Iedereen doet het! Een analyse van de zwarte economie in België.
description
Transcript of Iedereen doet het! Een analyse van de zwarte economie in België.
Iedereen doet het! Een analyse van de zwarte economie in België.
Prof. Dr. Michel MausDocent VUB, UGent en UA
Everest-advocaten
Titel
Wickipedia België is een belastingparadijs
OESO april 2009: België op grijze lijst van belastingparadijzen Interview Angel Gurria, Secretaris Generaal OESO op CNBC
Internationaal jargon “the Belgian dentist” prototype van de fraudeur met buitenlandse beleggingen
België: land van fiscale foeleraars?
3
Titel
De omvang van de zwarte economie in België: een probleem?
cijfers van de overheid : Nationaal Instituut voor de Rekeningen: 3 tot 4% BBP Nationale Bank: 3,8% van het BBP fiscaal verlies voor de Staat: +/- 6 miljard euro opbrengst fiscale fraudebestrijding 2010: 4,23 miljard euro
cijfers van wetenschappelijke instituten en internationale
instellingen EUROSTAT: 15% BBP ULB: 15 tot 20% BBP SCHNEIDER: 17,9% BBP
De zwarte economie in België
4
Titel
De SCHNEIDER-STUDIE
De Schneider-studie
5
Titel
De SCHNEIDER-studie:
België: 17,9% BBP zwarte economie omvang zwarte economie: 61 miljard euro fiscale verliezen: 26 miljard euro
België nr. 5 in de wereld na Griekenland (25,2%), Italië (22,2%),
Spanje (19,8%) en Portugal (19,7%)
Ter vgl. Nederland (10,3%), Frankrijk (11,7%) en Duitsland
(14,7%) terugdringen zwarte economie in België tot gemiddelde
buurlanden: 8 miljard euro per jaar aan extra ontvangsten
De Schneider-studie
6
Titel
SCHNEIDER-studie realistisch? – Eigen enquête
19% erkent thans in het zwart te werken
37% erkent te hebben gesjoemeld met verkoop onroerend goed
40% erkent te hebben gesjoemeld met successieaangifte
41% erkent vroeger in het zwart te hebben gewerkt
67% erkent goederen of diensten in het zwart aan te kopen
83% kent mensen die thans in het zwart werken
De Maus-studie
7
Titel
CONCLUSIE:
Iedereen doet het…
Iedereen draagt op zijn eigen manier bij aan het zwart circuit vrij direct via bijv.:
onderfacturatie zwartwerk
of indirect door bijv:
geen BTW-bon te vragen op restaurant de goedkoopste aannemer te kiezen noodgedwongen een “Pool” te vragen voor kleine klussen
De Maus-studie
8
Titel
Oorzaken van het hoog percentage zwarte economie
verschillende oorzaken: hoge belastingdruk ongelijke verdeling van de belastingdruk lage pakkans maatschappelijke tolerantie economische noodzaak
Oorzaken van de zwarte economie
9
Titel
België: wereldkampioen belastingdruk
OESO gemiddelde belastingdruk in België= 43,2% BBP wereldwijd staan we hiermee op plaats 4 na Denemarken
(48,2%), Zweden (46,4%) en Italië (43,5%) van het BBP.
OESO belastingdruk op arbeid: een alleenstaande met een hoger inkomen houdt in België slechts
40% van zijn bruto loon over een alleenstaande met een gemiddeld loon houdt in België nog 45
à 50% van zijn bruto wedde over
PWC: tax freedom day 2010 België: 8 juni ( 159 dagen ) ter vgl Nederland19 mei, Duitsland 27 mei en Frankrijk op 31 mei.
De hoge belastingdruk
10
Titel
Torenhoge belastingdruk in België is relatief
I don’t pay taxes, only the little people pay taxes
Belastingdruk op arbeid: België is fiscale hel
Belastingdruk op vermogensinkomsten: België is fiscaal paradijs meerwaarden op aandelen, dividenden, interesten etc. geen vermogensbelasting in België fiscale vluchtelingenstroom naar België
Ook voor bepaalde vennootschappen is België het fiscale Walhalla octrooivennootschappen tax shelter filmindustrie notionele interest-aftrek
De ongelijke verdeling van de belastingdruk
11
Titel
Relatieve Belgische belastingdruk: vormt dat een probleem?
nadeel: onevenwichtige belastingdruk creeërt ongelijkheid zie politieke discussie verlaging druk op arbeid/verhogen druk op
vermogen discours Duitse filosoof Slotendijk
voordeel: doelgericht aantrekken van bepaalde (vermogende)
personen en van bepaalde economische activiteiten noodzakelijk voor het handhaven van concurrentiepositie? internationaal gebruik
vb. Zwitserse Pauschal-regeling Vb. Nederlandse sandwich
Ongelijke verdeling van de belastingdruk
12
Titel
Statistieken inzake fiscale pakkans?
Jaarverslag 2009 van de FOD Financiën 6.798.563 belastingplichtigen in de personenbelasting
13.066 grondige controles: 0,19 %
533.330 belastingplichtigen in de vennootschapsbelasting 29.883 grondige controles: 5,6 %
766.383 btw-plichtigen 17.225 grondige controles: 2,24 %
ter vergelijking: jaarlijks dienen 300.000 particulieren en
30.000 vennootschappen geen aangifte in
Lage pakkans
13
Titel
Lage fiscale pakkans?
communautaire verschillen inzake pakkans vennootschappen: 69,4 % in Vlaanderen, 12% in Brussel en 18,6% in
Wallonië. particulieren: 70,2% in Vlaanderen, 9,6% in Brussel en 20,2% in
Wallonië
gewestelijke verschillen inzake pakkans vennootschappen: Roeselare: 7%, Gent en Aalst: 5%, Namen,
Leuven en Charleroi: 4%, Brussel: 3% en Brasschaat: 2%, Nijvel:1% zelfstandige particulieren: Roeselare: 3,2%, Gent: 2%, Antwerpen:
1,8%, Kortrijk:1,7%, Brussel: 1,6%, Brugge:1,3%.
Lage pakkans
14
Titel
Oorzaken van de lage fiscale pakkans
complexiteit van de fiscale wetgeving vb. Notionele interestaftrek vb. Aftrek autokosten gekoppeld aan co²-uitstoot nefaste gevolgen:
80% fiscale controles leidt tot fiscale rechtzetting kosten-baten analyse van fiscale controle
België 1,89% v/ 1,95% Duitsland 1,80% v/ 4,46% Frankrijk 1,35% v/ 3,04% Nederland 1,30% v/1,99%.
Lage pakkans
15
Titel
Oorzaken van de lage fiscale pakkans
gebrekkige administratieve structuur lage pakkans ondanks 27.000 fiscale ambtenaren
evenveel als in Nederland alleen China en Rusland tellen meer controleurs/inwoner
ondoordacht personeelsbeleid ( zie persberichten ) Aalsterse BTW-controle: geen personeel meer om te controleren CKBB: 4 controleurs voor 65.000 dossiers regionale verschillen in pakkans
Lage pakkans
16
Titel
Oorzaken van de lage fiscale pakkans
gebrekkige infrastructuur geen aangepaste informatica
verslag Rekenhof: slechts 60% van de inlichtingen uit het
buitenland kunnen administratief worden verwerkt talloze ICT-problemen
Lage pakkans
17
Titel
Maatschappelijke tolerantie Wordt als normaal aanvaard Iedereen doet het…
Economische noodzaak HIVA- studie 2006: zwartwerk in de bouw is goed voor prijsdaling
van 30%
Maatschappelijke tolerantie + economische noodzaak
18
Titel
Bestaat er een politieke wil om hierin verandering te brengen?
Regering Di Rupo I: ja maar…
veel te veel focus op symptoombestrijding
veel te weinig focus op de oorzaken van de fraude, in het
bijzonder de (ongelijke verdeling van de ) belastingdruk
Het einde van België als zwart belastingparadijs?
19
TitelHet einde van België als zwart belastingparadijs?
20
Titel
Europees Hof van Justitie, 27 oktober 2011 ( C-559/10 )
Verbod op analoge interpretatie
21
≠
Everest offers you high quality
through specialisation and experience,
both local and international.
www.everest-law.be