HƯỚNG DẪN -...

HƯỚNG DẪN XỬ LÝ ỐNG NỘI SOI MỀM

TRONG CÁC CƠ SỞ KHÁM BỆNH, CHỮA BỆNH

PGS TS Lê Thị Anh Thư

Trưởng khoa Kiểm soát Nhiễm Khuẩn Bệnh viện Chợ Rẫy

Chủ nhiệm Bộ môn Kiểm soát Nhiễm Khuẩn ĐH Y PNT

Chủ tịch Hội Kiểm soát Nhiễm Khuẩn TPHCM

Ban hành theo Quyết định số: 3916/QĐ-BYT, ngày 28/8/2017

CÁC CHỮ VIẾT TẮT

GIẢI THÍCH TỪ NGỮ

I. Đặt vấn đề

II. Mục đích, phạm vi, đối tượng áp dụng

III. Khuyến cáo xử lý ống nội soi mềm

IV. Tổ chức thực hiện

TÀI LIỆU THAM KHẢO

• Phát triển vào những năm 1950-60s – Ống soi mềm soi dạ dày, tá tràng, ống mật

chủ, trực tràng, khí quản v.v..

– Nội soi dạ dày ruột • >10 triệu thủ thuật/năm tại Hoa Kỳ

• Tại BVCR: 20000 ns dạ dày / năm

• Chẩn đoán/Thủ thuật – Quan sát trực tiếp

– Sinh thiết

– Nạo rửa

– Cầm máu…

1.Tình hình sử dụng và xử lý ống nội soi mềm

Đặt vấn đề

• Nội soi dạ dày ruột

– Bị nhiễm bởi máu, phân, mô niêm mạc

– 9 log10 VK bên ngoài và 5 log10 VK bên

trong

• Nội soi khí quản

– Bị nhiễm bởi máu, mô niêm mạc,

chất tiết đường hô hấp

1.Tình hình sử dụng và xử lý ống nội soi mềm

• Thiết kế để sử dụng lại nhiều lần

• Khó xử lý do

– Làm bằng vật liệu không chịu nhiệt, cấu trúc tinh vi: Có nhiều kênh, cổng vào, dụng cụ phụ tùng: nguồn sáng, dây dẫn sáng, thấu kính

– Tần suất sử dụng cao, dụng cụ ít, cần quay vòng nhanh

Thách thức trong xử lý ống

nội soi mềm

• Số lượng bệnh nhân cần nội soi nhiều

• Số lượng ống nội soi chưa cung cấp đủ

theo nhu cầu, đặc biệt các phụ kiện đi

kèm (vd kìm sinh thiết)

• Số lượng máy rửa dụng cụ không đủ,

rửa tay là chủ yếu

Thách thức trong xử lý ống

nội soi mềm

• Viện nghiên cứu chu kỳ kinh tế Mỹ (ECRI Institute ) liệt kê việc xử lý ống

nội soi mềm là một trong Top 10 các hiểm họa kỹ thuật y tế năm

2011.

Nhiễm Vi khuẩn

Nội soi tiêu hóa: 281 đợt lây truyền bệnh (1966-1992)

– Pseudomonas spp 216 trường hợp

– Salmonella 48 trường hợp

– H. Pylori 12 trường hợp

– Enterobacteriae, Klebsiella, Mycobacterium spp – M. tuberculosis

Spach DH, et al. Ann Intern Med 1993;118:117-28 Medline từ 1966-1992.

Đặt vấn đề 2.Tác hại của việc xử lý không đúng dụng cụ nội soi mềm

Nhiễm Vi khuẩn

Nội soi khí quản: 90 nhiễm trùng

Chủ yếu do M. tuberculosis, Mycobacteria không điển hình, Pseudomonas aeruginosa

Nhiễm Virus

– Viêm gan C 8 trường hợp

– Viêm gan B 5 trường hợp

Spach DH, et al. Ann Intern Med 1993;118:117-28 Medline từ 1966-1992.


Tại 22 BV và 4 trung tâm ngoại trú tạI Hoa

Kỳ

– Quan sát

• Nhiều sai sót trong thủ thuật khử khuẩn

• 78% không tiệt trùng tất cả kềm sinh thiết

– Vi sinh học

• Kiểm tra 71 ống nội soi tiêu hóa “sạch”:

• 24% có >100,000 khúm VK * Kaczmarek RG, et al. Am J Med 1992;92:257-61.

Đặt vấn đề

2.Tác hại của việc xử lý không đúng

dụng cụ nội soi mềm

• Sự gia tăng bất thường của viêm phổi

do P. aeruginosa sau nội soi phế quản

• Cùng phenotype và marker phân tử

• Nguyên nhân:

– Kênh trong của ống nội soi bị hỏng

– Kềm sinh thiết không được tiệt khuẩn

Dịch nhiễm khuẩn bệnh viện liên

quan đến ống nội soi phế quản

* Corne P et al. J Hosp Infect 2005;61:20-6.

• Biofilms

• Bị phơi nhiễm với chất độc do hóa chất

tồn lưu

– Viêm đại tràng do hóa chất

•Spach DH, et al. Ann Intern Med 1993;118:117-28 Medline từ 1966-1992.


Nguyên nhân dẫn đến việc thất bại

trong khử khuẩn ống nội soi

- Không theo đúng hướng dẫn khử khuẩn

– Làm sạch không đầy đủ (phải chùi tất cả các kênh)

– Sử dụng hóa chất khử khuẩn không đúng (thời gian, độ ngấm, kiểm tra

nồng độ)

– Làm khô không thỏa đáng

– Dụng cụ bị khiếm khuyết

*Spach DH et al. Ann Intern Med 1993;118:117-126 Medline từ 1966-1992.

Mục đích, phạm vi,

đối tượng áp dụng

1. Mục đích

• Hướng dẫn quy trình chuẩn

• Phòng ngừa nhiễm khuẩn chéo

2. Phạm vi áp dụng

Áp dụng trong các cơ sở khám bệnh, chữa

bệnh/phòng khám có sử dụng ống nội soi mềm.

3. Đối tượng áp dụng

Tất cả nhân viên trong phòng nội soi (Bác si và

Điều dương) có sử dụng ống nội soi mềm.

III. Khuyến cáo xử lý ống nội soi mềm

1. Nguyên tắc

- Ống nội soi phải được phân loại là dụng

cụ bán thiết yếu và được khử khuẩn ít nhất

mức độ cao .

- Những dụng cụ đi kèm với ống nội soi

tiếp xúc mô vô khuẩn như kìm sinh thiết

phải được tiệt khuẩn.

- Cần tuân theo khuyến cáo của nhà sản

xuất ống nội soi mềm, hóa chất khi xây

dựng quy trình xử lý dụng cụ ống nội soi

mềm đặc thù cho từng bệnh viện.

Các khuyến cáo

Đào tạo, huấn luyện

1)Tất cả nhân viên trong phòng nội soi cần

phải được đào tạo và tuân theo những

khuyến cáo về KSNK.

2) Nhân viên phụ trách việc xử lý dụng cụ:

- tuân theo các hướng dẫn làm sạch và khử

khuẩn hay tiệt khuẩn

- được huấn luyện về cách xử lý về độc tính

sinh học và hóa học

- kiểm tra năng lực định kỳ.

Cơ sở hạ tầng, phương tiện

1) Phòng xử lý dụng cụ nôi soi cần phải

được thiết kế an toàn cho nhân viên y tế

và người bệnh:

- Tách biệt với phòng nội soi người bệnh.

- Thông khí tốt.

2) Đảm bảo đầy đủ các phương tiện cần có

trong phòng xử lý ống nội soi: nguồn

nước, bồn, súng làm khô, tủ lưu trữ.

Cơ sở hạ tầng, phương tiện

• 3) Hệ thống nước sử dụng phải đảm bảo

các yếu tố về chất lượng nước

– Nước tráng rửa sau cùng phải là nước khử

khoáng và vô khuẩn (qua màng siêu lọc ≤ 0.2

micron gắn tại đầu vòi nước, hệ thống lọc RO

vô khuẩn hoặc nước cất vô khuẩn).

– Số lượng vi sinh vật sống của nước tráng

cuối cùng phải dưới <10 CFU/100ml và không

có vi khuẩn gây bệnh.

– Nước tráng phải đổ đi sau mỗi lần sử dụng

Các bước khử khuẩn ống nội soi

Sử dụng

Tháo rời dụng cụ

Làm sạch

Kiểm tra

-Sạch

-Chức năng

Tráng

Làm khô

Dự trữ

Ngâm hoá chất

khử khuẩn mức

độ cao

Làm sạch sơ bộ

Kiểm tra rò rĩ

Tráng

Quy trình làm sạch

1) Cần tháo rời tất cả các thành phần của dụng cụ

nội soi càng chi tiết càng tốt

2) Cần làm sạch trước khi khử khuẩn bằng tay hay

bằng máy.

3) Nên làm sạch bằng dung dịch enzym. Dung dịch

enzym phải bỏ ngay sau khi ngâm dụng cụ vì

không phải hóa chất khử khuẩn.

4) Sử dụng cọ, bàn chải thích hợp cho từng kích

thước của kênh, chỗ nối… của ống nội soi.

5) Nên sử dụng sóng siêu âm để hỗ trợ làm sạch

các bộ phận của ống nội soi.


Sử dụng


Làm sạch

Kiểm tra

-Sạch

-Chức năng

Tráng

Làm khô

Dự trữ

Ngâm hoá chất

khử khuẩn mức

độ cao


Kiểm tra rò rĩ

Tráng

Kiểm tra bằng mắt

• Xem có bị nứt, bào mòn, biến màu, còn

chất hữu cơ ) (FDA, 2009; AAMI, 2015).

• Nên sử dụng đèn phóng đại để kiểm tra

(AAMI, 2015).

• Lập lại việc làm sạch nếu như nhìn thấy

còn dơ


Sử dụng


Làm sạch

Kiểm tra

-Sạch

-Chức năng

Tráng

Làm khô

Dự trữ

Ngâm hoá chất

khử khuẩn mức

độ cao


Kiểm tra rò rĩ

Tráng

Quy trình khử khuẩn

1) Chọn hóa chất khử khuẩn mức độ cao

phù hợp với dụng cụ nội soi. Tránh

dùng các hóa chất khử khuẩn mà nhà

sản xuất khuyến cáo không nên dùng vì

nguy cơ làm hỏng dụng cụ.

2) Cần tuân thủ thời gian tiếp xúc và nhiệt

độ để khử khuẩn mức độ cao theo

khuyến cáo của nhà sản xuất.


3) Cần kiểm tra hàng ngày dung dịch khử

khuẩn vào mỗi buổi sáng trước khi nội

soi và bỏ ngay nếu không đạt

4) Cần ngâm ngập dụng cụ vào hóa chất

khử khuẩn. Những thành phần không

thể ngâm được phải được thay thế.


5) Tráng lại các dụng cụ bằng nước vô

khuẩn sau khi khử khuẩn mức độ cao

để loại bỏ hóa chất tồn đọng trên ống.

Phải bỏ nước ngay sau khi sử dụng.

6) Bước làm khô sau cùng có thể tráng

thêm cồn ethyl hay cồn isopropyl 70% –

90% và làm khô lòng ống bằng khí nén

có áp lực


Sử dụng


Làm sạch

Kiểm tra

-Sạch

-Chức năng

Tráng

Làm khô

Lưu trữ

Ngâm hoá chất

khử khuẩn mức

độ cao


Kiểm tra rò rĩ

Tráng

Lưu trữ

• Lưu giữ ống nội soi đúng cách để tránh

lây nhiễm. Treo ống nội soi ở tư thế

đứng tại nơi có nguy cơ tái nhiễm thấp

nhất, hoặc lưu trữ trong tủ chứa chuyên

dụng.

Xử lý dụng cụ đi kèm

• - Khử khuẩn mức độ cao hay tiệt khuẩn

chai nước (dùng làm sạch kính, xúc ống

và rửa trong khi nội soi) và ống nối ít

nhất mỗi ngày. Sử dụng nước vô khuẩn

đổ vào các chai nước.

• - Kìm sinh thiết và các dụng cụ thiết yếu

khác phải tiệt khuẩn

Kiểm tra, giám sát

1) Có sổ ghi nhận lại từng trường hợp nội

soi:

Tên người bệnh, số nhập viện

Bác si nội soi

Số seri của dụng cụ và máy rửa khử

khuẩn (nếu có sử dụng)


2) Kiểm tra thường qui hóa chất khử

khuẩn để đảm bảo nồng độ tối thiểu

hiệu quả của thành phần có hoạt tính.

Ghi ngày bắt đầu sử dụng.

Kiểm tra dung dịch trước mỗi ngày sử

dụng và ghi vào sổ kết quả.

Nếu chỉ thị hoá học cho biết nồng độ ít

hơn nồng độ tối thiểu hiệu quả, cần bỏ

ngay.


• 3) Báo cáo cho khoa KSNK khi có

nhiễm khuẩn liên quan đến nội soi.

• 4) Phải có chương trình quản lý chất

lượng xử lý dụng cụ theo đúng hướng

dẫn xử lý một cách chặt chẽ.

Xử lý bằng máy khử khuẩn nội soi

tự động

• 1) Người sử dụng nên biết và xem lại các

hướng dẫn xử lý dụng cụ của nhà sản xuất

dụng cụ nội soi và máy rửa khử khuẩn và

kiểm tra sự tương hợp.

• 2) Nhân viên KSNK thường xuyên xem lại

các khuyến cáo của FDA, cảnh báo của

nhà sản xuất và y văn về các sai sót của

máy có thể dẫn đến nhiễm khuẩn.

Phòng hộ cá nhân

• Dụng cụ phòng hộ cá nhân luôn có sẵn

và được sử dụng đúng cách:

– găng tay dài,

– mắt kính bảo hộ

– khẩu trang.

– áo choàng

Tổ chức thực hiện 1. Tổ chức nhân lực và phân công

trách nhiệm

Ban Giám đốc và Hội đồng KSNK:

- đưa việc thực hiện hướng dẫn vào kế

hoạch hoạt động của cơ sở KBCB,

- phân công cho các bộ phận và cá nhân

có liên quan chịu trách nhiệm cụ thể các

nội dung thực hiện tại Bệnh viện.

Tổ chức thực hiện

• 1. Tổ chức nhân lực và phân công

trách nhiệm

• - Chỉ đạo và cam kết cung cấp đủ nguồn

lực về cả con người và phương tiện,mua

sắm thiết bị, vật tư, hoá chất, phương tiện

cần thiết để thực hiện tốt quy trình KSNK.

• - Bố trí khu vực xử lý tại địa điểm thích

hợp hoặc có kế hoạch cải tạo, nâng cấp,

xây mới khu xử lý theo đúng hướng dẫn.

2. Huấn luyện

- Khoa KSNK chịu trách nhiệm xây

dựng kế hoạch quy trình chuẩn dựa

trên hướng dẫn và tổ chức các khoá

huấn luyện, đào tạo

- Khoa có thủ thuật nội soi cùng phối

hợp với khoa KSNK hướng dẫn chuyên

môn về lý thuyết và thực hành, tuân thủ

thực hiện đúng quy trình chuẩn.

3. Các bước triển khai cần thiết

– Đánh giá thực trạng và năng lực triển khai.

– Lập kế hoạch triển khai.

– Các hoạt động xây dựng và cải tạo lại cơ

sở vật chất, trang thiết bị.

– Mua sắm, cung cấp các phương tiện, hóa

chất cần thiết.

– Hoàn thiện, ban hành quy trình chuẩn xử lý

ống nội soi.

Kết luận

• Xử lý không đúng dụng cụ nội soi chẩn

đoán có thể gây nhiễm khuẩn cho bệnh

nhân và ảnh hưởng chất lượng phẫu thuật

• Xử lý thích hơp sẽ ngăn ngừa khả năng

truyền bệnh, bảo đảm chất lượng dụng cụ

• Phải có chương trình quản lý chất lượng

xử lý dụng cụ theo đúng hướng dẫn một

cách chặt chẽ

CHÂN THÀNH CÁM ƠN

HƯỚNG DẪN -...

Documents

Transcript of HƯỚNG DẪN -...