Holy Eucharist Sakramento (BUBA's Output)
-
Upload
kuya-jamz-li -
Category
Documents
-
view
272 -
download
19
Transcript of Holy Eucharist Sakramento (BUBA's Output)
1
I. PASIUNA
Niadtong si Kristo nga atong Ginoo magsaulog sa bangkite sa pagsaylo inubanan sa iyang mga
tinun-an ug pagmugna sa sakripisyo sa iyang Lawas ug Dugo, iyang gimanduan sila nga mag-andam ug
usa ka dakong lawak alang sa panihapon (Lc. 22:12). Ang maong buhat ni Cristo, gisabut nga
kinahanglan andaman ug dapit sa panagtigum ang mga magtutuo alang sa pagsaulog sa Santos nga
Eukaristiya diin si Kristo pagaambitan sa tanang magtutuo. Niining mga butanga masabot kung unsa
ang Eukaristiya uban sa mga importante nga detalye niini.
ANG EUKARISTIYA
Ang pulong nga Eukaristiya gikuha gikan sa pulong nga Griyego na “Eukaristia” na ang buot
ipasabot “pagpasalamat”. Tungod kay naghalad si Kristo ug pag-ampo sa pagpasalamat ug panalangin
niadtong gikonsagrahan niya ang pan ug bino adtong katapusang panihapon, sila San Ignacio sa
Antioquia, Justo nga martir ug Ireneo gigamit kining pulonga isip usa ka espesiyal nga ngalan bisan
tuod aduna pay laing ngalan ang gigamit: Panihapon sa Ginoo, Balaang Sakramento, Agape
(paghigugma sa kumbira), Eulogia (panalangin), Pagpikaspikas sa Pan ug uban pa.
Matud pa sa kanoniko numero 897, ang Santos nga Eukaristiya mao ang sakramento nga
halangdon diin ang presensya ni Cristo anaa, (gihalad ug gidawat na niini ang simbahan nagapadayong
buhi ug gatubo.) Ang sakripisyong Eukaristikanhon mao ang paghandum sa kamatayon ug
pagkabanhaw sa Ginoo kun asa ang sakripisyo gipalungtad pinaagi sa panahon ug kini ang
kinatumuyan, ang gigikanan sa tanang pagsimba ug Kristohanong kinabuhi nga nagtimaan ug naghupot
sa panaghiusa sa mga katawhan sa Diyos ug nagdala sa pagtukod sa Lawas ni Kristo. Nahimo kining
halangdon ug kinataliwad-an sa Kristohanong kinabuhi kay si Kristo nga anaa sa Eukaristiya, mao ang
sentro sa Kristohanong kinabuhi. Pinaagi sa iyang pagkatawo ug pagluwas kanato, kita nahinlo ug
gitawag sa pagpaambit sa bag-ong kinabuhing naghiusasa sa mga katawhan isip mga anak sa Diyos ug
mga gaambit sa kinabuhi sa Santisima Trinidad. Ang Eukaristiya dili ra usa ka simbolo o seremonya,
kini usa ka sakramento kung asa kasagaran ang maluwasnong buhat ni Jesus ug ang mga gasa sa Diyos
dali rang madawat o maamgohan sa katawhan.
Niining sakramento sa Eukaristiya, ang pan nga walay patubo ug laing sagol ug ang bino nga
gikan sa ubas nga miagi ug pangaslom apan dili isog, mahimong Lawas ug Dugo ni Kristo pinaagi sa
2
transubstansyasyon. (ang transubstasyasyon mao ang pagbalhin sa pan ug bino ngadto sa Lawas ug
Dugo ni Kristo apan ang tibuok na hulagway sa pan ug bino nagpabilin gihapon. Mao kini ang
kabaligtaran sa konsubstasyasyon nga mao si Cristo uban o naa sa pan ug bino.)
Sa pagsaulog ug mga misa niining kalibutana, wala nabag-o si Kristo apan ang mga lugar kun
asa anaa Siya. Kun ang liturhiya sa Eukaristiya gisaulog sa tibuok kalibutan, si Kristo wala modaghan,
nadungagan, o nakuhaan kun ang lawas ug dugo niya pagaambitan. Sama sa kandila sa pagkabanhaw
nga giambitan ang kalayo matag bihilya sa pagkabanhaw nga dili moawop ni mosidlak, kining mga
butanga nagpaila sa sakramental nga presensya ni Kristo nga gidala diha sa santos nga Misa. Si Kristo
nga anaa sa kalangitan uban sa Amahan ug sa Espiritu Santo, dili na kinahanglang mobiya sa langit
aron mahimong naa ang presensya niya niining kalibutana.
3
II. KASAYSAYAN SA EUKARISTIYA
Sa sinugdanan, ang Eukaristiya, o ang panihapon sa Ginoo, gisaulog isip usa ka piging o
bangketa. (ang pulong nga misa naggikan sa pinulongang Latin nga “missa” nga nangahulugang
“pagpamauli o dismissal.” Usa ka katapusang panalangin sa bisan unsa nga pagsaulog nga
pangsimbahan.) Sa ikaduhang siglo hangtod sa ikatulo, nawagtang ang konsepto sa piging ug ang pag-
ampo sa pagpasalamat maoy nahimong sentrong dagway sa rito. Apan bisan pa ang pag-ampo ug ang
seremonya niini nagadepende lamang sa mahimo sa pangulo, ang Eukaristiya gisaulog sa tibuok
Christendom o kalibutan sa mga Kristiyanos.
Sa mga nauna usab nga mga siglo, gisaulog pa ang Eukaristiya sa adlaw nga Dominggo ug sa
uban pang talagsaong okasyon. Dili pa gisaulog ang misa sa matag adlaw niadtong panahona.
Ginasaulog ang Eukaristiya sa tibuok katilingban sa mga Kristiyanos sa dili pa sila magtrabaho (kay
ang adlaw sa Dominggo niadtong panahona, usa pa man ka ordinaryong adlaw sa pagpantrabaho). Ang
uban sa mga parte sa serbisyo sa sinagoga nga nagpabilin dinhi nga liturhiya. Ang sulat sa mga
Apostoles ug sa mga propeta ginabasa, ug ginasundan dayon sa wali sa pangulo ug pag-ampo alang sa
panginahanglanon sa kinatibuk-an.
Kadtong ang Simbahan nakatagamtam na ug kagawasan gikan sa pagpangdakop ug pagdagmal,
nipaspas ang pagkanat niini sa tibuok Emperyo, naay nahisagol nga nagkadaiyang tradisyon ug kultura
sa liturhiya, nadugang and paghatag ug pag-ampo sa atubangan sa altar sulod sa rito sa pagsugod. Ang
pagbasa sa mga sulat maoy nahimong sentro sa unang parte sa misa ug ginasundan dayon kini sa wali.
Busa, gitawag kini nga “Liturhiya sa Pulong”. Pagkahuman niini, mahitabo dayon ang pagpadayag sa
pagtuo (sa dili pa mahimo ang Eukaristiyanhong Pag-ampo). Tapos, isunod dayon ang katilingbanong
pag-ampo ug ang paghalad. Pagasundan na dayon ang pagsaulog sa Santos nga Eukaristiya.
(Hinubad gikan sa libro nga “ Catholicism ni Richard P. McBrien)
4
III. Mga Kasulatan sa Bibliya nga Tinubdan sa Eukaristiya
Biblikanhon nga tinubdan sa Eukaristiya
Ang baroganan sa tinood nga sentro sa santos nga liturhiya ug sa tibuok Kristohanong kinabuhi
mao ang Eukaristiya o ang misteryo sa pagtuo. Gitawag kini nga Eukaristiya o pasalamat tungod sa
institusyon ni Kristo sa paghatag ug pasalamat o di kaha mao kini ang pinakataas nga buhat pagdayeg
sa mga Kristiyano ngadto sa Ginoo. Ang mga dokumento sa Vatican II ug ang mga gipangsaysay sa
mga Santo Papa naghisgut sa kabililhon ug importansya sa maong misteryo. Ang maampoong pagsabot
nato sa maong misteryo makita diha sa atong kinabuhi.
“Sa pagkatawo ni Kristo nahiusa kaniya ang anak sa Diyos pinaagi sa pagbuntog sa kamatayon
diha sa iyang kaugalingong kamatayon ug pagkabanhaw, giluwas ang katawhan ug giutro niya ngadto
sa bag-ong binuhat”. “Dili mahinungdanon kon ang usa ka tawo tinuli ba o dili. Ang mahinungdanon
mao nga siya bag-o nang binuhat.(Gal. 6:15)Kay bisan kinsa nga nahiusa kang Kristo, bag-o na siyang
binuhat. Ang daan miagi na ug ang bag-o miabot na”. (2Con. 5:17) Kay pinaagi sa Espiritu, gihiusa ni
Kristo ang mga gipangtawag niya nga naggikan sa ilang tagsa-tagsa nga mga lugar. Sa kadto nga
pagkahiusa, ang kinabuhi ni Kristo nabalita ngadto sa mga tumutuo. Pinaagi sa mga sakramento ,
nahiusa sila sa misteryoso ug tinood nga paagi kang Kristo diha sa iyang kasakit ug himaya.”(The
Church, 7)
“ Sa katapusang panihapon, sa kagabhion kanus-a siya gibudhian, ang atong manunubos
nagsugod sa eukaristiyanong sakripisyo sa iyang lawas ug dugo. Gibuhat niya kini aron pagpatunhay sa
sakripisyo sa krus hangtod sa panahon kanus-a mubalik siya pag-usab. Ug gisalig niya kini sa iyang
kapikas-ang simbahan, ang handumanan sa iyang kamatayon ug pagkabanhaw : ang sakramento sa
gugma, ang simbolo sa panaghiusa, ang kasabotan sa kalooy, ang bangkete diin si Kristo kan-on, ang
huna-huna napuno sa grasya, ug saad sa umaabot nga kahimayaan ihatag kanato.” (The Liturgy, 47)
“Kay nadawat ko gikan sa Ginoo ang patulon-an nga akong gitudlo kaninyo:nga ang Ginoong
Jesus, sa gabii nga siya gibudhian, mikuha sa pan. Unya nagpasalamat siya sa Dios, ug gipikaspikas
niya ang pan ug miingon, “ Mao kini ang akong lawas nga gitugyan alang kaninyo. Buhata kini aron
paghandom kanako”. Human sa panihapon gikuha niya ang kupa ug miingon, mao kini ang kupa sa
bag-ong kasabutan nga timaan sa akong dugo. Matag inom ninyo niini, buhata sa paghandom kanako.”
Kaysa matag kaon ninyo niining pan ug sa matag inom ninyo niining kupa, gisangyaw ninyo ang iyang
kamatayon hangtod sa iyang pagbalik.”(1 Cor. 11: 23-26)
5
“Si Jesus miingon kanila, 'Ako mao ang pan nga naghatag sa kinabuhi. Ang moari kanako dili
na gayod gutomon ug ang mituo kanako dili na gayud uhawaon. Gisultihan ko na kamo nga nakakita na
kamo kanako apan wala kamo motuo. Ang tanan nga gihatag kanako sa akong Amahan moari kanako.
Ug ang moari kanako dili ko gayod isalikway kay nanaog ako gikan sa langit dili aron pagbuhat sa
akong kaugalingong kabubut-on kondili aron pagbuhat sa kabubut-on sa nagpadala kanako: nga dili
ako kawad-an bisag usa sa tanan nga iyang gihatag kanako, hinuon banhawon ko silang tanan sa
kataposang adlaw. Kay buot sa akong Amahan nga ang tanan nga makakita sa Anak ug motuo kaniya
makabaton sa kinabuhing walay katapusan ug banhawon ko sila sa katapusang adlaw.”(Jn. 6: 35-40)
“Gipasalamatan nato ang Diyos tungod sa kupa sa panalangin. Matag inom nato niining kupa,
nakig-ambit kita sa dugo ni Kristo. Ug matag kaon nato sa pan nga gipikas-pikas, nakig-ambit kita sa
lawas ni Kristo. Kat usa lamang ka pan ug bisan daghan kita usa lamang kita ka lawas kay nakig-ambit
man kita sa usa lamang ka pan.”(1 Cor. 16-17)
Sa ato pa, ang misa ang katapusang panihapon sa Ginoo, mao usab ang dili mabulag nga:
● Sakripisyo diin ang sakripisyo sa krus gipatunhay;
● Mao ang handumanan sa kamatayon ug pagkabanhaw sa Ginoo;
● Ang balaang bangkete kung pagadawaton sa katawhan sa Ginoo ang lawas ug dugo ni
Kristo, mag-inambitay sa malampusong sakripisyo, pag bag-o sa kasabotan nga gihimo
sa Ginoo para sa tanan pinaagi sa dugo ni Kristo, ug pagdawat sa gisaad nga kahimayaan
sa gingharian sa Diyos.
Ang seremonyas nga nag sentro mahitungod sa Eukaristiya adunay duha ka klase: kadtong
gimugna ni Kristo ug kadtong gimugna sa Simbahang Katoliko. Ang una mao ang gibuhat sa atong
Ginoo sa iyang katapusang panihapon. Lakip niini ang pag konsagrar o ang paghimo sa pan ug bino
ngadto sa lawas ug dugo ni Kristo ug ang pagbahin-bahin niya niini sa iyang mga disipolo.
Samtang nangaon sila, mikuha si Jesus ug pan, nagpasalamat ug gipikaspikas niya kini ug
gihatag ngadto sa iyang mga tinun-an. Miingon siya, “Kan-a ninyo kini, kini mao ang akong lawas”.
Unya gikuha niya ang kupa ug gipasalamatan ang Dios. Gitunol niya kini kanila ug silang tanan
nanginom niini. Miingon si Jesus , “Kini mao ang akong dugo nga giula alang sa daghan ug naglig-on
sa kasabotan sa Dios.(Mk 14:22-24)
Kining maong seremonyas nga nahitabo sa katapusang panihapon dili mao lamang ang pag
mugna ug pagsugod sa sakramento kundili mao usab ang paghalad sa sakripisyo. Ang sakripisyo
6
nagpasabot og santos nga seremonyas buhaton aron pag pasidungog sa Ginoo ug sa pagluwas sa sala
pinaagi sa paghalad sa Amahan ug biktima nga patyon. Sa katapusang panihapon, si Kristo naghalad ug
sakripisyo sa iyang lawas ug dugo isip biktima nga klaro sa iyang kaugalingon kay siya miingon nga
ang iyang lawas anaa sa parte sa pan nga ihatag alang sa tanan. Gikuha niya ang pan ug nagpasalamat
siya sa Dios unya gipikaspikas niya kini ug gihatag kanila nga nag-ingon, “Mao kini ang akong lawas
nga gihatag alang kaninyo. Buhata ninyo kini aron paghandom kanako”. Human sa panihapon , gikuha
usab niya ang kupa ug nagpasalamat siya sa Dios. Gihatag niya kini kanila ig miingin siya, “Kining
kupa mao ang bag-ong kasabotan sa Dios, tiniman-an sa akong dugo nga giula alng kaninyo.(Lk.
22:19-20)
Ug ang iyang dugo anaa sa bino nga giula alang sa kapasayloan sa mga sala. “Samtang nangaon
sila, mikuha si Jesus sa pan, nagpasalamat sa Dios ug gipikaspikas niya kini ug gihatag sa iynag mga
tinun-an. Ug miingun siya, “Dawata ninyo kini ug kan-a. Kini mao ang akong lawas”. Unya gikuha
niya ang kupa, nagpasalamat sa Dios ug gihatag kanila nga nag-igon, “Inom kamong tanan niini,” siya
miingon “kini mao ang akong dugo nga naglig-on sa kasabotan, ang akong dugo nga gipaagas alang sa
daghan aron sa pagpasaylo sa mga sala.”(Mt. 26:26-28)
Ang maong mga pulong nagpakita nga si Hesus nagbuhat ug sakripisyo nga seremonyas ug nga
si Kristo nagsugo sa mga apostoles sa pagpadayon pagbuhat niini.
Ang ikaduhang klase sa Eukaristiyanong seremonyas mao kadtong gimugna sa katolikong
Simbahan nga nagkadaiya ug madasigon. Mao nga ang simpleng paagi sa pagsakripisyo nga gibuhat ni
Kristo- ang pag konsagrar ug pagbahin-bahin- gipalambo sa pagdagan sa panahon sa pagdumala sa
simbahan pinaagi sa pagdugang og mga basahon sa daan ug bag-ong kasabutan sa bibliya, pag-ampo
ug pagdayeg, pasalamat ug pangamuyo, paggamit ug insenso, mga sapot, musika ug uban pa.
IV. Mga Timailhan ug mga Simbolo sa Eukaristiya
MGA LUGAR SA KASAULUGAN
Ang katawhan sa Diyos nag-uban sa pagsaulog sa santos nga misa. Ang kaparian, kaobispuhan
ang mamahimong mangulo sa pagsaulog sa santos na Eukaristiya .
Sa ingkuranan sa pari ang pag-abli sa unang parti sa santos nga Eukaristiya. Diri sugdan sa Pari
ang pagtagad sa katawhan, mangulo sa pagsaulog sa santos nga Eukaristiya ug pag-ampo sa ngalan sa
7
tanang katawhan.
Ang liturhiya sa pulong sa ambo, diri ipasundayag sa katawhan ang pulong sa Diyos.
Ang liturhiya sa eukaristiya sa altar kini gisaulog ug diri mahitabo ang pagkonsagrar sa
ordinaryong pan ug bino ngadto sa lawas og dugo ni Kristo.
PAGHALOK SA ALTAR
Niadtong mga panahon sa Vatican I, kasagaran ika-siyam ka besis mo halok ang pari sa altar.
Ang Misa magsugod sa pasiunang pag-ampo, dayon and orate fraters. Mosunod dayon dinhi ang pag-
ampo sa eucharistice dayon ang pag-ampo sa pagpangalawat ug ang katapusang panalangin. Sa atong
panahon karun ikaduha nalang muhalok ang pari sa altar : sa pagsugod og sa katapusan. Sumala sa
giingon sa pangkalahatang paliwanag sa Misal Romano(27;85), ang pari o ang kauban niya sa pag-
abot sa altar sila magpakita og pagtagad sa altar (paagi sa pagduko o pagluhod). Pagkahuman muhatag
og pagtahod sa altar ang pari og ang uban pang mga naordinahang ministro. Paagi sa paghalok sa altar.
PAGHUGAS SA MGA KAMOT
Ang tubig, dili lamang kini nagsimbolo ug kinabuhi, kundili pati usab sa kahinlo. Atong
madungog sa mga epeklekasyon nga gikinahanglan kining paghugas sa mga kamot pagkahuman og
dawat sa lain-laing klase sa mga halad pareha sa mantikilya ug uban pa.
Ang paghugas sa kamot sa tubig sa sulod sa usa ka misa usa ka simbolo ug dili lamang tungod
kay hugaw ang mga kamot sa pari. Usa usab niini ang ationg naandan nga pagpanguros gamit ang agwa
bendita sa pagsulod sa simbahan.
Usa ka tima-ilhan ang pahugas sa mga kamot sa misa ang atong pagkamakasasala. Sumala sa
kinatibuk-ang eksplinasyon sa Misal Romano, nga ang paghugas sa mga kamot kay ginabuhat sa kilid
sa altar dili sa tunga niini. Kinahanglan nga usa ka pitsel nga tubig, usa ka sakto kadakong planggana
nga bubu-anan sa tubig, ug isa ka dako nga tu-alya para maoy trapuhanan sa mga kamot paghuman og
hugas.
Ang paghugas sa mga kamot sa usa ka balaan nga Misa usa ka kalihukan ug simbolo sa
panginahanglan ug pagpangayo sa usa ka pari sa kalooy sa Ginoo para sa iyang pagkamakasasala.
PAGBUTANG SA KAMOT SA DUGHAN
Gisaysay ni Hesus ang duha ka klase sa tao nga nisulod sa templo para mag-ampo, gipaila-ila
niya sila dili lamang sa pamaagi sa ilang gisulti, kundili nagbasi usab sa ilang lihok. Ang usa ka pariseo
nakatarong sa pagtindog naghangad nga gipasalamatan ang Diyos. Ang usa ka Publikano nagduko ug
gibutang ang kamot sa kasing-kasing ug nangayo ug kalooy sa Diyos
Ang kalihukan nga pagbutang sa kamot sa kasing-kasing usa ka timaan sa pagpa-ubos ug
paghinulsol. Sa sinugdanan sa Misa sa pagmahay sa nabuhat nga mga sala ginabutang ang kamot sa
dughan sa pari ug ang katawhan sa pag-ampo sa “Confiteor” sa linya nga “ kay akong sala…”.
Ang pagbutang sa kamot sa dughan nga wala sa buot sama ra nga wala kiniy tinuod nga bili.
PAG-INSENSO
Ang insenso dili lamang usa ka pamaagi sa paghatag og tima-ilhan sa usa ka kasaulugan kundili
usa ka pagpakita ug respeto natong mga magsisimba. Ang pag-insenso usa simbolo sa pagsimba, ug
kini dapat kang Hesukristo lang ihalad, tungod kay sa iya lang maingon “ikaw lang ang balaan, ikaw
langang Ginoo”.
Sa uban pang bahin sa Misa, ang pag-insenso usa ka pagtahod sa Ginoo. Sama sa pagsugod sa
8
ebanghelyo, o dili kaha sa prosesyon sa pagsugod sa Misa.
Dapat naa sa insaktong pamaagi ang pagpaaso sa insenso. Dungan sa pagtaas sa insenso ang
pag-ampo ug pagsimba kang Ginoong Hesu Kristo.
PAGBASA SA EBANGHILYO
Ang Ebanghilyo ang kanunay mangulo sa tanang kasulatan tungod kini ang nagpahayag sa
kinabuhi ug ang nakat-unan sa atong manunubos.
Para sa Pulong sa Diyos sa duha ka Testamento, ang ambo ang insaktong basahan. Usa lamang
ka-kleriko, diyakono o pari, ang getugutan sa pagbasa sa Ebanghelyo, pero ang ubang basahon pwede
pagabuhaton sa mga Lektors.
Kinahanglan nga nakatindog ang tanan sa pagbasa sa ebanghilyo agi’g pagpakita ug respeto ug
andam kana sa pagdawat ug pagtuman sa pulong.
Manalangin usa ang pari sa dili pa niya kuha-on ug basahon ang Ebanghelaryo para mahimo
siyang dapat sa iyang pagabuhaton. Ang paghalok sa libro sa Ebanghelaryo pagkahuman ug pagbasa
nagpakita sa pagrespeto ug paghigugma sa balaan nga Ebanghelyo ni Hesu Kristo.
ANG PAN UG ANG BINO
Ang pan ug ang bino mamahimong lawas ug dugo ni Hesu Kristo sa gahum sa espiritu sa balaan
nga Eukaristiya. Simbolo ang pan sa inahang yuta nga nagpakaon sa tao, para sa atong mga
magsisimba. Simbolo ang pan sa pagkabanhaw ug pagkabuhi nga wala’y katapusan.
Ang paghigugma ni Hesu Kristo ang simbolo sa pan sa Eukaristiko. Ang pan mao karon ang
lawas ni Hesus. Ang pag-inom sa bino nahimong pamaagi sa pagtilaw sa panghitabo sa kinabuhi.
Simbolo usab sa dugo sa tawo ang bino. Ang dugo sa manunubos sa Daang Kasulatan ginasimbolo na
sa bino.
Usa ka halad ang pan ug bino. Pareho sila para sa kinabuhi. Halad sa paghigugma ang pan u
gang bino sa eukaristiya. Simbolo sila sa dugo ug lawas sa atong Ginoo nga nagsakripisyo sa iyang
kaugalingon para sa atong kaluwasan.
ANG EPIKLESE PARA SA EUKARISTIYA
Bag-o magkonsagra ginapatong usa sa Pari ang iyang mga kamot pakulob sa pari ang iyang
mga kamot pakulob sa pan ug bino, ug magsimbolo sa Krus sa ibabaw niiini. Usa kini ka importante
nga kalihukan sa balaan nga Misa.
Ang mga kamot sa pari sa ibabaw sa pan ug bino nagpakita sa gahum sa Diyos nga naghatag
kasiguruan nga mahimung tinuod kini nga sakramento sa lawas ug dugo ni Kristo.
Sa unang pag-ampong Eukaristiko adunay pagsimbolo sa krus sa epiklese para sa komunyon.
Ug paga-ampoon kini sa pari para sa pagpangayo ug basbas: “… kaming tanan nga makatagamtam sa
pinakabalaang lawas ug dugo sa imung anak niining simbahan makadawat sa tanang gasa gikan sa
langit”.
PAGTAAS SA PAN UG BINO
Sa sulod sa usa ka beses ginapataas sa pari ang pan ug ang bino: sa pag-andam sa mga halad, sa
konsagrasyon, ug sa doxolohiya.
Sa konsagrasyon ginapataas sa pari ang pan ug ang bino samtang iyang gisaysay ang
panghitabo sa katapusang panihapun. Ang pagtaas sa mga halad nga mao ang pan ug ang bino usa ka
pamaagi sa pagpakita ug respeto ug pagpasalamat sa Ginoo sa iyang paghatag sa iyang lawas ug dugo
9
para kitang tanan maluwas sa mga sala.
ANG TIMAAN SA KALINAW
Pagkahuman sa pag-awit sa “Amahan Namo” mosunod dayon ang paghald sa pag-ampo sa
kalinaw. Ug sunod niini ang iyang paghatag ug timaan sa kalinaw sa tanang nagsimba.
Ang paghatag ug timaan sa kalinaw sa usag-usa nga nagsimba usa ka pamaagi sa pagpakita og
paghinigugmaa’y adesir sila mudawat sa usa ka lawas ni Kristo, ang sakramento sa lawas ug dugo ni
Hesu Kristo .
Sa timaan sa kalinaw, atong ginatuman ang panginahanglan para mo-abot sa ato ang gihatag sa
Diyos nga kalinaw, ug ang pakighi-usa, ug aron atong mahinumduman nga aduna’y andam nga kasing-
kasing sa Diyos modawat kanato.
PAGPIKAS-PIKAS SA PAN
Ang pagpikas-pikas sa pan, nagpasabot nga kini nagpakita sa kahiusahan ug paghinigugmaay,
tungod kay ang usa ka pan gibahin-bahin ngadto sa mga ka-igsoonan.
Ang timaan sa pagpikas-pikas sa pan gikan mismo sa atong Ginoo. Ginasaysay kini sa
katapusang panihapon. Ang pagpikas-pikas sa pan usa ka simbolo sa pagpasakit sa kamatayon ni
Kristo.
ANG KOMUNYON SA KALIS
Ang pagkumonyon sa kalis usa usab ka timaan sa tinuod nga pagkahiusahay sa mga nagsa-
ulog.
Ang kalis, nga gibutang sa ibabaw sa gamay nga lamisa, ginadala ngadto sa altar sa pag-andam
sa mga halad.
Ginahatagan kita niya sa maayong panlawas pinaagi sa pagkaon nato sa iyang lawas nga iyang
gehatag kanato. Ug iya kitang ginahinloan pinaagi sa pag-inom sa iyang dugo nga ni-awas para sa ato.
V. Liturhikanhon nga mga Detalye sa Eukaristiya
Ang Eukaristiya, Usa ka Pagpasalamat ug Pag-ampo
Si Juan Ebanghelista iyang giila ang lugar kung dis-a nahitabo ang milagro sa pagpadaghan sa
pa ug isda (cf. Jn. 6:1-15), ug kini nagpakita sa usa ka buhat sa pagpasamat ni Hesus sa iyang Amahan
(Jn. 6:24). Mao kini ang usa ka hiyas nga gitiman-an sa mga Apostoles nga kinahanglan kitang
magpasalamat sa atong Amahan sa langit. Sa Katapusang panihapon ni Hesus, gikuha niya ang kapa,
gipasalamatan ug gihatag sa iyang mga tinun-an, ug miingon; panginom kamong tanan kay mao kini
ang akong dugoakong iula sa bag-ong kasabutan alang sa kapasayluan sa mga sala. Sa katapusang
panihapon ni Hesus gikuha sa Simbahan ang ediya sa Eukaristiya isip usa ka pagpasalamat.
10
Ang aspeto sa Eukaristiya isip usa ka pagpasalamat nagagikan sa panabot sa Simbahan sa
kahiladman sa kini nga Sakramento isip letiral nga paghubad gikan sa termenong Greyigo nga mao
ang, “Eucharistein”, nga sa ato pa, “pagpasalamat”. Tungod sa Simbahang Katoliko atong makita nga
ang selebrasyon sa Santos nga Eukaristiya usa ka paghinumdom sa mga buhat ni Hesus sa
pagpasalamat sa iyang Amahan nga atoa sa langit, ug kaning mga buhat karon naghiusa kanato sa gawi
sa pagpasalamat sa mga grasya na nadawat nato sa atong pang adlaw-adlaw nga pagkinabuhi. (hinubad
gikan sa CCC 1325)
Ang Eukaristiya usa ka selebrasyon nga naghiusa kanato sa kumunidad ni Kristo kon dis-a
nadawat nato ang paghatag ug tinud-anay nga pagpasalamat sa atong Ginoo. Kini nga kumunidad
nagaampo sa nabanhaw nga Kristo nga mao ang tinubdan sa atong mga pag-ampo; pagpasalamat,
pagdayeg sa Ginoo, kapasayluan sa mga sala ug mga petisyon sa mga grasya nga atong
nadawat.(hinubad gikan sa CFC 1680)
Asa man nato ihatag ang atong mga pagpasalamat?
Ang Eukaristiya usa ka importante nga buhat sa pagpasalamat sa Amahan, pag-antos ug
kamatayon ni Kristo, ug ang paggiya sa Spirito Santo. Kining tanan nagtukmod kanato nga ang
pagsaulog sa Eukaristiya sa nagkahiusang kumunidad mutubo unta sa halalom nga pagpanabot sa Tulo
ka Persona. Ang Eukaristiya nibutho nagagikan sa pagluwas sa Tulo ka Persona kanato sa atong mga
sala: Amahan, Anak, ug Spirito Santo. (hinubad gikan sa CFC 1683)
Kinsa ang Sentro sa pagsaulog nato sa santos nga Eukaristiya?
Ang sentro sa atong pagsaulog sa Eukaristiya isip usa ka pagpasalamat mao si Kristo ang
modelo sa pagkamaalampuon ug mapasalamaton sa Amahan sa langit. Ang Eukaristiya naghisgot sa
kinabuhi ni Kristo sa iyang kinatibuk-ang paghatag sa iyang kaugalingon sa iyang Amahan ug kanato.
Nianhi si Hesus dili lamang aron sa pagpaila sa gugma sa iyang Amahan kanato, apan gigiya usab kita
niya sa unsang paagi nga kita pagahigugmaon ug kita usab mahimong komentado sa paghatag sa atong
kaugalingon ngadto sa atong Amahan sa langit. Si Kristo nakighiusa kanato sa pagpasalamat ug sa
pagdayeg sa Amahan. Ang Amahan nanginahanglan ug usa ka tinood nga pagdayeg sama sa
Eukaristiya, ug mao kini si Kristo kinsang naghimong posible kini nga sakramento.(hinubad gikan sa
CFC1684)
11
Ang Eukaristiya, mao ang sakramento sa atong kaluwasan nga gikan kang Kristo sa iyang
pagpalansang sa krus., ug usab usa ka sakripisyo sa pagdayeg sa pagpasalamat sa mga binuhat sa
Ginoo. Sa Eukaristiya ang tanang sakripisyo sa gugma sa iyang mga binuhat iyang gihatag sa Amahan
diha sa pagpakamatay sa Krus ug pagkabanhaw ni Kristo. (hinubad gikan sa CCC1359)
Ang Eukaristiya usa ka sakripisyo sa pagpasalamat sa Amahan, ug usa ka gasa nga gipadayag sa
Simbahan sa dakong pasalamat sa Amahan sa tanan niyang mga kaayo, sa pagmugna sa tanang mga
butang, pagluwas kanato ug pagpasaylo sa atong mga sala. Ang Eukaristiya, una sa tanan, usa ka
“pagpasalamat”. (hinubad gikan sa CCC1360)
“Buhata kini aron paghandom kanako”. Kitang tanan isip mga Kristiyano gisugo sa
paghinumdom sa gugma ni Kristo, ug ang sakripisyo sa paghinumdom gitawag nga Eukaristiya o
Pagpasalamat. Ang Pari nag-anyag kanato sa usa ka pag-ampo sa Santos nga Misa nga mao ang: “atong
pasalamatan ang Ginoo nga atong Diyos”, ug kitang tanan mutubag; “angay ug matarong”. Usa kani
nga kamatouran nga ang Sakramento sa Eukaristiya usa ka pagpasalamat sa Amahan sa iyang paghatag
sa iyang Bugtong Anak kanato aron sa pagluwas sa atong mga sala. Nagpaila lamang kini sa dakong
gugma sa Amahan kanato.
Ang Eukaristiya, Usa ka Sakripisyo nga Sakramento
Ang Misa usa ka sakramento sa pagsakripisyo nga gigasa ni Kristo ug sa Simbahan. Kini nga
sakripisyo ni Kristo mao ang pag-ula sa iyang kaugalingon ngadto sa Krus. Usa usab kini ka sakripisyo
sa Simbahan tungod kay si Kristo nakighiusa man sa Simbahang Katoliko sa aktuwal na pagdayeg sa
iyang Amahan. Ang Mesa usa ka sakripisyo kay nag simbolo man kini sa duble nga konsekrasyon sa
“pan ug bino”, nga mao ang naghatag sa presensiya sa kamatayon o sakripisyo sa Krus. (hinubad gikan
sa Catholic Encyclopedia for School and Home)
Sa unsang paagi ang Eukaritiya usa ka paghinumdom sa Sakripisyo ni Kristo?
Ang Eukaristiya usa ka paghinumdom nga gihatagan ug presensiya ang aktuwal na sakripisyo ni
Hesus sa paghatag sa iyang kaugalingon sa Amahan diha sa Krus, alang sa kaluwasan sa tanan. Ang
12
Eukaristiya mao ang sakripisyo nga gikan jud sa mga pulong ni Kristo sa iyangt katapusang panihapon
nga mao ang; “kini ang akong dugo nga akong ihatag kaninyo ug kani mao ang lapa sa akong dugo sa
bag-ong kasabutan sa akong ihatag kaninyo(Luke 22:19-20). Ang sakripisyo sa Krus ug sa Eukaristiya,
nahimong usa ug pareho nag sakripisyo.
Ang Eukaristiya usa pud nga paghinumdom sa paghatag ni Kristo. Sa tanang mga pag-ampo sa
Eukaristiya atong mamatikdan nga usa kani ka institusyon sa pag-ampo nga gitawag ug “anamnesis o
paghinumdom” (hinubad gikan sa CCC1362)
Sa bag-ong kasabutan, ang kamatayon naghatag ug bag-ong panabot kanato. Sa pag selebrar sa
Simbahan sa Eukaristiya, siya nakighiusa kang Kristo ug iyang gihatagan ug presensiya ang sakripisyo
ni Kristo nga giula sa Krus. (hinubad gikan sa CCC1364)
Si Kristo nagmugna sa Eukaristiya diha sa iyang katapusang panihapon uban sa iyang mga
Apostoles, kay aron ang iyang maduguong sakripisyo diha s Krus mahinumduman sa tanang mga
henerasyon. Si Pope Paul VI, naghisgot unsa ang pasabot niini; “gumikan sa misteryo sa Eukaristiya,
ang sakripisyo diha sa Krus nga giula sa Bukid sa Kalbaryo, nagpahinumdom sa pagluwas kanato ug sa
kapasayluan sa mga sala. (hinubad gikan sa CFC 1689)
Gimugna ni Kristo ang Eukaristiya aron nga ang iyang kamatayon diha sa Krus nga mahatagan
ug presensiya hangtod karon nga 2000 ka mga tuig na ang nilabay. Ang Eukaristiya usa ka sakripisyo
kay tungod anaa si Kristo ug ang presensiya sa paghatag sa iyang kaugalingon ngadto sa Amahan.
Apan ang kasing-kasing sa selebrasyon sa Eukaristiya mao si Kristo nga nagpahayag sa tinuod nga
gugma sa Amahan. (hinubad gikan sa CFC 1690)
Ang Eukaristiya usab mao ang sakripisyo sa Simbahan. Ang Simbahan nga mao ang Lawas ni
Kristo nakigkauban sa paghatag ug pagdayeg sa Amahan. Sa Eukaristiya makita ang sakripisyo ni
Kristo ug nahimu pud kining sakripisyo sa iyang katawhan. Ang kinabuhi sa mga magtotoo,ang ilang
pagdayeg, sakripisyo, pag-ampo ug mga buhatnakighiusa kang Kristo. Ang Sakripisyo ni Kristo nga
anaa sa presensiya sa “altar” nahimong posible sa tanang henerasyon sa kinabuhi sa mga Kristiyano
nga nagkahiusa sa pagdayeg sa Ginoo. (hinubad gikan sa CCC1368)
Ang sakripisyo ni Hesus nagbag-o sa sakripisyo sa karaang kasabutan., ang paghalad sa
13
karnero, pagsabwag sa dugo ug ang sakripisyo sa pagkaon. Sanglit nga dugo sa usa ka hayop, sa
katapusang panihapon gimugna ni Kristo ang bag-ong kasabutan sa sa iyang kaugalingong dugo, ug
siya miingon; “mao kini ang akong dugo nga iula kaninyo alang sa kapasayluan sa mga sala(Mt.
26:28). (hinubad gikan sa CFC1693)
Ang bag-ong butang sa sakripisyo ni Hesus mao ang, wala kini natapos sa kamatayon apan sa
bag-ong kinabuhi. Ang pagkabanhaw ni Hesus nagpasabot lamang sa kahapsay sa iyng pagluwas ug
simbolo nga gidawat sa iyang Amahan ang iyang sakripisyo. Isip usa ka biktima, si Kristo ang bag-ong
giula nga karnero ngadto sa Kalbaryo. Tungod niini siya ang “Buhing Sakripisyo”, nga kanunay
nakigkauban kanato sa pagdayeg sa Amahan diha sa Eukaristiya. (hinubad gikan sa CFC1694)
VI. Ang Eukaristiya sa Kinatibuk-an
1. Unsay pasabot sa Eukaristiya?
Ang Eukaristiya usa ka pagsakripisyo gayud sa Lawas ug Dugo sa atong Ginoong Jesu-
Kristo diha sa iyang pagsakripisyo sa Krus ngadto sa tanang katawhan hangtud sa iyang
mada-ugong pagbalik. Iyang gitugyan ngadto sa Simbahan ang paghinumdum sa iyang
kamatayon ug pagkabanhaw. Kini nagpakita sa simbolo sa panaghi-usa, pagtabang sa
nanginahanglan, ang iyang paskuwal nga bangkiti kansang si Kristo atong gidawat sa atong
kaugalingon, ang mga panghuna-huna napuno sa grasya ug ang pagpaabot sa kahimayaan
nga iyang gihatag kanato.
2. Kanus-a man si Kristo-Jesus nahiusa sa Eukaristiya?
Si Jesu-Kristo nahiusa diha sa Eukaristiya sa adlaw sa Huwebes Santo “sa gabii sa
dihang siya gibudhian” (1 Cor.11:23), human sa iyang paghimo sa Katapusang Panihapon
uban sa iyang mga Apostoles.
3. Giunsa niya paghiusa ang Eukaristiya?
14
Human sa pagtapok niya sa iyang mga tinun-an pinaagi sa Sinakolo, mikuha siyag pan.
Iyang gipikas ug gihatag ngadto kanila nga nag-ingon, “Dawata ninyo kini ug kan-a, kay kini
mao akong Lawas nga akong gitugyan kaninyo”. Ug sa samang paagi mikuha siya ug kalis ug
miingon, “Dawata ninyo kini ug imna. Kini mao ang kalis sa akong Dugo sa bag-o ug walay
katapusang kasabutan”. Kini modagayday kaninyo ug sa tanan aron ang mga sala mapasaylo.
Buhata kini aron paghandum kanako.
4. Sa unsang paagi nga ang Eukaristiya anaa sa kinabuhi sa Simbahan?
Ang Eukaristiya mao ang tinubdan sa kinabuhi sa mga Kristiyano. Diha sa Eukaristiya,
ang makaluluwas nga buhat sa Ginoo dinhi kanato ug ang atong pagsimba kaniya miadto
kaniya. Naghatag kini sa tanang Ispiritohanong kamaayo sa Simbahan, nga si Kristo mismo
nga atong Ginoo. Pagkalawat uban sa kinabuhing-Diosnon ug ang panaghiusa sa katawhan
sa Dios naghulagway diha sa Eukaristiya. Pinaagi sa Eukaristikanhong kasaulogan nahiusa na
kanato diha sa liturhiya sa langit ngadto sa kinabuhing walay katapusan.
5. Unsa man ang mga pangalan niining Sakramentoha?
Ang kaanindot niining maong Sakramentoha mapakita diha sa nagkalain-laing
pangalan nga adunay kabililhon. Ang komon nga pangalan niini mao ang: Ang Eukaristiya
(Eucharist), Misa (Holy Mass), Ang Katapusang Panihapon sa Ginoo (the Lord's Supper), Ang
Pagpikas-pikas sa Pan (the breaking of Bread), Balaang Kasaulogan (the Eucharistic
Celebration), Ang Paghandum sa Pagpasakit, Pagkamatay, ug Pagkabanhaw sa atong Ginoo
(the Memorial of the Passion, Death, and Resurrection of the Lord), Ang Balaang Sakripisyo
(the Holy Sacrifice), Ang Balaan ug Diosnong Kasaulogan (the Holy and Divine Liturgy), Ang
Balaang Mesteryo (the Sacred Mysteries), Ang Pinakabalaang Sakramento sa Altar (the Most
Holy Sacrament of the Altar), ug ang Balaang Pagkalawat (the Holy Communion).
6. Asa mang dapita mopasibo ang Eukaristiya sa Dioyosnong Plano sa kaluwasan?
Ang Eukaristiya gipakita usab diha sa Karaang Kasabutan nga ang tanan anaa sa
paglabang pinaagi sa pagkaon nga gisaulog kada-tuig sa mga Judio uban sa pan nga walay-
patubo aron paghandum sa ilang pag-antos, ngadto sa kagawasan gikan sa Ehipto . Si Kristo
nagsulti ug nagtudlo niini ug naghiusa niini sa dihang iyang gisaulog ang Katapusang
15
Panihapon kauban sa iyang mga Apostoles. Ang Simbahan, masaligon diha sa Balaod sa
atong Ginoo, “Buhata kini aron Paghandum kanako” (1 Cor. 11:24), nga ginasaulog sa
kanunay sa Eukaristiya, labi na sa Adlaw'ng Domingo, ang Adlaw sa Pagkabanhaw ni Jesu-
Kristo.
7. Unsa ang mapakita diha sa pagasulog sa Balaang Eukaristiya?
Ang Eukaristiya nagpakita sa duha ka bahin nga naglarawan sa usa lamang ka pagtuo.
Ang Kasaulogan sa pulong nagbuhat sa pag-proklamar ug pagpaminaw sa Pulong sa Ginoo,
ug ang Kasaulogan sa Eukaristiya uban sa pagpakita sa pan ug bino, ang pag-ampo o ang
anapora (anaphora) nga naglakip sa mga pulong sa konsagrasyon ug pagdawat.
8. Kinsa man ang ministro sa pagsaulog sa Eukaristiya?
Ang pwede makahimo pagsaulog sa Eukaristiya mao lang kadtong gi-ordinahan nga
Pari o Obispo (Bishop or Priest) kinsa naghimo o naglarawan sa pagkatao ni Kristo ang
Pangulo, ug sa ngalan sa Simbahan.
9. Unsa man ang importante o kinahanglan nga elemento para sa kasaulogan sa
Eukaristiya?
Ang importanteng elemento mao ang pan nga walay patubo ug bino nga gikan sa
ubas.
10. Sa unsang paagi nga ang Eukaristiya nahimong paghandum sa Sakripisyo ni Kristo?
Ang Eukaristiya mao ang Paghandum kang Kristo sa paagi nga anaa ug dunay
panghitabo kaniadto nga pag-Sakripisyo ni Kristo nga naghalad ngadto sa iyang Amahan diha
sa ibabaw sa krus, alang ngadto sa tanang mga katawhan. Ang pag-Sakripisyo nga anaa sa
Balaang Eukaristiya nagpadayag gayud diha sa pagkahiniusa gayud mismo, “kini mao ang
akong Lawas nga akong gitugyan kaninyo” ug “kini ang kalis sa akong Dugo sa bag-ong
kasabutan nga nag-ula alang kaninyo” (Lk. 22:19-22). Ang sakripisyo diha sa krus ug ang
sakripisyo diha sa Eukaristiya usa ra ug mao rang Sakripisyoha. Ang Pari ug ang Biktima isa
ra; ang paagi lang sa paghalad mao ang nakalahi: sa madugoong pamagi diha sa krus ug sa
dili madugoong paghalad diha sa Eukaristiya.
16
11. Sa unsang paagi ang Simbahan nahilambigit diha sa Eukaristiya nga pag- Sakripisyo?
Diha sa Eukaristiya ang Sakripisyo ni Kristo nahimo usab nga Sakripisyo sa miyembro
sa iyang Lawas nga mao ang Simbahan. Ang kinabuhi sa mga magtutu-o, ang ilang mga
pagdayeg, ang ilang mga pag-antos, ang ilang pag-ampo, ug ang ilang mga pagpaningkamot,
mao ang nahimong hiniusa ngadto kang Kristo. Sa paagi nga pag-Sakripisyo, ang Eukaristiya
nahimong sama sa paghalad sa tanang mga tumo-tuo, buhi man o patay, alang sa
kapasayloan sa mga sala ug aron usab makadawat sa Ispiritu-hanon ug grasya gikan sa Dios.
Ang Simbahan sa Langit nahimo usab nga hini-usang paghalad ni Kristo.
12. Sa unsang paagi nga ana-a man si Kristo sa Eukaristiya?
Si Jesu-Kristo ana-a gayud sa Eukaristiya sa usa ka lahi ug dili-makompara nga paagi.
Siya anaa gayud ug Tinood, Kamatuoran ug Substansiya nga pamaagi uban sa iyang Lawas
ug Dugo, uban usab sa iyang Ispiritu ug pagka-Dios. Sa ato pa ang Eukaristiya nagpasabot
nga anaay Sakramento nga pamaagi ubos sa pan ug bino. Si Kristo tibook ug kinatibok-an,
Ginoo ug Tawo.
13. Unsa may pasabot sa Transubstantiation o Pagkausab?
“Transubstantiation” nagpasabot (Trans – pagka-usab (change), Substantiation –
Substansiya (of Substance). Dunay duha ka klasi sa pagka-usab. Kini gitawag nga accidental
or substantial nga pagka-usab:
1. Diha sa Dili tinuyo (Accidental) nga pagka-usab nagpsabot nga ang iyang natural nga
elemento nagpabilin apan ang iyang pagka-iya gayud mao ra ang nautro. Pananglitan,
kung ang usa ka bato pormahon sumala sa gusto nga porma sama sa usa ka istatuwa,
ang bato nagpabilin sa iyang pagkabato, apan ang porma nausab na.
2. Diha sa Substansiya (Substantial) nga pagka-usab nagpasabot nga ang daan nga
pagkasiya o elemento dili na mao hinuon mahimo na siyang lahi sa daan. Pananglitan,
kung ang isa ka pagkaon kung pagakan-on na, mahimo nang lahi nga pagkaon ug
mahisama na siya sa isa ka parti sa organismo nga mokonsumo sa pagka-on.
Ang pagka-usab sa kinatibok-an gayud nga Substansiya sa pan ngadto sa pagka-Lawas ni
Kristo ug ang Substansiya sa bino ngadto sa pagka-Dugo ni Kristo. Kini nga pagka-usab
tungod sa Eukaristikanhong pag-ampo sa mga pulong ni Kristo ug ang pagtabang sa Ispiritu
17
Santo. Apan ang sa gawas nga bahin o porma sa pan ug bino nagpabilin sa iyang porma wala
kini mausab.
14. Ang pagpikas-pikas ba sa pan nagpasabot ba kini sa pagkapikas-pikas kang Kristo?
Ang pagkapikas-pikas sa pan wala nagpasabot sa pagkapikas-pikas kang Kristo.
Nagpabilin siyang tibook ug maora gihapong partiha sa tanang hostiya nga pagkalawaton sa
tawo.
15. Hangtud kanus-a taman ang presensiya ni Kristo diha sa Eukaristiya?
Anga presensiya ni Kristo molungtad ug magpabilin diha sa Balaang Eukaristiya
hangtod kini pagakan-on sa modawat niini.
16. Unsa nga klase nga pag-ampo alang sa Sakramento sa Eukaristiya?
Ang pagdayeg pinaagi sa Sakramento sa Eukaristiya bisan panahon sa kasaulogan sa
Misa or sa gawas niini, mao ang pag-ampo nga gitawag ug Latria o ang Padayeg ug pag-
ampo nga alang ra gayud sa Ginoo. Ang Simbahan nagabantay sa dako nga pag-amping sa
Balaang Hostiya nga gikonsagrahan. Iya kining pagadalhon ngadto sa mga masakiton ug sa
uban nga kansang maglisud sa pagtambong sa Balaang Kasaulogan. Siya usab magapakita sa
ka solemnidad sa pagdayeg sa mga katawhan ug siya magdala kaniya ngadto sa pag-
prosisyon. Ang Simbahan nag-awhag sa tanang magtutu-o nga maghimo silag permanenting
pagduaw sa Balaang Sakramento nga anaa sa Tabernakolo.
17. Nganong gitawag nga Balaang Pagkalawat ang Paschal Banquet?
Ang Balaang Pagkalwat mao ang Paschal Banquet nga diin si Kristo anaa sa iyang
paghatag sa kaluwasan tungod sa iyang paghatag kanato sa iyang Lawas ug Dugo isip iyang
hatag kanato nga pagkaon sama sa pagkaon ug pag-inom aron sa paghi-usa kanato ngadto
kaniya ug sa usag-usa diha sa iyang pagsakripisyo.
18. Unsa man ang pasabot sa Altar?
Ang Altar nagsimbolo sa kaugalingon ni Kristo kinsa anaa sa presensiya sa duha ka
bahin una isip halad-sakripisyo (the altar of the sacrifice) ug isip pagkaon nga gikan sa langit
nga gihatag sa katawhan (the table of the Lord).
19. kanus-a man ang Simbahan nag-obliga sa iyang mga meyembro sa pagtambong
sa Balaang Kasaulogan?
18
Ang Simbahan nag-obliga sa tanang magtutu-o sa pag-apil gayud sa Balaang
Kasaulogan matag Domingo ug sa matag Balaang Adlaw nga obligado. Ang Simbahan usab
nag-obliga kanato sa pagtambong sa Balaang Kasaulogan sa laing adlaw.
20. Kanus-a man kita modawat sa Balaang Pagkalawat?
Ang Simbahan nagaawhag sa mga tumutu-o nga kung sila anaa sa maayo nga
kahimtang modawat gayud sa Balaang Pagkalawat kung sila nagtambong diha sa Balaang
kasaulogan. Sa gihapon, ang Simbahan nag-awhag kanila sa obligadong pagdawat sa
Balaang Pagkalawat bisan maka-usa sa isa-katuig sa panahon sa Adlaw sa Pagkabanhaw.
21. Unsa man ang gikinahanglan sa pagdawat sa Balaang Pagkalawat?
Sa atong pagdawat sa Balaang Pagkalawat kinihanglan nga siya sakop gayud sa
katolikong Simbahan ug siya anaa gayud sa ang-ang sa grasya sa ato pa dili siya ubos sa
sala. Kinsa kadtong nakasayud nga siya nakabuhat ug dagkong sala gikinahanglan nga siya
modawat sa Sakramento sa Pangumpisal bag-o siya modawat sa Sakramento sa Pagkalawat.
Ug ingon man kinsa kadtong modawat sa Balaang Pagkalawat kinahanglan nahiuli siya sa
Ispiritu ug mainampoon, kinahanglan usab siya nga mag-obserba sa mga puasa nga
gipatuman sa Simbahan ug maayo nga pagdala sa panglawas nga kinahanglanon. Ang mga
lihok ug pamisti usa sa mga pagpakita og pagrespito kang Kristo.
22. Unsa man ang mga bunga sa Balaang Pagkalawat?
Ang Balaang Pagkalawat nagpasamot sa atong pagka-hiniusa kang Kristo ug diha sa
iyang Simbahan. Kini nag-preserba ug nagbag-o sa kinabuhi sa grasya nga atong nadawat sa
panahon sa atong Bunyag ug Kompirmasyon ug nagtabang kanato sa pagpalambo sa atong
gugma ngadto sa atong silingan. Kini usab nagpalig-on sa atong pagka-manggihatagon ug
magpapas sa atong mga sala ug nagpreserba kanato gikan sa posibleng dagko nga sala.
23. kanus-a man posible nga mohatag sa Balaang pagkalawat sa laing Kristiyanos?
Ang ministro sa katoliko mahimong mopaambit sa Balaang Pagkalawat ngadto sa
balido nga meyembro sa Orental nga Simbahan (Oriental Churches) kinsa dili tibook sakop sa
Katolikong Simbahan kung sila mangayo niini sa ilang kaugalingong kagustuhan ug moangkon
o modawat sa gikinahanglan nga baruganan. Ang ministro sa Katoliko mahimong
mopaambit sa Balang Pagkalawat sa mga meyembro sa laing Ecclesial nga komyunidad kung
19
kini ilang gikinahanglan pag-ayo ug kung kini usab sumala sa ilang kaugalingong kabubut-on
uban sa pagdawat nila sa baruganan ug mohatag og ebedensiya sa pagdawat nila sa
Katolikong pagtulun-an mahitungod sa Sakramento.
24. Nganong ang Eukaristiya gitawag man nga “pagpadayag sa kada-ugan”? Ang
Eukaristiya isa ka pagpadayag sa kadaugan tungod kay naghatag kini kanato sa mga grasya
ug langitnong panalangin. Kini nagpahinumdum kanato sa atong paglawig sa atong kinabuhi
ngadto sa pagpangandoy sa kinabuhing walay katapusan. Nagpahinumdom usab kini kanato
sa atong pagka-hiniusa kang Kristo nga nagalingkod sa tuo sa Langitnong Amahan, ngadto
usab sa atong Simbahan ug ngadto sa atong Langitnong Inahan nga si Maria nga Birhen ug
sa tanang mga Santos sa Langit.
VII. Ang Pito ka Epekto sa Balaang Pagkalawat
1. Magtabang sa pagpalambo sa atong pagkighi-usa ngadto kang Jesukristo -
“kay kinsa kadtong magkaon sa akong Lawas ug moinom sa akong Dugo magpabilin kanako
ug ako nganha kaniya” (Jn.6:56). “kinsa kadtong mokaon kanako, mabuhi tungod kanako”
(Jn.6:57). “Ang pagkabuhi ug pagkabanhaw mailhan diha kinsa kadtong nidawat kang Kristo”.
Ang Lawas sa atong buhi nga Cristo nagdugang sa atong grasya nga nadawat sa panahon sa
atong bunyag.
2. Magpahimulag kanato gikan sa atong mga sala – kay ang Lawas ni Kristo “iya
nang gihatag kanato” ug ang iyang Dugo nagpapas sa atong mga sala,” Ang Eukaristiya
naglimpiyo sa atong mga sala kaniadto ug nag-andam kanato sa sunod kung kita makahimo
ug sala. Tungod kay ang Dugo “naglimpiyo sa tanang mga sala, kinahanglan gayud nga
makadawat ako niini aron sa kanunay malimpiyohan ako. Tungod kay ako kanunay nga
20
makasala kinahanglan duna akoy pag-panglimpiyo sa sala” (St. Ambrose ).
3. Magpapas usab sa mga gagmay'ng sala – ang Eukaristiya naghatag kanato sa
kinabuhing pagka-manggihatagon aron sa ingon magpapas sa atong mga gagmayng sala. Si
Kristo usab nagtabang kanato sa pagwagtang sa atong dili maayo nga pagkinabuhi. “sa
pagdawat nato sa grasya sa gugma, kinahanglan nga kita mamatay sa sala ug magkinabuhi
diha kang Kristo” San Fulgensiyo sa Ruspe (St. Fulgentius of Ruspe)
4. Mag-andam kanato gikan sa umaabot nga sala – ang Eukaristiya wala nagdiritso
sa pagpasaylo sa dagko nga sala. Kini alang lang ngadto sa Sakramento sa Pagpasaylo.
5. Nagdala kanato ngadto sa Mesterhiyosong Lawas ni Kristo – Diha sa
Pagkalawat, ang bunyag nagpalalum kanato diha sa atong relasyon sa Simbahan. “ Tungod
kay dunay usa lamang ka Pan, kita nga daghan nahimo kitang usa diha sa usa lamang ka
Lawas tungod kay kita midawat lamang sa usa ka Lawas” (1 Cor. 10:16-17). “kung
makadungog ka sa pulong 'Ang Lawas ni Kristo ug kita motubag ug, Amen.' Sa ato pa
miyembro ka diha sa Lawas ni Kristo kay ang imong pagtubag ug Amen Tinood man” San
Ambrosio (St. Ambrose).
6. Pagtabang nato ngadto sa mga kabus – ang pagdawat sa Balaang Kalawat nag-
awhag kanato sa pagpa-ila nato kang Kristo ngadto sa mga kabus. “ imo nang nadawat ang
Dugo sa atong Ginoo, pero wala nimo gi-ila ang imong mga kabus nga mga igsoon” San
Juan Crysostomo (St. John Crysostom).
7. Nagdala kanato ngadto sa atong pagkahi-usa sa ubang mga Kristiyano - “O nagsimbolo sa
kahi-usahan o kahi-usahan sa pagtinabangay.” Ang kasakit nga kaagi sa Simbahan ang “pagkabulag-
bulag” nagbali kini sa atong kahiusahan sa pag-apil ngadto sa Eukaristiya apan nagkahiusa kita sa
maong pag-ampo.
21
VIII. Mga importante na Kanoniko
mahitungod sa Eukaristiya.
Can. 898 #3: Ang kasaulogan sa Eukaristiya kinahanglan mahan-ay aron ang tanan-tanang motambong
makadawat sa mga bunga sa pagmugna ni Kristo sa sakripisyo sa Eukaristiya.
Mga ministro sa Santos nga Eukaristiya
Can. 900 #1: Ang mga ministro nga nagdala sa pagkatawo ni Kristo na makabuhat sa sakramento sa
Eukaristiya usa ka matuod nga gi-ordinahan nga pari.
#2: Ang mga pari na wala gibabagan sa mga kanoniko, gitugotan nga makasaulog sa Eukaristiya
subay sa mando sa mga mosunod na mga kanoniko.
Can. 910 #1: Ang kasagaran na ministro sa Santos nga pagpakalawat mao ang Obispo, presbitero, u
gang diyakono.
#2: Ang katingalahang ministro sa Santos na Pagpakalawat mao ang akolito (acolyte) o laing
22
miyembro sa Cristohanong magtutuo nga naitakda sumala sa kanoniko 230 #3.
Pag-apil sa Santos na Eukaristiya
Can. 912: bisan kinsa nga tawo nga nabunyagan ug wala gidili sa balaod, pwede ug kinahanglang
dawaton sa Santos nga Pagpangalawat.
Can. 913 #1: Sa paghatag sa Santos nga Eukaristiya ngadto sa mga bata, gikinahanglan nga sila adunay
igong kahibalo ug naandam ug maayo aron nga masabtan ang misteryo ni Cristo sumala sa ilang
kapasidad ug aron dawaton ang Lawas sa Ginoo inubanan sa pagtuo ug debosyon.
Can. 916: Ang tawo nga nasayod sa iyang makuyaw nga sala, dili magsaulog ug misa o dawaton ang
Lawas sa Ginoo sa wala pay sacramental nga kumpisal gawas kung nay grabe na hinungdan ug walay
higayon na makakumpisal ug niining kasoha, kinahanglan nga hunahunaon sa tawo ang iyang
obligasyon nga makabuhat og hingpit na kumpisal apil na ang intensyon na mokumpisal sa labing
madaling panahon.
Can. 917: ang tawo nga nakadawat na sa bug-os nga Santos nga Eukaristiya mahimong modawat usab
niini sulod sa samang adlaw diha lamang sa kasaulogan sa Eukaristiya nga giapilan sa tawo inubanan
sa angay nga pagtan-aw sa sugyot sa canonico 921 #2.
Can. 919 #1: Kon may usa nga modawat sa bug-os nga Santos na Eukaristiya, kinahanglan maglikay
sa mga pagkaon ug ilimnon gawas sa tubig ug tambal lamang bisan sulod sa usa ka oras bag-o
mokalawat.
#2: kadtong mga tigulang o nag-antos sa nagkalain-laing sakit ug usab kadtong nag-atiman
kanila, makadawat sa bug-os nga Santos nga Eukaristiya bisan aduna silay gikaon ug giinom niadtong
miaging oras.
Can. 923: Ang Kristohanong magtutuo mahimong apil sa sakripisyo sa Eukaristiya ug
modawat sa pagkalawat sa bisan asa nga rito nga Katoliko inubanan sa pagtan-aw sa sugyot
sa canonico 844.
23
IX. Ang Han-ay sa Misa
PANGATAHURAN
P: Sa ngalan sa Amahan, ug sa Anak ug sa Espiritu Santo.
T: Amen.
P: Ang grasya sa atong Ginoong Jesucristo, ug ang gugma sa Dio, ug ang panaghiu-sa
sa Espiritu Santo maana kaninyo.
T: Maana usab kanimo.
24
PAG-AMPO SA PANGAMUYO
P: Mga igsuon, maghinulsol kita sa atong mga sala, aron
maandam kita alang sa pagsaulog sa Santos nga Misa.
(hamobo nga kahilum para sa pamalandong):
T: Nagakumpisal ako sa Dios nga maka-gagahum
sa tanan ug kaninyo, mga igsuon, nga nakalapas
ako og dako uyamot sa hunahuna, sa pulong, sa buhat ug sa
wala pagbuhat sa kinahanglang buhaton.
(Ibutang ang kamut sa dughan):
Kay akong sala, akong, akong dakong sal. Busa nangamuyo ako kang Santa Maria,
kanunayng ulay, sa tanang mga anghel, ug mga santos, ug kaninyo mga igsuon, aron
inyo akong iampo sa Ginoo nga atong Diyos.
(Ang Pari mohatag saiyang absolusyon)
P: Kaloy-an unta kita sa Diyos nga maka-gagahum sa tanan ug pasayloon sa atong
mga sala. Dad-on unta kita niya ngadto sa kinabuhing dayon.
T: Amen.
KYRIE
P: Ginoo, kaloy-i kami
T: Ginoo, kaloy-i kami
P: Kristo, kaloy-i kami
T: Kristo, kaloy-i kami
P: Ginoo, kaloy-kami
T: Ginoo, kaloy-i kami
HIMAYA SA DIOS
25
P: Himaya sa Diyos didto sa Langit,
T: ug kadait sa iyang mga tao dinhi sa
yuta. Ginoong Dios, langitnong Hari,
Dios Amahan, makagagahum sa
tanan, Nagasimba kami Kanimo,
nagapasalamat kami Kanimo.
Nagadayeg kami Kanimo tungo sa Imong
himay. Ginoong Jesucristo Bugtong Anak sa
amahan, Ginoong Dios, Kordero sa Dios,
Ikaw nagawagtang sa sala sa kalibutan; kaloy-i
kami. Ikaw ngalingkod sa tuo sa Amahan; dawata ang among mga pangamuyo. Kay ikaw
lamang an Santos, Ikaw lamang ang Ginoo Ikaw lamang ang labing Halangdon, O Jesucristo,
uban sa Espiritu Santo diha sa himaya sa Dios Amahan. Amen.
Pasiunang Pag-ampo
P: Mag-ampo kita. Amahan namo nga makagagahum sa tanan...
T: Amen.
Liturhiya sa Pulong
Unang Pagbasa
L: Pagbasa gikan sa basahon sa...
Ang pulong sa Ginoo.
T: Salamat sa Dios
Salmo Responsoryo
Ikaduhang Pagbasa
L: Pagbasa gikan sa sulat ni...
Ang Pulong sa Ginoo.
T: Salamat sa Dios.
26
Aleluya
Ebanghelyo
P: Ang Ginoo maana kaninyo.
T: Maana usab kanimo.
P: Ang Santos nga Ebanghelyo sumala ni San...
T: Himayaon Ikaw, O Ginoo.
(human sa Ebanghelyo and Diyakono o Pari modugang
pag-ingon):
P: Ang Ebanghelyo sa Ginoo.
T: Daygon Ikaw, O Kristo.
(ug iyang halokan ang Ebanghelaryo, uban sa pagsulti sa hilom):
(“Pinaagi sa mga pulongsa Ebanghelyo ang atong mga sala unta mapsaylo.”)
Homilya....
Pagpadayag sa atong Pagtuo (Profession of Faith/Apostles Creed)
Nagatuo ako sa Dios, nga Amahan makagagahum sa tanan, magbubuhat sa langit ug
sa yuta. Nagatuo ako kang Jesucristo, iyang Bugtong, Anak, atong Ginoo; gipanamko sya sa
lalalng sa Espiritu Santo, natawao ni Maria nga Birhen, nag-antos sa sugo ni Poncio Pilato,
gilansang sa krus, namtay ug gilubong; miadto sa mga nangamatay; ug sa ikatulo ka adlaw
nabanhaw siya, misaka siya sa langit; ug nagalingkod sa tuo sa Dios nga Amahan
makagagahum sa tanan, mobalik Siya aron paghukom sa mga buhi ug sa mga minatay.
Nagatauo ako sa Espiritu Santo; sa Santos nga Katoliko nga Simbahan, sa panag-ambit sa
mga Santos, sa kapasayloan sa mga sala sa pagkabanhaw sa lawas ug sa kinabuhing walay
katapusan. Amen.
Pag-ampo sa Katawhan
Liturhiya sa Eukaristiya
(Pag-andam sa Altar ug sa mga gasa)
(kung walay awit nga pagakantahon para sa halad,
ang Pari mosulti sa mosunod):
P: Daygon ikaw, ginoong Dios sa tanang
27
kalibutan, kay gikan sa imong kamanggihatagon
nadawat namo kining among gihalad kanimo, ang pan
nga abut sa yuta ug ginama sa kamot sa mga tawo.
Mahino kini nga kalan- on sa kinabuhi alang kanamo.
T: Daygon ang Dios hangtod sa kahangturan.
(ang Diyakono o Pari magbutang ug bino ug gamay nga tubig sa kalis, uban sa pag-ingon.)
P: “ Pinaagi sa gikahulugan niining tubig ug bino makaambit kami sa pagka- Dios ni Kristo
nga miambit sa among pagkatao”
P: Daygon ikaw, Ginoong Dios sa tananag kalibutan, kay gikan sa imong
kamanggihatagon nadawat namo kining among gihalad kanimo, ang bino nga
abut sa yuta ug ginama sa kamot sa mga tawo. Mahimo kini nga ilimnon nga espirituhanon
alang kanamo.
T: Daygon ang Dios hangtod sa kahangturan.
(ang Pari moduko sa iyang ulo ug mosulti): “Madawat unta kami nimo, ginoong Dios, ug
makapahimuot kanimo ang sakripisyo nga among gihalad sa kasingkasing nga mapaubsanon ug
mahinulsulon.”
(ang Pari mobarug dapit sa may kilid sa Altar ug manghugas sa iyang mga kamot ug mosulti
sa hilom): “Hugasi ako, Ginoo, sa akong kadautan, ug linisi ako sa akong kasal-anan.”
(mobarog siya sa taliwala sa Altar, ug moatubang sa mga tawo, iyang i-isa ang iyang mga
kamot, ug mosulti):
P: Mga igsuon, pag-ampo kamo, aron ang ako ug ang inyong sakripisyo dawaton unta
sa Dios nga Amahan, makagagahum sa tanan.
T: Dawaton unta sa Ginoo ang sakripisyo gikan sa imong mga kamot; alang sa
pagdayeg ug paghimaya sa iyang ngalan, alang usab sa atong kapuslanan ug sa
tibuok niyang santos nga Simbahan.
Pag-ampo uban sa mga halad
P: Ang Ginoo maana kaninyo.
T: Maana usab kanimo.
P: Ibayaw ang inyong mga kasing-kasing.
T: Amo nang gibayaw ngadto sa Ginoo.
P: Magpasalamat kita sa Ginoong atong Dios.
T: Angay ug matarong.
28
P: Santos nga Amahan, Dios nga makagagahum sa tanan, angay ug matarong gayod
nga magpasalamat kami kanimo kanunay ug sa tanang dapit pinaagi ni Jesucristo imong
hinigugmang Anak.
Siya mao ang Pulong. Pinaagi kaniya imong gibuhat ang kalibutan. Siya ang
manunubos nga imong gipadala kanamo. Siya nahimong may lawas sa gahum sa
Espiritu Santo ug mahimong tawo gikan ni Maria nga ulay. Tungod kanamo midupa siya
sa krus, aron pagbuntoig sa kamatayon ug pagpadayag sa pagakabanhaw. Sa ingon
gituman niya ang imong pagbuot ug gipanag-iay niya ang usa ka balaang katawhan
alang kanimo.
Ug busa uban sa mga anghel ug mga Santos nagaawit kami sa imong himaya sa
usa ka tingog sa pag-ingon (pag-awit).
T: Santos, Santos, Santos nga Ginoo, Dios sa kagahuman. Puno ang Langit ug yuta
sa imong himaya. Osana sa kahitas-an. Daygon ang nagaanhi sa ngalan sa Ginoo. Osana sa
kahitas-an (Manluhod).
(Ang Pari mo-isa sa iyang mga kamot, ug
moingon):
P: Santos gayod ikaw, O Ginoo, ang
tuburan sa tanang kasantos. Ipadala ang
imong Espiritu aron pagsantos niining
mga gasa,
(He joins his hands and, making the sign of
the cross once over both bread and chalice
says):
aron mahimo kini alang kanamo nga Lawas ug Dugo ni Jesu-Kristo among Ginoo.
He joins his hands. The words of the Lord in the following formulas should be spoken clearly
and distinctly, as their meaning demands.
29
Sa pagpasakit sa iyang kaugalingon,
He takes the bread and raising it a little above the Altar, continues:
mikuha siya og pan mipasalamat kanimo, mipikas ug mihatag nini ngadto sa iyang
mga tinun-an, ug miingon:
He bows slightly.
Dawata kini ninyo nga tanan ug kan-a kay kini mao ang akong Lawas nga
itugyan alang kaninyo.
He shows the conssecrated host to the pepople, places it on the paten, and genuflects in
adoration. Then he continues:
Sa samang paagi, tapos ang panihapon mikuha siya sa kalis,
He takes the chalice and, raising it a little above the Altar, continues:
mipasalamat kanimo pag-usab, mihatag sa iyang mga tinun-an ug miingon:
He bows slightly.
Dawata kini ug panginom kamo gikan niini: kay kini mao ang Kalis sa Akong
Dugo, sa bag-o tunhay nga kasabutan, ang Dugo nga I-ula alang kaninyo ug alang
sa tanang mga tawo aron ang mga sala mapasaylo.
Buhata kin aron paghandum kanako.
He shows the chalice to the people, places it on the corporal, and genuflects in adoration. Then
he sing or says:
Kini ang misteryo sa pagtu-o.
People with celebrant and celebrants
T: Si Kristo namatay.
Si Kristo nabanahaw.
Si Kristo mobalik nganhi.
Then, with hands extended, the priest says:
P: Aron paghandum sa kamatayon ug pagkabanhaw ni Jesucristo, nagahalad kami
kanimo, Amahan nining pan sa kinabuhi ug Kalis sa Kaluwasan. Nagapasalmat kami
kanimo tungod kay imo kaming giisip nga angayan nga moatubang ug moalagad kanimo.
Himoa nga kami nga mangalawat sa Lawas ug Dugo ni Kristo magkahiusa diha
sa Espiritu Santo.
Hinumdomi, Ginoo, ang imong Simbahan sa tibuok kalibutan, himoa nga mahingpit
kami diha sa gugma, uban ni N., among Papa, ni N. among Obispo, ug sa tanang mga
Pari.
Hinumdomi usab ang among mga igsuon nga nangamatay, malaumon nga
30
mabanhaw sila, ug ang tanang nanga-matay diha sa imong kaluoy. Dad-a silang
tanan sa pagsud-ong sa kahayag sa imong nawong.
Kaloy-i kaming tanan; himoa kaming angayan nga makaambit sa kinabuhing
tunhay, uban ni Maria, ang Inahan sa mga Apostoles ug sa tanang mga Santos nga
nagatuman sa imong kabubut-on latas sa katuigan. Uban kanila amo ikaw nga daygon, ug
amo ikaw nga himaya-on,
He joins his hands,
pinaagi ni Jesucristo, imong Anak.
He takes the chalice and the paten with the host and, lifting them up, sings or says:
Pinaagi kaniya, uban kaniya ug diha kaniya, gihatag nganha kanimo
makagagahum nga Amahan, diha sa kahiusa sa Espiritu Santo, ang tanang
dungog ug himaya hangtud sa kahangturan.
T: Amen.
Rito sa Pangalawat
Pag-amo sa Amahan Namo
P: Karon mag-ampo kita sa Amahan, atong gamiton ang mga pulong nga gitudlo
kanato sa atong manunubos:
He extends his hands and he continues, with the people:
T: Amahan namo, nga anaa sa mga langit, pagdaygon ang imong ngalan, umabot
kanamo ang imong gingharian, matuman ang imong pagbuot dinhi sa yuta maingon sa
langit. Ang kalan-on namo sa matag adlaw ihatag kanao karong adlawa, ug
pasaylo-a kami sa aong mga sala, ingon nga nagapasaylo kami sa mga nakasala kanamo ug
dili mo kami itugyan sa panulay hinonoa luwasa kami sa dautan.
With hands extended, the priest continuesa alone:
P: Mangayo kami kanimo, Ginoo, nga imo kaming luwason sa tanang dautan. Hatagi
kami sa kalinaw niining panahona, aron, tinabangan sa imong kalooy, mahalikay kami
kanunay sa sala ug mahilayo sa tanang kasamok samtang nagapaabot kami nga malaumon
sa pagbalk ni Jesucristo among Manunubos.
He joins his hands.
DOXOLOGY
31
The people end the prayer with the acclamation:
T: Kay imo man ang gingharian ug ang gahum ug ang hinmmay hangtud sa
kahangturan.
SIGN OF PEACE
Then the Priest, with hands extended, says aloud:
P: Ginoong Jesucristo nag-ingon ka sa imong mga Apostoles: “ Ang kalinaw ibilin ko
kaninyo, ang akong kalinaw ihatag ko kaninyo.” Ayaw tan-awa ang among mga sala,
kondili ang pagsalig sa imong Simbahan, ug sibo sa imong kabubut-on hatagi kami saa
imong ka-linaw ug kahiusa,
He joins his hands
Ikaw nga buhi ug hari hangtod sa kahangturan.
The people answer.
T: Amen.
The Priest extending and joining his hands, adds.
P: Ang Kalinaw sa Ginoo sa kanunay maana kaninyo.
T: Maana usab kanimo.
Then the Deacon or Priest may add:
P: Ipakita ta ang atong pag-igsuonay.
All make an appropriate sign of peace, according to local custom. The Priest gives the sign of
peace to the Deacon or minister.
Pagpikas-pikas sa Pan
Then the following is sung or said:
P: Kordero sa Dios...
T: Kordero sa Dios nga nagawagtang
sa mga sala sa kalibutan, kaloy- kami.
Kordero sa Dios nga nagawagtang sa
mga sala sa kalibutan, kaloy- kami.
Kordero sa Dios nga nagawagtang sa
mga sala sa kalibutan, hatagi kami sa kalinaw.
The Agnus Dei may be repeated until the break of the
bread is finished, but the last phrase is always: hatagi kami sa kalinaw. Meanwhile, he takes the
host and breaks it over the paten. Replaces a small piece in the chalice, saying quitly: kining
panagsagol sa Lawas ug Dugo sa atong Ginoong JesuKristo magadala unta sa kinabuhing dayon alang
kanato sa modawat niini.
Pribado nga prearasyon sa Pari
32
Then he joins his hands and saying quietly:
Ginoong Jesukristo, ang pagkalawat sa imong Lawas ug Dugo, dili unta makapahamtang sa
hukom ug silot batok kanako, kondili, tungod sa imong gugma ug kaluoy, manalipod ug
magtambal unta sa akong kalag ug lawas.
ANG BALAANG PAGKALAWAT
The Priest genuflects. Taking the host, he raises it slightly over the paten and, facing the
people, says aloud:
P: Kini mao ang Kordero sa Dios
nga nagawagtang sa mga sala sa kalibutan.
Bulahan ang gidapit alang sa panihapon sa Ginoo.
He adds, once only, with the people:
T: Ginoo dili ako angayan nga mokalawat
kanimo, apan ipamulong mo lamang ug mamamayo ako.
Facing the Altar, the Preist says quietly:
P: Ang Lawas ni Kristo mag-amping kanako alang sa kinabuhing dayon.
He reverently consumes the body of Christ. Then he takes the chalice and says quietly:
P: Ang Dugo ni Kristo mag-amping kanako
alang sa kinabuhing dayon.
While the Priest receives the body of Christ, the
communion song is begun.
He reverently drinks the blood of Christ. After
this he takes the paten or other vessel and goes
to the communicants. He takes a host for each one,
raises it a littles, and shows it, saying:
P: Ang Lawas ni Kristo.
The communicant answers:
T: Amen.
After receiving the communion the people may sit and or kneel as they choose.
COMMUNION SONG
The vessels are cleansed by the Priest or the Deacon after the communion or
after Mass, if possible at the side table. Meanwhile he says quietly: Ginoo, madawat unta
namo kining mga gasa sa putli nga kasingkasing. Mahimo unta kini nga makaayo ug makalig-
on kanamo karon ug hangtod sa kahangturan.
33
Hamubo nga kahilom
Then the Priest may return to the chair. A period of silence may now be observed, or a psalm or
a song of praise may be sung.
Pag-ampo human sa Pangalawat
Then, standing at the chair or at the Altar, the Priest sings or says:
P: Mag-ampo kita...
(The people may rise) Priest and people pray in silence for a while, unless a period of silence
has already been observed. Then the Priest extends his hands and sings or says the prayer after
communion, at the end of which the people respond.
T: Amen.
Katapusang Pag-ampo
The rite of dismissal takes place. Facing the people, the Priest extends his hands and sings or
says:
P: Ang Ginoo maana kaninyo.
T: Maanaa usab kanimo.
P: Ug ang panalangin sa makagagahum nga Dios, Amahan, ug Anak, ug Espiritu
Santo, mokunsad unta kaninyo ug magpabilin uban kaninyo hangtod sa kahangturan.
T: Amen.
DISMISSAL
The dismissal sends each member of the congregation to do good works, paising and blessing the
Lord. The Deacon or the Priest, with hands joined, or says:
P: Nahalad na ang Santos nga Misa. Dad-a ang kalinaw ni Kristo
The people answer:
T: Salamat sa Dios.
Katapusang awit
HINUBAD GIKAN SA:
I. Pasiuna
New Catholicism Encyclopedia
The Catholic Encyclopedia for School and Home
The teaching of Christ, a Catholic Catechism for adult
II. Kasaysayan sa Eukaristiya
Book of Catholicism
34
III. Mga Biblikal nga Kasulatan nga Tinubdan sa Eukaristiya
The Seven Sacraments
The Sacraments Today
Basic Ecclesial Community Bible
IV. Mga Timailhan ug mga Simbolo sa Eukaristiya
Mga Tanda at kilos sa Liturhiya
V. Liturhikal nga mga Detalye sa Eukaristiya
Catechism for Catholic Church
Catechism for Filipino Catholics vol.5
The Catholic Encyclopedia for School and Home Vol.4
VI. Ang Eukaristiya sa Kinatibuk-an
Catechism for Filipino Catholics
www. Google.com
VII. Ang Pito ka Epekto sa Balaang Pagkalawat
Catechism for Filipino Church
VIII. Mga Importante nga Canonico mahitungod sa Eukaristiya
Code of Canon Law
IX. Ang Han-ay sa Misa
Introibo
HINUBAD NILA:
SEM. JESON R. BUBA
SEM. GLENDELMARK P. ORILLANEDA
SEM. DAVE ANGELOU GANAS
35
SEM. ELVIS ESCOTO
SEM. ZANDEE B. JAQUIAS
SEM. TONIE JADE MENDEZ
SEM. LIMWEL PLAZA