Tiil* Noro~iriilji Dergisi 5: 39 - 43, 1995 Cakll"Oglu:HipofizAdenomlannda Immunhistokimya

Hipofiz Adenomlarlnda Immunhistokimya:Klinikopatolojik Korelasyon

Immunhistochemistry Of Pituitary Adenomas:Clinicopathologic Correlation

E. CAKIROGLU, O. TULUNAY, K BACACI, H.Z. GOKALP, A. ATTAR

Ankara, Atatiirk, Gogiis Hastahklan Sanatoryum (E.<;.)

Ankara Universitesi. Tip Fakiiltesi Patoloji Anabilim Dah (O.T.,K.B.)Ankara iiniversitesi, Tip Fakiiltesi Noro~iriirji anabilim Dah (H.Z.G., AA) ,Ankara

Ozet: AU.T.F. Noro~iriirji kliniginde opere edilen 74 hipofizadenomu degerlendirilerek klinik ve serolojik hormon (ah~ma­lan ile tam alan 27 vakada histopatoloji ve immuno- histokimy­asal incelemeler yapllml~tlr. immunohistokimyasal (ah~malar ilebelirlenen hormon profilleri, serolojik hormon profiller ilekar~tla~tmlml~tJr. Prolactin, growth hormon, ACTH doku profiliara~tmldlgll1da klinik bulgularla ve uygun olarak serolojiylehormon artlml bulunan 27 vakadan 26 vakada doku seviyesindede paralel hormon varhgl izlenmi~tir (%96.3). Her opere hipofizadenomunda immunhistokimyasal <;:ah~malarlahormon reaktiv­itesinin tesbitinin inkomplet operasyonlar, yaytlma riski yiiksektipler ve niikslerde onemli prognostik deger t~ldlgl anl~llmak­tadlr.

Anahtar Kelimeler : Asidofil stem cell, Hipofiz Adenomu,immunhistokimya, Kromafin hiicre, Prolaktinom

coos

intrakranial tiimorlerin %10 kadanlllolu~turan hipofiz neoplazmlannm <;ogu adeno­hipofizin endokrin hiicrelerinden geli~ir veHiPOFiz ADENOMU olarak bilinir. Gok biiyiikklsml tabii olarak beklenecegi ~ekilde sella tursikadageli~irken, infindibulum, hipofiz sapI, 3. ventrikiiltaballl, nazofarinks ve pituiter fossa arasmdakisfenoid kemik ve hatta nazal kavite tavalll olmak

iizere nadir lokalizasyonlan da soz konusudur(1,12,16). Az bir hasta grubunda Multipl EndokrinAdenomatozis Sendromunun bir komponentiyken,daha <;oktiimor tarafmdan a~lfl salgllanan spesifik

Summary: 74 cases of pituitary adenomas operated at the de­partlnent of neurosurgery, university of Ankara have been re­viewed, and 27 of them whose clinical features and serologicalhormon tests were typically diagnostic, also underwent both histo­pathological and immunhist.ochemical studies. The hormon pro­files revealed by the immunhistochemist.ry were compared with t.heserological hormon profiles. When the histological profiles of PRL,GH and ACTH have been investigat.ed, it was found out than in the26 of 27 (96.3%) cases the related hormon suggest.ed by the clini­cal features and serological tests was also present in the histopa­thological material. It has been concluded that the identificationof hormon reactivity by immunhistochemist.ry has an importantprognonstic value if an incomplet operation, highly infiltratingtype of tumor or reccurence is considered.Key Words: Acidophil stem cell, Chromaffin cell, Immunhisto­chemistry, pituitary adenoma, Prolact.inoma.

bir hormona bagh klinik tabloyla kendini gosterir.Aynca normal glandm tahribine bagh sekonderHipopituitarizm, kom~u yapllann kompresyonunabagh bulgular da ortaya <;lkabilir. Klasik bilgileregore <;ok eskiden beri bilinen, ii<; farkh tiptehiicrenin olu~turdugu asiner yapllara sahip organdahistokimyasal ozelliklerine gore Asidofil, Basofil,Kromofob Hiicre bulundugu gosterilmi~tir (24),Hiicre populasyonunun %40'ml olu~turan Asidofilhiicrelerin Growth Hormon (Somatotrop) ve Pro­laktin salgIladlgl, %10'unu olu~turan BasofillerinLuteinize Edici Hormon (LH), Folikiil StimiileEdici Hormon (FSH) ve Tireotrop Hormon (TSH)salgIladlgl ve kromofob hiicrelerin Adrenokortiko­trop Hormon (ACTH) salgIladlklan gibi bilgiler

39

Tii1* N01Wirii1ji Dergisi 5: 39 -43, 1995

mevcuttur. Bu organ ve neoplazmlannm iJ;lcelen­mesinde, 1960'h Ylllardan itibaren <;:e~itligeli~melersaglanml~, kromofob hiicrelerin samldlgl gibi non­sekretuar olmadlgl (14), asidofil hiicrelerin <;:okheterojen ozellik gosterdigi gibi somi<;:laraula~llml~,Hipofiz Adenomlanmn slmflamasmda artlk bu ii<;:hiicre tipine dayanan slmflamalann hatah ve yeter­siz oldugu anla~llml~tIr. immiinhistokimya (IHK)yontemleriyle hiicrelerde hormonlann spesifik loka­lizasyonu gosterilerek, tek bir tip hiicre tarafmdansalgIlandlgl anla~Ilml~tIr. Tiimorlerinin de kendinite~kil eden hiicrelerin hormonal fonksiyonuna day­anan isimlendirilmeleri giindeme gelmi~tir. Soma­totropik Hiicreli (STH) Adenom, LuteotropikHiicreli (LTH) Adenom gibi.. Bu arada bir klsml­mn Asidofil Stem-Cell, bir klsmmm MultihonnonaltabiatlI olabildigi goriilmii~tiir. IHK ile klinik non­fonksiyonel tiimorlerin biiyiik klsmmm fonksiyoneloldugu, aym hiicrenin birden fazla da hormon ya­pabildigi tespit edilmi~tir (24). Bu geli~meler l~lgm­da biz de Fakiiltemizde opere edilen 74 HipofizAdenomh materyelini inceleyerek, Histopatolojik,immiinhisto-kimyasal ozellikleriyle degerlendirerek,bulgulanmlZl sunmaYl uygun gordiik. Bu grup i<;:in­den se<;:ilenklinik, serolojik ve patolojik <;:ah~malantarn olan 27 hastahk serinin sonu<;:lanmtartI~tIk.

MATERYAL VE METOD

AUTF Noro~iriirji Kliniginde opere edilen 74Hipofiz Adenomu degerlendirilerek, klinik ve se­rolojik hormon <;:ah~malantarn olan 27 vakanm

.hepsinde Histopatoloji ve iHK <;:ah~malanyapllmlWr. iHK ile ortaya konan hormon profilleriserolojik hormon profilleri ile kar~Ila~tlfllml~tlr.iHK ile ortaya konan hormon profilleri serolojikhormon profilleri ile kar~lla~tlfllml~tIr.iHK, Perok­sidaz Anti-Peroksidaz (PA) yontemiyle parafin takibiyapllan doku kesitlerine uygulanml~tIr. Prolaktin(PRL), Growth Hormon (GH), AdrenokortikotropHormon (ACTH) i<;:intav~anda insana kar~lhaZlr­lanml~ poliklonal antikorlar (DAKO) kullamlml~tIr.Pozitif kontrol olarak otopsi hipofizleri, negatifkontrol olarak primer antikor kullamlmayan kesit­ler incelenmi~tir. Bir seri diliisyon <;:ah~masmltakiben her serum i<;:in uygun diliisyonlar odaISlsmda uygulanml~tlr. PRL i<;:in1/500, GH i<;:in1/750, ACTH i<;:in 1/750 lik diliisyonlar haZlf­lanml~tIr. Metodolojide enzim kullamlmasl gerek­medigi Tripsinizasyon <;:ah~malansonucunda an­la~llml~,her vaka soz konusu antiserumlarla multi­hormonal incelemeye tabi tutulmu~tur. Tiim prepa­ratlar iki ogretim iiyesi ve bir ara~tIrma gorevlisi ta-

40

(:aknvg1u: Hipofiz Aden om1ann da Immunhistokimya

rafmdan ayn ayn incelenmi~, elde edilen preperat­lar adenom hiicre sitoplazmalanndaki hormon ek­spresyon intensitelerine gore (+),(H), (H+), (HH)olarak gruplandlfllml~tIr.

BULGULAR

Klinik ozellikler ve serolojik hormon profilitarn olan 27 Hipofiz Adenomunda Prl, GH, ACTHdoku profili ara~tlflldlgmda klinik bulgularla ve uy­gun olarak serolojiyle hormon artlml bulunan 27vakadan 26 vakada doku seviyesinde de paralelhormon varhgl izlenmi~tir. (%96.3). Farkh serolojikve doku hormon yaplml tesbit edilmi~ olan vakada,IHK incelemesi tiimoriin niiksiine uygulanml~ken,hormon serolojisine ait degerler primer tiimOrlll1preoperatif bulgusudur. Adenom tipi en fazlayaplldlgl tespit edilen hormonla isim­lendirildiginde, serimizde 10 Somatotropik Ade­nom, 15 Prolaktinom, 2 Kortikotropik adenom bu­lundugu tespit edilmi~tir. Vakalann Adenom Tipinegore seks daglhml Tablo I de gosterilmi~tir. En slkadenom tipini olu~turan' prolaktir1o'ma en fazlakadmda tespit edilirken, digerleri'nde seks se<;:imiizlenmemi~tir. Adenomlann ya~ ve seks daglhnllTablo 11 de gosterilmi~tir. Somatotropik adenom­lann tiimii, serinin de biiyiik klsml (%88.9) 3-5.dekadda geli~mi~tir. Serinin biiyiik klsmml ve Pro­laktinomlann tiimiinii kadmlar olu~turmu~tur.

SOMATOTROpiK ADENOM

Kadm ve erkek hasta saylSl e~it olan 10 vakadanmeydana gelmi~tir. Bu 10 hastada serolojik yiiksekGH seviyesi ve yiiksek GH klinigi tespit edilmi~tir.iHK 7 vakada yaygm ve ~iddetli GH yaplml (6 H+, 1HH) gosterilmi~tir. (~ekil 1). iHK HH olan ve Yllk­sek GH serum diizeyi gosteren bu vakada post­operatif hormon tayini GH diizeyinde normaledonii~ (2.8 ngr/ml) gostermi~tir. Tek hormonyaplml gosteren bu 7 vaka dl~mda 3 vaka da fokal vedii~iik ~iddette (H) prolaktin yaplml da tespitedilmi~tir (~ekil 2). Dokuda bihormonal goriintiii<;:erenbu 3 vakanm serolojik hormon profillerinde1 vakada GH (20.4 ngr /ml), prolaktin (29.1ngr/ml), ve ACTH (123.4 ngr/ml) Seviyesi tespitedilirken, 2 vakada GH (20 ngr/ml) piolaktill ~52ngr/ml) yiiksekligi tespit edilmi~tir. Serolojik GHseviyeleri bilinen bu 10 sematotropik adenomdaseviyelerin 10-21 llgr/ml (6 vaka) ile 37-100 mlUoldugu goriilmektedir. Klinik olarak vakalarda ak­romegali tespit edilmi~tir. Birer vakada slraslyla dia­bet ve amenore ile birlikte galaktore tespitedilmi~tir.

Tiil* Noro~iriilji Dergisi 5: 39 - 43, 1995

$ekill : GH ile diffiiz ve §iddetli immiinreaktivite gosteren bir Soma­

totrop adenom vakasl. Adenom hiiere sitoplazmalarznda

++++ §iddetinde immiinoreaktivite goriilmekte, PAP, GH,(250X)

PROLAKTiNOMA

Prolaktinomalann (ogunlukla kadmdageli§tigi, 13 kadm, 2 erkek hasta bulundugu tespitedilmi§tir. Serum prolaktin duzeyleri 20-2810ngr/ml ve 248-7400 mID arasmda bulunmu§tur.Hormon seviyesinin 200 ngr/ml ve altmda bulun­dugu 7 vakada dokuda orta §iddette (++) hormonyaplml izlenirken, bromokriptin tedavisi gormu§ birvakada ba§ta tespit edilen 1806 ngr/ml gibi birhormon duzeyine kar§lhk (ok zaYlf (+) bir dokuhormonu varhgl tespit edilebilmi§tir. Prolaktin im­munoreaktivitesi olan 2 vakada aym zamanda fokalve orta §iddette (++) GH aktivitesi de tespitedilmi§tir. Vakalarda prolaktinemi seviyesiyle doku­daki boyanma §iddetinin paralellik gostermedigidikkati c;ekmi§tir.

KORTiKOTROpiKADENOMA

Bu grup adenom 2 nuks vakadan olu§mu§tur.Bunlardan 1 vaka iHK ile c;oknet bir ACTH ekspre­syonu gostermemi§tir. ACTH salglSlna ait klinik

(Jakl1vg1u:Hipofiz AdenomJanndii Immunhistokil1l)'ii

$ekil 2 : Bihormonal reaktivite gosteren bir Somatotrop Adenomdaseyrek hiiereler halinde Prl immun reaktivitesi sitoplazmada++ §iddetinde izlenmekte. GH ile diffiiz ve §iddetli immiin­reaktivite gosteren. PAP. Prl, (250X)

tablo primer hastahk slrasmda tarif edilmi§tir.Cushing klinik tablosu izlenen diger vakada dokuACTH reaktivitesi du§uk (+) tespit edilmi§tir.

TARTISMA

Hipofiz adenomlar intra ve suprasellar yer­le§imli, sella tabam ve diger yapllan infiltre ede­bilen, genellikle slmrh, solid, yumu§ak neo­plazmlardlr. Eri§kinde geli§ir ve erkekte biraz dahaslkur. En slk 30-50 ya§ arasmdadIr (22). Serimi,zhipofiz adenomlan arasmda sec;ilmi§ bir grub~iolu§turmaktadlr. Bu nedenle ya§ ve seks dagIln-!{1bakImmdan bir degerlendirme tumor geneli i(imledil§unuldugunde bu ozellik gozonunde tutul­mahdlr. Serimizdeki kadm hasta saylSldaha fazladll~.(l9K/8E). Gok eski tarihlerden itibaren, daha c;okSlc;an hipofizlerindeki c;ah§malara dayanmak uzefehistokimya (4,24), elektron mikroskopi (7) ve iHK(5,14,18) ile gosterildigi uzere Asidofil Hucreler GfIve prolaktin meydana getirmektedir. Ge§itli turlerdebu hormonlann farkh asidofil hucrelerde bulun­

dugu gosterilmi§tir (8,23). Nakane, 1968'de perok­sidaz i§aretli antikorlan hipofizde kullanmak sure-

41

Tiil* N6ro~iriilji Dergisi 5: 39 - 43, 1995

tiyle hucre tiplerinin anla§llmasma olanaksaglaml§tlr (18). Bunu diger ara§tlrmalar takip et­mi§tir (6,9,15). Literaturun incelenmesinde non­fonksiyonel gorunumdeki tumor dokulannda dahormon sentezinin sozkonusu oldugu anla§llmak­tadlr (25). Sec;:ilenc;:ah§maserimizdeki hastalar pre­operatif hormon duzeyi yuksek vakalardlr. Serolojikincelemesi bulunmayan veya patolojik olmayan vakabulunmadlgmdan non-fonksiyonel vakalara aitornek ic;:ermemektedir. DolaYlSlyla bu c;:ah§madanon-fonksiyonel vakalann doku reaktivitesine l§lktutacak nitelikte degildir. Serolojik yiiksek hormonduzeyi bulunan vakalann hepsinde de tumor doku­lannm bir veya iki hormon sentezine ait bulgularic;:erdigitespit edilmi§tir. Sistematik hormon olc;:um­leri ile spesifik bir hipofiz adenomu tanlSl diger uy­gun bulgular e§liginde konabilirse de acil ve direktnoro§irurji vakasl olarak kar§lla§llan, sistematik vepreoperatif inceleme olanagl bulunmayan vakalardaiHK hormon tipi tayini ic;:inve komple rezeksiyonyapllamayan vakalarda daha sonraki tedavilere l§lktutmada onemli bir yere sahiptir. Aynca belirtildigi§ekilde non-fonksiyonel vakalardaki doku hormonyaplmml ara§tlrmada da onemli bir yol olmaktadlr.Serimize ait vakalarda klinik bulgular, amenore­galaktore (6 vaka), akromegali ve diabet (1 vaka),akromegali, ve galaktore (1 vaka) olarak tespitedilmi§tir Hormonlara ait immunreaktiviteninara§tmlmasl slrasmda 20 tumor dokusunda mono­hormonal reaktivite tespit edilmi§tir. Bu 12 vakadaPrl, 7 vakada CH, 1 vakada ACTH §eklindedir. Bi­hormonal reaktivite 6 vakada Prl ve CH, 1 vakadaACTH ve CH §eklinde tespit edilmi§tir. Somatot­ropik adenomlu hastalann tumunde (10 vaka),iHK,sonuc;:lan klinik serolojik bulgularla paralelsonuc;:vermi§tir. Ancak dokulann immunreaktivite§iddeti ile hormon serum seviyelerinin paralellikic;:ermedigi gorulmektedir. Bu adenom grubundaki3 vakada aynca prolaktin aktivitesi de bulunmak­tadlr. (%30). Trouillas ve ark.nm serisinde bu bera­berlik %52 oranmda saptanml§tlr (25). Ba§ka ser­ilerde de' yakm oranlar bildirilmektedir (2,15).Asidofil Stem Cell adenomalann aym hucrede CHve Prl yaplml gosterebildigi bildirilmektedir (10).Yapllan bir ara§tlrmada 44 CH adenomada immun­histokimyasal c;:ah§maile CH, PRL ve Clikoproteinalfa subunit'in aym hucrede lokalizasyonu goste­rilmi§tir. Normal hipofizde CH ve PRL, CH ve alfasubunit, veya PRL ve alfa subunitin nadir lokalizas­yonu bilinirken, bu ara§tlrmaCllar CH ureteadeno­mun tek hucre seviyesinde plurihormonal olduk­lanm gostermi§lerdir. CH ve alfa subunit kolokali­zasyon ekspresyonunun normal anterior hipofiz

42

(:a1(Jroglu:HipofizAdenomlannda Immunhistokimya

hucrelerine ait olabilecegi, ancak daha slk gorulenCH-PRL koekspresyonunun patolojik olabilecegibelirtilmi§tir (11). Vakalanmlzda multihormonaluygulamalar aym kesite degil, seri kesitlere uygu­lanml§tlr. Bu nedenle aym hiicrede dual reaktivi­tenin durumundan soz edebilmek mumkiin

degildir. Mevcut multihormonal c;:ah§malar dahac;:okbir hormona ait immiinreaktivite ic;:ermeyenalanlann diger hormonla reaktif oldugunu gostere­cek §ekilde uygulanml§ olmakla birlikte bazlSlndadual reaktivite soz konusu olmasl olabilir. Digertaraftan vakalann rLtin yontemle diagnostikc;:ah§malanndahic;:birinde Stem Cell adenomu tespitedilmemi§tir. Bu tip vakalarda klinik patolojiyeragmen serolojik deliller bulunmayabilir (10). Yuk­sek grade gosteren, lokal invaziv bu tiimorlerde iHKdaha da onem kazanmaktadlr. Somatotrop adenomvakalannda %20 oranmda hiperprolaktinemi(Kadmda 30ngr/ml, erkekte 10 ngr/ml uzerinde)saptand!. Hastalann birinde somatotrop adenomklinigine aynca prolaktinom klinigi de ilave 01­

mu§tu. Preoperatif bromokriptin tedavisi olan buvakada tiimor Prl ile kuc;:uk topluluklar halindehiicresel immunreaktivite gostermekteydi. Trouillasve ark. (24), bromokriptin tedavili prolaktinomahastalannda Prl immunreaktivitesinin genellikletedavisizden az ve du§uk yogunlukta, kumeler hal­inde tespit edildigini ifade etmektedir. Serolojik safPrl ic;:eren 1 adenomda CH+Prl reaktivitesi tespitedilmi§tir. Prl adenomlannda dii§uk orandakivakada iHK'nm klinigi dogrulamadlgl izlenmekte­dir. 1994'de 1 vaka bildiriminde prolaktinemiklinigi ve serolojik duzey yiiksek PRL seviyesi (500ng/ml) ile ba§Vuran 32 ya§mda bir kadm hastadanelde edilen transsfenoidal tumor rezeksiyon mater­yalinin histolojik incelemesinde tumoriin kromofobadenom oldugu ve adenom hiicrelerinin CH im­mun reaktivitesi gosterdigi, PRL ekspresyonununbulunmadlgl ortaya konmu§tur (7). incelenenseride klinik tablo tumiinde dogrulanml§tlr. Kovaks200 ngr /ml altmdaki hiperprolaktineminin "StalkEffect" olarak geli§ebilecegini belirtmektedir(13).Serimizde ise 200 gnr/ml seviyesinde du§ukprolaktinemi gosteren 7 vakada +,+++ arasmdadegi§en Prl immun reaktivitesi saptanml§tlr. Seviy­enin 200 ngr/ml iizerinde bulundugu 1 vakada dif­fiiz, 3 vakada ise fokal reaktivite izlenmi§tir. Fokalreaktivitedeki non-reaktif alanlar CH ile reaktifgoriilmu§tur. Bunlardan birinde serolojik olarak daortaya konan bihormonal sekresyon mevcuttu.Boylece goriilmektedir ki, doku hormon profiller­inin her hipofiz adenomunda ortaya konmasl ba§kayollarla hormon profili tayini yapllmaml§ vakalarda

Tii1* Noro~iriilji Dergisi 5: 39 - 43, 1995

fonksiyonel tabloyu ortaya koymanm tek yoludur.Mevcut olmadlgl halde, ancak serideki sonu<;:lannda non-fonksiyonel vakalarda da mevcut ise iHKuygulamalan tumorlerin fonksiyonel durumlanm,biyolojik ozelliklerini daha iyi ortaya koymadaonemli rol oynayabilecektir. Serolojik bulgularagore primer tumoru kortikotrop adenom olan 1vakamlzda bu klinikle uyumsuz doku reaktivitesigosterilmi§tir. Bu durum vakanm muhtemelenprimerde bihormonal oldugu, sekonder geli§medeise, onceki serolojide gosterilemeyecek duzeydekiimmunreaktivitesinin baskm hale geldigi §eklindea<;:lklanabilir. Boylece, her opere hipofiz adeno­munde iHK ile hormon reaktivitesinin tespiti ink­omplet operasyonlar, yaYllma riski yiiksek tipler venukslerde buyuk tedavi degeri ta§lmaktadlr. Boylecespesifik tedavi olanagl saglanabilecektir.

KAYNAKLAR

1. Baker,BL,Midgley Jr AR,Gersten BE, Yu V-V:Differentiationof growth hormone-and prolactin-containing acidophils withperoxidase labeled antibody.Anat Res 164:163-171,1969.

2. Basetti,M,Spada,A,Arosio,M,Brina,M,Giannattasio,G:GH andPRL: Hormone studies and immunocyt.ochemical corralates.In: Advances in Pit.uit.aryAdenoma Research. Landolt, AM,Heitz, Pu, ZapfJ, GirardJ ,Del Pow, E. (Eds.). Vol 69, Per­gamon Press, Oxford, 1988, Sf. 23-26.

3. Borit, A,Blanshard, TP: Sphenoidal Pituiter Adenoma, HumPat.ho\. 10:93-96,1979.

4. Dawson, AB, Freidgood, HB: Differantiat.ion of two classes ofacidophiles in the anterior pituit.ary of t.he female rabbit andcat..Stain Tech 13:17-21,1938.

5. Emmart, EW, Spicer, SS, Bat.es,RW: Localizations of prolac­t.in wit.h the pituitary by spesific fluorescent. antiprolactinglobulin]. Hist.ochem Cyt.ochem 11:365-373,1963.

6. Halmi NS: Immunost.aining of growth hormone and prolac­t.in in parafin-embedded and st.ored or previously stainedmat.erials. j Histochem Cytochem 26:486-495,1978.

7. Hotoyama T, Iwabuchi T, Ishii M, Odo N, Ishii A; A pleuri­hormonal adenoma: a case report.: No Shinkei Geka: 22(8),755-60,1994.

8. Hedinger, CE,Farquhar, MG: Elekt.ronenmikroskopicheUntersuchungen von zwei Typen acidophiler Hypophysenvoderlappenzellen bei der Ratte. Schweiz z Path Bakt 20:766­768,1957.

9. Heitz, PU, Landolt, AM, Zenklusen, H-R, Kasper, M, Reubi,J-c, Oberholzer, M, Rot.h J: Immunohistochemist.ry of pit.ui­t.arytumorsJ Histochem Cytochem 35:1005-011,1978.

10. Horvart, E, Kovaks, K, Singer, W, Smyt.h, HS, Killinger, DW,Erzin, C, Weiss, MH: Acidophil st.em cell adenoma of the

t;aklrog1u: HipofizAdenom1annda Immunbi5tokimya

human pituitary:Clinicopat.hologic analysis of 15 cases. Can­cer 47: 761-771, 1981.

11. Inuda K, Oda K,Utsunomiya H, It.ahJ, Osomuna RY; Immu­nohistochemical analysis of GH producing adenoma wit.hspecial emphasis on pleurihormonalit.y of individual t.umorcells by double staining. TokaiJ Exr Clin Med: 17(5-6)213­22,1992

12. Kay, S, Lees, JK, tout., AP: ituit.ary chromophobe tumors ofthe nasal cavit.y.Cancer 3:695-704,1950.

13. Kovaks, K, Horvath, H, Asa, SL: Classificat.ion and pat.hologyof pit.uitary t.umors. Wilkins, RH,Rengachary, SS.(Eds)Kovaks, K, Horvart.h, E, Corenblum, B, Sirek, AMT, Penz, G,Ezrin, C: Pituitary chromophobe adenomas consist.ing ofprolactin cells.Virchows Arch Pathol Anat. Hist.ol 366:113­123,1975.

14. Kujas, M, Pleau-VaretJ, Peillon, F, Derome, P: Correlationsbetween immunocytochemical and clinical dat.a in 675 casesof pit.uit.ary adenomas. In: Advences in pituitary adenomaresearch. Landolt, AM, Heitz, PU, Zapf J, Girard J, DelPow, E (Eds) Vol 69 Pergamon Press, Oxford, pp 21­22,1988.

15. Leznoff, A, Fishman,J, Goodfriend, L, McGarry, E, Beck, ],Rose,B: Localizat.ion of fluorescent antibodies to growt.hhormone in human anterior pituitary glands.Proc Soc ExpBioi Med 104:232-235,1960.

16. Lloyd, RV, Chandler, WF, Kovacs, K,Ryan, N: Ectopic pitui­tary adenomas with normal anterior pituit.ary glands. Am]Surg Patholl0: 456-552,1986.

17. Nakane, PK: Simultaneous localization of multipl t.issueantigens using the peroxidase labeled antibody method: astudy on pituitary glands of t.he rat.] Hist.ochem Cytochem16:557-560,1968.

18. Nayak, R, McGarry, EE, eck,]C: Sit.eof prolact.in in t.he pitui­t.arygland,as st.udied by immunflourescence. Endocrinology83:731-736,1968.

19. Parker, ML, ]arret, L, Schalch, DS; Kipnis, DM: Rat. growthhormone:immunofluorescent and radioimmunologic stud­ies.Endocrinology 76:928-932, 1965.

20. Rosai J: Ackerman's surgical pat.hology. Vol 2, CV MosbyCo., St. Louis, 1989, Sf: 1779-1788.

21. Russell, DS, Rubinst.ein, Lj, Lumsden,CE:Pat.hology of tu­mours of t.he nervous system. Edward Arnold LTD, London,1971,Sf:223-240.

22. Rumke, P, Ladiges, NC]]: Comperative immiinochemicalstudies wit.h antisera to sheep prolact.in and bovine growt.hhormone on ant.erior pit.uit.aryof oX,sheep, rats, and mice. ZZellforsch 67:575-583,1965.

23. Sanders, AE, Rennels, EG: Evidence on t.he cellular sourceof luteotrophin derived from a study of rat pituit.ary aut.o­grafts.Z Zellforsch 49:263-274,1959.

24. Trouillas J, Girod, C, Sassolas, G, Claustrat., B: Immunocyto­chemistry what does it add t.o clinical management.? In: Ad­vences in pituit.ary adenoma search. Landolt, AM, Heilz,PU,Zapf J, GirardJ, Del Pow, E. (Eds) Vol 69, PergamonPress, Oxford, 1988, pp, 11-20.

43