Bouwstenen van Bedrijvenbeleid Hoofdstuk:

Bedrijvenbeleid algemeen

In opdracht van DG Bedrijfsleven & Innovatie van het ministerie van Economische Zaken

Versie maart 2016

Klik hier

voor de

handleiding

van deze

presentatie

Navigatie Nederland algemeen

Beleidsthema’s en -

doelen Beleid in cijfers

2

Nederland algemeen

Doelen:

• NL in top 5 kenniseconomieën

in 2020

• R&D naar 2,5% van bbp in 2020

• TKI’s met ten minste €800 mln.

aan financiering, waarvan 40%

door bedrijfsleven in 2020

Generiek spoor:

ruimte voor ondernemers • fiscale prikkels • kredieten en garanties • regeldrukvermindering

Specifiek spoor:

topsectorenbeleid • publiek private samenwerking • integrale aanpak • gezamenlijke programmering

van onderzoek

Bedrijvenbeleid

1

2

+

Modern industriebeleid voor alle ondernemers, met specifieke

aandacht voor de topsectoren:

3

B&I beleidsambities

4

Beleidsambities | Operationeel

• Merkbare regeldrukvermindering, lagere administratieve lasten en

wegnemen belemmerende wet- & regelgeving voor innovatie &

vergroening

• Meer innovatieve starters en snelgroeiende ondernemingen met

“Start Up Delta”

• Goede beschikbaarheid van technisch personeel met Techniekpact

• Fiscale stimulansen die effectief aanzetten tot innovatie en

vergroening bij bedrijven

• Publiek-Private onderzoeksprogramma’s met een hoog

maatschappelijk rendement en relevantie in TKI’s & topsectoren

• Meer ambitieuze starters & doorgroeiende bedrijven

• Meer innovatie bij bedrijven, ook met ICT en bio-based

• Meer kennisoverdracht tussen bedrijven en kennisinstellingen

• Transitie naar duurzaam ondernemen faciliteren met Green Deals,

programma Bio-Based & Circulaire Economie

• Gemakkelijk & veilig digitaal zaken doen realiseren

• Digitaal) ondernemersplein en Innovatie Attaché Netwerk dat

ondernemers adequaat ondersteunt

Hoofdambities | Strategisch

• Een stimulerend (nationaal en regionaal) vestigingsklimaat met een

gelijk internationaal speelveld

• Adequate vaardigheden van menselijk kapitaal (kwantiteit &

kwaliteit)

• Toegang tot en beschikbaarheid van ondernemersfinanciering

• Toegang en benutting publiek gefinancierd onderzoek en

technologie (incl. ICT en bio-based) met voor bedrijven en

maatschappij relevante publiek-private onderzoeksprogramma’s

• Een innovatief bedrijfsleven

• Adequate overheids- en informatiediensten en -ondersteuning voor

ondernemers in binnen- en buitenland

• Duurzaam energie-, grondstof- en materiaalgebruik

• Maatschappelijk relevant ondernemerschap en onderzoek (inclusief

economische “vergroening” & maatschappelijke uitdagingen)

‘Dynamische duurzame delta’

EZ ‘Uitmuntend ondernemingsklimaat dat bedrijven in staat stelt succesvol, duurzaam en innovatief te ondernemen’

DG

B&I

B&I ambities werkwijze

5

Wat?

• Weten wat en wie er speelt in bedrijven, sectoren, regio’s en

kennisinstellingen

• Aanspreekpunt bedrijven en ondersteunende en professionele

overheidsdiensten

• “Matchmaker & facilitator”, professionele netwerkpartner, met

makelen & schakelen resultaten boeken

• Merkbaar ondersteunen van ondernemingen bij (inter)nationaal

ondernemen, maatwerk sectoren

• Borgen van publieke belangen, inclusief ordening markten en systemen

• Beleidskwaliteit door op feiten gebaseerd beleidsontwikkeling

Hoe?

• Regio- en sector-intelligence

• Aanspreekpunt bedrijven & (Digitaal) ondernemersplein

• Publiek-Private samenwerking in topsectoren

• Publiek-Private Samenwerking in Biobased Economy

• Publiek-Private onderzoeksprogrammering

• Green Deals & Circulaire Economie

• Start Up Delta

• Techniekpact

• Maatwerkaanpak regeldruk en wegnemen belemmerende en

botsende wet- en regelgeving, inclusief op terrein vergroening

• Doeltreffend uitvoeren van overheidstaken (wet- & regelgeving, toegepast onderzoek, R&D-stimulering …)

• Hoogwaardige beleidsanalyse, monitoring & effectmeting en beleidsexperimenten

‘‘B&I is een doelgerichte, proactieve en zelfbewuste organisatie, waar mensen zich thuis voelen en in

verbinding staan met de buitenwereld’ DG

B&I

Navigatie beleid in cijfers

6

Arbeidsproductiviteit

per gewerkt uur

• Top 10

• Tijdreeks met Nederland

en VS

Kerntabel

Bedrijvenbeleid

• Overzicht van ontwikkeling

Bedrijvenbeleid

Ondersteuning R&D

door overheid

• Vergelijking directe en

indirecte overheids-

stimulering van R&D,

OECD

Stand van zaken

Bedrijvenbeleid

• Positie op Global

Competitiveness Index

• R&D-intensiteit

• Aandeel bedrijven in PPS

R&D-intensiteit

bedrijven

• Vergelijking R&D-intensiteit

bedrijven NL met OESO

Investeringen in

‘physical & knowledge-

based capital‘

• Verdeling tussen physical

and knowledge based

capital, OECD

Ontwikkeling GCI per

pijler

• Indexcijfers per pijler

Cross-overs

topsectoren

• Samenhang in het

‘industriële weefsel’ van

topsectoren

Cross-overs topsectoren

• Cross-overs TKI’s

Maatschappelijke

Uitdagingen

• Duurzaamheidsaandeel

innovatie-instrumentarium

naar projecten en

budgetten

Groene groei

• Duurzaamheidsaandeel

innovatie-instrumentarium

naar projecten en

budgetten

Nederland is in 2015 teruggekeerd

in de top 5 van meest

concurrerende economieën…

… percentage R&D door

bedrijven in 2014

toegenomen…

… geschatte private

bijdrage TKI’s 44% van

€814 miljoen in 2014

Beleid in cijfers Nederland algemeen| Stand van zaken op doelen Bedrijvenbeleid

Stand van zaken op doelen Bedrijvenbeleid

7

5,25

5,35

5,45

5,55

5,65

5,75

2010 2011 2012 2013 2014 2015

Ontwikkeling Global Competitiveness Index Nederland, nr. 1, nr. 5 enr. 10, 2010-2015

Nederland Nr. 1 Nr. 5 Nr. 10

Publiek: €455 mln

56%

Privaat: €359 mln

44%

Verdeling en omvang PPS-financiering TKI's (2014)

0,84 0,87 0,86

1,10 1,09 1,11

1,94 1,96 1,97

2012 2013 2014

R&D-uitgaven als percentage van het bbp

Publiek Privaat Totaal

Beleid in cijfers Nederland algemeen| Kerntabel Bedrijvenbeleid

Ontwikkeling Bedrijvenbeleid op kernindicatoren

2010 2011 2012 2013 2014 2015

Global Competitiveness Index (internationale positie) 8 7 5 8 8 5

R&D-intensiteit (in % van bbp) 1,83 1,9 1,95 1,98

Waarvan private R&D-intensiteit 0,83 1,08 1,10 1,10

R&D-intensiteit Topsectoren - 4,2 4,2 4,2

Pps-projecten (in € mln) - - - 622 814

Waarvan private aandeel in pps (%) - - - 35 44

Arbeidsproductiviteitsniveau (internationale positie) 5 4 5 5 6 5

Aantal wbso-bedrijven 19.450 20.530 22.230 22.640 22.970

Aantal RDA-bedrijven - - 13.860 16.160 16.620

Instroom bètatechniek 84.085 78.958 79.180 79.670 80.205

Relatieve ontwikkeling Topsectoren ten opzichte van totale

economie

Toegevoegde waarde (2010=100) 100 100,7 100,7 102,3 100,7

Arbeidsproductiviteitsniveau (totale economie=100) 100 100,9 101,5 102,1 100,2

Nederland in top 5

kenniseconomieën in

2020

TKI’s met ten minste

€800 mln. aan

financiering, waarvan

40% door het

bedrijfsleven in 2020

R&D-intensiteit naar

2,5% van bbp in 2020

8

Na de 8e plaats in 2013 en 2014 is Nederland in

2015 teruggekeerd naar de 5e positie in de Global

Competitiveness Index …

… de R&D-intensiteit liet in de periode 2010-2013

licht stijgende trend zien

0 20 40 60 80 100

Luxemburg

Noorwegen

België

Verenigde Staten

Nederland

Ierland

Frankrijk

Duitsland

Denemarken

Zwitserland

Top 10 landen met hoogste arbeidsproductiviteit (€) per gewerkt uur, 2015

Beleid in cijfers Nederland algemeen| Total Economy Database

Nederland kent hoge arbeidsproductiviteit

9

In 2015 nam Nederland vijfde plek in op ranglijst van

landen met hoogste arbeidsproductiviteit per

gewerkt uur…

… de arbeidsproductiviteit per gewerkt uur groeit

sinds 2012 weer langzaam richting niveau van VS

54

56

58

60

62

64

66

68

Ontwikkeling bruto toegevoegde waarde per gewerkt uur (€) van Nederland ten opzichte van de VS

Nederland Verenigde Staten

10

De voor sectorstructuur gecorrigeerde R&D-

intensiteit van Nederland lag in 2013 volgens de

OESO op 2,2% van de toegevoegde waarde…

… in 2011 bedroeg deze ratio 2,67

Beleid in cijfers Nederland algemeen| OECD STI Scoreboard 2015

R&D-intenstiteit Nederland onder OESO-gemiddelde

0,00

0,50

1,00

1,50

2,00

2,50

3,00

3,50

4,00

4,50

5,00

Business R&D intensity, 2013 (% of value added in industry)

Adjusted business R&D intensity Unadjusted business R&D intensity

Beleid in cijfers Nederland algemeen| OECD STI Scoreboard 2015

Nederland stimuleert R&D bij bedrijven vooral fiscaal

11

De indirecte financiering van R&D van bedrijven

door de overheid, via fiscale instrumenten, lag in

2013 op 0,15% van het bbp …

… de direct door de overheid gefinancierde R&D

van bedrijven is 0,02% van het bbp

0,00

0,05

0,10

0,15

0,20

0,25

0,30

0,35

0,40

0,45

Direct government funding of business R&D and tax incentives for R&D, 2013 (% of GDP)

Direct government funding of BERD Indirect government support through R&D tax incentives

Beleid in cijfers Nederland algemeen| OECD STI Scoreboard 2015

Meer dan helft van investeringen in 2013 gericht op kennis

12

11,2% van investeringen was in 2013 gericht op

knowledge-based capital …

… de totale investeringen in Nederland hadden in

2013 een waarde van 20,2% van de toegevoegde

waarde in het bedrijfsleven

0,0

5,0

10,0

15,0

20,0

25,0

30,0

35,0

SWE BEL AUT FRA DNK FIN GBR USA DEU ITA ESP PRT NLD GRC IRL

Business investment in fixed and knowledge-based capital, selected economies, 2013 (% of value added in the business sector)

Other knowledged-based capital assets including organisational capital and training

Knowledged-based capital assets in National Accounts including software and R&D

Non-residential gross fixed capital formation including machinery and equipment

Beleid in cijfers Nederland algemeen| Global Competitiveness Index

Ontwikkelingen Global Competitiveness Index per pijler

13

Sinds 2010 is Nederland vooral verbeterd op het

gebied van innovatie, de macro-economische

omgeving, hoger onderwijs en infrastructuur…

… met name de ontwikkelingen op de financiële

markt waren in 2015 minder gunstig ten opzichte

van 2010

112,6

107,8

107,1

106,2

103,3

101,8

101,4

101,1

101,1

100,2

99,4

94,1

Innovatie

Macro-economische omgeving

Hoger onderwijs en training

Infrastructuur

Efficiëntie op de goederenmarkt

Technologie-opname

Efficiëntie op de arbeidsmarkt

Instellingen

Gezondheid en primair onderwijs

Volwassenheid van bedrijven

Marktomvang

Ontwikkelingen op de financiële markt

Global Competitiveness Index 2015, ontwikkeling onderliggende pijlers (2010=100)

HTSM

Tuinbouw

Agri & FoodVoedingsmiddelen-

industrie

WaterMaritiem,

deltatechnologie

Logistiek

LS&HMedische

instrumenten

Creatieve industrie

LS&HFarmacie

Energie

WaterWatertechnologie

ChemieRubber- en kunst-stoffenindustrie

ChemieAardolieverwerking, Chemische industrie Agri & Food

Primaire industrie, detailhandel

Dialogic/PBL 2015

Topsectoren hebben raakvlakken met elkaar en zijn

op aantal specifieke punten nauw met elkaar

verweven …

… Chemie, Energie, HTSM en Logistiek zijn sterk

verweven en nemen centrale plaats in; met name

Chemie vormt verbindende schakel

Beleid in cijfers Nederland algemeen| Cross-overs topsectoren

Samenhang industriële weefsel topsectoren

14

Beleid in cijfers Nederland algemeen| Cross-over Topsectoren

CLICKNL heeft meeste cross-overs

15

CLICKNL is TKI met meeste cross-overs … … veel cross-overs van topsectoren met

bedrijfstakken buiten de topsectoren

Uitgangsmaterialen

HTSM

Solar Energy

SWITCH2SmartGrids

Maritiem

Watertechnology

Totaal TKIs

EnerGO

Biobased Economy

Gas

Agri&Food

Logistiek

Life Sciences Health

Nieuwe Chemische Innovaties

Tuinbouw

Deltatechnologie

ISPT

CLICKNL

Onderzoeksfocus per TKI

"cross over" tussen topsectoren "cross over" met niet-topsectoren kennisbasis eigen topsector (geen cross over) onbekend

Nederland algemeen | Rijksdienst voor Ondernemend Nederland

€963 miljoen voor Maatschappelijke Uitdagingen

16

Van zowel de projecten als het budget heeft circa

70% van het financiële innovatie-instrumentarium

betrekking op de maatschappelijke uitdagingen …

… het geschatte duurzaamheidsaandeel naar

projecten is het hoogst binnen EI, SBIR en IK en

naar budgetten binnen EI, JTI en Eureka

100%

96%

93%

91%

88%

86%

85%

71%

67%

60%

EI

SBIR

IK

JTI

MIT

Eureka

Eurostars

TKI

WBSO/RDA

SEED

Geschat duurzaamheidsaandeel naar projecten, 2014

100%

98%

94%

92%

92%

86%

83%

70%

58%

50%

EI

JTI

Eureka

SBIR

Eurostars

IK

MIT

WBSO/RDA

TKI

SEED

Geschat duurzaamheidsaandeel naar budgetten, 2014

Nederland algemeen | Rijksdienst voor Ondernemend Nederland

€ 290 miljoen voor Groene Groei

17

De bijdrage van het financiële innovatie-

instrumentarium aan groene groei is gemiddeld 14%

naar projecten en 22% naar budgetten …

… in elk innovatie-instrument is Groene Groei-

aandeel minimaal 13%

100%

69%

66%

48%

45%

29%

20%

18%

15%

13%

EI

SBIR

MIT

TKI

JTI

Eureka

SEED

IK

Eurostars

WBSO/RDA

Geschat duurzaamheidsaandeel naar projecten, 2014

100%

66%

58%

53%

41%

38%

20%

16%

13%

13%

EI

SBIR

MIT

JTI

TKI

Eureka

SEED

IK

Eurostars

WBSO/RDA

Geschat duurzaamheidsaandeel naar budgetten, 2014

Handleiding

Als u op dit icoon klikt, keert u terug naar het startscherm van deze presentatie

Als u op dit icoon klikt, vindt u broninformatie of achtergrondinformatie bij de desbetreffende slide

Als u op dit icoon klikt, keert u terug naar het navigatiescherm van het deelhoofdstuk waarin u zich bevindt

Door te klikken op de vierkante vlakken

gaat u naar de drie hoofdpijlers binnen de

presentatie:

• Beleidsthema’s en –doelen

• Beleid in cijfers

• Beleidsinstrumentarium

Hiermee navigeert u door de grafieken die

een cijfermatig beeld geven van het

beleidsterrein

Hiermee navigeert u door het

beleidsinstrumentarium:

= grafiek over instrumentgebruik

= evaluatie

= case/voorbeeld

Dit is een publicatie van:

Rijksdienst voor Ondernemend Nederland

Prinses Beatrixlaan 2

E: klantcontact@rvo.nl

www.rvo.nl

Deze publicatie is tot stand gekomen in opdracht van:

DG Bedrijfsleven & Innovatie van het ministerie van Economische

Zaken