IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic...
Transcript of IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic...
![Page 1: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/1.jpg)
IC 361 วทยาศาสตรเสนใยและผา
(IC 361 FIBERS AND FABRIC SCIENCE)
อ.ดร.อษารตน รตนค านวณ
สาขาวชาเคมอตสาหกรรมและเทคโนโลยสงทอ
ภาคการศกษาท 1/2558
![Page 2: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/2.jpg)
บทท 1 บทน า
(Introduction)
2
![Page 3: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/3.jpg)
อตสาหกรรมสงทอไทย
สงทอถอเปนหนงในปจจยทส าคญตอการด ารงชวตของมนษย โดยเรมตนจาก
การผลตในครวเรอนเพอใชเฉพาะสมาชกในครอบครวหรอในชมชน แตเมอ
เศรษฐกจเกดการขยายตวขน ท าใหความตองการบรโภคเพมมากขน จงมการ
น าเขาเครองจกรเพอท าการผลตตอบสนองความตองการภายในประเทศ
ส าหรบประเทศไทยในป พ .ศ. 2476 กระทรวงกลาโหมไดมอบใหกรม
พลาธการทหารบกจดตงโรงงานทอผาขน เพอผลตผาไวใชในราชการทหาร
ซงไดใหชอวา “โรงงานฝายสยาม” และหลงจากป พ.ศ. 2497 เปนตนมา
รฐบาลไดมนโยบายสงเสรมการลงทนในอตสาหกรรมเรอยมา สงผลให
อตสาหกรรมผลตสงทอพฒนาจากระบบอตสาหกรรมในครวเรอนมาเปนระบบ
อตสาหกรรมเชงพาณชยอยางเตมรปแบบ
3
![Page 4: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/4.jpg)
ในปจจบนอตสาหกรรมสงทอและเครองนงหมไทยมบทบาทส าคญในการ
กระตนการพฒนาเศรษฐกจภายในประเทศ
โดยมสดสวนมลคาเพมตอผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ (GDP) เปนอนดบ
4 รองจากอตสาหกรรมอาหารและเครองดม อตสาหกรรมเครองจกร
ส านกงาน และอตสาหกรรมยานยนต ตามล าดบ
คดเปนมลคา 245 พนลานบาท หรอรอยละ 2.2 ของผลตภณฑมวลรวมทง
ประเทศ (ป 2554 GDP ของทงประเทศเทากบ 10,540 พนลานบาท ซงรวมมลคา GDP ของ
อตสาหกรรมสงทอและเครองนงหมเอาไว 245 พนลานบาท, ทมา: สถาบนพฒนาสงทอ 2555)
การผลตสวนใหญเปนการผลตเพอบรโภคในประเทศสงถง 64.19% และผลต
เพอสงออก 35.81% (ทมา: แผนปฏบตการสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมราย
สาขาอตสาหกรรมสงทอและเครองนงหม)
4
![Page 5: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/5.jpg)
อตสาหกรรมสงทอไทย
อตสาหกรรมสงทอ
อตสาหกรรมตนน า
(Upstream)
- การผลตเสนใย
- อตสาหกรรมการปนดาย
อตสาหกรรมกลางน า
(Midstream)
- อตสาหกรรมถก ทอผา
- อตสาหกรรม non-woven
- อตสาหกรรมฟอกยอมและ
ตกแตงส าเรจ
อตสาหกรรมปลายน า
(Downstream)
- อตสาหกรรม
เครองนงหม
5
![Page 6: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/6.jpg)
ความหมายของเสนใยและสงทอ
ค าจ ากดความ
ค าวา “Textile” มาจากภาษาละตนจากค าวา “texere” ซงแปลวา “ทอผา”
ค านยามเดมจะหมายถง ผาทอ เทานน แตในปจจบนมการขยายความหมาย
ครอบคลมถงเสนใย เสนดาย ผนผา หรอผลตภณฑทเกดจากเสนใย เสนดาย
หรอผนผาดวย
6
![Page 7: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/7.jpg)
ศพทสงทอทควรร
เสนใย (Fiber) หมายถง วสดหรอสารใดๆ ทงทเกดจากธรรมชาต และมนษย
สรางขน ทมอตราสวนระหวาง ความยาวตอเสนผานศนยกลางเทากบหรอ
มากกวา 100 สามารถขนรปเปนผาได และจดเปนองคประกอบทเลกทสด
ของผาไมสามารถแยกยอยในเชงกลไดอก
ดาย (Yarn) ประกอบดวยเสนใยหลายๆเสน รวมกน อาจมการขนเกลยว
(twist) หรอไมกได
ผา (Fabric) เปนวสดทมลกษณะเปนแผนแบน สามารถผลตจากสารละลาย
เสนใย เสนดาย หรอวสดพนฐานเหลานรวมกน
การตกแตงส าเรจ (Finish) คอกระบวนการใสสารเตมแตงเพอเพมสมบต
ใหแกผาดบ
7
![Page 8: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/8.jpg)
8
“สงทอ (Textile)” ม
ความหมายกวางๆ หมายถง
เสนใย เสนดาย ผา หรอ
ผลตภณฑทท าจากเสนใย
เสนดาย หรอจากผา
สงทอทวไป
(Conventional textiles)
สงทอเฉพาะทาง
(Technical textiles)
![Page 9: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/9.jpg)
9
การใชงานสงทอ (Major Uses of Textile Fiber)
Clothing
Other general use
Special
use
Industrial use
- Home finishing: curtain,
carpet, blanket
- Others: towel, bag,
luggage, umbrella
- High performance fiber,
medical textile, geotextile
- Filter, tyre cord, rope
![Page 10: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/10.jpg)
10
บทท 2 โครงสราง สมบต และการวเคราะหเสนใย
(Fiber Structure, Properties and Identification)
![Page 11: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/11.jpg)
11
โครงสรางของเสนใย
(Fiber Structure)
![Page 12: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/12.jpg)
12
โครงสรางทางกายภาพ เชน ความยาว ความหยาบ ความ
ละเอยด ลกษณะผวของเสนใย มผลตอสมบตดานความรสก
อนเกดจากการสมผส ความสามารถในการปนเปนเสนดาย
โครงสรางทางเคม มผลตอสมบตดานความแขงแรง การยด
ตว ความหนาแนน ความชนทเสนใยดดซมได การรบสยอม
เปนตน
โครงสรางของเสนใย (Fiber Structure)
![Page 13: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/13.jpg)
13
โครงสรางของเสนใย (Fiber Structure)
เสนใย (Fiber) มโครงสรางโมเลกลทเกด
จากการเรยงตอกนของหนวยพนฐานทาง
เคม (monomer) กอใหเกดโครงสราง
โมเลกลทยาวตอเนองเปนลกโซ
polymer
ถาสมมตให A = monomer -A-A-A-A-A-A-A-A-A-A-A-A-A-A-A-A-A-A-A-
[ A ]n
n คอ ระดบขนของการเกดพอลเมอร (Degree of Polymerization)
คา n มคาสงแสดงถงจ านวนมอนอเมอรทมาตอกนมากขน พอลเมอรนนกจะมน าหนก
โมเลกลสง
![Page 14: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/14.jpg)
พอลเมอร (Polymer) มาจากรากศพทภาษากรก poly = many และ meros = part or unit
พอลเมอร (Polymer) หมายถง สารโมเลกลใหญ (macromolecules) และมน าหนกโมเลกลสง ประกอบดวยหนวยทซ าๆกนทเรยกวา “mer” หรอ “repeating unit” จานวนมาก มาเชอตอกนดวยพนธะโควาเลนต
Polymer = many mers
พอลเมอร (Polymer) คออะไร?
14
![Page 15: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/15.jpg)
พอลเมอร เกดจากการทาปฏกรยาของมอนอเมอร (monomer)
มอนอเมอร คอ สารต งตนทใชทาปฏกรยาเพอเกดเปนพอลเมอร
ปฏกรยาการสงเคราะหพอลเมอร คอ ปฏกรยาพอลเมอรไรเซชน (Polymerization)
polymerization
ethylene polyethylene
15
![Page 16: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/16.jpg)
พอลเมอร เปนสารทมโมเลกลขนาดใหญ จงกลาวไดวาพอลเมอรเปนสารมหโมเลกล (macromolecule)
Macromolecule เปนสารทมโมเลกลขนาดใหญ แตอยางไรกตาม สารมหโมเลกลบางชนด เชน กรดนวคลอก (DNA, RNA) ไมใช พอลเมอร เพราะโมเลกลของกรดนวคลอกไมไดประกอบดวยหนวยทซ าๆกน มาเชอมตอกน
สารมหโมเลกลอาจเปน หรอไมเปนพอลเมอรกได แตพอลเมอรทกชนดเปนสารมหโมเลกลเสมอ
16
![Page 17: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/17.jpg)
ประเภทของพอลเมอรจาแนกตามแหลงทมา
2) พอลเมอรสงเคราะห (Synthetic polymers) เนองจากพอลเมอรธรรมชาต มปรมาณ คณสมบตและขอบเขตการใชงานทจากด ดงน นมนษยจงไดทาการสงเคราะหพอลเมอรข นมา เชน polyvinylchloride (PVC), polystyrene (PS), polyethylene (PE), polypropylene (PP)
1) พอลเมอรธรรมชาต (Natural Polymers) เปนพอลเมอรทพบตามธรรมชาต มนษยไดนาเอาพอลเมอรเหลาน มาดดแปลงเพอใชประโยชน เชน แปง ไหม ฝาย ปอ ปาน น ายางพารา ฯลฯ
17
![Page 18: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/18.jpg)
1) พอลเมอรแบบเชงเสน (linear polymers) โมเลกลเปนเสน หรอสายโซ (chain) ยาว ทไมมกงกานหรอสาขาแยกออกมาจากสายโซหลก เชน linear polyethylene
ประเภทของพอลเมอรจาแนกตามลกษณะโครงสรางของโมเลกล 18
![Page 19: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/19.jpg)
2) พอลเมอรแบบกงกาน (branched polymers) โมเลกลมกงกานหรอสาขาแยกออกมาจากสายโซหลก ขอสงเกต : กงกานทแยกออกมาจากสายโซหลกจะตองมมอนอเมอร
ชนดเดยวกบสายโซหลก ถาเปนมอนอเมอรตางชนดกนไมถอวาเปนพอลเมอรแบบกงกาน แตจะจดวาเปนโคพอลเมอร
ประเภทของพอลเมอรจาแนกตามลกษณะโครงสรางของโมเลกล
dendrimer
19
![Page 20: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/20.jpg)
ประเภทของพอลเมอรจาแนกตามลกษณะโครงสรางของโมเลกล
3) พอลเมอรแบบรางแห (network or crosslinked polymers) โมเลกลจะมการเชอมขวางกน เกดโครงสรางเปนรางแห
20
![Page 21: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/21.jpg)
ประเภทของพอลเมอรจาแนกตามลกษณะโครงสรางของโมเลกล
4) พอลเมอรแบบข นบนได (ladder polymers) พอลเมอรแบบน เกดจากการทาใหหนวยซ าในสายโซหลกมการหลอมปดเปนวง แตถาการปดวงน นเกดไมสมาเสมอ จะเรยกวา semi-ladder polymer
21
![Page 22: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/22.jpg)
ประเภทของพอลเมอรจาแนกตามจานวนชนดของมอนอเมอร
1) โฮโมพอลเมอร (homopolymers) เปนพอลเมอรทประกอบดวย repeating unit เพยงชนดเดยว
22
![Page 23: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/23.jpg)
คม 103 พอลเมอรเบองตน อ.ดร.อษารตน รตนค านวณ 14
ประเภทของพอลเมอรจาแนกตามจานวนชนดของมอนอเมอร
2) โคพอลเมอร (copolymers) เปนพอลเมอรทประกอบดวย repeating unit ต งแตสองชนดข นไป
copolymer ลกษณะการจดเรยงตว
โคพอลเมอรแบบสม (random copolymers) AAABBABBBBAABABBBAAAA
โคพอลเมอรแบบสลบ (alternating copolymers) ABABABABABABABABABABAB
โคพอลเมอรแบบบลอก (block copolymers) AAAAAAAAABBBBBBBB หรอ AAAAABBBBBBCCCC
โคพอลเมอรแบบกราฟ (graft copolymers) B B B B AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA B B B
โคพอลเมอรอาจแบงชนดไดตามลกษณะการเรยงตวของ repeating unit ดงน คอ
23
![Page 24: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/24.jpg)
2.1 โคพอลเมอรแบบสม (random copolymers) เปนโคพอลเมอรแบบเชงเสนทมการจดเรยงตวของ repeating unit แตละชนดเรยงสลบอยางไมเปนระเบยบ
24
![Page 25: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/25.jpg)
2.2 โคพอลเมอรแบบสลบ (alternating copolymers) เปนโคพอลเมอรแบบเชงเสนทมการจดเรยงตวของ repeating unit แตละชนดเรยงสลบอยางเปนระเบยบไปตลอดโมเลกล
25
![Page 26: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/26.jpg)
2.3 โคพอลเมอรแบบบลอก (block copolymers) เปนโคพอลเมอรแบบเชงเสนทมการจดเรยงตวของกลม repeating unit แตละชนดเรยงสลบอยางเปนระเบยบ
26
![Page 27: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/27.jpg)
2.4 โคพอลเมอรแบบกราฟท (graft copolymers) เปนโคพอลเมอรทมก งก านสาขา ประกอบดวยกล มของ repeating unit 2 ชนด ทสายโซหลกตางจากสายโซทเปนกงกาน
27
![Page 28: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/28.jpg)
28
ความเปนผลกของพอลเมอร(Crystallinity of polymers)
– น าหนกโมเลกลต าา - เกดการตกผลกไดงายเม อลดออณหภมลงถงจดหน ง - ไดผลกท สมบรณ - มอณหภมหลอมตว (melting point) ชดเจน ชวงการหลอมเหลวแคบ
– น าหนกโมเลกลมาก สายโซโมเลกลยาว - โอกาสเกดเปนผลกยาก - มทงพอลเมอรท เปนผลกสมบรณ (perfectly crystalline polymers) (พบไดยากมาก), พอลเมอรก งผลก (semi-crystalline polymers) ซ งประกอบดวยสวนท เปน ‘ผลก’ (crystalline region) และสวน ‘อสณฐาน’ (amorphous region) และ พอลเมอรท ไมเกดผลกเลย (amorphous polymers)
สารโมเลกลเลก
พอลเมอร
![Page 29: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/29.jpg)
29
ความเปนผลกของพอลเมอร (Crystallinity of polymers)
• ดกรของความเปนผลก (degree of crystallinity, 0-100) ของพอลเมอร ขนอยกบชนดและโครงสรางของโมเลกล
• มโอกาสพบสง คอ semi-crystalline polymers และ amorphous polymers
Crystalline region
Amorphous region
![Page 30: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/30.jpg)
30
โครงสรางของเสนใย (Fiber Structure)
ลกษณะการจดเรยงตวภายในเสนใย โดยทวไป ประกอบดวย 3 ลกษณะคอ
1. บรเวณอสณฐาน (Amorphous Regions) สวนทโมเลกลเรยงตวกนอยางไม
เปนระเบยบ
2. บรเวณทเปนผลก (Crystalline Regions) เปนสวนทแขงแรงของเสนใย
เนองจากโซโมเลกลจดเรยงตวอยางเปนระเบยบ
![Page 31: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/31.jpg)
31
3. การจดเรยงตวของสวนทเปนระเบยบตามแนวแกนเสนใย (Orientation)
ท าใหเพมความแขงแรงในดานการทนแรงดงตามแนวแกนเสนใยได
โครงสรางเสนใย มสวนทงทเปนผลกและสวนอสณฐานผสมผสานกน แตเนองจาก
เสนใยแตละชนดไดจากพอลเมอรทแตกตางกน และดวยกระบวนการผลตทไม
เหมอนกน เสนใยแตละชนดจงมความแตกตางของโครงสรางมากมาย
โครงสรางของเสนใย (Fiber Structure)
![Page 32: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/32.jpg)
32
สมบตของเสนใย
(Fiber Properties)
![Page 33: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/33.jpg)
สมบตของเสนใยถกก าหนดโดย
• โครงสรางทางกายภาพ
• องคประกอบและโครงสรางทางเคม
• การจดเรยงตวของโมเลกล
33
สมบตของเสนใย (Fiber Properties)
สมบตของ
เสนใย
สมบตของผลตภณฑสงทอ
![Page 34: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/34.jpg)
34
สมบตทางกายภาพ (Physical Properties)
ความยาวเสนใย (Fiber Length)
เสนใยสงทอควรมอตราสวนระหวางความยาวตอเสนผานศนยกลางสง
(อยางนอย 100 เทา)
เสนใยสน (staple fiber) = หมายถง เสนใยทมขนาดความยาวสนๆ วด
ดวยหนวยเปน เซนตเมตร มลลเมตร นว หรอสดสวนของนว ไปจนถง
เปนฟต
เสนใยยาว (filament) เสนใยทมความยาวมากๆ วดในหนวย เมตร
กโลเมตร หรอหลา
![Page 35: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/35.jpg)
35
สมบตทางกายภาพ (Physical Properties)
ความละเอยดเสนใย (Fiber Fineness)
ใชวธวดน าหนกของเสนใยตอความยาวทก าหนด
การวดความ
หนาแนนเชงเสน
(Linear density)
เทกซ (tex) น าหนกเปนกรมของเสนใยทยาว 1 กโลเมตร (g/km)
ดเนยร (denier) น าหนกเปนกรมของเสนใยทยาว 9000 เมตร (g/9000m)
“Denier per filament (dpf)” คาทวดความละเอยดของเสนใยทอยใน
เสนดาย ซงมจ านว
เปนระบบตรง (direct system) ทใชบอกเปนเบอรดาย (yarn number)
ระบบเบอรดายทมความยาวคงท แตน าหนกเปลยนไปตามเบอรทเพมขน
ดงนน ในระบบนเบอรดายยงสงเสนยงใหญ ถาเบอรต าเสนจะเลก
![Page 36: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/36.jpg)
36
สมบตทางกายภาพ (Physical Properties)
รปทรงภาคตดขวางของเสนใย (Cross-Sectional Shape)
รปทรงภาคตดขวางและ
สภาพผวของเสนใยมผลตอ
ความมน ความเงา
ความฟ
ผวสมผส
![Page 37: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/37.jpg)
37
สมบตทางกายภาพ (Physical Properties)
ความหยกบนเสนใย (Fiber Crimp)
l0
A B
A B
l
ชวยใหเสนใยมการเกาะกนเหนยวแนนเมอปนเปนเสนดาย
ชวยใหมความสามารถในการคนตวสง
ทนทานตอการขดขด
เบา และอบอน
เพมความสามารถในการดดซมน า กอใหเกดความสบายเมอสมผสผว
แตจะท าใหความมนลดลง
Crimp ratio =
![Page 38: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/38.jpg)
38
สมบตทางกายภาพ (Physical Properties)
ความแขงแรงของเสนใย (Fiber Strength)
เรยกวา tenacity หรอความทนแรงดง ณ จดขาด
หาไดจากการวดแรงดงทคงท (มหนวยเปนกรม) ทท าใหเสนใย 1 เทกซ
หรอ 1 ดเนยร ขาดออกขาดออกจากกน
มหนวยเปนกรมตอดเนยร (g/denier) หรอ กรมตอเทกซ (g/tex)
เสนใยสงทอสวนใหญจะตองมความเหนยวอยางต าราว 2.5 g/denier
ควรพจารณาสมบตอนทมผลท าใหเกดความแขงแรงดวย เชน สมบตทเสนใยมการยดตว
ไดด (high elongation) หรอระยะยดออก ณ จดขาด เปนการบอกถงความสามารถทจะ
ถกยดดงออกกอนขาด มความหมายเปนอยางมากตอการใชงานในสภาพทสนใจตอการ
ยดดง เชน การผลตเสอยด
![Page 39: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/39.jpg)
39
สมบตทางกายภาพ (Physical Properties)
ความสามารถในการปนเปนเสนดาย (Spinnability)
เสนใยทเหมาะกบการใชงานในอตสาหกรรมสงทอตองมคณสมบตทสามารถ
น ามาปนเปนเสนดายไดด
เสนใยทจะน าไปปนเปนเสนดายไดนนเนองจากเสนใยมการยดเกาะกนได
(cohesiveness) เพราะผวนอกของเสนใยไมเรยบ อาจมรอง มเกลด หรอเสนใย
มเสนไมกลม บดตวเปนเกลยว เสนใยจะเขาเกลยวกนไมคลายตวออก ท าใหได
เสนดายทมคณภาพด
เชน การบดของเกลยวฝาย การบดของเสนใยขนสตว และการหยกงอทสราง
ขนบนเสนใยประดษฐ
![Page 40: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/40.jpg)
40
สมบตทางกายภาพ (Physical Properties)
ความสม าเสมอ (Uniformity)
เสนใยชนดหนง ๆ ควรมความคลายคลงหรอคณสมบตตาง ๆ เชน ความยาว
ขนาด ความกวาง หรอเสนผานศนยกลาง การบดตวหรอโคงงอใกลเคยงกน
ซงจะท าใหการน าเสนใยไปผลตในขนตอนอน ๆ ท าไดงายและมคณภาพด
เสนใยประดษฐจะมความสม าเสมอมากกวาเสนใยธรรมชาต เพราะสามารถ
ควบคมกระบวนการผลตเสนใยไดแนนอน ทงขนาดของพนทหนาตด รปทรง
ตลอดจนความยาว
![Page 41: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/41.jpg)
41
สมบตทางกายภาพ (Physical Properties)
ความสามารถในการดดงอ (Flexibility)
เสนใยทน าไปผลตเปนผาจะตองบดตวหรอโคงงอได โดยไมหกหรอขาด
และเมอปลอยแรงบดหรอโคงงอแลวจะคนกลบสสภาพเดมไดด
สมบตของเสนใยขอนสงผลโดยตรงตอความทนทานของเสอผา และเปน
ตวบงชความเปนไปไดของเสอผาในเรองตอไปน คอ
การท าจบถาวร การท าใหพบ หรอจบจบไดด
การทงตว การพลวไหวของเสอผาไปกบการเคลอนไหวของรางกาย
![Page 42: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/42.jpg)
42
สมบตทางกายภาพ (Physical Properties)
ความหนาแนน (Density)
หนวย g/cm3 หรอ Ib/ft
3
เสนใยทกชนดมความหนาแนนต ากวาน า ยกเวนเสนใยประดษฐในกลมทเปน
โอเลฟนส (PE, PP)
เสนใยความหนาแนนต า จะมความสามรถในการคนกลบตวทด เนองจากม
จ านวนของเสนใยตอน าหนก สงกวา จงชวยเสรมแรงใหเกดแรงในการคนตว
กลบทมากกวา
ความหนาแนน มผลตอน าหนกของผา
เสนใยความหนาแนนต า ไดผาทเบา
![Page 43: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/43.jpg)
43
สมบตทางกายภาพ (Physical Properties)
ความมน (Luster)
ปรมาณของแสงทสะทอนออกจากผวของเสนใยสสายตาของผมอง
อาจวดไดจากระดบของความสวาง หรอความทบ
ใยธรรมชาตทมความมนสง = ไหม, โมแฮร
ใยธรรมชาตทมความมนต า = ฝาย, ขนสตว
ใยประดษฐ ควบคมความมนได โดย
ควบคมปรมาณสสผสมลงไป
ควบคมขนาดพนทหนาตดของเสนใย
เตมสารลดความมน (delustering agent) เชน TiO2
![Page 44: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/44.jpg)
44
สมบตทางกายภาพ (Physical Properties)
ความสามารถในการดดซมความชน (Moisture Regain)
“Hygroscopic” = the ability of a substance to attract and hold water
molecule from the surrounding environment
Fiber = Hygroscopic material วสดทสามารถดดซมความชนจากอากาศไดด
Moisture regain % ความชนทเสนใยดดไวเทยบกบน าหนกเสนใยขณะ
แหง ณ สภาวะมาตรฐาน (ความชนสมพทธ 65%,
อณหภม 70 2F)
Moisture absorption % ความชนทเสนใยดดไวเทยบกบน าหนกเสนใย
ขณะแหง เมอไมไดอยในสภาวะมาตรฐาน
![Page 45: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/45.jpg)
45
สมบตทางกายภาพ (Physical Properties)
ความสามารถในการดดซมความชน (Moisture Regain) (ตอ)
ชนดเสน
ใย
%การดดความชนไดท
สภาวะมาตรฐาน
ไหม 11.0
ขนแกะ 1.36-16
ฝาย 8.5
ลนน 12.0
ชนดเสนใย %การดดความชนไดท
สภาวะมาตรฐาน
อะซเตท 6.5
อะครลก 1.0-2.5
อะรามด 4.5
ไนลอน 3.5-5.0
โอเลฟน 0-0.1
พอลเอสเทอร 0.4
เรยอน 10.7-16.0
ความสามารถในการดดซมความชน มผลตอ
ความสบายตอผวสมผส
การสะสมของไฟฟาสถต
การรกษาขนาดในน า
ความสามารถในการยอมส
![Page 46: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/46.jpg)
46
สมบตทางกายภาพ (Physical Properties)
สภาพยดหยน (Elasticity)
สมบตทเสนใยสามารถยดตวออกเมอถกแรงดง และหดตว
กลบเมอเอาแรงออก Elasticity
Elastic Recovery การคนตวจากแรงยด คดไดจากความยาวทหด
กลบ เทยบเปนรอยละของความยาวทยดออก
โดยความยาวทยดออกนมคาระหวาง 2-10%
เสนใยทหดตวกลบเทากบสวนทยดออกถอวา
การคนตวจากแรงยดเปน 100%
![Page 47: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/47.jpg)
47
สมบตทางกายภาพ (Physical Properties)
การยดตว (Elongation)
เปนระยะของการยดออกในทศทางทไดรบแรงดง
เสนใยจะยดออกเมอถกดงออกจนถงจดทเสนใยทนแรงดงนนไมไดอกตอไป เสน
ใยกจะขาดออก
ระยะทยดออกนอาจวด ณ แรงกระท าใดทตองการ หรอวด ณ จดขาด กได
การยดตวของเสนใย มกเขยนในรป รอยละทยดออก (%Elongation)
% Elongation
Elongation, Elasticity
ผายดส าหรบชดกฬา
ชดชนใน
ถงนอง
![Page 48: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/48.jpg)
48
สมบตทางกายภาพ (Physical Properties)
การคนตวจากแรงอด และความสามารถในการรบแรงอด
(Resiliency and Compressibility)
Compressibility
Resiliency
ความสามารถในการรบแรงอด
เสนใยทมความออนนมมาก จะรบแรงอดไดด
เปนการคนตวสสภาพเดม ภายหลงจากทไดรบ
แรงอด บดทบ หรอโคงงอแลว
เสนใยทยดหยนด จะมความคนตวทด
ผาทท าจากเสนใยทมความคนตวด จะไมยบงาย
![Page 49: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/49.jpg)
49
สมบตทางกายภาพ (Physical Properties)
ความทนทานตอการขดถ (Abrasion Resistance)
เปนความสามารถของเสนใยททนตอการขดส หรอขดถในการใชงาน
การใชงานทตองการความทนตอการขดถ เชน ผาบเกาอ ผาท ากระเปา
กางเกง ขอบหมวก ผาบชนในกระเปา รองเทาผา
การน าไฟฟา การน าความรอน (Electrical and Thermal Conductivity)
เปนความสามารถของเสนใยในการสงผานประจไฟฟา เนองจากเสนใยมหม
ทมขวในโครงสราง
เสนใยทน าไฟฟาต าจะสะสมประจไฟฟาสถต ท าใหสวมใสไมสบาย
![Page 50: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/50.jpg)
50
สมบตทางกายภาพ (Physical Properties)
ความทนทานตอความรอน (Thermal Resistance)
เสนใยแตละชนดทนตอความรอนไดแตกตางกน
เซลลโลสตดไฟงายและลกไดรวดเรว
ขนสตว ไหม เมอตดไฟจะดบไดดวยตวเอง
ใยแกวและใยหนจะไมตดไฟ
ใยธรรมชาตเมอไดรบความรอนสงจะเหลองเกรยม ลกไหม
ใยสงเคราะหเมอไดรบความรอนสงจะออนตว และเมอถงจดหลอมเหลวก
จะหลอมเหลวเปนยางเหนยวคลายพลาสตก
![Page 51: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/51.jpg)
51
สมบตทางกายภาพ (Physical Properties)
ความทนทานตอความรอน (Thermal Resistance)
เสนใยธรรมชาต อณหภมทใชรด
F C
ฝาย
ลนน
ไหม
ขนสตว
425
450
300
300
220
230
150
150
เสนใย
ประดษฐ
อณหภมทใชรด
F C
เรยอน
ไนลอน 66
พอลเอสเทอร
อะซเตท
สแปนเดกซ
มอดาครลก
375
350
325
325
300
215
190
180
160
160
150
100
อณหภมทใชรดผาททาดวยเสนใยบางชนด
![Page 52: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/52.jpg)
52
สมบตทางเคม (Chemical Properties)
ความทนตอกรด – ดาง
ความทนตอตวท าละลายอนทรย
ความทนตอสารฟอกขาว
ความทนตอแสงแดด
สงผลตอ
การเลอกใชชนดของสยอม
การเลอกใชสารเคมตกแตงผา
การใชงาน
การท าความสะอาดและการดแลรกษา
![Page 53: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/53.jpg)
53
สมบตทางเคม (Chemical Properties)
![Page 54: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/54.jpg)
54
สมบตทางเคม (Chemical Properties)
![Page 55: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/55.jpg)
55
สมบตทางชวภาพ (Biological Properties)
สมบตทางชวภาพของเสนใยจะแสดงออกและเปลยนแปลง เมอเสนใย
สมผสหรอถกกดกนโดยเชอจลนทรย เชน เหด รา แบคทเรย
เสนใยธรรมชาตมกจะไมมความตานทานตอเหด รา แบคทเรยหรอ
แมลงเทากบเสนใยสงเคราะห
![Page 56: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/56.jpg)
56
การวเคราะหเสนใย
(Fiber Identification)
![Page 57: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/57.jpg)
57
การวเคราะหเสนใย (Fiber Identification)
1. การตรวจสอบดวยสายตาและการสมผส (Visual and Touch
Inspection)
2. การทดสอบดวยการเผา (Burning Test)
3. การทดสอบดวยกลองจลทรรศน (Microscopic Examination)
4. การทดสอบความสามารถในการละลาย (Solubility Test)
5. การทดสอบโดยการยอมส (Staining Test)
6. การทดสอบความหนาแนนของเสนใย (Fiber Density Test)
![Page 58: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/58.jpg)
58
การวเคราะหเสนใย (Fiber Identification)
1. การตรวจสอบดวยสายตา และการสมผส (Visual and Touch Inspection)
เสนใย เยน /
อบอน
ยดหยน /
ไมยดหยน
เรยบ /
ขรขระ
ออนนม /
กระดาง
แหง /
เหนอะหนะ
ยบ /
ไมยบ
ฝาย เยน ไมยดหยน เรยบ ออนนม แหง ยบ
ลนน เยน ไมยดหยน เรยบ กระดาง แหง ยบ
ไหม อบอน ไมยดหยน เรยบ กระดาง แหง ยบ
ขนแกะ อบอน ยดหยน ขรขระ ออนนม แหง ไมยบ
อะครลก เยน ยดหยน เรยบ ออนนม แหง ไมยบ
ไนลอน เยน ยดหยน เรยบ ออนนม เหนอะหนะ ไมยบ
พอลเอสเทอร เยน ยดหยน เรยบ ออนนม เหนอะหนะ ไมยบ
![Page 59: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/59.jpg)
59
การวเคราะหเสนใย (Fiber Identification)
2. การทดสอบดวยการเผา (Burning Test)
http://www.youtube.com/watch?v=kb4tCcnA6jo#t=41
สงเกตวาเสนใยตดไฟทนท หรอหดตวออกจากเปลวไฟ
สงเกตวาลกไหมตอไปหรอคอยๆ ดบเอง
สงเกตวาเสนใยไหมไฟหรอไมเมอตดไฟแลวดงออกจากเปลวไฟ
ดมกลนควน โดยวธใชมอโบกควนมาใกลจมกผทดสอบ
สงเกตสและลกษณะของเถาขณะเยนตวลงแลว
![Page 60: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/60.jpg)
60
การวเคราะหเสนใย (Fiber Identification)
3. การทดสอบดวยกลองจลทรรศน (Microscopic Examination)
ดลกษณะโครงสรางตามความยาวและพนทหนาตด
![Page 61: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/61.jpg)
61
การวเคราะหเสนใย (Fiber Identification)
3. การทดสอบดวยกลองจลทรรศน (Microscopic Examination)
ดลกษณะโครงสรางตามความยาวและพนทหนาตด
![Page 62: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/62.jpg)
62
การวเคราะหเสนใย (Fiber Identification)
3. การทดสอบดวยกลองจลทรรศน (Microscopic Examination)
ดลกษณะโครงสรางตามความยาวและพนทหนาตด
![Page 63: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/63.jpg)
63
การวเคราะหเสนใย (Fiber Identification)
3. การทดสอบดวยกลองจลทรรศน (Microscopic Examination)
ดลกษณะโครงสรางตามความยาวและพนทหนาตด
![Page 64: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/64.jpg)
64
การวเคราะหเสนใย (Fiber Identification)
3. การทดสอบดวยกลองจลทรรศน (Microscopic Examination)
ดลกษณะโครงสรางตามความยาวและพนทหนาตด
![Page 65: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/65.jpg)
65
การวเคราะหเสนใย (Fiber Identification)
3. การทดสอบดวยกลองจลทรรศน (Microscopic Examination)
ดลกษณะโครงสรางตามความยาวและพนทหนาตด
![Page 66: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/66.jpg)
66
การวเคราะหเสนใย (Fiber Identification)
3. การทดสอบดวยกลองจลทรรศน (Microscopic Examination)
ดลกษณะโครงสรางตามความยาวและพนทหนาตด
![Page 67: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/67.jpg)
67
การวเคราะหเสนใย (Fiber Identification)
3. การทดสอบดวยกลองจลทรรศน (Microscopic Examination)
ดลกษณะโครงสรางตามความยาวและพนทหนาตด
![Page 68: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/68.jpg)
68
การวเคราะหเสนใย (Fiber Identification)
3. การทดสอบความสามารถในการละลาย (Solubility Test)
สงเกตปฏกรยาของเสนใยตอ กรด ดาง และสารเคมเฉพาะอยาง
แชผาในสารละลาย (ตามล าดบ)
สงเกตลกษณะการละลาย
สารละลาย เสนใยทจะถกละลาย
ออก
กรดอะซตก 75 F Acetate,
Triacetate
กรด HCl (20% w, 75 F) Nylon 6, Nylon 6,6
Sodium hypochlorite (5% Cl, 75 F) Silk, Wool
Dioxane (212 F) Saran
m-Xylene (bp) Olefins
สารละลาย เสนใยทจะถก
ละลายออก
Ammonium Thiocyanate
(70%w, bp)
Acrylic
Butyrolactone (70 F) Modacrylic
DMF (200 F) Spandex
Sulfuric acid
(75%w, 70 F)
Cotton, Linen,
Rayon, Nylon
m-Cresol (200 F) Polyester,
Nylon, Acetate
![Page 69: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/69.jpg)
69
การวเคราะหเสนใย (Fiber Identification)
4. การทดสอบความสามารถในการละลาย (Solubility Test)
** Nylon Solubility Test
6M HCl
Dimethy
Formamide
Soluble
Soluble
Nylon 6
Nylon 6, Nylon 6,6
Nylon 11, Nylon 12
insoluble
insoluble Nylon 6,6
![Page 70: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/70.jpg)
70
การวเคราะหเสนใย (Fiber Identification)
5. การทดสอบโดยการยอมส (Staining Test)
ทดสอบดวยชดสยอมทดสอบ แลวเทยบกบมาตรฐานส
ใชไดกบเสนใยสขาวหรอสออนเทานน
หลกการ ท าเสนใยใหเปยกดวยน ารอน แลวยอมสเสนใย
ตวอยางโดยจมลงในสยอม น าตวอยางขนและลางออกดวยน าเปลา
ปลอยใหแหงและน าไปประเมน
![Page 71: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/71.jpg)
71
การวเคราะหเสนใย (Fiber Identification)
6. การทดสอบความหนาแนนของเสนใย (Fiber Density Test)
Gradient column
Sink & Float Method
เตรยมสารละลายผสมของตวท าละลาย 2 ชนดททราบ ใน
อตราสวนตางๆ เชน CCl4/Xylene, Toluene/Tetrachloroethylene
ใส Fiber Bundle ลงไปเพอสงเกตการลอยตว
f >
m sink
f < m float
f =
m suspend
![Page 72: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/72.jpg)
72
บทท 3 การแบงชนดเสนใย
(Fibers Classification)
![Page 73: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/73.jpg)
73
เสนใย
การแบงชนดเสนใย (Fiber Classification)
เสนใยธรรมชาต (Natural Fiber)
Cellulose Fiber : cotton,
flax, jute, ramie
Protein Fiber : wool, silk,
mohair
Mineral Fiber : asbestos,
glass fiber
เสนใยประดษฐ
(Man-Made Fiber)
Regenerated Fiber :
rayon, acetate
Synthetic Fiber : nylon,
polyester. acrylic
![Page 74: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/74.jpg)
74
เสนใยธรรมชาตจากพช
(Cellulose Fiber)
![Page 75: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/75.jpg)
75
Cellulose fibers
anhydro-d-glucose unit (C6H
10O
5)n
β-1,4 glycosidic bond
![Page 76: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/76.jpg)
76
เสนใยจากเมลด เสนใยจากล าตน เสนใยจากใบ เสนใยจากผล
- cotton
- kapok
- flax
- hemp
- ramie
- jute
- sisal
- pineapple leaf
- coir
Cellulose fibers
![Page 77: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/77.jpg)
77
Cellulose fibers
สมบตเสนใย ความส าคญตอผใช
การดดซมความชนไดด ใสสบาย
น าความรอนไดด ท าใหผาเยนสบายในหนารอน
ความสามารถในการทนตอ
อณหภมสง
ตมผาในหมออบได เพอการท าความสะอาด ฆา
เชอโรค รดผาดวยความรอนสงได
เสนใยสามารถเกาะกนแนนในขณะ
เปนดาย
สามารถทอเปนผาทมโครงสรางแนน ถ กนลมด
เปนตวน าไฟฟาทด ไมสะสมประจไฟฟา
ความหนาแนนสง ผาททอขนมน าหนกด
ทนตอแมลง งายตอการเกบรกษา
![Page 78: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/78.jpg)
78
สมบตเสนใย ความส าคญตอผใช
การคนตวจากแรงอดต า ผายบงาย
ถกท าลายไดดวยกรดแร
(mineral acid) แตมผลเลกนอยกบกรด
อนทรย
รอยเปอนจากผลไมจะตองรบก าจดทนทกอนท
จะตดผานานจนซกไมออก
ถกท าลายดวยรา ผาสกปรกควรจะระวงอยาใหชน
จดตดไฟไดรวดเรว เสอผาบางหรอทอแบบหลวมๆ ไมควรเขาใกล
เปลวไฟ
Cellulose fibers
![Page 79: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/79.jpg)
สมบตทางกายภาพ
เสนใย: สน (Staple) ความยาว 0.3-6 cm
ส: ขาว ครม น าตาล
ความมน: นอย
ความแขงแรง: ปานกลาง (tenacity = 3-5 g/deneir)
การยดตว: คอนขางด
การคนตวจากแรงอด: ต า ท าใหผายบงาย
การดดความชน: คอนขางด (7-10%)
การทนตอความรอน: สง (204-218C)
การตดไฟ: ตดไฟและเผาไมรวดเรว
79
Cellulose fibers
เปนเสนใยจากเมลดทมการใชงานมากทสด
ฝาย (Cotton)
![Page 80: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/80.jpg)
80
เกลยวทบดเปลยนทศ
Cuticle
Cellulose fibers ฝาย (Cotton)
![Page 81: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/81.jpg)
81
Cellulose fibers
สมบตทางเคม
สารเคม: ทนสารฟอกขาว, ทนตอดางและสารละลายอนทรย ไมทนกรด
แสงแดด: ทนไดด แตเกดการออกซเดชนเปลยนส เสอมสภาพ เมอทงไวนาน
ราและแมลง: ไมคอยทน
การใชประโยชน
เสอผาทวไป ผายนส ผาท าปลอกหมอน ผาคลมเตยง
งานตกแตงและของใชในบาน: ผามาน ผาปโตะ ผาเชดปาก เบาะ ผาเชดตว
ฝาย (Cotton)
![Page 82: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/82.jpg)
82
Cellulose fibers
Mercerization
กระบวนการปรบปรงสมบตของผลตภณฑฝายหรอดายฝาย โดยการท า
ปฏกรยากบดาง เชน สารละลายโซเดยมไฮดรอกไซด (NaOH)
ความแขงแรงสงขน สามารถทนตอแรงดงมากขนประมาณ 15-20%
มความมนมากขน สะทอนแสงไดดขน มความสวยงามมากขน
ดดซมความชนไดสงขน เพมความสามารถในการรบน าและสยอม
ฝาย (Cotton)
![Page 83: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/83.jpg)
83
Cellulose fibers นน (Kapok)
ใยนนไดจากสวนทเปนเมลดของตนนน (Seed fiber)
ฝกนนมลกษณะยาวหวทายแหลม มขนาด 3-6 นว เมอแกเปลอกแหง
แตกเปดใหเหนเสนใยหรอปยนนซงตดอยกบเมลด แลวจงน าปยนนแยก
ออกจากเมลด
![Page 84: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/84.jpg)
84
Cellulose fibers นน (Kapok)
สมบตทางกายภาพ
เสนใย: สน (Staple) ความยาว 1-3.5 cm
ส: ขาว ครม
ลกษณะพนผวเสนใยจะเรยบ ลกษณะเสนใยมลกษณะเปนทรงกระบอก มการบด
เปนเกลยวนอย
ผนงเซลลบางและประกอบไปดวยแวกซจ านวนมาก ชองสงน า (Lumen) มขนาด
กวาง ภายในกลวงเปนโพรงอากาศ ลกษณะภาคตดขวางจะมรปรางเปนวงรไป
จนถงทรงกลม
![Page 85: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/85.jpg)
85
Cellulose fibers นน (Kapok)
การใชประโยชน
วสดยดเบาะ ฟก หมอน ทนอน ถงนอน ตกตา และเครองเรอนอนๆ
เคยมการน าเอาใยนนไปท าเสอชชพเพราะคณสมบตทเบา ลอยน าแลว
สามารถพยงน าหนกไดถง 30 เทา และไมอมน า
acoustic insulation, industrial wastewaters filtration
![Page 86: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/86.jpg)
86
Cellulose fibers ลนน (Linen or flax)
ลนนเปนเสนใยทไดจากสวนเปลอกของล าตนแฟลกซ (Flax-Linum
usitatassimum)
เปนเสนใยทเกาแกทสดเปนเวลากวา 4500 ปมาแลวจากการใชพน
ศพโบราณคอพวกมมม
![Page 87: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/87.jpg)
87
Cellulose fibers ลนน (Linen or flax)
![Page 88: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/88.jpg)
88
Cellulose fibers
สมบตทางกายภาพ
เสนใย: ความยาว 15-100 cm
ส: สเนอออกเหลอง น าตาลออน น าตาลเขม ไปจนถงสเทา
ความมน: ดกวาฝาย
ความแขงแรง: คอนขางสง (tenacity = 5.5-6.5 g/deneir)
การยดตว: ไมคอยด
การคนตวจากแรงอด: คอนขางต า ผายบงาย
การดดความชน: ด (10-20%)
การทนตอความรอน: สง (230C)
การตดไฟ: ตดไฟและเผาไมรวดเรว
ลนน (Linen or flax)
![Page 89: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/89.jpg)
89
Cellulose fibers
สมบตทางเคม
สารเคม: ทนดางและสารละลายอนทรยไดด ไมทนกรดแก
แสงแดด: ทนไดดกวาฝาย
ราและแมลง: คลายฝาย
ลนน (Linen or flax)
การใชประโยชน
เสอผาทวไป
ผาใบแคนวาส
งานตกแตงและของใชในบาน: ผามาน ผาเชดมอ ผาปโตะ
![Page 90: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/90.jpg)
90
Cellulose fibers ปานเฮมพ หรอ กญชง
(Hemp)
ปาน มาง กญชง หรอ Hemp เปนพชเสนใย เปนไมลมลกมลกษณะทาง
พฤกษศาสตรคลายกญชา
ผาใยกญชงมลกษณะคลายผาททอจากใยลนน แตเนองจากเปนเสนใย
หยาบมากจงไมสามารถน าไปใชทดแทน หรอแขงขนกบลนนได
![Page 91: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/91.jpg)
91
Cellulose fibers ปานเฮมพ หรอ กญชง
(Hemp)
linen hemp
![Page 92: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/92.jpg)
92
Cellulose fibers ปานเฮมพ หรอ กญชง
(Hemp)
สมบต
เสนใย: ความยาว 10-16 cm
ส: สเหลองนวล ไปจนกระทงสน าตาลแก
ความมน: มนมาก คลายลนน
ความแขงแรง: เหนยวกวาฝายและลนน
การยดตว: ต ามาก ไมเหมาะสมน ามาใชงานดานสงทอ
การดดความชน: ดมากทสภาวะมาตรฐาน (12%)
สารเคม: ถกท าลายไดดวยกรดแกคลายฝาย และทนตอดางไดด
![Page 93: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/93.jpg)
93
Cellulose fibers ปานเฮมพ หรอ กญชง
(Hemp)
การใชประโยชน
นยมใชท าเปนเชอก กระสอบผาส าหรบใชในโรงงานอตสาหกรรม
ใชเปนผารองใตพรม
![Page 94: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/94.jpg)
94
Cellulose fibers ปานราม (Ramie)
เปนเสนใยทไดจากล าตน (Bast Fiber) ไดจากเปลอกตนราม ในประเทศ
จนเรยกตนปานชนดนวา China grass
สมบต
เสนใย: เสนใยยาว ความยาว 10-40 cm
ส: ขาว
ความมน: ใกลเคยงไหมและลนน
ความแขงแรง: มความเหนยว แขงแรงทนทาน เปนใยธรรมชาตท
แขงแรงสงทสด และแขงแรงในขณะเปยกมากกวาขณะแหง ทนแรง
ดงไดตงแต 5.3-7.4 g/denier
![Page 95: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/95.jpg)
95
Cellulose fibers ปานราม (Ramie)
![Page 96: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/96.jpg)
96
Cellulose fibers ปานราม (Ramie)
ขอเสยของปานรามคอ การยดตวไมดนก ยบงาย ไมอยตว คอนขางแขงกระดางและ
เปราะ อนเนองจากโครงสรางโมเลกลมความเปนผลกสง ท าใหขาดความสามารถใน
การคนตว หรอขาดสภาพยดหยนทด ถาหากถกกดทบหรอดดหลายๆครง อาจเกดการ
ขาดในบรเวณรอยพบดงกลาวได
การใชประโยชน
มลกษณะคลายลนน จงใชประโยชนเชนเดยวกบผาลนน
ปานราม มราคาแพงกวาลนนและฝาย เนองจากมปรมาณทคอนขางจ ากด
และปานรามคอนขางแขงกระดาง จงนยมผสมกบเสนใยอนๆ เชน ฝาย
และเรยอน จะชวยใหมสมบตทนาใชยงขน
![Page 97: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/97.jpg)
97
Cellulose fibers ปอกระเจา (Jute)
เสนใยปอไดจากสวนของล าตน (Bast fiber)
มความส าคญและถกใชประโยชนอยางกวางขวางเปนอนดบสองรองจาก
ฝาย และมราคาถก
![Page 98: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/98.jpg)
98
Cellulose fibers ปอกระเจา (Jute)
ปอธรรมชาตจะมขาว สเหลองออน ไปจนถงสน าตาล
มความมนด
เสนใยทมความแขงแรงไมคอยดนก มความแขงแรงต ากวาลนนและปานเฮมพ
มการคนตวต า จงยบงาย
![Page 99: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/99.jpg)
99
Cellulose fibers ปอกระเจา (Jute)
การใชประโยชน
ใชท าผนผาและกระสอบ (sack and bag) ส าหรบบรรจภณฑเกษตร เพอการขนสง
เชนกระสอบขาวโพด ปลาปน ยาสบ อาหาร และอนๆ
ใชท าเชอก ผาท าเตนท
ใชในอตสาหกรรมเครองเรอน ทอเปนผาทใชท าพนดานหลงของพรม (carpet yarn)
เชน พรมปพน บผนง ท าเฟอรนเจอร
เชอก ท ากระเปาถอ หรองานหตถกรรมอนๆ
![Page 100: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/100.jpg)
100
Cellulose fibers ปานศรนารายณ (Sisal)
เสนใยจะประกอบไปดวยเซลลหลายๆเซลลรวมกนอยเปนหมตามความยาวของ
เสนใย ยดโดยกาว (gum) ซงประกอบไปดวยเฮมเซลลโลส ลกนน และเปกตน
เสนใย: ความยาว 100-125 cm
ส: ขาวและเปนมน
ความแขงแรง: เสนใยทแขง มความเหนยวและยดออกไดมาก
![Page 101: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/101.jpg)
101
Cellulose fibers ปานศรนารายณ (Sisal)
การใชประโยชน
ใชท าเชอกขนาดตางๆ ส าหรบใชในกจการเกษตร
เชอกขนาดใหญในการเดนเรอ
เชอกหอของ ตลอดจนกระทงเชอกทใชงานอตสาหกรรม
ใชท าเสอ กระเปาถอ หมวก และงานหตถกรรมอนๆ
![Page 102: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/102.jpg)
102
เสนใยธรรมชาตจากสตว
(Protein Fiber)
![Page 103: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/103.jpg)
103
Protein fibers
Amino acid
ธาตหลกคอ C, H, O, N
ม S ในขนสตว (ไมพบในไหม)
![Page 104: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/104.jpg)
104
Protein fibers
สมบตเสนใย ความส าคญตอผใช
การคนตวด ปองกนการยบ รอยยบยนสามารถหายไดโดยการ
แขวนทงไวหลงการใช
การดดซมความชนด สวมใสสบายในสภาพอากาศทเยนชน และการดดซม
น าดท าใหพรมขนสตวไมเปราะแตกงาย
ความถวงจ าเพาะต า ผาขนสตวน าหนกเบากวาผาทท าจากเสนใยพชท
ความหนาเทากน
ทนตอเปลวไฟ เผาไหมไมหมด ดบไฟไดดวยตวเอง ใหกลนเหมอน
การเผาไหมเสนผม ขเถาสด า เปราะ
![Page 105: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/105.jpg)
105
สมบตเสนใย ความส าคญตอผใช
ความแขงแรงลดลงเมอเปยก ตองระวงขณะซกลาง
ถกท าลายไดดวยดาง ตองใชสบหรอน ายาซกลางทเปนกลาง หรอ
ดางออน
ถกท าลายไดดวยสารทท า
ใหเกดการออกซไดส
สารซกฟอกประเภทคลอรนจะไปท าลายเสนใย
ดงนนจงควรหลกเลยง และแสงแดดยงท าใหผา
เปลยนจากสขาวเปนสเหลอง
Protein fibers
![Page 106: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/106.jpg)
106
Protein fibers ขนสตว (Wool)
Merino sheep
![Page 107: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/107.jpg)
107
ขนสตว (Wool) Protein fibers
![Page 108: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/108.jpg)
108
ขนสตว (Wool) Protein fibers
เปนเสนใยสน โดยความยาวจะขนกบพนธของแกะ
องคประกอบหลกคอ keratin ประกอบดวยธาต C, H, O, N, S
1. Hydrogen bridges between peptide groups (polar bond)
2. Cystine bridge (covalent bond)
3. Salt bridge between two amino acids (ionic bond)
![Page 109: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/109.jpg)
109
ขนสตว (Wool) Protein fibers
สมบตทางกายภาพ
เสนใย: เสนใยสน ความยาว 2.5-50 cm
ส: ขาว ครม น าตาล เทา ด า
ความมน: ขนกบพนธและถนก าเนด
ความแขงแรง: ต า (tenacity = 1.5 g/deneir) ลดลง 10-20% เมอเปยก
การยดตว: สภาพยดหยนดมาก ยดออกได 20-30%
คนตวกลบจากแรงยดไดถง 99%
การคนตวจากแรงอด: ดมาก ไมยบงาย
ความถวงจ าเพาะ: 1.30-1.32 g/cm3 น าหนกเบา
การดดความชน: คอนขางด (13-18%)
![Page 110: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/110.jpg)
110
Protein fibers ขนสตว (Wool)
สมบตทางกายภาพ (ตอ)
การทนตอความรอน: 100C เรมหยาบกระดาง, 204C เรมหลอมและ
กลายเปนเถา
การตดไฟ: เผาไหมชา ดบไฟไดดวยตนเอง
การน าไฟฟา: คอนขางต า เกดปญหาไฟฟาสถตได
สมบตทางเคม
สารเคม: ทนกรดออนและเจอจางได ยกเวนกรดก ามะถนรอน ไมทนตอดาง
โดยเฉพาะดางแก ทนตอสารละลายอนทรยทใชซกแหง
แสงแดด: ท าใหความแขงแรงลดลง
ราและแมลง: ทนเชอราและแบคทเรย ไมทนตอมอดและแมลง
![Page 111: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/111.jpg)
111
ขนสตว (Wool) Protein fibers
Virgin Wool
Lamb’s Wool
Reprocessed Wool
Reused Wool
Sheared Wool
Pulled Wool
Pure Wool Wool Blend
![Page 112: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/112.jpg)
112
ขนสตว (Wool) Protein fibers
![Page 113: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/113.jpg)
113
ขนสตว (Wool) Protein fibers
Woolen yarn Worsted yarn
ท าจากเสนใยสน
กระบวนการมแคการสาง
การตเกลยวหลวม
แขงแรงนอย
มความฟมาก
นม
ท าจากเสนใยยาว
กระบวนการมทงการสางและหวดวย
ท าใหเสนใยเรยงตวขนานกนด
การตเกลยวแนน ท าใหไดผาเนอเรยบ
แขงแรงมาก
มความละเอยด เรยบ สม าเสมอ
แนนกวา
![Page 114: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/114.jpg)
114
ขนสตว (Wool) Protein fibers
การใชประโยชน
กางเกง กระโปรง เสอสเวตเตอร เสอคลม หมวก ผาพนคอ ถงมอ ถงเทา
ผาหม ผาทอ
ผลตภณฑทใชตกแตงบาน เชน พรมปพน
![Page 115: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/115.jpg)
115
โมแฮร (Mohair) Protein fibers
เสนใยไดจากแพะพนธแองโกรา (Angora)
โมแฮรมเกลดไมซอนกนเปนชนๆแตลกษณะเกลดจะชนกน
ภาคตดขวางเปนทรงกลม มขนาดเสนผานศนยกลาง
คอนขางสม าเสมอตลอดความยาวของเสนใย
![Page 116: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/116.jpg)
116
Protein fibers แคชเมยร (Cashmere)
![Page 117: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/117.jpg)
117
Protein fibers ขนอฐ (Camel Hair)
![Page 118: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/118.jpg)
118
Protein fibers ลามา (Lama)
& อลปาคา (Alpaca)
![Page 119: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/119.jpg)
119
Protein fibers แองโกรา (Angora)
![Page 120: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/120.jpg)
120
Protein fibers ไหม (Silk)
Mulberry Silk
Bombyx Mori
Wild Silk
Tussah silk
![Page 121: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/121.jpg)
121
Protein fibers ไหม (Silk)
Life Cycle of Silkworm
![Page 122: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/122.jpg)
122
Protein fibers ไหม (Silk)
SEM of silk fibers in cross section more
clearly shows the triangular structure and
also the fibroin core and outer sheath of
sericin, the latter glues the two filaments
together
Fibroin Protein (C, H, O, N)
![Page 123: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/123.jpg)
123
Protein fibers ไหม (Silk)
สมบตทางกายภาพ
เสนใย: เสนใยยาว (filament) ความยาว 390-600 เมตร
ส: เหลอง จนถงเทา
ความมน: เงามนดมาก
ความแขงแรง: สง (tenacity = 3.5-5.0 g/deneir) ลดลง 15-25% เมอเปยก
การยดตว: ด ยดออกไดประมาณ 20% ของความยาวเดม (*ไมดเทาขนสตว)
การคนตวจากแรงอด: ด ไมยบงาย
การดดความชน: คอนขางด (11%)
การทนตอความรอน: 170C ในเวลาสนๆ แตนบวาดกวาขนสตว
![Page 124: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/124.jpg)
124
Protein fibers ไหม (Silk)
สมบตทางเคม
สารเคม: - ทนกรดออนและเจอจางได
- ไมออนไหวตอดางเทาขนสตว อาจซกดวยสบออนและไมรนแรงได
แตดางแกท าใหความมนของไหมลดลง
- ถกท าลายไดดวยเกลอคลอไรด เชน เหงอ น าเกลอ น ายาดบกลน
- ทนตอสารซกฟอกประเภทไฮโดรเจนเปอรออกไซด
แสงแดด: ออนไหวตอแสงแดด ท าใหผาเหลองและความแขงแรงลดลง
ราและแมลง: ทนไดด
![Page 125: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/125.jpg)
125
Protein fibers ไหม (Silk)
การใชประโยชน
เสอ กางเกง กระโปรง ผาพนคอ ผาคลมผม เนคไท โบวไท
ผามาน เครองประดบบาน เฟอรนเจอร ผาคลมเตยง
![Page 126: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/126.jpg)
126
เสนใยธรรมชาตจากแรธาต
(Mineral Fiber)
![Page 127: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/127.jpg)
127
Mineral fibers
แรใยหน (Asbestos)
เปนกลมของแรซลเกตทเกดตามธรรมชาต
ม 2 กลม คอ Serpentine และ Amphibole
แรใยหนมผลกทเปนเสนใยยาว (อตราสวนขนาดตอความ
ยาวราว 1:20)
ใยหนมคณสมบตทนไฟ ทนสารเคม ทนตอการขดส ในอดต
ผาใยหนไดรบการใชประโยชนโดยท าเสอส าหรบนก
ดบเพลง ปจจบนไมเปนทนยมใชแลว เนองจากเศษใยหน
เลกๆ จะแตกหก ผานเขาสปอดผใชได ท าใหเปนสาเหต
ของโรคมะเรงทปอด
![Page 128: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/128.jpg)
128
Mineral fibers
ใยแกว (Glass Fiber)
องคประกอบทางเคมสวนใหญคอ ซลกา (SiO2) ทเหลอจะเปนออกไซดชนดตางๆ
เชน Al2O
3, CaO, MgO, Na
2CO
3 และอนๆ
• E-glass มการผลตและน ามาใชงานมากทสด มสมบตตานทานไฟฟาทด มความ
แขงแรงสง
• C-glass มความทนทานตอเคมภณฑสง ทนตอการกดกรอน
• S-glass มความแขงแรงสงมาก (มากกวา E-glass 30%)
• D-glass มสมบตไดอเลกตรกด มความหนาแนนต า ใชในอตสาหกรรม
อเลกทรอนกส
![Page 129: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/129.jpg)
• มความแขงแรงมาก
• น าหนกเบา
• มเสถยรภาพทางรปรางสง (high dimension
stability)
• มความทนทานตอการกดกรอน ไมเปนสนม
• สามารถขนรปไดหลากหลาย
• ไมตดไฟ เปนฉนวนทด
129
Mineral fibers
ใยแกว (Glass Fiber)
![Page 130: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/130.jpg)
130
Mineral fibers
ใยแกว (Glass Fiber)
การใชประโยชน
งานเสรมแรง FRP (Fiberglass
Reinforced Plastic) เชน
อปกรณกฬาเชน กานไมกอลฟ,
คนเบดตกปลา, ชนสวนรถยนต
ล าเรอ, อปกรณทางอตสาหกรรม
ทตองการความทนทานจากการ
กดกรอน, ชดผจญเพลง
![Page 131: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/131.jpg)
131
เสนใยประดษฐ
(Man-Made Fiber)
![Page 132: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/132.jpg)
132
เสนใยประดษฐ (Man-made Fiber) คอ เสนใยทสงเคราะหโดยการน าสารพอล
เมอรธรรมชาตหรอสารเคมโมเลกลเลกๆ ไปท าปฏกรยาเคมทเหมาะสมจนได
สารพอลเมอร แลวน าสารพอลเมอรนนไปท าเสนใย ดวยกระบวนการปนเสนใย
(Fiber spinning)
Regenerated Fiber
(Semi-Synthetic Fber)
Made artificially from
natural raw materials
Synthetic Fiber
Made entirely from
chemical
Man-made fiber -Rayon
-Lyocell
-Cellulose Acetate
-Nylon
-Polyester
-Acrylic
-Modacrylic
-Spandex
-Olefin
-Aramid
![Page 133: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/133.jpg)
1. เตรยมวตถดบ หรอสารละลายตงตน (spinning solution, spinning dope,
viscous syrupy dope, dope)
2. ท าใหสารตงตนหรอโดป อดผานหวรดออกมาในรปของเสนใยยาวตอเนอง
3. ท าใหเสนใยยาวตอเนองน เกดการอยตวเปนเสนใยทใชงานได ทงนอาจเปนผล
มาจากการแขงตว การระเหย หรอการเยนตวของเสนใย
133
การผลตเสนใย (Fiber Processing)
การขนรปเสนใย เปนการขนรปในลกษณะการอดรด (extrusion) พอลเมอร
ทอยในรปของเหลวใหผานรเลกๆของหวรด (spinneret) ใหออกมาเปนเสนใย
Spinneret refers to a multi-pored
device through which a plastic polymer
melt is extruded to form fibers
![Page 134: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/134.jpg)
134
Wet Spinning
Solution Spinning
พอลเมอรถกละลายในตวท าละลาย
เสนใยถกปนลงไปในอางน า หรอสารละลายทเหมาะสม
เสนใยแขงตวโดยการตกผลกในอางนน
Rayon
Acrylic
Spandex
![Page 135: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/135.jpg)
135
Acetate
Acrylic
Modacrylic
Spandex
Triacetate
Solvent Spinning
พอลเมอรถกละลายในตวท าละลายท
ระเหยได
เสนใยถกปนลงไปในกระแสลมอน
เสนใยแขงตวโดยตวท าละลายระเหย
ออกไป
Dry Spinning
![Page 136: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/136.jpg)
136
Melt Spinning
พอลเมอรถกท าใหหลอมเหลว
เสนใยถกปนเขาไปในกระแสลมเยน/
น าเยน
เสนใยแขงตวโดยการเยนตวลง
Nylon
Polyester
Polyolefin
ขอเดน
ประหยด ไมตองใชตวท าละลาย หรอสารเคม
สามารถควบคมรปรางภาคตดขวางของเสนใย
ไดอยางแมนย า
อตราเรวในการปนเสนใย (Spinning rate) สง
![Page 137: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/137.jpg)
137
Spinning Process
![Page 138: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/138.jpg)
จดเปนขนตอนทส าคญในการผลตเสนใย
ท าใหโครงสรางภายในของเสนใยเกดการจดเรยงตว
(Orientation) ตามแนวแกนเสนใย
สงผลตอสมบตเชงกลและสมบตทางกายภาพของเสนใย >>
ความแขงแรงเพมขน
138
Drawing or Stretching
Non-Stretched or
Undrawn Fiber
Stretched or
Drawn Fiber.
![Page 139: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/139.jpg)
139
เสนใยประดษฐทวตถดบตงตนมาจากพอลเมอรธรรมชาต
(Regenerated Fiber)
![Page 140: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/140.jpg)
140
เรยอน (Rayon)
เรยอน คอ “เสนใยประดษฐทประกอบดวยเซลลโลสทน ากลบมาใชใหม”
หรอ “เปนเสนใยประดษฐทประกอบดวยเซลลโลสทน ากลบมาใชใหม
(Regerated Cellulose) ซงถกแทนทดวยสารอนไมมากกวา 15% ของ
ไฮโดรเจนทอยในหมไฮดรอกซล”
Rayon “Regenerated Cellulose”
Oldest commercial mam-made
Artificial Silk
Regenerated fibers
Type of Rayon Fiber
Viscose Rayon
Cuprammonium rayon
High Wet Modulus (HWM) Rayon
![Page 141: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/141.jpg)
141
Regenerated fibers
กระบวนการผลต
เรยอน (Rayon)
![Page 142: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/142.jpg)
142
Regenerated fibers เรยอน (Rayon)
Cell-OH + NaOH Cell-ONa + H2O
Cellulose Caustic Soda Soda Cellulose
Cell-OCS-SNa + H2SO
4 Cell-OH + CS
2 + Na
2SO
4
Regenerated Cellulose Sulphuric acid
Cell-ONa + CS2 Cell-OCS-SNa
Sodium Cellulose Xanthate Carbon disulfide
![Page 143: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/143.jpg)
143
Regenerated fibers
สมบตทางกายภาพและสมบตทางเคม
ความมน: มน ออนนม คลายเสนไหม
ความแขงแรง: tenacity : viscose rayon = 0.7-2.6 g/deneir ลดลงเมอเปยก
: HWM = 2.5-5.5 g/deneir
การดดความชน: ด (13%)
สมบตทางเคม: คลายฝายคอไมทนตอกรด
ทนตอดางเจอจางได ทนตอสารฟอกขาว
และสาระลายอนทรยทใชซกแหงไดด
ยอมตดสไดด
เรยอน (Rayon)
![Page 144: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/144.jpg)
144
Regenerated fibers เรยอน (Rayon)
การใชประโยชน
ผาทผลตจากเสนใยวสคอสเรยอน จะมลกษณะออนนม เปนมนคลายผาไหม
สวมใสสบายแตจะยบงาย จงเหมาะทจะผลตเปนผาโดยน าไปผสมกบเสนใยชนด
อน เชน พอลเอสเตอร อะครลก ไนลอน การดแลรกษาท าเชนเดยวกบผาฝาย
![Page 145: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/145.jpg)
145
Regenerated fibers ไลโอเซล (Lyocell)
Trade name >> Tencel
เปนเสนใยเซลลโลสประดษฐ ผลตจากเยอไมโดยใชเทคนค Solvent Spinning
และม Amine Oxide เปนตวท าละลาย
กระบวนการผลตเสนใยเปนมตรกบสงแวดลอม
กระบวนการทใชระบบปด สามารถดกเกบตวท าละลายกลบมาใชใหมได
เกอบทงหมด
ปรมาณการใชน า สารเคม และพลงงานต ากวาการผลตเสนใยอน
ตวท าละลายไมเปนพษ
![Page 146: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/146.jpg)
146
Regenerated fibers ไลโอเซล (Lyocell)
กระบวนการผลต
![Page 147: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/147.jpg)
147
Regenerated fibers ไลโอเซล (Lyocell)
เอกลกษณเฉพาะตว >> การเกดขน
(Fibrillation) เหมอนกบการปรแตกของผวนอก
ของเสนใย เปนปยขน มกเกดในขณะเปยกและ
ถกแรงกระท าภายนอก
การใชประโยชน
ผสมกบเสนใยธรรมชาตแทบทกชนด เชน ฝาย ขนแกะ หรอไหม ท าเปนผลตภณฑได
ทงผาทอ ผาถก ใหผวสมผสด สวยงาม มความแขงแรงสงมากกวาฝายแตมความสบาย
ตวคลายฝาย ทงตวดไมแพเรยอน จงมราคาคอนขางแพงเมอเทยบกบฝาย
![Page 148: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/148.jpg)
148
Regenerated fibers อะซเตท (Acetate)
เปนอนพนธของเซลลโลส (derivative of cellulose) โดยเกดจากการท าปฏกรยา
ของเซลลโลสกบกรดอะซตก (acetice acid) และอะซตกแอนไฮไดร (acetic
anhydride) ในสภาวะทมกรดซลฟรก >> ปฏกรยา “Acetylation”
อะซเตท >> เสนใยทผลตไดจากสารเซลลโลสอะซเตท โดยไมนอยกวา 92% ของ
หมไฮดรอกซล (-OH) ของเซลลโลส ถกท าปฏกรยากบกรดอะซตก
![Page 149: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/149.jpg)
149
Regenerated fibers อะซเตท (Acetate)
Acetylation refers to the process of introducing an acetyl group into a
compound, namely the substitution of an acetyl group for an active
hydrogen atom.
A reaction involving the replacement of the hydrogen atom of a hydroxyl
group with an acetyl group (CH3CO) yields a specific ester, the acetate.
Acetic anhydride is commonly used as an acetylating agent reacting with
free hydroxyl groups.
![Page 150: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/150.jpg)
150
กระบวนการผลต
Regenerated fibers อะซเตท (Acetate)
Acetic acid
Acetic
anhydride
Cellulose
Pulp
Steeping
pan
Kneading
machine
Storage tank
(Primary cellulose
acetate)
Water
Precipitating
tank
Hydrolysis
tank
Dissolver
Acetone
Filter
Spinning
dope
Extruder
Spinneret
Warm
air
![Page 151: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/151.jpg)
151
Regenerated fibers อะซเตท (Acetate)
Triacetate
Acetate
“lobular shape” or
“flower-petal shape”
![Page 152: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/152.jpg)
152
สมบต
ความยาว: สวนใหญผลตเปนเสนใยยาว สวยงามคลายไหม
ความมนและส: ใส กงทบ ทบ
ความแขงแรง: ต า tenacity = 1.2-1.5 g/deneir ลดลงเมอเปยก
การดดความชน: ต า (3-6%)
การทนตอความรอน: ความออนไหวตอความรอน (< 177 C)
สมบตทางเคม: ไมทนตอกรดและดางทเขมขน ทนตอสารฟอกขาว
และสาระลายอนทรยทใชซกแหงไดด ละลายไดในอะซโตนและคลอโรฟอรม
สมบตทางชวภาพ: ไมขนราและทนตอแมลงไดด
Regenerated fibers อะซเตท (Acetate)
![Page 153: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/153.jpg)
153
Regenerated fibers อะซเตท (Acetate)
การใชประโยชน
ใชผสมกบเสนใยอน เพอลดราคาผลตภณฑใหถกลง และปรบปรงสมบตของผา
Wool/Acetate ลดการหดตว รกษารปทรงไดด ราคาถก
Rayon/Acetate ลดการยบของผา จบจบไดงาย รกษารปทรงไดด
Apparel: Blouses, dresses,
linings, wedding and party
attire, home furnishings
High absorbency products:
diapers, feminine hygiene
products
![Page 154: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/154.jpg)
154
เสนใยสงเคราะห
(Synthetic Fiber)
![Page 155: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/155.jpg)
คณสมบตของเสนใยสงเคราะห
แขงแรง และทนทานตอสารเคมไดดกวาเสนใยธรรมชาต
ผวเสนใยเรยบ ท าใหดดฝนหรอสงสกปรกมาตดไดยาก
งายตอการบ ารงรกษา ทนทานตอสารซกฟอกทใชตามบานเรอน
155
ไมดดความชน (Hydrophobic) ยอมสตดยาก ไมสบายเวลาสวมใส
ขจดคราบไขมนออกไดยาก
จดหลอมเหลวต า จงตองรดทอณหภมต าๆ
![Page 156: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/156.jpg)
156
Synthetic fibers ไนลอน (Nylon)
ไนลอน (Nylon) เปนเสนใยประดษฐทเนอเสนใยเปนลกโซโมเลกลยาวของ
พอลเอไมดสงเคราะหซงมปรมาณของแขนเอไมด ถกแทนทโดยตรงดวยวง
แหวนอะโรมาตกนอยกวา 85% ของปรมาณทงหมด
Amide group
![Page 157: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/157.jpg)
157
Synthetic fibers ไนลอน (Nylon)
Those synthesised from one repeating
monomer are given a single number in
their name, the number of carbon
atoms in the monomer unit
Those synthesised from two different
repeating monomers are given two numbers
in their name, indicating the number of
carbon atoms in each monomer unit
One repeating monomer unit Two different repeating monomer
![Page 158: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/158.jpg)
158
Synthetic fibers ไนลอน (Nylon)
Nylon 6, 6 ring opening polymerization
Condensation polymerization
![Page 159: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/159.jpg)
159
สมบตทางกายภาพและสมบตทางเคม
สและความมน: สขาว ความมนสง สามารถควบคมความมนไดตามตองการ
ความแขงแรง: tenacity : เครองนงหม = 3.0-6.0 g/deneir
: ชนดความแขงแรงสง = 6.0-9.5 g/deneir
การดดความชน: ต า (4.0-4.5%)
การทนตอความรอน: Thermoplastic fiber m.p. Nylon6 = 210C, Nylon6,6
= 250C
สมบตทางเคม: ทนตอดาง ไมทนกรด
ซกแหงได ทนตอสารละลายอนทรย
ทนตอเชอราและแมลง
Synthetic fibers ไนลอน (Nylon)
![Page 160: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/160.jpg)
160
Synthetic fibers ไนลอน (Nylon)
การใชประโยชน
Apparel: เสอผา ถงเทา ถงนอง ชดชนใน ผารมกนน า เสอกนลม เสอ
กนฝน ชดเลนสก ชดวายน า
Home Furnishings: ผาปเตยง พรม ผามาน ผาบเฟอรนเจอร
Industrial and Other Uses: ผาใบยางรถยนต อวน ตาขาย เชอก
เอนตกปลา ทอ สายพาน เขมขดนรภย รมชชพ ถงนอน เตนท เสนเอน
ในอปกรณกฬา ไหมขดฟน
![Page 161: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/161.jpg)
161
Synthetic fibers อะรามด (Aramid)
อะรามด (Aramid) เปนเสนใยทประกอบดวยพอลเอไมดสงเคราะหเปนลกโซ
โมเลกลยาวทมอยางนอยทสด 85% ของแขนเอไมด ถกจบโดยตรงกบวง
แหวนอะโรมาตกทงสองขาง
Aramid >> Aromatic Polyamide
Nomex
(meta-linkage)
Kevlar
(para-linkage)
![Page 162: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/162.jpg)
162
Synthetic fibers อะรามด (Aramid)
สมบตทางกายภาพและสมบตทางเคม
ความแขงแรง: สง tenacity อาจสงถง 21 g/deneir
การทนตอความรอน: สง
การตดไฟ: ไมหลอม ดบไฟไดดวยตนเอง
การยดตว: สภาพยดหยนของเสนใยคอนขางสง
การคนตวจากแรงอด: ด ผลตเปนผาทรกษารปทรงไดด
การดดซมความชน: ต า แหงเรวเมอเปยก
สมบตทางเคม: ทนทานตอกรด ดาง
และตวท าละลายไดด
![Page 163: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/163.jpg)
163
Synthetic fibers อะรามด (Aramid)
การใชประโยชน
Nomex : Protective apparel: ถงมอ ชดกนไฟ ชดนกแขงรถ
Kevlar :
Ballistic protective applications: เสอเกราะกนกระสน หมวกนรภย
Aircraft body parts
Sport goods: จกรยาน rackets
Friction linings: clutch plates & brake pads
Gaskets for high T and P applications
![Page 164: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/164.jpg)
“เสนใยทเปนพอลเมอรสายโซยาว ซงประกอบดวยอยางนอย 85% โดยน าหนกของพอล-
เอสเตอรทไดจาก dihydric alcohol และ Terephthalic acid”
164
Synthetic fibers พอลเอสเทอร (Polyester)
PET
Polyethylene Terepthalate
(PET)
Poly 1, 4 cyclohexylene-
dimethylene terephthalate
(PCDT)
![Page 165: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/165.jpg)
165
Synthetic fibers พอลเอสเทอร (Polyester)
สมบตทางกายภาพ
ความแขงแรง: filament : tenacity= 4.0-5.0 gpd
filament ชนดความแขงแรงสง : tenacity = 6.3-9.5 gpd
staple : tenacity = 2.5-5.5 gpd
การคนตวจากแรงอด: ด ถงดมาก ทงในขณะแหงและเปยก
การยดตว: ไมดนก ถามเปอรเซนตการยดตวสงๆจะคนกลบสภาพเดมไดไมดนก
การดดซมความชน: ต ามาก แหงเรวเมอเปยก แตสวมใสไมสบายตว
การทนตอความรอน: เรมออนตวทอณหภม 230C
การตดไฟ: ละลายและหลอมเปนหยด
![Page 166: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/166.jpg)
166
Synthetic fibers พอลเอสเทอร (Polyester)
สมบตทางเคม
สารเคม: ทนตอกรดและดางไดด ทนตอสารซกฟอกและสารละลายทใชซกแหง
ทวไปได
แสงแดด: ทนทานตอแสงแดด เหมาะใชท าเปนผามาน
ราและแมลง: ทนตอราและแมลงไดอยางด ทนทานตอจลนทรยในน าทะเล
![Page 167: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/167.jpg)
167
การใชประโยชน
Apparel: เสอผาเครองแตงกายทวไป กระโปรง เนคไท
Home Furnishings: ผาปทนอน ปลอกหมอน ผาคลมเตยง พรม ผามาน
เครองตกแตงภายในตางๆ ทท าดวยผา ใชแทนนนบรรจภายในผลตภณฑ
หมอน ผาหม
Industrial and Other Uses: เชอก สายพาน ใบเรอ ทอน าผาใบทใชใน
การดบเพลง ผาใบส าหรบยางรถยนต ท าถงใสผาทเขาเครองยอม ผา
กรองเยอกระดาษในโรงงานกระดาษ ท าผาหมสายไฟ
Synthetic fibers พอลเอสเทอร (Polyester)
![Page 168: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/168.jpg)
168
Synthetic fibers อะครลก (Acrylic)
เสนใยประดษฐซงวสดทเปนเสนใยนนเกดจากพอลเมอรสงเคราะหทประกอบดวย
พอลเมอรของอะครโลไนไตรล (acrylonitrile) อยางนอย 85% โดยนาหนก
สมบตทางกายภาพ
ความแขงแรง: ปานกลาง 2.0-3.5 gpd ต ากวาใย
ธรรมชาตชนดอน แตสงกวาเสนใยขนสตว
การดดซมความชน: ต า 1.0-3.0%
การทนตอความรอน: เรมออนตวทอณหภม 210-230C
การตดไฟ: หลอมเหลวและหดตวเลกนอยคลายไนลอน
จากนนจะตดไฟและเผาไหมใหขเถาสดา กลนคลายสาร
ประเภทอะโรมาตก
PAN = Polyacrylonitrile
![Page 169: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/169.jpg)
169
Synthetic fibers อะครลก (Acrylic)
การใชประโยชน
นยมน าไปผสมกบเสนใยขนสตว ท าผาขนสตวเทยม เมอน าไปผลต
เสอผาจะไดผาทคณสมบตคลายขนสตวแทๆ แตราคาถกกวาและมความ
ทนทานกวา เหมาะส าหรบจะน าไปท าเสอสเวตเตอร สทชายหญง
กางเกง กระโปรง เสอโคท
ใชอะครลกผสมกบไนลอนจะท าใหไดคณสมบตทดของเสนใยทงสองชนด
คอ แหงเรว ออนนมกวาไนลอน 100% เหมาะส าหรบใชถกถงเทา ถงนอง
การใชงานมทงผาถก ผาทอ นอกจากนยงใชประโยชนดานอน ๆ เชน
ท าผาหม ท าพรม มาน
![Page 170: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/170.jpg)
170
Synthetic fibers โมดาครลก (Modacrylic)
ดดแปรมาจากอะครลก (Modified acrylic)
ตวเนอเสนใยประกอบดวยพอลเมอรสงเคราะหเปนลกโซโมเลกลยาวทมกลม
ของอะครโลไนไตรลผสมอย 35-85% สวนสารเคมอนทประกอบอยดวยนน
อาจเปนไวนลคลอไรด (CH2CHCl) หรอไวนลดนคลอไรด (CH
2CCl
2)
“copolymers of acrylonitrile and vinyl chloride”
![Page 171: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/171.jpg)
171
Synthetic fibers โมดาครลก (Modacrylic)
Kanecaron/Protex
การใชประโยชน Modacrylics are used primarily in applications where
environmental resistance or flame retardancy is necessary or required.
![Page 172: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/172.jpg)
172
Synthetic fibers พอลโอเลฟนส (Polyolefin)
Polyethylene (PE)
Polypropylene (PP)
มความแขงแรงตงแตปานกลางถงดมาก
คนตวจากแรงอดไดด (สมบตจะแปรผกผนกบความแขงแรง)
ดดซมความชนต ามาก
น าหนกเบา เปนฉนวนกนความรอนไดด
เปนพลาสตกประเภทเทอรโมพลาสตก มความออนไหวตอความรอนสง
ทนตอกรด ดาง สารเคม แมลงและเชอรา
เสอมสภาพไดดวยความรอนและแสงแดด
![Page 173: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/173.jpg)
173
Synthetic fibers พอลโอเลฟนส (Polyolefin)
การใชประโยชน ใชประโยชนสวนใหญในงานอตสาหกรรม เชน เชอก แห อวน
พรม ผาบทนงรถยนต เฟอรนเจอรนอกบาน พนรองพรม ผลตในรปแผนฟลมบาง
(Split film) แลวตดเปนแถบเลก ๆ แลวสานเปนผาใชคลมหรอเปนถงบรรจสารเคม
![Page 174: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/174.jpg)
174
Synthetic fibers สแปนเดกซ (Spandex)
“Elastomer Fiber”
“เสนใยทประกอบดวยสารพอลเมอรสงเคราะหสายโซยาว ทมสวนของพอลยรเทน
อยางนอย 85% โดยน าหนก”
![Page 175: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/175.jpg)
175
Synthetic fibers สแปนเดกซ (Spandex)
Soft segment (Polyol) Hard segment (Diisocyanate)
![Page 176: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/176.jpg)
176
Synthetic fibers สแปนเดกซ (Spandex)
สมบตทางกายภาพ
ความแขงแรง: ต า tenacity = 0.6-0.9 gpd
การยดตว: ดมาก เปนสมบตเดน* สามารถยดตวออกไดถง 400-700% กอนถงจด
ขาด
การคนตวจากแรงอด: ดมาก
การดดซมความชน: ต ามาก (0.75-1.3%) ท าใหสวมใสไมสบายตวเมอสมผสเสนใย
โดยตรง
สมบตทางเคม
สารเคม: ทนตอกรดไดด ไมทนตอดาง ทนทานตอสารละลายอนทรยไดด สามารถ
ซกแหงได ทนตอเหงอและน ามนไดด โดยเฉพาะอยางยงน ามนจากรางกาย
เครองส าอาง และครมทาผว ซงเปนสมบตเดนของสแปนเดกซเหนอยางธรรมชาต
![Page 177: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/177.jpg)
177
Synthetic fibers สแปนเดกซ (Spandex)
การใชประโยชน
เสอผา เครองนงหมทตองการความกระชบ รดกม น าไปถกหรอทอเปน
เสอผาชดชนในทกระชบรปทรง (Foundation garments) เชน บราเซย
หรอสเตย นอกจากนยงนยมน าไปผลตเปนเสอแจกเกต กางเกง (slack)
กางเกงส าหรบเลนสก ชดวายน า เขมขด สายรด ถงนอง หรอผาทใชในทาง
การแพทย
![Page 178: IC 361 วิทยาศาสตร์เส้นใยและผ้า · 2015-08-11 · (ic 361 fibers and fabric science) อ.ดร.อุษารัตน์ รัตนค](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070918/5fb826e12d6d7732456075d9/html5/thumbnails/178.jpg)
THE END
THANK YOU FOR YOUR ATTENTION