HOÁ HỌC HỮU CƠ 11 · PDF filecứu trong hóa học hữu cơ được gọi...
63
HOÁ HỌC HỮU CƠ 11 THÀNH PHẦN NGUYÊN TỐ VÀ CÔNG THỨC PHÂN TỬ I. Khái niệm về hóa học hữu cơ và hợp chất hữu cơ Hóa học hữu cơ là ngành hóa học chuyên nghiên cứu các hợp chất của cacbon, trừ cacbon oxit, cacbon đioxit và các muối cacbonat … Những hợp chất hữu cơ được nghiên cứu trong hóa học hữu cơ được gọi là hợp chất hữu cơ. II. Đặc điểm chung của các hợp chất hữu cơ Mặc dù không có danh giới thật rõ rệt giữa chất hữu cơ và chất vô cơ, các hợp chất hữu cơ có một số đặc điểm chung sau đây: 1. Trong thành phần hợp chất hữu cơ có thể gặp hầu hết các nguyên tố trong hệ thống tuần hoàn, song số lượng các nguyên tố thường xuyên tạo nên chất hữu cơ thường không nhiều: nhất thiết phải có , thường là , hay gặp , sau đó đến halogen, …vv. 2. Liên kết hóa học chủ yếu trong trường hợp chất hữu cơ là liên kết cộng hóa trị. 3. Các hợp chất hữu cơ thường dễ bay hơi, kém bền đối với nhiệt và dễ cháy hơn hợp chất vô cơ. 4. Các phản ứng của hợp chất hữu cơ thường chậm và không hoàn toàn theo một hướng nhất định. III. Phân loại hợp chất hữu cơ và tính chất của một số chất tiêu biểu 1. Phân loại hợp chất hữu cơ Có hai loại lớn: Hiđrocacbon (chỉ cấu tạo bởi hai nguyên tố và ) và dẫn xuất của hiđrocacbon hay là hợp chất hữu cơ có nhóm chức (trong phân tử của chúng ngoài và còn có các nguyên tố khác như O,N,S…vv) Hiđrocacbon lại được chia thành 3 loại: hiđrocacbon no, trong phân tử chỉ có liên kết đơn, thí dụ ; hiđrocacbon không no, trong phân tử có liên kết bội, thí dụ: ; hiđrocacbon thơm trong phân tử có vòng benzen, đơn giản nhất là Các hợp chất có nhóm chức cũng gồm nhiều loại: là dẫn xuất halogen (có nguyên tử halogen liên kết với gốc hiđrocacbon) , Là axit hữu cơ (có nhóm liên kết với gốc hiđrocacbon, vv… … được gọi là những nhóm chức. 2.Thành phân nguyên tử và công thức phân tử Thành phàn nguyên tố của hợp chất hữu cơ được biểu diễn bằng các công thức khác nhau: Công thức tổng quát cho biết thành phần định tính các nguyên tố. Thí dụ: (x, y, z là những số nguyên dương chưa biết) chỉ cho biết trong phân tử có 3 nguyên tố và . Công thức thực nghiệm cho biết tỉ lệ về số lượng các nguyên tử trong phân tử. Thí dụ : ( n là số nguyên dương, n >= 1 chưa được xác định cụ thể) Công thức đơn giản nhất cũng có ý nghĩa tương tự công thức thực nghiệm Thí dụ: (người ta tạm bỏ n) Công thức phân tử cho biết số lượng nguyên tử của mỗi nguyên tố trong phân tử, tức là cho biết giá trị của n.
Transcript of HOÁ HỌC HỮU CƠ 11 · PDF filecứu trong hóa học hữu cơ được gọi...
HO HC HU C 11
THNH PHN NGUYN T V CNG THC PHN T I. Khi nim v ha hc hu c v hp cht hu c Ha hc hu c l ngnh ha hc chuyn nghin cu cc hp cht ca cacbon, tr cacbon oxit, cacbon ioxit v cc mui cacbonat Nhng hp cht hu c c nghin cu trong ha hc hu c c gi l hp cht hu c. II. c im chung ca cc hp cht hu c Mc d khng c danh gii tht r rt gia cht hu c v cht v c, cc hp cht hu c c mt s c im chung sau y: 1. Trong thnh phn hp cht hu c c th gp hu ht cc nguyn t trong h thng tun hon, song s lng cc nguyn t thng xuyn to nn cht hu c
thng khng nhiu: nht thit phi c , thng l , hay gp , sau n
halogen, vv. 2. Lin kt ha hc ch yu trong trng hp cht hu c l lin kt cng ha tr. 3. Cc hp cht hu c thng d bay hi, km bn i vi nhit v d chy hn hp cht v c. 4. Cc phn ng ca hp cht hu c thng chm v khng hon ton theo mt hng nht nh.
III. Phn loi hp cht hu c v tnh cht ca mt s cht tiu biu
1. Phn loi hp cht hu c
C hai loi ln: Hirocacbon (ch cu to bi hai nguyn t v ) v dn xut ca
hirocacbon hay l hp cht hu c c nhm chc (trong phn t ca chng ngoi v cn c cc nguyn t khc nh O,N,Svv)
Hirocacbon li c chia thnh 3 loi: hirocacbon no, trong phn t ch c lin kt
n, th d ; hirocacbon khng no, trong phn t c lin kt bi, th d:
; hirocacbon thm trong phn t c vng benzen, n gin nht
l
Cc hp cht c nhm chc cng gm nhiu loi: l dn xut halogen (c
nguyn t halogen lin kt vi gc hirocacbon) , L axit hu c (c nhm
lin kt vi gc hirocacbon, vv c gi l nhng nhm chc. 2.Thnh phn nguyn t v cng thc phn t Thnh phn nguyn t ca hp cht hu c c biu din bng cc cng thc khc nhau: Cng thc tng qut cho bit thnh phn nh tnh cc nguyn t.
Th d: (x, y, z l nhng s nguyn dng cha bit) ch cho bit trong phn t
c 3 nguyn t v . Cng thc thc nghim cho bit t l v s lng cc nguyn t trong phn t.
Th d: ( n l s nguyn dng, n >= 1 cha c xc nh c th) Cng thc n gin nht cng c ngha tng t cng thc thc nghim
Th d: (ngi ta tm b n) Cng thc phn t cho bit s lng nguyn t ca mi nguyn t trong phn t, tc l cho bit gi tr ca n.
http://www.onthi.com/ly-thuyet/thanh-phan-nguyen-to-va-cong-thuc-phan-tu_695.htmlhttp://www.onthi.com/?a=OT&ot=LT&hdn_lt_id=695#1http://www.onthi.com/?a=OT&ot=LT&hdn_lt_id=695#2http://www.onthi.com/?a=OT&ot=LT&hdn_lt_id=695#1http://www.onthi.com/?a=OT&ot=LT&hdn_lt_id=695#2http://www.onthi.com/?a=OT&ot=LT&hdn_lt_id=695#1http://www.onthi.com/?a=OT&ot=LT&hdn_lt_id=695#2http://www.onthi.com/?a=OT&ot=LT&hdn_lt_id=695#2http://www.onthi.com/?a=OT&ot=LT&hdn_lt_id=695#2http://www.onthi.com/?a=OT&ot=LT&hdn_lt_id=695#2http://www.onthi.com/?a=OT&ot=LT&hdn_lt_id=695#2http://www.onthi.com/?a=OT&ot=LT&hdn_lt_id=695#2http://www.onthi.com/?a=OT&ot=LT&hdn_lt_id=695#2http://www.onthi.com/?a=OT&ot=LT&hdn_lt_id=695#2http://www.onthi.com/?a=OT&ot=LT&hdn_lt_id=695#2http://www.onthi.com/?a=OT&ot=LT&hdn_lt_id=695#2http://www.onthi.com/?a=OT&ot=LT&hdn_lt_id=695#2http://www.onthi.com/?a=OT&ot=LT&hdn_lt_id=695#2
Th d: hay xc nh thnh phn nguyn t cn phn tch nguyn t (nh tnh v nh lng). T thnh phn nguyn t c th lp cc cng thc nu trn. Ring i vi cng thc phn t cn bit thm khi lng phn t hoc mt d kin c lin quan. IV. S lc v phn tch nguyn t:
1. Phn tch nh tnh:
Ngi ta chuyn cc nguyn t c trong hp cht hu c thnh cc cht v c n gin v quen thuc, ri nhn ra cc sn phm da vo tnh cht c trng ca chng.
Th d: tm cacbon ngi ta t cht hu c chuyn thnh ri nhn bit
bng nc vi trong; tm nit trong mt s cht hu c, ngi ta un cht hu c
vi to ra , ri nhn bit sn phm bng giy qu. 2. Phn tch nh lng: Sau khi chuyn cc nguyn t trong cht hu c thnh nhng cht v c n gin
( ) ngi ta nh lng cc sn phm bng cc phng php khi lng hoc th tch.
Th d: nh lng v c th nung cht hu c vi CuO, kh v H2O sinh ra
c hp th ln lt bng v c, em cn s bit khi lng cc sn phm ; khi nh lng nit ngi ta o th tch kh nit sinh ra. V. Xc nh khi lng phn t
Khi lng phn t M thng c xc nh theo biu thc v quan h gia M v t khi hi d ca cht hu c so vi mt kh quen thuc no nh khng kh, hiro (nh lut Avogaro)
Th d:
l t khi hi so vi khng kh hiro. VI. Lp cng thc phn t
t cng thc ca hp cht l .ri xc nh x, y, z v v theo mt trong hai phng php ph bin sau y: 1. Da vo thnh phn % cc nguyn t:
V khi lng mi nguyn t trong phn t t l vi thnh phn % nn ta c:
T ta c:
Th d: Khi t chy hon ton hp cht A, sinh ra v .
Trong mt th nghim khc, mt khi lng cht A nh trn cho (o ktc). T khi hi ca A i vi khng kh l 2,05. Lp cng thc phn t cht A. Gii: p dng cc biu thc hc, ta tnh c thnh phn % cc nguyn t v M:
http://www.onthi.com/?a=OT&ot=LT&hdn_lt_id=695#2
Sau ta tnh x, y, z v v theo cch nu trn:
Tng t nh vy ta c:
vy cng thc phn t ca A l 2. Tnh trc tip t khi lng sn phm t chy: Theo s :
ta c th vit:
a l khi lng cht hu c b t chy
z c suy ra t x, y, v v M. p dng cch tnh ny vo th d nu trn ta s c cng mt kt qu.
trong do
tnh z ta vit: hay l vy z=1
Cng thc phn t ca A l
HIDROCACBON NO
A. AN KAN
I. ng ng, ng phn,danh php 1. ng ng
Ankan: metan ( ), etan ( ), propan ( ), cc butan ( ),cc pentan
( ),...c cng thc chung l . Chng hp thnh dy ng ng gi l dy ng ng ca metan. 2. ng phn a) ng phn mch cacbon dy ng ng ca metan, t thnh vin th t tr i, mi thnh vin u gm nhiu ng phn.
Th d : ng vi cng thc phn t (thnh vin th t ca dy ng ng) c 2 ng phn cu to :
ng vi cng thc phn t (thnh vin th nm ca dy ng ng) c 3 ng phn cu to :
Nhn xt : Ankan t tr i c ng phn cu to, l ng phn mch cacbon. b) Bc ca cacbon
(ankan khng phn nhnh)
(ankan phn nhnh) Bc ca mt nguyn t C phn t ankan bng s nguyn t C lin kt trc tip vi n. Ankan m phn t ch cha C bc I v C bc II (khng cha C bc III v C bc IV) l ankan khng phn nhnh. Ankan m phn t c cha C bc III hoc C bc IV l ankan phn nhnh.
S lng ng phn cu to tng rt nhanh theo s nguyn t C trong phn t
http://www.onthi.com/?a=OT&ot=LT&hdn_lt_id=702#hhttp://www.onthi.com/?a=OT&ot=LT&hdn_lt_id=702#bhttp://www.onthi.com/?a=OT&ot=LT&hdn_lt_id=702#hhttp://www.onthi.com/?a=OT&ot=LT&hdn_lt_id=697#2http://www.onthi.com/?a=OT&ot=LT&hdn_lt_id=702#1http://www.onthi.com/?a=OT&ot=LT&hdn_lt_id=702#2http://www.onthi.com/?a=OT&ot=LT&hdn_lt_id=702#3http://www.onthi.com/?a=OT&ot=LT&hdn_lt_id=702#4http://www.onthi.com/?a=OT&ot=LT&hdn_lt_id=702#5http://www.onthi.com/?a=OT&ot=LT&hdn_lt_id=702#jhttp://www.onthi.com/?a=OT&ot=LT&hdn_lt_id=702#11http://www.onthi.com/?a=OT&ot=LT&hdn_lt_id=702#mhttp://www.onthi.com/?a=OT&ot=LT&hdn_lt_id=702#7http://www.onthi.com/?a=OT&ot=LT&hdn_lt_id=702#11http://www.onthi.com/?a=OT&ot=LT&hdn_lt_id=702#bhttp://www.onthi.com/?a=OT&ot=LT&hdn_lt_id=702#jhttp://www.onthi.com/?a=OT&ot=LT&hdn_lt_id=702#bhttp://www.onthi.com/?a=OT&ot=LT&hdn_lt_id=702#jhttp://www.onthi.com/?a=OT&ot=LT&hdn_lt_id=702#bhttp://www.onthi.com/?a=OT&ot=LT&hdn_lt_id=702#bhttp://www.onthi.com/?a=OT&ot=LT&hdn_lt_id=697#2http://www.onthi.com/?a=OT&ot=LT&hdn_lt_id=702#bhttp://www.onthi.com/?a=OT&ot=LT&hdn_lt_id=702#qhttp://www.onthi.com/?a=OT&ot=LT&hdn_lt_id=702#qhttp://www.onthi.com/?a=OT&ot=LT&hdn_lt_id=702#ohttp://www.onthi.com/?a=OT&ot=LT&hdn_lt_id=702#ahttp://www.onthi.com/?a=OT&ot=LT&hdn_lt_id=702#shttp://www.onthi.com/?a=OT&ot=LT&hdn_lt_id=142#55http://www.onthi.com/?a=OT&ot=LT&hdn_lt_id=697#2http://www.onthi.com/?a=OT&ot=LT&hdn_lt_id=142#55http://www.onthi.com/?a=OT&ot=LT&hdn_lt_id=697#2http://www.onthi.com/?a=OT&ot=LT&hdn_lt_id=702#ahttp://www.onthi.com/?a=OT&ot=LT&hdn_lt_id=702#ahttp://www.onthi.com/?a=OT&ot=LT&hdn_lt_id=697#2http://www.onthi.com/?a=OT&ot=LT&hdn_lt_id=702#shttp://www.onthi.com/?a=OT&ot=LT&hdn_lt_id=702#bhttp://www.onthi.com/?a=OT&ot=LT&hdn_lt_id=142#55
n 4 5 6 7 8 9 10 15 20 30
S ng phn 2 3 5 9 18 35 75 4347 366319 Nu k c ng phn lp th ( ng phn quang hc) th s lng ng phn cn ln hn nhiu. vit ng v cc ng phn cu to ca mt ankan c di 10 nguyn t C trong phn t, ta c th t lm c. Cn tnh ra s lng ng phn cu to ca mt ankan cha nhiu nguyn t C hn, chc chn cn phi c s tr gip ca my tnh. II. Danh php
1. Ankan khng phn nhnh (trc y ankan khng phn nhnh t tr ln thng
thm ch n.) Nhm nguyn t cn li sau kh ly bt 1 nguyn t H t phn t ankan c cng thc
uc gi l nhm ankyl. Tn ca nhm ankyl khng phn nhnh ly t tn ca ankan tung tng i ui an thnh yl. 2. Ankan phn nhnh Theo IUPAC, tn ca ankan phn nhn uc gi theo kiu tn thay th : S ch v tr - Tn nhnh Tn mch chnh - an
Mch chnh l mch di nht,c nhiu nhnh nht. nh s cc nguyn t cacbon thuc mch chnh bt u t pha phn nhnh sm hn.
Gi tn mch nhnh (tn nhm ankyl) theo th t vn ch ci. S ch v tr nhnh no t ngay trc gch ni vi tn nhnh .
Th d 1 :
2- Metylpropan
2,2- imetylpropan
2,3- imetylpentan
III.TINH CHT HO HC:
Ankan ch c cc lin kt C-C v C-H. l lin kt bn vng, v th cc ankan tng i tr v mt ha hc : nhit thng thung chng khng phn ng vi axit,baz v
cht oxi ha mnh (nh ) .V th ankan cn c tn l parafin,ngha l t i lc ha hc.
Di tc dng ca nh sng, xc tc v nhit,ankan tham gia cc phn ng th,phn ng tch v phn ng xi ha.
1. Phn ng th
Khi chiu nh sng hoc t nng hn hp metan v clo s xy ra phn ng th ln lt cc nguyn t hiro bng clo:
http://www.onthi.com/?a=OT&ot=LT&hdn_lt_id=702#bhttp://www.onthi.com/?a=OT&ot=LT&hdn_lt_id=702#bhttp://www.onthi.com/?a=OT&ot=LT&hdn_lt_id=702#bhttp://www.onthi.com/?a=OT&ot=LT&hdn_lt_id=702#bhttp://www.onthi.com/?a=
