İhracatçı Eğilim Araştırması 1 . Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

62
Mayıs 2012 1 İhracatçı Eğilim Araştırması 1. Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri Nisan-Haziran Beklentileri

description

İhracatçı Eğilim Araştırması 1 . Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri Nisan-Haziran Beklentileri. İçindekiler. İçindekiler2 Genel bilgiler3-10 Yönetici Özeti11-16 Temel bulgular 17-64. Genel Bilgiler. Araştırmanın Amacı. - PowerPoint PPT Presentation

Transcript of İhracatçı Eğilim Araştırması 1 . Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Page 1: İhracatçı Eğilim Araştırması 1 .  Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Mayıs 20121

İhracatçı Eğilim Araştırması1. Çeyrek Sonuçları

Mayıs 2012

Ocak-Mart Gerçekleşmeleri Nisan-Haziran Beklentileri

Page 2: İhracatçı Eğilim Araştırması 1 .  Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Mayıs 20122

İçindekiler

İçindekiler 2

Genel bilgiler 3-10

Yönetici Özeti 11-16

Temel bulgular 17-64

Page 3: İhracatçı Eğilim Araştırması 1 .  Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Mayıs 20123

Genel Bilgiler

Page 4: İhracatçı Eğilim Araştırması 1 .  Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Mayıs 20124

Araştırmanın Amacı

Araştırmanın ana amacı iç ve dış pazarlardaki ekonomik gelişmelerin ihracatçı sektörler ve firmaların üretim, ithal girdi, ihracat, iç satış, stok, enerji tüketimi, istihdam, kârlılık, girdi maliyetleri ve finansman talebi gibi alanlardaki etkisinin tespit edilmesidir.

Bu çalışma üçer aylık aralıklarla yürütülmekte ve gelişmeler izlenmektedir. Böylelikle ihracatçı sektörlerin göstermiş oldukları performans ve gelecek dönem beklentileri sürekli takip edilmektedir.

Bu kapsamda, 2010 ve 2011 yılı verilerine göre İhracatçı Birlikleri Yönetim Kurulu Üyeleri ile en çok ihracat yapan ilk 1.000 firmaya ulaşılması hedeflenmiştir.

Page 5: İhracatçı Eğilim Araştırması 1 .  Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Mayıs 20125

Araştırmanın Kapsamı

Araştırmanın 1. dönemi kapsamında aşağıdaki temel konu başlıkları irdelenmiştir:

• Ocak - Mart döneminde üretim, ihracat, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, birim ihraç fiyatı, ithal girdi kullanım oranı, hammadde birim ithalat fiyatı, genel kârlılık düzeyi, ihracatta kârlılık düzeyi gerçekleşmeleri,

• Nisan - Haziran döneminde üretim, ihracat, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, birim ihraç fiyatı, ithal girdi kullanım oranı, hammadde birim ithalat fiyatı, genel kârlılık düzeyi, ihracatta kârlılık düzeyi beklentileri,

• Ocak - Mart döneminde üretimde kullanılan hammaddelerin orijinleri,

• Nisan - Haziran döneminde ilk kez girilmesi planlanan pazarlar/ülkeler,

• Ocak - Mart döneminde ihracatta yeni pazarlara girebilme / mevcut pazarlarda yeni müşterilerden sipariş alabilme / müşteri kaybedilen pazar olup olmadığı / tamamen kaybedilen pazar olup olmadığı,

• Ocak - Mart cirosunun ihracat ve iç piyasa satışlarına dağılımı,

• Ocak - Mart döneminde ihracat pazarlamasında karşılaşılan sorunlar,

Page 6: İhracatçı Eğilim Araştırması 1 .  Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Mayıs 20126

Araştırmanın Kapsamı (devam)

• Ocak - Mart döneminde dış finansman talebi / dış finansman ihtiyacının hangi kaynaklardan karşılandığı,

• Nisan - Haziran döneminde dış finansman talebi,

• Döviz kuru riskinden korunmak için kullanılan araçlar,

• Döviz kuru riskinden korunmak için herhangi bir araç kullanmama nedenleri,

• Ocak - Mart döneminde yararlanılan devlet destekleri / Nisan - Haziran döneminde yararlanılması planlanan devlet destekleri,

• Ocak - Mart döneminde toplam çalışan sayısı / çalışan sayısının geçen yılın aynı dönemine göre nasıl değiştiği,

• Nisan - Haziran döneminde yeni çalışan istihdam etme durumu,

• 2012 yılı sonuna kadar istihdam edilmesi planlanan çalışan sayısı / emeklilik, iş akdinin feshi ya da maluliyet gibi nedenlerle işten ayrılması öngörülen çalışan sayısı,

• Ocak - Mart döneminde yapılan yurt içi / yurt dışı yatırım türleri,

• Nisan - Haziran döneminde yapılması planlanan yurt içi / yurt dışı yatırım türleri,

Page 7: İhracatçı Eğilim Araştırması 1 .  Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Mayıs 20127

Araştırmanın Kapsamı (devam)

• Nisan - Haziran dönemi ve 2012 yıl sonuna ilişkin piyasa tahminleri,

• 2012 yılı sonu itibarıyla Sektör - Türkiye - Avrupa - Dünya ekonomisinin genel durumuna ilişkin tahminler,

• Dünya geneli emtia fiyatlarının sanayi ve tarımda Mart’a göre, Mayıs ve 2012 sonu itibarıyla nasıl bir seyir izleyeceği,

• Sektörlerin ihracatta karşılaştıkları öncelikli sorunların tespiti,

• Ocak - Mart döneminde ihracat prosedürlerinde hizmet alınan kurumlardan duyulan memnuniyet,

• Yeni Türk Ticaret Kanunu hakkında bilgi düzeyi,

• Türk Ticaret Kanunu’na ilişkin görüşler: getirdiği avantajlar/ yetersiz görüldüğü alanlar

• Yabancı müşterilerin mal satın alma sürecinde tercihlerine etki eden unsurlar,

• Yabancılar nezdinde Türk markalarının/ürünlerinin algısı,

• Firmaların sektör genelinde karlılıklarına ilişkin durum değerlendirmesi

Page 8: İhracatçı Eğilim Araştırması 1 .  Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Mayıs 20128

Metodolojik Bilgiler

Araştırma, CAWI (bilgisayar destekli internet görüşmesi) yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. Bilgi toplama süreci öncesinde TİM yetkililerinden İhracatçı Birlikleri Yönetim Kurulu Üyesi ve sektörün lider firmalarından oluşan liste temin edilmiştir.

Araştırmanın anakütlesini 2010 ve 2011’de İhracatçı Birlikleri yönetimlerinde ve ihracatta ilk 1.000’de yer alan firmaların yöneticileri oluşturmaktadır. Çift (mükerrer) kayıtların sistemde giderilmesinden ardından 2.000 firmanın kayıtlı olduğu bir veritabanı elde edilmiştir. Analize temel oluşturmak üzere firmalar 2011 yılı ihracat rakamlarına göre ilk 500, ikinci 500 ve diğer olmak üzere tasnif edilmiştir.

Soru formu programlanarak 6 Nisan tarihinde çalışmanın bilgi toplama süreci başlatılmıştır. Çalışma kapsamında tüm firmalara davet gönderilmiş, 507 firma daveti kabul ederek projeye katılmıştır. Söz konusu 507 firmanın 153’ü ilk 500, 119’u ise ikinci 500’de yer almaktadır.

Dolayısıyla %95 güven düzeyinde örnekleme hatası ± 0,036 olarak hesaplanmaktadır.

Projenin bilgi toplama süreci 2 Mayıs Çarşamba günü tamamlanmış, ardından veri temizliği ile son aşama olan veri analizi ve raporlama süreci ise 3- 4 Mayıs tarihlerinde gerçekleştirilmiştir.

Page 9: İhracatçı Eğilim Araştırması 1 .  Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Mayıs 20129

N Katılım Oranı

Ortalama Cevaplanma

Süresi1. Dönem (Ocak-Mart 2010) 313 %24,0 20,52 dk.

2. Dönem (Nisan-Haziran 2010) 525 %27,4 19,40 dk.

3. Dönem (Temmuz-Eylül 2010) 500 %26,1 21,34 dk.

4. Dönem (Ekim-Aralık 2010) 527 %27,5 19,20 dk.

1. Dönem (Ocak-Mart 2011) 531 %26,8 22,55 dk.

2. Dönem (Nisan-Haziran 2011) 546 %27,6 20,18 dk.

3. Dönem (Temmuz-Eylül 2011) 509 %26,0 27,44 dk.

4. Dönem (Ekim-Aralık 2011) 520 %26,5 25,43 dk.

1. Dönem (Ocak-Mart 2012) 507 %25,5 28,55 dk.

Metodolojik Bilgiler

Internet tabanlı görüşmeler için tasarlanan elektronik form

Page 10: İhracatçı Eğilim Araştırması 1 .  Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Mayıs 201210

Görüşülen Firmaların Sektörlere Göre Dağılımı

Sektör Toplam Oran

Tekstil, Hazır Giyim, Deri ve Halı 121 23,9%

Demirçelik ve Demirdışı Metaller 71 14,0%

Bitkisel Ürünler 71 14,0%

Hububat- Bakliyat 45 8,9%

Otomotiv Sanayi 34 6,7%

Makine, Elektrik- Elektronik ve Bilişim 44 8,7%

Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 30 5,9%

Ağaç Orman Ürünleri 32 6,3%

Toprak Ürünleri ve Madencilik 29 5,7%

Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller 14 2,8%

Dış Ticaret Sermaye Şirketi 16 3,2%

Toplam 507 100,0%

Firmalardan en yüksek ciro elde ettikleri sektörü belirtmeleri istenmiştir.

Page 11: İhracatçı Eğilim Araştırması 1 .  Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Mayıs 201211

Yönetici Özeti

Page 12: İhracatçı Eğilim Araştırması 1 .  Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Mayıs 201212

Yönetici Özeti2 yıldır Türkiye İhracatçılar Meclisi için kesintisiz yürütülen İhracatçı Eğilim Araştırması’nın 2012 yılının ilk fazı Nisan ayı içerisinde tamamlanmıştır. 2012 yılının ilk araştırmasına 507 firma katılarak görüşlerini beyan etmiştir.

Soru formunun ilk bölümde ihracatçılardan Ocak-Mart 2012 dönemindeki gerçekleşmeleri değerlendirmeleri istenmiştir. Geçen yılın aynı dönemine kıyasla en yüksek oranda artış gösteren maliyet kaleminin girdi maliyetleri olduğunu görülmektedir (%70,3). Hammadde birim ithalat fiyatının geçen yılın aynı dönemine göre arttığını söyleyen firmaların oranı ise %44,8 olarak tespit edilmektedir. Buna mukabil, bilançolara aktif bölümleri içerisinde bulunan üretim, ihracat, genel karlılık düzeyi ve ihracatta karlılık düzeylerinde geçen yılın aynı dönemi ile karşılaştırıldığında artış olduğunu belirten firmaların oranı sırasıyla, %39,5 , %46,2 , %13,6 ve %13,8’dir.

Öte yandan, firmaların aynı parametreler açısında yılın 2. çeyreğinden beklentileri de yine ilk çeyrekle benzerlik göstermektedir. Bulgular bu açıdan değerlendirildiğinde; ihracatçıların yılın ilk yarısı için durağan bir resim çizdikleri yorumu doğrulanabilir. Yılın 2. çeyreğinde girdi maliyetlerinin artacağı beklentisi içerisinde olan firmaların oranı %51,1’dir. Hammadde birim ithalat fiyatında artış beklentisi içerisinde olan firmaların oranı ise %31,2 olarak tespit edilmektedir. Üretimlerinin ve ihracatlarının artacağını beyan edenlerin oranları ise sırasıyla %41,1 ve %45,4’tür. Genel karlılık düzeyleri (%18,5) ve ihracatta karlılık düzeyinde (%17,2) artış bekleyen firmaların oranlarında azda olsa artış gözlenmektedir.

Firmaların üretimlerinde kullandıkları hammaddelerin ortalama %67,7’sini yurtiçinden temin ettikleri tespit edilmektedir. İlk 500 firmada yerli girdi kullanım oranı ortalama % 61,5 iken, ilk 1000 firma içinde yer almayan diğer firmalar grubunda bu oran 10 puan daha yüksektir. Üretimlerinde yurtdışından ithal edilen hammaddelere en yüksek bağımlı sektörler kimyevi maddeler (%45,2 ), otomotiv sanayi (%43,7) ve demir-çelik ve demirdışı metaller (%42) sektörleridir.

Page 13: İhracatçı Eğilim Araştırması 1 .  Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Mayıs 201213

Yönetici ÖzetiYılın ilk çeyreğinde geçen döneme kıyasla ihracatta ilk 1000 firmanın yeni pazarlara girme oranında artış olduğu dikkat çekmektedir. Dönemde yeni pazarlara açıldığını belirten firmaların oranının en yüksek olduğu sektör otomotiv sanayidir (%47,1). Bunu sırasıyla makine, elektrik, elektronik ve bilişim (%45,5), kimyevi maddeler (%43,3) ile demir-çelik ve demirdışı metaller (%40,8) sektörleri izlemektedir.

Yılın ikinci çeyreğinde ihracatta yen i pazarlara açılma hedefi olmadığını söyleyen firmaların oranı %15,8’dir. Yeni hedefleri olan firmaların arasında Rusya, Çin, ABD, Irak ve Birleşik Arap Emirlikleri ilk 5 ülke olarak belirginleşmektedir. İlk 5 ülke arasında AB ülkelerinin yer almaması ihracatın çeşitlendirilmesi stratejisi açısından olumlu bir gelişme olarak değerlendirebilir.

Firmaların %62,5’i yılın ilk çeyreğinde mevcut pazarlarda yeni müşterilerden sipariş alabildiklerini beyan etmektedir. Bu oran ilk 500 listesinde %66,7’ye yükselmektedir. Ancak ilk 1000’in dışında kalan firmalar nezdinde bu oran %58,3’e düşmektedir. Aynı dönemde müşteri kaybettiğini belirten firmaların oranı %36,1’dir. Ocak-Mart döneminde ihracatta tamamen kaybettikleri pazar olduğunu söyleyen firmaların oranı ise %10,8’dir. Gerçekleşmelere mutlak değerler açısından bakıldığında firmaların genel anlamda portföylerine yeni müşteriler katabildikleri görülmektedir. Bu anlamda ihracatçılar ve özellikle de ilk 500 firma açısından trendin yukarı yönlü seyrettiği belirtilmelidir.

İhracatçı firmalar yılın ilk çeyreğinde cirolarının %62,4’ünü ihracattan elde etmişlerdir. İlk 500 firma nezdinde bu oran %68,2’ye yükselirken, ikinci 500 firmada %63 olarak tespit edilmektedir. Cirolarını en yüksek oranda ihracattan elde eden sektörler bitkisel ürünler (%73,7), tekstil (%70,8) ve otomotiv sanayidir (%64,9). Buna mukabil, gelirlerin büyük ölçüde iç piyasa satışlarından elde eden firmalar ise ağaç-orman ürünleri (%39,1) ve kimyevi maddeler (%46,1) sektörlerinde faaliyet göstermektedir.

Page 14: İhracatçı Eğilim Araştırması 1 .  Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Mayıs 201214

Yönetici Özetiİhracatçı firmaların %39,3’ü yılın ilk çeyreğinde dış finansman talebinde bulunduklarını belirtmektedir. Firmalar söz konusu dış finansman ihtiyaçlarını büyük ölçüde özel bankalardan karşılamaktadır. Özel bankalara alternatif olarak firmaların %54,3’ünün dış finansman ihtiyacını Eximbank’tan da karşıladıkları görülmektedir. Eximbank’ın dışında kalan Kamu bankalarına başvuran firmaların oranı %33,2’dir. Eximbank kredilerini tercih eden firmalar nezdinde ikinci 500 listesine dahil firmalar diğer firmalara kıyasla ön plana çıkmaktadır.

Yılın ikinci çeyreğinde de dış finansman talebinde bulunacağını söyleyen firmaların oranı %44,2’dir. Dolayısı ile finansman ihtiyacının artarak devam ettiği bulgusu doğrulanabilir. 2012’in ilk çeyreği raporuyla 3. yılına giren İhracatçı Eğilim Araştırmalarının çarpıcı sonuçlarından olma özelliğini ilk fazından bugüne kadar koruyan eğilim firmaların döviz kuru riskinden korunmak için kullandığı araçlardır. Firmaların %57,2’si döviz kuru riskinden korunmak amacı ile herhangi bir enstrüman kullanmadıklarını söylemektedir. Döviz kuru riskinden korunma amacı ile herhangi bir araç kullanmama nedenleri arasında ithalatında olduğu cevabı en sık dile getirilen eğilimdir. Söz konusu risklerden korunma amacına yönelik kullanılabilecek enstrümanlardan haberi olmadığını belirten firmaların oranı %22,1’dir. Dolayısı ile bu anlamda sürdürülen bilgilendirme, eğitim ve iletişim programlarının devamlılık göstermesinin gerekliliğinin altı çizilmelidir. “Forward” işlemler firmaların bu bağlamda en sık başvurdukları enstrüman olarak belirginleşmektedir.

2012 yılı 1. çeyrekte sektörde ortalama çalışan sayısı 162 olarak hesaplanmaktadır. Yılın ilk çeyreğinde çalışan sayısı geçtiğimiz dönemle paralellik göstermektedir. Mavi yakalı çalışan sayısındaki azalma, beyaz yakalı çalışan sayısındaki artışla dengelenmektedir. Ocak-Mart 2012 döneminde beyaz yakalı çalışanların arttığını belirten firmaların oranı %29,2 iken, mavi yakalı çalışan sayısının arttığını belirten firmaların oranı %36,9’dur.

Yılın 2. çeyreğinde yeni çalışan istihdam etmeyi planlayan firmaların oranı da ilk çeyrek sonuçları ile benzeşmektedir. Firmaların %30,8’i Nisan- Haziran döneminde beyaz yakalı , %34,5’i mavi yakalı ve %13,8’i ise yeni Ar-Ge çalışanı istihdam etmeyi planladıklarını beyan etmektedir.

Page 15: İhracatçı Eğilim Araştırması 1 .  Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Mayıs 201215

Yönetici ÖzetiYaklaşık her 10 firmadan 4’ü 2012 yılı sonunda oluşacak gerçekleşmeler neticesinde çalışan sayılarında yıl başına kıyasla bir artış olacağını öngörmektedir. Diğer taraftan yıl sonunda çalışan sayısının azalacağını belirten firmaların oranı %13,8’dir. Bu veriler ışığında, 2012 yılında istihdam edilmesi planlanan ortalama yeni çalışan sayısı 9’dur.

Ocak-Mart döneminde, İhracatçı firmaların %49,7’si yurt içinde, %82,8’i yurt dışında yatırım yapmadıklarını söylemektedir. Yurt içinde gerçekleştirilen yatırımlarda modernizasyon (%32), kapasite arttırımı (%26) ve Ar-Ge/ inovasyon yatırımları (%16,4) ön plana çıkmaktadır. Öte yandan yılın 2.çeyreğinde planlanan yatırımların büyük ölçüde yine yurt içindeki tesislere yönelik gerçekleştirilme eğilimi görülmektedir. Nisan-Haziran döneminde firmaların %31,6’sı modernizasyon, %23,7’si ise kapasite arttırımı yatırımı planlamaktadır.

Araştırmanın bir bölümünde firmaların piyasa beklentileri sorgulanmıştır. Firmalar Nisan-Haziran USD/TL kurunu 1.80, yıl sonu USD/TL kurunu ise 1.84 olarak tahmin etmektedir. Firmaların aynı dönemlere ait Euro/TL kur tahminleri ise sırasıyla 2.35 ve 2.39’dur. Firmaların Euro/USD parite tahmini ise 1.32 olarak tespit edilmektedir.

Enflasyon tahminleri ise %9,23 seviyesinde hesaplanmaktadır. Benzer optimist bir tahmin ise büyüme beklentisinde görülmektedir. İhracatçı firmaların 2012 yılı büyüme beklentisinin %7,07 olduğu görülmektedir.

İhracatçı firmaların genel ekonomik gelişmeler hakkındaki görüşleri ise durağan bir görünüm sergilemektedir. Firmaların %51,1’i faaliyet gösterdikleri sektörün, %52,1’i ise Türkiye ekonomisinin yılın kalan kısmında değişmeyeceğini düşünmektedir. Firmaların %36,5’i sektörlerinin yılın sonunda daha iyi olacağını beklerken, Türkiye ekonomisinin yıl sonunda daha iyi olacağını bekleyenlerin oranı %35,1’dir. İhracatçıların %50,5’i AB ekonomisindeki kötü gidişatın artık durduğu kanaatini taşımaktadır.

Page 16: İhracatçı Eğilim Araştırması 1 .  Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Mayıs 201216

Yönetici ÖzetiYılın ilk çeyreği soru formuna Temmuz ayı itibari ile yürürlüğe girecek Türk Ticaret Kanunu’na yönelik bilgi, görüş ve beklentilerin tespiti için sorular eklenmiştir. Firmaların %71,2’sinin yeni Türk Ticaret Kanunu hakkında bilgili oldukları görülmektedir. Bu kitle içerisinde ‘biraz bilgiliyim’ cevabını veren firmaların oranı %63,9 olarak hesaplanmaktadır. Yeni Türk Ticaret Kanunu hakkında bilgili olmadıklarını belirten firmaların oranı ise %28,8’dir.

Yeni Türk Ticaret Kanunu’nun firmalara ilk sırada şeffaflık (%59,4), sonrasında ise kurumsallaşma (%49,7), sorumluluk (%44,8) ve hesap verilebilirlik (%42,8) açısından avantaj sağlayacağı düşünmektedir. Firmaların Türk Ticaret Kanunu’nun yetersiz olduğunu, geliştirilmesi beklentisini taşıdıklarını söyledikleri alanları ise “basılı kağıt ve belge içeriği” (%45,4), “adli ve idari cezalar” (%44,6), “şirkete borçlanma yasağı” (%37,7) ve “internet sitesine ilişkin hükümler”(%34,9) olarak belirtmektedir.

İhracatçı firmalara yabancı müşterilerinin mal satın alırken tercihlerine etki eden unsurların ne olduklarını düşündükleri sorulmuştur. Ürün kalitesi (%39,3) ve fiyatın (% 38,9) firmaların ilk iki sırada mutabık oldukları unsurlar olarak belirginleştiği görülmektedir. Yine yabancı müşterilerin düşüncelerini tespit etmeye yönelik modellenen bir sorudan elde edilen bulgulara göre; Türkiye menşeili ürünlerin yüksek kaliteli olması (%65,1), ihracatçı firmaların müşteri odaklı esnek hizmet anlayışını benimsemeleri (%63,1) ve hızlı üretim (%60,9) Türk ürünlerinin tercih edilmelerini kuvvetlendiren destekleyen ilk 3 unsurdur.

Page 17: İhracatçı Eğilim Araştırması 1 .  Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Mayıs 201217

Temel Bulgular

Page 18: İhracatçı Eğilim Araştırması 1 .  Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Mayıs 201218

Baz: 507

S Geçen yılın aynı dönemine göre, Ocak - Mart 2012 dönemindeki gelişmeyi belirtiniz.

39,5% 46,2%35,4% 30,1%

70,3%

31,8%16,5%

44,8%

13,6% 13,8%

26,9%21,7%

32,4% 41,3%

20,6%

47,9%

51,7%

25,5%

35,7% 39,4%

23,4%31,4%

23,8% 22,8%

5,1%17,2%

10,4% 7,9% 46,4% 43,0%

10,2%0,8%

8,4% 5,7% 4,1% 3,2%

21,4% 21,8%4,3% 3,7%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Üretim İhracat Kapasitekullanım

oranı

Stok durumu Girdimaliyetleri

Birim ihraçfiyatı

İthal girdikullanım

oranı

Hammaddebirim ithalat

fiyatı

Genel kârlılıkdüzeyi

İhracattakârlılıkdüzeyi

Arttı Aynı kaldı Azaldı Bu alanda verimiz yok

Dış ticaret sermaye şirketlerine üretim, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, ithal girdi kullanım oranı ve hammadde birim ithalat fiyatı unsurları üzerindeki gelişme sorulmamıştır, dolayısıyla bu unsurları yanıtlayan firma sayısı 491’dir.

Yılın İlk Çeyreğindeki “Gerçekleşmeler”

Page 19: İhracatçı Eğilim Araştırması 1 .  Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Mayıs 201219

Yukarıdaki tabloda; Ocak - Mart döneminde söz konusu gerçekleşmelerde geçen yılın aynı dönemine göre artış olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.

Dış ticaret sermaye şirketlerine üretim, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, ithal girdi kullanım oranı ve hammadde birim ithalat fiyatı unsurları üzerindeki gelişme sorulmamıştır, dolayısıyla bu unsurları yanıtlayan firma sayısı 491’dir.

Genel İlk 500İkinci

500 Diğer

Üretim 39,5% 42,6% 40,5% 37,2%

İhracat 46,2% 49,7% 52,1% 40,9%

Kapasite kullanım oranı 35,4% 37,6% 35,3% 34,2%

Stok durumu 30,1% 27,0% 36,2% 29,1%

Girdi maliyetleri 70,3% 64,5% 76,7% 70,5%

Birim ihraç fiyatı 31,8% 37,9% 26,1% 30,6%

İthal girdi kullanım oranı 16,5% 13,5% 15,5% 18,8%

Hammadde birim ithalat fiyatı 44,8% 44,7% 46,6% 44,0%

Genel kârlılık düzeyi 13,6% 17,6% 11,8% 11,9%

İhracatta kârlılık düzeyi 13,8% 17,0% 10,9% 13,2%

BAZ 507 153 119 235

Yılın İlk Çeyreğindeki “Gerçekleşmeler”

Page 20: İhracatçı Eğilim Araştırması 1 .  Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Mayıs 201220

Baz: 507

41,1% 45,4%36,7%

22,8%

51,1%

24,7%16,3%

31,2%18,5% 17,2%

34,6%35,1%

39,3%50,7%

40,3%

59,2%

55,2%40,7%

47,3% 48,9%

15,1%17,9%

15,5% 20,2%

3,1% 12,6%

6,7% 7,1%29,6% 30,2%

9,2%1,6% 8,6% 6,3% 3,6%

21,8% 21,0%4,5% 3,7%5,5%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Üretim İhracat Kapasitekullanım

oranı

Stok durumu Girdimaliyetleri

Birim ihraçfiyatı

İthal girdikullanım

oranı

Hammaddebirim ithalat

fiyatı

Genel kârlılıkdüzeyi

İhracattakârlılık düzeyi

Artar Aynı kalır Azalır Bu alanda verimiz yok

S Geçen yılın aynı dönemine göre, Nisan - Haziran 2012 dönemi için beklentinizi belirtiniz.

Yılın 2. Çeyreğinden “Beklentiler”

Dış ticaret sermaye şirketlerine üretim, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, ithal girdi kullanım oranı ve hammadde birim ithalat fiyatı unsurları üzerindeki gelişme sorulmamıştır, dolayısıyla bu unsurları yanıtlayan firma sayısı 491’dir.

Page 21: İhracatçı Eğilim Araştırması 1 .  Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Mayıs 201221

Genel İlk 500İkinci

500 Diğer

Üretim 41,1% 36,9% 44,0% 42,3%

İhracat 45,4% 48,4% 45,4% 43,4%

Kapasite kullanım oranı 36,7% 31,9% 37,9% 38,9%

Stok durumu 22,8% 18,4% 24,1% 24,8%

Girdi maliyetleri 51,1% 44,0% 50,0% 56,0%

Birim ihraç fiyatı 24,7% 26,8% 23,5% 23,8%

İthal girdi kullanım oranı 16,3% 15,6% 19,0% 15,4%

Hammadde birim ithalat fiyatı 31,2% 33,3% 35,3% 27,8%

Genel kârlılık düzeyi 18,5% 19,0% 20,2% 17,4%

İhracatta kârlılık düzeyi 17,2% 19,0% 16,8% 16,2%

BAZ 507 153 119 235

Yılın 2. Çeyreğinden “Beklentiler”

Yukarıdaki tabloda; Nisan - Haziran döneminde söz konusu gerçekleşmelerde geçen yılın aynı dönemine göre artış beklentisinde olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.

Dış ticaret sermaye şirketlerine üretim, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, ithal girdi kullanım oranı ve hammadde birim ithalat fiyatı unsurları üzerindeki gelişme sorulmamıştır, dolayısıyla bu unsurları yanıtlayan firma sayısı 491’dir.

Page 22: İhracatçı Eğilim Araştırması 1 .  Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Mayıs 201222

Baz: 491

Yukarıdaki grafikte; Ocak - Mart döneminde üretimde kullanılan hammaddelerin yurt içi ve yurt dışından temin edilme oranları firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. İlk 500 büyük firmada yerli girdi kullanım oranı ortalama %61,5 iken ilk 1000 firma içinde yer almayan diğer firmalar grubunda bu oran 10 puan daha yüksektir.

Soru, ticaret sermaye şirketleri dışında tüm sektörlerde faaliyet gösteren firmalara yöneltilmiştir.

67,761,5 67,1 71,6

32,338,5 32,9 28,4

0

20

40

60

80

100

Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer

Yurt içi Yurt dışı

S Üretimde kullanılan hammaddelerin ne kadarının yurt içinden, ne kadarının yurt dışından temin edildiğini (orijinlerini) oransal olarak belirtir misiniz?

Yılın İlk Çeyreğinde Kullanılan Hammaddelerin Orijinleri

Page 23: İhracatçı Eğilim Araştırması 1 .  Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Mayıs 201223

90,280,4

67,8 67,7 65,9 62,9 60,1 58,0 56,3 54,8

9,819,6

32,3 32,3 34,1 37,1 39,9 42,0 43,7 45,2

0

20

40

60

80

100

Bitkisel Ürünler ToprakÜrünleri veMadencilik

Ağaç OrmanÜrünleri

Genel Tekstil HububatBakliyat

Makine ElektrikElektronik ve

Bilişim

Demircelik veDemirdışıMetaller

OtomotivSanayi

KimyeviMaddeler

Yurt içi Yurt dışı

Yukarıdaki grafikte; Ocak - Mart döneminde üretimde kullanılan hammaddelerin yurt içi ve yurt dışından temin edilme oranları sektör kırılımında sunulmaktadır. Hammaddede dışa bağımlılığın en yüksek olduğu sektör kimyevi maddeler sektörüdür. Bunu otomotiv sanayi ile demir-çelik, demir dışı metaller sektörleri izlemektedir.

Soru, ticaret sermaye şirketleri dışında tüm sektörlerde faaliyet gösteren firmalara yöneltilmiştir.

Yurtiçi Yoğun Yurtdışı Yoğun

Baz: 491

Yılın İlk Çeyreğinde Kullanılan Hammaddelerin Orijinleri

Page 24: İhracatçı Eğilim Araştırması 1 .  Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Mayıs 201224

34,1%

41,2%37,8%

27,7%

0%

20%

40%

60%

80%

Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer

Baz: 507

41,9%

35,6% 34,4%31,5% 30,9% 30,0% 30,5% 30,6%

34,1%

20%

30%

40%

50%

2010-Q1 2010-Q2 2010-Q3 2010-Q4 2011-Q1 2011-Q2 2011-Q3 2011-Q4 2012-Q1

Yılın ilk çeyreğinde geçen döneme kıyasla ihracatta ilk 1000 firmanın yeni pazarlara girme oranında artış olduğu dikkat çekmektedir. Dönemde yeni pazarlara açıldığını belirten firmaların oranının en yüksek olduğu sektör otomotiv sanayidir. (%47,1). Bunu sırasıyla makina, elektrik- elektronik ve bilişim (%45,5) , kimyevi maddeler (%43,3) ile demir çelik ve demirdışı metaller (%40,8) sektörleri izlemektedir.

S Ocak - Mart döneminde ihracatta yeni pazarlara girebildiniz mi?

Yılın İlk Çeyreğinde İhracatta Yeni Pazarlar

2010 - 35,9%2011- 30,5%

Page 25: İhracatçı Eğilim Araştırması 1 .  Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Mayıs 201225

17,6%

10,8%10,1%

9,3%8,1% 7,7% 7,7% 7,1% 6,9% 6,7% 6,5% 6,1% 5,9% 5,5% 5,5% 5,5% 5,3%

15,8%

0%

5%

10%

15%

20%

Rusya Çin

ABD Irak

BAE

Brezil

yaLib

ya

Japon

ya

Afrika

Ülkeler

i

Alman

ya

Frans

a

Cezayir

Hindista

n

Hedef

Ülke Yo

k

Baz: 507

5%’in altındaki ülkeler tabloda yer almamaktadır.

S Nisan - Haziran döneminde ilk kez girmeyi planladığınız 5 hedef ülkeyi yazınız. (Çok Cevap)

Yılın 2. Çeyreğinde İlk Kez Girilmesi Planlanan Ülkeler

Page 26: İhracatçı Eğilim Araştırması 1 .  Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Mayıs 201226

Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer

Rusya [17,6%] Rusya [19,6%] Rusya [15,1%] Rusya [17,4%]

Çin [10,8%] Çin [13,1%] ABD [12,6%] Irak [11,1%]

ABD [10,1%] ABD [8,5%]Brezilya

[12,6%] Libya [10,6%]

Irak [9,3%] İran [7,2%] Çin [11,8%] BAE [10,2%]

BAE [8,1%] BAE [6,5%] Irak [10,1%] ABD [10,8%]

BazGenel: 507; Bazİlk 500:153; Bazİkinci 500:119; BazDiğer:235

Yılın 2. Çeyreğinde İlk Kez Girilmesi Planlanan İlk 5 Ülke

Page 27: İhracatçı Eğilim Araştırması 1 .  Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Mayıs 201227

Baz: 507

62,5%66,7% 65,5%

58,3%

0%

20%

40%

60%

80%

Genel

Yukarıdaki grafikte; Ocak - Mart döneminde ihracatta; mevcut pazarlarda yeni müşterilerden sipariş aldığını belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.

SYılın İlk Çeyreğinde İhracatta Mevcut Pazar Değerlendirmesi

Ocak - Mart döneminde ihracatta; mevcut pazarlarda yeni müşterilerden sipariş alabildiniz mi?

Page 28: İhracatçı Eğilim Araştırması 1 .  Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Mayıs 201228

Baz: 507

36,1%

26,1%

37,0%42,1%

0%

20%

40%

60%

80%

Genel

Yukarıdaki grafikte; Ocak - Mart döneminde ihracatta; müşteri kaybettiği pazar olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.

S Ocak - Mart döneminde ihracatta; müşteri kaybettiğiniz pazar oldu mu?

Yılın İlk Çeyreğinde İhracatta Mevcut Pazar Değerlendirmesi

Page 29: İhracatçı Eğilim Araştırması 1 .  Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Mayıs 201229

Baz: 507

10,8%7,2%

12,6% 12,3%

0%

20%

40%

60%

80%

Genel

Yukarıdaki grafikte; Ocak - Mart döneminde ihracatta; tamamen kaybettiği pazar olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.

S Ocak - Mart döneminde ihracatta; tamamen kaybettiğiniz pazar oldu mu?

Yılın İlk Çeyreğinde İhracatta Mevcut Pazar Değerlendirmesi

Page 30: İhracatçı Eğilim Araştırması 1 .  Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Mayıs 201230

Mevcut Pazarlarda Yeni Müşterilerden Sipariş Alma Oranlarındaki Değişim

59,7%

63,0%

58,0%

66,7%

71,2%

60,7%

58,3%

61,1%

65,5%

56,5%

53,5%

50,2%

58,3%

61,1%63,0%

58,1%55,9%

58,6%57,2% 56,3%

62,5%62,7%

64,8%

60,9%

64,0%62,1%

58,5%

49,8%

56,0%56,0%

45%

60%

75%

2010-Q1 2010-Q2 2010-Q3 2010-Q4 2011-Q1 2011-Q2 2011-Q3 2011-Q4 2012-Q1

Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer

İhracatta Mevcut Pazar Potansiyelindeki Değişim

Page 31: İhracatçı Eğilim Araştırması 1 .  Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Mayıs 201231

Mevcut Kaybedilen Pazar Oranlarındaki Değişim

47,0%

25,3% 26,1% 26,1%

38,1%40,0%

43,3%

33,3%

37,0%

44,4%42,3% 41,4%

45,9%

42,1%

44,0%

39,6%

37,0%

40,1%37,7% 38,5%

33,5%

36,1%

32,9%

33,8%

28,0%

35,3%33,6%

33,1%

37,8%

44,4%

20%

30%

40%

50%

2010-Q1 2010-Q2 2010-Q3 2010-Q4 2011-Q1 2011-Q2 2011-Q3 2011-Q4 2012-Q1

Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer

İhracatta Mevcut Pazar Potansiyelindeki Değişim

Page 32: İhracatçı Eğilim Araştırması 1 .  Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Mayıs 201232

Baz: 507

Yukarıdaki grafikte; Ocak - Mart döneminde elde edilen cironun ihracat ve iç piyasadan elde edilme oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.

62,4 68,2 63,0 58,4

37,6 31,8 37,0 41,6

0

20

40

60

80

100

Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer

İhracat İç Piyasa Satışları

S Ocak - Mart 2012 cirosunun ne kadarı ihracat ne kadarı ise iç piyasa satışlarından elde edilmiştir?

Yılın İlk Çeyreğinde Cironun Pazara Göre Dağılımı

Page 33: İhracatçı Eğilim Araştırması 1 .  Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Mayıs 201233

73,7 70,8 64,9 62,4 60,9 59,3 57,9 53,746,1 39,1

26,3 29,2 35,1 37,6 39,1 40,7 42,2 46,353,9

60,9

0

20

40

60

80

100

Bitkisel Ürunler Tekstil OtomotivSanayi

Genel HububatBakliyat

ToprakÜrunleri veMadencilik

Demircelik veDemirdisiMetaller

Makine ElektrikElektronik ve

Bilisim

KimyeviMaddeler

Agaç OrmanÜrünleri

İhracat İç Piyasa Satışları

Yukarıdaki grafikte; Ocak - Mart dönemindeki cironun ihracat ve iç piyasadan elde edilme oranı sektörel kırılımda sunulmaktadır. Ciroda iç piyasa satışları oranının en yüksek olduğu sektörler olarak kimyevi maddeler ile ağaç orman ürünleri sektörleri ön plana çıkmaktadır.

Baz: 507

Yılın İlk Çeyreğinde Cironun Pazara Göre Dağılımı

Page 34: İhracatçı Eğilim Araştırması 1 .  Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Mayıs 201234

15,6%

3,4%

8,3%

15,8%

25,0%

25,6%

32,0%

51,3%

57,0%

0% 15% 30% 45% 60% 75%

Rekabetçi fiyat sunamama

Hedef ülkedeki ekonomik koşullar

Finansman

Hedef ülkedeki siyasi engeller

Hedef ülkedeki bürokratik engeller

Nitelikli personel yetersizliği

Ürün kalitesi

Hedef ülkenin dili

Herhangi bir sorun yaşamadım

Baz: 507

S Ocak-Mart döneminde, ihracat pazarlamasında aşağıdaki sorunlardan hangileri karşılaştınız? (Çok Cevap)

Yılın İlk Çeyreğinde İhracat Pazarlamasında Karşılaşılan Sorunlar

Page 35: İhracatçı Eğilim Araştırması 1 .  Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Mayıs 201235

Baz: 507

36,6%

42,9%40,5%39,3%

0%

20%

40%

60%

80%

Genel

Yukarıdaki grafikte; Ocak - Mart döneminde dış finansman talebi olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.

29,1%27,2%30,4%

33,4% 32,2%

39,0%

34,0%

41,0% 39,3%

20%

30%

40%

50%

2010-Q1 2010-Q2 2010-Q32010-Q4 2011-Q1 2011-Q22011-Q3 2011-Q4 2012-Q1

S Ocak - Mart döneminde, dış finansman talebiniz oldu mu?

Yılın İlk Çeyreğinde Dış Finansman Talebi

2010 – 30,0%2011 – 36,6%

Page 36: İhracatçı Eğilim Araştırması 1 .  Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Mayıs 201236

33,2%

17,1%

8,0% 5,5%

29,0%22,6% 21,0%

3,2%

60,8%

31,4%

15,7%

5,9%

51,2%

37,2%

12,8%

5,8%

14,6%

54,3%

80,9%85,5%

12,9%

53,2%

5,9%

17,6%

82,4%

7,0%9,3%

76,7%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Özel bankalar Eximbank Kamu bankaları(Eximbank hariç)

Faktoring Leasing Yurtdışı FinansKurumları

Diğer kaynaklar

Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer

Soru, Ocak - Mart döneminde dış finansman talebi olduğunu belirten firmalara yöneltilmiştir. Firmaların %1,5’i ise taleplerine karşın dış finansman ihtiyaçlarının karşılanmadığını belirtmiştir.

BazGenel: 199; Bazİlk 500:62; Bazİkinci 500:51; BazDiğer:86

S Dış finansman ihtiyacınızı hangi kaynaklardan karşıladınız? (Çok Cevap)

Yılın İlk Çeyreğinde Dış Finansman Kaynakları

Page 37: İhracatçı Eğilim Araştırması 1 .  Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Mayıs 201237

Baz: 507

44,2% 42,5%46,2% 44,3%

0%

20%

40%

60%

80%

Genel

Yukarıdaki grafikte; Nisan - Haziran döneminde dış finansman talebi olacağını belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.

S Nisan - Haziran döneminde, dış finansman talebiniz olacak mı?

Yılın 2. Çeyreğinde Finansman Talebi

Page 38: İhracatçı Eğilim Araştırması 1 .  Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Mayıs 201238

6,3%2,0%

36,6%

9,8%4,6%

47,1%

5,9%

55,5%

16,2%

4,3%0,4%

57,2%

18,5%

26,8%22,9%17,6%

1,7%

26,1%

64,7%

20,9%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Forward Vadeli İşlem Opsiyon Swap Hiçbiri

Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer

Baz: 507

S Döviz kuru riskinden korunmak için aşağıdaki araçlardan hangilerini kullanıyorsunuz? (Çok Cevap)

Döviz Kuru Riskinden Korunmak İçin Kullanılan Araçlar

Page 39: İhracatçı Eğilim Araştırması 1 .  Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Mayıs 201239

2,1%

1,0%

1,4%

3,8%

6,2%

9,0%

13,4%

14,1%

20,3%

22,1%

35,2%

0% 10% 20% 30% 40%

İthalatımız da olduğundan

Araçlar hakkında bilgim yok

Dövizde artış beklentisinden dolayı

Araçların pahalı olması

Daha önceki kötü tecrübe (zarar ettim)

Kredi limiti yetersizliği

Alış-satışlarımız döviz cinsinden

Gerek duymuyoruz

Döviz riski merkez/grup kararı

Natural hedging

Diğer

Soru, döviz kuru riskinden korunmak için hiçbir araç kullanmadığını belirten firmalara yöneltilmiştir.Baz: 290

S Döviz kuru riskinden korunmak için herhangi bir araç kullanmama nedenlerinizi belirtir misiniz? (Çok Cevap)

Döviz Kuru Riskine Karşı Araç Kullanmama Nedenleri

Page 40: İhracatçı Eğilim Araştırması 1 .  Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Mayıs 201240

Destekler Ocak - Mart Döneminde Yararlanılan Kaynaklar

Nisan - HaziranDöneminde

Yararlanılması Planlanan Kaynaklar

Dahilde İşleme Rejimi 46,9% 49,1%Fuar Teşvikleri 40,0% 44,0%Yatırım Teşvikleri 25,4% 32,1%İstihdam Destekleri 19,5% 24,1%Ar-Ge destekleri 12,6% 19,5%KOSGEB destekleri 10,1% 16,0%Yurtdışı Ofis Mağaza Destekleri 5,3% 9,9%

Diğer 5,7% 7,3%Hiçbiri 23,7% 19,3%

BAZ 507 507

Devlet Desteklerinden Yararlanma Durumu

Page 41: İhracatçı Eğilim Araştırması 1 .  Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Mayıs 201241

Destekler Genel İlk 500İkinci

500 Diğer

Dahilde İşleme Rejimi 46,9% 61,4% 55,5% 33,2%

Fuar Teşvikleri 40,0% 36,6% 52,9% 35,7%

Yatırım Teşvikleri 25,4% 35,9% 28,6% 17,0%

İstihdam Destekleri 19,5% 22,2% 23,5% 15,7%

Ar-Ge Destekleri 12,6% 21,6% 11,8% 7,2%

KOSGEB Destekleri 10,1% 3,3% 8,4% 15,3%

Yurtdışı Ofis Mağaza Destekleri 5,3% 3,3% 6,7% 6,0%

Diğer 5,7% 5,2% 7,6% 5,1%

Hiçbiri 23,7% 19,6% 18,5% 28,9%

BAZ 507 153 119 235

Yukarıdaki tabloda; Ocak - Mart döneminde yararlanılan devlet desteklerinin oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir.

Yılın İlk Çeyreğinde Yararlanılan Devlet Destekleri

Page 42: İhracatçı Eğilim Araştırması 1 .  Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Mayıs 201242

Destekler Genel İlk 500İkinci

500 Diğer

Dahilde İşleme Rejimi 49,1% 62,7% 56,3% 36,6%

Fuar Teşvikleri 44,0% 39,9% 52,9% 42,1%

Yatırım Teşvikleri 32,1% 39,2% 32,8% 27,2%

İstihdam Destekleri 24,1% 24,2% 21,8% 25,1%

Ar-Ge Destekleri 19,5% 28,1% 19,3% 14,0%

KOSGEB Destekleri 16,0% 4,6% 10,9% 26,0%

Yurtdışı Ofis Mağaza Destekleri 9,9% 6,5% 11,8% 11,1%

Diğer 7,3% 5,9% 9,2% 7,2%

Hiçbiri 19,3% 17,0% 19,3% 20,9%

BAZ 507 153 119 235

Yukarıdaki tabloda; Nisan - Haziran döneminde yararlanılması planlanan devlet desteklerinin oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir.

Yılın 2. Çeyreğinde Yararlanılması Planlanan Devlet Destekleri

Page 43: İhracatçı Eğilim Araştırması 1 .  Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Mayıs 201243

Yılın İlk Çeyreğinden İstihdam Verileri

S Ocak - Mart döneminde, firmanızda toplam kaç çalışan istihdam ettiniz?

Genel

İlk 500

İkinci 500 Diğer

Beyaz Yakalı

35(n:507

)

60(n:

153)

40(n: 119)

18(n:

235)

Mavi Yakalı

123(n:

468)

361(n:

135)

188(n: 109)

50(n:

224)

Ar-Ge Personeli

4(n:

276)

12(n: 86)

5(n: 62)

2(n:

128)

Firma büyüklüğüne bağlı olarak çalışan sayısındaki değişkenlik nedeniyle ortalama olarak medyan kullanılmıştır.

2012 yılı 1. çeyrekte sektörde ortalama çalışan sayısı 162 olarak hesaplanmaktadır. Yılın ilk çeyreğinde çalışan sayısı geçtiğimiz dönemle paralellik göstermektedir. Mavi yakalı çalışan sayısındaki azalma, beyaz yakalı çalışan sayısındaki artışla dengelenmektedir. Yandaki grafikte dönemlere göre ortalama çalışan sayısındaki değişim incelenmektedir.

160

25 30 30 35

130

100

120110

140

105 110

130 123

5 3 4 4 4 4 2 5 4

132

159

139

174

139 142

165 162

352925 30

30

0

50

100

150

200

2010-Q1

2010-Q2

2010-Q3

2010-Q4

2011-Q1

2011-Q2

2011-Q3

2011-Q4

2012-Q1

Genel Beyaz Yakalı Mavi Yakalı Ar-Ge

Dönemlere Göre Ortalama Personel Sayısındaki Değişim

Page 44: İhracatçı Eğilim Araştırması 1 .  Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Mayıs 201244

29,2%

36,9%

13,8%

47,9%

38,1%

63,7%

16,6% 16,8%

4,7% 6,3%8,3%

17,8%

0%

20%

40%

60%

80%

Arttı Aynı kaldı Azaldı Cevap vermek istemiyorumBeyaz Yakalı Mavi Yakalı Ar-Ge Personeli

Baz: 507

Genel İlk 500

İkinci 500 Diğer

Beyaz Yakalı

29,2% 34,6% 37,0% 21,7%

Mavi Yakalı 36,9% 37,3% 42,0% 34,0%

Ar-Ge 13,8% 20,3% 14,3% 9,4%

BAZ 507 153 119 235Tablodaki oranlar; dönemde çalışan sayısının geçen yılın aynı döneminde göre arttığını belirten firmaları ifade etmektedir.

S Ocak - Mart döneminde çalışan sayınız, geçen yıla göre nasıl değişti?

Yılın İlk Çeyreğinde İstihdam Değerlendirmesi

Page 45: İhracatçı Eğilim Araştırması 1 .  Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Mayıs 201245

30,8%34,5%

13,8%

45,6% 42,6%

56,6%

23,7% 22,9%29,6%

0%

20%

40%

60%

80%

Evet Hayır Bilmiyorum / Fikrim yokBeyaz Yakalı Mavi Yakalı Ar-Ge Personeli Baz:

507

Genel İlk 500

İkinci 500 Diğer

Beyaz Yakalı

30,8% 35,9% 36,1% 24,7%

Mavi Yakalı 34,5% 34,0% 43,7% 30,2%

Ar-Ge 13,8% 18,3% 12,6% 11,5%

BAZ 507 159 119 235Tablodaki oranlar; gelecek dönemde yeni çalışan istihdam edeceğini belirten firmaları ifade etmektedir.

S Nisan - Haziran döneminde, yeni çalışan istihdam edecek misiniz?

Yılın 2. Çeyreğine İlişkin İstihdam Beklentisi

Page 46: İhracatçı Eğilim Araştırması 1 .  Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Mayıs 201246

Baz: 507

13,8%

43,1%

12,4% 10,1%

45,1%

16,6%

42,4% 43,8% 44,4%

49,6%40,3%

38,3%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

+ Sabit -

Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer

Yukarıdaki grafikte; firmaların 2012 yılı sonuna kadar yeni istihdam ve işten ayrılmalar sonucunda çalışan sayılarındaki artış ya da azalış yönünde değişim öngörüleri firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir. Yaklaşık olarak her 10 firmadan 4’ü 2012 yıl sonunda oluşacak istihdam hareketleri sonucunda çalışan sayısında artış olacağını öngörmektedir. Diğer taraftan yıl sonunda çalışan sayısının azalacağını belirten firmaların oranı %13,8’dir.

2012 Yılında İstihdam Edilmesi Planlanan

Ortalama Yeni Çalışan Sayısı+9

S 2012 yılı sonuna kadar kaç yeni çalışan istihdam etmeyi planlıyorsunuz? yılı sonuna kadar emeklilik, iş akdinin feshi ya da maluliyet gibi nedenlerle kaç kişinin işten ayrılacağını öngörüyorsunuz?

Yılın 2. Çeyreğinden İstihdam Değerlendirmesi

Page 47: İhracatçı Eğilim Araştırması 1 .  Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Mayıs 201247

Baz: 507

32,0%

8,7%

26,0%

7,9%

16,4%

4,1%

12,2%

3,9% 1,6% 1,0%

49,7%

82,8%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Modernizasyon Kapasite artırımı Ar-Ge/ inovasyonyatırımı

Yeni tesis kurma/Satın alma

Şirket satınalma Hiçbir yatırımyapılmadı

Yurt İçi Yurt Dışı

S Ocak - Mart döneminde yaptığınız yurt içi ve yurt dışı yatırımın türlerini belirtiniz (Çok Cevap)

Yılın İlk Çeyreğinde Gerçekleştirilen Yatırımlar

Page 48: İhracatçı Eğilim Araştırması 1 .  Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Mayıs 201248

Yurt İçi Yurt Dışı

Genel

İlk 500

İkinci 500 Diğer Genel

İlk 500

İkinci 500 Diğer

Modernizasyon 32,0% 39,9% 30,3% 27,7% 8,7% 13,1% 6,7% 6,8%

Kapasite artırımı 26,0% 30,7% 27,7% 22,1% 7,9% 10,5% 8,4% 6,0%Ar-Ge / inovasyon yatırımı 16,4% 20,9% 18,5% 12,3% 4,1% 6,5% 3,4% 3,0%

Yeni tesis kurma / satın alma 12,2% 13,1% 10,1% 12,8% 3,9% 4,6% 2,5% 4,3%

Şirket satınalma 1,6% 3,3% ,8% ,9% 1,0% - ,8% 1,7%

Hiçbir yatırım yapılmadı 49,7% 37,9% 48,7% 57,9% 82,8% 79,1% 83,2% 85,1%

BAZ 507 153 119 235 507 153 119 235

Yukarıdaki tabloda; Ocak - Mart döneminde söz konusu yurt içi/ yurt dışı yatırımları gerçekleştiren firmaların oranı ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir.

Yılın İlk Çeyreğinde Gerçekleştirilen Yatırımlar

Page 49: İhracatçı Eğilim Araştırması 1 .  Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Mayıs 201249

Baz: 507

31,6%

10,3%

23,7%

8,5%15,2%

4,7%

10,8%

4,1% 1,0%1,6%

47,9%

78,9%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Modernizasyon Kapasite artırımı Ar-Ge / inovasyonyatırımı

Yeni tesis kurma /Satın alma

Şirket satınalma Hiçbir yatırımyapılmayacak

Yurt İçi Yurt Dışı

S Nisan - Haziran döneminde, yurt içi ve yurt dışı yatırımlarınız hangi alanlarda olacak?(Çok Cevap)

Yılın 2. Çeyreğinde Gerçekleştirilmesi Planlanan Yatırımlar

Page 50: İhracatçı Eğilim Araştırması 1 .  Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Mayıs 201250

Yurt İçi Yurt Dışı

Genel

İlk 500

İkinci 500 Diğer Genel

İlk 500

İkinci 500 Diğer

Modernizasyon 31,6% 40,5% 28,6% 27,2% 10,3% 14,4% 10,9% 7,2%

Kapasite artırımı 23,7% 26,8% 26,9% 20,0% 8,5% 12,4% 10,9% 4,7%Ar-Ge/ inovasyon yatırımı 15,2% 17,6% 20,2% 11,1% 4,7% 5,9% 6,7% 3,0%

Yeni tesis kurma/ Satın alma 10,8% 14,4% 8,4% 9,8% 4,1% 4,6% 1,7% 5,1%

Şirket satın alma 1,0% 2,0% ,8% ,4% 1,6% ,7% 2,5% 1,7%Hiçbir yatırım yapılmayacak 47,9% 36,6% 47,9% 55,3% 78,9% 74,5% 75,6% 83,4%

BAZ 507 153 119 235 507 153 119 235

Yukarıdaki tabloda; Nisan - Haziran döneminde söz konusu yurt içi/ yurt dışı yatırım planlayan firmaların oranı ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir.

Yılın 2. Çeyreğinde Gerçekleştirilmesi Planlanan Yatırımlar

Page 51: İhracatçı Eğilim Araştırması 1 .  Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Mayıs 201251

2012 Nisan - Haziran Dönemi Beklentileri

Nisan - Haziran Dönemi 2012 Yılı Sonu

USD/TL kur tahmini 1,80n: 498

1,84n:497

Euro/TL kur tahmini 2,35n: 497

2,39n:497

Euro/USD parite tahmini 1,32n: 496

1,32n:495

Enflasyon oranı tahmini (%) - 9,23n:484

MB politika faiz tahmini (%) - 7,60n:466

Büyüme Beklentisi (%) 4,88n: 447

7,07n:466

MB politika faizlerinin ideal seviyesi 6,57 ( n: 465)

Rekabetçi ideal USD/TL kur seviyesi 1,81 ( n: 488)

Rekabetçi ideal EURO/TL kur seviyesi 2,34 ( n: 487)İhracatçıların piyasa beklentileri sektörlere göre farklılık göstermemektedir.

Piyasa Beklentileri

Page 52: İhracatçı Eğilim Araştırması 1 .  Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Mayıs 201252

Baz: 507

36,5% 35,1%

12,8% 17,6%

51,1% 52,1%

50,5%

58,0%

12,4% 12,8%

36,7%24,5%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Sektör Türkiye Ekonomisi Avrupa Ekonomisi Dünya Ekonomisi

Daha iyi olacak Değişmeyecek Daha kötü olacak

S 2012 yılı sonu itibariyle genel durumuna ilişkin tahmininiz nedir?

2012 Yılı Genel Ekonomik Beklentileri

Page 53: İhracatçı Eğilim Araştırması 1 .  Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Mayıs 201253

Baz: 507

Yukarıdaki grafikte; sektör, Türkiye, Avrupa ve Dünya ekonomisine ilişkin olumlu beklenti içerisinde olan firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.

S 2012 yılı sonu itibariyle genel durumuna ilişkin tahmininiz nedir?

2012 Yılı Genel Ekonomik Beklentileri

12,8%17,6%

38,6%

11,1%16,3%15,1%

32,8%

12,8%16,2%

35,1%36,5% 39,9% 33,6%

21,8%

37,8%34,5%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Sektör Türkiye Ekonomisi Avrupa Ekonomisi Dünya Ekonomisi

Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer

Page 54: İhracatçı Eğilim Araştırması 1 .  Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Mayıs 201254

Baz: 507

48,7%60,4%

41,0%54,6%

44,2%30,4%

49,3%38,5%

7,1% 9,3% 9,7% 6,9%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Mayıs Sonu İtibariyle 2012 Sonu İtibariyle Mayıs Sonu İtibariyle 2012 Sonu İtibariyle

Artar Aynı kalır Azalır

SANAYİ TARIM

S Dünya geneli emtia fiyatları Mart ayına göre nasıl bir seyir izler? Beklentilerinizi sanayi ve tarım olmak üzere belirtiniz.

2012 Yılı Emtia Fiyatları Beklentisi

Page 55: İhracatçı Eğilim Araştırması 1 .  Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Mayıs 201255

Sanayi Tarım

Genel

İlk 500

İkinci 500 Diğer Genel

İlk 500

İkinci 500 Diğer

Mayıs Sonu İtibariyle Mayıs Sonu İtibariyle

Artar 48,7% 45,8% 52,1% 48,9% 41,0% 37,3% 48,7% 39,6%

Aynı kalır 44,2% 45,1% 43,7% 43,8% 49,3% 52,3% 41,2% 51,5%

Azalır 7,1% 9,2% 4,2% 7,2% 9,7% 10,5% 10,1% 8,9%

2012 Sonu İtibariyle 2012 Sonu İtibariyle

Artar 60,4% 54,2% 68,9% 60,0% 54,6% 50,3% 59,7% 54,9%

Aynı kalır 30,4% 34,0% 24,4% 31,1% 38,5% 42,5% 32,8% 38,7%

Azalır 9,3% 11,8% 6,7% 8,9% 6,9% 7,2% 7,6% 6,4%

BAZ 507 153 119 235 507 153 119 235

S Dünya geneli emtia fiyatları Mart ayına göre nasıl bir seyir izler? Beklentilerinizi sanayi ve tarım olmak üzere belirtiniz.

2012 Yılı Emtia Fiyatları Beklentisi

Page 56: İhracatçı Eğilim Araştırması 1 .  Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Mayıs 201256

İhracat Sektörünün Öncelikli Sorunları

S Aşağıdakilerden hangileri sektörünüzün öncelikli sorunlarıdır? (Çok Cevap)

3,0%

14,4%

25,0%

26,0%

27,8%

31,8%

35,5%

35,7%

44,4%

45,2%

49,1%

49,9%

53,5%

64,9%

0% 15% 30% 45% 60% 75%

Enerji maliyetleri

Döviz kurları

Finansman maliyetleri

Hammadde ve aramal fiyatları

İstihdam maliyetleri

Vergi maliyetleri

Teşviklerin yetersizliği

Lojistik maliyetleri

Kayıtdışı ticaret

Bürokratik engeller

Dış pazarlardaki yüksek ithalat vergileri

Vasıflı eleman sıkıntısı

Tanıtım sorunu

Diğer Baz: 507

Page 57: İhracatçı Eğilim Araştırması 1 .  Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Mayıs 201257

Baz: 507

Ortalama Memnuniyet3,6

KURUMLARİhracatçı Birlikleri 4,0Ekonomi Bakanlığı 3,8Hazine Müsteşarlığı 3,8Ticaret ve Sanayi Odaları/ Ticaret Borsaları 3,7

Merkez Bankası 3,7Ticari Bankalar 3,7Eximbank 3,7ORTALAMA 3,6Gümrük İdareleri 3,6Maliye Bakanlığı 3,6Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı 3,6KOSGEB 3,6

KURUMLARTÜBİTAK 3,6Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı

3,6

Türk Patent Enstitüsü 3,5TSE 3,5Kamu Bankaları 3,5Orman ve Su İşleri Bakanlığı 3,5Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı

3,5

Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı

3,4

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı

3,2

Yılın İlk Çeyreğinde Hizmet Alınan Kurum ve Kuruluşlardan Duyulan Memnuniyet

Page 58: İhracatçı Eğilim Araştırması 1 .  Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Mayıs 201258

Yeni Türk Ticaret Kanunu Hakkında Bilgi DüzeyiS Yeni Türk Ticaret Kanunu hakkında ne kadar bilgi sahibisiniz?

Baz: 507

7,3%

63,9%

22,5%

6,3%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Çok bilgiliyim Biraz bilgiliyim Pek bilgili değilim Hiç bilgili değilim

28,8%

71,2%

Page 59: İhracatçı Eğilim Araştırması 1 .  Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Mayıs 201259

7,5%

1,2%

2,0%

18,5%

42,8%

44,8%

49,7%

59,4%

0% 15% 30% 45% 60% 75%

Şeffaflık

Kurumsallaşma

Sorumluluk

Hesap verebilirlik

Adillik

Avantajı yok

Diğer

Detaylı incelemedim/Fikrim yok

Türk Ticaret Kanunu Hakkında Görüşler - AvantajlarS Size göre; Türk Ticaret Kanunu’nun getirdiği avantajlar nelerdir?

Baz: 507

Page 60: İhracatçı Eğilim Araştırması 1 .  Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Mayıs 201260

S Bu kez de Türk Ticaret Kanunu’nun yetersiz/sorunlu olduğunu düşündüğünüz alanlarını belirtmenizi rica ediyoruz.

Baz: 507

Türk Ticaret Kanunu Hakkında Görüşler – Yetersiz Alanlar

Yetersiz Bulunan Alanlar Oran

Basılı kağıt ve belge içeriği 45,4%Adli ve İdari Cezalar 44,6%Şirkete borçlanma yasağı 37,7%İnternet sitesine ilişkin hükümler 34,9%Finansal tabloların Ticaret Sicil Gazetesi'nde ilan zorunluluğu 34,1%Fotokopi zorunluluğu 33,7%Tüm defterlere noter onayı 33,3%İnternet içeriği saklama defteri 29,4%Bağımsız denetim zorunluluğu 26,8%Yönetim Kurullarında yüksekokul şartı 24,7%Deftere kayıt ve defter ibraz süreleri 20,1%Zorunlu istifa 14,0%Anonim şirket kuruluşunda noter prosedürü 12,2%Ana sözleşmeden sapma yasağı 11,4%Diğer 2,8%Detaylı incelemedim/ Fikrim yok 8,1%

Page 61: İhracatçı Eğilim Araştırması 1 .  Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Mayıs 201261

Yabancılar Nezdinde Türk Markalarının Algısı

SAşağıdaki unsurların her birini yabancıların Türk markaları/ Türk ürünlerini ithal etme nedenlerini ifade etmesi açısından değerlendirmenizi rica ediyoruz. Türk markalarının/ürünlerinin yabancılar nezdinde algısını düşünerek bu ölçek üzerinde sizce nerede durduğunu 5 ile 1 arasında puan vererek belirtir misiniz?

24,5%

41,2%

41,4%

48,7%

54,0%

55,2%

57,2%

59,2%

60,9%

63,1%

65,1%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%

Ürün kalitesi yüksek

Müşteri odaklı esnek hizmet anlayışı

Hızlı üretim

Yakın (coğrafi yakınlık)

Olumlu firma/marka referansı

Yüksek deneyim/tecrübe

Güvenilir ülke menşei

Sağlam ve yüksek performanslı

Yeni teknoloji

İnovatif/ Yenilikçi

Pahalı

Yukarıdaki grafikte; her bir ifadeye algıya uygunluk açısından «5» veya «4» puan verenlerin oranı yer almaktadır.

Page 62: İhracatçı Eğilim Araştırması 1 .  Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri

Mayıs 201262

Firmalardan Durum Değerlendirmesi

S Son olarak üretim sürecindeki tedarikçiler ve uluslararası alıcıları karşılaştırdığınızda firmanız bu sürecin daha çok hangi aşamasında faaliyet göstermektedir?

Baz: 507

1,2%

8,5%

40,2%

25,4%

24,7%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%

Düşük kar oranlı

Orta- düşük kar oranlı

Orta kar oranlı

Orta-yüksek kar oranlı

Yüksek kar oranlı