Hyrje Në FiHyrje në Financa Ligj nanca Ligj 1

Financat si fush studimi

1

Prof .Dr Driton Balaj Financa

Kapitulli I

Kapitulli I-r - Prmbajtja

1. Definimi i Financave

2. Pse i studiojmFinancat?

3. Vendimet financiare tindivideve;

4. Vendimet financiare tfirmave;

5. Format e organizimit tBiznesit;

6 Ndarja e pronsis dhe e menaxhimit;

7. Qllimi i Menaxhimit ;

8. Roli i menaxherit financiarn Korporat.

2

ka studiojn Financat?

Financa sht shkenca e menaxhimit t parave, aftsia e udhheqjes, administrimit dhe drejtimit t tyre.

Financat prfsjhin tr procesin q lidhet me prdorimin, menaxhimin dhe transferimin e parave nprmjet individve,

bizneseve, qeveris , institucioneve financiare dhe tregjeve.

Pra, Financa sht studimi se si individt, firmat, institucionet financiare dhe qeveria shprndajne burimet e kufizuara

financiare me kalimin e kohs n nj bot t pasigurt .

3

ka studion Financa?

N realizimin e vendimeve t tyre, individt ose

familjet do t prdorin sistemin financiar. Sistemi

financiar mund t prkufizohet si trsi e tregjeve

dhe institucioneve t tjera t prdorura pr lidhjen

e kontratave financiare dhe kmbimin e mjeteve

dhe rrezikut.

4

Teoria Financiare

Teoria financiare prbhet nga:

- Nj sr konceptesh q na ndihmojn n jetn e prditshme pr t organizuar mendimin ton rreth asaj se si t alokojm burimet financiare t kufizuara gjat nj periudhe t kohs,

- Nj sr modelesh kuantitative pr t ndihmuar q t vlersohen alternativat, marrja e vendimeve, dhe zbatimi i tyre.

5

Pse i Studijom Financat?Nobelisti Zvi Bodi numron pes arsye kryesore se prse njerzit

duhet ti studiojn dhe ti njohin financat. Ata kt duhet ta bjn me qellim q t din:

Pr t menaxhuar dhe prdorur si duhet pasurin e tyre personale;

Pr t kuptuar m mire botn e biznesit;

Pr t br karrier interesante dhe t dobishme;

Pr t marr vendime publike n pozitat e nj prgjgjsie publike apo si drejtues politik;

Pr t zgjeruar mendjen e tyre.

6

Zhvillimi historik i Financave

N pikpamje historike studimin e shkencs mbi financa mund ta ndajm prafrsisht n tri

periudha:

Periudha e par - fillon prej shekullit XIII e deri n fillim t shekullit XVIII - N kt periudh,

financat jan studiuar n kuadrin e shkencave politike. Autort e punimeve t hershme mbi

shkencn e financave jan :Toma Akvinski 1227-1274, Francesko Petrarka 1304-1374, Kolber 1619-1683, Antonio Sera 1580-1645, Tomas Gershemi

1519-1579 etj.). 7


Periudha e dyt fillon prej shekullit XVIII e deri n fund t shekullit XIX, d.m.th. prej

paraqitjes s fiziokratve e deri n

periudhn e kapitalizmit t zhvilluar.

Kt periudh t zhvillimit e karakterizon

shfaqja e shkolls klasike t ekonomis

politike, me autort (Smiti, Rikardi dhe Milli

etj.) si dhe formimi i bankave bashkkohoren Angli, Franc, Gjermani etj

8


Periudha e tret fillon q nga fillimi i shekullit XX e deri m sot. N kt periudh krijohet shkenca

mbi financat moderne bashk me paraqitjen e njvargu t tr autorsh t cilt i japin kontribut tmadh studimit dhe zhvillimit t financave moderne.

Sot shum nga teoricientt dhe shkenctart janekonomist t specializuar n kt fush.

N 15 vitet e fundit mimi ,,Nobel n ekonomi isht dhn 4 her nobelistve t fushs s

Financs .

9

Harry M. Markoeitz (1927~)

Shprblyer me mimin Nobel 1990

- Foundations of Portofolio Theory

10

William F. Sharpe (1934~)

Shprblyer me mimin Nobel 1990

- Developing the Capital Asset

Pricing Model (CAPM) theory

11

Merton H. Miller (1923~2000)

Shprblyer me mimin Nobel n vitin1990

The M&M (Modigliani-Miller) Theorem

12

Robert C. Merton (1944~)

Shprblyer me mimin Nobel n vitin1997

The pricing of options and other

derivatives

13

Merton H. Miller (1923~2000)

Shprblyer me mimin Nobel n vitin

1997

The pricing of options and other

derivatives

14

Lidhjet e financs me shkencat e tjera

Financa sht e lidhur veanrisht me ekonomin dhekontabilitetin.

Drejtuesit financiar duhet t jen t aft t prdorinteorit ekonomike si udhzues pr veprime efikase tbiznesit.

Njohurit baz t ekonomiksit si: ligjin e oferts dhekrkess, strategjit e maksimizimit t fitimit dhe teorine mimeve, jan t domosdoshme pr t kuptuarambientin financiar dhe teknikat e marrjes svendimeve.

15

Lidhjet e financs me shkencat e tjera

Si rezultat i avancimit t drejtimit financave

gjat shekullit XX jan kristalizuar disandryshime n mes t kontabilitetit dhe

financa.

1. Metoda e prcaktimit t fondeve

2. Marrja e vendimeve

16

Vendimet Financiare t familjeve

Vendimet pr konsum dhe kursim;

Vendimet Investive;

Vendimet Financiare;

Vendimet pr Menaxhimin e rrezikut;

17

Vendimet financiare t firmave

Planifikimi strategjik

- Me far biznesi firma dshiron q t merret;

Vendimet per Buxhetimin e kapitalit;

- Identifikimi i ideve pr projekte t reja investive;

- Vlersimi i projekteve dhe vendosja se cilin nga ata t przgjedhin;

- Zbatimin e tyre si dhe nj plan pr blerjen e pasurive dhe

pr trajnimin e personelit.18


Vendimet Financiare ( Struktura e kapitalit )

- Nj plan financimi t realizueshm;

- Vendimet se deri sa borxh dhe kapital firma duhet t ket;

- Gam t gjer t instrumenteve financiare .

Mbajtsit e aksioneve t zakonshme:

Struktura kapitale e korporats prcakton se kush sa merr nga aksionete flukseve t mjeteve monetare dhe pjesrisht prcakton se kush e kontrollon kompanin. Zakonisht kt t drejt t kontrollit e kanaksionart sipas pjesmarrjes s aksioneve dhe nprmjet t drejtss tyre n zgjedhjen e bordit t drejtorve

Mbajtsit e aksioneve prioritare zakonisht fitojn kontroll nsedividendt e preferuar nuk jan paguar;

Mbajtsit e obligacioneve kufizojn vendime q mund t ndikojnnegativisht n vlerat e obligacioneve.

19


Kapitali punues

Kapitali punues sht jashtzakonisht shum i rndsishm pr suksesin e nj biznesi. Firmat q nuk i kushtojn vmendje t mjaftueshme menaxhimit t kapitalit t puns vijn deri tek:

investimet e teprta n inventar,

paaftsia pr t mbledhur llogarit e arktueshme;

shlyerja e llogarive per tu paguar dhe

prdorimi i tepruar i financimit afatshkurtr.

T gjith kta mund t shkatrrojn me shpejtsi nj firm q m par kishte t ardhura dhe dukej fitimprurse;

20

Format e organizimit t Biznesit

Pronsi e vetme nj firm zotrohet nga nj individ ose familje;

mjetet dhe obligimet jan mjetet personale dhe detyrimet e pronarit;

prgjegjsi t pakufizuar per borxhin dhe obligimet tjera t firms;

Forma e organizimit m pak e rregulluar;

kosto t ult administrative;

jeta e biznesit sht e kufizuar me jetgjatsin e pronarit;

Mundsi t kufizura n rritjen e kapitalit dhe investime.

21

Format e organizimit t Biznesit

Bashkpronesia (ortakria)

Nj firm me dy ose me shum pronar q bjn biznes sbashku pr t fituar.

Nj marrveshje partneriteti zakonisht prcakton se sivendimet, fitimet dhe humbjet jan ndar;

- Forma e leht dhe m e lire e organizimit .

Partner i Prgjithshm

- shte pronari (partneri) i cili mban prgjegjsi t pakufizuardhe sht aktiv n menaxhimin e firms.

Partner i Kufizuar

- Prgjegjsia e kufizuar do t thot se ortakt e kufizuar nukjan prgjegjs pr borxhet e biznesit prtej sasis q kaninvestuar.

22

Format e organizimit t Biznesit Korporat

Korporata sht nj krijes artificiale me an t ligjit e dallueshme nga pronsia e saj;

Forma m komplekse dhe me e shtrenjta e organizimit;

Korporata mund t zotroj pron, t huazoj dhe t hyj n kontrata ligjore;

Korporata mund t padis dhe t jet e paditur;

Aksionart zgjedhin bordin e drejtorve , e pastaj ata i emrojn menaxhert ;

Prparsi e korporats sht se nuk shprbhet korporata edhe kur aksionet jan transferuar;

Prparsi e korporats sht se kan prgjegjsi t kufizuar;

Disavantazhi i korporats sht se paguan taksat e korporatave, duke rezultuar n tatimin e dyfisht pr pronarin;

Kosto e organizmit t biznesit sht shum m e lart se n format e tjera;23

Ndarja e pronsis dhe menaxhimit

Pronart e nj firme delegojn prgjegjsin pr drejtimin e biznesit te menaxhert profesionist, t cilt nuk mund apo nuk jan zotrues t ndonj aksioni. Ka disa arsye pse pronart e firms ia kalojn drejtimin e biznesit te menaxhert dhe at si:

Pronari nuk duhet t ket talentin e nj menaxheri edhe t ket burime financiare;

Nevoja q t grumbulloj burime pr t arritur nj shkall efikase t prodhimit krkon nje strutkur me shum pronar;

Nevoja q pronart t diversifikojn rrezikun e tyre n nj mjedis t pasigurt ekonomik.

struktura e ndar lejon pr t kursyer n koston e mbledhjes s informacionit.

"Kurb t msuarit" ose efekti i "vijimsis" favorizon strukturn e ndar.

24

Ndarja e pronsis dhe menaxhimit

Forma e korporatave sht veanrisht e prshtatshme edhe pr ndarjen e pronarve dhe menaxherve, pr shkak se ajo lejon

ndryshime relativisht t shpeshta nga pronart me transferimin e aksioneve pa

ndikuar n operacionet e firms.

25

Pronsia dhe Menaxhmenti

Struktura e ndar krijon potencialin pr nj konfliktinteresi mes pronarve dhe menaxherve;

Ky konflikt ka lindur- shkaktuar dukurin q nbotn e biznesit quhet problemi i agjensis ; konflikti pronar menaxher

Nj problem i agjensis ekziston ather kurmenaxhert vn qllimet dhe objektivat e tyre

personale mbi ato t firms.

Forca e tregut dhe shpenzimet e menaxhimit janfaktor , pr t minimizuar konfliktin pronar-drejtues (menaxher).

26

Pronsia dhe Menaxhmenti

Forca e tregut

Pronart prdorin votn e tyre pr prmirsimin e menaxhimitduke zvndsuar menaxhert kryesor;

Marrja n kujdestari ose shkrirja (takeover);

Shpenzimet e menaxhimit

shpenzimet e kontrollit revizionit;

shpenzimet kontraktore;

shpenzimet strukturore.

27

Qllimi i Menaxhimit

Zotimi kryesor i menaxherve sht t marrin vendime q jan n interesin e aksionarve .

Qllimi i menaxherit financiar sht q t maximizimizoj pasurin e pronarve t firms;

N praktik menaxhert jan t interesuar e t lidhur edhe me interesin e pasuris s tyre, me sigurimin e jets dhe me prfitimet e tjera si antar t shoqrive t ndryshme.

Ky fakt i bn drejtuesit financiar m pak t interesuar t marrin prsipr risk t lart, pasi humbasin reputacionin dhe vendin e puns.

28

Organzimi i prgjithshem i nj Korporate

29

Zv. Presidenti i Prodhimit

Drejtuesi i Arkes Planifikim Financiar Kontrollori

Zv. Presidenti i Financave Zv. Presidenti i Marketingut

Presidenti

Bordi i Drejtoreve

Kush sht Manexhari Financiar ?

Menaxheri Financiar (CFO)

Kontabilitetit :

Pergatitjen e Raporteve finaciare

Kontabilitetin

Tatimet

Arktarit:

Menaxhimin e paras

Sigurimi i Kapitalit

Korrospodencn me Bankat

Roli i Menaxherit Financiar

Menaxheri

Financiar

Operacionet e

Firmes

Mjetet Materiale

Tregjet

Financiar

Mjetet

Financiare

1) Firma emeton letra me vler n Tregjet financiare ( Vendim financiar)

(1)


Menaxheri

Financiar

Operacionet e

Firmes

Mjetet Materiale

Tregjet

Financiar

Mjetet

Financiare

1) Firma emeton letra me vler n Tregjet financiare ( Vendim financiar);

2) Firma Investon n mjete materiale (Buxhetimi i kapitalit) .

(1)(2)


Menaxheri

Financiar

Operacionet e

Firmes

Mjetet

Materiale

Tregjet

Financiar

Mjetet

Financiare

1) Firma emeton letra me vler n Tregjet financiare ( vendim financiar);

2) Firma Investon n mjete materiale (buxhetimi i kapitalit);

3) Firma prodhon dhe realizon t hyra.

(1)(2)

(3)


Menaxheri

Financiar

Operacionet e

Firmes

Mjetet

Materiale

Tregjet

Financiar

Mjetet

Financiare


2) Firma Investon n mjete materiale (buxhetimi i kapitalit );

3) Firma prodhon dhe realizon t hyra ;

4) ParatRi-investohenne mjete xhiruese dhe materiale

(1)(2)

(3)

(4a)


Menaxheri

Financiar

Operacionet e

Firmes

Mjetet

Materiale

Tregjet

Financiar

Mjetet

Financiare


2) Firma Investon n mjete materiale (buxhetimi i kapitalit );

3) Firma prodhon dhe realizon t hyra;

4) ParatRi-investohenne mjete xhiruese dhe materiale;

5) Paratq i paguhen investitorve n form dividendi dhe interesash.

(1)(2)

(3)

(4a)

(4b)

Funksionet financiare n nj Korporat

Planifikimi financiar;

Sigurimi i kapitalit;

Menaxhimi i Fondeve;

Kontabiliteti dhe Kontrolli;

Mbrojtja e Pasuris;

Menaxhimi i Tatimeve;

Marrdhnie me investitort;

Vlersimi dhe Kshillimi;

Sistemet e Menaxhimit t Informacionit.36

Hyrje Në FiHyrje në Financa Ligj nanca Ligj 1

Documents

Transcript of Hyrje Në FiHyrje në Financa Ligj nanca Ligj 1