama %0,8 toplamda ise %4,1 artırmış ve 2010 yılı için 9,6 milyar dolarlık üretim değeri ve %2,5’likpay ile 2005’e göre bir sıra yükselerek küresel mobilya üretiminde yedinci sıraya yükselmiştir. Kanada’nın mobilya üretimiise 2005-2010 döneminde yıllık ortalama % 1,5 toplamda ise %7,2 oranında azalarak 9,4 milyar dolara gerilemiş ve bugerileme sonucunda Kanada’nın küresel mobilya üretimindeki payı bir puan azalarak %2,5’e düşmüştür. Bu durum sonu-cunda Kanada küresel mobilya üretiminde 2005 yılına göre bir sıra gerileyerek 2010 yılında sekizinci sırada yer almıştır.

2010 yılında mobilya üretimini 2005 yılına göre yıllık ortalama %4,9 toplamda ise %28,1 oranında artırarak üretimdeğerini 9 milyar dolara çıkaran Polonya ise üç sıra yükselerek dokuzuncu sıradan dünyanın en büyük on mobilya üreti-cisi arasına girmiştir. Benzer biçimde Brezilya mobilya sektörü de inceleme döneminde yıllık %15,2 toplamda ise %102,8oranında çarpıcı bir büyüme göstermiş ve 8,7 milyar dolarlık üretim değeri ile iki sıra yükselerek dünyanın en büyükonuncu mobilya üreticisi olmuştur. 2005 yılında ilk onda yer almalarına karşın İspanya ve Birleşik Krallık mobilya sektör-leri inceleme döneminde sırası ile yıllık ortalama %5,63 ve %6,06 toplamda ise %25,13 ve %26,86 oranında küçülmüşlerve bu küçülme sonucu Birleşik Krallık on birinci İspanya ise on ikinci sıraya gerilemiştir. 2005-2010 dönemi için küreselmobilya sektöründe Birleşik Krallık en çok küçülen dördüncü, İspanya ise en çok küçülen altıncı ülke olmuştur.

2010 yılı ilk on ülke ve diğer ülkeler açısından değerlendirildiğinde ise ilk 10 ülkenin toplam mobilya üretimindeki payları2005 yılına göre yaklaşık 3 puan artarak %71,9’dan %74,7 ye yükselmiştir. Buna karşın diğer ülkelerin dünya mobilyaüretimi içerisindeki paylarının toplamını 2005 yılına göre yaklaşık 3 puan azalarak %25,3 olarak gerçekleşmiştir. Bir başkadeyişle 2010 yılı için en büyük 10 üretici ülkenin mobilya üretim değeri diğer ülkelerin toplamının yaklaşık 3 katı olarakgerçekleşmiştir. 2005-2010 dönemine ilişkin olarak küresel mobilya üretimi açısından ilk 10 sırada yer alan ülkeler vediğer ülkelerin payları karşılaştırmalı olarak izleyen grafikte sunulmuştur.

GRAFİK 4. KÜRESEL MOBİLYA ÜRETİMİNDE İLK 10 ÜLKE, DİĞER ÜLKELER VE PAYLARI (2005,2010)


Küresel mobilya üretimini daha sağlıklı bir biçimde analiz edebilmek için mobilya üretimi bakımından en hızlı büyüyenülkeleri incelemekte yarar vardır. Bu bağlamda 2005-2010 döneminde mobilya üretimi en hızlı artan ilk 10 ülkeye ilişkinveriler izleyen iki tabloda gösterilmiştir:

TABLO 5. KÜRESEL MOBİLYA ÜRETİMİNDE EN HIZLI BÜYÜYEN İLK 10 ÜLKE VE PAYLARI (2005 2010)


TABLO 6. KÜRESEL MOBİLYA ÜRETİMİNDE EN HIZLI BÜYÜYEN İLK 10 ÜLKENİN BÜYÜME TRENDLERİ

(2005 2010)


Küresel mobilya üretimine en hızlı büyüyen ülkeler açısından bakıldığında, yıllık ortalama %47 oranında büyüyerek 2005yılındaki 24 milyon dolarlık mobilya üretim değerini 2010 yılında yaklaşık altı katına çıkararak 165 milyon dolarlık mobilyaüretimi gerçekleştiren Katar’ın mobilya üretimi en hızlı artan ülke olduğu görülmektedir. Bu hızlı artışa karşın Katar’ın2005 yılında yüz binde 8 olan küresel mobilya üretimi içindeki payı ancak on binde 6 düzeyine kadar yükselmiş ve Katar


2005 2010 2005 2010

Pay MÜD (milyar$) Pay YBBO TBO

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

22

-

Katar

Çin

Vietnam

Brezilya

Mısır

Bahreyn

Bosna Hersek

Hindistan

Suudi Arabistan

Rusya

Türkiye

KMÜD

24

44.922

2.172

4.290

459

52

273

7.955

582

2.812

3.757

291.305

0,008%

15,42%

0,75%

1,47%

0,16%

0,02%

0,09%

2,73%

0,20%

0,97%

1,3%

100,0%

165

130.926

5.002

8.702

907

97

469

13.655

956

4.613

4.813

376.004

0,044%

34,82%

1,33%

2,31%

0,24%

0,03%

0,12%

3,63%

0,25%

1,23%

1,3%

100,0%

47,0%

23,9%

18,2%

15,2%

14,6%

13,3%

11,4%

11,4%

10,4%

10,4%

5,1%

5,2%

587,5%

191,5%

130,3%

102,8%

97,6%

86,5%

71,8%

71,7%

64,3%

64,0%

28,1%

29,1%

Sıra Ülke 2006 2007 2008 2009 2010

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

22

-

Katar

Çin

Vietnam

Brezilya

Mısır

Bahreyn

Bosna Hersek

Hindistan

Suudi Arabistan

Rusya

Türkiye

KMÜD

120,83%

25,35%

28,04%

13,03%

26,14%

34,62%

39,19%

7,68%

6,53%

36,81%

0,88%

8,77%

111,32%

31,61%

29,85%

26,05%

28,84%

12,86%

9,74%

22,40%

13,39%

34,75%

25,22%

13,58%

37,50%

28,02%

24,26%

19,50%

15,28%

-11,39%

17,27%

4,78%

29,87%

38,29%

14,10%

7,70%

9,74%

16,85%

-9,78%

-7,91%

2,91%

25,71%

-11,86%

-0,60%

-2,63%

-41,93%

-23,18%

-10,79%

-2,37%

18,11%

23,57%

29,38%

2,49%

10,23%

8,82%

25,05%

7,54%

10,81%

15,70%

8,74%


2010 yılı itibariyle mobilya üretimi açısından 68 ülke arasında 62. sırada yer almıştır. Ayrıca Tablo 4 incelendiğinde Katar’ın2006 yılında %120,83 düzeyinde olan mobilya üretimi büyüme oranının 2010 yılına kadar istikrarlı ve çarpıcı bir düşüşeğilimine girdiği ve bunun sonucunda 2010 yılında Katar mobilya sektörünün %2,37 oranında küçüldüğü görülmekte-dir. Bir başka deyişle, inceleme döneminde en hızlı büyüyen ülke olmasına karşın –mevcut trendin devam etmesi halinde-geleceğe yönelik tahminler açısından Katar mobilya sektöründe bu büyümenin devam edemeyeceği açık biçimdegörülmektedir.

İnceleme döneminde küresel mobilya üretiminde en hızlı büyüyen ikinci ülke ise Çin olmuştur. 2005-2010 dönemindeÇin yıllık ortalama %23,9 toplamda ise %191,5 oranında büyüyerek mobilya üretim değerini 44 milyar 922 milyon dolar-dan 130 milyar 926 milyon dolara çıkarmıştır. Çin bu hızlı büyüme ile 2005 yılında %15,42 olan küresel mobilya üreti-mindeki payını 2010 yılında %34,82’ye yükselterek dünyanın en büyük mobilya üreticisi konumuna gelmiştir. Çin’inmobilya üretimindeki artış incelendiğinde 2007 yılına kadar artan bir büyüme trendi görülürken 2008 ve 2009 yıllarındabüyüme hızının düştüğü ancak 2010 yılında mobilya sektöründeki büyümenin tekrar hızlandığı görülmektedir. 2008 ve2009 yılların Çin mobilya sektörünün büyüme hızındaki düşüşün büyük ölçüde ilgili yıllarda yaşanan küresel krizle bağlantılıolduğu düşünüldüğünde Çin mobilya sektörünün ilerleyen yıllarda –yeni küresel ya da iç krizler yaşanmaması halinde-büyümeye devam edeceği öngörülmektedir.

Vietnam ise inceleme döneminde küresel mobilya üretimi açısından en hızlı büyüyen üçüncü ülke olmasının yanında aynızamanda -2009 yılı dışında- en istikrarlı büyüyen ülke de olmuştur. İnceleme döneminde Vietnam mobilya sektörü yıllıkortalama %18,2 toplamda ise %130,3 oranında büyüyerek 2005 yılında 2 milyar 172 milyon dolar olan mobilya üreti-mini 2010 yılında 5 milyar 2 milyon dolara çıkarmıştır. Bu hızlı büyüme ile birlikte Vietnam mobilya sektörünün dünya üre-timindeki payı da yaklaşık 1 puan gibi önemli bir miktarda yükselmiştir.

İnceleme döneminde mobilya üretimi en hızlı artan dördüncü ülke ise Brezilya olmuştur. Brezilya 2005-2010 dönemindemobilya üretimini yıllık ortalama % 15,2 toplamda ise %102,8 oranında büyüyerek mobilya üretimini 4 milyar 290 mi-lyon dolardan 8 milyar 702 milyon dolara yükseltmiştir. İnceleme döneminde Brezilya’nın dünya mobilya üretimindeki payıise %1,47’den % 2,31’e yükseltmiştir.

2005-2010 döneminde mobilya üretimi yıllık ortalama %14,6 toplamda ise 97,6 oranında artan Mısır ise 459 milyondolarlık üretimini 907 milyon dolara çıkararak mobilya üretimi en hızlı artan beşinci ülke olmuştur. Bu artışa karşın Mısır’ındünya mobilya üretiminden aldığı pay yalnızca %0,16 düzeyindedir.

İnceleme döneminde %86,5 ile %64 arasında değişen toplam büyüme oranları ile Bahreyn, Bosna Hersek, Hindistan,Suudi Arabistan ve Rusya ise mobilya üretimi en hızlı büyüyen ilk on ülke arasında yer almışlardır.

Genel bir değerlendirme yapıldığında Çin ve bir ölçüde Hindistan, Brezilya, Vietnam ve Rusya dışında mobilya üretimi enhızlı büyüyen ülkelerin dünya mobilya üretimi içinde önemli oyuncular olmadıkları görülmektedir. Zira geriye kalan ülkelerdünya mobilya üretiminden %0,044 ile %0,25 arasında değişen çok küçük oranlarda pay almaktadırlar.


2.2. Avrupa Birliği Mobilya Üretimi2005 yılında 109,2 milyar dolar olan Avrupa Birliği Mobilya Üretim Değeri (ABMÜD), izleyen grafikte de görüldüğü 2008yılına kadar düzenli bir artış eğilimi göstermesine karşın 2009 yılından itibaren azalış eğilimine girmiş ve 2010 yılında 2005yılına göre %0,49 oranında küçülerek 108,7 milyar dolara düşmüştür:

GRAFİK 5. AVRUPA BİRLİĞİ MOBİLYA ÜRETİMİ (2005 2010;MİLYAR $)


2005-2010 döneminde Avrupa Birliği ülkelerinin mobilya üretimi, 2008 yılına kadar bir büyüme eğilimi gösterirken 2008yılında yaşanan ve finansal krize paralel olarak 2009 yılında %20,74 oranında küçülmüştür. 2010 yılında sektörün küçülmehızı azalmış olsa da 2010 itibariyle Avrupa Birliği’nin mobilya üretimi düşmeye devam etmektedir. Avrupa Birliği MobilyaÜretim Değeri büyüme oranının 2005-2010 döneminde izlediği seyir aşağıdaki grafikte yer almaktadır.

GRAFİK 6. AVRUPA BİRLİĞİ MOBİLYA ÜRETİM DEĞERİ BÜYÜME ORANI (2005 2010)


Avrupa Birliği’nde “Mobilya Üretiminin Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla içindeki Payı” (ABMÜD/ABGSYH) incelendiğinde ise, 2005yılında %0,77 ile %0,67 olan küresel MÜD/GSYH oranın üzerinde olduğu görülmektedir. Ancak, Avrupa Birliği’ndeMÜD/GSYH oranı inceleme döneminde istikrarlı biçimde azalarak 2010 yılında %0,64’e düşmüştür ki bu 0,63 olan Küre-sel MÜD/GSYH oranına oldukça yakındır. Diğer bir ifade ile inceleme döneminde Avrupa Birliği’nde mobilya sektörütarafından yaratılan katma değerin Avrupa Birliği’nde tüm mal ve hizmetlerde yaratılan toplam katma değer içindeki payıistikrarlı bir biçimde azalmıştır. Bu durum izleyen grafikte gösterilmiştir:


GRAFİK 7. GSYH’SI İÇİNDE MOBİLYA ÜRETİMİNİN PAYI (2005 2010)


Avrupa Birliği mobilya üretiminde en yüksek paya sahip ilk 10 ülkenin ve diğer AB ülkelerinin mobilya üretimine ilişkin ver-iler 2005-2010 dönemi için izleyen tabloda ifade edilmiştir.

TABLO 7. AVRUPA BİRLİĞİ MOBİLYA ÜRETİMİNDE İLK 10 ÜLKE VE DİĞER ÜLKELERİN PAYLARI (2005 2010)


2005 yılı incelendiğinde İtalya’nın 23,7 milyar dolarlık üretim değeri ve %21,7 pay ile AB mobilya üretiminde en büyüküretici ülke olduğu görülmektedir. 2005 yılında İtalya AB mobilya üretiminin beşte birinden biraz fazlasını tek başınagerçekleştirmiştir. İtalya’yı 18,9 milyar dolarlık üretim değeri ve AB mobilya üretiminde %17,3 pay ile Almanya izlemiştir.Birleşik Krallık ise 10,2 milyar dolarlık üretim değeri ve AB mobilya üretimindeki %9,3’lük payı ile AB’nin en büyük üçüncümobilya üreticisi olmuştur. Fransa ve İspanya ise sırası ile 9,2 milyar dolar ve 8,6 milyar dolarlık üretim değerleri ve AB mo-bilya üretimindeki %8,4 ve %7,8 payları ile AB’nin en büyük dördüncü ve beşinci mobilya üreticisi ülkeleri olmuşlardır.AB’de mobilya üretiminde lider olan ilk beş ülkeyi, yıllık 7,1 milyar dolar ile 2,7 milyar dolar arasında değişen mobilya üre-


2005 2010 2005 2010


1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

-

-

-

İtalya

Almanya

Birleşik Krallık

Fransa

İspanya

Polonya

Türkiye

Danimarka

İsveç

Avusturya

İlk 10

Diğerleri

ABMÜD

23,7

18,9

10,2

9,2

8,6

7,1

3,8

3,2

3,0

2,7

90,2

19,0

109,2

21,7%

17,3%

9,3%

8,4%

7,8%

6,5%

3,4%

2,9%

2,8%

2,5%

82,6%

17,4%

100,0%

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

-

-

-

İtalya

Almanya

Fransa

Polonya

Birleşik Krallık

İspanya

Türkiye

İsveç

Avusturya

Çek Cumhuriyeti

İlk 10

Diğerleri

ABMÜD

23,0

21,0

9,6

9,0

7,4

6,4

4,8

3,2

2,9

2,9

89,4

19,8

108,7

21,1%

19,3%

8,8%

8,3%

6,8%

5,9%

4,4%

2,9%

2,7%

2,7%

82,3%

18,2%

100,0%

-0,6%

2,1%

0,8%

4,9%

-6,1%

-5,6%

5,1%

1,2%

1,2%

4,4%

0,2%

-1,3%

-0,1%

-3,1%

11,1%

4,1%

26,7%

-26,9%

-25,1%

28,1%

6,2%

6,2%

24,3%

0,8%

-6,4%

-0,5%


tim değerleri ile sırası ile Polonya, Türkiye, Danimarka, İsveç ve Avusturya izlemiştir. 2005 yılında bu ülkelerin AB mobilyaüretimindeki payları da sırası ile %6,5 , %3,4 , %2,9 , %2,8 ve %2,5 olmuştur. 2005 yılı AB mobilya üretimi ilk on ülkeve diğer ülkeler açısından değerlendirildiğinde ise ilk 10 ülkenin toplam mobilya üretimindeki payları %82,6 iken, diğerülkelerin AB mobilya üretimi içerisindeki payları %17,4 olmuştur. Bir başka deyişle 2005 yılı için AB mobilya pazarında enbüyük 10 üretici ülkenin mobilya üretim değerleri toplamı diğer ülkelerin toplamının yaklaşık 4,7 katı olarak gerçekleşmiştir.

2010 yılı AB mobilya üretimi incelendiğinde ise İtalya’nın mobilya üretimindeki %3,1’lik küçülmeye karşın 23 milyardolarlık üretim değeri ve %21,1’lik pay ile AB mobilya üretiminde ilk sıradaki yerini koruduğu görülmektedir. Almanya’da2005-2010 döneminde ikinci sıradaki yerini korumuştur. İlgili dönemde Almanya’da mobilya üretimi % 11,1 oranındaartarak 21 milyar dolara yükselmiş ve 2010 yılında Almanya’nın AB mobilya üretimi içindeki payı %19,3 olmuştur. Fransailgili dönemde mobilya üretimini %4,1 oranında artırarak 9,6 milyar dolara yükseltmiş ve AB mobilya üretimindeki %8,8’likpayı ile AB’nin en büyük üçüncü mobilya üreticisi olmuştur. Polonya ise 2005-2010 döneminde mobilya üretiminin yıllıkortalama %4,9 toplamda ise %26,7 oranında artırarak 9 milyar dolarlık üretim değeri ve %8,3’lük pay ile AB’nin en büyükdördüncü mobilya üreticisi olmuştur. Birleşik Krallığı’n mobilya üretimi inceleme döneminde yıllık ortalama %6,1 toplamdaise %26,9 oranında küçülerek 7,4 milyar dolara gerilemiştir. Bu üretim değeri ile Birleşik Krallık AB mobilya üretimindeki%6,8’lik payı ile en büyük beşinci mobilya üreticisi olmuştur. 2010 yılı itibariyle sırası ile İspanya, Türkiye, İsveç, Avusturyave Çek Cumhuriyeti ilk beşin ardından AB mobilya üretiminde ilk onda yer alan diğer ülkeler olmuşlardır.

2010 yılı ilk on ülke ve diğer ülkeler açısından değerlendirildiğinde ise ilk 10 ülkenin toplam AB mobilya üretimindeki payları2005 yılına göre çok fazla değişmemiş ve %0,8 oranında azalarak %82,6’dan %82,3’e gerilemiştir. Buna karşın 2010yılı için AB mobilya üretiminde en büyük 10 üretici ülkenin mobilya üretim değeri diğer ülkelerin toplamının yaklaşık 4,7katı olarak gerçekleşmiştir. 2005-2010 dönemine ilişkin olarak AB mobilya üretimi açısından ilk 10 sırada yer alan ülkelerve diğer ülkelerin payları karşılaştırmalı olarak izleyen grafikte sunulmuştur.

GRAFİK 8. AB MOBİLYA ÜRETİMİNDE İLK 10 ÜLKE, DİĞER ÜLKELER VE PAYLARI (2005,2010)


2005-2010 döneminde AB’de mobilya üretimi en hızlı artan ilk 10 ülkeye ilişkin veriler izleyen iki tabloda gösterilmiştir:

TABLO 8. AB MOBİLYA ÜRETİMİNDE EN HIZLI BÜYÜYEN İLK 10 ÜLKE VE PAYLARI (2005 2010)KAYNAK: CSIL, WORLD FURNİTURE OUTLOOK 2012, SAYFA 48-117 DEN YARARLANARAK HESAPLANMIŞTIR.

TABLO 9. AB MOBİLYA ÜRETİMİNDE EN HIZLI BÜYÜYEN İLK 10 ÜLKENİN BÜYÜME TRENDLERİ (2005 2010)

KAYNAK: CSIL, WORLD FURNİTURE OUTLOOK 2012, SAYFA 48-117 DEN YARARLANARAK HESAPLANMIŞTIR.

AB mobilya üretimine en hızlı büyüyen ülkeler açısından bakıldığında, yıllık ortalama %7 toplamda ise %40,5 oranındabüyüyerek 2005 yılındaki 786 milyon dolarlık mobilya üretim değerini 2010 yılında yaklaşık 1,4 katına çıkararak 1 milyar104 milyon dolarlık mobilya üretimi gerçekleştiren Slovakya mobilya üretimi en hızlı artan ülke olmuştur. AB’de mobilyaüretimi en hızlı büyüyen ikinci ülke ise yıllık ortalama % 6,2 toplamda ise %35,3 oranında büyüyerek mobilya üretimini2010 yılında 962 milyon dolara çıkaran Litvanya olmuştur. Litvanya’nın bu hızlı büyümeye karşın toplam AB mobilya üre-timindeki payı 2010 yılında % 0,72 olarak gerçekleşmiştir. Türkiye ise inceleme döneminde mobilya üretimini yıllık orta-lama %5,1 toplamda ise % 28,1 oranında artırarak 2010 yılında 4 milyar 813 milyon dolara yükseltmiştir. Bu büyümeoranı ile Türkiye AB mobilya üretiminde en hızlı büyüyen üçüncü ülke olmuştur. Polonya ve Çek Cumhuriyeti ise 2005-


2005 2010 2005 2010


1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

-

Slovakya

Litvanya

Türkiye

Polonya

Çek Cumhuriyeti

Malta

Almanya

Romanya

Estonya

Avusturya

ABMÜD

786

711

3.757

7.078

2.329

46

18.890

1.525

376

2.747

109.199

0,72%

0,65%

3,44%

6,48%

2,13%

0,04%

17,30%

1,40%

0,34%

2,52%

100,00%

1.104

962

4.813

8.970

2.895

56

20.980

1.668

401

2.918

133.427

0,83%

0,72%

3,61%

6,72%

2,17%

0,04%

15,72%

1,25%

0,30%

2,19%

100,00%

7,0%

6,2%

5,1%

4,9%

4,4%

4,0%

2,1%

1,8%

1,3%

1,2%

-0,1%

40,5%

35,3%

28,1%

26,7%

24,3%

21,7%

11,1%

9,4%

6,6%

6,2%

-0,5%

Sıra Ülke 2006 2007 2008 2009 2010

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

-

Slovakya

Litvanya

Türkiye

Polonya

Çek Cumhuriyeti

Malta

Almanya

Romanya

Estonya

Avusturya

ABMÜD

6,11%

16,17%

0,88%

14,64%

6,57%

6,52%

8,18%

9,90%

5,59%

12,92%

6,54%

31,29%

29,06%

25,22%

23,21%

15,71%

10,20%

15,80%

21,96%

16,88%

11,32%

14,68%

10,59%

8,26%

14,10%

11,14%

16,71%

9,26%

9,12%

6,31%

9,48%

7,47%

5,49%

-10,98%

-20,54%

-23,18%

-24,77%

-22,73%

-3,39%

-16,25%

-23,84%

-27,56%

-18,08%

-20,74%

2,41%

4,91%

15,70%

7,31%

11,78%

-1,75%

-2,98%

0,79%

8,97%

-4,01%

-2,60%


2010 döneminde mobilya üretimlerini sırası ile %26,7 ve %24,3 oranında artırarak AB’de mobilya üretimi en hızlı artandördüncü ve beşinci ülke olmuşlardır.

Malta, Almanya, Romanya, Estonya ve Avusturya ise 2005-2010 döneminde mobilya üretimlerini %11,1 ile % 6,2arasında değişen oranlarda artırarak AB’de mobilya üretimi en hızlı büyüyen ilk on ülke arasında yer almışlardır.

2.3. Türkiye Mobilya Üretimi2005 yılında 3,76 milyar dolar olan Türkiye Mobilya Üretim Değeri (TMÜD) izleyen grafikte görüldüğü gibi 2009 yılıdışında genel bir artış trendi izleyerek 2010 yılında 4,81 milyar dolara yükselmiştir:

GRAFİK 9. TÜRKİYE MOBİLYA ÜRETİMİ (2005 2010;MİLYAR $)


2005-2010 döneminde TMÜD, 2009 yılına kadar bir büyüme trendi izlerken 2009 yılında %23,18 oranında küçülmüşancak sektör 2010 yılında tekrar büyüme eğilimi kazanarak %15,7 oranında büyümüştür. TMÜD’nin inceleme döne-mindeki yıllık bileşik büyüme oranı % 5,08 toplam büyüme oranı ise %28,11 olarak gerçekleşmiştir. TMUD’nin 2005-2010 döneminde izlediği büyüme trendi izleyen grafikte yer almaktadır:

GRAFİK 10. TÜRKİYE MOBİLYA ÜRETİM DEĞERİ BÜYÜME ORANI (2005 2010)



TMÜD’nin Türkiye Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla (TGSYH) içindeki payı incelendiğinde, 2005 yılında %0,78 olan TMÜD/TGSYHoranının inceleme döneminde dalgalı bir eğilim göstererek 2010 yılı itibariyle %0,66’ya gerilediği görülmektedir. Bir başkadeyişle, inceleme döneminde Türkiye’de mobilya sektörünce yaratılan katma değerin Türkiye’de tüm mal ve hizmetlerdeyaratılan toplam katma değer içindeki payı azalmıştır. Bu durum inceleme döneminde TMUD büyüme oranının GSYHbüyüme oranının altında kalmasından kaynaklanmaktadır. 2005-2010 döneminde TMÜD/TGSYH oranının izlediği seyirizlediği grafikte gösterilmiştir:

GRAFİK 11. TÜRKİYE GSYH’SI İÇİNDE MOBİLYA ÜRETİMİNİN PAYI (2005 2010;%)


Türkiye mobilya sektörünün küresel mobilya sektörü içindeki yerine bakıldığında ise 2005 yılında 3,76 milyar dolarlık üre-tim değeri ile Türkiye’nin küresel mobilya üretimindeki payı % 1,29 olarak gerçekleşmiştir. Mobilya üretimindeki %1,29’luk payı ile Türkiye dünyanın en büyük 15. mobilya üreticisi olmuştur. Türkiye’nin dünya mobilya üretimindeki payı2008 yılında %1,40’a ulaşmış olmasına karşın 2010 yılında %1,28’e gerilemiştir. 2010 yılı itibariyle Türkiye 4,81 milyardolarlık mobilya üretimi ile 2005’e göre bir sıra gerileyerek dünyanın en büyük on altıncı mobilya üreticisi olmuştur. Türkiyemobilya üretiminin küresel mobilya üretimi içindeki payının 2005-2010 döneminde izlediği seyir aşağıdaki grafikte gös-terilmektedir:

GRAFİK 12. TÜRKİYE MOBİLYA ÜRETİM DEĞERİNİN KÜRESEL MOBİLYA ÜRETİM DEĞERİNE ORANI

(2005 2010)



Türkiye mobilya sektörü, Avrupa Birliği mobilya sektörü içindeki yeri açısından incelendiğinde 2005 yılında 3,76 milyardolarlık üretim değeri ile Türkiye’nin AB mobilya üretimindeki payı % 3,44 olmuştur. Bu pay ile Türkiye AB ülkeleri arasında7. en büyük mobilya üreticisi olmuştur. Türkiye’nin AB mobilya üretimindeki payı 2008 yılına kadar düzenli bir artış trendiizleyerek 2008 yılında %3,85’e ulaşmıştır. Türkiye’nin AB mobilya üretimi 2009 yılında %3,79’a gerilese de 2010 yılında0,6 puanlık bir artış göstererek % 4,43’e ulaşmıştır. 2010 yılı itibariyle Türkiye 4,81 milyar dolarlık mobilya üretimi ileAB’nin en büyük yedinci mobilya üreticisi konumundadır. Türkiye mobilya üretiminin AB mobilya üretimi içindeki payının2005-2010 döneminde izlediği seyir aşağıdaki grafikte gösterilmiştir:

GRAFİK 13. TÜRKİYE MOBİLYA ÜRETİM DEĞERİNİN AB MOBİLYA ÜRETİM DEĞERİNE ORANI (2005 2010)



Dış

Tic

aret

Hac

mi

İhra

cat

İtha

lat

3. MOBİLYA DIŞ TİCARETİ

3.1. Küresel Mobilya Dış TicaretiKüresel toplam mal ve hizmet dış ticareti ile mobilya dış ticaretine ilişkin olarak, dış ticaret hacmi, ihracat ve ithalatdeğişkenlerine ilişkin 2005-2011 dönemine ilişkin veriler izleyen tabloda gösterilmektedir:

TABLO 10. KÜRESEL MOBİLYA DIŞ TİCARETİ (2005 2011)

KAYNAK: HTTP://WWW.TRADEMAP.ORG VERİLERİNDEN HAREKETLE HAZIRLANMIŞTIR.

Değişken 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 YBBO TBO

KMDTH Değer 208,4 230,0 268,1 283,6 230,5 265,8 298,7

Büyüme* - 10,37% 16,58% 5,76% -18,71% 15,30% 12,39% 6,19% 43,35%

KTDTH Değer 21.031,5 24.313,1 27.929,4 32.402,1 24.941,7 30.391,7 35.993,1

Büyüme* - 15,60% 14,87% 16,01% -23,02% 21,85% 18,43% 9,37% 71,14%

KMTDH/KTDTH 0,99% 0,95% 0,96% 0,88% 0,92% 0,87% 0,83%


KMEX Değer 99,5 110,3 129,7 139,7 115,1 132,0 150,2

Büyüme* - 10,92% 17,56% 7,72% -17,61% 14,65% 13,78% 7,11% 50,97%

KTEX Değer 10.389,1 12.042,9 13.849,3 15.997,8 12.339,5 15.055,3 17.855,7

Büyüme* - 15,92% 15,00% 15,51% -22,87% 22,01% 18,60% 9,45% 71,87%

KMEX/KTEX 0,96% 0,92% 0,94% 0,87% 0,93% 0,88% 0,84%


KMIMP Değer 108,9 119,6 138,4 143,8 115,4 133,8 148,5

Büyüme* - 9,88% 15,67% 3,92% -19,78% 15,96% 11,01% 5,31% 36,38%

KTIMP Değer 10.642,4 12.270,2 14.080,1 16.404,3 12.602,2 15.336,3 18.137,4

Büyüme* - 15,30% 14,75% 16,51% -23,18% 21,70% 18,26% 9,29% 70,43%

KMIMP/KTIMP 1,02% 0,98% 0,98% 0,88% 0,92% 0,87% 0,82%


3.1.1. Küresel Mobilya Dış Ticaret Hacmi

2005 yılında 208,4 milyar dolar olan Küresel Mobilya Dış Ticaret Hacmi (KMDTH) 2005-2011 döneminde 90,3 milyardolarlık artışla 2011 yılında 298,7 milyar dolara ulaşmıştır. 2005-2011 döneminde Küresel Mobilya Dış Ticaret Hacmininizlediği eğilim aşağıdaki grafikte gösterilmektedir:

GRAFİK 14. KÜRESEL MOBİLYA DIŞ TİCARET HACMİ (2005 2011;MİLYAR $)


2005-2011 döneminde küresel mobilya dış ticaret hacmi büyüme oranı incelendiğinde ise 2006 ve 2007 yıllarında artanbir büyüme trendi görülürken 2008 yılında mobilya dış ticaret hacminin artış oranın azaldığı ve 2009 yılında küresel mo-bilya dış ticaret hacminin %-18,71 oranında küçüldüğü görülmektedir. Bu önemli küçülmeye karşın küresel mobilya sek-törü dış ticaret hacmi 2010 ve 2011 yıllarında tekrar toparlanma eğilimine girerek artmaya devam etmiştir. KMDTH’nininceleme dönemindeki yıllık ortalama büyüme oranı % 6,19 toplam büyüme oranı ise %43,35 olarak gerçekleşmiştir.KMDTH’nin 2005-2011 dönemindeki büyüme trendi izleyen grafikte yer almaktadır:

GRAFİK 15. KÜRESEL MOBİLYA DIŞ TİCARET HACMİ BÜYÜME ORANI (2005 2011;%)


KMDTH’nin, Küresel Toplam Dış Ticaret Hacmi (KTDTH) içindeki payı (KMDTH/KTDTH) 2005 yılında %0,99 olarakgerçekleşmiştir. Bir başka deyişle 2005 itibariyle küresel dış ticaret hacminin yaklaşık %1’i mobilya dış ticaretindenoluşmuştur. Ancak, küresel mobilya dış ticaretinin küresel toplam dış ticaret hacmi içindeki payı 2005-2011 döneminde


dalgalı bir seyir izleyerek 2011 yılında % 0,83’e düşmüştür. Bir başka deyişle inceleme döneminde küresel küresel düzeydetüm mal ve hizmetler dış ticaret hacmi içinde mobilya dış ticaretinin payı azalmıştır. KMDTH/KTDTH değişkenin 2005-2011döneminde izlediği seyir aşağıdaki grafikte gösterilmiştir:

GRAFİK 16. KÜRESEL DIŞ TİCARET HACMİ İÇİNDE MOBİLYA DIŞ TİCARET HACMİNİN PAYI (2005 2011;%)


3.1.2. Küresel Mobilya İhracatı

2005 yılında 99,5 milyar dolar olan Küresel Mobilya İhracatı (KMEX) 2005-2011 döneminde yıllık ortalama %5,82oranında büyüyerek 2011 yılında 150,2 milyar dolara ulaşmıştır. 2005-2011 döneminde Küresel Mobilya İhracatınınizlediği eğilim aşağıdaki grafikte gösterilmektedir:

GRAFİK 17. KÜRESEL MOBİLYA İHRACATI (2005 2011;MİLYAR $)


2005-2011 döneminde küresel mobilya ihracatı büyüme oranı açısından incelendiğinde 2006 ve 2007 yıllarında artanbir büyüme trendi görülürken 2008 yılından itibaren büyüme oranında bir azalma eğilimi görülmüş ve 2009 yılında küre-sel mobilya ihracatı %-17,61 oranında küçülmüştür. Ancak küresel mobilya ihracatı 2010 ve 2011 yıllarında tekrar büyümeeğilimine girmiş ve ilgili yıllarda sırası ile %14,65 ve %13,78 oranında büyümüştür. KMEX’in 2005-2011 dönemindekibüyüme trendi izleyen grafikte yer almaktadır:


GRAFİK 18. KÜRESEL MOBİLYA İHRACATI BÜYÜME ORANI (2005 2011;%)


2005 yılında küresel ihracatın %0,96’sı mobilya ihracatından oluşmuştur. Mobilya ihracatının küresel toplam ihracatiçerisindeki payı 2005-2011 döneminde dalgalı ancak azalan bir seyir izlemiştir. 2011 yılında ise mobilya ihracatının toplamküresel ihracat içerisindeki payı 2005 yılına göre 0,12 puan azalarak %0,84 düzeyine gerilemiştir. Bir başka ifade ile in-celeme döneminde küresel ihracatın içinde mobilya sektörünün payı azalmıştır. Bu durumun nedeni inceleme dönemindeküresel mobilya ihracatının büyüme oranın tüm mal ve hizmetler ihracatının büyüme oranının altında kalmasıdır.KMEX/KTEX değişkenin 2005-2011 döneminde izlediği seyir aşağıdaki grafikte gösterilmiştir:

GRAFİK 19. KÜRESEL İHRACAT İÇİNDE MOBİLYA İHRACATININ PAYI (2005 2011;%)


Küresel mobilya ihracatı en büyük ihracatçı ülkeler açısından incelendiğinde en büyük 10 mobilya ihracatçısı ülke ve diğerülkelere ilişkin veriler 2005-2011 dönemi için izleyen tabloda gösterilmektedir:


TABLO 11. KÜRESEL MOBİLYA İHRACATINDA İLK 10 ÜLKE VE PAYLARI (2005 2011)


Küresel mobilya ihracatı 2005 yılı incelendiğinde 16,7 milyar dolarlık mobilya ihracatı ve %16,7 ihracat payı ile Çin küre-sel anlamda en büyük mobilya ihracatçısı ülke konumundadır. İtalya 10,8 milyar dolarlık mobilya ihracatı ve %10,9’lukihracat payı ile ikinci sırada yer alırken Almanya 8,6 milyar dolarlık mobilya ihracatı ve % 8,6’lık ihracat payı ile dünyanınen büyük üçüncü mobilya ihracatçısı olmuştur. İlk üç ülkeyi izleyen Kanada ve Polonya ise sırası ile 5,7 ve 5,6 milyar dolarlıkmobilya ihracatı ve yine sırası ile %5,8 ve %5,6’lık ihracat payları ile küresel anlamda dördüncü ve beşinci büyük mobilyaihracatçısı olmuşlardır. 2005 yılı için ABD, Meksika, Fransa, Danimarka ve Belçika ise 5,5 milyar dolar ile 2,2 milyar dolararasında değişen mobilya ihracatları ve %5,5 ile %2,2 arasında değişen ihracat payları ile dünyanın en büyük mobilyaihracatçıları arasında ilk 10’da yer almışlardır.

2005 yılı mobilya ihracatı açısından ilk 10 ülke ve diğer ülkeler anlamında değerlendirildiğinde ilk 10 ülkenin küresel mo-bilya ihracatının % 65,4’ünü geriye kalan 222 ülkenin mobilya ihracatının ise ihracatları toplamının ise küresel mobilyaihracatının %34,1’ini oluşturduğu görülmektedir. Bir başka ifade ile 2005 yılı itibariyle en büyük mobilya ihracatçısı ilk 10ülkenin ihracatı diğer 222 ülkenin ihracatının yaklaşık iki katı olmuştur.

2011 yılı için küresel mobilya ihracatı incelendiğinde Çin’in 45,2 milyar dolarlık ihracat ile ilk sıradaki yerini koruduğugörülmektedir. Çin 2005-2011 döneminde küresel mobilya ihracatındaki payını 13,4 puan artırarak %30,1 yükseltmiştir.Bir başka deyişle 2011 yılı itibariyle küresel mobilya ihracatının yaklaşık üçte birini Çin tek başına gerçekleştirmektedir. 2011yılında Almanya 13,7 milyar dolarlık mobilya ihracatı ve %9,1’lik ihracat payı ile küresel mobilya ihracatında en büyük ik-inci ülke konumuna gelmiştir. İtalya ise 11,6 milyar dolarlık mobilya ihracatı ile 2011 yılında üçüncü büyük mobilyaihracatçısı konumuna gerilemiştir. Polonya, ABD ve Meksika 2005 yılına göre birer sıra yükselerek sırası ile 9,4 milyar dolar,7 milyar dolar ve 4,9 milyar dolarlık mobilya ihracatı ile küresel mobilya ihracatında dünyanın en büyük dördüncü, beşincive altıncı ihracatçıları olmuşlardır.

Fransa 2005 yılına göre 2011 yılında bir sıra gerileyerek 3 milyar dolarlık mobilya ihracatı ve %2’lik pay ile dünyanın enbüyük mobilya ihracatçıları arasında 9. sırada yer almıştır. 2005-2011 döneminde en büyük gerileme mobilya ihracatı 1,8milyar dolar azalarak 3,9 milyar dolara, küresel mobilya ihracatı içindeki payı ise 1,9 puan azalarak %3,9 ‘a gerileyen


2005 2011 2005 2011


1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

29

-

-

-

Çin

İtalya

Almanya

Kanada

Polonya

ABD

Meksika

Fransa

Danimarka

Belçika

Türkiye

İlk 10

Diğerleri

KMEX

16,7

10,8

8,6

5,7

5,6

5,5

4,6

3,1

2,7

2,2

0,7

65,4

34,1

99,5

16,7%

10,9%

8,6%

5,8%

5,6%

5,5%

4,6%

3,1%

2,7%

2,2%

0,7%

65,8%

34,2%

100,0%

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

21

-

-

-

Çin

Almanya

İtalya

Polonya

ABD

Meksika

Vietnam

Kanada

Fransa

Çek Cumhuriyeti

Türkiye

İlk 10

Diğerleri

KMEX

45,2

13,7

11,6

9,4

7,0

4,9

4,3

3,9

3,0

2,8

1,7

105,8

44,4

150,2

30,1%

9,1%

7,7%

6,3%

4,7%

3,3%

2,8%

2,6%

2,0%

1,9%

1,1%

70,4%

29,6%

100,0%

18,1%

4,0%

5,2%

8,6%

3,8%

-1,9%

-1,1%

3,9%

1,8%

4,5%

15,0%

8,3%

4,5%

7,1%

171,2%

26,5%

35,8%

63,6%

24,9%

-11,0%

-6,6%

26,0%

11,1%

30,3%

131,9%

61,7%

30,4%

51,0%


Kanada’da yaşanmıştır. Bu durum Kanada’nın 2011 yılında 2005’e göre 4 sıra birden gerileyerek 8. sıraya düşmesineneden olmuştur.

2005 yılında ilk 10 ihracatçı arasında yer almayan Vietnam ve Çek Cumhuriyeti ise sırası ile 4,9 milyar dolar ve 2,8 milyardolarlık ihracatları ve %4,3 ve %2,8 ihracat payları ile 7. ve 10. sıradan dünyanın en büyük ilk 10 mobilya ihracatçısı arasınagirmişlerdir.

2011 yılı en büyük 10 mobilya ihracatçısı ve diğer 222 ülke açısından değerlendirildiğinde, ilk 10 ülkenin küresel mobilyaihracatı içindeki paylarının 2005 yılına göre 4,6 puan artarak %70,4’e yükseldiği, diğer ülkelerin toplam ihracat paylarınınise %29,6’ya gerilediği görülmektedir. 2011 yılı itibariyle ilk 10 ülkenin mobilya ihracatı diğer ülkelerin ihracatları toplamının2,37 katı olarak gerçekleşmiştir. Burada dikkat çekici bir başka önemli nokta ise 2011 yılı itibariyle Çin’in tek başına yaptığımobilya ihracatının ilk 10 dışında kalan 222 ülkenin mobilya ihracatları toplamında fazla oluşudur. 2005-2011 dönem-ine ilişkin olarak küresel mobilya ihracatı açısından ilk 10 ülke ve diğer ülkelerin toplam küresel mobilya ihracatı içindekipayları karşılaştırmalı olarak izleyen grafikte sunulmuştur:

GRAFİK 20. KÜRESEL MOBİLYA İHRACATINDA İLK 10 ÜLKE, DİĞER ÜLKELER VE PAYLARI (2005,2011)


Küresel Mobilya İhracatı, mobilya ihracatı en hızlı büyüyen 10 ülke açısından değerlendirildiğinde ilgili ülkelerin mobilyaihracatlarına ilişkin 2005-2011 dönemi verileri izleyen iki tabloda sunulmuştur1.

1 Mobilya ihracat büyüklüğü bakımından ilk 50 sırada yer alan ülkeler içinde mobilya ihracatı en hızlı artan ilk 10 ülke dikkate alınmıştır.


TABLO 12. KÜRESEL DÜZEYDE MOBİLYA İHRACATI EN HIZLI BÜYÜYEN İLK 10 ÜLKE VE PAYLARI (2005 2011)


TABLO 13. KÜRESEL DÜZEYDE MOBİLYA İHRACATI EN HIZLI BÜYÜYEN İLK 10 ÜLKENİN BÜYÜMEORANLARI (2006 2011,%)


2005-2011 dönemi için mobilya ihracatını yıllık ortalama %24,9 toplamda ise %278,8 oranında artırarak 2011 yılında504 milyon dolarlık mobilya ihraç eden Bosna Hersek mobilya ihracatı en hızlı artıran ülke olmuştur. Mobilya ihracatını%204,3 oranında artıran Vietnam 4 milyar 265 milyon dolarlık mobilya ihracatı ile ihracatı en hızlı artan ikinci ülkeolmuştur. Ukrayna 2005 yılında 144 milyon dolar olan mobilya ihracatını % 175,8 oranında artırarak 2011 yılında 397milyon dolarlık mobilya ihracatı ile ihracatı en hızlı artan üçüncü ülke olmuştur. Hindistan %171,7 büyüme ile mobilyaihracatını 276 milyon dolardan 749 milyon dolara yükseltmiş ve mobilya ihracatı en hızlı artan dördüncü ülke olmuştur.Çin ise mobilya ihracatını %171,2 oranında artırarak mobilya ihracatı en hızlı artan beşinci ülke olmuştur.

Sırbistan, Türkiye, Litvanya, Güney Kore ve Estonya ise 2005-2011 döneminde ihracatlarını %159,5 ile %74,7 arasındadeğişen oranlarda artırarak mobilya ihracatı en hızlı artan ilk 10 ülke arasında ilk beş ülkeyi takip etmişlerdir.


2005 2011 2005 2011


1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

-

Bosna Hersek

Vietnam

Ukrayna

Hindistan

Çin

Sırbistan

Türkiye

Litvanya

Güney Kore

Estonya

KMEX

133

1.401

144

276

16.660

82

715

562

464

346

99.487

0,134%

1,41%

0,14%

0,28%

16,75%

0,08%

0,72%

0,57%

0,47%

0,35%

100,00%

504

4.265

397

749

45.189

214

1.658

1.231

929

605

150.194

0,336%

2,84%

0,26%

0,50%

30,09%

0,14%

1,10%

0,82%

0,62%

0,40%

100,00%

24,9%

24,9%

22,5%

22,1%

22,1%

21,0%

18,3%

17,0%

14,9%

11,8%

8,6%

278,8%

204,3%

175,8%

171,7%

171,2%

159,5%

131,9%

118,9%

100,5%

74,7%

51,0%

Sıra Ülke 2006 2007 2008 2009 2010 2011

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

-

Bosna Hersek

Vietnam

Ukrayna

Hindistan

Çin

Sırbistan

Türkiye

Litvanya

Güney Kore

Estonya

KMEX

88,02%

27,26%

28,44%

34,16%

26,07%

37,25%

11,67%

20,77%

34,39%

14,29%

10,92%

17,64%

32,60%

38,75%

33,91%

29,30%

50,45%

35,48%

30,69%

4,00%

21,29%

17,56%

20,42%

13,95%

24,98%

0,97%

18,31%

10,22%

28,20%

8,11%

-5,37%

5,26%

7,72%

0,55%

-9,67%

-34,18%

-13,54%

-5,67%

-16,77%

-13,62%

-11,96%

-0,16%

-15,34%

-17,61%

20,16%

22,38%

30,53%

39,73%

29,54%

15,30%

18,10%

13,32%

16,07%

12,90%

14,65%

17,70%

43,16%

44,13%

23,98%

15,10%

18,83%

17,20%

28,56%

30,81%

25,30%

13,78%


Mobilya ihracatı en hızlı artan ülkeler incelendiğinde bu ülkeler arasında Çin ve bir ölçüde Vietnam ile Türkiye’nin küre-sel mobilya ihracatının önemli oyuncuları olduğu görülürken ilk on içinde geri kalan diğer ülkelerin küresel mobilyaihracatında önemli oyuncular olmadıkları görülmektedir.

Küresel mobilya ihracatının 4 haneli GTIP kodları düzeyinde dağılımına ilişkin 2005-2011 dönemi verileri izleyen tablo vegrafikte ifade edilmiştir:

TABLO 14. KÜRESEL MOBİLYA İHRACATININ ÜRÜN GRUPLARI BAZINDA DAĞILIMI (2005 2011)


GRAFİK 21. KÜRESEL MOBİLYA İHRACATININ ÜRÜN GRUPLARI BAZINDA DAĞILIMI (2005 2011)


Küresel mobilya ihracatının ürün grupları bazında dağılımı 2005 yılı için incelendiğinde, 50,8 milyar dolarlık ihracat ile küre-sel mobilya ihracatında ilk sırada “Diğer mobilyalar, bunların aksam ve parçaları” ürün grubunun yer aldığı görülmekte-dir. 2005 yılında “Diğer mobilyalar, bunların aksam ve parçaları” ürün grubunun toplam mobilya ihracatı içindeki payı%51,1 olarak gerçekleşmiştir. “Oturmaya mahsus mobilyalar, bunların aksam ve parçaları” ürün grubu ise 39,5 milyardolarlık ihracat değeri ve %39,7’lik ihracat payı ile 2005 yılında en çok ihracatı yapılan ikinci ürün grubu olmuştur.“Somyalar, yatak takımı eşyası ve benzeri eşya” ürün grubu 2005 yılında 7,4 milyar dolarlık ihracat değeri ile en çokihracatı yapılan üçüncü ürün grubu olmuştur. “Tıpta, cerrahide, diş hekimliğinde ve veterinerlikte kullanılan mobilyalar,bunların aksam ve parçaları” ürün grubu ise 1,8 milyar dolarlık ihracat değeri ve %1,8’lik ihracat payı ile 2005 yılında küre-sel mobilya ihracatında en az ihracatı yapılan ürün grubu olmuştur.

Küresel mobilya ihracatının ürün grupları bazında dağılımı 2011 yılı için incelendiğinde ürün gruplarının sıralamasında her-hangi bir değişim olmadığı görülmektedir. Buna karşın ürün gruplarının toplam mobilya ihracatı içerisindeki paylar ise

Sıra GTIP Kodu MEX (milyar$)

2005 2011 2005 2011

Pay Sıra GTIP Kodu MEX (milyar$) Pay YBBO TBO

1

2

3

4

-

9403

9401

9404

9402

KMEX

50,8

39,5

7,4

1,8

99,5

51,1%

39,7%

7,4%

1,8%

100,0%

1

2

3

4

-

9403

9401

9404

9402

KMEX

73,8

59,5

13,6

3,3

150,2

49,2%

39,6%

9,1%

2,2%

100,0%

6,4%

7,1%

10,8%

10,1%

7,1%

45,3%

50,6%

85,3%

78,4%

51,0%


değişim göstermiştir. Bu çerçevede, sırada “Diğer mobilyalar, bunların aksam ve parçaları” ürün grubu 2005-2011 döne-minde yıllık ortalama %6,4 ile ihracatı en az büyüyen ürün grubu olmuş buna karşın mobilya ihracatının ürün gruplarıbazında dağılımında ilk sıradaki yerini korumuştur. “Oturmaya mahsus mobilyalar, bunların aksam ve parçaları” ürüngrubu yıllık ortalama %7,1’lik büyüme oranı ile ihracatı en yavaş artan ikinci ürün grubu olmuş ve 2011 yılı itibariyle 59,5milyar dolarlık ihracat değeri ile küresel mobilya ihracatı içindeki payı %39,6’ya düşmüştür. “Somyalar, yatak takımı eşyasıve benzeri eşya” ürün grubu ihracatı yıllık ortalama %10,8 oranında büyüyerek mobilya ürün grupları içinde ihracatı enhızlı artan ürün grubu olmuş ve 2011 yılı itibariyle 13,6 milyar dolarlık ihracat değeri ile küresel mobilya ihracatı içindekipayı 1,7 puanlık artışla 9,1’e yükselmiştir. “Tıpta, cerrahide, diş hekimliğinde ve veterinerlikte kullanılan mobilyalar, bunlarınaksam ve parçaları” ürün grubu ise 3,3 milyar dolarlık ihracat değeri ve %2,2’lik ihracat payı ile en az ihraçtı yapılan mo-bilya ürün grubu olmuştur. Buna karşın “Tıpta, cerrahide, diş hekimliğinde ve veterinerlikte kullanılan mobilyalar, bunlarınaksam ve parçaları” ürün grubu yıllık ortalama %10,1’lik büyüme oranı ile 2005-2011 döneminde en hızlı büyüyen ik-inci ürün grubu olmuştur.

3.1.3. Küresel Mobilya İthalatı

2005 yılında 108,9 milyar dolar olan Küresel Mobilya İthalatı (KMIMP) 2005-2011 döneminde 39,6 milyar dolarlık artışla2011 yılında 148,5 milyar dolara ulaşmıştır. 2005-2011 döneminde Küresel Mobilya İthalatının izlediği eğilim aşağıdakigrafikte gösterilmektedir:

GRAFİK 22. KÜRESEL MOBİLYA İTHALATI (2005 2011;MİLYAR $)


2005-2011 döneminde küresel mobilya ithalatı büyüme oranı açısından incelendiğinde 2006 ve 2007 yıllarında artan birbüyüme trendi görülürken 2008 yılından itibaren bir azalma eğilimi görülmüş ve 2009 yılında küresel mobilya ithalatı %-19,78 oranında küçülmüştür. Ancak küresel mobilya İthalatı 2010 ve 2011 yıllarında tekrar büyüme eğilimine girmiş veilgili yıllarda sırası ile %15,96 ve %11,01 oranında büyümüştür. KMIMP’nin 2005-2011 dönemindeki büyüme trendiizleyen grafikte yer almaktadır:


GRAFİK 23. KÜRESEL MOBİLYA İTHALATI BÜYÜME ORANI (2005 2011;%)


2005 yılında küresel ithalatın %1,02’si mobilya İthalatından oluşmuştur. Mobilya İthalatının küresel toplam ihracat içerisin-deki payı 2005-2011 döneminde azalan bir seyir izlemiş ve 2011 yılında mobilya ithalatının toplam küresel ithalat için-deki payı %0,82’ye düşmüştür. Bir başka deyişle 2005-2011 döneminde mobilya ithalatının küresel ithalat içindeki payıazalmıştır. Bu durumun nedeni küresel mobilya ithalatının büyüme oranının toplam mal ve hizmet ithalatı büyüme oranınaltında kalmasıdır. Mobilya ithalatının küresel toplam ithalat içindeki payının 2005-2011 döneminde izlediği seyir aşağıdakigrafikte gösterilmiştir:

GRAFİK 24. KÜRESEL İTHALAT İÇİNDE MOBİLYA İTHALATININ PAYI (2005 2011;%)



Küresel mobilya ithalatında en büyük 10 ithalatçı ülke ve diğer ülkeler için 2005-2011 dönemine ilişkin veriler aşağıdakitabloda ifade edilmiştir:

TABLO 15. KÜRESEL MOBİLYA İTHALATINDA İLK 10 ÜLKE VE PAYLARI (2005 2011)


2005 yılı için küresel mobilya ithalatı incelendiğinde 34,4 milyar dolarlık mobilya ithalatı ve %31,6 ithalat payı ile ABD enbüyük mobilya ithalatçısı ülke olmuştur. ABD’yi 10,1 milyar dolarlık mobilya ithalatı ve %9,3 ithalat payı ile ikinci sıradayer alan Almanya ve 7,4 milyar dolarlık mobilya ithalatı ve % 6,8’lik ithalat payı ile üçüncü sırada yer alan Birleşik Krallıkizlemiştir. Bu üç ülkenin ardından Fransa ve Japonya sırası ile 6,7 ve 5,0 milyar dolarlık mobilya ithalatı ve yine sırası ile %6,1ve %4,5 ithalat payları ile mobilya ithalatında dördüncü ve beşinci büyük ithalatçı ülke olmuşlardır. 2005 yılı için sırası ileKanada, Belçika, İspanya, Hollanda ve İsviçre ise 4,7 milyar dolar ile 2,3 milyar dolar arasında değişen mobilya ithalatlarıve %4,3 ile %2,2 arasında değişen ithalat payları ile dünyanın en büyük mobilya ithalatçıları arasında ilk beş ülkeninardından en büyük 10 mobilya ithalatçısı ülkeleri arasında yer almışlardır.

2005 yılı mobilya İthalatı açısından ilk 10 ülke ve diğer ülkeler anlamında değerlendirildiğinde ilk 10 büyük mobilyaithalatçısı ülkelerin mobilya ithalatları toplamı küresel mobilya ithalatının % 72,6’sını geriye kalan 222 ülkenin mobilyaithalatları toplamı ise küresel mobilya İthalatının %27,4’ünü oluşturmuştur. Bir başka ifade ile 2005 yılı itibariyle en büyükmobilya ithalatçısı ilk 10 ülkenin ithalatları toplamı diğer 222 ülkenin mobilya ithalatlarının 2,7 katı olarak gerçekleşmiştir.

Küresel mobilya ithalatı 2011 yılı için incelendiğinde en büyük 10 ithalatçı ülkenin aynı kaldığı ancak ilgili ülkelerin küre-sel mobilya ithalatındaki paylarının ve bazı ülkelerin sıralamalarının değiştiği görülmektedir. 2011 yılı için ABD’nin 36 mil-yar dolarlık ithalat ile ilk sıradaki yerini koruduğu görülmektedir. Buna karşın 2005-2011 döneminde ABD’nin küreselmobilya İthalatındaki payı 10,2 puan birden azalarak %24,2’ye düşmüştür. Bu düşüşe karşın 2011 yılı itibariyle küreselmobilya ithalatının dörtte birini ABD tek başına gerçekleştirmektedir. 2011 yılında Almanya küresel mobilya ithalatındakipayını 0,5 puan artırarak % 9,8’e yükseltmiştir. Almanya 14,5 milyar dolarlık mobilya ithalatı ile küresel mobilya ithalatındaen büyük ikinci ülke olma konumunu korumuştur.

Fransa mobilya ithalatını yıllık ortalama % 3,4 oranında artırarak 2011 yılında 9,1 milyar dolarlık mobilya ithalatı ve%6,1’lik ithalat payı ile dünyanın en büyük üçüncü mobilya ithalatçısı olmuştur. Kanada, Hollanda ve İsviçre’de Fransa’yabenzer biçimde 2005-2011 döneminde küresel mobilya ithalatı içindeki paylarını artırmışlardır. İlgili dönemde küreselmobilya ithalatı içinde Kanada’nın payı %4,3, Hollanda’nın payı %2,7 ve İsviçre’nin payı ise %2,4 olmuştur.

Sıra Ülke MIMP (milyar$)

2005 2011 2005 2011

Pay Sıra Ülke MIMP (milyar$) Pay YBBO TBO

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

34

-

-

-

ABD

Almanya

Birleşik Krallık

Fransa

Japonya

Kanada

Belçika

İspanya

Hollanda

İsviçre

Türkiye

İlk 10

Diğerleri

KMIMP

34,4

10,1

7,4

6,7

5,0

4,7

3,0

2,8

2,6

2,3

0,4

79,0

29,9

108,9

31,6%

9,3%

6,8%

6,1%

4,5%

4,3%

2,8%

2,5%

2,4%

2,2%

0,4%

72,6%

27,4%

100,0%

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

25

-

-

-

ABD

Almanya

Fransa

Birleşik Krallık

Kanada

Japonya

Hollanda

İsviçre

Belçika

İspanya

Türkiye

İlk 10

Diğerleri

KMIMP

36,0

14,5

9,1

7,6

6,3

6,3

4,0

3,6

3,5

3,2

0,9

94,1

54,4

148,5

24,2%

9,8%

6,1%

5,1%

4,3%

4,3%

2,7%

2,4%

2,4%

2,2%

0,6%

63,4%

36,6%

100,0%

0,8%

6,3%

3,4%

2,1%

4,2%

5,1%

4,5%

4,4%

4,9%

5,4%

15,9%

3,0%

10,5%

5,3%

4,6%

44,3%

22,0%

13,3%

28,3%

34,8%

30,3%

29,3%

33,0%

37,0%

141,9%

19,1%

82,1%

36,4%


2011 yılı en büyük 10 mobilya ithalatçısı ve diğer 222 ülke açısından değerlendirildiğinde, ilk 10 büyük ithalatçının küre-sel mobilya İthalatı içindeki paylarının 2005 yılına göre 9,2 puan birden azalarak %63,4’e gerilediği, buna karşın diğerülkelerin toplam ithalat paylarının ise %36,6’ya yükseldiği görülmektedir. 2011 yılı itibariyle en büyük 10 ithalatçı ülkeninmobilya ithalatı diğer ülkelerin ithalatları toplamının 1,73 katı olarak gerçekleşmiştir. 2005-2011 dönemine ilişkin olarakküresel mobilya İthalatı açısından ilk 10 ülke ve diğer ülkelerin toplam küresel mobilya İthalatı içindeki payları karşılaştırmalıolarak izleyen grafikte gösterilmektedir:

GRAFİK 25. KÜRESEL MOBİLYA İTHALATINDA İLK 10 ÜLKE, DİĞER ÜLKELER VE PAYLARI (2005,2011)

KAY-

N A K :

HTTP://WWW.TRADEMAP.ORG VERİLERİNDEN HAREKETLE HAZIRLANMIŞTIR.

Küresel Mobilya İthalatı, mobilya İthalatı en hızlı büyüyen 10 ülke açısından değerlendirildiğinde ilgili ülkelerin mobilyaithalatlarına ilişkin 2005-2011 dönemi verileri izleyen iki tabloda sunulmuştur2.

TABLO 16. KÜRESEL DÜZEYDE MOBİLYA İTHALATI EN HIZLI BÜYÜYEN İLK 10 ÜLKE VE PAYLARI (2005 2011)


2 Mobilya ithalat büyüklüğü bakımından ilk 50 sırada yer alan ülkeler içinde mobilya ihracatı en hızlı artan ilk 10 ülke dikkate alınmıştır.


2005 2011 2005 2011


1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

-

48

171

680

166

120

676

129

530

138

158

389.099

108.892

0,044%

0,16%

0,62%

0,15%

0,11%

0,62%

0,12%

0,49%

0,13%

0,15%

357,33%

100,00%

410

772

2.765

654

427

2.252

410

1.617

404

431

941.394

148.512

0,276%

0,52%

1,86%

0,44%

0,29%

1,52%

0,28%

1,09%

0,27%

0,29%

633,89%

100,00%

43,1%

28,6%

26,3%

25,6%

23,5%

22,2%

21,3%

20,4%

19,6%

18,2%

15,9%

5,3%

758,7%

352,2%

306,8%

293,4%

254,9%

232,9%

218,5%

205,2%

193,3%

172,5%

141,9%

36,4%

Vietnam

Hindistan

Rusya

Brezilya

Arjantin

Çin

Irak

Suudi Arabistan

Şili

Tayland

Türkiye

KMIMP


TABLO 17: KÜRESEL DÜZEYDE MOBİLYA İTHALATI EN HIZLI BÜYÜYEN İLK 10 ÜLKENİN BÜYÜME ORANLARI(2006 2011,%)


2005-2011 dönemi için mobilya ithalatı yıllık ortalama %43,1 toplamda ise %758,7 oranında artıran Vietnam 2011yılında 410 milyon dolarlık ithalat büyüklüğü ile mobilya ithalatı en hızlı artıran ülke olmuştur. Mobilya ithalatını yıllık or-talama %28,6 toplamda ise %352,2 oranında artıran Hindistan 772 milyon dolarlık mobilya İthalatı ile ithalatı en hızlıartan ikinci ülke olmuştur. Rusya 2005 yılında 680 milyon dolar olan mobilya ithalatını % 306,8 oranında artırarak 2011yılında 2 milyar 765 milyon dolarlık ithalat ile mobilya ithalatı en hızlı artan üçüncü ülke olmuştur. Brezilya 2005-2011 döne-minde mobilya ithalatını %293,4 oranında artırarak 120 milyon dolardan 427 milyon dolara çıkarmış ve mobilya İthalatıen hızlı artan dördüncü ülke olmuştur. Arjantin inceleme döneminde mobilya İthalatını %254,9 oranında artırarak 120milyon dolardan 427 milyon dolara yükselen ithalatı ile mobilya İthalatı en hızlı artan beşinci ülke olmuştur.

Çin, Irak, Suudi Arabistan, Şili ve Tayland ise 2005-2011 döneminde ithalatlarını %232,9 ile %172,5 arasında değişenoranlarda artırarak mobilya ithalatı en hızlı artan ilk 10 ülke arasında ilk beş ülkenin arkasında yer almışlardır. Mobilya İthalatıen hızlı artan ülkelerin mobilya ithalatı artış oranları incelendiğinde en çarpıcı artışın %723,99 ile 2010 yılında SuudiArabistan’ın mobilya ithalatında ortaya çıktığı görülmektedir.

Küresel mobilya ithalatının 4 haneli GTIP kodları düzeyinde dağılımına ilişkin 2005-2011 dönemi verileri izleyen tablo vegrafikte ifade edilmiştir:

TABLO 18. KÜRESEL MOBİLYA İTHALATININ ÜRÜN GRUPLARI BAZINDA DAĞILIMI (2005 2011)


Sıra Ülke 2006 2007 2008 2009 2010 2011

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

-

Vietnam

Hindistan

Rusya

Brezilya

Arjantin

Çin

Irak

Suudi Arabistan

Şili

Tayland

Türkiye

KMIMP

32,60%

61,12%

40,58%

28,10%

42,47%

19,14%

-20,00%

12,09%

48,03%

22,56%

38,87%

9,88%

42,88%

49,77%

60,46%

46,03%

34,12%

37,25%

64,90%

19,95%

15,04%

-0,30%

31,76%

15,67%

23,82%

16,81%

37,74%

49,45%

43,61%

10,82%

5,70%

-92,64%

26,28%

35,17%

9,04%

3,92%

-4,24%

-21,38%

-27,12%

-22,47%

-38,75%

5,52%

21,28%

133,16%

-27,70%

-19,46%

-26,88%

-19,78%

26,44%

53,30%

36,54%

54,12%

61,07%

33,90%

60,67%

723,99%

61,18%

60,79%

30,10%

15,96%

202,32%

33,11%

31,57%

17,77%

31,11%

30,04%

17,23%

60,61%

17,03%

27,41%

27,47%

11,01%

Sıra GTIP Kodu MIMP (milyar$)

2005 2011 2005 2011

Pay Sıra GTIP Kodu MIMP (milyar$) Pay YBBO TBO

1

2

3

4

-

9403

9401

9404

9402

KMIMP

55,6

43,7

7,7

1,9

108,9

51,0%

40,2%

7,1%

1,7%

100,0%

1

2

3

4

-

9403

9401

9404

9402

KMIMP

70,1

62,1

12,7

3,6

148,5

47,2%

41,8%

8,6%

2,4%

100,0%

4,0%

6,0%

8,6%

11,5%

5,3%

26,2%

42,0%

64,2%

92,2%

36,4%


Küresel mobilya ithalatının ürün grupları bazında dağılımı 2005 yılı için incelendiğinde, 55,6 milyar dolarlık ithalat değeriile küresel mobilya İthalatında ilk sırada “Diğer mobilyalar, bunların aksam ve parçaları” ürün grubunun yer aldığıgörülmektedir. “Diğer mobilyalar, bunların aksam ve parçaları” ürün grubunun toplam mobilya ithalatı içindeki payı 2005yılında %51 olarak gerçekleşmiştir. “Oturmaya mahsus mobilyalar, bunların aksam ve parçaları” ürün grubu ise 43,7milyar dolarlık ithalat değeri ve %40,2’lik ithalat payı ile 2005 yılında en çok ithalatı yapılan ikinci ürün grubu olmuştur.“Somyalar, yatak takımı eşyası ve benzeri eşya” ürün grubu 2005 yılında 7,7 milyar dolarlık ithalat değeri ve %7,1’lik itha-lat payı ile en çok İthalatı yapılan üçüncü ürün grubu olmuştur. “Tıpta, cerrahide, diş hekimliğinde ve veterinerliktekullanılan mobilyalar, bunların aksam ve parçaları” ürün grubu ise 1,9 milyar dolarlık ithalat değeri ve %1,7’lik ithalat payıile 2005 yılında küresel mobilya ithalatında en az ithalatı yapılan ürün grubu olmuştur.

2011 yılı için küresel mobilya İthalatının ürün grupları bazında dağılımı incelendiğinde ürün gruplarının ithalat sıralamasındabir değişim olmadığı görülmektedir. Buna karşın ürün gruplarının toplam mobilya ithalatı içindeki payları ise küçük de olsadeğişim göstermiştir. Bu bağlamda, 2005 yılında mobilya ithalatında ilk sırada yer alan “Diğer mobilyalar, bunların aksamve parçaları” ürün grubu 2005-2011 döneminde yıllık ortalama %4 büyüme oranı ile ithalatı en az artan ürün grubuolmuş buna karşın mobilya İthalatının ürün grupları bazında dağılımında 2011 yılında da ilk sıradaki yerini korumuştur.“Oturmaya mahsus mobilyalar, bunların aksam ve parçaları” ürün grubu yıllık ortalama %6’lık büyüme oranı ile ithalatıen az artan ikinci ürün grubu olmuş ve 2011 yılı itibariyle 62,1 milyar dolarlık ithalat değeri ile küresel mobilya ithalatı için-deki payı 2005’e göre 1,9 puan azalarak %42’ye gerilemiştir.

“Somyalar, yatak takımı eşyası ve benzeri eşya” ürün grubu ithalatı yıllık ortalama %8,6 oranında artarak mobilya ürüngrupları içinde ithalatı en hızlı artan ürün grubu olmuştur. “Somyalar, yatak takımı eşyası ve benzeri eşya” ürün grubu2011 yılı itibariyle 12,7 milyar dolarlık ithalat değeri ve %8,6’lık ithalat payı ile en çok ithalatı yapılan mobilya ürün gruplarıiçinde üçüncü sırada yer almıştır. “Tıpta, cerrahide, diş hekimliğinde ve veterinerlikte kullanılan mobilyalar, bunların aksamve parçaları” ürün grubu ise 2011 yılı itibariyle 3,6 milyar dolarlık ithalat değeri ve %2,4’lük ithalat payı ile en az ithalatıyapılan mobilya ürün grubu olmuştur. Buna karşın “Tıpta, cerrahide, diş hekimliğinde ve veterinerlikte kullanılan mo-bilyalar, bunların aksam ve parçaları” ürün grubu yıllık ortalama %11,5’lik büyüme oranı ile 2005-2011 dönemindeithalatı en hızlı artan ürün grubu olmuştur.


3.2. AB Mobilya Dış Ticareti

2005-2011 dönemi için AB toplam mal ve hizmet dış ticareti ile mobilya dış ticaretine ilişkin olarak, dış ticaret hacmi, ihra-cat ve ithalat değişkenlerine veriler izleyen tabloda gösterilmiştir:

TABLO 19. AB MOBİLYA DIŞ TİCARETİ (2005 2011)


Dış

Tic

aret

Hac

mi

İhra

cat

İtha

lat


ABMDTH Değer 97,2 105,8 127,6 136,4 108,8 114,3 128,5 - -

Büyüme* - 8,87% 20,58% 6,90% -20,26% 5,08% 12,47% 4,77% 32,26%

ABTDTH Değer 8.205,1 9.413,7 10.949,2 12.245,8 9.310,3 10.525,3 12.299,5 - -

Büyüme* - 14,73% 16,31% 11,84% -23,97% 13,05% 6,98% 49,90%

ABMTDH/ABTDTH 1,18% 1,12% 1,17% 1,11% 1,17% 1,09% 1,05% - -

ABMTDH/KMTDTH 46,64% 46,00% 47,58% 48,10% 47,18% 43,00% 43,03% - -

ABMTDF 4,5 4,3 4,3 5,1 3,6 2,1 5,7 4,03% 26,77%


ABMEX Değer 50,8 55,1 65,9 70,7 56,2 58,2 67,1 - -

Büyüme* - 8,29% 19,73% 7,28% -20,56% 3,60% 15,32% 4,74% 32,01%

ABTEX Değer 4.041,6 4.592,8 5.354,9 5.950,0 4.602,1 5.169,9 6.029,9 - -

Büyüme* - 13,64% 16,59% 11,11% -22,65% 12,34% 16,64% 6,90% 49,20%

ABMEX/ABTEX 1,26% 1,20% 1,23% 1,19% 1,22% 1,13% 1,11% - -

ABMEX/KMTEX 51,11% 49,89% 50,81% 50,61% 48,79% 44,09% 44,69% - -

ABMEX/ABMIMP 109,7% 108,5% 106,9% 107,7% 106,9% 103,8% 109,3% - -


ABMIMP Değer 46,3 50,7 61,7 65,7 52,6 56,1 61,4 - -

Büyüme* - 9,52% 21,50% 6,50% -19,94% 6,66% 9,51% 4,81% 32,52%

ABTIMP Değer 4.163,6 4.820,8 5.594,3 6.295,8 4.708,2 5.355,4 6.269,6

Büyüme* - 15,79% 16,04% 12,54% -25,22% 13,75% 17,07% 7,06% 50,58%

ABMIMP/ABTIMP 1,11% 1,05% 1,10% 1,04% 1,12% 1,05% 0,98% - -

ABMIMP/KTIMP 42,56% 42,42% 44,56% 45,66% 45,57% 41,91% 41,35% - -

3.2.1. AB Mobilya Dış Ticaret Hacmi

2005 yılında 97,2 milyar dolar olan AB Mobilya Dış Ticaret Hacmi (ABMDTH) 2005-2011 döneminde 31,3 milyar dolarlıkartışla 2011 yılında 128,5 milyar dolara ulaşmıştır. 2005-2011 döneminde AB Mobilya Dış Ticaret Hacminin izlediği eğilimaşağıdaki grafikte gösterilmektedir:

GRAFİK 27. AB MOBİLYA DIŞ TİCARET HACMİ (2005 2011;MİLYAR $)


2005-2011 döneminde AB mobilya dış ticaret hacmi büyüme oranı incelendiğinde 2006 ve 2007 yıllarında artan birbüyüme trendi görülürken 2008 yılında mobilya dış ticaret hacminin artış oranın azaldığı ve 2009 yılında AB mobilya dışticaret hacminin %20,26 oranında küçüldüğü görülmektedir. Bu önemli küçülmeye karşın AB mobilya dış ticaret hacmi2010 ve 2011 yıllarında tekrar toparlanma eğilimine girmiş ve AB’de mobilya dış ticareti büyüme oranı tekrar bir artış trendiizlemeye başlamıştır. ABMDTH’nin inceleme dönemindeki yıllık ortalama büyüme oranı % 4,77 toplam büyüme oranıise %17,59 olarak gerçekleşmiştir. 2005-2011 dönemi için AB mobilya dış ticareti büyüme oranı küresel mobilya dışticareti büyüme oranı olan % 32,68’in oldukça altında kalmıştır. ABMDTH’nin 2005-2011 dönemindeki büyüme oranınınizlediği eğilim aşağıdaki grafikte gösterilmiştir:

GRAFİK 28. AB MOBİLYA DIŞ TİCARET HACMİ BÜYÜME ORANI (2005 2011;%)


AB mobilya dış ticaretinin, AB Toplam Dış Ticaret Hacmi (ABTDTH) içindeki payı (ABDTH/ABTDTH) 2005 yılında %1,18olarak gerçekleşmiştir. Dolayısı ile 2005 yılı için AB dış ticaretinin yaklaşık %1,18’i mobilya dış ticaretinden oluşmuştur.


Ancak, mobilya dış ticaretinin toplam dış ticaret içindeki payı 2005-2011 dalgalı ancak ortalamada azalan bir seyir izley-erek 2011 yılında % 1,05’e gerilemiş; bir başka ifadeyle inceleme döneminde AB’de toplam dış ticaret hacmi içinde mo-bilya dış ticaretinin payı azalmıştır. ABDTH/ABTDTH oranının 2005-2011 döneminde izlediği seyir aşağıdaki grafiktegösterilmiştir:

GRAFİK 29. ABMDTH/ABTDTH ORANI (2005 2011;%)


AB mobilya dış ticaretinin, küresel mobilya dış ticareti (KMDTH) içindeki payı (ABMDTH/KMDTH) incelendiğinde, 2005yılında AB mobilya dış ticaret hacminin toplam küresel mobilya dış ticaretinin %46,64’ünü oluşturduğu görülmektedir.Ancak 2005-2011 döneminde AB mobilya dış ticaretindeki büyümenin küresel mobilya dış ticaretindeki büyümeninaltında kalışına paralel olarak ilgili dönemde AB mobilya dış ticaretinin küresel mobilya dış ticareti içindeki payı dalgalı ancakortalamada azalan bir eğilim göstermiştir. 2011 yılı itibariyle AB mobilya dış ticaretinin küresel mobilya dış ticareti için-deki payı 2005’e göre 3,6 puan azalarak %43,03’e gerilemiştir. ABMDTH/KMDTH oranının 2005-2011 dönemindeizlediği seyir aşağıdaki grafikte gösterilmiştir:

GRAFİK 30. ABMDTH/KMDTH ORANI (2005 2011;%)



AB’de mobilya dış ticaretinin ithalat ve ihracat arasındaki dağılımı incelendiğinde, inceleme döneminde mobilya ihracatve ithalatının mobilya dış ticaretindeki paylarında önemli bir değişiklik olmadığı gözlemlenmektedir. AB mobilya dışticaretinde mobilya ihracatı ve ithalatının payları 2005 ve 2011 yılları için karşılaştırmalı olarak aşağıdaki grafiktegösterilmiştir:

GRAFİK 31. AB MOBİLYA DIŞ TİCARETİNDE İHRACAT VE İTHALAT ORANLARI (2005,2011;%)


Yukarıdaki grafikte de görüldüğü gibi 2005 yılında AB mobilya dış ticareti içindeki payı %47,68 olan mobilya ihracatınınpayı 2011 yılında 0,1 puan artarak %47,78’e yükselirken; AB mobilya ithalatının AB mobilya dış ticaretindeki payı ise in-celeme döneminde %52,32’den %52,22 ye gerilemiştir.

AB mobilya dış ticaret dengesi (ABMDTD) 2005-2011 dönemi için incelendiğinde, 2005 yılında AB mobilya dış ticaretinin4,5 milyar dolar fazla verdiği görülmektedir. AB’de mobilya dış ticaret fazlası 2010 yılına kadar azalan bir eğilim göster-mesine karşın 2011 yılında 2010 yılına göre önemli bir artış göstererek 5,7 milyar dolara ulaşmıştır. AB mobilya dış ticaretdengesinin 2005-2011 döneminde izlediği eğilim aşağıdaki yer alan grafikte gösterilmiştir:

GRAFİK 32. AB MOBİLYA DIŞ TİCARET DENGESİ (2005 2011;MİLYAR DOLAR)



3.2.2. AB Mobilya İhracatı

2005 yılında AB mobilya ihracatı (ABMEX) 50,8 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. AB mobilya İhracatı 2005-2011 döne-minde yıllık ortalama %4,74 toplamda ise %32,01 oranında büyüyerek 2011 yılında 67,1 milyar dolara ulaşmıştır. 2005-2011 döneminde AB Mobilya İhracatının izlediği eğilim aşağıdaki grafikte sunulmuştur:

GRAFİK 33. AB MOBİLYA İHRACATI (2005 2011;MİLYAR $)


2005-2011 döneminde AB mobilya ihracatının büyüme oranı incelendiğinde 2006 ve 2007 yıllarında artan bir büyümetrendi görülürken 2008 yılından itibaren bir azalma eğilimi görülmüş ve 2009 yılında AB mobilya ihracatı %-20,56oranında küçülmüştür. Ancak AB mobilya ihracatı 2010 ve 2011 yıllarında tekrar hızlanan bir büyüme eğilimine girmişve sırası ile %3,6 ve %15,32 oranında büyümüştür. İnceleme döneminde AB mobilya ihracatının büyüme oranı %32,01olurken bu büyüme oranı , %49,20 olan AB Toplam İhracatı büyüme oranının ve %50,7 olan küresel mobilya ihracatıbüyüme oranın oldukça altında kalmıştır. AB mobilya ihracatı büyüme oranın 2005-2011 dönemindeki trendi aşağıdakigrafikte sunulmuştur:

GRAFİK 34. AB MOBİLYA İHRACATI BÜYÜME ORANI (2005 2011;%)


2005 yılında AB ihracatının %1,26’sı mobilya ihracatından oluşmuştur. Ancak, 2005-2011 döneminde AB mobilyaihracatının büyüme oranının toplam AB ihracatının büyüme oranın altında olması nedeniyle inceleme döneminde AB’de


34

mobilya ihracatının toplam ihracat içindeki payı azalmıştır. 2011 yılı itibariyle mobilya ihracatının toplam AB ihracat için-deki payı 2005 yılına göre 0,15 puan azalarak %1,11 düzeyine gerilemiştir. Bu oran 2011 yılında %0,84 olan küresel mo-bilya ihracatının küresel toplam ihracata oranının üzerindedir. Bir başka deyişle AB’de toplam ihracat içinde mobilyaihracatı küresel ortalamadan daha önemli bir ihracat kalemi olarak ortaya çıkmaktadır. ABMEX/ABTEX değişkenin 2005-2011 döneminde izlediği seyir aşağıdaki grafikte gösterilmiştir:

GRAFİK 35. ABMEX/ABTEX ORANI (2005 2011;%)


AB mobilya ihracatının küresel mobilya ihracatı (KMEX) içindeki payı (ABMEX/KMEX) 2005-2011 dönemi içinincelendiğinde, 2005 yılında AB mobilya ihracatının küresel mobilya ihracatı içindeki payı %51,11 olmuş bir başka deyişleküresel mobilya ihracatının yaklaşık yarısı yalnızca AB ülkelerince gerçekleştirilmiştir. Ancak 2005-2011 döneminde AB mo-bilya dış ticaretindeki büyümenin küresel mobilya dış ticaretindeki büyümenin altında kalması nedeni ile ilgili dönemdeAB mobilya ihracatının küresel mobilya ihracatı içindeki payı gerilemiştir. 2011 yılı itibariyle AB mobilya ihracatının küre-sel mobilya ihracatı içindeki payı 2005’e göre 6,42 puan azalarak %44,69’a düşmüştür. ABMEX/KMEX oranının 2005-2011 döneminde izlediği seyir aşağıdaki grafikte gösterilmiştir:

GRAFİK 36. ABMEX/KMEX ORANI (2005 2011;%)


Samsun Mobilya Sektörü Değer Zinciri ve İhtiyaç Analizi

AB mobilya dış ticaretinde ihracatın ithalatı karşılama oranı incelendiğinde 2005 yılında bu oranın %109,7 olduğugörülmektedir. AB’de mobilya ticaretinde İhracatın ithalatı karşılama oranı inceleme döneminde dalgalı bir seyir izlemişve 2010 yılında %103,8’e gerilemiştir. Buna karşın 2011 yılında AB’de mobilya ihracatındaki artışın mobilya ithalatındakiartıştan yüksek olmasına paralel olarak mobilya için ihracatın ithalatı karşılama oranı yeniden artış eğilimine girerek %109,3düzeyine yükselmiştir. AB’de mobilya dış ticaretinde ihracatın ithalatı karşılama oranının (ABMEX/ABMIMP) incelemedöneminde izlediği eğilim aşağıda yer alan grafikte gösterilmiştir:

GRAFİK 37. AB MOBİLYA DIŞ TİCARETİNDE İHRACATIN İTHALATI KARŞILAMA ORANI(2005 2011;%)


AB mobilya ihracatı en büyük ihracatçı ülkeler açısından incelendiğinde en büyük 10 mobilya ihracatçısı ülke ve diğerülkelere ilişkin veriler 2005-2011 dönemi için izleyen tabloda gösterilmektedir:

TABLO 20. AB MOBİLYA İHRACATINDA İLK 10 ÜLKE VE PAYLARI (2005 2011)



Sıra Ülke MEX (milyar$)

2005 2011 2005 2011

Pay Sıra Ülke MEX (milyar$) Pay YBBO TBO

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

17

-

-

-

İtalya

Almanya

Polonya

Fransa

Danimarka

Belçika

Çek Cumhuriyeti

Birleşik Krallık

İspanya

İsviçre

Türkiye

İlk 10

Diğerleri

ABEX

10,8

8,6

5,6

3,1

2,7

2,2

2,0

1,9

1,9

1,8

0,7

40,5

10,3

50,8

21,3%

16,9%

11,0%

6,1%

5,3%

4,2%

3,8%

3,7%

3,7%

3,6%

1,4%

79,7%

20,3%

100,0%

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

14

-

-

-

Almanya

İtalya

Polonya

Fransa

Çek Cumhuriyeti

İsviçre

Danimarka

Hollanda

Birleşik Krallık

Avusturya

Türkiye

İlk 10

Diğerleri

ABEX

13,7

11,6

9,4

3,0

2,8

2,6

2,3

2,2

2,2

2,2

1,7

52,0

15,1

67,1

20,4%

17,3%

14,0%

4,5%

4,2%

3,9%

3,4%

3,3%

3,3%

3,3%

2,5%

77,5%

22,5%

100,0%

4,0%

5,2%

9,0%

-0,4%

0,6%

3,1%

2,5%

2,6%

2,5%

3,2%

15,0%

4,3%

6,5%

4,7%

26,5%

35,8%

67,9%

-2,2%

3,4%

20,3%

16,3%

17,0%

16,2%

20,5%

131,9%

28,4%

46,1%

32,0%

AB mobilya ihracatı 2005 yılı incelendiğinde 10,8 milyar dolarlık ihracat büyüklüğü ve %21,3 ihracat payı ile İtalya ABülkeleri arasında en büyük mobilya ihracatçısı ülke olmuştur. İtalya 2005 yılında AB mobilya ihracatının yaklaşık beştebirini tek başına gerçekleştirmiştir. Almanya 8,6 milyar dolarlık mobilya ihracatı ve % 16,9 ihracat payı ile AB’nin enbüyük ikinci mobilya ihracatçısı olmuştur. Polonya ise 5,6 milyar dolarlık mobilya ihracatı ve % 11 ihracat payı ile AB’ninen büyük üçüncü mobilya ihracatçısı olmuştur. İlk üç büyük ihracatçı ülkeyi izleyen Fransa ve Danimarka ise sırası ile 3,1ve 2,7 milyar dolarlık mobilya ihracatı ve %6,1 ve %5,3 ihracat payları ile AB’de dördüncü ve beşinci büyük mobilyaihracatçısı olmuşlardır. 2005 yılı için Belçika, Çek Cumhuriyeti, Birleşik Krallık, İspanya ve İsviçre ise 2,2 milyar dolar 1,8 mil-yar dolar arasında değişen mobilya ihracatları ve %4,2 ile %3,6 arasında değişen ihracat payları ile AB’nin en büyük mo-bilya ihracatçıları arasında ilk 10’da yer almışlardır.

2005 yılı AB mobilya ihracatı açısından en büyük 10 ülke ve diğer ülkeler anlamında değerlendirildiğinde ilk 10 ülkeninAB mobilya ihracatının % 79,8’ini diğer ülkelerin mobilya ihracatları toplamının ise AB mobilya ihracatının %20,3’ünüoluşturduğu görülmektedir. Bir başka deyişle 2005 yılı itibariyle en büyük mobilya ihracatçısı ilk 10 AB ülkesinin mobilyaihracatı diğer AB ülkelerin mobilya ihracatını yaklaşık dört katı olmuştur.

2011 yılı için AB mobilya ihracatı incelendiğinde Almanya’nın 2005-2011 döneminde yıllık ortalama %8,1 oranında ar-tarak 13,7 milyar dolara ulaşan mobilya ihracatı ve %20,4’lük ihracat payı ile AB’nin en büyük mobilya ihracatçısı konu-muna geldiği görülmektedir. 2011 yılında İtalya 13,7 milyar dolarlık mobilya ihracatı ve %9,1’lik ihracat payı ile AB mobilyaihracatında en büyük ikinci ülke konumuna gerilemiştir. . Polonya 2011 yılında 9,4 milyar dolarlık ihracat büyüklüğü ve%14’lük ihracat payı ile üçüncü sıradaki yerini korumuştur. Fransa da 3 milyar dolarlık ihracat değeri ve %4,5’lik ihracatpayı ile AB’nin en büyük dördüncü mobilya ihracatçısı olma özelliğini korumuştur. Çek Cumhuriyeti mobilya ihracatını%43,9 oranında artırarak %2,8’lik ihracat payı ile AB’nin en büyük beşinci mobilya ihracatçısı olmuştur.

İsviçre, Danimarka, Hollanda, Birleşik Krallık ve Avusturya ise 2011 yılı itibariyle 2,6 milyar dolar ile 2,2 milyar dolar arasındadeğişen mobilya ihracatları ve %2,6 ile %2,2 arasında değişen ihracat payları ile AB’nin en büyük 10 mobilya ihracatçılarıarasında yer almışlardır. AB’nin en büyük 10 mobilya ihracatçısı ülkeleri arasında en hızlı büyümeyi mobilya üretimini2005-2011 döneminde %69 oranında artıran Hollanda gerçekleştirmiştir.

2011 yılı AB’nin en büyük 10 mobilya ihracatçısı ve diğer AB ülkeleri açısından değerlendirildiğinde, ilk 10 ülkenin AB mo-bilya ihracatı içindeki paylarının 2005 yılına göre 2,2 puan azalarak %77,5’e düştüğü, diğer ülkelerin toplam ihracatpaylarının ise %22,5’e yükseldiği görülmektedir. 2011 yılı itibariyle AB’nin en büyük 10 mobilya ihracatçısının ihracatı diğerülkelerin ihracatları toplamının 3,44 katı olarak gerçekleşmiştir. 2005-2011 dönemine ilişkin olarak AB mobilya ihracatıaçısından ilk 10 ülke ve diğer ülkelerin toplam AB mobilya ihracatı içindeki payları karşılaştırmalı olarak izleyen grafiktesunulmuştur:

GRAFİK 38. AB MOBİLYA İHRACATINDA İLK 10 ÜLKE, DİĞER ÜLKELER VE PAYLARI (2005,2011)



Ab mobilya İhracatı, mobilya ihracatı en hızlı büyüyen 10 ülke açısından değerlendirildiğinde ilgili ülkelerin mobilyaihracatlarına ilişkin 2005-2011 dönemi verileri izleyen iki tabloda sunulmuştur:

TABLO 21. AB MOBİLYA İHRACATINDA EN HIZLI BÜYÜYEN İLK 10 ÜLKE VE PAYLARI (2005 2011)


TABLO 22. AB MOBİLYA İHRACATINDA EN HIZLI BÜYÜYEN İLK 10 ÜLKENİN BÜYÜME TRENDLERİ(2005 2011)


2005-2011 dönemi için mobilya ihracatı en hızlı artan ülke mobilya ihracatını yıllık ortalama %15 toplamda ise %131,9oranında artırarak 2011 yılında 1 milyar 658 milyon dolarlık mobilya ihraç eden Türkiye olmuştur. Türkiye’yi mobilyaihracatını yıllık ortalama %13,9 toplamda ise %118,9 oranında artırarak 2011 yılında 1 milyar 231 milyon dolarlık mo-bilya ihraç eden Litvanya izlemiştir. Litvanya’nın 2011 yılında AB mobilya ihracatı içindeki payı ise %1,83 olmuştur. Lük-semburg %82 oranında artarak 2011 yılında 17 milyon dolar ihracatı ile mobilya ihracatı en hızlı artan üçüncü ülkeolmasına karşın 2011 yılında AB mobilya ihracatı içindeki payı yalnızca %0,02 olarak gerçekleşmiştir. Yunanistan’ın mo-



2005 2011 2005 2011


1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

-

715

562

9

38

346

201

701

1.319

5.595

908

50.844

1,407%

1,11%

0,02%

0,08%

0,68%

0,39%

1,38%

2,59%

11,01%

1,79%

100,00%

1.658

1.231

17

69

605

347

1.188

2.229

9.395

1.501

67.121

2,471%

1,83%

0,02%

0,10%

0,90%

0,52%

1,77%

3,32%

14,00%

2,24%

100,00%

15,0%

13,9%

10,6%

10,4%

9,7%

9,5%

9,2%

9,1%

9,0%

8,7%

4,7%

131,9%

118,9%

82,6%

80,8%

74,7%

72,7%

69,6%

69,0%

67,9%

65,4%

32,0%

Sıra Ülke 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Türkiye

Litvanya

Lüksemburg

Yunanistan

Estonya

Bulgaristan

Slovakya

Hollanda

Polonya

Portekiz

ABEX

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

-

Türkiye

Litvanya

Lüksemburg

Yunanistan

Estonya

Bulgaristan

Slovakya

Hollanda

Polonya

Portekiz

ABEX

11,67%

20,77%

10,76%

32,58%

14,29%

9,36%

9,03%

9,18%

11,84%

3,11%

8,29%

35,48%

30,69%

317,70%

30,61%

21,29%

27,46%

35,56%

19,54%

23,56%

29,77%

19,73%

28,20%

8,11%

-35,29%

29,84%

5,26%

4,20%

13,22%

4,90%

15,06%

6,38%

7,28%

-13,62%

-11,96%

-44,58%

-30,14%

-15,34%

-19,32%

-8,13%

-16,61%

-19,18%

-13,27%

-20,56%

18,10%

13,32%

46,11%

7,30%

12,90%

16,94%

-1,90%

11,00%

10,01%

16,99%

3,60%

17,20%

28,56%

-24,69%

7,28%

25,30%

26,03%

12,44%

33,35%

18,78%

14,51%

15,32%

bilya ihracatı 2005-2011 döneminde yıllık ortalama % 10,4 toplamda ise %80,8 oranında artarak 2011 yılında 69 mi-lyon dolara ulaşmıştır. Yunanistan inceleme döneminde mobilya ihracatı en hızlı atan 4 ülke olmasına karşın AB mobilyaihracatındaki payı yalnızca 0,08 olarak gerçekleşmiştir. 2011 yılında 605 milyon dolarlık mobilya ihraç eden Estonya 2005-2011 döneminde mobilya ihracatını yıllık ortalama % 9,7 toplamda ise % 74,7 oranında artırarak mobilya ihracatı n hızlıartan AB ülkeleri arasında beşinci sırada yer almıştır.

Bulgaristan, Slovakya, Hollanda, Polonya ve Portekiz ise 2005-2011 döneminde mobilya ihracatlarını %72,7 ile %32arasında değişen oranlarda artırarak mobilya ihracatı en hızlı artan AB ülkeleri arasında ilk beş ülkeyi takip etmişlerdir. Mo-bilya ihracatı en hızlı artan ülkeler incelendiğinde %14’lük ihracat payı ile AB ülkeleri arasında Polonya’nın hem ihracatınınhızlı arttığı hem de AB ihracatının önemli bir kısmını gerçekleştirdiği dikkat çekmektedir.

Küresel mobilya ihracatının 4 haneli GTIP kodları düzeyinde dağılımına ilişkin 2005-2011 dönemi verileri izleyen tablo vegrafikte ifade edilmiştir:

TABLO 23. AB MOBİLYA İHRACATININ ÜRÜN GRUPLARI BAZINDA DAĞILIMI (2005 2011)


GRAFİK 39. AB MOBİLYA İHRACATININ ÜRÜN GRUPLARI BAZINDA DAĞILIMI (2005;2011)


2005 yılı için AB mobilya ihracatının ürün grupları bazında dağılımı incelendiğinde, 50,8 milyar dolarlık ihracat ile ilk sırada“Diğer mobilyalar, bunların aksam ve parçaları” ürün grubunun yer aldığı görülmektedir. 2005 yılında “Diğer mobilyalar,bunların aksam ve parçaları” ürün grubunun toplam mobilya ihracatı içindeki payı %53,4 olmuştur. “Oturmaya mahsusmobilyalar, bunların aksam ve parçaları” ürün grubu ise 200 yılındaki 19,6 milyar dolarlık ihracat değeri ve %38,6’lık ihra-cat payı ile AB’de en çok ihracatı yapılan ikinci ürün grubu olmuştur. “Somyalar, yatak takımı eşyası ve benzeri eşya” ürün


Sıra GTIP Kodu MEX (milyar$)

2005 2011 2005 2011

Pay Sıra GTIP Kodu MÜD (milyar$) Pay YBBO TBO

1

2

3

4

-

9403

9401

9404

9402

9401-9404

27,2

19,6

3,0

1,0

50,8

53,4%

38,6%

5,9%

2,0%

100,0%

1

2

3

4

-

9403

9401

9402

9404

KMEX

34,9

25,9

1,6

4,7

67,1

52,0%

38,6%

2,4%

7,0%

100,0%

4,3%

4,7%

-9,8%

28,8%

4,7%

28,4%

32,0%

-46,2%

356,3%

32,0%

grubu 3 milyar dolarlık ihracat değeri ve %,59’luk ihracat payı ile en çok ihracatı yapılan 2005 yılında Ab ülkelerinin ençok ihracatını gerçekleştirdiği üçüncü ürün grubu olmuştur. “Tıpta, cerrahide, diş hekimliğinde ve veterinerlikte kullanılanmobilyalar, bunların aksam ve parçaları” ürün grubu ise 2005 yılındaki 1 milyar dolarlık ihracat değeri ve %2’lik ihracatpayı ile AB mobilya ihracatında en az ihracatı yapılan ürün grubu olmuştur.

AB mobilya ihracatının ürün grupları bazında dağılımı 2011 yılı için incelendiğinde ürün gruplarının sıralamasında herhangibir değişiklik olmamıştır. Bu çerçevede, en çok ihracatı yapılan ürün grupları içinde ilk sırada 2005-2011 dönemindeihracatı %28,4 oranında artarak 2011 yılında 34,9 milyar dolara ulaşan “Diğer mobilyalar, bunların aksam ve parçaları”yer almaktadır. “Diğer mobilyalar, bunların aksam ve parçaları” ürün grubu 2005-2011 döneminde ihracatı en yavaş artanürün grubu olmuş ve AB mobilya ihracatı içindeki payı %53,4’den %52,ye gerilemiştir. “Oturmaya mahsus mobilyalar,bunların aksam ve parçaları” ürün grubunun ihracatı 2005-2011 döneminde yıllık ortalama %4,7 toplamda ise %32oranında artarak 2011 yılında 25,9 milyar dolara ulaşmıştır. Bu büyüme oranı ile “Oturmaya mahsus mobilyalar, bunlarınaksam ve parçaları” ürün grubu ihracatı en yavaş artan ikinci ürün grubu olmuştur. Buna karşın “Oturmaya mahsus mo-bilyalar, bunların aksam ve parçaları” ürün grubunun AB mobilya ihracatı içindeki payında 2005-2001 döneminde her-hangi bir değişiklik olmamıştır. “Somyalar, yatak takımı eşyası ve benzeri eşya” ürün grubun ihracatı 2005-2011döneminde %55,8 oranında artarak 2011 yılında 4,7 milyar dolara ulaşmıştır. Bu büyüme oranı ile “Somyalar, yataktakımı eşyası ve benzeri eşya” ürün grubu ihracatı en çok artan ikinci ürün grubu olmuş ve bu nedenle AB mobilya ihracatıiçinde 2005 yılında % 5,9 olan ihracat payı 2011 yılında %7’ye ulaşmıştır. “Tıpta, cerrahide, diş hekimliğinde ve veter-inerlikte kullanılan mobilyalar, bunların aksam ve parçaları” ürün grubu 2005-2011 döneminde ihracatı en hızlı artan ürüngrubu olmuştur. Bu çerçevede “Tıpta, cerrahide, diş hekimliğinde ve veterinerlikte kullanılan mobilyalar, bunların aksamve parçaları” ürün grubu ihracatı yıllık ortalama %7,9 toplamda ise %57,6 oranında artarak 2011 yılında 1,6 milyardolara ulaşmıştır. Bu hızlı büyüm ile birlikte AB mobilya ihraçtı içindeki payı 2005 yılında %2 olan “Tıpta, cerrahide, dişhekimliğinde ve veterinerlikte kullanılan mobilyalar, bunların aksam ve parçaları” ürün grubunun ihracat payı 2011 yılında%2,4’e yükselmiştir.

3.2.3. AB Mobilya İthalatı

2005 yılında 46,3 milyar dolar olan AB Mobilya İthalatı (ABMIMP) 2005-2011 döneminde yıllık ortalama %4,81 toplamdaise %32,52 oranında büyüyerek 2011 yılında 61,4 milyar dolar olmuştur. 2005-2011 döneminde AB Mobilya İthalatınınizlediği eğilim aşağıdaki grafikte gösterilmektedir:

GRAFİK 40. AB MOBİLYA İTHALATI (2005 2011;MİLYAR $)



2005-2011 döneminde AB mobilya ithalatının büyüme oranı incelendiğinde 2006 ve 2007 yıllarında Ab mobilya ithalatınınartan bir büyüme trendi izlemesine karşın 2008 yılında büyüme hızının yavaşladığı ve 2009 yılında AB mobilya ithalatının%19,94 oranında azaldığı görülmektedir. Ancak AB mobilya İthalatının büyüme oranı 2010 ve 2011 yıllarında tekrar artışeğilimine girmiş ve ilgili yıllarda sırası ile %6,66 ve %9,51 oranında büyümüştür. ABMIMP büyüme oranın 2005-2011dönemindeki izlediği seyir aşağıdaki grafikte gösterilmiştir:

GRAFİK 41. AB MOBİLYA İTHALATI BÜYÜME ORANI (2005 2011;%)


2005 yılında toplam AB ithalatının %1,11’i mobilya İthalatından oluşmuştur. Mobilya İthalatının toplam AB ithalatı için-deki payı 2005-2011 döneminde azalan bir seyir izlemiş ve 2011 yılında %0,98’e gerilemiştir. Bu durum mobilya ithalatının2005-2011 dönemindeki büyüme oranın tüm mal ve hizmet ithalatının ortalama büyüme oranın altında kalmasındankaynaklanmaktadır. Mobilya ithalatının AB’nin toplam ithalatı içindeki payının (ABMIMP/ABTIMP) 2005-2011 döne-minde izlediği seyir aşağıdaki grafikte gösterilmiştir:

GRAFİK 42. ABMIMP/ABTIMP ORANI (2005 2011;%)


AB’nin mobilya ithalatı 2005 yılında küresel mobilya ithalatının %%42,56’sını oluşturmuştur. 2005-2008 döneminde ABmobilya ithalatındaki artış küresel mobilya ithalatındaki artışın üzerinde olmuş ve AB mobilya ithalatının küresel mobilyaithalatı içindeki payı 2008 yılında %45,66’ya yükselmiştir. 2008-2011 döneminde ise AB’nin mobilya ithalatının küresel


mobilya ithalatı içindeki payı azalma eğilimine girmiş ve 2011 yılında %41,35’e düşmüştür. Ab mobilya ithalatının küre-sel mobilya ithalatındaki payının (ABMIMP/ABTIMP) 2005-2011 döneminde izlediği seyir aşağıdaki grafikte gösterilmiştir:

GRAFİK 43. ABMIMP/KMIMP ORANI (2005 2011;%)


AB mobilya ithalatında en büyük 10 mobilya ithalatçı ülke ve diğer ülkelere ilişkin veriler 2005-2011 dönemi için izleyentabloda gösterilmektedir:

TABLO 24. AB MOBİLYA İTHALATINDA İLK 10 ÜLKE VE PAYLARI (2005 2011)



Sıra Ülke MIMP (milyar$)

2005 2011 2005 2011

Pay Sıra Ülke MIMP (milyar$) Pay YBBO TBO

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

19

-

-

-

Almanya

Birleşik Krallık

Fransa

Belçika

İspanya

Hollanda

Avusturya

İtalya

İsveç

Danimarka

Türkiye

İlk 10

Diğerleri

ABIMP

10,1

7,4

6,7

3,0

2,8

2,6

2,0

2,0

1,7

1,2

0,4

39,5

6,9

46,3

21,8%

16,0%

14,4%

6,6%

5,9%

5,7%

4,4%

4,3%

3,6%

2,5%

0,8%

85,2%

14,8%

100,0%

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

13

-

-

-

Almanya

Fransa

Birleşik Krallık

Hollanda

Belçika

İspanya

Avusturya

İtalya

İsveç

Danimarka

Türkiye

İlk 10

Diğerleri

ABIMP

14,5

9,1

7,6

4,0

3,5

3,2

3,0

2,8

2,3

1,6

0,9

51,6

9,8

61,4

23,7%

14,8%

12,3%

6,5%

5,7%

5,2%

5,0%

4,6%

3,7%

2,6%

1,5%

84,0%

16,0%

100,0%

6,3%

3,4%

2,1%

4,5%

4,1%

3,3%

7,0%

6,1%

5,4%

5,2%

9,5%

9,3%

6,9%

5,9%

44,3%

22,0%

13,3%

30,3%

27,5%

21,8%

50,4%

43,0%

36,9%

35,3%

72,6%

70,3%

48,9%

41,3%

2005 yılı için AB mobilya ithalatı en çok ithalat yapan 10 ülke ve diğer ülkeler açısından incelendiğinde Almanya 10,1mil-yar dolarlık ithalat büyüklüğü ve %21,8’lik ithalat payı ile AB ülkeleri arasında en büyük mobilya ithalatçısı ülke olmuştur.Bu ithalat büyüklüğü ile Almanya AB mobilya ithalatının yaklaşık beşte birini tek başına gerçekleştirmiştir. Almanya’nınardında Birleşik Krallık 7,4 milyar dolarlık mobilya ithalatı ve % 16’lık ithalat payı ile AB’nin en büyük ikinci mobilyaithalatçısı olmuştur. Fransa, 6,7 milyar dolarlık mobilya ithalatı ve % 14,4 ithalat payı ile 2005 yılında AB’nin en büyüküçüncü mobilya ithalatçısı olmuştur. İlk üçte yer alan ülkeleri izleyen Belçika ve Hollanda sırası ile 3 milyar dolar ve 2,8milyar dolarlık mobilya ithalatı ve %6,6 ve %5,7’lik ithalat payları ile AB’nin dördüncü ve beşinci büyük mobilya ithalatçısıolmuşlardır. 2005 yılında ilk beş büyük mobilya ithalatçısı ülkeyi izleyen Hollanda, Avusturya, İtalya, İsveç ve Danimarkaise 2,6 milyar dolar ile 1,2 milyar dolar arasında değişen mobilya ithalatları ve %5,7 ile %2,5 arasında değişen ithalat paylarıile AB’nin en büyük mobilya ithalatçıları arasında ilk 10’da yer almışlardır.

2005 yılı AB mobilya ithalatı açısından en büyük 10 ithalatçı ülke ve diğer ülkeler için değerlendirildiğinde ilk 10 ülkeninAB mobilya ithalatının % 85,2’sini, diğer ülkelerin mobilya ithalatları toplamının ise AB mobilya ithalatının %14,8’inioluşturduğu görülmektedir. Bir başka ifade ile 2005 yılı itibariyle en büyük mobilya ithalatçısı ilk 10 AB ülkesinin mobilyaithalatı diğer AB ülkelerinin mobilya ithalatının 5,75 katı olarak gerçekleşmiştir.

AB mobilya ithalatı en büyük ithalatçılar ve diğer ülkeler açısından 2011 yılı için incelendiğinde Almanya’nın mobilyaithalatının 2005-2011 döneminde yıllık ortalama %6,3 toplamda ise %44,3 oranında artarak 2011 yılında 13,7 milyardolara ulaştığı görülmektedir. Bu artışla birlikte Almanya’nın mobilya ithalatının AB mobilya ithalatı içindeki payı %23,7’yeyükselmiş ve Almanya 2005 yılında olduğu gibi 2011 yılında da AB’nin en büyük mobilya ithalatçısı olma özelliğinikorumuştur. 2005- 2011 döneminde mobilya ithalatı yıllık ortalama %3,4 toplamda ise %22 oranında artarak 9,1 mil-yar dolara ulaşan Fransa %14,8’lik ithalat payı ile AB’nin en büyük ikinci mobilya ithalatçısı ülkesi olmuştur. 2005-2011döneminde mobilya ithalatı %13,3 artan Birleşik Krallık ise bu artışa karşın %12,3’lük ithalat payı ile AB’nin en büyüküçüncü mobilya ithalatçısı olmuştur. Hollanda, mobilya inceleme döneminde ithalatındaki %30,3’lük artışla birlikte toplammobilya ithalatını 4 milyar dolara çıkararak AB’nin en büyük dördüncü mobilya ithalatçısı olmuştur. Belçika mobilya ithalatı2005-2011 döneminde % 27,5 oranında artarak 3,5 milyar dolara yükselmiştir. Bu artışa karşın 2005 yılında %6,6 olanBelçika’nın AB mobilya ithalatındaki payı 2011 yılında %5,7’ye gerilemiş ve bu ithalat payı ile Belçika AB’nin en büyükbeşinci mobilya ithalatçısı ülkesi olmuştur.

İspanya, Avusturya, İtalya, İsveç ve Danimarka ise 2011 yılı itibariyle 3,2 milyar dolar ile 1,6 milyar dolar arasında değişenmobilya ithalat değerleri ve %5,2 ile %2,6 arasında değişen ithalat payları ile ilk beş büyük ithalatçı ülkenin ardındanAB’nin en büyük 10 mobilya ithalatçısı arasında yer almışlardır. AB’nin en büyük 10 mobilya ithalatçısı ülkeleri arasındaithalatı en hızlı artan ülke 2005-2011 döneminde mobilya ithalatını %50,4 oranında artıran Avusturya olmuştur.

2011 yılı AB’nin en büyük 10 mobilya ithalatçısı ve diğer AB ülkeleri açısından değerlendirildiğinde, ilk 10 ülkenin AB mo-bilya ithalatı içindeki paylarının 2005 yılına göre 1,2 puan gerileyerek %84’e, diğer ülkelerin toplam ithalat payları ise%16’ya yükselmiştir. 2011 yılı itibariyle AB’nin en büyük 10 mobilya ithalatçısının mobilya ithalatı diğer ülkelerin mobilyaithalatları toplamının 5,25 katı olmuştur. 2005-2011 dönemine ilişkin olarak AB mobilya ithalatı açısından ilk 10 ülke vediğer ülkelerin toplam AB mobilya ithalatı içindeki payları karşılaştırmalı olarak izleyen grafikte sunulmuştur:

GRAFİK 44. AB MOBİLYA İTHALATINDA İLK 10 ÜLKE, DİĞER ÜLKELER VE PAYLARI (2005,2011)



AB mobilya ithalatı, mobilya ithalatı en hızlı büyüyen 10 ülke açısından değerlendirildiğinde ilgili ülkelerin mobilyaithalatlarına ilişkin 2005-2011 dönemi verileri izleyen iki tabloda sunulmuştur:

TABLO 25. AB MOBİLYA İTHALATI EN HIZLI BÜYÜYEN İLK 10 ÜLKE VE PAYLARI (2005 2011)



2005-2011 dönemi için AB’de mobilya ithalatı en hızlı artan ülke mobilya ithalatı yıllık ortalama %15,9 toplamda ise%141,9 oranında artarak 2011 yılında 941 milyon dolarlık mobilya ithal eden Türkiye olmuştur. Türkiye mobilya ithalatıen hızlı artan ülke olmasına karşın AB mobilya ithalatındaki %1,53’lük payı ile önemli oyuncular arasında değildir. Türkiye’yimobilya ithalatı 2005-2011 döneminde milyon %121,6 oranında artırarak 2011 yılında 884 dolarlık mobilya ihraç edenSlovakya izlemiştir. Slovakya’nın Ab mobilya ithalatındaki payı ise 2011 yılında %1,44 düzeyinde olmuştur. Polonya 2005-2011 döneminde mobilya ithalatındaki %72’6’lık artışla mobilya ithalatı en hızlı artan üçüncü AB ülkesi olmuştur. 2011yılındaki 1 milyar 521 milyon dolarlık mobilya ithalatı ile Polonya’nın AB mobilya ithalatındaki payı %2,48 olmuştur. 2005-



2005 2011 2005 2011


1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

-

389

399

881

864

298

107

109

2.027

2.642

604

46.339

0,840%

0,86%

1,90%

1,86%

0,64%

0,23%

0,24%

4,37%

5,70%

1,30%

100,00%

941

884

1.521

1.471

487

169

168

3.048

3.969

880

61.411

1,533%

1,44%

2,48%

2,40%

0,79%

0,28%

0,27%

4,96%

6,46%

1,43%

100,00%

15,9%

17,3%

11,5%

11,2%

10,3%

9,6%

9,0%

8,5%

8,5%

7,8%

5,8%

141,9%

121,6%

72,6%

70,3%

63,4%

58,3%

54,1%

50,4%

50,2%

45,8%

32,5%

Sıra Ülke 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Türkiye

Slovakya

Polonya

Çek Cumhuriyeti

Romanya

Bulgaristan

Litvanya

Avusturya

Hollanda

Portekiz

ABIMP

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

-

Türkiye

Slovakya

Polonya

Çek Cumhuriyeti

Romanya

Bulgaristan

Litvanya

Avusturya

Hollanda

Portekiz

ABIMP

33,87%

75,63%

13,52%

15,47%

30,28%

39,17%

41,93%

-1,43%

8,00%

6,66%

9,52%

31,76%

28,73%

37,24%

27,28%

54,08%

56,67%

48,62%

36,10%

23,26%

31,86%

21,50%

9,04%

-11,72%

28,89%

20,84%

24,80%

30,49%

6,98%

10,77%

11,15%

7,81%

6,50%

-26,55%

-16,57%

-24,79%

-18,05%

-42,47%

-38,09%

-46,14%

-12,76%

-19,17%

-19,28%

-19,94%

30,10%

6,79%

-2,19%

-4,94%

-4,96%

-12,34%

-7,43%

-1,94%

5,29%

12,95%

6,66%

27,47%

24,63%

16,88%

23,08%

19,31%

2,52%

36,93%

18,30%

19,31%

5,43%

9,51%

2011 döneminde mobilya ithalatı %70,3 oranında artarak 2011 yılında 1 milyar 471 milyon dolara ulaşan ÇekCumhuriyeti inceleme döneminde mobilya ithalatı en hızlı artan dördüncü ülke olmuştur. Bu artışla birlikte 2011 yılındaÇek Cumhuriyeti mobilya ithalatının AB mobilya ithalatı içindeki payı %2,40 olarak gerçekleşmiştir. 2011 yılında 487 mi-lyon dolarlık mobilya ithalatı gerçekleştiren Romanya’nın 2005-2011 döneminde mobilya ithalatı yıllık ortalama % 10,3toplamda ise %63,4 oranında artmıştır. Bu önemli artışa karşın 2011 yılında Romanya’nın Ab mobilya ithalatındaki payıyalnızca %0,79 olmuştur. 2005-2011 döneminde mobilya ithalatlarını %58,3 ile %45,8 arasında değişen oranlardaartan Bulgaristan, Litvanya, Avusturya, Hollanda ve Portekiz ise mobilya ithalatı en hızlı artan AB ülkeleri arasında ilk beşülkeyi takip etmişlerdir.

AB mobilya ithalatının 2005-2011 dönemi verileri 4 haneli GTIP kodları düzeyinde aşağıdaki iki tablo ve grafikte ifadeedilmiştir:

TABLO 27. AB MOBİLYA İTHALATININ ÜRÜN GRUPLARI BAZINDA DAĞILIMI (2005 2011)


GRAFİK 45. AB MOBİLYA İTHALATININ ÜRÜN GRUPLARI BAZINDA DAĞILIMI (2005;2011)


AB mobilya ithalatının ürün grupları bazında dağılımı 2005 yılı için incelendiğinde, ilk sırada 23 milyar dolarlık ithalat ile“Diğer mobilyalar, bunların aksam ve parçaları” ürün grubu yer almıştır. 2005 yılında “Diğer mobilyalar, bunların aksamve parçaları” ürün grubunun toplam AB mobilya ithalatı içindeki payı 2005 yılında %49,6 olarak gerçekleşmiştir. “Otur-maya mahsus mobilyalar, bunların aksam ve parçaları” ürün grubu 2005 yılındaki 19,4 milyar dolarlık ithalat ve %41,8ithalat payı ile AB’de en çok ithalatı yapılan ürün grupları içinde ikinci sırada yer almıştır. “Somyalar, yatak takımı eşyasıve benzeri eşya” ürün grubu %7,1’lik ithalat payı ve 3,3 milyar dolarlık ithalat değeri ile 2005 yılında AB ülkelerinin ençok ithalat yaptığı üçüncü ürün grubu olmuştur. 2005 yılındaki 726 milyon dolarlık ithalat değeri ve %1,6’lıl ithalat payıile “Tıpta, cerrahide, diş hekimliğinde ve veterinerlikte kullanılan mobilyalar, bunların aksam ve parçaları” ürün grubu ABmobilya ithalatında en az ithalatı yapılan ürün grubu olmuştur.


Sıra GTIP Kodu MIMP (milyar$)

2005 2011 2005 2011

Pay Sıra GTIP Kodu MIMP (milyar$) Pay YBBO TBO

1

2

3

4

-

9403

9401

9404

9402

KMIMP

23,0

19,4

3,3

0,7

46,3

49,6%

41,8%

7,1%

1,6%

100,0%

1

2

3

4

-

9403

9401

9404

9402

KMIMP

28,3

26,7

5,2

1,2

61,4

46,0%

43,5%

8,5%

1,9%

100,0%

3,5%

5,5%

8,2%

8,3%

4,8%

22,9%

38,2%

60,0%

61,7%

32,5%

2011 yılı için AB mobilya ithalatının ürün grupları bazında dağılımı incelendiğinde ürün gruplarının sıralamasında herhangibir değişiklik olmadığı görülmektedir. En çok ithalatı yapılan ürün grupları içinde ilk sırada 2005 yılında olduğu gibi 2005-2011 döneminde ithalatı %22,9 oranında artarak 2011 yılında 28,3 milyar dolara ulaşan “Diğer mobilyalar, bunlarınaksam ve parçaları” yer almaktadır. “Diğer mobilyalar, bunların aksam ve parçaları” ürün grubu 2005-2011 dönemindeithalatı en az artan ürün grubu olmuş ve AB mobilya ithalatı içindeki payı 3,6 puan azalarak %49,6’dan %46’yagerilemiştir. “Oturmaya mahsus mobilyalar, bunların aksam ve parçaları” ürün grubunun ithalatı ise 2005-2011 döne-minde yıllık ortalama %5,5 toplamda ise %38,2 oranında artarak 2011 yılında 26,7 milyar dolar olmuştur. “Oturmayamahsus mobilyalar, bunların aksam ve parçaları” ürün grubu 2005-2011 döneminde ithalatı en az artan ikinci ürüngrubu olmuştur. “Oturmaya mahsus mobilyalar, bunların aksam ve parçaları” ürün grubunun AB mobilya ithalatı için-deki payı ise 2005-2011 döneminde 1,7 puan artarak 2011 yılında %43,5’e yükselmiştir.

“Somyalar, yatak takımı eşyası ve benzeri eşya” ürün grubun ithalatı 2005-2011 döneminde %60 oranında artarak 2011yılında 5,2 milyar dolar olmuştur. Bu büyüme oranı ile “Somyalar, yatak takımı eşyası ve benzeri eşya” ürün grubu ithalatıen hızlı artan ikinci ürün grubu olmuştur. Bu yüksek büyüme oranı ile birlikte “Somyalar, yatak takımı eşyası ve benzerieşya” ürün grubunun AB mobilya ithalatı içinde 2005 yılında % 7,1 olan ithalat payı 2011 yılında %8,5’e yükselmiştir.“Tıpta, cerrahide, diş hekimliğinde ve veterinerlikte kullanılan mobilyalar, bunların aksam ve parçaları” ürün grubu 2005-2011 döneminde ithalatı en hızlı artan ürün grubu olmuştur. “Tıpta, cerrahide, diş hekimliğinde ve veterinerlikte kullanılanmobilyalar, bunların aksam ve parçaları” ürün grubu ithalatı inceleme döneminde yıllık ortalama %8,3 toplamda ise%61,7 oranında artarak 2011 yılında 1,2 milyar dolara yükselmiştir. “Tıpta, cerrahide, diş hekimliğinde ve veterinerliktekullanılan mobilyalar, bunların aksam ve parçaları” ürün grubunun AB mobilya ithalatı içindeki payı bu hızlı büyüme ilebirlikte %1,6’dan %1,9’a yükselmiştir.


3.3. Türkiye Mobilya Dış TicaretiTürkiye toplam mal ve hizmet dış ticareti ile mobilya dış ticaretine ilişkin olarak 2005-2011 dönemi için dış ticaret hacmi,ihracat ve ithalat değişkenlerine veriler izleyen tabloda gösterilmiştir:

TABLO 28. TÜRKİYE MOBİLYA DIŞ TİCARETİ (2005 2011)



Dış

Tic

aret

Hac

mi

İhra

cat

İtha

lat


TMDTH Değer 1.104 1.339 1.794 2.163 1.766 2.153 2.600 - -

Büyüme* - 21,25% 33,98% 20,60% -18,38% 21,95% 20,73% 15,34% 135,43%

TTDTH Değer 190.251 225.111 277.334 333.963 243.008 299.520 375.754 - -

Büyüme* - 18,32% 23,20% 20,42% -27,24% 23,26% 25,45% 12,01% 97,50%

TMTDH/TTDTH 0,58% 0,59% 0,65% 0,65% 0,73% 0,72% 0,69% - -

TMTDH/ABMTDTH 1,14% 1,27% 1,41% 1,59% 1,62% 1,88% 2,02% - -

TMTDH/KMTDTH 0,53% 0,58% 0,67% 0,76% 0,77% 0,81% 0,87% - -

TMDTD 326 258 370 611 630 676 717 - -

TMEXP/TMDTH 64,76% 59,64% 60,31% 64,12% 67,85% 65,71% 63,79% - -

TMIMP/TMDTH 35,24% 40,36% 39,69% 35,88% 32,15% 34,29% 36,21%


TMEXP Değer 715 799 1.082 1.387 1.198 1.415 1.658 - -

Büyüme* - 11,67% 35,48% 28,20% -13,62% 18,10% 17,20% 15,05% 131,89%

TTEXP Değer 73.476 85.535 107.272 132.002 102.139 113.979 134.915 - -

Büyüme* - 16,41% 25,41% 23,05% -22,62% 11,59% 18,37% 10,66% 83,62%

TMEXP/TTEXP 0,97% 0,93% 1,01% 1,05% 1,17% 1,24% 1,23% - -

TMEXP/ABMEXP 1,41% 1,45% 1,64% 1,96% 2,13% 2,43% 2,47% - -

TMEXP/KMEXP 0,72% 0,72% 0,83% 0,99% 1,04% 1,07% 1,10% - -

TMEXP/TMIMP 183,80% 147,79% 151,96% 178,67% 211,07% 191,60% 176,16% - -


TMIMP Değer 389 540 712 776 568 738 941 - -

Büyüme* - 38,87% 31,76% 9,04% -26,88% 30,10% 27,47% 15,86% 141,94%

TTIMP Değer 116.774 139.576 170.063 201.961 140.869 185.541 240.839

Büyüme* - 19,53% 21,84% 18,76% -30,25% 31,71% 29,80% 12,82% 106,24%

TMIMP/TTIMP 0,33% 0,39% 0,42% 0,38% 0,40% 0,40% 0,39% - -

TMIMP/ABMIMP 0,84% 1,06% 1,15% 1,18% 1,08% 1,32% 1,53% - -

TMIMP/KMIMP 0,36% 0,45% 0,51% 0,54% 0,49% 0,55% 0,63% - -


3.3.1. Türkiye Mobilya Dış Ticaret Hacmi

2005 yılında 1 milyar 104 milyon dolar olan Türkiye Mobilya Dış Ticaret Hacmi (TMDTH) 2005-2011 döneminde 1 mil-yar 496 milyon dolarlık artışla 2011 yılında 2 milyar 600 milyon dolara ulaşmıştır. 2005-2011 döneminde Türkiye MobilyaDış Ticaret Hacminin izlediği eğilim aşağıdaki grafikte gösterilmektedir:

GRAFİK 46. TÜRKİYE MOBİLYA DIŞ TİCARET HACMİ (2005 2011;MİLYON $)


2005-2011 döneminde Türkiye mobilya dış ticaret hacminin büyüme oranı incelendiğinde 2006 ve 2007 yıllarında artanbir büyüme trendi görülürken 2008 yılında mobilya dış ticaret hacminin artış hızının az da olsa yavaşladığı, 2009 yılındaise Türkiye mobilya dış ticaret hacminin %18,34 oranında küçüldüğü görülmektedir. Bu önemli küçülmeye karşın Türkiyemobilya dış ticaret hacmi 2010 ve 2011 yıllarında tekrar artış eğilimine girmiş ve Türkiye mobilya dış ticareti büyüme oranıtekrar bir artış trendi izlemeye başlamıştır. TMDTH’nin inceleme dönemindeki yıllık ortalama büyüme oranı % 15,34toplam büyüme oranı ise %135,43 olarak gerçekleşmiştir. 2005-2011 dönemi için Türkiye mobilya dış ticareti büyümeoranı hem %17,59 olan AB mobilya dış ticareti büyüme oranının, hem de % 32,68 olan küresel mobilya dış ticaretibüyüme oranının oldukça üstünde gerçekleşmiştir. TMDTH büyüme oranının 2005-2011 dönemindeki izlediği eğilimaşağıdaki grafikte gösterilmiştir:

GRAFİK 47. TÜRKİYE MOBİLYA DIŞ TİCARET HACMİ BÜYÜME ORANI (2005 2011;%)


Türkiye mobilya dış ticaretinin, Türkiye Toplam Dış Ticaret Hacmi (TTDTH) içindeki payı (TDTH/TTDTH) 2005 yılında %0,58gibi oldukça düşük bir düzeyde olmuştur. Türkiye için mobilya dış ticaretinin toplam dış ticaret içindeki payı 2005-2011döneminde istikrarlı olarak artan bir eğilim izleyerek 2011 yılında % 0,69’a yükselmiş; bir başka deyişle inceleme döne-minde Türkiye’de toplam dış ticaret hacmi içinde mobilya dış ticaretinin payı artmıştır. Türkiye’nin toplam dış ticaret hacmiiçinde mobilya dış ticaret hacminin 2005-2011 döneminde izlediği seyir aşağıdaki grafikte gösterilmiştir:

GRAFİK 48. TMDTH/TTDTH ORANI (2005 2011;%)


Türkiye mobilya dış ticaretinin, AB mobilya dış ticareti (ABMDTH) içindeki payı (TMDTH/ABMDTH) incelendiğinde, 2005yılında Türkiye mobilya dış ticaret hacminin AB mobilya dış ticaret hacminin yalnızca %1,14’ünü oluşturduğu görülmek-tedir. 2005-2011 döneminde Türkiye mobilya dış ticaret hacmindeki büyümenin AB mobilya dış ticaretindeki büyümeninoldukça üstünde gerçekleşmesi nedeni ile ilgili dönemde Türkiye mobilya dış ticaretinin AB mobilya dış ticareti içindeki payıistikrarlı biçimde artan bir eğilim göstermiştir. 2011 yılı itibariyle Türkiye mobilya dış ticaretinin AB mobilya dış ticareti için-deki payı %2,02’ye yükselmiştir. TMDTH/ABMDTH oranının 2005-2011 döneminde izlediği seyir aşağıdaki grafiktegösterilmiştir:

GRAFİK 49. TMDTH/ABMDTH ORANI (2005 2011;%)



Türkiye mobilya dış ticaretinin, Küresel mobilya dış ticareti (KMDTH) içindeki payı (TMDTH/ABMDTH) 2005-2011 dönemiiçin incelendiğinde, 2005 yılında Türkiye mobilya dış ticaret hacminin küresel mobilya dış ticaret hacminin yalnızca%0,53’ünü oluşturmuştur. 2005-2011 döneminde Türkiye mobilya dış ticaret hacmindeki büyüme, küresel mobilya dışticaretindeki büyümenin oldukça üstünde gerçekleşmiş ve bu nedenle inceleme döneminde Türkiye mobilya dış ticare-tinin küresel mobilya dış ticareti içindeki payı istikrarlı biçimde artan bir eğilim göstermiştir. Türkiye mobilya dış ticaretininküresel mobilya dış ticareti içindeki payı 2011 yılı itibariyle %0,87’ye yükselmiştir. TMDTH/KMDTH oranının 2005-2011döneminde izlediği seyir aşağıdaki grafikte gösterilmiştir:

GRAFİK 50. TMDTH/KMDTH ORANI (2005 2011;%)


Türkiye mobilya dış ticaretinin ithalat ve ihracat arasındaki dağılımı incelendiğinde, 2005 yılında ihracatın payının %64,76,ithalatın payının ise %36,21 olduğu görülmektedir. İnceleme döneminde mobilya dış ticareti içinde mobilya ihracatınınpayı azalarak 2011 yılında %63,79’a gerilerken, mobilya ithalatının mobilya dış ticaretindeki payı artarak %36,21’eyükselmiştir. Türkiye mobilya dış ticaretinde mobilya ihracatı ve ithalatının payları 2005 ve 2011 yılları için karşılaştırmalıolarak aşağıdaki grafikte gösterilmiştir:

GRAFİK 51. TÜRKİYE MOBİLYA DIŞ TİCARETİNDE İHRACAT VE İTHALAT ORANLARI (2005,2011;%)



2005-2011 dönemi için Türkiye mobilya dış ticaret dengesi (TMDTD) incelendiğinde, 2005 yılında Türkiye mobilya dışticaretinin 106 milyar dolar fazla verdiği görülmektedir. Türkiye mobilya dış ticaret fazlası inceleme döneminde dalgalı ancakortalamada artan bir trend izlemiştir. Bu eğilim sonucunda Türkiye mobilya dış ticareti 2011 yılında 167 milyon dolar fazlavermiştir. Türkiye mobilya dış ticaret dengesinin 2005-2011 döneminde izlediği eğilim aşağıdaki yer alan grafiktegösterilmiştir:

GRAFİK 52. TÜRKİYE MOBİLYA DIŞ TİCARET DENGESİ (2005 2011;MİLYON DOLAR)


3.3.2. Türkiye Mobilya İhracatı

2005 yılında 715 milyon dolar olan Türkiye mobilya ihracatı (TMEX) 2005-2011 döneminde yıllık ortalama %15,05toplamda ise %131,89 oranında büyüyerek 2011 yılında 1 milyar 658 milyon dolara ulaşmıştır. 2005-2011 dönemindeTürkiye mobilya İhracatının izlediği eğilim aşağıdaki grafikte sunulmuştur:

GRAFİK 53. TÜRKİYE MOBİLYA İHRACATI (2005 2011;MİLYON $)


Türkiye mobilya ihracatının büyüme oranı 2005-2011 döneminde incelendiğinde, 2006 ve 2007 yıllarında artan birbüyüme trendi görülürken 2008 yılından itibaren bir azalma eğilimi görülmüş ve Türkiye mobilya ihracatı 2009 yılında %-13,62 oranında küçülmüştür. Ancak Türkiye mobilya ihracatı 2010 ve 2011 yıllarında tekrar büyüme eğilimine girmiş vesırası ile %18,10 ve %1617,20 oranında büyümüştür. İnceleme döneminde Türkiye mobilya ihracatının büyüme oranı


yıllık ortalama büyüme oranı %15,05 toplamda ise %131,89 olurken %32,01 olan AB mobilya ihracatı büyüme oranıve olurken bu büyüme oranı %50,7 olan küresel mobilya ihracatı büyüme oranın oldukça üzerinde gerçekleşmiştir. Ayrıcainceleme döneminde Türkiye mobilya ihracatının büyüme oranı %83,62 olan Türkiye Toplam İhracatı büyüme oranınında üzerinde olmuştur. Türkiye mobilya ihracatı büyüme oranın 2005-2011 dönemindeki trendi aşağıdaki grafiktesunulmuştur:

GRAFİK 54. TÜRKİYE MOBİLYA İHRACATI BÜYÜME ORANI (2005 2011;%)


2005 yılında Türkiye’nin toplam ihracatının %0,97’si mobilya ihracatından oluşmuştur. Ancak, 2005-2011 dönemindeTürkiye mobilya ihracatının büyüme oranının toplam Türkiye ihracatının büyüme oranın üzerinde gerçekleşmesi sonucuTürkiye’de mobilya ihracatının toplam ihracat içindeki payı artmış ve 2011 yılı itibariyle %1,23 olmuştur. Bu oran 2011yılında %0,84 olan küresel mobilya ihracatının küresel toplam ihracata oranının ve %1,11 olan AB mobilya ihracatınınAB toplam ihracatına oranının üzerindedir. Bir başka deyişle Türkiye’de mobilya ihracatının toplam ihracat içinde küreselortalamadan ve AB ortalamasından daha önemli bir ihracat kalemi olarak ortaya çıkmaktadır. TMEX/TTEX değişkenin2005-2011 döneminde izlediği seyir aşağıdaki grafikte gösterilmiştir:

GRAFİK 55. TMEX/TTEX ORANI (2005 2011;%)



2005-2011 dönemi için Türkiye mobilya ihracatının AB mobilya ihracatı (ABMEX) içindeki payı (TMEX/ABMEX)incelendiğinde, 2005 yılında AB mobilya ihracatı içinde Türkiye mobilya ihracatının payı %1,41 olmuştur. 2005-2011döneminde Türkiye mobilya dış ticaretindeki büyüme oranının AB mobilya dış ticaretindeki büyüme oranının oldukçaüstünde olması sonucu inceleme dönemde Türkiye mobilya ihracatının küresel mobilya ihracatı içindeki payı artmış ve 2011yılı %2,47 olarak gerçekleşmiştir. TMEX/ABMEX oranının 2005-2011 döneminde izlediği seyir aşağıdaki grafiktegösterilmiştir:

GRAFİK 56. TMEX/ABMEX ORANI (2005 2011;%)


Türkiye mobilya ihracatının küresel mobilya ihracatı (KMEX) içindeki payı (TMEX/KMEX) 2005-2011 dönemi içinincelendiğinde, Türkiye mobilya ihracatının 2005 yılında AB mobilya ihracatı içinde payı %0,72 olarak gerçekleşmiştir.2005-2011 döneminde Türkiye mobilya dış ticaretindeki artış hızı küresel mobilya dış ticaretindeki artış hızının oldukçaüzerinde olduğundan Türkiye mobilya ihracatının küresel mobilya ihracatı içindeki payı inceleme döneminde artarak 2011yılı itibariyle %1,10’a yükselmiştir. TMEX/ABMEX oranının 2005-2011 döneminde izlediği seyir aşağıdaki grafiktegösterilmiştir:

GRAFİK 57. TMEX/KMEX ORANI (2005 2011;%)



Türkiye mobilya dış ticareti, İhracatın ithalatı karşılama oranı açısından incelendiğinde 2005 yılında bu oranın %183,8olduğu görülmektedir. Türkiye’de mobilya ticaretinde ihracatın ithalatı karşılama oranı inceleme döneminde oldukçadalgalı ancak ortalamada yatay bir seyir izleyerek 2011 yılında %176,16’ya gerilemiştir. Türkiye için mobilya dış ticaretindeihracatın ithalatı karşılama oranının (TMEX/TMIMP) inceleme döneminde izlediği eğilim aşağıdaki grafikte gösterilmiştir:

GRAFİK 58. TÜRKİYE MOBİLYA DIŞ TİCARETİNDE İHRACATIN İTHALATI KARŞILAMA ORANI(2005 2011;%)


Türkiye mobilya ihracatı en büyük ihracat ortakları ve diğer ihracat ortağı ülkeler açısından incelendiğinde 2005-2011dönemi için ilgili ülkelere yapılan mobilya ihracatına ilişkin veriler izleyen tabloda gösterilmektedir:

TABLO 29. TÜRKİYE'NİN MOBİLYA İHRACATINDA İLK 10 ÜLKE VE PAYLARI (2005 2011)



Sıra Ülke MEX (milyon$)

2005 2011 2005 2011

Pay Sıra Ülke MEX (milyon$) Pay YBBO TBO

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

-

-

-

Almanya

Irak

Fransa

Hollanda

Yunanistan

Birleşik Krallık

İran

ABD

Romanya

Kıbrıs

İlk 10

Diğerleri

TMEX

124,0

48,9

43,9

40,4

35,8

34,7

25,8

25,6

23,1

22,0

424,2

291,0

715,2

17,3%

6,8%

6,1%

5,6%

5,0%

4,9%

3,6%

3,6%

3,2%

3,1%

59,3%

40,7%

100,0%

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

-

-

-

Irak

Almanya

İran

Azerbaycan

Fransa

Türkmenistan

Hollanda

Rusya

Suudi Arabistan

Birleşik Krallık

İlk 10

Diğerleri

TMEX

286,5

168,8

110,8

108,5

91,4

76,1

56,6

49,1

42,6

40,8

1031,1

627,3

1658,4

17,3%

10,2%

6,7%

6,5%

5,5%

4,6%

3,4%

3,0%

2,6%

2,5%

62,2%

37,8%

100,0%

34,3%

5,3%

27,5%

41,0%

13,0%

49,9%

5,8%

16,3%

20,7%

2,7%

-

-

-

485,6%

36,1%

329,9%

684,7%

108,3%

1034,1%

40,1%

147,0%

209,3%

17,5%

-

-

-

Türkiye’nin mobilya ihracatı 2005 yılı incelendiğinde 124 dolarlık ihracat büyüklüğü ve %17,3’lük ihracat payı ile Al-manya Türkiye’nin en çok mobilya ihraç ettiği ülke olmuştur. Bir başka deyişle 2005 yılında Türkiye mobilya ihracatınınyaklaşık beşte biri yalnızca Almanya’ya gerçekleştirilmiştir. Irak 2005 yılında, 48,9 milyon dolarlık mobilya ihracatı ve %6,8’lik ihracat payı ile Türkiye’nin en çok mobilya ihraç ettiği ikinci ülke olmuştur. Fransa ise Türkiye’den ithal ettiği 43,9milyon dolarlık mobilya değeri ve % 6,1’lik ihracat payı ile 2005 yılında Türkiye’nin en çok mobilya ihraç ettiği ikinci ülkeolmuştur. Bu ülkeleri izleyen Hollanda ve Yunanistan ise sırası ile Türkiye’den yaptıkları 40,4 milyon dolar ve 35,8 milyondolarlık mobilya ithalatları ve %5,6 ve %5 ihracat payları ile 2005 yılında Türkiye’nin en çok mobilya ihraç ettiği dördüncüve beşinci ülkeler olmuşlardır. 2005 yılı için Birleşik Krallık, İran, ABD, Romanya ve Kıbrıs Türkiye’den yaptıkları ve 34,7 ve22 milyon dolar arasında değişen mobilya ithalatları ve %4,9 ile %3,1 arasında değişen ihracat payları ile Türkiye’nin enbüyük mobilya ithalatçıları arasında ilk 10’da yer almışlardır.

2005 yılı Türkiye mobilya ihracatı açısından en çok ihracat gerçekleştirilen ilk 10 ülke ve diğer ülkeler anlamındadeğerlendirildiğinde ilk 10 ülkenin Türkiye mobilya ihracatının % 59,3’ünü diğer ülkelerin mobilya ihracatları toplamınınise Türkiye mobilya ihracatının 40,7’sini oluşturduğu görülmektedir. Bir başka deyişle 2005 yılı itibariyle Türkiye mobilyaihracatının yarıdan fazlasını en çok mobilya ihracatı yaptığı 10 ülkeye gerçekleştirmiştir.

2011 yılı için Türkiye’nin mobilya ihracatı incelendiğinde Irak’ın en çok mobilya ihracatı yapılan ülke olduğu görülmekte-dir. 2005-2011 döneminde Irak’a yapılan mobilya ihracatı yıllık ortalama %34,3 toplamda ise %485,6 oranında artarak286,5 milyon dolara yükselmiştir. 2011 yılı itibariyle Irak’a yapılan mobilya ihracatı Türkiye’nin toplam mobilya ihracatının% 17,3’ünü oluşturmaktadır. 2011 yılında Almanya Türkiye’nin en çok mobilya ihraç ettiği ikinci ülke olmuştur. Al-manya’ya yapılan mobilya ihracatı inceleme döneminde %36,1 oranında artarak 168,8 milyon dolara yükselmiştir. 2011yılı itibariyle Almanya’ya yapılan mobilya ihracatı Türkiye’nin toplam mobilya ihracatının % 17,3’ünü oluşturmaktadırİran, 2011 yılında bu ülkeye yapılan 110,8 milyon dolarlık mobilya ihracatı ve %6,7’lik ihracat payı ile en çok mobilyaihracatı yapılan üçüncü ülke olmuştur. 2005-2011 döneminde İran’a yapılan mobilya ihracatı %329,9 oranında artmıştır.Azerbaycan, Türkiye’den yaptığı 108,5 milyon dolarlık mobilya ithalatı ve Türkiye’nin mobilya ihracatındaki %5,5’lik payıile Türkiye’nin en çok mobilya ihracatı gerçekleştirdiği dördüncü ülke olmuştur. İnceleme döneminde Azerbaycan’a yapılanmobilya ihracatı %684,7 oranında artış göstermiştir. Fransa 2011 yılında Türkiye’nin en çok mobilya ihracatıgerçekleştirdiği beşinci ülke olmuştur. 2005-2011 döneminde Fransa’ya yapılan mobilya ihracatı yıllık ortalama %13toplamda ise %108,3 oranında artarak 91,4 milyon dolara yükselmiştir. 2011 yılı itibariyle Fransa’ya yapılan mobilyaihracatı Türkiye’nin toplam mobilya ihracatının % 5,5’ini oluşturmaktadır.

Türkmenistan, Hollanda, Rusya, Suudi Arabistan ve Birleşik Krallık ise 2011 yılı itibariyle bu ülkelere yapılan ve 76,1 mi-lyon dolar ile 40,8 milyon dolar arasında değişen mobilya ihracatı ve %4,6 ile %2,5 arasında değişen ihracat payları ileTürkiye’nin en çok mobilya ihracatı yaptığı 10 ülke arasında yer almışlardır. 2005-2011 döneminde Türkiye’nin en çok mo-bilya ihracatı gerçekleştirdiği ilk 10 ülke içinde ihracatın en hızlı arttığı ülke %1034,1 oranı ile Türkmenistan olmuştur.

2011 yılı Türkiye’nin en çok mobilya ihraç ettiği ilk 10 ülke diğer ihracat yapılan ülkeler açısından değerlendirildiğinde, ilk10 ülkenin Türkiye’nin mobilya ihracatı içindeki paylarının 2005 yılına göre 2,9 puan artarak %62,2’ye yükseldiği, diğerülkelerin toplam ihracat paylarının ise %37,8’e düştüğü görülmektedir. Bir başka deyişle 2011 yılı itibariyle Türkiye’nin ençok mobilya ihracatı gerçekleştirdiği ilk 10 ülkeye yapılan ihracat, diğer mobilya ihracatı yapılan ülkelere yapılan ihracatın2005-2011 dönemine ilişkin olarak AB mobilya ihracatı açısından ilk 10 ülke ve diğer 1,65 katı olmuştur. Türkiye’nin mo-bilya ihracatında ilk 10 sırada yer alan ülkelerin ve diğer ülkelerin Türkiye’nin toplam mobilya ihracatı içindeki payları 2005ve 2011 yılları için karşılaştırmalı olarak izleyen grafikte sunulmuştur:


GRAFİK 59. TÜRKİYE'NİN MOBİLYA İHRACATINDA İLK 10 ÜLKE, DİĞER ÜLKELER VE PAYLARI (2005,2011)


2005-2011 dönemi için Türkiye’nin mobilya ihracatının 4 haneli GTIP kodları düzeyinde dağılımına ilişkin verileri izleyentablo ve grafikte ifade edilmiştir:

TABLO 30. TÜRKİYE MOBİLYA İHRACATININ ÜRÜN GRUPLARI BAZINDA DAĞILIMI (2005 2011)


GRAFİK 60. MOBİLYA İHRACATININ ÜRÜN GRUPLARI BAZINDA DAĞILIMI (2005;2011)



Sıra GTIP Kodu MEX (milyon$)

2005 2011 2005 2011

Pay Sıra GTIP Kodu MEX (milyon$) Pay YBBO TBO

1

2

3

4

-

9403

9401

9404

9402

9401-9404

337,9

309,3

59,7

8,3

715,2

47,2%

43,2%

8,4%

1,2%

100,0%

1

2

3

4

-

9403

9401

9404

9402

9401-9404

894,5

632,2

105,1

26,6

1.658,4

53,9%

38,1%

6,3%

1,6%

100,0%

17,6%

12,7%

9,9%

21,5%

15,0%

164,7%

104,4%

76,0%

222,4%

131,9%

Türkiye mobilya ihracatının ürün grupları bazında dağılımı 2005 yılı için incelendiğinde, ilk sırada “Diğer mobilyalar,bunların aksam ve parçaları” ürün grubunun yer aldığı görülmektedir. 2005 yılında “Diğer mobilyalar, bunların aksam veparçaları” ürün grubunun ihracat değeri 337,9 milyon dolar toplam mobilya ihracatı içindeki payı ise %47,2 olmuştur.2005 yılındaki 309,3 milyon dolarlık ihracat değeri ve %43,2’lik ihracat payı ile “Oturmaya mahsus mobilyalar, bunlarınaksam ve parçaları” ürün grubu Türkiye’nin en çok ihracat yaptığı ikinci ürün grubu olmuştur. “Somyalar, yatak takımıeşyası ve benzeri eşya” ürün grubu 59,7 milyon dolarlık ihracat değeri ve %,8,4’lük’luk ihracat payı ile 2005 yılındaTürkiye’nin en çok ihracatını gerçekleştirdiği üçüncü ürün grubu olmuştur. “Tıpta, cerrahide, diş hekimliğinde ve veter-inerlikte kullanılan mobilyalar, bunların aksam ve parçaları” ürün grubu 8,3 milyon dolarlık ihracat değeri ve %2’lik ihra-cat payı ile Türkiye mobilya ihracatında en az ihracatı yapılan ürün grubu olmuştur.

Türkiye mobilya ihracatının ürün grupları bazında dağılımı 2011 yılı için incelendiğinde ürün gruplarının sıralamasındaherhangi bir değişiklik olmadığı görülmektedir. Bu çerçevede, 2011 yılında Türkiye’nin en çok ihracatını yaptığı ürüngrupları içinde ilk sırada 2005-2011 döneminde ihracatı %164,7 oranında artarak 2011 yılında 896,5 milyon dolarlık ihra-cat değerine ulaşan “Diğer mobilyalar, bunların aksam ve parçaları” yer almaktadır. “Diğer mobilyalar, bunların aksamve parçaları” ürün grubu 2005-2011 döneminde ihracatı en hızlı artan ikinci ürün grubu olmuş ve Türkiye mobilyaihracatı içindeki payı %47,2’den’den %553,9’a yükselmiştir. Bir başka deyişle, 2005-2011 döneminde “Diğer mobilyalar,bunların aksam ve parçaları” ürün grubunun mobilya ihracatı içindeki payı Avrupa’da ve dünyada azalırken Türkiye’deartmıştır. “Oturmaya mahsus mobilyalar, bunların aksam ve parçaları” ürün grubunun ihracatı 2005-2011 dönemindeyıllık ortalama %12,7 toplamda ise %104,4 oranında artarak 2011 yılında 632,2 milyon dolara ulaşmıştır. Bu büyümeoranı ile “Oturmaya mahsus mobilyalar, bunların aksam ve parçaları” ürün grubu ihracatı en yavaş artan ikinci ürüngrubu olmuştur. “Oturmaya mahsus mobilyalar, bunların aksam ve parçaları” ürün grubu ihracatının büyüme oranı tümürün gruplarının ortalama büyüme oranının altında kaldığından bu ürün grubunun Türkiye’nin mobilya ihracatı içindekipayında 2005-2001 döneminde 5,1 puan azalarak %38,1’e düşmüştür. “Somyalar, yatak takımı eşyası ve benzeri eşya”ürün grubun ihracatı 2005-2011 döneminde %76 oranında artarak 2011 yılında 105,1 milyar dolara ulaşmıştır. Bubüyüme oranı ile “Somyalar, yatak takımı eşyası ve benzeri eşya” ürün grubu ihracatı en az artan ürün grubu olmuştur.Somyalar, yatak takımı eşyası ve benzeri eşya” ürün grubunun Türkiye’nin toplam mobilya ihracatı içindeki payı 2005-2011döneminde %8,4’den %6,3’e gerilemiştir. Burada dikkat çekici olan 2005-2011 döneminde Somyalar, yatak takımıeşyası ve benzeri eşya” ürün grubunun mobilya ihracatı içindeki payı Avrupa’da ve dünyada artarken Türkiye’de azalmışolmasıdır. “ “Tıpta, cerrahide, diş hekimliğinde ve veterinerlikte kullanılan mobilyalar, bunların aksam ve parçaları” ürüngrubu 2005-2011 döneminde AB’deki ve küresel eğilimlere paralel olarak ihracatı en hızlı artan ürün grubu olmuştur. Buçerçevede Türkiye’nin “Tıpta, cerrahide, diş hekimliğinde ve veterinerlikte kullanılan mobilyalar, bunların aksam veparçaları” ürün grubu ihracatı yıllık ortalama %9,9 ve toplamda ise %222,4 oranında artarak 2011 yılında 26,6 milyondolar olmuştur. Bu hızlı büyümeye paralel olarak Tıpta, cerrahide, diş hekimliğinde ve veterinerlikte kullanılan mobilyalar,bunların aksam ve parçaları” ürün grubunun 2005 yılında %1,2 olan Türkiye mobilya ihracatı içindeki payı 2011 yılında%1,6’ya yükselmiştir.


3.3.3. Türkiye Mobilya İthalatı

2005 yılında 389 milyon dolar olan Türkiye Mobilya İthalatı (TMIMP) 2005-2011 döneminde yıllık ortalama %15,86toplamda ise %141,94 oranında büyüyerek 2011 yılında 941 milyon dolara yükselmiştir. 2005-2011 döneminde TürkiyeMobilya İthalatının izlediği trend izleyen grafikte gösterilmektedir:

GRAFİK 61. TÜRKİYE MOBİLYA İTHALATI (2005 2011;MİLYON $)


2005-2011 döneminde Türkiye mobilya ithalatının büyüme oranı incelendiğinde, mobilya ithalatı büyüme oranının 2006ve 2007 yıllarında artan bir trend izlediği görülürken 2008 yılından itibaren büyüme oranı azalma eğilimine girmiş ve2009 yılında Türkiye mobilya ithalatı %-26,88 oranında azalmıştır. Ancak Türkiye mobilya ithalatı 2010 ve 2011 yıllarındatekrar büyüme eğilimine girmiş ve sırası ile %30,10 ve %27,47 oranında büyümüştür. Türkiye mobilya ithalatının in-celeme dönemindeki yıllık ortalama büyüme oranı %15,86 toplamda ise %141,94 olurken bu büyüme oranı, %32,52olan AB mobilya ithalatı büyüme oranı ve %36,38 olan küresel mobilya ithalatı büyüme oranın oldukça üzerindegerçekleşmiştir. Ayrıca inceleme döneminde Türkiye mobilya ithalatının büyüme oranı %106,24 olan Türkiye toplamithalatı büyüme oranının da üzerinde olmuştur. Türkiye mobilya ithalatı büyüme oranının 2005-2011 dönemindeki trendiaşağıdaki grafikte sunulmuştur:

GRAFİK 62. TÜRKİYE MOBİLYA İTHALATI BÜYÜME ORANI (2005 2011;%)



2005 yılında mobilya ithalatı Türkiye’nin toplam ithalatının %0,33’ünü oluşturmuştur. 2005-2011 döneminde Türkiye mo-bilya ithalatının büyüme oranının toplam Türkiye ithalatının büyüme oranın üzerinde gerçekleşmesi sonucunda incelemedöneminde toplam ithalat içinde mobilya ithalatının payı (TMIMP/TTIMP) artmış ve 2011 yılı itibariyle %0,39’a yükselmiştir.2011 yılında Türkiye’nin mobilya ithalatının toplam ithalat içindeki payı, %0,98 olan AB mobilya ithalatının AB toplamithalatına oranının ve %0,82 olan küresel mobilya ithalatının küresel toplam ithalata oranının oldukça altındadır. Bir başkadeyişle Türkiye’de mobilya ithalatı küresel ortalamadan ve AB ortalamasından daha az önemli bir ithalat kalemi olarak or-taya çıkmaktadır. TMIMP/TTIMP değişkenin 2005-2011 döneminde izlediği seyir aşağıdaki grafikte gösterilmiştir:

GRAFİK 63. TMIMP/TTIMP ORANI (2005 2011;%)


Türkiye mobilya ithalatının AB mobilya ithalatı (ABMIMP) içindeki payı (TMIMP/ABMIMP) 2005-2011 dönemi içinincelendiğinde, 2005 yılında Türkiye mobilya ithalatının AB mobilya ithalatı içindeki payı %0,84 olarak gerçekleşmiştir.2005-2011 döneminde Türkiye’nin mobilya ithalatı AB mobilya ithalatından çok daha hızlı arttığından inceleme dönemdeTürkiye mobilya ithalatının AB mobilya ithalatı içindeki payı artmış ve 2011 yılında %1,53’e yükselmiştir. TMIMP/ABMIMPoranının 2005-2011 döneminde izlediği seyir aşağıdaki grafikte gösterilmiştir:

GRAFİK 64. TMIMP/ABMIMP ORANI (2005 2011;%)



Türkiye mobilya ithalatının küresel mobilya ithalatı (KMIMP) içindeki payı (TMIMP/KMIMP) 2005-2011 dönemi içinincelendiğinde, 2005 yılında Türkiye mobilya ithalatının küresel mobilya ithalatı içinde payı %0,33 olarak gerçekleşmiştir.2005-2011 döneminde Türkiye mobilya ithalatındaki artış hızı küresel mobilya ithalatındaki artış hızının üzerindeolduğundan Türkiye mobilya ithalatının küresel mobilya ithalatı içindeki payı inceleme döneminde artarak 2011 yılı itibariyle%0,39’a yükselmiştir. TMIMP/KMIMP oranının 2005-2011 döneminde izlediği seyir aşağıdaki grafikte gösterilmiştir:

GRAFİK 65. TMIMP/KMIMP ORANI (2005 2011;%)


Türkiye’nin mobilya ithalatı 2005-2011 dönemi için en çok mobilya ithalatı yapılan ilk 10 ülke ve diğer ülkeler açısındanincelendiğinde ilgili ülkelerden yapılan mobilya ithalatına ilişkin veriler izleyen tabloda gösterilmektedir:

TABLO 31. TÜRKİYE'NİN MOBİLYA İTHALATINDA İLK 10 ÜLKE VE DİĞER ÜLKELER (2005 2011)



Sıra Ülke MIMP (milyon$)

2005 2011 2005 2011

Pay Sıra Ülke MIMP (milyon$) Pay YBBO TBO

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

-

-

-

Çin

İtalya

Almanya

Fransa

Birleşik Krallık

İspanya

Polonya

ABD

Endonezya

Güney Kore

İlk 10

Diğerleri

TMIMP

70,8

60,0

50,6

50,0

24,0

16,7

16,1

15,3

12,7

9,0

325,1

64,0

389,1

18,2%

15,4%

13,0%

12,8%

6,2%

4,3%

4,1%

3,9%

3,3%

2,3%

83,6%

16,4%

100,0%

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

-

-

-

Çin

İtalya

Almanya

Polonya

Fransa

İspanya

Serbest Bölgeler

Romanya

Birleşik Krallık

Endonezya

İlk 10

Diğerleri

TMIMP

343,9

93,4

87,8

51,4

42,5

39,8

27,8

27,1

22,0

21,4

757,2

184,2

941,4

36,5%

9,9%

9,3%

5,5%

4,5%

4,2%

3,0%

2,9%

2,3%

2,3%

80,4%

19,6%

100,0%

30,1%

7,7%

9,6%

21,4%

-2,7%

69,7%

105,9%

62,1%

-1,5%

9,1%

-

-

-

386,0%

55,8%

73,6%

220,4%

-15,0%

2284,3%

7526,3%

1715,4%

-8,7%

68,7%

-

-

-

2005 yılı için Türkiye’nin mobilya ithalatı incelendiğinde 70,8 milyon dolarlık ithalat ve %18,2’lik ithalat payı ile ÇinTürkiye’nin en çok mobilya ithal ettiği ülke olmuştur. Bir başka deyişle 2005 yılında Türkiye mobilya ithalatının yaklaşık beştebiri Çin’den yapılmıştır. İtalya 2005 yılında, 60 milyon dolarlık mobilya ithalatı ve % 15,4’lük ithalat payı ile Türkiye’nin ençok mobilya ithal ettiği ikinci ülke olmuştur. Fransa ise Türkiye’ye ihraç ettiği 50,6 milyon dolarlık mobilya ithalat değerive Türkiye’nin mobilya ithalatındaki %13’lük payı ile 2005 yılında Türkiye’nin en çok mobilya ihraç ettiği üçüncü ülkeolmuştur. Bu ülkeleri izleyen Birleşik Krallık ve İspanya ise Türkiye’ye gerçekleştirdikleri sırası ile 50 milyon dolar ve 24 mi-lyon dolarlık mobilya ithalatları ve %6,2 ve %4,3 ithalat payları ile 2005 yılında Türkiye’nin en çok mobilya ithal ettiğidördüncü ve beşinci ülkeler olmuşlardır. 2005 yılında İspanya, Polonya, ABD, Endonezya ve Güney Kore Türkiye’yeyaptıkları ve 34,7 ve 22 milyon dolar arasında değişen mobilya ihracatları ve %4,3 ile %2,3 arasında değişen ithalatpayları ile Türkiye’nin en çok mobilya ithalatı yaptığı ilk 10 ülke arasında yer almışlardır.

2005 yılı Türkiye mobilya ithalatı açısından en çok ithalat yapılan ilk 10 ülke ve diğer ülkeler anlamında değerlendirildiğinde,ilk 10 ülkenin Türkiye mobilya ithalatının % 83,6’sını diğer ülkelerden yapılan mobilya ithalatları toplamının ise Türkiye mo-bilya ithalatının %16,4’ünü oluşturduğu görülmektedir.

Türkiye’nin mobilya ithalatı 2011 yılı için incelendiğinde, 2005 yılında olduğu gibi en çok mobilya ithalatı yapılan ülkeninÇin olduğu görülmektedir. 2005-2011 döneminde Çin’den yapılan mobilya ithalatı yıllık ortalama %30,1 toplamda ise%386 oranında artarak 2011 yılında 343,9 milyon dolara yükselmiştir. 2011 yılı itibariyle Çin’den yapılan mobilya ithalatıTürkiye’nin toplam mobilya ithalatının % 30,1’ini oluşturmaktadır. Bir başka deyişle 2011 yılı itibariyle Türkiye mobilyaithalatının yaklaşık üçte birini Çin’den yapmaktadır. 2011 yılında İtalya, 2005 yılında olduğu gibi Türkiye’nin en çok mo-bilya ithal ettiği ikinci ülke olmuştur. İtalya’dan yapılan mobilya ithalatı inceleme döneminde %55,8 oranında artarak93,4 milyon dolara yükselmiştir. 2011 yılı itibariyle İtalya’dan yapılan mobilya ithalatı Türkiye’nin toplam mobilya ithalatının% 9,9’unu oluşturmaktadır. Almanya, 2011 yılında bu ülkeden yapılan 87,8 milyon dolarlık mobilya ithalatı ve %9,3’lükithalat payı ile en çok mobilya ithalatı yapılan üçüncü ülke olmuştur. 2005-2011 döneminde Almanya’dan yapılan mo-bilya ithalatı %73,6 oranında artmıştır. Polonya, Türkiye’ye gerçekleştirdiği 108,5 milyon dolarlık mobilya ihracatı veTürkiye’nin mobilya ithalatındaki %5,5’lik payı ile Türkiye’nin en çok mobilya ithalatı gerçekleştirdiği dördüncü ülkeolmuştur. İnceleme döneminde, Polonya’dan yapılan mobilya ithalatı %220,4 oranında artış göstermiştir. Fransa, 2011yılında Türkiye’nin en çok mobilya ithalatı gerçekleştirdiği beşinci ülke olmuştur. 2005-2011 döneminde Fransa’dan yapılanmobilya ithalatı yıllık ortalama %2,7 toplamda ise %15 oranında azalarak 42,5 milyon dolara düşmüştür. 2011 yılıitibariyle Fransa’dan yapılan mobilya ithalatı Türkiye’nin toplam mobilya ithalatının % 4,5’ini oluşturmaktadır.

İspanya, Serbest Bölgeler, Romanya, Birleşik Krallık ve Endonezya bu ülkelerden yapılan ve 39,8 milyon dolar ile 21,4 mi-lyon dolar arasında değişen mobilya ithalatı ve %4,2 ile %2,3 arasında değişen ithalat payları ile Türkiye’nin en çok mo-bilya ithalatı yaptığı 10 ülke arasında yer almışlardır. 2005-2011 döneminde Türkiye’nin en çok mobilya ithalatıgerçekleştirdiği ilk 10 ülke içinde en hızlı ithalat artışı %7536,3 ile Serbest Bölgeler, %2284,3 ile İspanya ve % 1715,4 ileRomanya’dan yapılan mobilya ithalatında gerçekleşmiştir.

2011 yılı Türkiye’nin en çok mobilya ithal ettiği ilk 10 ülke diğer ithalat yapılan ülkeler açısından değerlendirildiğinde, ilk10 ülkenin Türkiye’nin mobilya ithalatı içindeki paylarının 2005 yılına göre 3,2 puan azalarak %80,4’e gerilediği, diğerülkelerin toplam ithalat paylarının ise %19,6’ya yükseldiği görülmektedir. Bir başka deyişle, 2011 yılı itibariyle Türkiye’ninen çok mobilya ithalatı gerçekleştirdiği ilk 10 ülkeye yapılan ithalat, diğer mobilya ithalatı yapılan ülkelere yapılan ithalatın4,1 katı olmuştur. Türkiye’nin mobilya ithalatında ilk 10 sırada yer alan ülkelerin ve diğer ülkelerin Türkiye’nin toplam mo-bilya ithalatı içindeki payları 2005 ve 2011 yılları için karşılaştırmalı olarak izleyen grafikte sunulmuştur:


GRAFİK 66. TÜRKİYE'NİN MOBİLYA İTHALATINDA İLK 10 ÜLKE, DİĞER ÜLKELER VE PAYLARI (2005,2011)


2005-2011 dönemi için Türkiye’nin mobilya ihracatının 4 haneli GTIP kodları düzeyinde dağılımına ilişkin verileri izleyentablo ve grafikte gösterilmiştir:

TABLO 32. TÜRKİYE MOBİLYA İTHALATININ ÜRÜN GRUPLARI BAZINDA DAĞILIMI (2005 2011)


2005 yılı için Türkiye mobilya ithalatının ürün grupları bazında dağılımı incelendiğinde, ilk sırada “Oturmaya mahsus mo-bilyalar, bunların aksam ve parçaları” ürün grubunun yer aldığı görülmektedir. 2005 yılında “Oturmaya mahsus mo-bilyalar, bunların aksam ve parçaları” ürün grubunun ithalat değeri 203 milyon dolar, toplam mobilya ithalatı içindeki payıise %52,2 olmuştur. 2005 yılındaki 309,3 milyon dolarlık ithalat değeri ve %43,2’lik ithalat payı ile “Diğer mobilyalar,bunların aksam ve parçaları” ürün grubu Türkiye’nin en çok ithalat yaptığı ikinci ürün grubu olmuştur. “Tıpta, cerrahide,diş hekimliğinde ve veterinerlikte kullanılan mobilyalar, bunların aksam ve parçaları” ürün grubu 24,1 milyon dolarlıkithalat değeri ve %6,2’lik ithalat payı ile 2005 yılında Türkiye’nin en çok ithalatını gerçekleştirdiği üçüncü ürün grubuolmuştur. 2005 yılındaki 22,3 milyon dolarlık ithalat değeri ve %5,7’lik ithalat payı ile “Somyalar, yatak takımı eşyası vebenzeri eşya” ürün grubu Türkiye’nin en az ithalat gerçekleştirdiği ürün grubu olmuştur.

Türkiye mobilya ithalatının ürün grupları bazında dağılımı 2011 yılı için incelendiğinde ürün gruplarının sıralamasında her-hangi bir değişiklik olmamıştır. Bu çerçevede, 2011 yılında Türkiye’nin en çok ithalatını yaptığı ürün grupları içinde ilk sırada2005-2011 döneminde ithalatı %129,3 oranında artarak 2011 yılında 465,4 milyon dolarlık ithalat değerine ulaşan“Oturmaya mahsus mobilyalar, bunların aksam ve parçaları” yer almaktadır. “Oturmaya mahsus mobilyalar, bunlarınaksam ve parçaları” ürün grubu 2005-2011 döneminde ithalatı en hızlı artan üçüncü ürün grubu olmuş ve Türkiye mo-bilya ithalatı içindeki payı %52,2’den %49,6’ya düşmüştür. “Diğer mobilyalar, bunların aksam ve parçaları” ürün


Sıra GTIP Kodu MIMP (milyon$)

2005 2011 2005 2011

Pay Sıra GTIP Kodu MIMP (milyon$) Pay YBBO TBO

1

2

3

4

-

9401

9403

9402

9404

9401-9404

203,0

139,8

24,1

22,3

389,1

52,2%

35,9%

6,2%

5,7%

100,0%

1

2

3

4

-

9401

9403

9404

9402

9401-9404

465,4

348,7

94,9

32,3

941,4

49,4%

37,0%

10,1%

3,4%

100,0%

14,8%

16,5%

25,7%

6,4%

15,9%

129,3%

149,5%

294,7%

44,9%

141,9%

grubunun ithalatı 2005-2011 döneminde yıllık ortalama %16,5 toplamda ise %149,5 oranında artarak 2011 yılında348,7 milyon dolara ulaşmıştır. Bu büyüme oranı ile “Oturmaya mahsus mobilyalar, bunların aksam ve parçaları” ürüngrubu ithalatı en hızlı artan ikinci ürün grubu olmuştur. “Diğer mobilyalar, bunların aksam ve parçaları” ürün grubuithalatının büyüme oranı tüm ürün gruplarının ortalama büyüme oranının üstünde olduğundan bu ürün grubununTürkiye’nin mobilya ithalatı içindeki payında 2005-2001 döneminde 1,1 puan artarak %37’ye yükselmiştir.

“Tıpta, cerrahide, diş hekimliğinde ve veterinerlikte kullanılan mobilyalar, bunların aksam ve parçaları” ürün grubunithalatı 2005-2011 döneminde %294,7 oranında artarak 2011 yılında 105,1 milyar dolara ulaşmıştır. Bu büyüme oranıile “Tıpta, cerrahide, diş hekimliğinde ve veterinerlikte kullanılan mobilyalar, bunların aksam ve parçaları” ürün grubuithalatı en çok artan ürün grubu olmuştur. “Tıpta, cerrahide, diş hekimliğinde ve veterinerlikte kullanılan mobilyalar,bunların aksam ve parçaları” ürün grubunun Türkiye’nin toplam mobilya ithalatı içindeki payı 2005-2011 döneminde%6,2’den %10,1’e yükselmiştir. “Tıpta, cerrahide, diş hekimliğinde ve veterinerlikte kullanılan mobilyalar, bunların aksamve parçaları” ürün grubu 2005-2011 döneminde AB’deki ve küresel eğilimlere paralel olarak ithalatı en hızlı artan ürüngrubu olmuştur. İnceleme döneminde Türkiye’nin “Somyalar, yatak takımı eşyası ve benzeri eşya” ürün grubu ithalatı yıllıkortalama %6,4 ve toplamda ise %44,9 oranında artarak 2011 yılında 32,3 milyon dolar olmuştur. Bu büyüme oranı“Somyalar, yatak takımı eşyası ve benzeri eşya” ürün grubu ithalatı en yavaş artan ürün grubu olmuş ve buna paralel olarakilgili ürün grubunun 2005 yılında %5,7 olan Türkiye mobilya ithalatı içindeki payı 2011 yılında 3,4’e gerilemiştir.



3.4. Samsun Mobilya Dış TicaretiSamsun için toplam mal ve hizmet dış ticareti ile mobilya dış ticaretine ilişkin olarak 2005-2011 dönemi dış ticaret hacmi,ihracat ve ithalat değişkenlerine veriler izleyen tabloda gösterilmiştir 3.

TABLO 33. SAMSUN MOBİLYA DIŞ TİCARETİ (2005 2011)

KAYNAK: HTTP://WWW.TUIK.GOV.TR VERİLERİNDEN HAREKETLE HAZIRLANMIŞTIR.

3 Samsun için sunulan veriler yorumlanırken, ilgili verilerin yalnızca kanuni merkezi Samsun’da bulunan firmalara ilişkin olduğu dolayısı ile Samsun İlinin dış ticaret verileri olmadığıgöz önünde bulundurulmalıdır. Örneğin, buradaki mobilya ithalatı rakamı hukuki merkezi Samsun’da bulunan firmaların yaptığı mobilya ithalatıdır. Yapılan bu mobilya ithalatıSamsun dışında başka bir ilde de satılmış olabileceğinden ya da Samsun’da tüketilen ithal mobilyanın bir kısmının hukuki merkezi Samsun dışında (Örneğin İstanbul’da) bu-lunan firmalarca ithal edilmiş olabileceğinden Samsun ilinin mobilya ithalat rakamı olarak değerlendirilmemelidir. Benzer biçimde firmalar mobilya üretimlerini Samsun’dagerçekleştirmelerine rağmen ürettikleri mobilyaları kanuni merkezi Samsun dışında (örneğin Trabzon’da) bulunan bir firma üzerinden ihraç etmiş olabileceklerinden buradayer alan mobilya ihracatı rakamı Samsun mobilya sektörünün ihracatı olarak yorumlanmamalıdır. Bu durum diğer mal ve hizmetler için de geçerlidir.

Dış

Tic

aret

Hac

mi

İhra

cat

İtha

lat


SMDTH Değer 1.917 2.670 3.431 15.607 6.519 7.644 6.578 - -

Büyüme* - 39,25% 28,50% 354,93% -58,23% 17,27% -13,95% 22,81% 243,08%

STDTH Değer 382.797 505.186 740.325 1.243.850 783.621 887.521 1.387.422 - -

Büyüme* - 31,97% 46,54% 68,01% -37,00% 13,26% 56,33% 23,94% 262,44%

SMDTH/STDTH 0,50% 0,53% 0,46% 1,25% 0,83% 0,86% 0,47% - -

SMTDH/TMTDTH 0,19% 0,22% 0,21% 0,78% 0,39% 0,38% 0,27% - -

SMDTD 1.353 1.985 2.692 14.694 5.600 5.580 1.584 - -

SMEXP/SMDTH 85,29% 87,17% 89,23% 97,08% 92,95% 86,50% 62,04% - -

SMIMP/SMDTH 14,71% 12,83% 10,77% 2,92% 7,05% 13,50% 37,96%


SMEXP Değer 1.635 2.327 3.061 15.151 6.059 6.612 4.081 - -

Büyüme* - 42,33% 31,53% 394,94% -60,01% 9,12% -38,29% 16,46% 149,54%

STEXP Değer 118.872 158.329 218.370 459.818 304.163 275.084 441.316 - -

Büyüme* - 33,19% 37,92% 110,57% -33,85% -9,56% 60,43% 24,44% 271,25%

SMEXP/STEXP 1,38% 1,47% 1,40% 3,29% 1,99% 2,40% 0,92% - -

SMEXP/TMEXP 0,24% 0,31% 0,30% 1,15% 0,53% 0,49% 0,26% - -

SMEXP/SMIMP 579,92% 679,69% 828,30% 3319,81% 1319,21% 640,77% 163,42% - -


SMIMP Değer 282 342 370 456 459 1.032 2.497 - -

Büyüme* - 21,43% 7,93% 23,49% 0,65% 124,67% 141,98% 43,84% 785,53%

STIMP Değer 263.925 346.857 521.955 784.032 479.458 612.437 946.107

Büyüme* - 31,42% 50,48% 50,21% -38,85% 27,74% 54,48% 23,71% 258,48%

SMIMP/STIMP 0,11% 0,10% 0,07% 0,06% 0,10% 0,17% 0,26% - -

SMIMP/TMIMP 0,08% 0,07% 0,06% 0,07% 0,09% 0,16% 0,30% - -

3.4.1. Samsun Mobilya Dış Ticaret Hacmi 4

2005 yılında 1 milyon 917 dolar olan Samsun Mobilya Dış Ticaret Hacmi (SMDTH) 2005-2011 döneminde 4 milyon 661dolarlık artışla 2011 yılında 6 milyon 578 dolara ulaşmıştır. Burada, özellikle 2008 yılında mobilya dış ticaret hacmindeyaşanan 12 milyon dolarlık çarpıcı artış ve 2009 yılında yaşanan 9 milyon dolarlık çarpıcı azalış dikkat çekicidir. 2005-2011 döneminde Samsun Mobilya Dış Ticaret Hacminin izlediği eğilim aşağıdaki grafikte gösterilmektedir:

GRAFİK 67. SAMSUN MOBİLYA DIŞ TİCARET HACMİ (2005 2011;BİN $)


2005-2011 döneminde Samsun mobilya dış ticaret hacminin büyüme oranı incelendiğinde 2006 ve 2007 dönemindehızlı bir büyüme trendi görülürken 2008 yılında mobilya dış ticaret hacminin artış hızının küresel anlamdaki, AB düzeyin-deki ve Türkiye’deki eğilimin tersine çarpıcı bir biçimde (%354,93 oranında) büyüdüğü görülmektedir. 2009 yılında iseSamsun mobilya dış ticaret hacminin çarpıcı bir şekilde %58,29 oranında küçüldüğü görülmektedir. Bu önemli küçülm-eye karşın Samsun mobilya dış ticaret hacmi 2010 ve 2011 yıllarında tekrar artış eğilimine girmiş ise de Samsun mobilyadış ticareti büyüme oranı azalan bir seyir izlemeye başlamıştır. SMDTH’nin inceleme dönemindeki yıllık ortalama büyümeoranı %22,81 ve toplam büyüme oranı ise %243,08 olarak gerçekleşmiştir.. 2005-2011 dönemi için Samsun mobilyadış ticareti büyüme oranı hem %17,59 olan AB mobilya dış ticareti büyüme oranının, hem % 32,68 olan küresel mo-bilya dış ticareti büyüme oranının hem de % 15,34 olan Türkiye mobilya dış ticareti büyüme oranının oldukça üstündegerçekleşmiştir. SMDTH büyüme oranının 2005-2011 dönemindeki izlediği eğilim aşağıdaki grafikte gösterilmiştir:

GRAFİK 68. SAMSUN MOBİLYA DIŞ TİCARET HACMİ BÜYÜME ORANI (2005 2011;%)



4 Hukuki merkezi Samsun’da bulunan firmaların gerçekleştirdiği mobilya ithalatı ve ihracatı toplamını ifade etmektedir.

Samsun’da mobilya dış ticaretinin, Samsun Toplam Dış Ticaret Hacmi (STDTH) içindeki payı (SMDTH/STDTH) 2005 yılında%0,50 düzeyinde olup bu oran %0,58 olan Türkiye mobilya dış ticaretinin Türkiye toplam dış ticaretine oranının az daolsa altındadır. Samsun için mobilya dış ticaretinin toplam dış ticaret içindeki payı 2005-2011 döneminde oldukça dalgalıancak ortalamada artış yönünde bir eğilim izlemesine karşın mobilya dış ticaretinin Samsun toplam dış ticaret içindeki payı2011 yılında % 0,47’ye düşmüştür. Bir başka deyişle inceleme döneminde Samsun’da toplam dış ticaret hacmi içinde mo-bilya dış ticaretinin payı azalmıştır. Samsun’un toplam dış ticaret hacmi içinde mobilya dış ticaret hacminin 2005-2011döneminde izlediği seyir aşağıdaki grafikte gösterilmiştir:

GRAFİK 69. SMDTH/STDTH ORANI (2005 2011;%)


Samsun mobilya dış ticaretinin, Türkiye mobilya dış ticareti (TMDTH) içindeki payı (SMDTH/TMDTH) incelendiğinde, 2005yılında Samsun mobilya dış ticaret hacminin Türkiye mobilya dış ticaret hacminin yalnızca %0,19’unu oluşturduğugörülmektedir. 2005-2011 döneminde Samsun mobilya dış ticaret hacmindeki büyümenin Türkiye mobilya dışticaretindeki büyümenin üzerinde gerçekleşmesi nedeni ile ilgili dönemde Samsun mobilya dış ticaretinin AB mobilya dışticareti içindeki payı dalgalı ancak ortalamada artan bir eğilim göstermiştir. Burada özellikle 2008 yılında Samsun’unTürkiye mobilya ihracatı içindeki payının bir önceki yıla göre yaklaşık 4 katına çıkması ve 2011 yılında 2008’e göre oldukçaazalması dikkat çekicidir. Yaşanan 2011 yılı itibariyle Samsun mobilya dış ticaretinin Türkiye mobilya dış ticareti içindeki payı%0,27’ye yükselmiştir. SMDTH/SMDTH oranının 2005-2011 döneminde izlediği seyir aşağıdaki grafikte gösterilmiştir:

GRAFİK 70. SAMSUN’UN TÜRKİYE MOBİLYA DIŞ TİCARETİNDEKİ PAYI (2005 2011;%)



Samsun mobilya dış ticaretinin ithalat ve ihracat arasındaki dağılımı incelendiğinde, 2005 yılında ihracatın payının %85,29ithalatın payının ise %14,71 olduğu görülmektedir. İnceleme döneminde Samsun mobilya dış ticareti içinde mobilyaihracatının payı 23 puan birden azalarak 2011 yılında %62,04’e gerilerken, mobilya ithalatının mobilya dış ticaretindekipayı artarak %37,96’ya yükselmiştir. Samsun mobilya dış ticaretinde mobilya ihracatı ve ithalatının payları 2005 ve 2011yılları için karşılaştırmalı olarak aşağıdaki grafikte gösterilmiştir:

GRAFİK 71. SAMSUN MOBİLYA DIŞ TİCARETİNDE İHRACAT VE İTHALAT ORANLARI (2005,2011;%)


2005-2011 dönemi için Samsun mobilya dış ticaret dengesi (SMDTD) incelendiğinde, 2005 yılında Samsun mobilya dışticaretinin 1 milyon 353 bin dolar fazla verdiği görülmektedir. Samsun mobilya dış ticaret fazlası inceleme döneminde 2008yılına kadar artan bir eğilim izlerken 2009-2011 döneminde ise istikrarlı bir azalış trendi izlemiştir. Bu durumun nedeni 2008yılına kadar ve özellikle 2008 yılında mobilya ihracatının büyüme oranının mobilya ithalatının büyüme oranının üzerinde2009-2011 döneminde ise altında olmasıdır. Bu eğilim sonucunda, 2011 yılında Samsun mobilya dış ticareti 1 milyon 584bin dolar fazla vermiştir. Samsun mobilya dış ticaret dengesinin 2005-2011 döneminde izlediği eğilim aşağıdaki yer alangrafikte gösterilmiştir:

GRAFİK 72. SAMSUN MOBİLYA DIŞ TİCARET DENGESİ (2005 2011;MİLYON DOLAR)



3.4.2. Samsun Mobilya İhracatı

2005 yılında 1 milyon 635 bin dolar olan Samsun mobilya ihracatı (SMEX) 2005-2011 döneminde 2 milyon 446 bindolar artışla 2011 yılında 4 milyon 81 bin dolara ulaşmıştır. İnceleme döneminde 2008 yılında mobilya ihracatında yaşanançarpıcı artış ve 2009’daki çarpıcı azalış dikkat çekicidir. 2005-2011 döneminde Samsun mobilya İhracatının izlediği eğilimaşağıdaki grafikte sunulmuştur:

GRAFİK 73. SAMSUN MOBİLYA İHRACATI (2005 2011;MİLYON $)


2005-2011 döneminde Samsun mobilya ihracatının büyüme oranı incelendiğinde, 2006 ve 2008 yılında yaşanan%394,94’lük çarpıcı büyüme ve 2009 yılında yaşanan %60’lık çarpıcı küçülme dikkat çekmektedir. 2009 yılındaki buönemli küçülmeye rağmen, Samsun mobilya ihracatı 2010 yılında tekrar büyümüş olsa da 2011 yılında %38,29 oranındaazalmıştır. İnceleme döneminde Samsun mobilya ihracatının yıllık ortalama büyüme oranı %16,46 ve toplam büyümeoranı ise %149,54 olmuştur. Bu büyüme oranı yıllık ortalama %15,05 toplamda ise %131,89 olan Türkiye mobilyaihracatı büyüme oranın az da olsa üzerinde, %32,01 olan AB mobilya ihracatı ve %50,7 olan küresel mobilya ihracatıbüyüme oranın ise oldukça üzerinde gerçekleşmiştir. Ancak inceleme döneminde Samsun mobilya ihracatının büyümeoranı %271,25 olan Samsun Toplam İhracatı büyüme oranının oldukça altında kalmıştır. Bir başka deyişle inceleme döne-minde mobilya ihracatının Samsun ihracatındaki önemi azalmıştır. Samsun mobilya ihracatı büyüme oranın 2005-2011dönemindeki trendi aşağıdaki grafikte sunulmuştur:

GRAFİK 74. SAMSUN MOBİLYA İHRACATI BÜYÜME ORANI (2005 2011;%)



2005 yılında Samsun’un toplam ihracatının %1,38’i mobilya ihracatından oluşmuştur. Ancak, 2005-2011 dönemindeSamsun mobilya ihracatının büyüme oranının toplam Samsun ihracatının büyüme oranın altında gerçekleşmesi sonucuSamsun’da mobilya ihracatının toplam ihracat içindeki payı azalmış ve 2011 yılı itibariyle %0,92 olarak gerçekleşmiştir.Bu oran 2011 yılında %0,84 olan küresel mobilya ihracatının küresel toplam ihracata oranının üzerinde ancak %1,11olan AB ve ihracatının AB toplam ihracatına oranının ve %1,34 olan Türkiye mobilya ihracatının Türkiye toplam ihracatınaoranının altındadır. Bir başka deyişle Samsun’da mobilya ihracatı AB ve Türkiye ortalamasına göre daha az önemli birihracat kalemi olarak ortaya çıkmaktadır. SMEX/STEX değişkenin 2005-2011 döneminde izlediği seyir aşağıdaki grafiktegösterilmiştir:

GRAFİK 75. SAMSUN İHRACATINDA MOBİLYA SEKTÖRÜNÜN PAYI (2005 2011;%)


2005-2011 dönemi için Samsun mobilya ihracatının Türkiye mobilya ihracatı (TMEX) içindeki payı (SMEX/TMEX)incelendiğinde, 2005 yılında Samsun mobilya ihracatının Türkiye mobilya ihracatı içinde payının %0,24 olduğu görülmek-tedir. 2005-2011 döneminde Samsun mobilya dış ticaretindeki büyüme oranının Türkiye mobilya dış ticaretindeki büyümeoranının az da olsa üzerinde olması sonucu inceleme dönemde Samsun mobilya ihracatının Türkiye mobilya ihracatı için-deki payı artmış ve 2011 yılı itibariyle %0,26 olarak gerçekleşmiştir. Ancak, son 3 yıldır Samsun mobilya ihracatının Türkiyemobilya ihracatı içinde payının istikrarlı ve hızlı biçimde azaldığı gözden kaçırılmamalıdır. SMEX/TMEX oranının 2005-2011 döneminde izlediği seyir aşağıdaki grafikte gösterilmiştir:

GRAFİK 76. TÜRKİYE MOBİLYA İHRACATINDA SAMSUN'UN PAYI



Samsun mobilya dış ticareti, ihracatın ithalatı karşılama oranı açısından incelendiğinde 2005 yılında bu oranın %579,92olduğu görülmektedir. Bir başka deyişle 2005 yılında Samsun’da mobilya ihracatı mobilya ithalatının yaklaşık 6 katı olarakgerçekleşmiştir. Samsun’da mobilya ticaretinde ihracatın ithalatı karşılama oranı inceleme döneminde 2005-2008 döne-minde istikrarlı bir biçimde artış eğilimi göstererek 2008 yılında %3319,81’e ulaşmış bir başka deyişle 2008 yılında Sam-sun’da mobilya ithalatının yaklaşık 34 katı kadar mobilya ihracatı gerçekleştirilmiştir. Ancak bu eğilim 2008 yılından sonratersine dönmüş ve Samsun için mobilya dış ticaretinde ihracatın ithalatı karşılama oranı hızlı bir biçimde azalarak %163,42olarak gerçekleşmiştir. Bu oran mobilya dış ticaretinin sürdürülebilirliği anlamında oldukça tatmin edici olsa da son 3 yıldıryaşanan hızlı düşüş gözden kaçırılmaması gereken bir nokta olarak öne çıkmaktadır. Samsun için mobilya dış ticaretindeihracatın ithalatı karşılama oranının (SMEX/SMIMP) inceleme döneminde izlediği eğilim aşağıdaki grafikte gösterilmiştir:

GRAFİK 77. SAMSUN MOBİLYA DIŞ TİCARETİNDE İHRACATIN İTHALATI KARŞILAMA ORANI(2005 2011;%)


3.4.3. Samsun Mobilya İthalatı

2005 yılında 282 bin dolar olan Samsun Mobilya İthalatı (SMIMP), 2005-2011 döneminde 2 milyon 215 bin dolar ar-tarak 2011 yılında 2 milyon 497 bin dolara yükselmiştir. 2005-2011 döneminde Samsun Mobilya İthalatının izlediği sürekliartış yönündeki eğilim aşağıda yer alan grafikte gösterilmektedir:

GRAFİK 78. SAMSUN MOBİLYA İTHALATI (2005 2011;BİN $)




2005-2011 döneminde Samsun mobilya ithalatının büyüme oranı incelendiğinde, mobilya ithalatı büyüme oranının2005-2009 döneminde dalgalı ve yatay bir eğilim izlediği görülürken 2010 yılından itibaren ithalatın büyüme oranı hızlıbir artış eğilimine girdiği görülmektedir. Samsun mobilya ithalatının inceleme dönemindeki yıllık ortalama büyüme oranı43,84 toplam büyüme oranı ise %785,53 olmuş; bir başka deyişle inceleme döneminde Samsun’da mobilya ithalatıyaklaşık 7 kat artmıştır. Bu büyüme oranı, %141,94 olan Türkiye mobilya ithalatı büyüme oranı, %36,38 olan küresel mo-bilya ithalatı büyüme oranı ve %32,52 olan AB mobilya ithalatı büyüme oranın oldukça üzerinde gerçekleşmiştir. Ayrıcainceleme döneminde Samsun mobilya ithalatının büyüme oranı %258,48 olan Samsun toplam ithalatı büyüme oranınında oldukça üzerinde olmuştur. Samsun mobilya ithalatı büyüme oranının 2005-2011 dönemindeki trendi aşağıdakigrafikte sunulmuştur:

GRAFİK 79. SAMSUN MOBİLYA İTHALATI BÜYÜME ORANI (2005 2011;%)


Mobilya ithalatı 2005 yılında Samsun’un toplam ithalatının %0,11’ini oluşturmuştur. 2005-2011 döneminde Samsun mo-bilya ithalatının büyüme oranının toplam Samsun ithalatının büyüme oranın oldukça üzerinde gerçekleşmesi sonucundainceleme döneminde mobilya ithalatının toplam ithalat içindeki payı (SMIMP/STIMP) artmış ve 2011 yılı itibariyle %0,26’yayükselmiştir. 2011 yılında Samsun’un mobilya ithalatının toplam ithalat içindeki payı, %0,39 olan Türkiye mobilyaithalatının Türkiye toplam ithalatına oranının, %0,82 olan küresel mobilya ithalatının küresel toplam ithalata oranının ve%0,98 olan AB mobilya ithalatının AB toplam ithalatına oranının oldukça altındadır. Bir başka deyişle Samsun’da mobilyaithalatı Türkiye ortalamasına, küresel ortalamaya ve AB ortalamasına göre daha az önemli bir ithalat kalemi olarak ortayaçıkmaktadır. SMIMP/STIMP değişkenin 2005-2011 döneminde izlediği seyir aşağıdaki grafikte gösterilmiştir:

GRAFİK 80. SAMSUN İTHALATINDA MOBİLYA İTHALATININ PAYI (2005 2011;%)


Samsun mobilya ithalatının Türkiye mobilya ithalatı (TMIMP) içindeki payı (SMIMP/TMIMP) 2005-2011 dönemi içinincelendiğinde, 2005 yılında Türkiye mobilya ithalatının %0,08’ini Samsun mobilya ithalatının oluşturduğu görülmekte-dir. 2005-2011 döneminde Samsun mobilya ithalatının büyüme oranının Türkiye mobilya ithalatının büyüme oranınoldukça üzerinde gerçekleşmesi sonucunda inceleme döneminde Samsun mobilya ithalatının Türkiye mobilya ithalatıiçindeki payı artmış ve 2011 yılı itibariyle %0,30’a yükselmiştir. SMIMP/TMIMP oranının 2005-2011 döneminde izlediğiseyir aşağıdaki grafikte gösterilmiştir:

GRAFİK 81. TÜRKİYE MOBİLYA İTHALATINDA SAMSUN'UN PAYI (2005 2011;%)



4. SAMSUN MOBİLYA SEKTÖRÜ DEĞER ZİNCİRİ ANALİZİ

Toplam kalite yönetiminde tedarikçilerle işbirliği temel unsurlar arasında yer almakta ve değer zincirinin tedarikçilerlebaşladığı kabul edilmektedir. Yalın üretimde, yan sanayilerin de tedarikte bulundukları ana sanayilere uyumlu ve bir okadar da hızlı üretim yapmaları gerekmektedir.

Artık büyük fırsatlar firma sınırlarının dışında yer almaktadır. Malzemelerin kimin tarafından ve nasıl tasarlandığı, nasıldepolandığı, hangi hammaddelerden üretildiği, nereden sağlandığı, nerede işlenip, dönüştürüldüğü, hangi dağıtımkanallarının kullanıldığı, tedarikçi ve müşterilerle güçlü bir ilişkinin nasıl kurulduğu, son tüketiciden bilginin nasıl eldeedildiği, hangi tedarik zinciri yapısının kullanıldığı, bilgi akışı ve sistemlerin nasıl koordine edildiği ve bütünsel performansınoptimizasyonu için tedarik zinciri üyeleri arasında uygulanan teşvik sisteminin nasıl geliştirildiği kritik sorulardır. Bu sorularınönemli bölümü değer zinciri analizi ile kolay anlaşılabilir hale gelebilir.

Değer zinciri, esasen rekabet üstünlüğünün gelişimini incelemeye yönelik sistematik bir yöntemdir. Bu itibarla model, birkuruluşun ana yetkinlik alanlarının tanımlanması ve rekabet üstünlüğü kazanmada etkili olan operasyonların tespitindeyararlı bir analiz aracı olarak kullanılmaktadır. Rekabet üstünlüğünü bir kuruluşa genel olarak bakarak anlamak mümkündeğildir. Rekabet üstünlüğü kuruluşun tasarım, üretim, pazarlama, teslimat ve ürün destek hizmetleri gibi gerçekleştirmekteolduğu farklı operasyondan kaynaklanmaktadır.

Rekabet üstünlüğünü kazandıran operasyonları daha iyi anlayabilmek için, öncelikle genel kapsamı ile değer zincirindenbaşlamak ve daha sonra o kuruluşa özgü uygun operasyonları tespit etmek gerekmektedir. Bir örgütün (kuruluşun) rek-abet üstünlüğü, değer zincirinde yer alan önemli operasyonları rakiplerinden daha iyi yapma becerisindenkaynaklanmaktadır. Rekabet üstünlüğü; kuruluşun değer oluşturan fonksiyonlarını rakiplerinden daha ucuz maliyet ileyapmasına ya da ürünlerinin kalite ve işlevlerini farklılaştırarak yüksek bir fiyat ile piyasaya sunmasına bağlıdır. Dolayısıyla,rakiplerden farklılıklar kuruluşa rekabet avantajı sağlar.

Değer zinciri analizi, kuruluşun temel amacının kar elde etmek olduğu varsayımı üzerine kurulmuştur. Değer, müşterilerinkuruluşun ürün ve hizmetlerine ödemeyi kabul ettikleri fiyatlar ile rakiplere kıyasla içsel ve ayrıcalıklı üstünlüklerle ölçülür.

Değer Zinciri Analizi: Temel hammaddeden (çoğu zaman fikir ve tasarım aşamasından) başlayan ve distribütörlerinmüşterilere son ürünü teslimi ile (geri dönüşüm dahil) biten değer yaratan birbirine bağlı etkinlikler setinin detaylı ince-lenmesidir.

Değer Zinciri Analizi, kuruluşun operasyonlarını stratejik öneme sahip operasyonlar olarak ayrıştırma ve bu operasyonlarınmaliyet ve değer üzerindeki etkilerini anlama yöntemidir.

Değer zinciri ana eylemler bazında şu sırayı izler:

- Fikir, tasarım ve hammaddeyle başlar, üretim ve pazarlama, satış ve dağıtım ile devam eder, en son aşamada

kullanıcıya ulaşır ve geri dönüşüme gider.

- Satın alma, insan kaynakları, ARGE, finans vb. destek aktiviteleri de ana aktivitelere girdi sağlar ve onların daha

etkili ve verimli olmasını sağlar. Bu faaliyetlerin her biri farklı maliyetlere sahip olur.

- Bu faaliyetlerin iyi şekilde yapılması o kuruluşun ürün veya hizmetlerinin değerini artırır. Ayrıca bunların başarılı

biçimde yapılması rekabet üstünlüğü için gereklidir.

Değer zincirindeki stratejik operasyonların tam olarak belirlenmesinin ardından ihtiyaç duyulan bu operasyonlar arasındakibağlantıların ve ilişkilerin tanımlanmasıdır. Bağlantının varlığı, bir operasyonun performansının veya maliyetinin bir diğerinietkilemesi durumunda ortaya çıkmaktadır. Birincil ve destekleyici faaliyetler arasında bağlantıların olması da mümkündür.

Buna göre rekabet üstünlüğü bağlantılı operasyonları koordine etme ve en iyi (optimum) düzeyde yönetme yeteneğindenkaynaklanmaktadır. Değer zinciri operasyonları tek başlarına rekabet üstünlüğü sağlamakla birlikte, değer zincirindekibağlantıların da rekabet üstünlüğü üzerinde etkileri olduğu bilinmektedir. Ancak bu etkiler çoğu zaman göz ardı edilmek-


tedir. Bağlantıların kullanılması optimizasyon ve koordinasyona imkan sağlayan bilgi akışı ile mümkün olabilmektedir.

Bağlantılar sadece bir kuruluşun değer zinciri içerisinde yer almamakta, tedarikçilerin ve kanalların (dikey bağlantılar)değer zincirleri ile kuruluşların değer zinciri arasında da ortaya çıkabilmekte ve böylece rekabet gücünü destekleyen ekfırsatlar sunabilmektedir.

Değer zinciri yaklaşımı söz konusu dikey bağlantıların rollerine dikkat çekerek, bir kuruluşun entegrasyonunun doğurduğupotansiyel faydaları daha net olarak tespit edebilmesine imkân tanımaktadır. Değer operasyonları arasındaki bağlantılardört ana nedenden kaynaklanmaktadır:

i. Aynı fonksiyonun başka şekillerde uygulanması,

ii. Dolaylı operasyonlarda çaba gösterilerek geliştirilen doğrudan operasyonlarının maliyetleri ve performansları,

iii. Kuruluş içerisindeki operasyonların sahada servise bir ürünü tanıtma ve anlatma ihtiyacını ortadan kaldırması ve

iv. Farklı şekillerde uygulanan kalite fonksiyonları

Bağlantıların tanımlanması ise, her değer operasyonunun başkaları üzerindeki etkilerini ve kendisini etkileyen diğer op-erasyonlar arasındaki ilişkiyi detaylı bir şekilde inceleme sürecidir.

Bu çerçevede Samsun Mobilya Sektörünün seçilmiş firmalar için değer zinciri haritası ve seçilmiş ürünler için değer zincirianalizi izleyen kısımda yer almaktadır.

4.1. Samsun Mobilya Sektörü Ekosistemi ve Değer Zinciri HaritasıSamsun’da 1.000 ‘e yakın mobilya üreticisi bulunmaktadır. Sektör çok sayıda firmadan oluştuğundan sektörün değer zin-ciri analizi için mobilya sektörünü en iyi şekilde temsil edebilecek olan on dört firma belirlenerek ilgili firmalarla birebirgörüşmeler gerçekleştirilmiştir. İlgili firmalardan elde edilen kapsamlı veriler çerçevesinde oluşturulan Samsun MobilyaSektörü Değer Zinciri Haritası izleyen kısımda sunulmuştur:



ŞEKİL

1. S

AM

SUN

MO

BİLY

A S

EKTÖ

RÜ E

KO

SİST

EMİ V

E D

EĞER

ZİN

CİRİ

HA

RİTA

SI

SAM

SUN

MO

BİL

YA S

EKTÖ

RÜ

EK

OSİ

STEM

İ VE

DEĞ

ER ZİN

CİRİ H

ARİT

ASI

Yasa

l Dü

zen

lem

eler

,

İlgili

Ku

rum

ve

Ku

ruluşl

ar,

İkin

cil P

ayd

aşla

r

Değ

er Z

inci

rin

in T

emel

Oyu

ncu

ları

• Tü

rkiye

Cum

huriy

eti A

naya

sası

• 61

02 S

ayılı

Türk

Tica

ret K

anun

u•

6098

Say

ılı Bo

rçla

r Kan

unu

• 30

65 S

ayılı

Katm

a D

eğer

Ver

gisi

Kanu

nu•

2872

Say

ılı Ç

evre

Kan

unu

• 48

57Sa

yılı İş

Kan

unu

• 54

11 S

ayılı

Bank

acılık

Kan

unu

• 55

10 S

ayılı

Sosy

al S

igor

tala

r ve

Gen

el

Sa

ğlık

Sig

orta

sı Ka

nunu

• 24

99 S

ayılı

Serm

aye

Piya

sası

Kanu

nu•

3218

Say

ılı Se

rbes

t Böl

gele

r Kan

unu

• 28

22 S

ayılı

Topl

u İş

Sözle

şmes

i, G

rev

ve

Loka

vt K

anun

u•

2821

Say

ılı Se

ndik

alar

Kan

unu

• D

ış Ti

care

t Mev

zuat

ı•

3624

Say

ılı Kü

çük

ve O

rta Ö

lçekl

i İşl

etm

eler

i Gel

iştirm

e ve

Des

tekl

eme

İdar

i Ba

şkan

lığı K

urul

mas

ı Hak

kınd

a Ka

nun

• 54

49 S

ayılı

Kalk

ınm

a A

jans

ların

ın

Kuru

luşu

, Koo

rdin

asyo

nu v

e G

örev

leri

Hak

kınd

a Ka

nun

• Ek

omon

i Bak

anlığ

ı•

Bilim

, San

ayi v

e Te

knol

oji B

akan

lığı

• Ul

aştır

ma

Baka

nlığ

ı•

KOBİ

Gel

iştirm

e ve

Des

tekl

eme

Org

aniza

syon

ları

• Tü

rk E

ximba

nk•

Türk

iye S

anay

ici v

e İşa

dam

ları

Der

neği

• Tü

rkiye

Oda

lar v

e Bo

rsal

ar B

irliğ

i•

Türk

iye M

obily

a Sa

nayic

ileri

Der

neği

• M

obily

a Sa

nayi

İşada

mla

rı D

erne

ği•

Mob

ilya

Sana

yicile

ri İth

alat v

e İh

raca

t Der

neği

• M

obily

a Ak

sesu

arı S

anay

icile

ri De

rneğ

i•

Sam

sun

Mob

ilya

İmal

atçıl

arı v

e İth

alat

çılar

ı Der

neği

Araşt

ırma

ve G

elişt

irme

-Ond

okuz

May

ıs Ün

iversi

tesi

TEKM

ER-O

ndok

uz M

ayıs

Ünive

rsite

si US

İGEM

Ham

mad

de Te

darik

çiler

iYa

rı M

amul

Teda

rikçil

eri

Yard

ımcı

Mal

zem

e Te

darik

çiler

i

Birin

cil H

amm

adde

Ya

rımam

ul Te

darik

çiler

i

• A

hşa

p M

alze

mel

eri

Yonga

Levh

alar

Ker

este

ler

Ağaç

İske

letle

rSu

nta

Sunta

lam

Kontr

apla

k

Pera

kend

e Ka

talo

glar

, İnt

erne

t, Pe

rake

ndec

iler,

Tele

vizyo

n ve

Rad

yoÜ

retic

i Web

Site

siÜ

retic

i Mar

kalı M

ağaz

aM

ağaz

alar

Pera

kend

e D

oğru

dan

Mob

ilya

Mağ

azal

arı

Topt

an S

atış

Mağ

azal

arı

Yapı

Mar

ketle

rIsk

onto

/ Ç

eşit

& Te

k Fiy

at M

ağaz

alar

ıD

epo

Kulü

pler

Topt

anA

cent

eler

Kom

isyon

cula

r ve

Tücc

arla

rİth

alat

çı / İ

hrac

atçı

• D

öşe

me

Mal

zem

eler

iD

eri

Suni D

eri

Doku

ma

Kum

aşTe

flon K

um

aş

• D

iğer

Biri

nci

l Mal

zem

eler

Sünger

Dem

ir Pr

ofil

Pisto

n ve

Am

ortis

ör M

ekan

izmala

rC

amla

rA

mbal

aj M

alze

mel

eri

Yard

ımcı

Mal

zem

e Te

darik

çiler

i

Ara

cılar

Yere

l Mob

ilya

Üre

ticile

ri /

Bütü

nleş

tirici

leri

Ara

cılar

D

ağıtı

m K

anal

ları

Nih

ai K

ulla

nıcıl

ar

Firm

alar

Han

e H

alkı

Dış

Paza

rİç

Paza

r

Ger

i D

önüş

üm

Aks

esua

r/A

ksam

Teda

rikçil

eri

Aks

esua

r/A

ksam

Teda

rikçil

eri

Küre

sel Ü

retic

iler

Yerli

Rak

iple

r

Ara

cılar

Dağ

ıtım

Kan

alla

rı

Dan

ışman

lıkH

izm

etle

riTa

kıp/

Kalıp

/Apa

rat

Üre

ticile

riM

akin

e/Ek

ipm

anTe

darik

çiler

iYe

dek

Parç

aTe

darik

çiler

iBa

kım

/Ona

rımH

izm

etle

ri

Fabr

ika

/Atö

lye

Kuru

lum

Hiz

met

leri

Müh

endi

slik

Hiz

met

leri

İnşa

atH

izm

etle

ri

Lojis

tik H

izm

etle

ri (N

akliy

e, D

epol

ama

vb.)

Yere

l Mob

ilya

Üre

ticile

ri /

Bütü

nleş

tirici

leri

Mik

ro Ö

lçekl

i: 2

Küçü

k Ö

lçekl

i: 10

Ort

a Ö

lçekl

i: 2

Ciro

: 18.

750.

000

TLKa

r Mar

jı: %

16Ç

alışa

n Sa

yısı:

328

Ciro

: 24.

000.

000

TLKa

r Mar

jı: %

20Ç

alışa

n Sa

yısı:

210

Ara

cılar

Zım

bal

ar, Ç

ivile

r, V

idal

arTu

tkal

lar

Dik

iş İp

likle

riBoya

lar

Ver

nik

ler

Tin

erle

r

Men

teşe

ler

Min

ifixl

erTe

kerle

kler

Kulp

lar

Bağ

lantı

Elem

anla

rıÇ

ekm

ece

Ray

ları

Diğ

er A

kses

uar

lar

• En

erji

Ted

arik

çile

riEl

ektr

ikD

oğal

gaz

Yak

ıt

KOBİ

Gel

iştirm

e-K

OSG

EB S

amsu

n Hi

zmet

Mer

kezi

Müd

ürlü

ğü

Bölg

esel

Kal

kınm

a

-Orta

Kar

aden

iz Ka

lkınm

a Aj

ansı

Fina

nsal

Kuru

mla

r

An

a Fi

rmal

ar

Sekt

ör

Uzm

anla

rı

Alt

yap

ı Uzm

anla

rı

Ciro

: 1.2

00.0

00 T

LKa

r Mar

jı: %

12Ç

alışa

n Sa

yısı:

10

Tasa

rımcıl

ar

Endü

striy

elTa

sarım

cılar

Süre

ç Ta

sarım

ı

Yukarıda yer alan ve seçilmiş firmalar için geliştirilmiş olan Samsun Mobilya Sektörü Ekosistem ve Değer Zinciri Haritasındada görüldüğü gibi, ikisi mikro ölçekli, onu küçük ölçekli ve ikisi orta ölçekli olmak üzere toplam on dört üretici/bütünleştiricifirma 44 milyon 350 bin liralık üretim yapmaktadır. Samsun Mobilya Sektörü Örnek Ekosistem ve Değer Zinciri Haritasındayer alan üretici/bütünleştirici firmalar toplamda 546 kişiyi istihdam etmektedirler.

Samsun Mobilya Sektörü Örnek Ekosistem ve Değer Zinciri Haritası daha detaylı incelendiğinde ciroları toplamı 1 milyon200 bin lira olan iki mikro ölçekli firmanın 18 kişiyi iştiham ettiği ve ilgili firmaların ortalama kar oranı %12 olduğugörülmektedir. Küçük ölçekli on firma ise 328 kişiyi istihdam ederek 18 milyon 750 bin TL ciro elde etmektedir. Küçükölçekli firmaların ortalama kar oranı %16 düzeyindedir. Orta ölçekli iki mobilya üreticisinin kar oranı ise %20 düzeyindedir.Orta ölçekli iki mobilya üreticisi 210 kişiyi istihdam ederken 2012 yılı itibariyle bu firmaların toplam cirosu 24 milyon liradüzeyinde gerçekleşmiştir. Samsun mobilya sektörü değer zincirinin daha net ve ayrıntılı bir biçimde anlaşılması için seçilmişürünler bazında gerçekleştirilen Pareto analizi izleyen kısımda yer almaktadır.

4.2. Samsun Mobilya Sektörü Seçilmiş Ürünler İçin Pareto Analizi 5

Samsun mobilya sektörü, ürün gamı açısından incelendiğinde sektörde yer alan firmaları en genel anlamda ofis mobilyasıüreten firmalar ve ev mobilyası üreten firmalar olarak iki gruba ayırmak mümkündür. Bu çerçevede Pareto analizi yapılacakürünler olarak ofis mobilyaları için ilgili ürün grubunda en yoğun satış hacmine sahip olan ürünlerden bir tanesi olan bürokoltuğu ve ev mobilyaları için yine ilgili ürün grubunda en yoğun satış hacmine sahip olan ürünlerden olan salon takımıüçlü koltuğu örnek ürünler olarak belirlenmiştir.

4.2.1. Deri Ofis Koltuğu Pareto Analizi

Ofis koltuğunun mobilya perakendecilerine satış kanalı için yapılan değer zinciri analizi verileri çerçevesinde, toptancı karmarjları ve iç nakliye maliyeti hariç birincil girdilerin toplam maliyetinin perakende satış fiyatının %33,11’ini oluşturduğugörülmektedir. Birincil girdiler için toptancı kar marjları ise perakende satış fiyatının %5,20’sini oluşturmaktadır. Toptancıkar marjları ve iç nakliye maliyetleri hariç yardımcı malzemeler perakende satış fiyatının %3,74’ü düzeyindedir. Yardımcımalzeme toptancılarının kar marjları toplamı perakende fiyatının %0,69’unu oluştururken perakende satış fiyatı içindebirincil girdi ve yardımcı malzemelerin nakliye maliyeti %0,87’dir. Satış ve Dağıtım maliyetleri dışındaki diğer giderler per-akende fiyatının %3,02’si düzeyinde iken satış ve dağıtım maliyetlerinin perakende satış fiyatı içindeki payı %5,07’dir.Üretim/bütünleştirme aşamasında yaratılan katma değer ise perakende satış fiyatının 22,58’ini oluşturmaktadır. Ofiskoltuğu için üretici/bütünleştirici kar marjının perakende satış fiyatı içindeki payı %15,36 düzeyinde iken, mobilya per-akendecisinin kar marjı ise %10,36’dır. Bu çerçevede ofis koltuğu için Pareto analizi bulguları izleyen kısımda sunulmuştur:


5 Pareto analizi tablosunda yer alan TR ifadesi ilgili değerin Türkiye’de (Samsun hariç), S ifadesi ilgili değerin Samsun’da ve TR=X/S=Y ifadesi ise ilgili değerin %X’inin Türkiye’de(Samsun hariç) %Y’sinin ise Samsun’da yaratıldığını ifade etmektedir.


TABL

O 3

4. B

ÜRO

KO

LTUĞ

U (M

OBİ

LYA

PER

AK

END

ECİSİN

E SA

TIŞ

KA

NA

LI) D

EĞER

ZİN

CİRİ

PA

RETO

AN

ALİ

Zİ T

ABL

OSU

Teda

rikTe

darik

Teda

rikTe

darik

Teda

rikTe

darik

Teda

rikTe

darik

Teda

rikTe

darik

Teda

rikTe

darik

Teda

rikTe

darik

Teda

rikTe

darik

Teda

rikTe

darik

Teda

rikTe

darik

Teda

rikTe

darik

Teda

rikTe

darik

Teda

rikTe

darik

Teda

rikTe

darik

Teda

rikTe

darik

Teda

rikTe

darik

Teda

rikTe

darik

Teda

rikTa

lepTa

lepTa

lepTa

lepZincir

Değe

rKa

ynağ

ı

Değe

r Ti

pi

Deta

yı

Değe

r Ti

piDe

ğer

Zincir

i

Elem

anı

Birim

Değe

r

Birik

imli

Birim

Değe

r

Pera

kend

e Fiya

tİçi

ndek

i Alt

Birim

Payı

(%)

Pera

kend

e Fiya

tİçi

ndek

i Birik

imli

Pay (

%)

Satış

Hacm

iAr

tımDe

ğeri

Topla

mDe

ğer

TR TR TR TR TR TR TR TR TR TR TR TR TR TR TR TR TR S TR TR S TR TR S S S S S S S S S S S S S TR=6

0/S=

40S TR

=80/

S=20

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

21,8 0,5

3,4

16,6 0,2

4,2

45,4 1,4

5,8

42,8 0,9

6,5

22,4 0,6

3,4

0,5

0,0

0,1

0,7

0,0

0,1

15,7 0,3

2,9

30,4

34,1

14,3 6,7

6,3

4,7

5,1

3,7

4,2

3,2

2,5

2,5

20,3

69,1

46,6

21,8

22,3

25,7

42,3

42,5

46,8

92,2

93,5

99,4

142,

214

3,0

149,

617

2,0

172,

517

6,0

176,

417

6,4

176,

517

7,2

177,

217

7,4

193,

119

3,4

196,

322

6,7

260,

827

5,1

281,

828

8,1

292,

829

7,9

301,

630

5,8

309,

031

1,5

314,

033

4,3

403,

445

0,0

4,84

%0,

12%

0,74

%3,

69%

0,06

%0,

94%

10,0

9%0,

30%

1,30

%9,

51%

0,19

%1,

46%

4,98

%0,

12%

0,77

%0,

10%

0,00

%0,

02%

0,16

%0,

00%

0,03

%3,

49%

0,07

%0,

64%

6,76

%7,

58%

3,18

%1,

49%

1,40

%1,

04%

1,13

%0,

82%

0,93

%0,

71%

0,56

%0,

56%

4,51

%15

,36%

10,3

6%

4,84

%4,

97%

5,71

%9,

40%

9,45

%10

,39%

20,4

8%20

,78%

22,0

8%31

,59%

31,7

8%33

,24%

38,2

2%38

,34%

39,1

1%39

,21%

39,2

1%39

,22%

39,3

8%39

,38%

39,4

1%42

,90%

42,9

7%43

,61%

50,3

7%57

,95%

61,1

2%62

,61%

64,0

1%65

,06%

66,1

9%67

,01%

67,9

5%68

,66%

69,2

1%69

,77%

74,2

8%89

,64%

100,

00%

2.50

02.

500

2.50

02.

500

2.50

02.

500

2.50

02.

500

2.50

02.

500

2.50

02.

500

2.50

02.

500

2.50

02.

500

2.50

02.

500

2.50

02.

500

2.50

02.

500

2.50

02.

500

2.50

02.

500

2.50

02.

500

2.50

02.

500

2.50

02.

500

2.50

02.

500

2.50

02.

500

2.50

02.

500

2.50

0

54.5

001.

363

8.37

941

.500 623

10.5

3111

3.50

03.

405

14.6

1310

7.00

02.

140

16.3

7156

.000

1.40

08.

610

1.12

5 28 173

1.75

0 44 359

39.2

50 785

7.20

676

.000

85.2

5035

.750

16.7

5015

.750

11.7

5012

.750

9.25

010

.500

8.00

06.

250

6.25

050

.750

172.

750

116.

600

54.5

0055

.863

64.2

4210

5.74

210

6.36

411

6.89

523

0.39

523

3.80

024

8.41

335

5.41

335

7.55

337

3.92

442

9.92

443

1.32

443

9.93

444

1.05

944

1.08

744

1.26

044

3.01

044

3.05

444

3.41

348

2.66

348

3.44

849

0.65

456

6.65

465

1.90

468

7.65

470

4.40

472

0.15

473

1.90

474

4.65

475

3.90

476

4.40

477

2.40

477

8.65

478

4.90

483

5.65

41.

008.

404

1.12

5.00

0

Birin

cil G

irdi 1

Birin

cil G

irdi 1

Birin

cil G

irdi 1

Birin

cil G

irdi 2

Birin

cil G

irdi 2

Birin

cil G

irdi 2

Birin

cil G

irdi 3

Birin

cil G

irdi 3

Birin

cil G

irdi 3

Birin

cil G

irdi 4

Birin

cil G

irdi 4

Birin

cil G

irdi 4

Birin

cil G

irdi 5

Birin

cil G

irdi 5

Birin

cil G

irdi 5

Yard

ımcı

Malz

eme

1Ya

rdım

cı M

alzem

e 1

Yard

ımcı

Malz

eme

1Ya

rdım

cı M

alzem

e 2

Yard

ımcı

Malz

eme

2Ya

rdım

cı M

alzem

e 2

Yard

ımcı

Malz

eme

3Ya

rdım

cı M

alzem

e 3

Yard

ımcı

Malz

eme

3Ür

etim

/Mon

taj A

şam

ası 1

Üret

im/M

onta

j Aşa

mas

ı 2Ür

etim

/Mon

taj A

şam

ası 3

Üret

im/M

onta

j Aşa

mas

ı 4Ür

etim

/Mon

taj A

şam

ası 5

Üret

im/M

onta

j Aşa

mas

ı 6Di

ğer G

ider

ler 1

Diğe

r Gid

erler

2Di

ğer G

ider

ler 3

Diğe

r Gid

erler

4Di

ğer G

ider

ler 5

İç Na

kliye

Paza

rlam

aÜr

etici

Mar

jıPe

rake

ndec

i Mar

jı

Kont

rapl

ak (İs

tanb

ul)

İç Na

kliye

Mar

j 1 (K

ontra

plak

Topt

ancı)

Süng

er (A

nkar

a)İç

Nakli

yeM

arj 2

(Sün

ger T

opta

ncı)

Met

al Ay

ak ve

Kol

lar (K

onya

)İç

Nakli

yeM

arj 3

(Met

al To

ptan

cı)Su

ni D

eri (İ

stanb

ul)

İç Na

kliye

Mar

j 4 (S

uni D

eri T

opta

ncı)

Amor

tisör

Mek

anizm

ası (İ

stanb

ul)

İç Na

kliye

Mar

j 5 (A

mor

tisör

Topt

ancı)

Tutk

alİç

Nakli

yeM

arj 6

(Tut

kal T

opta

ncı)

Dikiş

İpliğ

iİç

Nakli

yeM

arj 7

(İplik

Topt

ancı)

Met

al Bo

yası

İç Na

kliye

Mar

j 8 (B

oya

Topt

ancı)

Süng

er k

aplam

aDe

ri Di

kimi

Boya

ma

Ayak

ve K

ol M

onta

jıPis

ton

Mon

tajı

Göv

de B

irleşti

rme

Amba

lajEn

erji

Gen

el Yö

netim

Gid

erler

iAm

ortis

man

Finan

sman

İç Na

kliye

Paza

rlam

aÜr

etici

Mar

jıPe

rake

ndec

i Mar

jı


ŞEKİL

2. B

ÜRO

KO

LTUĞ

U (M

OBİ

LYA

PER

AK

END

ECİSİN

E SA

TIŞ

KA

NA

LI) D

EĞER

ZİN

CİRİ

PA

RETO

AN

ALİ

Zİ G

RAFİĞİ

KAYN

AK:

ALA

N A

RAŞT

IRM

ALA

RIN

DA

N E

LDE

EDİL

EN F

İRM

A V

ERİL

ERİ

TABLO 35. BÜRO KOLTUĞU (MOBİLYA PERAKENDECİSİNE SATIŞ KANALI) KATMA DEĞER DAĞILIMI

KAYNAK: ALAN ARAŞTIRMALARINDAN ELDE EDİLEN FİRMA VERİLERİ

Büro koltuğunun birincil girdileri kontrplak, sünger, metal ayak ve kollar, suni deri ve amortisör mekanizmasındanoluşmakta ve bu girdiler genel olarak Samsun dışındaki firmalardan temin edilmektedir. Boya, tutkal ve dikiş ipliği ofiskoltuğu üretiminde kullanılan temel yardımcı malzemelerdir ve bu malzemeler genel itibari ile Samsundaki toptancı fir-malardan temin edilmektedir. Gerek birincil girdiler gerekse yardımcı malzemelerin iç nakliyesi Samsun dışındaki lojistikfirmalarınca gerçekleştirilirken, nihai ürün nakliyesini Samsun lojistik firmaları gerçekleştirmektedir. Üretilen ofis koltuklarınınyaklaşık %20’si Samsundaki mobilya perakendecilerine satılmakta geriye kalan %80’i ise Samsun dışındaki mobilya per-akendecilerine satılmaktadır.

Büro koltuğu için yapılan Pareto analizi verileri yaratılan katma değerin Samsun ve Samsun dışındaki dağılımı açısındanincelendiğinde, perakende satış fiyatı 450 TL olan büro koltuğu için yaratılan katma değerin 244,99 TL’lik (%54,44)kısmının Samsun dışında 205,01 TL’lik (%45,56) kısmının ise Samsun’da oluşturulduğu görülmektedir.

Samsun’da yaratılan katma değerin %47,07’si üretim/bütünleştirme aşamalarında ortaya çıkmakta ve bu pay ile üre-tim/bütünleştirme aşamaları Samsun’da yaratılan katma değerin e büyük kısmını oluşturmaktadır. Samsun’da yaratılan


Sam

sun

Birim Katma DeğerDağılımı

Katma Değer ArtımDağılımı

Katma DeğerDökümü (%)

Türk

iye

(Sam

sun

Har

iç)

Yardımcı Malzeme Marjlar ToplamıSünger KaplamaDeri KaplamaBoyamaAyak ve Kol MontajıPiston MontajıGövde BirleştirmeAmbalajEnerjiGenel Yönetim GiderleriAmortismanFinansmanİç NakliyeÜretici MarjıPazarlamaPerakendeci MarjıTürkiye ToplamıKontrplakSüngerMetal Ayak ve KollarSuni DeriAmortisör MekanizmasıBoyaTutkalDikiş İpliğiİç Nakliye (tr)Birincil Girdi Marjlar ToplamıPazarlamaPerakendeci MarjıGenel Toplam

3,1030,4034,1014,306,706,304,705,103,704,203,202,502,50

69,108,127,00

244,9921,8016,6045,4042,8022,4015,700,450,703,91

23,4012,1839,64

450,00

1,51%14,83%16,63%6,98%3,27%3,07%2,29%2,49%1,80%2,05%1,56%1,22%1,22%

33,71%3,96%3,41%

54,44%8,90%6,78%

18,53%17,47%9,14%6,41%0,18%0,29%1,60%9,55%4,97%

16,18%100,00%

7.738,0276.000,0085.250,0035.750,0016.750,0015.750,0011.750,0012.750,009.250,00

10.500,008.000,006.250,006.250,00

172.750,0020.300,0017.489,25

612.471,7554.500,0041.500,00

113.500,00107.000,0056.000,0039.250,001.125,001.750,009.786,88

58.504,1330.450,0099.105,75

1.125.000,00


katma değer açısından %33,71’lik pay ile Üretici marjı en önemli ikinci kalem olarak ortaya çıkmaktadır. Satış/dağıtım süreciSamsun’da yaratılan katma değer içinde ise %7,67’lik paya sahiptir. Diğer giderler ve perakendeci marjının Samsun’dayaratılan katma değer içindeki payları ise sırası ile %6,63 ve %3,41 olarak gerçekleşmektedir. Samsunda yaratılankatmadeğer içinde en düşük paya sahip unsur %1,51’lik pay ile yardımı malzeme toptancıları marjıdır. Samsun dışındayaratılan katma değerin, %60,82’si birincil girdiler, %9,55’i birincil girdi toptancıları marjları olmak üzere toplamda%70,37’si nakliye dışındaki birincil girdiler toplamından oluşmaktadır. Samsun dışında yaratılan katma değer içinde enönemli unsurlardan bir diğeri ise %6,88’lik pay ile yardımcı malzemelerdir. Pazarlama ve İç Nakliye ise sırası ile Samsundışında yaratılan katma değerin 4,97’si ve %1,6’sını oluşturmaktadır. Perakendeci kar marjı ise Samsun dışında yaratılankatma değerin %16,18’ini oluşturmakta ve Samsun dışında yaratılan katma değerin birincil girdilerden sonra en önemliikinci unsuru olarak ortaya çıkmaktadır.

Büro koltuğu için Pareto Analizi çerçevesinde ilgili değer ve tedarik zinciri analiz edildiğinde Samsundaki firmaların ortaksatın alma ve lojistik stratejisi izleyerek özellikle birincil girdileri aracılar yerine doğrudan üreticilerden almaları ve parsiyeltaşımacılık yerine ortak nakliye stratejisi izlemeleri durumunda -fiyatın değişmediği varsayımı altında- bir yandan Samsundayaratılan katma değerin 10-12 puan civarında yükseltilerek %55-%57aralığına çıkarılması, diğer yandan ise üretici karmarjının %22-%25 aralığına yükseltilmesi mümkündür. Ortak satın alma ve lojistik stratejisi ile ortaya çıkacak olan maliyetavantajının fiyata yansıtılarak büro koltuğunun perakende satış fiyatının üretici kar marjı %18-%20 aralığında olacakbiçimde düşürülmesi durumunda ise (talep esnekliğinin birden büyük olduğu varsayımı altında) bir yandan Samsun’dayaratılan katma değerin payı mevcut duruma göre artırılırken diğer yandan sektörün büro koltuğundan elde ettiği toplamkar miktarının artması sağlanabilir.

4.2.2. Salon Takımı Üçlü Koltuk Pareto Analizi

Salon takımı üçlü koltuğu mobilya perakendecilerine satış kanalı için yapılan değer zinciri analizi verileri çerçevesinde,toptancı kar marjları ve iç nakliye maliyeti hariç birincil girdilerin toplam maliyetinin perakende satış fiyatının %39,78’sinioluşturduğu görülmektedir. Birincil girdiler için toptancı kar marjları ise perakende satış fiyatının %9,98’ini oluşturmaktadır.Toptancı kar marjları ve iç nakliye maliyetleri hariç yardımcı malzemeler perakende satış fiyatının %0,48’i düzeyindedir.Yardımcı malzeme toptancılarının kar marjları toplamı perakende fiyatının %0,11’ini oluştururken perakende satış fiyatıiçinde birincil girdi ve yardımcı malzemelerin nakliye maliyeti %0,96’dır. Satış ve Dağıtım maliyetleri dışındaki diğer gider-ler perakende fiyatının %2,89’u düzeyinde iken satış ve dağıtım maliyetlerinin perakende satış fiyatı içindeki payı %9,35’tir.Üretim/bütünleştirme aşamasında yaratılan katma değer ise perakende satış fiyatının 17,08’ini oluşturmaktadır. Ofiskoltuğu için üretici/bütünleştirici kar marjının perakende satış fiyatı içindeki payı %15,02 düzeyinde iken, mobilya per-akendecisinin kar marjı ise %9,35’tir’dır. Bu çerçevede Salon takımı üçlü koltuğu için gerçekleştirilen Pareto analizineilişkin bulgular izleyen tablo ve grafiklerde sunulmuştur:


TABL

O 3

6. S

ALO

N T

AK

IMI Ü

ÇLÜ

KO

LTU

K (M

OBİ

LYA

PER

AK

END

ECİSİN

E SA

TIŞ

KA

NA

LI) D

EĞER

ZİN

CİRİ

PA

RETO

AN

ALİ

Zİ T

ABL

OSU

Teda

rikTe

darik

Teda

rikTe

darik

Teda

rikTe

darik

Teda

rikTe

darik

Teda

rikTe

darik

Teda

rikTe

darik

Teda

rikTe

darik

Teda

rikTe

darik

Teda

rikTe

darik

Teda

rikTe

darik

Teda

rikTe

darik

Teda

rikTe

darik

Teda

rikTe

darik

Teda

rikTe

darik

Teda

rikTe

darik

Talep

Talep

Talep

TalepZin

cirDe

ğer

Kayn

ağı

Değe

r Ti

pi

Deta

yı

Değe

r Ti

piDe

ğer

Zincir

i

Elem

anı

Birim

Değe

r

Birik

imli

Birim

Değe

r

Pera

kend

e Fiya

tİçi

ndek

i Alt

Birim

Payı

(%)

Pera

kend

e Fiya

tİçi

ndek

i Birik

imli

Pay (

%)

Satış

Hacm

iAr

tımDe

ğeri

Topla

mDe

ğer

TR S TR TR TR TR TR TR TR TR TR TR TR TR S TR TR S TR TR S S Teda

rikTe

darik

Teda

rikTe

darik

Teda

rikTe

darik

Teda

rikTe

darik

Teda

rikTR

65/S

35S TR

85/S

15

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

Ürün

196,

502,

9549

,86

166,

503,

6634

,03

350,

0010

,50

99,1

442

,80

0,86

6,55

1,50

0,04

0,31

3,25

0,09

0,80

4,40

0,11

0,90

85,2

020

0,60

28,5

010

,20

15,1

06,

709,

2013

,20

10,8

012

,40

70,3

028

5,40

177,

66

196,

5019

9,45

249,

3141

5,81

419,

4745

3,50

803,

5081

4,00

913,

1495

5,94

956,

8096

3,35

964,

8596

4,88

965,

1996

8,44

968,

5396

9,33

973,

7397

3,84

974,

7410

59,9

412

60,5

412

89,0

412

99,2

413

14,3

413

21,0

413

30,2

413

43,4

413

54,2

413

66,6

414

36,9

417

22,3

419

00,0

0

10,3

4%0,

16%

2,62

%8,

76%

0,19

%1,

79%

18,4

2%0,

55%

5,22

%2,

25%

0,05

%0,

34%

0,08

%0,

00%

0,02

%0,

17%

0,00

%0,

04%

0,23

%0,

01%

0,05

%4,

48%

10,5

6%1,

50%

0,54

%0,

79%

0,35

%0,

48%

0,69

%0,

57%

0,65

%3,

70%

15,0

2%9,

35%

10,3

4%10

,50%

13,1

2%21

,88%

22,0

8%23

,87%

42,2

9%42

,84%

48,0

6%50

,31%

50,3

6%50

,70%

50,7

8%50

,78%

50,8

0%50

,97%

50,9

8%51

,02%

51,2

5%51

,25%

51,3

0%55

,79%

66,3

4%67

,84%

68,3

8%69

,18%

69,5

3%70

,01%

70,7

1%71

,28%

71,9

3%75

,63%

90,6

5%10

0,00

%

1200

1200

1200

1200

1200

1200

1200

1200

1200

1200

1200

1200

1200

1200

1200

1200

1200

1200

1200

1200

1200

1200

1200

1200

1200

1200

1200

1200

1200

1200

1200

1200

1200

1200

235.

800

3.53

759

.834

199.

800

4.39

640

.839

420.

000

12.6

0011

8.96

551

.360

1.02

77.

858

1.80

0 45 369

3.90

010

796

25.

280

132

1.08

210

2.24

024

0.72

034

.200

12.2

4018

.120

8.04

011

.040

15.8

4012

.960

14.8

8084

.360

342.

480

213.

186

235.

800

239.

337

299.

171

498.

971

503.

367

544.

206

964.

206

976.

806

1.09

5.77

11.

147.

131

1.14

8.15

81.

156.

016

1.15

7.81

61.

157.

861

1.15

8.23

01.

162.

130

1.16

2.23

81.

163.

199

1.16

8.47

91.

168.

611

1.16

9.69

41.

271.

934

1.51

2.65

41.

546.

854

1.55

9.09

41.

577.

214

1.58

5.25

41.

596.

294

1.61

2.13

41.

625.

094

1.63

9.97

41.

724.

334

2.06

6.81

42.

280.

000

Birin

cil G

irdi 1

Birin

cil G

irdi 1

Birin

cil G

irdi 1

Birin

cil G

irdi 2

Birin

cil G

irdi 2

Birin

cil G

irdi 2

Birin

cil G

irdi 3

Birin

cil G

irdi 3

Birin

cil G

irdi 3

Birin

cil G

irdi 4

Birin

cil G

irdi 4

Birin

cil G

irdi 4

Yard

ı mcı

Malz

eme

1Ya

rdım

cı M

alzem

e 1

Yard

ımcı

Malz

eme

1Ya

rdım

cı M

alzem

e 2

Yard

ımcı

Malz

eme

2Ya

rdım

cı M

alzem

e 2

Yard

ımcı

Malz

eme

3Ya

rdım

cı M

alzem

e 3

Yard

ımcı

Malz

eme

3Ür

etim

/Mon

taj A

şam

ası 1

Üret

im/M

onta

j Aşa

mas

ı 2Ür

etim

/Mon

taj A

şam

ası 3

Üret

im/M

onta

j Aşa

mas

ı 4Di

ğer G

ider

ler 1

Diğe

r Gid

erler

2Di

ğer G

ider

ler 3

Diğe

r Gid

erler

4Di

ğer G

ider

ler 5

İç Na

kliye

Paza

rlam

aÜr

etici

Mar

jıPe

rake

ndec

i Mar

jı

Ağaç

İske

let (V

ezirk

öprü

)İç

Nakli

yeM

arj 1

(Ağa

ç İsk

elet Ü

retic

i)32

Dan

site

Dökm

e Sü

nger

(Sam

sun)

İç Na

kliye

Mar

j 2 (S

ünge

r Top

tanc

ı)Te

flon

Kum

aş (S

amsu

n)İç

Nakli

yeM

arj 3

(Kum

aş To

ptan

cı)De

mir

Prof

il (Sa

msu

n)İç

Nakli

yeM

arj 4

(Dem

ir Pr

ofil T

opta

ncı)

Ger

gi La

stikle

riİç

Nakli

yeM

arj 5

(Ger

gi La

stiği

Topt

ancı)

Tutk

alİç

Nakli

yeM

arj 6

(Tut

kal T

opta

ncı)

Dikiş

İpliğ

iİç

Nakli

yeM

arj 7

(İplik

topt

ancı)

Süng

er D

öşem

eKu

maş

Döş

eme

Dem

ir Pr

ofil K

rom

lama

Dem

ir Pr

ofil M

onta

jAm

balaj

Ener

jiG

enel

Yöne

tim G

ider

leri

Amor

tism

anFin

ansm

anİç

Nakli

yePa

zarla

ma

Üret

ici M

arjı

Pera

kend

eci M

arjı


ŞEKİL

3. S

ALO

N T

AK

IMI Ü

ÇLÜ

KO

LTU

K (M

OBİ

LYA

PER

AK

END

ECİSİN

E SA

TIŞ

KA

NA

LI) D

EĞER

ZİN

CİRİ

PA

RETO

AN

ALİ

Zİ G

RAFİĞİ.

KAYN

AK:

ALA

N A

RAŞT

IRM

ALA

RIN

DA

N E

LDE

EDİL

EN F

İRM

A V

ERİL

ERİ


TABLO 37. SALON TAKIMI ÜÇLÜ KOLTUĞU (MOBİLYA PERAKENDECİSİNE SATIŞ KANALI) KATMA DEĞERDAĞILIMI

KAYNAK: ALAN ARAŞTIRMALARINDAN ELDE EDİLEN FİRMA VERİLERİ

Salon Takımı üçlü koltuğunun birincil girdileri fırınlanmış gürgenden ahşap iskelet, 32 dansite dökme sünger, teflon kumaşve demir profilden oluşmakta ve bu girdilerin tamamı Samsun’daki üretici ve/veya toptancılardan tedarik edilmektedir.Bununla birlikte Samsun’daki toptancılar ilgili ürünleri Samsun dışından tedarik etmektedirler. Bu çerçevede, dökmesünger Ankara’dan, demir profil Sakarya’dan ve teflon kumaş Denizli ve Bursa’dan tedarik edilmektedir. Gergi lastiği,tutkal ve dikiş ipliği ofis koltuğu üretiminde kullanılan temel yardımcı malzemelerdir ve bu malzemeler de birincil girdil-erde olduğu gibi Samsundaki toptancı firmalardan temin edilmekle birlikte ilgili toptancılar bu malzemeleri Samsundışından tedarik etmektedirler. Samsun’un ilçelerinden Vezirköprü’den tedarik edilen ağaç İskelet dışında kalan birincilgirdiler ile yardımcı malzemelerin yurt içi nakliyesi Samsun dışındaki lojistik firmalarınca gerçekleştirilirken, ağaç İskelet venihai ürün nakliyesini Samsun lojistik firmaları ya da üretici/bütünleştirici firmalar kendileri gerçekleştirmektedir. Üretilensalon takımı üçlü koltuklarının yaklaşık %15’i Samsundaki mobilya perakendecilerine satılmakta geriye kalan %85’i iseSamsun dışındaki mobilya toptancılarına satılmaktadır.

Salon Takımı üçlü koltuğu için yapılan Pareto analizi verileri yaratılan katma değerin Samsun ve Samsun dışındaki dağılımıaçısından incelendiğinde, perakende satış fiyatı 1900 TL olan salon takımı üçlü koltuğu için yaratılan katma değerinyaklaşık 850 TL’lik (%44,69) kısmının Samsun dışında 1050TL’lik (%55,31) kısmının ise Samsun’da oluşturulduğugörülmektedir.

Sam

sun

Birim Katma DeğerDağılımı

Salon Takımı Üçlü Koltuğu Katma Değer ArtımDağılımı

Katma DeğerDökümü (%)

Türk

iye

Ağaç İskelet (Fırınlı Gürgen)Birincil Girdi Marjları ToplamıYardımcı Malzeme Marjları ToplamıSünger DöşemeKumaş DöşemeDemir Profil KromlamaDemir Profil MontajAmbalajEnerjiGenel Yönetim GiderleriAmortismanFinansmanİç NakliyePazarlamaÜretici MarjıPerakendeci MarjıTürkiye ToplamıAğaç İskelet (Fırınlı Gürgen)Dökme Sünger (32 Dansite)Teflon Döşeme KumaşıMetal ProfilGergi LastikleriTutkalDikiş İpliğiİç Nakliye (TR)PazarlamaPerakende MarjıGenel Toplam

127,73189,58

2,0185,20

200,6028,5010,2015,106,709,20

13,2010,8015,3524,61

285,4026,65

849,1868,78

166,50350,0042,801,503,254,40

15,2645,70

151,011900,00

12,15%18,04%0,19%8,11%

19,09%2,71%0,97%1,44%0,64%0,88%1,26%1,03%1,46%2,34%

27,16%2,54%

44,69%8,10%

19,61%41,22%5,04%0,18%0,38%0,52%1,80%5,38%

17,78%100,00%

153.270227.496

2.413102.240240.72034.20012.24018.1208.040

11.04015.84012.96018.41729.526

342.48031.978

1.019.01982.530

199.800420.00051.3601.8003.9005.280

18.307205.488181.208

2.280.000

Samsun Mobilya Sektörü Değer Zinciri ve İhtiyaç Analizi

Samsun’da yaratılan katma değerin %30,88’i üretim/bütünleştirme aşamalarında ortaya çıkmakta ve bu pay ile üre-tim/bütünleştirme aşamaları Samsun’da yaratılan katma değerin e büyük kısmını oluşturmaktadır. Samsun’da yaratılankatma değer açısından %27,16 pay ile üretici marjı en önemli ikinci kalem olarak ortaya çıkmaktadır. Birincil girdi marjlarıtoplamı %18,04 pay ve birincil girdilerden ağaç iskelet %12,15 ile Samsun’da yaratılan katma değerin önemliparçalarındandır. Diğer giderler Samsun’da yaratılan katma değer içinde ise % 5,23’lük bir paya sahiptir. Satış/dağıtımsüreci ve perakendeci marjının Samsun’da yaratılan katma değer içindeki payları ise sırası ile %3,8 ve %2,54 olarakgerçekleşmektedir. Samsunda yaratılan katma değer içinde en düşük paya sahip unsur %0,19’luk pay ile yardımcımalzeme toptancıları marjıdır.

Samsun dışında yaratılan katma değerin, %73,96’sı nakliye dışındaki birincil girdiler toplamından oluşmaktadır. Samsundışında yaratılan katma değer içinde en önemli unsurlardan bir diğeri ise %5,38’lik pay ile pazarlamadır. Yurt içi nakliyeve yardımcı malzemeler ise Samsun dışında yaratılan katma değerin sırası ile 1,8’i ve %1,08’ini oluşturmaktadır. Perak-endeci kar marjı ise Samsun dışında yaratılan katma değerin %17,78’ini oluşturmakta ve Samsun dışında yaratılan katmadeğerin birincil girdilerden sonra en önemli ikinci unsuru olarak ortaya çıkmaktadır.

Salon Takımı üçlü koltuğu için Pareto Analizi çerçevesinde ilgili değer ve tedarik zinciri analiz edildiğinde üretici/bütünleştiricifirmaların birincil girdiler ve yardımcı malzemelerin tamamını daha önce belirtildiği gibi Samsun’daki toptancılardan tedarikettikleri görülmektedir. Bu durum her ne kadar ilgili ürün için Samsun’da yaratılan katma değeri yükseltse de toptancı karmarjları nedeni ile firmaların maliyetlerini de yükseltmektedir. İlgili ürünü üreten Samsun firmalarının birincil girdileri veyardımcı malzemeleri Samsun’daki toptancılar yerine -ortak bir satın alma ve lojistik stratejisi izlemeden dahi- bu ürün-leri Samsun dışındaki toptancılardan tedarik etmeleri durumunda perakende fiyatın yaklaşık olarak %8’i düzeyinde birmaliyet avantajı elde edeceklerdir. Bunun yanı sıra ilgili firmaların ortak satın alma ve lojistik stratejisi izleyerek özellikle bir-incil girdileri aracılar yerine doğrudan üreticilerden almaları ve parsiyel taşımacılık yerine ortak nakliye stratejisi izlemeleridurumunda -fiyatın değişmediği varsayımı altında- bir yandan Samsunda yaratılan katma değerin 5-7 puan civarındayükseltilerek %60-%62 aralığına çıkarılması, diğer yandan ise üretici kar marjının %20-%22 aralığına yükseltilmesimümkündür. Ortak satın alma ve lojistik stratejisi ile ortaya çıkacak olan maliyet avantajının fiyata yansıtılarak bürokoltuğunun perakende satış fiyatının üretici kar marjı %16-%18 aralığında olacak biçimde düşürülmesi durumunda ise(talep esnekliğinin birden büyük olduğu varsayımı altında) bir yandan Samsun’da yaratılan katma değerin payı mevcutduruma göre artırılırken diğer yandan sektörün salon takımı üçlü koltuğundan elde ettiği toplam karın artmasınınsağlanması mümkündür.

83


5. SAMSUN MOBİLYA SEKTÖRÜ İHTİYAÇ ANALİZİSamsun Ticaret ve Sanayi Odası, Samsun ilinde bulunan mobilya sektöründe faaliyet gösteren firmaların uluslararası rek-abet yeteneklerinin geliştirilmesi, bu firmaların mevcut durumlarının analizi ve müdahale gerektiren alanlarda eğitim vedanışmanlık ihtiyacının tespiti amacıyla bir eğitim ve danışmanlık ihtiyacı analizi de yürütmüştür. Bu analiz kapsamında,mobilya sektöründe faaliyet gösteren 14 firma çalışmaya katılmış ve bu firmalar ile yürütülen çalışmaların sonunda sek-törün uluslararası rekabet yeteneğini geliştirmek için gerekli müdahale alanları ile çalışmaya katılan firmaların eğitim /danışmanlık ihtiyaçları ortaya konulmuştur.

TABLO 38. EĞİTİM VE DANIŞMANLIK İHTİYAÇ ANALİZİ ÇALIŞMASINA KATILAN FİRMALAR

No Eğitim ve Danışmanlık İhtiyaç Analizi Çalışmasına Katılan Firmalar

1 Günsan Madeni Eşya San. Ve Tic. Ltd. Şti.

2 Modisa Mobilya - Şahin Mobilya

3 Araz Mobilya

4 Semkar Mobilya

5 Aktemo Mobilya

6 Kursan Mobilya

7 Artepe Mobilya

8 Yumoş Yatak

9 Arstella Mobilya

10 Mobinda Mobilya

11 Özen Mefruşat Tekstil Ürünleri Paz. ve Tic. Ltd. Şti.

12 Kasım Kanepe Yatak San. Ve Tic. Ltd. Şti.

13 Hedef Mobilya İthalat - İhracat

14 Destan Mobilya ve Tekstil San. Tic. A.Ş.

5.1. MetodolojiGerçekleştirilen Eğitim ve Danışmanlık İhtiyaç Analizi çalışması, bir Birleşmiş Milletler ajansı olan ITC’nin “İş Yönetim Sis-temi” yönteminde yer alan Fonksiyon-Kaynak Matrisi esas alınarak gerçekleştirilmiştir. Yöntem ve sürece ilişkin ayrıntılıbilgiler aşağıda yer almaktadır.

5.1.1. Amaç

Her ne kadar, eğitim ve danışmanlık ihtiyaç analizi çalışmasının gerçekleştirilmesindeki ana amaç 2010/8 Sayılı Tebliğ’ingerekliliği olsa da, bir işletme grubunun ortak ihtiyaçlarına yönelik bir dizi faaliyeti, işletmelerin ihtiyaçlarını analiz etmek-sizin gerçekleştirmenin mümkün olmadığı da aşikârdır. Samsun Ticaret ve Sanayi Odası da, bu gerçek ile yola çıkmış,yapılan çalışmayı sadece ilgi tebliğ kapsamında, sektör üyelerini desteklerden yararlanmak amacı ile değil, aynı zamandagelecekte sektör temsilcisi üyelerine daha iyi ve kaliteli hizmet sunabilmeyi de planlamıştır. Nihai olarak, bu çalışmanınamacı, 3 yıl boyunca, Samsun Ticaret ve Sanayi Odası ve iştirakçi üyelerinin yurtdışı pazarlardaki rekabetçi güçlerini artırmakiçin gerekli faaliyetleri planlayabilmek için gerekli olan ihtiyacı belirlemektir.


5.1.2. Yöntem

Yukarıda da belirtildiği üzere, bu çalışma Fonksiyon-Kaynak Matrisini esas almaktadır. Bu çalışmada kullanılmış olan FKMatrisi aşağıda gösterilmektedir.

ŞEKİL 4. FONKSİYON / KAYNAK MATRİSİ

Bilgi & Know-How İnsan Kaynağı Mali Kaynaklar İlişkiler ve Ağ Fiziksel Varlıklar

Stratejik Yetkinlikler

Üretimle ilgili Yetkinlikler

Pazarlama ile ilgili Yetkinlikler(Sipariş Yönetimi Dâhil)

E-Ticaret ile ilgili Yetkinlikler

Fonksiyon Kaynak Matriksi şu önermeyi temel almaktadır; Ticaret hayatındaki bir işletmenin iki temel fonksiyonubulunmaktadır;

a) Üretmek / tedarik etmek,

b) Satmak

İşletme bu temel fonksiyonlarını sahip olduğu veya ödünç aldığı (personel sözleşmeleri, banka kredileri vb) 5 kaynağı kul-lanarak gerçekleştirmektedir.

a) Bilgi, know-how

b) İnsan Kaynağı

c) Mali Kaynaklar

d) İlişkiler ağı, çevre

e) Fiziksel varlıklar, makine, teçhizat vb..

Bir işletme bu kaynaklara sahip olduğu ve bu kaynakların kullanımında verimli olduğu ölçüde iki ana temel fonksiyonunuetkin bir şekilde gerçekleştirebilecek ve başarılı olacaktır. İşletmelerle yapılan yüz yüze görüşme formları için geliştirilen soruformları da bu sistemi temel alarak işletmenin her bir fonksiyonuna yönelik kaynak ihtiyacını belirleme amacıyladüzenlenmiştir.

Bu kapsamda, her bir fonksiyon-kaynak ihtiyacı için likert ölçeğinde belli sayıda soru/önerme geliştirilmiştir. İşletme yetk-ilisi kendisine yöneltilen önermelere ne ölçüde katıldığını 1 ila 5 (1=kesinlikle yanlış, 5=kesinlikle doğru) arasında verdiğinotlarla belirlemiştir. Ardından yanıtlar gruplandırılmış, ortalamaları alınarak ilgili kaynak ihtiyacına otomatik olarakatanmıştır. Çalışmayı olabildiğince objektif kılmak ve görüşmelerin üzerinden yorum etkisini kaldırabilmek adına örneğinPazarlama Fonksiyonun İnsan Kaynağı ihtiyacı için verilen puan uzman görüşünden olabildiğince ayrıştırılarak, bu konuylabağlantılı görüşmeciye sorulmuş belli sayıda sorudan elde edilmiş olan bir ortalama sayıya dayandırılmıştır.

Analiz sonucu elde edilen veriler bir derecelendirme yöntemine göre derecelendirilmiş ve böylelikle işletmelerin ihtiyaçduydukları alanlar tespit edilmiştir. Böylece sektörün ihtiyaçları büyük ve küçük işletmeler bazında ayrı ayrı saptanmıştır.Belirlenen eksikliklerin (ihtiyaçlar) sektöre yönelik olarak planlanacak 3 yıllık aktivite planında yapılacak faaliyetlerle gider-ilmesi hedeflenmiştir. Kullanılan derecelendirme tablosu ile esas alındığı likert ölçeği aşağıda gösterilmektedir.


ŞEKİL 5. KULLANILAN LİKERT ÖLÇEĞİ

ŞEKİL 6. DERECELENDİRME TABLOSU

5.1.3. Süreç

Öte yandan araştırmada izlenen süreç ise aşağıda şematik olarak basitçe gösterilmiştir.

ŞEKİL 7. ARAŞTIRMA SÜRECİ


Araştırma süreci aşağıda kısaca özetlenmiştir.

1. Öncelikle, çalışmanın gerçekleştirileceği sektöre ilişkin masabaşı araştırmaları gerçekleştirilmiş ve bilgiler derlenmiştir.

2. İşletmelerin ortak ihtiyaçlarını belirlemeyi hedefleyen iki aşamalı bir araştırma yöntemi belirlenmiştir. Araştırma;

birinci aşamada işletmeler tarafından doldurulacak olan bir internet anketini ve ardından yüz yüze görüşmeler

şeklinde yapılan derinlemesine mülakatı kapsamaktadır. Geliştirilen soru formları ve sorular, istatistik güvenlik

testlerinden geçirilmiştir.

3. İşletmelere duyuru gerçekleştirilmiş ve görüşmeler için randevular alınmıştır.

4. İnternet üzerinden gerçekleştirilen ilk ankette, işletmelere ilişkin temel veriler toplanmıştır. Böylelikle, a) uzmanların

işletmeyi ziyaret ettiklerinde ön bilgi sahibi olmaları sağlanmış, derinlemesine mülakatlara hazırlıklı gidilme imkânı

oluşturulmuştur, b) uzun ve kapsamlı olan soru formu ikiye bölünerek katılımcının sıkılarak veya odağını

kaybederek yanlış veya eksik yanıt vermesinin önüne geçilmiştir.

5. İnternet yoluyla toplanan yanıtlar; istatistikî analize hazır hale getirilmiş, veri girişi yapılmıştır.

6. Çalışmaya katılan tüm firmalar ile yüz yüze derinlemesine mülakatlar gerçekleştirilmiş ve ortak ihtiyaçların yanı sıra

boyutu da tartışılmıştır.

7. İnternet Anketi ve derinlemesine mülakat yolu ile elde edilen veriler karşılaştırılmış ve analiz edilmiştir.

8. Veriler raporlanmıştır.

5.2. BulgularEğitim ve Danışmanlık İhtiyaç Analizi çalışmasına katılan 14 işletmeye ilişkin toplu veriler aşağıda incelemeye sunulmuştur.Bu veriler ışığında gözlemler, bulgular ve değerlendirmeler bu bölümde yer almaktadır. Değerlendirmeye alınan işletmelerinbüyüklüklerine6 göre dağılımları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

TABLO 39. GÖRÜŞÜLEN İŞLETMELERİN BÜYÜKLÜKLERİNE GÖRE DAĞILIMLARI

İşletme Sayısı % İşletme Sayısı

Mikro İşletme 2 14

Küçük İşletme 8 57

Orta Büyüklükte İşletme 4 29

Büyük İşletme - -

TOPLAM 14 100

Çalışmaya katılan işletmelerin % 60’ı “Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin Tanımı, Nitelikleri ve SınıflandırılmasıHakkında Yönetmelik” esaslarına göre Küçük İşletme olarak sınıflandırılmaktadır.

6 Pareto analizi tablosunda yer alan TR ifadesi ilgili değerin Türkiye’de (Samsun hariç), S ifadesi ilgili değerin Samsun’da ve TR=X/S=Y ifadesi ise ilgili değerin %X’inin Türkiye’de(Samsun hariç) %Y’sinin ise Samsun’da yaratıldığını ifade etmektedir.


Öte yandan, görüşülen işletmelerin personel yapıları aşağıda gösterilmiştir.

TABLO 40. İŞLETMELERİN PERSONEL YAPILARI

Toplam Çalışan İşçi İdari % İdari Kadın Erkek % KadınSayısı Personel Personel Personel Personel Personel Personel

Mikro İşletme 35 30 5 14 5 30 14

Küçük İşletme 203 178 25 12 18 185 9

Orta Büyüklükte İşletme 300 265 35 12 29 271 10

Büyük İşletme - - - - - - -

TOPLAM 538 473 65 12 52 486 11

Yukarıdaki tabloda da görüldüğü gibi, görüşülen işletmelerde idari personelin toplam personele oranı % 12 olarakgözlemlenmiştir. İdari personelin, toplam personel içerisinde nispi olarak düşük olması, bazı işletme fonksiyonlarının tamolarak yerine getirilmesinin güç oluşu ve işletmelerin daha ziyade satış, pazarlama fonksiyonlarına değil de üretim fonksi-yonuna odaklandıklarına işaret etmektedir. Bilindiği gibi, bir toplumun mesleki kompozisyonu, o toplumun ekonomik vekültürel gelişmişlik endeksi üzerinde önemli bir yer tutmaktadır7. Beyaz yakalı çalışan oranın artması, toplumun kalkınmışlıksürecinde yeni bir seviyeye geldiğinin göstergesidir. Yüksek oranda beyaz yakalı personel çalıştıran sektörler, göreceli olarakyüksek ücret ödeyen sektörlerdir. Çalışan gelirlerinin artışı ise doğrudan toplumsal refah seviyesinin yükselmesi ile ilişkilidir.

Çalışma kapsamında görüşülen firmaların % 64’ünün ihracat deneyimi bulunmamaktadır. İhracat deneyimi bulunan fir-malardan 4’ü “Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin Tanımı, Nitelikleri ve Sınıflandırılması Hakkında Yönetmelik”esaslarına göre orta büyüklükte işletme, 1’i ise yine aynı yönetmelikte yapılan sınıflandırma doğrultusunda mikro işletmesınıfında yer almaktadır.

GRAFİK 82. İHRACAT DENEYİMİ AÇISINDAN GÖRÜŞÜLEN FİRMALAR

İlerleyen bölümlerde, işletmelerin yurtdışı pazarlarda daha rekabetçi olmaları için ihtiyaç duydukları eğitim ve danışmanlıkkonularının yanı sıra pazarlama programları üzerinde durulacak olsa da, bu nokta iştirakçi olan işletmelerin 1/3’ününihracat deneyimi olmadığının altının çizilmesinde fayda bulunmaktadır.

Çalışmaya katılan işletmelere, sahip oldukları patent, endüstriyel tasarım belgesi ve faydalı model sayıları da sorulmuştur.İşletmelerin hiç birisi belirtilen belgelere sahip değildir. İlerleyen bölümlerde tasarım konusunda işletmelerde yapılançalışmalara atıfta bulunacak olunsa da, patent, endüstriyel tasarım ve faydalı model belgelerinin işletmelerde bulunmaması“sistematik” bir tasarım / AR-GE / Yenilikçilik faaliyetinin yürütülmediğinin göstergesi olarak değerlendirilebilir.

7 Benjamin Salomon, “The growth of the white collar work force”, Salomon, The Journal of Business, Vol 27 No 4, Ekim 1954, University of Chicago Press, sf.268.


Çalışmaya katılan işletmelerin dağıtım kanal yapıları incelendiğinde, işletmelerin sadece 1/3’ünün; toptancı, bayi, komisy-oncu gibi bir aracı ile çalıştığı, kalan kısmının doğrudan satış gerçekleştirdiği gözlemlenmiştir. Bu durum, diğer bir deyişleişletmelerin büyük çoğunluğunun 0 kanallı bir dağıtım yapısına sahip oluşları, bu işletmelerin faaliyet gösterdikleri pazardaetkinliklerini artırma ve domine etme yeteneğini zayıflatan bir unsur olarak değerlendirilmiştir. Aşağıda, çalışmaya katılanişletmelerin dağıtım kanal yapısını gösteren bir tablo yer almaktadır.

TABLO 41. ÇALIŞMAYA KATILAN İŞLETMELERİN DAĞITIM KANAL YAPISI

Aracı ile Satış Doğrudan Satış %

Mikro İşletme 1 1 50

Küçük İşletme 1 8 11

Orta Büyüklükte İşletme 3 1 75

Büyük İşletme - - -

TOPLAM 5 10 33

Çalışmaya katılan işletmelerin, kendilerine göre en önemli ürünleri değerlendirilmiştir. Bu değerlendirmeye göre,işletmelerin büyük bir bölümü yatak odası mobilyalarında uzmanlaşmış gözükmektedir. Aşağıda işletme büyüklüklerinegöre, işletmelerin ürün gruplarının gösterildiği bir tablo incelemeye sunulmuştur.

TABLO 42. İŞLETME BÜYÜKLÜKLERİ İTİBARIYLA ÜRÜN GRUPLARI

Mikro İşletme Küçük İşletme Orta Büyüklükte İşletme

Ofis Mobilyaları - 1 -

Bebek Odası Mobilyaları 1 - -

Yatak Odası Mobilyaları - 6 3

Oturma Grubu Mobilyaları 1 - -

Yemek Odası Mobilyaları - 1 1

TOPLAM 2 8 4

İhraç pazarları açısından değerlendirildiğinde, işletmeler ihraç pazarlarını önem sırasına göre aşağıdaki gibi sıralamaktadırlar.

TABLO 43. ÖNEM DERECESİNE GÖRE İHRACAT PAZARLARI

Önem Sırası

Komşu Ülkeler (Gürcistan, Azerbaycan vb) 1

Komşu Ülkeler (Irak, İran) 2

Eski Rus Cumhuriyetleri 3

Kuzey Afrika Ülkeleri 4

Ortadoğu Ülkeleri 5

Diğer 6


Hedef pazarlar açısından benzer bir değerlendirme yapıldığında ise aşağıdaki tablo ile karşılaşılmakta, işletmelerin ge-leneksel ihracat pazarları ile hedef pazarları arasında paralellik olduğu gözlenmektedir.

TABLO 44. ÖNEM DERECESİNE GÖRE HEDEF İHRACAT PAZARLARI

Önem Sırası

Eski Rus Cumhuriyetleri 1

Komşu Ülkeler (Gürcistan, Azerbaycan vb) 2

Komşu Ülkeler (Irak, İran, Suriye) 3

Kuzey Afrika Ülkeleri 4

Ortadoğu Ülkeleri 5

Diğer 6

Bu bulguları elde edildiği çalışma kapsamında işletmeler 4 ana alanda değerlendirilmiş, uzmanlar işletme ziyaretlerindeŞekil 4’de gösterilmiş olan fonksiyonel kaynak ihtiyaçlarını değerlendirmeye almışlardır.

İlerleyen bölümde işletmelerin uluslararası pazarda etkin olabilmek için ihtiyaç duydukları eğitim ve danışmanlık konularıgösterilmiştir.

5.3. Eğitim ve Danışmanlık İhtiyaç AnaliziDaha önce de açıklandığı gibi, FK Matrisi yöntemi ile bir ihtiyaç analizi gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda, her bir fonksiyon-kaynak ihtiyacı için likert ölçeğinde belli sayıda soru/önerme geliştirilmiştir. İşletme yetkilisi kendisine yöneltilen önermelerene ölçüde katıldığını 1 ila 5 (1=kesinlikle yanlış, 5=kesinlikle doğru) arasında verdiği notlarla belirlemiştir. Ardından yanıtlargruplandırılmış, ortalamaları alınarak ilgili kaynak ihtiyacına otomatik olarak atanmıştır. Çalışmayı olabildiğince objektifkılmak ve görüşmelerin üzerinden yorum etkisini kaldırabilmek adına örneğin Pazarlama Fonksiyonun İnsan Kaynağıihtiyacı için verilen puan uzman görüşünden olabildiğince ayrıştırılarak, bu konuyla bağlantılı görüşmeciye sorulmuş bellisayıda sorudan elde edilmiş olan bir ortalama sayıya dayandırılmıştır.

5.3.1. Stratejik Yönetim Yetkinlikleri

İşletmelerin stratejik yetkinlikleri, rekabet, pazar segmentasyonu, ürün konumlandırma, ürün tasarımı ve AR-GE yöneti-mindeki yetkinliklerinin birleşimi olarak değerlendirilmektedir. Diğer bir deyişle, pazar, rakip ve rekabet bilgisinin yanı sıraürün ve ürün geliştirme bilgilerini bir arada bulunduran işletmeler stratejik yönetim yetkinlikleri açısından diğerlerine göredaha iyi durumdadırlar.

Aşağıda, saha çalışması sırasında 5’li ölçek (5= en iyi senaryo) kullanılarak gerçekleştirilmiş “stratejik yönetim yetkinliği anal-izi” yer almaktadır. Genel ortalama başlığı altında çalışmaya katılan 14 işletmenin ortalama verileri, büyük işletmeler başlığıaltında “orta büyüklükte” işletmelerin ortalama verileri ve küçük işletmeler başlığı altında ise “küçük” ve “mikro”işletmelerin verileri yer almaktadır.


ŞEKİL 8. STRATEJİK YÖNETİM YETKİNLİKLERİ

STRATEJİK YÖNETİM YETKİNLİKLERİ

GENEL ORTALAMA BÜYÜK İŞLETMELER KÜÇÜK İŞLETMELER

Bilgi ve Know-How 2,33 2,84 2,02

İnsan Kaynağı 2,88 3,21 2,68

Maliy Kaynaklar 1,80 2,16 1,58

İlişkiler Ağı 2,12 2,26 2,03

Fiziksel Altyapı 2,58 2,29 2,45

İhtiyaç analizi bölümünde üzerinde durulacak olmakla beraber, işletmelerin ortalama değer 3’ün altında puan almaları,geliştirilmesi gereken alanların çokluğuna işaret etmektedir.

5.3.2. Üretim ile İlgili Yetkinlikler

İşletmelerin üretim ile ilgili yetkinlikleri, stok ve malzeme yönetimi, satın alma, mühendislik, kalite standartları, kalite kon-trol ve prosedürlerin geliştirilmesi yetkinliklerinin birleşimi olarak değerlendirilmektedir. Diğer bir deyişle, stok-malzemeyönetimi, Satınalma operasyonu, mühendislik ve kalite kontrol süreçlerini etkin ve verimli kullanan işletmelerin üretimleilgili yetkinlikleri diğerlerine göre daha gelişmiş durumdadır. Aşağıda, saha çalışması sırasında 5’li ölçek (5= en iyi senaryo)kullanılarak gerçekleştirilmiş “üretim yetkinlikleri analizi” yer almaktadır. Genel ortalama başlığı altında çalışmaya katılan14 işletmenin ortalama verileri yer alırken, büyük işletmeler başlığı altında ve “orta büyüklükte” işletmelerin ortalama ver-ileri, küçük işletmeler başlığı altında ise “küçük” ve “mikro” işletmelerin verileri yer almaktadır.

ŞEKİL 9. ÜRETİM YETKİNLİKLERİ

ÜRETİM İLE İLGİLİ YETKİNLİKLER




Mali Kaynaklar 2,19 2,50 1,99



5.3.3. Sipariş Yönetimi ve Pazarlama ile İlgili Yetkinlikler

İşletmelerin pazarlama ve sipariş yönetimi ile ilgili yetkinlikleri, satış literatürü hazırlama ve bulundurma becerileri, tanıtımprogramlama (fuar katılımı, tanıtım, ürün lansmanı, ürün demostrasyonu vb) yetkinlikleri, sipariş yönetimi ve dağıtımkanalı hâkimiyetleri konusundaki yetkinliklerinin birleşimi olarak değerlendirilmektedir. Diğer bir deyişle, sipariş yönetimve pazarlama fonksiyonunu doğru kurgulamış işletmelerin pazarlama fonksiyonuna ilişkin yetkinlikleri diğerlerine göredaha gelişmiş durumdadır. Aşağıda, saha çalışması sırasında 5’li ölçek (5= en iyi senaryo) kullanılarak gerçekleştirilmiş“dış ticarete yönelik sipariş yönetimi ve pazarlama yetkinlikleri analizi” yer almaktadır. Genel ortalama başlığı altındaçalışmaya katılan 14 işletmenin ortalama verileri yer alırken, büyük işletmeler başlığı altında “orta büyüklükte” işletmelerinortalama verileri, küçük işletmeler başlığı altında ise “küçük” ve “mikro” işletmelerin verileri yer almaktadır.


ŞEKİL 10. SİPARİŞ YÖNETİMİ VE PAZARLAMA İLE İLGİLİ YETKİNLİKLER

PAZARLAMA İLE İLGİLİ YETKİNLİKLER







5.3.4. E Ticarete İlişkin Yetkinlikler

Günümüzde işletmeler, sadece üretim, pazarlama gibi geleneksel fonksiyonları yönetmekle kalmayıp aynı zamanda diji-tal çağın gereksinimlerine göre de organize olabilmelidirler. Binlerce kilometre uzaklıktaki müşterisi ile çevrimiçi stokkayıtlarını paylaşmayı başaran, hatta bir adım ötesinde çevrimiçi sipariş alan endüstriyel ürün üreticileri ve/veya işletmelerine-ticaret fonksiyonlarına ilişkin yetkinlikleri diğerlerine göre daha gelişmiş durumdadır. Aşağıda, saha çalışması sırasında5’li ölçek (5= en iyi senaryo) kullanılarak gerçekleştirilmiş “e-ticaret ile ilgili yetkinlikler” yer almaktadır. Genel ortalamabaşlığı altında çalışmaya katılan 14 işletmenin ortalama verileri yer alırken, büyük işletmeler başlığı altında “orta büyük-lükte” işletmelerin ortalama verileri, küçük işletmeler başlığı altında ise “küçük” ve “mikro” işletmelerin verileri yeralmaktadır.

ŞEKİL 11. E TİCARET İLE İLGİLİ YETKİNLİKLER

E TİCARET İLE İLGİLİ YETKİNLİKLER








6. SONUÇBu bölümde, elde edilen bulgu ve bilgiler, uzman görüşleri ile harmanlanarak yorumlanmış ve iştirakçi firmalar özelinderekabetçilik seviyesini artırmak için ortak ihtiyaçlar belirlenmiş ve bu ihtiyaçları gidermeye yönelik bir faaliyet planı ortayakonulmuştur. Eğitim ve danışmanlık ihtiyaç analizi üç farklı işletme grubuna göre düzenlenmiştir. Bunlar;

- Genel; Çalışmaya katılan 14 iştirakçinin ortak verilerinin analizi ile oluşturulmuştur.

- Büyük; Çalışmaya katılan işletmelerden “Orta Büyüklükte” olan işletmelerin gruplanması ve bu işletmelerin ortak veri-lerinin analizi ile oluşturulmuştur.

- Küçük; Çalışmaya katılan işletmelerden “Küçük” ve “Mikro” ölçekte olan işletmelerin gruplanması ve bu işletmelerinortak verilerinin analizi ile oluşturulmuştur. Yukarıda belirtilen üçlü tasnifin yardımıyla hem tüm işletmelerin ortak ihtiyaçlarınıortaya koyma imkânı doğmuş, hem de farklı büyüklüklerinden dolayı farklı seviyelerde ihtiyaçlar gösteren işletmeler içinfarklı programlar geliştirme ve uygulama imkânı doğmuştur. Aşağıda, açıklanan tasnif yöntemine göre gruplandırılmışBÜYÜK ve KÜÇÜK işletmelerin fonksiyon temelli kaynak ihtiyaçları, Tablo 45’de gösterilen Derecelendirme yöntemineuygun biçimde topluca gösterilmiştir.

TABLO 45. FONKSİYON KAYNAK MATRİSİ –BÜYÜK VE KÜÇÜK İŞLETMELER İÇİN PUAN TABLOLU

TABLO 46. FONKSİYON KAYNAK MATRİSİ BÜYÜK VE KÜÇÜK İŞLETMELER İÇİN DERECELENDİRİLMİŞ

İşletmelerin “Genel” durumlarına ilişkin tablolar ise aşağıda ayrıca gösterilmiştir.

TABLO 47. İŞLETMELERİN GENELİ İÇİN FONKSİYON KAYNAK MATRİSİ PUAN TABLOLU

Bilgi ve Know How İnsan Kaynağı Mali Kaynaklar İlişkiler Ağı Fiziksel Altyapı

GENEL GENEL GENEL GENEL GENEL

Stratejik Yetkinlikler 2,33 2,88 1,80 2,12 2,58

Üretime İlişkin Yetkinlikler 3,14 2,74 2,19 2,60 3,01

Pazarlamaya İlişkin Yetkinlikler 2,50 2,27 1,89 2,16 2,18

E-Ticarete İlişkin Yetkinlikler 2,92 2,04 2,22 2,84 3,06


TABLO 48. İŞLETMELERİN GENELİ İÇİN FONKSİYON KAYNAK MATRİSİ DERECELENDİRİLMİŞ

Bilgi ve Know How İnsan Kaynağı Mali Kaynaklar İlişkiler Ağı Fiziksel Altyapı

GENEL GENEL GENEL GENEL GENEL

Stratejik Yetkinlikler C- C+ D+ D++ C

Üretime İlişkin Yetkinlikler C++ C D++ C C++

Pazarlamaya İlişkin Yetkinlikler C C- D+ D++ D++

E-Ticarete İlişkin Yetkinlikler C+ D++ D++ C+ C++

Birbirlerinden çok farklı boyutta işletmeler için tek bir ortak ihtiyaç analizi yürütmektense, işletme boyutlarına göre tasnifedilmiş işletmeler için farklı yorumlarda bulunmak ve bu işletmelere yönelik farklı programlar tasarlamak daha doğruolacaktır. Bu gerçekten yola çıkarak, gerçekleştirilen analizlerin Tablo 45 ve 46’ya dayandığının altını çizmek gerekmek-tedir.

6.1. Stratejik Yönetim Yetkinlikleri

TABLO 49

Daha öncede belirtildiği gibi, işletmelerin stratejik yetkinlikleri, rekabet, pazar segmentasyonu, ürün konumlandırma,ürün tasarımı ve AR-GE yönetimindeki yetkinliklerinin birleşimi olarak değerlendirilmektedir.

Bu açıdan bakıldığında, yeni ve farklı yabancı pazarlarda rekabet etmek isteyen işletmelerin en çok gereksinim duyduğuyetkinliklerin başında stratejik yetkinlikler gelmektedir.

Bilgi, Know-How ve İnsan kaynağı ihtiyacı açısından bir değerlendirme yapıldığında büyük işletmelerin stratejik yetkin-liklerinin küçük işletmelere oranla daha iyi olduğu tespit edilmekle beraber, gerek büyük gerekse küçük işletmelerin genelolarak stratejik yetkinliklerinin geliştirilmesine ihtiyaç bulunmaktadır.

Stratejik yetkinliklerin geliştirilmesine yönelik bir programın işletmelere uygulanmasında fayda bulunmaktadır. Uygu-lanacak program,

- Kurumsallaşma

- Mali Kaynak yönetimi etkinliğini artırıcı konular (finansman yönetimi, maliyet muhasebesi ve yönetim muhasebesi)

ve

- Stratejik Yönetim konularında eğitim ve danışmanlık faaliyetlerini içermelidir.

Bu açıdan değerlendirildiğinde, büyük işletmelerin kurumsallaşma konusunda hem eğitim hem danışmanlık alması öner-ilirken, küçük işletmelerin konu hakkında bilgi seviyelerini artırmak için stratejik yönetim konusunda eğitim almalarındayarar bulunmaktadır.

İşletmelerin stratejik yönetim yetkinlikleri konusundaki ihtiyaçlarını gidermeye odaklanan bir programın ana hatları iledetayları aşağıdaki gibidir.


6.2. Üretim ile İlgili Yetkinlikler

TABLO 50. ÜRETİM İLE İLGİLİ YETKİNLİKLER

İşletmelerin üretim ile ilgili yetkinlikleri, stok ve malzeme yönetimi, satınalma, mühendislik, kalite standartları, kalite kon-trol ve prosedürlerin geliştirilmesi yetkinliklerinin birleşimi olarak değerlendirilmektedir. Diğer bir deyişle, stok-malzemeyönetimi, satınalma operasyonu, mühendislik ve kalite kontrol süreçlerini etkin ve verimli kullanan işletmelerin üretimleilgili yetkinlikleri diğerlerine göre daha gelişmiş durumdadır.

Göreceli bir değerlendirme yapıldığında işletmelerin en iyi durumda oldukları yetkinlik alanının üretime ilişkin yetkinliklerolduğu tespit edilmiştir. Ne var ki, bu yetkinlik alanın da dahi alınmış olan en yüksek puan değerinin 5’li bir değerlendirmeölçeğinde ancak ortalama değerlere (3 ve civarı) ulaşılabildiğinin de altının çizilmesinde fayda bulunmaktadır.

İşletme

Büyüklüğü

Büyük

Küçük

Küçük İşletme

Uygulanacak

Program

Eğitim

Danışmanlık

Eğitim

Danışmanlık

Ana

Tema

Kurumsallaşma

Maliyet Muhasebesi

Finansman Yönetimi veYönetim Muhasebesi

Kurumsallaşma

Finansman Yönetimi ve Yönetim Muhasebesi

Stratejik Yönetim

Maliyet Muhasebesi

Finansman Yönetimi veYönetim Muhasebesi

Stratejik Yönetim

Programın

Temel Odağı8

Kurumsallaşma Kavram ve Süreci, KurumsalYönetim İlkeleri, Kurumsal Kaynak Planlama

Maliyet muhasebe sistemi, farklı maliyetmuhasebe sistemleri, uygulama örnekleri

Finansal Raporlama Teknikleri, Finansal veMali Analiz, Bütçeleme

Organizasyon Yapısı, İş ve Görev Tanımları, İç Kontrol ve Denetim Sistemi, Strateji

Geliştirme/Planlama

Finansal Raporlama Sisteminin gözden geçirilerek iyileştirilmesi, Bütçeleme

yeteneğinin kazandırılması

Strateji, Modern Yönetim Yaklaşımları, Stratejik Planlama, İşletme Fonksiyonları ve

Departmanlaşma,Stratejik Yönetim İlkeleri, Uygulama Örnekleri

Maliyet muhasebe sistemi, farklı maliyetmuhasebe sistemleri, uygulama örnekleri

Finansal Raporlama Teknikleri, Finansal veMali Analiz, Bütçeleme

Stratejik Yönetim İlkeleri, Stratejik Planlama,Strateji Geliştirme/Planlama

8 Bu bölümde, önerilen eğitim/danışmanlık programının içeriği değil içeriğin odaklanması gereken ana konular özetlenmiştir. Bu açıdan önerilerin, uygulanacak programıniçeriği ile karıştırılmaması hususu hatırlatılmaktadır.


Özellikle küçük işletmeler, üretime ilişkin mali kaynak yönetimi, insan kaynağı ve üretime ilişkin yetkinlikler konusunda bilgive deneyime erişim konularında zorluklar yaşamaktadırlar.

Üretime ilişkin eksikliklerin tam olarak tespiti amacıyla, Yüzyüze görüşmeler sırasında işletmelere doğrudan ihtiyaçlarıkonusunda bir dizi soru sorulmuştur; işletmelere üretime ilişkin yetkinliklerini geliştirmek için ihtiyaç duydukları teknikkonular sorulmuş ve en yoğun biçimde işletmeler tarafından talep edilen konular belirlenmiştir.

TABLO 51. ÜRETİM YETKİNLİKLERİNE YÖNELİK PROGRAM ÖNERİSİ

6.3. Pazarlamaya İlişkin Yetkinlikler

TABLO 52. PAZARLAMAYA İLİŞKİN YETKİNLİKLER

İşletme

Büyüklüğü

Büyük

Küçük

Uygulanacak

Program

Eğitim

Danışmanlık

Eğitim

Danışmanlık

Ana

Tema

Yalın Üretim

Seri Üretim Teknikleri

Üretimde 5S

Verimlilik

Kalite Yönetimi

Uluslararası Standart ve Beklentiler

Yalın Üretim

5S

Kalite Sistem Yönetimi

Seri Üretim Zaman Etütleri

Üretimde 5S

Personel Verimliliği

Mobilya Üretiminde Seri İmalat

Kalite Sistemleri

İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği

Uluslararası Standart ve Beklentiler

5S

Kalite Sistem Yönetimi

Verimlilik

Malzeme ve Stok Yönetimi


İşletmelerin pazarlama ve sipariş yönetimi ile ilgili yetkinlikleri, satış literatürü hazırlama ve bulundurma becerileri, tanıtımprogramlama (fuar katılımı, tanıtım, ürün lansmanı, ürün demostrasyonu vb) yetkinlikleri, sipariş yönetimi ve dağıtımkanalı hâkimiyetleri konusundaki yetkinliklerinin birleşimi olarak değerlendirilmektedir.

İşletmelerin 1/3’ünün ihracat deneyimi olmadığı ve sadece %12 oranında idari personel çalıştırıldığı göz önünde bulun-durularak, işletmelerin sipariş yönetimi ve pazarlamaya ilişkin (yurtdışı) yetkinlikleri konusundaki ihtiyaçlarını gidermeyeodaklanan bir programın ana hatları ile detayları aşağıdaki gibidir.

TABLO 53. PAZARLAMA YETKİNLİKLERİNE YÖNELİK PROGRAM ÖNERİSİ

6.4. E Ticarete İlişkin Yetkinlikler

TABLO 54. E TİCARETE İLİŞKİN YETKİNLİKLER

Günümüzde işletmeler, sadece üretim, pazarlama gibi geleneksel fonksiyonları yönetmekle kalmayıp aynı zamanda diji-tal çağın gereksinimlerine göre de organize olabilmelidirler. Binlerce kilometre uzaklıktaki müşterisi ile çevrimiçi stokkayıtlarını paylaşmayı başaran, hatta bir adım ötesinde çevrimiçi sipariş alan endüstriyel ürün üreticileri ve/veya işletmelerine-ticaret fonksiyonlarına ilişkin yetkinlikleri diğerlerine göre daha gelişmiş durumdadır. İşletmelerin e-ticarete ilişkin yetkin-likleri konusundaki ihtiyaçlarını gidermeye odaklanan bir programın ana hatları ile detayları aşağıdaki gibidir.

TABLO 55. E TİCARET YETKİNLİKLERİNE YÖNELİK PROGRAM ÖNERİSİ

İşletme Büyüklüğü

Büyük

Küçük

Uygulanacak Program

Eğitim

Danışmanlık

Eğitim

Danışmanlık

Ana Tema

İhracat Pazarlaması

Fuar Katılım Stratejileri

Markalaşma Stratejileri

-

Fuar Katılım Stratejileri

İhracat Mevzuatı ve Operasyonel İhracat Bilgisi

İhracat Pazarlaması

Markalaşma Stratejileri

İşletme Büyüklüğü

Büyük

Küçük

Uygulanacak Program

Eğitim

Danışmanlık

Eğitim

Danışmanlık

Ana Tema

Yurtdışına açılan endüstriyel işletmeler için e-ticaret

-

Yurtdışına açılan endüstriyel işletmeler için e-ticaret

BT Danışmanlığı


6.5. Yurtdışı Pazarlama ProgramlarıTekrar hatırlatmak gerekirse, iştirakçi işletmelerin öncelik sırasına göre mevcut ve hedef ihracat pazarları aşağıdagösterilmiştir. Bunlar

TABLO 56. ÖNEM SIRASINA GÖRE İHRACAT PAZARLARI

MEVCUT İHRACAT PAZARLARI HEDEF İHRACAT PAZARLARI

Komşu Ülkeler (Gürcistan, Azerbaycan vb) Eski Rus Cumhuriyetleri

Komşu Ülkeler (Irak, İran) Komşu Ülkeler (Gürcistan, Azerbaycan vb)

Eski Rus Cumhuriyetleri Komşu Ülkeler (Irak, İran, Suriye)

Kuzey Afrika Ülkeleri Kuzey Afrika Ülkeleri

Ortadoğu Ülkeleri Ortadoğu Ülkeleri

Diğer Diğer

Düzenlenecek olan yurtdışı pazarlama programlarının yukarıdaki gerçeklerden yola çıkarak gerçekleştirilmesinde yararbulunmaktadır. İlerleyen bölümde sunulan zaman planında pazarlama programı önerileri de gerçekleştirilmiştir.Gerçekleştirilen öneriler, Tablo 56’daki pazarlardan yola çıkılarak hazırlanmıştır.

7. KAYNAKÇA- World Furniture Outlook 2012, CSIL

- www.trademap.org

- www.tuik.gov.tr

- “The growth of the white collar work force”, Salomon, The Journal of Business, Vol 27 No 4, Ekim 1954,

University of Chicago Press,


NOTLAR

....................................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................................


Samsun Ticaret ve Sanayi OdasıSamsun Chamber of Commerce and Industry

Hançerli Mh. Abbasağa Geçidi No:8 -İLKADIM 55020 Samsun / TÜRKİYETel: (90) (362) 432 36 26 Fax: (90) (362) 435 30 11

www.samsuntso.org.tr www.blacksea-een.org

Avrupa İşletmeler Ağı KARADENİZEnterprise Europe Network - Blacksea

Avrupa İş Desteği Yanınızda...

II - Samsun TSO · 2014-06-05 · Samsun Mobilya Sektörü Değer Zinciri ve İhtiyaç Analizi II...

Documents

Transcript of II - Samsun TSO · 2014-06-05 · Samsun Mobilya Sektörü Değer Zinciri ve İhtiyaç Analizi II...