Hugjliin Economics
-
Upload
bayar-jargal -
Category
Documents
-
view
212 -
download
8
Transcript of Hugjliin Economics
Хөгжлийн экономикс
Хөгжлийн онол парадигм (үргэлжлэл)
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Эдийн засгийн хөгжлийн онол,
парадигм
1. Эдийн засгийн өсөлтийн шугаман
шатлал
2. Бүтцийн өөрчлөлтийн загвар
3. Олон улсын хамаарлын хувьсгал
4. Шинэ сонгодог хувьсгал
5. Шинэ өсөлтийн онол
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Шинэ сонгодог хувьсгал: үндсэн
ойлголтууд, мөн чанар
1980-аад онд АНУ, Канад, Британи,
Баруун Германы эдийн засгийн онол
бодлогод шинэ сонгодог хувьсгал гарсан
гэж үздэг.
Шинэ сонгодог хувьсгал (ӨХО-дын хувьд):
Макро эдийн засгийн бодлогын нийлүүлэлтийн тал
Рациональ хүлээлтийн онолууд
Нийгмийн секторын хувьчлал
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Шинэ сонгодог хувьсгал: үндсэн
ойлголтууд, мөн чанар
Шинэ сонгодог хувьсгал (ХБО-дын хувьд):
Чөлөөт зах зээл
Төрийн өмчлөл
Төлөвлөлт
Эдийн засгийн үйл ажиллагааг зохицуулах засгийн газрын зохицуулалт
Олон улсын байгууллагуудын нөлөөлөл:
WB, IMF, ILO, UNDP, UNCTAD
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Шинэ сонгодог хувьсгал: үндсэн
ойлголтууд, мөн чанар
Lord Peter Bauer, Deepak Lal, Ian Little,
Harry Johnson, Bela Balassa, Jagdish
Bhagwati, Anne Gruiger
Доогуур хөгжлийн шалтгаан бол нөөцийн
ядмаг хуваарилалт, буруу үнийн бодлого,
төрийн хэт их оролцоо нь эдийн засгийн
үйл ажиллагаанд нөлөөлснөөр эдийн
засгийн өсөлтийг удаашруулж байна гэж
үзжээ.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Шинэ сонгодог хувьсгал: үндсэн
ойлголтууд, мөн чанар
Чөлөөт зах зээлийг хөгжүүлэх,
Төрийн өмчийн үйлдвэрийг хувьчлах,
Чөлөөт худалдааг дэмжиж, экспортыг урамшуулах,
ӨХО-даас хөрөнгө оруулагчдыг татах,
Бараа, хүчин зүйлс, хөрөнгийн зах зээлийн үнийн
гажуудал, зохицуулалтыг үгүй болгох,
Эдийн засгийн үр ашиг ба эдийн засгийн өсөлтийн аль алиныг урамшуулах.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Шинэ сонгодог хувьсгал: үндсэн
ойлголтууд, мөн чанар
ХБО гадаадын тусламжийн хэмжээг
нэмэгдүүлэх,
Эдийн засагт бүтцийн өөрчлөлт хийх,
Хүн амын өсөлтөнд хяналт тавих,
Илүү үр ашигтай хөгжлийн төлөвлөлтийн
тогтолцоог бий болгох.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Шинэ сонгодог хувьсгал: үндсэн
гурван хандлага
Чөлөөт зах зээлийн шинжилгээ
Нийгмийн сонголтын онол буюу шинэ улс
төрийн эдийн засгийн ухааны хандлага
Зах зээлд ээлтэй хандлага
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Шинэ сонгодог хувьсгал: чөлөөт
зах зээлийн шинжилгээ
Зах зээлүүд дангаараа байхдаа үр ашигтай байж чадна.
Бүтээгдэхүүний зах зээл хөрөнгө оруулалтын үйл
ажиллагаанд зөв дохио өгдөг.
Хөдөлмөрийн зах зээл шинэ салбарыг хөгжүүлэхэд нөлөөтэй.
Үйлдвэрлэгчид юуг, яаж үр ашигтай үйлдвэрлэх
вэ гэдгийг сайн мэднэ.
Бүтээгдэхүүн ба хүчин зүйлсийн үнэ нөөцийн хомсдолтой байдалтай холбоотой.
Өрсөлдөөн үр ашигтай.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Шинэ сонгодог хувьсгал: нийгмийн
сонголтын онол
“Засгийн газар юуг ч хийж чадна”.
Уг онолоор улс төрчид, бизнесийн
хүрээнийхэн төрийн хууль цаазыг зөвхөн
өөрсдийн ашиг сонирхлын төлөө өөрсдийн
хүч чадал, эрх мэдлийг бий болгоход
ашигладаг гэж үздэг.
Иргэд улс төрийн нөлөөллөө ашиглаад
засгийн газрын бодлогоос үр ашиг
хүртэхийг бодож байдаг.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Шинэ сонгодог хувьсгал: нийгмийн
сонголтын онол
Улс төрчид хүч чадал, эрх мэдэл олохын тулд засгийн газрын нөөцийг ашигладаг.
Төрийн ажилтнууд ашиг хонжоо хайгчдаас хээл хахуулийн замаар албан тушаалаа ашиглан бизнес эрхлэгчдийг хамгаалж байдаг.
Эцэст нь төр өөрийн хүчийг ашиглан хувь хүмүүсээс өмчийг салган, нөөцийн буруу хуваарилалт хийх ба хувь хүний эрх чөлөөг бууруулах болдог.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Шинэ сонгодог хувьсгал: зах зээлд
ээлтэй хандлага
Дэлхийн банкны эдийн засагчдын
судалгаа, ажлуудтай үндсэндээ
холбоотой.
Уг хандлага ХБО-уудын бүтээгдэхүүний
болон хүчин зүйлийн зах зээл төгс бус
байдаг учраас засгийн газрын зах зээл дэх
ээлтэй оролцоог хүлээн зөвшөөрдөг.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Шинэ сонгодог хувьсгал: зах зээлд
ээлтэй хандлага
Биеийн тамир болон нийгмийн секторын
дэд бүтцийг бий болгоход засгийн газар
оролцох,
Эрүүл мэнд, боловсролын институцид
хөрөнгө оруулах,
Хувийн үйлдвэрлэгчдэд таатай орчныг бий
болгох.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Шинэ сонгодог хувьсгал: зах зээлд
ээлтэй хандлага
ХБО-дын хөрөнгө оруулалтын координаци, хүрээлэн буй орчны үр дагаварт зах зээлийн гажуудал их байдаг гэж тайлбарладгаараа чөлөөт зах зээл ба нийгмийн сонголтын хандлагаас ялгаатай.
Чадварыг сайжруулах, сурах үйл явцыг дэмжих, тэгш бус мэдээллийг багасгах, дам нөлөөг бууруулах, үйлдвэрлэлд өргөжилтийн хэмнэлт байх боломжтой.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Эдийн засгийн хөгжлийн онол,
парадигм: Шинэ өсөлтийн онол
Уламжлалт шинэ сонгодог өсөлтийн онол
Өсөлтийн боломжит тайлбар
Өсөлтийн шинэ онол: дотоод өсөлт
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Уламжлалт шинэ сонгодог
өсөлтийн онол
Үндэсний эдийн засгийг либералчилах, улмаар нэмэлт гадаад болон дотоод хөрөнгө оруулалтыг татаж, капиталын хуримтлалын хувийг нэмэгдүүлэх асуудлыг илүүд авч үзнэ.
Уг онол нь хадгаламжийн ач холбогдлыг онцолж, Харрод-Домар, Солоугийн загваруудын үргэлжлэл болдог.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Уламжлалт шинэ сонгодог
өсөлтийн онол
Бүтээгдэхүүний өсөлт нь нэг буюу түүнээс
олон хүчин зүйлээс хамаарна.
Хөдөлмөрийн тоо болон чанар, хүн амын
өсөлт ба боловсрол, хадгаламж ба
хөрөнгө оруулалт, технологийн сайжралт
гэх мэт хүчин зүйлсийг хамруулна.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Уламжлалт шинэ сонгодог
өсөлтийн онол
Хаалттай эдийн засагт, бусад хүчин зүйл тогтвортой
үед, богино хугацаанд хадгаламжийн хувь нь
хадгаламжийн хувь ихтэй эдийн засгийг бодвол удаан
өсдөг бөгөөд 1 хүнд оногдох орлого бага болох
хандлагатай байдаг.
Нээлттэй эдийн засагт баян орнуудаас капитал-
хөдөлмөрийн харьцаа багатай ядуу орнууд руу
капитал урссанаар орлого ихсэх хандлагатай байх
бөгөөд ийм маягаар хөрөнгө оруулалтын үр ашгийг
ихэсгэдэг.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Уламжлалт шинэ сонгодог
өсөлтийн онолын хүндрэлүүд
Эдийн засгийн урт хугацааны өсөлтийн хүчин зүйлсийг тайлбарлаж чаддаггүй.
Технологийн өөрчлөлтийг шинжлэх боломжгүй.
Хөгжингүй ба ХБО-уудын хөрөнгийн ялгааг улам гүнзгийрүүлдэг капиталын урсгалын гажуудлыг тайлбарладаггүй.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Өсөлтийн боломжийн тайлбар
Шинэ сонгодог хандлага:
Хүчин зүйлийн орлого
бүх хэрэглэж буй орцын
ахиу бүтээмжтэй тэнцүү.
Өргөжилтийн үр өгөөж
үгүй.
Бүх зах зээл төгс.
Бүтцийн хандлага:
Дотоодын эрэлтийн өөрчлөлттэй орлогыг холбох,
Гадаад зах зээлийг хязгаарлах ба зохицуулалт дутагдах,
Хүчин зүйлийн зах зээлд үйлдвэрлэлийн бүтээмжийн бүтцийн шилжилт тэнцвэртэй бус болох.
Нөхцөл
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Өсөлтийн боломжит тайлбар
Шинэ сонгодог хандлага:
Эрэлт ба худалдааны
орлуулалтын мэдрэмж
харьцангуй өндөр.
Секторуудад
“хязгаарлагдмал”
хэрэгцээ нийцэхгүй
байх.
Бүтцийн хандлага:
Үнийн мэдрэмж бага ба
зохицуулалт дутуу.
Хүчин зүйлийн зах
зээлийг сегментчилэх.
Шинэ технологийн
ашиглалт дутуу.
Эмпирик хэрэглээ
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Өсөлтийн боломжит тайлбар
Шинэ сонгодог хандлага:
Капитал хуримтлал
Хөдөлмөрийн тоо ба
чанарын дээшлэлт
Завсрын орцын өсөлт
Секторуудын нийт хүчин
зүйлсийн бүтээмжийн
өсөлт
Бүтцийн хандлага:
Шинэ сонгодог дээр нэмэх
нь:
Өндөр бүтээмжтэй
сектор руу нөөцийг
дахин хуваарилах,
Өргөжилтийн үр өгөөж
ба хийснээсээ суралцах,
Өсөлтийн эх үүсвэр
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Өсөлтийн шинэ онол: дотоод өсөлт
Өсөлтийн шинэ онол үүсэх шаардлага
Ромерийн загвар
Y AK L Ki i i
1(1)
Y AK L1(2)
g n1
(3)
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Өсөлтийн шинэ онол: дотоод өсөлт
Өсөлтийн шинэ онол
Дотоод өсөлт
Өсөлтийн шинэ онолыг шүүмжилсэн
шүүмжүүд
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Буурай хөгжил -координацийн
гажуудал
Буурай хөгжлийн шалтгаан: Олон тэнцвэр ба уялдуулах сул тал
Буурай хөгжлийн занга
Ядуурлын занга
Уялдуулах сул тал (координацийн гажуудал)нэг агент өөрийн үйл хөдлөлөө төлөвлөх чадваргүй байгаагаас бусад бүх агентуудын нөхцөл байдлыг муутгахуйц үр дүнд хүргэх үед үүсдэг.
“Big push” загвар
“O-ring” загвар
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Олон тэнцвэрүүд:
диаграммчилсан хандлага
Ерөнхийдөө эдгээр загваруудыг S
хэлбэрийн функц болон 45 хэмийн
шулууны тусламжтайгаар дүрсэлж болно.
Тэнцвэрүүд нь:
-функц 45 хэмийн шулууныг дээрээс нь
огтолсон үед тогтвортой байна.
-функц 45 хэмийн шулууныг дороос нь
огтолсон үед тогтворгүй байна.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Зураг 1. Олон тэнцвэрүүд
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Эдийн засгийн хөгжлийн эхлэл:
“Big push” загвар
Заримдаа зах зээлийн сул тал нь нийгмийн
бодлогын зохицуулалтыг шаарддаг.
“Big push” загвар:
-төсөөллүүд
-олон тэнцвэрийн нөхцөлүүд
-түлхэх хүч зайлшгүй шаардлагатай бусад
тохиолдлууд
Яагаад асуудлыг “шилдэг аж ахуй эрхлэгч“
шийдэж чадахгүй гэж?
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Зураг 2. “Big push”
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Олон тэнцвэрийн бусад
хүндрэлүүд
Ажиллах үеийн үр ашиггүй давуу талууд
Үйл хөдлөл ба норм, дүрэм, журам
Уялдаа холбоос
Тэгш бус байдал, олон тэнцвэр ба өсөлт
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Эдийн засгийн хөгжлийн
Кремерийн “O-ring” загвар
“O-ring” загвар
“O-ring” онолын утга санаа
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Зураг 3. “O-ring” үйлдвэрлэлийн функц
Цалин бол
хүмүүн
капиталын
чанараас
хамаарсан функц
www.zaluu.comwww.zaluu.com
“O-ring” үйлдвэрлэлийн функц
q2H+ q2
L> 2qH+ qL
F(qHqL)=g(qH)+ h(qL)
www.zaluu.comwww.zaluu.com
“O-ring” загварын хэрэглээ
Хэд хэдэн ажлыг гүйцэтгэх чадвартай
ажиллагчдыг пүүс хөлслөх хандлагатай
байна.
Ижил ажил гүйцэтгэж байгаа ч өндөр ур
чадвартай ажилчин бага ур чадвартай
ажилчнаас илүү хөлс авна.
Илүү ур чадвартай болгох урамшуулал
хэрэгтэй.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
“O-ring” загварын хэрэглээ
Халалт (bottlenecks):
Үйлдвэрлэлд янз бүрийн нөлөөлөл үзүүлнэ.
Хүлээгдэж буй үр өгөөжийг бууруулна.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Анхаарал хандуулсанд
тань баярлалаа.
www.zaluu.comwww.zaluu.com