Hướng dẫn mới về phòng ngừa đột quy tiên phát-...

download Hướng dẫn mới về phòng ngừa đột quy tiên phát- ớng... · PDF fileđến tầm quan trọng của phòng ngừa tiên phát ... Chế độ ăn nhiều trái cây,

If you can't read please download the document

Transcript of Hướng dẫn mới về phòng ngừa đột quy tiên phát-...

  • Hng dn mi v phng nga t quy tin pht-2014

    PGS.TS Cao Phi Phong lc dch

    Thng 10 nm 2014 Hip hi Tim mch v t qu Hoa k pht hnh

    hng dn mi v phng nga t qu tin pht, cp nht hng dn c

    nm 2011. Bo co cho thy 76% t qu l mi xy ra ln u- nhn mnh

    n tm quan trng ca phng nga tin pht

    nh gi nguy c t qu tin pht

    C bn

    1. Cc cng c nh gi nguy c c ch li nhng cn gii hn.

    2. Tuy nhin k hoch iu tr s da trn kt qu xem xt ton b cc yu

    t nguy c ca bnh nhn

    im ct yu: Mt s tc gi cho rng cng c nh gi nguy c t qu

    khng hon ho, khng mt ai trong h xem xt tt c cc yu t c tim

    nng gy ra t qu. Nhng chng th c ch xc nh s lng nguy c

    t qu. y l l do AHA/ACCCV Risk Calculator cp n trong hng

    dn. Bnh nhn b t qu hay c nhiu yu t nguy c, cng c nh gi

    nguy c c th khng cn thit v thng ri vo nhm iu tr tn cng.

    Nu bnh nhn c rung nh, tnh nguy c bng thang im CHADS2 hay

    CHA2DS2-VASc c th ch li.

    Yu t di truyn

    1. Tin s gia nh c th ch li trong xc nh ai gia tng nguy c t qu

    (Class IIa; Level of Evidence A).

    2.Gii thiu tham vn v di truyn c th xem xt i vi bn c bnh di

    truyn gy t qu (Class IIb; Level of Evidence C).

    3. Bnh Fabry: xem xt iu tr thay th enzyme, khng cho thy gim nguy

    c t qu, hiu qu cha bit. (Class IIb; Level of Evidence C)

  • 4. Xem xt tm sot khng xm ln phnh mch ni s cha v cho bn c

    mc ban u lin h xut huyt di nhn hay phnh mch ni s 2

    (Class IIb; Level of Evidence C).

    5. Xem xt tm sot khng xm ln phnh mch ni s cha v cho bn

    bnh thn a nang do nhim sc th thng tri (Autosomal dominant

    polycystic kidney disease: ADPKD) v lin h vi ADPKD v xut huyt

    di nhn1 hay lin h ADPKD v phnh mch ni s1 (Class IIb; Level of

    Evidence C)

    6. Xem xt tm sot khng xm ln phnh mch ni s cha v cho bn lon

    sn x c vng c (Cervical fibromuscular dysplasia) (Class IIb; Level of

    Evidence C)

    7. Xem xt dc di truyn hc (pharmacogenetic) liu i vn vitamin K khi

    iu tr khi u iu tr(Class IIb; Level of Evidence C)

    8. Tm sot khng xm ln phnh mch ni s cha v khng khuyn co

    cho bn khng c hn mt lin h vi xut huyt di nhn hay phnh mch

    ni s(Class III; Level of Evidence C)

    9. Khng khuyn co tm sot phnh mch ni s cho mi c nhn mang

    nhim sc th thng tri thn a nang hay Ehlers-Danlos t bin type IV

    10. Tm sot di truyn trong cng ng chung phng nga t qu tin

    pht th khng khuyn co (Class III; Level of Evidence C)

    11. Tm sot di truyn xc nh nguy c bnh c th khng khuyn co khi

    xem xt khi u iu tr statin (Class III; Level of Evidence C)

    im ct yu: Mc d nguyn nhn di truyn gy t qu lin quan n

    tui v chng tc vn cn l nguy c khng sa i c do khng th

    thc hin iu tr gene, vic cung cp li khuyn trong cc bnh CADASIL

    (cerebral autosomal dominant arteriopathy with subcortical infarcts and

    leukencephalopathy) c th c ch cho gia nh b bnh ny. iu tr thay

    th enzyme c ch li trong bnh Fabry, bn ri lon chuyn ha lipid, gia

  • tng nguy c tim mch. Cui cng xc nh nguy c t qu tim tng nh

    phnh ng mch cha v, c th tm kim trong cc trng hp chn lc

    Khng vn ng c th (Physical Inactivity)

    C bn

    1. Khuyn co vn ng c th bi v lm gim nguy c t qu (Class I;

    Level of Evidence B)

    2. Ngi ln khe mnh: th dc th thao tng cng nhp h hp, nhp

    tim cng trung bnh n mnh t nht 40 pht/ngy, 3-4 ngy/ tun

    (Class I; Level of Evidence B)

    im ct yu

    Nhiu nghin m t cho thy ch li vic vn ng c th gim nguy c t

    qu. Con ngi s tm nhng vn ng m h thch th, th d ngay c i

    b cng cho thy gim nguy c t qu. Thi gian luyn tp c th tn ra

    cho nhng ngi kh khn luyn tp y thi gian theo khuyn co

    Ri lon lipid mu

    C bn

    Can thip vo li sng (Lifestyle), nguy c tim mch trong 10 nm cao: khi

    u iu tr statin

    1. Thm vo iu tr thay i li sng, iu tr thuc HMG coenzyme-A

    reductase inhibitor (statin) c khuyn co trong phng nga t qu

    thiu mu tin pht cho bn c tnh c nguy c tim mch 10 nm cao

    (2013 ACC/AHA Guideline on the Treatment of Blood Cholesterol to

    Reduce Atherosclerotic Cardiovascular Risk in Adults) (Class I; Level of

    Evidence A).

    2. Niacin c th xem xt dng cho bn c HDL cholesterol thp hay tng

    Lp(a), nhng hiu qu trong phng nga t qu thiu mu cha c

  • thit lp. Thn trng khi dng niacin v gia tng nguy c bnh c. (Class IIb;

    Level of Evidence B).

    3. Cc dn xut Fibric acid c th xem xt cho bn tng triglyceride mu,

    nhng hiu qu ca n trong phng nga t qu thiu mu cha thit lp

    (Class IIb; Level of Evidence C).

    4. Nu khng dung np Statin: xem xt iu tr thuc h lipid khc nh dn

    xut fibric acid, acid mt kh ion( bile acid sequestrants), niacin v

    ezetimibe, mc d hiu qu phng nga t qu cha thit lp (Class IIb;

    Level of Evidence C).

    im ct yu: iu tr Statin c ch nh lm gim nguy c t qu x

    va mch bn nguy c tim mch 10 nm cao, xc nh qua tnh nguy c

    tim mch. Hin nay xut hin thm Ezetimibe phng nga bnh tim v t

    qu, thuc ngn chn ti hp thu cholesterol rut. Trong nghin cu

    IMPROVE-IT, kt hp ezetimibe v simvastatin phng nga tim v t qu

    tt hn simvastatin n thun. Ezetimibe c th chn la bn khng dung

    np statin.

    Ch n v dinh dng

    C bn

    1. Gim sodium (

  • 4. Ch n ca vng a Trung Hi (Mediterranean diet) b sung qu

    nhn(nuts) c th xem xt lm gim nguy c t qu (Class IIa; Level of

    Evidence B).

    im ct yu: ch n DASH v Mediterranean-style lin quan gim

    nguy c t qu. DASH nhn mnh n tri cy, rau qu, ng cc, b v

    ph- mt t cht bo, c, tht gia cm v du thc vt nhng hn ch

    sodium v m bo ha. Ch n Mediterranean tng t nhn mnh u

    tin thc n c bn l thc vt v m tt cho sc khe (th d: du olive),

    nhng cng cho php i khi dng c v tht gia cm v khng thng

    xuyn dng tht. Ru vang ung trung bnh.

    Tng huyt p

    C bn

    1. Tm sot huyt p thng xuyn v iu tr thch hp: thay i li sng

    v dng thuc (Class I; Level of Evidence A).

    2. Bnh nhn tin tng huyt p (systolic BP: 120-139 mm Hg hay diastolic

    BP: 80-89 mm Hg): thc hin tm sot huyt p hng nm v thay i li

    sng (Class I; Level of Evidence A).

    2. Tng huyt p: iu tr ch huyt p < 140/90 mm Hg (Class I; Level of

    Evidence A)

    3. H huyt p thnh cng th quan trng hn chn thuc chuyn bit

    trong gim nguy c t qu v iu tr ty thuc tng bnh nhn, trn c

    s c im v dung np thuc ca bnh nhn (Class I; Level of Evidence

    A). BP

    4. T o huyt p v theo di huyt p c khuyn co ci thin kim

    sot huyt p(Class I; Level of Evidence A).

    im mu cht: hng dn mi ch ra tng huyt p vn cn l im

    quan trng nht, yu t nguy c c chng minh v sa i c, iu tr

  • tng huyt p c nhn mnh hiu qu nht trong chin lc phng

    nga c t qu thiu mu v xut huyt. Mc d mt vi nghin cu

    ngh h huyt p tn cng c th lin kt vi d hu xu nhng ngi ln

    tui yu ui, phn ln ng h iu tr huyt p trn 140/90mmHg. Nu bn

    huyt p tm thu trn 160mmHg, xem xt khi u iu tr 2 loi thc tng

    huyt p nh li tiu v c ch men chuyn

    Bo ph v phn b m trong c th

    C bn

    1. Nhng ngi d cn (BMI=25 - 29 kg/m2) v bo ph (BMI >30 kg/m2)

    khuyn co gim cn gim huyt p (Class I; Level of Evidence A).

    2. Nhng ngi d cn (BMI=25 - 29 kg/m2) v bo ph (BMI >30 kg/m2)

    khuyn co gim cn gim nguy c t qu (Class I; Level of Evidence

    B)

    im mu cht: Mc d kh chng minh gim cn trc tip gim nguy c

    t qu, bng chng c th to ln ng h s lin kt gia tng cn v t l

    mc t qu ln hn. Hng dn khuyn co gim cn nhng ngi d

    cn(BMI=25-29kg/ m2) v bo ph(BMI >30 kg/m2) trong c gng lm gim

    huyt p v gim nguy c t qu

    i tho ng

    C bn

    1. i tho ng Type 1 hay type 2: kim sot huyt p theo khuyn co

    AHA/ACC/CDC ch huyt p < 140/90 mm Hg(Class I; Level of Evidence A).

    2. iu tr ngi ln i tho ng vi statin, c bit cc trng hp c

    thm yu t nguy c, khuyn co lm gim nguy c t qu tin pht(Class

    I; Level of Evidence A).

  • 3. ch li dng aspirin trong phng nga t qu tin pht cho bn i tho

    ng nhng nguy c bnh tim mch trong 10 nm thp th khng r

    rng(Class IIb; Level of Evidence B).

    4. Thm vo fibrate cho bn i tho ng gim nguy c t qu th

    khng hu ch(Class III; Level of Evidence B).

    im mu cht: bn i tho ng, kim sot tt huyt p vi thuc c

    ch men chuyn hay c ch th th angiotensin gim nguy c t qu. Mc

    d kim sot ng huyt gim hay khng nguy c t qu th khng r,

    d liu ngh iu tr statin gim nguy c t qu tin pht bnh nhn

    i tho ng

    Ht thuc l

    C bn

    1.Tham vn, cho nhng ngi ang ht thuc gip h ngng ht thuc,

    kt hp iu tr thuc dng nicotine thay th, bupropion hay varenicline

    (Class I; Level of Evidence A).

    2. Trnh ht thuc l c khuyn co cho nhng ngi cha tng ht

    thuc, trn c s nghin cu dch t hc cho thy s tng quan kin nh

    v mnh gia ht thuc v c t qu thiu mu v xut huyt di

    nhn(Class I; Level of Evidence B).

    im mu cht: c s lin kt r rng gia ht thuc l v gia tng nguy

    c t qu thiu mu v xut huyt di nhn. D liu cho thy k hoch

    ngng ht thuc gim t l mi mc t qu hin khng y . Tuy nhin

    nghin cu dch t hc ngh ngng ht thuc lin h gim nguy c t

    qu. Hng dn mi nhn xt vic cm ht thuc ni cng cng rng ri

    trong cng ng hay c nc l c c s mun lm gim nguy c t qu

    v nhi mu c tim

  • Rung nh

    C bn

    1. Bnh nhn rung nh c bnh van tim nguy c cao t qu, xc nh im

    CHA2DS2-VASc 2 v nguy c bin chng xut huyt thp chp nhn

    c, khuyn co iu tr khng ng ung warfarin lu di ch INR t

    2.0-3.0 (Class I; Level of Evidence A).

    2. Bnh nhn rung nh khng bnh van tim, c