Áhrif mótvægisaðgerða á skuldavanda, fátækt og atvinnu...
Transcript of Áhrif mótvægisaðgerða á skuldavanda, fátækt og atvinnu...
![Page 1: Áhrif mótvægisaðgerða á skuldavanda, fátækt og atvinnu ...thjodmalastofnun.hi.is/sites/thjodmalastofnun.hi... · Áhrif fjármálahrunsins á lífskjörin II . Áhrif mótvægisaðgerða](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050200/5f538e0260efd55a7d7d908f/html5/thumbnails/1.jpg)
Áhrif fjármálahrunsins á lífskjörin II
Áhrif mótvægisaðgerða á skuldavanda, fátækt og atvinnu
Stefán Ólafsson, Arnaldur Sölvi Kristjánsson og Kolbeinn Stefánsson
Þjóðmálastofnun, September 2012
![Page 2: Áhrif mótvægisaðgerða á skuldavanda, fátækt og atvinnu ...thjodmalastofnun.hi.is/sites/thjodmalastofnun.hi... · Áhrif fjármálahrunsins á lífskjörin II . Áhrif mótvægisaðgerða](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050200/5f538e0260efd55a7d7d908f/html5/thumbnails/2.jpg)
Áhrif hrunsins á lífskjörin Seinni skýrslan af tveimur
• Fyrri skýrslan fjallaði um: • Kjaraskerðinguna – umfang og einkenni • Áhrif á ólíka tekjuhópa • Tekjuskiptinguna og skattastefnuna
• Seinni skýrslan fjallar um: • Velferðarútgjöldin • Skuldavandann • Fátækt og fjárhagsþrengingar • Atvinnuáhrif • Viðhorf almennings: Staða og horfur
![Page 3: Áhrif mótvægisaðgerða á skuldavanda, fátækt og atvinnu ...thjodmalastofnun.hi.is/sites/thjodmalastofnun.hi... · Áhrif fjármálahrunsins á lífskjörin II . Áhrif mótvægisaðgerða](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050200/5f538e0260efd55a7d7d908f/html5/thumbnails/3.jpg)
Almennar niðurstöður • Skýrslurnar sýna að Ísland hefur farið að mörgu
aðra leið í gegnum kreppuna en algengast er á Vesturlöndum
• Botni var náð á árinu 2010 og síðan hefur vöxtur hafist á ný og kjörin batnað
• Ísland er að ná sér fyrr upp úr kreppunni en aðrar kreppuþjóðir
• Lægri og milli tekjuhópum var hlíft
• Umskipti í skuldavanda, þrengingum og atvinnu urðu frá og með 2010
• Atvinnubati er þó hægur
![Page 4: Áhrif mótvægisaðgerða á skuldavanda, fátækt og atvinnu ...thjodmalastofnun.hi.is/sites/thjodmalastofnun.hi... · Áhrif fjármálahrunsins á lífskjörin II . Áhrif mótvægisaðgerða](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050200/5f538e0260efd55a7d7d908f/html5/thumbnails/4.jpg)
Leið Íslands
![Page 5: Áhrif mótvægisaðgerða á skuldavanda, fátækt og atvinnu ...thjodmalastofnun.hi.is/sites/thjodmalastofnun.hi... · Áhrif fjármálahrunsins á lífskjörin II . Áhrif mótvægisaðgerða](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050200/5f538e0260efd55a7d7d908f/html5/thumbnails/5.jpg)
Íslenska leiðin úr kreppunni
• Megin valkostir: Niðurskurður eða virkar aðgerðir stjórnvalda í anda J. M. Keynes
• Íslenska leiðin: Blönduð leið í anda Keynes og velferðarstefnu
• Endurdreifing útgjalda, aukin tekjuöflun og niðurskurður
![Page 6: Áhrif mótvægisaðgerða á skuldavanda, fátækt og atvinnu ...thjodmalastofnun.hi.is/sites/thjodmalastofnun.hi... · Áhrif fjármálahrunsins á lífskjörin II . Áhrif mótvægisaðgerða](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050200/5f538e0260efd55a7d7d908f/html5/thumbnails/6.jpg)
Íslenska leiðin úr kreppunni
• Velferðarkerfinu beitt til varnar • Skorið niður og aukið í senn
• Aukin útgjöld • Tilfærslur til heimila • Vaxtabætur • Atvinnuleysisbætur og VM-úrræði • Lífeyrislágmark almannatrygginga • Velferðarútgjöld urðu meira lágtekjumiðuð
• Niðurskurður einkum í þjónustu og stjórnsýslu
• Heilbrigðisþjón., menntun, +auknar skerðingar á milli og hærri tekjuhópa
![Page 7: Áhrif mótvægisaðgerða á skuldavanda, fátækt og atvinnu ...thjodmalastofnun.hi.is/sites/thjodmalastofnun.hi... · Áhrif fjármálahrunsins á lífskjörin II . Áhrif mótvægisaðgerða](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050200/5f538e0260efd55a7d7d908f/html5/thumbnails/7.jpg)
Velferðarútgjöld Tekjutilfærslur jukust mikið
5,6 5,55
6,27
7,14 6,83
6,2 5,7 5,76
6,06
8,16 7,86
8,27
0
20000
40000
60000
80000
100000
120000
140000
160000
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Mill
jóni
r kró
na (v
erðl
ag 2
011)
Hlu
tfall
af V
LF
Hlutfall af vergri landsframleiðslu Heildarútgjöld í kr. (verðlag ársins 2011)
![Page 8: Áhrif mótvægisaðgerða á skuldavanda, fátækt og atvinnu ...thjodmalastofnun.hi.is/sites/thjodmalastofnun.hi... · Áhrif fjármálahrunsins á lífskjörin II . Áhrif mótvægisaðgerða](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050200/5f538e0260efd55a7d7d908f/html5/thumbnails/8.jpg)
Skuldavandi heimila
![Page 9: Áhrif mótvægisaðgerða á skuldavanda, fátækt og atvinnu ...thjodmalastofnun.hi.is/sites/thjodmalastofnun.hi... · Áhrif fjármálahrunsins á lífskjörin II . Áhrif mótvægisaðgerða](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050200/5f538e0260efd55a7d7d908f/html5/thumbnails/9.jpg)
Aðgerðir í skuldamálum
• AGS tekur aðgerðir í skuldaúrræðum heimila á Íslandi sem annað af tveimur dæmum um viðamiklar og vel heppnaðar aðgerðir
• Hitt dæmið eru aðgerðir Roosevelt stjórnarinnar í USA 1933
• Í fjármálakreppunni í Skandinavíu um 1990 var ekki gripið til sérstakra skuldaúrræða fyrir heimili
• Mat AGS er að um 15-20% skulda heimila hafi verið afskrifaðar snemma árs 2012
![Page 10: Áhrif mótvægisaðgerða á skuldavanda, fátækt og atvinnu ...thjodmalastofnun.hi.is/sites/thjodmalastofnun.hi... · Áhrif fjármálahrunsins á lífskjörin II . Áhrif mótvægisaðgerða](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050200/5f538e0260efd55a7d7d908f/html5/thumbnails/10.jpg)
Skuldaþróun heimila Umskipti frá og með 2010. Fast verðlag.
100
150
200
250
300
350
Vísi
tölu
r, fa
st v
erðl
ag (1
993=
100)
Skuldir
Eignir
100%
99%
91%
![Page 11: Áhrif mótvægisaðgerða á skuldavanda, fátækt og atvinnu ...thjodmalastofnun.hi.is/sites/thjodmalastofnun.hi... · Áhrif fjármálahrunsins á lífskjörin II . Áhrif mótvægisaðgerða](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050200/5f538e0260efd55a7d7d908f/html5/thumbnails/11.jpg)
Staðan í skuldamálum • Heildarskuldir heimila voru á árinu 2011
svipaðar og var milli 2006 og 2007 (skv. skattframtölum). Lækkun um 14%.
• Fasteignaskuldir einar eru á fyrsta ársfjórðungi 2012 svipaðar og var milli 3ja og 4ða ársfjórðungs 2007 (skv. tölum Seðlabanka Íslands). Lækkun um 17%.
• Aðrar skuldir (einkum bílalán) hafa lækkað meira, ekki síst á árinu 2011.
• Kaupmáttur launa er hins vegar enn talsvert lægri en var 2007 og því erfiðara að ráða við skuldirnar nú en þá.
![Page 12: Áhrif mótvægisaðgerða á skuldavanda, fátækt og atvinnu ...thjodmalastofnun.hi.is/sites/thjodmalastofnun.hi... · Áhrif fjármálahrunsins á lífskjörin II . Áhrif mótvægisaðgerða](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050200/5f538e0260efd55a7d7d908f/html5/thumbnails/12.jpg)
Staðan í eignamálum
• Eignir heimilanna náðu hámarki að raunvirði árið 2007 • Síðan þá hafa þær lækkað og voru árið 2010 um 76% af
hámarkinu 2007. Hækkuðu lítillega 2011. • Neikvæðari eignastaða eftir hrun er því meira vegna
lækkunar eignaverða en af hækkun skulda. • Eignir höfðu hækkað óeðlilega mikið í verði á
bóluárunum, 2003-2007, bæði fasteignir og hlutabréf. • Langmest var aukning eigna hjá hæstu tekjuhópunum • Hátekjuhópar juku rauneignir sínar talsvert á
tímabilinu 1993-2010, þrátt fyrir hrunið; meðal-fjölskyldan jók eignir lítillega en lágtekjufólk stóð í stað
![Page 13: Áhrif mótvægisaðgerða á skuldavanda, fátækt og atvinnu ...thjodmalastofnun.hi.is/sites/thjodmalastofnun.hi... · Áhrif fjármálahrunsins á lífskjörin II . Áhrif mótvægisaðgerða](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050200/5f538e0260efd55a7d7d908f/html5/thumbnails/13.jpg)
Þróun skuldabyrðinnar
• Greiðslubyrði vegna skulda heimilanna náði hámarki árið 2009, en hefur lækkað síðan þá.
• Skuldabyrði jókst mikið eftir hrun, einkum vegna mikillar rýrnunar ráðstöfunartekna
• Skuldabyrðin nettó fór úr 7% af ráðstöfunatekjum upp í um 12% 2009
• Það er meðaltali allra heimila (hærra ef bara er litið á skuldug heimili)
• Árið 2010 lækkaði meðalskuldabyrðin í um 11% 2010, einkum vegna hærri vaxtabóta.
• Alvarlegir greiðsluerfiðleikar heimila vegna skulda hafa minnkað um nærri fjórðung eftir 2009, skv. rannsókn Seðlabankans (2012).
![Page 14: Áhrif mótvægisaðgerða á skuldavanda, fátækt og atvinnu ...thjodmalastofnun.hi.is/sites/thjodmalastofnun.hi... · Áhrif fjármálahrunsins á lífskjörin II . Áhrif mótvægisaðgerða](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050200/5f538e0260efd55a7d7d908f/html5/thumbnails/14.jpg)
Þróun skuldabyrðinnar Vaxtakostnaður sem % ráðstöfunartekna
5,6 5,5 5,3 5,4 5,4 5,3 5,5 6,1
6,5 6,9 6,9 7,7 7,5
6,9 7,0
8,5
12,1 11,1
0
2
4
6
8
10
12
14
1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Vaxt
akos
tnað
ur s
em %
ráðs
töfu
nart
ekna
fjöl
skyl
dna
Nettóvaxtakostnaður Brúttovaxtakostnaður Áhrif vaxtabóta
![Page 15: Áhrif mótvægisaðgerða á skuldavanda, fátækt og atvinnu ...thjodmalastofnun.hi.is/sites/thjodmalastofnun.hi... · Áhrif fjármálahrunsins á lífskjörin II . Áhrif mótvægisaðgerða](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050200/5f538e0260efd55a7d7d908f/html5/thumbnails/15.jpg)
Niðurgreiðsla vaxtakostnaðar Vaxtabætur sem % vaxta af húsnæðislánum
0
5
10
15
20
25
30
35
Hlu
tfall
af rá
ðstö
funa
rtekj
um
Verulega aukin niðurgreiðsla vaxtakostnaðar 2010: Um 31% vaxtakostnaðar hjá meðalfjölskyldu greiddur af vaxtabótum, en um 45% hjá lágtekjufólki
![Page 16: Áhrif mótvægisaðgerða á skuldavanda, fátækt og atvinnu ...thjodmalastofnun.hi.is/sites/thjodmalastofnun.hi... · Áhrif fjármálahrunsins á lífskjörin II . Áhrif mótvægisaðgerða](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050200/5f538e0260efd55a7d7d908f/html5/thumbnails/16.jpg)
Niðurgreiðsla vaxtakostnaðar Vaxtabætur sem % vaxta af húsnæðislánum í 100
tekjuhópum (frá lægstu til hæstu tekna)
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
45%
50%
0-1
3-4
6-7
9-10
12-1
315
-16
18-1
921
-22
24-2
527
-28
30-3
133
-34
36-3
739
-40
42-4
345
-46
48-4
951
-52
54-5
557
-58
60-6
163
-64
66-6
769
-70
72-7
375
-76
78-7
981
-82
84-8
587
-88
90-9
193
-94
96-9
799
-100
Vax
tabæ
tur
sem
% v
axta
gjal
da h
úsnæ
ðisl
ána
100 jafn stórir tekjuhópar, frá lægstu (vinstra megin) til hæstu (hægra megin)
2007 2008 2009 2010
Mikil aukning árið 2010; Meiri niðurgreiðsla eftir því sem tekjur eru lægri
![Page 17: Áhrif mótvægisaðgerða á skuldavanda, fátækt og atvinnu ...thjodmalastofnun.hi.is/sites/thjodmalastofnun.hi... · Áhrif fjármálahrunsins á lífskjörin II . Áhrif mótvægisaðgerða](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050200/5f538e0260efd55a7d7d908f/html5/thumbnails/17.jpg)
Vaxtabyrði fasteignalána og annarra lána (bíla- og neyslulána)
Meðalfjölskylda
4,3 4,2 4,2 4,1 4,1 4,1 4,2 4,4 4,6 4,9 5,0 5,7
5,3
4,2 4,1
5,0 5,7 5,4
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Vaxt
abyr
ði (%
af r
áðst
öfun
arte
kjum
)
Nettó vaxtabyrði fasteignalána
Vaxtabyrði annarra lána
Mest byrði af bíla- og neyslulánum
![Page 18: Áhrif mótvægisaðgerða á skuldavanda, fátækt og atvinnu ...thjodmalastofnun.hi.is/sites/thjodmalastofnun.hi... · Áhrif fjármálahrunsins á lífskjörin II . Áhrif mótvægisaðgerða](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050200/5f538e0260efd55a7d7d908f/html5/thumbnails/18.jpg)
Vaxtabyrði fasteignalána og annarra lána (bíla- og neyslulána)
Lágtekjufólk (lægstu 10% fjsk.)
4,3 3,8 3,9 3,6 3,6 3,5 3,9 4,2
5,0 5,2 5,6 6,5 6,5
5,5 5,6
6,7 7,5
6,4
0
2
4
6
8
10
12
14
1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Vaxt
abyr
ði -
% a
f ráð
stöf
unar
tekj
um
Nettó vaxtabyrði fasteignalána
Vaxtabyrði annarra lána
![Page 19: Áhrif mótvægisaðgerða á skuldavanda, fátækt og atvinnu ...thjodmalastofnun.hi.is/sites/thjodmalastofnun.hi... · Áhrif fjármálahrunsins á lífskjörin II . Áhrif mótvægisaðgerða](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050200/5f538e0260efd55a7d7d908f/html5/thumbnails/19.jpg)
Fátækt fyrir og eftir hrun Mæling Hagstofunnar á afstæðri fátækt
![Page 20: Áhrif mótvægisaðgerða á skuldavanda, fátækt og atvinnu ...thjodmalastofnun.hi.is/sites/thjodmalastofnun.hi... · Áhrif fjármálahrunsins á lífskjörin II . Áhrif mótvægisaðgerða](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050200/5f538e0260efd55a7d7d908f/html5/thumbnails/20.jpg)
Stærð lágtekjuhópsins Þeir sem eru með minna en 60% miðtekna
10 9,7 9,6 10,1 10,1 10,2 9,8 9,2
11,3 10,2
13,5
18,8 17,9
14,8
6,3 4,6
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
20
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
% u
ndir
60%
fátæ
ktar
mör
kum
Fátækt - Allir Fátækt - Eftirlaunafólk
![Page 21: Áhrif mótvægisaðgerða á skuldavanda, fátækt og atvinnu ...thjodmalastofnun.hi.is/sites/thjodmalastofnun.hi... · Áhrif fjármálahrunsins á lífskjörin II . Áhrif mótvægisaðgerða](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050200/5f538e0260efd55a7d7d908f/html5/thumbnails/21.jpg)
Fátækt fyrir og eftir félagslegar greiðslur Hve stórum hópi var lyft upp fyrir fátæktarmörk?
0
10
20
30
40
50
60
70
80
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Mun
ur á
% u
ndir
fátæ
ktar
mör
kum
fyrir
og
eftir
fé
l. gr
eiðs
lur
Alls 0-17 18-24 65+
16%
25%
![Page 22: Áhrif mótvægisaðgerða á skuldavanda, fátækt og atvinnu ...thjodmalastofnun.hi.is/sites/thjodmalastofnun.hi... · Áhrif fjármálahrunsins á lífskjörin II . Áhrif mótvægisaðgerða](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050200/5f538e0260efd55a7d7d908f/html5/thumbnails/22.jpg)
Hækkun greiðslna til lágtekjuhópa
41,0
17,8
31,7 30,9 32,4 40,8 40,6
108,1
0
20
40
60
80
100
120
% b
reyt
ing
upph
æða
frá
2007
til 2
010
(v
erðl
ag h
vers
árs
)
![Page 23: Áhrif mótvægisaðgerða á skuldavanda, fátækt og atvinnu ...thjodmalastofnun.hi.is/sites/thjodmalastofnun.hi... · Áhrif fjármálahrunsins á lífskjörin II . Áhrif mótvægisaðgerða](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050200/5f538e0260efd55a7d7d908f/html5/thumbnails/23.jpg)
Tekjuþróun hjá lífeyrisþegum Eldri borgarar og öryrkjar, 2008-2012 (% breyting)
38,2
-71,8
14,7
-11,6
6,9 5,8
25,2
-66,0
26,0
-31,6
-10,7 -13,5
-80
-60
-40
-20
0
20
40
60
Öryrkjar Eldri borgarar
![Page 24: Áhrif mótvægisaðgerða á skuldavanda, fátækt og atvinnu ...thjodmalastofnun.hi.is/sites/thjodmalastofnun.hi... · Áhrif fjármálahrunsins á lífskjörin II . Áhrif mótvægisaðgerða](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050200/5f538e0260efd55a7d7d908f/html5/thumbnails/24.jpg)
Þróun barnabóta 1997 til 2010 % af heildartekjum fjölskyldna
0
1
2
3
4
5
6
7
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Bar
nabæ
tur s
em %
af h
eild
arte
kjum
Neðstu 10%
3. tíund
Milli 10%
Veiki hlekkurinn í skjaldborginni
![Page 25: Áhrif mótvægisaðgerða á skuldavanda, fátækt og atvinnu ...thjodmalastofnun.hi.is/sites/thjodmalastofnun.hi... · Áhrif fjármálahrunsins á lífskjörin II . Áhrif mótvægisaðgerða](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050200/5f538e0260efd55a7d7d908f/html5/thumbnails/25.jpg)
13,7 14,4 14,9 15 15,1
16,6 16,9 17,1 17,1
18,3 18,3 19,3 19,7 20,6 20,6 20,8 21,7
23,1 23,5 24 24,5 25,3 25,5
27,7 27,8
29,9 29,9
31,3 33,4
38,1 41,4 41,6
0 10 20 30 40 50
ÍslandTékklandNoregurSvíþjóðHolland
AusturríkiFinnland
LúxemborgSviss
DanmörkSlóvenía
FrakklandÞýskaland
MaltaSlóvakía
BelgíaEistlandBretland
EvrópusambandiðKýpurÍtalía
PortúgalSpánn
GrikklandPólland
ÍrlandUngverjaland
KróatíaLitháenLettland
RúmeníaBúlgaría
2009 2007
Hlutfall heimila í hættu á fátækt eða félagslegri einangrun Gögn Eurostat og Hagstofu Íslands
![Page 26: Áhrif mótvægisaðgerða á skuldavanda, fátækt og atvinnu ...thjodmalastofnun.hi.is/sites/thjodmalastofnun.hi... · Áhrif fjármálahrunsins á lífskjörin II . Áhrif mótvægisaðgerða](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050200/5f538e0260efd55a7d7d908f/html5/thumbnails/26.jpg)
Fjárhagsþrengingar fyrir og eftir hrun Spurningakönnun Hagstofu Íslands
![Page 27: Áhrif mótvægisaðgerða á skuldavanda, fátækt og atvinnu ...thjodmalastofnun.hi.is/sites/thjodmalastofnun.hi... · Áhrif fjármálahrunsins á lífskjörin II . Áhrif mótvægisaðgerða](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050200/5f538e0260efd55a7d7d908f/html5/thumbnails/27.jpg)
Erfitt að láta enda ná saman % heimila
9,7 6,9 5,8 5,6 5,9 8,2 13,7 13,3
36,6 30 29
22,9 24,2 30,8
35 38,3
53,8 63,2 65,2
71,6 69,9 61
51,3 48,5
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Með miklum erfiðleikum Með erfiðleikum Auðveldlega
![Page 28: Áhrif mótvægisaðgerða á skuldavanda, fátækt og atvinnu ...thjodmalastofnun.hi.is/sites/thjodmalastofnun.hi... · Áhrif fjármálahrunsins á lífskjörin II . Áhrif mótvægisaðgerða](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050200/5f538e0260efd55a7d7d908f/html5/thumbnails/28.jpg)
Mjög erfitt að láta enda ná saman Norðurlöndin og Írland samanborin (%)
0
2
4
6
8
10
12
14
16
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
% h
eim
ila
Danmörk Finnland Svíþjóð Ísland Noregur Írland
![Page 29: Áhrif mótvægisaðgerða á skuldavanda, fátækt og atvinnu ...thjodmalastofnun.hi.is/sites/thjodmalastofnun.hi... · Áhrif fjármálahrunsins á lífskjörin II . Áhrif mótvægisaðgerða](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050200/5f538e0260efd55a7d7d908f/html5/thumbnails/29.jpg)
Erfitt að láta enda ná saman Evrópuríki samanborin 2010 - % heimila
0102030405060708090
100
% h
eim
ila
Mjög miklir erfiðleikar Erfiðleikar Nokkrir erfiðleikar
![Page 30: Áhrif mótvægisaðgerða á skuldavanda, fátækt og atvinnu ...thjodmalastofnun.hi.is/sites/thjodmalastofnun.hi... · Áhrif fjármálahrunsins á lífskjörin II . Áhrif mótvægisaðgerða](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050200/5f538e0260efd55a7d7d908f/html5/thumbnails/30.jpg)
Atvinna og atvinnuleysi
![Page 31: Áhrif mótvægisaðgerða á skuldavanda, fátækt og atvinnu ...thjodmalastofnun.hi.is/sites/thjodmalastofnun.hi... · Áhrif fjármálahrunsins á lífskjörin II . Áhrif mótvægisaðgerða](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050200/5f538e0260efd55a7d7d908f/html5/thumbnails/31.jpg)
Atvinnuleysi í 4 kreppuríkjum Finnland+Svíþjóð 1990; Ísland+Írland 2008
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
Atv
innu
leys
i (%
af m
anna
fla)
Írland Finnland Svíþjóð Ísland
![Page 32: Áhrif mótvægisaðgerða á skuldavanda, fátækt og atvinnu ...thjodmalastofnun.hi.is/sites/thjodmalastofnun.hi... · Áhrif fjármálahrunsins á lífskjörin II . Áhrif mótvægisaðgerða](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050200/5f538e0260efd55a7d7d908f/html5/thumbnails/32.jpg)
-200
500
-3100
-2400
1300
-700
-200
2400
-1300
-7700
-200
-1700
1300
400
400
-12700
-11300
-14000-12000-10000 -8000 -6000 -4000 -2000 0 2000 4000
Önnur þjónusta og ótilgreind
Heilbrigðis- og félagsþjónusta
Fræðslustarfsemi
Opinber stjórnsýsla
Fasteignaviðsk. og ýmis þjón.
Fjármálaþjónusta og tryggingar
Samgöngur og flutningar
Hótel- og veitingahúsarekstur
Verslun og viðgerðarþjónusta
Mannvirkjagerð
Veitur
Annar iðnaður
Fiskiðnaður
Fiskveiðar
Landbúnaður
Atvinnulausir 2011
Alls
Áhrif hrunsins á fjölda starfa – eftir atvinnugreinum
![Page 33: Áhrif mótvægisaðgerða á skuldavanda, fátækt og atvinnu ...thjodmalastofnun.hi.is/sites/thjodmalastofnun.hi... · Áhrif fjármálahrunsins á lífskjörin II . Áhrif mótvægisaðgerða](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050200/5f538e0260efd55a7d7d908f/html5/thumbnails/33.jpg)
Tap Íslendinga úr landi (% íbúa) og breyting þjóðarframleiðslu
-15
-10
-5
0
5
10
15
-1,00
-0,80
-0,60
-0,40
-0,20
0,00
0,20
0,40
0,60
0,80
1,00
% b
reyt
ing
á VL
F
% a
f hei
ldar
man
nfjö
lda
Tap Íslendinga sem % íbúa Verg landsframleiðsla, magnbreyting frá fyrra ári
![Page 34: Áhrif mótvægisaðgerða á skuldavanda, fátækt og atvinnu ...thjodmalastofnun.hi.is/sites/thjodmalastofnun.hi... · Áhrif fjármálahrunsins á lífskjörin II . Áhrif mótvægisaðgerða](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050200/5f538e0260efd55a7d7d908f/html5/thumbnails/34.jpg)
Mat þjóðarinnar á ástandi og horfum
Fjölþjóðleg samanburðarkönnun,
frá maí 2012 (Eurobarometer)
![Page 35: Áhrif mótvægisaðgerða á skuldavanda, fátækt og atvinnu ...thjodmalastofnun.hi.is/sites/thjodmalastofnun.hi... · Áhrif fjármálahrunsins á lífskjörin II . Áhrif mótvægisaðgerða](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050200/5f538e0260efd55a7d7d908f/html5/thumbnails/35.jpg)
0 20 40 60 80 100
GrikklandPortúgalBúlgaría
UngverjalandRumenía
ÍtalíaLitháenLettlandSlóvakíaEistlandTyrkland
SpánnPólland
ESB meðaltal (27)Tékkland
KýpurMalta
FrakklandAusturríkiSlóvenía
ÍrlandÞýskaland
BelgíaBretland
LúxemborgHolland
FinnlandÍsland
DanmörkSvíþjóð
Mjög ánægðirFrekar ánægðirEkki mjög ánægirAlls ekki ánægðir
Ánægja með lífið í maí 2012
![Page 36: Áhrif mótvægisaðgerða á skuldavanda, fátækt og atvinnu ...thjodmalastofnun.hi.is/sites/thjodmalastofnun.hi... · Áhrif fjármálahrunsins á lífskjörin II . Áhrif mótvægisaðgerða](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050200/5f538e0260efd55a7d7d908f/html5/thumbnails/36.jpg)
Ánægja með fjárhagsstöðu heimilisins
0 20 40 60 80 100
GrikklandUngverjaland
BúlgaríaPortúgal
RúmeníaÍrlandÍtalía
KýpurSpánn
TyrklandPóllandLettlandSlóvakíaLitháen
SlóveníaTékkland
ESB meðaltal (27)Eistland
MaltaFrakklandAusturríkiBretland
ÞýskalandÍslandBelgía
FinnlandHolland
LúxemborgDanmörk
Svíþjóð
Mjög góðFrekar góðFrekar slæmMjög slæm
![Page 37: Áhrif mótvægisaðgerða á skuldavanda, fátækt og atvinnu ...thjodmalastofnun.hi.is/sites/thjodmalastofnun.hi... · Áhrif fjármálahrunsins á lífskjörin II . Áhrif mótvægisaðgerða](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050200/5f538e0260efd55a7d7d908f/html5/thumbnails/37.jpg)
Telurðu líf þitt verða betra eða verra eftir 12 mánuði?
0 20 40 60 80 100
PortúgalGrikklandTékkland
UngverjalandÍtalía
BúlgaríaSpánnKýpur
AusturríkiSlóveníaPólland
ÍrlandÞýskaland
SlóvakíaESB meðaltal (27)
MaltaBelgía
HollandLitháen
LúxemborgFinnlandDanmörkRúmeníaBretlandLettlandEistland
FrakklandTyrklandSvíþjóð
Ísland
BetraSvipaðVerra
Einnig er mikil bjartsýni á þróun atvinnu og efnahagslífs næstu 12 mánuðina
![Page 38: Áhrif mótvægisaðgerða á skuldavanda, fátækt og atvinnu ...thjodmalastofnun.hi.is/sites/thjodmalastofnun.hi... · Áhrif fjármálahrunsins á lífskjörin II . Áhrif mótvægisaðgerða](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050200/5f538e0260efd55a7d7d908f/html5/thumbnails/38.jpg)
Helstu göt í varnaraðgerðum
• Barnabætur hefðu þurft að hækka • Skerðing grunnlífeyris almannatrygginga
bitnaði illa á ellilífeyrisþegum með milli og hærri tekjur
• Þeir tekjulægstu í hópi eldri borgara voru vel varðir en tekjur annarra lækkuðu um of
• Þó Íslandi hafi almennt tekist vel að halda aftur af atvinnuleysi í kreppunni, hefur störfum fjölgað of hægt eftir hrun.
• Það er algengur vanda í skuldsettum löndum eftir fjármálakreppur, sbr Finland.
![Page 39: Áhrif mótvægisaðgerða á skuldavanda, fátækt og atvinnu ...thjodmalastofnun.hi.is/sites/thjodmalastofnun.hi... · Áhrif fjármálahrunsins á lífskjörin II . Áhrif mótvægisaðgerða](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050200/5f538e0260efd55a7d7d908f/html5/thumbnails/39.jpg)
Takk fyrir!