ì Postępowanie cywilne - prawo.uni.wroc.pl · ì Postępowanie cywilne mgr Adrian Borys Instytut...
Transcript of ì Postępowanie cywilne - prawo.uni.wroc.pl · ì Postępowanie cywilne mgr Adrian Borys Instytut...
ì
Postępowaniecywilne
mgrAdrianBorysInstytutPrawaCywilnego
ZakładPostę[email protected]
Tematzajęć:- kumulacjaroszczeń,rozdrobnienieroszczeń- zmianapowództwa- cofnieciepowództwa
Art.191KPC[Kumulacjaroszczeń]
Powódmożedochodzicjednympozwemkilkuroszczenprzeciwkotemusamemupozwanemu,
jeżelinadajasieonedotegosamegotrybupostępowaniaorazjeżelisądjestwłaściwyze
względunaogólnawartoścroszczen,aponadto-gdyroszczeniasaróżnegorodzaju-otyletylko,oiledlaktóregokolwiekztychroszczenniejest
przewidzianepostępowanieodrębneaniteżniezachodziniewłaściwoścsąduwedługprzepisówowłaściwościbezwzględunawartoścprzedmiotu
sporu.
Kumulacjaroszczenpoleganapołączeniuwjednympozwie
kilkusamodzielnych,niezależnychodsiebieroszczendochodzonychprzezpowoda
przeciwkotemusamempozwanemu.
Kumulowaneroszczenianiemusząbycpowiązanewsposóbfaktycznylubprawny,choctegotypuzwiązkimogamiędzynimi
zachodzic
Warunkidopuszczalności
kumulacjiprzedmiotowej
roszczeń:
Tożsamośćstron
TożsamośćtrybuWYJĄTEK!
–art.618KPC
Tasamawłaściwośćrzeczowasądudlapołączonychroszczeń
Jeżeliroszczeniasąróżnegorodzajuto,roszczeniatemusząnależećdotegosamegorodzajupostępowaniaprocesowego
(wyjątki:art.444KPC,art.458§2KPC,art.58KRO)
Jeżeliroszczeniasąróżnegorodzaju,toniemożna
skumulowaćroszczenia,którenależydoSOlubSR,bez
względunawartośćprzedmiotusporu,zroszczeniem,dla
któregotensamsądniejestwłaściwy(wyjątek:art.17pkt1
inprincipioKPC)
Roszczeniaskumulowanesądrozpoznajełącznie(aczkolwiek
możliwejestzarządzenieoddzielnejrozprawycodoniektórychz
połączonychroszczeń-art.218k.p.c.)
Wstosunkudowszystkichskumulowanychroszczeńprzeprowadzonejestjednopostępowaniedowodoweiw
konsekwencjirozstrzygasięonichjednymwyrokiem(sądmożejednakwydaćwyrokczęściowy-art.317§1
k.p.c.–wsytuacjigdydorozstrzygnięcianadająsiętylkoniektórezeskumulowanych
roszczeńzgłoszonychwpozwie).
Niedopuszczalnakumulacjaroszczeń,tj.naruszenie
wymogówtożsamościtrybulubwłaściwościsądu(naruszenie
art.191k.p.c.),
powodowaćbędzierozdzieleniesprawiprzekazanieichdorozpoznaniawewłaściwym
trybie,stosowaniedoart.201k.p.c.lubdowłaściwegosądustosowaniedoart.200k.p.c.
Wpostępowaniuuproszczonymkumulacjawpozwieroszczeń,któreniewynikająztejsamejumowylubumówtegosamegorodzaju,jestniedopuszczalna(art.5053§1).Wwypadkuniedopuszczalnegopołączeniawpozwiekilkuroszczeń,przewodniczącyzarządzazwrot
pozwu,stosującprzepisart.1301k.p.c.Wtymprzypadkuistnienieprzesłanek
dopuszczalnościprzedmiotowejkumulacjiroszczeniasądbierzepoduwagęzurzędu.
Instytucjarozdrobnienia
roszczeńobejmujesytuacje,wktórejpowódzgłasza
roszczenieprocesoweobejmującejedynieczęśćroszczenia
materialnaprawnego,doczegomaprawozgodniezzasadądyspozycyjnościmaterialnej.
Kodekspostępowaniacywilnegowpostępowaniuzwykłymtejnienormujekweseirozdrobnieniaroszczeń.
Wbrakuzakazujudykatura(por.m.in.uchwałaSNzdnia5lipca1995r.,IIICZP81/95,OSNC1995,nr11,poz.159)inauka
dopuszczająrozdrabnianie
roszczeń,zwyjątkiemświadczeń
niepodzielnych.
Ograniczeniedopuszczalnościrozdrobnieniaroszczeniawystępujejednakwpostępowaniuuproszczonym.Zgodniezart.5053§3,jeżeli
powóddochodziczęściroszczenia,sprawapodlegarozpoznaniuwpostępowaniuuproszczonymtylkowtedy,gdypostępowanietobyłobywłaściwedla
całegoroszczeniawynikającegozfaktówprzytoczonychprzezpowoda,wprzeciwnym
wypadkusprawarozpoznawanajestzpominięciemprzepisówopostępowaniu
uproszczonym.
Pozaprzedstawionymwyjątkiemwpostepowaniuuproszczonym,
rozdrobnienieroszczeńjestwięcdopuszczalneimożedoniegodojśćw
następującychprzypadkach:
powóddochodzijedynieczęściroszczenia,pomimożejestono
wymagalnewcałości;
sądczęściowoumorzyłpostępowanienaskutek
częściowegocofnięciapozwubezzrzeczeniasięroszczenia;sądnierozstrzygnąłocałościroszczenia,któregodochodziłpowód,astronaniewniosłao
uzupełniniewyroku;procesoroszczeniamajątkowebyłwszczętyprzezprokuratora,przyczymstronaniebraław
nimudziału,możeonawówczaswytoczyćponownepowództwo,domagając
sięzasądzeniaroszczeniawczęści,wjakiejniebyło
uwzględnione.
Przedmiotowazamianapowództwa
Obokroszczeniapierwotnego
Zamiastroszczeniapierwotnego
Wystąpienieprzezpowodaznowympowództwem
Cofnięciepozwuwzakresieroszczeniapierwotnego
(wyr.SNz24.02.2015r,.sygn.aktIVCSK188/14)
Kumulacjaroszczeńwsprawie
Istotazmianypowództwapoleganazachowaniuciągłościpostępowaniaprzyzmianiejego
elementów.Pomiędzypierwotnymanastępnymżądaniempowinnaistniecwięz
materialnoprawnailogicznyzwiązek,powinnyonemieścicsiewgranicachtegosamego
stosunkuprawnego(post.SNz2.6.1965r.,IICZ51/65,Legalis).
Zmianapowództwa
możedotyczyć
żądania,
podstawyfaktycznejżądania,
żądaniaijegopodstawyfaktycznej.
Zmiananiemusiobejmowacanicałościpowództwa,aniwszystkichwskazanychelementówimożeograniczacsiedoczęścisformułowanegożądania,
jednegolubkilkuinnychelementówpowództwa(wyr.SNz20.10.2005r.,IV
CK298/05,Legalis).
Samojednakwskazaniealternatywnejpodstawymaterialnejdocho-dzonegoroszczeniaprocesowego,bezzmianyżądaniaiokolicznościfaktycznychich
uzasadniającychniestanowiprzedmiotowejzmianypowództwa
(wyr.SNz21.5.2009r.,VCSK439/08,Legalis)
Dopuszczalnośćzmianypowództwa
Zmianapowództwajest
dopuszczalnatylkowówczas,jeżelinie
wpływanawłaściwoścsądu
Wwypadkuniedopuszczalnej
zmianypowództwa,polegającejna
wystąpieniuprzezpowodaznowymroszczeniemobokpierwotnego,sądrozpoznajenoweroszczeniejako
spraweoddzielną.
Gdyjednakrozważanazmiananastępujewsądzierejonowym,należyprzekazaccałezmienione
powództwosądowiokręgowemu,
którydlazmienionego
powództwajestrzeczowoi
miejscowowła-ściwy
Zmianapowództwapolegającanawystąpieniuznowymroszczeniemzamiastpierwotnegozawierawsobiedorozumianeczęściowecofnięciepozwuw
zakresiepierwotniezgłoszonegożądania.Takazmianajestzatemczynnościaprocesowązłożona,obejmującacofnięciepowództwawzakresie
dotychczasowegoroszczeniaorazwniesienieinnegopowództwazawierającegoroszczenienowe.Jejskutecznoścporozpoczęciurozprawyjestuzależnionaodzgodypozwanegoalbomusibycpołączonazezrzeczeniemsieroszczeniai
podlegakontrolisądu,którypowinienumorzycpostępowaniewtymzakresie(uchw.SNz13.4.1988r.,IIICZP24/88,OSNC1989,Nr9,poz.138).
Zaakceptowanieprzezsądcofnięciadotychczasowegożądaniapozwupowinno
bycjasnowyrażoneworzeczeniuoumorzeniupostępowaniainiemożego
zastąpicdomniemanie,żesąd,rozpoznającnoweżądanie,zaakceptowałwtensposób
rezygnacjępowodazroszczeniadotychczasowego(por.uchw.SNz8.3.2007r.,IIICZP165/06,MoP2007,Nr21,s.1195)
Jeżelipozwanyniewyrazizgodynarozważanazmianepowództwaalbozostanieonauznanaprzezsądza
niedopuszczalną(art.203§4KPC),noweroszczeniebędzierozpoznanejako
oddzielnasprawa.
Zmianapowództwabezograniczenmożliwajestwpostępowaniuprzed
sądemIinstancji.Wyjątkiprzewi-dziane
zostaływpostępowaniu:
wsprawachgospodarczych(art.4794§
2KPC)-uchylony,
uproszczonym(art.5054§1KPC)
nakazowym(art.495§2KPC).
apelacyjnym(art.383KPC),
kasacyjnym(art.383wzw.zart.39821KPC)
wywołanymwniesieniemskargiostwierdzenieniezgodnościzprawem
prawomocnegoorzeczenia(art.383wzw.zart.39821wzw.zart.42412KPC).
Skutkizmianypowództwa
Jeżelipowódwystępujeznowymroszczeniemzamiastlubobokroszczeniapierwotnego,
skutki,jakieustawawiążezdoręczeniepozwupozwanemuwzakresienowychżądan
powstajazchwilądoręczeniapozwanemupismazawierającegozmiane.Pismoto
powinnoodpowiadacwymaganiompismaprocesowego(art.126in.KPC),awzakresieosnowywymaganiompozwu(art.187KPC).
Wsprawachoroszczeniaalimentacyjneorazwpostępowaniuodrębnymzzakresuprawapracyiubezpieczenspołecznych(zob.art.466KPC)zmianapowództwadopuszczalnajestwformieustnej.Wtakimwypadkuskutki,jakie
ustawawiążezdoręczeniempozwupozwanemuwzakresienowychżądan
powstanazchwilą,wktórejroszczenietopowódzgłosiłnarozprawiewobecności
pozwanego.
Wwypadku,gdyzmianapowództwadotyczyżądaniaipowodujezmianewartości
przedmiotusporu,toobowiązkiempowodajestwskazanieaktualnejwartościprzedmiotusporu.Powyższyobowiązekściślewiążesiezobowiązkiemuiszczenialubuzupełnienia
opłaty,którypowstajenaskutekrozszerzenialubinnejzmianyżądania(art.1303§2KPC)(post.SNz2.10.2008r.,IICZ72/08,Legalis)
Cofnięciepozwu
zezrzeczeniemsięroszczenia bezzrzeczeniasięroszczenia
umorzeniepostępowania
zgodnapozwanego
umorzeniepostępowania
przedrozpoczęciemrozprawy
porozpoczęciemrozprawy
Cofnięciepozwuwpostępowaniuapelacyjnymjest
dopuszczalneitobezwzględunatreść
zaskarżonegowyrokuibezwzględunato,którastronawyrokzaskarżyła,ztymżenależymiećtunauwadzetreść
przepisówart.203§1i4k.p.c.
Umarzającpostępowaniew
sprawie,sąddrugiejinstancjiorzekaw
formiepostanowienia,gdyżrozstrzygatylkootokupostępowania
(WyrokSąduOkręgowegow
Gdańskuzdnia20listopada2012r.,sygn.aktXVICa859/2012).
SentencjapostanowieniasąduIIinstancjibędziewięc
brzmiała:„[…]postanawia:1/uchylićzaskarżonywyroki
umorzyćpostępowaniewsprawie,[…]”.
Wtympostanowieniukończącymsprawęsądmożerozstrzygnąćrównieżkweseekosztówprocesu.
KAZUS1AdwokatZiemowitX,pełnomocnikpowoda,którydochodziłwSądzieRejonowymwWałbrzychuodpozwanegoGniewomiraZzapłaty60tys.zł,bezpośrednioprzedzamknięciemrozprawyzłożyłpismoprocesowe,wktórymrozszerzyłpozew,żądajączapłatydodatkowo20tys.zł.Pełnomocnikpowodawrazzpismemzłożyłjegoodpis,nieprzedłożyłjednakdowodudoręczeniategopismapełnomocnikowipozwanego,radcyprawnemuAmadeuszowiY.WtakiejsytuacjiSąddoręczyłodpistegopismapełnomocnikowipozwanego,któryoświadczył,żeniegodzisięnaodroczenierozprawyichcejejzakończenia.Sądzamknąłrozprawęiwydałwyrok,wktórymzasądziłodpozwanegonarzeczpowodakwotę80.000zł.Pozwanywniósłapelacjęodtegowyroku.Podniósł,żesądnaruszyłprzepisyowłaściwościrzeczowej,iztegopowoduwniósłouchyleniewyroku.Nadtozaznaczył,żerozszerzeniepowództwabyłobezskuteczne,gdyżpełnomocnikpowodaniedołączyłdopismadowodujegodoręczeniapełnomocnikowipozwanego.Powódwodpowiedzinaapelacjęwniósłojejoddalenie.Wskazał,żewtokupostępowanianiedoszłodozmianypowództwa,leczjedyniedopodwyższeniajegowysokości,cozgodniezart.15KPCpowoduje,żesądwłaściwywchwiliwszczęciapostępowaniapozostajewłaściwyażdojegozakończenia.PYTANIA:1. Którestanowiskojestpoprawne,zawartewapelacjiczywodpowiedzinaapelacje?2. Jakiepowinnobyćrozstrzygnięciesąduodwoławczego?
KAZUS2EdgarWwniósłdosądupozewozapłatęprzeciwkoArnoldowiS.Narozprawieokazałosię,żepozwanyuiściłcałążądanąnależność.Wtakiejsytuacjipowódcofnąłpozew,niezrzekłsięjednakroszczenia.Sąddoręczyłpozwanemuodpispismazawierającegooświadczenieocofnięciupozwuiwezwałpozwanegodowskazania,czyzgadzasięnatakiecofnięcie.Sądprzyjął,iżwraziebrakuodpowiedziwzakreślonymterminieuznatozazgodęnacofnięciepozwu.Pozwanyniezłożyłżadnejodpowiedzi.Sądzatemumorzyłpostępowanie.PYTANIA:1. Jakiesąprzesłankiskutecznegocofnięciapozwu?Jakiesątegoskutki?2. Czypostępowaniesądubyłoprawidłowe?