ΜΑΘΗΜΑ:
ΝΗΣΙΑ
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
36.Α. Αφο πρτα κνετε τον γεωγραφικ προσδιορισμ της νσου Πρου, στη συνχεια να αναφερθετε στο Ιερ Προσκνημα της Παναγας Εκατονταπυλιανς και την Ιερ Μον Ζωοδχου Πηγς (Μον Λογγοβρδας).
73.Β. Αφο πρτα κνετε τον γεωγραφικ προσδιορισμς της νσου Πτμου, στη συνχεια να αναφερθετε στην Ιερ Μον του Αγου Ιωννη του Θεολγου και στο Σπλαιο της Αποκαλψεως.
36.Α. Αφο πρτα κνετε τον γεωγραφικ προσδιορισμ της νσου Πρου, στη συνχεια να αναφερθετε στο Ιερ Προσκνημα της Παναγας Εκατονταπυλιανς και την Ιερ Μον Ζωοδχου Πηγς (Μον Λογγοβρδας).
Προς
Η Προς εναι νησ των Κυκλδων. Βρσκεται σε καρια γεωγραφικ θση στο κεντρικ Αιγαο, το σταυροδρμι των θαλσσιων δρμων που συνδουν την ηπειρωτικ Ελλδα με τα νησι του Αρχιπελγους, τα μικρασιατικ παρλια και ευρτερα τη Μεσγειο.
Παναγα Εκατονταπυλιαν
Ο νας της Παναγας της Εκατονταπυλιανς βρσκεται στην Παροικα, πρωτεουσα της νσου Πρου, σε μικρ απσταση απ το λιμνι της. Εναι νας απ τους αρχαιτερους και καλτερα διατηρημνους χριστιανικος ναος. Η εκκλησα εναι αφιερωμνη στη Κομηση της Θεοτκου.
Υπρχουν δο ονομασες για το να: «Καταπολιαν» και «Εκατονταπυλιαν». Μχρι πριν λγα χρνια, επικρατοσε η ποψη τι το πραγματικ νομα του ναο εναι το πρτο, και τοτο γιατ βρισκταν «κατ την πλιν», προς το μρος δηλαδ της αρχαας πλης, και τι το δετερο εναι δημιοργημα των λογων του 17ου αινα, που θλησαν να δσουν με αυτ την ονομασα περισστερη μεγαλοπρπεια στο να. Νετερες μως ρευνες στις πηγς απδειξαν τι και οι δο αυτς ονομασες εναι σγχρονες και βρσκονταν σε παρλληλη χρση απ τα μσα του 16ου αινα. Η ονομασα Καταπολιαν αναφρεται για πρτη φορ σε υπμνημα περ Νξου και Πρου του δοκα τα Αρχιπελγους Ιωννη Δ`, του τους 1562, εν η δετερη, «Εκατονταπυλιαν», μνημονεεται σε γγραφο του Πατριρχη Θεληπτους Β` του τους 1586. Σμερα η επσημη ονομασα του ναο εναι Εκατονταπυλιαν.
Η παρδοση που διασζεται μχρι σμερα σχετικ με την ονομασα Εκατονταπυλιαν χει ως εξς: «Ενενντα εννα φανερς πρτες χει η Καταπολιαν. Η εκατοστ εναι κλειστ και δεν φανεται. Θα φανε η πρτα αυτ και θα ανοξει, ταν οι λληνες προυν την Πλη».
Σμφωνα με την παρδοση το αρχικ κτσμα του ναο αυτο ταν ργο του Αυτοκρτορα του Βυζαντου Μγα και Αγου Κωνσταντνου προς εκπλρωση επιθυμας της μητρας του, της Αγας Ελνης.
Στο σημεο αυτ αναφρεται τι κατ το ταξδι της Βασιλομτορος Ελνης προς τους Αγους Τπους λγω μεγλης θαλασσοταραχς το πλοο που επβαινε αναγκσθηκε να καταφγει στη Προ. Εκε προσευχμενη η Αγα Ελνη στην Παναγα, προσττιδα της Κωνσταντινοπολης, ταξε με την ολοκλρωση του ταξιδιο της να κτσει μια μεγαλπρεπη εκκλησα αφιερωμνη στη Κομηση της Θεοτκου. Το τμα αυτ ταν που υλοποησε ο γιος της Μγας Κωνσταντνος χτζοντας μια τρκλιτη βασιλικ περ τον 4ο αινα.
Επ εποχς του Αυτοκρτορα Ιουστινιανο (6ος αινας) ο νας αυτς ανακαινσθηκε με τροποποισεις των παλαιοχριστιανικν τμημτων και ανακατασκευς κατ τις οποες αφαιρομενη η παλαι σκεπ προστθηκε τρολος με ημιθλια. Κατ την παρδοση τις μετατροπς αυτς κανε μαθητς του αρχιτκτονα της Αγας Σοφις που ξεπρασε στη τχνη και τον δσκαλ του.
Τελικ με τις διφορες μετατροπς και προσθκες το κτιριακ πλον συγκρτημα της Εκατονταπυλιανς, αναδεχθηκε σ` να σμμεικτο αρχιτεκτνημα με παλαιοχριστιανικ, βυζαντιν ακμα και μεταβυζαντιν στοιχεα αρχιτεκτονικς, που προστθηκαν κατ καιρος και που αποτελον μια ιδανικ περπτωση μελτης τους. Το συγκρτημα της Εκατονταπυλιανς περιλαμβνει επσης και μαρμρινα μρη απ την αρχαιτερα κτσματα (ιερ) αναδεικνοντας τσι μια συνχεια απ εκενη την εποχ μχρι σμερα.
Το λο κτιριακ συγκρτημα της Εκατονταπυλιανς Πρου περιλαμβνει τον κυρως να της Παναγας με τα εσωτερικ αυτο παρεκκλσια των Αγων Αναργρων, του Αγου Φιλππου και της Οσας Θεοκτστης, (που ζησε και κοιμθηκε στον να της Καταπολιανς τον 9ο αινα), και εκτς του ναο, τη Βασιλικ του Αγου Νικολου, τον να της Αγας Θεοδοσας, το παρεκκλσιο του Αγου Δημητρου, το Βαπτιστριο που αποτελε ιδιατερο χρο, καθς και τα γρω κελι τα οποα ως οχυρωματικ ργο προσττευαν τον λο συγκρτημα.
Κριος νας
Ο Κριος νας της Παναγας εναι ευρχωρος στο κντρο του με λγους κονες και μρμαρα αλλ με πολλς παραστδες. Ο τρολος εναι σχετικ μικρς, ο οποος επιστφει χαμηλ οκτγωνο πυργωτ αρχιτεκτνημα που ουδεμα μως σχση χει με εκενο το κυκλοτερς της Αγας Σοφας. Στα δο απ τα τσσερα σφαιρικ τργωνα του θλου φρονται παραστσεις των εξαπτρυγων Σεραφεμ πως χουν αγιογραφηθε και στην Αγα Σοφι.
Στο ιερ εικονοστσιο που χωρζει τον κυρως να απ το Ιερ Βμα φρεται η ιερ εικνα της Παναγας της Εκατονταπυλιανς που θεωρεται ργο μλις του 17ου αινα. Το μαρμρινο Κιβριο σκπει την Αγα Τρπεζα εν οι τσσερις κονς του φρουν κιονκρανα κορινθιακο ρυθμο.
Πσω απ το Κιβριο στη κγχη του Ιερο Βματος βρσκεται το μαρμρινο «σνθρονο» επ οκταβθμιτης κλιμακωτς αμφιθεατρικς μαρμρινης κατασκευς που δεσπζει του χρου. Το δε φως του ηλου απ τα τρα μεγλα υπερκεμενα αυτο παρθυρα συμπληρνει την ιερ μεγαλοπρπεια αυτο. Οι τρεις θρνοι στη κορυφ εναι εξ ολοκλρου μαρμρινοι και φρουν πλευρικ γλυπτ δικοσμο.
Στον κυρως να φρονται ως προσθκες ιδιατερα δωμτια που αποτελον ιερ παρεκκλσια. τσι στο αριστερ τμμα υφσταται να ευρ παρεκκλσιο αφιερωμνο στον γιο Νικλαο και να τερο των Αγων Αναργρων, εν στο δεξι βρσκονται του Αγου Φιλππου και της Οσας Θεοκτστης εντς του οποου υφσταται και το μνμα της.
Βαπτιστριο
Στη ντια πλευρ, εκτς του μεγλου ναο, βρσκεται το αρχαο Βαπτιστριο, που ανγεται στον 4ο αινα και θεωρεται το καλλτερα διατηρημνο βαπτιστριο λης της Ορθδοξης Ανατολς. Πρκειται για ιδιατερο να, τρκλιτη βασιλικ με τρολο και νρθηκα, χαμηλτερο του κριου ναο. Στο χρο του Ιερο Βματος, που λεγταν στους βυζαντινος χρνους «Εσωτερικς Οκος», «Φωτιστριον», υφσταται μαρμρινη σταυρσχημη κολυμβθρα που το μεγαλτερο καθ` ψος μρος της βρσκεται μσα στο δαφος. Στις πλευρικς μαρμρινες επιφνειες που προεξχουν του εδφους φρονται ανγλυφοι σταυρο και κυκλικ μονογρμματα.
Μον Ζωοδχου Πηγς (Μον Λογγοβρδας)
Η ανδρικ Ιερ Μον Ζωοδχου Πηγς Λογγοβρδας απ την τοποθεσα που χει κτιστε, βρσκεται ΒΑ της πρωτεουσας της Πρου Παροικας, ανμεσα σε δο συγκλνουσες πλαγις.
Δεν επιτρπεται η εσοδος στις γυνακες αφο υπρχει λλο μοναστρι για γυνακες που ονομζεται Μοναστρι Θαψανν, Παναγας Μυρτιδιτισσας.
Εναι μα απ τις σπουδαιτερες μονς του 19ου και του 20ου αινα.
Στην ανωτρω τοποθεσα υπρχε απ τον 15ο αινα σχεδν ερειπωμνος νας τιμμενος στο νομα της Παναγας ο οποος εχε την προσωνυμα Χρυσοπηγ Πανχραντος Χρυσοπηγ Κυρα Χρυσ Πηγ, που στις ρπες του 17ου αινα νηκε στον ιερα της Ναοσης Χριστφορου Κορφιτη, μετ το θνατο του οποου η πρεσβυτρα του τον παραχρησε στον εγγνι της ιερα Χριστφορο Παλαιολγο, με τον ρο να ανεγερει αυτν και να ιδρσει μοναστρι, που ο διος και λλοι μοναχο θα εμναζαν. Το 1638 ο Χριστφορος Παλαιολγος γνεται ο κττωρ του ναο, το Καθολικ κτσθηκε το 1657. Με σιγλλιο του 1652 του Πατριρχη Κωνσταντινουπλεως Πασου Α` επιχορηγθηκε η σταυροπηγιακ και πατριαρχικ της αξα.
Το καθολικ του εναι σταυροειδς μονκλιτο και φρει τοιχογραφες.
73.Β. Αφο πρτα κνετε τον γεωγραφικ προσδιορισμς της νσου Πτμου, στη συνχεια να αναφερθετε στην Ιερ Μον του Αγου Ιωννη του Θεολγου και στο Σπλαιο της Αποκαλψεως.
Πτμος
Η Πτμος εναι νησ του Αιγαου Πελγους υπαγμενο, κατ τους αρχαους λληνες, στις Ντιες Σπορδες, κατ δε τη σγχρονη πολιτικ διαρεση της χρας στη Δωδεκνησο. Αποτελε το βορειτερο νησ των Δωδεκανσων.
Μον Αγου Ιωννη Θεολγου
Η ιερ μον του Αγου Ιωννου του Θεολγου εναι Ορθδοξο μοναστρι που ιδρθηκε το 1088 στην Χρα της Πτμου. Το 1999 κηρχθηκε Μνημεο Παγκσμιας Κληρονομις απ την UNESCO. Κτστηκε στο σημεο που πιστεεται τσο απ την Καθολικ σο και απ την Ορθδοξη Εκκλησα τι ο απστολος Ιωννης συνγραψε το Ευαγγλιο και την Αποκλυψη, κοντ στο σπλαιο που εχε τα ορματα της Αποκλυψης.
Το 1088 ο βυζαντινς αυτοκρτορας Αλξιος Α` Κομνηνς παραχρησε το νησ της Πτμου στον μοναχ Χριστδουλο τον Λατρην. Ζτησε απ τον βυζαντιν αυτοκρτορα Αλξιο Α` Κομνην να του παραχωρσει την Πτμο ως πιο κατλληλο για μοναστικ διαβωση.
Στη συνεχεα εκδθηκε αυτοκρατορικ χρυσβουλο που σζεται σμερα στη Μον. Με το χρυσβουλο καθιερωνταν η ανεξαρτησα της Μονς.
Στα 1092 η Μον εγκαταλεπεται προσωριν και η αδελφτητα μεταβανει στην Εβοια επειδ ο Εμρης της Σμρνης Τζαχς πραγματοποιε επιδρομς στα νησι που βρσκονται κοντ στα Μικρασιατικ παρλια.
Στα 1095 επιστρφουν στο νησ και συνεχζουν την ανγερση της Μονς. Ο Χριστδουλος εχε στο μεταξ πεθνει στην Εβοια και το σμα του μεταφρθηκε και θφθηκε στο νρθηκα του καθολικο της Μονς.
Η μον λαμβνει διφορες χορηγες απ τους αυτοκρτορες Αλξιο Κομνην, Ιωννη Κομνην, Μανουλ Κομνην.
Στα 1132 εκδδεται Πατριαρχικ Μολυβδβουλλο απ τον Κωνσταντινουπλεως Ιωννη Θ` Αγαπητ με το οποο κατοχυρνεται το αυτοδιοκητο της Μονς, υπαγμενης στην πατριαρχικ δικαιοδοσα καθιστμενη πατριαρχικ σταυροπηγιακ.
Αρχιτεκτονικ
Η μον θεμελιθηκε πιθανς πνω σε ερεπια μεγλου παλαιοχριστιανικο ναο, απ τον οποο δεν σζεται παρ μνο να μικρ εκκλησκι. Η προτεραιτητα δθηκε στην ασφλεια της Μονς γι` αυτ φτιχτηκε αρχικ οχυρς περβολος. Ττε θεμελιθηκε το Καθολικ και η Τρπεζα στην πρτη ξυλστεγη μορφ της η κινστρνα και μερικ κελι στη ντια διροφη πτρυγα και μεγλο κομμτι των τειχν.
Την μεταβυζαντιν περοδο χουμε την ανγερση παρεκκλησων, Τιμου Σταυρο, Αγων Αποστλων, αγου Ονοφρου, αγου Βασιλεου, σκευοφυλκιο. Ο σεισμς του 1646 ωθε τους μοναχος να στερεσουν τα τεχη με μια μεγλη σκρπα (1646 περπου) και πλι λλες (1677 και 1700). Οι ποιες προσθκες γιναν στην Μον την περοδο αυτ αφοροσαν την κλυψη κυρως επιθυμιν των δωρητν κτι που δεχνει «τις αμοιβαες σχσεις γοτρου Μονς και δωρητν».
Η πλη εναι μεταξ δο πργων γεφυρωμνη απ μεγλο, ελαφρ οξυκρυφο λθινο τξο ανακουφιστικ του θυρματος. Το θρωμα αποτελεται απ ογκδες λθινο πρκι, στηριγμνο σε παραστδες σε εσοχ. Σμερα η πρτα εναι σιδερνια αλλ παλιτερα ξλινη με επνδυση απ λμες σιδρου με καρφι. Πνω απ την εσοδο υπρχει τοξωτς εξστης χωρς δπεδο σμερα που χρησμευε για καταχστρα. Ακολουθε της πλης ανηφορικς δρμος καλυμμνος με επιχρισμνα σταυροθλια με δυο στροφς που καταλγουν στην μεγλη αυλ της μονς.
Απναντι απ την πλη υπρχουν τρεις αβαθες ημικυκλικς εσοχς, εν στα αριστερ υπρχει μικρ εσοδος που οδηγε σε καμαροσκπαστο τυφλ χρο. Δπλα στην πρτα υπρχει αβαθς κγχη-παρθυρο μικρο θυρωρεου που μως σμερα εναι τοιχισμνο.
Βρεια του διαβατικο υπρχει μικρ αθουσα που εναι στη βση του ανατολικο πργου με περιορισμνο φωτισμ και αερισμ. Στην επμενη στροφ υπρχει ισγειος τυφλς χρος στη βση του δυτικο πργου και μετ απ μια αριστερ στροφ φτνουμε στην αυλ της μονς.
Στα αριστερ μικρ υπερυψωμνη πρτα οδηγε στο λεγμενο Κελ των Μπαζαων νας στενς χαμηλοτβανος χρος με μικρ κινστρνα. Ο ανατολικς τοχος του κοσμεται με μικρ ταινα.
Ο χρος ανκει στην παλαιτερη πτρυγα της μονς. Νοτως χουμε δο χαμηλοτβανους χρους πνω απ το διαβατικ προσεγγιζμενοι απ μικρ εσοδο και ελχιστα φωτιζμενοι.
Καθολικ
Στα ανατολικ της ακαννιστης στην κτοψη αυλς, μας απ τις πολλς της μονς και χι πραγματικο κντρου της, βρσκεται το σμπλεγμα του Καθολικο με τα παρεκκλσια του. Το καθολικ δεν βρσκεται στο κντρο της αυλς αλλ εφπτεται στα ανατολικ τεχη της μονς. Ο κυρως νας ανκει τυπολογικ στον σταυροειδ εγγεγραμμνο απλ τετρακινιο με αρκετς ιδιορρυθμες. Η κεντρικ αθουσα καλπτεται απ τρολλο με μεσαου ψους κυκλικς διατομς τμπανο με τσσερα στεν τοξωτ παρθυρα. Το τμπανο στηρζεται σε τσσερις κεραες του σταυρο, μσω σφαιρικν τριγνων που καταλγουν σε κονες. Οι κονες μαρμρινοι οι ανατολικο και κτιστο, βαμμνοι με ελαιχρωμα οι δυτικο, επιστφονται με βαρι κιονκρανα και στηρζονται οι πρτοι σε παλαιοχριστιανικς βσεις με σπερα και πλνθο, επ του στυλοβτη του τμπλου, εν οι λλοι δο απευθεας στο μαρμρινο δπεδο του ναο. Τα γωνιακ διαμερσματα καλπτονται με εγκρσιες καμρες και οι κλεδες τους βρσκονται ψηλ, στα δυτικ στο ψος της κεραας του σταυρο και στα ανατολικ ελχιστα χαμηλτερα στε να χουμε αλληλοδιεσδυση των επιφανειν με μορφ σταυροθολων, σως για να μπορε να δημιουργηθε να εππεδο εκμεταλλεσιμο δμα.
Ζωγραφικ
Βυζαντιν περοδος
Το καθολικ στα μσα του 12ου αινα σως ταν διακοσμημνο με τοιχογραφες. Ελχιστο δεγμα της περιδου αποτελον τα γραπτ κοσμματα στις παραστδες της ντιας πρτας προς το παρεκκλσιο της Παναγας και σε μια λλη βρεια που οδηγοσε στο ξω σκευοφυλκιο, αλλ μετ φρχθηκε.
Μεταβυζαντιν περοδος
Οι εσωτερικς επιφνειες του καθολικο, τρολος, καμρες και τοχοι, καλπτονται απ τοιχογραφες που χρονολογονται στα 1600. Το τεταρτοσφαριο της κγχης του ιερο Βματος κοσμεται με την Παναγα Πλατυτρα και στον ημικλινδρο στκουν συλλειτουργοντες ιερρχες. Στην καμρα που τ καλπτει απεικονζεται η Ανληψη και στις καμρες των παραβημτων ιερρχες. Στην κορυφ του τρολου χουμε τον Στηθαο Παντοκρτορα και ακολουθον τρεις ομκεντροι δακτλιοι με Θεα Λειτουργα, στηθαους αγγλους και προφτες αντστοιχα. Στα σφαιρικ τργωνα του τρολου χουμε τους τσσερις ευαγγελιστς. Στις καμρες που στεγζουν το να χουμε τη Μεταμρφωση, τον Χριστ δωδεκαετ στο να, την Ξηρανθεσα συκ, την Σταρωση, την Κλμακα του Ιακβ, τον Παλαι των Ημερν και την Παναγα, τη Φιλοξενα του Αβραμ, τη Θεραπεα πολλν ασθενν, τη Θεραπεα του Σεληνιαζομνου, την Ψηλφηση του Θωμ, το Μη μου πτου, και την Παραβολ των εκατ προβτων. Στις επιφνειες των τοχων χουμε ολσωμες μορφς οσων ασκητν (Αντωνου, Σββα, Παλου Θηβαου, του κττορα της Μονς Χριστδουλου. Δεξι απ το τμπλο χουμε τον Ιωννη να υπαγορεει το ευαγγλιο του στον Πρχορο.
Στα 1600 τοιχογραφθηκε ο εσωνρθηκας του καθολικο: στον δυτικ τοχο αριστερ η βρεφοκτονα και δεξι τον Κκλο της Γννησης του Χριστο: Ασπασμς Παναγας-Ελισσβετ, Φνος Ζαχαρου, Προσκνηση φυγ μγων, δετερο νειρο Ιωσφ και φυγ στην Αγυπτο. Στον βρειο τοχο την Παραβολ των δκα παρθνων στον ανατολικ και ντιο τοχο και στην καμρα την Πολυπρσωπη σκην της Δευτρας Παρουσας.
Στη μον επσης, σζονται εικνες της βυζαντινς περιδου και της μεταβυζαντινς περιδου με ργα του Ανδρα Ρτζου, του Γεργιου Κλντζα και ργα ντπιων ζωγρφων. Επσης στη βιβλιοθκη της μονς φυλσσονται χειργραφα με υλικ απ την περοδο πριν το Σχσμα. Αποτελεται κυρως απ ελληνικ χειργραφα. Διασζει τα παλιτερα και καλτερα Κοντακρια με μνους του Ρωμανο του Μελωδο. Το αρχεο των βυζαντινν εγγρφων της Μονς συγκροτεται απ την δρυσ της.
Σπλαιο της Αποκαλψεως
Το Σπλαιο της Αποκλυψης βρσκεται στην Πτμο, στο δρμο μεταξ της Χρας και της Σκλας. Θεωρεται τι το σπλαιο αυτ εναι το σημεο που απστολος Ιωννης εχε τα ορματα που κατγραψε στο βιβλο της Αποκλυψης.
Το 1999 κηρχθηκε Μνημεο Παγκσμιας Κληρονομις απ την UNESCO μαζ με την Μον του Αγου Ιωννου του Θεολγου.
Ο αγαπημνος μαθητς του Ιησο Χριστο Ιωννης, εξορζεται το 95 μ.Χ. στην Πτμο απ τον αυτοκρτορα Δομητιαν και βρσκει καταφγιο σε Σπλαιο που ευρσκεται στη μση του λφου μεταξ Σκλας και Χρας.
Εκε με τη βοθεια του μαθητ του Πρχορου ο Ιωννης γραψε καθ` υπαγρευση του Θεο το θεπνευστο βιβλο Αποκλυψη και σως το 4ο κατ Ιωννη Ευαγγλιο.
Στο σημεο που γρφτηκε η Αποκλυψη, τον τπο κατακλσεως του Ιωννη, τον πελριο βρχο που σχστηκε ταν ο Θες του υπαγρευσε την Αποκλυψη, το σημεο στο οποο ο Ευαγγελιστς ακουμποσε το κεφλι του για να ξεκουραστε και να κολωμα στον βρχο απ που πιανταν για να σηκωθε.
Η αρχικ διαμρφωση του χρου αποδδεται στον σιο Χριστδουλο, κττορα της Μονς του Αγου Ιωννου. Σμερα αποτελε τον λατρευτικ πυρνα του πολπλοκου κτιριακο συγκροτματος γνωστο ως «Μον της Αποκλυψης».
Στο ευρχωρο νοιγμα της σπηλις χει διαμορφωθε παρεκκλσι του Αγου Ιωννου. Ο φυσικς βρχος σχηματζει την οροφ και τις πλευρς του καθς και την ανατολικ πλευρ του ιερο βματος στο οποο χουν λαξευτε οι κγχες της Πρθεσης, του Διακονικο και η κεντρικ κγχη που χρησιμεει ως Αγα Τρπεζα.
Το Βμα απομοννεται απ τον υπλοιπο χρο με ξλινο τμπλο κοσμημνο με σημαντικς μεταβυζαντινς εικνες. Τα τοιχματα του Βματος και τις κγχες κοσμοσαν κατ τους μεσοβυζαντινος χρνους τοιχογραφες που χρονολογονται στα τλη του 12ου αινα. Κεντρικ εικονογραφικ θμα αποτελε η παρσταση του αγου Ιωννου που υπαγορεει στον Πρχορο την Αποκλυψη.
Για τις ανγκες της λατρεας των πιστν, απ τον 17ο αινα το Σπλαιο διαμορφθηκε σε δισυπστατο Να, που να μρος του εναι αφιερωμνο στην αγα ννα.
Τo Ιερ Σπλαιο εντσσεται σε ενιαο συγκρτημα κτισμτων και εκκλησιν, που ονομζεται Αποκλυψη. Συγκροτεται απ αποθκες, κελι, τα παρεκκλσια της αγας ννας, του αγου Αρτεμου και του αγου Νικολου και τα πρτα κτσματα της Πατμιδας Σχολς.
ΤΕΛΟΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ