II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის...

111
გგგგგგგგგგ ააააააააააააა ააააააააააა „აააააააა“ აააააააააა აა აააააააააა აააააააა აააააა გგგგგგგგგგ გგგგგგგგგგგგგგგგგგგგ ააააააააააა ააააააააა

Transcript of II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის...

Page 1: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

გზამკვლევი

არასამთავრობო ორგანიზაცია „მოქალაქე“

შეფასებისა და გამოცდების ეროვნული ცენტრი

სტუდენტები თვითმმართველობისათვის

ანალიტიკური დოკუმენტი

Page 2: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

ს ა რ ჩ ე ვ ი

გორის მუნიციპალიტეტის სოციო-ეკონომიკური

დახასიათება ................................... 4

მუნიციპალიტეტის საჭიროებების შეფასება -

მეთოდოლოგია ...................................... 6

მუნიციპალიტეტში არსებული ვითარების ზოგადი

აღწერა ...................................... 12

პრობლემები, რომლებიც გადაუდებელ მოგვარებას

საჭიროებს ............................... 20

ბიუჯეტი ...........................................................................................

......................................... 25

2

Page 3: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

ძირითადი

მიგნებები ........................................................................................

...................... 29

დანართი

N1 .................................................................................................

............................. 31

დანართი

N2 .................................................................................................

............................. 37

3

Page 4: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

I. მუნიციპალიტეტის სოციო-ეკონომიკური დახასიათება

აღწერეთ მუნიციპალიტეტის სოციალურ-ეკონომიკური გარემო შემდეგი მახასიათებლების გათვალისწინებით:

ა) ინფორმაცია მუნიციპალიტეტში შემავალი დასახლებული პუნქტების შესახებ (რამდენი ქალაქი, სოფელი, დაბა);

ბ) ინფორმაცია მუნიციპალიტეტის აღმასრულებელი და წამომადგენლობითი ორგანოების შესახებ (სტრუქტურა და მუნიციპალიტეტების ორგანოებში დასაქმებულ პირთა რაოდენობა);

გ) დემოგრაფიული მდგომარეობა (მოსახლეობის რაოდენობა, გენდერული ბალანსი, 0-6 წლამდე ბავშვები);

დ) დასაქმების მაჩვენებლები (რამდენი პროცენტია დასაქმებული);ე) ინფრასტრუქტურა (შიდა გზები, წყალი, კანალიზაცია, ბაგა-ბაღები, ბაზრები, უსახლკაროთა

თავშესაფრები); ვ) ბიუჯეტი (მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტის, შემოსულობები და გადასახდელები); ზ) მუნიციპალური ქონება (მუნიციპალიტეტის საკუთრებაში არსებული უძრავი ქონება);თ) ეკონომიკური აქტივობა (ბიზნესისა და წარმოების სექტორული გადანაწილება სფეროების

მიხედვით);ი) ინფორმაცია მუნიციპალიტეტის მიერ დაფუძნებულ არასამეწარმეო (არაკომერციულ)

იურიდიული პირების და მეწარმე იურიდიული პირების შესახებ (მათი ბიუჯეტი, მიზნები, ფუნქციები, დასაქმებულთა რაოდენობა);

კ) მუნიციპალიტეტსა და საზოგადოებას შორის საკომუნიკაციო არხები;ლ) ინფორმაცია მუნიციპალიტეტში არსებული არასამთავრობო და მედია ორგანიზაციების

შესახებ;მ) კულტურა (ადგილობრივი თეატრები, ადგილობრივი მნიშვნელობის კულტურის ძეგლები,

ბიბლიოთეკები).

*სასურველია, აღწერა არ აღემატებოდეს 1,5 გვერდს.

4

Page 5: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

გორის მუნიციპალიტეტი

ა) გორის მუნიციპალიტეტი მდებარეობს აღმოსავლეთ საქართველოს ცენტრალური ნაწილის, ისტორიული ქართლის შუაგულში. მუნიციპალიტეტის მოსახლეობა სულ 21 ტერიტორიულ ორგანოშია თავმოყრილი. 2015 წლის მონაცემებით სოფლების რაოდენობა შეადგენს 126. აქედან 7 სოფელი მოსახლეობისგან დაცლილია. სამი დევნილთა დასახლებაა. ყველაზე დიდ ტერიტორიულ ორგანოს ქალაქი გორი წარმოადგენს.

ბ) რაიონის წარმომადგენლობითი ორგანოა რაიონის საკრებულო, ხოლო აღმასრულებელი ორგანო - გამგეობა. გორის მუნიციპალიტეტის თანამდებობის პირთა და მუნიციპალიტეტის აპარატის მომსახურეთა რაოდენობაა 16. გორის მუნიციპალიტეტის გამგეობის თანამდებობების პირთა, სტრუქტურული ერთეულებისა და სხვა საჯარო მომსახურეთა რაოდენობაა 175.

გ) გორის მუნიციპალიტეტის მოსახლეობის რიცხოვნობა (მთელს მუნიციპალიტეტში) 2015 წლის მონაცემენით შეადგენს - 126,5 ათას კაცს, სოფლად ცხოვრობს 98 939 ადამიანი. მოსახლეობის სიმჭიდროვე შეადგენს 44,24  კაცი/კმ². მუნიციპალიტეტის მოსახლეობის ეთნიკური შემადგენლობა შემდეგნაირად გამოიყურება: ქართველი - 93,2%; ოსი - 4,9%; სომეხი -0,8%; აზერბაიჯანელი - 0,6% ; რუსი - 0,4%.

დ) შრომისუნარიანი მოსახლეობის დიდი ნაწილი თვითდასაქმებულია და ძირითადად ეწევა სოფლის მეურნეობას საკუთარ საკარმიდამო ნაკვეთებზე. ოფიციალური სტატისტიკით, უმუშევრობის დონე მუნიციპალიტეტში 13%-ს შეადგენს.

5

Page 6: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

ე) გორის მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე საავტომობილო გზების შემდეგი სახეებია: საერთაშორისო - „თბილისი - სენაკი - ლესელიძის ავტომაგისტრალის მონაკვეთი“, რომლის სიგრძე შეადგენს 27,3 კმ.-ს; შიდა სახელმწიფოებრივი გზები - 68,8 კმ.-ს და მუნიციპალური გზები - 351,8 კმ.-ს. გორის მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე სასმელი წყლის 121 სათავე ნაგებობაა, აქედან 6-ზე წყლის აღება ხდება ჰორიზონტალური დრენაჟის საშუალებით, 1 - შახტური ჭებით, ერთზე - სიფონური მიწისქვეშა სისტემით, 114-ზე კი ჭაბურღილებით. გორის მუნიციპალიტეტში მოსახლეობას ემსახურება საავადმყოფო-პოლიკლინიკური, პოლიკლინიკურ-ამბოლატორიული გაერთიანებები, საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ცენტრები და სამედიცინო-სასწრაფო დახმარება 112. აგრეთვე არსებობს კერძო სამედიცინო დაწესებულებები და სამხედრო ჰოსპიტალი. აქვე უნდა აღინიშნოს, რომ სამედიცინო ამბოლატორიები მდებარეობს თითქმის ყველა ტერიტორიულ ორგანოში.

ვ) 2015 წლის ბიუჯეტის შემოსავლები დაგეგმილია 12,582.2 ათასი ლარი ოდენობით მათ შორის: გადასახადებიდან 1,325.0 ათასი ლარი. გრანტები: 10,311.6 ათასი ლარი. სხვა შემოსავლები: 945.6 ათასი ლარი. არაფინანსური აქტივების ცვლილება: 872.8 ათასი ლარი. სუბსიდიები: 5,515.4 ათასი ლარი.

ზ) გორის რაიონის გამგეობის საკუთრებაშია 515 ობიექტი, მათი დაზუსტებული საერთო ფართი არის 1732731,3 კვ.მ. უმეტესობა წარმოდგენილია შენობა -ნაგებობების სახით.

თ) მუნიციპალიტეტის ეკონომიკის დარგობრივი სტრუქტურა წარმოდგენილია შემდეგი სახით: სოფლის მეურნეობა - 20,20%, შიდა მეურნეობის გადამუშავება - 4,80%, მრეწველობა - 14,80%, მშენებლობა - 5,60%, ტრანსპორტი და კავშირგაბმულობა - 12,40%, ვაჭრობა -12,10% , მმართველობა - 16.60%, განათლება - 5%, ჯანდაცვა -2,70% , სხვა მომსახურება - 5,80%. რაიონში რამდენიმე სამრეწველო დაწესებულება ფუნქციონირებდა: ღვინის ქარხანა, ადგილობრივი მრეწველობის კომბინატი, ყველ-კარაქის ქარხანა და სხვა. სოფლის მეურნეობის წამყვანი დარგებია: მეხილეობა, მებოსტნეობა-მებაღჩეობა, მოჰყავთ ასევე მარცვლეული კულტურები და ყურძენი. რაიონის ტერიტორიაზე გადის ამიერკავკასიის რკინიგზის მაგისტრალი,ევროპის ავტომაგისტრალი E60 და სხვა საავტომობილო გზები.

ი) გამგეობის მიერ დაფუძვნებული 13 ა(ა)იპ-ი მდებარეობს გორის მუნიციპალიტეტში. მათი უმეტესობა წარმოდგენილია სამუსიკო და სპორტული სკოლების სახით. ჯამური ბიუჯეტი შეადგენს 3 მილიონ 959 ათას ლარს. გორის მუნიციპალიტეტში ძირითადად 34 საწარმოა წარმოდგენილი, სადაც დასაქმებულია 806 ადამიანი. მათ მიერ წლის განმავლობაში წარმოებული პროდუქციის საერთო ღირებულება შეადგენს 41 მილიონ 599,3 ათას ლარს. საწარმოთაგან ზოგიერთი დროებით გაჩერებულია ან სეზონურად მუშაობს.

6

Page 7: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

კ) გორის მუნიციპალიტეტში ადგილობრივი მედია საკმაოდ ფართოდაა წარმოდგენილი. მუნიციპალიტეტში ფუნქციონირებს ადგილობრივი ტელეკომპანიები - „თრიალეთი“; „დეა“ და 3 ბეჭდვითი მედია: „გორის მაცნე“; „ხალხის გაზეთი“; „ქართლის ხმა“.

ლ) 2015 წლის მდგომარეობით მოქმედი არასამთავრობო ორგანიზაციების რიცხვი შეადგენს 71-ს. მათი საქმიანობის ძირითად სფეროებს წარმოადგენს ადამიანის უფლებების დაცვა, სამოქალაქო საზოგადოების განვითარების ხელშეწყობა, სოციალურად დაუცველი ფენებისა და დევნილების უფლებების დაცვა, ქალთა და გენდერულ პრობლემებზე მუშაობა, შშმპ უფლებების დაცვა და სხვა.

მ) საქართველოს კულტურის, ძეგლთა დაცვისა და სპორტის სამინისტროს მონაცემებით, გორის მუნიციპალიტეტში სულ კულტურული მემკვიდრეობის 83 ძეგლია. მუნიციპალიტეტში არ ფუნქციონირებს არც ერთი ბიბლიოთეკა და თეატრი.(დეტალური ინფორმაცია ძეგლების შესახებ იხილეთ დანართ 2-ში.

II. მუნიციპალიტეტის საჭიროებების შეფასება - მეთოდოლოგია

აღწერეთ თქვენ მიერ გამოყენებული მეთოდები მუნიციპალიტეტის საჭიროებების შეფასებების პროცესში. აღწერეთ ვინ იყო თქვენი კვლევის სამიზნე ჯგუფი/ჯგუფები და რა მეთოდებით მოიპოვეთ ინფორმაცია მუნიციპალიტეტში არსებული პრობლემების შესახებ.

მოკლედ აღწერეთ ის პრობლემებიც, რომლებიც შეგექმნათ მონაცემთა შეგროვებისა და კვლევის პროცესში; აღწერეთ, როგორ გაუმკლავდით ამ პრობლემებს. ეს მიმოხილვა საკმარისად დეტალიზებული უნდა იყოს იმისათვის, რომ მკითხველმა ზუსტად გაიაზროს, თუ როგორ ჩაატარეთ საჭიროებათა კვლევა.

გორის მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე არსებული ვითარების შესასწავლად ჩავატარეთ კვლევა, რომელიც მოიცავდა 9 დღეს 21 თებერვლიდან 29 თებერვლის ჩათვლით. იმის გათვალისწინებით, რომ წინასწარ არ ვიცოდით, თუ რა სიტუაცია დაგვხვდებოდა რეგიონში (სოფლებში), ამიტომ გადავწყვიტეთ შეგვედგინა კითხვარი, რომელიც მორგებული იქნებოდა, როგორც ცალკეული პიროვნებების, ასევე ფოკუს ჯგუფების გამოსაკითხად. ჩვენს სამიზნე ჯგუფს წარმოადგენდა თითქმის ყველა კატეგორიის სტატუსის მქონე 18 - 61 წლამდე მოსახლეობა, რადგან რეგიონებში ძირითადად ისინი არიან ჩართულნი ადგილობრივ საქმიანობებში. თუმცა გამოკითხულთა შორის გვყავდა 18 წლამდელებიც და 61 წლის ზემოთ

7

Page 8: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

მყოფი მოსახლეობაც. როგორც ავღნიშნეთ ჩვენ არ ვიცოდით სოფლებში რა სიტუაცია დაგვხვდებოდა ინფორმაციის შეგროვების დროს, ამიტომ ხშირად გვიწევდა კარდაკარ სიარული, სხვადასხვა მარკეტებში, რამდენიმე სკოლაში და სოფლის შეკრების ადგილებზე, სადაც ვატარებდით გამოკითხავს, როგორც ფოკუს ჯგუფებთან, ასევე ცალკეულ პიროვნებებთან.

სოფლებში გამოკითხვის ჩატარების გარდა ჩვენ ასევე დავუკავშირდით არასამთავრობო(Elkana; Youth Movement Droa; Disability Club Of Gori და სხვ.) ორგანიზაციებს და ტელევიზიას(თრიალეთი; დეა), რათა მათი აზრიც გაგვეგო არსებულ პრობლემებთან დაკავშირებით. თუმცა მათაც თითქმის იდენტური პრობლემები დაგვიხასიათეს, რაც მოსახლეობაში გამოკითხვებით შევაგროვეთ.

გამოკითხვების გარდა ჩვენ ასევე მოგვიწია თანამშრომლობა ადგილობრივ მუნიციპალიტეტთან ქ.გორში, საიდანაც გარკვეული საჯარო მასალები გამოვითხოვეთ. თუმცა იმის გათვალისწინებით, რომ ამ რეგიონში თითქმის ჩვენს ჩასვლამდეც არ ქონდათ დადგენილი ბიუჯეტი, გაწერილი შესაბამისი ღონისძიებები და ა.შ. ჩვენ მოგვიწია თითქმის 2 კვირაზე მეტი დროის განმავლობაში ამ მასალების შეგროვება, საიდანაც ინფორმაციის გარკვეული ნაწილი დამუშავების პროცესში იყო ან გასული წლის მასალებს წარმოადგენდა. ჩვენს მიერ მოთხოვნილი მასალების სია არის :

I. ინფორმაცია მუნიციპალიტეტში შემავალი დასახლებული პუნქტების შესახებ. - რომელიც მოგვაწოდეს როგორც ოკუპირებული ფარგლების, ასევე საქართველოს ამჟამინდელ იურისდიქციაში მყოფი სოფლები.II. ინფორმაცია მუნიციპალიტეტში აღმასრულებელი და წარმომადგენლობითი

ორგანოების შესახებ III. დემოგრაფიული მდგომარეობა - მოგვაწოდეს მონაცემების გარკვეული ნაწილი, ვერ გადმოგვცეს გენდერული ბალანსისა და 0-6 წლამდე აკაკის ბავშვების მონაცემები.IV. დასაქმების მაჩვენებელი - ინფორმაცია ვერ გადმოგვცეს.V. ინფრასტრუქტურა - ინფორმაცია ვერ მოგვაწოდეს.VI. ბიუჯეტი - განგვიმარტეს, რომ დამტკიცების პროცესში იყო, თუმცა ჩვენ გამოვითხოვეთ როგორც წინა წლის ასევე იმჟამად დამტკიცების პროცესში არსებული მასალა.VII. ქონება - მოგვაწოდეს ინფორმაცია ზოგადად ქონების შესახებ. VIII. ეკონომიკური აქტივობა - ინფორმაცია ვერ მოგვაწოდეს, გადაგვამისამართეს RS-ის ოფისში, თუმცა იქიდანაც ვერ მოხერხდა ინფორმაციის ამოღება. ამიტომ ჩვენით მოგვიწია გარკვეული ინფორმაციის შეგროვება. IX. ინფორმაცია ა(ა)იპ-იების შესახებ - გორის მუნიციპალიტეტის გამგეობის მიერ დაფუძნებული ა(ა)იპ-ების 2015წ. შესრულების მაჩვენებელი. წარმოდგენილია 13 ა(ა)იპ-ი რომელიც მდებარეობს გორის მუნიციპალიტეტში.

8

Page 9: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

X. ინფორმაცია მუნიციპალიტეტში არსებული არასამთავრობო და მედია ორგანიზაციების შესახებ - მოგვაწოდეს ინფორმაციის ნაწილი, ხოლო დანარჩენი შევაგროვეთ მოქალაქეებისგან და ინტერნეტით. XI. კულტურა - გამგეობის მონაცემებით მუნიციპალიტეტში არც ერთი ბიბლიოთეკა არ ფუნქციონირებს. კულტურული ძეგლების შესახებ ინფორმაცია მივიღეთ.XII. პრიორიტეტების დოკუმენტი - მოგვაწოდეს 2 კვირის დაგვიანებით რადგან, როგორც ავღნიშნეთ, მუნიციპალიტეტში არ იყო დამტკიცებული ბიუჯეტი.

XIII. ადგილობრივი ხელისუფლების თვალსაზრისით მუნიციპალიტეტში არსებული ყველაზე მწვავე პრობლემები - მივიღეთ მხოლოდ პრობლემათა ჩამონათვალი.

ჩვენ ინფორმაციის დიდი ნაწილი მოვიპოვეთ ინტერნეტით. კერძოდ, საიტებიდან: www.geostat.ge gov.ge www.gori.gov.ge matsne.gov.ge www.nplg.gov.ge . ასევე საინფორმაციო ცენტრიდან 08 და სხვ.

წინასწარ ჩვენს მიერ შერჩეული სოფლების(ქვახვრელი, ატენი, კარალეთი, ტინისხიდი, სკრა, შინდისი, ტყვიავი, ბერბუკი) გარდა, გამოვიკითხეთ ასევე მათ გარშემო მყოფი დასახლებებიც(24 დასახლება), რათა არსებული პრობლემების ერთი მთლიანი სურათი მიგვეღო.

ინტერვიუების მეშვეობით ჩვენ გამოვიკითხეთ 438 მოსახლე, რომელთა შორის იყo 270 ინდივიდუალური გამოკითხვის, ხოლო 168 ფოკუს ჯგუფების მონაწილე. გამოკითხვაში მონაწილეობა მიიღო სხვადასხვა სოციალური ფენისა და კატეგორიის მოქალაქემ(იყვნენ ექიმები, მასწავლებლები, მოსწავლეები, სტუდენტები, სამხედრო პირები, მიწათმოქმედები, მცირე მეწარმეები, სასულიერო პირები, კერძო ბიზნესის მქონდე ადამიანები, უმუშევრები, პენსიოენერები და სხვ.), რაც არსებული პრობლემების განსხვავებული, სწორი კუთხით დანახვის საშუალებას იძლევა.

კვლევიდან გამომდინარე ჩვენ შევისწავლეთ შემდეგი :

1. მოსახლეობის ინფორმირებულობა და განხილვაში მონაწილეობა დაგეგმილ განსახორციელებელ პროექტებთან დაკავშირებით.

2. მოსახლეობის ინფორმულობა მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტის შესახებ.3. მოსახლეობის უშუალო აქტივობა თვითმართველობის საქმიანობაში.4. ინფორმაციის გავრცელების საუკეთესო ვარიანტი თვითმართელობის მხრიდან.5. მკვიდრი მოსახლეობის პრობლემები და საჭიროებები.6. სხვადასხვა სტრუქტურული ერთეულების არსებობა მუნიციპალიტეტში.

9

Page 10: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

7. მოსახლეობის ხედვები, მოსაზრებები.8. მოსახლეობის სამუშაო სტატუსი, უმუშევრობის დონე და სხვ.

გამოკითხვის დროს შეიქმნა გარკვეული პრობლემები, კერძოდ:

რეგიონის მოსახლეობის გარკვეული ნაწილი უარს აცხადებდა გამოკითხვაში მონაწილეობის მიღებაზე და არც აინტერესებდათ მიზანი. მათი ნაწილი მხოლოდ გარკვეული ახსნა-განმარტების, ანონიმურობის გარანტიის შემდეგ იღებდა კვევაში მონაწილეობას, ამიტომ იკარგებოდა დრო.

ჩვენთან თანამშრომლობაზე უარი განაცხადა რამდენიმე არასამთავრო ორგანიზაციის წამომადგენელმა.

უამინდობის გამო ერთი სამუშაო დღე დაიკარგა, რის გამოც მოგვიხდა გრაფიკის შეცვლა.

მასწავლებელთა გარკვეულმა ნაწილმა უარი განაცხადა კვლევაში მონაწილეობის მიღებაზე სკოლის დირექტორის თანხმობის გარეშე.

გარკვეული ფოკუს ჯგუფების ფორმირებაზეც იკარგებოდა დიდი დრო.

საბოლოოდ გორის მუნიციპალიტეტში 9 დღიანი მივლინების პერიოდში ჩატარდა 24 ფოკუს(როგორც ერთი კატეგორიის, ისე სხვადასხვა-შერეული სტატუსის მქონე პირთა) ჯგუფი, 24 დასახლებული პუნქტიდან გამოიკითხა 438 რესპონდენტი. გუნდის მიერ დასახული ამოცანა შესრულდა წარმატებით.

სამუშაო გრაფიკი:თარიღი სამუშაოს დასახელება შენიშვნა 21

თებერვალიქ. გორში ჩასვლა.

მუნიციპალიტეტში მისვლა და ჩვენთვის სასურველი მასალების გამოთხოვნის განცხადების შეტანა

22 თებერვალი

საველე გასვლა : სოფელი - ქვახრელი და კარალეთი

ძირითადო 2 სოფლის გარდა ასევე ვიყავით 5 სოფელში. ჯამში 7 ფოკუს

10

Page 11: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

ჯგუფი. 49 ფოკუს ჯგუფის და 52 ინდივიდი.

23 თებერვალი

საველე გასვლა : სოფელი - ატენი და ტინისხიდი

ძირითადი 2, 6 სხვა. ჯამში 8 სოფელი - 8 ფოკუს ჯგუფი

56 ფოკუს ჯგუფის და 48 ინდივიდი

24 თებერვალი

საველე გასვლა : სკრა და შინდისი 2 ძირითადი და 2 სხვა 4 ფოკუს ჯგუფი აქედან : 24

ფოკუს ჯგუფის და 56 ინდივიდი.

25 თებერვალი

მუნიციპალიტეტთან მუშაობა. მასალების წამოღება

არასამთავრობოებთან და ტელევიზიას თან მუშაობა

არსებული პრობლებების26

თებერვალიRS - თან მუშაობა.

მუნიციპალიტეტში შეხვედრები27

თებერვალიშეხვედრა სკოლებში ტყვიავი და

უფლისციხე2 სკოლა. 1 ტყვიავი და 1

უფლისციხე. 2 ფოკუს ჯგუფის 14 მონაწილე , ინდივიდები 55

28 თებერვალი

შეხვედრა მუნიციპალიტეტში.სხვადასხვა დარჩენილი მასალების

გამოთხოვის მოლაპარაკებები ხელმძღვანელობასთან

განგვიმარტეს კიდევ ერთხელ რომ უახლოესი 2 კვირის განმავლობაში ვერ მოგვაწვდიან ძირითად მასალებს.

29 თებერვალი

საველე გასვლა სოფელი ბერბუკი და მისი შემოგარენი.

1 ძირითადი 2 სხვა ფოკუს ჯგუფი - 3 და 25

მონაწილე ინდივიდი - 59

11

Page 12: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

გახსოვდეთ, სათანადო სიზუსტით უნდა აღიწეროს კვლევის ეტაპები და ის, თუ როგორ და ვისგან შეაგროვეთ მონაცემები მუნიციპალიტეტში არსებული ვითარების შესახებ; ასევე დოკუმენტები, რომლებიც მოიპოვეთ და გააანალიზეთ.

*სასურველია, აღწერა არ აღემატებოდეს 2 გვერდს.

დანართში N1 თქვენ უნდა წარმოადგინოთ ის ინსტრუმენტები, რომლებიც გამოიყენეთ მუნიციპალიტეტის საჭიროებების შესაფასებლად (კითხვარი, ფოკუს-ჯგუფის და/ან ინტერვიუს გზამკვლევი (Guide), მნიშვნელოვანი დოკუმენტების ჩამონათვალი და სხვ.).

III. მუნიციპალიტეტში არსებული პრობლემების აღწერა და ანალიზი

3.1.მუნიციპალიტეტში არსებული ვითარების ზოგადი აღწერა

აღწერეთ მუნიციპალიტეტში არსებული ვითარება. განმარტეთ, რა პრობლემებისა და გამოწვევების წინაშე დგას მუნიციპალიტეტი. თქვენ მიერ ჩატარებული კვლევის შედეგების საფუძველზე გამოკვეთეთ პრიორიტეტული პრობლემები შემდეგი მოთხოვნების გათვალისწინებით:

ა) აღწერეთ 10 პრობლემა, რომლებსაც პრიორიტეტულად მიიჩნევს არასამთავრობო სექტორი, მედია, მოსახლეობა;

ბ) აღწერეთ 10 პრობლემა, რომლებიც პრიორიტეტულადაა მიჩნეული ადგილობრივი ხელისუფლების მიერ.

12

Page 13: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

გორის მუნიციპალიტეტში განხორციელებული კვლევისა და მოპოვებული ინფორმაციის ანალიზის საფუძველზე გამოიკვეთა რეგიონში არსებული ვითარება - მუნიციპალიტეტის ძირითადი პრობლემები, ძლიერი და სუსტი მხარეები, ასევე განვითარების ხელშემწყობი და შემაფერხებელი ფაქტორები.

გორის მუნიციპალიტეტი წარმოადგენს ქვეყნისათვის მეტად მნიშვნელოვან რეგიონს, როგორც ადმინისტრაციული და ეკონომიკური, ისე სტრატეგიული თვალსაზრისით. მუნიციპალიტეტი მდიდარია კულტურული მემკვიდრეობით. იგი მდებარეობს კავკასიის ცენტრალურ რეგიონში და ახლოსაა დედაქალაქთან. მის ტერიტორიაზე მდებარეობს საერთაშორისო და სახელმწიფო მნიშვნელობის გზების გარკვეული მონაკვეთი. რაც შეეხება ადგილობრივ გზებსა და ხიდებს - მოუწესრიგებელია, არ შეესაბამება თანამედროვე სტანდარტებს და საჭიროებს რეაბილიტაციას. რეგიონი მთლიანად დაფარულია ფიჭური კავშირგაბმულობით და მოსახლეობის დიდი ნაწილი სარგებლობს ინტერნეტით. ელექტრომომარაგებით სარგებლობს მოსახლეობის უმრავლესობა, მაგრამ ზოგიერთ სოფელში ძლიერი ქარისა და წვიმის დროს დენის მიწოდება წყდება. უნდა აღინიშნოს ის ფაქტი, რომ მოსახლეობა უკმაყოფილებას გამოთქვავდა დაბალი ძაბვის გამო, რაც ხშირ შემთხვევაში ტექნიკის დაზიანებასა და გაფუჭებას მიზეზს წარმოადგენდა. დასუფთავებისა და საყოფაცხოვრებო ნარჩენების გატანის სისტემა მეტ-ნაკლებად მოწესრიგებულია. სამედიცინო დაწესებულებები მდებარეობს თითქმის ყველა ტერიტორიულ ერთეულში და მოსახლეობას სასწრაფო დახმარება ემსახურება. წყალმომარაგების სისტემა პრობლემური და მოძველებულია, რის გამოც მოსახლეობის დიდ ნაწილს არ მიეწოდება სასმელი წყალი, ხარისხიც არადამაკმაყოფილებელია, ამიტომ საჭიროა წყალმომარაგების სისტემის გამართვა.

13

Page 14: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

რეგიონში სოფლის მეურნეობა ტრადიციული საქმიანობის დარგია. მუნიციპალიტეტი გამორჩეულია სასოფლო-სამეურნეო ნიადაგის ნაყოფიერებით და ეკოლოგიურად სუფთა გარემოთი. სასოფლო-სამეურნეო სავარგულები, სულ 64400 ჰა, მათ შორის: - სახნავი – 21400 ჰა - მრავალწლიანი ნარგავები – 18200 ჰა - სათიბი – 2500 ჰა - საძოვრები – 22300 ჰა. მუნიციპალიტეტი მდიდარია ორიგინალური ტრადიციებითა და მრავალფეროვანი სასოფლო-სამეურნეო კულტურების ჯიშებით. უნიკალური ზონაა მეხილეობის განვითარებისათვის. დღეს ხეხილის ბაღების საერთო ფართობი 10000 ჰექტრამდეა. პრობლემა ისაა, რომ მოშლილია სარწყავი სისტემა და შეუძლებელია მორწყვის გარეშე ბოსტნეულისა და ხილის მოსავლის მიღება. მუშაობა შეწყვიტეს მცენარეთა დაცვისა და აგროქიმიურმა სამსახურებმა, ასევე ხილის გადამამუშავებელი საწარმოების უმრავლესობამაც. დაიკარგა ტრადიციული ბაზარი. პრობლემურია ხარისხიანი ხილის რეალიზაცია ადგილობრივ ბაზარზეც. უნდა აღინიშნოს, რომ დაბალია ფერმერული განათლების დონე. თითქმის არ არსებობს ფერმერთა გაერთიანებები, რაც სასოფლო-სამეურნეო განვითარების ერთ-ერთი ხელის შემშლელი ფაქტორია. მუნიციპალიტეტში მარცვლეულს ჰექტარზე საშუალოდ იღებენ 20 ცენტნერს ნაცვლად 30-ისა, რაც გამოწვეულია იმით, რომ მოშლილია ხარისხიანი ელიტური თესლის წარმოება. რაიონში უნიკალური ყურძნის ჯიშების (ჩინური, გორული მწვანე , თავკვერი და სხვ.) ვენახებია. ამჟამად ვენახის ფართობები 200 ჰექტრამდეა. რაიონში არსებობს მიკრო ზონები (ხიდისთავი, ატენი, ქვახვრელი, ბნავისი, მეჯვრისხევი, ქვეში, ფლავი, ახალუბნი), სადაც შეიძლება გაშენდეს 500 ჰექტრის ფართობის ვენახები, რაც 3000 ათასი ტონა ყურძნის მოსავალს მოიტანს. რაც შეეხება მეცხოველეობას - დღეისათვის პირუტყვის სულადობა მთლიანად შეადგენს 30000 სულს (ძროხა 19000). რძის რეალიზაცია დღეის მდგომარეობით ძალიან გაძნელებულია, რადგან რაიონში არ ფუნქციონირებს რძის გადამამუშავებელი ქარხანა. სოფლის მეურნეობის განვითარებისათვის მნიშვნელოვანია შესაბამისი ინფრასრტუქტურისა და ტექნიკის რეაბილიტაცია, სათესლე მეურნეობების სტიმულირება, რძის პროდუქტების მწარმოებელი მძლავრი ქარხნების შექმნა, სასოფლო-სამეურნეო ტექნიკის ხელმისაწვდომობა.

გორის მუნიციპალიტეტს ტურიზმის განვითარებისთვის უზარმაზარი შესაძლებლობები გააჩნია. მოხერხებული გეოგრაფიული მდებარეობა,მრავალფეროვანი ლანდშაფტი, ეკოსისტემების ნაირსახეობა, შესანიშნავი დასასვენებელი ადგილები, ბუნება, მთის ცივი ანკარა წყაროები, დიდი და პატარა მდინარეები, ბუნებრივი და ხელოვნური ტბები, თრიალეთისა და ლიხის ქედის უმშვენიერესი სანახები, აქ არსებული ისტორიისა და ბუნების ძეგლები ყოველთვის იპყრობდა მნახველთა ყურადღებას. მიუხედავად უახლოეს წარსულში განხორციელებული რუსული აგრესიისა, ტურისტთა მხრიდან კვლავ მაღალი ინტერესი

14

Page 15: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

არსებობს გორის სანახაობების მიმართ. გორის მუნიციპალიტეტში ტურიზმი შეიძლება წარიმართოს შემდეგი მიმართულებებით: სამკურნალო ტურიზმი, ეკო-ტურიზმი, კულტურულ დასასვენებელი ტურიზმი, ექსტრემალური ტურიზმი, აგროტურიზმი, პილიგრიმული ტურიზმი, ღვინის ტურიზმი. დადებით მხარესთან ერთად მუნიციპალიტეტს ამ მხრივ პრობლემებიც საკმაოდ აქვს - გაძარცულია და განადგურებულია ინფრასტრუქტურის ობიექტები, არ არის შესწავლილი მუნიციპალიტეტის ტურისტული და სარეკრიაციო შესაძლებლობები. დაზიანებულია კულტურული ძეგლები და ობიექტები. მოუწესრიგებელია მუნიციპალიტეტის სატრანსპორტო პერიფერიული გზების უმეტესი ნაწილი.

რეგიონში მრეწველობა ძირითადად მცირე და საშუალო საწარმოების  სახით არის წარმოდგენილი, მაგრამ არ გამოირჩევა განვითარების მაღალი დონით, არც დარგების მრავალფეროვნებით, არც დასაქმებულთა რაოდენობით და არც პროდუქციის გამოშვების მოცულობით. დაბალია საინვესტიციო აქტივობაც. მხოლოდ კვების მრეწველობაა მეტ-ნაკლებად დაწინაურებული და მნიშვნელოვანი. რეგიონის მასშტაბით ძირითადად 26 საწარმოა წარმოდგენილი, სადაც დასაქმებულია 900-მდე ადამიანი. დადებით მხარედ შეიძლება ჩაითვალოს იაფი მუშახელის არსებობა, მიწის რესურსების სიიაფე და მრავალფეროვნება, ასევე ავტომაგისტრალთან სიახლოვე. შესაძლებელია მუნიციპალიტეტში შიქმნას მიმზიდველი საინვესტიციო გარემო რაც ხელს შეუწყობს რეგიონში ამ დარგის განვითრებას.

მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე გადის საქართველოს რკინიგზის ცენტრალური მაგისტრალი. რეგიონის ტერიტორიაზე მდებარე რკინიგზის სადგურებია: უფლისციხე, გორი, შინდისი, ახალდაბა და ნიქოზი. გორის მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე გადის ასევე საავტომობილო მაგისტრალი (ავტომაგისტრალი: თბილისი-სენაკი-ლესელიძე). მუნიციპალიტეტში მგზავრთა გადაყვანას როგორც მუნიციპალიტეტის შიგნით, ასევე მის ფარგლებს გარეთ ახორციელებს კერძო ტრანსპორტი. აღსანიშნავია ასევე ტრანსპორტით მგზავრობის დაბალი ტარიფები. პრობლემად შესაძლოა განვიხილოთ ზოგიერთ დასახლებულ პუნქტში სატრანსპორტო მარშრუტების არარსებობა, ოფციციალური გაჩერებებისა და ავტოსადგომების მოუწესრიგებლობა. ასევე მოძველებული, სარემონტო და მეორედი ტრანსპორტით მგზავრთა გადაყვანა, რომელიც პრობლემურია მოსახლეობისთვის, როგორც დისკომფორტს, ასევე მარშრუტის დროის გრაფიკის დაყოვნების მხრივ. გორის რეგიონი არ გამოირჩევა ბუნებრივი რესურსების სიუხვით, თუმცა მის ტერიტორიაზე მოიპოვება ბეტონის მსუბუქი შემავსებლები, დიაბაზი, ინერტული მასალები. ტყის

15

Page 16: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

რესურსებს უკავია მუნიციპალიტეტის ტერიტორიის 42,3% (58,8 ათ. ჰა). ასევე უხვადაა სამკურნალო მინერალური და ბალნეოლოგიური წყლები. შესაძლებელია გოგირდწყალბადოვანი წყლების ბაზაზე საერთაშორისო სტანდარტების სამკურნალო– გამაჯანსაღებელი ცენტრი აშენდეს. მუნიციპალიტეტის ფლორა და ფაუნა, ცხოველთა სამყაროს ბიომრავალფეროვნება, დიდი და პატარა მდინარეები, ბუნებრივი და ხელოვნური ტბები იძლევა სამონადირეო-სარეწაო სფეროს განვითარების შესაძლებლობას. მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე გვხვდება სხვადასხვა ჯიშის ცხოველები, ფრინველები და თევზები.

ა) უნდა აღინიშნოს ის ფაქტი, რომ გამოკითხული მოსახლეობის, არასამთავრობო სექტორისა და მედიის წარმომადგენლების აზრები თითქმის იდენტური აღმოჩნდა და გამოიკვეთა ძირითადი ათი პრიორიტული პრობლემა, რომელიც გორის მუნიციპალიტეტში ფიქსირდება.

16

Page 17: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

ცენტრალური გზა ტრანსპორტი

სხვაგამრიცხველიანება

ელექტრომომარაგებაჯანდაცვა

დასუფთავებასასოფლო - სამეურნეო ტექნიკა

გაზმომარაგებაგარე განათება

დასასვენებელი ბაღები და სკვერები კანალიზაცია

კულტურულ - ახალგაზრდული ცენტრები შიდა გზები

სარწყავი წყლის მიწოდებასასმელი წყლის მიწოდება და ხარისხი

0,4%1,8%2,1%

7,1%10,7%11,6%

18,7%27,9%

31,3%33,8%34,7%

41,6%42,7%

47,5%51,1%

56,6%

დიაგრამა N6 - მუნიციპალიტეტის პრიორიტეტული პრობლემების ნუსხა მოსახლეობის , არასამთავრობო

სექტორისა და მედიის აზრით

1) ყველაზე მწვავე პრობლემათა სიის სათვედ გამოკითხულთა 56,6% ასახელებს სასმელი წყლის მიწოდებას და მის ხარისხს. მათ ნაწილს მიეწოდება სასმელად უვარგისი წყალი, ნაწილთან კი სახლში საერთოდ არ არის გაყვანილი სისტემა და უწევთ წყაროებიდან ან ჭებიდან მოპოვება, რაც კიდევ უფრო ამძიმებს მათ საყოფაცხოვრებო პირობებს. წყლის ხარისხის დაბალი დონე განპირობებულია მოძველებული სისტემით, გაყვანილობების უმრავლესობა საბჭოთა კავშირის დროსაა დამონტაჟებული და საჭიროებს შეცვლას.

2) გამოკითხული მოსახლეობის 51,1%-ის თქმით, ერთ-ერთ ძირითად პრობლემას სარწყავი წყლის მიწოდება წარმოადგენს. ძირითადად სოფლებში არ ფუნქციონირებს ან გაუქმებულია ძველი სამელიორაციო სისტემა, ამიტომ მოსახლეობის უმრავლესობა ვერ სარგებლობს სარწყავი წყლით, რაც უარყოფითად აისახება მოსავლიანობაზე. ზოგიერთ დასახლებაში კი სადაც არსებობდა სარწყავი სისტემა საუბრობენ, რომ ვერ ფუნქციონირებს ნორმალურ რეჟიმში და საჭიროებს რეაბილიტაციას.

3) მოსახლეობის 47,5% მწვავე პრობლემად ასახელებს შიდა გზების გაუმართაობას, რაც დიდ დისკომფორტს უქმნის მათ. გზის სხვადასხვა სახის დეფორმაციისა და დაზიანების გამო, გადაადგილება უჭირთ როგორც ფეხით მოსიარულეებს, ასევე ავტომობილებს -

17

Page 18: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

განსაკუთრებით კი უამინდობის პირობებში. აგრეთვე გადაადგილებაში ეხარჯებათ დიდი დრო და უკმაყოფილონი არიან არსებული ვითარებით.

4) რესპოდენტთა 42,7%-მა რეგიონში პრობლემა დააფიქსირა კულტურულ-ახალგაზრდულ ცენტრებთან დაკავშირებით. სოფლებში თითქმის საერთოდ არ არსებობს ისეთი დაწესებულები, სადაც შესაძლებელია ახალგაზრდები რაიმე სახის აქტივობებით დაკავდნენ და აიმაღლონ უნარ-ჩვევები. ახალგაზრდებს არანაირი გასართობი არ აქვთ. მათი უმრავლესობა სოფლებში დარჩენას აღარ გეგმავს, როგორც გარკვეულმა ნაწილმა დატოვა რეგიონი.

5) გამოკითხული მოსახლეობის 41,7% უკმაყოფილოა საკანალიზაცო ქსელის მოუწესრიგებლობით. უმეტესად, სოფლებში თითქმის არ არსებობს საკანალიზაციო არხები. ზოგან კი გაუმართავი სისტემის გამო დაბინძურებული წყლის დიდი ნაწილი მიედინება ღია ცის ქვეშ, რაც ანტისანიტარიის გამომწვევი მიზეზი ხდება. რესპოდენტების თქმით პრობლემა განსაკუთრებით აქტუალური ხდება ზაფხულის პერიოდში.

6) გამოკითხულთა 34,7% საუბრობს დასასვენებელი ბაღებისა და სკვერების არ არსებობით გამოწვეული დისკომფორტის შესახებ. რეგიონში მცხოვრებთა უმრავლესობა აცხადებს, რომ ყოველდღიურად ბინძურდება გარემო, რომელშიც ბავშვები დროს ატარებენ, ხოლო მოსასვენებელი პარკების არსებობა მნიშვნელოვნად შეცვლის არსებულ სურათს. პრობლემა აქტუალურია ხანდაზმულებშიც, ისინი მხარს უჭერენ მსგავსი სახის ღონისძიებების განხორციელებას.

7) გარე განათების პრობლემა აქვს გამოკითხულთა 33,8%. სოფლების უმრავლესობას ნაწილობრივ ან საერთოდ არ გააჩნია ასეთი სახის მომსახურება. მოსახლეობის დიდი ნაწილისთვის პრობლემურია ღამით გადაადგილება, როგორც ფეხით ასევე ავტომობილით. რესპოდენტთა ის ნაწილი, რომელიც სარგებლობს ამ მომსახურებით საუბრობენ სისტემის ხარვეზებსა და გაუმართაობაზე. თითქმის არ ხდება დაზიანებული ხაზებისა და ნათურების რეაბილიტაცია.

8) გაზმომარაგების პრობლემის შესახებ საუბრობს 31.3%. ზოგიერთ სოფლამდე არ არის მიყვანილი ბუნებრივი აირის ქსელი. არსებობს ისეთი სოფლებიც, რომლებშიც ქსელი გაყვანილია თუმცა მოსახლეობა ვერ ახერხებს საცხოვრებლებში შეყვანას საკუთარი ხარჯებით. უმრავლესობა გასათბობად იყენებს მერქნულ რესურსებს, რაც თავის მხრივ საფრთხეს უქმის მიკროეკოლოგიას.

18

Page 19: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

9) სასოფლო-სამეურნეო ტექნიკა ხელმიუწვდომელია 27,9%-თვის. მოსახლეობა თვლის, რომ ტექნიკა არ არის საკმარისი რაოდენობით მოთხოვნასთან მიმართებაში, რის გამოც მათ უწევთ რიგში დგომა დიდი ხნის განმავლობაში. აღსანიშნავია, რომ ტექნიკის ნაწილი პერიოდულად გამოდის მწყობრიდან და მოსახლეობას დამატებით დისკომფორტს უქმნის სასოფლო-სამეურნეო სამუშაოების დროული ჩატარების მხრივ.

10) დასუფთავებასთან დაკავშირებული პრობლემა აქვს 18,7 %. მოსახლეობის ნაწილი აღნიშნავს, რომ მათ დასახლებაში არ არსებობს სანაგვე ურნები. რესპოდენტთა გარკვეულ ნაწილს, რომელსაც დასახლებაში სანაგვე ურნები აქვთ უკმაყოფილებას გამოთქვამენ, რადგან დიდი ხნის განმავლობაში არ გააქვთ ნარჩენები.

ბ) 10 პრობლემა ადგილობრივი ხელისუფლებისგან:

1) შიდა გზები

2) წყალმომარაგება

3) ინფრასტრუქტურის განვითარების დაბალი დონე

4) სარწყავი წყალი

5) დასაქმება

19

Page 20: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

6) მიგრაცია

7) კვალიფიციური კადრების სიმცირე

8) კანალიზაცია

9) ჯანდაცვა

10) გაზიფიცირება

გაითვალისწინეთ, პრობლემები უნდა ჩამოყალიბდეს თქვენ მიერ ჩატარებული კვლევის საფუძველზე, შესაბამისად, უნდა იკვეთებოდეს პირდაპირი კავშირი პრობლემებსა და კვლევის შედეგებს შორის. ამასთან, ამ ნაწილში არ მოგეთხოვებათ პრობლემების დახარისხება ადგილობრივი და ცენტრალური მნიშვნელობის მიხედვით. პრობლემები აღწერეთ მხოლოდ კვლევის შედეგების გათვალისწინებით.

3.2 პრობლემები, რომელებიც გადაუდებელ მოგვარებას საჭიროებს

გამოკვეთეთ და სიმწვავის მიხედვით დაალაგეთ 5 პრობლემა, რომლებსაც თქვენ ყველაზე პრიორიტეტულად, გადაწყვეტა ს კი რეალისტურად მი ი ჩნ ევთ .

გორის მუნიციპალიტეტში არსებული ვითარების ანალიზის შემდეგ გამოვკვეთეთ და პრიორიტეტულად დავალაგეთ 5 ყველაზე მნიშვნელოვანი პრობლემა, რომელთა გადაწყვეტაც რეალურად მიგვაჩნია.

20

Page 21: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

კულტურულ-ახალგაზრდული ცენტრები

სარწყავი წყლი

შიდა გზები

კანალიზაცია

სასმელი წყლი და ხარისხი

5

4

3

2

1

დიაგრამა N14 - ყველაზე მწვავე 5 პრობლემა დალაგებული პრიორიტეტების

მიხედვით

1) მუნიციპალიტეტში ყველაზე მწვავე პრობლემაა სასმელი წყლის მიწოდება და მისი ხარისხი, რასაც ძირითად 24 დასახლებულ პუნქტში მოსახლეობის 56,6% აფიქსირებს. ზოგიერთ დასახლებაში არაა გაყვანილი სასმელი წყლი, ამიტომ ყოველდღიურად მოსახლეობა ასობით მეტრს გადის სხვადასხვა სახის ჭურჭლით, რათა მოიმარაგონ სასმელი წყალი წყაროებიდან. ზოგჯერ კი ეს პროცესი დღეში რამდენჯერმე მეორდება. აღსანიშნავია ის ფაქტიც, რომ 61 წელს გადაცილებული ადამიანების გარკვეული რაოდენობაც შედის ამ ჯგუფში და ზოგიერთი მათგანი ვერ ახერხებს ყოველდღე და მითუმეტეს დღეში რამდენჯერმე წყაროსთან მისვლას, მათ უჭირთ დამოუკიდებლად, სხვისი დახმარების გარეშე წყლის მომარაგება. ეს რაც შეეხებოდა მხოლოდ დასალევად განკუთვნილ წყალს, ხოლო სხვა მოხმარებისთვის, მაგალითად ჰიგიენისთვის განკუთვნილი წყლის მომარაგებას მოხუცებულთა ეს კატეგორია ფაქტობრივად ვერ ახერხებს. ზოგიერთ მოსახლეს საკუთარი ხარჯებით სასმელი წყალი წყაროდან აქვთ გადმოყვანილი საცხოვრებელი სახლის გარეთ, უბნებში ერთი ან ორი ასეთი სახის წყაროთი სარგებლობს მოსახლეობა. რა თმა უნდა წყლის ხარისხი არადამაკმაყოფილებელია, რადგან ყოველი წვიმის დროს იმღვრევა წყალი და სასმელად უვარგისი ხდება. მოსახლეთა გარკვეული რაოდენობა სარგებლობს საკუთარი ან მეზობლის ამოყვანილი ჭებით. მათი პრობლემაც წყლის ხარისხითა და ჰიგიენური მოხმარების წყლის ან არ ქონით ან სიმწირითაა გამოწვეული. იმ ნაწილს, რომელსაც სასმელი წყალი საცხოვრებელ სახლში აქვთ შეყვანილი უკმაყოფილებას გამოთქვავენ წყლის გრაფიკით მიწოდების გამო და აღნიშნავენ, რომ ზოგჯერ რამდენიმე დღეც უწყლოდ რჩებიან. ძირითადად ამ რამდენიმე

21

Page 22: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

სახის ქვეკატეგორიისპრობლემისგან შედგებოდა რესპოდენტთა 56,6%-ის უკმაყოფილება სასმელი წყლის მოწოდებისა და ხარისხის მიმართ. ზემოთ განხილული - წყლის არასაკმარისი რაოდენობითა და არასათანადო ხარისხით მიწოდება უარყოფით გავლენას ახდენს, როგორც მოსახლეობის ჯანმრთელობაზე, ისე მათ ჰიგიენაზე და ზრდის ანტისანიტარიის გავრცელების საფრთხეს. ასევე მნიშნელოვნად ამცირებს რეგიონის ტურისტული პოტენციალის გაფართოებას, რადგან მოუწესრიგებელი და ძველი წყლის მიწოდების სისტემები არ აკმაყოფილებს არანაირ სტანდარტებს. ადგილობრივი თვითმმარველობის კოდექსის მეთექსვემეტე მუხლის მეორე პუნქტის თ) ქვეპუნქტით წყალმომარაგების პრობლემის გადაწყვეტა ადგილობრივი ხელისუფლების კომპეტენციებს განეკუთვნება. 2015 წელს წყალმომარაგების გასაუმჯობესებლად განხორციელდა პროექტები შემდეგ სოფლებში: ზემო ნიქოზი, ქვემო ნიქოზი, ზემო ხვითი, დიცი, კარალეთის დევნილთა ჩასახლება, კოშკა, გუგუტიაანთკარი, ზარდიაანთკარი, მეღვრეკისი, ერგნეთი, ზედა ქსოვრისი, თედოწმინდა, შინდისი, ახალდაბა, საქაშეთი, ძევერა, ქიწნისი, სათემო, ტყვიავი, ფლავი, ქვეში, შავშვები, ნაწრეტი, ნადარბაზევი, პატარა ხურვალეთი, ბობნევი, ორმოცი, ყველაანთუბანი, ტუსრები, ახალხიზა, სობისი, მეჯვრისხევი. მიმდინარე წელს კი დაგეგმილია პროექტები შემდეგ სოფლებში: მეღვრეკისი, ქვემო სობისი, ზემო სობისი, ფხვენისი, დიცი, ქორდი, წითელუბანი, ფლავი, ფლავისმანი, ატენი, ხიდისთავი, ქვახვერელი. სოფლებში, სადაც განხორციელდა პროექტები, მოსახლეობა მეტ-ნაკლებად კმაყოფილია, თუმცა საჭიროა უფრო აქტიური ღონისძიებები. ცხადია უნდა მოხდეს პრობლემის დეტალური ანალიზი, შესაბამისი სოფლებისთვის შეიქმნას პროექტები და ადგილობრივმა ხელისუფლებამ იზრუნოს სახსრების მოძიებისათვის. სწორედ აღნიშნულ საკითხს განვიხილავთ დეტალურად კონკურსის მესამე ეტაპზე, სადაც შემოთავაზებული იქნება პრობლემის გადაჭრის ალტერნატიული ხედვა დეტალურად გაწერილი ბიუჯეტით.

2) რეგიონში მოუწესრიგებელია საკანალიზაციო სისტემა, რასაც გამოკითხული მოსახლეობის 41,7%-იც აფიქსირებს. უმეტესად, სოფლებში თითქმის არ არსებობს საკანალიზაციო არხები. მოსახლეობა საკუთარი ძალებით ცდილობს მოაგვაროს ეს პრობლემა და არხები გაჰყავთ გამდინარე წყლებში. დაბინძურებული წყლის დიდი ნაწილი მიედინება ღია ცის ქვეშ, ზოგჯერ ამ წყალს საქონელი იღებს და ავადდება. მოუწესრიგებელი საკანალიზაციო სისტემა ანტისანიტარიის ერთ-ერთი მიზეზია. პრობლემა განსაკუთრებით ზაფხულობით იჩენს თავს - მრავლდება ქვეწარმავლები, არის აუტანელი სუნი. ასევე ბინძურდება სასმელი წყალი, რაც პრობლემას უქმნის მოსახლეობის ჯანმრთელობას და ზრდის ეპიდემიის გავრცელების საფრთხეს. ეს ყოველივე კი ტურისტული ინფრასტრუქტურის განვითარების ხელისშემშლელ ფაქტორს წარმოადგენს, რადგან ჰიგიენური პრობლემების მოგვარება საკანალიზაციო სისტემის გამართვის გარეშე შეუძლებელია. საქართველოს ორგანული კანონი, ადგილობრივი

22

Page 23: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

თვითმმართველობის კოდექსის მე-16 მუხლის მე-2 ნაწილის თ) ქვეპუნქტის მიხედვით, კანალიზაციის მოწესრიგება ადგილობრივი თვითმმართველოს საკუთარ უფლებამოსილებებში შედის. სამწუხაროდ, ამ მხრივ 2016 წელს არცერთი პროექტი არ არის დაგეგმილი.

3) მუნიციპალიტეტში მწვავედ დგას ადგილობრივი მნიშვნელობის გზების მოუწესრიგებლობის საკითხი, რასაც გამოკითხული მოსახლეობის 47,5%-იც აფიქსირებს. სავალი გზის ზედაპირის მოუწესრიგებლობა - უსწორმასწორობა, ჩაღმავებები და სხვა დეფორმაცია მრავალ პრობლემას ქმნის რეგიონში. კერძოდ, ასეთი გზების პირობებში გადაადგილება შესაძლებელია მხოლოდ მაღალი გამავლობის ავტომობილებით, რომელთა შეძენის ფუფუნებაც მოსახლეობის გარკვეულ ნაწილს არ გააჩნია. ასეთ გზებზე მოძრაობისას ავტომობილები განიცდიან მაღალ ცვეთას, რის გამოც ხშირია სავალი და სხვა ნაწილების დაზიანება და გაფუჭება. ეს გარემოება კი აძვირებს გადაადგილების ღირებულებას. წვიმიან და თოვლიან ამინდში მაღალი გამავლობის ავტომობილებითაც კი ჭირს მოძრაობა. ასევე ფეხით მოსიარულეებს დისკომფორტს უქმის ასეთი გზებით სარგებლობა და დიდ დროს ახარჯინებს მათ უამინდობის პირობებში. ზოგიერთ სოფელში შიდა გზების პრობლემურობის გამო სამგზავრო სამარშრუტო რეისები არ ფუნქციონირებს. მოსახლეობის გარკვეულ ნაწილს ვერ ემსახურება კერძო სატრანსპორტო კომპანიებიც. ადგილობრივი მნიშვნელობის გზების მოუწესრიგებლობა მნიშვნელოვნად აფერხებს მუნიციპალიტეტით მსხვილი ინვესტორების დაინტერესებას და ზოგადად მუნიციპალიტეტის ეკონომიკურ განვითარებას. ფერხდება ტურიზმის განვითარებაც. ამ პირობებში მუნიციპალიტეტი ნაკლებად მიმზიდველი ხდება ტურისტებისათვის. გართულებულია მათთვის ტურისტული მარშრუტების დაგეგმვაც. საქართველოს ორგანული კანონი, ადგილობრივი თვითმმართველობის კოდექსის მე-16 მუხლის მე-2 ნაწილის კ) ქვეპუნქტის მიხედვით, შიდა გზების მოწესრიგება ადგილობრივი თვითმმართველოს საკუთარ უფლებამოსილებებში შედის. 2016 წელს ამ მიმართლებით დაგეგმილია შემდეგი პროექტები:

1. მუნიციპალიტეტის სოფლებში გზების მშენებლობის, რეკონსტრუციისა და მოვლა-შენახვის ხარჯები, რომლის ღირებულებაც არის 600 000 ლარი და იგი სრულად ფინანსდება ადგილობრივი ბიუჯეტიდან;

2. სოფელ არაშენდის ცენტრიდან სკოლამდე მისასვლელი გზის მოხრეშვა და კიუვეტების მოწყობა, რომლის ღირებულებაც არის 50 000 ლარი და იგი სრულად ფინანსდება ადგილობრივი ბიუჯეტიდან.

4) სოფლებში ერთ-ერთი ძირითადი პრობლემაა სარწყავი წყლის მიწოდება. მოსახლეობა ვერ ახერხებს ხეხილის ბაღებისა და ვენახების მორწყვას, რადგან დასახლებებში არ ფუნქციონირებს სამელიორაციო სისტემა. ასევე საკარმიდამო ნაკვეთებზეც

23

Page 24: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

პრობლემურია ბოსტნეულისა და ხილის მორწყვაც, რაც თავის მხრივ უარყოფითად აისახება მოსავლიანობაზე. რეგიონში მცხოვრებთა გარკვეული ნაწილი საკუთარი ძალითა და ხარჯებით ცდილობს მდინარეებიდან სარწყავი არხის გადმოყვანას. აღსანიშნავია ის ფაქტი, რომ სარწყავი წყლით მომარაგებული იყო სოფლების გარკვეული ნაწილი და ყოველ წელს ხდებოდა მათი გაწმენდა და მოვლა-შენახვის სამუშაოები, თუმცა ეს დაახლოებით 30-40 წლის წინ, ხოლო დღეს კი საერთოდ არ ხორციელდება მსგავსი სახის ოპერაციები და ძველი სარწყავი სისტემაც გაუქმებულია. ზოგიერთ დასახლებაში სადაც ასე თუ ისე მაინც არსებობს სამელიორაციო სისტემა, ვერ ფუნქციონირებს ნორმალურ რეჟიმში და საჭიროებს რეაბილიტაციას. საქართველოს ორგანული კანონი, ადგილობრივი თვითმმართველობის კოდექსის მე-16 მუხლის მე-2 ნაწილის თ) ქვეპუნქტის მიხედვით, სარწყავი სისტემა ადგილობრივი თვითმმართველოს საკუთარ უფლებამოსილებებში შედის. სამწუხაროდ, 2016 წელს სარწყავის სისტემის რეაბილიტაციაზე პროექტები არ არის დაგეგმილი.

5) რეგიონში პრობლემურია კულტურულ-ახალგაზრდული ცენტრების არსებობა, რასაც მოსახლეობის 42,7% აფიქსირებს. სოფლებში თითქმის საერთოდ არ არსებობს ისეთი დაწესებულები( სპორტულ-გამაჯანსაღებელი, სადღესასწაულო, ლიტერატურული და სამუსიკო ცენტრები, კინოთეატრები და სხვ.) სადაც შესაძლებელია ახალგაზრდები რაიმე სახის აქტივობებით დაკავდნენ. ასევე არ ხდება მათი უნარ-ჩვევების ამაღლება. ახალგაზრდების უმრავლესობა უკმაყოფილოა, რომ სოფლებში არანაირი გასართობი არ აქვთ. მხოლოდ სკოლაში სიარულია მათთვის ერთადერთი აქტივობა. სკოლის დამთავრების შემდეგ მათი უმრავლესობა სოფლებში დარჩენას აღარ გეგმავს. სტუდენტების დიდმა ნაწილმა დატოვა რეგიონი. ეს ყველაფერი უარყოფითად აისახება მუნიციპალიტეტის დემოგრაფიულ მდგომარეობაზე და ხელს უშლის რეგიონის განვითარებას. კულტურლ-ახალგაზრული ცენტრების არსებობა მნიშვნელოვნად გაზრდიდა საზოგადოებრივ აქტიურობას, განსაკუთრებით ახალგაზრდების ჩართულობას მიმდინარე პროცესებში და მუნიციპალიტეტის განვითარებას შეუწყობდა ხელს. საქართველოს ორგანული კანონი, ადგილობრივი თვითმმართველობის კოდექსის მე-16 მუხლის მე-2 ნაწილის პ) ქვეპუნქტის მიხედვით, აღნიშნულზე ზრუნვა ადგილობრივი თვითმმართველოს საკუთარ უფლებამოსილებებში შედის.

გაითვალისწინეთ, თქვენ მიერ ამ ნაწილში წარმოდგენილი პრობლემების გადაწყვეტა უნდა შედიოდეს მუნიციპალიტეტის საკუთარ (ადგილობრივი თვითმმართველობის კოდექსის მე-16 მუხლის მე-2 პუნქტი) უფლებამოსილებებში.

განმარტეთ თითოეული პრობლემის არსი, მასშტაბი, რა სირთულეებს ქმნის მუნიციპალიტეტში ამ პრობლემების არსებობა, როგორ აისახება ის მოსახლეობაზე; განმარტეთ მისი გადაწყვეტის მნიშვნელობა მუნიციპალიტეტისათვის. ანალიზისას შეგიძლიათ ეს პრობლემ ები რამდენიმე ქვეპრობლემად ჩამოაყალიბოთ.

24

Page 25: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

თქვენ მიერ ჩამოთვლილი 5 პრობლემიდან გამოყავით ერთი ყველაზე პრიორიტეტული პრობლემა, რომლის გადაჭრასაც შემოგვთავაზებთ დავალების მესამე ეტაპზე. გაითვალისწინეთ, რომ პრობლემის ანალიზმა მკაფიოდ უნდა წარმოაჩინოს თვითმმართველობის როლი, ფუნქცია არსებული პრობლემების მოგვარებაში - რატომ დადგა მუნიციპალიტეტი კონკრეტული პრობლემის წინაშე (ობიექტური და სუბიექტური წინაპირობები), რა კეთდება მუნიციპალიტეტში ამ პრობლემის მოსაგვარებლად... გახსოვდეთ, მნიშვნელოვანია ამ პრობლემასთან დაკავშირებით მუნიციპალიტეტის მიერ მიღებული გადაწყვეტილებების ანალიზი და შეფასება (რა გაკეთდა? რატომ? როგორ რეაგირებს საზოგადოება?). გაითვალისწინეთ, რომ შესაძლოა კონკრეტული პრობლემის განხილვა ადგილობრივი თვითმმართველობის კანონმდებლობის კონტექსტში დაგჭირდეთ. შეაფასეთ, რამდენად იძლევა არსებული სამართლებრივი რეგულაციები ამ პრობლემის მოგვარების საშუალებას.

3.3ბიუჯეტი

გააანალიზეთ მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტი.

შეაფასეთ, რამდენად ადეკვატურად არის დაგეგმილი ბიუჯეტი, ასახულია თუ არა მასში თქვენ მიერ ყველაზე პრიორიტეტულად მიჩნეული პრობლემისა და, ზოგადად, განსაკუთრებულად მწვავე პრობლემების მოგვარებისათვის საჭირო ხარჯები.

2016 წელს გორის მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტი დაგეგმილია 12 582 200 ლარით, რაც

გასული წლის მონაცემს 17 960 400 ლარი 5 მილიონზე მეტით ჩამორჩება.გორის მუნიციპალიტეტის ძირითადი პრიორიტეტებია: თავდაცვა, საზოგადოებრივი წესრიგი და უსაფრთხოება; ინფრასტრუქტურის მშენებლობა, რეაბილიტაცია და ექსპლუატაცია; განათლება; კულტურა, რელიგია, ახალგაზრდობის ხელშეწყობა და სპორტი; მოსახლეობის ჯანმრთელობის დაცვა და სოციალური უზრუნველყოფა

პროგრამისათვის - ინფრასტრუქტურის მშენებლობა, რეაბილიტაცია და ექსპლუატაცია გათვალისწინებულია 3 099 900 ლარი.

ცხრილში მოცემულია თითოეული ინფრასტრუქტურული მიმართულება შესაბამისი დაფინანსებით მიმდინარე წელს:

25

Page 26: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

დასახელება

2016 წლისპროექტი (თანხა ლარებში)

ინფრასტრუქტურის მშენებლობა, რეაბილიტაცია და ექსპლოატაცია 3 099 900

1.საგზაო ინფრასტრუქტურის მშენებლობა რეაბილიტაცია და მოვლა შენახვა 700 000

2. გზების მშენებლობის, რეკონსტრუციისა და მოვლა-შენახვის ხარჯები 600 000

3.ქუჩების მოვლა ზამთრის სეზონზე 50 0004.სოფლის გზებისა და ხიდების შეკეთება 5 00005.კომუნალური ინფრასტრუქტურის მშენებლობა-

რეაბილიტაცია და ექსპლოატაცია 1 064 900

6.გარე განათების მოწყობა- რეაბილიტაცია და ექსპლოატაცია 150 000

7.დასუფთავების ღონისძიებები 0.08.წყლის სისტემის მოწყობა-რეაბილიტაცია 415 0009.გაზგაყვანილობის სისტემების მოწყობა-რეაბილიტაცია

და ექსპლოატაცია 10 000

10.ინფრასტრუქტურული პროექტების თანადაფინანსება 405 000

11.საკადასტრო რუქების მომზადება 4 900

12.ამხანაგობების თანადაფინანსება 80 000

13.კეთილმოწყობის ღონისძიებები 1 215 000

14.სპორტული მოედნების მოწყობა და მოვლა-შენახვა 0.0

15.დეფექტური აქტების, პროექტების და ხარჯთაღრიცხვების მომსახურების დაფინანსება 50 000

16.სკვერებისა და გაზონების ექსპლოატაცია, რეკონსტრუქცია და მოვლა-შენახვა 70 000

26

Page 27: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

გორის მუნიციპალიტეტში პრიორიტეტულ პრობლემად სასმელ წყალზე ხელმისაწვდომობა და ზოგადად წყალმომარაგება გამოიკვეთა. მოსახლეობის 56,6% თვლის მას პირველ რიგში მოსაგვარებელ პრობლემად. მიმდინარე წელს ამ მიმართლებით დაგეგმილია შემდეგი პროექტები:

1. ჭაბურღილის მოწყობა სოფლლებში: მეღვრეკისი, ქვემო სობისი, ზემოს სობისი, ფხვენისი, დიცი, ქორდი, წითელუბანი, ფლავი, ფლავისმანი

2. სასმელი წყლის მაგისტრალური მილსადენის მოწყობა-რეაბილიტაცია - ატენი - 1 797 760 ლ. (რეგ. ფონდი).

3. სასმელი წყლის ქსელის მოწყობა-რეაბილიტაცია - ხიდისთავი და ქვახვრელი, შესაბამისად 1 924 320ლ. და 984 953 ლ.

მიუხედავად მოცულობითი პროექტებისა, რომელთათვისაც საკმაოდ დიდი თანხაა გამოყოფილი რეგ. ფონდიდან, ვფიქრობთ, რომ აღნიშნული მიმართულებით მუნიციაპლიტეტმა უნდა შეძლოს უფრო მეტი თანხების მობილიზება, გაიწეროს საშუალოვადიან პერსპექტივაში პრობლემის გადაწყევტის ხედვა და აისახოს იგი მომდევნო წლების ბიუჯეტში.

აღსანიშნავია, რომ კანალიზაციის პრობლემის გადასაწყევტად მიმდინარე წელს არ არის გათვალისწინებული კონკრეტული პროექტების დაფინანსება.

აგრეთვე მნიშვნელოვანი პრობლემაა უხარისხო შიდა გზები. ამ საკითხთან დაკავშირებით მიმდინარე წელს დაგეგმილია პროექტები ორი მიმართულებით:

N პროექტის დასახელება სოფელი თანხა დაფინანსების

წყარო

1

გზების მშენებლობის, რეკონსტრუციისა და მოვლა-შენახვის ხარჯები

მუნიციპალიტეტის სოფლები 600000.0 ადგილობრივი

ბიუჯეტი

2 სოფელ არაშენდის ცენტრიდან სკოლამდე მისასვლელი გზის მოხრეშვა და

არაშენდა 50,000 ადგილობრივი ბიუჯეტი

27

Page 28: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

კიუვეტების მოწყობა

ასევე წელს არ ფინანსდება პროექტები კულტურულ-ახალგაზრდული ცენტრებისა და სარწყავი წყლის პრობლემის გადასაჭრელად.

ცხადია აღნიშნული პროექტები არ არის საკმარისი პრობლემის გადასაჭრელად და აქაც საჭიროა უფრო მეტი აქტიურობა მუნიციპალიტეტის მხრიდან, თუმცა ვფიქრობთ, რომ სახსრების მნიშვნელოვანი ნაწილი წყალმომარაგების მოწესრიგებისათვის უნდა დაიხარჯოს მომდევნო წლებში.

ჩვენი აზრით, ბიუჯეტის დაგეგმვისას არსებობდა გარკვეული ხარვეზები, სათანადო ფორმით არ იყო გათავალისწინებული მოსახლეობისათვის ყველაზე მწვავე პრობლემის- წყალმომარაგების საკითხი, რაც შეეხება დანარჩენ პუნქტებს, აქ მეტ-ნაკლებად ადეკვატურადაა განაწილებული სახსრები, თუმცა სასურველი იქნება მომდევნო წლების ბიუჯეტის დაგეგმვისას მხედველობაში იქნას მიღებული ის კვლევები, რომლებიც სწავლობენ მოსახლეობის პრობლემებსა და საჭიროებებს.(დეტალური ინფორმაცია იხილეთ დანართ 2-ში.)

*სასურველია, III თავი - „მუნიციპალიტეტში არსებული პრობლემების აღწერა და ანალიზი“ - არ აღემატებოდეს 6 გვერდს.

III თავის მომზადებისას განსაკუთრებული ყურადღება დაუთმეთ იმას, თუ როგორ წარმოაჩენთ კვლევის შედეგებს, თქვენს მიგნებებს (გრაფიკები, რუკები, ცხრილები, ჩარტები...) საილუსტრაციო მასალის ნაწილი შეგიძლიათ განათავსოთ დანართში N 2.

დანართში N 2 თქვენ უნდა წარმოადგინოთ ემპირიული კვლევის ძირითადი მონაცემები, ინდიკატორები, რომლებსაც ეყრდნობით მუნიციპალიტეტში არსებული პრობლემების ანალიზისას (ეს შეიძლება იყოს გრაფიკულად წარმოდგენილი რაოდენობრივი კვლევის შედეგები, ამონარიდები ფოკუს-ჯგუფებიდან და/ან ინტერვიუებიდან, ასევე, ამონარიდები მნიშვნელოვანი დოკუმენტებიდან (თანდართული განმარტებებით). ასევე, შეგიძლიათ წარმოადგინოთ ნებისმიერი ინფორმაცია, რომელიც დაგვეხმარება გავერკვეთ, როგორ გაკეთდა განსაკუთრებით მნიშვნელოვანი დასკვნები კონკრეტულ მუნიციპალიტეტში არსებული ვითარების შესახებ.

28

Page 29: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

IV. ძირითადი მიგნებები

ამ ნაწილში შეაჯამეთ თქვენ მიერ ჩატარებული კვლევის შედეგები და ძირითადი მიგნებები.

ანგარიშის ამ ნაწილში პასუხები უნდა გაეცეს საჭიროებათა კვლევის ფარგლებში წამოჭრილ ძირითად კითხვებს, გამოიყოს პრობლემური სეგმენტები და საკვანძო საკითხები, რომელთა გაუმჯობესებაზე პირველ რიგში უნდა დაიწყოს მუშაობა მუნიციპალიტეტმა.

კვლევის შედეგად გორის მუნიციპალიტეტში გამოიკვეთა შემდეგი პრიორიტეტული საკითხები: საზოგადოების ინფორმირებულობის დაბალი დონე წარმოადგენს მნიშვნელოვან პრობლემას მუნიციპალიტეტისთვის. მოსახლეობას არ აქვს ინფორმაცია თემში მიმდინარე თუ დაგეგმილი პროექტების შესახებ, არ იღებენ მონაწილეობას რიგი პრობლემების მოგვარების პროცესში. აღსანიშნავია, რომ გამოკითხულთა დიდი ნაწილი (76,7%) არ ფლობს ინფორმაციას მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტის შესახებ,რესპონდენტთა 95,2% კი არ ჩართულა ბიუჯეტის საჯარო განხილვაში. მნიშვნელოვან პრობლემას წარმოადგენს კვლევაში მონაწილე პირების ინდიფერენტულობა საკრებულოს სხდომების მიმართ, რაც თავის მხრივ გამოწვეულია ისევ და ისევ ადგილობრივ ინფორმაციაზე ხელმისაწვდომობის დაბალი ხარისხითა და თავად საზოგადოების უინტერესო დამოკიდებულებით ( კითხვაზე, ,,იღებთ თუ არა მონაწილეობას საკრებულოს სხდომებში’’, რესპონდენტების 94,5% უარყოფით პასუხს იძლევა). რაც შეეხება კოოპერატივების ფუნქციონირებასა და მათ შესახებ მოსახლეობის ინფორმირებულობას: 72,6 %-ს არ აქვს ინფორმაცია კოოპერატივების არსებობის შესახებ, 27,4% ფლობს ინფორმაციას, მაგრამ არ არის მასში გაწევრიანებული. გამოკითხვის პროცესში გამოიკვეთა ადგილობრივი ინფორმაციის გავრცელების რამდენიმე გზა. მათ შორის, განცხადებები(33,1%), ბროშურები (26%), ტელე რადიო პროგრამები (18,9%), მოსახლეობასთან პირდაპირი კომუნიკაცია(16.9%), ხოლო 5,1% არ იცოდა თუ როგორი გზით უნდა მიეღო სასურველი ინფორმაცია ადგილობრივი თვითმართველობის საქმიანობის შესახებ. გამოკითხულთა 42,7% პრობლემად მიიჩნევს თემში ისეთი დაწესებულების არარსებობას, რომელიც ხელს შეუწყობს მოსახლეობის განათლების დონის ამაღლებას.მოსახლეობის 16,9% აცხადებს, რომ მის დასახლებულ პუნქტში არ არის სანაგვე ურნები. ასევე გამოკითხულთა 20,5% აღნიშნავს, რომ დასახლებიდან არ ხდება მყარი ნარჩენების გადატანა. რესპოდენთა 38,4% სოფლის

29

Page 30: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

განვითარებისთვის პრიორიტეტულ დარგად მიიჩნევს სოფლის მეურნეობას. შემდეგში მას მოჰყვება ტურიზმი (33,4%) და მრეწველობა (21,4%). მოსახლეობის სამუშო სტატუსი გადანაწილდა შემდეგნაირად: გამოკითხულთა 30,1% დასაქმებულია (აქედან17,8% კერძო სექტორში, ხოლო 12,3% სახელმწიფო ორგანოში). კერძო ბიზნესი აქვს 21,9%-ს, ხოლო უმუშევართა რაოდენობაა 31,5%.სხვა კატეგორი კი შეადგენს 16,5%-ს. საბოლოოდ, გამოკითხული მოსახლეობის, არასამთავრობო სექტორის წამომადგენლებისა და მედიის მიერ მოწოდებული ინფორმაციის საფუძველზე გამოიკვეთა 10 პრიორიტეტული პრობლემა გორის მუნიციპალიტეტში. ინფორმაციის საფუძველზე, ყველაზე მნიშვნელოვან პრობლემას წარმოადგენს სასმელი წყლის მიწოდება და ხარისხი, რაც შეადგენს გამოკითხვის 1/2-ზე მეტს (56,6%). იქიდან გამომდინარე რომ, რაიონში არ არის სარწყავი სისტემისთვის საჭირო ინფრასტრუქტურა, მნიშვნელოვან პრობლემად გმოიკვეთა სარწყავი წყლის მიწოდება (51,1%). ასევე პრიორიტეტულ პრობლემას წარმოადგენს ამორტიზებული შიდა გზა (47,5%), კულტურულ-ახალგაზრდული ცენტრები (42,7%). კვლევის შედეგად გამოკვეთილ პრობლემებს შორის მნიშვნელოვან წილს იკავებს კანალიზაცია (41,6%). პრიორიტეტულ პრობლემებად ასევე იკვეთება: დასასვენებელი ბაღები და სკვერები (34,7%), გარე განათება (33,8%), გაზმომარაგება (31,3%), სასოფლო-სამეურნეო ტექნიკა (27,9%), დასუფთავება (18,7%), ჯანდაცვა(11,6%), ელექტრომომარააგება (10,7%), გამრიცხველიანება (7,1%), ცენტრალური გზა (0,4), ტრანსპორტი (1,8%), სხვა (2,1). მონაწილეთა გენდერული ბალანსი იხილეთ (დანართი 2, დიაგრამა N11). ასაკობრივი კატეგორიის განაწილება კი იხილეთ ( დანართი 2, დიაგრამა N12).

*სასურველია, ეს ნაწილი არ აღემატებოდეს 1,5 გვერდს.

დანართი N1

30

Page 31: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

მეთოდების აღწერა

კითხვარის ნიმუშითარიღი:

სოფლის დასახელება:

რესპოდენტი:

სქესი: მდედრობითი - მამრობითი -

ასაკი:18 წლამდე -19 - 25 წლამდე -26 - 40 წლამდე -41-60 წლამდე -61-დან ზევით -

სამუშო სტატუსი:დასაქმებული (კერძო) - დასაქმებული (სახემწიფო ორგანო) - პირადი ბიზნესი - უმუშევარი - პენსიონერი - მოსწავლე/სტუდენტი - სხვა -

31

Page 32: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

1) გაქვთ თუ არა თქვენი სოფლისთვის დაგეგმილ განსახორციელებელ პროექტებზე ინფორმაცია?კი - არა -

1.1) გეძლევათ თუ არა შესაძლებლობა მონაწილეობა მიიღოთ დაგეგმილი პროექტის საჯარო განხილვაში?კი - არა -

1.2) ითვალისწინებენ თუ არა თქვენს მოსაზრებას პროექტის განხორციელებისას მუნიციპალიტეტში?კი - არა -

2) გაქვთ თუ არა ინფორმაცია რა ბიუჯეტია გამოყოფილი თქვენი სოფლისათვის?კი - არა -

2.1) იღებთ თუ არა ბიუჯეტის საჯარო განხილვებში მონაწილეობას?კი - არა -

3) იღებთ თუ არა მონაწილეობას საკრებულოს სხდომებში?კი - არა -

3.1) ხშირად განიხილავთ თუ არა პრობლემებს სოფლის წამომადგენელთან?კი - არა -

32

Page 33: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

3.2) თვლით თუ არა, რომ საზოგადოების მონაწილეობას შეუძლია ზეგავლენა მოახდინოს საკრებულოს მიერ მიღებულ გადაწყვეტილებაზე?კი -არა -

4) გაქვთ თუ არა ინფორმაცია კოოპერატივებზე, ან თავად ხომ არ ხართ რომელიმეს წევრი?არ მაქვს ინფორმაცია -მაქვს და არ ვარ წევრი - ვარ წევრი -

5) როგორი იქნება თქვენთვის ინფორმაციის პრაქტიკული მოწოდება ადგილობრივი თვითმართველობის მხრიდან?ტელე-რადიო პროგრამებით - მოსახლეობასთან შეხვედრებით - ბროშურებით - განცხადებით - არ ვიცი -

6) როგორ ფიქრობთ, ჩამოთვილი პრობლემებიდან რომელი 10-ის მოგვარებაა აქტუალური მუნიციპალიტეტისთვის?დასუფთავება - ცენტრალური გზა - შიდა გზები - ელექტრომომარაგება - გამრიცხველიანება -სასმელი წყლის მიწოდება და ხარისხი - სარწყავი წყლის მიწოდება - კულტურულ - ახალგაზრდული ცენტრები - სასოფლო - სამეურნეო ტექნიკა - ჯანდაცვა - კანალიზაცია - დასასვენებელი ბაღები და სკვერები -

33

Page 34: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

გაზმომარაგება - ტრანსპორტი - გარე განათება - სხვა -

7) არის თუ არა თქვენს სოფელში ჯანდაცვის მოქმედი დაწესებულება?კი - არა -

7.1) გისარგებლიათ თუ არა სასწრაფო დახმარების სერვისით და რამდენად კმაყოფილი ხართ?არ მისარგებლია - მისარგებლია და კმაყოფილი ვარ - მისარგებლია და უკმაყოფილო ვარ -

8) არის თუ არა თქვენს სოფელში რაიმე დაწესებულება, რომელიც ხელს შეუწყობს მოსახლეობის განათლების დონის ამაღლებას?კი - არა -

9) არის თუ არა თქვენს დასახლებაში სანაგვე ურნები?კი - არა -

9.1) გააქვთ თუ არა მყარი ნარჩენები თქვენი დასახლებიდან?კი - არა -

10) ჩარმოთვილი დარგებიდან თქვენი აზრით რომლის განვითარება არის პრიორიტეტული მუნიციპალიტეტისათვის?სოფლის მეურნეობის - ტურიზმის -

34

Page 35: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

მრეწველობის - მშენებლობის -ენერგეტიკის - ტელეკომუნიკაციისა და ინტერნეტის -სხვა -

11) მოსაზრებები, შენიშვნები, ხედვები: _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

კითხვები ფოკუს ჯგუფისთვის

1. ფლობთ თუ არა ინფორმაციას მუნიციპალიტეტში უკვე განხორციელებულ, მიმდინარე ან დაგეგმილი პროექტების შესახებ?

2. გაქვთ თუ არა ინფორმაცია მუნიციპალიტეტში ფუნქციონირებადი კოოპერატივების შესახებ?

3. ხართ თუ არა რომელიმე კოოპერატივში გაწევრიანებული ან გსურთ თუ არა იყოთ მისი წევრი?

4. რამდენად ხელმისაწვდომია თქვენთვის ადგილობრივი მნიშვნელობის ინფორმაცია?

5. დაასახელეთ ადგილობრივი ინფორმაციის მიღების ოპტიმალური გზები.

6. თქვენი აზრით, ტურიზმის განვითარების რამდენად დიდი პოტენციალი გააჩნია მუნიციპალიტეტს და რამდენად ჯეროვნად არის ათვისებული იგი?

7. როგორ ფიქრობთ, ხელს უწყობს თუ არა ადგილობრივი ხელისუფლება სოფლის მეურნეობის განვითარებას?

35

Page 36: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

დანართი N2

ემპირიული მონაცემების აღწერა

ფრაგმენტები ფოკუს ჯგუფებიდან

სოფელი ატენი - ტურიზმი

სოფელ ატენში, მრავალი კულტურულ-ისტორიული ძეგლია. მათ შორის, ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ქართული ხუროთმოძღვრების ნიმუშია ,,ატენის სიონი’’. სოფელი გამოირჩევა უნიკალური ბუნებით, გოგირდოვანი წყლებით. გამომდინარე აქედან, ვფიქრობ, რომ ჩვენს სოფელს ტურიზმის განვითარების დიდი პოტენციალი გააჩნია. კარგი იქნებოდა, ადგილობრივმა ხელისუფლებამ უფრო მეტი პოპულაპრიზაცია გაუწიოს ატენის ხეობას.

სოფელი კარალეთი - სოფლის მეურნეობა

კარალეთისთვის სოფლის მეურნეობა შემოსავლის ძირითადი წყაროა. სამუშაო ადგილების სიმცირის გამო მოსახლეობის უმეტესობა თვითდასაქმებულია და ძირითადად

36

Page 37: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

საკარმიდამო მიწის ნაკვეთს ამუშავებს. მაგრამ ტექნიკის სიმცირისა და სარწყავი სისტემის გაუმართაობის გამო რთულია მიწის დამუშავება და მოსავლის მიღება.

სოფელი ქვახვრელი - ადგილობრივ ინფორმაციაზე ხელმისაწვდომობა

უკვე წლებია ჩვენს მუნიციპალიტეტში მაუწყებლოს ტელე-რადიო კომპანია ,,თრიალეთი’’, რომელიც აქტიურად აშუქებს ჩვენს რეგიონში მინდინარე ვითარებას და არსებულ პროცესებს. მაგრამ უკეთესი იქნებოდა ხელისუფლების(ადგილობრივი) წამომადგენლები უშუალოდ, პერიოდულად გაგვაცნობდნენ თუ რას აპირებენ არსებული პრობლემების გადასაჭრელად.

კვლევის შედეგები დიაგრამების სახით

37

Page 38: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

20,3% 19,2% 17,8%

79,7% 80,8% 82,2%

დიაგრამა N1 - მოსახლეობის ინფორმირებულობა და განხილვაში მონაწილეობა დაგეგმილ

განსახორციელებელ პროექტებთან დაკავშირებით

კი არა

38

Page 39: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

იღებთ თუ არა ბიუჯეტის საჯარო განხილვებში მონაწილეობას?

გაქვთ თუ არა ინფორმაცია რა ბიუჯეტია გამოყოფილი თქვენი სოფლისათვის?

4,8%

23,3%

95,2%

76,7%

დიაგრამა N2 - მოსახლეობის ინფორმულობა მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტის შესახებ

არა კი

39

Page 40: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

თვლით თუ არა, რომ საზოგადოების მონაწილეობას შეუძლია ზეგავლენა მოახდინოს საკრებულოს მიერ

მიღებულ გადაწყვეტილებაზე?

იღებთ თუ არა მონაწილეობას საკრებულოს სხდომებში?

ხშირად განიხილავთ თუ არა პრობლემებს სოფლის წამომადგენელთან?

41,1%

5,5%

8,2%

58,9%

94,5%

91,8%

დიაგრამა N3 - გამოკითხული მოსახლეობის უშუალო მონაწილეობა თვითმართველობის საქმიანობაში

კი არა

40

Page 41: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

0.00%10.00%20.00%30.00%40.00%50.00%60.00%70.00%80.00% 72,6%

27,4%

0.00%

დიაგრამა N4 - გაქვთ თუ არა ინფორმაცია კოოპერატივებზე, ან თავად ხომ არ ხართ რომელიმეს

წევრი?

დიაგრამა N4 - გაქვთ თუ არა ინფორმაცია კოოპერატივებზე, ან თავად ხომ არ ხართ რომელიმეს წევრი?

41

Page 42: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

ტელე-რადიო პროგრამებით

მოსახლეობასთან შეხვედრებით

ბროშურებით განცხადებით არ ვიცი

18,9%16,9%

26%

33,1%

5,1%

დიაგრამა N5 - როგორი იქნება თქვენთვის ინფორმაციის პრაქტიკული მოწოდება ადგილობრივი

თვითმართველობის მხრიდან?

ცენტრალური გზა ტრანსპორტი

სხვაგამრიცხველიანება

ელექტრომომარაგებაჯანდაცვა

დასუფთავებასასოფლო - სამეურნეო ტექნიკა

გაზმომარაგებაგარე განათება

დასასვენებელი ბაღები და სკვერები კანალიზაცია

კულტურულ - ახალგაზრდული ცენტრები შიდა გზები

სარწყავი წყლის მიწოდებასასმელი წყლის მიწოდება და ხარისხი

0,4%1,8%2,1%

7,1%10,7%11,6%

18,7%27,9%

31,3%33,8%34,7%

41,6%42,7%

47,5%51,1%

56,6%

დიაგრამა N6 - მუნიციპალიტეტის პრიორიტეტული პრობლემების ნუსხა მოსახლეობის , არასამთავრობო

სექტორისა და მედიის აზრით

42

Page 43: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

კი არა

არ მი

სარგებ

ლია

მისარ

გებლია

და კმაყ

ოფილი ვ

არ

მისარ

გებლია

და უკმა

ყოფილ

ო ვარ

79,5%

20,5%

42,5%52,1%

5,4%

არის თუ არა თქვენს სოფელში ჯანდაცვის მოქმედი დაწესებულება?გისარგებლიათ თუ არა სასწრაფო დახმარების სერვისით და რამდენად კმაყოფილი ხართ?

დიაგრამა N7 - ჯანდაცვის დაწესებულებების არსებობა სოფლებში და სასწრაფო დახმარების მომსახურების

ხარისხი

43

Page 44: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

კი არა

57,3%

42,7%

დიაგრამა N8 - არის თუ არა თქვენს სოფელში რაიმე დაწესებულება, რომელიც ხელს შეუწყობს მოსახლეობის

განათლების დონის ამაღლებას?

არის თუ არა თქვენს დასახლებაში სანაგვე ურნები?

გააქვთ თუ არა მყარი ნარჩენები თქვენი დასახლებიდან?

83,1%

79,5%

16,9%

20,5%

დიაგრამა N9 - დასახლებაში სანაგვე ურნების არსებობა და მყარი ნარჩენების გატანა

კი არა

44

Page 45: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

სოფლის

მეურნეო

ბა

ტურიზმ

მრეწვ

ელობა

მშენებ

ლობასხვ

ტელეკო

მუნიკა

ცია და ი

ნტერნეტ

ენერგეტ

იკა

38,4%33,6%

21,4%

3,9% 2,1% 0,4% 0,2%

დიაგრამა N10 - რესპოდენტთა მიერ დასახელებული სოფლის განვითარების პრიორიტეტული დარგების

ჩამონათვალი

45

Page 46: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

56,2%43,8%

დიაგრამა N11 - გამოკითხულთა გენდერული ბალანსი

მდედრობითიმამრობითი

9,6%

19,2%

37%

23,3%

10,9%

დიაგრამა N12 - რესპოდენტთა ასაკობრივი განაწილება

18 წლამდე19 - 2526 - 4041 - 6061 - დან ზევით

46

Page 47: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

17,8%

12,3%

21,9%

31,5%

4,1%

11% 1,4%

დიაგრამა N13 - რესპოდენტთა სამუშაო სტატუსი

დასაქმებული (კერძო) დასაქმებული (სახემწიფო ორგანო) პირადი ბიზნესი უმუშევარიპენსიონერი მოსწავლე/სტუდენტისხვა

კულტურულ-ახალგაზრდული ცენტრები

სარწყავი წყლი

შიდა გზები

კანალიზაცია

სასმელი წყლი და ხარისხი

5

4

3

2

1

დიაგრამა N14 - ყველაზე მწვავე 5 პრობლემა დალაგებული პრიორიტეტების

მიხედვით

47

Page 48: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

გორის მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტის მაჩვენებლები

48

Page 49: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

49

Page 50: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

გორის მუნიციპალიტეტში 2015 წელს გონხორციელებული ინფრასტრუქტურული პროექტები:

50

Page 51: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

51

Page 52: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

52

Page 53: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

53

Page 54: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

54

Page 55: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

55

Page 56: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

56

Page 57: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

57

Page 58: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

58

Page 59: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

გორის მუნიციპალიტეტში 2016 წელს დაგეგმილი ინფრასტრუქტურული პროექტები:

59

Page 60: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

N პროექტის დასახელება სოფელი თანხა დაფინანსების წყარო

1გზების მშენებლობის, რეკონსტრუციისა და

მოვლა-შენახვის ხარჯებიმუნიციპალიტეტის

სოფლები 600000,0 ადგილობრივი ბიუჯეტი

2

სოფელ არაშენდის ცენტრიდან სკოლამდე

მისასვლელი გზის მოხრეშვა და კიუვეტების

მოწყობა

არაშენდა 50 000 ადგილობრივი ბიუჯეტი

3 ჭაბურღილის მოწყობა მეღვრეკისი 200 000 ადგილობრივი ბიუჯეტი

4 ჭაბურღილის მოწყობა ქვემო სობისი 200 000 ადგილობრივი ბიუჯეტი

5 იუსტიცის სახლის სკვერის მოწყობა ტყვიავი 70 000 ადგილობრივი

ბიუჯეტი

6 სახლმუზეუმის რეაბილიტაცია ძევერა 45 000 ადგილობრივი

ბიუჯეტი

7 საბავშვო ბაღის შენობის რეაბილიტაცია ქიწნისი 69 724 ადგილობრივი

ბიუჯეტი

8 საბავშვო ბაღის შენობის რეაბილიტაცია ახალუბანი 24 407 ადგილობრივი

ბიუჯეტი

9 საბავშვო ბაღის შენობის რეაბილიტაცია ქვემო ხვითი 38 190 ადგილობრივი

ბიუჯეტი

10 საბავშვო ბაღის გათბობის სისტემის მოწყობა ბნავისი 21 106 ადგილობრივი

ბიუჯეტი

11

საბავშვო ბაღების რეაბილიტაცია (საბავშო

ბაღების სია დასაზუსტებელია)

212 373 ადგილობრივი ბიუჯეტი

12 ჭაბურღილის მოწყობა ზემო სობისი მგფ

60

Page 61: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

13 ჭაბურღილის მოწყობა ფხვენისი მგფ14 ჭაბურღილის მოწყობა დიცი მგფ15 ჭაბურღილის მოწყობა ქორდი მგფ16 ჭაბურღილის მოწყობა წითელუბანი მგფ17 ჭაბურღილის მოწყობა ფლავი მგფ18 ჭაბურღილის მოწყობა ფლავისმანი მგფ

19

სასმელი წყლის მაგისტრალური მილსადენის მოწყობა-რეაბილიტაცია

ატენი 1 797 760 რეგ. ფონდი

20 სასმელი წყლის ქსელის მოწყობა-რეაბილიტაცია ხიდისთავი 1 924 320 რეგ. ფონდი

21 სასმელი წყლის ქსელის მოწყობა-რეაბილიტაცია ქვახვრელი 984 953 რეგ. ფონდი

გორის მუნიციპალიტეტში არსებული ძეგლები:

61

Page 62: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

62

„ორბელიანების მარანი“

გორის მუნიციპალიტეტი, სოფ. ატენი

არქიტექტურის მე-19 საუკუნის შუა წლები

№03/171

ღვთისმშობლისსახ. ეკლესია

საქართველო, გორისმუნიციპალიტეტი, სოფ. კულბითი

არქიტექტურის XIII_XIV საუკუნეები

saqarTvelos kulturis, ZeglTa dacvisa da sportis ministris 2010 wlis16 Tebervlis #3/26

ციხე-გალავნისნაშთი

საქართველო, გორისმუნიციპალიტეტი, სოფ. კულბითი

არქიტექტურის შუასაუკუნეები

saqarTvelos kulturis, ZeglTa dacvisa da sportis ministris 2010 wlis16 Tebervlis #3/26

ეკლესია “ძელიცხოველი”

საქართველო, გორისმუნიციპალიტეტი, სოფ. დისევი

არქიტექტურის X საუკუნე saqarTvelos kulturis, ZeglTa dacvisa da sportis ministris 2010 wlis16 Tebervlis #3/26

წმ. გიორგისსახ. ეკლესია

საქართველო, გორისმუნიციპალიტეტი, სოფ. არბო

არქიტექტურის XIX საუკუნე saqarTvelos kulturis, ZeglTa dacvisa da sportis ministris 2010 wlis16 Tebervlis #3/26

წმ. გიორგისსახ. ეკლესია

საქართველო, გორისმუნიციპალიტეტი, სოფ. არბო

არქიტექტურის X_XI საუკუნეები

saqarTvelos kulturis, ZeglTa dacvisa da sportis ministris 2010 wlis16 Tebervlis #3/26

ღვთისმშობლისსახ. ეკლესია

საქართველო, გორისმუნიციპალიტეტი, სოფ. ქორდი

არქიტექტურის XVI_XVIII საუკუნეები

saqarTvelos kulturis, ZeglTa dacvisa da sportis ministris 2010 wlis16 Tebervlis #3/26

მთავარანგელ საქართველო, არქიტექტურის XVI_XVII saqarTvelos

Page 63: II ანალიტიკური დოკუმენტი გორის მუნიციპალიტეტი

წარმატებას გისურვებთ!

63