id_3397_rapport Fontys hbo-ba Muziek.pdf

Fontys Hogescholen, Tilburg

Conservatorium & Rockacademie Opleiding: Muziek; hbo-bachelor Croho: 34739 Varianten: voltijd Visitatiedata: 11 en 12 mei 2009

© Netherlands Quality Agency (NQA)

Utrecht, september 2009

© NQA - visitatie Fontys Hogescholen, Conservatorium & Rockacademie Tilburg;

hbo-bacheloropleiding Muziek (vt)

2/85



3/85

Inhoud

Inhoud 3

Deel A: Onderwerpen 5

1.1 Voorwoord 7 1.2 Inleiding 8 1.3 Werkwijze 8 1.4 Oordeelsvorming 10 1.5 Oordelen per facet en onderwerp 11

Deel B: Facetten 13

Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding 15

Onderwerp 2 Programma 21

Onderwerp 3 Inzet van personeel 40

Onderwerp 4 Voorzieningen 45

Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg 49

Onderwerp 6 Resultaten 54

Deel C: Bijlagen 59

Bijlage 1: Onafhankelijkheidsverklaring panelleden 60

Bijlage 2: Deskundigheden panelleden 69

Bijlage 3: Bezoekprogramma 77

Bijlage 4: Overzichtslijst van door de opleiding ter inzage gelegd materiaal 79

Bijlage 5: Domeinspecifieke referentiekader en opleidingscompetenties 85



4/85



5/85

Deel A: Onderwerpen



6/85



7/85

1.1 Voorwoord

Dit rapport is het verslag van het panel dat in opdracht van NQA de opleidingen Muziek en

Docent Muziek van Fontys Hogescholen heeft onderzocht. De opleiding Docent Muziek is in

een apart rapport beschreven. Dit rapport beschrijft de werkwijze, de bevindingen en de

conclusies van de opleiding Muziek. Het onderzoek heeft plaatsgevonden in het kader van

de accreditatie van hogere beroepsopleidingen. Het onderzoek is begonnen in maart 2009,

toen het zelfevaluatierapport bij NQA is aangeleverd. Als onderdeel van het onderzoek heeft

het panel de opleiding gevisiteerd op 11 en 12 mei 2009.

Het panel bestond uit:

De heer drs. M. van Ginkel (gespreksleider, domeinpanellid);

De heer G.F. Wiegel (domeinpanellid);

De heer P.L. Maissan (domeinpanellid);

De heer M. Verkuil (domeinpanellid);

De heer drs. A.W. Paarlberg (studentpanellid);

Mevrouw drs. P. Göbel (NQA-auditor);

Mevrouw I. Griffioen (NQA-auditor).

Dit panel voldoet aan de eisen zoals gesteld in het document Protocol ter beoordeling van de

werkwijze van visiterende en beoordelende instanties van de NVAO (oktober 2007). Het

panel beschikt over relevante werkvelddeskundigheid en over vakdeskundigheid. Onder

vakdeskundigheid wordt verstaan het vertrouwd zijn met de meest recente ontwikkelingen en

vertrouwd met lesgeven en beoordeling en toetsing minstens op het niveau/oriëntatie van de

te beoordelen opleiding. Daarnaast beschikt het panel over onderwijsdeskundigheid,

studentgebonden deskundigheid en visitatiedeskundigheid (zie bijlage 2).

Het rapport bestaat uit drie delen:

• Deel A: een hoofdrapport, het Onderwerprapport, waarin de oordelen van het panel

over de basiskwaliteit van de opleiding op onderwerpniveau worden uitgesproken met

daarbij de overwegingen waarop die oordelen zijn gebaseerd. Het gaat hier om

oordelen in de gradatie positief/negatief. Tevens wordt hier het eindoordeel

geformuleerd.

• Deel B: een Facetrapport waarin op facetniveau door het panel oordelen en

argumenten ter onderbouwing van dat oordeel worden gegeven. De oordelen gaan

uit van de vierpuntsschaal (onvoldoende, voldoende, goed en excellent) conform het

voorschrift van de NVAO. Uitzondering hierop is facet 2.6, als gevolg van aanvullende

instructies van de NVAO wordt hier het oordeel voldaan of niet voldaan gegeven. Dit

Facetrapport vormt de basis van het Onderwerprapport.

• Deel C: hierin zijn alle relevante bijlagen opgenomen.



8/85

1.2 Inleiding

De bacheloropleiding Muziek van Fontys Hogescholen wordt uitgevoerd door twee instituten

van Fontys Hogeschool voor de Kunsten (FHvdK): het Conservatorium en de

Rockacademie. Het Conservatorium is in 1918 opgericht. De Rockacademie bestaat sinds

1999. In 2005 is de Rockacademie onderdeel geworden van de FHvdK.

Fontys Hogeschool voor de Kunsten bestaat uit zeven academies: de Academie voor

Beeldende Vorming, de Academie voor Drama, de Dansacademie, het Conservatorium, de

Rockacademie, de Academie voor Architectuur en Stedenbouw, en de internationale

Academie voor Circus and Performance Arts. Alle academies zijn ondergebracht in één

gebouw in de binnenstad van Tilburg. Er studeren ruim 1500 studenten aan de FHK.

Naast de bacheloropleiding kent de FHvdK masteropleidingen voor Muziek, Architectuur en

Stedenbouw, Kunst en Educatie, en voortgezette opleidingen voor Muziek en Choreografie.

De FHvdK werkt op het gebied van masteropleidingen en lectoraten samen met Hogeschool

Zuyd.

De FHvdK biedt twee bacheloropleidingen op het gebied van muziek aan:

- Muziek

- Docent Muziek (DoMu)

De opleiding Muziek wordt uitgevoerd door het Conservatorium en kent daar de

differentiaties Instrumentaal/Vocaal (InVo) en Muziektheater (MuTh), en door de

Rockacademie. De opleiding DoMu wordt uitgevoerd door het Conservatorium. Deze

opleiding is in een apart rapport beschreven en beoordeeld.

De Rockacademie maakt pas enkele jaren deel uit van de FHvdK. Zij werkt volgens een

competentiegericht curriculum waarbij studenten hun eigen leertraject uitzetten. Ook de

toetsing is competentiegericht ingericht.

Bij het Conservatorium werken ruim 130 docenten (41 fte). Bij de Rockacademie zijn 50

docenten werkzaam (16,95 fte). Bij het Conservatorium staan 283 studenten ingeschreven:

241 studenten Muziek en 42 studenten Docent Muziek. De Rockacademie heeft 194

studenten. Het totaal aantal studenten Muziek bedraagt daarmee 435.

1.3 Werkwijze

De beoordeling van de opleiding door het panel verliep volgens de werkwijze zoals die is

neergelegd in het Beoordelingsprotocol van NQA. Deze werkwijze wordt hieronder

beschreven. Het onderzoek vond plaats op basis van het domeinspecifieke referentiekader

dat voor de opleiding geldt (zie facet 1.1).

NQA onderscheidt drie fasen in het visiteren: de voorbereidingsfase, het eigenlijke bezoek

door het panel en de rapportagefase. Hieronder volgt een korte toelichting per fase.



9/85

De voorbereidingsfase

Allereerst heeft een NQA-auditor het zelfevaluatierapport gecontroleerd op kwaliteit en

compleetheid (de validatie) en daarmee op bruikbaarheid voor de visitatie. Vervolgens

bereidden de panelleden zich in de periode april en mei 2009 inhoudelijk voor op het bezoek

op 11 en 12 mei 2009.

Zij bestudeerden het zelfevaluatierapport (en bijlagen), formuleerden hun voorlopige

oordelen op basis van argumenten en zij formuleerden vraagpunten. Zij gaven hun

bevindingen door aan de NQA-auditor. Op basis van een overzicht van voorlopige oordelen

inventariseerde de NQA-auditor tenslotte kernpunten en prioriteiten voor

materialenonderzoek en gesprekken. Tijdens een voorbereidende vergadering is het bezoek

door het panel voorbereid.

De opleiding heeft in haar zelfevaluatierapport kenbaar gemaakt voor welk domeinspecifiek

referentiekader zij kiest. De NQA-auditor heeft met de domeindeskundigen in het panel

bekeken of sprake is van adequate domeinspecifieke doelstellingen, of dat nadere aanvulling

dan wel nadere specificatie nodig is. In het facetrapport is aangegeven op welke landelijke

beroeps- en opleidingsprofielen het domeinspecifieke kader (en het opleidingsprogramma) is

gebaseerd.

Het bezoek door het panel

NQA heeft een bezoekprogramma ontwikkeld voor de (dag-)indeling van het bezoek door het

panel dat is aangepast aan de specifieke situatie (bijlage 3). Het panel heeft op 11 mei het

Conservatorium bezocht en op 12 mei de Rockacademie. Er vonden bij beide instituten

gesprekken plaats met het opleidingsmanagement, docenten, studenten, afgestudeerden en

met werkveldvertegenwoordigers. Aan het begin en tijdens het bezoek heeft het panel ter

inzage gevraagd materiaal bestudeerd. Tussen de gesprekken door heeft het panel ruimte

ingelast om de bevindingen uit te wisselen en te komen tot gezamenlijke en meer definitieve

(tussen-)oordelen. De bevindingen zijn door de panelleden beargumenteerd. Aan het einde

van het bezoek heeft de voorzitter een mondelinge terugkoppeling gegeven van enkele

indrukken en ervaringen van het panel, zonder expliciete oordelen uit te spreken.

De fase van rapporteren

Door NQA is, op basis van de bevindingen van het panel, een tweeledige rapportage

opgesteld, bestaande uit een facetrapport en een onderwerprapport, waarin de kwaliteit van

de opleiding is beoordeeld. Met dit rapport kan de opleiding accreditatie aanvragen bij de

NVAO. In het rapport is in de beschrijving onderscheid gemaakt tussen de programma’s die

door het Conservatorium en door de Rockacademie worden aangeboden. Aangezien het om

één bacheloropleiding gaat, komt het panel tot één oordeel.

De opleiding heeft in juni 2009 een concept van het Facetrapport (deel B) voor een controle

op feitelijke onjuistheden ontvangen. Naar aanleiding daarvan zijn enkele wijzigingen

aangebracht. In het Onderwerprapport (deel A) wordt door NQA een oordeel op de

onderwerpen en op de opleiding als geheel gegeven. Dit rapport is in augustus 2009 voor

een controle op feitelijke onjuistheden aan de opleiding voorgelegd.



10/85

Het definitieve rapport is door het panel vastgesteld in september 2009. Het visitatierapport

is uiteindelijk in september 2009 ter beschikking gesteld aan de opleiding, die het samen met

de accreditatieaanvraag kan indienen bij de NVAO.

1.4 Oordeelsvorming

In dit hoofdstuk wordt per onderwerp een oordeel uitgesproken op basis van weging van de

facetten die van dat onderwerp deel uitmaken. Bij deze weging spelen de beslisregels zoals

die door NQA in het Beoordelingsprotocol zijn geformuleerd en nader uitgewerkt in de notitie

Handreiking voor oordeelsvorming een belangrijke rol. Tevens is bij de beoordeling rekening

gehouden met accenten die de opleiding eventueel legt, het domeinspecifieke kader en een

vergelijking met andere relevante opleidingen op een aantal aspecten. Het eindoordeel is

voorzien van een aanvullende tekst als sprake is van:

• weging van de oordelen op facetniveau;

• benchmarking;

• generieke bevindingen die het facetniveau overschrijden;

• bepaalde accenten respectievelijk ‘best practices’.

In de oordelen per onderwerp wordt steeds een herhaling gegeven van de oordelen op de

facetten gevolgd door een weging die leidt tot het eindoordeel. De (uitgebreide) argumentatie

is te vinden in het facetrapport.



11/85

1.5 Oordelen per facet en onderwerp

Totaaloverzicht van oordelen op facet- en onderwerpniveau

Onderwerp/Facet Opleiding

Muziek

Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding

1.1 Domeinspecifieke eisen Voldoende

1.2 Niveau bachelor Goed

1.3 Oriëntatie HBO bachelor Goed

Totaaloordeel Positief

Onderwerp 2 Programma

2.1 Eisen HBO Voldoende

2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma Goed

2.3 Samenhang in opleidingsprogramma Voldoende

2.4 Studielast Goed

2.5 Instroom Goed

2.6 Duur Voldaan

2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud Goed

2.8 Beoordeling en toetsing Voldoende


Onderwerp 3 Inzet van personeel

3.1 Eisen HBO Goed

3.2 Kwantiteit personeel Goed

3.3 Kwaliteit personeel Goed


Onderwerp 4 Voorzieningen

4.1 Materiële voorzieningen Goed

4.2 Studiebegeleiding Goed


Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg

5.1 Evaluatie resultaten Goed

5.2 Maatregelen tot verbetering Goed

5.3 Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en het beroepenveld

Voldoende


Onderwerp 6 Resultaten

6.1 Gerealiseerd niveau Goed

6.2 Onderwijsrendement Voldoende




12/85

Doelstellingen opleiding

Het panel komt twee keer tot het oordeel ‘goed’ en één keer tot ‘voldoende’.

Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding Muziek derhalve positief.

Programma

Het panel komt vier keer tot het oordeel ‘goed’, drie keer tot ‘voldoende’ en één keer

tot‘voldaan’.


Inzet van personeel

Het panel komt drie keer tot het oordeel ‘goed’.


Voorzieningen

Het panel komt twee keer tot het oordeel ‘goed’.


Interne kwaliteitszorg

Het panel komt twee keer tot het oordeel ‘goed’ en één keer tot ‘voldoende’.


Resultaten

Het panel komt één keer tot het oordeel ‘goed’ en één keer tot ‘voldoende’.

Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding Muziek positief.

Totaaloordeel

Op grond van voorgaand schema en de inhoudelijke onderbouwing daarvan blijkt dat de

opleiding op de zes onderwerpen positief scoort. De conclusie is dat het totaaloordeel over

de opleiding Muziek positief is.



13/85

Deel B: Facetten



14/85



15/85

Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding

Facet 1.1 Domeinspecifieke eisen Voldoende

Criterium

- De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse)

vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende

domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk).

Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd:

• In 2002 heeft het Netwerk Muziek, het samenwerkingsverband van de instellingen in

Nederland die de hogere beroepsopleiding voor muziek verzorgen, het Opleidingsprofiel

Muziek vastgesteld en ter validering voorgelegd aan de beroepspraktijk. In dit document

zijn de opleidingskwalificaties voor het beroepenveld herkenbaar neergezet naast de

kennis, vaardigheden en houdingen die de musicus moet bezitten. Het Netwerk heeft

hiervoor tien competenties, geclusterd in drie competentiedomeinen als volgt uitgewerkt:

competentiedomein competenties

Artistiek 1. Visie en creativiteit

2. Communicatie

3. Vermogen tot samenwerken

Vaktechnisch 4. Het ambacht

5. Analytisch vermogen

Professioneel-maatschappelijk 6. Omgevingsgerichtheid

7. Ondernemerschap

8. Innovatie

9. Methodisch en reflectief handelen

(10. Didactiek)

Het Netwerk heeft deze laatste competentie Didactiek toegevoegd, omdat het

muziekonderwijs een belangrijk deel van de beroepspraktijk van veel musici vormt. De

instellingen kunnen dit facultatief aanbieden.

• De bovengenoemde tien competenties zijn door het Conservatorium en de

Rockacademie overgenomen en uitgewerkt in de programma’s. Het competentiegericht

leren is door middel van het Biloba-project sinds eind 2008 in alle opleidingen Fontys-

breed ingevoerd. Sinds het studiejaar 2005-2006 is in het eerste jaar bij alle

programmaonderdelen, in het bijzonder bij de toetsing, gefocust op de te verwerven

competenties. Sinds 2008-2009 geldt dit voor alle studiejaren. Studenten gaven tijdens

gesprekken met de panels aan dat het competentiegericht onderwijs volledig is

opgenomen in hun dagelijkse onderwijspraktijk.

• De FHvdK neemt deel aan het Netwerk Muziek dat namens de Nederlandse

conservatoria een tweetal documenten heeft ontwikkeld: ‘Visie, missie en strategie’ en

‘Hoger Muziekvakonderwijs in beweging’ (concepten 2008). Naast het formuleren van

een gezamenlijke visie worden verschillen tussen de conservatoria in kaart gebracht.



16/85

Hiertoe vindt een inventarisatie plaats van curricula, kengetallen en andere gegevens per

conservatorium. Op internationaal niveau vinden informele contacten met buitenlandse

conservatoria plaats via bijeenkomsten van de AEC.

Conservatorium

• De studenten worden opgeleid tot kunstenaars die als musicus, muziektheaterzanger/

performer, componist, dirigent of docent muziek zowel uitvoerend als docerend in staat

zijn om zelfstandig als ondernemende, communicatieve en breed inzetbare professionals

in het beroepenveld te functioneren. Het Conservatorium kent twee differentiaties:

Instrumentaal/Vocaal (InVo) en Muziektheater (MuTh).

• Het Conservatorium heeft het landelijk opleidingsprofiel uitgewerkt in het document

Beroepskenmerkende situaties, competentiebeschrijvingen en prestatie-indicatoren van

het studiejaar 2008-2009, waarin iedere competentie staat beschreven met drie

competentieniveaus en met bijbehorende prestatie-indicatoren.

• De docenten die alle een deeltijdaanstelling bij het Conservatorium hebben, zijn nauw

betrokken bij het concreet vertalen van de competenties vanuit hun eigen

beroepspraktijk. Het panel heeft kunnen vaststellen dat de docenten een rol spelen bij de

inbreng en eigen uitwerking van het landelijke opleidingsprofiel.

• De ontwikkelingen rond eindkwalificaties/competenties houdt het Conservatorium bij door

overleg met vertegenwoordigers van het werkveld en met zusterinstellingen. Ook door

middel van een startbekwaamhedenonderzoek (SBO) en vragenlijst heeft het

Conservatorium de aansluiting op de beroepspraktijk onderzocht bij afgestudeerden

sinds 2004. Uit reacties hierop is naar voren gekomen dat het curriculum bijgesteld dient

te worden voor de didactiekcompetentie, voor het op persoonlijke wijze in de

beroepspraktijk vorm geven aan muzikale en theatrale concepten en voor het (laten)

treffen van de vereiste zakelijke voorzieningen om een beroepspraktijk te realiseren en in

stand te houden. Onderwijsactiviteiten rond ondernemerschap zijn inmiddels opgenomen

in het eerste, derde en vierde leerjaar van de programmadifferentiatie InVo en worden

vanaf 2009-2010 in het curriculum opgenomen in de differentiatie MuTh. De minor

Onderwijskunde is al doorontwikkeld en in 2009-2010 worden de resultaten hiervan

ingebracht in de major. Studenten ontwikkelen dan vaardigheden om met grote groepen

te werken; ze leren bijvoorbeeld projectmatig te werken als ‘Kunstenaar in de Klas’.

• Uit de vergelijking tussen het landelijk beroepsprofiel en het opleidingsprofiel blijkt dat de

eindkwalificaties van het Conservatorium aansluiten bij de eisen van vakgenoten en dat

deze actueel zijn en afgestemd op de eisen van het beroepenveld, waarin de docenten

alle actief werkzaam zijn.

• Het panel heeft vastgesteld dat het Conservatorium erin is geslaagd de eigen uitwerking

van het landelijke opleidingsprofiel te verbeteren, maar geeft tegelijkertijd aan dat verdere

uitwerking en concretisering hiervan blijvend aandacht behoeft, daar veel in het

Conservatorium impliciet gebeurt.

• Het Conservatorium kiest vooral voor contacten met Vlaanderen. Het heeft zich echter bij

het ontwikkelen van de visie op conservatoriumonderwijs laten inspireren door The

Guildhall School of Music & Drama. Dit heeft geleid tot een ‘ontschot’

instrumentaal/vocaal programma zonder strikte scheiding tussen de klassieke en lichte



17/85

muziekrichting, en een aantal ontschotte vakken zoals het ensemble toegepaste theorie

en repertoire (TTR). Het Conservatorium volgt via AEC (Association Européenne des

Conservatoires) de ontwikkelingen rond de muziekdocent ‘nieuwe stijl’. Dit heeft geleid

tot het ontwikkelen van een vernieuwd educatieprogramma dat vanaf september 2009

uitgevoerd wordt. Studenten worden niet alleen opgeleid tot instrumentaal/vocaal docent

maar leren om te gaan met groepen en om projectmatig te werken.

Rockacademie

• De Rockacademie sluit aan bij de beroepsprofielen van professionals in de

popmuziekwereld. De Rockacademie sluit aan bij de profielen muzikant/technicus,

muzikant/ondernemer, muzikant/docent en muzikant/performer. De Rockacademie heeft

dit vastgelegd in het document Beroepsprofielen en eindtermen oud onderwijs.

• De Rockacademie heeft de door het Netwerk Muziek geformuleerde competenties

overgenomen en uitgewerkt naar drie competentieniveaus met bijbehorende prestatie-

indicatoren. Zij heeft de opleidingscompetenties met de eigen uitwerking vastgelegd in

Competentieprofiel Rockacademie 2008.

• De Rockacademie houdt de ontwikkelingen rond competenties bij door overleg met vier

werkveldcommissies, één per domein van de popmuziek. Dezelfde indeling wordt

gehanteerd voor de leerarrangementen binnen het onderwijsprogramma: Music

Company (zaken), Music Lab (techniek en media), School of Music (educatie en

maatschappij) en Skills Community (vakbekwaam op eigen discipline/instrument) (Zie

onderwerp 2).

• Via het startbekwaamhedenonderzoek van Fontys Hogescholen evalueert de

Rockacademie haar aansluiting op de beroepspraktijk. Op basis van reacties van

afgestudeerden heeft zij het curriculum bijgesteld om de competenties beter vorm te

geven.

• Het panel heeft vastgesteld dat de eisen van de Rockacademie aansluiten bij de eisen

van vakgenoten en beroepspraktijk.

Oordeel:

• Het panel komt tot het oordeel ‘voldoende’, omdat een internationale vergelijking

vooralsnog ontbreekt.

Facet 1.2 Niveau bachelor Goed

Criterium

- De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal

geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een bachelor.


• In beide programma’s worden de Dublin descriptoren voor de duiding van het

bachelorniveau gebruikt. In een schema in het zelfevaluatierapport is de relatie tussen de



18/85

Dublin descriptoren en de opleidingscompetenties weergegeven. Voor beide

programma’s zijn de relatie vastgelegd in de documenten: Relatie tussen Dublin

descriptoren en de opleidingskwalificaties bachelor Muziek en Relatie tussen Dublin

descriptoren en de opleidingskwalificaties bachelor Muziek: RA.

• Door de invoering van competentie-examens op drie niveaus, door de betrokkenheid van

externe deskundigen bij de eindbeoordeling en door het intensieve contact tussen

Conservatorium, Rockacademie en beroepenveld wordt het niveau van de opleiding

continu bewaakt.

Conservatorium

• De Dublin descriptor ‘oordeelsvorming’ komt terug in de competenties Visie en

creativiteit, Analytisch vermogen en Omgevingsgerichtheid. De Dublin descriptor

‘leervaardigheden’ komt terug in de competenties Visie en creativiteit, Het ambacht,

Omgevingsgerichtheid, Ondernemerschap, Innovatie en Methodisch en reflectief

handelen.

• Het hbo-bachelorniveau is herkenbaar in de eindkwalificaties van het programma, omdat

de startbekwame student niet alleen een goed musicus moet zijn, maar ook een eigen

artistiek profiel moet kunnen ontwikkelen op basis van analyse en interpretatie van

concepten, stijlen en dergelijke (kennis en inzicht, toepassen en zich ontwikkelen als

professional).

• Als bekwaam musicus moet hij een goed vakman zijn en daarvoor moet hij uiteraard

vaardigheden ontwikkelen, maar ook muziek van anderen in verschillende (historische)

contexten kunnen analyseren, interpreteren, beoordelen en op deze manier voortdurend

aan een breed referentiekader bouwen.

• Daarnaast wordt van de startbekwame professional verwacht dat hij vanuit zijn

professionele vakmanschap kan samenwerken met andere musici binnen allerlei

contexten, met andere woorden dat hij als vakman breed inzetbaar is. Verder wordt van

hem verwacht dat hij zijn gedrevenheid voor de muziek op anderen kan overbrengen

(communiceren en samenwerken in multidisciplinaire settingen). Hij kan daartoe muziek

maken en materiaal ontwerpen, rekening houdend met de doelgroep waarvoor het

bedoeld is en ensembles en leerlingen daarin begeleiden (kennis en inzicht, toepassen,

communiceren, oordeelvorming).

• Als startbekwame professional is hij ook in staat om de ontwikkeling van zijn eigen

professionaliteit te onderhouden door samenwerking met anderen, door netwerken op te

bouwen, door te zorgen dat hij in zijn onderhoud kan voorzien door ondernemingsgericht

te handelen en door systematisch te reflecteren op de eigen ontwikkeling en vervolgens

de aangrijpingspunten te vinden om aan de eventuele verbeterpunten te werken

(leervaardigheden).

• In het startbekwaamhedenonderzoek (SBO) van Fontys onder alumni die afgestudeerd

zijn tussen 2004 en 2006 heeft het Conservatorium gevraagd naar de relevantie van de

generieke kernkwalificaties. Een ruime meerderheid heeft aangegeven dat de

startbekwaamheden relevant zijn en het programma leidt tot hbo-bachelorniveau.



19/85

Rockacademie

• De Dublin descriptor ‘kennis en inzicht’ komt terug in de competenties Visie en

creativiteit, Vermogen tot samenwerken, Het ambacht, Omgevingsgerichtheid,

Ondernemerschap en Innovatie. De Dublin descriptor ‘toepassen van kennis en inzicht’

komt terug in de competenties Visie en creativiteit, Het ambacht, Analytisch vermogen,

Ondernemerschap en Innovatie.

• Voor de Rockacademie is een professional een muzikant die in staat is op eigen wijze

een positie te verwerven in de popmuziekwereld en die uit te bouwen tot een succesvolle

beroepspraktijk. De popmusicus moet naast een goed muzikant ook weten waar

mogelijkheden liggen om zijn talenten in te zetten. Tijdens de studie wordt de student

kennis en vaardigheden bijgebracht die hij hiervoor nodig heeft. Hij kan zijn eigen sound

ontwikkelen, nieuwe ontwikkelingen integreren in zijn eigen artistieke identiteit en zijn

talenten vermarkten. Deze kwaliteiten zijn terug te vinden in competenties als visie en

creativiteit, ondernemerschap en omgevingsgerichtheid die door de Rockacademie

gerelateerd worden aan de Dublin descriptoren kennis en inzicht, toepassen van kennis

en inzicht, oordeelsvorming.

• De student moet in staat zijn om trends in de popmuziekwereld te signaleren en op te

pakken. Hiervoor moet hij kunnen communiceren en samenwerken (competenties 2 en 3,

Dublin descriptor: communiceren).

• Bij ondernemerschap werkt de student aan zijn vermogen om ontwikkelingen in de markt

te kunnen beoordelen en te vertalen naar professioneel handelen (competentie 7, Dublin

descriptoren: oordelen en leervaardigheden).

• De combinatie van passie voor muziek en het waarnemen van trends en ontwikkelingen

in de markt vraagt van de student het vermogen om te reflecteren, eigen talenten

adequaat in te zetten en om richting te geven aan zijn professionele ontwikkeling

(competentie 9, Dublin descriptor leervaardigheden).

Facet 1.3 Oriëntatie HBO bachelor Goed

Criteria

- De eindkwalificaties zijn mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het

relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties.

- De eindkwalificaties weerspiegelen het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar in een

specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een hbo-opleiding

vereist is of dienstig is.


• Zoals in facet 1.1 is beschreven, heeft in 2002 het Netwerk Muziek het opleidingsprofiel

Muziek vastgesteld. Om de opleidingsprofielen blijvend te laten aansluiten bij de actuele

ontwikkelingen in de beroepspraktijk, worden de beroeps- en opleidingsprofielen

periodiek besproken met het beroepenveld, zoals is vastgelegd in een convenant dat is



20/85

gesloten met de Federatie van Kunstenaarsverenigingen als vertegenwoordiger van de

beroepspraktijk.

Conservatorium

• De afstemming van de eindkwalificaties op de beroepspraktijk is gebaseerd op de

wederzijdse betrokkenheid tussen het Conservatorium en het werkveld van musici in

diverse beroepen. De afstemming vindt langs meerdere lijnen plaats. Veel docenten van

het Conservatorium functioneren ook in een eigen beroepspraktijk en verwerken hun

ervaringen uit die praktijk om het onderwijsprogramma te actualiseren.

• Het Conservatorium heeft regelmatig contact met vertegenwoordigers uit het werkveld, in

het bijzonder met de eigen werkveldcommissie en ook de contacten met de alumni via de

jaarlijkse Alumnidag worden gebruikt om het programma af te stemmen op

ontwikkelingen in het beroepenveld.

• Door de intensieve contacten met het beroepenveld heeft het Conservatorium een goed

beeld van de beroepen waarin de afgestudeerden terecht komen. De meesten gaan aan

de slag als uitvoerend musicus en als docerend musicus. Hiermee wordt dan ook in het

opleidingsprofiel uitdrukkelijk rekening gehouden.

Rockacademie

• De afstemming van de eindkwalificaties op de beroepspraktijk verloopt langs vier lijnen:

docenten, studenten, alumni en werkveldcommissies per domein (zie ook 1.1). Docenten

werken meestal in deeltijd en zijn daarnaast in de beroepspraktijk actief. Studenten

pikken als eerste nieuw ontwikkelingen op waardoor instromende studenten een update

voor het programma vormen. De Rockacademie communiceert met alumni, zowel met

degenen die met als met degenen die zonder getuigschrift zijn vertrokken (bijvoorbeeld

omdat zij al aan een carrière begonnen zijn). De werkveldcommissies zijn zodanig

samengesteld dat ze overeenkomen met de verschillende leerarrangementen.

• De afgestudeerden van de Rockacademie komen in een viertal domeinen terecht:

- Music: actief in het live-circuit, sessiemuzikant, songwriter, componist.

- Business: manager in muziek- en entertainmentindustrie, betrokken bij

festivals/poppodia.

- Education: docent in de eigendiscipline in een eigenlespraktijk of bij muziekscholen,

centra voor kunsteducatie, ontwikkelaar van educatieve projecten, bandcoach.

- Communication & Technology: sound engineer, producer, design

merchandise/website, communiceren over muziek.

• Het panel heeft vastgesteld dat de Rockacademie muzikanten opleidt in het segment

rock, waarbij de meeste studenten ernaar streven om sessiemuzikant te worden.

Studenten krijgen daarnaast de tools om zich op een breder gebied te ontwikkelen

aansluitend bij de hiervoor genoemde vier domeinen.



21/85

Onderwerp 2 Programma

Facet 2.1 Eisen HBO Voldoende

Criteria

- Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk

ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast)

onderzoek.

- Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het

vakgebied/de discipline.

- Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft

aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk.


Conservatorium

• Studenten verwerven hun kennis en inzicht onder andere via muziektheorie. In de

studiehandleidingen wordt de verplichte en aanbevolen literatuur vermeld, waarmee

gewerkt wordt tot de Body of Knowledge is vastgesteld die momenteel samen met de

andere opleidingen van Fontys Hogeschool voor de Kunsten ontwikkeld wordt. Fontys

verstaat onder een Body of Knowledge: Een body of knowledge is het kennisdomein van

een beroepsgroep, waaraan de professional zijn theoretische en praktische kennis,

inzichten en methoden ontleent. Het is het kennisfundament van de opleiding.

• Met ingang van het studiejaar 2008/2009 is vanaf het tweede jaar een onderzoekslijn in

het programma opgenomen, waarbij aandacht besteed wordt aan de methoden van

praktijkgericht onderzoek die binnen de muziek relevant zijn. In het derde jaar passen de

studenten methoden van onderzoek toe door het verrichten van een beperkt onderzoek

binnen het keuzeprogramma educatie of artistieke verdieping. De onderzoekslijn wordt

afgerond met een onderzoek in het vierde jaar in het kader van het afstudeerproject.

Studenten ontwikkelen en presenteren dan een eigen programma. De keuzes en

uiteindelijke samenstelling van het programma moet de student artistiek en

muziektheoretisch verantwoorden. Voor de studenten Muziektheater geldt dat zij op dit

moment een eindpresentatie in het vierde jaar hebben waarvoor zij met ingang van

2008/2009 tevens een verantwoording moeten schrijven over het programma, de

gehanteerde stijlkenmerken en de interpretatie daarvan.

• Voor beide differentiaties binnen het Conservatorium geldt dat de jaren 2 en 3 gaan

functioneren als een voorbereiding op het onderzoek in jaar 4, waardoor bij het

afstudeeronderzoek de niveaueisen ten aanzien van de conceptuele inkadering voor

beide differentiaties sterker aangezet worden. Het panel is positief over deze

ontwikkeling.

• Enkele docenten van het Conservatorium zijn verbonden aan het lectoraat Art and

Society van Fontys Hogeschool voor de Kunsten als leden van de kenniskring.

Resultaten van studie en onderzoek binnen dit lectoraat zullen ten goede komen aan het

onderwijs in de vorm van lesinhouden voor met name de derde- en vierdejaars



22/85

studenten, zoals het panel heeft gezien. Daarnaast zijn de studenten welkom bij

symposia en discussiemiddagen die leden van het lectoraat organiseren rondom het

thema: de musicus in het huidige artistieke landschap.

• De actualiteit van het programma is gewaarborgd door de betrokkenheid van de

docenten bij de professionele beroepspraktijk van musici. De meesten zijn ook werkzaam

buiten het Conservatorium als uitvoerend musicus en zijn goed geïnformeerd over en

vaak initiator van nieuwe ontwikkelingen. Deze praktijkgelieerde informatie beschouwt

het Conservatorium als zeer waardevol en deze wordt ingezet om te komen tot een

actueel en beroepsgericht lesprogramma. Het programma is de afgelopen jaren geregeld

aangepast, met name door de in het kader van competentiegericht onderwijs ontwikkelde

beroepskenmerkende situaties (BKS), de hogeschoolbreed tot stand gekomen minoren,

de ensemblecultuur en interdisciplinaire projecten.

• Het panel heeft bij het bestuderen van de verplichte en aanbevolen literatuur vastgesteld

dat deze enigszins gedateerd is. De aangeboden literatuur voor muziektheorie is vrij

traditioneel. Het materiaal voor Muziektheater zou geactualiseerd kunnen worden en is

nu nog veelal eenzijdig gericht op entertainment (Joop van den Ende).

• De afstemming van het programma met de actuele ontwikkelingen in de muziek wordt

besproken in het Netwerk Muziek van de HBO-raad, waarin Fontys Hogeschool voor de

Kunsten zitting heeft samen met de zusteropleidingen.

• De banden met de actuele beroepspraktijk worden onderhouden via de gemengde

beroepspraktijk van veel docenten en door de gastdocenten die door de verzorging van

de workshops de nieuwste ontwikkelingen in de praktijk het opleidingsprogramma binnen

brengen. Ook geven zij zicht op de eisen die de praktijk aan de uitvoerende musici stelt.

Daarnaast werkt het Conservatorium samen met de Centra voor Kunsteducatie en met

scholen voor primair en voortgezet onderwijs uit de regio. Het Conservatorium werkt ook

samen met belangrijke relevante instituties uit de regio zoals Het Brabants Orkest (HBO),

Factorium (centrum voor kunsteducatie Tilburg) en de Kunstbalie, waarin per 1 januari

2009 het Brabants instituut voor School en Kunst (BiSK) en het Centrum voor

Amateurkunst Noord-Brabant (CVA) zijn gefuseerd.

• Omdat de meeste afgestudeerden terechtkomen in de beroepsrollen van zowel muziek

uitvoeren als muziek doceren volgen veel studenten (90%) de minor Onderwijskunde (tot

en met studiejaar 2008-2009; daarna vindt dit onderwijs plaats binnen de major).

• In de programmalijn beroepsoriëntatie leert de student kansrijke product-

marktcombinaties te ontwikkelen met concrete plannen om die kansen te realiseren. Hij

ontwikkelt daarbij ook basis-managementvaardigheden.

• De differentiatie InVo vraagt van de student dat hij zich actief bemoeit met het culturele

leven in de stad en/of in de omgeving. Hij levert er bijdragen aan in uitvoeringen,

concerten en gezamenlijke producties.

• De organisatie, begeleiding en beoordeling van de stages is verbeterd door de

verbreding en verdieping van de stage binnen het brede werkveld van de kunsteducatie

en amateurkunst. Begeleiding vindt plaats vanuit verschillende professionalismen:

onderwijskundig en vakinhoudelijk. Vanaf september 2009 is de stage opgenomen in het

keuzeprogramma Educatie.



23/85

• De differentiatie MuTh verzorgt jaarlijks een of twee grote theaterproducties en een

aantal vaste zang- en koorpresentaties.

• Uit de meest recente periode- en jaarevaluaties en de Fontys Studenten Enquête (FSE),

blijkt dat studenten de gebruikte vakliteratuur actueel vinden en ontleend aan de

beroepspraktijk. De tevredenheid van de studenten over aansluiting van de

onderwijsactiviteiten op de beroepspraktijk is groot (FSE). Uit diverse onderzoeken blijkt

de tevredenheid van de studenten met de inhoud van het programma, de actualiteit en

de praktijkgerichtheid.

Rockacademie

• Tijdens de propedeuse verwerft de student de competenties in het domein music (zie

2.2). Het onderwijs heeft betrekking op de ontwikkeling van kennis, vaardigheden en

attitude om als popmuzikant actief te zijn. De student ontwikkelt in de propedeuse en in

de Skills Community zijn muzikale vermogens en zijn muziektheoretische kennis en

vaardigheden. Het panel heeft het theoretisch programma bekeken en is van mening dat

studenten in voloende mate met bijvoorbeeld aspecten van ondernemerschap in

aanraking komen. De vakliteratuur die voor de kennisontwikkeling bij studenten wordt

gebruikt, is volgens het panel van goede kwaliteit en actueel. De domeinoverstijgende

kennis wordt in zogenaamde BOK-colleges (Body of Knowledge) aangeboden en apart

getoetst.

• Tijdens de skillslessen leert de student de beroepsvaardigheden die hij voor het ambacht

van muzikant nodig heeft. Het skillstraject omvat vijf semesters en studenten ronden dit

op het tweede niveau af. Het panel heeft vastgesteld dat studenten in de skillslabs

voldoende beroepsvaardigheden leren, maar vindt wel dat het niveau van deze

vaardigheden goed bewaakt moet worden. Doceervaardigheden, methodische en

didactische vaardigheden, komen aan bod in het leerarrangement School of Music.

Onderwijskunde wordt nu nog in een minor voor alle kunstvakstudenten aangeboden. De

Rockacademie is bezig een speciale methodiek voor rockmusic te ontwikkelen. Voor

bepaalde vaardigheden, bijvoorbeeld performance, worden gastdocenten aangetrokken.

• De Rockacademie hecht veel belang aan het uitvoeren van onderzoek. De student krijgt

op alle beheersingsniveaus (zie 2.2) te maken met concrete opdrachten die een

onderzoeksmatig karakter hebben. Studenten komen in aanraking met drie typen

onderzoek: literatuuronderzoek, veldonderzoek (bijvoorbeeld interviews),

onderzoeksmethodiek afhankelijk van persoonlijke zoektocht van de student. Het panel is

positief over het feit dat het heeft kunnen vastgestellen dat in allerlei opdrachten, ook

bijvoorbeeld in het stageverslag, aspecten van onderzoek zijn terug te vinden. In het

afstudeerproject moeten studenten een of meer producten of diensten ontwikkelen

waarmee een beginnend beroepsbeoefenaar zich in de popmuziekwereld kan

manifesteren. De basis hiervoor wordt gevormd door onderzoek naar relevante theorieën

en die te verbinden met een concreet product of dienst.

• In het derde jaar kiezen studenten via het gekozen leerarrangement voor een stage in

onderwijs, techniek of ondernemerschap. De stagebegeleider bespreekt de stagedoelen

die de student zich stelt en bezoekt de studenten tijdens zijn stage.



24/85

• De Rockacademie participeert in de kenniskring van het lectoraat Art and Society van de

FHvdK. De resultaten worden gebruikt in het onderwijs, bijvoorbeeld in de BOK-colleges.

• De Rockacademie participeert in verschillende rollen in de popmuziekwereld waardoor zij

in contact komt met de beroepspraktijk en met wat daar speelt. De Rockacademie is een

pionier in het onderwijs voor popmuzikanten. Zij stelt zich daarom actief op om haar

kennis met het beroepenveld te delen en te monitoren hoe het nog beter kan in de

beroepspraktijk. De Rockacademie heeft zich ontwikkeld tot een expert op het vakgebied.

Dat heeft enerzijds een positief effect op het onderwijs. Anderzijds heeft de academie

diverse andere opleidingen bijgestaan bij het ontwerpen van onderwijsprogramma’s:

Popakademie Badem-Wurtemmberg in Duitsland, PHL-music in België en enkele mbo-

opleidingen.

• Via RA-connect, een online-platform, verbindt de Rockacademie alumni en studenten

met het beroepenveld. Via deze contacten kunnen studenten ook stageplaatsen zoeken.

• De Rockacademie heeft met diverse organisaties afspraken om concrete producten en

diensten van studenten in samenwerking met het werkveld te ontwikkelen, bijvoorbeeld

educatieve, culturele activiteiten voor muziekscholen.

• In de leerarrangementen wordt gewerkt met beroepskenmerkende situaties. Dat kunnen

op de beroepspraktijk gebaseerde opdrachten zijn, opdrachten van organisaties uit het

werkterrein en opdrachten bij een organisatie in de vorm van stages en

afstudeeropdrachten. Per leerarrangement zijn er verschillende beroepsechte rollen

waarop studenten kunnen solliciteren.

• Studenten kunnen uit een aanbod aan minoren er één kiezen. Dit aanbod betreft zowel

minoren vanuit de FHK, Fontys Hogescholen als van buiten de hogeschool.

• Uit Fontysevaluaties blijkt dat studenten de actualiteit van het programma en de

gebruikte vakliteratuur positief waarderen. Naar aanleiding van kritiekpunten van alumni

op aspecten van de competentie ‘ondernemen’ heeft de Rockacademie het programma

aangepast.

Oordeel

• Het panel komt tot het oordeel ‘voldoende’, omdat het van mening is dat de aangeboden

literatuur in het programma van het Conservatorium gedateerd is.

Facet 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma Goed

Criteria

- Het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties, qua niveau,

oriëntatie en domeinspecifieke eisen.

- De eindkwalificaties van de doelstellingen zijn adequaat vertaald in leerdoelen van

(onderdelen van) het programma.

- De inhoud van het programma biedt studenten de mogelijkheden om de geformuleerde

eindkwalificaties te bereiken.



25/85


Conservatorium

• Het programma voor zowel de differentiatie Instrumentaal/Vocaal als MuziekTheater

wordt afgesloten met een competentie-examen: competentie-examen 1 als afsluiting van

de propedeutische fase aan het einde van het eerste jaar (hoofdfasebekwaam),

competentie-examen 2 als afsluiting van de hoofdfase halverwege het derde jaar

(stagebekwaam) en competentie-examen 3 als afsluiting van de eindfase einde van het

vierde jaar (afstudeerbekwaam). De student verwerft hierbij de tien genoemde

competenties. Het panel heeft tijdens gesprekken met studenten vastgesteld dat deze

competenties bij hen bekend zijn.

• Het programma voor de differentiaties Instrumentaal/Vocaal (InVo) en MuziekTheater

(MuTh) kent verschillende programmalijnen, die onderstaand per differentiatie zijn

uitgewerkt.

• In het programma InVo legt de student zich binnen de programmalijn

Hoofdvak/ensemble toe op het leren beheersen van het instrument en het ontwikkelen

van een individueel artistiek profiel en verbreedt hij zich als musicus door samen met

anderen te musiceren.

De hoofdvakken zijn in te delen in Klassieke Muziek (InVo) Lichte Muziek (InVo), Directie

(koor, orkest, harmonie/fanfare) en Compositie. Studenten die voor Directie kiezen doen

dit doorgaans in de loop van hun instrumentale of vocale studie als tweede hoofdvak. Zij

studeren af met twee hoofdvakken. Voor alle richtingen en hoofdvakken binnen InVo

gelden dezelfde programmalijnen en zijn de programma’s grotendeels hetzelfde.

• In de programmalijn Praktische vakken verbreedt de student zich als musicus en worden

zijn artistiek-ambachtelijke competenties verder ontwikkeld.

• In de programmalijn Algemeen theoretische vakken wordt een theoretisch kader voor de

musicus gegeven, dat een bijdrage levert aan de ontwikkeling van het artistiek inzicht.

Het gaat hier om vakken als harmonieleer, solfège, algemene muziekleer en

cultuurgeschiedenis.

• In het onderdeel Beroepsoriëntatie oriënteert de student zich op de diverse aspecten van

zijn toekomstig beroep ondermeer door middel van masterclasses. Hij leert zichzelf

presenteren door middel van een curriculum vitae, maar ook door concertprogramma’s

voor verschillende doelgroepen op te stellen, een programmatoelichting te schrijven, een

ondernemende houding te ontwikkelen en projecten te organiseren en uit te voeren.

Tevens ontwikkelt hij kennis op het gebied van zakelijke aspecten rond het zelfstandig

ondernemerschap.

• In studiejaar 2 en 3 zijn met ingang van studiejaar 2009-2010 in totaal 20 EC

gereserveerd voor hetzij het keuzeprogramma Educatie, hetzij het keuzeprogramma

Artistieke verdieping. Met het keuzeprogramma Educatie werkt de student gericht aan de

ontwikkeling van met name de competentie didactiek. Met de keuze voor artistieke

verdieping worden de competenties binnen de programmalijn Hoofdvak/ensemble verder

verdiept.

• In het programma MuTh leren de studenten binnen de programmalijn

Hoofdvak/ensemble zingen en acteren binnen verschillende muziektheatrale settings.



26/85

• In de programmalijn Praktische vakken worden de basiskennis en -vaardigheden van

zang en dans uitgebreid met klassieke dans, jazzdans, het zingen in ensembles en in

koren.

• In de programmalijn Algemeen theoretische vakken wordt de studenten een theoretisch

kader voor zijn artistiek handelen geboden, zoals bijvoorbeeld de kennis van de

ontwikkeling van het repertoire binnen de verschillende genres van theaterproducties.

• In de programmalijn Projecten past de student de middels de verschillende

onderwijsactiviteiten verworven kennis en vaardigheden integraal toe in

beroepsrealistische situaties zoals voor publiek toegankelijke voorstellingen.

• Via het onderdeel Studieloopbaanbegeleiding worden de studenten InVo en MuTh

ondersteund in het opbouwen van hun portfolio voor de competentie-examens. Verder

oriënteren zij zich op de beroepspraktijk via het bezoeken van concerten en

voorstellingen, de input van gastdocenten, lezen van artikelen, bekijken van

documentaires en hun muzikale activiteiten in de praktijk.

• Het Conservatorium heeft in schema’s de relaties tussen Beroepskenmerkende Situaties,

Opleidingskwalificaties, Programmalijnen, Onderwijsactiviteiten, Leerdoelen, Summatieve

Toetsing en Toetsing via het competentie-examen in opleidingsfases van propedeuse,

hoofdfase en eindfase (die gelijk staan aan de competentiebeheersingsniveau 1, 2 en 3)

voor de differentiaties InVo en MuTh weergegeven.

• Het panel heeft een adequate vertaling van de leerdoelen naar de eindkwalificaties

aangetroffen.

• Uit Fontysevaluaties (periode- en jaarevaluaties) blijkt dat er sprake is van een goede en

aantoonbare dekking van het programma (inclusief leerdoelen) met de competenties en

dat de studenten het onderwijsprogramma relevant vinden voor het functioneren in de

beroepspraktijk. Studenten geven wel aan dat zij in het begin van het studiejaar

onvoldoende beeld hadden van de eisen die aan hen worden gesteld. Met ingang van

het studiejaar 2009-2010 is de communicatie naar de studenten verbeterd via de

studiehandleidingen op de Portal en door niet alleen studieloopbaanbegeleiders maar

ook door de docenten extra aandacht hieraan te laten schenken.

Rockacademie

• De Rockacademie heeft aan de competenties drie beheersingsniveaus gekoppeld:

hoofdfasebekwaam (einde van de propedeuse), stagebekwaam (halverwege het derde

jaar) en afstudeerbekwaam (eind van het vierde jaar). Op het getuigschrift wordt vermeld

welke competenties de student op niveau 2 (minimale niveau) en welke op niveau 3 heeft

afgesloten waardoor het individuele profiel van de student zichtbaar is. Alle competenties

zijn uitgewerkt in prestatie-indicatoren vanuit beroepskenmerkende situaties.

• De Rockacademie onderscheidt drie beroepskenmerkende situaties: (1) het ontwikkelen

en voorbereiden van nieuwe diensten en producten, (2) het daadwerkelijk maken van

een nieuw product of dienst en (3) het exploiteren van de diensten of producten.

• Het programma is ingedeeld in vijf leerarrangementen die bestaan uit een aantal

samenhangende onderwijsactiviteiten.



27/85

Elk leerarrangement heeft een verbinding met een maatschappelijk of cultureel domein:

- propedeuse (domein music)

- Music Company (domein business)

- Music Lab (domeinen music en communication & technology)

- School of Music (domein education)

- Skills Community (domein music)

• De propedeuse en de daarop volgende Skills Community zijn voor studenten verplichte

leerarrangementen. Parallel aan de Skills Community kiest de student in welke andere

leerarrangementen hij zijn competenties wil verwerven. De student kan in elk

leerarrangement de negen competenties verwerven. Alle competenties en prestatie-

indicatoren zijn op de vier domeinen van toepassing. Het panel heeft uitwerkingen gezien

waarin vanuit beroepstaken leerdoelen en bekwaamheidseisen per niveau zijn

geformuleerd. Het panel vindt dit uitstekende uitwerkingen.

• De Rockacademie heeft de relatie tussen competenties, prestatie-indicatoren,

onderwijsinhoud, toetsing en studielast in een overzicht per vak weergegeven: Relatie

tussen BKS, BOK, Oriëntatie en opleidingscompetenties en de leerarrangementen voor

de Rockacademie. Het panel is zeer positief over de beschrijving en uitwerking van de

competenties.

• Het panel is van mening dat studenten via het aangeboden programma de competenties

kunnen ontwikkelen. Na de propedeuse kan ieder student zijn eigen inkleuring aan zijn

studie geven door voor specifieke leerarrangementen en niveaus te kiezen.

Facet 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma Voldoende

Criterium

- Studenten volgen een inhoudelijk samenhangend opleidingsprogramma.


Conservatorium

• Zoals bij facet 2.2 ook al is aangegeven, kennen de programma’s van de differentiaties

InVo en MuTh een onderling vergelijkbare indeling in de programmalijnen hoofdvak,

praktische vakken, algemeen theoretische vakken en de beroepsoriëntatie; voor MuTh

ook de programmalijn projecten.

• De programmalijnen kennen een onderlinge samenhang. In de programmalijn

Hoofdvak/ensemble staan het individuele vakmanschap en het in samenspel met

anderen leren hanteren van het instrument centraal. Dit wordt vanuit de programmalijn

Praktische vakken ondersteund met een uitbreiding en verbreding van de

muzikaaltechnische vaardigheden, terwijl in de Algemeen theoretische vakken een

theoretisch kader voor het artistiek handelen wordt geboden. Binnen de

Beroepsoriëntatie oriënteert de student zich op de vraag hoe hij zich binnen de

professionele beroepspraktijk kan profileren en een bestaan kan opbouwen.



28/85

• De integratie van genoemde programmalijnen vindt bij de differentiatie InVo plaats in de

onderdelen ensemblespel en het ensemble toegepaste theorie en repertoire (TTR) en

binnen de differentiatie MuTh in de projecten.

• In het vak TTR wordt de studenten geleerd zich los te maken van het notenbeeld en zelf

te improviseren. Studenten gaven in de gesprekken met het panel aan dat zij door TTR

de accoordenschema’s leren analyseren, scheiding leren aanbrengen tussen inhoud en

samenspel, de ontwikkeling van hun gehoor gestimuleerd wordt, kortom zij ervaren de

TTR-lessen als zeer positief. De docenten merken dat de lessen TTR een duidelijke link

van theorie naar praktijk leggen en de studenten een grotere zelfstandigheid bieden.

• Bij InVo wordt ensemble gebruikt als koepelbegrip voor de mogelijkheden om samen te

spelen zoals in een Big Band, een kamerkoor, ensembles en het symfonieorkest. In deze

ensembleactiviteiten biedt het Conservatorium de gelegenheid te leren spelen in allerlei

verschillende samenstellingen. De studenten leren hun kennis en vaardigheden toe te

passen in ensembles van gemengde disciplines en daardoor ontstaan ook allerlei

creatieve cross-overs.

• Belangrijke momenten van integratie van kennis en vaardigheden binnen MuTh zijn de

kleine en grote projecten: De Nacht, Theateratelier, Voorstellingen studiejaar 2 en 3,

afstudeerpresentatie in het vierde jaar waarin de onderdelen zang, spel en dans zijn

opgenomen en waarin de student blijk moet geven van een professionele beheersing van

de tijdens de afgelopen jaren ontwikkelde vaardigheden en kwaliteiten. Studenten geven

aan dat zij de samenhang in het programma vooral ervaren tijdens de uitvoering van

deze hogeschoolbrede projecten.

• De verticale opbouw vindt plaats in de complexiteit van de competentieniveaus. De

competenties zijn per fase uitgewerkt in prestatie-indicatoren die per fase een

toenemende complexiteit laten zien. De studenten geven in de gesprekken met het panel

aan dat zij de rol van de docent als afbouwend hebben ervaren van in het eerste jaar

nadrukkelijk aanwezig tot coachend in het vierde jaar.

• De programmalijnen kennen gedurende de vier opleidingsjaren ook een verticale

opbouw. Dit geldt vooral voor de vakken binnen de programmalijn Hoofdvak/ ensemble

en heeft dan betrekking op de groeiende beheersing van het instrument en de

samenstelling van een gevarieerd repertoire voor solo en ensemblespel. Parallel daaraan

is te zien dat ook in de programmalijnen Praktische vakken en Algemeen Theoretische

Vakken de ondersteunende vakken als solfège, praktische harmonie aan de piano en

dergelijke gericht zijn op de voortgaande ontwikkeling van artistiek-ambachtelijke

vaardigheden en de verbreding en verdieping van het theoretisch kader.

• Uit Fontysevaluaties blijkt dat studenten zeer tevreden zijn over zowel de horizontale als

de verticale samenhang in de studie.

Rockacademie

• De competenties zijn per fase uitgewerkt in prestatie-indicatoren die een toenemende

complexiteit in de niveaus 1, 2 en 3 laten zien. In de propedeuse staat het verwerven van

de competenties op beheersingsniveau 1 in het domein Music centraal. Hier wordt de

basis gelegd voor kennis, vaardigheden en attitude om als popmuzikant producten en

diensten te leveren (performing artist, sessiemuzikant en componeren). In het tweede



29/85

jaar en het eerste semester van het derde jaar werkt de student verder aan zijn muzikale

en muziektheoretische basis in zijn eigen discipline. Daarnaast kiest hij via de

leerarrangementen voor één of meer domeinen waarin hij competenties wil verwerven en

opgebouwde kennis en vaardigheden moet toepassen. In de afstudeerfase zet de

student zijn ontwikkelde competenties in voor het door hem gekozen profileringsdomein

(inclusief stage en afstudeerproject).

• In een leerarrangement voor een domein komt de horizontale samenhang tot uitdrukking

in de handelingscyclus (ontwikkelen, maken en exploiteren, zie ook 2.2). Deze cyclus is

op elke competentieniveau terug te vinden. Studenten moeten de kennis en

vaardigheden die zij hebben opgedaan in de handelingscyclus gebruiken om tot

producten en diensten te komen. Hier worden theorie en beroepsvaardigheden

geïntegreerd zoals het panel heeft kunnen vaststellen. Tijdens de stage en

afstudeerprojecten is de student actief in een organisatie waar hij het geleerde moet

toepassen in de praktijk.

• De opbouw in opeenvolgende beheersingsniveaus laat een toename aan complexiteit in

het programma zien. Het panel heeft vastgesteld dat er een duidelijke opbouw qua

niveau en qua inhoud in de loop van de studie zichtbaar is.

• Uit Fontysevaluaties onder studenten blijkt dat zij positief zijn over de samenhang in het

programma en de aansluiting van theorie en praktijk.

• Het panel is positief over de opbouw van het programma dat consistent is en een

afspiegeling van de beroepspraktijk laat zien waarin competenties op geïntegreerde wijze

door studenten ontwikkeld kunnen worden.

Oordeel

• Het panel heeft de samenhang in het programma van het Conservatorium weliswaar

herkend, maar vindt het lastig om die in projecten te traceren. Ook in gesprekken met

studenten heeft het panel de ervaren samenhang moeilijk kunnen vaststellen; de

programmalijn beroepsoriëntatie behoeft hierbij meer aandacht. Het panel komt daarom

tot het oordeel ‘voldoende’.

Facet 2.4 Studielast Goed

Criterium

- Het programma is studeerbaar doordat factoren, die betrekking hebben op dat

programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden

weggenomen.


Conservatorium

• Het Conservatorium streeft naar een evenwichtige verdeling van de studielast over de

verschillende semesters (60 EC per jaar).



30/85

• De (spreiding van) studielast blijft een voortdurend punt van aandacht. Studenten zijn

zich ervan bewust dat een opleiding in de kunsten veel van hen eist. Het Conservatorium

heeft het opleidingsprogramma beschreven in competenties, leerdoelen,

studiebelastingsuren en studiepunten, hetgeen een reëlere verdeling van de

studiebelastingsuren mogelijk heeft gemaakt.

• Het aantal contacturen neemt af naarmate de studie vordert. Voor de differentiatie InVo is

de verdeling als volgt: jaar 1 12,16 uur, jaar 2 10,88 uur, jaar 3 6,69 uur en jaar 4 3,7 uur

per week op basis van 32 lesweken. Voor MuTh geldt: jaar 1 22,6 uur, jaar 2 19,1 uur,

jaar 3 16,7 uur, jaar 4 13,5 uur per week op basis van 28 reguliere lesweken en jaar 1

25,6 uur, jaar 2 29 uur, jaar 3 29 uur en jaar 4 3,5 uur per week op basis van 8

projectweken.

• Studenten besteden veelal meer uren aan hun studie dan de wettelijk voorgeschreven

studiebelasting van 42 x 40 uur per studiejaar, aangezien zij veel tijd nodig hebben voor

hun creatieve proces. Ook voortdurende zelfreflectie vraag veel aandacht en tijd van de

studenten. Studenten hebben aangegeven dit niet als belastend te ervaren.

• Studenten hebben keuzemogelijkheden wat betreft hun minor, keuze tussen educatie of

artistieke verdieping en hun inbreng bij de repertoirekeuze voor hun hoofdvak en de

ensembles. De student volgt na het aanpassen van het minorbeleid in 2008-2009 één

minor van 30 EC, waardoor een minder versnipperd curriculum is ontstaan. Hij kan zelf

kiezen wanneer hij de minor plant: in studiejaar 2, 3 of 4, eventueel in delen, verspreid

over de jaren. De student kan ook zelf een minor samenstellen uit andere majors en/of

minors.

• Studenten hebben meerdere mogelijkheden per jaar voor toetsing en herkansing van de

verschillende programmaonderdelen. Elke summatieve toets wordt minimaal twee maal

per jaar aangeboden. De regeling rond toetsing en herkansing wordt uiteengezet in de

OER.

• Informatievoorziening ten aanzien van het onderwijsprogramma, les- en lokalenroosters,

toetsing en verplichte en aanbevolen literatuur, stages en dergelijke vindt plaats via de

Fontys portal en de studiegids. Tijdens het visitatiebezoek geven de studenten aan

goede ervaringen met de Fontys portal te hebben.

• Studenten geven aan dat de docenten goed bereikbaar en gemakkelijk aanspreekbaar

zijn.

• Het Conservatorium registreert de resultaten van de summatieve toetsen met het

gedigitaliseerde studentvolgsysteem Peoplesoft. De student houdt deze resultaten zelf

ook bij in zijn portfolio.

• Met ingang van studiejaar 2008-2009 krijgen de studenten in het eerste jaar vier maal en

in de hogere jaren twee maal een studievoortgangindicatie; totaal krijgt elke student 10

studievoortgangindicatoren (SVI’s). De SVI’s geven aan of de student op koers ligt.

• In de propedeuse is de indicatie van het tweede en vierde voortgangsbericht gekoppeld

aan de criteria van het voorlopig studieadvies en het bindend studieadvies dat aan het

eind van het eerste jaar wordt uitgebracht. In het studievoortgangsysteem wordt

geregistreerd welk studievoortgangbericht is afgegeven. De studievoortgangindicatoren



31/85

zullen in de toekomst digitaal worden geregistreerd. Uit evaluaties blijkt dat studenten

positief over de studeerbaarheid zijn.

• Studenten zijn zich heel goed bewust van het gegeven dat hun professionele

ontwikkeling als musicus mede bepaald wordt door de coaching en de intensieve

feedback van hun hoofdvakdocent en zouden dan ook graag daarom het aantal

contacturen zien uitgebreid. Overigens worden de hoofdvakuren met individuele

feedback aangevuld met de contacturen voor de praktische vakken, die tezamen een

substantieel deel vormen van de contacturen rond de vooral instrumentgebonden

professionalisering.

• Uit het gesprek met de studenten heeft het panel geen opmerkingen vernomen over

struikelvakken.

• Uit Fontysevaluaties blijkt dat studenten tevreden zijn over de bereikbaarheid van

docenten, toetsing en feedback.

Rockacademie

• De aard van het beroep en de vakstudie vragen van kunstvakstudenten vaak een hogere

inzet dan de wettelijk voorgeschreven studiebelasting. Naast de uren die een student

besteedt aan technische en theoretische programmaonderdelen, is er sprake van

studiebelasting van creatief-artistieke aard die moeilijk in uren is uit te drukken. De

Rockacademie streeft naar een evenwichtige studiebelasting door spreiding van de

studiebelastingsuren. De academie gaat in de propedeuse uit van 40

studiebelastingsuren waarvan 20 uur uit contacttijd met docenten bestaat. Op

beheersingsniveau 2 wordt per leerarrangement uitgegaan van een studiebelasting van

ongeveer 12 uur, op beheersingsniveau 3 is dat 19 uur.

• Om studenten niet te belemmeren in hun studievoortgang biedt de Rockacademie

meerdere mogelijkheden voor toetsing en herkansing aan. Summatieve toetsen worden

minimaal twee maal per jaar aangeboden. Elk half jaar kan een student aan een

competentie-examen deelnemen. Het panel heeft van studenten begrepen dat zij geen

struikelblokken in de studie ervaren.

• De Rockacademie houdt de voortgang van de studenten bij met het studentvolgsysteem

Progress. Studenten houden hun resultaten bij in een portfolio. In de propedeuse krijgt de

student vier maal per jaar een overzicht van zijn studievoortgang, in de hogere jaren krijgt

hij dat twee maal per jaar. Propedeusestudenten krijgen daarnaast vier maal per jaar in

een persoonlijk gesprek een studieadvies.

• Studenten hebben een studiegids waarin de programmaonderdelen zijn beschreven,

doelstellingen, werkvormen en toetsvormen met duidelijke criteria. Deze informatie is ook

digitaal voor studenten beschikbaar. Voor studenten is ook een overzicht beschikbaar

met alle deadlines voor opdrachten gedurende het jaar, waardoor zij hun studie kunnen

plannen.

• Doordat studenten hun eigen ambities en te realiseren competenties formuleren en op

basis daarvan hun keuzes voor leerarrangementen maken, kunnen ze zelf hun studie

sturen en plannen.



32/85

• Uit Fontysevaluaties blijkt dat studenten het studieprogramma te doen vinden binnen de

gestelde tijd en dat de studielast goed gespreid is over een jaar. Minder tevreden tonen

studenten zich over de contacturen (ze zouden meer contacturen willen hebben), tijdige

bekendmaking studieresultaten en feedback op deze resultaten. Uit de gesprekken met

studenten is gebleken dat studenten tevreden zijn over de contacten met docenten.

Facet 2.5 Instroom Goed

Criterium

- Het programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende

studenten: vwo, havo, middenkaderopleiding of specialistenopleiding (WEB) of daarmee

vergelijkbare kwalificaties, blijkend uit toelatingsonderzoek.


• Fontys Hogescholen heeft de Code of Conduct getekend.

Conservatorium

• De instroomeisen vermeld in de OER zijn de laatste jaren aangescherpt. Een zeer

talentvolle aspirant-student die niet aan de toelatingseis die in de wet wordt gesteld

(diploma vwo, havo of mbo kwalificatieniveau 4) voldoet, krijgt de mogelijkheid om deel te

nemen aan een toelatingsonderzoek. Bij deze speciale test van het Fontys

Aansluitingscentrum moet blijken dat een hbo-studie in beginsel binnen het bereik van de

potentiële student ligt. Mocht een zeer talentvolle kandidaat onverhoopt niet met succes

door deze test komen, dan bestaat de mogelijkheid om via een Colloquium Doctum het

vereiste niveau aan te tonen.

• Het Conservatorium verzorgt in voltijd en in deeltijd een Voorbereidende Klas voor wie

nog één of twee jaar nodig heeft om het toelatingsniveau te bereiken. Het programma

bestaat uit koor, ensemble, gehoortraining en algemene muziekleer.

• Op de website van het Conservatorium, in de voorlichtingsbrochure, tijdens

voorlichtingsbijeenkomsten op scholen voor voortgezet onderwijs, beurzen en open

dagen geeft het Conservatorium informatie over het opleidingsprogramma, waarmee

belangstellende toekomstige studenten zich kunnen oriënteren op het

opleidingsprogramma. Tijdens de jaarlijkse oriëntatiedagen worden potentiële

propedeusestudenten in de gelegenheid gesteld openbare lessen bij te wonen.

• Alle aspirant-studenten leggen een toelatingsexamen af.

• Het toelatingsexamen voor de afstudeervariant InVo bevat de volgende elementen:

- auditie voor het hoofdvak;

- toetsing van improviserend vermogen;

- toetsing van solfège en algemene muziekleer.

• Bij het toelatingsexamen voor de afstudeervariant MuTh wordt rekening gehouden met

de specifieke eisen die de beroepspraktijk stelt, de elk jaar groter wordende



33/85

belangstelling en het beperkt aantal plaatsen. De toelatingsprocedure bestaat uit drie

rondes, elk afgesloten met een selectie, waarbij minder geschikte kandidaten afvallen.

- 1e ronde: selectie op zang;

- 2e ronde: selectie op drama, solfège en zang;

- 3e ronde (een dag): selectie op ‘stage-personality’ en expressiemogelijkheden van

lichaam en stem. Ook vindt een bewegingstest plaats waarbij bekeken wordt of er

lichamelijke belemmeringen zijn om een danstraining te gaan volgen.

• De propedeuse is zo ingericht dat de overgang van de vooropleiding naar het hbo-niveau

geleidelijk verloopt: veel contacturen en veel begeleiding. Iedere student krijgt wekelijks

feedback ten aanzien van de beheersing van zijn instrument. Ook leren de studenten

veel van elkaar door het frequent samenspelen en van de feedback die zij daarbij krijgen.

Daarnaast vinden er in het eerste semester om de twee weken groepsbijeenkomsten

SLB plaats. De student krijgt zo al snel zicht op de inrichting van het programma, verkent

van meet af aan zijn eigen leerweg en raakt vertrouwd met begrippen als competenties

en portfolio.

• De examencommissie beoordeelt of studenten in aanmerking komen voor eventuele

vrijstellingen.

• In de jaarevaluaties tonen de eerstejaars tevredenheid over de voorlichting en de

selectieprocedure en over de aansluiting van het programma op de vooropleiding.

Rockacademie

• De formele toelatingseisen ten aanzien van vooropleidingsniveau zijn in de OER

vastgelegd. Studenten moeten daarnaast een toelatingsexamen afleggen waarin zij

beoordeeld worden op vaardigheden ten aanzien van een van de navolgende skills:

drums, basgitaar, gitaar, vocals, songwriting, keyboards, DJ/danceproducer en rap. Het

examen bestaat uit een portfolio assessment, een vaardigheidstoets en een performance

assessment.

• De Rockacademie is dit jaar gestart met het verlenen van een licentie aan

afgestudeerden van de Rockacademie, waardoor zij kandidaten voor het

toelatingsexamen kunnen voordragen. Deze kandidaten worden vrijgesteld van de

voorselectie, en kunnen meteen deelnemen aan het toelatingsexamen. Het panel is zeer

positief over deze vernieuwende aanpak.

• Het programma tijdens de propedeuse confronteert de student vervolgens met zijn

vaardigheden als popmuzikant, met zijn mogelijkheden en met zijn drive om in de

popmuziekwereld een bestaan op te bouwen. Via de Skills-docent en via de

studieloopbaanbegeleider krijgt de student een beeld van zijn mogelijkheden in

verhouding tot de eisen van de opleiding en die van de latere beroepspraktijk. Via de

BOK-colleges en de bijbehorende kennistoetsen wordt nagegaan of de student in staat is

om een theoretische bagage op voldoende niveau op te bouwen. Studenten volgen in het

eerste jaar een intensief programma in een veilige omgeving en met een vaste structuur,

waardoor de aansluiting met de vooropleiding soepel verloopt.



34/85

• De Rockacademie heeft een veilige leeromgeving voor studenten gecreëerd, waarin hij

met steun van docenten en mede-studetnen zijn mogelijkheden kan onderzoeken. De

aansluiting met de vooropleiding verloopt daardoor goed. Het panel heeft hierover geen

opmerkingen van studenten vernomen.

• Uit Fontysevaluaties blijkt dat studenten tevreden zijn over de informatie die zij van te

voren hebben ontvangen en over het beeld dat zij van het programma hebben gekregen.

• Het panel is positief over de wijze waarop de Rockacademie studenten selecteert.

Facet 2.6 Duur Voldaan

Criterium

- De opleiding voldoet aan formele eisen met betrekking tot de omvang van het curriculum:

hbo-bachelor: 240 studiepunten.


• Uit de OER (Onderwijs- en Examenregeling) blijkt dat de totale omvang van de

programma’s 240 European Credits (EC) bedraagt. De programma’s voldoen daarmee

aan de formele eisen met betrekking tot de omvang van het curriculum.

• De totale studie omvat 240 EC verdeeld over vier jaar van ieder 60 EC.

• De nominale studieduur is vier jaar.

Facet 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud Goed

Criteria

- Het didactisch concept is in lijn met de doelstellingen.

- De werkvormen sluiten aan bij het didactisch concept.


Conservatorium

• Het Conservatorium hanteert een constructivistisch onderwijsconcept, zoals beschreven

in het Didactisch Concept van het Conservatorium versie 2008/2009. Dat betekent dat:

- het studieprogramma vanaf de propedeuse beroepspraktijkgericht is en de te behalen

competenties richtinggevend zijn voor de inhoud van het programma en de toetsing

van de student. Het Conservatorium richt zich bij de artistiek-ambachtelijke

ontwikkeling van de student op de landelijke competenties en voegt daar een aantal

kernkwaliteiten aan toe, zoals enthousiasme, gedrevenheid, nieuwsgierigheid en

openheid;

- actief leren wordt gestimuleerd en gericht is op transfer: de student past verworven

kennis en vaardigheden toe in een leersituatie die in een eerdere leersituatie zijn

verworven;



35/85

- er binnen het Conservatorium aandacht is voor de persoonlijke ontwikkeling van de

studenten en voor een parallelle ontwikkeling van zijn muzikaal vermogen

– musiceren en muziektheorie – en van zijn kennis en inzichten.

• Deze uitgangspunten zijn herkenbaar in de organisatie van de onderwijsactiviteiten die

zich vooral richten op:

- leren vanuit de beroepspraktijk:

De beroepspraktijk speelt een belangrijke rol tijdens de studie, hetgeen tot uiting komt

in de beroepskenmerkende situaties (BKS). Tijdens de studie worden studenten

betrokken bij het culturele leven in de stad en/of omgeving. Hij levert er bijdragen aan

in uitvoeringen, concerten en gezamenlijke producties.

- leren via het meester-gezel model:

De meester/docent formuleert opdrachten om de gezel/student te confronteren met

muzikale problemen. In het meester-gezel model heeft de docent een

voorbeeldfunctie ten aanzien van de specifieke vakvaardigheden op zowel artistiek

als vaktechnisch gebied. De student neemt tijdens de studie steeds meer initiatief om

een eigen stempel te drukken op zijn onderwijsleerproces. De docent coacht het

muzikale leerproces van de student door intensieve feedback te geven en het

musiceren en ontwikkelingsproces kritisch te volgen.

- samenwerkend leren:

Samenwerking is inherent aan de muziekwereld. Er wordt veel aandacht besteed aan

het musiceren in ensembles en het gezamenlijk werken aan projecten.

- leren door expliciete aandacht voor de kennis en vaardigheden, die het vakmanschap

en het artistieke profiel van de studenten helpen ontwikkelen:

In de programmalijnen Hoofdvak, Praktische Vakken en Algemeen Theoretische

Vakken wordt veel aandacht besteed aan de kennis en de vaardigheden die

noodzakelijk zijn om professioneel musicus te worden en die in combinatie met het

talent van de student mede een belangrijke inspiratiebron en referentiekader vormen

voor de artistieke ontwikkeling van de student. Het instrueren (hoor-en werkcolleges,

groepssessies), het demonstreren (voordoen, voorspelen, kijken en luisteren naar

anderen) en veel feedback en reflectie zijn de activiteiten, die de aandacht voor de

kennis en vaardigheden vormgeven.

- leren door feedback en reflectie:

Van de student wordt een onderzoekende houding verwacht, niet alleen in de richting

van nieuwe muzikale ontwikkelingen, maar vooral ook naar zijn eigen ontwikkeling. Hij

gaat geregeld na waar hij staat in zijn groei naar een vakbekwaam musicus. De

voortdurende aandacht voor feedback en reflectie draagt zorg voor het expliciteren

van de leermomenten en het bewust sturen op de eigen ontwikkeling. Dit laatste vindt

het Conservatorium van belang: zo kan de student zich als professional blijven

ontwikkelen, ook na afloop van de studie.

• De zuiver op kennisoverdracht gerichte programmaonderdelen muziekgeschiedenis en

cultuurgeschiedenis kennen naast hoorcolleges de vorm van werkcolleges.

• Studenten worden de laatste jaren meer uitgedaagd zelf initiatief te nemen, bijvoorbeeld

bij het samenstellen van ensembles en het zoeken van een repertoire, bij het organiseren

van optredens (InVo) en theaterprojecten (MuTh), bij het interdisciplinair project in het



36/85

eerste jaar en bij het Studioproject van het vierde jaar InVo Lichte Muziek. Studenten

geven aan in het gesprek met het panel dat zij hiervoor ook interdisciplinair steeds meer

contacten leggen bijvoorbeeld bij de organisatie rondom optredens en theaterprojecten

worden studenten van de Fontysopleidingen Beeldende Vorming en Dans betrokken.

• De docenten geven voortdurend feedback op de ontwikkeling van de student. Bovendien

is zijn eigen reflectie tijdens het leren onontbeerlijk. Hij zal zichzelf voortdurend in

verschillende beroepssituaties moeten evalueren en bijstellen. Studenten merken op

tijdens het gesprek met het panel dat zij door het reflecteren meer afstand kunnen

nemen, wat hun prestaties ten goede komt.

• Het panel vindt de werkvormen gevarieerd en passend bij het onderwijsconcept.

• Uit Fontysevaluaties blijkt dat studenten tevreden zijn over de gebruikte werkvormen en

de begeleiding naar zelfstandig leren.

Rockacademie

• De Rockacademie hanteert de volgende uitgangspunten voor haar onderwijs

(Onderwijsvisie en didactisch concept Fontys Rockacademie):

- Binnen leerarrangementen wordt gewerkt met projectonderwijs.

- Opdrachten binnen projecten zijn beroepsgerelateerd.

- In iedere opdracht komt de handelingscyclus (ontwikkelen, maken, vermarkten) terug.

- In iedere opdracht moeten studenten leren samenwerken.

- De opdrachten ontwikkelen zich van opleidingsgestuurd naar praktijkgestuurd.

- Het onderwijs in het leerarrangement Skills Community heeft als didactisch

uitgangspunt dat de docent samen met de studenten een community vormt waarin

samen geleerd wordt.

• Studenten zullen in de latere beroepspraktijk veelal in projecten werken. Projecten

vragen om samenwerking tussen verschillende disciplines. De Rockacademie heeft

daarom haar onderwijs rondom projecten georganiseerd.

• De handelingscyclus komt in alle opdrachten terug. De student die binnen het domein

Music begint aan het ontwikkelen van een eigen act, kan deze ontwikkeling voortzetten

binnen het leerarrangement Music Company waar hij leert hoe hij zijn act in de markt

moet zetten. De Rockacademie vraagt van de student bewijzen dat hij alle fasen van de

handelingscyclus heeft doorlopen.

• Ieder semester zijn er een aantal projecten waaraan studenten van het tweede, derde en

vierde jaar deel kunnen nemen in verschillende rollen. De Rockacademie formuleert de

ontwerpeisen van een opdracht, de context waarbinnen deze geplaatst moet worden en

de eisen waaraan studenten op beheersingsniveau 2 en 3 moeten voldoen. Op

beheersingsniveau 2 worden de opdrachten door de Rockacademie en door de

beroepspraktijk geformuleerd. Op beheersingsniveau 3 acquireren de studenten zelf

opdrachten uit de beroepspraktijk.

• In het leerarrangement Skills Community leren studenten samen met een docent in een

veilige omgeving. Hierbij wordt gebruik gemaakt van werkvormen als individuele lessen,

groepsbijeenkomsten, bijeenkomsten in kleinere groepen. Alle skills communities zijn

actief op dezelfde dag waardoor ook samenwerking tussen verschillende communities

mogelijk is en docenten verschillende communities kunnen bezoeken.



37/85

• Studenten die het leerarrangement School of Music volgen of hebben gevolgd, geven les

aan jongerejaars studenten die een bepaalde vrije keuzemodule hebben gekozen. Deze

studenten worden via intervisiebijeenkomsten begeleid door docenten.

• Van studenten heeft het panel vernomen dat studenten door de feedback van docenten

en van medestudenten een kritische houding kunnen ontwikkelen.

• Uit de gesprekken met studenten is gebleken dat zij de werkvormen erg prettig vinden.

Verder zijn zij tevreden over de mogelijkheden om zelf sturing en richting aan de inhoud

van het programma te geven. Het panel is positief over de werkvormen die aansluiten bij

de latere beroepspraktijk.

• Uit Fontysevaluaties blijkt dat studenten positief zijn over de aansluiting van theorie en

praktijk, over de begeleiding naar onafhankelijk leren en over de stimulering van een

kritische instelling door de docenten.

Facet 2.8 Beoordeling en toetsing Voldoende

Criterium

- Door de beoordelingen, toetsingen en examens wordt adequaat getoetst of de studenten

de leerdoelen van (onderdelen van) het programma hebben gerealiseerd.


Conservatorium

• Het Toetsbeleid van het Conservatorium staat beschreven in het Toetsbeleid van het

Conservatorium 2008/2009.

• Het Conservatorium hanteert een mix aan toetsvormen binnen het programma en deze

mix wordt aangevuld met een competentie-examen dat de totale groei en ontwikkeling

van de student verifieert. Binnen de permanente evaluatie zorgt het Conservatorium voor

voldoende pres(en)tatiemomenten.

• Voor het toetsprogramma dat betrekking heeft op het opleidingsprogramma geldt dat

theoretische vakken worden getoetst door middel van mondelinge en schriftelijke

kennistoetsen terwijl de musiceervakken worden getoetst aan de hand van

vaardigheidstoetsen in de vorm van presentaties, voorstellingen, concerten en dergelijke.

Het panel heeft vastgesteld dat de toetsen aansluiten op de leerstof. Feedback vindt

veelal mondeling plaats, maar heeft het panel ook aangetroffen in documenten

opgeslagen in de portfolio’s.

• In de OER van het Conservatorium is de formele gang van zaken beschreven rond

tentamens en examens. Het leerplanoverzicht biedt per studiejaar een overzicht van de

aangeboden onderwijsactiviteiten en de te verwerven competenties per niveau. In de

studiegids van het Conservatorium staat per onderwijsactiviteit beschreven waar de

student op getoetst wordt. De beoordelingscriteria zijn ontleend aan de prestatie-

indicatoren, zoals die voor iedere competentie en voor ieder competentieniveau zijn

beschreven. Bij de beoordeling van de grotere en voor publiek georganiseerde

presentaties en optredens is altijd een commissie van meerdere (minimaal 3)



38/85

beoordelaars betrokken. In de commissie voor de laatste afrondende presentatie is niet

alleen het Conservatorium maar veelal ook het werkveld vertegenwoordigd.

• De getoetste en met een voldoende beoordeelde toetsen worden als bewijs voor de

competentiebeheersing in het portfolio meegenomen. Er zijn drie competentie-examens:

- niveau 1: afsluiting propedeuse/hoofdfasebekwaam, eind eerste jaar;

- niveau 2: eindfasebekwaam, eind derde jaar;

- niveau 3: startbekwaam, eind vierde jaar.

• Het competentie-examen bestaat conform de Fontysvoorschriften uit een portfoliodeel,

een performancedeel en een criteriumgericht interview. Voorafgaand aan de andere

elementen van het competentie-examen wordt bekeken of de vulling van het portfolio

overeenkomt met de eisen die in de assessmentmatrix geformuleerd zijn (in de matrix is

opgenomen welke bewijzen voor welke competenties verzameld moeten worden).

• Het performancegedeelte wordt afgedekt door openbare presentaties, optredens,

concerten en dergelijke tijdens een kenmerkende beroepssituatie voor een publiek van

medestudenten en andere belangstellenden.

• In het criteriumgericht interview bevragen de assessoren de student op de aantoonbare

ontwikkeling van zijn competenties binnen het professioneel-maatschappelijk domein. De

assessoren hanteren hier de omschrijving en bijbehorende prestatie-indicatoren van de

vier beroepskenmerkende situaties als referentiekader bij de beoordeling. Assessoren

zijn speciaal hiervoor opgeleide en aangestelde docenten, waarvan de te beoordelen

student geen les heeft.

• Het Conservatorium heeft een Handleiding Competentie-examens niveau 1, 2 en 3

ontwikkeld, waarin de studenten geïnformeerd worden over de inrichting en eisen van het

competentie-examen inclusief het portfolio. Ook ontvangen zij competentiekaarten

waarop de prestatie-indicatoren staan vermeld. De studiehandleidingen geven verder per

onderwijsactiviteit aan in welke vorm er getoetst gaat worden.

• Het panel heeft kennis genomen van deze opzet van competentie-examens, waarbij zij in

Fontys portal toegang heeft gehad tot de bewijzen voor de portfolio’s. Het panel is door

middel van gesprekken met studenten en docenten ervan overtuigd dat studenten door

voortdurende feedback gestimuleerd worden in hun persoonlijke ontwikkeling op

muzikaal gebied. Deze feedback vindt plaats via mondelinge gesprekken.

• De assessmentmatrix bevat een overzicht van de toetsen en de competentie-examens.

Per competentie is beschreven waaraan de student moet voldoen om een positieve

beoordeling te krijgen (prestatie-indicatoren per niveau).

• De examencommissie stelt het toetsbeleid en de kaders vast. De toetscommissie is een

gemandateerde subcommissie van de examencommissie en legt aan haar

verantwoording af. De toetscommissie bewaakt de kwaliteit van de toetsen volgens een

vastgestelde procedure (Werkdocument toetscommissie Fontys Conservatorium,

studiejaar 2008-2009). Zo wordt bijvoorbeeld elk jaar eenderde van de toetsen

bestudeerd door de commissie en worden toetsen die in evaluaties slecht scoren direct

bekeken. Wanneer studenten een toets negatief evalueren wordt deze door de

toetscommissie bekeken. Toetsen voor nieuwe onderdelen worden altijd vooraf door de

toetscommissie beoordeeld.



39/85

• Het Conservatorium draagt er zorg voor dat in de toetsing de persoonlijke ontwikkeling

van de student zo objectief mogelijk in beeld wordt gebracht. Zo krijgt de student de

feedback die deze ontwikkeling optimaal stimuleert. Daarom bestaat er een grote variatie

aan toetsvormen die goed zijn afgestemd op de aard van de vakken/onderwijsactiviteiten

en die nauw aansluiten bij de te verwerven competenties. In de jaarevaluatie van

2007/2008 geven de studenten aan dat er sprake is van een eerlijke beoordeling van

werk (3,7) en van een duidelijke feedback op de toetsen (3,3).

• Uit Fontysevaluaties blijkt dat studenten tevreden zijn over de gehanteerde toetsing en

de aansluiting van de toetsen op de inhoud van het opleidingsprogramma.

Rockacademie

• Het competentiegestuurde onderwijs van de Rockacademie kent drie categorieën

toetsing: formatieve toetsing, summatieve toetsing en het competentie-examen. Het

toetsbeleid staat beschreven in het Toetsbeleid 2008/2009.

• Studenten krijgen feedback over de studievoortgang bij alle onderwijsactiviteiten behalve

bij de BOK-colleges (body of knowledge), gekoppeld aan de competenties en de

prestatie-indicatoren. Halverwege het semester wordt feedback schriftelijk gegeven, de

overige feedback is mondeling.

• Summatieve toetsing levert voor de student bewijzen die hij in zijn portfolio kan opnemen.

Het portfolio wordt tijdens het comptentie-examen beoordeeld. De Rockacademie

hanteert de volgende summatieve toetsvormen:

- schriftelijke kennistoets

- voortgangstoets 1, 2, 3, 4 en 5 skills community: praktijktoets inclusief een

evaluatiegesprek

- perfomance-assessment optreden: drie keer per jaar een optreden, beoordeeld door

minimaal twee skills-docenten, dat als verplicht bewijs bij het competentie-examen

niveau 1 geldt

- assessment leerarrangement: bestaande uit een performance-assessment, een

portfolio-assessment en een kennistoets.

• Tijdens de studie nemen studenten deel aan drie competentie-examens: ter afronding

van de propedeuse, halverwege het derde jaar en ter afronding van de studie. Het

examen bestaat uit een portfolio-assessment en een performance-assessment.

• In de studiehandleiding zijn per module de criteria opgenomen, zoals het panel heeft

vastgesteld. De Rockacademie heeft een assessmentmatrix opgesteld dat een overzicht

geeft van de toetsen en de competentie-examens en de periode waarin studenten

(deel)competenties moeten behalen en eventueel repareren. Per competentie zijn

indicatoren beschreven waaraan de student moet voldoen voor een positieve

beoordeling. Studenten overleggen met hun studieloopbaanbegeleider alvorens het

portfolio in te leveren voor een competentie-examen.

• Het panel heeft vastgesteld dat de Rockacademie met duidelijke formulieren voor

feedback aan studenten werkt. Alle beoordelingen worden door minimaal twee docenten

gegeven.



40/85

• De toetscommissie bewaakt de kwaliteit van de toetsen. Zij adviseert over de vormgeving

van de toetsen en het toetsbeleid. Zij bewaakt de werkprocessen. Zij borgt de kwaliteit

van het toetsings- en beoordelingsresultaat. De toetscommissie rapporteert aan de

examencommissie.

• Het panel heeft tijdens het bezoek diverse toetsen en toetsbeoordeling gezien. Het panel

is van mening dat de beoordelingen kritisch en realistisch zijn en dat studenten eerlijke

feedback krijgen. De cijfers zijn een goede weerspiegeling van het oordeel.

Onderzoeksverslagen en stageverslagen die het panel heeft ingezien, waren van goede

kwaliteit.

• Uit Fontysevaluaties blijkt dat studenten positief zijn over de aansluiting van de toetsing

op de leerstof.

Oordeel

• Het panel is van mening dat de beoordelingen bij het Conservatorium kritischer mogen

zijn en constateert dat de becijfering aan de hoge kant is. Op grond daarvan komt het

panel tot het oordeel ‘voldoende’.

Onderwerp 3 Inzet van personeel

Facet 3.1 Eisen HBO goed

Criterium

- Het onderwijs wordt voor een belangrijk deel verzorgd door personeel dat een verbinding

legt tussen de opleiding en de beroepspraktijk.


• Docenten dienen niet alleen over uitstekende muzikale kwaliteiten te beschikken, maar

moeten ook verbindingen kunnen leggen met de beroepspraktijk. Dat betekent dat

gewerkt wordt met docenten met relevante beroepservaring, die hun onderwijs

regelmatig bijstellen op basis van ontwikkelingen in de beroepspraktijk. Ook de

gastdocenten uit binnen- en buitenland die regelmatig hun bijdrage leveren aan het

onderwijs, dragen bij aan het intensieve contact tussen opleiding en werkveld en aan de

continue reflectie op de internationale beroepsstandaard.

Conservatorium

• Het onderdeel Educatie (tot 2009 in de minor) neemt een belangrijke plaats in het

programma in, omdat studenten vrijwel altijd in een gemengde beroepspraktijk terecht

komen. De docenten werken naast hun concertpraktijk vaak in Centra voor

Kunsteducatie. Met professionele musici van nationale en internationale allure verzorgt

het Conservatorium ook masterclasses en workshops.



41/85

• In beginsel neemt het Conservatorium alleen docenten aan in een betrekkingsomvang

van maximaal 0,4 fte. Dit maakt een flexibeler personeelsbeleid mogelijk en creëert een

breed palet van artistieke, vaktechnische en vakdidactische competenties binnen het

docentencorps. Bovendien krijgen de studenten les van meerdere hoofdvakdocenten.

• Uit de analyse van het portfolio van het personeel van het Conservatorium blijkt dat

- nagenoeg alle docenten actief zijn in het werkveld of in een verwante beroepspraktijk,

als uitvoerend musicus en/of als docent;

- verschillende docenten betrokken zijn bij het begeleiden van studenten in hun stages

en zo intensieve contacten hebben met het werkveld, vooral met Centra voor

Kunsteducatie;

- docenten een bijdrage leveren aan het culturele leven in de regio en ver daarbuiten

via educatieve projecten, concerten en producties;

- sommige docenten betrokken zijn bij publicaties of zelf publiceren.

• Intensief contact met het werkveld is kenmerkend, waarbij het Conervatorium niet alleen

volgend is, maar ook actief bijdragen levert aan het culturele leven in de regio.

• Studenten zijn volgens Fontys Studenten Enquête 2006 tevreden over het

docententeam, met name over de mate waarin de docenten op de hoogte zijn van

ontwikkelingen in het werkveld (score 4,1).

Rockacademie

• De Rockacademie werkt met docenten die professionals zijn in hun vakgebied in de

popmuziek en popmuziekindustrie en die een actieve rol vervullen in diverse

(inter)nationale netwerken.

• Docenten worden aangesteld op basis van jaarcontracten, zodat de inbreng van

beroepskennis en beroepservaring gewaarborgd wordt. De contractdocenten worden

door de staf gevraagd voor het verzorgen van specifieke onderdelen binnen de kaders

van competenties, niveau en thema, en de gehanteerde werkvormen.

• Uit analyse van het portfolio van het personeel van de Rockacademie blijkt dat:

- van de 52 docenten er twee niet actief zijn in het werkveld;

- veel docenten betrokken zijn bij nationale ontwikkelingen doordat zij werkzaam zijn in

de popmuziek of popindustrie;

- sommige docenten bijdragen tot het schrijven van popgeschiedenis, betrokken zijn bij

publicaties over popmuziek of zelf publiceren: Pop! Een Halve Eeuw Beweging, Gert

Keunen, Lannoo, Tielt, 2002, Muzikantengids, Jan van der Plas, Django Music, Met

Hart En Ziel, Jan van der Plas, Teleac, 2003, Rock your English, Buffi Duberman, Het

Spectrum.

• Uit Fontysevaluaties blijkt dat studenten tevreden over de docenten zijn, met name over

hun kennis van de ontwikkelingen in het werkveld. Uit het gesprek met studenten is

gebleken dat docenten een voorbeeldfunctie als muzikant hebben. Daarnaast kunnen

studenten via docenten opdrachten uit de beroepspraktijk verwerven.

• Het panel heeft met docenten gesproken en is van mening dat deze de relatie met de

beroepspraktijk goed kunnen leggen.



42/85

Facet 3.2 Kwantiteit personeel Goed

Criterium

- Er wordt voldoende personeel ingezet om de opleiding met de gewenste kwaliteit te

verzorgen.


Conservatorium en Rockacademie

• Bij het Conservatorium zijn 133 docenten werkzaam (41,07 fte), bij de Rockacademie 50

docenten (16,95 fte).

• Het percentage ziekteverzuim bedraagt bij het Conservatorium 1,7 procent.

• De muziekopleidingen krijgen naast de gewone hbo-bekostiging per student een extra

bedrag, de zogenoemde "vaste voet", vanwege het specifieke docentintensieve karakter

van deze vorm van kunstonderwijs, de breedte van het programma en de omvangrijke

praktijkcomponent. De docent-student ratio is 1:9 bij het Conservatorium en 1:11 bij de

Rockacademie en voldoet daarmee aan de beleidsuitgangspunten. Bij die

uitgangspunten is een afweging gemaakt tussen de beschikbare financiële middelen, de

noodzakelijke materiële voorzieningen en voldoende onderwijzend personeel per

student, rekening houdend met studentenaantallen en het onderwijsprogramma.

• De directie van de FHvdK heeft een vierjarig traject uitgezet waarin een beleid wordt

geïmplementeerd dat afgestemd is op de behoeften van de organisatie en dat betaalbaar

is. Om in de toekomst de betaalbaarheid te waarborgen zal onder meer de invulling van

nieuwe vacatures plaatsvinden in de functie van docent 2 en 3 en onderwijsassistent 1 of

met een flexibel contract voor kortere tijd.

• Met deze keuze wil FHvdK:

- vooral meer docenturen voor de uitvoering van het onderwijs realiseren;

- daarnaast meer jonge mensen aantrekken zodat de aansluiting bij de belevingswereld

van de studenten geborgd wordt;

- aansluiten bij het streven om de studenten vooral ook een veilige leeromgeving te

bieden (meer docenten met docentervaring vormen een belangrijke voorwaarde om

hieraan te kunnen voldoen);

- meer budgettaire ruimte overhouden voor het verzorgen van masterclasses door

gastdocenten.

• Het Conservatorium overweegt om in de toekomst ook jonge medewerkers aan te stellen

als onderzoeksassistent 1 (1 fte) die na enige jaren door kunnen stromen naar het

docentschap.

• Bij de Rockacademie worden ouderejaars studenten die het leerarrangement School of

Music volgen of hebben gevolgd ingezet als docent voor jongerejaars. Studenten zijn hier

positief over, zowel de jongerejaars als de ouderejaars. Het panel heeft vastgesteld dat

de aanpak goed werkt.



43/85

• Het panel heeft zowel van studenten van het Conservatorium als van studenten van de

Rockacademie begrepen dat docenten goed bereikbaar zijin. Doordat de Skills

Community bij de Rockacademie op een vaste dag voor alle studenten plaatsvindt, zijn

op dat moment ook alle docenten aanwezig.

• Docenten van het Conservatorium hebben in het gesprek met het panel aangegeven dat

hoewel de werkdruk hoog is, zij deze als goed te doen ervaren; leidend hiervoor is de

motivatie van de studenten.

• De FHvdK heeft als verdeelsleutel van de taakbelasting gesteld dat 80 procent naar de

onderwijsuitvoering gaat en 10 procent naar ontwikkeling; beheer krijgt 10 procent. Zij

voldoet op dit moment aan dit streven. Tot onderwijsuitvoering behoren de

onderwijsactiviteiten (voorbereiding-uitvoering-afronding), de studieloopbaanbegeleiding,

het afnemen van toetsen/assessments en de stagebegeleiding.

Facet 3.3 Kwaliteit personeel Goed

Criterium

- Het personeel is gekwalificeerd voor de inhoudelijke, onderwijskundige en

organisatorische realisatie van het programma.


Conservatorium

• Het personeelsbeleid van het Conservatorium is afgestemd op het Strategisch

Personeelsbeleidsplan van Fontys 2005-2010.

• In het competentiemanagement ligt de nadruk op de ontwikkeling van het

competentieprofiel van elke medewerker. Dat profiel bestaat uit maximaal negen

competenties en is als volgt opgebouwd:

- een Fontysbrede competentie, het resultaatgericht handelen;

- een Kunstenbreed bepaalde competentie, het samenwerken;

- een Conservatoriumbreed bepaalde competentie, het leren;

- de overige competenties hangen samen met de specifieke rollen die iemand vervult

(studieloopbaanbegeleider, assessor, vakinhoudelijk begeleider, constructeur van

leeromgevingen, onderzoeker en teamleider of coördinator). Meerdere docenten zijn

actief betrokken bij de ontwikkeling en uitvoering van de onderwijstransformatie en de

studieloopbaanbegeleiding.

• Uit de analyse van het portfolio van het personeel blijkt dat zij voldoende deskundigheid

bezitten om de inhoudelijke, onderwijskundige en organisatorische realisatie van het

onderwijsprogramma voor hun rekening te nemen. Bij het Conservatorium hebben 126

docenten een hbo-achtergrond en zeven een academische.

• Het beroepsmatig functioneren bespreekt het management regelmatig met iedere

medewerker in minimaal twee gesprekken per jaar. Sinds 2006-2007 is een begin

gemaakt met deze cyclus van een contracteringsgesprek en een beoordelingsgesprek. In

het contracteringsgesprek komen competenties, ambities, scholingswensen en mogelijke



44/85

knelpunten aan de orde. Er worden zowel resultaat- als ontwikkelafspraken gemaakt en

vastgelegd (WAT ga je doen en HOE ga je dat doen?). Daarbij worden ook de

uitkomsten van de onderwijsevaluaties betrokken. Tevens komt in deze gesprekken aan

de orde welke competenties de medewerker (verder) wil ontwikkelen. In het

beoordelingsgesprek stelt de leidinggevende vast wat het resultaat is van de vastgelegde

afspraken en koppelt hij daar een beloning aan. Tijdens het visitatiebezoek heeft het

management het belang van deze gesprekken benadrukt.

• Voor de uitvoering van het curriculum zijn alle vereiste disciplines en deskundigheden

goed vertegenwoordigd. Enkele docenten (0,4 fte) zijn verbonden aan het lectoraat ‘Art &

Society’ van FHvdK als leden van de kenniskring. De resultaten van studie en onderzoek

binnen dit lectoraat vloeien terug naar het onderwijs van het Conservatorium, vooral in de

vorm van vernieuwing van lesinhouden.

• Het Conservatorium stimuleert op meerdere manieren de vakinhoudelijke en

onderwijskundige deskundigheidsbevordering van het team en de individuele docenten.

Zo wordt er alle ruimte geboden voor verdere artistieke ontplooiing. Docenten kunnen via

de jaarlijkse gesprekken, maar ook op andere momenten, aangeven dat zij bepaalde

cursussen willen volgen of conferenties willen bezoeken. Deze worden vrijwel altijd

gehonoreerd.

• Ten behoeve van de onderwijstransformatie volgen docenten individueel of collectief

cursussen en trainingen op het gebied van studieloopbaanbegeleiding,

competentiegestuurd onderwijs, assessment en ICT. In het kader van vakdidactische

vernieuwing nemen docenten deel aan conferenties, studiedagen, symposia en

dergelijke.

Rockacademie

• De Rockacademie zet de volgende middelen in ter uitvoering van haar personeelsbeleid:

1. het jaarlijks voeren van de gesprekscyclus (contractgesprekken en

beoordelingsgesprekken, inzetgesprekken) volgens de Fontys systematiek;

2. het onderzoeken bij alle medewerkers van de specifieke talenten die zij mogelijk

hebben naast het specialisme waar zij reeds werkzaam in zijn;

3. het stimuleren van verdere ontwikkeling en verbreding van het docententeam door

middel van het laten volgen van nieuwe opleidingen en cursussen;

• Het operationele personeelsbeleid wordt binnen de Rockacademie uitgevoerd door het

Managementteam met ondersteuning van de afdeling Personeelszaken van Fontys. Op

de academie wordt een laagdrempelige cultuur gecultiveerd, waarin de afstand tussen

directie en medewerkers minimaal gehouden wordt. Er is veel ruimte in tijd en

gelegenheid om van gedachten te wisselen over voorkomende kwesties. Deze cultuur

maakt het inzetten van de officiële managementinstrumenten voor personeelsbeleid en

inzet effectiever.

• De Rockacademie gaat bij de aansturing van haar medewerkers uit van sturing op

kwaliteit en het geven van vertrouwen. Alle communicatie met medewerkers, officieel

en/of officieus is erop gericht medewerkers te stimuleren en motiveren om een zo hoog

mogelijke kwaliteit te verkrijgen.



45/85

• Het panel heeft vastgesteld dat de Rockacademie voor de jaarlijkse beoordelings- en

contractgesprekken van vaste formulieren gebruik maakt en deze ook invult.

• De Rockacademie houdt in haar aannamebeleid rekening met een grote variatie van

deskundigheden in het personeelsbestand:

- medewerkers met een wetenschappelijke achtergrond (een van deze medewerkers

gaat binnen een paar jaar promoveren en is nu toegevoegd aan de kenniskring van

de huidige lectoren);

- medewerkers met veel ervaring op het gebied van hbo-onderwijs (deze medewerkers

kennen het hbo onderwijssysteem van binnen en van buiten);

- medewerkers met veel expertise in de diverse disciplines; deze medewerkers zorgen

voor de kwaliteit van het ambacht in de verschillende disciplines.

• De Rockacademie houdt studieweken voor de docenten over inhoudelijke thema’s: ICT,

Skills Community en dergelijke. Docenten kunnen via de jaarlijkse gesprekken, maar ook

op andere momenten, aangeven dat zij bepaalde cursussen willen volgen of conferenties

willen bezoeken. Deze worden vrijwel altijd gehonoreerd.

• Uit het gesprek met de docenten bleek, dat zij tijdens de dag waarop de Skills

Community is ingeroosterd, met elkaar overleggen over afstemming en voortgang.


• De FHvdK evalueert de kwaliteit van haar docenten door middel van gesprekken van de

teamleiders met de docent zelf en analyses van enquêtes. Uit deze gesprekken en

enquêtes en uit de bovengenoemde analyse van het portfolio blijkt dat de medewerkers

voldoende gekwalificeerd zijn om het programma adequaat uit te voeren en te realiseren.

• Uit Fontys Studenten Enquête 2006 blijkt dat studenten de kwaliteit van docenten van het

Conservatorium en de Rockacademie hoog waarderen (score 4,4 deskundig in

vakgebied).

Onderwerp 4 Voorzieningen

Facet 4.1 Materiële voorzieningen Goed

Criterium

- De huisvesting en materiële voorzieningen zijn toereikend om het programma te

realiseren.



• Het Conservatorium en de Rockacademie zijn gehuisvest in een door Jo Coenen voor de

totale Hogeschool voor de Kunsten ontworpen complex in het centrum van Tilburg. Het

Conservatorium en de Rockacademie beschikken over eigen specifieke ruimtes met

instrumentarium en apparatuur ten behoeve van lessen en repetities.



46/85

Het gebouw beschikt ondermeer over:

- een muziekzaal met pijporgel en Steinway-vleugel voor een publiek van 200

personen;

- een kapel, vooral geschikt voor presentaties oude muziek, zang, gitaar enzovoorts;

- een theater voorzien van alle benodigde technische voorzieningen;

- een concertzaal voor een publiek van 800 personen.

• Het Conservatorium beschikt volgens onderzoek van Steinway over kwalitatief

uitstekende vleugels en piano’s en over zeer actueel slagwerk.

• In het najaar van 2009 zal een professionele opnamestudio in gebruik worden genomen.

• Het gebouw beschikt ook over diverse goed geoutilleerde ruimtes en voorzieningen voor

algemeen gebruik. Daaronder vallen onder andere de mediatheek, de lunchruimtes en

enkele theaterzalen. De FHvdK heeft voor studenten en docenten een eigen gratis

uitleen voor audiovisuele apparatuur. Specifieke ruimtes zoals collegezalen,

projectieruimtes, oefenruimtes, vergaderruimtes en dergelijke kunnen door diverse

opleidingen voor het onderwijs worden ingezet. Ook biedt de gezamenlijke huisvesting

mogelijkheden voor gezamenlijke activiteiten. Voorbeelden daarvan zijn: een

gezamenlijke kennismakingsdag van nieuwe studenten (‘handshake’), de projectweek

van alle propedeusestudenten van de FHvdK en eigen initiatieven van studenten.

Studenten geven in het gesprek met het panel aan dat zij juist door deze interdisciplinaire

projecten studenten van andere opleidingen leren kennen en deze makkelijker kunnen

benaderen voor inzet tijdens opdrachten en projecten later in het programma. Het panel

is van mening dat er nog meer synergiewinst te behalen valt door de verschillende

disciplines meer met elkaar in contact te brengen.

• In de mediatheek van de FHvdK zijn de mediatheken van alle kunstenopleidingen

samengevoegd tot een multidisciplinaire mediatheek. De mediatheek biedt toegang tot

relevante wetenschappelijke nationale en internationale publicaties en tijdschriften. De

mediatheek heeft een mediatheekcommissie waarin leden van de verschillende

academies zitting hebben. Deze commissie zorgt voor aanvullingen waardoor de collectie

up-to-date blijft.

• De studenten van de Rockacademie brengen eigen instrumenten mee, maar kunnen ook

beschikken over instrumenten en apparatuur die aangeschaft zijn uit de jaarlijkse

studiebijdragen van de studenten. Deze bijdragen, die ondergebracht zijn in het aparte

budgetteringsproject ‘Studiebijdrage’, komen overigens ook ten goede aan het gebruik

van externe podia, opnamestudio’s en repetitiefaciliteiten, aan de promotie van producten

die studenten maken en aan het binnenhalen van sterren en internationale specialisten

en showcases.

• De studenten kunnen gebruik maken van alle digitale werkplekken met wireless

internetaansluiting in het gebouw van de FHvdK. Voor de docenten zijn flexibele digitale

werkplekken (wireless internetaansluiting) beschikbaar.

• Sinds voorjaar 2006 is binnen Fontys een zogenaamde “portal” ter beschikking gekomen.

De portalstructuur op het intranet zorgt ervoor dat iedere student die inlogt specifieke

informatie kan vinden zoals jaarrooster, speciale projecten, studiehandleidingen, de

Onderwijs- en Examenregeling en competentiekaarten. Daarnaast heeft iedere student

en docent een eigen startpagina en persoonlijke pagina van waaruit webmail kan worden



47/85

opgevraagd en de pagina’s van studenten en collega’s kunnen worden bezocht. De

portalstructuur biedt tevens mogelijkheden om digitale werkruimten in te richten,

bestanden uit te wisselen en portfolio’s toegankelijk te maken voor anderen. Ook wordt

studenten ruimte geboden op N@Tschool (de elektronische leeromgeving van Fontys)

om hun digitale portfolio te ontwerpen en verder te ontwikkelen. N@Tschool is ook

toegankelijk voor de begeleidende docenten en assessoren.

• Uit Fontysevaluaties blijkt dat studenten de beschikbare ruimtes als ruim voldoende

beoordelen. Bij de Rockacademie ligt dit lager voor de praktijklokalen en de studieruimtes

voor zelfstudie.

• Docenten van de Rockacademie waren matig tevreden over de bereikbaarheid van de

diverse locaties en over akoestiek en isolatie van sommige locaties. Hiervoor lopen

verbetertrajecten zoals de verbetering van de klimaatbeheersing en de huur van extra

ruimte in het Factorium-gebouw vanaf september 2010. Al dit schooljaar kunnen de

ruimtes beter worden benut door openstelling van het gebouw in de weekenden.

• De studenten zijn in toenemende mate tevreden over de digitale leeromgeving; in het

bijzonder het wireless systeem, waarbij de laptop overal kan functioneren met bereik van

de Fontys portal, scoort hoog. In vergelijking met 2004 is het gebruik van het Fontys-

emailadres duidelijk gegroeid.

• Het panel heeft een rondleiding gehad en is positief over het gebouw, al heeft het

vernomen dat het gebouw niet gebouwd is voor het huidige aantal studenten. Dit vraagt

om creatieve oplossingen van het management dat daar tot nu in geslaagd is.

Facet 4.2 Studiebegeleiding Voldoende

Criteria

- De studiebegeleiding en informatievoorziening aan studenten zijn adequaat met het oog

op de studievoortgang.

- De studiebegeleiding en informatievoorziening aan studenten sluiten aan bij de behoefte

van studenten.



• Studieloopbaanbegeleiding is de afgelopen jaren aangepast aan het competentiegericht

onderwijs. De student leert binnen de SLB al zijn studieactiviteiten, stage- en

werkervaringen in het grote kader van zijn leven en loopbaan te plaatsen. Doordat

gewerkt wordt met beroepskenmerkende situaties (BKS), wordt de student zoveel

mogelijk geprikkeld om vanuit die situaties de link te leggen tussen zijn studie, zijn

loopbaan en zijn functioneren in die loopbaan.

• De studieloopbaanbegeleider (SLB’er) stimuleert de student in het maken van keuzes in

zijn loopbaanontwikkeling, maar helpt ook te leren reflecteren op de gemaakte keuzes.

Hierdoor wordt de student geënthousiasmeerd om zelf sturing aan zijn loopbaan te

geven.



48/85

• Informatie ten aanzien van het onderwijsprogramma, les- en lokalenroosters, stages en

dergelijke wordt via de Fontys portal aan de studenten kenbaar gemaakt. Voor deze

informatievoorziening alsmede de actualisering hiervan zijn verschillende portal

beheerders verantwoordelijk. De studieloopbaanbegeleiders maken daarnaast zelf

afspraken met de studenten over hoe er over en weer gecommuniceerd gaat worden.

(per mail, n@tschool, postvak etc.). De studiehandleidingen worden op de portal

geplaatst evenals competentiekaarten met prestatie-indicatoren en informatie over SLB

en competentie-examens. Mededelingen ten aanzien van begeleiding worden gedaan via

de SLB’ers.

• Recente Fontysevaluaties laten zien dat studenten van beide programma’s positief over

de begeleiding zijn.

Conservatorium

• Het eerste jaar staat voor de student vooral in het teken van inzicht krijgen in eigen

studiemethode, beroepsbeeld en persoonlijke kwaliteiten. Daarna, in het tweede

studiejaar, wordt met name ingegaan op de mogelijkheden die het werkveld biedt.

Vervolgens onderzoekt de student in het derde en vierde studiejaar waar zijn passie ligt

en hoe hij zijn toekomst ziet en vorm wil geven.

• De vormgeving van de SLB binnen het Conservatorium houdt in dat wordt gewerkt met

groepsbijeenkomsten en individuele gesprekken. In het begin van het programma

worden relatief veel SLB-groepsbijeenkomsten gegeven. In de hogere studiejaren komt

juist de individuele begeleiding centraal te staan. Binnen de groepsbijeenkomsten wordt

gewerkt aan het creëren van een portfolio en de daarbij behorende opdrachten. Ook

wordt de studenten in de groepsbijeenkomsten geleerd hoe ze zichzelf doelen kunnen

stellen, hoe je een eigen Persoonlijk Ontwikkelingsplan (POP) en een Persoonlijk

Activiteitenplan (PAP) maakt en hoe je reflecteert en evalueert. Er komen zaken als

minorkeuze, n@tschool en de voorbereiding op het competentie-examen aan de orde.

Binnen de individuele gesprekken wordt aandacht besteed aan studievoortgang, studie-

en beroepskeuze, studieproblemen, leerproblemen en de inhoud van het portfolio.

• Studenten hebben tijdens het gesprek met het panel aangegeven aan dat zij het werken

via de portal als efficiënt ervaren: alle bewijsstukken voor hun portfolio en alle

beoordelingen zijn snel traceerbaar. Ook het panel heeft dit kunnen vaststellen.

• Door een strakkere sturing door de SLB’er met als gevolg meer controle per student is de

afgelopen jaren meer resultaat per student gerealiseerd, ofwel er is minder

studievertraging opgelopen. Zowel het opleidingsmanagement als de studenten hebben

dit als positief ervaren.

Rockacademie

• Op de Rockacademie is de SLB gericht op:

- coaching bij de individuele ontwikkeling en bij zelfsturing van de studieloopbaan;

- begeleiding bij het maken van een persoonlijk ontwikkelingsplan (POP) en een

persoonlijk activiteitenplan (PAP);

- monitoring en coaching van de studievoortgang;

- keuzebegeleiding ten aanzien van leerarrangementen;



49/85

- formele beoordeling;

- voorbereiding op de competentie-examens.

• Minstens twee maal per jaar – in het eerste jaar vier maal – houdt de SLB’er een

individueel gesprek met iedere student. In het eerste jaar vinden bovendien

tweewekelijkse themagebonden groepsbijeenkomsten plaats.

• De Rockacademie stimuleert de student zijn studie vanaf het begin te gebruiken als start

van een carrière en dus meteen deel te nemen aan de professionele wereld van muziek.

Voor de studiebegeleiding heeft dit als bijeffect dat sommige studenten:

- gecoached willen worden in beslissingen over hun buitenschoolse carrière. Dit

gebeurt vaak door vertrouwenspersonen en dat kan een skillsdocent zijn, een

directielid, maar niet perse een SLB’er. Alle docenten zijn zich bewust dat zij die rol

kunnen vervullen en dat ze informatie naar de SLB’er moeten terugkoppelen als de

vraag van de student invloed zal hebben op zijn studieverloop.

- gecoached willen worden in het in balans houden van hun carrière en hun studie.

Deze studenten kunnen gebruik maken van het programma Artist Development,

waarbinnen studenten Elders Verworven Competenties kunnen inbrengen en

waarbinnen studieroutes worden afgesproken die hun carrière niet in de weg staan.

• Los hiervan staan de vragen die opkomen bij studenten als hen een (professioneel)

contract wordt aangeboden. Hiervoor kunnen zij ook gebruik maken van de docenten en

hun netwerk.

• Het panel heeft van studenten van de Rockacademie begrepen dat de SLB’er die zelf

muzikant is, hen goed kan begeleiden bij het ontwikkelen van een professionele

loopbaan. De vetrouwensband met de skillsdocent is vaak heel groot, waardoor

studenten ook bij deze docent te rade gaan.

Oordeel

• Het beeld over de rol van de SLB’er is docenten van de Rockacademie heel duidelijk

zoals in het gesprek bleek, maar studenten vinden die rol minder helder. De positie van

de SLB’er kan volgens het panel bij de Rockacademie nog beter verduidelijkt worden.

Het komt daarom tot het oordeel voldoende.

Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg

Facet 5.1 Evaluatie resultaten Goed

Criterium

- De opleiding wordt periodiek geëvalueerd, mede aan de hand van toetsbare

streefdoelen.



50/85


• Het Conservatorium en de Rockacademie hebben het kwaliteitszorgsysteem uitgewerkt

in een Handboek Kwaliteitszorg Conservatorium en Handboek Kwaliteitszorg

Rockacademie.

• Kwaliteitszorg is een verantwoordelijkheid van alle medewerkers, in het bijzonder van de

directeur (eindverantwoordelijk), het managementteam en de coördinator kwaliteitszorg.

• Jaarlijks sluit de FHvdK met de Raad van Bestuur een managementcontract (MACON),

waarin afspraken en streefdoelen staan voor het lopende kalenderjaar, uitgesplitst naar

de resultaatsgebieden – onder andere kwaliteitszorg – van het Fontyslabel en waarin de

hogeschool ook het verbeterbeleid concretiseert. De nagestreefde doelen worden daarbij

exact benoemd met streefpercentages, termijnen en resultaten. Het MACON leidt

vervolgens tot een viermaandelijkse rapportage over de gerealiseerde doelen aan de

Raad van Bestuur door middel van de managementrapportage (MARAP). Het

Conservatorium en de Rockacademie hebben, evenals de andere academies van de

FHvdK, hun eigen inbreng in deze contracten en rapportages via het jaarlijkse

Academieplan. Op deze wijze borgt het instituut de voortdurende monitoring van onder

andere het aandachtsgebied kwaliteit.

• Het Conservatorium en de Rockacademie stellen toetsbare streefdoelen op om de

gewenste kwaliteit te bereiken. Enkele voorbeelden van toetsbare streefdoelen worden

hieronder genoemd.

- in het Academieplan 2007: competentie-examen niveau 2 wordt ontwikkeld en

uitgevoerd in 2008 en niveau 3 in 2009. Het panel heeft kunnen vaststellen dat de

competentie-examens per niveau inmiddels zijn opgenomen (Conservatorium).

- in het Kwaliteitshandboek (Handboek kwaliteitszorg Conservatorium 2007-2011): er

wordt gestreefd naar een score van minimaal 3,5 op een vijf-punt-schaal betreffende

de mate van tevredenheid van de studenten over de studiebegeleiding

(Conservatorium).

- Onderwijsvisie: De Rockacademie heeft op grond van de onderwijsvisie een

didactisch concept. Het didactisch concept stimuleert zelfverantwoordelijk leren (3,5

op een vijf-punt-schaal) (Rockacademie).

• De beoordeling van de kwaliteit van het onderwijs op verschillende facetten vindt plaats

via externe, Fontys-centrale en instituutsinterne onderzoeken:

- Periode- en jaarevaluaties vragen naar het oordeel van de studenten over de kwaliteit

van het onderwijs, de begeleiding en de organisatie; ook worden er

evaluatiegesprekken met groepen studenten gevoerd.

- Voor de stage-evaluaties zijn vragenlijsten vastgesteld ten behoeve van student en

het stageadres.

- Om een beeld te krijgen van de kwaliteit van het opleidingsresultaat wordt één keer in

de drie à vier jaar een startbekwaamhedenonderzoek afgenomen onder

afgestudeerden en vertegenwoordigers van het werkveld;

• De programma’s worden periodiek geëvalueerd. Alle evaluaties waarvan gebruik wordt

gemaakt, zijn in kaart gebracht, voorzien van het doel ervan, de frequentie en het jaar

van afname, de uitvoerder, de doelgroep en de facetten uit het accreditatiekader.



51/85

Conservatorium

• De studenten tonen zich zeer tevreden over de afgenomen onderwijsevaluaties. Dit blijkt

uit de scores van 3,8 en 3,6 die de studenten aan het onderdeel onderwijsevaluaties

toekennen in de Fontys Studentenenquêtes van 2004 en 2006.

Rockacademie

• De respons op de uitgezette enquêtes is goed maar kan nog verbeterd worden. De

studenten toonden zich in 2006 nog niet helemaal tevreden over de afgenomen

onderwijsevaluaties, zoals blijkt uit de score van 2,9 die de studenten aan het onderdeel

onderwijsevaluaties toekennen in de Fontys Studentenenquêtes. Daarom zijn de

vragenlijsten bekeken op relevantie en actualiteit en opnieuw vormgegeven.

Facet 5.2 Maatregelen tot verbetering Goed

Criterium

- De uitkomsten van deze evaluatie vormen de basis voor aantoonbare

verbetermaatregelen die bijdragen aan de realisatie van de streefdoelen.



• De bevindingen van de in 5.1 genoemde evaluaties worden geanalyseerd. Bij

tegenvallende resultaten wordt nader onderzoek gedaan naar de oorzaken van de

gevonden kwaliteitsproblemen en wordt een realistisch verbeterbeleid opgesteld en

uitgevoerd.

• Voorbeelden van recent doorgevoerde verbetermaatregelen zijn:

- de lager dan beoogde waardering van de studenten voor de studiebegeleiding heeft

bij het Conservatorium geleid tot een intensivering van deze begeleiding in dit

studiejaar; het gebleken tekort aan aandacht voor ondernemerschap heeft geleid tot

aanpassing van het programma op dit punt bij het Conservatorium;

- kritiek van docenten en studenten van de Rockacademie op de huisvesting heerft

geleid tot de huur van extra ruimte.

• Het panel heeft bij de Rockacademie uitgewerkte verbeterplannen gezien met smart-

geformuleerde doelen. De Rockacademie is nog niet eerder gevisiteerd.

• Naar aanleiding van de vorige visitatie heeft het Conservatorium onder andere de

volgende verbeteringen gerealiseerd:

- Studenten worden beter over studievoortgang geïnformeerd door de invoering van het

SVI-systeem waardoor de student in de propedeuse op vier momenten wordt

geïnformeerd over zijn studievoortgang in de vorm van een studievoortgangsindicatie

(SVI). In studiejaren 2, 3 en 4 vindt deze studievoortgangsindicatie twee maal per

studiejaar plaats.

- De samenhang in het programma is verbeterd door grotere onderwijseenheden

binnen de programmalijnen te realiseren.



52/85

- De afdelingen klassieke muziek en geïmproviseerde muziek zijn geïntegreerd in de

differentiatie instrumentaal/vocaal om studenten vertrouwd te maken met andere

stijlen en muzikale werelden. Studenten worden uitgedaagd zelf het initiatief te

nemen, bijvoorbeeld bij het samenstellen van ensembles, het zoeken van repertoire

en het organiseren van optredens.

• Uit de resultaten van de Fontys Studentenenquête blijkt dat de studenten tevreden zijn

over de wijze waarop de FHvdK omgaat met klachten en inspraakmogelijkheden, maar

minder over de terugkoppeling van evaluatieresultaten

• Een voorbeeld van een verbeteractie is de doorvoering in het studiejaar 2008-2009 van

een effectievere manier van roostering, die helpt de studieruimtes optimaal te benutten;

vóór 1 juli 2009 wordt het functioneren van dit systeem geëvalueerd. Evaluatie heeft

geleid tot de aanschaf van andere software, omdat de oude nog niet tot het gewenste

resultaat geleid heeft.

Facet 5.3 Betrekken van medewerkers, studenten,

alumni en het beroepenveld Voldoende

Criterium

- Bij de interne kwaliteitszorg zijn medewerkers, studenten, alumni en het afnemend

beroepenveld van de opleiding actief betrokken.


Conservatorium

• Het Handboek Kwaliteitszorg Conservatorium 2007-2011 laat zien dat alle

belanghebbenden (studenten, docenten, alumni en werkveldvertegenwoordigers) worden

betrokken bij de voor hen relevante kwaliteitsaspecten. Zij worden geïnformeerd over

resultaten van de evaluaties en over verbetermaatregelen.

• Het werkveld, in het bijzonder de werkveldcommissie, is betrokken bij de ontwikkeling

van de kwaliteit van het programma (zie facet 1.1).

• Studenten en medewerkers denken hierover mee in het kader van onderwijsevaluaties.

Zij worden via diverse enquêtes (FSE en FPE) en evaluaties (onderwijs- en stage-

evaluaties) bevraagd.

• Studenten hebben zitting in de opleidingscommissie, die wordt betrokken bij het

verbeteren van de kwaliteit van het programma. Ook vinden evaluatiegesprekken met

groepen studenten plaats.

• Docenten worden betrokken bij de invoering van verbetermaatregelen.

• Alumni zijn betrokken via de jaarlijkse Alumnidag en het startbekwaamhedenonderzoek.

• Het panel heeft tijdens het visitatiebezoek vastgesteld dat zowel alumni als het werkveld

betrokken zijn bij de invulling en actualisering van het programma.



53/85

Rockacademie

• Het Handboek Kwaliteitszorg Rockacademie laat zien dat alle belanghebbenden

(studenten, docenten, alumni en werkveldvertegenwoordigers) moeten worden betrokken

bij de voor hen relevante kwaliteitsaspecten. Zij worden geïnformeerd over resultaten van

de evaluaties en over verbetermaatregelen.

• Medewerkers, studenten, alumni en werkveldvertegenwoordigers worden betrokken bij

de evaluaties. Zij worden via de portal van de Rockacademie geïnformeerd over

resultaten van evaluaties en over verbetermaatregelen. De verbeterplannen krijgen mede

gestalte door interactie en overlegsituaties met alumni, werkveldoverleggroepen, input

van studenten en docenten op internet communities, via de opleidingscommissie en via

docentenvergaderingen en studiedagen.

• De Rockacademie heeft meer werkveldcommissies die zij vooral langs informele weg

consulteert, zoals het panel heeft vernomen.

• Het panel heeft van studenten vernomen dat klachten binnen de Rockacademie goed

opgepakt worden, maar wanneer het Fontysaangelegenheden betreft, verloopt de

communicatie trager.

• Van het werkveld heeft het panel vernomen dat de Rockacademie goed luistert naar

kritiek en aanbevelingen, waardoor bijvoorbeeld het onderdeel ondernemerschap is

aangepast. Kritikasters worden vaak als gastdocent gevraagd.

• In 2007-2008 is met beperkt resultaat een begin gemaakt met het actief benaderen van

de alumni van de Rockacademie. Belangstelling voor een alumninetwerk was vooral bij

de pas afgestudeerden van de Rockacademie nog gering. Dit alumnibeleid is daarom

verder uitgewerkt, met nadruk op de uitbouw van het alumninetwerk. Dit nieuwe beleid

wordt in 2008-2009 geïmplementeerd, in samenhang met de werkzaamheden van

provinciale en landelijke werkgroepen op het gebied van popmuziek. De eerste resultaten

zijn positief, zoals het panel heeft vastgesteld. Alumni worden via het

licentiehouderschap meer betrokken bij het programma. Via deze licentie om kandidaat-

studenten te mogen voordragen voor het toelatingsexamen, blijven alumni op de hoogte

van de ontwikkelingen op de Rockacademie. Dit wordt nog versterkt wanneer de

jaarlijkse studiedag voor licentiehouders zijn beslag krijgt. Verdere uitbouw van het

alumninetwerk start in september 2009.

• Hoewel de Rockacademie nog bezig is met het implementeren van een alumnibeleid, is

het panel zeer positief over de wijze waarop alumni erbij worden betrokken.

Oordeel

• Het panel komt tot het oordeel voldoende, omdat het overleg met de

werkveldcommissies bij het Conservatorium nog beter dient te worden opgezet.



54/85

Onderwerp 6 Resultaten

Facet 6.1 Gerealiseerd niveau Goed

Criterium

- De gerealiseerde eindkwalificaties zijn in overeenstemming met de nagestreefde

eindkwalificaties qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen.


Conservatorium

• Het Conservatorium toetst in de afstudeerfase of de student de startbekwaamheden

bereikt heeft die voldoen aan het vereiste hbo-niveau en om te verifiëren of de student de

beroepsgerichte en de beroepsinnovatieve kwalificaties behaald heeft. De gehanteerde

prestatie-indicatoren en de daarvan afgeleide beoordelingscriteria staan beschreven in

de Handleiding Competentie-examen niveau 3 en de studiehandleidingen van de

hoofdvakken.

• Het afsluitende competentie-examen InVo bestaat uit een performance-assessment en

een portfolio-assessment, waarvan een criteriumgericht interview deel uitmaakt. Het

laatste onderdeel wordt gevolgd door een mondelinge en schriftelijke feedback.

• Voor het performance-assessment presenteert de student zich in de vorm van een

concert. Aan het programma worden eisen gesteld ten aanzien van de tijdsduur, het

niveau, de opbouw van het programma en de genres.

• Via het performance-assessment leggen de studenten verantwoording af voor hun

domeinspecifieke kennis en vaardigheden. De beoordeling vindt plaats door een

commissie van vijf deskundigen, waaronder een voorzitter en een externe beoordelaar.

Iedere beoordelaar geeft op basis van de beoordelingscriteria een beoordeling in de

vorm van een cijfer, dat het vertrekpunt vormt voor de onderlinge bespreking tussen de

leden van de beoordelingscommissie en het vaststellen van het eindcijfer door de

commissie. Consensus wordt bereikt op basis van intersubjectiviteit. De voorzitter maakt

een verslag van de bespreking.

• Tijdens het portfolio-onderzoek wordt door de assessoren de inhoud van het portfolio

beoordeeld. Hierin hebben de studenten al hun bewijzen voor de competenties

opgenomen. De bewijzen bestaan uit het resultaat van summatieve toetsen, feedback-

en reflectieverslagen, opdrachten en andere vormen van bewijs. In het portfolio legt de

student verantwoording af over zijn inmiddels opgebouwde theoretische kennis en

vaardigheden (competenties ‘het ambacht’ en ‘analytisch vermogen’). Alle toetsresultaten

ten aanzien van bijvoorbeeld harmonieleer, solfège, muziekgeschiedenis, het werkstuk

theoretische verantwoording en dergelijke vormen daar het bewijs van. Ook zijn

bewijsstukken opgenomen waaruit blijkt dat hij de overige competenties op

startbekwaamniveau beheerst. Het portfolio wordt beoordeeld door twee assessoren.

• Het criteriumgericht interview is te beschouwen als de meta-evaluatie van de algehele

competentieontwikkeling van de student en richt zich vooral op de competenties in het



55/85

professioneel-maatschappelijk domein en het reflecterend vermogen van de student in

relatie tot de vier kenmerkende beroepssituaties (zichzelf kunnen sturen in de

persoonlijke artistiek-ambachtelijke ontwikkeling en de ontwikkeling als musicus in de

professionele beroepspraktijk). Het criteriumgericht interview wordt beoordeeld door

beide assessoren.

• Het competentie-examen voor MuTh kent dezelfde opbouw en doelstellingen als voor

InVo, met vanzelfsprekend een andere inhoud voor het performance- assessment. Dit

bestaat hier uit een solotheaterproductie van 30 – 45 minuten.

• Tot 2008 werd geen theoretische verantwoording van het programma van het theatraal

concert c.q. de solotheaterproductie aangeleverd. De verplichting daartoe is met ingang

van dit studiejaar ingevoerd; de hieraan gestelde eisen worden nog uitgewerkt. De

student moet op deze manier een extra bewijs leveren dat hij het hbo-bachelor niveau

heeft bereikt.

• In het startbekwaamhedenonderzoek zijn de alumni bevraagd over de domeinspecifieke

bekwaamheden en de generieke kernkwalificaties van de pas afgestudeerden. Het

onderzoek, dat één maal per drie à vier jaar wordt uitgevoerd, geeft antwoord op de

volgende drie vragen:

- beheersen de afgestudeerden de geformuleerde eindtermen in voldoende mate?

- zijn de geformuleerde eindtermen relevant voor het beroepenveld?

- kunnen de afgestudeerden op hbo-niveau functioneren?

• Uit het onderzoek blijkt dat de alumni vinden dat zij alle domeinspecifieke

startbekwaamheden en alle generieke kernkwalificaties in voldoende mate beheersen; zij

zijn tevreden over het niveau en het beroepsgerichte karakter van het programma.

• Alumni geven in het gesprek met het panel aan dat zij tijdens de studie goed zijn

voorbereid op de beroepspraktijk en dat het onderwijs aansluit op de beroepspraktijk.

• Het panel vraagt zich af of tijdens de studie voldoende aandacht besteed wordt aan

talentontwikkeling van de individuele studenten. Alumni Muziektheater geven aan dat het

Conservatorium zich onderscheidt wat de kwaliteit van het zangonderwijs betreft, maar

geven ook aan dat het acteren in de praktijk steeds belangrijker wordt.

• Het panel heeft uitvoeringen van zowel InVo als MuTh bijgewoond; in de aanwezige

basiskwaliteit heeft het panel verschillen van voldoende tot goed geconstateerd.

• Het panel heeft voorafgaand aan het bezoek aan het Conservatorium ruim tien dvd’s,

cd’s en werkstukken bekeken en heeft vastgesteld dat deze voldoen en een goed beeld

geven van het afstudeerniveau van de studenten. Het panel is wel van mening dat in het

algemeen de beoordelingen aan de hoge kant zijn (zie facet 2.8).

• Op grond van deze bestudeerde eindproducten heeft het panel kunnen vaststellen dat

het gerealiseerde niveau voldoet aan de eisen die aan een hbo-student Conservatorium

kunnen worden gesteld.

Rockacademie

• Dit jaar studeren de eerste studenten af in het model met de vier afstudeerrichtingen

muzikant/ondernemer, muzikant/technicus, muzikant/docent en muzikant/perfomer. Het

afstuderen omvat twee semesters. Alles in deze semesters maakt deel uit van het



56/85

afstuderen. In het afstudeerproject skills tonen studenten hun startbekwaamheid aan als

ondernemers, technicus of docent. Het afstudeerproject skills wordt afgesloten met een

performance-assessment (meestal een optreden) en een portfolio-assessment.

Studenten muzikant/performer tonen hun startbekwaamheid aan in een project van twee

semesters.

• Informatie over het afstuderen is vastgelegd in de Afstudeergids. Het panel heeft

vastgesteld dat hierin per afstudeervariant de werkwijze is beschreven, de

instapvoorwaarden, de begeleiding, de eisen,de prestatie-indicatoren en dergelijke.

• Het performance-assessment (concert of product) wordt binnen het afstudeerproject

skills door een commissie beoordeeld. Hierin zitten een voorzitter, een specialist op het

vakgebied (meestal de skillsbegeleider) en een externe beoordelaar. De presentatie

binnen het afstudeerproject wordt beoordeeld door een tweede commissie bestaande uit

een voorzitter (meestal de begeleidend docent), een deskundige (docent maar niet de

begeleider) en een externe beoordelaar.

• Het panel heeft voorafgaand aan het bezoek aan de Rockacademie ruim tien dvd’s, cd’s

en werkstukken bekeken. Het panel is van mening dat het niveau van deze producten

een gemiddeld beeld laat zien van voldoende tot goed. Het panel heeft vastgesteld dat

de beheersing van de skills zeker een basisniveau heeft. De creatieve aspecten worden

veel sterker ontwikkeld. De beoordelingen zijn naar de mening van het panel kritisch en

niet te hoog.

• Afgestudeerden van de Rockacademie vinden veelal een baan in de gemengde

beroepspraktijk: muziekindustrie, buitenschoolse educatie, studio’s en media.

• Uit het gesprek met alumni en werkveldvertegenwoordigers blijkt dat zij de

Rockacademie als een platform zien voor rockmuzikanten. Vertegenwoordigers van het

werkveld zijn positief over de kwaliteiten van afgestudeerden: muzikanten met een brede

belangstelling.

• Uit het Startbekwaamhedenonderzoek blijkt dat alumni vinden dat zij de

domeinspecifieke competenties en de generieke kernkwalificaties in voldoende mate

beheersen.

Facet 6.2 Onderwijsrendement Voldoende

Criteria

- Voor het onderwijsrendement zijn streefcijfers geformuleerd in vergelijking met relevante

andere opleidingen.

- Het onderwijsrendement voldoet aan deze streefcijfers.


Conservatorium

• Voor het onderwijsrendement zijn streefcijfers geformuleerd in vergelijking met relevante

andere opleidingen.



57/85

Het Conservatorium hanteert de volgende streefnormen:

- Diploma behaald na 5 jaar > 60%

- Propedeuserendement (na 2 jaar) > 80%

- Gemiddelde studieduur geslaagden < 4,5 jaar

- Gemiddelde studieduur studiestakers < 1,5 jaar

• Studie(loopbaan)begeleiding vormt een essentieel onderdeel van het streven naar een

zo hoog mogelijk rendement. Studenten worden individueel en groepsgewijs begeleid om

dit doel te bereiken.

• Het percentage ‘diploma gehaald na 5 jaar’ (cohort 2003 56%) en de gewenste

gemiddelde studieduur van de studiestakers (1,8 jaar) is nog niet bereikt, maar de

gemiddelde studieduur van de geslaagden ligt inmiddels onder het streefcijfer (4,2 jaar).

Het Conservatorium verwacht met de recente intensivering van de

studieloopbaanbegeleiding een belangrijke bijdrage te leveren aan de totale

rendementsverbetering en hoopt dit vóór het einde van het studiejaar 2009-2010 te

hebben bereikt.

Rockacademie

• De Rockacademie hanteert de volgende streefnormen

- Diploma behaald na 5 jaar > 30%

- Gemiddelde studieduur geslaagden < 5 jaar

- Gemiddelde studieduur studiestakers < 1,5 jaar

• De laatste jaren stromen er jaarlijks ongeveer 60 studenten in. Er staan bijna 200

studenten ingeschreven.

• Elk jaar verlaten ongeveer 25 studenten de Rockacademie zonder getuigschrift, omdat zij

al een carriëre aan het opbouwen zijn of kunnen starten. De Rockacademie heeft daarom

haar streefnorm voor het afstudeerrendement op 30 procent na vijf jaar gezet. Het panel

vindt dit gezien de omstandigheden acceptabel.

• Van het cohort 2002 heeft 35 procent na vijf jaar het getuigschrift behaald, van cohort

2003 slechts 17 procent. De Rockacademie heeft daarmee haar eigen streefcijfer niet

gehaald. Er zijn echter slechts gegevens bekend van twee cohorten.

• De gemiddelde studieduur van de afgestudeerden loopt op van 3,0 naar 5,8 jaar. De

laatste twee jaar is de gemiddelde studieduur 5,8 jaar en ligt daarmee boven het

streefcijfer. Er zijn echter slechts gegevens bekend van twee cohorten.

• De gemiddelde studieduur van studiestakers ligt tussen 1,5 en 2,3 jaar. De laatste twee

jaar ligt deze op 1,8 jaar, dus net boven het streefcijfer. Het panel heeft er begrip voor dat

de Rockacademie kampt met succesvolle studenten die voortijdig vertrekken.

• De Rockacademie onderneemt verschillende actie om verbetering in het rendement aan

te brengen. Studie(loopbaan)begeleiding vormt een essentieel onderdeel van het streven

naar een zo hoog mogelijk rendement (zie ook 4.2). Studenten worden individueel en

groepsgewijs begeleid om dit doel te bereiken. De Rockacademie streeft ernaar vóór het

einde van het studiejaar 2009-2010 door de intensivering van de

studieloopbaanbegeleiding meer geslaagden en verlaging van de gemiddelde studieduur

van zowel de geslaagden als de studiestakers te bereiken.



58/85

Oordeel

• Het panel komt tot het oordeel ‘voldoende’. Hoewel het Conservatorium niet volledig en

de Rockacademie niet aan haar eigen streefcijfers voldoen, heeft het panel wel een

bewustzijn voor de problematiek van studenten die vertraging oplopen of uitvallen

aangetroffen. Het panel realiseert zich dat studenten die kans zien om een carière op te

bouwen in de muziek, geen belang hebben bij het behalen van een getuigschrift.



59/85

Deel C: Bijlagen



60/85

Bijlage 1: Onafhankelijkheidsverklaring panelleden



61/85



62/85



63/85



64/85



65/85



66/85



67/85



68/85



69/85

Bijlage 2: Deskundigheden panelleden

Opleidingen Muziek en Docent Muziek, Fontys Hogescholen locatie Tilburg

Deskundigheid cf. Protocol VBI’s

Panellid:

De heer drs. M. van Ginkel

Panellid:

De heer G.F. Wiegel

Panellid:

De heer P.L. Maissan

Panellid:

De heer M. Verkuil

Panellid student:

De heer drs. J.A. Paarlberg BMus

Panellid NQA:

Mevrouw drs. P. Göbel

Panellid NQA:

Mevrouw Y. Griffioen-Kingma

Relevante werkvelddeskundigheid

X X X X X

Vakdeskundigheid:

Vertrouwd met meest recente

ontwikkelingen

X X X X X

Vakdeskundigheid:

Vertrouwd met lesgeven en beoordeling

en toetsing minstens op niveau/oriëntatie

te beoordelen opleiding

X X

Onderwijsdeskundigheid

X X X X X

Studentgebonden deskundigheid

X

Visitatiedeskundigheid

X X X X X X X

De panelleden hebben een onafhankelijkheidsverklaring ondertekend. Nadere informatie over de

achtergronden van de panelleden:

De heer drs. M. van Ginkel

De heer Van Ginkel is ingezet als panellid vanwege zijn domeindeskundigheid, auditdeskundigheid

en internationale deskundigheid. Hij kent culturele organisaties vanuit management- en

organisatorische kant en is bekend met cultureel ondernemerschap op het gebied van muziek,

theater, dans en literatuur. Hij heeft ervaring als directeur van een concertpodium (013 popcentrum),

festival (Dunya Festival) en bij het cultuurfonds FPM (Fonds voor Podiumprogrammering en

Marketing). In recente functies zijn zijn werzaamheden altijd gekoppeld aan programmaring van

kunsten cultuuruitingen. De heer Van Ginkel beschikt over een uitgebreid landelijke netwerk in

wereld van kunst en cultuur, daarnaast heeft hij internationale ervaring door zijn ervaring bij EU-

programma’s. De heer Van Ginkel heeft eerdere ervaring met visiteren en is voor deze visitatie

aanvullend individueel geïnstrueerd over het proces van visitatie en accreditatie in het hoger

onderwijs en over de werkwijze van NQA.



70/85

Opleiding:

1970 – 1976 Atheneum A.

1976 – 1980 studie Nederlandse Taal- en Letterkunde, Rijksuniversiteit Utrecht, kandidaatsexamen

behaald in januari 1980

1980 – 1984 kopstudie Theaterwetenschap, Rijksuniversiteit Utrecht, doctoraaldiploma behaald op

31 augustus 1984. Doctoraalscriptie: Een onderzoeksverslag over Turks theater in

Nederland

1992 – 1993 individuele cursus management bij Van de Broek Managers Coaching te Den Haag

1996 – 1998 Algemeen Management Programma bij Business School Nederland

Werkervaring:

1985 – 1986 vervangende dienst bij Theater De Balie te Amsterdam: administratie, organiseren

programma's, publiciteit

1987 publiciteitsmedewerker Theater De Balie (parttime).

1987 projectleider beeldendekunsttentoonstelling "Schaduw, Licht, Vorm" van Felix de Rooy

in De Balie in het kader van Amsterdam Culturele Hoofdstad (parttime)

1987 toegevoegd docent Instituut voor Theaterwetenschap, Rijksuniversiteit Utrecht.

Onderwerp: Theatergeschiedenis van de twintigste eeuw (parttime).

1988 – 1989 lid Theaterraad Theater Kikker Utrecht t.b.v. de theaterprogrammering (onbetaald).

1988 – 1996 stafmedewerker culturele diversiteit bij de Rotterdamse Kunststichting (RKS):

Artistiek leider van het multidisciplinaire en -culturele festival Poetry Park, later Dunya

Festival. Initiator Poetry Park Poëzieprijsvraag, Lid Commissie Bezwaar RKS.

Adviseur toedeling gemeentelijk evenementenbudget.

1992 – 1994 Projectleider MED URBS VIE (Mediterranean Urbanisation Villes Interculturelles d’

Europe), EU-uitwisselingsproject met kunstenaars, studenten, kunstvakdocenten,

bestuurders, politici en intermediairs uit Rotterdam, Cairo, Istanbul, Casablanca en

Lille

1996 – 1998 Directeur Stichting Dunya, gedetacheerd vanuit de Rotterdamse Kunststichting.

Vanuit Stichting Dunya projectleider van de door het ministerie van Buitenlandse

Zaken geïnitieerde culturele manifestatie ‘De Kracht van Cultuur’ (1995-1996)

1998 – 2002 Directeur 013 Popcentrum Tilburg

2002 – 2008 (eerste) directeur landelijke Fonds voor Podiumprogrammering en Marketing (FPPM),

Den Haag

2007 – 2008 Wnd directeur fusie van FPPM, FAPK en FST tot Nederlands Fonds voor

Podiumkunsten+

2008 – heden Algemeen Directeur Stichting Kunst & Zaken (K&Z) te Rotterdam, bezig met

professionaliseren van bedrijfsvoering en verstevigen van financiële slagkracht van

culturele organisaties

Nevenactiviteiten:

2009 Voorzitter Vereniging van Nederlandse Poppodia en Festivals te Amsterdam

2008 – heden lid Raad van Advies Academie voor Podiumkunsten te Amsterdam

2008 – heden lid Raad van Advies opleiding International Event, Music & Entertainment Studies,

studierichting commerciële economie – communicatie, Fontys Bedrijfshogeschool

Tilburg.

2008 – heden voorzitter van Stichting November Music te ’s-Hertogenbosch

2006 – heden bestuurslid Stichting Straat te Tilburg, organisatie tweejaarlijkse culturele manifestatie

met uitgangspunt een Tilburgse straat (geschiedenis, heden, toekomst).



71/85

2002 – heden lid en met ingang van 2006 voorzitter van de jury ‘Jong Toptalent’ van de

kunstvakopleidingen van Fontys Hogescholen. De prijs wordt jaarlijks uitgereikt.

2002 lid erejury Theaterfestival te Amsterdam.

2001 – 2002 kroonlid Raad voor Cultuur. Lidmaatschap beëindigd vanwege benoeming tot

directeur Fonds voor Podiumprogrammering en Marketing (mogelijke

belangenverstrengeling)

2000 – 2001 lid visitatiecommissie muziek van de HBO-Raad, onder voorzitterschap van prof. dr.

S.J. Doorman

1999 – 2002 voorzitter initiatiefgroep Forum; Kunst & Cultuur Tilburg. Platform voor

vertegenwoordigers culturele instellingen en kunstenaars uit Tilburg.

1999 – 2002 bestuurslid Vereniging van Nederlandse Poppodia (VNP) te Amsterdam.

1998 – 2001 lid Raad van Bestuur van Hoofdstuk 27 vzw te Antwerpen. Organisatie die initiator is

van en ondersteuning biedt aan multiculturele kunstprojecten. Tot juli 2001.

1996 – 1999 lid en vanaf 1998 voorzitter van de commissie Kunstmanifestaties, filmvertoning en

letterkunde van het Amsterdams Fonds voor de Kunst.

1997 – 1998 lid van de Adviescommissie Projecten Kunstparticipatie van de provincie Zuid-Holland.

1994 – 2000 voorzitter Stichting Kalebas, jeugdtheatergroep van Wijnand Stomp te Haarlem.

1993 – 1994 voorzitter Stichting Close-up, Turks/Nederlandse theatergroep te Amsterdam.

1993 – 1995 bestuurslid Stichting Jeugdtheaterschool Zuid-Holland te Gouda.

1986 – 1988 bestuurslid van de Turkse theatergezelschap Theater Öngören te Amsterdam.

De heer G.F. Wiegel

De heer Wiegel is ingezet vanwege zijn onderwijsdeskundigheid, zijn domeindeskundigheid en zijn

auditdeskundigheid, alsmede vanwege zijn internationale deskundigheid. Door zijn ervaring van 28

jaar als docent aan het Rotterdams Conservatorium, onderdeel van Codarts Hogeschool voor de

Kunsten, 6 jaar als directeur Conservatorium Codarts, 24 jaar als uitvoerend musicus, 26 jaar als

dirigent en 1 jaar als directeur van Het Gelders Orkest beschikt de heer Wiegel over een uitgebreide

en zeer brede domeindeskundigheid en tevens over een ruime onderwijsdeskundigheid. Door zijn

ervaring met visitatie en accreditatie als hoofd Klassieke muziek en later als directeur conservatorium

beschikt de heer Wiegel tevens over auditdeskundigheid. Internationale deskundigheid heeft hij door

zijn ervaring als jurylid bij internationale prijzen, alsmede door het geven van Masterclasses in de

hele wereld. Voor deze visitatie is de heer Wiegel aanvullend individueel geïnstrueerd over het

proces van visitatie en accreditatie in het hoger onderwijs en over de werkwijze van NQA.

Opleiding:

1979 – 1981 UM diploma hafa directie Rotterdams Conservatorium.

1979 – 1980 Solodiploma (cum laude) trombone Rotterdams Conservatorium.

1976 – 1979 praktijkdiploma hafa directie Rotterdams Conservatorium.

1973 – 1979 Onderwijsakte B trombone Rotterdams Conservatorium.

1968 – 1973 Havo te Schiedam

Werkervaring:

1978 – 1979 1e trombonist Overijssels Philharmonisch Orkest

1978 – 1998 trombonist Het Nederlands Koper Quintet

1979 – 1983 1e trombonist Het Gelders Orkest

1980 – 2008 docent trombone Rotterdams Conservatorium

1983 – 1987 1e trombonist Radio Filharmonisch Orkest



72/85

1987 – 1999 1e trombonist Rotterdams Philharmonisch Orkest

1998 – 2000 Coördinator blazers afdeling klassieke muziek Rotterdams Conservatorium

2000 – 2002 Hoofd klassieke muziek Rotterdams Conservatorium

2000 – 2007 Directeur Rotterdam Young Philharmonic Orchestra

2002 – 2003 Artistiek directeur Rotterdams Conservatorium ai.

2003 – 04/’08 Directeur Rotterdams Conservatorium

04/’08 – heden Algemeen directeur Het Gelders Orkest

Diversen:

• Lid CNO (contactorgaan Nederlandse orkesten)

• Lid adviescommissie cultuurplan muziek te Rotterdam (beëindigd 2008)

• Lid directeuren overleg Rotterdamse Raad voor Kunst en Cultuur (beëindigd 2008)

• Voorzitter van de stichting New Trombone Collective

• Voorzitter van de World Bass Clarinet Foundation (beëindigd 2008)

• Vice-voorzitter stichting Wijkbelangen Scheepvaartkwartier/het Nieuwe Werk (beëindigd 2008)

• Bestuurslid van de stichting culturele festivals Gelderland

• Bestuurslid van de stichting Nieuwe Muziek Rotterdam

• Bestuurslid van de stichting Rotterdam Orgelstad (beëindigd 2008)

• Bestuurslid stichting Prix du Port (beëindigd 2008)

Jurylid bij o.a.

• Jury voorzitter prix d’harmonie (beëindigd 2008)

• Prinses Christina concours (Nederland)

• International Windband Competition Thailand

• First International Trombone Competition Nizny Novgorod (Rusland)

• Tromboneconcours Toulon (Frankrijk)

• Tromboneconcours Porcia (Italië).

Masterclasses verzorgd bij:

• Staatsconservatorium N. Rimsky-Korsakov in St. Petersburg als docent en dirigent.

• de Hochschule für Musik Hannover

• het Conservatoire Nationale Supérieur de Music (Lyon), Canada, Amerika, Indonesië,

Nederlandse Antillen

• cursussen in Zuid – Korea en Thailand als docent en dirigent.

Diverse solistische optredens tussen 1980 en 1995 met o.a.

• Het Gelders Orkest

• Radio Kamerorkest

• Rotterdams Philharmonisch Orkest

De heer M. Verkuil

De heer Verkuil is ingezet als panellid vanwege zijn onderwijsdeskundigheid, zijn

domeindeskundigheid, zijn auditdeskundigheid en zijn internationale deskundigheid. Hij beschikt over

onderwijsdeskundigheid door meer dan 25 jaar leservaring in het middelbaar onderwijs en daarna

meer dan 9 jaar als hoofdvakdocent methodiek en didactiek aan het conservatorium. Sinds 6 jaar is hij

ook hoofd van de afdeling Docent Muziek. Daarnaast is hij kerndocent aan de Masteropleiding



73/85

Kunsteducatie en geeft hij gastlessen binnen zijn instituut. De heer Verkuil beschikt over

auditdeskundigheid door zijn ervaring met twee audits als afdelingshoofd van zijn eigen opleiding.

Zijn domeindeskundigheid bestaat uit deskundigheid op het gebied van de docentenopleiding muziek

en curriculum- en onderwijsontwikkeling. Doordat de heer Verkuil een aantal jaren de

internationalisering van het conservatorium in portefeuille had beschikt hij over een groot aantal

internationale contacten en tevens over internationale deskundigheid. Verder was hij drie jaar

geleden de initiator voor een driejarig internationaal project voor de afdeling Docent Muziek. Voor

deze visitatie is de heer Verkuil aanvullend individueel geïnstrueerd over het proces van visitatie en

accreditatie in het hoger onderwijs en over de werkwijze van NQA.

Opleiding:

1973 – 1977 Lessen piano, muziektheorie en orkestdirectie bij Jan van ’t Hoff met als doel het

staatsexamen piano. Alle bijvakken en methodisch/ didactische vakken heb ik in die

tijd voldoende afgesloten

1973 – 1974 Universitaire studie kunstgeschiedenis in Groningen (niet afgemaakt)

1978 – 1983 Opleiding Schoolmuziek aan het Stedelijk Conservatorium in Groningen (diploma

behaald in 1983)

1978 – 1985 Opleiding Orkestdirectie aan het Stedelijk Conservatorium in Groningen bij Zsolt

Deáky (diploma behaald 1985)

2008 – 2009 Studie Master Kunst Educatie (diploma te behalen in juni 2009); deze studie dient ter

voorbereiding van een mogelijk promotietraject

Werkervaring:

1975 – 1978 Pianodocent aan IVAK (muziekschool) te Delfzijl

1979 – 1980 Docent muziek aan Mavo in Leeuwarden

1981 – 1983 Consulent muziek op basisschool te Lauwerzijl

1983 – 2003 Docent muziek aan het Lauwers College te Buitenpost: ontwikkeling

bovenbouwafdeling muziek HAVO; invoering eindexamenvak muziek voor het VWO

2000 – heden Hoofdvakdocent Didactiek en Methodiek aan het Noord Nederlands Conservatorium

te Groningen

2002 – 2003 Coördinator afdeling Docent Muziek

2003 – heden Hoofd afdeling Docent Muziek en hoofd afdeling Instrumentale en Vocale Methodiek

aan het Prins Claus Conservatorium te Groningen: lid van het managementteam

2005 – 2007 Portefeuillehouder Onderwijs, Jong Talent Beleid, Internationalisering

2007 – heden Kerndocent Master Kunst Educatie

2007 – heden Lid kenniskring Lectoraat “Lifelong Learning in Music”

2008 – heden Senior Adviseur van de dean van het Prins Claus Conservatorium

Diversen:

• Dirigent van het Noordelijk Bach Consort en van het Groninger Mozart Ensemble. Beide zijn

amateurgezelschappen van een meer dan gemiddeld niveau.

• In het verleden meerdere bestuursfuncties vervuld bij allerlei instellingen op het gebied van

amateuristische kunstbeoefening.

• In opdracht van het lectoraat een artikel geschreven over interdisciplinaire kunstdidactiek. Bezig

om in dit educatieve gebied meer publicaties voor te bereiden.

• Afdeling Docent Muziek werkt samen in een netwerk van kunstvakdocenten opleidingen, hierbij

een belangrijke rol voor wat betreft visie- en programmaontwikkeling.



74/85

• Een behoorlijk aantal buitenlandse instituten bezocht en zich naar aanleiding van een Intensive

Project verdiept in de eigenheden en eigenaardigheden van een aantal buitenlandse curricula.

Binnen het conservatorium een adviserende rol bij de voorbereiding van een Nucleus (een

internationaal netwerk voor intensieve samenwerking op meerdere niveaus).

• Vorig jaar op uitnodiging een voordracht verzorgd in Keulen en het jaar daarvoor in Würzburg

De heer P.L. Maissan

De heer Maissan isingezet als panellid vanwege zijn auditdeskundigheid, zijn domeindeskundigheid,

zijn onderwijsdeskundigheid en zijn internationale deskundigheid. De heer Maissan heeft een aantal

audits meegewerkt in het HBO onderwijs en de sector cultuureducatie en voor verschillende

onderwijsinstellingen businessplanningen gemaakt en curricula geschreven. Hij is opgeleid als docent

muziek. Als componist, dirigent, conceptontwikkelaar, interim manager en consultant / adviseur is hij

werkzaam op het terrein van kunst, cultuur, onderwijs, ontwikkelingssamenwerking en zorg en welzijn.

Zijn requiem voor de armoede, een compositie voor koor, percussie en solisten wordt sinds 2007

uitgevoerd op vele plekken in de wereld. Zelf dirigeerde hij uitvoeringen in Kenia, Amerika en

Schotland. Peter Maissan opereert als steeds op het grensvlak van professionele en amateur-kunst

in diverse rollen, manager, ontwikkelaar, componist, dirigent, coach, adviseur. Voor deze visitatie is

hij aanvullend individueel geïnstrueerd over het proces van visitatie en accreditatie in het hoger

onderwijs en over de werkwijze van NQA.

Opleiding:

1969 – 1975 Conservatorium Schoolmuziek

1974 – 1976 Conservatorium Compositie

1980 – 1982 Opleiding Mime

Werkervaring:

1976 – 1989 Adjunct directeur mmuziekcentrum Zuid-Kennemerland

1989 – 1993 Directeur Muziek en Dansschool Utrecht

1993 – 1907 Projectleider fusieproces Utrechts Centrum voor de Kunsten

1998 – 2000 Directeur Utrechts Centrum voor de Kunsten

2000 – 2005 Directeur bestuurder Kunstweb Amsterdam

2005 – heden Directeur / Eigenaar PM Producties BV. Projecten op het gebied van interim

management, advies, conceptontwikkeling in de sectoren kunst, cultuur, welzijn,

onderwijs, ontwikkelingssamenwerking.

Panellid student: de heer drs. J.A. Paarlberg BMus

De heer Paarlberg is ingezet als student panellid. Hij heeft een bachelordiploma Theorie der Muziek

Jazz en is nu masterstudent Theorie der Muziek Jazz aan het conservatorium van Amsterdam.

Daarnaast volgt hij de bacheloropleiding Componeren/Arrangeren Jazz, eveneens aan het

conservatorium van Amsterdam. De heer Paarlberg beschikt over studentgebonden deskundigheid

met betrekking tot studielast, onderwijsaanpak, voorzieningen en kwaliteitszorg bij muziekopleidingen.

Daarnaast is hij representatief voor de primaire doelgroep van de opleiding. De heer Paarlberg is

individueel geïnstrueerd over het proces van visitatie en accreditatie in het hoger onderwijs en over de

werkwijze van NQA.



75/85

Opleiding:

2007 – heden Masteropleiding Conservatorium van Amsterdam, hoofdvak Theorie der Muziek Jazz

2005 – 2007 Bacheloropleiding Conservatorium van Amsterdam, hoofdvak Theorie der Muziek

Jazz afstudeerdatum: 21 juni 2007

2003 – heden Bacheloropleiding Conservatorium van Amsterdam, hoofdvak Componeren/Arran-

geren Jazz

2001 – 2003 Farmacie (apothekersopleiding) aan de Universiteit Utrecht. Afstudeerdatum:

21 november 2003

1997 – 2001 Farmacie (doctoraalfase) aan de Universiteit Utrecht

1990 – 1997 Gymnasium aan het Coornhert Gymnasium te Gouda

Werkervaring:

2006 – heden Docent solfège en theorievakken aan het Conservatorium van Amsterdam (eigen

klassen, invalwerk en bijles)

2004 – heden Diverse componeer/arrangeeropdrachten, o.a. voor het Amsterdam Jazz Orchestra

2005 – heden Dirigent/arrangeur Westside Bigband te Waddinxveen

2003 – heden Dirigent/arrangeur Dameskoor Remonte te Schoonhoven

Nevenactiviteiten

2006 – heden Lid Centrale Medezeggenschapsraad Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten

2004 – heden Lid Facultaire Medezeggenschapsraad Conservatorium van Amsterdam (sinds 2005

vice-voorzitter)

Mevrouw drs. P. Göbel

Mevrouw Göbel is ingezet als NQA-auditor. Zij heeft ruime ervaring met visiteren in bijna alle sectoren

van het hbo. Ze heeft bij Lloyd’s auditcursussen gevolgd. Verder heeft zij twintig jaar ervaring met

ontwikkelen van onderwijsprogramma’s, lesgeven en beoordelen van studenten en met management

in het hoger beroepsonderwijs in uiteenlopende sectoren.

Opleiding:

1971 – 1976 Tweedegraads lerarenopleiding: Nederlands en Engels

1976 – 1979 Rijksuniversiteit Utrecht, Nederlandse taal- en letterkunde

Werkervaring:

1980 – 1993 Docent taalbeheersing bij de sector Economie Saxion Hogeschool Enschede

1987 – 1993 Studentendecaan en vertrouwenspersoon bij de sector Economie Saxion Hogeschool

Enschede

1993 – 1995 Studentendecaan en vertrouwenspersoon bij de sectoren Welzijn en Arbeid,

Lerarenopleiding Basisonderwijs en Conservatorium

1994 – 1997 Directeur van het instituut Welzijn en Arbeid bij de Saxion Hogeschool Enschede

1997 – 2000 Projectleider bij de afdeling Onderwijszaken van de Saxion Hogeschool Enschede

2000 – 2004 Medewerker kwaliteitszorg bij de HBO-raad

2004 – heden Auditor NQA

Overig:

2006 – heden lid hoofdbestuur VVAO



76/85

Mevrouw Y.Griffioen-Kingma

Mevrouw Griffioen is ingezet als NQA auditor. Zij heeft onderwijsdeskundigheid door haar jarenlange

ervaring als docente op diverse niveaus. Naast haar onderwijservaring beschikt mevrouw Griffioen

over een uitgebreide ervaring in de praktijk van de VBI. Mevrouw Griffioen is ingewerkt in proces van

accreditatie en de werkwijze van NQA.

Opleiding:

1963 – 1968 HBS-A

1968 – 1969 Schoevers; directie-secretaresse

1991 – 1993 Leraar Machineschrijven/tekstverwerken

1996 – 1997 Lerarenopleiding Secretariaatsvakken Office 97

Werkervaring:

1969 – 1988 Directiesecretaresse/office manager bij diverse bedrijven

1988 – 1999 Docente secretaresseopleiding, Instituut Scheidegger, Venlo

1991 – 1998 Docente machineschrijven/tekstverwerken/kantoorpraktijk/informatica Oosterlicht

College, Vianen (VMBO)

1998 – 2002 Docente Informatica, Schoevers Opleidingen, Utrecht (MBO-HBO)

2003 – 2005 Docente S(ecretarieel)-team, ROC ASA Christelijk College Abstede, Utrecht (MBO)

2005 – heden Netherlands Quality Agency - Utrecht



77/85

Bijlage 3: Bezoekprogramma

Visitatie Fontys Hogescholen, opleidingen Muziek en Docent Muziek

Maandag 11 mei 2009

Tijdstip Programmaonderdeel Programmaonderdeel Deelnemers

Opleiding Muziek Opleiding Docent Muziek

08.30 – 11.00 Ontvangst

Materiaalbestudering

Ontvangst


Visitatiepanel

11.00 – 11.45 Gesprek met management en kwaliteitszorg

Conservatorium

Opleidingsmanagement

11.45 – 12.30 Gesprek met 10 docenten

Muziek

Gesprek met 6 studenten

Docent Muziek

Docenten c.q. studenten

12.30 – 13.15 Lunch

13.15 – 14.00 Gesprek met 9 studenten

Muziek

Gesprek met 6 docenten

Docent Muziek

Docenten c.q. studenten

14.00 – 15.00 Gesprek met 6 alumni & 6

werkveldvertegenwoordigers

Gesprek met 4 alumni en 4

werkveldvertegenwoordigers

Werkveld- en

afgestudeerden

15.00 – 15.15 Pauze

15.15 – 16.00 Presentaties studenten Muziek (instrumentaal/vocaal &

muziektheater) en Docent Muziek

Visitatiepanel

16.00 – 17.30 Overleg panel

17.30 – 18.00 Terugkoppeling naar management inzake opleiding Docent

Muziek (o.v.b.)




78/85

Visitatie Fontys Rockacademie op dinsdag 12 mei 2009

Tijdstip Programmaonderdeel Deelnemers

09.00 – 11.00 uur Ontvangst


(Visitatiepanel)

11.00 – 11.45 uur Gesprek met

opleidingsmanagement


11.45 – 12.30 uur Gesprek met studenten

studentenpanel

12.30 – 13.15 uur Lunchpauze

13.15 – 14.00 Gesprek met docenten

Docentenpanel

14.00 – 14.45 uur Gesprek met werkveld en

afgestudeerden

Werkveld- en afgestudeerdenpanel

14.45 – 17.00 uur In te vullen door panel, bv:

Rondleiding/ DVD show /Music Lab

Eventuele extra gesprekken

Materiaal bestuderen

Intern paneloverleg

(Visitatiepanel) en eventueel

management

17.00 – 17.30 uur Terugkoppeling naar management Conservatorium & Rockacademie



79/85

Bijlage 4: Overzichtslijst van door de opleiding ter inzage gelegd materiaal

Fontys Conservatorium

- Bijlage Conservatorium 23:.Opleidingsprofiel Muziek vastgesteld door het Netwerk Muziek in

2002.

- Bijlage Conservatorium 24: Beroepskenmerkende situaties, competentiebeschrijvingen en

prestatie-indicatoren, versie 2008/2009.

- Bijlage Conservatorium 25, 26, 27, 28, 29, 30: Competentiekaarten, assessmentmatrix niveau 1,

2, 3: InVo en MuTh

- Bijlage Conservatorium 31: Curricula Muziek 2008-2009

- Bijlage Conservatorium 32: Relatie tussen Dublin Descriptoren en de opleidingskwalificaties

bachelor Muziek: INVO en MUTH.

- Bijlage Conservatorium 33: Notitie en planning Body of Knowledge in de kunsten, FHK concept

2008.

- Bijlage Conservatorium 34: Literatuurlijst INVO

- Bijlage Conservatorium 35: Literatuurlijst MUTH

- Bijlage Conservatorium 36: Relatieschema bij 2.2 en 2.8 voor INVO

- Bijlage Conservatorium 37: Relatieschema bij 2.2 en 2.8 voor MUTH.

- Bijlage Conservatorium 36: Relatieschema bij 2.2 en 2.8 voor INVO

- Bijlage Conservatorium 37: Relatieschema bij 2.2 en 2.8 voor MUTH.

- Bijlage Conservatorium 38: OER Biloba Conservatorium 2008/2009.

- Bijlage Conservatorium 38: OER Biloba Conservatorium 2008/2009

- Bijlage Conservatorium 39: Toetsbeleid van het Conservatorium 2008/2009.

- Bijlage Conservatorium 40, 41, 42: Handleiding Competentie-examen Hoofdfasebekwaam

(niveau 1), Eindfasebekwaam (niveau 2), Startbekwaam (niveau 3).

- Bijlage Conservatorium 43: Overzicht Portfolio Personeel Conservatorium 2008/2009.

- Bijlage Conservatorium 44, 45: Overzicht Gastdocenten Conservatorium 2008/2009: InVo en

MuTh

- Bijlage Conservatorium 46: Studieloopbaanbegeleiding binnen het Conservatorium 2008/2009.

- Bijlage Conservatorium 47: Handboek voor de docent als slb-er (Fontys)

- Bijlage Conservatorium 48: Handboek Kwaliteitszorg Conservatorium 2007-2011

- Bijlage Conservatorium 49: Samenvatting van de gerealiseerde verbeteringen en ontwikkelingen

sinds de vorige visitatie.

- Bijlage Conservatorium 50: Studiehandleidingen INVO en MUTH

- Didactisch Concept Muziek van het Conservatorium versie 2008/2009.

- Visie, Missie, Strategie Netwerk Opleiding Muziek van de HBO-Raad 2008

- Hoger Muziekvakonderwijs in Beweging, Netwerk Opleiding Muziek van de HBO-Raad 2008

- Conservatorium Minor Onderwijskunde (variant voor de kunsten)

- Studiegids Minor Onderwijskunde algemeen

- Stagewerkboek Minor Onderwijskunde (variant voor de kunsten)

- Conservatorium Minor Creatief Management

- Conservatorium Periode-,jaar-, stage- en studieonderdeel-evaluaties.

- Conservatorium Fontys Studentenenquête 2006.

- Nationale Keuzegids (SKI) 2005.

- HBO-Monitor

- Elsevier onderzoek 2006.



80/85

- Startbekwaamhedenonderzoek (SBO) 2007.

- Vragenlijst aan alumni 2008.

- SLB-enquete FHK 2008.

- Verbeterplan

- Recente evaluatierapporten

- Evaluatieresultaten en analyses

Beleidsnotities Fontys Hogescholen

Idealism in learning communities – een kwaliteitsstrategie (2007)

Strategisch Personeelsbeleidsplan van Fontys 2005-2010

Personeeldbeleidsplan Kunsten

Mediatheekbeleid (2002)

Alumnibeleid – Markt in Zicht (2003)

Beleidsacties Kenniscirculatie (2004)

Internationaliseringsbeleid (2003)

Uitgangspunten Studentenbeleid 2004-2007

Huisvestingsbeleid 2005-2009

Kadernotitie Voortdurend Verbeteren (Fontys kwaliteitssysteem) (1999)

Notitie Focus op kwaliteitszorg (2007)

Voorstel Internationalisering Kunsten (2008)

Coördinator Internationalisering (2008)

Afspraken contacten buitenlandse partnerinstellingen (2008)

Documenten n.a.v. studiedag Internationalisering (2008)

Samenwerkingspartners FHvdKunsten (2008)

Uitgangspunten ICT-beleid FHvd Kunsten (2009)

Beleidsnotities Conservatorium

onderwijsontwikkeling 2009-2010 algemeen

keuzeprogramma educatie

keuzeprogramma artististieke verdieping

onderzoekslijn Muziek

vernieuwd curriculum uitstroomprofiel Compositie

algemeen theoretische vakken 2009-2010

ondernemerschap studiejaar 2

body of knowledge Kunsten

personeelsbeleid Fontys Conservatorium

programma visitatie11 mei

minorenbeleid Conservatorium FHvdK

overzicht uitvoerende academies opleiding Muziek: Rockacademie en Conservatorium

managementstructuur FC

overlegstructuur FC

projectorganisatie onderwijsontwikkeling

organogram Fontys Hogeschool voor de Kunsten

overzicht bijlagen Muziek

overzicht samenwerkingen en convenanten FC

overzicht gesprekspanels

gegevens gesprekspartners opleiding Muziek



81/85

Alumnibeleid FC - overzicht activiteiten en planning

Brochure, voorlichtingsmateriaal, teksten website

Toelatingsprocedure/instroombeleid

Materiaal

Readers/syllabi/overig studiemateriaal

Stageverslagen

Projectopdrachten en -verslagen

Gemaakte toetsen met beoordeling

Compilatie dvd's met presentaties/activiteiten

Posters/programma's/recensies

Portfolio’s en assessmentverslagen

Verslag Studioproject met cd

Diverse

Beoordelingsformulieren InVo en MuTh

Informatie over Young Musicians Academy

Overzicht gecommiteerden

Informatie over het Impresariaat Kunsten

Jaarplanning, activiteitenrooster Muziek

Informatie themaweek Kunsten

Lijst met gecommiteerden

Overzicht Netwerk Conservatorium

Overzicht met instituten, scholen en organisaties waarmee wordt samengewerkt

Overzicht podia

Convenanten

Verslagen

Examencommissie

Toetscommissie

Werkveldcommissie

Vakgroepoverleg Muziek

IMR

Opleidingscommissie

Assessorenoverleg

Overleg studieloopbaanbegeleiders

Managementteamoverleg

Koepeloverleg Muziek in Brabant

Pilot interdisciplinair werken binnen de Kunsten



82/85

Fontys Rockacademie

Doelstellingen

Ontstaansgeschiedenis Fontys Rockacademie; diverse publicaties

Netwerken Div. publicaties en stukken vanuit het werkveld;

Publicaties van Rockacademie aanwezigheid in het werkveld

Alumnibeleid Alumnibeleid Fontys Hogescholen

Beleidstuk licentiehouders Rockacademie,

Alumni beleid RA

Duurzame ontwikkeling Kosovo project.

Musicians without borders

Intern beleid Sponsoring&partnership, PR en Studiebijdragen

Programma

Studierichtingen Portal toegang voor alle 4 de studierichtingen. Ter inzage foldermateriaal en

werkmappen.

Map met Werving en selectie materiaal

BOK Alle in de literatuurlijst genoemde boeken en publicaties,

Map met gegevens lectoraat voor de Kunsten,

Publicaties lectoraat Kunst en Samenleving

Cursus Business As Usual – G. Keunen,

Portal toegang CA theorie,

Opdrachten: Portal toegang projectopdrachten,

Map met alle opdrachten bij de 4 verschillende profielen,

Music Company: een map met vacatures, opdrachten, producten van de

Music Company.

Map en portal toegang Education (delen van minor Onderwijskunde)

Studiegidsen Propedeuse en hoofdfase nieuwe major

Hoofdfase oud onderwijs

Examencommissie: toegang tot de portal en werkruimte Examencommissie,

toegang tot Skills Band: 1 uitgeprint exemplaar van afgewerkt verzoek aan de

examencommissie van een student. (met toestemming van betreffende

student)

Diverse eindexamenwerkstukken



83/85

Toetsingsformulieren Map met voortgang toetsingsformulieren skills community (de leerdoelen skills

S1 en S2, skills en CA, S3, S4 en S5 alle disciplines)

Mappen met beoordeelde toetsen van Skills community (HvdH), Music Lab

(WM), Muzikale Roots (GK), Muziekpraktijk (JvdP), BOK N2 (GK),

stageverslagen (TKe).

Stages: Toegang Portal RA-Connect en een aantal stageverslagen en cd’s.

Personeel

Beleidstukken Handleiding personeelsbeleid Fontys Hogescholen

Personeelsbeleidsplan Fontys Rockacademie

Netwerken, publicaties en werkveld medewerkers Fontys RA

Analyse netwerken personeelsleden RA

Voorzieningen

Beleidstuk Fontys beleid SLB

Portal toegang SLB Fontys Rockacademie,

Map met SLB ontwikkelingen (formulieren en verslagen)

Kwaliteit

Beleidstukken Handboek kwaliteitzorg Fontys Rockacademie

Activiteitenplan Kwaliteitzorg 2007-2009 (verbetertrajecten)

Zichtmapjes verbeterplannen SLB, Studievoortgang, Klimaatbeheersing.

Enquêtes ter inzage SBO 2009

periode enquêtes en jaar enquêtes RA

Fontys SLB enquête

Tevredenheidsonderzoek FHK Resultaten

Verbetertrajecten en acties Kwaliteitzorg; diverse mappen

Rendementgegevens



84/85



85/85

Bijlage 5: Domeinspecifieke referentiekader en opleidingscompetenties

Het domeinspecifieke referentiekader is te vinden op de website van de HBO-raad:

www.hbo-raad.nl.

id_3397_rapport Fontys hbo-ba Muziek.pdf

Documents

Transcript of id_3397_rapport Fontys hbo-ba Muziek.pdf