HİJYEN : Yaygın olarak bilindiği gibi sağlığa zarar verecek ortamlardan korunmak için yapılacak uygulamalar ve alınan temizlik önlemlerinin tümü hijyen olarak tanımlanır.

İŞ HİJYENİ : iş yerinde görülen ve endüstri toplumunda hastalığa, sağlığın bozulmasına ve huzursuzluğa sebep olan çevresel faktörleri, stresleri tespit eden, değerlendiren ve onları kontrol eden bilim ve sanattır.

Tüm çalışanların fiziksel, ruhsal ve sosyal iyilik hallerini en yüksek düzeye getirmek ve bu düzeyi sürdürmek,

Çalışma ortamı ve çalışma koşullarının yol açabileceği sağlık sorunlarını ortaya koymak ve sağlığı bozabilecek her türlü etkene karşı çalışanları korumak,

İşyerlerinde teknik korunma önlemlerinin alınması ve kişisel etkinliğin-konforun sağlanması, çalışma ortamında bulunan sağlık risklerine karşı teknik tedbirler dahil korunma tedbirlerinin alınmasıdır.

A- Kimyasal Tehlikeler

B- Biyolojik Tehlikeler

C- Fiziksel Tehlikelerin (Çevresel Koşulların ) Meydana Getirdiği Tehlikeler

D- Ergonomik Tehlikeler

6

Tertip ve düzen yeni bir şey değil !

Temizlersin gene kirlenir !

Tertip ve düzenle üretimi artıramazsın !

Daha önce de böyle bir şey uygulamıştık .

Yıllar önce uygun bir düzen kuruldu !

Bu işlere ayıracak vaktimiz yok !

Bize neden gereksin ki?

7

• Sıfır hazırlık süresi

• Sıfır hata, yüksek kalite

• Sıfır atık, düşük maliyet

• Sıfır gecikme, zamanında müdahale

• Sıfır yaralanma, iş güvenliği

• Sıfır yanlış, donanım verimliliği

• Sıfır şikayet, güven ve itibar

Tüy bırakmayan temizlik bezleri tercih edilmelidir, bez ve kova renkleri kullanım alanına göre belirlenmelidir.

Kirli bezle temizliğe devam edilmemeli, sık bez değiştirilmelidir.

Kirlenen bezler sıcak su ve deterjanla yıkanıp kurutulduktan sonra kullanılmalıdır.

Toz alma dışında her tür temizlik işlemi sırasında uygun eldiven giyilmeli, işlem bitiminde eldiven çıkarılıp el hijyeni sağlanmalıdır.

Ellerinde yara, çizik, vb. bulunan temizlik personeli toz alma işlemi sırasında steril olmayan temiz eldiven giymelidir.

• Eldivenli ellerle kapı kolu, telefon, masa, vb. yüzeylere temas edilmemelidir.

• Tuvalet temizliği için kullanılan eldivenler ve malzemeler diğer alanların temizliğinde kesinlikle kullanılmamalıdır

Sağlığımız, yaşadığımız ortamın temizliğinden de doğrudan etkilenir.

Temizlik işlemleri bilinçli olarak yapılmadığında var olan kirlilik geniş yüzeylere yayılabilir.

Ortamın temizliği olabildiğince sık yapılır.

Temizlik gereçleri temizlenen yüzeylerden kesinlikle daha temiz olmalıdır.

Önce görünen kirler temizlenir; ileri temizlik aşamalı olarak uygun sırayla gerçekleştirilir.

Temizlik sırasında mümkünse sıcak su kullanmaya özen gösterilmelidir.

Temizliği yapılan yüzeyler sonunda kuru olarak bırakılmalıdır.

Odalarda bulunan çöp sepetleri, atıklar ve yerlerdeki çöpler toplanır.

Çöp kovaları temizlenir. Sepetlerde bulunan hijyenik çöp poşetlerinden kullanılmayacak durumda olanlar yenileriyle değiştirilir.

Eşyaların tozlarının alınma işleminde genel prensip en üsten başlayarak aşağıya doğru inmektir.

Bu şekilde dolap, masa, etajer, sehpa, sandalye, koltuk …vb. tozları uygun temizlik maddeleri ile hazırlanmış temizleme suyuyla ıslatılıp iyice sıkılmış nemli bezle yapılır.

Sert zeminler ise zeminin özelliğine göre uygun maddelerle silinmelidir.

Tuvalet ve banyo gibi enfeksiyon riski yüksek alanlar dezenfektan özellikli maddeler ile temizlenir. Bu bölgede kullanılan fırça, bez …vb. malzeme kesinlikle diğer alanlarda kullanılmaz.

Her gün temizlenmesi gerekmeyen dolap üstleri, masa ve sandalye ayakları, kalorifer petekleri, yangın söndürme cihazları, pano ve çerçevelerin tozları alınarak temizliği sağlanır.

Tüm kapılar, aydınlatma düğmeleri, telefon apareyleri silinir.

İç ve dış cam temizliği yapılarak doğramalar silinir.

Koltuk ve sandalyelerin tozları alınır.

Yürüme yolları ve çalışma alanlarına giriş/çıkışlar kayma ve düşme tipi yaralanmalara yol açabilecek tehlikelerden arındırılmalıdır. Kullanılan alet ve malzeme düzenli bir biçimde bırakılmalı ve muhafaza edilmelidir.

Tutuşabilir ve yanabilir malzemeler özel kaplarda muhafaza edilmeli, etiketlenmeli ve ateşleme kaynaklarından uzak tutulmalıdır.

Gerilmeyi, bükülmeyi ya da yanlış kaldırmayı önlemek için aletler ve malzemeler kolayca ulaşılacak biçimde yerleştirilmelidir.

Malzemeler yalnızca onları taşımak için tasarlanmış taşıyıcılarda veya konteynerlerde taşınacaktır.

Çalışma ortamı; çöp, hurda malzeme veya gereksiz malzemelerden arındırılmalıdır.

Bütün malzemeleri kendi uygun yerlerinde tutunuz.

Zeminle ilgili problemleri ve düzgün olmayan yüzeyleri tamir ya da rapor edin.

Yürüme yolları ve koridorları engellerden arındırın.

Çekmeceleri kapalı tutun.

Koşmayın, yürüyün. Aceleci davranışlardan kaçının.

Çalışma ortamında aydınlatmanın yeterli olduğundan emin olun.

Üzerinden önünüzü göremeyecek şekilde yük taşımayın.

Uzatma kabloları yerine mümkün olduğunca sabit (tek parça) kablo kullanın.

Kablo ve tellerin dolaşmasını (birbirine karışmasını) engelleyin.

HİÇ BİR İŞ TEDBİR ALINMADAN YAPILACAK KADAR

ACİL ve ÖNEMLİ DEĞİLDİR.

SORUMLULUKLAR

Okulun temizliği okulda bulunan tüm bireyler tarafından ortak bir bilinç ve sorumluluk esasına göre belirlenir.

Her birey kendi sorumluluk alanı içerisinde bazı görevleri yerine getirmek ile sorumludur.

Elbette okulun temizliği hizmetliler tarafından gerçekleştirilir ancak okulda bulunan herkesin basitte olsa bazı sorumlulukları bulunmaktadır.

Hizmetliler Kendilerine verilen ünitelerin temizlik işlerini en iyi şekilde yerine getirmekle yükümlüdürler. Temizlik araç-gereçlerinin temiz, ekonomik ve sağlık kurallarına uygun bir şekilde kullanılmasından ve bakımından sorumludurlar.

Planlama Temizlik işlerinin amaca uygun ve ekonomik şekilde yürütülebilmesi zaman ve enerjiden tasarruf sağlanabilmesi için bir plan hazırlanması gerekir. Temizlik planının hazırlanmasında aşağıdaki hususlar göz önünde bulundurulur:

1. Okul yönetimince öğretim yılı başında uygulanabilecek nitelikte yapılan planlamada okulun mevcut işgücü potansiyeli ve yapılacak hizmetler dikkate alınır. Ayrıca bu planda günlük, haftalık, aylık, yarıyıl ve yaz tatilinde yapılacak işler ayrıntılı bir şekilde gösterilir. 2. Zaman ve enerji kaybının önlenebilmesi için aynı şekilde çalışmayı gerektiren işler arka arkaya sıralanır. 3. Belirtilen süre içinde yapılması şart olan işler önem sırasına göre yazılır, diğer işlerin planının uygulanışını ağırlaştırmayacak şekilde yerleştirilmesine dikkat edilir.

4. Yorucu işlerin yanında daha az yorucu olan işlere yer verilir.

5. İşi kimin yapacağı belirtilir.

6. Planın uygulanmasını engelleyecek işlerin çıkabileceği göz önünde bulundurularak, bir karışıklığa meydan vermemek için planda belli bir boş zaman ayrılması gerekir.

7. Planda işi yürütecek personel için dinlenmeye de zaman ayrılır.

Günlük İş Planı Okul ve kurumlarda eğitim ve öğretim faaliyetlerinin aksamadan ve verimli bir şekilde yürütülmesi için, işlerin günlük temizlik planına uygun olarak yapılması gerekir.

Günlük İş Planı Ders saatlerinin bitiminde, sınıf, atölye, laboratuar, konferans salonu koridor vb. yerlerdeki: 1. Pencere açılır.

2. Yazı tahtası silinir. 3. Çöp kutuları boşaltılır. 4. Zemin nemli süpürge ile alınır. 5. Paspaslanır.

Günlük İş Planı 6. Sıra, masa, dolap vb. yüzeylerinin tozları alınır. 7. Lavabo ve tuvaletlerin temizliği yapılır. 8. Halı, yolluk vb. olan üniteler elektrik süpürgesiyle alınır. 9. Kapı ve pencerelerin son kontrolü yapılır. 10. Gerekli üniteler kilitlenir.

Haftalık İş Planı Yerler günlük temizliğe ilave olarak: 1. Cinslerine göre süpürülür.

2. Sabunlu su ile silinir. 3. Taş zeminler, gerekli ise deterjanlı su ile fırçalanır. 4. Durulanır.

Haftalık İş Planı 5. Tuvaletler sulandırılmış tuz ruhu ile ovulur. 6. Bol su ile yıkanır. 7. Çeşitli eşya üzerinde leke varsa bunların temizliği yapılır. 8. Aynalar ve camlar silinir.

Aylık İş Planı 1.Taşınabilir eşyanın temizliği

yapılır.

2. Duvar ve tavanlardaki örümcekler alınır. 3. Yerler süpürülür. 4. Cam ve pencereler, kapılar sabunlu su ile fırçalanır ve yıkanır.

Aylık İş Planı

5. Yerler sabunlu su ile fırçalanır ve yıkanır. 6. Tahta ve taş zeminler ilgili temizlik maddeleri ile temizlenir. 7. Diğer ahşap ve plastik kökenli yüzeyler sabunlu su ile silinerek yumuşak bir bezle kurulanır.

Yarıyıl ve Yaz tatili Planı Yaz tatili döneminde gerekiyorsa;

1. Badana ve yağlı boya yapılır.

2. Okul yatılı ise yatakhaneler boşaltılarak havalandırılır.

3. Onarımı gerektiren kısımlar elden geçirilir.

4. Yatak, battaniye vb. belli bir süre depolara alınır.

5. İlaçlama yapılır.

Yarıyıl ve Yaz tatili Planı 6. Mobilyalar temizlenir, lekeler çıkarılır.

7. Kumaş kaplı yüzeyler ihtiyaç gösteriyorsa kumaş kısımları değiştirilir.

8. Paspas ve yolluklar ılık sabunlu su ile yıkanır, yolluklar kuruduktan sonra naftalinlenerek rulo yapılıp kaldırılır.

9. Ambar, depo vb. yerlerin temizlik ve düzeni için gerekli olan çalışmalar yapılır.

10. Lavabo, musluk vb. sıhhi tesisat gözden geçirilir.

Verimlilik artar

Kusurlar azalır

İşler zamanında biter

İş güvenliği sağlanır.