Hồi ức về Sherlock Holmes
Transcript of Hồi ức về Sherlock Holmes
HỒIỨCVỀSHERLOCKHOLMES
TheMemoirsofSherlockHolmes
PhiênbảntiếngSéc
Ebookmiễnphítại:www.Sachvui.Com
Mụclục
NgọnLửaBạc
LầnđầutiênđượccôngbốtrêntạpchíTheStrandMagazine,tháng12năm1892,với9hìnhminhhọacủaSidneyPaget.
BộMặtVàngVọt
LầnđầutiênđượccôngbốtrêntạpchíTheStrandMagazine,
tháng2năm1893,với7hìnhminhhọacủaSidneyPaget.NgườiPhụTáChoNhàMôiGiớiChứngKhoán
LầnđầutiênđượccôngbốtrêntạpchíTheStrandMagazine,
tháng3năm1893,với7hìnhminhhọacủaSidneyPaget.ConTàu“GloriaScott”
LầnđầutiênđượccôngbốtrêntạpchíTheStrandMagazine,
tháng4năm1893,với7hìnhminhhọacủaSidneyPaget.TụcLệNhàMusgrave
LầnđầutiênđượccôngbốtrêntạpchíTheStrandMagazine,
tháng5năm1893,với6hìnhminhhọacủaSidneyPaget.VụÁnỞReigate
LầnđầutiênđượccôngbốtrêntạpchíTheStrandMagazine
(tên tiếngAnh: TheReigate Puzzle), tháng 6 năm 1893, với 7hình minh họa của Sidney Paget. Thay thế cho các tên: TheReigateSquirevàTheReigateSquires.
KẻDịDạng
LầnđầutiênđượccôngbốtrêntạpchíTheStrandMagazine,
tháng7năm1893,với7hìnhminhhọacủaSidneyPaget.BệnhNhânThườngTrú
LầnđầutiênđượccôngbốtrêntạpchíTheStrandMagazine,
tháng8năm1893,với7hìnhminhhọacủaSidneyPaget.NgườiThôngNgônHyLạp
LầnđầutiênđượccôngbốtrêntạpchíTheStrandMagazine,
tháng9năm1893,với8hìnhminhhọacủaSidneyPaget.BảnHiệpƯớcHảiQuân
LầnđầutiênđượccôngbốtrêntạpchíTheStrandMagazine
tronghaiphần,phầnđầutiênvàotháng10năm1893với8hìnhminhhọa củaSidneyPaget, phần thứhai trong tháng11năm1893với7hìnhminhhọacủaPaget.
CôngViệcCuốiCùngCủaSherlockHolmes
LầnđầutiênđượccôngbốtrêntạpchíTheStrandMagazine,
tháng12năm1893,với9hìnhminhhọacủaSidneyPaget.
Toànbộbộsưutậplầnđầutiênđượcxuấtbảnvàongày13tháng12năm1893bởicôngtyG.NewnesLtd.trongmộtấnbảnvới10.000bản,đồngthờiđâycũnglàphầnthứbacủaTheStrandLibrary.PhiênbảnđầutiêntạiMỹ(ấnhànhbởicôngtyHarper&Brothers,tháng2năm1894)đãgiữ lạicâuchuyệnTheAdventureof theCardboardBox(HaiLỗTaiTrongHộpCactong),trongkhiphiênbảntiếngAnhđãgỡbỏnó.
NGỌNLỬABẠC
SilverBlaze
Holmes đi quanh quẩn trong phòng, cằm gục xuống ngực, cặp
lôngmàynhíu lại,hút thuốc liênmiên.Ngườibánbáođưađếnđủmọitờbáokhácnhau,Holmeschỉ liếcqua,rồinémchúngvàomộtxó.Anhđangsuy tưvềsựmất tíchkỳ lạcủamộtconngựavàcáichếtcủangườihuấnluyệnnó.- Anh Watson, chúng ta có vừa đủ thì giờ để kịp lên tàu ở
Paddington,anhnhớmangtheocặpốngnhòm.Một giờ sau đó, tôi ngồi trong gócmột toa tàu hạng nhất, còn
Holmesthìmiệtmàitrongđốngbáo...-Chúngtađimauđấy-Anhnóikhinhìnrangoàikhungcửasổvà
xemđồnghồ-Hiệntàuđangchạyvớivậntốc43,5dặmmộtgiờ.-Tôiđâucóthấycộtcâysốnào...
-Tôicũngthế.Nhưngởtuyếnđườngnày,cáccộtdâythéptrồng
cách nhau 60 yard. Tính ra thật đơn giản. Hình như anh cũng rấtquantâmtớivụámsátJohnStrakervàvụmấttíchcủacon“Ngọnlửabạc”?-Tôicóđọcbáo.
-Thảmkịchnàyquáhoànhảo,khiếnchúngtacónhiềuướcđoán
vàgiảthiết.Khókhănlàởchỗphảitáchriêngnhữngsựviệckhôngchốicãiđượcrakhỏinhữngđiềuvẽvờicủacáckýgiả.Tốithứba,tôinhậnđượchaiđiện tín:mộtcủađại táRoss,vàmộtcủa thanh traGregory.Cảhaiđềumờitôicộngtác.- Tối thứ ba à? Thế mà nay đã là sáng thứ năm. Tại sao anh
khôngđitừngàyhômqua?-Bởivì,tôikhôngthểtưởngtượngnổilàconngựađuahaynhất
nướcAnhlạicóthểđượcchegiấulâu,nhấtlàtrongmộtvùngthưathớt dân cư nhưmiền Bắc Dartmoor. Ngày hôm qua tôi đinh ninh
rằngsớmhaymuộngìngườitacũngtìmranó,vàkẻcướpngựalàngườiđãgiếtôngStraker.Nhưngmộtđêmđãtrôiquavàngườitachẳng làm được việc gì khác hơn là bắt giữ anh chàng FitzroySimpson.Giờđâytôimớichịuratay.Vảchăngngàyhômquacũngkhôngphảilàmộtngàybịlãngphí.
-Anhđãxáclậpđượcmộtgiảthiết.
- Tôi nghĩ ra đượcmột số sự việc chủ yếu. Tôi xin kể cho anh
nghe:“ConNgọnlửabạcxuấtthântừdòngSomomyvànógiữmộtkỷ lục trứdanhcủa tổ tiênnó.Chínhnóđãnhặtnhạnhchođại táRosstấtcảmọigiảithưởngcủatrườngđua.Chotớilúcxảyrathảmhoạ,nólàconngựađượccoilàsẽthắnggiảiWessexCup;thiênhạđánhcánóbaănmột.Dođó,cónhiềungườikhôngmuốnchonócómặttrongcuộcđuavàothứbatới.Tấtnhiên,ngườitađãnghĩtới“lòngựa”King’sPylannơiđặtnhữngchuồngngựacủaôngđạitá.Tấtcảmọi biện pháp đề phòng đã được tổ chức chu đáo để bảo vệ nó.HuấnluyệnviênJohnStrakerlàmộttaynàingựacủađạitátrong5năm,rồisauđótrởthànhnhàhuấnluyệnđã7nămnay.Dướiquyềnanhtacóbangườitrẻtuổi:mộtcậungủluôntrongchuồngđểcanhgác;haicậukiangủtrongcáivựa.Cảbađềuđượctiếngtốt.Straker
đãlậpgiađình,sốngsungtúctrongmộtbiệtthựnhỏ,cáchchuồngngựachừng200yard.Họchưacócon,cómộtngườihầugáivàsốngkhá sung túc. Quang đó khá vắng vẻ, cách khoảng nửa dặm vềhướng bắc, có khu Tavistock gồm những biệt thự dành riêng chonhững người đến an dưỡng. Cách Tavistock, từ phía bên kia khuđồnghoang,khảng2dặm là trung tâmhuấn luyệnngựaMapletoncủahuântướcBackwater,doôngSilasBrownquảnlý.Ởmọihướngkhácđềuhoàntoàntrốngtrải,chỉcóvàingườidumụctrúngụ.Đólàtoàncảnhbaoquátvàobuổitốithứhai,khitaihọaxảyra.
Tốihômđó,cácconngựađãtập luyệnxong,đượcdẫnđiuống
nướcnhưthườnglệ.Cũngtheothônglệ,cácchuồngngựađềuđượcđóngcửa,khóalạivàolúc9giờ.Haitrongsốcáccậucoichuồnglênnhàônghuấnluyệnviênđểănbữatối,chỉđểlạicậuNedHunterởlạitrôngcoi.Sauđóvàiphút,côEdithBaxter,làngườihầugái,đemmộtđĩacàri thịtcừuxuốngtậnchuồngngựachocậutrựcgác,côkhôngmangthứcuống,vìtrongchuồngngựacómộtvòinước.Theoquyđịnh,cậucoichuồngngựa trựcgácchỉđượcuốngnước lãmàthôi.Côgáixáchtheomộtngọnđènlồng,bởivìconđườngmònlạibăngquamộtđoạncủacánhđồnghoang.
Cô tới cách chuồngngựa chừng30yard thì từ trongvùngbóng
tối,mộtngườiđànôngbước ra, kêucôđứng lại.Đó làmộtngườivàokhoảng30tuổi,mặcbộđồmaybằngvải tuýtmàuxámvàđộinónđỏ.Chânđighệtvàtaycầmmộtcáiroingựa,đầucónúmtròn,vẻmặtnhợtnhạt.-Côvui lòngchotôibiếtđây làđâu?Tôisắpquyếtđịnhngủ lại
trênbãihoangthìchợttrôngthấyánhđèncủacô.-ÔngđangởsátbênkhuchuồngtậpngựaKing’sPyland.
-Thựcvậysao?A,thậtmaymắnbiếtbao!-Ngườilạreolên.-Tôi
tin làđêmnàocũngcómộtcậucoingựangủ lại trongchuồng,côđembữatốichocậutađấy?Nghenàycô:côsẽkhôngtừchốiviệckiếmmộtsốtiềnkhakháđểmuamộtcáiáomới,phảithếkhông?-Ôngtarúttừtrongtúiáogi-lêmộttờgiấytrắnggấpgọnvànóivớicôgái:-Côhãytraotờgiấynàychocậucoingựarồicôsẽsắmđượcmộtcáiáođẹp.Côgáihoảnghồn,chạyùatớitrướckhungcửasổmàquađócô
sẽchuyểnbữaănvào.Cửasổmởsẵn,Hunterngồiởphíabêntrong,
trướcbàn.Côđangthuậtlạicuộcgặpgỡbấtngờthìngườilạlạichợtđến:-Xinchào!-ôngtanói,khinhìnquakhuôncửasổ-Tôimuốnnói
vớicậuđôilời.Tronglúcôngtanói,côgáiđểýthấymépcủatờgiấygấplóra
ngoàinhữngngóntay.-Ôngtớiđâylàmgì?-Cậugiữchuồnghỏi.
-Làmchocáitúicủacậuđầyắptiền-Ngườilạtrảlời-Nơiđây
cậucóhaiconngựatranhgiảiWessexCup:conNgọnlửabạcvàconBayard. Cậu hãymách riêng cho tôi tuy-dô nào tốt, cậu sẽ khôngthiệtthòiđâu.-À,téraanhlàmộttrongmấytêndothámkhốnkiếp,-cậugiữ
ngựakêulên.-TôisẽchoanhbiếtKing’sPylandnày,chúngtôiđốixửrasaovớihạngngườinhưanh.Cậu tađứng lênvàhốihả tớiphíabênkia chuồngngựađể thả
chóra.Côhầugáichạyùavềnhà,nhưngtronglúcchạy,côtacònngoái cổ lại, trông thấy người lạ nghiêngmình trên khung cửa sổ.Tuy nhiên, một phút sau đó, khi Hunter dẫn chó tới thì người lạkhôngcònởđónữa.Cậugiữngựađimộtvòngquanhkhuchuồng:chẳngthấybóngdángngườilạđâuhết.-Chờmộttí!Khicậugiữngựarangoàiđểthảchó,cậutacóđể
cửangỏhaykhông?-Tôihỏi.- Tuyệt đấy,Watson! - Holmes thì thầm - Chi tiết này rất quan
trọng,vìvậytôiđãgửimộtbứcđiệnkhẩntớiDartmoorvàđãđượcxácminhrằngthằngnhỏđãkhoácửalạitrướckhichạytớibênconchó.Ngoàirakhuôncửasổquáhẹp,mộtngườikhôngthểchuiqua.“Đợicácbạnmìnhquayvề,Hunterđibáochonhàhuấnluyệnvà
thuậtchuyệnchoôngtarõ.BáocáocủaHunterlàmchoStrakerkhóchịu.BàStraker,thứcgiấcvàolúcmộtgiờsáng,bắtgặpchồngđangmặc quần áo. Ông bảo là mình không sao ngủ được và ông sắpxuống chuồngngựađể kiểm tra xem tất cảđều cóđượcbình yênkhông.Bàvanxinôngđừngđivìbànghetiếngnhữnggiọtmưađập
dữdộivàocửasổ.Nhưngôngtavẫnkhoáccáiáovàrờikhỏinhà.BàStrakermởchoàngmắtvàolúc7giờsáng,chồngbàvẫnchưa
về.Bàvộivãgọicôhầugáirồichạyvềphíachuồngngựa.Cánhcửamở rộng. Bên trong, co rúm trênmột chiếc ghế dựa,Hunter chìmđắm trong trạng tháimêmệthoàn toàn.Ngăn chuồngngựa trốngrỗng.Ngườihuấnluyệnviênđãbiếnmất.Haicậugiữngựangủtrongcáivựađượcnhanhchóngđánhthức
dậy.Trongđêm,họkhôngnghethấygì:cảhaiđềungủsay.Hunterbịảnhhưởngcủamột loại thuốcngủmạnh;người tađànhđểchocậu tangủ,hai cậugiữngựa cùnghai ngườiđànbàhối hảđi tìmngườivắngmặt.Nhưngkhihọleolêncáimôđấtgầnnhà,họkhôngthấyconngựa
mà thấymột đồ vật khiến họ kinh hoàng: Cách khu chuồng ngựakhoảng 400 yard, cái áo choàng đimưa của Straker đang đu đưatrênmộtbụicâykimtước.
Ngaysátbênđầmlầycómộtchỗtrũng:xácnhàhuấnluyệnxấu
sốnằmdướiđáy.Mộthungkhíđãđậpvỡđầuôngta,ngoàiraôngcònbị thươngnơiđùi:vết thươngdàivàrõnét,chứngtỏnóđãbịmộtdụngcụrấtsắcbéngâyra.TuynhiênStrakerđãchốngtrảkịchliệt,bởivìtayphảicủaôngcónắmmộtcondaonhỏ,vếtmáuđôngtớitậncándao,bàntaytráixiếtchặtmộtchiếccravatbằnglụamàuđỏvàđen,màcôhầugáinhậnrađólàcravatcủangườilạ,buổitốihôm trước. Khi tỉnh lại,Hunter cũng chứng thực về người chủ củachiếccravat.Cậutinlàngườibímậtđóđãbỏthuốcmêvàothứcăntronglúcynhoàingườitrênthànhkhungcửasổvànhưvậylàhắnđãloạibỏngườicanhgiữconngựarakhỏicuộckhiến.Thếcònconngựa?Trongđấtbùnởchỗ trũngcónhiềudấuvết
chứngtỏconngựađãdựvàocuộcvậtlộncủangườihuấnluyệnnóvớikẻsátnhân.Tuysốtiềnthưởnglớnđãđượcnêura,nhưngtấtcảdâncưsốngtrongvùngDartmoorđềukhôngtìmthấynó.Saucùng,mộtcuộcphântíchđãchothấylàchỗthứcănthừacủacậugiữngựacóchứamộtlượngbộtthuốcphiệntronglúcnhữngngườiởngôibiệtthựcũngănmónđóthìkhôngbịgìcả.
Đólànhữngdữkiệnchínhcủavụán.Giờđâylàcácviệcmàcảnh
sátđãlàm.ViênthanhtraGregoryđượcgiaophóchomởcuộcđiềutra.Ngay
khivừatớinơi,ôngmauchóngtìmthấyvàbắtgiữmộtngườimangcà vạt đỏ và đen: Simpson. Xuất thân là con nhà gia thế, có họcthức,nhưnggãđãlàmtiêutangiasảnnơicáctrườngđuangựa,vàsốngnhờnghềcầmcáicáđộvềđuangựatrongcáccâulạcbộthể
thaotạiLondon.Khiquansátcuốnsổghicáđộcủaanhta,ngườitapháthiệnanhtađãghinhữngmóntiềnđánhcámàtổngsốlêntới5.000bảngđốivớiconngựaNgọnlửabạc.Khibịbắt,anhtakhailàanhxuốngDartmoorvớihyvọngthulượmđượcvàitintứcvềnhữngcon ngựa ở King’s Pyland cũng như về conDesborough, con ngựađượcưachuộngthứhaidoSilaschămsóc trongkhu luyệnngựaởMapleton.Anhtachẳngchốilàanhtađãhànhđộngnhưtôivừakểvới anhnhưng lại khẳngđịnh làanh ta khôngcómột ýđồxấuxanào.Quầnáobịướtchothấy làanhtabịmắcmưasuốtđêmhômtrước.Vềphầncáiroingựa,cógắnmộtcụcchìthìđóđúnglàthứkhígiới, có thể gây ra những vết thương khủng khiếp khiến cho nhàhuấnluyệngụcchết.Ởmộtmặtkhác,anhtalạihoàntoànkhônghềhấngì.ThếnhưngsốmáudínhtrêncondaocủaStrakerlạichứngtỏrằngchínhkẻtấncôngđãbịmộtvàinhátđâm”.-CóthểlàvếtthươngtrênngườiStrakerlàdocondaocủachính
ôngtagâyravàomộttrongnhữngcơncogiậtxảyrasaukhisọnãobịthươngtổnchăng?-Cóthểlànhưvậy-Holmestrảlời-Trongtrườnghợpđóthìmột
trongnhữngđiểmchínhđểgỡtộichobịcáosẽkhôngcòncógiátrị.-Chođếnlúcnày,tôivẫnchưathấyđượclậpluậncủacảnhsát.
-Bấtcứlýluậnnàorồicũngcónhữnglýlẽkhácbácbỏlại.Rấtcó
thể, cảnh sát hình dung rằng sau khi đã đánh thuốc mê chú giữngựa,vàdùngchìakhoágiảmởcửa,Simpsonđãbắtcócconngựa.Tronglúcđangđingangquacánhđồngthìbịngườihuấnluyệnđuổikịp.Mộtcuộcẩuđảxảyra.Simpsondùngroingựađậpbểđầungườihuấnluyệnmàhắnthìkhôngbịthươngtíchgì.Sauđóhắngiấuconngựavàomộtchỗbímật.”BóngđêmbuôngxuốngkhichúngtôitớithịtrấnTavistock.Ởnhà
gacóhaingườirađónchúngtôi:đạitáRossvàthanhtraGregory.
-Tôivuimừngvìôngđãtớiđây,thưaôngHolmes!-Viênđạitá
lêntiếng-ôngthanhtrađãkhôngsaolãngmộtviệcgìnhưngtôisẵnlòngtrảthùchoStrakervàtìmchoraconngựa.-Cóđiềugìmớilạkhông?-Holmeshỏi.
-Chúngtôikhôngđạtđượcnhiềutiếnbộ-Viênthanhtrađáp-Có
mộtcỗxeđợibênngoài.Chúngtasẽnóichuyệntrênđườngđi.Mộtphútsau,chúngtôiđềungồicảtrongmộtcỗxeđủtiệnnghi.
Thanhtranóithaothaobấttuyệt.ĐạitáRossthìngảngườivềphíasauvớicáimũbẻcụpxuốngchelấymắt.Còntôi,tôichúýlắngnghecuộcđốithoạigiữahaithámtử.Gregorytrìnhbày lý luậncủaông;nógầngiốngnhưlýluậnmàHolmesđãnóivớitôitrênxelửa.-LướiđượcbủavâyrấtchặtchungquanhSimpson-ônggiảithích
vớichúngtôi-Vàtôitinanhtalàthủphạm.-ThếcòncondaocủaStraker?
-Ôngtađãtựmìnhgâyrathươngtíchkhibịtéxuống.
-BácsĩWatsoncũngngảtheogiảthiếtđó.VànếugiảthiếtđólàđúngthìanhchàngSimpsonnày...lâmvàovòngnguyhiểm.-Hiểnnhiênrồi.Hắnkhôngcódaomàcũngkhôngcóvếtthương
nào.Cóquánhiềuđiềuchốnglạihắnta.Hắntasẽcónhiềutiềnnếuconngựakiabiếnmất,bịnghilàđãđầuđộcngườigácchuồngngựa,không có chứng cớgì về việchắn tabịmưa,hắn trangbịmột roingựathậtnặng,cáicravatcủahắntalạinằmtrongtaynạnnhân.Holmeslắcđầu:
-Mộtluậtsưgiỏisẽbẻgãylậpluậncủaông:tạisaobịcanlạiđưa
conngựa rangoài?Nếunhưmuốn làmhại conngựaycó thể làmngay trong chuồng? Có ai thấy cái chìa khoá giả trong người ykhông?Vànhấtlày,ngườixứlạlàmsaogiấuđượcmộtconngựanổitiếngnhưconNgọnlửabạc?Mảnhgiấymàynhờcôgáichuyểnlạichocậugiữngựacóýnghĩagì?-Chắcđóchỉ làmộttấmgiấymườibảng.Chúngtôiđãtìmthấy
một tờ trong bóp của y.Những lý lẽ phản bác khác của ông cũngkhôngphải làkhôngbịvượtqua:Trongmùahènày,anhtađãtớiTavistockhailần.ThuốcphiệnđượcmuaởLondon.Vềcáichìakhoágiả, y vứtbỏ sau khi dùngxong.Còn conngựa, ta sẽ tìm thấynódướiđáymột trongnhữnggiếngmỏcổxưanằm rải rác trêncánhđồnghoang.-Thếcòncáicravat?
- Y nhìn nhận là của y, nhưng cả quyết là y đã đánhmất. Tuy
nhiêngiờnàychúngtacóthểxácnhậnrằngchínhSimpsonđãdẫnconngựarakhỏichuồng...Holmesgiỏngtainghe.Viênthanhtranóitiếp:
- Chúng tôi đã tìm thấy những dấu vết của một toán du mục.
Trong đêm thứ hai, họ đã hạ trại cách chỗ xảy ra tội ác gầnmộtdặm.Ngàythứba,toándumụcbiếnmất.Khithấybịtheođuổiquágấp,Simpsonchẳngđãdẫnconngựađếnchonhữngngườidumụchaysao?Vậylàconngựađangởtrongtaynhữngngườidândumục.-Đócũngchỉlàmộtgiảthiết.
-Hiệnnay,chúngtôilụcsoátkỹvùngđồnghoangđểtìmhọ.Tôi
cũngxemxétmọichuồngngựavà tấtcảcácnhàphụởTavistock,cũngnhưmọiphầnđấtnằmtrongmộtbánkính10dặm.-Tôinghĩlàcómộtchuồngtậpngựakhácởngaykếcận,cóphải
thếchăng?-Quảvậyngựacủachuồngđóxếphạng thứhai,họcũngquan
tâmtớiconNgọnlửabạc.SilasđãđánhcálớnvềcuộcđuavàôngtacũngchẳngthânthiệngìvớiôngStraker.Chúngtôiđãkhámxétkỹmọichuồngngựaởđónhưngkhôngpháthiệnthấygì.- Và cũng không tìm thấy được mối liên hệ giữa Simpson với
chuồngngựaởMapletonsao?-Hoàntoànkhông.
Holmesngồithumìnhvàotrongxevàcuộcnóichuyệndừnglại.
Mộtlátsau,ngườixàíchghìmcươngtrướcmộtbiệtthựxinhxắnxâybằnggạchđỏcónhữngmáinghiêngchìara.Cáchđómộtkhoảngcómộtkhuđấtràokínđểnhốtngựatrảidàimộtdãynhàphụ,máilợpngóixám.Chúngtôinhảyrakhỏixe,riêngHolmesvẫnngồidựavàothànhghếxe,chămchúnhìnlênbầutrời,đắmchìmtrongnhữngsuytưởng.Tôiphảiđụngnhẹvàocánhtay,anhmớigiậtmìnhvàxuốngxe.-Xinngàithứlỗicho-AnhnóivớiđạitáRoss-Tôiđangmơtrong
lúcthức.Trongtianhìncủaanhcómộtánhsángvàtrongtháiđộcủaanh
cómộtsựkíchđộngđượckìmnén;tôihiểurằnganhđãnắmđượcmộtcáigìđó.Thanhtrahỏi:-ThưaôngHolmes,ôngthíchđếnhiệntrườngngaytứckhắc!
-Tôimuốnđượcởlạiđâytrongítlâu.DườngnhưStrakerđãđược
đưavềđây.- Vâng, anh ta nằm trên kia. Ngàymai sẽmở cuộc điều tra tư
pháp.
-Anhtađãgiúpviệcôngtrongnhiềunămphảikhông,thưađạitá.-Anhtakhôngchêvàođâuđược.
- Thưaông thanh tra, ôngđã lậpbản liệt kê nhữngmónđồ có
trongtúinạnnhân?-Tấtcảđềucótrongphòngkhách.Ôngmuốnxem?
-Tôisẽrấthàilòng.
Chúngtôinốigótnhauđivàođóvàngồichungquanhmộtcáibàn
ởgiữaphòng.Viênthanhtramởmộtcáihộpvuôngbằngsắttâyvàtrúthếtratrướcmặtchúngtôi:nhữngcâydiêm,đèndầu,mộttẩuthuốchiệuA.D.Plàmbằngrễcâythạchthảo,mộttúiđựngthuốclàmbằngdahải cẩu trongđựngnửaounce thuốc láCavendishsợidài,mộtđồnghồquảquýtvớisợidâybằngvàng,5đồngsovereign,mộtcâybútchì,vàitờgiấy,vàmộtcondaocánngàcócáilưỡirấtcứngvàrấtmảnh,trêncókhắcdòngchữ“WeissandCo.,London”.-Đâylàmộtcondaođặcbiệt.-Holmesnhậnxétkhigiơnólênvà
quansátnómộtcáchtỉmỉ-Bởivìtrêndaocónhữngvếtmáu,vàlàcondaođược tìm thấy trongbàn tayngười chết.AnhWatson, condaonàythuộcphạmvinghềnghiệpcủaanhđây.-Đúng.Daodùngđểmổmắt.
-Tôicũngnghĩnhưvậy.Mộtlưỡidaorấtmảnh.Cóthểđâylàmột
vũkhílạlùngđượcmangtheotrongmộtcuộcthámhiểmnguyhiểm.Càngkỳlạhơnnữakhithấycondaonàykhônggấplạiđược,đểnhétvàotúi.-Mũi daođượcbọc trongmột khoanh lie nhỏmà chúng tôi tìm
thấybêncạnhxácchết-Viênthanhtranói-Bàvợanhtanóirằngcondaonàyđãđượcđểvàingàytrênbàntrangđiểmvàchồngbàđãmangtheokhi rờikhỏiphòngngủ.Đúng làmộtmónvũkhí tồi,nhưnglạilàmónkhánhấtmàanhtanhìnthấyvàolúcđó.-Rấtcóthể.Thếcònnhữnggiấytờnày?
-Bahoáđơnthanhtoánchonhàbáncỏkhô.MộtláthưcủađạitáRossgửinhữngchỉthịchoanhta.Tờnàylàhoáđơncủamộttiệmmay, trị giá37bảng,được lậpbởibàLesurierởphốBon,gửiôngWilliam Derbyshire, bà Straker cho biết ông Derbyshire là bạn củachồngbà.Thỉnhthoảng,thưcủaôngấyvẫnđượcgửiđếnđây.-BàDerbyshirecónhữngsởthíchkhátốnkémđây-Holmesnhận
xét-22đồngguinea,quảcókháđắtđốivớimộtbộquầnáonữ.Tuynhiên,dườngnhưcũngchẳngcòngìhơnđểmàxemxétnữa.Vậychúngtatớihiệntrườngthôi.Khichúngtôiđirakhỏiphòngkhách,mộtthiếuphụđứngchờsẵn
ngoàihành langtiến lên,giậtcổtayáoviênthanhtra.Bàtacóvẻmặtnhớnnhác,hằnrõdấuấncủamộtấntượngkinhhoàng.
-Ôngđãtìmrachúngchưa?-Bàtahổnhểnnói.
- Chưa, thưa bà.NhưngôngHolmes từ Londonđãđếnđể giúp
chúngtôi.-Thưabà,cáchđâykhông lâutôicógặpbàtạiPlymouth,trong
mộtbữatiệcởngoàivườn.-Thưaông,ônglầmrồi.
-Thếmàtôilạidámthềđộckiađấy?Bữađóbàmặcmộtbộđồ
maybằnglụacómàuóngánhvớinhữngđồtrangsứcbằnglôngđàđiểu...-Tôichưabaogiờcóbộđồnhưvậy.
-Thếthì,chúngtakhôngnóichuyệnđónữa.
Sau vài lời xin lỗi, Holmes đi theo viên thanh tra ra ngoài. Một
đoạnđingắnbăngquađồnghoangdẫnchúngtôitớimộtchỗtrũng.Trênbờcómộtbụicâykimtước lànơicáiáođimưađãđượcvắtlên.-Đêmhômđótrờikhôngcógió?-Holmeshỏi.
-Phải,khôngcógiónhưngmưalớn.
-Nhưvậy,cáiáonàykhôngphảibịgióthổitấpvàobụicây,màlà
đượcđặtlênđây.-Đúng,áođượcvắtngang.
- Đây này, nền đất đã bị bàn chân dẫm lên. Dường như có rất
nhiềubànchânđiquađilạiởnơiđâykểtừđêmthứhai?Tại đó có một manh chiếu rơm đã được đặt bên cạnh và mọi
ngườitrongchúngtôiđềuđứngtrênchiếuđó.-Trongbaonày,cómộtđôiủngmàStrakerđãđimộtchiếcgiày
củaSimpsonvàmộtmóngngựacũ,bằngsắt.-Ôngthanhtra,ôngđãrấtxuấtsắc.
Holmesđónlấycáibao,tụtxuốngchỗlõmdướicáitrũngvàđẩy
manh chiếu rơm vào chính giữa, đoạn nằmdài ra trên chiếu, nằmsấp bụng úp xuống, cằm chống trên hai bàn tay, anh quan sát kỹđámbùnbịdẫmnáttrướcmặt.
-Ônày!-Bấtchợtanhkêulên-Cáigìthếnàynhỉ?Đólàmộtquediêmđãcháyhếtmộtnửavàđãbịvấybùn.
-Tôichẳnghiểutạisaotôilạikhôngnhìnthấynó-Viênthanhtra
nói,giọnggiậnhờn.-Nólẫntrongbùn.Tôinhìnthấynóvìtôiđitìmnó.
-Sao?Ôngđitìmnóà?
-Phải.
Holmeslấynhữngchiếugiàytrongbaoravàđemgótgiàysovới
những dấu vết in trên nền đất. Đoạn anh leo lên bờ, rồi bò quanhữngcâydươngxỉvànhữngbụicây.-Khôngcòndấuvếtnàođâu-Viênthanhtranói-Tôiđãquansát
rấtkỹkhoảngđấtnàytrênbánkính100dặm.-Thật thếư? -Holmeskêu lênkhiđứngdậy -Nhưvậy tôiđâu
dámhỗnxược làm lại việcđó.Nhưng tôimongmuốnđượcđidạochơi trên cánh đồng trước khi trời tối hẳn. ngõ hầu ngàymai cònnhậnbiếtđượcthựcđịa.Nếuôngthấykhôngcógìtrởngại,tôimạnphépbỏcáimóngngựacũnàyvàotúiđểcầumay.HơimấtkiênnhẫntrướccáiphươngphápungdungcủaHolmes,
đại táRossxemđồnghồmộtcáchkhôngcầnchegiấu, rồinóivớiôngthanhtra.-Tôimonglàôngsẽtrởvềcùngvớitôi.Cómộtsốviệctôimuốn
hỏiýkiếnông,chúngtacónêncôngkhairúttênconNgọnlửabạcrakhỏicuộctranhgiảihaykhông?-Chắcchắnlàkhôngnên-Holmeskêulên-Nósẽcómặt.
Viênđạitánghiêngmìnhnói:
-Tôirấtsungsướngđượccóýkiếncủaông.Ôngsẽgặplạichúng
tôi tạinhàanhStraker,saukhiôngđidạoxong.Sauđó,chúng tacùng trởvềTavistock.Đại tá cùngviên thanh traquay lưng trở lạitronglúcHolmesvàtôiđisâuvàotrongcánhrừnghoang.
-AnhWatson,lúcnàychúngtahãyđểvấnđềaiđãgiếtStraker
quamộtbênmàchỉđểýtớiconngựathôi.Cứcholàconngựađãbỏtrốn trong hoặc sau lúc xảy ra thảm trạng. Vậy thì nó sẽ đi đâu?Ngựalà loàisốngthànhđàn.Khibịbỏrơimộtmình,bảnnăngcủanósẽđưanóhoặctrởvềKing’sPylandhoặctớiMapletonởphíabênkia.Nókhôngthểchơitrò“Conngựahoangtrêncánhđồnghoang”.Vảchăng,thếnàomàlạikhôngcóngườitrôngthấynó,màtạisaodândumụclạibắtcócnó?Nhữngngườiđóluônluônlánhxanhữngnơicóchuyệnchẳnglành.Họchẳngthểnàohyvọngbánđượcmộtconngựanhưthế.Vậythìbắtconngựalàchuốclấymốinguyhiểm,chứchẳngđượclợilộcgì!-Vậyconngựaởđâu?
-NóphảiởhoặctạiKing’sPylandhoặctạiMapleton.Hiệngiờnó
khôngởtạiKing’sPyland,vậynóphảiở tạiMapleton.Chúngtacứtheogiảthiếtđómàtiếnhànhvàchờxemnódẫnchúngtađếnđâu.Phần này của cánh đồng, đất rất cứng và khô. Nhưng nó đổ dốcxuốngvềphíaMapleton.Từđây,chúngtacóthểphânbiệtmộtvếtlõmxuống củanềnđất: trongđêm thứhai sangngày thứba, chỗlõmxuốngđóắthẳnphảikhánhão,vàconngựahẳnđãphảibăngquaphầncánhđồngnày.Tronglúcnóichuyện,chúngtađãbướcđimau,chỉvàiphútsau
đãtớichỗđấtlõmxuống.TôiđixuốngmébênphảivàHolmesxuốngmé bên trái. Nhưng tôi chưa đi được năm chục bước thì đã nghetiếnganhreolênvàvẫytaygọitôitới.Trênnềnđấtmềmtrướcmặtanh,cónhữngdấuchânngựaynhưcáimóngsắtmàanhđangcầmtrongtay.-Anhđãthấygiátrịcủaóctưởngtượngchưa?-Holmesbảotôi-
ĐólàcáimàGregorythiếu.Chúngtađãtưởngtượngrađiềucóthểxảytới,rồihànhđộngtheogiảthiếtđó.Thếlàchúngtađượcchứngthựclàđúng.Nào,tiếnlên.Chúng tôi vượt qua cái đáy sình lầy của chỗ trũng và đi trong
khoảng400yard trênmặtđất khôvà rắn. Lầnnữa,đất lại dốcvàchúngtôilạibắtgặpnhữngdấuchânngựa.Rồichúngtôilạimấthútnhữngdấuvếtđótrongkhoảnggầnnửadặm.LúcsắptớiMapleton,
bêncạnhdấuchânngựacócảdấuchânngười.-Chotớiđây,conngựachỉđicómộtmình-Tôikêulên.
-Rấtđúng,trướcđóthìnóchỉcómộtmình.Này,cáinàylàcáigì
đâynhỉ?Dấuchânngườivàngựabấtthìnhlìnhquayngượctrởlạivàđitrở
về hướng King’s Pyland. Cả hai chúng tôi cùng đi theo hướng đó.Holmesdõimắttheocácvếtnhưnghơinhìnlệchsangbên.Tôisữngsờthấynhữngdấuvếtđólạihiệnranhưngởtronghướngngượclại,nghĩalàlạitrởvềMapletonthêmmộtlầnnữa.-Mộtđiểmtốtchoanhđó,Watson!-Holmesnói-Chúngtahãy
theodấuchânquaytrởlạiđi.Chúngtôikhôngphảiđixa.Cácdấuvếtchấmdứttrênconđường
rảinhựadẫntớihàngràocácchuồngngựaMapleton.Khichúngtôitớigần,mộtngườinhảyra.-Ởđâychúngtôikhôngmuốnthấynhữngkẻlạlảngvảng-Anh
tabảochúngtôi.-Chỉxinhỏimộtcâuthôi-Holmesnói-LiệucóthểgặpôngSilas
vàolúcnămgiờngàymaikhông?- Xin lỗi, thưa ông, ông chủ tôi luôn luôn thức dậy sớm nhất.
Nhưngủa,ôngấyđâynày:ôngấysẽđíchthântrảlờiông.Không,thưaôngkhông!Tôisẽbịmấtviệcnếuôngthấytôinhậntiền.Saunày,nếunhưôngmuốncho...SherlockHolmesnhét lạitiềnvàotúimình.Mộtngườitrungniên
xuấthiện,bộmặtkémthânthiện,câyroimềmcầm lăm lămtrongtay.-Cóchuyệngìvậy,Dawson?-ôngtakêulên-Khôngđượcbép
xépđấynhé.Hãyđilàmviệcđi!Cònhaiông...Cácôngtớiđâylàmcáiquáigì?- Chúng tôi xin hầu chuyện ông mười phút, thưa ông chủ! -
Holmestrảlờivớigiọngngọtngào.
-Tôi làmgìcóthìgiờđểnóichuyệnvớibấtcứgãlêulổngnào?Hãyxéođi?Nếukhông,tôithảchórađấy...
Holmescúinghiêngmìnhvềphíatrướcvàthìthầmvàilờibêntai
nhàhuấnluyệnngựa.Hắnđỏmặttíatai.-Nóiláo-Hắnkêulên-Mộtlờinóiláoquỷquyệt.
-Đượclắm?Chúngtasẽbànluậncôngkhaingayđâyhayởtrong
phòngkhách?-Ồ!Xinmờivào.
Holmescười:
- AnhWatson, sẽ không quámấy phút đâu. Bây giờ, thưa ông
Silastôixinđặtmìnhdướiquyềnsaikhiếncủaông.Mấy phút đồng hồ củaHolmes lại kéo dài thành hai chục phút.
BầutrờimàutímđãchuyểnthànhxámkhiHolmesvàSilashiệnra.BâygiờgươngmặtcủaSilasbiếnthànhmàutro, tránướtđẫmmồhôivàhaibàntayrunrẩy,câygậyđisănđungđưanhưmộtcành
câylắtlaytrướcgió.Tháiđộanhhùngrơmđãtanbiến,ôngtakhúmnúmtheosauHolmesnhưmộtconchóđitheochủ.-Nhữngmệnhlệnhcủaôngsẽđượcthihành-ôngtanói.
-Khôngđượcsailầm?-Holmesnhấnmạnh,khiquaylạinhìnông
ta.Ngườinọrùngmìnhtrướcsựđedọaẩnchứatrongtianhìnđó.
-Vâng.Sẽkhôngcósựsailầmnàocả!Nósẽcómặtđúnggiờ.Tôi
cóphảithayhìnhđổidạngchonóhaykhông?Holmessuynghĩtronggiâylát,rồiphálêncười:
-Không,cứđểyênnhưthế!Tôisẽviếtchoôngvềviệcnày.Giờ
đâynhấtđịnhkhôngcónhữngtròchơikhămnữa.Nếukhông...-Ôngcóthểtincậynơitôi!
-Ôngsănsócnócho tớingàygiaoước,như thểnó là củaông
vậy.-Ôngcóthểhoàntoàntincậynơitôimà!
-Phải,tôitinnơiông.Ngàymaiôngsẽnhậnđượctintôi.
Anh quay gót, không thèm đếm xỉa gì đến bàn tay run rẩymà
ngườinọchìara.ChúngtôiquaytrởvềKingsPyland.-LãoSilasnàyvừađộcác,vừađêtiệnlạivừahènnhát-Holmes
vừabướcđivừanhậnxét.-Hắnđanggiữconngựa?
-Hắntìmcáchtrảlờibằngnhữngcâuhuênhhoang,nhưngtôiđã
miêutảchínhxácnhữnggìhắnđãlàmtrongbuổisánghômđó.Hắntinchắclàtôiđãtheodõihắn.Watson,anhcólưuýđếnnhữngcáiđầuvuôngvứcmộtcáchkỳlạtrongcácdấuchânkhông?Giàyủngcủahắnphùhợpvớidấuvếtđó,tôikểchohắnnghe:ônglàngườithứcdậysớmnhất,khinhìnthấymộtconngựalạđanglangthangtrêncánhđồnghoang,ôngliềntớigầnđểxemsao.Conngựacó“cái
trántrắng”nênmớiđượcgọilà“Ngọnlửabạc”.Ôngthấycơmayđãtớivớimình,nênđãbắtgiữnó.Nếulàmđượcvậythìconngựacủaôngsẽvềnhất.Tôigợichohắnnhớ lạivì saohànhđộngđầu tiêncủahắn làdẫnconngựađi trởvềKing’sPyland,rồi tạisaohắn lạiđịnhđemgiấuconngựachotớikhicuộcđuakếtthúc;tôicũngchohắnbiếthắnđưaconngựavềđigiấuởMapletonnhưthếnào.Tớilúcđó,hắnchỉcòncómộtýtưởng:làmsaođượcyênthân.-Nhưngcácchuồngởđâyđềuđãđượckhámkỹrồikiamà?
-Ồ,hắnlàmộttayhoátrangngựatàiba!
-Anhkhônglongạigìkhiđểconngựaởlạiđây?
-Hắnsẽchămsócconngựanhưchămsócthânthểhắn!Hắnbiết
làmuốnđượcthatộithìphảiđưaconngựaratrongthểtrạngtốt.-ChưachắcđạitáRosschịuthachohắn.
- Đại tá Ross không phải là người giải quyết vấn đề. Tôi theo
nhữngphươngphápcủariêngtôi.Ôngđạitákémhàohiệpđốivớitôi.Nêngiờđâytôimuốnđùatrêuôngtachơi.Anhchớcónóigìvềconngựađấynhé?-Nóiđểlàmgì!Vảchăng,điềunàycótầmquantrọngđốivớiviệc
tìmrangườiđãgiếtStraker.-Khôngđâu.ChúngtacùngtrởvềLondonbằngchuyếntàuđêm.
Tôisữngsờtrướccâutrảlờiđó.ChúngtôichỉmớitớiDevonshire
cómấy tiếng đồng hồ, vậymà anh ta lại bỏ ngang cuộc điều tra.Thậtkhôngtàinàohiểunổi!Tôikhôngtàinàomoi thêmđượcanhmộtlờinàochotớikhivềđếnnhàngườihuấnluyệnngựa.Ôngđạitávàviênthanhtrachờchúngtôitrongphòngkhách.-Chúngtôisẽtrởvềthủđôbằngchuyếntàutốchànhnửađêm.
Chúng tôiđãđượchít thởbầukhôngkhíquyến rũ củaDartmoor -Holmesnói.Viên thanh tragiương rộngđôimắt.Ôngđại tánởmộtnụcười
hiểmđộc:
-Nhưvậylàôngđãbỏcuộc?
Holmesnhúnvai:
-Dĩnhiênlàcónhữngchướngngạinghiêmtrọng?Tuynhiên,con
ngựacủaNgàisẽcómặtvàolúcxuấtphátcuộcđua,Ngàinênchuẩnbịngườinàicưỡiconngựađó.TôicóthểxinmộtbứcảnhcủaôngStrakerđượckhông?Viên thanh tramóc túi lấy ramột tấmhìnhđựng trongmộtbao
thưvàđưachoHolmes.-Ông thanh tra,ôngđoán trướcđượcmọiýmuốncủa tôi. Liệu
ôngcóchờ tôi tạiđây trongchốc lát chăng?Tôimuốngặpcôhầugái.Bấtthình lìnhđạitáRoss lêntiếngngaysaukhiHolmesbướcra
khỏiphòngkhách:-TôithấtvọngvềôngHolmes.Từkhiôngtađếnđây,tachẳngcó
mộttiếnbộnào.-Conngựacủaôngsẽdựcuộcđua-Tôinói.
-Phải,tôiđãđượclờicamđoancủaôngta-Đạitánhúnvai-Có
điều,tôimongmuốnnắmđượcconngựatrongtayhơnlàlờihứa.TôiđịnhbênhvựcchoHolmesthìanhấytrởvào.
-Giờđây,thưaquýông,saukhivềtớiLondon,tôisẵnsàngtrởlại
Tavistocklầnnữa.Tronglúcchúngtôileolênxe,mộttrongnhữngngườihầuchuồng
ngựagiữ chocửaxemở rộng.Một tư tưởngnhưbất chợtđếnvớiHolmes,bởivìanhcúinghiêngngườivềphíatrướcvàđụngvàoốngtayáongườihầu.Anhnói:
-Aisănsócnhữngconcừutrongvòngrào.
-Tôi,thưaông.
-Anhcóthấyđiềugìkháclạvừaxảyrachochúngtrongthờigian
gầnđâykhông?-Quảvậy,bacontrongđànbịđikhậpkhiễng.
Holmeskhẽcườivàxoahaibàntayvàonhau.
-Mộtcúchơiđẹpthật!-Anhnóikhibấmvàocánhtaytôi,rồinói
vớiôngthanhtra-ôngbạnnênlưuýtớicáihiệntượngđặcbiệtđótrongđàncừu.Nàochúngtađithôi,chúxàích!Đại tá Ross tiếp tục phô ramột dáng điệu bày tỏ sự không tin
tưởngnhưngvẻmặtviênthanhtrabiểuhiệnmộtsựchămchú.ÔngtahỏiHolmes:-Ôngchođólàđiềuquantrọngsao?
-Cựckỳquantrọngđấy!
-Cònđiểmnàokhácmàôngmuốnlưuýtôinữakhông?
-Conchótrongđêmđó.
-Conchóư?Đâucóchuyệngìxảyravớinótrongđêmđó.
-Nhưvậymới làkỳ lạ.Sựkỳ lạẩnchứaởngay trongchỗđó-
SherlockHolmesnhậnxét.Bốnngàysauđó,HolmesvàtôilạiđápchuyếntàuđiWinchester
đểdựkháncuộcđuangựa tranhgiảiWessexCup.Ôngđại tágặpchúngtôibênngoàinhàgavàđưachúngtôiđếntrườngđuabằngxetứmãcủaông.Mặtôngnghiêmtrangvàtháiđộcựckỳlạnhnhạt.Ôngnói:
-Tôikhôngthấyconngựacủatôiđâucả.
-Ôngsẽnhậnranókhiôngtrôngthấynóchứ?-Holmeshỏi.
Ôngđạitátỏvẻrấtbấtmãn.Ôngnói:
-Tôiluitớitrườngđuatừ20nămnay,vàchưacóaihỏitôimột
câunhưthế.NgaymộtđứabécũngnhậnraconNgọnlửabạcvớicáitrántrắngvàcáichântrướccólôngđốmcủanó.-Việcđánhcáhiệnnayrasao?
-Ngàyhômqua,ôngcóthểđánh15ăn1,nhưngkhoảngcáchcứ
giảmdần,giờđâythìchỉcòn3ăn1.-Hừm!Cóaiđóđãtómđượctuy-dô,chắcchắnnhưthế-Holmes
nói.Khixetứmãngưnglạigầnkhánđàichính,tôinhìnlêntấmbảng
đểxemtênnhữngconngựatranhgiảiWessexCup:
“CHONGỰABỐNVÀNĂMTUỔI
Giảinhất:1.000souverain
Giảinhì:300bảng
Giảiba:200bảng
Đườngđua:1,6dặm.
1.Dađen(củaôngHeathNewton),nàiáomàuquế,mũđỏ.
2.Võsĩ(củađạitáWardlaw),nàiáosọcxanhđen,mũhồng.
3.Desborough(củahuântướcBackwater),nàiáotayvàng,
mũvàng.
4.Ngọnlửabạc(củađạitáRoss),nàiáođỏ,mũđen.
5.Iris(củacôngtướcxứBalmoral),nàimũ,áosọcvàngđen.
6.Rasper(củahuântướcSingleford),nàiáotayđen,mũtía.”-Chúngtôiđãrútconkiaravàđặttấtcảhyvọngvàolờinóicủa
ông-Viênđạitánói-Lạchưa!Thếnghĩalàgì?Ngọnlửabạcđượccoilàchắcsẽthắngsao?-Ngọnlửabạcđượccá5ăn4-Cácnhàcáicángựagầmlên-5
ăn4choNgọnlửabạcđây.Desborouthcá15ăn5đây.-Đủsáuconà?-Viênđạitákêulên,rấtgiậndữ-Nhưngnóđâu?
Cờcủatôichưađượcdiễuhànhmà.-Chỉmớicónămconđidiễuhành.Đâynày,đâyhẳnlànórồi!
Vào lúctôinói,mộtconngựahồng lực lưỡngphóngrakhỏikhu
cânnài,chạynướckiệungaybêncạnhchúngtôi:nómangtrênyênmàucờxanhvàđỏrấtquenthuộccủaôngđạitá.-Đâuphảingựacủa tôi.Convậtnàykhôngcó lấymộtsợi lông
trắngtrênmình.ÔnglàmcáitrògìvậyôngHolmes?- Bình tĩnh! Bình tĩnh xem nó chạy ra sao cái đã! - Holmes thì
thầm,điềmtĩnh.Anhtheodõiquaốngnhòm,bấtchợtreolên:
-Ngayhàngđầu?Tuyệtdiệu.Chúngđangghévàochỗngoặt.
Sáuconngựachạysátbênnhau.Tớiquãnggiữadảiđườngđuavòng,conngựachuồngMapletonvượtlêndẫnđầu.Nhưngtrướckhichúngngang chỗ chúng tôi thì conDesboroughđã hết sức và conngựacủaôngđạitávượtquacâycọctớisáuthântrướcđốithủcủanólàconIriscủacôngtướcxứBalmoral.-Dầusaothìtôicũngđãthắng-Đạitáhổnhểnđưamộtbàntay
lênvuốt trán -Xin thú thật là tôi chẳnghiểugì cả.ÔngcòngiữbímậtđếnbaolâunữathưaôngHolmes?-Rồiôngsẽbiếttấtcả.Lạiđây,chúngtacùngquansátconngựa
này...Nóđâynày-Anhnóikhichúngtôivàotrongkhudànhriêngchochủngựacùngbằnghữucủahọ-ÔnglấycồnmàrửađầungựavàchânnóthìôngsẽnhậnthấynóchínhlàNgọnlửabạc.-Ônglàmtôisuýtđứngtim...
-Tôithấynótrongtaymộtkẻgianxảovàtôitựtiệnchonóđua
dướilớpgiảtrangnày.-Ôngđãlàmđượcmộtđiềukỳdiệu!Conngựatỏrahoàntoànở
thểtrạngtốt.Nóchưabaogiờchạyhayđếnthế.Tôicầnphảixinlỗiông,mộtngànlầnvìđãnghingờkhảnăngcủaông.Mongôngtìmratênsátnhân.-Tôitìmrarồi-Holmestrảlờimộtcáchđiềmtĩnh.
Viênđạitávàtôinhìnanh:
-Khônghiểuhắnởđâu?
-Ởđây!
-Ởđây?Hắnđâu?
-Ngaybêncạnhtôivàolúcnày.
Viênđạitáđỏmặttíataivìgiậndữ.
-Tôimangơnôngnhiều lắm,nhưngtôibuộc lòngphảicoiđiều
màôngvừanóilàmộttròđùaquátrớn,hoặclàmộtđiềulăngnhục.
Holmespháracười:-Tôikhônghềđùahaylàmnhụcông,thưađạitá.Nhưngquảthật
kẻsátnhânđangđứngngayđằngsauôngđây.Anhtiến lênmộtbướcvàđặtbàntay lêncáicổbóng loángcủa
conngựathuầnchủng.
-Conngựaư?-Tôivàôngđạitákêulên.
-Đúng,chínhnó.Vàchúngtahãythatộichonóvìnóhànhđộng
đểtựvệ.Strakerkhôngxứngđángvớilòngtincậycủaông.Nhưngchuôngreorồiđó.Bởivìtôimuốnkiếmmộtíttiềntrongđộđuasau,tôixinkhấtlạiđểlátnữasẽgiảithíchtậntường.Trong toa xe lửahạngđặc biệt chỉ có bangười chúng tôi. Trên
đườngtrởvềLondon,tôitưởngchừngnhưkhócóchuyếnđinàolạingắn hơn đối với đại tá Ross, bởi vì chúng tôi đều say sưa ngheHolmesnói.-TôiđitớiDevonshirevớisựcảtinrằngSimpsonlàthủphạm,tuy
vẫnnhậnthứcrằngchưađủbằngchứngđểbuộctộianhta.Chỉtới
khingồiởtrongxe,ngaytrướccửanhàngườihuấnluyệnngựa,tôimớinhậnracáiýnghĩakinhkhủngtrongmónthịtcừunấucàri.Cácbạncònnhớlàtôiđãtỏrađãngtrí,vẫnngồiyêntrênxetronglúcmọingườiđãxuốngxecảrồi.Lúcđó,tôiđangtựhỏivìsaotôilạibỏquamộtchỉdẫnlớnnhưvậy.-Vềphầntôi-Viênđạitánói-Tôixinthúnhậnlàngayđếnbây
giờtôivẫnkhôngthấydấuvếtấygiúpchúngtađượcgì.-Trongcáichuỗilậpluậncủatôi,nólàkhâuđầutiên.Bộtthuốc
phiệnđâuhẳnlàkhôngcóvịgì.Cáivịcủanóchẳngcógìlàkhóchịucả,nhưngnócóthểnhậnrađược.Chonênnếunóđượcđemtrộnvàomộtmónănbìnhthường,ngườiănsẽpháthiệnravàcóthểhọsẽkhôngăn.Càri làmónthíchhợpđểchegiấucáimùivịấy.Làmsaocósự trùnghợpquáigởnày?Người lạSimpsonđembỏ thuốcphiệnvàothứcăncủacậubéHuntervàolúcthứcănđólại làcàri(chỉcócàrimớilấnátmùibộtthuốcphiện).Thậtlàkhôngthểtưởngtượngnổi!Vậy làSimpsonđược loại rakhỏidiệnnghivấn.TôichútâmvàoStrakervàbàvợy:quảthậtchỉcóhọmớicóthểbốtrímónthịtcừunấucàrichobữatốiđó.Thuốcphiệnđãđượcbỏthêmvàosau khi cái đĩa đựng món ăn dành cho Hunter được để riêng ra.Chínhvì thếmànhữngngười khác cũngđãănmónđónhưngvẫnbìnhyên.Vậythìaitronghaingườiđóđãtớigầnđĩathứcănmàcôhầugáilạikhôngtrôngthấy?Vụ rắc rối về Simpson đã cho thấy có một con chó canh giữ
chuồngngựa.Thửhỏiailàngườiđãđivàorồilạiđiravớimộtconngựamà con chó lại không sủa (để đánh thức hai anh chàng giữngựangủtrongcáivựa).Đóchắcchắnphảilàngườimàconchórấtquen thuộc.Tôiđã tin rằnggiữađêmkhuyaStrakerxuốngchuồngngựa và dắt con Ngọn lửa bạc. Nhằmmục đích gì? Chắc chắn làtrongmộtmụcđíchbấtlương,nếukhôngthìyđãkhôngđánhthuốcmêanh chànggác chuồng.Tôi suynghĩnátócđểđoánxemyđãnghĩ gì, trong đầu óc y.Đã từng có nhiều vụ các huấn luyện viênkiếmđượcnhiều tiềnbằngcáchđánhcángựacủahọbị thua,quanhữngngườitrunggian,vàsauđóngăncảnkhôngchongựacủahọthắngbằngmộtmánhkhoénàođó.Đôikhi,domộtgãnàikìmhãmngựa, hoặc domột phương pháp tinh tế hơn. Với Straker, anh tahànhđộngrasao?Tôihyvọnglànhữngđồvậtởtrongcáctúiquần
áoanhtasẽgiúptôi.Quảđúngnhưvậy.Haibạn chắc chưaquên condaokỳ lạnằm
trongbàntayngườichết:condaomàkhôngmộtđầuóctỉnhtáonàolạichọnlàmvũkhí.Condaođóđượcdùngtrongnhữngcamổtinhtếnhất.Thưađạitá,ôngthừabiếtrằngtacóthểtạoramộtvếtđứtnhỏtrênnhữnggânkhoeoconngựa,mànếulàmbêndướidathìvếtđókhôngđể lạimộtdấuvếtnào.Một conngựabị “khíagân”nhưvậysẽđihơikhậpkhiễng,điềuđósẽchỉđượcgánchochứngphongthấphoặcchosựtậpluyệnquásức.-Quânvôlại!-ôngđạitákêulên.
-ĐólàlýdomàStrakermuốnđưaconngựarangoàicánhđồng,
bởi vìnếubịmũinhọncondao rạchvàogânchân, chắc chắnconNgọnlửabạcsẽhunghăngđánhthứccảđếnngườingủsaynhấtthếgian.Vậylàphảiratayngoàitrời.-Tôiđãmùquáng-Viênđại tá rênrỉ -Chínhvì thếmànócần
đếnđèncầyvàđãquẹtquediêmlênđấy.-Dĩ nhiên.Nhưngquan sát các đồ vật của anh ta, tôi còn hiểu
đượcnhữngđộngcơgâyratộiácnữa.Thưađạitá,mộtngườitừngtrảikhôngbaogiờmangtheotrongtúimìnhnhữnghoáđơncủamộtngườikhác.Chúngtathanhtoánnhữnghoáđơncủachínhmìnhlàđủrồi.NgayđótôikếtluậnlàStrakercómộtgiađìnhthứnhì.Tínhchấtcủatờhoáđơnchứngtỏlànódínhdángđếnmộtngườiđànbà,vàngườiđànbàđóđãtiêuxàihoangphí.Chodùđại tácóđốixửrộngrãiđếnđâu,Strakercũngkhôngthểmuasắmchovợnhữngbộquầnáogiáhơnhaimươiguinea!TôihỏivặnbàStrakervềbộquầnáonữvàkhiđượcbàđoanchắnlàbàchẳngbaogiờcóbộquầnáonhưvậy,tôibènghiđịachỉcủatiệmmay.VàxinmộttấmhìnhcủaStraker.Kểtừlúcđó,tấtcảđềuđơngiản.Strakerdắtconngựađếnmộtchỗđấttrũnglànơimàánhsángngọnđènbãosẽkhôngbịaitrôngthấy.VềphầnSimpsonkhibỏtrốn,yđãđánhmấtcáicravat.Straker nhặt lấy, có thể với ý định dùng nó để giữ cho con ngựađứng yên. Khi đã vào trong cái hố trũng rồi, hắn ra đằng sau conNgọnlửabạcvàbậtquediêmlên.Nhưngconvậthoảngsợvìcáiánhsángđộtngộtđó,hoặcbịthúcđẩybởicáibảnnăngkỳlạ,linhcảmrằngngườitasắp làmhạinó,nênnóđãbứt lênthậtmạnhvàđạp
văngvào trán củaStraker.Mặcdù trờimưavàđể chokhỏi vướngvíu,anhtađãcởiáođimưaramắclênbụicây.Vàkhitéxuống,condaođãvạchdàitrênđùi.-Tuyệtvời!-Viênđạitáreolên-Tuyệtvời!Cứynhưlàôngcó
mặtởngaynơiđó!-Sauđây là cúđánhchótcủa tôi.Tôinghĩ rằngmộtngườiquỷ
quyệtnhưStrakerhắnsẽkhônglàmcáiviệccắtgânnếuchưađượctập dượt từ trước. Vậy anh ta thực tập với cái gì đây?Mắt tôi lọtxuốngđàncừuvàcóngaycâutrảlời.-Tấtcảđềuđãđượclàmsángtỏ,thưaôngHolmes.
-KhiquaytrởvềLondon,tôiđếngặpngườimayquầnáophụnữ
vàbàtanhậnrangayStrakerlàmộtkháchhànghạngsang,cótênlàDerbyshire,vàbàvợthìmêmệtnhữngbộquầnáođắttiền.Ngườiđànbàđóđãdồnanhtavàomộttìnhhìnhtàichínhthảmhại,khiếnanhtaphảiphạmtội.-Ôngđãgiảithíchtấtcả,ngoạitrừmộtđiều:trongthờigianđó,
conngựaởđâu?-Nóđãchạytrốnvàđượcmộthàngxómcủaôngchămsóc.Vàvề
điềunày,chúngtaphảitỏrarộnglượng,thưađạitá.ĐãtớiClaphamJunctionrồi!NếutôikhôngnhầmthìchúngtasẽtớiVictoriatrongvàiphútnữa.Ôngcóthểhútxìgànếuôngmuốn.Tôisẵnsàngcungcấpthêmmộtsốchitiếtkhácmàôngquantâm.
BỘMẶTVÀNGVỌT
TheYellowFace
[Inpublishingtheseshortsketchesbaseduponthenumerouscasesinwhichmy
companion’ssingulargiftshavemadeusthelistenersto,andeventuallytheactorsin,somestrangedrama,itisonlynaturalthatIshoulddwellratheruponhissuccessesthan upon his failures. And this not so much for the sake of his reputation–for,indeed, itwaswhenhewasathiswit’sendthathisenergyandhisversatilityweremostadmirable–butbecausewherehefailedithappenedtoooftenthatnooneelsesucceeded,andthat the talewas left foreverwithoutaconclusion.Nowandagain,however, itchanced thatevenwhenheerred the truthwasstilldiscovered. Ihavenotedofsomehalf-dozencasesofthekind;theadventureoftheMusgraveRitualandthatwhichIamabouttorecountarethetwowhichpresentthestrongestfeaturesofinterest.]Mộtlầnvàođầuxuân,Holmesvàtôicùngđidạotrongcôngviên.
Những chiếc lá xuân đầu tiên nhú lên các cành cây du, những cáichồidínhdínhcủahàngcâydẻđangcựaquậy thànhmấychiếc lánonđẹp.Chúngtôiđisuốthaitiếngliền.Khiquaytrởvềthìđãgầnnămgiờ.“Thưa ông,” Chú bé giúp việc vừa mở cửa vừa nói “Có một vị
kháchđến.Ôngtahỏiông.”“Kháchđirồià?”Holmeshỏi.
“Vâng,thưaông!”
“Saocháukhôngmờiôngtavàonhàngồichơimộtlát?”
“Dạcó,ôngấycóvàonhà.”
“Ôngtađợilâukhông?”
“Nửatiếng.Kháchrấtsốtruột.Suốtthờigianởđâyôngtacứđiđi
lại lại khắp phòng. Cuối cùng, ông ấy chạy ra ngoài hành lang vàthan thở “Khôngbiết đến khi nàoôngHolmesmới về?”.Cháuđápngay:“Mộtlátnữathôi!”.Ôngtanói:“Được,tôisẽchờ,nhưngtôisẽkhôngchờởđây,màởnơikhôngkhíthoángđãngkia!Chốcnữatôisẽquaytrởlại”.Thếlàôngấyđithẳng.”
“Giỏi!Cháuđãlàmđượcviệc.”Holmesnóivàchúngtôibướcvàocăn phòng củamình “Tuy nhiên, thật là bựcmình! Tôi đang buồnchán vì thiếy việc làm. Suy từ sự nôn nóng của người ấy thì chắccông việc này quan trọngđây.Ồ!Chiếc tẩu củaông ta?Chiếc tẩutuyệtvờivớicáitaycầmdàicứngnhưvậy.”Holmesxoayxoaychiếctẩutrongtayvàxemxétnóvớivẻthậntrọng.
Anhdùngngóntaytrỏgõgõvàonótựanhưgiáosưgiảiphẫuhọc
đanggiảngvềmộtthứxươngnàođó.Rồinóitiếp:“Chủnhâncủanóhẳnlàmộtngườivạmvỡ,thuậntaytrái,cóbộ
răngtốt,vàlàngườiphonglưu”“Chỉvìthấyôngtacóchiếctẩuđắtgiámàanhchorằngđólàmột
ngườigiàucóhaysao?”Holmes khẽ khàng gỡ chiếc tẩu thuốc trong lòng bàn tay của
mình:
“Bởivìôngtacóthểmuathứthuốc láhảohạng, loạiGrosvenor
giá8pence1)mỗiounce2),đắtgấphailầnthuốcbìnhthường.”“Anhcònkếtluậnnàokhông?”
“Anh ta có thói quen hút thuốc lá dưới ngọnđèn bàn hoặc đèn
bằngkhíga:chiếctẩucháyxém.Nóbịcháychỉởphíaphải:Vậychủnhâncủanó làngười thuậntay trái.Hãuthửchâmtẩuthuốcbằngbànđènđi.Bởianhkhôngthuậntaytrái,chonêntựnhiênanhđưaphầntráicủatẩuthuốcđếngầnngọnlửa.Sauđóanhtacắnxuyênquabót.Chỉmộtngườikhỏemạnhvàcóbộ răng tuyệtvờimớicóthể làmđượcchuyệnđó ...Songnếutôikhông lầmthìkia là tiếngtừngbướcchâncủaôngtangoàicầuthang!”Chưađầymộtphút sau, cách cửa rộngmở.Mộtngười đànông
khoảng30tuổi,caolớnbướcvàophòng.Ôngtamặcbộcom-lêmàuthẫmbằngthứvảitốtđượccắtkhéoléo.Taycầmmộtchiếcmũphớtmàuxámrộngvành.“Xinthứ lỗi!”-Ôngtanóicóphầnhơi luốngcuống-“Hẳn làtôi
cầngõcửa.Nhưngquảthựctôihơibốirối.”-Ôngtađưataylênxoa
xoatránnhưmộtngườiđầuócbịchoángváng.“Ôngđãmấtngủđếnhaiđêmrồi.”-Holmestừtốnnói-“Điềuđó
làmhaokiệtthầnkinhnhiềuhơnsovớilàmviệc.Xinđượcphépđềnghị,tôicóthểgiúpôngđượcgìkhông?”“Tôimuốnđượcôngkhuyêngiải,thưaông...”
“Ôngmuốntôigiúpôngvớitưcáchmộtngườitưvấn,mộtthám
tửhaysao?”“Vâng.Ông làngười từngtrảiviệcđời.Và tôimuốnôngchỉbảo
chotôinhữngviệctôicầnlàm.”Ôngtanóinhữngcâungắn,mạnhvàđứtquãng.“ÔngGrantMunrothânmến...”-Holmesbắtđầunói.
Vịkháchcủachúngtôinhỏmphắtdậy.
“Sao?Ôngbiếttêntôià?”Ôngtakêulớn.
“Nếuôngmuốnẩndanh”-Holmesmỉmcườinói-“thìđừngviết
tênmìnhtrênmảnhvảilótcủachiếcmũ,hoặclàđừngxoaychiếcmũlại để người nói chuyện vớimình thấy hàng chữđó. Tôimuốnnóirằngtạicănphòngnày,anhbạncủatôivàtôiđãtừngnghenhiềubímậtđángkinhngạc.Vàchúngtôiđãđemlạiniềmthưtháichobaotâmhồnđầyloâu.Chúngtôirấtvội,bởivậyxinôngnhanhchóngkểchotôinghetấtcảnhữnggìđãxảyra.”Vịkhách lại lấytayxoatrán.Ôngtacóvẻkhókhănkhibắtđầu
câu chuyện.Mỗi cử chỉ,mỗi nétmặt đều chứng tỏ ông ta làmộtngườikínđáo,giữývàkiêuhãnh.Ông tacó thiênhướngcheđậynhững vết thương lòng của mình hơn là phơi bày ra. Nhưng độtnhiênông tagiậndữvung tay lên, tựanhưquẳng tínhdèdặtvàomộthướngnàođó.“Tôicướivợđãbanăm,chúngtôihoàntoànhạnhphúc.Khônghề
giấugiếmnhauđiềugì,cảýnghĩlẫnhànhđộng.Thếnhưng,từthứhaivừarồ,chúngtôitrởthànhxalạvớinhau,vàtôimuốnbiếtvìsaonhư vậy ... Tôi biết rõ chưa bao giờ nàng yêu tôi bằng lúc này.Nhưng, nếuđiềubí ẩn chắngiữa chúng tôi chưađược tháogỡ thìmốiquanhệtốtđẹpgiữachúngtôisẽkhôngtồntại.”“Cámơnôngđãchotôibiếtsựthực,ôngMunro.”
“EffieđếnHoaKỳsốngởthànhphốAtlantalúccònrấttrẻ.Tạiđó
nàngkếthônvớiHebron,mộtluậtsưcótiếngtrongvùng.Họsốnghạnhphúcvàcómộtmụncon.Nhưngsaumộttrậndịchsốtvàngdađãgiếtchếtchồngvàcon,nàngtrởvềAnhquốcsốngvớingườidìởMiddlesex.Tôi thấy cầnphảinhắc lại rằng sau cái chết của chồng,nàngthừahưởngmộtgiatàichừngbốnngànrưỡibảng3)nằmtrongngânhàng.Hàngnămnàngnhậnđượcbảyphầntrămtiềnlãi.Nàngchỉsốngvớingườidìchừngnửanămthìtôigặpnàng.Chúngtôiyêunhauvàsauvài tuầnthì làmphépcưới.Lúcđónànghaimươi lămtuổi.Tôi là người buônhoaquả. Lãi suất của tôi độ chừng tám trăm
bảngmộtnăm,bởithếchúngtôisốngkháphonglưu:mộtbiệtthựtốtởNorbury.Thịtrấnnàykhôngkhácthônquêcholắm.Tạiđócóhaingôinhàvàmộtkháchsạncaohơnbiệtthựcủachúngtôimột
chút.Cònngayphía trướcmặtchúngtôicómộtbiệ thựđứngtáchriêng ra. Ngoài những ngôi nhà ấy không cònmột công trình xâydựngnàoởgầngahơnnữa.Khi tôi lậpgiađình,vợtôiđãchuyểngiaochotôitoànbộtàisảncủanàng.Tôikhôngđồngý,vìngạirằngnếutôibịthấtbạitrongcôngviệclàmăn,thìvốnliếngcủanàngmấthết.Nhưngnàngvẫnnằngnặcđòilàmtheoýmình.Độtnhiên,cáchđâyhơnmộttháng,nàngnóivớitôinhưthếnày:-Jacknày,lúcanhnhậntiềncủaem,anhnóirằngvàobấtkỳlúc
nàoemcũngcóthểlấylạisốtiềnđó.-Tấtnhiên,vìđâylàsốtiềncủaem.
-Emđangcầnmộttrămbảng.
-Đểlàmgì?
-Anhyêu!-Nàngluốngcuốngtrảlời-Anhnóianhlàchủngân
hàngcủaem...Thếmà,cóbaogiờcácchủngânhànghỏikháchrúttiềnđểlàmgì?-Nếuemcầnthìcóngayđâythôi.
-Vâng.Emcần.
-Emsẽkhôngnóiư?
-Saunàysẽnói.Cònbâygiờthìkhông.
Tôibuộcphảivuilòngvớicâutrảlờinhưthế.Từđâytrởđi,nàng
khônggiấutôimộtđiềugìnữa.Tôiđưasécchonàngvàkhôngnghĩgìthêmvềcâuchuyệnđó.Nhưtôivừanóivớiông,cómộtbiệtthựnằm cách không xa ngôi nhà của chúng tôi. Hai căn nhà chỉ cáchnhaucómộtbãicỏ.Đểđếnngôibiệtthự,ngườitaphảiđitheomộtconđườngvàsauđórẽvàolốimòn.Ngayphíasaubiệtthự,làmộtcánhrừngthôngnhỏ.Tôirấtthíchđidạotrongcánhrừng.Suốttámthángròng,trongngôibiệtthựkhôngcóngườiở.Tôilấylàmtiếclàngôi nhà lại bỏ khôngnhư vậy.Đó làmột tòa lâuđài hai lầu xinhxắn,vớinhữngcộthành langcổkính.Nhiều lầnkhidừng lại trướcngôinhà, tôi tựnghĩ:“Thật làmộtdinhcơnhỏnhắn,đầmấmbiếtbao!”.
Thế rồi,vàobuổichiều thứhai tuần trước.Trongkhiđidạo, tôi
nhìn thấymột chiếc xe chở hàng cómui chạy trên đường. Sauđótrênbãi cỏphía trước thềmchấtđốngnhững tấm thảmvà cácđồđạckhác.Rõràngngôibiệthựđãđượcchothuê.Tôiđiquanhngôinhà,trongmộtkhuôncửasổcómộtkhuônmặtđangtheodõitôi.Từxa,tôikhôngthểnhìnrõbộmặtấy,nhưngtôicảmthấyởđócómộtcáigì trái tựnhiên,phinhân tính.Doấn tượngnày, tôimuốnđếngần hơn để biết ai đang theo dõi mình. Nhưng đúng vào lúc đó,khuônmặtmàuvàngxámxịtđótựnhiênbiếnmất.Hìnhnhưcóaiđứngphíasaukéongườiấyvào.Tôiđứngchừngnămphútnữa,rồiquyếtđịnh trèo lênbậc tamcấp, gõ cửa.Ngay lập tức,mộtngườiđànbàcaonghệuvớidángvẻkhônghàilòngramởcửa.
-Ôngcầngì?-BàtahỏivớigiọngngườiScotlandthethé.
-Tôilàlánggiềngcủabà,ởngaycạnhđây.Tôithấybàmớiđến.
Liệutôicóthểgiúpbàđượcđiềugìchăng?-Khinàocần,chúngtôisẽgọi!-Bàtanóivàđóngsầmcủalại.
Suốtbuổitối,mặcdùtôicốgắngnghĩvềmộtđiềugìkhác,nhưngý nghĩ của tôi vẫn cứ trở về với bộmặt thập thò trong cửa sổ vàngườiđànbàxấcxượcđó.Tôikhôngnóigìchovợtôibiết.Nànglàngườiđànbàdễbuồnphiền.Chỉtớilúcđingủ,tôinhậnxétquaquýtvớinànglàngôinhàbêncạnhđãcóngườiở.Nànglàmthinh.Đêm hôm ấy, giữa giấc ngủ, tôi mang máng cảm thấy chung
quanhmìnhđangcómộtcáigìđódiễnra.Điềusauđâytừtừđếntrongýthứccủatôi:Vợtôithứcdậy,bắtđầuchoàngáongoàivàđộimũ.Tronggiấcngủ,tôisẵnsàngbiểulộmộtcáigìtựanhưphảnđốihoặcngạcnhiên.Nhưng,saukhihémắtra,dướiánhsángcủangọnnến,tôithấymặtnàngxanhmét,nàngthởhổnhểnlúccàiáokhoácngoàivàongườivàlénlútnhìnvàogiường;yênchílàtôiđangngủ,nàngthậntrọnglẻnrakhỏiphòng.Mộtthoángsau,tôinghecótiếngcótkétcủachiếccửaravào.Tôingồidậyđậptaymạnhvàothànhgiườngđểbiếtchắclàmìnhđangthức.Tôirútchiếcđồnghồởdướigối:bagiờsáng.Vợtôilàmgìgiữađêmhômthanhvắngnày?Tôi ngồi thừ ra đến haimươi phút, cố gắng tìm ramột lời giải
thíchnàođó.Nhưngcàngsuynghĩlạicàngkhóhiểu.Tôicànglúngtúnghơnkhicánhcửaravàolạikhẽmởvàcótiếngbướcchâncủavợtôitrêncầuthang.-Emởđâuđấy,Effie?-Tôihỏi,khinàngbướcvào.
Toànthânnàngrunlên.Nàngkhẽkêulênmộttiếng,sựxúcđộng
vàtiếngkêunàykhiếntôilosợhơntấtcả.Trongtiếngkêuẩnchứamộtđiềutộilỗi.Vợtôiluônluônlàngườiđànbàtrungthực.Bởithế,tôilạnhcảngườikhinànglenlénđivàophòngmình.- Anh không ngủ hay sao, Jack? - Nàng thốt lên trong nụ cười
gượnggạo-Emtưởngrằngkhônggìcóthểkhiếnanhthức.-Emđãởđâu?-Tôilạnhlùnghỏi.
-Emhiểuanhđãngạcnhiênnhưthếnào-Nàngnóikhinàngcởi
cúcáokhoác.Ngoàira,tôicònnhậnthấynhữngngóntaycủanàngrunlẩybẩy-Trướcđâyemchưabaogiờnghĩrằngcómộtchuyệngìxảy ra với em.Chuyện chỉ có thếnày:Đột nhiên embắt đầu cảmthấyngộtthở.Emcầnkhôngkhítronglành.Emđãrađứngcạnhcửa
chừngvàiphút,vàbâygiờemlạicảmthấybìnhthường.Khinóinhữnglờinày,nàngkhôngquayvềphíatôivàgiọngcủa
nàngkhôngnhưmọi khi.Chẳngcònnghingờgìnữa:nàngđãnóidối.Tôikhôngtrảlời,quaymặtvàotườngvớinỗiđauđớntrongtim.Vợtôiđãgiấugiếmtôiđiềugì?Nàngđãđiđâu?Từđóchođếnsáng,tôiluôncựamình,trằntrọc,gắngtìmmộtlờigiảithíchđángtincậyhơn.Ngàyhômấy, tôi phải ra thànhphố. Thếnhưng tôi lo lắngđến
mứckhônglàmđượcviệcgì.Vợtôihìnhnhưcũnglolắng.Tronglúcănsáng,chúngtôikhôngtraođổivớinhaumộtlời.VàngaysauđótôiđiđếncungđiệnCrystal,ởđómộtgiờđồnghồvàtrởvềNorburylúcmộtgiờtrưa.Khiquatòabiệtthự,tôidừnglạigiâylát,nhìnvàokhungcửasổ?Độtnhiên, cánhcửamở rộngvàvợ tôi từ trongđóbướcra.Tôingâyngườikhinhậnranàng.Trongkhoảnhkhắctôicảmthấy
vợtôimuốnẩnmìnhvàotrongnhà.Tuynhiên,khibiếtmọisựtrốnchạyđềuvôhiệu,nàngbắtđầubướcvềphíatrướcvàmỉmcười:-ÔiJack!-Nàngnói-Emrẽvàovìmuốnbiếtcóthểgiúpnhững
người lánggiềngcủachúngtađượcđiềugìkhông?Tạisaoanh lạinhìnemnhưvậy?-Banđêmemởđâyphảikhông?
-Anhmuốnnóigìvậy?-Nàngkêulên.
-Emđãđếnđây,anhtinchắcnhưvậy!Saoemtớithămhọvào
lúcnửađêm.-Chưakhinàoemởđâycả.
-Saoemlạinóidối-Tôibắtđầukêulên-Thậmchígiọngnóicủa
emcũngbị thayđổikhingheanhhỏi.Phảichăngemđãcónhữngđiềubíẩnđốivớianh...Anhsẽvàobiệtthựnàyvàsẽtựmìnhkhámpháratấtcả.-Đừng!Đừng!Anh!.
Nàngthởhổnhểnkhikhôngđủsứcchegiấunỗikhiếpđảmcủamình.Lúctôitớigầncánhcửa,nàngđãtúmlấytaytôi,kéotôiravớimộtsứcmạnhkhôngngờ.
- Emvan anh, đừng vào! -Nàng la lên - Em thề rằng sớmhay
muộnrồiemcũngkểchoanhnghetấtcả.Nhưngsau,saunàyđã...Nếuanhvàongôinhànày,mộttaihọasẽxảyra.Tôigắngvùngthoátkhỏitaynàngthìnànglạicàngtúmlấytôivới
nhữnglờicầuxinđiêncuồng.
-Hãytinem-Nàngkêulên-Hãytinemchỉlầnnàynữathôi!Anh
sẽkhôngbaogiờhốitiếcđâu.Cònnếunhưemcógiấuanhchuyệngìthìcũngchỉvìanhmàthôi.Chúngtasẽcùngtrởvềnhàđi,rồimọichuyện sẽđâu vàođấy.Cònnếuanhđi vàongôi nhànàyngoài ýmuốncủaemthìmốiquanhệcủachúngtasẽchấmdứt.Giọngnóicủanàngchứamộtsựtuyệtvọngchânthậtđếnnỗitôi
phảidừnglạitrướccửangôinhà.-Anhchỉtinemvớimộtđiềukiện-Cuốicùngtôinói-Anhmuốn
tất cả sẽ đượcmau chóng kết thúc. Em có thể giữ kín bímật củamình, nhưng hãy hứa với anh là phải ngừng ngaymọi cuộc thămviếngbanđêmvàsẽkhônglàmmộtđiềugìlénlútnữa.-Emxinhứa-Nàngthốtlênvớitiếngthởphàonhẹnhõm-Mọi
chuyệnsẽdiễnranhưý.Nào,hãyđivềnhàđi!Nàngvừanắmlấytayáotôivừakéotôirakhỏibiệtthự.Nhânthể
tôingoảnhtrônglênkhungcửasổphíatrênvàtôilạithấykhuônmặt
màuvàngtáingắtđangtheodõichúngtôi.Cóthểcómốiliênhệnàogiữavợtôivớiconngườinàyvậy?Hoặcnàngđãcómốiquanhệgìvớingườiđànbàthôlỗhômtrước?Sau chuyện đó tôi ở nhà luôn hai ngày liền. Hình như vợ tôi
nghiêmchỉnhtuântheocácgiaoướcgiữachúngtôi.Nàngkhôngrakhỏinhà.Thếnhưng,sangngàythứbathìkhôngthểcólờinguyềnnàogiữnổinàng.Vàongàyhômđó tôiđi ra thànhphốvà trởvề trênchuyến tàu
hỏahaigiờbốnmươiphút,nghĩa làvềsớmhơn thường lệ.Khi tôibướcvàonhàthìchịhầuphòngchạyragặptôivớibộmặtđầyvẻsợhãi.-Bàchủđâu?-Tôihỏi.
-Hìnhnhưbàđidạochơi.
Tôisinhnghi,chạybổlênlầuđểbiếtchắclànàngcóởnhàhay
không.Tôivôtìnhnhìnquacửasổvàthấychịhầuphòngbăngquabãicỏđểtớingôibiệtthự.Tôihiểungay.Runlênvìphẫnnộ,tôi laonhanhxuốngphíadưới,bướcquabãi
cỏ,quyếtchấmdứtvĩnhviễnchuyệnnày.Tôitrôngthấyvợtôicùngngườihầugáiđangchạytheolốimònvềnhà.Thếnhưngtôikhôngđứng lại nói chuyện với họ. Tôi thề phải khámphá ra bímật này.Khônghềgõcửa,tôixoaytaynắmcánhcửa,chạyvàohànhlang.Lầumộtthậtimắng.Ởnhàbếp,ấmtràđangsôitrênlửa,còncon
mèođenthìđangnằmcuộctròn.Khôngthấybóngdángngườiđànbà tôi gặp trước đây. Tôi chạy bổ sang phòng khác: cũng trốngkhông. Tôi băngmình lên phía trên. Không có ai trong hai phòng.Toànbộngôinhàkhôngmộtbóngngười.Từđồđạcđếncáchbàitríđềutuềnhtoàngvàphàmtục,trừmỗimộtcănphòngmàquacửasổcủa nó tôi đã nhìn thấy bộmặt khủng khiếp trước đây. Đó là cănphòngđượcxếpđặtngănnắpvàtrangnhã.Tấtcảmốihoàinghicủatôi đã chuyển thành lòng cămgiậnmãnh liệt và cháy bỏng khi tôinhìn thấy bức ảnh toàn thân của vợ tôi trên lò sưởi. Bức ảnh nàyđượcchụptheoyêucầucủatôicáchđâybatháng.Tôiởđóđủthờigiancầnthiếtđểxácđịnhđâyquảthực làmột
ngôinhàhoàntoàntrốngrỗng.Khiấy,tôirờingôinhàvớimộtnỗiđauđớntrongtim.Lúcquayvềnhà,vợtôibướctớigầntôi.Nhưngtôiđaulòngvàcămgiậntớimứckhôngbuồnnóichuyệnvớinàng.Tôiđiquachỗnàng,cốlảngtránhđểvàophòngmình.Tuyvậynàngvẫntheokịptrướckhitôiđóngcửalại.-Rấttiếclàemđãviphạmlờicamkết.Nhưnggiánhưanhrõmọi
chuyệnthìchắcanhsẽthathứchoem.-Hãykểđi!
-Khôngkểđược,Jackạ.
-Chừngnàoemchưanóiaisốngtrongcănbiệtthựấyvàemđã
traobứcảnhchoaithìanhsẽkhôngbaogiờtinem-Tôinóilớnvàsaukhivùngthoátkhỏinàng,tôiđirakhỏinhà.Chuyệnđóxảy ravàongàyhômqua,ôngHomlesạ!Ngàyhôm
naytôikhôngvềnhà.Sựgiảdốicủanàngđãkhiếntôilongại.Sángnaytôinghĩđếnông.”NãygiờHolmesngồiimlặng,chốngtaylêncằmhồilâu.Cuốicùng
anhhỏi:“Ôngcócamđoanrằngôngđãnhìnthấybộmặtcủangườiđàn
ôngtrongcửasổkhông?“Lầnnàotôicũngđứngkháxa,nênkhôngdámcảquyếtđiềuđó.”
“Cóđiềunógâychoôngmộtấntượngkhóchịuchứ?”
“NócóvẻchếtchócvàbấtđộngđếnghêsợKhitôiđếngầnthìnó
lậptứcbiếnmất.”“Bànhàxinông100bảnghồinào?”
“Cáchđâyhaitháng.”
“Có khi nào ông thấy bức ảnh người chồng trước của vợ ông
không?”“Không.Chẳngbao lâu saukhiông ta chết,ởAtlantađãxảy ra
mộtvụcháylớn,mọigiấytờđềubịthiêuhủy.”“Tuynhiênbànhàhẳncógiấykhaitửcủaôngtachứ?”
“Vâng,nàngcónhậnđượcbảnsaosauvụcháy.”
“CóbaogiờônggặpbấtkỳmộtaiđãbiếtvợôngởMỹkhông?”
“Không.”
“Chắcbàcónhậnđượcthưởbênđó?”
“Theotôibiếtthìkhông.”
“Cảmơnông! Tôimuốnđược suy ngẫmmột chút. Có lẽ những
người sống trong biệt thự đã dự đoán trước về việc đột nhập củaông,nênhọđikhỏi trướckhiông tới.Nếu thế thì rấtcó thểhọsẽquaytrởvềvàchúngtasẽdễdànglýgiảimọichuyện.VậyônghãytrởlạiNorburytiếptụctheodõicáccửasổcủatòabiệtthự.Nếuôngthấyhọsốngtrongđóthìđừngcóxộcvào,màhãyđánhđiệnchochúngtôi.Mộtgiờsaukhinhậnđượcđiện,chúngtôisẽcómặt.”“Cònnếuvẫnchưacóngườiởthìsao?”
“Nếuthế,ngàymaitôisẽđến.Chúngtôisẽcùngôngbànbạc.Xin
tạmbiệt!”
“Watson thânmến, có thểđây làmột câuchuyện thật tồi tệ.” -HolmesnóisaukhitiễnchânôngMunrorakhỏicửa.“Anhnghĩsao?”
“Đâylàmộtchuyệnhoàntoànnhơnhuốc.”
“Quảvậy,đâylàsựdọanạtđểcầulợi.Nếukhôngđúngthếthìtôi
rấtmựcsailầm.”“Thếailàkẻdọanạt?”
“Người sống trongcănphòngđầyđủ tiệnnghiấy,ngườiđãgiữ
bứcảnhcủangườiđànbàtrênlòsưởi.Bộmặtmàuvàngcạnhcửasổkhônghiểuvìlẽgìđó,cứbámchặtlấytôi.Vàtôiquyếtkhôngbỏquavụnày.”“Anhcógiảthiếtnàochưa?”
“Mớichỉlàgiảthiếtbướcđầuthôi!Trongtòabiệtthựcóđứcông
chồngđầutiêncủangườiđànbànày.”“Vìsaoanhnghĩnhưthế?”
“Khingườichồnghiệntạiđịnhvàonhà,bàđãsợhếthồn.Tạisao
vậy?Theotôi,sựthậtlàthếnày:NgườiđànbàđãlấychồngởMỹ.Sauđóanhta trở thànhngườiđángghétđốivớibà.Chúngtôigiảthiếtôngtacóthểbịbệnhphonghoặccóthểthànhkẻnguđần.Rốtcuộcbàbỏôngta,vàtrởvềnướcAnh,thaytênvàbắtđầusốnglạitừđầu.Bàđibướcnữahồibanămvềtrướcvàđãcoiđịavịcủamìnhlàhoàntoànvữngchắc.Thếnhưngnơiởcủabàbịpháthiệnhoặcbởingườichồngđầutiên,hoặcbởingườiđànbàtrângtráogắnbóvớingườibệnh.Họviếtthưchobàta,đedọalàsẽđếntốgiácbà.Bàtadùng100bảngđểđưachohọim.Dovậymàhọđãđiđếnđó.Khingườichồngvôtìnhnóichobàhayvềsựxuấthiệncủanhữngngườimớitớiởtòabiệtthự.Bàtađãđoánđượcđóchínhlànhữngkẻđangsănlùngbà.Saukhichờchồngmìnhngủsay,bàchạytớiđóthuyếtphụchọđểbàđượcsốngyênlành.Lầnđầukhôngđạt,bàlạitới chỗ họ vào sáng hôm sau. Nhưng vừa ra khỏi nhà thì bắt gặpchồng.Bàhứavớichồnglàsẽkhôngvàođónữa.Tuyvậy,haingàysau, hy vọngđược thoát khỏi nhữngngười lánggiềng lại bùng lên
tronglòngbà.Khôngkìmhãmnổi,bàtoantrởlạimặccảvớihọ.Bàđãtraobứcảnhcủamìnhlàtheođòihỏicủahọ.Giữalúcchuyệntrò,ngườihầugáichạytớibáochohọbiếtlàôngchủđãvềnhà.Khiấy,ngườivợđãdẫnhọtheolốicửasau,cólẽrangoàirừngthôngbêncạnh.Nhưvậyngườikháchcủachúngtachỉthấymộtngôinhàtrốngkhôngmàthôi.”“Theotôiđấymớichỉlàphỏngđoán.”
“Đúngvậy!Nhưngnósoisánghếtthảy!Nếucácsựkiệnmớinổi
lênmà không thể giải thích được, chúng ta sẽ có đủ thời gian đểchuyểnquaxemxétgiảthiếtcủatôi.ChúngtachưathểbắttayvàocuộcnếuchưanhậnđượctintứccủaôngtatừNorbury.”Chúngtôikhôngphảichờđợilâu.Bứcđiệnđãđếnngaysaubữa
điểmtâm.
“Biệtthựcóngười.Lạinhìnthấybộmặttrongcửasổ.Gặplúc7giờ.Khôngtiếnhànhchừngnàocácôngchưađến”.
Ôngtađợichúngtôitạisânga,mặtxanhxao,cảngườirunrẩy.
“Họcònởđấy,ôngHolmesạ!”Ôngnóisaukhicầmtaybạntôi
“Tôitrôngthấyánhsángtrongtòanhàkhiđiquađó.”“Kếhoạchcủaôngthếnào?”
“Tôimuốnđộtnhậpvàođó.Nếuchínhmắtmìnhtrôngthấymột
kẻnàođótrongnhà,tôiyêucầucácôngtrởthànhnhânchứng.”“Ôngkiênquyếtnhưvậy?”
“Cươngquyết!”
“Thôiđược,ôngcólý.Bấtkỳsựthậtnàocũngtốthơntìnhtrạng
khôngrõràngnhưhiệngiờ.Cốnhiênchúngtaviphạmluật,nhưngviệcnàynênlàmnhưthế.”Đêmhômấytrờitốiđennhưmực.Khichúngtôitừđườnglớnrẽ
vào lốimòn thì trờibắtđầumưa lâm râm,ôngMunro laomìnhvềphíatrước,chúngtôitheosau.“Lửa sáng của ngôi nhà tôi ở đằng kia kìa!” - Ông vừa chỉ vào
ngọnlửalấplógiữalùmcâyvừalầubầunói.“Cònđâylàtòabiệtthự,tôisẽvàođó.”
Chúngtôirẽvàolốimònvàtiếnsátđếntòanhà.Cánhcửaravào
hémở.Mộtvệtsángnổirõtrênnềnđấtđen.Cómộtcửasổtrêngácthượngsángrõ.Chúngtôithấyvệtthẫmchuyểnđộngtheorèmcửa.“Tênsúcsinhởđóđấy!”-Munrothốtlên-“Chínhcácôngtrông
thấynólàairồi!Bâygiờhãytheotôi.”Chúng tôi tiến đến gần cửa chính.Đột nhiên từ trong bóng tối,
mộtngườiđànbàbướcra,danghaitayraphíatrước,vannài:“Trời ơi! Khôngnên, anh!” - Bà kêu lên - “Embiết thế nào anh
cũngsẽđến.Hãybìnhtĩnhlại.Anhyêuquý!Hãymộtlầnnữatinvàoemvàrồianhsẽkhôngbaogiờhốihậnđâu!”“Từlâutôiđãtinbà!”-Ônglãnhđạmtrảlời-“Hãybuôngtôira,
tôicầnvàotrongđó!Cònđâylànhữngngườibạncủatôi.Họđếnđểgiúptôichấmdứtvĩnhviễncáiviệctồitệnày.”Ônggạtbàsangmộtbên,vàchúngtôicùngbướctheo.Lúcông
tađẩycửathìcómộtbàgiàchạyra,toancảnđường.Munrođẩybàtara.Mộtloángsauchúngtôiđãleolêncầuthang.Munrovượtlênphía trước, nhìn thẳng cănphòng sáng choang chạy tới. Chúng tôitheosátông.Đấylàcănphòngđầyđủtiệnnghiđượcxếpđặtngayngắn.Haingọnnếnđangcháy trên lò sưởi.Tronggócphòng,mộtngườinàođóđangxoaylưnglạiphíachúngtôi.Rõrànglàmộtcháugáibénhỏ.Cháumặcváyđỏvàđeogăngtaytrắng.Độtnhiêncháuquayvềphíachúngtôivàkêulênvìkinhngạcvàhãihùng.Bộmặtcháuthậtlàkỳquái:nhợtnhạtvàbấtđộngnhưmặtngườichết.Holmesbật cười lấy tay xoa tóc cháubé.Cáimặtnạ rơi xuống.
Trướcmặtchúng tôi làmộtconbédađen.Cháumỉmcườivuivẻ.Hàmrăngtrắngtoát.Vẻmặtkinhngạccủachúngtôikhiếncháuphìcười.Tôicườihảhêvớinỗivuisướngcủacháu.NhưngMunroxấuhổ,épchặttayvàongực,khôngrờimắtkhỏicháu.
“Thếnàylàthếnào?”-Ôngtakêulên.
Người đàn bà với khuônmặt quả quyết và kiêu hãnh bước vào
phòng,lêntiếng.“Ông ép tôi phải nói ra tất cả những gì ngoài mongmuốn của
mình.Tôibuộclòngvậy.ChồngtôichếtởAtlantanhưngđứabéthìcònsống.”“Đứaconcủabà?”
Bàtagỡtừcổramộtsợidâychuyềncótreomộtkỷvật.
“Ôngchưabaogiờtrôngthấyôngtaà?”
“Chưa.”
Bàtabấmnút,nắpbậtra.Trongcóbứcchândungcủamộtngười
cókhuônmặtmangnhữngnétcủagốcngườiPhithôngminh,sángđẹpđếnlạlùng.“Ôngtađấy!”-Bàtanói-“Trêntráiđấtnàychưabaogiờcómột
người cao thượnghơn thế.Tôiđã rờibỏquêhươngcủa tôiđể lấyông.Khiôngcònsống,tôikhôngmộtlầnnàoluyếntiếcvềviệcđó.Nhưcácngàithấyđấy,đứatrẻduynhấtcủachúngtôigiốngbênnội
hơn.Nóđenhơnchanó.Songđenhaytrắngthìnócũnglàmáuthịtcủatôi, làđứaconyêuquýcủatôi!Tôiđểnó lạiMỹbởivìnóyếuquá.TôigửichomộtngườiđànbàScotland trung thànhvớichồngtôịNhưngkhi tôigặpông,tôiđãyêuông.Tôibuộc lòngphảichọnlựahoặclàông,hoặclàconmình.Banămsau,tôiđãgiấuôngvềsựtồntạicủanó.Ngườibảomẫubáochotôitấtcảvàtôibiết làđứacongáicủatôithựcsựkhỏemạnh.Cuốicùngtôimongmỏiđượcgặplạinó.Tôibiếtđiềuđónguyhiểm,nhưngtôiquyếtđịnhchuyểnđứabétớiđâytrongmộtvàituầnlễ.Tôichuyểnchongườibảomẫu100bảngvàhướngdẫnchobàtabiết tòabiệt thựnàyđểcóthểởđónhưmộtngườihàngxóm.Đểphòngngừatrước,tôiyêucầungườibảomẫubanngàycầnđeochođứatrẻchiếcmặtnạvàgăngtayđểnếucóaitrôngthấynótrongcửasổthìsẽkhôngbàntánvềsựhiệndiệncủađứabédađenởđây.Đầutiênôngnóivớitôi làtòabiệtthựđãcóngườithuê.Lúcđó
tôikhôngsaongủđượcvìxúcđộng.Rốtcuộctôiđãlẻnrangoàikhibiếtlàôngđangngủsay.Thếnhưngôngđãpháthiệnra,vàchínhlàđiểm khởi đầu cho những nỗi bất hạnh của tôi. Ba ngày sau đó,ngườibảomẫuvàđứatrẻchỉvừakịpchạyquacửasauthìôngđãậpvàonhà...Bâygiờôngđãbiếthếtrồi,ôngquyếtđịnhnhưthếnàotùyông.”Bàtanắmchặt lấytaymình,buồnbãchờđợicâutrả lời.Munro
khôngnóilờinào,đếnbếđứabélên,hônnóvàsaukhichìatayrachovợmìnhcầm,ôngbướcrakhỏicửa,ngọtngàonói:
“Tốthơnchúngtavềnhà.Anhlàmộtngườikhôngđượctốtlắm.
Effieạ!Songanhchorằnganhtốthơnlàemnghĩvềanh.”sHolmes và tôi bước theo sau họ trên con đường mòn. Sau đó
Holmeskéotayáotôilại:“Thôi!ChúngtaởLondonsẽcóíchlợihơnởNorbury.”
Anhkhôngnóithêmmộtlờinàovềchuyệnđó.Tuynhiênvàotối
hômđó,lúcđãkhuyaanhcầmngọnnếnnhỏvàophòngngủvànói:“Watsonthânmến!Nếumộtlúcnàođó,anhthấytôitrởnênquá
tựtin,hoặclàmviệcíthơnsovớisựđòihỏicủacôngviệcthìhãynóinhỏvàotaitôi:“Norbury!”.Tôisẽvôcùngcảmtạ.
NGƯỜIPHỤTÁCHONHÀMÔIGIỚICHỨNGKHOÁN
TheStock-Broker'sClerk
Sauđámcướiítlâu,tôiđãmởđượcphòngmạchcủariêngmình
tạikhuPaddington.PhòngmạchnàycủaFarquhar,mộtngườiquencũ,nhượnglạiphânnửachotôi.Suốtbathángsaungàymởphòngmạch,tôirấtítcóthờigianrỗiđểghéthămHolmes,mặcdùphòngmạchcủa tôicáchphốBakerkhôngxa.Bởivậyvàomộtbuổisángtháng sáu, tôi rất ngạc nhiên khi nghe tiếng chuông gọi cửa. Tiếptheođólàcáigiọnglanhlảnhcủaanhbạngià.-Watsonthânmến!-Holmesreolênkhibướcvàophòngkhách-
Tôi vuimừngđượcgặp lại anh.BàWatsonđãhoàn toànquakhỏinhữngxúcđộngnhỏtrongvụ“Dấubộtứ”chưa?- Cám ơn anh, vợ chồng tôi đềumạnh giỏi. – Tôi trả lời, nồng
nhiệtbắttayanh.Khingồivàocáighếxíchđu,Holmesnóitiếp:
-Ôngbácsĩcònquantâmđếnnhữngvấnđềvềlýluậncủachúng
tachứ?-Đúngvậy.Tốihômquatôicònchúimũivàonhữngghichúcũ
đểsắpxếplạimộtvàikếtquảmàchúngtađãđạtđược.-Bộsưutậpđãđầyđủchưa?
-Chưađâu!Tôimongnóđượcphongphú thêm,vớinhiềukinh
nghiệmmớihơnnữa.
-Nhưngàyhômnaychẳnghạn?
-Phải.Nếunhưanhmuốnnhưthế.
-VàđáptàutớitậnBirmingham?
-Chắcchắnrồi.
-Thếcòncácthânchủ?
- Nhiều lần, tôi chăm sóc cho thân chủ của đồng nghiệp láng
giềng.Naybắtôngấy“trảnợ”.-Thếlàổnrồi!-Holmesreolên,buôngmìnhlọtsâuxuốngghế.-
Tôinghĩ rằnganhvừamớikhôngđuợckhỏe.Nhữngđợt lạnhgiữamùahèthườnggâyranhữngrắcrốinhonhỏ.-Đúngvậy.Tôiphảiởtrongnhàsuốt3ngàyhồituầntrước.Tuy
nhiêntôinghĩlàtôiđãkhôngcòndấutíchgìcủachuyệnđónữa.-Vậymàcóđấy.Anhtrôngkhákhỏemạnh.
-Thếthìsao?Làmsaoanhbiếtđượcchuyệnđấy?
-Anhbạn thânmến,anhbiết là tôi cónhữngphươngphápcủa
tôi.-Anhsuydiễnnóà?
-Tấtnhiên!
-Từđâumớiđược?
-Từđôidépanhđangđiđấy.
Tôiliếcnhìnxuốngđôidépkiểumớimàtôiđangmang.
-Thếnàomà...?
Holmesngắtlờitôikhitôicònchưakịphỏixong:
-Nhữngđôidépcủaanhcònrấtmới.Anhkhôngthểcónóhơn
vàituần.Tuynhiên,dướiđếlạicónhữngvệtxémnhonhỏ.Lúcđầutôi nghĩ rằng, có lúc nó bị ướt và anh đã hong chúng cho khô.Nhưng, chỗ gần cái quai dép vẫn còn có nguyên tờ nhãn của cửahiệu.Nếuđôidépbịướtthìtờnhãnsẽbịbongngay.Chỉcóthểcómộtcáchlýgiảilàanhđãngồiduỗichânvàolòsưởi.Mộtngườiđànông ít khi nàoở trạng thái như thế trongnhữngngày ẩmướt củatháng6trừphianhtakhôngđượckhỏe.Nhưmọikhi,nhữngsuydiễncủaHolmeslậptứctrởnênđơngiản
khiđượcgiảithích.Anhđọcthấyđiềunàytrênkhuônmặttôivànởmộtnụcườithoángcóvẻcayđắng:-Tôisợlàtôiđãgiảithíchquánhanhchóng-anhnói-Mộtsốsự
việcdiễnramàkhôngcónguyênnhâncòngâynhiềuấntượnghơn.AnhđãsẵnsángđiBirminghamrồichứ?-Sẵnsàng.Màvụgìvậy?
-Tôisẽkểtrêntàu.Thânchủcủatôiđangchờtrênchiếcxengựa
ởbênngoài.Anhđingaynhé?-Chờtôimộtchút.
Tôi nguệch ngoạc vài chữ gửi ông bạn láng giềng, leo lên cầu
thangđểbáochonhàtôibiết,rồitrởxuống.
-Ônghàngxómcủaanhcũnglàmộtbácsĩ-Holmesvừanóivừa
chỉvàotấmbiểnđồngthau.-Vâng.Anhcùngthựctậpchungvớitôi.
-Ngườichủcũà?
- Không.Cũngnhư tôi. Cảhai cùngđặt phòngmạch trongngôi
nhànày.-Vàanhđanggiữcáitốtnhất...
-Tôinghĩlàvậy.Nhưnglàmsaoanhbiết?
-Dựatrêncácbậccửa,cậubéạ.Bênanhsâuhơnbênkiađến3
inch. AnhWatson, đây là ôngHall Pycroft, thân chủ của chúng ta.Chongựachạyđibácxàích!Người ngồi trướcmặt tôi còn trẻ, có thânhình cânđối nướcda
sáng.Khuônmặtcởimở,lươngthiệnvàhàngriamépvànghoexoănlại.-Chúngtacó70phúttrướckhitớinơi-Holmesbáo-Tôiyêucầu
thânchủvui lòngthuật lạichobạntôibiếtnỗigiantruânrất lýthúcủaông.Ngườitrẻtuổinhìntôivớimộtánhmắttinhnghịch,rồinói:
- Trước đây tôi làm việc ở hãng Coxon andWoodhouse, nhưng
vàođầumùaxuânvừaqua,hãngđóbịphásản.Haimươibảyngườinhư chúng tôi đều bị thất nghiệp. Tôi gõ cửa xin việc nhiều nơi,nhưngđềuthấtbại.Trướckia,tạihãngcũ,tôilĩnh3bảngmỗituầnvàdànhdụmđược70bảng.Chẳngbaolâu,tôichỉcònđủtiềnmuatemđểviếtthưgửitớinhữngnơi“cầnngười”.Nhưngvẫnchẳngcótinvuinào.Saucùng,tôiđượcbiếtcôngtyMawsonandWilliams,côngtymôi
giới chứng khoán lớn tại phố Lombard, có một chỗ đang khuyếtngười.Theo lời raođăng trênbáo thìphải trả lờibằng thư.Tôivộigửiđếnđóđủcácgiấychứngnhậnkhảnăngchuyênmôncùngbảnlýlịch,nhưnglòngkhônghyvọnglắm.Thưphúcđáp,nóirằngtôicó
thể tới nhận việc ngay nếu ngoại hình của tôi coi được. Khởi đầulươngtôicaohơnởhãngcũmàcôngviệcthìnhưnhau.Ngaybuổitốicủangàynhậnthưhồiâm,tôiđanghútmộtđiếuxìgà,tronglòngthưthái,thìngườichủnhàchợtleolênphòngtôi,đemtheomộttấmdanhthiếptrênđócóhàngchữ:“ArthurPinner,đạilýtàichính”.TôichưabaogiờnghenóiđếncáiôngPinnerđó,nhưngtôivẫnmờiônglên.
Đólàmộtngườitầmthước,tócnâu,mắtđen,cáimũicódángvẻ
làdânDoThái.ôngnóingắngọn,tựanhưmộtngườibiếtrõgiátrịcủathờigiờ.
-ÔnglàHallPycroft?
-Vâng,chínhtôi.
Tôiđẩyghếmờiôngngồi.
- Mới đây ông làm việc cho hãng Coxon and Woodhouse phải
không?-ôngtahỏitiếp.-Vâng.
-VàgiờđâyđượchãngMawsonthâudụng?
-Thưavâng.
-ÔngcònnhớôngParker,quảnlýởhãngCoxonchứ?Ôngấynói
rấttốtvềông.-Tấtnhiên,tôirấtvuikhinghechuyệnđó.Ởvănphòng,tôiluôn
luônlàmviệccầnmẫn,nhưngtôichẳngbaogiờngờđượcthiênhạ
nóinhiềuvềtôiđếnthế.-Ôngcótrínhớtốtđấychứ?-ôngtahỏitôi.
-Cũngtạmđược!-Tôinóimộtcáchkhiêmnhường.
-Ôngvẫntiếpxúcvớithịtrườngchứngkhoántrongnhữngngày
ôngkhôngcóviệclàm?-Sángnàotôicũngđọcthôngbáocủacácchứngkhoán.
-Đólàcáchngườitalàmgiàuđấynhé!Ôngsẽkhônggiận,nếu
như tôi thử thách ông. Các cổ phầnAyrshires hômnay trị giá baonhiêu?-106,25đổilấy105,78.
-ThếcòncôngtráihợpnhấtcủaNewZealand?
-104.
-VànhữngcôngtráiBrokenHillscủanướcAnh?
-7đổilấy7,6.
-Tuyệtvời-ôngtagianghaicánhtayramàreolên-Chínhtôi
cũngsẽ trả lờiđến thế thôi.Chúemnày,chúthậtquágiỏiđểvàolàmchohãngMawson.-Quảvậy-TôinóivớiôngPinner-Nhưngngườikháckhôngđánh
giátôinhưông.Tôisẽlàmhếtsứcmìnhđểkhỏiphụlòngông.-Hừ,anhbạnthânmến!Anhphảibaylêncaohơnmớiđượcchứ.
Hãychotôibiết,baogiờanhđếntrìnhdiệntạihãngMawson?-Thứhai.
-Tôisẵnlòngchimộtsốtiềnnhỏđểanhkhôngđilàmchohãng
Mawson.-KhôngđếnMawsonsao?
-Đừngđến!Ngày thứhaianhsẽ làmgiámđốc thươngmạicủa
côngtytráchnhiệmhữuhạnFranco-Midland4), chuyênkinhdoanhhàng kim khí, có 134 chi nhánh trong các thị trấn và làngmạc tạiPháp,chưakểtớicácchinhánhởBrusselsvàSanRemo.Tôinhưbịhụthơi.Tôithìthầm:
-Nhưngtôichưabaogiờnghenhắcđếncôngtyđó?
-Chẳngcógìđángngạcnhiên.Tấtcảđiềuđóđãđượcgiữrấtbí
mật. Vốn hoàn toàn do các tư nhân đóng góp: ông anh tôi, HarryPinner làquản trịviênđượcủynhiệm.Anhđãyêucầu tôi tìmmộtngười trung hậu... có nghĩa làmột người trẻ tuổi, năng động, đầynghịlực.Parkerđãnóivớitôivềanh.Vìthếtốinaytôimớitớiđây.Chúngtôichỉcóthểtrảchoanhmứclươngkhởiđiểmlà500bảng.-Nămtrămbảngmộtnămà?-Tôihétlên.
-Chỉlàđểbắtđầu.Anhcònđượcmộtkhoảnhoahồnglà1%trên
tấtcảmọithươngvụ.Vớikhoảnhoahồngđó,lươngcủaanhcoinhưđượctănggấpđôi.-Nhưngtôikhôngbiếtkinhdoanhhàngkimkhí.
-Suỵt,chàngtraiơi,anhbiếtrànhnghềđóquanhữngconsố.
Tiếngvovotrongđầulàmtôiùcảtai.Tôirấtmuốngiữchomình
bìnhtĩnh,nhưngquảthậtlàkhó.-HãngMawsonchỉtrảchotôicó200bảng,nhưngMawsonlàmột
doanhnghiệpđứngđắn.Thậtra,tôibiếtquáítvềcôngtycủaôngnên...-A,đượclắm!Hoanhô!-ôngtakêulêntrongmộttrạngtháinhư
xuấtthần-Anhđúnglàngườimàchúngtôicần.Ngườitachẳngthểlừadốinổianhvàanhđãrấtcólý.Cầmlấynày,đâylàtờgiấybạc100bảng.Nếuanhnghĩlàchúngtacóthểthỏathuậnvớinhau,anhchỉviệcnhétkhoảntạmứngđóvôtúi.-Ôngrộngrãiquá.Khinàotôibắtđầunhậnviệc?
-Ngàymai,lúcmộtgiờ,anhhãycómặtởBirmingham.Trongtúi
tôicósẵnmộtláthưmàanhsẽtraolạichoanhtôi.Anhsẽgặpanh
ấyở126BphốCorporation,lànơiđặtvănphòngtạmcủacôngty.-Thậtvậyư,tôikhôngbiếtlấygìđềnơnông.
- Có gì đâu. À,mà tôimuốn thu xếp với anh. Anh có sẵn giấy
không?Tốt.Anhhãyviết:
“Tôikýtêndướiđây...đồngýnhậnchứcvụgiámđốcthươngmạitạicôngtykinhdoanhhàngkimkhíFranco-Midland,vớisốlươngtốithiểulà500bảngmỗinăm”.
Tôilàmtheođiềuôngyêucầuvàôngtanhéttờgiấyvàotúi.
-Cònmộtchitiếtnữa-ôngtalạinói-Anhcóýđịnhnhưthếnào
đốivớinhàMawson?-Tôisẽviếtthưtừchối.
-Đólàđiềumàtôikhôngmuốn.Anhhãymườngtượnglàtôivà
nhàMawsonđãtranhnhaumờichođượcanh.Ôngấyđãkếttộitôilàmuốnphỉnhphờanhđểlàmchoanhrờibỏhãngôngta.Tớiphútcuối,tôimấtbìnhtĩnh,đãnóivớiôngta:“Nếunhưôngmuốnthuêđượcnhữngngườigiúpviệcgiỏithìôngphảitrảlươngcao”.Ôngtađáp: “Người đó thà lãnh lương thấp ở chỗ chúng tôi hơn là lãnhlươngcaocủaông!”.Tôitứctối,trảmiếngliền:“Tôidámđánhcuộcvớiôngnămbảngrằnganhấysẽnghenhữnglờiđềnghịcủatôivàôngsẽmấtanhấy”.Ôngtabảotôi:“Bắtđấy?Chúngtôiđãmoianhtalêntừcảnhđêhèn,anhtasẽkhôngbuôngrơichúngtôiđâu”.-Đồxấcxược!Tôiđãthấyhắnbaogiờđâu!Vảchăngtạisaotôi
lạibậntâmđếnhắn?Nếuôngmuốntôikhôngviếtchohắn,thìtôisẽkhôngviết?-Tốt!Nhưvậylàđãhứavớinhaurồinhé!–ôngtanóivớitôikhi
xôghếđứnglên-Đâylàkhoảnứngtrước100bảngvàđâylàláthư.Ngàymailúcmộtgiờ.Xinchúcanhmộtđêmanlành.“ThưabácsĩWatson,tôihài lòngbiếtbaovớicơmaynày!Sáng
hômsau,tôivộivãđếnBirminghamvàtìmtớiđịachỉđãđượcdặn.Tôiđến trướcgiờhẹn15phút.Địa chỉ126B làmộtdãyhành langgiữahaicửahànglớn,dẫntớimộtcầuthangxoáytrônốc,trênđó
có nhiều phòng cho thuê, dùng làm văn phòng các công ty. Tênnhữngngườithuênhàđượcviếtbằngvôitrênmộttấmbảng,nhưngtôikhôngthấycótêncôngtyFranco-Midland.Tôisữngsờ,tựhỏivụnàyphảichănglàmộtsựphỉnhlừa...Thếrồicómộtngườihiệnravàngỏlờivớitôi.Ngườiđórấtgiốngvớingườimàtôiđãgặptrongbuổitốihômtrước,nhưngkhôngcórâumàmáitóclạicómàusánghơn.
-CóphảiônglàHallPycroft?
-Phải.
-A,tôichờôngđây,ôngđếnhơisớmmộtchút.Sángnaytôicó
nhậnđượcthưcủaemtôi.Chúấycangợiônghếtlời.-Tôiđangtìmvănphòngông.
-Chúngtôichưakịpchoghitênlênbảng.Thôi,ônghãytheotôi,
chúngtabàncôngviệc.Tôitheoôngtalênlêntíttrêncầuthang,sátdướimáinhàlợpđá
đen. Tới hai căn phòng nhỏ trống trếnh, đầy bụi bậm, không trảithảmvàkhôngcómànchecửa,ôngtađẩytôivào.Tôiđãnghĩtới
mộtvănphònglớnvớinhữngcáibànbóngloáng,nhữngnhânviênxếphàngđằngsau,nhưtôivẫnquentừthuởnào.Thế là tôibànghoàngngắmnhìnhai cáighế tựa lung layvàmộtcáibànnhỏmà,cũngvớimộtcuốnsổvàmộtcáigiỏđựnggiấyvụn.Đólàtấtcảđồđạctrongnhà.-Đừngcónảnlòng,Pycroft-ôngtanóilớnkhitrôngthấycáivẻ
mặt thấtvọngcủatôi -ThủđôLaMãđâucóđượcdựng lên trongmộtngày?Chúngtacórấtnhiềuvốnliến,dẫurằngchúngtakhôngcómộtvănphòngloèloẹt.Hãyngồixuốngvàchotôicoiláthư.Tôiđưaláthưra.Ôngtađọchếtsứccẩnthận.
-Dườngnhưanhđãtạoramộtấntượngrấtmạnhnơichúemtôi
-ôngnóikhiđặtláthưxuống-Chúấycótàiphánđoán.Monganhcoinhưđãđượcthunhậnthựcsự.-Tôiphảilàmviệcgì?
-AnhsẽsắpxếpkhohànglớncủachúngtabênParis,lànơisắp
tungrathịtrườngmộtloạtđồsànhvàđồgốmAnhtrongnhữngcửahànglớnthuộc134đạilýcủahãngtaởbênPháp.Việcmuahàngsẽđược thực hiện xong trong tuần này. Từ nay tới đó anh sẽ ở lạiBirminghamvàanhsẽtrởthànhhữuích.-Bằngviệcgì?
Thaychocâutrảlời,ôngtarúttrongngănkéoramộtcuốnsách
lớnmàuđỏ.-Đây là cuốndanh sáchnhữngcưdânởParis, vànghềnghiệp
củahọ.-ôngnóivớitôi-Anhcóthểmangcuốnsáchnàyvềnhà,ghi tên tất cả những nhà đại kim khí và địa chỉ của họ. Bản danhsáchsẽgiúpíchchotôirấtnhiều.-Chắcchắnlànóđãcótrongnhữngcuốnsáchniêngiámchứ?
-Khôngthểtinvàonhữngcuốnniêngiámđó.Hệthốngđókhác
vớiphươngthứccủachúngta.Anhhãylàmvàđemchotôibảndanhsáchdoanhlậpravàosángthứhaituầntới,lúcgiữatrưa.Hẹngặplại.
Tôi quay về nhà trọ, trong lòng xốn xang những tình cảmmẫu
thuẫn nhau. Một bên tôi có chỗ làm, trong túi đang có 100 đồngbảng; còn bên kia là cái văn phòng nghèo nàn.Nhưng dầu sao đinữa,tôiđãcótiền,rồimuốnrasaothìra.Thếlàtôibắttayvàoviệc.Suốt ngày chủ nhật tôi cúi gằm trên cuốn danh sách, thếmà quangàythứhaitôichỉmớitớiđượcvầnH.Tôiquaylạigặpôngchủtôi.Vẫngặpnhautrongcănphòngtrốngtrải.ôngbảotôicứtiếptụcvàhãyquaytrởlạivàongàythứtư.Thứtưtôivẫnchưalàmxong.Tôiráoriếtlàmviệc,chotớithứsáu,cónghĩalàngàyhômqua.ThếlàtôiđemdanhsáchtớichoôngHarry.-Cámơnanhnhiềulắm!-ôngtanói-Danhsáchnàyrấthữuích
chotôi.-Tôiđãmấtkhánhiềuthìgiờ.
-Giờđây,-ôngtanóitiếp-Tôiyêucầuanhlậpchotôibảndanh
sáchnhữngnhàbánhàngtrangtrínộithất,bởivìnhữngcửahàngđóthườngbáncảđồkimkhínữa.-Đượclắm.
-Tốimai,anhđếnđâylúcbảygiờđểchotôibiết làanhđãlàm
đượcđếnđâu.Đừngcólàmviệcquásứcđấy.Haigiờđinghenhạctrongbuổitốisẽkhônglàmhạianh.Thế là ông ta bắt đầu vừa cười vừanói với tôi và tôi chợt nhìn
thấycáirăngthứhaibênmétráiđượcbịtvàng,rấtxấuxí.SherlockHolmesxoaxoahaibàntayvàonhau,dángvẻrấtthích
thú,tronglúctôingơngácnhìnngườithanhniên.-Phải,ôngquảcólýkhitỏrasữngsờ,bácsĩWatson-Anhtanói
vớitôi-Tuynhiênchuyệnlànhưthếđó.KhitôinóichuyệnvớicáiôngkiaởLondonthìôngtacườitrướccáiýkiếnlàtôisẽkhôngđitớihãngMawson.Lầnđótôiđãđểýthấycáirăngbịtvàngcủaôngtarấtchínhxác,nóyhệtnhưcáirăngmàtôiđãthấyngàyhômqua.Khi tôi nghĩ rằnggiọngnói vàdángdấp cũngnhưnhau, và chỉ cónhữngnétđặctrưng làkhácnhau(cóthểđãdotácdụngcủamộtlưỡidaocạohoặcmộtmáitócgiả),thìtôitựnhủrằngchắcchắnđây
haingườichỉlàmộtmàthôi.Tấtnhiênlàcóthểcóhaianhemgiốngnhau, nhưng không giống tới mức có cùngmột cái răng được bịtvàngtheocùngmộtcách...Trênđườngvề,tôikhôngbiếtmìnhđangđibằngchânhaybằng
đầunữa.Tôiquaytrởlạikháchsạn,nhúngđầuvàotrongnướclạnhvà cố suy nghĩ. Tại sao hắn ta lại bắt tôi rời London xuốngBirmingham?TạisaohắnlạiđếnBirminghamtrướctôi?Tạisaohắnviếtthưgửichochínhhắn?Tôichẳnghiểunổiđiềugì.Vàbấtthìnhlìnhtôibiếtrằngnhữngđiềutốiđenđốivớitôicóthể lạisángnhưbanngàyđốivớiôngHolmes.Thếrồitôiđãđếnđây”.Khi câu chuyện chấmdứt, cómột khoảng thời gian im lặngkhá
lâu. Sherlock Holmes nháymắt ra hiệu với tôi, ngả người vào gốiđệm.-Khôngdở,phảikhôngWatson?Trongvụnàycómộtchitiếtlàm
tôiưngý.VậythìmộtcuộcnóichuyệnvớiôngHarrysẽhấpdẫnđấynhỉ?-Nhưngphảilàmthếnào?-Tôihỏi.
-Ồ,rấtdễ!-Pycroftreolênmộtcáchvuivẻ-Haiônglàhaingười
bạncủatôi,cùngđitớiđótìmviệclàm.Cógìlàkhôngbìnhthườngkhitôigiớithiệuhaiôngvớiviênquảntrịđượcủynhiệmkiachứ?-Rấttuyệt!-Holmesnói-Tôimuốnnhìntậnmặtnhânvậtđóvà
thửtìmhiểutròchơicủay.Tốihômđó,lúc7giờ,chúngtôiđibộđếnvănphòngcôngty.
-Chẳngcầnđếnsớmlàmchi-Thânchủcủachúngtôigiảithích-
Chắclàhắnchỉtớiđóđểgặpmộtmìnhtôithôi.Ủakìa5)!Hắnđangđitrướcchúngtakìa.Anh ta chỉ cho chúng tôi thấymột người tóc hoe, ănmặc bảnh
bao,đangrảobướctrênvỉahèbênkia.Hắnnhìnmộtthằngbébánbáođangraotoánglênnhữngtintức
giậtgân,rồithìnhlìnhhắnxôngvàogiữanhữngcỗxevàxebuýtđểmuamộttờbáovàbiếnkhuấtsaumộtkhungcửa.
-Chỗđóđấy!-Pycroftkêulên-Hắnđangleolênvănphòng.Hai
ônghãylạiđóvớitôi.Chúngtôileonămtầnglầu,Pycroftgõlênmộtcánhcửahémở.
-Cứvào!
Lúc đó chúng tôi thấymình đang ở trongmột căn phòng trống
tuếch.Ngồitrướccáibànduynhấtlàngườiđànôngmàchúngtôiđãthấy ngoài đường phố, tờ báo trải rộng dưới mắt. Khi người đóngửnglên,tưởngchừngnhưtôichưabaogiờtrôngthấymộtkhuônmặtnàomangtheonhữngdấuvếtrãrờihơn.Vầngtránbóngđẫmmồhôi,đôimắtlonglanhmộttianhìnhoangdại,ôngtanhưkhôngcònnhậnrangườigiúpviệccủamìnhnữa.-Ôngcóvẻbịđau,thưaôngchủ?-Ngườithanhniênnóilớn.
-Phải,tôikhôngđượckhoẻ-Ngườikiatrảlời,cốgắngtrấntĩnh
lại.ôngtathèlưỡiliếmmôitrướckhihỏi:-Cácôngđâylàaivậy?
- Đây là ôngHarris ở Bermondsey, ông này là Price ở tại đây -
Pycrofttrảlờitrơntru-Đâylàhaianhbạntôi,nhữngngườigiàukinhnghiệmnhưngnaylạibịthấtnghiệp.Tôihyvọngôngsẽsửdụngkhảnăngcủahọtrongcôngty.-Có thể lắmchứ -Ngườiđọcbáonói vớinụ cườidễ sợ -Phải,
chúngtôicóthểlàmđượccáiđóchohaiông.Thếônglàmnghềgì,thưaôngHarris?-Tôilàmkếtoán-Holmestrảlời.
-Thếà?Vừađúnglúcchúngtôiđangcầnmộtngườigiữsổsách.
Thếcònông,thưaôngPrice?-Thưkýhànhchính-Tôitrảlời.
-Côngtysẽthunhậnông.Tôisẽbáotin,khinàochúngtôiquyết
định.Vàgiờđây,tôimongcácônghãyđểchotôiđượcyên,đượcởđâymộtmình.
Nhữnglờisauchótvọtrakhỏimiệngngườiđótựahồnhưsựgò
bólâungày,màngàynaybấtthìnhlìnhsựcâuthúcbỗngbịvỡtantành.HolmesvàtôitraođổimộttianhìnvàPycrofttiếnmộtbướclênphíacáibàn,anhnói:-Thưaông,ôngquênmấtrằngôngđãhẹntôiđếnđâyđểchotôi
nhữngchỉthịhaysao.-Chắcchắnrồi-Ngườinọtrảlờibằngmộtgiọngbìnhtĩnhhơn-
Cácôngcóthểchờtôimộtlát...Hắnđứnglêntrongmộtdángđiệurấtlịchsự,nghiêngmìnhkhiđi
ngang qua chúng tôi, mở một cánh cửa ở phía đầu bên kia vănphòngrồikhéplạisaulưnghắn.- Như vậy có nghĩa là gì? - Holmes thì thào - Liệu hắn có vuột
thoátkhỏitaychúngtachăng?-Khôngthểđược!-Pycrofttrảlời.
-Tạisao?
-Cánhcửanàymởvàomộtcănphòngtrong.
-Khôngcólốirasao?
-Khôngcólốiranàokhác.
-Phòngcóbàyđồđạckhông?
-Chođếnngàyhômquathìnócòntrốngtrơn.
-Thếthìhắncóthểlàmgìtrongđónhỉ?Mộtcáigìđóvuộtkhỏi
tôitrongvụánnày?Điềugìđãlàmchohắnrunsợđếnthế?-Hắnnghichúngtalàcảnhsát.-Tôinói.
-Đúngvậy!-Pycroftnói.
Holmeslắcđầu.
-Hắnđãnhợtnhạttrướckhichúngtavôđây.Rấtcóthểlà...
Câunóicủaanhbịngắtngangbởimộttiếng“tốctốc”khámạnh
từtrongcánhcửaphòngbênvọngra.-Maxúiquỷgiụcgìmàhắnlạigõvàocánhcửacủahắnnhưvậy?
-Pycroftkêulên.Thêmlầnnữavàthêmnhiềutiếng“tốctốc”mạnhhơnnữa.Chúng
tôi bực dọc. Tôi quay lại phíaHolmes và thấy anh im lìm, nghiêngmình xuống phía trước với một sự kích động mãnh liệt. Bất chợtchúng tôinghemột thứ tiếng“òngọc”vàmột tiếnggõ trêngỗdữdội.Holmes nhảy vọt qua căn phòng như một kẻ điên loạn và đẩy
mạnhcánhcửa.Nóđượcđóngchặttừbêntrong.Chúngtôihợpsứcdốctoànlựcxômạnhvàocánhcửa.Mộtcáibảnlềlongra,rồitiếptheo là một cái khác nữa; sau chót cánh cửa bật tung. Chúng tôixôngbừalênnhữngmảnhvụn.Cănbuồngrỗngkhông.
Chúng tôibối rốimộtgiây.Trongmộtgóc,cáigócgầnnhấtvới
cănphòng lànơimàchúng tôiđứngchờđợi còncómộtcánhcửathứhai.Holmesnhảyvọttới,mởcánhcửađóra.Dướiđấtcóvươngvãitấmáovétvàáogi-lê.Mócvàomộtcáimócgầnsaucánhcửa,dùngnhữngdảiđeoquầncủachínhmìnhquấnvàoquanhcổ,nhàquảntrịđã tự treocổmình lên.Đầugốihắncoquắp, tiếngnhữnggót chân động vào cánh cửa là tiếng động làm ngắt ngang câuchuyện của chúng tôi. Trongmột thoáng, tôi đã đỡ lấy thânmìnhhắn,nâng lên,HolmesvàPycroft tháogỡnhữngdảidâyra.Chúngtôikhiênghắnsangphòngbên.Hắnnằmdàiởđó,mặthắncómàusạmcủadađen.Theotừngnhịpthở,đôimôiđỏcủahắnphồnglênrồixẹpxuống.-Anhnghĩsao,Watson?-Holmeshỏi.
Tôicúinghiêngmìnhxuốngđểtiếnhànhcuộckhámnghiệmngắn.
Mạchđậpyếuvàkhôngđều.Nhưngsựhôhấpcủaylạibớtđứtkhúcvàđôimimắtrunrunhiệnramộtchútlòngtrắng.
-Chậmmộtchútnữa làrồiđời!Nhưnggiờđâythìhắnsẽsống.
Làmơnmởcửasổravàmangnướclạiđây.Tôimởcổáohắnra,rẩynước lênmặthắnvà làmhôhấpnhân
tạo.Látsauhắnphátramộthơithởdàivàbìnhthường.-Chỉcòn làvấnđềthờigianthôi.-Tôinóikhibỏmặchắnnằm
đó.Holmesđứnggầnbênhaicáibàn,haibàntaythọcsâutrongtúi
quầnvàcáicằmgụcxuốngngực:-Giờđâychúngtaphảimờicảnhsáttới.Tuynhiên,tôiưathích
giaolạichocảnhsátmộtvụđãđượclàmsángtỏ.-Tấtcảvụnàylàkhóhiểu-Pycroftvừagãiđầukêulên-Tạisao
bọnchúnglạimuốnchotôilênvàgiữtôilạiđây?Thếrồisaonữa?-Hừ!-Holmesbuôngravớigiọngmấtkiênnhẫn-Tấtcảđãrõ
ràngrồi.Ngoạitrừcáihànhđộngđộtngộtsauchótnày.-Vậyôngđãhiểunhữnggìcònlại?
-Phầncònlại,làmộtsựhiểnnhiên.AnhnghĩsaoWatson?
-Tôichẳnghiểugìhết.
-Ồ,coinào,nhữngnguyênnhânđầutiênđềudẫntớicómộtkết
luậnthôimà!-Thếthì,lậpluậncủaanhlàgì?
-Tấtcảnộivụdựatrênhaiđiểm.Điểmthứnhấtlàbảnxácnhận
màngườitabuộcPycroftphảiviếtvàsauđóanhphảilàmtrongcáicôngtyquỷquáinày.Anhkhôngthấytầmquantrọngcủađiềuđóhaysao?-Không.
-Xemnào!Tạisaobọnchúnglạicầnđếnnhữnggiấytờđó.Đâu
phải cần làm cho đúng phép, bởi vì những thu xếp thuộc loại này
thôngthườnglàlờinói.Vậythìtạisaonóđượclàmộtngoạilệ?Anhhá chẳng thấy sao, anh bạn trẻ của tôi, rằng họmongmuốn thuđượcmộtmẫuchữviếtcủaanhđểtừđóhọsẽcóđượccáihọcầncó.-Tôichẳnghiểugìcả.
-Mộtngườinàođómuốntậpviếtgiốngkiểuchữcủaanhvàhắn
ta cốkiếmcho ramộtbảnmẫu.Vàgiờđây,nếu chúng ta chuyểnquađiểmthứhai,tasẽthấyrằngđiềuthứhailàmsángtỏchođiểuthứnhất.Điểmthứhailànhưthếnày:Pinneryêucầuanhđừngcóviết thư xin thôi việc, vì ông tamuốn để cho ông giám đốc hãngMawsontinrằngcómộtôngPycroftmàôngtachưatừnggặpmặtlầnnào,sẽtớinhậnviệcvàobuổisángthứhai. -LạyChúa-Thânchủcủachúngtôikêulớn-Tôikhờkhạonhấttrênđời.-Giờđâythìanhđãướclượngđượctầmquantrọngvềbảnxác
nhậnchữviết taycủaanhchưa?Giảsửcóaiđó tớinhậnchỗ làmdànhchoanhvàrằngaiđólạicómộtkiểuchữviếtrấtkhácbiệtvớikiểuchữmàanhviếttrongđơndựtuyểnthìsựgiantráắthẳnlàsẽbịkhámphára.Nhưngnếutênvôlạicókiểuchữviếtgiốnganhthìđịavịcủahắnđãđượcantoàn,bởivìtôiphỏngđoánlàchẳngmộtaitronghãngđóbiếtmặtanh.-Khôngmộtai!-Pycroftrênrỉ.
-Muốnchoanhkhôngsuynghĩnhiềuvềđiềuđó,muốnkéoanh
rakhỏimọisựtiếpxúcđểanhkhôngcókhảnăngtìmhiểuđượclàcó một người trùng tên trùng họ với anh đang làm việc tại hãngMawson,chúngđưachoanhmộtsốtiềnlớnvàgửianhtớiMidland,lànơichúngbắtanhphảilàmviệcbùđầu,khiếnanhkhôngthểtrởvềLondonmàkhámpháracáimưumônhỏbécủachúng.Tấtcảmọiviệcđềuđơngiản.-Nhưngtạisaongườinàylạilàmravẻlàanhruộtcủay?
-Trongâmmưunày, chúngphải cóhai người. Kẻ kiađanggiả
danhanhlàmviệcởvănphòng,còngãnàythìchơitròtuyểndụnganh. Vả lại, hắn không thể nào tìm cho anhmột chủ nhânmà lạikhôngcóôngchủ,tứclàmộtnhânvậtthứba.Đólàđiềuhắnkhông
muốnchútnào.Vậylàhắnđóngluônvaianhruộtcủahắn(ôngchủ)bằngcáchhoátrang.Anhkhôngthểnàonhậnra,nếukhôngcó“cáirăngvàng”.Pycroftgiơhaibàntaylêncaomàkêulên:
-ThếlàtronglúctênPycroftthậtởđâythìcáigãPycroftgiảmạo
kialàmtrògìởhãngMawson?Chúngtaphảilàmsao,ôngHolmes?-CầnphảiđánhđiệnchohãngMawson.
-Ngàythứbảyhọđóngcửanghỉvàobuổitrưa.
-Khônghềgì.Ởđóthếnàocũngcóngườigáccổnghoặcbảovệ.
-Phảiđó!Họcóthuêmộtngườibảovệthườngtrựcđểgiữgìncác
tủsắtchứanhữngcổphần.TôinhớđãnghenóitớiviệcđótrongkhuCity.-Tốtlắm.Chúngtasẽđánhđiệnchongườibảovệđểhỏixemtất
cả cóan toànkhôngvà xemcómộtngười nàomang tênanh làmviệctronghãngđókhông.Việcnàythìkhárõràng,cònviệckémrõ
rànglàtạisaomộttênvôlạichỉvìtrôngthấychúngtamàlạiđitreocổ.-Tờbáo-Mộtgiọngnóikènkẹtphátraphíasauchúngtôi.
Tênvôlạiđãngồidậy,tayyxoabópmộtcáchnônnóngcácvết
lằnđỏlõmsâuquanhcổ.- Tờbáo?Đúng thế! -Holmes kêu lớn lên trong tâm trạng kích
thíchcựcđộ-Tôiđãngungốclàmsao.Anhtrải rộngtờbáotrênmặtbànvàmột tiếngkêuchiếnthắng
vanglên.- Đây là tờ báo xuất bản tại London, tờ Evening Standard. Hãy
xemnhữngtítnày.“MộttộiáctrongkhuCity.ÁnmạngtronghãngMawsonandWilliams.Mộtvụxếpđặtđểhạingười.Bắtđượctêntộiphạm”.Watson,anhhãyđọcbàibáothậttochochúngtôingheđi.
“Từ ít lâu nay, Mawson and Williams, những nhà môi giớichứngkhoánrấtnổitiếng,đảmnhiệmviệccấtgiữnhữngphiếucổphầnmàtổngsốvượtquámộttriệusterling.Vịgiámđốcrấtcó ý thức về tráchnhiệmcủamình,đã chođặt nhữngkét sắtkiểumới nhất vàmộtgiám thị có vũ tranggiữnhiệmvụ canhgácngàycũngnhưđêmtrongngôinhà.Tuần lễvừaqua,mộtnhân viênmới, có tên là Pycroft được công ty thu dụng. AnhchàngnàykhôngaikháchơnlàBeddington,kẻlàmgiảnổitiếngvà là kẻ trộm. Bằng những phương pháp còn chưa được xácminh,yđãmượntêngiả,xinđượcmộtchỗ tronghãng,y lạmdụngđịavịcủamìnhđểlấydấunhiềuổkhoákhácnhauvàtìmbiếtnơiđặtnhữngkétsắt.
Ở hãng Mawson, nhân viên rời sở làm vào trưa thứ bẩy.
Trung sĩ Tuson, thuộc sở cảnh sát khu City, đã lấy làm ngạcnhiênkhi thấymộtngườicóxách theocái túidu lịchđixuốngnhững bực thềm vào hồi 1 giờ 20. Ông nghi ngờ và theo dõingườiđó.VớisựphụgiúpcủacảnhsátviênPollock,ôngđãbắtgiữngườinọ.Ngaytứckhắc,ôngpháthiệnramộtvụtrộmrấttáobạo.Gần100.000bảngAnhtráiphiếungànhđườngsắtMỹ,vàmộtlượnglớnnhữngchứngkhoánkhác,đượckiểmkêtrong
cáitúi.Cuộcxétnghiệmhiệntrườngđưatớiviệcpháthiệntửthicủangườibảovệbấthạnh,bịgấp làmhairồibịnhétvàtrongcáikétsắtlớnnhấttừphíasau.Emy,thườngsátcánhvớiy,lạikhông thấy xuất hiện trong vụ này. Hiện nay cảnh sát đãmởcuộcđiềutraxemyđangởđâu.”
-Vậythì,chúngtacóthểgiúpcảnhsátmộttay-Holmesnói,liếc
nhìncáithânhìnhđangcorúmgầnbêncửasổ.BảnchấtconngườilàmộtsựbíẩnWatsonạ.Mộttênvôlạivàmộtkẻsátnhânlạicósựliênhệ tìnhcảm tớimứcyngay lập tức treocổkhibiết tínhmạnganhtraimìnhgặpnguy.Tuynhiênchúngtalạikhôngcósựlựachọnnàokhácchohắn.-Bácsĩvà tôisẽở lạiđâycanhchừnghắn,vàanhPycroft,nếu
anhcólòngtốt,anhcóthểđigọicảnhsátngaybâygiờ.
CONTÀUGLORIASCOTT
The“GloriaScott”
Mộtbuổitốimùađông,khihaichúngtôingồibênlòsưởiSherlock
Holmesnói:-ĐâylànhữngtàiliệucóliênquanđếnvụđắmtàuGloriaScott,
anhnênquantâmtớinó.TrongsốcáctàiliệunàycómộtláthưđãlàmchoôngquantòaPeaceTrevorđờngườiravìkinhhãi.Từmộtngănkéo,anhmoiramộtcáihộpnhỏđãphaimàu,sau
khi tháo sợi dây cột ngoài, anh đưa cho tôimột lá thư ngắn, viếtnguệchngoạc:
“DụngcụtròchơiởLondonđãđitừtừquáxa.
NgườiquảnlýHudsonkểđãnóinhậntấtcảbẫyruồitrốnđivàđểgiữcongàmáicònmạngsống”6).
Khiđọcthưxong,tôingướcmắtlên,bắtgặpHolmescườirúcrích:
-Dườngnhưanhhơilúngtúngđấy?
-Tôichẳnghiểuvìsaomộttinnhắnnhưvậy lạicóthể làmcho
ngườinhậnđờngườiravìkinhhoàng;tráilại,tôithấynó...-Đúngthế!Ấythếmàngườinhậnthưđãngãvậtxuốngnhưvừa
bịtrúngmộtphátsúng.-Anhkhơidậyóc tòmòcủa tôi rồiđấy.Nhưng tại saoanhbảo
rằngtôinênquantâmđếnvụnày.-Bởivìnólàvụđầutiêncủatôi.
TrướcđâytôiđãtừngtìmcáchgợiýđểHolmeskểchotôinghevề
lýdoanh lựachọnnghềthámtửnhưngchưabaogiờHolmes lạiởtrọng trạng thái vui vẻ như lần này. Anh ngồi hẳn vào trong chiếcghếbành,trảinhữngtờgiấylênđùimình,kéonhẹmộthơitẩu.-AnhchưahềnghetôinhắctớiVictorTrevorphảikhông?Anhấy
làngườibạnduynhấtmàtôicótronghainămtheohọcởtrườngcaođẳng.AnhWatson,tôilàngườithíchnhốtmìnhtrongphòngriêngđểhiệuđínhnhữngphươngpháp lý luậncủa riêng tôi, vì thế tôi ít cóbạnbè.TôiquenvớiVictor,tronglúcđidựmộtbuổilễđạo,vàconchósăncủaanhtabấtchợtcắnvàomắtcáchântôi.
TôiphảinằmyêntrongmườingàyvàVictorthườngđếnthămtôi.
Thoạt đầu anh chỉ ở lại tán gẫu trong một lát. Nhưng rồi nhữngchuyến tới thămkéodàivàchúng tôimauchóng thânnhau.Đó làmộtchàngtraikhỏemạnh,nóngnảy,thôngminhvàcónghịlực.Saucùng vào kỳ nghỉ hè, anh mời tôi về nhà thân phụ anh ởDonnithorpe,thuộcvùngNorfolk,chơitrongmộttháng.Ông già Trevor là quan tòa tòa án hòa giải và là điền chủ.
DonnithorpelàmộtxómnhỏởngayphíabắcLangmere,trongvùngcónhiềuhồvàđầmlầy.Ngôinhàkiểuxưa,vớinhữngcâyrầmlàmbằnggỗsồivàtườngxâybằnggạch;mộtlốiđivàonhàhaibêncótrồng cây, trong những bụi dương xỉ, người ta săn được nhiều vịttrời;cácũngđángchúý;tủsáchthìnhỏnhưngchứatoànsáchhay.BốTrevorgoávợ,vàbạntôilàcontraiduynhấtcủaông.Người
chakhônghọcnhiềunhưng trínhớ rất tốt.Ôngcònđược trờiphúchomộtsứckhoẻđángkể.Ôngđọcít,nhưngđãđinhiềunơivàđixa.Đó làmộtônggiàhoạtbát, cómái tócmuối tiêu,mộtbộmặtrámnắng và cặpmắtmàu xanh sắc sảo, đôi lúc tạo cho ôngmộtdángvẻhunghãn.Tuynhiênôngnổitiếnglàngườitốtbụngvàtừ
thiện.Tạitòa,ôngnổitiếngvìlòngkhoandung,độlượng.
Mộtbuổitối,saubữaăn,chúngtôiđangngồitrướclyrượuvàanh
Victorbắtđầunóivềnhữngthóiquenquansátsuydiễnmàtôiđãlậpthànhmộtphươngthứcriêngdùchưabiếtnósẽđượcsửdụngnhư thế nào trorng cuộc sống. Ông cụ thì cho rằng Victor đã quáphóngđạikhithuậtlạihaihoặcbakỳtíchcủatôiđãhoànthành.-Coinào,cậuHolmes-ÔngcụTrevornóivớitôivừacườithậtvui
vẻ-Cậuhãythửsuydiễnrađiềugìđóvềtôixem:tôilàmộtđềtàituyệthảođấy.-Cháukhôngthểnóinhiềuvềbácđược.Tuynhiêntrongthờigian
gầnđâybáccólosợvềmộtcuộctấncôngnhằmvàocánhân.Nụcườitắtngấmtrênmôi,ôngcụnhìntôivẻngạcnhiên:
-Thực thế.NàyVictor,saukhi toàxửphạtcáibăngkẻsănbắn
tráiphép,bọnchúngđãthềsẽthanhtoánchúngta.VàmớiđâyngàiEdward Holly vừa bị tấn công. Từ đó, ta không ngừng cảnh giác;nhưngchatựhỏikhôngbiếtlàmsaomàbạnconlạibiếtđượcđiềuđó.- Bác cómột cây gậy đẹp. Căn cứ theo dấu ghi trên gậy cháu
nhậnthấylàbácchỉmớisửdụngnóđượcmộtnăm.Nhưngbácđãtốncôngkhoétcáinúmtrònđầugậyrồiđemđổchìvàođó:nó làmộtvũkhí.Từđócháusuy ra rằngnếunhưbáckhông longạivề
mộtmốinguyhiểmnàođó,thìbácđềphòngnhưvậylàmgì?-Thếcòncáigìnữa?-Bácvừahỏivừacười.
-Hồicòntrẻ,bácđãchơiquyềnAnh.
-Giỏi thật.Làmsaomàcháuđoánra?Cóphảivìmũi tôikhông
cònthẳngthớmchăng?-Khôngphải,vìđôi taicủabác.Taibácsệxuốngvàcóbềdày,
vốnchỉthấyởtainhữngvõsĩquyềnAnh.-Cógìkhácnữachăng?
-Nhữngchỗchaitrênđôibàntaybácchobiếtbácđãđàoxớiđất
rấtnhiều.-Giatàicủatôiđềuđếntừcánhđồngcóvàng.
-BácđãtớiNewZealand.
-Chínhxác.
-BácđãtừngsốngmộtthờibênNhậtBản.
-Tuyệt.
-Vàbácđãkếtthânrấtthânmậtvớimộtngườicótênviếttắtlà
J.A...rồisauđóbáctìmcáchquênhẳnđi.ÔnggiàTrevorđứng lên thậtkhókhăn,chămchúnhìn tôibằng
cặp mắt mà sự biểu lộ trở thành thô bạo, hung tợn rồi chúi mũixuốngbàn:bácđãngấtđi,cứngđờ.AnhWatson,anhcóhìnhdungracontraibácấyvàtôibịhoảng
hốtđếnngầnnào.Tuynhiên,ngaysaukhichúngtôicởicúcáovàtướinướclạnhlênmặtbác,thìbácnấclênhaihoặcbalầnrồilạingồidậy.-A!Cácconcủata-Bácnóivớichúngtôivàcốgượngcười-Ta
đãkhônglàmchocácconphảihoảngsợđấychứ?Takhôngbiếtconđãtìmrabằngcáchnào,Holmesạ,nhưngtacócảmtưởngrằngtấtcảcácthámtửchínhthứcsovớiconđềuchỉ làtrẻnít.Chínhđólà
nghềnghiệpcủacon,connhớnhé!Đó là lời khuyên kèm theomột sự đánh giá được phóngđại về
nhữngkhảnăngcủatôi,nóđãkhiếntôi tinrằngmìnhcóthểkiếmsốngđượcvào“tròtiêukhiểnđơngiản”ấy.Tuynhiên,tronglúcđóthìtôichỉquantâmđếnsứckhỏecủabácấy.-Cháumonglàđãkhônglỡlờiđểlàmphiềnbác?-Tôithìthầm.
-Dođâumà cháu lại biết chuyệnđó và cháu còn biết thêmvề
điềugì?Lúcđóbácnóivớitôibằnggiọngbônglơnnhưngsâuthẳm,trong
ánhmắtbácvẫncònẩnnáumộtnỗikinhhoàng.-Hồinãy,khibácxắntayáođểbắtcá,cháuthấynhữngchữviết
tắt “J.A” được xăm ở khuỷu tay. Những chữ đó hãy còn thấy rõ,nhưngđãbịxoámờđiđếnmộtnửa; rõ ràngbácđã tìmcách làmchochúngbiếnđi.Hiểnnhiên thuởxưa,đó lànhữngchữ rất thânyêumàvềsaubácmuốnquênchúng.-Cặpmắtmớitinhlàmsao-Báckêulênvàthốtramộttiếngthở
dàinhẹnhõm–Nhưngthôi,chúngtađừngnhắctớichuyệnđónữa.Trong tất cảnhữnghồnmabóngquế thìbóngmacủanhữngmốitìnhlàtồitệhơncả.Chúngtahãysangbênphòngchơibidavàhútmộtđiếuthuốc.Kểtừngàyhômđó,cụTrevorthườngcómộtthoángnghingờtôi.
Concụcũngnhậnrađiềuđó.Anhnói:-Anhđãlàmchoônggiàbởvía,ôngchẳngcònhiểulàanhbiết
nhữnggìvàkhôngbiếtnhữnggì.Ôngcụkhôngcóýchotôithấysựnghingờ,tôitinchắcnhưthế,
nhưngcảmtưởngđólạithấmvàotôimạnhmẽkhiếnnócứluônhiệnra trong tất cảmọi lúc, mọi nơi. Sau cùng, tôi thấy nên rút ngắnchuyếnnghỉhè.Tuynhiên,vàobuổisángtrướcngàytôilênravề,lạixảyramộtviệcquantrọng.Chúng tôi đangngồi trênnhững chiếcghếđặtngoài vườn, sưởi
nắngvàngắmmặthồ.Bỗngcôhầugáitớibáolàngoàicửacóngười
muốngặpcụTrevor.-Aivậy?-Chủnhàhỏi.
-Ôngtakhôngchịunóitên.
-Thếthìhắnmuốngì?
-Ôngấychỉnói làngườiquenbiếtvàmuốngặpbáctrongchốc
lát.-Côđưangườiđóvàođây.
Chúng tôi thấyxuấthiệnmộtngườinhỏbé,dángđiệuxunxoe,
bướcchânlếtdài.Gãmặcáovétkhôngcàikhuy,cổtayáocódínhhắcín,áosơmikẻsọcvuôngmàuđenvàđỏ,quầnlaođộng,chânđigiày lớn đã mòn gót. Hắn có bộ mặt gầy, rám nắng, quỷ quyệt,miệngluônluôncười,phôramộthàngrăngkhậpkhểnh.Nhữngbàntayquắtlại,cứnắmnửachừng,nhưnhữngthủythủthườngcóthóiquennhưvậy.Tronglúcgãnặngnềđingangquabồncỏ,tôinghethấybácTrevorcốnénmộttiếngkêunhỏ,vộivàngđứnglênvàchạyvàotrongnhà.Báctrởrangoàingaysauđó,khibácđingangquabên,tôingửithấymùirượubrandynồngnặc.-Thếnào,ôngbạn?Tôicóthểlàmgìđểgiúpôngđây?-bácấy
nói.
Gãthủythủđứnglênnhìnbácvớiđôimắtnheolại.Cặpmôimềm
nhãocủayconglên.-Báckhôngnhậnratôisao?
-Úi chà, chính làHudsonđâymà - BácTrevor kêu lên vớimột
giọngngạcnhiên.-Hudsonđây,thưabác,đãhơnbamươinămqua,tôikhônggặp
bác.Giờđâybácđangsốngtrongnhàcaocửarộng,tronglúctôivẫncònphảiđimótnhữngđồhộpđồăntrongcácthùngrác.-Suỵt,ôngbạn.Rồianhsẽthấylàtôikhôngquênnhữngngườicũ
đâu-BácTrevornói,vàtiếntớibêngãthủythủ,hạthấpgiọng,nóivớiyvàilờilạicấtcaogiọng:-Hãy xuốngnhàbếp ănuống.Chắc chắn là tôi sẽ tìm cho anh
đượcmộtviệclàm.-Xincámơn.Tôivừatrảiquahainămtrênmộtcontàuchởhàng
vàtôimongđượcnghỉngơi ít lâu.Tôinghĩ rằngtôicóthểthuxếphoặcvớiôngBeddoeshoặcvớibácđây.-AnhbiếtđịachỉcủaôngBeddoeshả?-BácTrevorkêulên.
-Nhờtrời,tôibiếtchỗởcủamọibạncũ-Gãthủythủtrảlời.Thếrồiytheocôhầugáixuốngnhàbếp.BácTrevornóivớichúngtôirằngbáctừnglàbạncùngtàuvớihắn
trong chuyếnđi tới những vùngđất có vàng.Đoạnông cụ bỏ vàonhà.Mộttiếngđồnghồsau,khichúngtôiđivào,đãthấyôngcụsaynhưchết,nằmdàitrêntrườngkỷtrongphòngăn.Việcđóđểlạichotôimộtcảmtưởngxấuvàtôinhậnthấysựhiệndiệncủatôisẽlàmchobạntôingượngnghịu.Ngàyhômsau, tôi trởvềLondon, lại ru rú trongcănphòngcủa
mìnhvàtiếnhànhthínghiệmhoáhọc.Tuynhiên,vàolúckỳnghỉhèsắphết, tôi nhậnđượcmột bứcđiện củaVictor yêu cầu tôi trở lạiDonnithorpe.Tôilạilênđường,ngượclênmiềnBắc.Victorchờtôiởnhàga.Mớithoạtnhìn,tôihiểungaylàanhvừa
trảiquahaithángquánhiềubuồnbực.Anhgầyđi,đánhmấttínhvuivẻcóduyên.-Ônggiàsắpchết-Anhnóivớitôingaytừđầu.
-Đâucóthể?Màchếtvìbệnhgì?
-Mộtcúsốcthầnkinh.Suốtngàyhômnay,batôicậnkềcáichết.
-Nguyênnhân?
-Anhhãylênxeđi!Dọcđườngchúngtasẽnóichuyện.Anhcòn
nhớcáigãtìmtớinhàngaytrướcbữaanhravềchứ?-Nhớrấtrõ.
-Anhcóbiếtgãđólàaikhông?
-Tôikhôngbiết.
-Quỷdữđó,Holmesạ.
Tôinhìnchòngchọcvàomặtanhvớivẻkinhngạc.
-Đúngđấy,kểtừkhihắntớinhà,chúngtôikhôngcònyêntĩnh
lấymộtgiờ.Kểtừngàyđó,ônggiàcũngchẳngbaogiờcònngẩng
đầulênđượcnữa.Vàgiờđây,mạngsốngcủaôngnhưngàncântreosợitóc.-Hắntanắmgiữquyềnlựcgìvậy?
-À,tôicầnbiếtđiềuđó?Chatôitrunghậuđếnthế,độlượngđến
thế,tửtếđếnthế.Làmsaoông lại rơivàomóngvuốtcủatênđạotặcđó?Tôiđặtnhiềuhyvọngvàoanh.Vàolờikhuyêncủaanh,anhHolmes.Chúngtôiđinhưbaytrênconđườngbằngphẳngvàtrắngphau,
trướcmặtchúngtôitrảidàiratấtcảcácvùnghồvàđầmlầyđanglong lanhdướiánhsángđỏcủabuổihoànghôn.Giữamột lùmcâybêntaytráinhôlênnhữngốngkhóicaovàcâycộtcờ:đólànhàbácTrevor.-ChatôiđãchogãHudsonlàmvườn,ycóvẻkhôngbằnglòng,
ông lại cho hắn làm quản gia. Ngôi nhà như của chính hắn, hắnmuốnlàmgìtuỳthích.Cáccôhầugáithanphiềnvềsựrượuchèvôđộvàvềnhữngcửchỉthôtụccủahắn,ônggiàtănglươngđểchohọimtiếng.Hudsonlấyconthuyềnvàkhẩusúngtốtnhấtcủachatôiđểđisănthỏ.Cái tênđểucángđó,ngạomạnđó,xảotráđósẽbị tôinệnđếnhaichụclầnrồinếunhưyđồngtranglứavớitôi.Nhưngtôiđãtựkiềmchế,đểkhỏilàmchoônggiàbuồn.Thanôi!Cáiconthúđócàng lúccàngquấyrầy,hắn luôn luônxíanhiềuhơnvàonhữngchuyệnchẳngdínhdánggìtớihắn.Mộthôm,hắndámđốiđáphỗnxượcvớichatôiởngaytrướcmặttôi.Tôitómlấyvaiyvàtốngcổyrakhỏiphòng.Hắnlỉnhđi,mặttáixanh,vớinhữngánhmắtngầmđedọa.Tôikhôngbiếtchuyệngìđãxảyrasauđógiữachatôivàhắn,nhưng ngày hôm sau, ông già tìm gặp tôi và yêu cầu tôi xin lỗiHudson. Tôi từ chối thẳng thừng và tôi hỏi vì sao cha tôi lại chịuđựngmộttênvôlạinhưthế.-Conkhôngbiếtlàtađanglâmvàocảnhkhóxửđếnnhườngnào.
Nhưngrồiconsẽbiết,Victor.Tasẽnóichoconbiết,rồimuốnrasaothìra.Consẽkhôngbaogiờnghĩxấuvềchachứ,concủata?Ônggiammìnhtrongvănphòngôngsuốtcảngàyhômđó.Qua
khuôncửasổ,tôinhìnthấyông:ôngđangcắmcúiviết.Buổitốihômđósaubữaăn,conquỷnóivớichúngtôilàysắpđi.Ycógiọngnói
líulưỡicủangườisắpsay:- Tôi chán Norfolk rồi. Tôi sẽ đi xuống Hampshire gặp ông
Beddoes.Tôimongrằngchuyếnđinàysẽlàmhàilòngông.Cáicâunóimóchọngđókhiếnchotôigiậnsôilên.
Batôihỏi:
-Tôihyvọnglàanhkhôngvìgiậndỗimàbỏđichứ,Hudson?
Gãnọnémvềphíatôimộttianhìnhắcám:
-Tôiđãkhôngđượcxinlỗi.
Lúcđóbatôiquaysangphíatôi.
-Victor,conhãynhìnnhậnrằngconđãđốixửthôbạovớingười
này,phảithếkhôngnào?Tôiphảikìmnénmàtrảlời:
-Tráilại,continrằngcảhaichacontađãhếtsứckiênnhẫnđối
vớiôngta.Ygầmlên:
-Àrathế,anhnghĩnhưvậyđó?Đượclắm,anhbạnnhỏcủatôi.
Rồianhcứgiươngmắtlênmàxem?Ylẩnrakhỏiphòngvànửatiếngđồnghồsau,yđãrờikhỏinhà.
Batôiởtrongmộttìnhtrạngtồi tệ.Nhưngđúngvào lúcmàbatôitìmlạiđượcmộtchútlòngtinthìxảyracúđánhsaucùng.-Bằngcáchnàovậy?
-Cúđánhkhácthườngnhấttrầnđời.Hômqua,mộtláthưđược
gửitới.ThưmangcondấucủabưucụcFordingham.Batôiđọcthư,giơhaibàn tayôm lấyđầu, rồiôngbắtđầuchạyvòngvòng trongphòngkhách.Khitôiđặtđượcbatôinằmxuốngtràngkỷ,miệngôngvàmímắtôngcorúmsangmộtbên.Bácsĩchạytớingaytứckhắc.Nhưngchatôiđãhônmê.-Anhlàmchotôi losợ,Trevor-Tôithốt lên-Nhưng,trongthư
nóicáigìmàlạigâyramộtthảmhọatớinhườngđó?-Chẳngcógìcả.Tinnhắnthật làphi lý,tầmthường.Nhưngđó
chínhlàđiềutôilosợ...Xe ngựa đã chạy quanh khúc đường vòng trên lối đi vào nhà.
Trongánhsángchạngvạngcủabuổichiềutà,chúngtôithấycácbứcmành trongnhàđềuđãđượcbuôngxuống.Chúng tôi vộivãđivềphíacửaravào.Mộtngườimặcđồđenvượtquangưỡngcửa,ôngtadừnglạikhithấychúngtôi.-Chuyệnxảyđếnvàolúcnàovậy,thưabácsĩ?-Victorhỏi.
-Ngaysaulúcôngvừalênđường.
-Chatôicótỉnhlạikhông?
-Chỉtỉnhtrongchốcláttrướckhitắtthở.
-Cụcótrốitrăngđiềugìkhông?
-Ôngcụchỉnóimộtcâu:“CácgiấytờđểtrongngănkéodướicănphòngNhậtBản”.Victorleolên,đicùngvớiôngbácsĩvềphíabuồngngườichết.Tôi
ởlạitrongcănphòng,cảmthấybịbuồnnhưchưabaogiờtừngbuồnđếnvậy.QuákhứcủacụTrevorlàthếnào?CụtừnglàvõsĩquyềnAnh,cụđãđiđâyđiđócụđãtrởthànhngườiđitìmvàng.Vàdođâumàcụlạirơivàoquyềnlựccủacáitaythủythủgớmghiếckìa?Tạisaocụlạingấtxỉukhitôinhắcđếnnhữngchữviếttắttrêncánhtay,tại sao cụ lại chết vì khiếp sợ khi nhận được một lá thư gửi từFordingham?Rồitôinhớra làFordinghamởtrongvùngHampshire,vàrằngcáinhàôngBeddoescũngnằmtrongvùngHampshire.NhưvậyláthưcóthểđếntừtênthủythủHudson,báotinlàhắnđãtiếtlộđiềugìbímật,tộilỗidườngnhưcótừthuởtrước,hoặcgiảláthưđódoBeddoesbáochobiếtmộtkẻhợptácngàyxưarằngsựphảnbội này sắp xảy ra đến nơi. Cho tới đấy, sự việc thật là sáng tỏ.Nhưng trong trường hợp này, làm saomà tin nhắn lại có thể tầmthường,vôlýtheolờicủaVictor?Cólẽanhấyđãđọckhôngkỹ,hiểukhôngthấu.Hoặcgiảtinnhắnđóđãđượcsoạnthảotheomộttrongnhữnghệmậtmãkhéo léođãđượchiểu theonghĩakhác.Tôi cầnphảicóláthưđó.Suốtmộttiếngđồnghồ,tôingồisuynghĩtrongbóngtối,chotới
lúcmộtcôhầugáimặtđầmđìanướcmắtmangtớimộtngọnđènvàtheosau làVictor.Anhngồixuốngtrướcmặt tôi,đẩyngọnđèntớisátmépbànvàđưachotôimộtláthưviếtnguệchngoạc,trênmộttờgiấymàuxámvàtôiđọc:
“DụngcụtròchơiởLondonđãđitừtừquáxa.
NgườiquảnlýHudsonkểđãnóinhậntấtcảbẫyruồitrốnđivàđểgiữcongàmáicònmạngsống”.
Tôiđọclạilầnnữa,rấtchămchú,mộtnghĩathứhaichắchẳnphải
đượcchegiấutrongsựphốihợpkỳlạcủanhữngtừnày.Phảichăngđãcómộtýnghĩađượcthoảthuậntừtrướctrongnhữngtừnhư“bẫyruồi”hoặc“congàmái”.Chínhđólàđiểmmấuchốtcủavụnày.SựcómặtcủatênHudsontạinhàôngcụđãchotôibiếtrằngngườiviếtbứcthư,chínhlàôngBeddoéschứkhôngphảilàgãthủythủ.Tôithửđọcngược,nhưngnhữngchữcuối“giữcongàmáicònmạngsống”
đã làmtôinảnchí.Rồi tôi thửtìmnhữngchữxenkẽ,kểcảnhữngcụmtừ“dụngcụtròchơiởLondon”cũngnhư“đãđitừtừquáxa”cũngchẳngsoisángchotôiđượcmộttínào.
Cuốicùng,bấtthìnhlình,chìakhóahiệnravớitôi.Tôithấylàchữ
đầutiêncủamỗinhómchữlàcầngiữlại,điềuđóchotamộtchuỗicâuđãxôđẩyônglãoTrevorđếnchỗtuyệtvọng.Lờicảnhcáothậtngắn.Tôidịchchobạntôihiểu:
“Tròchơiđãđiquáxa.Hudsonđãnóitấtcả.Trốnđiđểgiữ
mạngsống.”7).Victorvùiđầutronghaibàntayrunrẩy.Anhnóivớitôi:
-Tôinghĩrằngđólàđiềuchínhxác.Nhưngnhưthếnócòntồitệ
hơnlàcáichết,bởiđiềuđócòncónghĩalàsựôdanh.Nhưngnhữngtừ“ngườiquảnlý”và“congàmái”cónghĩalàgì?-Chẳngcónghĩagì,nhưngchúngtasẽbiếtnhiềuhơnnếuchúng
takhámphárangườigửi.Anhthấychứ:ngườiđóđãbắtđầuviết:“Tròchơi...điquáxa...Hudson...đãnói...”vânvân.Sauđóđểthuậntheonguyêntắccủamậtmã,ngườiđóđãlấpđầynhữngchỗtrốngbằngmộtvàitừtiếptheosau.Đươngnhiênngườiđóđãdùngnhững
từđầutiênchợttớitrongýnghĩ.Vànếunhưcónhiềutừliênquantớicácconvật,anhcóthểtinchắcrằngngườiđólàmộtngườihamsănbắnhoặclàmộtngườiđammêvớiviệcchănnuôi.AnhbiếtgìvềôngBeddoesnày?-Giờđâytôichợtnhớlạilàmỗimùathu,ônggiàtôilạiđượcmời
đếnsănbắntrênvùngđấtcủaôngBeddoes.-Vậythìôngấylàngườiđãgửithưđếnđây:Điềucònlạilàtìm
hiểusựbímậtmàgãthủythủHudsontreolơlửngtrênđầuôngcụ.-Thanôi,Holmes-Anhtakêulên-Tôiquảlosợđólàmộtbímật
vềtội lỗivàônhục:Đâylàtờkhaimàbatôivừaviết.TôitìmthấytrongngănkéotrongcănphòngNhậtBản.Anhhãyđọcchotôinghe.Tôikhôngđủcanđảmđểđọc.Bênngoàiôngcụviết“ChitiếtvềchuyếnđitrêntàuGloriaScott
kểtừlúctàurờicảngFalmouthngày8tháng10năm1855chođếnlúctàubịpháhủyở15độ20phútđộvĩBắcvà25độ14phútđộkinhTâyngày6tháng11”.Bảnkhainàyđượcviếtdướihìnhthứcviếtthư.Đâylànộidung:
“CONYÊUQUÝCỦATA,
Giờđâysựôdanhđangtới,làmđentốinhữngnămcuốicùngđời
cha.Vớitấtcả lòngchânthành,chanóivớiconrằngchakhôngsợhãipháp luật, không sợmấtđịa vị trongxãhội; chính cái ý tưởngrằngconsẽxấuhổvìđãcómộtngườichanhưta,đãlàmtannátcõilòngta.Nhưngnếucácnỗinhụcnhãđãgiángxuốngđờita,thì lúcđóchamuốnconđượcđọc lá thưnày,ngõhầuconhiểurõ làchađángchêtráchđếnnhườngnào;cònnếunhưtấtcảđềuyênlànhvànếutìnhcờláthưnàykhôngbịhủyđivàrơivàotrongtaycon,thìchaxinconhãyngừngđọcởnơiđây,đưanóvàongọnlửavàkhôngcòndànhchonómộtýnghĩnhỏnhoinàonữa.“Cònnếunhưcontiếptụcđọc,thìđólàchađãbịlộtmặtnạvàbị
đem ra khỏi nhà. Trong trường hợp này hoặc trường hợp kia, chakhôngcầngiấugiếmconđiềukhicả.Dođóconhãycoimỗitừtrongnhữnglờichanóitrongthưlànhữngsựthậtchânthành.Taxinthề
nhưthế.“Conyêuquý, cha khôngphải làTrevor.Khi còn trẻ, cha tên là
JamesArmitage.Giờđâythìconhiểucúsốcmàchađãchịucáchđâyvài tuầnkhingườibạnđồngsongcủaconnóivới chavềmấychữJ.A.DướicáitênArmitage,chađãvàolàmviệctrongmộtngânhàngtạiLondon.DướicáitênJamesArmitage,chađãbịtuyêncáocótộikhôngtuânthủluậtlệcủađấtnước,vàbịkếtánlưuđàychungthân.Đừngcónghĩquáxấuvềcha.Tacầntrảmộtmónnợdanhdựnênđãbiểnthủtiềnbạccủangânhàng.Lúcđó,chatinchắc làchacóthểbồihoàntrướckhingườitapháthiệnrasốtiềnbịthiếu.Nhưngngườitakiểmtrasổquásớm,nênđãlàmlộrasốtiềnthiếuhụt.“Vụđóxảyravàongàysinhnhậtthứ33củata,chabịxiềngnhư
kẻtộiphạmcùngvới37têntùkhổsaikháctrêncontàuGloriaScott,sắpsửalênđườngsangchâuÚc.Đó là vào năm 1855. Cuộc chiến ở Crimée đang hồi sôi động.
NhữngcontàucũkỹchởtùkhổsaiđãđượcdùnglàmtàuchởquânngoàiHắcHải.Vìvậy,chínhphủbuộcphảisửdụngnhữngcontàunhỏbéhơnđểđưanhữngngườitùđilưuđàynơiviễnxứ.TàuGloriaScotttrướclàthươngthuyềnbuôntràvớiTrungQuốc,nóđãquágiànua.Tàucótrọngtải500tấn.Thêmvào38ngườiđángbịtreocổ,mộtđoànthủythủ36người,18ngườilính,mộtđạiúy,3trungúy,mộtysĩ,mộtchatuyênúyvà4bảovệ.Tómlạinóchởmộtchuyếnhàngtrên100conngười.“Nhữngváchngăngiữacácxà-limnhốttùkhônglàmbằnggỗsồi
rắnchắcnhưtrongcáctàudànhriêngđểchởtù:chúngmỏngvàdễgãy.Ngườingồiởbêncạnhméđằngsaucha,làmộtanhchàngcòntrẻ,bộmặtsángláng,khôngđểrâuhàm,khôngcảrâumá,anhtacómộtcáimũidàithon,cáiđầucódángvôtưlựvàkhibướcđi,thânhìnhđuđưa.Chắcchắnlàanhtacaokhôngdưới6feetrưỡi8);thậtkỳlạkhiởgiữamấychụcbộmặtbuồnbãvàchánnảnlạicómộtcáiđầubiểulộsựquảquyếtvànghịlực.
“Chahàilòngcóanhtaởbêncạnhvàcàngsungsướnghơnnữa
khi,trongsựimlặngchánngắtcủađêmđen,changhemộttiếngthìthầmsátbêntai:“Đãkhoétđượcmộtcáilỗtrongtấmvánngăncáchhaixà-lim”.-Xinchàoanhbạn-Anhtanói-Tênanhlàgìnhỉ?Tạisaolạiở
đây?-JamesArmitage.Cònanhlàai?
- Tôi là JackPrendergast - Anh ta bảo cha -Rồi ra anh sẽ kính
trọngtêntôi.Chasựcnhớđãnghenóiđếnvụáncủaanhta,bởivìvụđóđã
làmxônxaokhắpnước.Đólàmộtngườiconnhàgiathếvàcónhiềutài, nhưng anh tamắc phải những thói quen tệ hại, và bằngmộtphươngpháplừađảotàitình,anhđãlộthếtcủacảicủamộtsốnhàbuôngiàucóởLondon.
-A,a!Thếraanhcònnhớđếntôiđấy?-Anhtahỏichamộtcáchkiêuhãnh.-Nhớrấtrõ!
-Thếthìanhcònnhớmộtchitiếtkỳlạtrongvụáncủatôi?
-Chitiếtnào?
-Tôicógần25vạn,đúngthếkhôngnào?
-Đólàđiềuthiênhạnói.
-Nhưngngười takhông lấy lạiđượcmộtđồngxunàohết,phải
không?-Phải.
-Vậythìanhthửnghĩxem,sốtiềnđóhiệnđangởđâu?
-Tôikhôngbiết.
-Ởngaygiữangóntaytrỏvàngóntaycái tôiđâynày-Anhta
kêulên-Tôicónhiềuđồngbảng,hơnlàsốtóctrênđầuanh.Vànếunhưanhcótiền,vàbiếtcáchtiêutiềnthìanhcóthểlàmđượcbấtcứđiềugì?Thế thìcó thểnàomộtgã“làmđượcmọichuyện” lạichịukéolêđôighệtcủaytrongcáihầmhôithốicủacontàunàychăng?Khôngđâu.Mộtgãnhưthế,rấtchămlochochínhhắnvàchonhữngbạnbè của hắn. Anhhãy bám sát riết lấy hắnđi và thề trênKinhThánh,anhsẽkhôngphảithanphiềnvềhắnđâu.“Đólàcáchnóicủaanhta.Thoạtđầuchatinlànhữnglờinóinhư
thếkhôngcónghĩagì.Nhưngmộtlátsau,khianhtađãthửtháchbavàbắtchahứagiữimlặngvớitấtcảsựtrangtrọngcóthểcó,anhtanóichochabiếtlàđangcómộtâmmưuđểchiếmlấycontàu.Mộttánhững phạmnhân đã chuẩn bị ngầmâmmưuđó từ trước khi lêntàu.Prendergastlàthủlĩnhcủanhómđó.-Tôicómộtngườihợptác-Anhtabảocha-Mộtgãdũngcảm
hiếmcó,trungthànhnhưcáivòngđaiđốivớithùngtôn-nôvậy.Vàrấtnhiềutiền.Mộttaynhàgiàu.Anhcóbiếtnóđangởđâukhông?Chínhlàôngchatuyênúytrêntàunày.Anhấyđãlêntàuvớichiếc
áolễđenvàcácgiấytờhợppháp.Anhấycóđủtiềnđểmuađứttừsốngtàuchotớicáiđỉnhcộtbuồm.Đoànthủythủtậntụyvớianhấycảxáclẫnhồn.Anhấyđãtrảtiềnmặttrướcchohọtrướckhihọkýgiấycamkết.Cóhai taybảovệ, thêmMereer,phó thuyền trưởng.Anhấyhứalàsẽmualuônthuyềntrưởng.-Thếthìchúngtaphảilàmgì?-Bahỏi.
-Chúngtasẽchomộtvàitêntrongsốbọnlínhmộtvàitấmáođỏ
hơnthứáomàthợmayquânphụcđãcấpphátchohọ...-Nhưnghọcóvũkhímà?
-Thìmỗiđứachúngtacũngcómộtcặpsúnglục.Nếuchúngta
khôngcướpđượctàunày,thìchúngtaphảitrởlạitrườnglàngthôi.Đêmnayanhsẽnóivớingườibạncủaanhởphíabênkiavàtìmhiểuxemnóđángđượctincậyhaykhông.“Ngườibịnhốtbêncạnhchalàmộtchàngtraibịkếttộigiảmạo.
AnhtatênlàEvans,cũngsẵnsàngthamdựvàocuộcnổi loạn.KhichưarakhỏimũiNamnướcAnh, trongtàuchỉcòncóhaingười tùkhônghaybiếtcáiâmmưucướptàu.Mộtgãnhunhượcnênbọnchakhôngdámkêugọi,gãkiabịmắcbệnh.Trongđoànthủythủycónămtêngianhậpvàochuyếnphiêulưu
này.Ôngchatuyênúygiảqualạicácxà-limđểkhíchlệbọnta,ôngta đeomột cái bao đen được gọi là “bao chứa những quyển sáchđạo”,ôngtathườngluitớiluira,nênsangngàythứba,bọnbađãcómộtcáigiũa,mộtcặpsúnglục,mộtcânthuốcsúngvàhaichụcđồngtiềnvàng.Tấtcảđượcbóchặt,giấudướigầmgiường.Haitrongsốnhững tay bảo vệ nhận lệnh của Prendergast, viên trung úy, phóthuyềntrưởng làcánhtayphảicủaanhta.Nhữngngườichống lại:viênđạiúy,haiviênphóthuyềntrưởngkhác,haingườibảovệ,trungúyMartincùngvới18người línhdướiquyềncủaông ta, thêmvàoôngysĩ.Tuynhiên,bọntađãquyếtđịnhkhôngsaolãngbấtcứmộtsự phòng ngừa nào và tiến hành cuộc tấn công bất ngờ, vào banđêm;nhưngrồinólạixảyrasớmhơndựliệu.“Mộtbuổitối,gầnbatuầnsaungàylênđường,viênysĩđithăm
mộttrongnhữngtùnhânbịbệnh.Vừabàntayxuốngdướighếnằm
củangườibệnh,ôngnhậnrahìnhdángkhẩusúng lục.Nếuôngtalặngthinhvà lênbáocáothìvụâmmưusẽbịkhámpháranhưngôngtathốtlênmộttiếngkêungạcnhiênvàmặtmàytáimét.Thânchủcủaôngtađoánrangaycáimàôngtađãpháthiện.Ytúmlấyông,nhétgiẻvàomiệngôngvàtróigôôngbêndướighếnằm.Trướcđó,viênysĩđãmởcánhcửadẫnlênboongtàu,vìvậytấtcảtùnhânhămhởvượtquacửađó.Hailínhcanhbịhạ,viênhạsĩđangchạytớixemcóchuyệngìđãxảyracũngbịhạ.Ởlốivàocácca-bin,cóhaingườilínhbịgiếttronglúcđanggắnlưỡilêlêntrênđầusúng.Bọntachạyvộivàotrongca-bincủathuyềntrưởngnhưng lúcbọnbađẩycánh cửa ra, thì đã thấy ông ta gục đầu trên tấmbảnđồĐại TâyDươngtrênmặtbàn,cònôngchatuyênúythìđứngngaybêncạnh,khẩusúnglụctrongtayhãycònbốckhói.Haiviêntrungúybịtoánthủythủbắtgiữ.Tấtcảđãgiảiquyếtxong.
“Ca-binhạngsangởsáthaibênca-bincủađạiuý;bọntaùavào
đóngồixệpxuốngtrênnhữngghếdàibọcnệm,đuanhaunóicùngmột lượt.Wilson, ông cha tuyênúygiả, đập vỡmột cái rương, để
moiramộtchairượuvang,đậpbểcổchaivàrótđầycáccốckhôngchân. Vào lúc bọn ba nâng cốc lên để cụng ly, một loạt súng nổvang, cả ca-bin tràn ngập khói đếnmức ba không còn trông thấyđượcphíabênkiacủacáibàn.Khikhóiđãtan,Wilsonvà8ngườitùkhổsailănlộntrênmặtbàn.Bọntabịquangcảnhlàmchotêliệt,vàsẽđầuhàngnếunhưPrendergastkhôngcóởđó.Hắnrốnglênnhưmột con bòmộng, rồi nhảy xổ ra khỏi cửa cùng với tất cả nhữngngười sốngsótùa theosau.Trựcdiệnvớibọnba,méđuôi tàucóviêntrungúyvà10ngườilính.Nhữngkhunggắnkínhphíatrêncáibàntrongca-binđãđượchémởravàhọđãbắnquakhehở.Trướckhi họ kịp nạp đạn thì bọn ta đã nhào lên. Họ kháng cự kịch liệtnhưng số quân ít hơn. Trong năm phút, tất cả đều hoàn tất.Prendegastvùngvẫynhưmộtconquỷ:ygomnhữngngười lính lạirồiquẳnghọxuốngbiển,chẳngcầnbiếthọđãchếthaycònsống.Mộttrungsĩbịthươngvẫncốbơimộthồilâu,chotớikhimộtngườitrongbọn tamủi lòng thươnghại,nhắmbắnmộtphátvào sọ.Khicuộcchiếnkếtthúc,kẻthùcủabọntachỉcònlạicónămngười,haingườibảovệ,haiviêntrungúyvàôngysĩ.“Thế lànổ ra cuộc tranhcãi lớn.Rấtnhiềungườihài lòngvìđã
giành lại được tự do; với họ thế là đủ; họ khôngmuốn giết thêmngười.Támngười trongbọn ta là3 thủy thủvà5 tùkhổ sai, tỏ ýkhôngmuốndựvàocuộctànsátsắpdiễnra.NhưngkhôngthểlàmlunglayquyếttâmcủaPrendegastvàcủanhữngngườicùngchiaxẻýkiếnvớianhta.Pheanhtaquảquyếtrằngcơmayduynhấtđểbảođảmantoànlàphảinhổcỏtậngốcrễvàrằnganhtasẽkhôngđểchomộtcáilưỡicònsốngcókhảnănglàmchứngchốnglạibọnba.Chỉ thiếuchútnữa là “nhóm támngười” cũngchịu chungvới kẻbịbắtgiữ,nhưngsauchótanhtabảonhómtámngườihãylấymộtcáixuồngmà bỏ đi. Nhóm của cha đồng ý vì đã chán ngán cái cảnhtượngquátànbạođó.Họphátchomỗingườitrongbọntanhữngbộquầnáocủathủythủ,mộtthùngnước,mộtkétthịtbòmuối,mộtkétbánhbích-quy vàmột cái la bàn. Prendegast dẫnnhóm támngườiđến trướcmột tấm bản đồ, dặn dò rằng hãy nhậnmình là nhữngthủythủbịtrôidạtvìcontàubịđắmởvịtrí15độvĩBắcvà25độkinhTây.Xonganh ta cắtdâybuộc chiếc xuồngvàđể chonó trôitheodòngnước...“Con thân yêu của ta, giờ đây ta sắp kể tới cái phần gây ngạc
nhiênhơncảtrongcâuchuyện.Trongcuộcnổiloạn,cácthủythủđãkéothấpcáitrụccăngbuồmmũi.Khibọnbađãrờixacontàuthìhọlạidựngnólênđểđónmộtcơngióđôngbắcnhẹ.Chiếcxuồngcủatámngườinhìnhằngvượtquanhữngđợtsóngdàinhẹ.Evansvàcha-vốnlànhữngngườicóhọcthứchơncảbọn-ngồiởđằngsautàuđểquyếtđịnhhướngđi.Sauchót,vìgióbắcthổinhiềuhơn,EvansquyếtđịnhđivềhướngSierraLeone.Bấtthìnhlình,tronglúcngóvềcontàuđó,bathấymộtcụmkhóiđenbốclêncuồncuộn,khóigiăngratựanhưmộtcáicâykhổnglồ.Vàigiâysauđó,mộttiếngnổlongtrời.Khikhóiđãbịgiómùađi,bakhôngcònthấydấuvếtcủacontàu Gloria Scott đâu nữa. Ngay tức khắc, nhóm 8 người chuyểnhướngvàchèocậtlựctớinơimàmộtlànkhóiđenhãycònbảnglảngtrênmặtnước.“Phảimấtmộttiếngđồnghồ,bọnchamớitớiđượcchỗđó.Những
mảnhvụncủamộtcáica-nô,nhữngmảnhthùngvànhữngthanhgỗdàinhấpnhôtrênsóng.Khôngtìmrađượcmộtdấuhiệunàocủasựsống, bọn cha vừaquay xuồng lại thì chợt nghe thấy có tiếng kêucứu: cách xamột quãng, trênmộtmiếng ván, cómột người nằmthẳngcẳng.Bọnbakéongườiđólênthuyền.Đólàmộtthủythủtrẻ,tênlàHudson:hắnbịbỏng,vàkiệtsứcđếnmứcphảiđợiđếnsánghômsau,hắnmớiđủsứcthuậtlạicácsựviệcđãxảyra.
- Sau khi các ôngbỏđi rồi, Prendergast ra lệnhhànhhình5 tù
nhâncònsốngsót:Haingườibảovệbịhạsátvàliệngxuốngbiển.Rồiđếnlượtviêntrungúythứba.Sauđó,Prendergastđixuốngdướitàuvàtựtaymìnhcắtcổhọngôngysĩ.Chỉcònlạicóviêntrungúythứ nhất vẫn là người gan dạ và cương quyết. Khi ông ta thấyPrendergasttiếnlạigần,trongtaycócondaođẫmmáuvàôngtatựgỡdâytróira(ôngtanớilỏngđượctừtrước)vànhảytừtrênboongxuốngkhoanghầmsau.Mộttánhữngtùkhổsaicótrangbịsúnglụctụcxuốngtìmbắtôngta.Chúngthấyôngđangngồibênmộtthùngthuốcsúngmởsẵn,trongtaycầmmộtbaodiêm.Thùngđólàmộttrongsố100thùngthuốcsúngmàcontầuchở
theo.Ôngtathề làsẽchonổtungtấtcả,nếuôngbịhànhhạ,thếrồi,vàiphútsau,contầubịnổ.Tôinghĩlàthùngthuốcsúngbịnổlàdomộtphátsúngbắntrượt,hơnlàdoquediêmcủaôngtrungúy.Nhưngdùchonguyêncớlàgìđinữa,tầuGloriaScottđãbịtriệthạ,cũngnhưcáitênvôlạiđãnắmquyềnchỉhuycontàu.“Conthânyêu,đólàcâuchuyệnvềcáivụkhủngkhiếp,trongđó
bacóthamgia.Ngàyhômsau,nhóm9ngườiđượcmộtconthuyềnhaicộtbuồmnhậnra.LúcđóthuyềnđangtrênđườngđisangchâuÚcvàviênthuyềntrưởngđãtinrằngnhómcủachalànhữngngười
cònsốngsótkhimộtcontàuchởkháchđãbịđắm.Saumộtchuyếnđian toàn, con tàuhàohiệpđóđổbọnba lêncảngSydney lànơiEvansvàbathaytênđổihọvàcùngnhauđitớinhữngvùngđấtcóvàng,chenlấntrongđámdântứchiếngtừthậpphươngkéotớinơiđó.Bọntađãvĩnhviễntừbỏcăncướcđầutiêncủađờimình.“Chakhôngcầnthuật lạiphầntiếp theo.Chađã làmgiàu,đãđi
đâyđiđórồilạitrởvềnướcAnhnhưnhữngnhàthựcdângiàucóvềtậuđấtđaiởquênhà.Tronghơn20năm,chađãsốngmộtcuộcđờiyênbìnhvàhữuíchvớihyvọnglàquákhứđãhoàntoànbịchônvùi.Conhãyhìnhdungrađiềumàchacảmnhậnkhingườithủythủvừachợt hiện ra là cha nhận được ngay tức khắc đó là Hudson. Chakhôngbiếtnhờđâumàhắntìmracha,hắnquyếttâmlợidụngsựsợhãicủacha.Giờthìconđãhiểutrongmộtchừngmựcnàođó,consẽthôngcảmvớinỗikhiếpsợcứmãiởtrongcha,kểtừkhihắnrờikhỏinhàtavớinhữnglờiđedọađểtìmtớibênnạnnhânkháccủahắn”.Ởphíadướiláthưcómấyhàngchữrunrẩy:
“Beddoesđãchobabiếtbằngmậtmã rằngH.đã tiết lộ tất cả.
ĐứcChúanhântừ,xinNgườihãythươngxótlinhhồnchúngcon?”.-Watsonthânmến,đólàthiêntruyệnkểmàtôiđãđọcchoanh
bạnVictornghetrongđêmhômấy.AnhVictor tannátcõi lòng,bỏsangvùngTeraiđểtrồngchè,ởđóanhrất thànhcông.CònvềgãthủythủvàvềBeddoes,từđótôichẳngđượctintứcgìvềhọ.Cảhaibiếnmấthoàntoàn.Khôngcómộtcáobuộcnàogửiđếncảnhsát.Hudsoncóthểlẩntránhđâuđóvìcảnhsátkhôngtinvàocáobuộccủa hắn đối với Beddoes. Tuy nhiên, tôi tin rằng, bởi bước đườngcùng,cóthểBeddoesđãkhửHudsonvàsauđóđãlẩntrốnranướcngoài.Vớisốtàisảnkếchsùcủaôngta,việcđókhôngcógìgọi làquákhó.Đóchínhlànhữngnétchínhcủatrườnghợpnày,vànếuchúngcó
íchchonhữngghichépcủaanh,thìtôichắcchắnrằngchúngsẽrấtthíchhợp.
TỤCLỆNHÀMUSGRAVE
TheMusgraveRitual
TrongtínhcáchcủaSherlockHolmescómộtđặcđiểmkỳ lạbao
giờcũnglàmchotôingạcnhiên:mặcdùtrongcôngviệcđòihỏitrínãophảilàmviệcnhiều,anhvẫnlàmộtngườicẩnthận,quầnáocủaanhbaogiờ cũng tươm tất, chỉnh tềvà taonhã.Trongnhững lĩnhvựckhácthìanhlàngườixuềxòathiếungănnắp;nhữngthóiquencủaanhcóthểlàmchobấtcứngườinàosốngvớimộtmáinhà,đôilúc cũngphải bực.Khôngphải tôi làngườiquánghiêmkhắc, côngviệcbận rộnởAfghanistan chỉ tổ làmcho lối sốngdumục của tôingàycàngphát triển;càng làmcho tôi trở thànhbừabãi, cẩu thả;màđiềunàyđốivớimộtbácsĩ thìkhôngthểthathứđược.Nhưngtínhcẩu thảcủa tôi cũngcómột thờigiannhấtđịnh:khi thấymộtngườiđểnhữngđiềuxìgàcủamìnhtrongchiếcthùngdùngđểchứathanđá;nhữngbứcthưđangchờđượctrảthìbịmộtcondaonhíphờhữngđèlên;chiếcbảnggỗthìtreotrênlòsưởi,thìaimàkhôngđiêntiếtchođược.Thúthật, tôicócảmgiácdườngnhưtôi làmộtmẫungườimựcthướcvềtínhcáchvàđạođức.Tôibaogiờcũngquanniệmrằngbắnsúnglàtrògiảitrí,màngười
tachỉluyệntậpởngoàitrờimộtcáchtựdo.KhiHolmesbắtđầuhamthíchluyệnmônbắnsúng,màlại luyệntậptrênghếbành,taycầmkhẩusúnglụcvàbăngđạn,bắtđầuluyệntậpbằngcáchlấyđầuđạnvạch lên tườngđối diện cặp chữ lồng “K.V”.Tôi thấy công việcđókhông làmchocănphòngtốthơn,khôngkhí trongphòngấmhơn,cũngkhônghề làmchohìnhdángbênngoài củangôinhàđẹp lênchútnào.Cănphòngcủachúngtôibaogiờcũngđầyắpnhữngđồvậtkỳdị,
códínhlíutớihóahọchoặcmộtcâuchuyệnhìnhsựnàođó.Cácvậtkỷniệmấybaogiờcũngnằmrải rácởnhữngchỗmà ítaingờtớinhất; chẳnghạnđựng trongbồnchứadầu,đôi lúccònnằmởchỗkhôngthíchhợpnhất.Nhưng,giấymácủaHolmes làmchotôiđauđầu hơn cả. Anh không bao giờ tiêu huỷ những tài liệu, đặc biệtnhữngtàiliệucódínhlíuđếncôngviệcpháánmàanhcóthamdự.Nhữngviệcsắpxếpnhữnggiấymáyấyđốivớianh làcảmộtcông
việc cựckỳ khókhăn,đòihỏimộtnghị lựcphi thường; khôngquámộtlầntrongnămanhgiànhnhiềuthìgiờđểlàmcôngviệcấy.Hìnhnhưtrongmộtchuyệnnàođó, tôiđãghi là tiềmnăngto lớntrongngườiSherlockHolmesxuấthiệnkhinàoanhbắttayvàogiảiquyếtnhữngcuộckhámphá tuyệtvời,điềuđó làmcho tên tuổi củaanhlừngdanh.Nguồnnănglượngcủaanhthayđổitheochukỳhữnghờ,chođếnlúckiệtsứchoàntoàn.Khiấyanhnằmdàitrêngiườngđọcnhữngquyển sáchưa thích trongmấyngày liền, thỉnh thoảnganhđứnglênvớilấychiếcviôlôngđểkéovàibảnnhạcdudương.Chínhthếnênđốnggiấymátừthángnàysangthángkhácngàymộtnhiềuthêm; tất cả các góc nhà đều chất đầy những cặp ghi chép. Đốtnhữngghichépkiathìkhôngbaogiờđượcphéplàm,ngoàichủnhânnóra.Vàomộtbuổichiềumùađông,haichúngtôingồibêncạnhchiếc
lòsưởi.TôibạomồmnóikhíchSherlockHolmeslàtừlâukhôngthấyanhghichépvàosổcủamìnhnhữngnguồntin;rồianhcónênbỏramột tiếngđồnghồđểsửasang lại cănphòngcủamìnhchokhangtrang hơn không. Anh phải thừa nhận tôi nói đúng. Anh sốt sắngchạyngayvềphòngngủ, rồikhệnệbêmộtchiếc thùngsắt tây totướngra.Saukhiđặtnóxuốnggiữaphòng,anhngồixuốngghếvàtừ từ mở nắp ra. Tôi thấy chiếc hòm sắt chứa đầy một phần banhữngcặpsáchđựnggiấy tờ,đượccẩn thậnbuộcbằngnhữngdảibăngmàuđỏ.-Watson,ởđâykhôngítnhữngchuyệnlýthú,-anhlêntiếngvà
âuyếmnhìntôi.-Nếuanhmàbiếtnhữnggìđangnằmtrongthùngsắttâynàycó lẽanhsẽđềnghịtôihãy lôiramộttậpgiấynàođóchứkhôngphảiđặtthêmvàođâynhữnggiấymámới.-Cóphảilànhữngsốliệuvềcôngviệctrướckiacủaanhkhông?-
Tôihỏi-Tôinhiềukhi lấylàmtiếcchoviệckhôngcónhữngsốliệughichépvềnhữngviệcđãqua.-Đúng,anhbạnyêuquýcủatôiạ!Tấtcảnhữngthứnàyđềuxảy
ratừtrước,trướckhitôicómộtngườibạnchuyênviếttiểusửnhữngvụán,ngườicóýđịnhlàmrạngrỡtêntuổicủatôi.Bằngnhữngđộngtácmềmmại,khéoléoanhlôihếttậpnày,đến
tậpkhác.
-Khôngphải tấtcảmọichuyệnđềuđượckết thúcêmđẹpđâu,
Watsonạ,-Anhnói-Nhưngtrongsốđócómộtvàichuyệnthúvị,làm đau đầu tôi không ít. Ví dụ như: vụ giết chết Tarleton; câuchuyện của ngài Vamberry -một nhà buôn rượu vang; còn đây làmột sự kiện của bà già người Nga. Đây là chuyện kỳ lạ của chiếcnhẫnbằngnhôm;rồibảngchitiêutỉmỉvềanhchàngRicolettichâncongvớingườivợđángsợcủaanhta.Cònđây...đâyrõrànglàmộtchuyệnmêly,hấpdẫn.Anhthọctayxuốngsátđáythùngvàlôiramộtchiếchộpbằnggỗ
cónắpđậy,giốngnhưchiếchộpđựngđồchơitrẻem.Anhmởhộp,lấyramộttờgiấyđãnhàunát,mộtchiếcchìakhóabằngđồngkiểucũ;mộtthanhgỗcócuốnmộtcuộndâynhỏ;vàbachiếcvòngbằngkimloạiđãbịhanrỉ.-Thếnàoanhbạn,anhcóthíchnhữngthứtrangsứcnàykhông?
-Anhhỏi,vàmỉmcườivớikhuônmặtngơngáccủatôi.-Bộsưutậpđầytínhhấpdẫnvàkíchthíchsựhiếukỳ.
-Rấthấpdẫn,còncâuchuyệncủanó thìcàngkích thích tòmò
củaanhhơn.
-Chẳnglẽ,nhữngvậtkỷniệmnàyđềucólịchsử?
-Hơnthếnữa,tựnóđãnóilênlịchsửrồi.-Anhđịnhámchỉđiềugì?
SherlockHolmestrảicácvậtrabàn,anhngồixuốngghếvàngắm
nghíabằngcặpmắtsángngời,lấplánhdầyhứngthú.- Tôi đã giữ những vật này làm kỷ niệm về câu chuyện có liên
quanđến“BộnghilễnhàMusgrave”.TôiđãngheHolmesnóinhiềuvềcâuchuyệnnày,nhưngchưahề
códịphỏianhcặnkẽmọichitiết.-Anhhãykểchotôinghemọichuyệnvềvụnàyđi.-Tôiđềnghị.
-Thếcứđểnguyênnhữngđồbỏđiởđâyà?Chúngtaphảithu
dọnchứ?-Anhthâmthúyhỏilại-Sựyêuthíchngănnắp,gọngàngcủaanhvứtởđâurồi.Nóithếthôi,tôicũngrấtmuốnanhbổsungvụnàyvàobộbiênniênsưcủamình,bởimột lẽnócónhữngtìnhtiếtkhánổitiếngtronglànghìnhsự,khôngnhữngchỉriêngởnướcAnh,màcó thểcảnhữngnướckhácnữa.Bộ sưu tậpnhữngchiếncôngnhỏcủaanhsẽkhôngđượctrọnbộnếuthiếuviệcmiêutả,ghichépcâuchuyệnlịchsửhoàntoàncóthậtnày...Chắcanhcònnhớ,chuyệnxảyravớicontàu“GloriaScott”vàđoạnđốithoạivớiônggiàbấthạnh.Sốphậncủaôngtađãcólầntôikểchoanh.Ônglàngườiđầutiêngợiýchotôivềnghềnghiệp,màsaunàynóđãtrởthànhsựnghiệpcủacuộcđờitôi.Hiệnnaytêntuổicủatôiđãnổitiếng,khôngchỉtrongdânchúngmàcảgiớihìnhsự.Nhưngriêngviệcgiảiquyếtnhữngvấnđềtranhcãithìnhữngngườiamhiểuđềuđánhgiátôiởbậcthấp.Khichúngtamớiquennhau,tôiđãcómộtvốnsốngtươngđốiphongphú.Anhcóthểtưởngtượngđượckhông?Lầnđầutôivấtvảbiếtbao,phảitrảiquamộtthờigiandàitôimớiđịnhhướngđược.BướcđầutớiLuânĐôn,tôiđếnởtạihẻmMontaguenằmsaugóc
ViệnbảotàngBritish,tôiliềnlaovàocôngtácnghiêncứu.Tôinghiêncứutấtcảcáclĩnhvựckiếnthức,vìnórấtcólợichonghềnghiệptôisaunày.Dầndần,nhữngngườiđếngặptôiđểnhờgiúpđỡ:phầnlớnhọđếnlàdobạnbè,sinhviênngàytrướcgiớithiệu,vìtrongnhữngnămcuốicủatrườngđạihọcngườitađãbàntánkhôngítvềphươngphápcủabản thân tôi.Việc thứba,người tađãnhờ tôi giải quyết
việccủahọhàngnhàMusgrave.Hàngloạtsựkiệnxảyramộtcáchlýthú,cácsựkiệnkháctiếptheo làmchotôimộtphenđiêuđứngvàlúng túng; đó là nấc thang đầu tiên của con đường danh vọng vàcũnglàviêngạchđầutiênđểxâylênđịavịcủatôihiệnnay.ReginaldMusgravelàbạnhọccùngtrườngtrunghọcvớitôi,theo
mộtquantiệmnàođóthìtôivàanhtacómộttìnhthânbằnghữu.Anhtaquárụtrènhútnhát,đôikhibạnbèchorằng,anhtalàmcao,nênanhtaíttiếngtrongđámbạnbè.Bềngoàianhtađúnglàmộtnhàquýtộcnòi;khuônmặtthanhtú,mũito,mắthơilồi;phongcáchtuyhơicẩuthả,nhưngvẫngiữđượcvẻtaonhã,thanhlịch.Thựcra,đólàmộtngườicònsótlạicủamộtdòngdõivuachúa,đờinàycólẽlàđờicháuchắtgìđó;vàothếkỷthứXVIdònghọMusgraveởmiềnBắc,táchravàthànhlậpởphíatâySussex;cơngơiHurlstone-đólàdinhthựcủadònghọMusgrave,làmộttrongnhữngngôinhàcổkínhnhấtvùngnày.Hìnhnhư,dinhthựnơianhtasinhracũngmangnéthìnhhàicủaanhta.Mỗikhinhìnkhuônmặttrắngxanhcủaanhấy,vớinhữngđườngnéthơithô,cùngphongtháiđạomạothìbaogiờtôi cũng liên tưởng tới nhữngmái vòmhình chóp, khung cửa hìnhvuôngvàtấtcảnhữngnétrơirớt lạicủanềnkiếntrúcphongkiến.Cóđôilúcchúngtôitâmsựvớinhau,lầnnàoanhtacũngthíchthúnhững phương pháp quan sát tinh tế và cách đánh giá, nhận xétchínhxáccủatôi.Suốtbốnnăm,chúngtôikhônggặpnhau.Chợtmộtbuổisánganh
tatớithămtôiởMontague.Anhấychẳngthayđổimấy,ănmặcrấtbảnh bao - anh ta vốn là người thích ăn diện, và bây giờ vẫn giữphongtháichữngchạcđànghoàngvốncó.-CậuvẫnkhỏechứMusgrave?Saukhibắttaythânmật,tôihỏi.
-Chắccậucũngbiết,chatớvừaquađời-Anhtanói.-Chuyệnấy
xảyrađãgầnhainămrồi,cậuhiểuchotớ,lúcbấygiờtớphảiđứngrađảmđươnggánhvácviệccaiquảncơngơiHurlstonerấtvấtvả.Hơnnữa,tớlàđạibiểucủamộtvùng,bậnơilàbận.Còncậu,ngheđâuđãsửdụngkhảnănghiếmcócủamìnhđểgiúpđỡmọingườicóphảikhông?-Đúngđấy,-Tôitrả lời-tớcóýđịnhdùngtrí tuệcủamìnhđể
kiếmmẩubánhmì.
-Rấtsungsướngđượcbiếtnhưvậy,bởivìlờikhuyênbảocủacậu
bâygiờđốivớitớthậtquýgiá.Ởchỗtớđãxảyramộtchuyệnmàcảnhsátđànhbótay.Câuchuyệnlàmđauđầumọingười.Anhcóthểhìnhdungtôingheanhtanhưthếnàokhông,Watson.
Đâychínhlàtrườnghợpmàtôiđãcháyruột,cháyganchờđợiròngrãtrongnhữngthángngàythấtnghiệp,cuốicùngnóđãđếnvớitôi.Từđáylòng,baogiờtôicũngtinrằng,tôicóthểđạtkếtquảởnhữngnơimàkẻkhácbótay;vàđâychínhlàdịpđểtôithửnghiệmchínhbảnthânmình.-Anhhãykểcặnkẽchotôinghevới!-Tôithốtlên.
Sherlocktiếptục:
-TôimờianhbạnReginaldMusgravemộtđiếuthuốc,anhtangồi
đốidiệnvớitôivàchâmthuốc.
-Cầnnóivớicậu,-Anhtamàođầu-mặcdùtớchưavợ,nhưng
tớvẫnphảigiữlạiởdinhthựHurlstonemộtbiênchếhoànchỉnhsốngườiphụcvụgiúpviệc.Dinhthựrấtto,đượcxâycấtquávụngvề,khônghợp lývàvì thếcầncóngười trôngcoi thườngxuyênđểđềphòngtrộmcắp.Hơnnữa,chỗtớcómộtkhurừngcấm,cứđếnmùa
sănchimtrĩ,thìtrongnhàtậptrungcảmộthộilớn,đòihỏikhôngítngườiphụcvụ.Tấtcảcótámngười,ngườihầu,ngườilàmbếp,thêmhaingườixàíchvàmộtthằngbéđểchạythưtừ,tấtnhiênkhôngkểngườithợlàmvườnvànhữngngườigiámmã.Trongsốnhữngngườiphụcvụấy,cóanhchàngBruntonlàngười
phụcvụ lâunhất. Lúcbố tớmờianh tavề,anh ta chỉ làmột thầygiáo trẻ thất nghiệp; chẳng bao lâu, với nghị lực phi thường, tínhcáchmạnhmẽ,anhtanghiễmnhiêntrởthànhmộtngườikhôngthểthiếuđượctrongnhàtớ.Đólàmộtgãđànôngcaoto,đẹptrai,cóvầngtránđẹpđẽ.Tuyanhtalàmviệcởnhàtớđượchaimươinăm,nhưnganh ta chưađếnbốnmươi tuổi.Mộtđiều rất lạ, tại saovớihìnhthứchấpdẫnvànăngkhiếuhiếmcónhưthế,hơnnữaanhtalạinóiđượcvàibathứtiếng,biếtchơihầuhếtcácloạinhạccụ,lạicamchịumộtđịavịquáưthấphèn?Anhtasốngkhôngđếnnỗitồi, lúcnàocũngvuivẻvàkhôngcóýđịnhthayđổicáchsống.Ngườihầunàybaogiờcũngthuhútsựchúýcủakháchkhứa.Nhưngtrongconngườihoànhảonàyvẫn có thiếu sót: anh ta làngười có tính lăngnhăng, quan hệ yêu đương bừa bãi. Cậu biết đấy, trong địa hạtchúngtớ,anhtathựchiệnvaisởkhanhkhôngcógì làkhó.Khivợanhtacònsốngmọiviệcđềutốtđẹp.Nhưngkhivợanhtamất,thìanhtagâychochúngtớkhôngítphiềntoái.Thúthậtvàithángtrướcchúngtớđãyêntâm,vìanhtađãđínhhônvớicôbéRachelHowellsmộtconhầutrẻtuổi.Nhưngsauđó,thậttệ,anhtađãtheođuổicôJanetTregellis-congáicủamộtngườithợsăngiàlànhnghề.Rachel-mộtcôgáicólòngtựtrọngcao,nhưngrấtnóngnảyvàtínhkhíthìthấtthường,nhưngườidânvùngWelsh,hơnnữacôtabịbệnhviêmmàngnãonằm liệt giường liệt chiếu.Cô tamới hồi phục, vàđi lạinhưmộtcáibóng,ngườicôtachỉcònlạiđôimắt.ĐólàtấnkịchđầutiênxảyraởdinhthựHurlstonecủachúngtớ.
Nhưngtiếptheolàmộtchuyệntàytrờihơnđãxóanhòachuyệncũtrongkýứcchúngtớ.Đólàviệc,ngườihầutraiBruntonđãbịđuổirakhỏinhàmộtcáchnhụcnhã.Vụđóxảyranhưthếnày:Tớđãkểchocậungherồi.Brunton làmộtngườirất thôngminh,có lẽchínhsựthôngminh
đãlànguyênnhânlàmhưhỏnganhta.Anhtahaytòmòđếnnhữngđồvậtkhônghềdínhdángđếnanhta.Tớchưabaogiờnghĩrằng,
anhtalạicóthểđixađếnnhưthế,sựviệcxảyralàmtớsángmắtra.Ngôinhàchúng tớxâydựng thật luộm thuộmphía trongnhiềuđườngđingangdọc.Tuầntrướcchínhxáchơnlàvàođêmthứnămtuầntrước,vìđãchótuốngmộtlycàphêquáđậmsaubữaănnêntớnằmtrằntrọcmãiđếnhaigiờsáng.Tớkhôngthểnàongủđược,bèn ngồi dậy, thắp nến để đọc tiếp cuốn tiểu thuyết. Nhưng cuốnsách lạiđểquênởphòngđọc, tớkhoácáochoàngđivào lấycuốnsách.Muốnđiđếnphòngđọc,tớphảiđixuốngmộtđoạncầuthangnối,cắtngangquahànhlangđểđếnphòngđọcvàphòngđểvũkhí.Tớgiậtmình, ngạcnhiên khi nhìn thấy ánh sáng leo lắt chiếuquacáchcửamởtoangcủathưviện.Trướckhiđingủ,chínhtaytớđãtắtđèn,đóngcửacẩnthận.Tớnghĩ,cólẽkẻtrộmđãlọtvàonhà;cácbứctườngcủatấtcảhànhlangcủadinhthựHurlstoneđượctreođầycácloạivũkhíkỳdị-đấylàchiếnlợiphẩmcủatổtiênchúngtớ.Tớvớ lấymộtcâymãtấudựng trên tườngvàđặtcâynếnxuốngnềnnhà,rồirónrénđitrênmấyđầungónchân,liếcnhìnquacánhcửabỏtrốngcủathưviện.
ThằnghầuBrunton,ănmặcchỉnh tề,đangungdungngồi trongchiếcghếbành.Trênđùihắncómộttờgiấytrôngnhưmộttấmbảnđồđịalý;hắnngắmnghíavớivẻđămchiêuvàtrầmngâmsuynghĩrấtlung.Sữngsờvìquákinhngạc,tớđứngimquansáthắn.Trongphòngđược thắpmộtngọnnếnđang cháydở, chợtBruntonđứnglên,đitớichỗchiếctủmởramộtngănkéolấyramộttờgiấyvàtrởvề chỗ cũ, trải tờ giấy xuống bàn bên cạnhmẩu nến, và bắt đầuquansát.Kiểucáchnghiêncứuthảnnhiênnhữnggiấymátronggiađình tớ củahắn làm tớvô cùng cămphẫn.Không chịuđựngđượcnữa,tớbènbướcvào.Bruntonvừadừnglạingướclên,thìhắnnhìnthấytớđangđứngtrướccửa.Hắnvộivàngđứngdậy,mặtmàytáinhợtvìsợhãi,vàvộivộivàngvàngnhéttờgiấynhưtấmbảnđồvàotúi.
-Hayhonhỉ!-Tớ lêntiếng-Anh lạmdụng lòngtincủatôimới
khéolàmsao?Từngàymaianhbuộcphảithôiviệc.Hắncúixuống,bò lết lạichỗtớkhôngnóimột lờinào.Mẩunến
cònnằmtrênbàn,rọilelắtnhữngánhsáng,tớliếcnhìntờgiấymàBruntonlôiratừngănkéo.Tớvôcùngngạcnhiên,đấykhôngphảilàgiấy tờ quan trọng, mà chỉ là bản sao các câu hỏi và câu trả lời.Chúng tớquengọi là “Bộnghi lễnhàMusgrave”.Đãvàiba thếkỷnay,mỗingườiđànôngtrongdònghọchúngtớ,khiđếntuổitrưởngthành,đềuphải thựchiện lễ chếấy.Nóchỉ cóýnghĩađối với cácthànhviêntronggiađìnhnày,nhưngngoàiđờinókhôngcómộtýnghĩathựctếnàohết.-Vớitờgiấyấy,chúngtasẽbànsau.–TôiđềnghịvớiMusgrave.
-Nếucậucholàcầnthiết-Anhtanóicóphầnlưỡnglự-tớsẽkể
tiếpcácsựkiện.Saukhidùngchìakhóa;khóatủ lại, tớđịnhđira,chợtBruntonđếntrướcmặttớ.- Thưa ngài Musgrave. - Anh ta thốt lên bằng một giọng khàn
khànvìhồihộp-Tôikhôngchịuđựngnổinỗinhụcnhãnày!Tôi làmộtkẻnhỏnhen,nhưngtôicólòngtựtrọng,nỗinhụcnàysẽlàmtôichếtmất. Cái chết của tôi nằm trong lương tâmngài, nếu ngài cốtìnhđẩytôivàoconđườngcùngcực,tuyệtvọngtôicắnrơm,cắncỏlạyngàinếungàithấyrằngsauhànhđộngđêtiệncủatôingàikhôngthểdùngtôiđượcthìmongngàihãychotôithờihạnmộtthángđểtôicóthểnóivớimọingườilàtôitựnguyệnrađi,chứkhôngphảilàdobịđuổi.Dướiconmắtcủamọingườiquenbiếtvàthânthuộcvớitôi,tôikhôngthểchịuđựngđược.- Anh không xứng đáng để mọi người tôn trọng như vậy, anh
Bruntonạ-Tớtrả lờihắn.-Hànhđộngcủaanhtôikhôngthểngờđược.Nhưngtôichiếucốchoanh,vìanhphụcvụtronggiađìnhtôicũngkhá lâu, tôi sẽkhôngbêu riếuanh trướcmặtmọingười.Tuythế,mộtthángthìquánhiều.Anhcóthểrađitrongvòngmộttuần,vớilýdonàothìtùyanh.-Thưangài,cómộttuầnthôiư?-Anhtathốtlênđầythiểunão-
Ôi!mongngàirộnglượngchothêmhaituầnthôicũngđược!-Saumột tuần.–Tớ lặp lại -Đối với anhnhưvậy làquánhân
nhượngrồi.Sau khi cúi đầu nhận tội, hắn chậm rãi bước ra nhưmột kẻ đã
chếthoàntoàn,còntớtắtnến,quayvềphòngmình.Trong vòng hai ngày sau đó, Brunton đã thực hiện nghiêm túc
tráchnhiệmcủamình.Tớcũngkhôngnhắcanhtavềsựviệcđãxảyra,vànóng lòngmongđợihắnsẽnghĩcáchgìđểcheđậychuyệnnhụcnhãcủamình,nhưngsangngàythứba,tráivớithôngthường,khôngthấyhắnđếnnhậnviệc.Saubữaănsáng,trongkhibướcrakhỏiphòngtớđãtìnhcờthấyconhầuRachelHowells.Tớđãnóivớicậulàcônàyvừamớiốmdậy,trôngcôtacóvẻphờphạc,đếnnỗitớcũngphảitráchcôvìcôđãlàmviệckhichưabìnhphục.-Côcứnghỉchokhỏeđã-Tớnói.-Chờkhinàokhỏehẳnbắttay
vàoviệccũngkhôngmuộn.-Emđãkhỏehẳnrồi,thưaôngchủ.-Côtađáp.
-Chúngtôiphảichờxembácsĩkếtluậnnhưthếnào?-Tớchống
chế.-CôhãydừngngaycôngviệcvàđitìmBruntonnóianhtađếngặptôi.-AnhBruntonbỏtrốnrồiạ.-Côtađáp.
-Bỏtrốn!
- Vâng, anh ta biệt tích, không một ai nhìn thấy. Trong phòng
cũngkhôngcó.Anhtabỏtrốn;vângđãtrốn!Côtađứngdựahẳnvàotườngvàcườihôhốtrongmộtcơnđộng
kinh.Còn tớ, trong lúc losợvì cáiđộngkinhbấtngờ, tớchạyđếnrungchuôngkêungườiđàytớ.Ngườitađãmangcôgáivàophòng,côtavẫntiếptụccườirấtmanrợvàkhócsướtmướt.TớvẫntiếptụctìmBrunton:Nhưnganhtađãmấttích-điềuđókhôngcònnghingờgìnữa,giườngchiếucủaanhtavẫncònnguyênvẹn,khôngainhìnthấyanhtakểtừlúcanhtaquayvềphòngmìnhchiềutốihômqua.Nhưngkhôngthểtưởngtượngnổi,bằngcáchnàoanhtachuồnđượckhỏi nhà: tất cả cửa sổ, cửa ra vào đều được khóa từ bên trong.Quần áo, đồng hồ ngay cả tiền bạc của Brunton vẫn còn đầy đủtrong phòng anh ta, chỉ cómột bộ đồ đen, bộ anh ta haymặc làkhôngthấy;đôidépdùngtrongnhàcũngkhôngcó,chỉcònmộtđôiủng.TrongđêmhômkhuyakhoắtBruntonbỏđiđâuvàchuyệngìđãxảyravớianhta.Cậubiếtkhông?Chúngtớđãlùngsụckhắpmọixó
xỉnh,nhưngkhônghềthấymộtdấuvếtnàocủaanhta.Tớxinnhắclại,dinhthựcủatớthậtsựrốirắm,đặcbiệtnhữngmáivòngcũkỹhoangvắngkhôngngườiở,nhưngchúngtớcũngcứ lùngsụctừngnơimột;thậmchícảnhữnggácxép.Mọicốgắngcủachúngtớđiềukhôngmang lại kếtquảgì.Thậtđơngiản, tớ không thể tin là anhchàngBruntonđãrađi,màđểlạitấtcảtàisản,tớnghĩrằng,anhtamấttích.Tớcũngđãmớicảnhsátđịaphươngtớigiúp.Nhưngcảnhsátcũngkhôngkhámpháđượcgìmới.Trướckhixảyravụmấttích,cómột trậnmưa, do vậymọi quan sát các dấu vết ở bãi cỏ, conđườngđềuvônghĩa.Tìnhthếnangiảinhưvậyđó.CôRettenHowellsliêntiếptronghaingàycứtỉnhtỉnhmêmêvà
lên những cơn động kinh thật khủng khiếp. Cô ta khó ở đến nỗichúngtớphảichomộtngườihộlýluônluôntúctrựcbêncạnh.Đêmthứba saungàyBruntonbịmất tích, côhộ lý thấyngườibệnhđãngủ,nêncôtacũngthiuthiumộtgiấc.Sángsớmhômsau,khithứcdậycôhộlýgiậtmìnhkhinhìnthấychiếcgiườngtrốngtrơn,cửasổthìmởtoang,bệnhnhânthìbiếnmất.Ngườitalậptứcgọitớdậy,tớlấyhaixàíchrồibổđitìm.Chúngtớdễdàngxácđịnhhướngđicủacôhầugái.Bắtđầutừ
cửasổ,chođếnmộtcáiaodọc theobãicỏcácdấuvết rất rõ,khiđếnconđườngrảisỏithìmọidấuvếtbiếnmất.Cáiaolớnnàycóchỗsâuđến8foot,cậuthửhìnhdungxem,khichúngtớnhìnthấyđôitấtcủacôgáiđángthươngđangtrôi lữnglờtrênmặtnước.Chúngtôivộivànglấycâuliêmđểvớtxáckẻchếtđuối;nhưngvôvọng,đáyaokhôngcóxácmộtngườinào.Thayvàođó,chúngtớbịbấtngờbởivớt lênđượcmộtchiếcbaotảibằngvảigai,trongbaotảiđượcnhétđầynhữngmảnhvụnkimloạicũ,đãhanrỉ,mấthếtmàusắc;các mảnh đó đùng đục mờ mờ như các mảnh sành, và cũng hơigiốngthủytinh.Khôngcònvậtgìkhác,mặcdùchúngtớđãcậtlựctìmkiếmcảngàyhômqua.Chúngtớđãtiếnhànhgạnhỏi,chấtvấnmọingườinhưngvẫnkhôngbiếtBruntonvàRachelHowellshiệnnayởđâu.Cảnhsátđịaphươngbấtlực,lắcđầu;vàcuốicùngtớchỉcóhyvọngcuốicùnglànhờđếncậu,SherlockHolmesạ.Anhbiếtkhông,Watson,tôiđã lắngnghecâuchuyệnvớisựthú
vị.Tôicóthamvọngsẽkếtdínhcácsựkiệnthànhchuỗithốngnhất,đểlầntìmmộtsợichỉdẫnđường,sợichỉxuyênsuốtmọihànhđộng,
nhằmtìmgiảiđápcủamộtbàitoánhócbúa.Ngườihầu traibiệt tích, côhầugái cũngbiến luôn.Cómột thời
giancôhầugáiđãyêusayđắmanhchànghầutrai,nhưngsauđólạithùghétanhta.CôbéấylàngườivùngWelsh,tínhkhírấtmãnhliệtnêntìnhyêumặnnồngthiếttha.SaukhianhchàngBruntonbịmấttích,tâmtrạngcôtabịkíchđộngdữdội.Côtađãnémxuốngaomộtbaotảiđựngtoànđồkỳquặc.Mỗisựkiệnđềulàmchochúngtaphảisuynghĩ,nhưngkhôngcósựkiệnnàotrongđóchỉrađượcthựcchấtcủa vấn đề. Tôi phải tìm đầu sợi chỉ trongmớ bòng bong ở đâu?Nhưngtôithoángngờmộtmắtxíchtrongcảchuỗirốirắmkỳlạấy...-Musgrave!-Tôinói–TớcầnxemtờgiấymàanhchàngBrunton
đãnghiềnngẫm, thậm chí vì nómàanh ta dámxămmìnhđimộtnướccờliềuđểrồiphảimấtviệc.-Thựcra,“bộnghilễ”củachúngtớchỉtoànlàđiềunhảmnhí.-
Anhtanói-Cáiquýduynhấtcủanólàtínhchấtđồcổ,lịchsử.Tớcómangtheobảnsaochépđểphòng,nếucầncậucứxem.Anhtađưachotôichínhmảnhgiấynày,tờgiấymàtôiđangcầm
trêntayđây,Watson.Bộnghilễ-Ýnghĩacủanóđạiloạinhưmộtkỳthi sát hạch,màmỗi người đàn ông trong dòng họMusgrave đềuphải trải qua khi đến tuổi vị thành niên. Tôi sẽ đọc cho anh nghenhữngcâuhỏivàcâutrảlờitheothứtựghichép.
“Cáinàyđangthuộcvềai?”-“Vềngườiđãrađi”.
“Cáinàysẽthuộcvềai?”-“Vềngườisẽđiđến”.
“Cái này đã có từ tháng mấy?” - “Tháng thứ sáu, tính từthángthứnhấttrởđi”
“Mặttrờiởđâu”-“Trênngọncâysồi”.
“Bóngcủanóởđâu?”-“Ởdướigốccâydu”
“Cầnbướcmấybước?”
“Vềphíabắc -10và10;đivềphíađông -5và5;vềphía
nam-2và2;vềphíatây-1và1,vàđixuốngdưới”.
“Chúngtasẽhiếndângcáigìchoviệcấy”-“Tấtcảnhữnggìmàchúngtacó”.
“Vìcáigìmàchúngtahiếndâng?”-“Vì tráchnhiệm,nghĩa
vụ”-Trongnguyênbảnkhôngthấyghingàytháng-Musgravenhận
xét-NhưngtheolốiviếtvàngữphápthìtớđoánkhoảnggiữathếkỷXVII.Tớerằngnhữngtàiliệunàykhônggiúpđượcgìchocậutrongviệcgiảiquyếtđiềubíẩnởdinhthựcủatớ.-Cũngcó thể,nhưngnóđặt ra trướcmắtchúng tamộtcâuđố
thứhai.-Tôitrảlời.-Mộtcâuđốgợitrítòmòmộtcáchthíchthú.Nếutagiảiđượccâuđốnàythìcókhảnăngkhámphárađápsốcủabài toán thứ nhất. Tớ hy vọng, cậu sẽ không giận tớMusgrave ạ,ngườihầutraicủacậulàmộtngườithôngminh,khônngoanvànhậybén,thấuhiểumọivấnđềhơnhẳnchủanhtađếnmườilần.-Thúthật,tớkhônghiểucậuđịnhnóicáigì?-Musgravetrảlời.–
Tớnghĩ,tờgiấynàykhôngcómộtchútýnghĩathựctếnàohết.-Riêng tớ thì cho rằngnó rất quan trọng, có lẽBrunton có suy
nghĩgiống tớ.Chắc làanh chànghầu trai kiađãnhìn thấy tờgiấynàytrướcđêmmàcậubắtquảtanganhta.-Hoàntoàncóthể,chúngtớkhônggiấukínlàcáigì.
-Chính xáchơn, lúc ấy anh ta chỉmuốnxemđểnhớnội dung.
Theotớhiểu,anhtađãcầmtrêntaymộttấmbảnđồ,đangsosánhvớibảnchéptay.Khinhìnthấycậu,thìanhtavộivàngnhétbảnđồvàotúi.-Đúng,nhưnganhtacầnxemtờtiếtlễcótínhchấtgiagiáocủa
chúngtớđểlàmgì?Sựđammêkhờdạikiachẳngdẫnđếnkếtquảnàohết?-Tớthiếtnghĩchúngtacókhảnăngtìmđượcđápsốkhôngđến
nỗikhókhăn.-Tôiđáp,nếucậuđồngý,chúngtasẽđichuyếntàuđầutiênđếnSussexvàmổxẻthậtkỹvụnàytạihiệntrường.ChúngtôicómặttạidinhthựHurlstonetrongngàyhômấy.Anh
đãthấybứctranhhọangôinhànàychưa?Anhđãđọcđượcnhữngđoạnngườitamiêutảvềnóchưa?Tôinóichoanhrõ,dinhthựnàycóhìnhdáng“L”mộtmáidài, trông radánghơihiệnđại, cònmộtmáingắncũncỡntrôngrấtcổkính.Cóthểvìđólàchiếcbàothaiđãsản sinh ra tất cả. Ngay phía trên cánh cửa hẹp, nặng nề ở ngaytrungtâmcókhắcnămxâydựng“1607”.Nhưngnhữngnhàamhiểulịchsửvàkiếntrúcthìchorằng,nhữngthanhxàgỗ,đálátnềncòncổkínhlâuđờihơnnhiều.Ởthếkỷtrước,ngườitathấynhữngbứctượngdàyquáidị,cửasổthìbétẹonằmngayphầnchínhngôinhà,đãthôithúcchủnhânphảixâythêmmộtmáinhàmới,máinhàcũchỉ dùng làm kho và hầm chứa, phần còn lại thì bỏ trống. Xungquanhdinhthựcómộtcôngviênbaobọc,ởtrongtrồngnhiều loạicâycổthụchemắtrấttuyệt.Còncáihồ,haycáiaonhưngườikháchđãnhắctới,nằmcuốihàngcây,cáchnhàchừng200yard.Lúcbấygiờ,tôicứđinhninhrằngkhônghềcóbabàitoánriêng
biệt,màchỉtồntạimộtcâuđốduynhất.NếutôithànhcôngviệcgiảimãbộnghilễnhàMusgrave,chắcchắntôisẽtìmrachiếcchìakhóađểkhámphávụmấttíchcủaBruntonvàHowells.Tôitậptrungtoànbộnăng lực và thời gian lao vào công việc. Tại saoBrunton lại cốgắngmiệtmàinghiêncứu.Bộnghi lễcónộidungthậtkỳlạvàhơingớngẩn?Rõrànganhtađãđọcđượcýnghĩacủanó,ýnghĩanàyđãđánh lạchướngnhiều thếhệchủnhânkhudinh thự.Điềunày,khôngthểlàcáigìkhácngoàiviệcanhtahyvọngsẽđượcmónhờiriêngchobảnthânmình.Mónhờinàylàgì?Vìsaolạilàmthayđổisốphậnanhta?Khiđãnghiêncứukỹtờgiấy,tôiđãsángtỏđượcmộtđiều:các
consốcóliênquanđếnmộtđịađiểmnàođócókhảnănggiấuvậtgìđóđãđượcnhắctớiởphầnđầubộnghilễ.Nếuchúngtapháthiệnđượcđiểmđó,thìchúngtasẽtìmđượcconđườngđúngđắnđểvạchrađiềubímật-bímậtnàyđãđượctổtiênanhchàngMusgrave,biếnthànhmậtmã theokiểugiaphả.Để tiếnhànhcôngviệc tìmkiếm,trongtaychúngtađãcóhaivậtlàmchuẩn.Đólàcâysồivàcâydu.Vềcâysồi thìkhôngcòngìđểnghingờ.Ngaytrướcmặtngôinhà,bêntráiconđường,cómộtcâysồicổthụ,radánggiàlãonhất.Đólàmộtcâysồivĩđại,đồsộnhấtmàbâygiờtôimớicódịpnhìnthấy.- Khi viết “Bộ nghi lễ” này, cây sồi này đã có chưa? – Tôi hỏi
Musgrave.-Cậunóigì?Theotớnócótừthờitrungcổkia-Anhtatrảlời.
-Thânnótodễđến23food.
Mộtđiểmchínhđượcsángtỏ.
-Ởđâyngàytrướccócâyducổthụnàokhông?-Tôihỏi.
-Cáchđâykhôngxacómộtcâykhá to,nhưngmườinămtrước
đâymộtcơnsétđãđánhtrúngnó,ngườitađãđàogốcnólênrồi.-Cậucònnhớchỗnómọcchứ?
-Tấtnhiên,tớnhớ.
-Cònnhữngcâydukhác,quanhđâycónhiềukhông?
-Câycổthụthìkhông,còncâyconrấtnhiều.
-Tớmuốnbiếtcâyduđãmọcởđâu.
Chúng tôiđiđếnbằngxekéo, anhbạn của tôi khôngbướcvào
nhà,màdẫntôitớingaychỗcâydutrướckiađãsống,bâygiờởđólàmộtbãicỏxanhrì.Vịtrínàybằngnửađườnggiữacâysồivàngôinhà.Côngviệctìmkiếmcủachúngtôirấttrôichảytốtđẹp.-Chà,gaygothật,làmsaochúngtaxácđịnhđượcđộcaocủacây
du?-Tôihơichánnảnhỏi.-Ngaybâygiờtớcóthểtrảlờichocậu:Nócao64foot.
-Làmsaocậubiếtchínhxácthế?-Tôingạcnhiênthốtlên.
-Ngàytrước,ônggiáođạihọccủatớ,córabàitậpvềmônlượng
giác;ôngbắttớxácđịnhđộcao,đochiềudài...Vìthế,khicònnhỏtớđãđocáccâyvànhữngvậtđượcxâydựngtrongdinhcơnày.Một kết quảđến quá bất ngờ.Một nguồn tin đến với tôi nhanh
hơndựtính.
-Cậu làmơnchotớbiết, thằnghầucủacậucóbaogiờhỏimộtcâuđạiloạinhưtớhỏikhông?-Tôihỏi.Musgravenhìntôingạcnhiên.
-Nghecậunhắcchuyệnnày-Anhtanói.-Tớnhớlạicáchđâyvài
thángBruntoncóhỏitớvềđộcaocâyduđó.Anhtagiảithíchrằng,cómộttrậncãivã,cáđộvềcâyduvớimộtngườiđàytớkhác...Điềunày,chứngtỏtôiđãđiđúnghướng,Watsonạ.Tôinhìnlênmặttrời,trời đã chuyển về chiều. Tôi nghĩ khoảngmột giờ nữamặt trời sẽnằmchếchđúngtrênngọncâysồicổthụ.Điềukiệnthứnhấtghitrêntờgiấysẽđượcthựchiện.Điểmnào
dínhlíuđếnbóngcâydu?Ởđâyhọmuốnchỉbóngxanhấtcủanó.Tôiphảixácđịnhđiểmcuốicủabóngcâydu,xemnósẽngảđếnđâukhimặttrờiđứngngaytrênngọncâysồi.- Chuyện này không đơn giản phải không Holmes? Vì cây du
khôngcònởđấynữa.-Tấtnhiên làkhó.Nhưng tôibiết,nếuBrunton làmđược thì tôi
cũngphảilàmđược.Hơnnữađấykhôngphảilàchuyệnkhónhưanhtưởngđâu.TôicùngvớiMusgraveđivàotrongphòngcủaanhta,rồichặt lấymộtcáicọcnhỏ,buộcvàođómộtsợidây;đánhdấutừngđoạn,mỗiđoạnbằngmộtyard.Sauđó,tôinốihaichiếccầncâulạivàtrongtaytôicómộtđoạndài64foot.Tôicũngcùnganhbạntôiđiđếnchỗcâydumọc.Mặttrờivừavặn lơ lửngtrênngọnsồi.Tôicắm đoạn cây của tôi xuống đất xác định bóng của nó ngả theohướngnào, và đo bóng của nó đúng 9 foot.Hướng của chúng thìtrùngnhaurồi.Tôiđokhoảngcáchấy,bóngcâydutrongtínhtoándẫntôiđếnmộtđiểmgầnsátbứctườngcủangôinhà,tôiđóngcọclàmdấu.Watson, anh có biết tôi sung sướng như thế nào không?Cáchcâycọccủatôi2inch,tôinhìnthấycómộtcáilỗhìnhcôn!TôihiểuđấylàđiểmlàmdấucủaBruntonkhianhtatiếnhànhđotính.Tôiđãlầntheodấuvếtcủaanhta.Từđiểmxuấtphátấytôibắtđầuđếmbước,trướcđótôiđãdùng
labànđể xácđịnhphươnghướng.Mười bước và thêmmười bướcnữatôihiểumỗichânbướcmườibước.Theophươngbắc,tôibướchaimươi bước, dọc theo bức tường tôi đóng cọc làm dấu, sau đó
trước năm bước, rồi sau năm bước nữa theo hướng đông, rồi haibướcvàhaibướctheohướngnam.Đếnđâytôiđứngngaytrướcmộtcánhcửacũkỹ.Chỉcònlạimộtbướcvàmộtbướcnữatheohướngtây, nhưng như thế tôi buộc phải đi xuyên qua hành lang lát toànbằngđátảng.Chẳnglẽ,đâychínhlàđiểmghitronggiaphả?Trongđờichưabaogiờtôigặpphảimộtchuyệnđaukhổvàđángbuồnnhưvậy,Watsonạ.Trongmộtgiây,tôicóýnghĩhaytínhtoáncủamìnhbị nhầm lẫn chỗ nào chăng?Mặt trời chiếu rực rỡ, soi rõ nền củahành lang, những tấm đá lát cũ kỹ được trát ximăng kínmít, tấtnhiên hàng trăm năm nay chưa hề suy chuyển. Rõ một điều làBrunton chưa đụng đến đấy. Tôi gõ gõ một vài chỗ trên nền đá,nhưngkhắpnơiđềunghethấytiếngkêugiốngnhau;khôngcốmộtdấuhiệunàochứngtỏcóvếtnứthoặckhehở.Rấtmay,anhchàngMusgraveđãbắtđầuhiểuraýnghĩaviệclàmcủatôi.Lúcnày,anhtaíthồihộp,lolắnghơntôi.Anhlấytờgiaphảrađểkiểmnghiệmlạicácphéptínhcủatôi.
-Vàchuixuốngnữa!-Anhtachợtreolên.–Cậuđãquênmấtcâu
“...vàchuixuống”.Tôivỡlẽratấtcả.Cónghĩalàphảiđàođấtđểtìmnhưnglúcấy
tôibỗngtrởnênthôngtháilạthườngvàbiếtrằngmìnhđãnhầm.-Nhưvậycónghĩa,ởđâycómộttầngngầm?-Tôithốtlên.
-Đúng,nóđượcxâyđồngthờivớingôinhà.Nào,nhanhchóngđi
xuống,điquacánhcửanày!-Musgravenói.Dọctheocầuthangxoắnchônốcxâybằngđá,chúngtôiđixuống
hầm ngầm. Anh bạn của tôi quẹt diêm châm cây đèn lớn để trênchiếc thùng phi. Trong khoảnh khắc, chúng tôi đều khẳng định làmìnhđãđiđúnghướng.Chúngtôicũngnhậnthấy,cóngườinàođóđãđếnđâytrướcchúngtôichỉmớihai,bangày.Ởtầnghầmnày,ngườitachấtđầycủi;nhữngthanhcủitrướckia
trảiđầymặtđất, giờđãđượcdồn sát chân tường,giải phóngmộtkhoảngkhônggianởgiữa.Ởđâycómộtphiếnđárộng,tovànặngnềđangnằmchìnhình.Giữaphiếnđáđượcgắnmộtcáivòngbằngsắtđãhoenrỉ;trongvòngsắtcóaiđãbuộcmộtchiếckhănquàngcổ,vảicarôtrôngcònkhátốt.-Quỷthamabắt,cáikhăncủaBrunton!Nhưngsaonólạiởđây?-
Musgrave thốt lên ngạc nhiên và giận dữ - Tớ đã trông thấy hắnquàngchiếckhănnàyởcổ.Nhưngthằngđểucáng,mấtdạylàmgìởđâykiachứ?Theo đề nghị của tôi, người ta cho mời hai viên cảnh sát địa
phương đến. Với sự có mặt của họ, tôi toan nhấc phiến đá lên.Nhưngvớisứclựccủatôiphiếnđáchỉhơinhấckhekhẽ.Nhờsựgiúpđỡcủaviêncảnhsát,tôimớilàmnổicôngviệcdịch
chuyển phiến đá sangmột bên. Dưới phiến đá là một cái hố đenngòm,toanghoácmiệng;tấtcảchúngtôiđềunhòmvào.Musgravequỳxuống,vàđưathấpngọnđènxuốngmiệnghố.Chúng tôi trông thấy chiếc hầm hình vuông chật hẹp, sâu độ 7
foot, rộng mỗi bên độ 4 foot. Một chiếc rương nhỏ, làm bằng gỗđượcnẹpbốngócbằngđồng,nằmdướihầm.Mộtchiếckhóacũkỹtrôngngồngộ,đang lắc lư trongổkhoá.Bụiphủđầychiếc rương,
hơiẩmmốcđã làmphầngỗphíatrongmụcnát.Vàiđồngxubằngkim khí - giống như những đồng xu anh trông thấy ở đây, đó lànhữngđồngbạc thời xưa, lăn lócnằmdướiđáy rương.Ngoàimấythứđóra,trongrươngkhôngcònbấtkỳvậtnào.Tuythếtrongmấyphútđầu,chúngtôikhôngchúýlắmđếnrương,màtấtcảcặpmắtđềuđổdồnvàovậtđangnằmbêncạnhrương.
Mộtngườiđànông,mặcđồđenđangngồi chồmhổm,đầugục
xuống, hai tay ôm chặt lấy rương. Khuônmặt của người đó trắngbệch và biến dạng không thể nào nhận ra. Nhưng, khi chúng tôidựnganhtalên,Musgravephánđoántheotầmvóckíchthước,quầnáo, tóc tai của kẻbấthạnhvàđãnhận rađấy chính là anh chàngBrunton bị mất tích. Brunton chết trước đó vài ngày, nhưng trênngười anh ta không tìm thấy dấu vết thương tích... để có thể làmsángtỏsốphậnbiđátcủaanhta.Khichúngtôilôiđượcxácchếtlênkhỏihầm,chúngtôilạiđứngtrướcmộtbàitoánhócbúa,khôngkémphầnđauđầu,sovớigiảiđápmàchúngtôivừakhámphára...
Thú thật với anh, Watson ạ! Tôi rất nản lòng và chán chườngtrướckếtquảcủacôngcuộctìmkiếm.Tôichỉnghĩrằng,tìmđượcđịađiểmbímậtđãghitronggiaphảlâuđời,thìmọiviệcsẽđượcsángtỏ; nhưng khi đứng đúng chỗ cần tìm, thì mọi bí mật của nhàMusgravevẫncònquámùmịt.Thật ra, tôiđã làmrõviệcBruntonmấttích,nhưngtôiphảigiảiquyếtmộtvấnđề,đểlàmsángtỏmộtđiều;BằngcáchnàosốphậncủaBruntonlạibiđátđếnnhưthế:cònngườihầugáikiacóđóngvaitrògìkhông?Tôingồixuốngmộtchiếcthùnggỗkêtronggóc,suytínhtrongócmọitìnhtiếtcủacâuchuyệnđãxảyra...Watson, anh biết phương pháp của tôi trong những trường hợp
tươngtự:Tôiđặtmìnhvàotrườnghợpkẻhànhđộng;trướchếtcầnnắmđượctrìnhđộsuyluậnvàmứcđộthôngminhcủaanhta.Tôisẽtưởng tượngmình làkẻđó thìmìnhsẽhànhđộng ra sao?Chuyệnnàycóđơngiảnhơn,vìBrunton làkẻcóbộóckhôngphải là tầmthường,tôikhôngphảimấtcônglắmđểtínhtoánmứcđộchênhlệchgiữatrìnhđộsuyluậncủaanhtasovớitôi.Bruntonbiếtcómộtvậtquýgiáđangđượccấtgiấuởđâuđó.Anhtađủtrí thôngminhđếxácđịnhđượcchínhxácvị trí.Anh tabiết chắcchắn rằng, tấmđáchemiệnghầmrấtnặng,mộtngườithìkhôngtàinàonhấcnổi.Sauđó,anhtasẽlàmgì?Anhtakhôngthểcầucứungườilạđược.Nếutìmđượcmộtngườimàanhtatintưởng,thìdẫusao,khiđóngchặtcánhcổngtừbênngoài,anhtacũngthừahiểumìnhđimộtbướcquáliềulĩnh.Tốthơnhết,nêntìmmộtngườiởngaytrongdinhthựnhàMusgrave.NhưngBruntoncầntìmaibâygiờ?Ngườihầugáikiađãcómột thờiyêu thươnganh ta.Ngườiđànông,dùcónhữnghànhđộngđángtráchvớingườiphụnữ,nhưnganhtavẫntinrằng,tìnhyêudànhchoanhtakhôngphảilàđãhết.Khi gặp cô hầu gái Rachel, Brunton đã làm lành với cô ta, và
thuyếtphụcđểcô tađồng lõavớihắn.Chờkhiđêmđãkhuya,họcùngnhauxuống tầnghầm,vàhợpsứcđểđẩy tảngđá.Đếnphútnày,hànhđộngcủabọnhọrõràngnhưchínhtôiđãquansátbằngcặpmắtmình.Nhưngtronghaikẻphạmtội,cómộtphụnữ,rõràngđấykhôngphảilàmộtcôngviệcnhẹnhàng;tôivớianhchàngcảnhsátphảichậtvậtlắmmớiđẩyđượctảngđásangmộtbên.Họđãlàmgìđểgiảmnhẹcôngviệc.Đúng, tôicũngphải làmnhưhọđã làm.Tôichămchúnhìnvàođốngcủilănlóc,vàtôitìmthấyngaycáitôi
đangmongđợi.Cómộtkhúccủidàikhoảng3footđãbịhơivặngẫyởmộtđầu,mộtcâykhácthìbịbẹpdí:rõràngnóbịmộtvậtnặngđèlên.Cóthể,tronglúcnângtấmđá,Bruntonvàcôhầuđãlènnhữngthanhcủivàokhehở;khicáilỗchưađủđểchuivào,họđãlènthêmmộtcâycủinữa,câynàyđượcdựngđứngnênvìthếnómớibịvặngãyởđoạncuối-chínhtảngđáđãđètoànbộtrọnglượnglênthanhcủi.Nhữnggiảthiếtcủatôihoàntoàncócăncứhẳnhoi.Tôiphảisuyxétthếnàođây,đểcóthểdựnglạitoànbộbứctranh
củatấnthảmkịchbanđêm?Nhấtđịnhchỉcómộtngườilọtvàohầm,vàkẻđóchắcphảilàBrunton.Còncôgái,cólẽđãđứngởphíatrênchờđợi.Bruntonđãmởnắpchiếcrươngvàlấyhếtmọithứchuyểnlêntrênchocôgái,điềunàykhôngthểchốicãivìchiếcrươngcònlạirỗngkhông...
Tiếp theo, cái gì đã xảy ra? Có thể, sự khao khát trả thù anh
chàngbộitìnhđangbùngcháytronglòngcôgáinóngtínhkia,khicônhìn thấy tính mạng của người tình bội bạc đang nằm trong tay
mình.Cũng có thể, tình cờ câygỗngã xuống, và tảngđáđãnhốtchặtBruntontronghầm-trongmộtchiếcquantàibằngđá.Nếunhưchiềuhướngthứhai,thìRachelchỉcólỗilàđãlàmthinh,khôngbáochomọingườibiếtchuyệnđãxảyra.Hoặccôtađãcốýrútcâygỗlènlên,làmchotấmđárơixuốngchỗcũ?Hoặclàthếnày,hoặclàthếkhác.Nhưngtôimườngtượngthấytrướcmặttôingườiphụnữkia:Saukhigiấuchặttrongngựcvậtquýgiámớitìmthấyđược;côtachạynhưbaytheocầuthangxoắnốcđểtránhkhôngphảinghethấynhữngtiếngrênvìngạtthởvànhữngtiếngđậpcầucứutuyệtvọngcủangườitìnhlườnggạt.Đấychínhlànguyênnhânđãlàmchocô tahoảnghốt,nhợtnhạt,kíchđộngvànổi lênnhững tràngcườiđiênloạnvàosánghômsau.Vậtgìđãnằmtrongchiếcrươngkia?Côgáiđãlàmgìvớinhữngvậtđó?Khôngnghingờgìnữa,đóchínhlànhữngmảnhkim loạicũkỹvànhữngtấmđávụn,màcôtađãkịpnémxuốngaođểnhằmchegiấutộilỗicủamình...Tôiđãngồibấtđộngchừnghaimươiphút.Musgravengườinhợt
nhạt;vẫnđứngcầmngọnđènsoixuốnghầmvànhìnngơngẩn.-ĐấylànhữngđồngtiềncủathờivuaCharlesđệnhất-Anhnói
vàchìachotôixemvàibađồngxutròntròn.–Cậuthấykhông,tớđãđoánchínhxáchthờigianrađờicủa“Bộnghilễ”.-Đâychưaphải làhết.Chúngtasẽphải tìmmộtvậtcònsót lại
củađếchếCharlesđệnhất!-Tôithốtlên,khinhớlạihaicâuhỏiđầughitronggiaphả.-Cậuchotớxemvậtđãchứatrongbaotải,màcậutìmthấydưới
đáyao.ChúngtôicùngbướcvềphòngMusgrave,anhtađổratrướcmặt
tôimộtđốngnhữngmảnhvụn.Tôingắmkỹnhữngthứcủanợđó,vàbỗnghiểuravìsaoMusgravecoinókhôngýnghĩagìhết;bởivìkimloạithìbịđen,cònmảnhđáthìbịmấthếtmàusắcvàđụclờmờ.Tôilấyốngtayáo lauchùimộtmảnh,nóbỗngsáng lấp lánhnhưmộtngọnlửatronglòngbàntaytôi.-Chắccậuhiểu,-TôinóivớiMusgrave-Tậpđoàncủanhàvua
vẫntiếptụcthốngtrịnướcAnh,ngaycảkhinhàvuađãchết.Rấtcóthể,trướclúcbỏchạynhữngthànhviêntậpđoànCharlesđệnhất-
làvuanướcAnh,đãbịlậtđổvàxửtử.Họđãcấtgiấunhữngvậtquýgiánhấtởmộtnơibímật,vớihyvọngsẽquayvềkhitìnhhìnhyênổn.-Ôngcốnội tớ -ngàiRalphMusgrave,cómộtvị tríquan trọng
trongtriềuđìnhvàlàcánhtayphảiđắclựccủavuaCharlesđệnhị,trongthờigiannhàvuacònphiêubạt.-À?-Tôithốtlên,-Thậttuyệtvời,mắtxíchcuốicùngđãtìmra.
XinchúcmừngcậuMusgrave!Saucuộcthăngtrầm,giantruân,đàyải,cậuđãnghiễmnhiêntrởthànhchủnhâncủamộtthánhvật,nócómộtgiátrịvôcùngtolớn,bởibảnthânnólàmộtcủaquý.Nhưngnócòncómộtýnghĩaquan trọnghơn là tính lịchsửvôcùngquýgiácủanó.-Vậtgìvậy?-Anhtahỏitôivớivẻhồihộpvôcùng.
-ĐấychínhlàchiếcvươngmiệncủacácnhàvuanướcAnh.
-Vươngmiện?!
-Đúng.Vươngmiện.Cậuhãynhớcâughitronggiaphảthếnày:
“Cáinày thuộcvềai?” - “Vềngườiđã rađi”. Lờinàyđượcviết khiCharles đệ nhất bị chết. “Cái này sẽ thuộc về ai?”. “Về người lênthay”.CâunàycóýnóivềCharlesđệnhị.Việclênngôiđãđượctiênđoántừtrước,khôngcònnghingờgìnữa,chiếcvươngmiệnđãbịhỏng,mấthếthìnhthùoainghiêmcủanó,đãtừngđộitrênđầucácôngvuatừtriềuđạiStuarts.-Nhưnglàmsaonólạibiếnđượcxuốngđáyao?
-Câuhỏinàykhôngthểtrảlờitrongmộtphút.
Thế là tôi phải lần lượt kể lại cho Musgrave nghe toàn bộ quá
trình,từnhữnggiảthiếtchođếnnhữngdẫnchứngcủamình.Khitôikếtthúccâuchuyệnthìtrờibắtđầunhánhem,vàtrênbầutrờixuấthiệnmặttrăngsoisáng,bàngbạcrạngrỡ.-Nhưngtạisao,khiquayvềvớivuaCharlesđệnhịđãkhônglấy
lạivươngmiệncủamình?-Musgravehỏivànhéttấtcảnhữngmảnhthánhvậtquýbáuvàobaotải.
- Cậu nêu lênmột vấn đềmà chúng ta không tài nào giải đáp
được.Cólẽ,ôngRalphMusgrave,ngườinắmđượcbímậtnày,trướckhi chết đã trao lại chongười kế tiếp, nhưng sauđó khôngai giảithíchđượcnộidung,ýnghĩa.Từđóđếnnay,“Bộnghilễ”giaphảkiađượclưutruyềntừđờichachođếnđờicon.Cuốicùngđãlọtvàotaymộtkẻcókhảnăngkhámphárađiềubíẩn,nhưngkẻđóphải trảchonómộtcáigiáquáđắt...Watson,câuchuyệnvề“BộnghilễcủanhàMusgrave”chỉcóthế.
Chođếnbâygiờ,chiếcvươngmiệnvẫnnằmởdinh thựHurlstone,mặcdùchủnhâncủanóđãphảivấtvả,chiphímộtmóntiềnkhálớn;trong lúcngườitachưađượcphépchínhthứcgiữchiếcvươngmiệnởbêncạnh.Nếuanhmuốnngắmnhìnchiếcvươngmiện,anhchỉcầnhôtêncủatôilênthìngườitangaylậptứcchoanhxemliền.Cònngườihầugáiđãbiệtâmvôtín.CókhảnăngcônàngđãtừgiãnướcAnhvàsuốtđờimangtheokỷniệmvềhànhđộngphạmphápcủamình.
VỤÁNỞRAIGATE
TheReigatePuzzle
Ngày 14 tháng 4 năm1887 tôi nhận đượcmột bức điện gửi từ
LyonbáotinHolmesbịngãbệnh,phảinằmliệtgiườngởkháchsạnDulong. Trong vòng 24 giờ, tôi đã sang nước Pháp, tới tận bêngiườnganhvàthấybệnhkhôngtrầmtrọng.Thểtrạnganhcứngcápnhưsắtthépnhưngcũngkhôngchịunổitrướcmộtcuộcđiềutrakéodàihaitháng;trongthờigianđó,mỗingàyanhphảilàmviệctrên15tiếngđồnghồ:anhcònxácnhậnlàcólúcanhkhôngđượcnghỉngơilấymộttiếngđồnghồtrong5ngàyliêntiếp.Bangàysauđó,chúngtôiquayvềnhàởphốBaker.Nhưngđạitá
Hayter,ngườibạnthânmàtôiđãchămsócbênxứAtghanistan,đãtậu được một ngôi nhà ở gần Reigate, trong hạt Surrey, và ôngthườngmờitôivàHolmestớiđóđểđổigió.KhiHolmesđượcbiếtđạitálàngườiđộcthânthìanhliềnđồngý.Thếlà,mộttuầnsaungàytrởvềLondon,chúngtôitớinhàđạitáHayter.Buổitốihômđếnnơi,chúngtôiquâyquầntrongphòngtrưngbày
vũkhí.Holmesnằmdài trênghếtrườngkỷ, trong lúcHaytervàtôixembộsưutậpsúng.Đạitánói:-Nhânđây,tôisẽđemlênlầumộttrongnhữngkhẩusúnglụcnày
đểphòngngừatrườnghợpchúngtacầnbáođộng.-Báođộngư?-Tôikêulên.
-Phải,mớiđâyônggiàActonđãbị trộm tới viếngđêm thứhai
tuầnqua.Thiệthạithìkhôngđángkể,nhưngtêntrộmvẫnchưabịbắt.-Khôngcóhướngđiềutranàosao?-Holmeshỏi,liếcnhìnôngđại
tá.- Cho tới nay thì không.Nhưngđây làmột vụđáng kể,một vụ
trộmvặtở thônquê,hoàn toànkhôngđáng làmchoôngphảibậntâmsaucáivụquốctếlớnlaokia.
Holmeskhuataynhưgạtbỏlờikhenngợi,nhưngnụcườicủaanhlạichứngtỏlàanhlấythếlàmkhoáichí.-Khôngcóchitiếtđặctrưngnàosao?
-Không.Bọntrọmđãlụctungcáithưviện.Tấtcảcănphòngđã
bịđảolộntùngphèo,cácngănkéobịmởtung,giấytờbịnémtungtóe.Cácmónbịmấtchỉcó:mộtcuốnsách,haicâyđènnếnbọcquýkim,mộtphongvũbiểunhỏbằnggỗsồivàmộtcuốndâymảnh.-Mộtlôhàngkỳlạ!-Tôithìthầm.
-Ồ,hiểnnhiênlàbọntrộmđãvộiquơlấynhữnggìmàchúngcó
thểmangtheo.Trênghếtrườngkỷ,Holmesbuôngramộttiếnglàubàu:
-Cảnhsátđịaphươnghẳnrútramộtđiềugìđóchứ!Coinào,thật
rõrànglà...
Nhưngtôigiơmộtngóntaylên:
-Anhtớiđâylàđểnghỉngơi,anhchớcólaomìnhvàomộtvấnđề
nào,tronglúchệthầnkinhcònđangrãrời.
Holmesnhúnvai,némvềphíaôngđạitámộttianhìnmangdấucamchịu rồi câu chuyện chuyển sangnhữngđề tài bớt nguyhiểmhơn.Tuynhiênchúngtôiđangdùngđiểmtâmthìngườiquảngiacủa
đạitáùavàotrongphòng.-Ôngđãhaytingìchưa?thưaông?...ỞđằngnhàcụCunningham
đó,thưaông!Ôngđại tábấtđộngvới táchcàphêtrongtay, lơ lửnggiữamặt
bànvàmiệngông.-Trộmà?
-Mộtvụgiếtngười!
Ôngđạitánghiếnrăngvàrítlên:
-Mẹkiếp!Aibịgiết?Ôngtòahòagiảihaylàconôngta.
-Gã đánh xe ngựa.Một phát trúng tim. Chếtmà chẳng nói lấy
nửalời.-Aiđãgiếtanhta?
-Kẻtrộm.Hắnđãbiếnmất.Hắnvừabẻgãycửasổgianbếpphụ
thìWilliamtớiđó.Williamđãmấtmạngkhibảovệcủacảichochủmình.-Lúcđólàmấygiờ?
-Vàokhoảngnửađêm.
-Tốt.Látnữa,chúng tôisẽ tớiđó. -Ôngnóivớigiọngrất thản
nhiên.Ôngchờchongườiquảngiarakhỏiphòngrồimớinóithêm:
-Chuyệntồi tệ!ÔnggiàCunninghamlàmộtnhânvậtrấtcóthế
lựcởđây,hơnnữa,ônglàmộtngườitrunghậu.Ôngsẽđaukhổ,bởivì người đánh xe là một người đầy tớ rất tốt. Chắc là cũng cùng
nhữngtêntrộmcướpđãtớiviếngnhàActon.-Vàlàkẻđãăntrộmcáisưutậpquáđặcbiệtđóư?-Holmeshỏi
vớivẻngẫmnghĩ.-Đúngvậy.
-Hừm!
Thoạtnhìnsựviệcravẻkỳcục.Thôngthườngmộtbăngtrộmcắp
hoạtđộngtạimộtvùngkhônghềthựchiệnhai lầntrongcùngmộtthành phố, cách nhau có vài ngày. Tối qua, khi ông nói cần đềphòng,tôiđãnghĩrằngRiegatelàgiáokhusauchótởnướcAnhbịbọntrộmđểýtới.-Nếuvấnđềlàdomộttênchuyênnghiệpởđịaphươngthìhiển
nhiênhaigiađìnhActonvàCunninghamlànhữngnhàlớnnhấttrongxứnàymà.-Vàlànhữngnhàgiàucónhấtchứ?
-Họgiàutừtrước,songtừnhiềunămqua,chủnhâncủacảhai
nhàđãdấnvàomộtcuộctranhtụngkéodàivànayhọbịsạtnghiệp,ấylàtheoýtôi.ÔnggiàActonhiệnđòi lạiphầnnửacơnghiệpcủanhàCunningham.ởcảhaibên,cácluậtgiađềuđòithùlaothậtđắt...-“Nếulàmộttênvôlạiởtrongvùnglâncận,hẳnngườitasẽtóm
cổhắndễdàng”.Holmesnói,cốnénmộttiếngngáp.“Anhđừngcólosợ,anhWatson!Tôichẳngcanthiệpvàochuyệnnàyđâu.”-ThanhtraForresterđến,thưaông!-Ngườiquảngialoanbáokhi
mởcửara.Ngườiđạidiệncủacảnhsátcònrấttrẻ,trôngcóvẻđànghoàng,
bướcvàotrongphòng.
- Xin chào, thưa đại tá. Tôi hy vọng làm phiền đại tá? Nhưng
chúngtôiđượcbiếtlàôngHolmesđangcómặtnơiđây...Ôngđạitáchỉvàobạntôi.Viênthanhtranghiêngmìnhchào.
-ThưaôngHolmes,chúngtôimongrằngôngsẵnlòngcùngđiít
bướcvớitôi.-“Sốmệnhđãchốnglạianhrồi,Watsonơi”!Holmesvừakêulên
vừa cười. “Chúng tôi đang bàn luận về vụ án thì ông tới đó, ôngthanhtra.Ôngcóthểchochúngtôibiếtvàichitiếtkhông?”Khi tôi thấy Holmes ngồi ngả vào thành ghế dựa vớimột trong
nhữngtưthếđượcanhưathíchthìtôithấtvọng.-ChúngtôikhôngcómộtdấuvếtnàotrongvụActon.Nhưngchắc
chắnlàcảhaivụđềudocùngmộtbăngnhómgâyra.Ngườiphạmtộiđãbịnhậndiện.-A!
-Vâng,nhưnghắnchuồnđinhưmộtcơngió,saukhidãnổsúng
vàoWilliamKirwan.CụCunninghamđãtrôngthấyytừcửasổphòngcụvàcontraicụ,ôngAlecCunningham,cũngđãtrôngthấytừcánhcửasau,dànhchongườigiúpviệc.Hồi23giờ45phút thìcó tiếngbáo động. Cụ Cunningham vừa vào giường, còn Alec thì đang hútthuốc.CảhaiđềunghetiếnganhWilliamkêucứu.ÔngAlecchạyvộixuống.Cánhcửasaumởrộng.Khitớichâncầuthang,ôngthấybênngoàicóhaingườiđangđánhnhau.Mộttronghaingườinổmộtphátsúng,ngườikiagụcxuống,kẻsátnhânnhảybổravườnvàleovượthàng rào.CụCunninghamtừkhuôncửasổphòngmình,cũng thấytêncướpnhảyratớiđường,vàmấtdạng.ÔngAlecđứnglạiđểxemcóthểcứugiúpgìđượcchongườihấphối,khiếnchokẻsátnhâncóthờigiờtrốnthoát.Ngoàichitiếthắnlàngườitầmthướcvàmặcvảisẫm,chúngtôikhôngcònthêmchitiếtđặcbiệtnàokhác.-AnhchàngWilliamlàmgìtạiđó?Anhtanóiđượcđiềugìtrước
khichếtkhông?- Khôngmột lời. Anh ta ở cùng với bàmẹ trong nhà người gác
cổng,đólàmộtngườigiúpviệctậntụy;cólẽanhđãđivềphíangôinhàđểxemmọiviệccóbìnhthườngkhông.Khitêntrộmvừachạyphíaxongcánhcửasau,thìWilliamnhàolênngườihắn.-Williamcónóigìvớimẹtrướckhirakhỏinhàkhông?
- Bàmẹ rất già lại điếc. Không tài nàomoi được từnơi bàmột
điềuchỉdẫnnào!Cáichếtcủacontraiđãquậtsụpbà.Tuynhiên,cómộtnguyêntốcựckỳquantrọng.Ônghãycoiđây!Viênthanhtrarútratừcúonsổtaymộtmảnhgiấynhỏbịráchvà
ôngmởrộngratrênđầugối.-Mẩugiấynàyđượctìmthấygiữahaingóntaycáivàngóntaytrỏ
củanạnnhân.Dườngnhưđâylàmộtgóccủamộttờgiấylớnhơn.ConsốghitrênmẩugiấynàylàgiờmàWilliambịhạsát.Kẻsátnhânđãgiật lấyphần còn lại của tờgiấy;nếukhông,Williamđã có thểgiànhlấynguyênvẹntờgiấyrồi:
“...Vàolúc11giờ45...sẽđượcbiết...nhiều...rấthữuích...”.9)
Holmescầmlấytờgiấy.
-“Cứchođâylàmộtcuộchẹn”.Viênthanhtranóitiếp“Chúngta
cóthểngờrằng,gãWilliammặcdùcótiếnglàlươngthiện,đãthôngđồngvớitêntrộm.Gãđãgặptêntrộmởđó,hoặcđãgiúptêntrộmcạycửa,rồisauđóhaiđứagâylộnvớinhau...”-“Miếnggiấynàyhữuíchbiếtbao!”Holmesthìthầmsaukhiquan
sátnórấtkỹ,“Chúngtabịngậpsâutrongnướchơnlàtôitưởng.”Anhvùiđầu tronghai bàn taygiữa lúc viên thanh tra cười thỏa
mãntrướcsựchútâmcủachuyêngianổitiếngởLondon.Holmesnóingaysauđó:
-Điềunhậnxétsauchótcủaôngthậtlàtàitình,tờgiấynàymở
chochúngta...Lầnnữaanhlạigụcmặtvàotronglònghaibàntayvàanhkhép
kínmình trongvàiphútvào tư tưởngcủaanh.Khianhngửngđầulên,tôingạcnhiênthấycặpmắtanhlonglanhnhưtrướcnhữngngàychưabệnh.Anhnhảycẫnglênvớitấtcảnănglựccũcủamình:-Tôiđangnóigìvớiôngnhỉ:tôimuốnxemxétnhữngchitiếtcủa
vụán.Nếuđượcôngchophép,thưađạitá,tôisẽđidạomộtvòngcùngvớiôngthanhtrađểkiểmsoátlạimộtvàiýnghĩbônglôngcủatôi.Tôisẽtrởvềtrongnửatiếng.Một tiếng rưỡi đã trôi qua.Viên thanh traquay lại cómộtmình
nói:-ÔngHolmesđangđibáchbộngoàiđồngvàmuốnchúngtađitới
ngôinhà.
-TớinhàcụCunninghamsao?-Vâng,thưaông.
-Đểlàmgì?
Viênthanhtranhúnvai.
- Tôi không biết. Giữa chúng ta với nhau, tôi nghĩ rằng ông
Holmeschưađượchoàntoànbìnhphục.Ôngcưxửmộtcáchkỳlạ,sôiđộng.- Ông không cần phải lo âu. Anh ấy luôn luôn có phương pháp
trongsựđiênrồ-Tôinói.-ÔngHolmesđầy nhiệt tình đòi đi, thưađại tá.Nếuhai vị sẵn
sàng,chúngtacũngnênđếnđó.Chúng tôi gặp lại Holmes ngoài trời. Anh đi từng bước dài trên
đường, cằmgục xuốngngực, hai bàn tay thọc sâu trong túi quần.Anhnói:-Vụáncótầmlợiíchđây.AnhWatson,chuyếnđichơivùngquê
nàysẽlàmộtthànhcôngđángkể.Tôiđãhưởngmộtbuổisángthúvị.-Ôngđãđitớinơixảyravụánà?-Đạitáhỏi.
-Phải.Ôngthanhtravàtôi.
-Đưatớithànhcôngchứ?
- Quả vậy, chúng tôi đã thấy nhiều điều khác nhau rất lý thú.
Thoạttiên,chúngtôiđãxemthihàicủakẻbấthạnh:anhtachếtvìmộtviênđạnsúnglục,nhưcácanhđãđượcchobiết.-Anhnghingờchuyệnđósao?
-Ồ,luônluônnênkiểmtratấtcả.Việcquansátcủachúngtôiđã
khôngvôích.SauđóchúngtôicótraođổivớicụCunninghamvàcontraicụ.Alechướngdẫnchúngtôi tớinơimàkẻsátnhânđãchuồnquakhivượthàngrào,trốnchạy.Rấtđángquantâm.
-Tấtnhiên.
-Chúng tôiđãgặpbàmẹđaukhổnhưngkhông thu thậpđược
điềugì.Bàđãquáyếu.Vàkếtquảcuộcđiềutrachothấylà...
- ... tội ác này không tầm thường. Thưaông thanh tra, giờđây
chúngtađãđồngývớinhauvềmẩugiấytrênđócóviếtgiờchếtcủanạnnhân?- Mẩu giấy đó chẳng cho chúng tamột điều chỉ dẫn, thưa ông
Holmes.-Nó cho chúng ta thấy rõ: người viết bức thưđã lôiWilliam ra
khỏigiườngtrongđêmhômkhuyakhoắt.Nhưngphầncònlạicủatờgiấyhiệnởđâu?-Tôiđãquansátmặtđấtrấtkỹvớihyvọngtìmramẩugiấyđó.-
Viênthanhtrathìthào.Mảnhgiấyđãđượcgiựtrakhỏibàntayngườichết.Bởivìtờgiấy
đãkếttộiynênyđãnhétvộinóvàotúimàkhônghềđểýthấymộtgócbịthiếu.Nếuthuhồiđượcphầncònlạicủatờgiấy,thìchúngtasẽkếtthúcvấnđề.-Đúng.Nhưngphảilàmthếnàobâygiờ.
-Điềuđóđángtốncông.Cònmộtđiểmnàynữa.Láthưđãđược
gửitớichoWilliam.Ngườiviếtthưđãkhôngtựmìnhtraochongườinhận; nếu không, hắn dùng lời nói chứ viết thư làm gì. Vậy ai đãchuyểnbứcthư?hoặcláthưđãđượcgửitớiquađườngbưuđiện?-“Tôiđãchođiềutravềđiểmđó”,-viênthanhtratrảlời.“Hôm
quaWilliam có nhận đượcmột lá thư trong chuyến phát thư buổichiều.Anhtahủycáibaothư”.-“Tuyệtvời!”Holmeskêulênkhivỗlênlưngviênthanhtra.“Ông
đãgặpnhânviênđưa thư.Thật thích thúkhiđược làmviệcchungvớiông!Tốt!Đâylànhàngườigáccổng.Thưađạitá,xinchophéptôiđượcchỉchoôngthấynơixảyratộiác.”
-Chúngtôiđingangquacănbiệtthựnhỏ,nơingườiđánhxeđãở
vàleolênmộtlốiđivàohaibêncótrồngcâysồi,đưatớimộtngôinhàcổkính.Mộtcảnhsátviênđứnggácởcửasau.
- “Xin ông vui lòngmở cửa ra”. Holmes nói. “Giờ đây, các bạn
trông thấycái cầu thangnày: chính từnhữngbậc thangđómàcụCunninghamđã trông thấyhaingười vật lộnnhau tạinơi chúng tađangđứng.Ôngcụđứngởcửasổnày,cáithứhaibêntaytrái,vàcụđãtrôngthấykẻsátnhânbỏchạyngaybêntráibụicây.Aleccũngtrôngthấyynữa.Sauđó,Alecđãchạytớiquỳxuốngbênngườibịthương.Nềnđấtrấtrắn,nhưcácbạncóthểghinhận:khôngcódấuvếtnàođểhướngdẫnchúngta.Tronglúcanhnói,cóhaingườiđixuốnglốivàovườn,saukhiđã
đi vòng quanh nhà.Một người lớn tuổi, cómột cái đầumạnhmẽ,nhưng có nét nhăn sâu,mímắt nặng trĩu. người kia làmột thanhniênlanhlợi.
-“Thếnào,vẫncònvềviệcđóà?”AnhtanóivớiHolmes.“Nhữngngười từ London đến, phải là những người không thể đánh bại.Nhưngquývịkhôngtiếntớiđượcbaonhiêu”.-Cầnphảichochúngtôimộtítthìgiờ.-Holmestrảlờibằngmột
giọngvuivẻhồnnhiên.- “Quý vị sẽ cần nhiều thời giờ nữa đây!” Alec nói dõng dạc.
“Dườngnhưchúngtakhôngcómộtchỉdẫnnhỏnhoinào”.- “Mỗimột”, viên thanh tra trả lời, “Chúng ta sẽ tìm thấy... Lạy
chúatôi!NàyôngHolmes,ônglàmsaovậy?ÔngHolmes!”.
Bộmặt Holmes cómột dáng vẻ đáng ghê sợ.Mắt anh đảo lộn
tròng,nétmặtbịcơnđaulàmchoquặnlại,khibuôngramộttiếngrên rỉ, anh té lăn xuốngđất.Hoảnghốt, chúng tôi khiênganhvàotrongbếp,đặtanhvàomộtghếbànhrộngvàanhngồiđóthởnặngnềtrongvàiphút.Cuốicùng,saukhiđãcáolỗivềsựyếuđuốicủamình,anhlạiđứnglên,nói:-Tôivừamớiquamộtcơnbệnhnặng.Tôivẫncòndễbịnhững
cơncấpphátthầnkinhđộtngộtđó.- Ông muốn về nhà bằng cỗ xe độc mã của tôi không? - Cụ
Cunninghamđềnghị.-Tôiphảiởđâyđểxácminhmộtđiểm.
-Điểmgì?
-Thếnày:KhôngbiếtWilliamđã tới trướchay làchỉ tớisaukhi
têntrộmđãlọtvàonhà.Quývịđãnóirằngtuycánhcửabịcậyphá,nhưngkẻtrộmchưalọtvàobêntrong.- “Điều đó là hiển nhiên rồi”. Cụ Cunningham trả lời một cách
nghiêmtrang.“Coinào,Alecvẫncònchưavàogiườngchắcchắnlàcháunóđãnghethấytiếngđộng”.-Cậuấyngồiởđâu?
-Trongphòngtắmcủatôi,đanghútthuốcvànhìnquacửasổ-
Ôngcụtrảlời.-Cửasổnào?-Holmesnóitiếp
-Cửasổcuốicùngbêntrái,kếbêncửasổphòngchatôi.-Aléc
đáp.-Đènnơiphònganhvànơiphòngôngcụvẫncònthắpsángcả
chứ?-Khôngcònnghingờgìcả.
- “Rõ ràng là có vài điểmkỳ lạ trong vụnày”.Holmes cười nói.
“Một kẻ trộmvàonhà trong lúcđènvẫn còn sángvà cảhaingườitronggiađìnhcònthức”.-Yphảicựckỳbìnhtĩnh.
-“Nếuvụánmàkhôngkỳlạ,thìchúngtôinhờônglàmchi”!Alec
nói:“KẻtrộmđãkhônglấyđồtrướckhibịWilliambắtgặp,bằngcớlàchúng tôiđâucómấtmóngìvàhiện trườngcũngkhôngbịbừabộn”.
-“Cáiđócòntùythuộcvàobảnchấtcủanhữngmónđồ”.Holmes
trảlời.“Chúngtađangđốiphóvớimộtkẻtrộmthuộcloạiđặcbiệtvàhànhđộngtheocáchđặcbiệt,chẳnghạnnhư,cáilôhàngởnhàcụActonchỉlàmộtcuộndâymành,mộtcáiphongvũbiểu....”.-“Chúngtôiphótháchoàntoànnơiông,thưaôngHolmes”-Cụ
Cunninghamnói.-Mởđầu,tôimuốncụtreomộtgiảithưởng.Tôiđãsoạnsẵnmột
mẫu,cụcóưngkýtênkhông?50bảnglàđủ.-“Tôisẵnlòngthưởng500”.Ôngtòahòagiảinói,saukhicầmlấy
tờgiấymàHolmesđưachocụ.“Nhưnggiấynàychưađượcđúng”,cụnóithêmkhiđọclướtquanộidung”.-Tôiviếtnókhávội...
-Coinày!Saoônglạibắtđầunhưvậy:“Xétrằng,vàohồi0giờ45
phút,mộtmưutoan”.Nólàhồimộtkhắctrướcnửađêm,11giờ45,nếuôngưathế.Sựnhầmlẫnđókhiếntôibuồn.Holmesnổitiếnglàchínhxácvề
cácsựviệc.Nhưngconbệnhđãlàmanhnhưđãngtrí.Trongmộtlúc,anhbị bối rối. Viên thanh tra nhướn lôngmày lên. Alec thì phá racười.ÔnggiàsửachỗviếtsaivàtrảtờgiấylạichoHolmes,nói:-Ôngchoincàngsớmcàngtốt.Ýkiếncủaôngthậtlàtuyệthảo.
Holmescẩnthậnđặttờgiấyvàotrongbóp,rồinói:
- Ta cùng đi khắp nhà để tìm xem cái tên trộm kỳ quặc kia đã
mangđimónđồnào.Trướcđó,Holmesquansátcánhcửađãbịcạyphá.Mộtcondao
cứnghoặcmộtcâykéođượccắmsâuvàoổkhóavàổkhóađãbịbungra.Nhữngdấuvếttrêngỗhãycònthấyrõ.-Nhưvậylàcụkhôngcầnchođặtthenchặncửa?-Holmeshỏi.
-Chúngtôithấykhôngcầnphảilàmnhưvậy.
-Cụcónuôichókhông?-Có,chóđượccộtởphíabênkianhà.
-Cácgianhânđingủvàolúcnào?
-Khoảngmườigiờ.
-ThôngthườngthìWilliamđingủvàogiờđó,phảikhông?
-Phải.
-Thậtkỳlạ!Vàođúngđêmđó,anhtalạithứckhuyahơnthường
lệ.Giờđây, thưa cụ, chúng tôi sẽ rấthânhạnhnếuđượcphépvôthămnhàcụ.Mộthànhlanglátđá,đưatớimộtcầuthangbằngcâydẫnthẳng
lênlềumộtcủangôinhà.Trênbậcthềmdẫnlênmộtcầuthangthứhaiđiđếntiềnsảnh,ngườitatrôngthấyởđónhiềucánhcửaphòngkhách cũng như cửa nhiều phòng, trong số đó có cửa phòng cụCunninghamvàphòngAlec.Holmesbướcchậmrãi,quansátkỹ.Cứtheo vẻmặt anh, tôi biết anhđang theomộthướngđiều tranóngbỏng.-“Ônghảotâmcủatôiơi!”.CụCunninghamkêulên,vẻmấtkiên
nhẫn.Điềunàykhôngcầnthiếtđâu.Phòngcủatôi làđây,nơicuốicùngnhữngbậcthang,vàphòngcontraitôilàphòngkếcận.Nếukẻtrộmlênđâythìchacontôiđãnghetiếngđộngdohắngâyrarồi.-Ônghãyđiềutratheohướngkhácthôi.-Alecnóivớinụcười.
-“Tuynhiên,tôixinquývịlượngthứchocáiýthíchthấtthường
củatôi.Chẳnghạnnhưtôimuốnbiếttầmnhìntừnhữngkhuôncửasổkéodài tới tậnđâu.PhòngcủaanhAlecđâyạ?”Holmeshỏikhiđẩycánhcửara.“Vàđâylàphòngtắmmàanhđangngồihútthuốcthìcótiếngbáođộng.Cánhcửasổmởracáigìđây?”.Anhbăngngangphòng,mởmộtcánhcửavà liếcnhìnsangcăn
phòngởsátbên.- Giờ đây ông đã được thỏamãn? - Cụ Cunningham hỏi với vẻ
hỏmhỉnh.
-Xincảmơn.Tôiđãthấytấtcảnhữnggìmuốnbiết.
-Nếuthậtlàcầnthiết,chúngtacóthểvàotrongphòngtôi.
-Nếukhônglàmphiềncụquádáng...
Ôngtòahòagiảinhúnvaivàôngdẫnchúngtôivàotrongphòng
riêng của ông, đồ đạc đủ tiện nghi. Trong lúc chúng tôi đi ngangphòngtớihướngkhuôncửasổ,Holmeschậmbướclạiđểsánhngangtôiđiởcuốitoán.Ởchângiườngcókêmộtcáibànvuôngnhỏ,trêncóđặtmộtbìnhnướcvàmộtgiỏcam.Khiđingangcáibàn,Holmescúixuốngvàhấtđổcáibàn.Bìnhnướcvỡtanvàtráicâyvăngtungtoé.
-“Đồquỷ,Watson”.Anhkêulênmộtcáchlạnhlùng.“Thếlàanh
đãngượcđãitấmthảmrồi”!Hoàntoànbốirối,tôicúixuốngvàbắtđầutìmlượmtráicây.Hẳn
làvìmộtduyêncớnàođónênHolmesmớimuốnđểtôicángđángcáitráchnhiệmvềsựvụngvềnày.Nhữngngườikháccũnglượmtráicamvàdựngcáibànthẳngđứngtrởlại.
-“Coikìa!”Viênthanhtrakêulên.“Ôngấyđiđâuvậy?”.
Holmesđãbiếnmất.
- “Quýônghãyđợi tôiởđây”. -Alecnói.– “Cáiôngnàycoibộ
thầnkinhkhôngbìnhthường.Hãyđivớiconđi,ba!”.Cảhaichạyvộirakhỏiphòng.Cònbachúngtôicứđứngđó,sững
sờnhìnnhau.-“Mẹkiếp,tôibắtđầutinrằngcậuAleccólý.”Viênthanhtrathì
thầm.“Cóthểđâylàhậuquảvềcănbệnhcủaôngấy,nhưngdùsaothìcũng...”Bỗngôngngưngmặt.Mộttiếngkêu,gầnnhưmộttiếnghét,vang
lên.-Cứutôivới!Sátnhân!
Nhưngườiđiên,tôiphóngrathềmcầuthang,bởivìtôiđãnhậnra
giọngHolmes.Nhữngtiếngkêucứuđãbiếnthànhtiếngrênrỉkhànkhàn,khôngthànhtiếng.Chúngthoátratừcănphòngmàchúngtôiđãvào thămtrướchết.Tôi laovào trong, rồichạyvàophòng tắm.Hai cha con Cunningham đang cúi trên cơ thể lả đi của Holmes.NgườicondùnghaibàntaysiếtchặtcổhọngHolmes,ôngbốthìvặncổ tay anh. Trong chớpmắt chúng tôi đã lôi được hai cha con ra.Holmesđứnglên,xanhxao,lảođảo.
-Hãybắtgiữnhữngngườinày,ôngthanhtra!-Anhhổnhểnnói.
-Vềtộigì?
-Tộiámsátngườiđánhxecủahọ.
Viênthanhtrangơngácnhìnanh.
-Coinào,coinào,ôngHolmes,ôngđâumuốnnóirằng...
-Khôngà?Ônghãynhìnhọmàxem!-Holmeskêulên.
Ông già Cunningham đờ người ra, tưởng chừng như hóa đá,
khuônmặtnhănsâu,inhằnmộtnéttànnhẫnsâuxa.Ngườicontraiđãmấthếtthóibahoa,thóinhạobáng,trongcặpmắtđencủaanhta lóe lên tính hung dữ của một con thú hoang nguy hiểm. Viênthanhtrađiracửavàrútcáicòira.Haicảnhsátkéotớinơingayđó.- “Thưa cụCunningham”, viên thanh tra nói. “Tôi hy vọng rằng
chuyệnnàysẽchấmdứtbằngsựchứngminhvềsựvô tội củacụ.Nhưngcụcũngcóthểthấyrằng.A,anhmuốnvậysao?Hãybuôngngaycáiđóracoi”!
Ôngvungtayvềphíatrướcvàmộtkhẩusúng lụcrớtxuốngsàn
nhà.-“Giữlấytangvậtnày”!-Holmesnóikhiđặtbànchânlênkhẩu
súng.“Nósẽcóíchtrongphiêntòa.Đâymớilàcáichúngtacầncóhơnhết”!Anhgiơlêncaomộtmảnhgiấynhỏđãbịvònát.
-Phầncònlạicủaláthư?-Viênthanhtrareolên.
-Chínhnó.
-Ôngtìmranóởđâyvậy?
-Ởchỗmàtôitinchắclàsẽtìmranó.Tôisẽgiảithích.Thưađại
tá,ôngvàWatsoncóthểtrởvềnhà.Tôicũngsẽvềtrongmộtgiờnữa.Ôngthanhtravàtôi,cònphảinóichuyệnvớicácphạmnhân.Sherlock Holmes đã giữ lời. Khoảngmột giờ sau, anh bước vào
phònghútthuốccủaôngđạitá.AnhđicùngvớimộtônglãomàanhgiớithiệulàcụActon.Holmestươicườinói:-Thưaquývị,ngaytừđầu,tôithấychìakhóacủavấnđềlàmẩu
giấynằmtrongtaynạnnhân.NếuchuyệnkểcủaAlec làthậtvànếukẻtrộmbỏtrốnngaytức
khắc,thìhắnđãkhônggiựtvàlàmráchtờgiấy.NếukhôngphảinhưvậythìthủphạmchínhlàAlec,bởivìtrướckhiônggiàxuống,nhiềugianhânkháchẳnđãchạytới.Đólàmộtchitiếtđơngiảnnhưngôngthanh tra đã bỏ qua, bởi vì ông ấy cho rằng những vị chức trọngquyềncaotrongđịahạtchẳngliêncangìtớivụán.
Thếlàtôinghiêncứuthậtkỹcáimẩugiấy.Nóđâynày.Nógợira
mộtýnàokhông?-Toànchữkhôngđều.-Ôngđạitánói.
-“Ôngbạnthânmếnơi”,Holmeskêulên,“Nóđãđượcviếtbởihai
người,mỗingườiviếtmộtchữ:Nhìncáchgạchngangkhárõnéttrênchữ“t”trongnhữngtừ“phút”thìquývịsẽtinchắcrằngtoànchữdohaingười viết.Một cuộcphân tíchngắn chophépquývị xácnhậnrằngnhữngtừ“sẽđượcbiết”và“nhiều”đượcviếtbởimộtbàntayrắnrỏi,tronglúctừ“hữuích”lạiđượcviếtbởimộtbàntayyếuhơn.
-“Sángnhưbanngày!”Ôngđạitákêulên.“Tạisaolạiquáigởkhi
cầnđếnhaingườiđểviếtmộtláthư”.-Đâylàmộtvụbỉổi.Mộttronghaingườicótínhrấtđanghi,đã
quyếtđịnhmỗingườicómộtphầnbằngnhauvềđiềugìsẽxảyra.Nhưngtronghaingười,kẻviếtnhữngchữ“một”vàchữ“rất” làkẻxúigiụcgâyravụnày.-Dođâuôngđitớicáikếtluậnđó?
-Tôisosánhđặctínhcủahaichữ.Quývịhãyquansátthậtcẩn
thậnmẩugiấynày:ngườicóbàntayrắnrỏiđãviếttrước,vàchừalạinhững khoảng trống để cho người kia điền vào. Nhưng nhữngkhoảng trốngđó khôngphải lúc nào cũngđủ chỗ cho kẻ viết sau.Ngườicóbàntayyếuhơnđãgặpkhókhăn,chẳnghạnnhưkhiôngấyviếtchữ“giờ”vàokhoảnggiữahaichữ“một”và“bốn”.“Một”và“bốn” rõ ràng lànhữngchữđãđượcviết từ trước.Vậyngườiđượcphépviếttrước,làngườichủmưu.-Tuyệtvời!-CụActonkêulên.
-Hẳnquývịđãbiếtrằngthôngthườngngườitacóthểxemxét
nétbútmàđoánratuổicủamộtngười,chênhlệchchừngmươinăm.Tôinóithôngthường,bởivìcónhữngtrườnghợpdobệnhhoạnhoặcdosuyyếucơ thể thì kếtquảsẽkhácđi.Nhưng trongvụnày,khiquansátchữrắnrỏicủamộtngười(dấugạchngangtrêncácchữtrấtrõ)vànétchữngậpngừngcủangườikia(nhữngchữtgầnnhư
mấthẳnnétngang)chúngtacó thểxácđịnhrằngtronghaingườinày,mộtngườicòntrẻvàmộtngườituổiđãcao,tuyhãycòntrángkiện.-Tuyệtvời!-CụActonkêulênlầnnữa.
- Tuy nhiên, giữa hai nét chữ này có những điểm giống nhau.
Thườngthìnhữngsựgiốngnhauđóxuấtpháttừhaichữ“e”HyLạpmàcảhaicùngviếtgiốngnhau.Nhưngnhữngnétgiốngnhaukháckémkhẳngđịnhhơncũngchothấycùngđiểmđó.Tôituyệtđốitinchắcrằngcó“mộtnétchữgiađình”tronghainétchữviếtnày.ThếlàtôivữngtinrằngchaconôngCunninghamlàtácgiácủabứcthư.Tôiđi tớinhàđócùngvớiôngthanhtra.Tôi thấyrõvếtthương
trênxácchết,đãgâyrabởimộtphátsúnglụcbắncáchxahơnbốnmét.Trênquầnáonạnnhânkhôngcónhữngvếtsạmđengâyrabởithuốcsúng.
Vậy làAlecđãnóidốikhikhai rằnghaingườiđangđánh lộnthì
súngnổ.Mặtkhác,haichaconđềuđồngývềcáinơimà“hungthủ”đã bỏ chạy ra đường. ở chỗ đó có một vài hố ngập bùn, nhưngkhônghềcónhữngdấuchân:nghĩalàchẳnghềcómộtkẻxalạnàocandựvàovụán.
Tôilạicònphảikhámphácáiđộngcơcủatộiáckỳcụcnày.Trongmụcđíchđó, trướchết tôiphải tìmhiểuvụtrộmxảyranơinhàcụActon.ÔngđạitáđãnóirằngmộtvụtranhtụngđãlàmchocụActonvớichaconCunninghamkìnhđịchnhau.Ngaylậptức,tôiđoánlàhọđãxôngvào thưviệnnhàcụvớiýđịnh lấy trộmmột tài liệuquantrọngkhảdĩgiúphọchiếmphầnthắngởphiêntòa.-“Tuyệtvời!”CụActonlạikêulênynhưhailầntrước.“Ýđịnhcủa
họthậtrõ.Tôicóđủgiấytờđểđượchưởngphầnnửacơnghiệpcủanhàđó.Nếuhọcướpnhữnggiấytờấy,thìchúngtôinguymất”.- “Chúng ta tới đích rồi vậy!”Holmes cười nói. “Đó làmộtmưu
toankháliềulĩnhdoAlecđềxướng.Lụcsoátkhắpnơimàkhôngtìmrađượccáigì,họđãlàmnhưnhữngtêntrộmtầmthườngđểđánhlạchướngcảnhsát.Chínhvìthếmàhọđãquơlấybấtcứcáigìhọthấy.Tấtcảđiềuđóđãkhásángtỏ,nhưngtôicònmuốnthâuhồilạiphầncònthiếucủaláthư.TôitinchắcrằngAlecđãnhétvàotrongtúiáongủ.Vảchăng,anhtacòncóthểđểnóvàođâu?Tấtcảvấnđềlàtìmhiểuxemnócócònởđókhông?Vìthếtấtcảchúngtađềuđivàotrongnhà.ChaconnhàCunninghamđãgặpchúngtôiởbênngoài,gầnbên
cánhcửanhàbếp.Cầnphải tuyệtđốikhông làmchohọnhớ lạisựhiệnhữucủatờgiấyđó;nếukhông,họsẽhủynóđingaytứckhắc.Viên thanh tra sắpámchỉđến tờgiấykhigiải thíchvớihọvề tầmquan trọng của nó. Lúc đó “tình cờ” tôi bị mệt và đề tài của câuchuyệnđượcthayđổi.-Trờiđấtthánhthầnơi!-Ôngđạitácườivang.
-Đóngtròkhéotuyệtvời!-TôikêulênkhinhìnHolmesvớilòng
khâmphục.-“Cónhữngtròhềhữuích”,Holmestrảlời.“Khiđứnglên,tôiđã
có sẵnmộtmưumẹo: làm cho ông già Cunningham viết ra 2 chữ“giờ”và“phút”đểcóthểsosánhnóvới2chữgiờvàphútviếttrênmẩugiấy.-Ồ,tôinguxuẩnlàmsao!-Tôikêulên.
- “Lúc đó tôi có nhìn thấy rõ lòng trẵc ẩn của anh đối với tôi!”
Holmescườinói.“Tôilấylàmtiếcđãgâychoanhmộtnỗibuồnnhonhỏ.Khi lên lầu, tôi vào trongphòng, thấycáiáongủ treoởđằngsaucánhcửa,tôixôngãmộtcáibànđểchuyểnhướngsựchúýcủahọtrongchốclátvàvộivãđikhámxétcáctúiáo.Tôivừamớitìmrađượctờgiấythìhaichaconnhàolêntôi.Tôithậtsựtinrằnghọchủtâmgiết tôi, nếu các bạn không tới kịp; người con thì siết cổ, cònngườihavặntaytôiđểtôiphảibuôngtờgiấyra.Sauđó,tôiđãnóichuyệntớiôngCunninghamđểlàmsángtỏcái
độngcơgâyratộiác.Ôngcụtỏrabiếtđiều,tronglúcAlecvẫncứhunghăngnhư loàiquỷdữ.CụCunninghamthúnhậnrằngWilliamđãbímậttheodõihaichaconôngtrongcáiđêmhọđãăntrộmnơinhàcụActon.Williamđedọavàđòitiềnhọ.NhưngAleckhôngthuộchạngngườidễkhuấtphục.Thế làWilliamđãbịgàibẫyvàbịgiết.NếuchaconnhàCunninghamthuhồiđượcnguyênvẹnláthư(trongđóhọhẹngiờgặpnhau),vànếuhọkhôngsơsuấtmộtvàichi tiếtnhỏ,thìchẳngbaogiờhọbịnghingờgìcả.-Thếcòncáiláthưtrứdanhđóđâu?-Tôihỏi.
SherlockHolmesđặtnótrướcmặtchúngtôikhiráphaimảnhgiấy
lại.Chúngtôiđọcđược:
“Nếuanhtớivào lúc11giờ45ởcửasau,anhsẽbiếtđượcmộtđiềulàmanhngạcnhiênnhiềuvànósẽrấthữuíchchoanhcũngnhưchocảAnnieMorrison.Nhưngchớcótiếtlộvớibấtcứngườinào”.10)
-AnhWatson,cóđiềulàchúngtachưabiếtcácmốiliênhệgiữa
AlecCunningham,WilliamKirwanvàAnnieMorrisonlànhưthếnào;nhưng rõ ràngkỳnghỉngắnngàycủachúng taởnông thôn rất làthànhcông.Ngàymai,tôisẽtrởvềnhà,hoàntoànkhỏekhoắn...
KẺDỊDẠNG
TheCrookedMan
Mộtbuổitối,tôingủgàngủgậttrênmộtcuốntiểuthuyết.Nhàtôi
đã lên trên lầu.Tiếng thencài cánhcửa ravàobáocho tôibiết lànhữngngườigiúpviệcđãluivề.Tôicònchờthêmchútnữarồimớiđứnglênkhỏighế.Đúngvàolúcđó,tiếngchuôngvanglên.Tôinhìnđồnghồ:11giờ45.Muộnthếnàythìchỉcóthểlàkhách,
một ca bệnh sẽ làm tôi phải thức thâu đêm. Hơi cáu kỉnh, tôi raphòngngoàidểmởcửa:SherlockHolmes
-AWatson!-Anhreolên.-Tôiđếnthămquámuộn.
-Cógìđâu.Vàođichứ!
- Anh tỏ vẻ ngạc nhiên... Anh có thể cho tôi ngủ nhờ đêmnay
không?-Sẵnsàng.Anhăntối?
-Không,xincảmơn,tôiđãdùngrồi,ởgaWaterrloo.
Tôiđưacáitúiđựngthuốcchoanh.Anhimlặnghút.Tôibiếtrõlà
chỉ cómộtvụquan trọngmới có thểđưaanh tớiđâyvàomộtgiờmuộnnhưvậy.Vậylàtôikiênnhẫnchờanhvàochuyện.-NgàymaianhtớiAldershotđượckhông?
-Tôinhờmộtbácsỹbạnthaytôichămsóccácbệnhnhân.
-Tốtlắm!Tôimuốnđápchuyếntàu11giờ10ởgaWaterloo.
-Rấtthuậntiệnchotôi.
-Vậythì,nếuanhchưabuồnngủ,tôixintómtắtnhữngsựviệcvà
nhữnggìcầnlàm.-Trướckhianhtới,tôiđãngủgàngủgậtnhưngbâygiờthìhoàn
toàntỉnhtáo.-ĐólàvụámsátđạitáBarkerclaythuộcsưđoànRoyalMunsters
ởAldershot.Sựviệcxảyracáchđâyhaingày.“Royal Munsters làmột trong những trung đoàn Ailen nổi tiếng
trongquânđộiAnh.Tốithứhaivừaqua,trungđoànđặtdướiquyềnchỉhuycủađạitáJamesBarkerclay,một línhgiàcanđảmđãđượclên lon nhờ vào lòng dũng cảm. Barkerclay lấy vợ khi ông còn làtrungsĩ.ÔngkếthônvớicôNancyDevoy,congáithượngsĩDevoytrongcùngđơnvị.VợchồngBarkerclayđãthíchnghimauchóngvớiđịavịmớicủahọ.Bàvợsốngănývớicácbàvợsĩquancũngnhưchồngbàđốivớicácbạnđồngđội.Tôixinthêmbàlàmộtphụnữrấtđẹpvàchomãiđếnbâygiờ,saubachụcnămlậpgiađình,sựxuấthiệncủabàcòngâyấntượngmạnh.”“Thoạt nhìn, cặp vợ chồng này đã được hưởngmột hạnh phúc
hiềnhòa.TôiđãđếnhỏiôngthiếutáMurphy,thìôngnàyđoánchắcvớitôilàôngchẳngbaogiờthấycósựbấthòatronggiađìnhđó.Tôihỏiôngcặnkẽhơn.ThiếutánóirằngsựgắnbócủaôngBarkerclay
đốivớivợthì lớnmạnhhơn làsựgắnbócủabàBarkerclayđốivớichồng.Nếuphảixavợtrongmộtngày,ôngrấtbuồnphiền;nhưngbàvợthìkhôngchứngtỏmộtsựmãnhliệtđếnthế.Dẫusao,trongtrungđoàn,họvẫnđượccoinhưlàmộtcặpvợchồnglýtưởng.”“DườngnhưlàđạitáBarkerclaycómộttínhkhíkhácthường.Bình
thường,ônglàmộtquânnhângià,vuitính,hănghái.Nhưngđôikhiôngcũnghungbạovàthùhằn.Tuyvậy,bàvợkhôngbaogiờchịuđựngnhữngtậtxấuđó.Cómộtđiềukháclà:theođịnhkỳ,mộttâmtrạnggìđónhưtrầmuất lạigiángxuốngông.Viên thiếu támàtôihỏichuyệnđãghinhậnđiềuđóvàhọđãlấylàmngạcnhiên.NótheoôngthiếutáthìnụcườibiếnmấttrênmặtôngBarkerclaytựahồnhưcómộtbàntayvôhìnhđãxuađuổinó.Vàcáchiệntượngđóxảyratrongnhữngbuồihọpmặtxãgiaocũngnhưtạibànăncủasĩquanởđơnvị.Cókhitrongnhiềungàyliêntục,ôngnhưbịgiàyvòbởisựưusầuđentốinhất.”“Tiểuđoàn1(trướclàtiểuđoàn117)trungđoànRoyalMunsters
hạtrạitạiAndershottừvàinămqua.Cácsĩquanlậpgiađìnhthìngủngoàidoanhtrại.ÔngđạitáđãchọnbiệtthựLachine,cáchtrạibắcchưatớinửadặm,nhưngmặtnhàphíatâycáchđườngcái30yard.Gia nhân gồm có bác xà ích và hai người hầu gái. Vợ chồngBarkerclay không con, rất ít khi tiếp khách trong nhà. Tóm lại, cónămngườisốngtrongbiệtthựđó.”“BàBarkerclaylàmộttínđồThiênChúaGiáo.Bàrấtbậnrộnvới
HộiThánhGeorgesvàhết lòngvới việc lo cấpquầnáochonhữngngườinghèotrongvùng.Tốihômđó,mộtbuổihọpđượckhaimạcvàolúc8giờ.Bàvộivàngănbữatốiđểkịpđihọp.Khirờikhỏinhà,bàbáochochồngbiếtlàbàsẽkhôngvắngmặtlau.Theolờichúngcủangườixàích,bàđónmộtcôlánggiềngcòntrẻMorrison,rồicảhaicùngđi.Buổihọpkéodàibốnmươiphút.Tớichíngiờmườilămphút,bàchongừngxeđểcôgáixuốngtrướccửavàvềnhàcô.”“Ngôibiệtthựcủađạitácómộtcănphòngđượcdùnglàmphòng
kháchnhỏ,cócửahướngrangoàiđường.Từbênngoài,muốnvàophòngđóphảibăngquamộtbãicỏtròn,đườngkínhbamươimét.Nóđượcngăncáchvới conđườngbăngmộtbức tường thấp,phíatrêncógắnlướisắt,bàđạitáđãvàonhàquangảđó.Bàthắpđènvàgọichuôngrồisaicôhầuphòngđemtớimộttáchtrà:đólàđiều
tráingượcvớinhữngthóiquencủabà.Ôngđạitáởlạitrongphòngăn;biếtvợmìnhđãvềnhà,ôngđisángphòngkháchnhỏđểgặpbà.Bácxàíchtrôngthấyôngđingangquagiantiềnsảnhrồivàotrongđó.”“Mườiphútsaukhiđược lệnh,côhầuphòngđemtrà lênchobà
chủ,côngạcnhiênngheôngchủvàbàchủcãinhaukịchliệt.Côgõcửa,khôngcótiếngtrảlời.Cômuốnmởcửanhưngcánhcửađãbịkhóatừbêntrong.Côhốihảchạyxuốngbếp,báođộngvớibàbếp.Thếrồihaingườiđànbàcùngbácđánhxevàotronggiantiềnsảnh,gióngtailênmànghecuộccãilộn.
Cảbangườiđềunhấttrírằnghọchỉnghethấycóhaigiọngnói:
giọngcủaôngđạitávàcủabàvợ.NhữngcâucủaôngBarkerclaythìthôbạo,nóivớigiọngthấtthanh,khiếnngườinghekhônghiểuđược.CònnhữngcâunóicủabàBarkerclaythìlạicònácliệthơnnữa:Bangườigiúpviệcrõràng:“Anhlàmộtthằnghèn!”Bàkhôngngớtlặpđilặplạicâuđó.Vàbàcònnói:“Biếtlàmsaobâygiờ?Hãytrảlạicho
tôi được tự do! Không bao giờ ta còn có thể thở chung một bầukhôngkhívớimi!Đồhèn!”Bấtchợtngườiđànônghétlênmộttiếngkhủngkhiếprồitiếpđólàtiếngđổngã,tiếngthétxétaicủabàchủ.Bác đánh xe laomình vào cánh cửa, cố sức bật nó ra. Bên trongnhữngtiếngthétnốitiếpnhau.Ngườiđánhxekhôngpháđượccánhcửavàhaingườitớgáilạiquálosợnênchẳnggiúpđượcgì.Mộtýkiến chợt lóe lên trong trí bác. Bác bỏ ra ngoài, đi vòngngôi nhà,ngang qua bãi cỏ trên đó cómở ra cánh cửa sổ sát đất. Cửamởrộng,bácvàotrongphòngkháchnhỏ.Bàchủđãngưngkêugào.Bànằmimtrênđi-văng;ôngđạitáthìhaichânvắtngangtrêncáitaydựa của ghế bành, đầu gục xuống đất; ông chết trong một vũngmáu.”“Ngườiđánhxeđịnhmởcửara.Nhưngchìakhóakhôngcótrong
ổkhóavàcũngkhôngthấyđểởđâutrongcănphòng.Vậylàbáclạinhảyquacửasổsátđất,đimờimộtcảnhsátvàmộtysĩ,rồitrởlại.BàBarkerclay được chuyển sáng phòng riêng của bà, vẫn còn hônmê. Thi hài ông đại tá được đặt nằm dài trên ghế trường kỷ. Vàngườitatiếnhànhcuộcđiềutra.”“Vếtthươngtrênngườinạnnhânlàmộtvếtđứtdài2inchởphía
sauđầu,đượcgâyrabởimột loạihungkhícómũinhọn.Trênsànnhà,gầnbênxácchết,ngườitatìmthấymộtthứnhưcâygậyngắnbằnggỗrắn,cómộtcáicánbằngxương:Ôngđạitácómộtbộsưutập lớnnhững khí giớimàôngđãđemvề từnhiềuQuốcgia khácnhau, tạinhữngnơimàôngđã thamchiến.Cảnhsátchorằngcâygậyđó làmột trongnhữngvũkhísưu tậpcủaông.Nhưngcácgianhânthìnóilàtrướcđó,họchưatừngtrôngthấynó.Cảnhsátkhôngkhámphárađượcđiềugìkhác.Vàđâylàviệcquáilạmàchưaaicóthểgiải thíchđược: trênngườibàBarkerclay, trênngườinạnnhân,cũngnhưởbấccứchỗnàotrongphòngkháchnhỏ,ngườitakhôngthể tìm thấy cái chìa khóa. Cần phải gọi một người thợ khóa từAldershot tớiđểmởcánhcửara.Trườngtìnhhìnhbếtắcnhưvậy,thiếutáMurphymờitôixuốngAldershotđểphụgiúpcảnhsát.”“Trước khi quan sát căn phòng, tôi thẩm vấn nhiều gia nhân,
nhưngkhông thâuđạtđượcgìhơn lànhữngđiềumà tôi vừa trìnhbàyvớianh.Tuynhiên,côhầuphòngcócungcấpcho tôimộtchitiếtđángchúý:sốlàkhinghetiếngcãicọ,côtaxuốngbếpvàđilên
cùngvớihaingườiđầytớkhác.Nhưngcônóirằnglúcđầu,khichỉcómìnhcô,nhữnggiọngnóicủaôngbàchủbịnghẹtđếnmứccôgầnnhưchẳngthểnàohiểuđượcđiềugìvàrằngchínhlàdonhữngngữđiệunhiềuhơnlànhữngtiếngnóimàcôhiểurarằnghaingườiđangcãinhau.Tôidồndậpđặtnhiềucâuhỏi.Sauchótcônhớrằngcóhailầncôđãnghethấybàchủthốtlêncáitên“David”.Điểmđócótầmquantrọngcaođểsoisángchochúngtavềnhữngnguyêncớgâyracãivã.”“Mọiđiềugâyracảmtưởngsâuđậmchomọingườilà:nhữngnét
nhănnhỏcủaôngđạitá.Theolờichúngcủahọ,vẻmặtôngcómọtnétbiểulộsựkhiếpsợvàsựkinhhoàngchưatừngthấy.Rõrànglàôngbiếtmìnhsắpchếtvàrằngsựtrôngthấycáichếtđãlàmchoôngkinhhoàng.Điềuđó,phùhợpvớilýthuyếtcủacảnhsát:ôngđạitáhẳnđãthấyvợmìnhchuẩnbịgiếtmình.Vàcáiviệccúđánhđãđượcgiángxuốngtừđằngsaucũngkhôngmẫuthuẫnvớilýthuyếtđó,bởivìôngđạitárấtcóthểquaymìnhđểnétránhcúđánh.VềphíabàBarkerclay,ngườitakhôngcómộttintứcnàocả.Bàbịmộtcơncấpphátsốtthuộcnãovàtạmthờibịmấylýtrí.”“Cảnh sát đã cho biết là cô Morrison (người đã cùng đi với bà
Barkerclayvàobuổitốihomđó),quảquyếtlàcôkhôngbiếtchútgìvềnguyêncớđãgâyracơntứcgiậncủabạnmình.AnhWatson,khitậphợpnhữngdữkiệnđó,tôiđãchúýđếnviệcmấtcáichìakhóa.Cănphòngđóđãđượclụcsoáthếtsứckỹlưỡngmàchỉuổngcông.Dođó cái chìa khóađãbị lấy.Nhưng cảôngđại tá lẫnbà vợđềukhônglấy.Vậythìmộtngườithứbahẳnđãvàotrongphòngvàcáingườithứbađóđãchỉcóthểvàođượcquangảcửasổsátđất.”“Ngay tứckhắc tôiđã tin rằngmộtcuộcquansátkỹcănphòng
kháchnhỏvàbãicỏcóthểpháthiệnramộtdấuvếtnàođócủanhânvậtbímậtkia.Tôikhôngbỏsótmộtdấuvếtnào.Vàsauchóttôiđãtìmranhiềudấuvết.Đãcómộtngườiởtrongcănphòngkháchnhỏ.Ngườiđóđãđiquabãicỏtừngoàiđườngvào.Tôipháthiện5dấuchânrất rõ:một trênđường,ởnơimàngườiđóđã leo lênđường,hai trên bãi cỏ, và hai trên ván sàn gần khuôn cửa sổmà quađóngười lạđãvào trongphòng.Chắcchắn làngườiđóđãchạybăngquabãicỏ,bởivìdấunhữngngónchânthìsâuhơndấunhữnggótchân.Nhưngkhôngphảingườiđóđãlàmchotôingạcnhiênđếnbối
rối.Chínhlàcáiđikèmvớingườiđó.”-Cáiđikèm?
Holmesrúttừtúiáoramọttờgiấylụalớnvàmởramộtcáchthận
trọngtrênđầugốianh.-Anhnghĩsaovềcáinày?
Tờgiấyphủđầynhững tranh vẽphỏng sao lại nhữngdấu chân
mộtconvậtnhỏ.Cónămngónchân,cómóngdài.Mỗidấulớnbằngmộtcáimuỗngdùngđểănmóntrángmiệng.-Đâylàmộtconchó.-Tôinói.
-Conchólàmsaoleolênđượcnhữngtấmri-đô?Tôiđãpháthiện
ranhữngdấuvếtnàytrênmộttấmri-đô.-Thếthìmộtconkhỉ?
-Khôngphải.
-Thếthìlàcáigì?
-Đâykhônglàconchó,khônglàconmèo,cũngchẳnglàconkhỉ,
cũngchẳnglàconvậtnàomàtabiết.Tôiđãthửhìnhdungraconvậtđótheocáckíchthướccủadấuchânnó.Đâylàbốndấuchânởmột nơimà con vật đứng bất động. Giữa chân trước và chân saucáchnhauvàokhoảnggần15inch.Anhhãythêmvàođóchiềudàicủacáicổvàcủacáiđầuthìanhsẽcómộtconvậtmàchiềudàithânmìnhchưatới2feet,vànócóthểcònngắnhơnthếnữa,hoặcdàihơnnếunócómộtcáiđuôi.Nhưngkhiconvậtdichuyển,tacóchiềudàicủabướcchânnó.Dấubướcchânlà3inch.Vậylàconvậtnàycócáithânmìnhdàivớinhữngchânrấtngắn.Tómlại,đólàmộtthúleođượclêntấmriđôvàlàconthúănthịt.-Làmsaomàanhsuydiễnrađượcđiềuđó?
-Bởivìởkhuôncửasổcótreomộtlồngchimhoàngyến.Dường
nhưmụctiêucủanókhileolênri-đôlàđểbắtconchim.-Thếthìconvậtđólàgì?
-Đólàmộtloạichồnhạtdẻ,mõmnhọn,lớnhơnnhữngconchồn
màtôiđãtừngthấy.-Nhưngnódínhdánggìđếntộiác?
-Điềuđócũng lại tối tăm.Nhưngchúngtabiết làcómộtngười
đứng trên đường và rìnhmò cuộc cãi vã của hai vợ chồng, bởi vìnhữngmànhsáocònchưabuôngxuốngvàngọnđèncònđượcthắpsáng.Chúngtacũngcònbiếtlàngườiđódãchạybăngngangbãicỏ,đãvàotrongphòngkháchnhỏ,cóđemtheomộtconthúbímật,vàyđãđánhôngđạitá(nếukhông,thìvừalúctrôngthấyy,ôngđạitáđãtébậtngửaxuốngthanhgáccủivàbịtétđầu).Sauchótybỏđivớichiếcchìakhóacửa.-Nhữngkhámphácủaanh làmchonộivụ tối tămhơn, thayvì
làmchonóđượcsángtỏ!-Anhcólý!Nhưngtôiđãlàmchoanhthứcquákhuya!Vậyngày
mai,trênđườngđiAldershot,tôisẽkểtiếp.-Cảmơn!Anhcứkểtiếp.
-Khi rakhỏinhàvàohồibảygiờrưỡi,bàBarkerclaykhônggiận
hờngìchồng;ngườiđánhxeđãnghebànóichuyênvớiôngđạitátheo lối thân tình.Mặtkhác,ngaysaukhivềnhà,bàđãvào trongcănphòngvàkêungườihầuphatrà;bấtcứngườiphụnữnàobịbồnchồncũngđềulàmnhưvậy,vàngaysaukhiôngđịatáchiệnralàbùngnổ.ThếmàcôMorrisonđãkhôngrờikhỏibàtrongsuốtkhoảngthờigianđó,chonênmặcdùcôtacóchốicãi,nhưngchắcchắncôcóbiếtmộtcáigìđó.“ÝnghĩđầutiêncủatôilàcósựdandíugiữacôMorrisonvàông
línhgià,vàcônàyhẳnđãítnhiềuthổlộvớingườivợ.Điềuđógiảithíchrõvềcơntứcgiậnkhitrởvềnhàcũngnhưnhững lờichốibỏcủa cô gái trong cuộc. Và điều đó cũng khôngmâu thuẫn lắm vớinhữngtừmà3ngườigiúpviệcngheđược.NhưnglạicómộtngườitênlàDavid,lạicósựtrìumếncủaôngđạitáđốivớivợ,vàsauchótcòncósựlẻnvàocủamộtngườiđànôngkhác.Thậtkhómàchọnrađườngđểtiếnhànhđiềutra.Dùsaođinữa,tôikhôngthiênvềviệccôMorrison có “tình ý” với ôngđại tá, nhưng tôi lại vững tin rằng
chínhcôấylàngườibiếtrõsựbímậtvìsaobàBarkerclaythìnhlìnhthayđổitínhkhí.VậylàtôitìmtớinhàcôMorrison,giảithíchrằngtôitinchắclàcôbiếtrõnhữngsựviệc,vàtôiđãbáochocôbiếtlàbàBarkerclaysẽbịđặtvàoghếcủabịcáovềtộiámsátchồng,nếunộivụđượclàmsángtỏ.Morrisonlàmộtcôgáibénhỏ,thanhkhiết,cócặpmắtelệvàmái
tócvànghoe.Saukhinghechuyện,côngồisuytưtrongmộtlúc,rồiquaysangphía tôivàvớidángvècủangườiđãcómộtquyếtđịnhdứtkhoát:-Tôiđãhứavớibạntôi rằngtôisẽkhôngnóirabấtcứđiềugì.
Nhưngnaybàấylâmtrọngbệnhvàđangtrênbờcủasựtùtội,vậythìtôikhôngthểlàmthinh.Thưaông,tốithứhaiđóchúngtôitừHộiquántrởvề.Lúcấyvàokhoảng9giờkém15.KhibăngngangquađườngHudson-mộtconđườngrấtlớnvàrấtyêntĩnh-tôithấymộtngườiđànôngtiếnlạiphíachúngtôi:lưngrấtcòngvàđeomộtcáihộpchéoquavai,đầucúithấpvàbớcđivớihaiđầugốicogấplạ.
Ôngtangướcmắtlênđúngvàolúcchúngtôibướcvàotrongcái
vòngánhsángcủangọnđènđường.Ngaytứckhắc,ôngtađứnglạivàkêulênbằngmộtgiọngkhủngkhiếp:“LạyChúatôi,đâyđúnglàNancy!”BàBarkerclaybỗng táimét.Bàhẳnđãsụpxuốngnếuconquáivậtđókhôngđỡlấybà.Tôitrựckêucứ,nhưngbàlạidịudàngnóivớingườiđànông.-Henry,emcứtinrằnganhđãchếttừ30nămqua.
-Tôiđãtừngbịchết!-ngườikiatrảlời.
Thậtlàkinhkhủngkhinghecáingữđiệutrongtiếngnóicủaông
ta. Ông cómột bộmặt rám nắng, đáng lo ngại, vớimột ánh chóitrong tiamắt.Tóc, râumáđã lấmtấmnhữngsợixám.Nhữngnếpnhăn,nhữngvếtnhănhằntrênmặtông.- “Hãyđi tiếpmộtquãng,emgái! -BàBarkerclaybảo tôi. -Chị
muốnnóichuyệnvớiôngđây.Khôngcógìphảilosợcả”.Bànóivớivẻquảquyết,nhưngbàvẫncòntáixanh.Tôiđi trướcmộtquãngđểchohaingườitựdonóichuyệntrong
vàiphút.Sauđóbàđi xuốngphố.Cặpmắtbà long lanh.Tôi thấyngườiđànôngkhốnkhổđứnglạibênngọnđènđườngvàvungnắmđấmlênkhôngkhí,tựahồnhưôngtabịđiênvìtứcgiận.Bàkhôngnóimộtlờinàochotớikhichúngtôivềđếncửanhàtôi.Lúcđóbàmớinắmlấybàntaytôi,yêucầutôiđừngnóigìvớibấtcứaivềcuộcgặpgỡnày.-“Đólàmộtngườiquencũcủachị,naylạihiệnra.”-Bànói.
Tôihứa,vàbàômhôntôi.Giờđâyvìlợiíchcủabà,tấtcảchuyện
đóphảiđượcbiếtđến.”“AnhWatson,nhữnglờikhaicủaMorrisonnhưlàánhsángtrong
đêm.Tấtcảnhữnggìtrướcđâykhônglợiíchliênlạcvớinhauthìnaylạiràngbuộcnhautrongmộttrậttựbìnhthường.Tôichỉcònviệctìmgặpcáingườidịdạngđó.NếuanhtacònởAldershotthìviệcđósẽdễdàng.”Banngàytôidòhỏivàbuổitốihômđó,tôiđãbiếtđịachỉ.ĐólàHenryWoodởtrọtrongcùngmộtđườngphốvàbàBarkerclayđãgặpôngta.Ôngtachỉmớitớiđócónămngày.Tôiđếngặpbà
chủnhàtrọvàtựxưnglànhânviênmớiđếnthunhữngphiếuthuộccảnhsátvàbàtađãbépxép:“CáiôngHenryWoodlànhàảothuậtvànghệsĩdiễnrong.Ôngtađidiễnquanhcáctrạilínhvàcácquáncàphêbuổichiều”.Trongcáihộp,cómộtconvậtđãlàmchobàchủnhàtrọphảinhiềuphensợbởvía:đólàconthúmàôngđemratrìnhdiễn.Bàấycònchobiếtđôilúcôngnóimộtthứtiếnglạhoắcvàhaiđêmvừaquaôngtacứrênrỉvàkhóclócởtrongphòng.Vềtiềnbạc,ôngsòngphẳng,nhưngdẫusaotrongsốtiềnứngtrướcthìôngđãtrả chobàmột đồng florin 11)giả.Bà đưa cho tôi xem; đó làmộtđồngrupi12)ẤnĐộ.“Giờđây,thậthoàntoànsángtỏrằng:haingườiđànbàchiatay
nhau, người dị dạng đã đi theo họ trong khoảng cách xa, ông tachứng kiến cảnh cãi cọ giữahai vợ chồng, ông ta vội vã chạy vàotrongphòngkháchnhỏvàconthúmàôngtamangtheođãtrốnrakhỏihộp.Nhưngôngta làngườiduynhấtcóthểchochúngtabiếtnhữnggìđãxảyra.”-Vàanhcóýđịnhhỏiôngta?
-Tấtnhiên!Nhưnghỏitrướcmặtmộtngườichứng.
-Ngườichứngsẽlàtôi?
- Phải, điều đó làm sáng tỏ vấnđề.Nhưngnếu ông ta từ chối,
chúngtabuộclòngđưanộivụchocảnhsát.-Liệuôngtacònởđókhông?
-Mộttrongnhữngchúnhóccủatôiđãlảngvảngtrướcnhàtrọvà
nếuôngtabỏđithìchúbésẽbámsátôngtanhưmộtconđỉa.Ngàymaichúngtasẽgặplạichúbé.Nhưngtronglúcchờđợi,chínhtôilàkẻgâyratộiácnếutôicònbắtanhthứclâuhơnnữa.Chúngtôitớinơixảyratấmthảmtrạngvàohồigiữatrưarồitới
đườngHudsonngaylậptức.-ĐâylàđườngHudson.A!Kìa,chúnhỏtớibáocáo.
-Ôngtavẫncònởđó,thưaông!-Mộtcậubévừachạytớivừa
kêulênvớichúngtôi.
- Tốt! - Holmes nói khi vuốt vemá chú bé. - Lại đây,Watson.
Chúngtatớinơirồi.Holmesđưa vào tấm thiếp trênđó chỉ vài lời ngỏ ýmuốnđược
gặpôngHenryWoodvềmộtviệcquantrọng.Ngaysauđóchúngtôiđượcmờivàonhà.Mặcdùđangmùanóngnực,ôngtavẫnthumìnhbên ngọn lửa và căn phòng đúng làmột cái lò. HenryWood hoàntoàndịhìnhvàcorúmtrênmộtcáighếdựa.Nhưngkhuônmặtônghướngvềchúngtôi,thuởtrướchẳnlàrấtđiểntrai.
Ôngnhìnchúng tôi vớivẻnghihoặc.Khôngnóimàcũngchẳng
đứnglên,ôngchỉchochúngtôihaicáighếdựa.-ÔngtừbênẤnĐộvề,tôinghĩthế?-Holmeshỏivớimộtgiọng
nhãnhặn.-Tôitớivềcáivụnhonhỏmàôngđãbiết:cáichếtcủađạitáBarkerclay.-Vụđóthìcanhệgìtớitôi?
-Tôicũngmongmuốnsựviệcnhưthế.Bởivìnếunộivụkhông
được làmsáng tỏ thì bàBarkerclay - vốn làmộtngườibạn cũ củaông-sẽbịgánchotộigiếtngười.Ngườiđógiậtnẩymình,kêulên:
-Tôikhôngbiếtônglàai,cũngchẳnghiểuvìsaoônglạibiếtđược
điềuđó.-Ngườitachỉcònchờđợibàtỉnhlạiđểbắtgiambà.
-LạyChúa!Ônglàcảnhsáthả?
-Không.
-Thếthìsaoônglạicanthiệpvô?
-Tôicanthiệplàđểchocônglýđượcthểhiện.
-Ôngcóthểtinnơitôi,bàấyvôtội.
-Thếthìchínhônglàphạmtội.
-Không.Tôikhônggâyratộiác.
-Vậy,aigiếtđạitáJamesBarkerclay?
-Chúagiếtôngta.Nhưngônghãynhớlấyđiềunày:nếunhưtôi
cóđậpvỡócyrathìcũngrấtđángvớicáitộicủay.Ôngmuốntôikhaià?Được,tôichẳngcógìphảihổthẹncả.Đây,hiệngiờtrênlưngtôicómộtcáibướulạcđàvànhữngxươngsườnxiêuvẹo.Nhưngđãcómộtthời,hạsĩHenryWoodnàylàngườiđẹptrainhấttrongtiểuđoànbộbinh117.Thuởđó,chúngtôiởbênẤnĐộ,tạivùngBhurtee.Barkerclaylàtrungsĩtrongcùngmộtđạiđộivớitôi.Cònngườiđẹpcủatrungđoàn...đúngthế!LàNancyDevoy;thânphụcôlàthượngsĩtrưởngđội.Haichàngtraicùngyêucôvàchỉcómộtđượccôyêuthương: Tôi. Tôi đã chiếm được trái tim cô, nhưng cha cô lại ưaBarkerclayhơn.Tôi làmộtngườimạohiểm,mộttayphiêu lưu,cònBarkerclay làngườicóhọcvàngười tađãdựđoán trước làanhsẽthànhsĩquan.NhưngNancylạithathiếtyêutôivàtôitinlàtôisẽlấyđượcnàng.Thanôi,cuộcnổiloạncủalínhbảnxứCipayesbùngnổ
vàkhắpxứngậpchìmtrongmáulửa!“Toànthểtrungđoàn,thêmphânnửađộipháobinh,mộtđạiđội
línhngườiSikhsvànhiềungườithườngdâncùngđànbà,trẻconbịbaovâytrongmiềnBhurtee.Tớituầnthứhaithìnướcbắtđầukhanhiếm.CầnphảiliênlạcvớibinhđoàncủatướngNeillđangngượclênxứđó.Đólàcơmayduynhất.TôitựýtìnhnguyệnlẻnrakhỏivòngvâyvàbáochotướngNeillbiếtvềtìnhtrạngnguyngậpcủachúngtôi. Đề nghị của tôi được chấp thuận. Tôi bàn bạc với trung sĩBarkerclay,làngườibiếtrõthựcđịahơnbấtcứai.Ôngtađãvẽchotôimộtbảnđồđểrakhỏivòngvây.Tới10giờtốitôilênđường.Cócảngànsinhmạngcầnđượccứusống,nhưngthạttâmtôichỉnghĩđếncómộtngười:Nàng.”
“Conđườngmentheomộtdòngnướccạn:tôihyvọnglàđinhư
thếsẽthoátđượcsựcanhchừngcủabênđịch.Nhưngtronglúcđangbò,tôirơivàotaysáutênlínhgácđangchờđợitôi.Tronghaigiây,tôibịchoángvángvìmộtcúđánhrồibịtrói.Cúđánhđólàmchotôiđau đớn trong lòng người hơn là ở trên đầu, bởi vì tôi nghe quânCipayes nói với nhau rằng chính Barkerclay đã chomột đầy tớ địaphươngđếnbáotinchohọ,nhờvậyhọmớibắtđượctôi.”
“Ngàyhômsau,vùngBhurteeđượcquâncủatướngNeillgiảicứu,
nhưngquânnổiloạnđemtôichúngtrongcuộcrútlui.Tôibịtratấn.Tôiđàothoát.Tôibịbắtlạivàbịhànhhạthànhngườitànphế.Mộtphần quân phiến loạn bỏ trốn qua Népal; tôi phải theo đoàn đó.Chúngtôicònđixahơn,đitớitậnDarjeeling.ởđódânsơncướcgiếtquânphiến loạnvà tôi trở thànhnô lệcủahọ.Tôi lạibỏ trốnnữa.Nhưngthayvìđivềhướngnam,tôilạingượclênhướngbắc,đếnxứngườiAfghans.Tôi langthangởđótrongngườinăm,rồitrởxuốngPunjablànơitôiđãsốngvớidânđịaphương,kiếmănbằngcáchlàmtròảothuật.TôilàmsaodámtrởvềnướcAnh.ThàcứđểchoNancyvàcácbạncũcứgiữmãicáihồiứcvềmộtgãHenryWoodđãchếtvớimột cái lưng thẳng,hơn là thấy tôi trongmột cái hình thể củamộtkẻdịdạnggớmghiếcnhưvậy.Họtinchắclàtôiđãchết.Nhưthếlạicànghay!TôinghenóiBarkerclayđãcướiNancyvàđãđượcthăngcấptrongtrungđoàn.”“Nhưngkhivềgià,ngườitathathiếtnhớcốhương.Trongnhững
nămdài,rồinhữngnămdài,tôiđãđeođuổitheohìnhảnhbaođồngcỏxanhvàcáchàngràobênnướcAnh.Saucùngtôimuốnnhìnlạichúngmộtlầnchóttrướckhilìađời”.-Câuchuyêncủaôngthật làcảmđộng-SherlockHolmesnói.-
Tôidãbiết có cuộcgặpmặtgiữaôngvàbàBarkerclay.Ôngđãđitheobàấyvềnhà,nhìnquacánhcửasổ,ôngthấyhọcãinhau,chắchẳn là người vợ trách móc ông chồng về câu chuyện ngày xưa.Nhữngtìnhcảmcánhâncủaônglúcđóđãthắng,ôngliềnchạybăngquabãicỏvàvàotrongphòng.-Đúng,thưaông.Vàkhithấytôi,ytégụcđầuxuốngthanhgác
củi.Nhưngyđãchếttrướckhigụcxuống:tôitrôngthấycáichếttrênmặty,cũngrõràngnhưtôiđọcsáchnày.Việcnhìnthấytôitựanhưviênđạnsúnglụcbắnthẳngvàotráitimtộilỗicủay.-Rồisauđó?
-Nancyngấtđi.Tôirúttrongbàntaynàngcáichìakhóa,địnhmở
cửađitìmngườicấpcứu.Nhưngtôinảyracáiýđịnhnênđểnànglạiđó,cònmìnhthìbỏtrốn.Tôinhétcáichìakhóavàotúivàđánhrơicây gậy trong lúc đuổi theo Teddy đang lên lên tấm ri-đô. Khi tôi
nhốtđượcnóvàotrongcáihộp,tôichạyđivớitốcđộnhanhnhất.-Teddylàai?-Holmeshỏi.
Henrycúixuốngvàlôiramộtconvậtbénhỏxinhđẹpmàuđỏlạt,
mảnhmai vàmềmmại,một cáimũi dàimàuhồngvà cặpmắtđỏtuyệtđẹp.-Mộtconchồnđen.
-Vâng,ngườitagọinhưthế,hoặccòngọinó làcầyănrắn.Tôi
gọi nó là con bắt rắn. Tôi có nuôimột con rắn hổđã bẻ hết răngnanh,vàmỗitốiTeddylạibắtrắnđểmuavuichonhữngngườitrongxứ.Còncóchuyệngìôngmuốnbiếtnữakhông,thưaông?-Rấtcóthểlàchúngtôisẽcầnđếnông,nếubàBarkerclaybịgặp
khókhăn.-Trongtrườnghợpđó,xinônghãytuyệtđốitincậynơitôi!
- Giờ đây, ông đã vừa ý khi biết rằng trong bamươi năm qua,
lươngtâmôngđạitáđãkhôngngừngcắnrứtvềcáihànhviphảnbộicủamình.A,ôngthiếutáMurphyđangđibênkiađường.Xinchào,ôngWood.Chúngtôiđuổikịpôngthiếutá.
-A,Holmes,-Thiếutáreolên,-Ôngđãbiếttingìchưa.
-Chuyệngìvậy?
-Cuộcđiềutrađãkếtthúc.Ysĩchứngnhậnrằngnạnnhânchếtvì
chứngngậpmáu.Tómlạiđâychỉlàmộtvụthậttầmthường.-Ồ,rấttầmthường!-Holmescườivàtrảlời.-Mìnhđithôi,anh
Watson!ngườitachẳngcòncầnđếnchúngtanữa.
Tronglúcđiranhàga,tôinóivớiHolmes:
-Cómộtđiềutôivẫnchưarõ:ngườichồngtênlàJamesvàngười
kialàHenry,tạisaobàấylạinóiđếntênDavid?-Đólàmộttừngữdùngđểoántrách.
-Đểoántrách?
-TrongkinhThánh,nhânvậtDavidthỉnhthoảnglạisađoạ,hắn
đãhànhđộngyhệtnhưtrungsĩJamesBarkerclayvậy.
BỆNHNHÂNTHƯỜNGTRÚ
TheResidentPatient
Trờiđang tiết thángMười,mộtngàynặngnề,mưanhiều.Mành
cửa được buông xuống nửa vời. Holmes nằm cuộnmình trên ghếtràngkỷđểđọcđiđọclạiláthưmàanhvừanhậnđược.Vềphầntôi,thờigianởbênẤnĐộđã tậpcho tôi chịuđựngđượcnónghơn làchịulạnh.Nhưngtờbáolạichẳngcógìđángđọc.Mọingườiđãbỏđikhỏithủđôvàtôithèmmuốnđinghỉmátởbờbiển,nhưngkhôngđủtiền. Holmes quámải mê, không tiện nói chuyện, tôi bèn liệng tờbáo,ngồithoảimáitrongghếbànhvàchìmvàotrongmộtgiấcmơ.Bấtthìnhlìnhgiọngnóicủaanhchenvàotrongtưtưởngtôi:-Buổitốiđemđếnmộtchútmátmẻ.Tađidạothànhphốnhé.
Tôi tán thành ngay. Trong ba tiếng đồng hồ, chúng tôi đi lang
thang, chăm chú vào cái kính vạn hoa ngàn đời thay đổi khôngngừngcủacuộcsốngtrongđạilộvàkhubờsông.CuộcnóichuyệncủaHolmesluônluôngâythíchthú.ChúngtôitrởvềphốBaker lúc10giờ.Mộtxengựabốnbánhđậutrướccửanhàchúngtôi.-Hừm!Mộtbácsỹ... tôinhậnthấythế.-Holmesnói. -Ôngnày
hànhnghềchưabaolâu,nhưngrấtbậnrộn.Ôngtớihỏiýkiếnchúngta.Ánhsánglunglinhđằngsaukhuôncửasổchứngtỏngườikhách
đangchờđợi chúng tôi.Tôi theoHolmesvàonhà.Mộtngười xanhxao có bộmặt dài và để râumá vànghoeđứng lên khi chúng tôibướcvào.Ôngtachưaquábướcmươihoặcbamươibốntuổi,đangnhìnnhớnnhác.Đólàtháiđộcủamộtngườirụtrèvàdễkíchđộng:bàntaytrắngmàôngtìlênlòsưởikhiđứngdậykhỏighếhẳnthíchhợpvớimộtnghệsĩhơnlàmộtysĩ.Ôngtaănmặcđànghoàngvớiquầnáomàusẫm.Mộtcáiáorơ-đanh-gốtđen,quầnmàusẫm,thắtcàvạttrangnhã.-Xinchàobácsỹ!-Holmesvuivẻnói.-Tôivuimừngđượcthấy
bácsỹkhôngphảichờchúngtôiquálâu.-Vậylàôngđãnóichuyệnvớingườiđánhxecủatôi?
-Không.Ngọnđènnếntrênbànđãnói.Xinmờiôngngồixuống
vàxinchobiếttôicóthểgiúpôngđiềugì.-TôilàbácsỹPercyTrevelyanởsố403phốBrood.
-Cóphảiông là tácgiảcủamộtcuốnsáchchuyênkhảovềcác
thươngtổnthầnkinhkhông?-Tôihỏi.Niềmvuisướnglàmchocặpmáxanhxaocủaôngtatrởthànhcó
mầusắc.-Tôi ítkhiđượcnghenhắc tới cuốnsáchđó. -Ông trả lời.Nhà
xuấtbảnnóinóbánrấtế.Ôngcũnglàbácsỹ?-Bácsỹquânyđangnghỉphép.
-Tôimuốnchuyênvềbệnhthầnkinh,nhưngchúngtabuộcphải
“cógìlấynấy”.Nhưngđólàchuyệnngoàiđề.ThưaôngHolmes,mộtchuỗisựviệcxảyranơinhàtôiđãkhiếntôitớiđâyđểxinôngmộtlờikhuyên.Holmesngồixuốngvàmồitẩuthuốc.
-Hoannghênhôngđãđến.Câuchuyệnnhưthếnào?
-TôitheohọcđạihọcLondonvàcácgiáosưđãcoitôinhưmột
đốitượngcónhiềuhứahẹn.Saukhitốtnghiệp,tôitiếptụcchuyêntâmvàoviệcnghiêncứuchứnggiảnhuyết:sauchót,tôiđượctặnggiải thưởng và một huân chương cho cuốn sách chuyên khảo vềnhững thương tổn thần kinh mà bạn ông vừa nhắc tới hồi nãy.Nhưngchướngngạichínhngănchặnconđườnglậpnghiệpcủatôilàsự thiếu vốn.Muốn khởi nghiệp, tôi bắt buộc phải định cư tạimộttrongmườihaiconđườngtrongkhusangtrọngCavendish:tiềnthuênhàrấtcaovàmộtsốđồđạcđắtgiá,lạicònphảinuôikẻănngườiở,phảinuôimộtconngựavàmộtcỗxecoiđược.Điềuđóvượtquákhảnăngcủatôi.Tôihyvọngsẽănuốngdèsẻntrongmườinăm,mớicóthể gắn được tấm bảng hiệu lên trước cửa nhàmình. Nhưngmộtbuổisáng,cómộtngườikháchtênlàBlessingtonđếntìmtôi.Tôivừamớimờiôngtangồixuốnglàôngtaliềnnóimộthơi:-ÔngcóphảilàcáiôngPercyTrevelyan,ngườivừađượctraogiải
thưởngkhông?Tôinghiêngmình.
-Hãythẳngthắntrả lời tôi,-Ngườikháchnóitiếp.-Rồiôngsẽ
khôngphảihối tiếc.Tàinăngcủaôngsẽ cònđưaông tiếnxahơnnữa.Ôngcókhéoxửsựkhông?Tôikhôngthểmỉmcườitrướccâuhỏi.
-Tạmđược.
-Vàkhôngcócácthóihưtậtxấuđấychứ?Khôngcónhữngtính
ham...uốngrượuchẳnghạn?-Nhưngmà,thưaông!-Tôikêulên.
-Rấttốt!Hoàntoàntốt!Nhưngtôibuộcphảiđặtranhữngcâuhỏiđó.Ôngcótài,cóđức,tạisaokhônglolậpnghiệp.Tôinhúnvai.
-Coinào,coinào,-Ngườikháchnói.Trongđầuôngcónhiềuthứ
hơn làởtrongbóp.ÔngnghĩsaonếutôibốtríchoôngmởphòngmạchởđườngBrook?Tôinhìnngườikháchvớivẻngạcnhiên.
-Ồ, nếunhư tôi làmviệc đó, thì chính là vì lợi ích của tôi, chứ
chẳngphảiđểlàmvừalòngôngđâu.-Ngườikháchkêulên.-Tôisẽhếtsứcthànhthậtvớiông.Tôicóvàingànbảngvàtôimuốnđầutư.Phải,tôimuốnđầutưvàođầuócông.-Nhưthếnào?
-Cáchđầutưnàyănchắc.
-Nhưngtôiphảilàmgì.
- Tôimướn nhà. Tôi sắmđồ đạc. Tôi trả lương cho kẻ hầu hạ.
Nghĩalàtấtcảmọikhoảnchitiêu.Ôngchỉngồitrongcáighếbànhnơiphòngkhámbệnh.Ôngchiachotôi3/4tiềnthuđược,ônghưởng1/4cònlại.Tôinhậnlời,tớingụtạiđườngBrookvàbắtđầuhànhnghề,làm
theonhữngđiềukiệnmàôngtađưara.Ôngtatớiởtrongnhàtôinhưmộtngườikháchtrọđượchưởngbổnglộc.Tôinhậnthấyôngtabị yếu tim và tình trạng sức khỏe của ông ta cần được chăm sócthườngxuyên.Ông tasửađổihaicănphòng trên lầu thànhphòngkháchvàphòngngủđểdùng riêng.Đó làmột conngười kỳquặc:ôngtrốntránhxãhộivàítkhiđiraphố.Tốinàocũngvậy,cứđúnggiờlàôngtalạivàophòngmạchtôi,xemsổkhámbệnh,rồichiatiềnchotôivàcấtkỹsốcònlạivàocáikétsắtđặttrongphòng.Việcđầutưcủaôngtacókếtquả.Mộtvàithànhcôngtrongnhữngcabệnhkhóđãmauchóngđưatôilênhàngđầu.Tronghainăm,tôiđãlàmchoôngtatrởthànhngườigiàucó.“Cáchđâyvàituần,ôngtatớigặptôitrongmộttrạngtháicựckỳ
bồnchồn.ÔngnóivớitôivềmộtvụtrộmvừamớixảyratrongkhuWestEnd.Ôngchotôihaylàtrongvònghaimươibốntiếngđồnghồnữa,thencửaantoànsẽđượcđặtvàocáccửasổvàcửaravàonhàtôi. Sự căng thẳng thần kinh của ông kéo dài khoảng chừng mộttuần.Ôngluônluônđứngrìnhbêncửasổvàkhôngrakhỏinhàđểđidạo chơi nhưông vẫn làmđềuđặn trướcbữaăn tối.Nhìn thái độông,tôisuyluậnrằngôngđangcómộtnỗisợhãikinhkhủngđốivớimộtaiđóhoặcmộtcáigìđó.Tôinêuravớiôngvàicâuhỏi,nhưngôngtỏvẻhờhữngtớimứctôikhôngmuốntìmhiểuthêmnữa.Thờigiantrôiqua,mốilosợcủaôngdườngnhưtanbiếndần.Ôngđãnốilạinhữngthóiquenngàytrước.“Cách đây hai ngày, tôi nhận được một lá thư không đề ngày
thángvàkhôngghiđịachỉngườigửi,nộidungnhưsau:
“Một thành viên thuộc giới quý tộc Nga sẽ rất sung sướngđược bác sỹ nhận chăm sóc. Từ nhiều nămqua, người này bịchứng giản huyết. Khi được biết bác sỹ rất giỏi về môn này,
bệnh nhânmuốn đến khám bệnh vào chiềumai, lúc 6 giờ 45phút.”
“Lá thưđó làmtôi thích thúbởivì sựkhókhănchính trongviệc
nghiêncứuvềbệnhgiảnhuyếtlàcănbệnhnàyítcóbệnhnhânđểthựctập.Vậylàtôicómặtởphòngmạchvàogiờhẹn.Thânchủtôilàmộtngườiđứngtuổi,gàygò,ungdung.Bềngoàikhátầmthường:chẳngcó chútnàogiốngvới cái ýnghĩmàchúng ta thườngcóvềmộtnhàquýpháiNga.Nhưngtôilạingạcnhiênnhiềuhơnvềngườicùngđi.Đólàmộtthanhniêncaolớn,đẹplạlùng,vớibộmặtrầurĩvàdữtợn,mộtthânhìnhmạnhkhoẻ.Khihaingườivàophòng,ngườitrẻ tuổiđanggiangvòng tayđỡ lấyônggià rồiđặtngồixuốngvớimộtsựâuyếmvàdịudàng.
-Tôixinđượcthứlỗi,thưabácsỹ,-Anhtanóivớitôibằngtiếng
Anhvớimộtgiọngnóiyếuớt-Tôiphảicùngđivớichatôi,vìchatôirấtyếu.Sựhiếuthảođólàmtôicảmđộng.
-Phảichẳngôngmuốnởlạibênôngcụtronglúctôichẩnbệnh.
-Ồ,không!Khôngđờinào.-Anhtakêulên,tayphácramộtcử
chỉhoảngsợ.-Tôisẽrấtđaubuồnkhiphảithấybatôitrongnhững
cơncấpphátkinhhoàngđó.Hệthầnkinhcủatôirấtnhạycảm.Tôixinngồiởphòngđợi.“Ngườithanhniênbỏrangoài.Tôinóichuyệnvớingườibệnhvà
ghi chú. Ông già không thông minh, những câu trả lời của ôngthường tối nghĩa, tôi cho là ông không đủ từ ngữ tiếng Anh. Tuynhiên, bất thình lình, trong lúc tôi đang lúi cúi ghi chép, thì ôngngưngkhôngtrảlời.Tôingửngđầulên,thấyôngtangồithẳngtrongghếbànhmàngónhìntôi,mặtôngtáimét,cứngđơ:Cơnbệnhlạitáiphát.
Tôiđếmsốmạchđậpvàđonhiệtđộcủangườibệnh,cơbắpđã
cứng.Tôi khôngphát hiện rađiềubất thườngđặcbiệt nào.Trạngtháicủaôngphùhợpvớiđiềumànhữngcuộcquansáttrướcđóđãchotôibiết.Bệnhnàytrịbằngcáchchoxôngchấtnitratamyl.Tôitựnhủ rằngmìnhđanggặpmộtcơhội tuyệtvờiđểchứng tỏsựhữuhiệu.Vì chai thuốcđặtở tầngdưới trongphòng thínghiệm, tôiđểthânchủngồiđó,chạyđilấy.Phảimấtnămphútmớitìmranó:khitrởlạiphòngmạchthìngườibệnhđãbỏđi.“Tôichạyrangoài.Ngườicontraicũngđãbỏđi.Cánhcửaravào
đượckhép lại,nhưngkhôngđóngkín.Ngườiđầy tớ,kẻđưakháchvào,mớivàolàmvàlạihơiđầnđộn.Ycứởbêndướivàchỉlênlầu
đểchỉđườngchongườibệnhhoặckhitôigọichuông.Ychẳngnghethấygìvàchúngtôilúngtúngtrongsựbímậthoàntoàn.Sauđómộtlát,ôngBlessingtontrởvềsaukhiđidạo.Tôikhôngnóivớiôngmộtlờinàovềsựviệcxảyra.“TôiđinhninhmìnhsẽchẳngbaogiờgặplạingườiNganọcùng
cậucontrai!Thếmàchiềunayhọlạitớiphòngmạchtôi.-Tôiphải xin lỗi ôngnhiềuvìđãbỏđibất thình lìnhngàyhôm
qua,thưabácsỹ!-Thânchủcủatôinói.-Quảthậtviệcđólàmtôihơingạcnhiên...
-Khirakhỏicơncấpphát,đầuócrốirắm,tôikhôngcònnhớgìvề
điềuđãxảyratrướcđó.Tôithấymìnhtỉnhlạitrongmộtcănphònglạ,thếlàtôibỏđivàtôiđãđingoàiphốnhưđitrongsươngmù.-Còntôi,-Ngườicontrainóithêm,-Khithấybatôiđirangoài,
tôitưởnglàcuộckhámbệnhđãxong.Tôichỉbiếtsựthậtkhiđãvềtớinhà.-Vậythì,-Tôicười,-Chẳngcógìlàphiềnhàcả.Bâygiờ,ôngcó
thể lui ra ngoài phòng khách, tôi tiếp tục chẩnđoán cho thânphụông.Trongvòngnửatiếngđồnghồ,tôikhámxong,kêtoa.Sauđóông
ravề,vịntayvàongườicontrai.Mộtlátsau,Blessingtonvềnhàvàleolênphòng.Liềnngaysauđó,tôinghetiếngchânônglaoxuốngcầuthangvàùavàotrongphòngmạchtôinhưmộtviênđạibác.
-Aiđãvàophòngtôi?-Ôngtahétlên.
-Khôngaicả.
-Ôngnóidối!Hãylênmàxem!
“Tôibỏqualờilẽlỗmãngcủaôngta.Khilêntớinơi,ôngchỉcho
tôithấynhiềuvếtchântrêntấmthảmmàunhạt.-Đâyđâucóphảilàcácdấuchâncủatôi-Ôngtakêutoánglên.
“Quảthậtđólànhữngdấuchânmớicó.Nólớnhơndấuchâncủa
ôngta.Buổichiềuđótrờimưanhiều,kháchđếnnhàtôiđềulàbệnhnhân.Vậy là, trong lúc tôiđangkhámbệnhchongườicha, thìanhthanhniênđãrờiphòngđợivàđãleolênphòngcủaôngBlessington.Khôngcónơinàobịđụngtớihoặcbịlấyđi,nhưngrõràngcănphòngđãbịxâmnhập.Blessingtonbịkíchđộngcựckỳmạnhmẽ.Ôngngồisụpxuốngghếbànhvàkhóc.Phảirấtlâutôimớilàmôngtỉnhlạiđôiphần.Ôngtakhuyêntôiđếnđâyđểgặpông,thưaôngHolmes.Nếuôngvuilòngđicùngvớitôi,cóthểôngsẽtrấnanđượcôngấy”.Holmes,đãnghecâuchuyệnkểdàidòngấyvớimộtsựchútâm
mãnhliệt.Khingườikháchchấmdứt,Holmeskhôngnóimộtlời,đưacáimũchotôirồianhđitheothânchủ.Mườilămphútsau,chúngtôidừnglạitrướcngôinhàcủabácsỹ.
Một người đầy tớmở cửa và chúng tôi leo ngay lên cái cầu thangrộngcótrảithảm.Ngọnđèntrênthềmcầuthangđộtngộtbịgióthổitắt.Từtrongbóngtối,mộtgiọngnhỏ,runrẩyvọngtớichúngtôi.-ÔngBlessington,ôngquáđángrồiđấy.-BácsỹPercykêulên.
-Ồ,thếralàôngđấyà,bácsỹ?-Giọngnóithốtracókèmtheo
mộttiếngthởdàinhẹnhõm.-Nhưngcònnhữngngườikia,ôngcóbảođảmchohọkhông?Blessingtonquansáttỉmỉchúngtôi.
-Tốt.Đượcrồi.-Saucùngôngtanói,-Cácôngcóthểlên.Tôi
xinlỗinếusựđềphòngđãlàmquýôngkhóchịu.Ôngtađốtgaslênvàchúngtôithấytrướcmặtmìnhlàmộtngười
kỳ lạ.Ông ta rấtmập,nướcdabệnhhoạn.Mỗi tay cầmmộtkhẩusúnglục;ôngnhétsúngvàotúikhichúngtôitiếnlên.
-XinchàoôngHolmes.Tôithậtrấtmangơnôngđãcấtcôngđến
đây.Bácsỹđãchoôngbiếtvềvụxâmnhậptồitệvàonhàtôi?-Có,haingườiđólàaivậy,tạisaohọlạiđịnhhạiông?
-Thếthì,đólà...Thậtlàkhónói.Tôichẳngbiếttrảlờiôngralàm
sao,thưaôngHolmes.-Nóicáchkhác,ôngkhôngbiếthọlàai?
-Xinmờivào.Xinvuilòngđingangquađây.
Ông dẫn chúng tôi vào trong phòng ông. Đó làmột căn phòng
đẹp,đồđạcbàybiệnmộtcáchthíchđáng.-Quýôngthấycáinàychứ?-Ôngnóikhichỉvàomộtcáihộpđen
lớnđểởdướichângiường.-Tôichưabaogiờgiàucó.Trọnđời,tôichỉđầutưvàomỗimộtviệcnhưbácsỹPercysẽnóichoquýôngrõ.Tôichẳngbaogiờtinmộtchủngânhàngnàocả,thưaôngHolmes.Chútítvốnmọnmàtôicóđượcđểcấtgiấutrongcáirươngnày,vậylàônghiểuđiềutôicảmnhậnkhicónhữngkẻvôdanhlẻnvàonhàtôi.HolmesnhìnkỹBlessingtonvớiconmắtdòhỏivàlắcđầu.
-Tôikhôngthểgiúpgìchoôngnếuôngtìmcáchnóidốitôi.-Anh
nói.-Tôiđãnóitấtcảrồi.
Holmesxoaygótvớimộtcửchỉchánghét:
-Xinchúcanhmộtđêmanlành,bácsỹPercy.
-Ôngbỏđimàchẳngnóivớitôiđiềugìư?-Blessingtonkêulên
vớimộtgiọngkiệtquệ.-Thưaông,tôichỉcómộtlờikhuyên:đólàhãynóisựthật.
Mộtphútsau,chúngtôiđãratớingoàiphốvàchúngtôi lạitrên
đườngvềnhà.
-AnhWatson,tôirấttiếcđãlàmanhphảirakhỏinhàvìmộtcuộcdạochơicủanhữngngườiđiên.Thực ra,đây làmộtchuyện lý thúđấy.Holmesnói.-Tôichẳnghiểugìhết!
-Cóhaingười...Cóthểhơnhaingười...oánthùgãnày,cáichàng
trainọđãhailầnlẻnvàophòngcủaBlessingtontronglúcngườiđồnglõakiềmgiữbácsỹtrongphòngmạch.-Thếcònbệnhgiảnhuyết?
-Mộtchứngbệnhgiảvàđólàmộtchứngrấtdễbắtchước.Tôiđã
từngbắtchướcchứngđó.Tôi,ngườiđangnóivớianhđâynày.-Thếrồisao?
-Bọnchúngmàđếnkhámbệnhmuộnnhưthếlàvìlúcđótrong
phòngđợikhôngcònkhách.Tuynhiên,giờđólạitrùnghợpvớimộtthói gàn củaBlessington.Vậy là bọn chúngbiết rõ thói quenhàngngàycủaôngta.Nếuchúngchỉmuốn“xoáy”mộtmónnhỏthôithìhẳnchúngđãđể lạidấuvếtcủachuyếnănhàng.Vảchăng, tôicókhảnăngđọcđược trongmắtmộtngườiđểbiết làngườiđó lo sợchomạngsốngcủamình.Ôngấycóhaikẻhamtrảthùđếnthếmàlạikhôngbiếthọlàaiư?Không.Ôngtaphảibiếthọ.Nhưngôngtađãnóidối.Cóthểlàngàymaichúngtasẽgặplạiôngtatrongmộttrạngtháicởimởhơn!- Liệu cógiả thiếtnàokháckhông?Liệu có thểnào câu chuyên
ngườiNgabịbệnhvớicontraiôngtachỉ làsảnphẩmtưởngtượngcủabácsỹPercykhông?Dướiánhsángmộtngọnđènđường thắpbằngkhíđốt, tôi thấy
Holmescườivớivẻthíchthú.-Chàngtraiđãđểlạinhữngvếtchânrấtrõràng:giàycảanhta
cómũivuôngchứkhôngnhọnnhưgiàycủaBlessingtonvàgiàyđólớnhơngiàycủaôngbácsỹtới3 inch.Vậydấuchântrêncáctấmthảmlàkhônghềbịlầmlẫn.Nhưngtốthơnchúngtanênđingủ,bởivìsángsớmmaisẽcótinmới.
Sánghômsau,vàohồi7giờrưỡi,trongánhsánglờimờđầutiêncủabuổi sớmmai, tôiđã thấyHolmesmặcáongủđứngngayđầugiườngtôi.Anhnói:-Watson!Mộtcỗxeđangđợichúngta.
-Đểlàmgì?
-VềvụởđườngBrook.
-Anhnhậnđượctinmới?
-Nghiêmtrọng,nhưngchưarõràng.
Anhtớikéotấmmànhsáolên,đoạnquaylạibêntôi
-Anhhãyxemcáinày.Đâylàmộtmiếnggiấynhỏbứtratừmọt
cuốnsổtay,vớinhữngtừđơngiảnnày:
“VìlòngkínhChúa,xinhãytớingaytứckhắc.
P.”Chữviếtnguệchngoạcbằngbútchì.Ôngbạnbácsỹđãkhôngcó
đủthìgiờ!Đithôi,đâylàmộtlờikêugọikhẩncấp.Mườilămphútsau,chúngtôitrởlạinhàbácsỹPercy.Ôngchạyra
đónchúngtôi.Vẻmặtkinhhoàng.-Ồ,mộtvụnhưthếnày!–Ôngkêulênkhigiơhaibàntayômlấy
trán.-Chuyệngìvậy?
-Blessingtonđãtựtử.
Holmeshuýtsáo.
-Phải,ôngấyđãtreocổtrongđêm.-BácsỹPercynói.
Ôngbácsỹdẫnchúngtôivàocănphòngđợi.
-Tôikhôngcònbiết làmgìhơn.-Ôngnóivớichúngtôi.-Cảnh
sátđangởtrênlầu.Tôibịkiệtquệđếnlúcchếtđược.-Ôngpháthiệnchuyệnđóvàolúcnào?
-Mỗibuổi sángngườihầuđem lênphòngôngấymột tách trà.
Vào khoảngbảy giờ, cô vào trongphòng, thấy ông ấyđang toòngtengngaygiữaphòng.Holmesngồiyênlặngmộthồilâu,đắmchìmtrongsuytư,lolắng.
-Nếuđượcôngchophép,tôisẽlêntrênđóđểcoisựviệc.
Chúngtôivàotrongphòng,quangcảnhthậtchẳnglấygìlàmđẹp!
Treolơlửngvàđuđưatrêncáimóc,ngườichếtchẳngcònchútgìlàdángngười.Cổôngtagiãnranhưmộtcongàgiòbịnhổlông,làmtăngthêmsựphìnộntrongphầncònlạicủacơthể.Trênngườiôngta chỉ cómột cái áo ngủdài. Cạnh xác ông cómột viên thanh trađangđứngviếttrênmộtcuốnsổtay.-A,ôngHolmes! -Ông thanh tranói khi thấybạn tôi. -Tôi vui
mừngđượcgặpông.-Chàoanh,Lanner.-Holmesđáp.-Tôikhôngquấyrầyđấychứ?
Anhcóbiếtnhữngtìnhhuốngtrướckhivụnàyxảyrakhông?-Có
-Quanđiểmcủaanhnhưthếnào?
-Theotôi.Blessingtonđãtựtửtrongmộtcơnsợhãi.Ôngtađã
ngủsaytrêngiường,ôngnhìnđâynày:dấuvếtcủathânthểlúnkhásâu.Ôngtađãtreocổvàolúcnămgiờsáng.Dườngnhưđâylàmộthànhđộnghoàntoàncốý.-Cứxéttheosựcứngđờcủacáccơthìcáichếtđãxảyralúc3
giờ.-Tôinói.-Khôngcógìđặcbiệtởtrongphòngsao?-Holmeshỏi.
-Trêncáibànnhỏởchậurửa,cómộtcáivặnđanhốcvàvàicon
đanhốc.Ôngtahẳncũngđãhútnhiềutrongđêm.Đâylàbốnmẩuxìgàmàtôivừalấytronglòsưởira.
-Hừm!Anhđãcoicáihộpđựngxìgàcủaôngấychưa?Holmes
hỏi.-Không.Khôngthấynóđâucả.
-Thếthìốngđựngxìgàđâu?
-Nóởtrongtúiáovétcủaôngta.
Holmesmởốngravàngửihơicủađiếuxìgàduynhất.
-ĐiếunàylàxìgàHavanađây!Nhữngđiếukialàxìgàdongười
HàLannhậptừnhữngthuộcđịacủahọbênĐôngẤn.Anhcầmlấybốnmẩuthuốcvàquansátchúngquakínhlúp.-Haiđiếunàyđượchútquamộtcáiđót,haiđiếukiathìđượchút
trựctiếpbằngmiệng.Haiđiếuđượccắtđầubằngmộtcondaonhíprấtbén,haiđiếukia thìđược cắnđầubằngmộthàm răng rất tốt.Đâykhôngphảilàmộtvụtựsát.Đâylàmộtvụámsátđượcdựmưutừlâuvàđượcthựchiệnmộtcáchkhéoléo.
-Khôngthểđược!-Viênthanhtrakêulên.-Tạisaolạikhôngthểđược?
-Tạisaolạiámsátmộtngườibằngcáchtreocổ?
-Đóđiềuchúngtacầnphảichứngminh.
-Ngườitalọtvàonhàbằngcáchnào?
-Qualốicửaravào.
-Buổisáng,nhữngthenchặnđãđượccài.
-Chúngđãđượccàilạisaukhihọđãbỏđi..
-Làmthếnàoôngbiếtđược?
-Tôiđãthấynhữngdấuvếtcủahọ.Xinthứlỗichotôitrongchốc
lát:tôisắpcungcấpchoôngnhữngthôngtinchínhxáchơn.Anhđiraphíacửa,xoayxoayổkhóavàquansátnó.Đoạnanh
rútcáichìakhóacắmởphíatrongravàchămchúnhìnnó.Sauđóanhquansátliêntụctấmthảm,nhữngcáighế,lòsưởi,xácchếtvàcuộndâythừng.Anhtỏrahàilòng,yêucầuviênthanhtravàtôi,cởidâyđưangườibấthạnhxuống,đặtlênmộttấmvảitrảigiường.-Sợidâynàyởđâura?-Holmeshỏi.
-Nóđãđượccắtratrongcuộndâynày.-BácsỹPercytrảlờikhi
kéotừdướigầmgiườngramộtcuộndâythừng.-Ôngtalosợhoảhạnmộtcáchkhông lànhmạnhvàông luôngiữcuộndâynàygầnmình,ngõhầugặptrườnghợpcầuthangnhàđãbịcháythìôngcóthểtrốnthoátquangảcửasổ.-Đây làđiềugiúp chobọn chúngbớt vất vả. -Holmes thì thào
trong lúc suynghĩ thật lung. - Phải, sự việc rấtđơngiản.Tới buổichiều tôi sẽ giải thích tận tường nội vụ với các ông. Tôi xinmangtheotấmảnhcủaBlessingtonđangđặttrênmặtlòsưởiđây.-Nhưngôngchưachochúng tôibiếtgìhết. -Bác sỹPercykêu
lên.
-Bọnchúngcóbangười:chàngthanhniên,ônggiàvàmộtngười
thứbamàtôichưatìmra.Haingườiđầu,chínhlànhữngngườiđãgiả trang thànhnhữngnhàquý tộcNga.Chúngđượcmộtkẻđồnglõađưavàonhà.Nếuôngmuốncómộtlờikhuyên,thưaôngthanhtra,thìônghãybắtgiữngườiđầytớtrẻtuổi,mớivàogiúpviệc.-Khôngthấythằngquỷđóđâucả.-Bácsỹtrảlời.-Côhầuphòng
vàbàbếpđãkiếmnócảbuổisángnay.Holmesnhúnvai...
-Ykhônggiữmộtvaitròquantrọnglắmtrongtấnthảmkịchnày.
Thâykệ!Bangườiđã leo lêncầuthang,nhóntrênđầungónchân,ngườigiàdẫnđầu,ngườitraitrẻđisauvàmộtngườivôdanhđicuốiđoàn...-Holmesơi!-Tôireolên.
-Ồ,mộtchútnghingờnhỏnhặtcũngbịcấmđoánđây,chỉviệc
nhìncácdấuchânchồnglênnhaucũngthấyrõ.VậylàbọnhọleolêntớiphòngôngBlessington.Cửađãkhóa.Dùngcọngdâykẽm,chúngđãmởra.Chẳngcầndùngkính lúp,tacũngnhậnthấy,quanhữngvếtxước,trêncáikherăngổkhóanàylànơisứcépđãđượcnhấnxuống. Khi đã vào phòng, đầu tiên chúng nhét giẻ vào miệngBlessington.Có thể là ôngđangngủ.Có thể là ôngbị đờngười vìkhiếpsợ.Cóđiềulàôngđãkhôngkêulênđượctiếngnào.Mặtkhác,những bức tường này lại rất dày, có thể ông đã kêu cứu, nhưngchẳngainghe.Sau khi đã kiềm chế ông xong.Chúngbình tĩnh ngồi thảo luận.
Rấtcóthểlàdướihìnhthứcmộtphiêntòa.Cuộcthảoluậnắthẳnđãkéo dài trongmột thời gian, bởi vì những điếu xì gà đã được húttrongkhoảngthờigianđó.Ngườilớntuổihơnngồitrêncáighếdựađanlátnày;ngườitrẻhơn,chỗkia.Anhtađãvẩytànthuốcvàocáitủcom-mốt.Vềphầnngườithứba,yđiđi lại lại.Có lẽBlessingtonvẫnngồiởtrêngiường,nhưngvềđiểmnàytôikhôngchắclắm.Đểkếtthúc,chúngtómlấyvàtreocổônglên.
Vụnàyđãđựơcsuytínhkỹvìchúngđãmangtheomộtthứnhư
cáiròngrọccóthểđượcdùnglàmgiátreocổ.Cáivặnconốccùngnhững con óc này dự liệu dùng gắn cái giá đó. Nhưng khi chúngtrôngthấycáimóccủabộđèntreo,chúngmừnglắm.Khicôngviệcđãlàmxong,chúngbỏđivàthanhchặncửađượcmộtđứagàitrởlạisaulưngchúng.Tất cả chúng tôiđã lắngnghevớimột sự chú tâmsay sưabản
tóm tắtnhữngviệc xảy ra trongđêm.Những suydiễn củaHolmeskhởiđiểmtừnhữngtiềnđềquátinhtếvàquáchitiếtkhiếnchongaycảkhianhđãchỉchochúngtôithấy,chúngtôivẫncòngặpkhókhănkhi theo cái dòng suy luận của anh. Viên thanh tra gấp gáp bỏ rangoàiđểthúcđẩysựtruylùngngườiđầytớtrẻ.HolmesvàtôitrởvềphốBakerđểănđiểmtâm.Xongbữa,anhnói:-Tôisẽtrởvềđâyvàolúc3giờ.Viênthanhtravàôngbácsỹsẽ
cómặtnơiđâyvàogiờđó.Tôihyvọngcóthểtrìnhbàyrànhmạchvớihọvềvấnđềđãhoàntoànđựơclàmsángtỏ.Cácvịkháchcủachúngtôicómặtvàogiờđãhẹn,thếnhưnganh
bạntôilạichỉtrởvềvàolúc3giờ45.Nhìnanh,tôibiếtngaylàmọiviệcđềumỹmãn.-Cógìmớilạkhôngôngthanhtra?
-Chúngtôiđãbắtđượcngườiđầytớ.
-Tuyệtvời!Còntôi,tôiđãbắtđượcbangườikia.Tôichỉbắtđược
danhtánhcủachúngmàthôi.Cáingườiđượcgọi làBlessington, làkẻrấtquenbiếtvớicảnhsát,cònnhữngngườitấncôngycũngvậy.ĐólàBiddle,HaywardvàMoffat.-CáibăngđãđánhcướptạingânhàngWorthingdonđóhả?-Viên
thanhtrakêulên.-Đúngthế.
-Nhưvậy,BlessingtonchínhlàSutton.
-Đúngthế.
-Vậythìtấtcảđềuđãrõràng!-Viênthanhtrakếtluận.
Percyvàtôi,chúngtôinhìnlẫnnhau:chúngtôichẳnghaybiếtgì
vềchuyệnđóhết.- Trong vụ nổi cộm về ngân hàng Worthingdon có năm người
thamdự:bốntênvừakểvàngườithứnăm,tênlàCartwright.Ngườibảo vệ tên là Tobin thì bị hạ sát; bọn trộm bỏ trốn với bảy ngàn
bảng.Chuyệnxảyravàonăm1875.Tấtcảnămtênđềubịbắtgiữ,nhưng chứng cớ lại thiếu. Tên Sutton đã bán đứng bạn bè,Cartwrightbịxửgiảo,cònbangườikiabịphạttùmườilămnăm.Vàinămtrướckhimãnhạntù,chúngbắtđầutìmkiếmtênphảnbội.Khivừađượcphóngthích,chúngtìmcáchtrảthù:hailầnchúngtìmcáchđếngầnsáthắn,nhưnghailầnđềubịthấtbại.Đếnlầnthứbanàymớithànhcông.Ôngcóthấycầnhỏithêmtôimộtlờigiảithíchnàokhácnữakhông,bácsỹPercy.-Ôngđãlàmsángtỏnộivụmộtcáchđángkhâmphục.-Ôngbác
sỹtrảlời.-Chẳngcònchútnghingờgì,cáingàymàBlessingtonbịrốiloạnquámứclàngàyhắnvừađọcbáo,thấytinmấyngườibạncũvừađượcphóngthích.-Đúngvậy.Chuyệnvụtrộmlàđiềubịađặt.
-Tạisaohắnkhôngmuốnthổlộvớiông?
-Bởivì,hắnbiếtrõvềtínhhaytrảthùcủanhữngngườibạncũ.
Hắncốchegiấucăncướcđíchthựccủahắncànglâucàngtốt.Đó là những sự kiện liên quan tới người khách trọ đựơc hưởng
bổnglộcvàôngbácsỹởđườngBrook.Cảnhsátchẳngtómđượctênnào.NgườitatintưởngrằngbọnchúngđãđáptàuNorahCreina,vàcon tàu này đã chìm cách đây vài năm ở ngoài khơi BồĐàoNha.Thiếuchứngcớ,gãđầytớđượctha,vàsự“BímậtởđườngBrook”hoàntoànởlạitrongtrínhớcủanhữngngườiđọcbáo.
NGƯỜITHÔNGNGÔNHYLẠP
TheGreekInterpreter
ChưabaogiờtôithấyHolmesnhắctớigiađìnhvàquãngđờithơ
ấucủaanh.Tôithìtôicoianhnhưmộtngườikỳdịcábiệt.Lòngghétcayghétđắngđànbà,sựghêsợcóthêmnhữngngườibạnmới,sựkhăngkhăngkhôngnhắcđếnnhữngngườibạnthânlàđặctínhcủaanh.Tôiđãtinrằnganhlàtrẻmồcôivàlàkẻ“vôgiađình”,nhưngngàynọtôingạcnhiênkhingheanhnóivềngườianhcủaanh.Mộtbuổichiềuhè,saulúcuốngtrà,câuchuyệncóvẻrờirạc.Từ
nhữngCâulạcbộchơigolf,chúngtôichuyểntớitranhluậnvềsựlaigiốngcùngnhữngkhảnăngditruyền.Cáikhảnăngquansátvàsuydiễnmàanhcóđượclàdoanhđượcgiáodụccóhệthống.- Tổ tiên tôi là những người điền chủ nhỏ ở nông thôn, những
ngườiđãsốngmộtcuộcsốngphùhợpvớigiaicấpxãhộicủahọ.Tuynhiêntôi lạichọnmộtlốisốnghoàntoànkháchẳn,cóthểlàdobànội tôi làemgáiVernet,mộthọasỹngườiPháp.Nghệ thuật trongdònghuyết thốngcó thểnảynở thànhnhữngphongcách rấtkhácnhau.-Nhưng làmthếnàomàanhbiếtđượcnhữngđức tínhđó làdi
truyền?-BởivìanhMycroftcủatôithừahưởngnhữngđứctínhđóởmột
mứcđộcaohơntôinhiều.-Nếuởđâycómộtngườinàođócónhiềuthiêntưhơnanh,thìtại
saongườitachưabiếtđếnanhấy.Phảichănganhkhiêmtốnmànóinhưvậy?Holmescườivớitấtcảchântâm.
-Anhbạnthânmến!Đólàsựthật.
-Thếsaoanhấylạikhôngnổidanh.
-AnhấyrấtnổitiếngtạiCâulạcbộ.
-Câulạcbộnào?
-CâulạcbộDiogenes.
Tôihoàntoànkhôngbiếtgìvềhộiquánđó.Holmesrútđồnghồ
trongtúira:
-CâulạcbộDiogeneslàhộiquánkỳlạnhấtởLondon,vàMycroft
luônluônđếnđótrongkhoảngtừ4giờ45đến7giờ40.Bâygiờlà6giờ,tađếnđóchơi.Nămphútsau,chúngtôiđãrangoàiđường.Holmesnói:
-AnhngạcnhiênkhithấyMycroftcókhảnăngsuydiễngiỏihơn
tôinhưngkhôngtrởthànhthámtửchứgì?Tôixintrả lời thắcmắcđó:Mycroftkhôngthểlàmthámtửđược,..-Nhưnganhđãnóilà...
-...anhấyquansátvàsuydiễngiỏihơntôi.Nếunghệthuậtcủa
nhàthámtửchỉgồmcómỗimộtviệcngồinhàmàsuyluậnthìanh
tôisẽlàmộtcảnhsátgiỏinhấttrênđời.Nhưngtiếcthay,anhấylạithiếu tham vọng và nghị lực. Anh chẳng buồn bỏ công kiểm tranhữngđiềuđãkhámpháđược.Tôiđãthẩmvấnanhmộtvàivụvàanhđãgiúptôithànhcông.-Nhưvậy,đókhôngphảilànghềcủaanhấyhaysao?
-Không,đóchỉlàmộtthútiêukhiểncủaanhấymàthôi.Nhờcó
năng khiếu khác thường về những con số, anh được người tamờivàoviệckiểmtratàikhoảntrongcácBộ.Anhlàmviệcđềuđặnnhưmột cái đồng hồ: sáng đi tới Câu lạc bộ, chiều trở về nhà... Suốtnăm, anh không làmbất cứmột việc nào khác và chẳng cần xuấthiện ở bất cứ nơi nào, ngoại trừ Câu lạc bộ Diogenes, nằm ngaytrướcnhàcủaanh.-Câulạcbộđórấtxalạvớitôi.
-Đươngnhiên.ỞLondoncónhiềungườikhôngthíchgiaoduvới
ai cả. Câu lạc bộ Diogenes được lập ra để giành riêng cho nhữngngườiấy.Khôngmột thànhviênnàocủaCâu lạcbộDiogeneschịuquan tâm tới bất kỳmột bạnđồng sự nào.Ngoại trừ trong phòngkháchdànhchongườilạ,cònthìkhôngmộtaiđượcnóichuyện,dùvớibấtcứlýdonào;viphạmtớilầnthứba,kẻbahoađócóthểbịtrụcxuất.Anhtôi làmộttrongnhữngngườisánglậpraCâu lạcbộđó.Vừađivừanói, látsauchúngtôiđãtớiPallMall.Holmesdặntôi
giữyênlặng,rồiđitrước,dẫntôivàotrongtiềnsảnh.Quamộttấmváchbằngkính,tôithấymộtphòngrộngmênhmôngvàbàybiệnđồđạcsangtrọng,bêntrongcónhiềungười,mỗingườingồiởmộtgóc,đọcnhậtbáo,hoặctạpchí.Holmesđưatôitớimộtphòngkháchnhỏhơn,đểtôiởđómộtphút,rồitrởlạicùngvớimộtngười;cóthểđólàanhcủaHolmes.
Mycroft lớnhơnvàmạnhkhỏehơnHolmesnhiều, cặpmắt xám
lợt,tianhìnsắcsảo,sâuthẳm,trànngậpmộtsựlinhhoạt.- Tôi sung sướngđượcgặpông, thưaông. -Mycroft nói với tôi
trong lúc chìa ra một bàn tay rộng. - Tôi nghe thiên hạ nhắc tớiSherlockởkhắpnơi kể từkhiôngviết về chúấy trênbáo. -QuaysangphíaHolmes,anhnóitiếp-À,tuầnqua,anhcóýmonggặpchúvềcáivụManorHouse.Chúbịkhókhăn,phảithếkhông?-Không.Emđãgiảiquyếtxongvụđórồi.-Holmescười,trảlời.
-ĐúnglàAdams.
-Phải,chínhhắn.
-Anhđãtinchắcngaytừđầumà.
Haianhemngồibênnhautrongchỗkhuôncửasổnhôra.Mycroft
nóitiếp:
-Đâylàmộtnơilýtưởngchokẻnàomuốntìmhiểunhânloại.Hãy
nhìnnhữngcáimẫutuyệtđẹpkiamàcoi!Hãynhìnhaigãđangđivềhướngchúngta.-Ngườighiđiểmbilliardvàngườikia?
-Phải.Chúnghĩsaovềngườikia?
Hai người kia dừng lại ngay trước khuôn cửa sổ,một trong hai
ngườicóvàivếtphấnviếtbảngtrêntúiáogi-lê.Ngườikiarấtnhỏcon, tócnâu,độicáinónhấtvềđằngsauvàdướicánhtaycócắpnhiềugóiđồ.-Mộtcựuquânnhân.
-Vàmớivừađượcgiảingũ-Mycroftnhậnxét.
-AnhtađãphụcvụbênẤnĐộ.
-Nhưmộthạsĩquan.
-Trongpháobinh.
-Vàgóavợ.
-Nhưngcómộtđứacon,chúnó.Nhiềuđứacon.
-Coinào.Điềuđóhơiquáđángchăng.-Tôicười,nóixenvào.
-Mộtngườicócáitưthếđó,cáidángvàquyềnthếđóvàcáidabị
mặttrờinungđó,thìanhtaphảilà“mộtquânnhân”có“cấpbậchạsĩquan”vàđã“từẤnĐộtrởvề”.-Holmesnóimộthơi.-Ông ta vừamới được giải ngũ bởi vì hiện giờ ông ta vẫn còn
manggiàynhàbinh.-Mycroftgiảithích.-Ôngtakhôngcómộtlốiđicủakỵbinh,ấythếmàôngtalạiđội
mũ lệch sangmộtbên,bởi vìmộtbênvầng trán cómàu sậmhơnbênkia;thânhìnhôngtakhôngphải làcủamộtcôngbinh.Vậythìônglà“línhpháobinh”.-Holmesnóitiếp.-Ôngtađangcótanglớn:chúngtacóthểsuydiễnralàôngta
mấtmộtaiđórấtgầngũi.Việcphảiđimuasắmchứngtỏlà“vợôngđãchết”.Ôngtađimuanhiềumónlinhtinhchocáccon.Cómộtcáilúclắcchoconnítchơi,vậylàmộttrongnhữngđứaconôngtacònrấtnhỏ.Vợôngtahẳnđã từ trần từkhisinhcon.Việcôngtakẹpdướicánhtaymộtcuốntruyệntranhchothấylà“ôngtacòncómộtđứaconkhác”.Tôibắtđầu tin rằngMycroft quả thật cónhiều thiên tư sắcbén
hơnHolmes.Holmesliếcmắtnhìntôivàmỉmcười.Mycroftnói:-Nàychú,ngườitavừađưatớianhmộtvấnđềrấthợpvớichú.
Anh không có can đảm nghiên cứu nó tận tường, nhưng nếu chúmuốnnghe.-Emrấtvuisướng!
Mycroftviếtvàidòngchữtrênmộttờgiấy,gọichuông,rồiđưalá
thưchomộtngườihầu.-TôimờiôngMelaslạiđây.Ôngấyởtầnglầubêntrênlầutôi,tôi
chỉ biết sơ thôi. Đó làmột nhà ngữ học người Hy Lạp, làm thôngngôn trong các tòa án và làmhướng dẫn cho những tay nhà giàuĐôngPhương.Một lát sau,mộtngười thấpvàbéo lùnđến,ông ta cónướcda
màuôliuvàmáitócđen.ÔngnồngnhiệtsiếttayHolmes.-Cảnhsátchẳngbaogiờtinnhữnglờikhaicủatôi.-Ôngnóibằng
mộtgiọnggiễucợt.-Họchorằngtôiphịaracâuchuyệnđó.-Tôivểnhtailênmàngheôngđây!Holmesnói.
-Chuyệnxảy ravàongàyhômkia.Tôibiết rấtnhiều thứ tiếng.
Nhưng vì tôi là ngườiHy Lạp nênđược yêu cầu dịch tiếngHy Lạpnhiều hơn cả. Tôi thường bị gọi vào những lúc “ngoài giờ” vì dukhách tớimuộn.Buổi tốingày thứhai,ôngLatimer tớigiậtchuôngnhàtôivàyêucầutôiđitheoôngtrongmộtcỗxengựathuêđangđợitrướccửa.-MộtngườiHyLạpđãtớigặptôiđểbàncôngviệclàmăn,-Ông
tabảo tôi, -Ngườiấychỉnóiđược tiếngmẹđẻ.Ông tangụ trong
vùngKensington.Trongchiếcxengựasangtrọng,ôngLatimerngồi trướcmặttôi.
Xe đi ngang qua bùng binh Charing và đại lộ Shaftessbury, khi tớiđườngOxford, tôi đánh liều đưa ra ý kiến nên cho xe đi theo conđườngngắnnhấtđểtớiKensington,nhưngtôingưngbặttrướctháiđộbấtthườngcủangườikhách.Ôngtarútrakhỏitúimộtcâydùicuirấtlớnvàkhuanónhiềulần,tựahồnhưôngtamuốnthửsứcnặngcủanó.Rồiôngtađặtnóxuốngbêncạnh.Sauđóôngtakéokínhởhaibênxelên:cáckínhđóđượcdángiấykínđếnmứctôichẳngcòntrôngthấygìcònởbênngoài.
-Rấttiếcphảichemắtôngbạnlại,thưaôngMelas!-Ôngtanói.-
Chúngtôikhôngmuốnchoôngbiếtnơiôngsẽtới,đểôngkhỏibịrắcrốivềsau.Tôi hoàn toàn choáng váng. Latimer còn trẻ, cường tráng với
nhữngbờvai rộng.Ngaycảkhianh takhôngcóvũkhíđinữa, tôicũngkhôngthểnàođịchnổianhta.-Đâylàmộtcáchcưxửrấtkhácthường.-Tôiấpúngnói.
-Tôiđãsuồngsãđốivớiông.-Anhtatrảlờitôi.-Nhưngtôisẽ
đềnbùchoông.Tuynhiên,tôiphảibáotrước,nếuôngtìmcáchbáođộnghoặclàmbấtcứđiềugìchốnglạitôithìôngsẽhốihậnđấy!Anhtanóibằngmộtgiọngtrầmtĩnh,nhưngrấtưđedọa.Tôilặng
thinh,khôngngừngtựhỏivìsaohắnbắtcóctôi.Nhưngrõràngmọisựkhángcựđềuvôích.Xechạygầnhaitiếngđồnghồvàtôikhônghềbiếthướngxeđi.Thỉnhthoảngtiếngầmầmcủabánhxelănchotôibiếtxechạytrênmặtđườnglát:nhiềulúcxechạyêmru,gợiramặtđườngtrảinhựa.ánhsángkhônglọtđượcquacửakínhbịdángiấyvàmộttấmri-đômàuxanhđãđượckéophủtấmkínhởđằngtrước.ChúngtôirờiPallMallvàohồi7giờkém15vàdừnglạivàolúc9giờkém10.Chàng traihạkínhxevà tôinhận ramộtvòmcổngtrêncómộtngọnđènlồngthắpsáng.Khitôixuốngxethìcổngđãmởra.Trongnhàcómộtcómộtcâyđènmàngọnlửaquánhỏđếnmức
tôichỉvừađủphânbiệtđượcmộtgiantiềnsảnhthật lớn,cótranghoàngnhiềuhọaphẩm.Tôicũngquansátthấyngườiramởcửalàmộtngườiđànôngtrạcnămmươituổi,nhỏbégầygò,đôivaicòng,mắtkiếng.Ôngtahỏi.-CóphảiôngMelasđấykhông,Harold?
-Phải.
-Xinôngđừnggiậnchúngtôi,chúngtôirấtcầnđếnông.Nếuông
xửsựđànghoàngthìôngsẽkhôngcógìphảihốitiếccả.Ôngtanóimộtcáchđứtkhúc,vớinhiềutiếngcườinhỏcắtngang
mỗicâunói.Tôithúnhậnlàtôisợôngtahơnlàsợngườithanhniên.-Ôngmuốngìnơitôi?
- Chúng tôi nhờ ông phiên dịch. Dịch chính xác và không được
thêmbớttígìcả.Ôngtalạiphátratiếngcườinhonhỏ,rồimởmộtcánhcửaravà
đưatôivàomộtcănphòngthậtrộngrãi,tấmthảmrấtdày,ghếbànhbọcnhung,mộtcáilòsưởicaomàutrắng.Dướingọnđèncómộtcái
ghếdựa:ngườilớntuổimờitôingồixuốngđó.Ngườitrẻtuổiđãrakhỏi phòng, nhưng rồi anh taquay lại quamộtngả cửa khác, dẫntheomộtnhânvậtmặcmộtloạiáongủrộngvàbướcđichậmchạp.Khingườiđótớitrongvùngánhsáng,tôithấyôngtacựckỳtáimét,gươngmặthốchác,đôimắtlồira,mặtôngtaquấnchằngchịtnhiềulớpvảimỏngcóphếthồdán:ngaycảcáimiệngcũngbịchekínbằngmộtdảirộnglàmchomiệngôngbịnghẽnkínhoàntoàn.
-Cậucócáibảngnhỏđókhông,Harold?-Ngườilớntuổikêulên
tronglúcngườibịquấnvảibuôngrơimìnhxuốngmộtcáighếdựa.-Đãcởitróichoôngấychưa?Tốt.Đưachoôngấycâyviếtchì.Chúngtôisẽđặtranhữngcâuhỏi,thưaôngMelas,vàôngấysẽviếtracáccâutrả lời.Trướchết,xinônghỏixemôngấycósẵnsàngkýgiấykhông.Đôimắtngười lạphóng ranhững tia lửa.Khôngbaogiờông ta
chịuviếttrênbảngđen.-Khôngkývớibấtcứđiềukiệnnàohaysao?-Tôidịch,saukhi
bọnkianêuracâuhỏi.
-Tôi chỉkýkhimàcôấy làm lễcưới trướcmặt tôi,domột linhmụcHyLạpmàtôiquenbiếtđứngchủlễ.Ngườinọthốtranụcườihiểmđộc:
-Thếthì,anhbiếtcáigìchờđợianhchứ?
-Tôichẳngsợcáigìcả.
Đólàmộtmẩunhữngcâuhỏivàcâutrảlờitrongcuộcnóichuyện
kỳ lạ,phânnửahỏi,phânnửaviết.Mộtcáchđềuđặn, tôiphảihỏixemông ta có chịu nhượngbộ và ký tên vàobản camkết không.Cũngkhôngkémđềuđặn,tôi luônluônnhậnđượccâutrảlờiphẫnnộ.Nhưngngaysauđómộtýnghĩchợtđếnvới tôi.Tôi tựý thêmnhững câu ngắn (do chínhmình nghĩ ra) vào sau những câu hỏi:thoạtđầuthậtvôhại,ngõhầuđểthửxemhaitaybạongượcđócóbiếtchút íttiếngHyLạpkhông.Khithấychúngkhôngcóphảnứngnào,tôichơibạohơn.Cuộcđốithoạicủachúngtôilúcđógiốngnhưthếnày:-Anhsẽchẳngđượclợiíchnếucứngoancốmãi.Ônglàai?
-Tôicóccần.TôilàmộtngườilạởLondon.
-Ôngthímạngđó.Ôngđãởđâytừbaolâu?
-Thâykệ.Batuần.
-Nhữngcủacảiđósẽkhôngbaogiờcònthuộcvềôngnữa.Ông
bịđaurasao?-Củacảisẽkhôngrơivàotaybọnvôlại.Bọnchúngbỏđóitôi.
-Ôngsẽđượctựdo,nếunhưôngchịuký.Nhànàylànhànào?
-Tôisẽkhôngbaogiờký.Tôikhôngbiết.
-Ôngchẳnggiúpíchđượcchútnàochocôấyđâu.Ôngtênlàgì?
-Côấycứviệcđếnđâynóichotôibiết!Kratides.
-Ôngsẽgặpcôấynếuôngchịuký.Ôngtừđâutới.?
-Thếthìtôisẽchẳngbaogiờgặplạicôấy.TừAthènesThưaôngHolmes,chỉ cần thêmnămphútnữa là tôi có thể làm
sángtỏcâuchuyện,nhưngngaylúcđó,cánhcửalạimởravàmộtngườiđànbàbướcvào.Côtacao,mảnhmai, tócnâuvàmặcmộtcáiáotrắngrộngthùngthình.-Harold,-Côtakêulênvớimộtâmtiếttồi.-Emkhôngthểởnơi
đóđượcnữa.Emcảmthấyquácôđơn.Ồ,anhPaulđâymà!Cô ấy nói câu sau chót bằng tiếngHy Lạp. Cùng lúc, nạn nhân
trongmộtnỗlựcmạnhmẽ,đãbứtlớpvảimỏngcóphếthồdántrênđôimôiravàhétlên:
-Sophy!Em!
Ônglaovàotrongvòngtayngườiphụnữ.Haingườichỉômnhau
trongmộtthoáng,bởivìngườitrẻtuổiđãnắmlấyngườiđànbà,đẩyrakhỏiphòng,tronglúcngườigiàkiatúmlấyngườitùnhânvàdẫnrangãcửakia.Còn lạimìnhtôi.Tôiđứng lên,suynghĩxemtôicóthểnàotìmranơiđâylàđâu.Nhưngthậtmaylàtôiđãkhôngđộng
đậy.Vừangướcmắtlên,tôithấyngườiđứngtuổiđangquansáttôi.
-Thế làđủrồi,ôngMelas!Chúngtôiđánhgiácaonhữngphẩm
chấtcủaông.Tôinghiêngmình.
-Đâylà5sovereigns.-Ôngtanói,khitiếnlạibêntôi.-Mộtmón
thùlaotrọnghậu.Nhưngônghãynhớđấy!-Ôngtanóithêm,tayvỗnhẹlênvaitôivàbuôngratiếngcườinhonhỏ.- Nếu ông nói ra chuyện này với bất cứ ai... với bất cứ ai, ông
ngherõchưa?ThìlúcđóChúacũngkhôngcứunổiông.Xeđangchờông.Tôigầnnhưbịnémracănphòngngoài,rồivàotrongcỗxe.Một
lầnnữatôilạithấycâycốivàthửaruộng.GãLatimerngồitrướcmặttôi.Saumộtchuyếnđibấttận,chúngtôidừnglại:-Ông hãy xuống đây, thưa ôngMelas. Tôi rất tiếc phải bỏ ông
xuốngcáchnhàôngquáxa,nhưngtôikhôngđượcquyềnchọnlựa.Anhtamởcánhcửaxevàtôicóvừađủthìgiờđểnhảyxuống,bởi
vìngườiđánhxeđãquất roivàoconngựavàcỗxephóngđi thậtnhanh.Tôinhìnchungquanh,thấymìnhđangởtrongmộtđồngcỏ,
rải ráccónhữngbụikimtước.Đằngxacómộtdãynhà,rải rácđóđâynhữngánhsánghắtrangoàikhuôncửasổtrênnhữngtầnglầu.Nhìnvềphíabênkia,tôithấynhữngtínhiệuđènđỏcủađườngsắt.Cỗxeđãvượtngoài tầmmắt.Tôiđangphânvânkhôngbiếtmìnhđangởđâuthìchợtthấymộtngườitiếntới.Đólàmộtphukhuânvácởnhàga.
-Xinôngvuilòngchotôibiếtđâylàđâu?
-HạtWandsworth.
-LàmsaođáptàuđiLondon.
-Cáchđâyhaicâysố.Nếuđinhanhthìcònkịpchuyếnchót.
ThưaôngHolmes,chuyếnphiêulưucủatôikếtthúcnhưvậyđó”.
Chúng tôi ngồi yên lặng hồi lâu. Sau cùng Holmes liếc sang
Mycroft.-Anhcóthấymộthướngđiềutranàokhông?
MycroftlấytờbáoDailyNewstrênmặtbàn:
“Một phần thưởngđược tặng cho người nào biết chỗ ở của
côngdânHyLạptênlàPaulKratides,từAthènestới;vàlàngườikhôngbiếtnóitiếngAnh.Mộtphầnthưởngkhácsẽđượcđổilấybất cứ tin tức nào liên quan đến một phụ nữ Hy Lạp tên làSophy.TrảlờivềX2473.”
Tấtcảcácnhậtbáođềuđănglờinhắntinnày.Chotớinaychưa
cóhồiâm.-ThếcònđạidiệncủanướcHyLạp?
-Tôiđãtớihỏithăm.Ngườitachẳngbiếtgìhết.
-MộtbứcđiệngửichocảnhsátởAthènes,thếnào?
-Sherlockcótấtcảnghị lựccủagiađình.-Mycroftnóivớitôi.-
Vậythì,hãynhậnlấytráchnhiệmvàhãybáochoanhbiếttin,nếuchúthànhcông.-EmsẽbáotinchoanhbiếtcũngnhưsẽbáochoôngMelasrõ.
Trongkhichờđợi,thưaôngMelas,ônghãyđềphòngcẩnthận.Trênđường,Holmesdừnglạibưucụcvàđánhđinhiềubứcđiện
tín.-AnhWatson, chúng tađãkhông lãngphíbuổi tốinay.Vấnđề
nàycóvàidữkiệnkhôngkémtầmthường.-Anhgiảiquyếtđượcchứ?
-Khiđãbiếtđượcphânnửamàkhôngkhámpháranốtphầncòn
lại,thìcònbấthạnhnàohơn!- Cô gái Hy Lạp đó đã bị chàng trai người Anh tên là Harold
Latimerbắtcóc-Tôinói.-Bắtcóctừđâu?
-TừAthènes.
Sherlocklắcđầunói:
-NgườithanhniênđókhôngnóiđượcmộttiếngHyLạp,còncô
gáinóiđượctiếngAnh.Vậy làcôtađãsốngtrongmộtthờigianởnướcAnh,nhưngcònhắnthìkhôngsangHyLạp.-Được.ThếthìchúngtagiảthiếtrằngcôấylưulạinướcAnhvà
gãlưumanhdụdỗđượccôta.-Tôinói.-Rấtcólý.
-AnhruộtcôtatớinướcAnhđểcanthiệp,nhưngôngrơivàotay
bọnchúng.Chúnggiamgiữông,dùngvũlựcbuộcôngphảikývàomộtvănkiệnchuyểntàisảncủacôgáichochúng,bởivìôngta làngườiquảnlýtàisảnđó.Ôngtừchối.Đểcóthểđạttớisựthoảhiệp,chúngcầncómộtngười thôngngônvàchúngđãchọnôngMelas,saukhiđãdùngmộtngười khác từ trướcđó.Côgái khôngbiết làanhcôđãtớiđâyvàcôchỉbiếtđượcsựkiệnnàynhờsựtìnhcờ.- Hoan hô, Watson. - Holmes kêu lên. - Anh đã gần đoán ra.
Chúngtanắmtấtcảmọiquânbài,chỉcòn longạichúngdùngbạolực.-Làmsaotìmrasàohuyệtchúng.
-NếucôgáitênlàSophyKratides,chúngtasẽdễdàngtìmracô.
BởivìgãHaroldđãlàmquenvớicôítrađãđượcvàituần.NếuhọởcùngmộtnơithìtinnhắncủaMycroftđượchồiâm.ChúngtôivềtớinhàHolmeslêncầuthangtrướcvàcửamở,anh
rất ngạc nhiên khi thấyMycroft đangngồi trongghếbành và bìnhthảnhútthuốc.
-Vàođi,Sherlock.Hãyvàođi,ôngWatson.-Mycroftnói,khithấy
chúngtôi.-Chúkhôngngờlàtôichịudấnthânvàovụnày,phảithếkhôngHolmes?Vụnàylàmtôithíchthú.-Anhđếnđâybằnggì?
-Xengựa.
-Cótingìmớichăng?
-Anhđãnhậnđượchồiâm.
-A!
-Phải,thưtrảlờitớianhvàiphút,saukhicácchúravề.
-Thưnóigì?
Mycroftrútramộttờgiấy.
-Nóđâynày.Tôixinđọcnhé.
“THƯAÔNG,đểtrảlờichotinnhắncủaôngvềngàyhômnay,
tôichoôngbiếtrằngtôihiểurấtrõvềngườiphụnữấy.Nếuôngđến gặp tôi, tôi sẽ cho ông biết vài chi tiết liên quan tới câuchuyện đau buồn của cô ấy. Hiện nay cô đang ở tại biệt thựMyrtlestạiBeckenham.
Ngườibạntậntâmcủaông.
J.DAVENPORT”.
ÔngấyviếttừHạBrixton.NàyHolmes,emcónghĩrằngchúngta
nênđitớikhông?-Mạngsốngcủaanhcôtaquantrọnghơncâuchuyệnđaubuồn
của cô ta. Chúng ta cần tới ngay Scoland Yard để tìm thanh traGregsonvàcùngnhauđitớiBekenham.Mộtcáichếtđangđượctínhtừnggiờ!-ChúngtatớirủôngMelasđicùng.Biếtđâuchúngtachẳngcần
tớimộtngườithôngngôn.-Tôigợiý.-Ýkiếntuyệtvời!-Holmesnói.-Hãysaingườiđitớimộtcỗxe.
Holmesmởngănkéovànhétkhẩusúnglụcvàotúi.
-Phải,-Anhnóiđểtrảlờichotianhìncủatôi.-Chúngtaphảiđối
phóvớimộtbăngnhómđángsợ.Mànđêmbuôngxuốngkhi chúng tôi tới PallMall.Chúng tôi gọi
chuôngcănhộcủaôngMelas.-BàvuilòngchotôibiếtôngMelascóởnhàkhông?-Mycrofthỏi.
-Tôikhôngbiếtôngđiđâu.-Ngườiđànbàmởcửachochúngtôi
trảlời.-Tôichỉbiếtlàôngấyđãrađicùngvớimộtôngtrongmộtcỗxe.-Ôngkiacóxưngtênkhông?
-Không,thưaông.
-Cóphảingườiđólàmộtthanhniêntócnâu,vạmvỡ?
-Đó làmột người nhỏ con,mangmắt kiếng, gày gò nhưng rấtngộnghĩnh:ôngtacứcườiluôntrongkhinói.-Đithôi!-Holmeskêulênvớichúngtôi.-Chuyệnnghiêmtrọng
lắmrồi!TronglúcchúngtôichoxechạytớitrụsởcủaScotlandYard,anh
nóivớichúngtôi:-BọncướpđãbắtcócMelas,rấtcóthểlàchúngcòncầntớiông.Nhưngsaukhidùngôngxongrồi,chúngsẽtrừngphạtông.TớiScolandYard,phảimấtmộtgiờ,chúngtôimớitiếpxúcđược
với thanh traGregson, rồi sauđó vội vã tới ngaybiệt thựMyrtles:ngôinhàlớntốităm,nằmtrênmộtthửađấtcáchxađường.Saukhichoxengựavề,chúngtôiđitrênlốivàonhà.- Các cửa sổđều không có ánhđèn vào cái tổ đã trống trơn. -
Holmesnói.-Tạisaoanhlạinóivậy?
-Cáchđâygầnmộttiếngđồnghồ,mộtcỗxechởđầyhànhlýđã
đingangquađây:nótừtrongnhàchạyra.Viênthanhtracấttiếngcườivang:
- Ngọn đèn ở hàng rào đã chỉ cho tôi thấy những vết bánh xe,
nhưngcònhànhlýthì...-Ônghãyquansátnhữngvếtcủacùngnhữngbánhxeđó,trong
chiềungượclại:nhữngvếtđiracánhđồngthìhằnrõhơntrongnềnđất.Vậylàxephảichịuđựngmộttrọngtảinặnghơnrấtnhiều.-Thếlàôngđãđixahơntôi.-Viênthanhtranhúnvaimàtrảlời.
-Cánhcửanàychẳngdễgìmởđược.Nhưngtrướchết,chúngtahãythửgọicửaxemsao?Ôngdùngbúagõrấtdữdội,giậtmạnhdâychuông,nhưngkhông
cókếtquả.Holmeslỉnhđi.Vàiphútsau,anhtrởlại,nói:-Mộtcửasổđãmở.
- Thậtmaymà anh lại đứng về phía cảnh sát. - Viên thanh traquansátvàkhâmphụccáicáchmàHolmesnạythenmóccửasổra.-Chúngtacóthểvàonhàmàkhôngcầnđượcmời.Chúngtôilầnlượtvàotrongmộtgianphònglớn,hiểnnhiênlànơi
ôngMelasđãđượcđưavào.Viên thanh tra thắpđèn.Trênbàncóhaicáily,mộtchaibrandyđãcạnvàvàimónăndư.-Cáigìvậynhỉ?-ĐộtnhiênHolmeshỏi.
Chúngtôigiỏng tai lênnghengóng,đứngbấtđộng.Từmộtnơi
nàođótrênlầuvọngxuốngmộttiếngrênrỉnhỏ,nghẹn.Holmesvộileo lên, viên thanh tra và tôi bám theo bén gót, anhMycroft cũngđuổitheochúngtôi.Lêntớithềmcầuthanglầuhai,chúngtôithấycóbacánhcửa:tiếngkêuxéruộtphátratừphíasaucánhcửagiữa.Cánhcửabịđóng,nhưngchìakhóalạicắmởbênngoài.Holmesmởcửa,laovào,nhưngrồianhquayrangaysauđóvàgiơtaychặnlấycuốnghọng.
-Khóiquá!-Anhkêulên.-Chúngtachờmộtchút.
Liếcvàobêntrong,chúngtôithấyởgiữaphòngcómộtngọnlửaxanh,bốclêntừmộtcáigiábachânđồng.Ngọnlửavẽtrênsànnhàmộtvòngtrònnhỏ,nhợtnhạt;chúngtôinhậnrahaibóngngườicoquắpdựavào tường.Holmes leo lênbậc thang trêncaođểhít thởkhôngkhíítkhói,đoạntrởvàophòng,mởmộtcửasổravàliệngcáigiábachânnóngrựcxuốngdướivườn.
-Trongmộtphútnữa,chúngtacóthểvàođược.-Anhhổnhển
nóikhitrởrangoài.-Làmsaocóngọnnếnnhỉ.Khôngkhínhưvầykhôngthểđánhdiêmquẹtđược.Mycroft,anhhãycầmlấycâyđènlồngđứngngaycửa,rọisángđểchúngtôikhiênghọrangoài.Nào!Chúngtaxôngvào!Chúngtôinínthở,túmlấynhữngkẻbấthạnh,lôihọrangoàicầu
thang.Cảhaiđềubấttỉnh.Mộttronghaingười làviênthôngngônHyLạp.Ôngbịtróiởchânvàởtay,mộtconmắtsưngvù.Ngườikiacũngbịtróitươngtự,caovàgầytrơxương,mặtôngtatrôngkỳquáivới những dải vảimỏng có phết hồ dán. Khi chúng tôi đặt ông taxuốngđấtthìôngtangừngrênrỉ:ôngđãchết,Melasthìcònsống.CâuchuyệncủaMelasrấtđơngiản:ngườikháchđếnkêucửa,khi
nhìnthấycâydùicui,ôngđãkhiếpsợ,đànhđểchobịbắtcócmộtlầnthứhai,bịđemvềBeckenhamvàphảilàmthôngngônchomộtcuộcđối thoạicònbi thảmhơncuộcnóichuyện lầnđầu.Sauchót,thấyrõlàkhôngthểnàolaychuyểnđượccònmồi,chúngđưaôngvềchỗgiamcũ.SaukhinóivớiôngMelasrằngchúngđãđọcđượctinnhắntrêncácbáo;chúngnệnmộtcúdùicui,vàôngbịngấtđi...chotớilúcchúngtôiđếncứuông.Chúng tôi khám phá ra được vụ này nhờ người viết thư ở Hạ
Brixton.Ngườinàychobiết rằng thiếuphụbấthạnhthuộcmộtgiađìnhHyLạpgiàucóvàcôsangnướcAnhởchơinơinhàbạnbè.CôgặpHarold,gãnàythuyếtphụccôbỏtrốntheoy.CácbạncôngaongánbáotinchoanhcôởAthènesrồisauđóhọkhôngcònbậmtâmgìnữa.NhưngkhivừatớinướcAnh,anhcủacôrơivàotayHaroldvàWilsonKemp.Haitênlưumanhđógiamgiữôngvàrasứcépbuộcôngkýtênvàomộtvănkiệnchịutừbỏtàisảncủahaianhemông.Chúngđãgiamgiữôngvàngụytrangôngbằngnhữngdảivảimỏngcó phết hồ dán, ngỡ tưởng cô em gái không nhận ra người anh,trong trường hợp cô nhìn thấy ông. Tuy nhiên, cái trực giác củangườiđànbàgiúpcônhậnraanhmình.Thếlàđếnphiêncôbịcầmgiữtrongnhàngườiđánhxengựavàcôvợy.Khihaitênbấtlươngbiết rằng bí mật của chúng bị phát giác và người bị chúng giamkhăngkhăngkhôngchịuký tên, thìchúngbỏ trốncùngvớicôgái.Nhưng trước khi bỏ đi, chúng ra tay trả thù con người đã cả gantháchthứcchúng.Vàithángsau,mộtbảntinkỳlạđánhđitừBudapestđượcđăng
trêncácbáo.Tinchohayhaingườianhduhànhcùngmộtthiếuphụđãcómộtkếtcuộcbithảm.Cảhaingườiđànôngđềubịđâmchết.CảnhsátHungarychorằnghaingườiđóđãgâylộnvớinhauvàđãgiếtnhau...HolmesthìchorằngnhữngnốithốngkhổcủahaianhemngườiHyLạpđãđượctrảthù.
BẢNHIỆPƯỚCHẢIQUÂN
TheNavalTreaty
Tháng7,ngaysauđámcướicủatôi, làmộtthángđángghinhớ
bởi3vụphááncủaSherlockHolmesmàtôicóthamgia.Điềuthúvịlànhữngvụánnàycóliênquanđếntừngvấnđềtrongxãhộitheomột cách trình tự: gia đình, quốc gia và cuối cùng là quần chúng.Trongvụánmàtôisắpkểlạidướiđây,nóminhhọamộtcáchrõnétchophươngphápphântíchvànhữngmốiliênhệsâuxacủaHolmes.TôivẫncòngiữnhữngghichépcủaôngDubugue13)củasởcảnhsátParisvàngàiFritzvonWaldbaum,chuyênviênnổitiếngcủaDantzig,cảhaiđềumấtkhánhiềucôngsứcđểtiếpcậnvụviệc.Tuynhiên,cónhiềuvấnđềcòntrongvòngbảomật.Bảnghichépdướiđâycủatôisẽtrìnhbàymộtsốyếutốquantrọng,cóthểsẽdẫnđếnnhữngbiếncốcủaquốcgia.Nóchỉcóthểđượcphépcôngkhaivềsaunày,khinhữngyếutốbảomậtkhôngcònhiệulực.Lúc còn đi học tôi rất thân với Percy Phelps, cũng trạc tuổi tôi
nhưnghọctrêntôihai lớp.LàhọcsinhưutúgiànhđượcnhiềugiảithưởngvàmộthọcbổngởCambridge;thuộcdòngdõidanhgiá:ôngcậu của anh là huân tướcHoldhurst.Ở tại trường, cái quan hệ họhàngấy chẳngđem lại cho anh cái gì. Trái lại, chúng tôi còn thấythíchthúkhilôianhrasânchơivàđávàomônganhvàicú.Nhưnglúcrađờithìkháchẳn:ảnhhưởngcủaôngcậuđãđưaanhlênmộtđịavịtốtởBộngoạigiao.Thếrồitôiquênbẵnganh,chotớikhinhậnđượcláthưdướiđây.
“BRIARBRAE,WOKING.
WATSONTHÂNMẾN,
Hyvọngcậuchưaquêntôi,Phelps“Nòngnọc”thờihọctrunghọc.CóthểcậucũngđãbiếtrằngtôiđangnắmgiữmộtchứcvụquantrọngởBộngoạigiaovàđượctincẩn.Nhưnggầnđâymột
bấthạnhxảyđến,phátansựnghiệpcủatôi.Khôngcócáchnàođể diễn tả sự việc khủng khiếp đó. Trừ phi tôi có thể kểmộtcáchtườngtậntrựctiếpvớicậu.Ngoàira,tôilạivừarakhỏimộtcơnsốtviêmnão,phảinghỉngơi9tuầnlễvàvẫncònđangrấtyếu.
CậucóthểmờiôngHolmestớinhàtôiđượckhông?Tôimong
đượcbiếtýkiếnôngấyvềvụnày,tuynhàchứctráchđãkhẳngđịnhrằngchẳngcòngìđểmàtìmkiếmnữa.Tôimongôngấyđếnđâycàngsớmcànghay.Mỗiphútdàinhưcảtiếngđồnghồkểtừlúcchuyệnđóxảyra.Cậunhớnóirõvớiôngấyrằngnếutôikhônghỏiýkiếnsớmhơn,đókhôngphảilàvìtôinghingờtàinăngcủaôngấymàvìtôiđãmấtlýtrí.Giờđâytôiđãtỉnhtáolại,nhưngchưadámsuynghĩnhiều,sợbệnhtáiphát.Cậuthấyđó,tôisuynhượcđếnđộphảiđọcthưnàychongườikhácviết.
CậuhãycốmờiôngHolmesđếnđâygiúptôi.
Bạnhọccũcủacậu.
PERCYPHELPS”.
Tôi xúcđộngđếnnỗi, dù cho việcđó có khó khănđếnmấy tôi
cũngvẫnlàm.Vợtôiđồngýlàkhôngnênđểlỡmộtphútnào.ThếlàtôivộivàngtớingôinhàcũởphốBaker.
Khi tôi bước vào,Holmes– trongbộáo choàng cũ kĩ, đang saysưavớinhữngphảnứnghóahọccủamình.Trênbàn làmviệccủaanh, ngổn ngang những chai lọ hóa chất và những dụng cụ thínghiệm.CôngviệcđượcHolmestiếnhànhtậptrungtớimứcbạntôigầnnhưkhôngđể ý tới sự xuấthiện của tôi trong cănphòng.Tôingồithumìnhtrênchiếcghếbànhvàchờđợianhxongviệc.Holmeschuẩnbịhaibìnhchứadungdịch,dùngốngpipe lấyraởmỗibìnhvàigiọthóachất rồi chochungvàomộtốngnghiệm,bên tayphảianhđãđểsẵnmộtmẩugiấyquỳ.-“Anhđếnđâyvớimộttâmtrạngcăngthẳng,Watsonạ.”–Anh
nói,-“Nếutờbáonàyvẫngiữđượcmàuxanh,đósẽ làđiềutuyệtvời.Cònnếunóchuyểnsangmàuđỏthìđóchínhlàgươngmặtcủamộtkẻlàmthínghiệmngốcnghếch!”.“Hừm!Tôinghĩnócònnhiềuhơnthế.”- “Tôisẵnsàngphụcvụanhrồiđây,Watson.”–Anhquaysang
bànlàmviệccủamìnhvàviếtnguệchngoạcmộtsốđiệntín.Sauđó,anhnémmìnhxuốngchiếcghếđốidiệnvàsiếtchặtcácngóntaylạivớinhau.-“Nólàgìvậy,Watson?”
Tôiđưaláthưra.Holmeschămchúđọc.
-Thưchẳngchochúngtabiếtchinhiều?-Holmesnói,lúcđưatrả
lạitôi.-Hầunhưchẳngcógì.
-Ấythếmàtuồngchữthìlạiđángchúý.
-Nhưngđâucóphảilàanhấyviết.
-Đúng.Đólàchữcủađànbà.
-Chữđànôngchứ-Tôiphảnđối.
- Không. Thưnày do đàn bà viết.Đó làmột phụ nữ có cá tính
hiếmcó.Anhxem,việcbắtđầumộtsựkhảosátđólàcầnbiếtrằngkhách hàng của bạn thường xuyên tiếp xúc với những người nào,hoặc tốt hoặc xấu, hoặcmộtmôi trường khác thường.Vụnàygâyhứngthúchotôirồiđó.Nếuanhđãsẵnsàng,chúngtađiWorkingngaytứckhắc,đểgặpnhàngoạigiaovàngườiđànbàviếtthư.ChúngtôibắtkịpngaychuyếntàuởgaWaterloo.Chưađầymột
giờsau,chúngtôiđãtớigiữakhurừngthôngởWorking.Nhàbạntôinằmgiữamộtkhuđấtmênhmông,cáchnhàgakhoảngnămphútđiđường.Chúngtôiđượcmờivàotrongmộtphòngkháchsangtrọng,nơiđócóngườiđànôngvạmvỡđóntiếpchúngtôivớimộtlònghiếukháchnhất.Ôngtagần40tuổi,nhưngcặpmáthậthồnghàovàđôimắtrấtvuikhiếnônggiữđượcsắcmặtcủamộtđứabémũmmĩmvàtinhnghịch.-Tôivuimừngkhi thấyquýôngđãtới -Ôngtanói,nồngnhiệt
bắttaychúngtôi-Suốtbuổisángnay,Phelpskhôngngớtloâu.Bốmẹ Phelps yêu cầu tôi tiếp quý ông, bởi vì mỗi lần nhắc đến câuchuyệnlàhaicụđaubuồn.-Chúngtôichưađượcbiếtgìcả-Holmesnhậnxét-Cứtheotôi
thấy,ôngkhôngphảilàthànhviêntronggiađình.Ngườitiếpchuyệnchúngtôitỏvẻngạcnhiên,rồisaukhiđãđưa
mắtlênnhìnbộquầnáo,ôngtabậtcười:
-A,ôngđãthấychữ“J.H”thêutrênáocủatôi?Lúcđầu, tôicứ
tưởngônglànhàtiêntri.Tôi làJosephHarrison.VìPhelpssắpcướiemgáiAnniecủatôinêntôisẽlàanhvợcậuấy.Quýôngsẽgặpemgái tôi trong phòng của Phelps, cô ấy đã chăm sóc Phelps suốt 2thángnay.Chúngtatớiđóngay.Phelpsđangrấtsốtruột.Gianphòngđượctrangtrínửanhưmộtphòngkháchcủaphụnữ,
nửanhưphòngngủ.Nhiềuhoađượctrưngbàyvớiphongcáchnhãnhặnkhắpcáccănphòng.Trênmộttrườngkỷkêbênmộtcửasổmởrộng,một thanh niên xanh xao, đang nằm dài. Một thiếu nữ ngồicạnhanhta,đứnglênkhithấychúngtôibướcvào.
-Emrangoài,phảithếkhôngPercy?-Côhỏi.
Phelpsgiơtayra,níucôlại.
-Cậukhoẻchứ,Watson?-Anhtanóivớigiọngthânmật-Tôikhó
nhậnracậuvớibộriakia.ChắcđâylàôngSherlockHolmes?Saukhigiớithiệuxong,chúngtôingồixuốngghế.Ngườianhcủa
vịhônthêlẩnđi,nhưngemgáithìởlại,taycôtrongtayngườibệnh.Cô thật rất đáng chú ý: hơi thấp và đầymình, làn da khôngbóngláng,cặpmắtđenlớnsẫmtốicủaphụnữÝvàmộtmáitócmunđennhưhạthuyền.
- Tôi khôngmuốn làm ôngmất thì giờ - Anh bắt đầu nói - Khi
gượngngồidậy,tôixinđithẳngvàovấnđề.Tôiđãthànhcôngmỹmãn.Nhưngngaytrướcngày lễ thànhhôn,mộtbấthạnhđãgiángxuốngđầutôi.“TôilàmviệctạiBộngoạigiaovànhờcóHuântướcHoldhurst,tôi
mauchóngđạttớimộtchứcvịcótráchnhiệm.KhicậutôiđượcbổnhiệmlàmBộtrưởngBộngoạigiao,ônggiaochotôinhiệmvụtếnhịvàtôiđãhoànthànhmộtcáchmỹmãn.ÔngđãtớichỗtuyệtđốitintưởngvàonhữngkhảnăngvàsựkínđáocủatôiCáchđâyhaithángrưỡi,chínhxáclàngày23tháng5,cậutôigọi
tôi tớivănphòng,báochotôibiếtrằngtôisắpnhậnmộtnhiệmvụmới.Ôngđặtlênbànmộtcuộngiấymàuxám,nói:-ĐâylàbảnchínhcủabảnhiệpướcbímậtgiữaAnhvàÝ.Thật
khôngmaylàmộtsốchitiếtlinhtinhđãlọtvàotaybáogiới.Khôngthểđểlọtthêmmộtchitiếtnhỏnàonữa.CáctòađạisứPhápvàNgasẽ chi rất nhiều tiền để được biết nội dung của văn kiện này. Nókhôngđượcđưarakhỏibàngiấycủata,nhưngtacầncómộtbảnsao.Bàngiấycháucókhóachứ?-Dạcó.
-Thếthìcháuhãycầmbảnhiệpướcvềvàcấtkỹnó.Tasẽcho
nhữngchỉthịđểtốinaycháucóthểởlạitrongvănphòng,saukhicácbạnđồngsựcủacháuđãravề,cháusẽchépmộtcáchyêntĩnh.Khichépxong,cháucấtbảnchínhcùngvớibảnsaovàotrongngănkéocókhóavàsángmaicháusẽtậntayđemcảhaiđếnchota.Tôinhậnlấynhữngtàiliệuvà...”
-Xinlỗi-Holmesnói-Chỉcómìnhôngtrongcuộcnóichuyệnđó
thôichứ?-Vâng,chỉcóhaingười.
-Trongmộtgianphònglớn?
-Mỗicạnh30feet.
-Haingườiởgiữaphòng.
-Phải.
-Vàhaingườinóithấpgiọng.
-Cậutôiluônluônnóithấpgiọng.Vềphầntôi,hầunhưtôichỉnói
có2tiếng.-Cámơnông -Holmesnới,nhắmmắt lại -Xinôngvui lòngkể
tiếp“Tôi chờ cho các nhân viên khác ra về. Một nhân viên khác là
CharlesGorotcònởnán lạiđể làmchoxongmộtcáigìđó.Tôiđểanhtaởlạivàraphốănbữatối.Khitôitrởvềthìanhấyđãđi.Tôivội chépbảnhiệpước cho xong, bởi vì Joseph, anh vợ tôi đangởLondon,sẽđápchuyếntàu11giờđểđitớiđây.Nộidungbảnhiệpướcxácđịnhvị trícủanướcAnhđốivớiLiên
minhtayba.NócũngdựkiếnchođườnglốichínhtrịmànướcAnhsẽđitheotrongtrườnghợphạmđộiPhápcóưuthếhơnhạmđộicủaÝ.Vănkiệnnàyhoàn toànđềcậpđếncácvấnđề thuộcvềhảiquân.Bêndướicóchữkýcủanhữngnhânvậtcaocấp.Saukhiđọcxong,tôibắtđầuchép.Vănkiệnnàyrấtdài,bằngtiếngPhápvàgồm26điềukhoản.Tôi
chépthậtnhanhnhưngtới9giờchỉmớiđượccó9điềukhoản.Lúcđótôibiết làbịnhỡchuyếntàu11giờ.Tôithấyngườimìnhmụđi,mộtphầnvìthứcănkhótiêu,mộtphầnvìlàmviệccảngày.Tôibắtđầuthèmmộttáchcàphê.Ởdướichâncầuthangcómộtnhânviênphụcvụ,ông thườngphacàphêchocácviênchứcphải trựcđêm.Tôigiậtchuông,gọiôngtalên.Tôirấtngạcnhiênkhithấyngườibướcvàophòngtôilàmộtngười
đànbàluốngtuổi,tolớnđeotạpdề.Bàtanóirằngchồngbàtađangbận...Tôibảobàđemcàphêlênchotôi.Tôi chép thêmđược 2 điều khoản nữa. Rồi càng lúc càng thêm
buồnngủ, tôiđứng lên,điđi lại lại trongphòngchogiãngângiãncốt.Vẫnchưacócàphêvàtôitựhỏivìsaolâuquánhưvậy?Tôimởcửa,đivàohànhlangnốiliềnnơitôilàmviệctớimộtcầuthangxoáyốcởmédướilàcănphòngnhỏcủangườiphụcvụ.Lưngchừngcầuthangcómộtbựcthềm,vớimộthànhlangkhácthẳnggócvớihànhlangnày.Cáihànhlangthứhai,quamộtcầuthangnhỏ,dẫntớimộtcánhcửadànhchonhânviênphụcvụhoặcnhữngviênchứcvàotừ
phốCharles.
Tôixuốngcầuthangvàthấyngườiphụcvụngủvùitrongphòng;
ấmnướcđặt trênngọnđèn cồn sôi sùng sục,nước tràn ra cả sànnhà.Tôilayôngtathìcótiếngchuôngreophíatrênđầutôivàôngtacũnggiậtmìnhthứcgiấc.
-ÔngPhelps,thưaông!-Anhtanói.
-Tôixuốngđểxemcàphêxongchưa.-Tôingủthiếpđi,thưaông.
Ông ta nhìn tôi rồi ngướcmắt nhìn lên cái chuông vẫn còn kêu
vang,saucùngôngnói:-Ôngđangởđây,vậyaigọichuông?
-Gọichuông?-Tôilặplại.-Cáichuôngnào?
-Cáichuôngtrongvănphòngôngđó.
Tôicócảmtưởngnhưcómộtbàntaylạnhgiábóptimtôi.Tôileo
lêncầu thang,nhảy từngbốnbướcmột, tôi chạy tronghành lang;khôngcóaitrongvănphòngtôicả.Tấtcảvẫnynguyênnhưkhitôibỏrangoài.Bảnsaochépcủahiệpướccònđó,nhưngnguyênbảnthìđãbiếnmất.
Holmesnhỏmdậytrênghếvàxoahaibàntayvàonhau.
-Vậylúcđóônglàmgì?-Holmeshỏi.
-Tôiđoán rằngkẻ trộmđã lẻnvàoquangảcửanhỏvà lối cầu
thangthứhai.Nếukhông,thìtôiđãgặpyrồi.-Ông có chắc làngười đó khôngẩnnấp trong vănphònghoặc
tronghànhlangchứ?-Khôngthểnàođược?Ngayđếnmộtconchuộtcũngkhôngthể
ẩnmình trong vănphòng tôi hoặc tronghành lang. Không cómộtchỗnàođểnấpcả.-Cámơn,xinôngtiếptục.
-Bấygiờngườiphụcvụcũngđãchạylên.Chúngtôicùngchạybổ
vàohànhlangthứhaivàtuộtxuốngcầuthangchậthẹptrổraphốCharles.Bêndưới,cánhcửađóđóng lạinhưngkhôngkhóa.Chúngtôimở cửa và chạy ra ngoài. Lúc đó tháp chuông nhà thờ điểm3tiếng:10giờthiếu15.-Chi tiếtnàyhếtsứcquantrọng-Holmesnóivàghivộivàocổ
tayáoanh.“Đêmđótrờitối,vàcómộtcơnmưanhỏ.Khôngthấybóngmột
ai,nhưngởcuốiphốCharles,xecộvẫnđi lạinườmnượpnhưmọingày.Chúngtôichạytrênvỉahè, tớigócđường,gặpmộtcảnhsátđangđứnggác.-Vừaxảyramộtvụ trộm-Tôikêu lênvớiông ta -Một tài liệu
quantrọngvừabịđánhcắptạiBộngoạigiao.Ôngcóthấyngườinàođingangquađâykhông?-Tôiđứnggácởđâyđã15phútvàchỉthấycómỗimộtngườiđi
qua:mộtbàtolớn,luốngtuổi,đầuchoàngkhănsan.-Đólàbàvợtôi-Ngườiphụcvụvộinói-Khôngcómộtaikhác
đãđiquađâysao?-Khôngmộtai.
-Thếthìkẻtrộmhẳnđãbỏtrốnquađầubênkia-Ngườiphụcvụ
kêulên,saukhikéovàotayáotôi.
Nhưngđiềuđókhông làmtôihài lòng,vàsựnàinỉ lạicàng làmchotôithêmhồnghi.-Bàấyđilốinào?-Tôihỏi.
-Tôikhôngbiết,thưaông.Tôichỉthấybàấyđingangqua,đirất
nhanh-Ngườicảnhsátbáocáo.-Baolâurồi?
-Ồ,chưalâulắm.
-Nămphút?
-Khôngtớinămphútđâu.
-Ôngchỉphíthìgiờ-Ngườiphụcvụkêulên–Vàmỗimộtphútlà
đángkể.Tôiđãnóivớiôngrằngvợtôichẳngliêncangìđếnvụnàyhết.Tốthơnchúngtanêntớiđầuphíađằngkia.Nếuôngkhôngđi,thìtôiđi.Nóixong,ôngtabỏchạyvềhướngngượclại.Nhưngtôiđãbắtkịp
ngayvàtôinắmlấycổtayôngta.-Nhàôngởđâu?
-Số16đườngIvyLanceởBrixton.NhưngthưaôngPhelps,ông
hãy tớiđầuphốbênkiađể thửxemchúng tacóbiếtđượcđiềugìchăng.Cùngvớingườicảnhsát,chúngtôichạylạiđầuđằngkia.Nhưng
chúngtôichỉthấyđườngphốchậtníchmộtdònglưuthôngdàyđặc.Nhữngngườiquađườnghốihả, tìmchỗ trúmưa.Chẳngcónhữngngườithơthẩnđichơirongđểchúngtôicóthểhỏithăm.Thế là chúng tôi quay trở lại Bộ. Lùng khắp cầu thang và hành
lang,nhưngkhôngcókếtquả.Cáihànhlangdẫntớivănphòngtôicólótmộttấmthảmbằngvảinhựa.Chúngtôiđãquansátkỹlưỡngnhưngchúngtôikhôngtìmthấymộtdấuchânnào!”-Trờimưasuốtbuổitốiđó?
-Trờimưalúc7giờ.-Thếthìtạisaongườiđànbàvàotrongvănphòngônglúc9giờ
màlạikhôngđểlạicácdấubùn?-Tôisungsướngthấyôngnhấnmạnhtrênđiểmđó.Ngaylúcđó
nócũngđãlàmtôichúý.NhưngmấybàquétdọntrongnhàcóthóiquenkhitớiBộ,thườngtháogiàyratrongcănphòngnhỏcủangườiphụcvụđểthaybằngđôigiàyvảinhẹ.-Thếlàrõrồi.Vậylàkhôngcódấuvếtnàocảtronglúcbênngoài
trờivẫncómưa.Sauđóônglàmgì?-Chúngtôiquansátvănphòng.Khôngcómộtlốicửabímậtnào,
còncáccửasổthìcaohơnmặtđấttới30feet.Vảchăngcảhaicửasổđềuđãđóngkíntừbêntrong.Tôidámđemmạngsốngmàđánhcárằngkẻcắpđãlẻnquangảcửachính.-Thếcònlòsưởi?
- Khôngdùngđến. Sợi dây giật chuông treo ngay bênphải bàn
giấy để với lấy nó. Nhưng tại sao một kẻ phạm tội lại muốn giậtchuông?Điềunàyquảthậtkhóhiểu.-Sauđóthìônglàmgì?Cácôngđãquansátcănphòng,thửxem
kẻlénnhậpcóđểlạidấuvếtnàokhông?Khôngcótànthuốc,hoặcmột cái bao taymà y có thểđánh rơi, hoặcmột cây trâm cài tóc,hoặcbấtcứmộtcáigìđó.-Hoàntoànkhôngcómộtcáigìhết.
-Khôngcócáimùigìsao?
-Chúngtôikhôngnghĩtớiđiềunày.
-Mộtmùi thuốchútcó thểgiúpchúng tanhiều trongcuộcđiều
tra.-Tôikhônghútthuốc.Chonênnếucómộtmùithuốcắthẳntôi
đãngửi thấy.Không, tuyệtđốikhôngcómộtdấuvếtnào.Cáiviệcxácđịnhduynhất làvợngườiphụcvụhốihảrờikhỏihiệntrường.Ngườicảnhsátvàtôiđềuđồngýlàcầnphảitómlấyngườiđànbà
đó,trướckhibàtatẩutántàiliệu.Trong thời gian đó, Scotland Yard đã được báo động. Thám tử
Forbesđãtớingaysauđóvànắmlấynộivụvớilònghăngháinhất.Chúngtôimướnmộtcỗxengựavànửagiờsautớiđịachỉđãđượcbiết.Mộtcôgáiramởcửa:đólàcongáilớncủabàTangey.Mẹcôchưavềtới.Côđưachúngtôivàotrongcănphòngphíatrướcđểchờbà.Mườiphútsau,cótiếnggõcửa.Vàlúcđóchúngtôiđãmắcphải
lỗilầmnghiêmtrọng.Thayvìchúngtôiramởcửathìchúngtôilạiđểcho côgái làmviệcđó.Chúng tôi nghe cônói: “Mẹơi, cóhai ôngđangđợimẹ”.Liềnđó,chúngtôinghetiếngnhữngbướcchânbướcvộingoàihànhlang.Forbesđãmởcánhcửaravàcảhaichúngtôiđềunhàovềphíacănphòngởcuốinhàbếp,nơimàngườiđànbàđãtớitrướcchúngtôi.Bàấynhìnchằmchặpvàochúngtôivớicặpmắtngờvực,rồibấtchợtbàấynhậnratôivàhếtsứcngạcnhiên.
-Nhưng...NhưngđâylàôngPhelpsởBộNgạigiaomà!
-Vậybàtưởngchúngtôilàai,khibàbỏchạy?-Ngườiđicùngvới
tôihỏibà.-Tôicứtưởngcácônglàcảnhsát.Chúngtôiđanggặpkhókhăn
vớimộtnhàbuôn.-ChúngtôitinrằngbàđãlấymộttàiliệuquantrọngởBộngoại
giaovàvộivãvàođâyđểgiấunó.BàphảiđivềtrụsởcủaScotlandYard.Bà taphảnđốivàkhángcự,nhưnguổngcông.Mộtcỗxengựa
lớnđượcgọiđếnvàcảchúngtôilênxe.Trướcđóchúngtôiquansátkhắp gian bếp, đặc biệt là cái lò, để xembà ta có tẩu tán tài liệutrongthờigianngắnngủichỉcómìnhbàởtrongbếp.Khôngcódấuvếttàntrohoặcmẩugiấynào.NgaykhivềtớiScotlandYard,bàtađược giao chomột nữ cảnh sát. Thời gian chờ đợi cuộc khám xétdườngnhưdàibấttận:timtôinhưhấphối.Sauchót,ngườinữcảnhsáttớibáocáorằngbàkhôngmangtheocáigìtrongngười.Lầnđầu tiên trongđời, tôi thấyhiệnramộtnỗisợkhủngkhiếp.
Chođến lúcđó, tôivẫn tinchắc làmìnhsẽ thâu lạiđượcbảnhiệpước.Nhưnggiờđâychẳngcòngìđể làmnữa.Nóthật làthêthảm.ThưaôngHolmes,cậuWatsonsẽchoôngbiếtlàhồicònđihọc,tôilàmộtđứabénhạycảm,dễkíchđộng.Tôinghĩ tớicậutôi, tớinỗinhụcnhãmàtôisắpbắtôngphảihứngchịu,tôiphảihứngchịuvàtấtcảnhữngai thâncậnvới tôiđềuphải liênquan.Tôikhôngbiếtđiềugìđãxảyđếnvớitôi.Dườngnhưthầnkinhtôibịkíchđộngquámãnhliệt.Tôicònnhớmộtcáchmơhồrằngmộttoánnhânviêncốtìmcáchlàmchotôibìnhtĩnhlại.Mộtngườitrongtoánđóđãdẫntôiragavàđưatôivềđây.Mẹtôitannátcõi lòngvìbuồnphiền.AnhbạnJosephđãbị tốngrakhỏicănphòngxinhđẹpnàyđểnóđượcbiến thành bệnh xá. Trong 9 tuần, tôi cứ nằm đây trong cơn mêsảng,bịgiàyvòbởichứngsốtviêmnão.NếukhôngcócôHarrisonvà ông bác sĩ đã tận tình chăn sóc thì chắc tôi đã chết rồi. Cô làngười điều dưỡng ban ngày. Ban đêmmột nữ điều dưỡng chuyênnghiệpkhácthứcchanhchừngtôi.Dầndàtrínhớtrởlạivớitôi.Việcđầu tiên tôi làm là đánh điện cho ông Forbes.Ông ta tới đây, nóirằngvẫnchưacómộtmấuchốtnàođượcpháthiện.Ngườiphụcvụvàbàvợđãbịthẩmvấnđếncùngvẫnkhôngđemlạimộtánhsángnhỏnhoinào.ThếlànhữngmốinghingờđượcchuyểnsangGorot,làngườiđãlàmviệcđếnkhuyahômđóởvănphòng.Việcanhtaởlại
BộvàcáitêngốcPhápcủaanhta làhaiđiểmduynhấtcóthểlàmanhtabịnghingờ.Nhưngrõràngtôichỉghichépkhianhtađãravề.Rốtcuộcngườitachẳngtìmrađượccáigìvànộivụdừnglạiởđó.Vậylàtôihướngvềông,thưaôngHolmes.Ônglànguồnhyvọngcuối cùng của tôi. Nếu ông không thành công thì danh dự và sựnghiệpcủatôivĩnhviễnsụpđổ.Bịkiệtsứcvìcâuchuyệnkểdài,ngườibệnhlạinằmxuốngNgười
nữtáchoanhuốngmộtthứthuốcnàođó.Holmesvẫnngồiyên,đầungảrađằngsau,haimắtnhắmnghiềnlạiđểtậptrungtưtưởng.Saucùnganhnói:-Bảntườngtrìnhcủaôngthậtquáminhbạch.Tuynhiêncómột
điểmmàtôicholàrấtquantrọng.Ôngcónóivớibấtcứaivềviệcôngđượcgiaophócholàmcôngviệcđókhông?-Tôikhôngnóivớiaicả.
-NgayvớicôHarrison?
-Không.TôikhôngtrởvềWorkingtrongkhoảngthờigiantừlúc
nhậnđượclệnhtớilúcbắtđầughichép.-Khôngmộtaitìnhcờgặpông?
-Khôngmộtai.
- Có ai trong những thành viên thuộc gia đình ông lại biết con
đườngđitớivănphòngôngkhông?-Ồ,có.Tấtcảđềubiết.
-Nếuôngkhôngnóivớingườinàovềbảnhiệpước,thìnhữngcâu
hỏiđóquảlàthừa.-Tôiđãkhôngnóiđiềugì,vớibấtcứai!
-Ôngbiếtgìvềngườiphụcvụ.
-Chỉbiếtôngtalàcựuquânnhân.
-Trungđoànnào?
-Ồ,ngườitanóivớitôi...ColdstreamGuards!
-Cámơn.Tôi sẽđượcForbes chobiếtnhững chi tiết.Nhà cầm
quyềnthu thập tài liệugiỏinhưngkhôngsửdụngchúngtheocáchtốtnhất.
Anhđitừbêngiườngrakhuôncửasổmởrộngvànânglênmột
bônghoađãrủ,chiêmngưỡngnéthàihòacủamàuđỏvàmàuxanh.- Tất cả những thực phẩm đều thực sự cần thiết cho đời sống
chúngta.Nhưngđóahoahồngnàylàmộtmónxahoa.Hươngthơmvàsắcmàucủanólàmộtsựtôđiểmchocuộcsống.ChínhlòngnhântừcủaThượngđếđãtạochoconngườinhữngcáidưthừaấy,vàvìthếchúngtaphảihyvọngnhiềunơinhữngđóahoa.PhelpsvàcôytánhìnHolmesvớinétmặtđầyvẻngạcnhiênvà
thất vọng.Holmes đã đắm chìm vàomơmộng và bông hồng trêntay.Sauvàiphútimlặng,côthiếunữchenvào.
-Ôngcómộtphươngcáchnàođểgiảiđápcáibíẩnnàykhông,
thưaôngHolmes?-Côhỏivớimộtthoángchuacháttronggiọngnói.-Ồ,điềubíẩnà?-Holmeslặplạikhibấtthìnhlìnhbịlôitrởvềvới
thựctại-Quảthậtđâylàmộtvấnđềrắcrối,nhưngtôisẽchútâmđến.Tôisẽthôngbáochocôbiết.-Ôngcóthấymộtdấuvếtnàokhông?
-Quývịđãchochúngtôibiếttới7vấnđề.Nhưngtôiphảikiểm
tralạichúng,trướckhicóthểbàytỏýkiến.-Ôngcónghingờaikhông?
-Tôinghi...
-Ai?
-... Rằng tôi đã rút ra những kết luận của mình một cách quá
nhanh.-VậythìônghãytrởlạiLondonvàkiểmtralạichúng.
-Lờikhuyêncủacôthậtlàchílý,thưacôHarrison.-Holmesnói
khiđứnglên.-Watson,tôitinrằngchúngtachẳngcóthểlàmgìkháhơn.ÔngPhelps,ôngđừngcóquáhyvọng.Vấnđềrấtlàrốirắm.- Tôi sẽ sống trong cơn sốt cho tới lúcđượcgặp lại ông. -Nhà
ngoạigiaokêulên.-Thếthìngàymaitôisẽtrởlạibằngcùngmộtchuyếntàu.Nhưng
rấtcóthểlàbảntườngtrìnhcủatôisẽkhôngmấylạcquan.-Khiđượcbiếtlàcóngườiđangcốlàmmộtcáigìđó,tôicóthêm
mộtchútkhí lực.Nhânđây, tôi vừanhậnđược thưcủaHuân tướcHolhurst.-Thếà?Ôngtanóigìvậy?
-Một láthư lạnhnhạt,nhưngkhôngkhôkhan.Ônglặp lại làvụ
nàycótầmquantrọnghàngđầuvàthêmrằngôngsẽkhôngkýmột
quyếtđịnhnàovềtươnglaicủatôitrướckhitôiđượcbìnhphụcvàcókhảnăngđểsửachữacáitaihọadotôigâyra.-Vậythì,đólàngườibiếtđiềuvàđầylòngnhânhậu-Holrnesnói
-Tađithôi,Watson,chúngtacòncócảmộtngàyđểlàmviệc.Ông Joseph tiễn chúng tôi ra ga và ngay đó chúng tôi lên tàu.
Holmeschìmđắmtrongsuy tưsâu lắng.Anhchỉmởmiệngkhi tớivùngphụcậnLondon.
-AnhchàngPhelpskhônguốngrượuchứ?
-Tôinghĩlàkhông.
-Tôicũngvậy.Nhưngcầnphảitínhđếnmọitìnhhuốngbấttrắc
có thể xảy ra.Anh chàngđóđang lúnmình trongnhững lànnướcthậtsâu,vàtấtcảvấnđềlàliệuchúngtacóthểkéoanhtalênbờđượcchăng.AnhnghĩsaovềcôHarrison?-Côlàngườicócátínhriêng.
-Đúng,nhưnghoặclàmộtcátínhhướngvềđiềuthiện,hoặclàtôi
bịlầmto.CôtavàngườianhlàconcủamộtngườithợcảxưởngrènởbênNorthumberland.Phelpsđínhhônvớicôtrongmộtchuyếnđivàomùađôngnămngoáivàcôđãcùnganhmìnhtớiđâyđểđượcgiớithiệuvớigiađìnhbênchồng.Rồithìtaihọanổravàcôởlạiđểchămsóc chohônphu, trong lúcônganh Joseph, thấymìnhđượcchămchútmộtcáchđầyđủ,nêncũngởlạiluôn.Anhthấyđó,cólúctôi làmvài cuộcđiều trahoàn toànbiệt lập.Nhưngngàyhômnaychúngtađitìm...-Cácbệnhnhâncủatôi.
-Ồ,nếuanhthấynhữngcôngviệccủaanhlại lýthúhơnthì...-
Holmesnóivớimộtgiọngtráchcứ.-Tôiđịnhnóivớianh rằngcácbệnhnhâncủa tôi có thểkhông
cầnđếntôitronghaihaybangày,bởivìlúcnàyđangmùaítviệc.-Tuyệtvời!-Anhkêulên,lấylạitínhkhívuivẻ-Thếthìchúngta
cùngnhauchămlocáivụnày.TôinghĩlàkhởiđầuchúngtacầnphảigặpForbesđểcónhữngchitiếtmàchúngtacầnbiết.Rồichúngtasẽbiếtcầntấncôngtheochiềuhướngnào.-Anhđãnóilàcómộtdấuvết?
-Chúngtacónhiềudấuvết.Nhưngsaucuộcđiềutra,tasẽkiểm
tra lại giá trị của cácđiểmđó.Vụán khógiải thíchnhất, là vụ ánđượcthựchànhkhôngmụcđích.Vụánnàyởđâycómộtmụcđích.Nóđưalại lợi íchchoai?CóôngđạisứnướcPhápnày,ôngđạisứnướcNganày,vàcócảngườitrảgiácaohơnhaiôngđạisứđó,vàcòncóhuântướcHoldhurstnữa.-HuântướcHoldhurst?
- Thật không tưởng tượng nổimột chính khách bị rơi vào hoàn
cảnhnhưthếmàlạikhôngtiếcnuốivềsựbiếnmấtcủamộttàiliệuquantrọngđếnnhườngđó.-NhưnghuântướcHoldhurstlàmộtchínhkháchcómộtquákhứ
khảkính.- Nhưng chúng ta không thể chỉmới thoạt nhìnmà gạt bỏ nó.
Ngàyhômnaychúngtasẽtớiđó,đểxemôngnóivớichúngtađiềugì.Tronglúcchờđợi,tôiđãchophátđộngcuộcđiềutrarồi.-Thếà?
-Phải.TừgaWorkingtôiđãđánhhaibứcđiệnchocáctờbáoở
London.Lờinhắn tinnàysẽđượcđăng tải trêncácbáopháthànhvàochiềunay.Anhđưachotôimộttờgiấyxératừcuốnsổtay.Trênđóđược
viếtbàngbútchì:
“Thưởng10bảngchongườinàobiếtsốxecủacỗxengựađãđổmộtngười kháchxuống cổnghoặcgần cổngBộngoại giaotrênphốCharles,vàohồi10giờkém15đêm23tháng5.Trảlờivề221B,phốBaker”.
-Kẻtrộmđixengựađếnà?
-NếuôngPhelpskhônglầmlẫnkhikhairằngkhôngcómộtchỗ
ẩn nấp nào trong văn phòng cũng như ngoài hành lang thì ngườikháchtấtphảitừbênngoàivào.Nếungườiđótớivàomộtđêmẩmướtmàkhôngđể lạimộtvếtchânnàotrênvảinhựa lótnhà(đượcquansátvàiphútsaukhiyđiqua),thìchắcchắnlàyđãtớibằngxengựa.-Điềuđócóthểchấpnhậnđược.
-Cóthểdấuvếtnàysẽdẫnchúngtađếnmộtnơinàođó.Nhưng,
còncóhồichuông,chitiếtlốlăngnhấttrongvụnày.Tạisaoylạigọichuông?Cóphảitêntrộmlàmthếđểtỏtháiđộanhhùng?Hoặccómột ai khác đi cùng với kẻ trộm đã giật chuông để ngăn chặn vụtrộm?Hoặcviệcđóchỉlàngẫunhiên?Hoặcđólà...-Holmeslạirơivàotrạngtháisuytưthầmlặng.Nhưngtôithấydườngnhưcómộtgiảthiếtmớibấtchợthìnhthànhtrongócanh.Chúngtôixuống tàuvàohồi3giờ20.Saukhiđãnuốtvộivàng
mộtmiếngởquầyănnhàga,chúngtôiđi thẳngtớiScotlandYard.Forbes là một người thấp nhỏ, gương mặt thông minh và nhữngđườngnétkiênquyết,nhưngkémdễthương.Cuộctiếpxúcthật lạlùngvàtháiđộcủaôngcònlạlùnghơnnữakhiôngđượcbiếtmục
đíchchuyếnviếngthămcủachúngtôi.
- Đã từ lâu tôi biết phương pháp làm việc của ông, thưa ông
Holmes-ôngtanóivớimộtgiọngmỉamaicayđộc-Ôngluônluônsửdụngnhữngtintứcmàcảnhsátcungcấpchoôngvàrồitìmcáchtựmìnhkếtthúcvụánđểlàmmấtuytíncủanhữngcơquancôngquyền.-Trái lại -Holmesđáp-Trong53vụ, tên tôichỉxuấthiệncó4
lần,vàcảnhsátđãlấyvềphầnmình49vụ.Tôikhôngtráchôngvìôngchưabiếtđếnđiềuđó,bởilẽôngcòntrẻvàthiếukinhnghiệm.Nhưngnếunhưôngmuốnnổidanh trongcáivụmớinày,ôngcầnphảicộngtácvớitôi,chớkhôngphảichốnglạitôi.- Tôi không mong gì hơn là có được một vài thành tích - Ông
thanhtrathayđổigiọngnói-Chotớinay,thậtsựtôikhôngthâuđạtđượcchútgì.-Ôngđãápdụngnhữngbiệnphápnào?
- Khi theo dõi ông Tangey, chúng tôi biết ông ấy làmột người
dũngcảmvàrấttốt.Nhưngbàvợthìchẳngragì.Tôicócảmtưởnglàbàấybiếtrấtnhiều,nhưngchẳngmuốnnóira.-Ôngcũngchotheodõibàấychứ?
- Phải. Bàấyuống rượu, vànhânviên của chúng tôi đãhai lần
ngồibênbàkhibàđãquáchén,nhưngcũngkhôngmoirađượcđiềugì.-Nhữngkẻmôigiớiđãtớinhàhọphảikhông?
-Phải,nhưnghọđã thanh toáncáimónnợchonhàbuônxong
rồi.-Tiềndođâumàcó?
-Tiềnlươnghưucủaôngchồng.Họchẳngcóvẻgìlàcótiềncả.
-BàtagiảithíchrasaovềcúchuônggọicủaôngPhelpskêuđưa
càphêlên?-Bànóirằngchồngbàrấtmệtvàbàmuốnlàmđỡchochồng.
-Điềuđóphùhợpvớiviệc ít lâusaungườichồngngủvùi trong
phòng.Vậylàchẳngcógìchốnglạihọ,ngoạitrừtínhnếtcủabàvợ.Ôngcóhỏitạisaobàhốihảravềtrongđêmtốiđó?-Bàđãravềmuộnhơnngàythườngvàmuốntrởvềnhàngay.
-ÔngcóchobàtabiếtôngvàôngPhelpsđãđisaubàtatới20
phútmàlạiđếnnhàtrướcbàkhông?-Bàtagiảithíchrằngđixengựaphảinhanhhơnđibộ.
-Bàtacógiảithíchcáilýdođãkhiếnchobàtangaykhivừavề
tớinhàđãchạyvộivàotrongbếpkhông?-Tiềnđểtrảnợnằmtrongbếp.
-Ítrathìbàcócâutrảlờichomọichuyện.Ôngcóhỏibàtaxem,
khirakhỏitrụsởBộ,bàcógặpaikhông,hoặccóthấyaithơthẩnbênphíaphốCharleskhông?
-Bàchỉtrôngthấycóngườicảnhsátthôi.-Vậythìtôithấyôngđãthẩmvấnbàtarấtkỹcàng!Thếôngcòn
làmnhữnggìkhác?-NhânviênGorotđãđượctheodõitrongsuốt9tuầnqua,nhưng
khôngcókếtquảgì.Khôngcógìchốnglạiôngta.-Vàcòngìnữa?
-Nóithật,chúngtôichẳngcógìđểmàtiếnhành.
-Ôngnghĩgìvềcáichuông trong lúcôngPhelpsở trongphòng
củangườiphụcvụ?-Tôixinthúthậtlàtôicònchưahếtngạcnhiên.Phảilàmộtkẻto
ganlớnmậtmớivừaăntrộmvừabáođộng.-Đúng,thậtlàkỳcục!Tôixincảmơnôngvềtấtcảnhữngchỉdẫn
đó.Tađithôi,Watson.-Bâygiờchúngtađiđâu?-Tôihỏikhiđãrabênngoài.
-Chúngtatớihuântước.
Chúng tôi gặp may: Huân tước Huldhurst vẫn còn ở trong văn
phòngông.Holmeschotrìnhdanhthiếpvàngayđóchúngtôiđượcmờivào.Nhàchínhkháchđóntiếpchúngtôivớivẻmặtlịchsự.Ôngmờichúngtôingồitronghaighếbànhsangtrọngkêhaibênlòsưởi.Đứngtrêntấmthảmgiữahaichúngtôi,ôngcómộtdángthậtđẹpvớithânhìnhcaomảnh,bộmặtnhọnvàtrầmtư.
-Tênôngđốivớitôirấtquenthuộc,thưaôngHolmes?-ôngcười
nói - Và đương nhiên tôi không thể làm như không biết lý do củachuyếnviếngthămnày.Nhưngtôimuốnđượcbiếtônghànhđộngvìlợiíchcủaai,nếunhưtôicóthểtựchophépđặtravớiôngcâuhỏiđó.-VìlợiíchcủaôngPercyPhelps.
-A!Vìđứacháucủatôiôngthừabiếtrằngtôirấtthíchcâu:Luật
phápkhôngchừabấtcứai.-Nhưngnếutôitìmratậptàiliệuđó?
-A!Vấnđềsẽlạikháchẳn!
-Cómộthoặchaicâuhỏimàtôimongmuốnđượcđặtravớihuân
tước!-Tôisẽsungsướngđượcthôngbáochoôngđiềugìtôicóthểnói,
trongphạmviquyềnhạncủatôi.- Có phải ngài đã ban những chỉ thị sao chép bản văn tại gian
phòngnày.-Phải.
-Thếthìkhôngmộtaicóthểngheđượclờingài?
-Phải.
-Ngàicónóivớimộtngườinàođórằngngàicóýđịnhchép lại
bảnhiệpướckhông?-Không.
-Ngàituyệtđốitinchắcnhưvậychứ?
-Tuyệtđối.
- Thế thì, bởi vì ngài không bao giờ nói đến, bởi vì ông Phelps
khôngbaogiờnóiđến,bởivìkhôngmộtaingoàihaicậucháungàibiếtđược,nênsựcómặtcủakẻtrộmtrongvănphònglàhoàntoàndongẫunhiên.Kẻđóđãthấymìnhbỗngnhiêngặpcơmay.Vàyđãlấytrộm.
Nhàchínhkháchmỉmcườinói:
-Điềuđóđãvượtkhỏiphạmvicủatôi.
Holmessuynghĩtrongmộtlát:
-Theochỗtôibiết,ngàiesợrằngsựphổbiếnbảnhiệpướcsẽ
kéotheonhiềuhậuquảtrầmtrọng.Ôngbộtrưởngsasầmnétmặt:
-Đúngthế.
-Nhưngnhữnghậuquảđóchưaxảyra?
-Chưa.
-NếubảnhiệpướcđãlọttớiBộngoạigiaoPháphoặcNgathìhẳn
làngàiđãnghethấytiếngvọng?-Hẳnlànhưthế-Huântướcnhănmặt,nói.
-Gần10tuầnlễđãtrôiquamàngàivẫncònchưanghethấymột
độngtĩnhnào.Vậyphảichăngvìmộtlýdonàođó,bảnhiệpướcvẫnchưađếnđó?Huântướcnhúnvai:
-Chúngtakhôngthểtinrằngtênăntrộmđembảnhiệpướcvề
nhàrồiđóngkhungtreolêntường.-Cóthểlàyđợimộtcuộcđấugiá.
- Nếu y đợi quá lâu thì y sẽ chẳng còn được cái gì. Trong vài
tháng,bảnhiệpướcsẽkhôngcòngìlàbímậtcả.-Phảichăngtêntrộmđãđộtnhiênngãbệnh.
-Mộtcơnsốtviêmnão,chẳnghạn?-Nhàchínhkháchhỏi,phóng
lênngườiHolmesmộttianhìnsắcsảo.-Tôiđãkhôngdámnóinhưthế-Holmesđiềmtĩnhtrả lời-Giờ
đây,thưangài,chúngtôiđãlàmngàitốnnhiềuthìgiờ,vàchúngtôixintừgiã.-Tôixincầuchúcôngtấtcảsựthànhcông,chodùkẻphạmtộilà
ai?-ÔngBộtrưởngnóikhitiễnchúngtôiracửa.-Một cá tính caoquý!Nhưngôngấyphải tranhđấuđểbảo vệ
cươngvịmình.Ôngấychẳnggiàucógìcảvàcónhiềuviệcphảilàm.Chắc hẳn anh đã thấy là đôi giày của ông đã phải thay đế. AnhWatson, anh hãy trở lại với công việc của anh, nhưng nhớ trở lạiWorkingvàongàymai.
Sánghômsau,tôiđicùnganhxuốngWorking.Anhchotôibiếtlà
anhkhôngnhậnđượchồiâmcholờinhắntintrêncáctờbáovàanhcũngchẳngcógìđểchotôibiếtthêm.ChúngtôigặplạiPhelps,anhtađãkháhơnbuổitốihômtrước,đã
cóthểđứnglênđược.
-Ôngcótingìmớikhông?-Phelpshỏingaytứckhắc.
-Nhưđãtiênliệubảnbáocáocủatôilàtiêucực-Holmesđáp.
-Nhưngôngkhôngnảnchíchứ?
-Không.
-Nếuchúngtakiêntrìthìsựthậtsẽthắng.–CôHarrisonnói.
-Ởđây,chúngtôicónhiềuđiềuđểnóivớiônghơn-Phelpsnói
khingồixuốngtrườngkỷ.-Tôihyvọngôngđãcótingìmới.
-Chúngtôiđãgặpmộtbiếncố...
GươngmặtPhelps trở thànhrấtnghiêmtrọngvàởđằngsau tia
nhìncủaanh,làsựsợhãi.-Tôibắtđầutinrằngtôi làmụctiêucủamộtâmmưuquỷquái
nàođó.-A!-Holmeskêulên.
- Điều đó khómà tin nổi, bởi vì tôi không có kẻ thù nào. Tuy
nhiên,sauđêmqua,tôiđãđitớimộtkếtluậnnhưthế.-Mongôngkểchonghe.
-Trướchết,đólàđêmđầutiênkhôngcóngườicanhchừngtrong
phòng tôi. Tôi cảm thấymình khoẻmạnhđếnmức không còn cầnđến cô y tá nữa. Tuy nhiên, tôi không tắt đèn trong khi ngủ. Vàokhoảng2giờsáng,tôiđangngủthìbịđánhthứcbởimộttiếngđộngnhẹ.Một tiếngđộnggiốngnhư tiếngconchuộtgây rakhinógặmtấmván.Tôinằmyênđểlắngnghe,vớicảmtưởngđóchỉlàmộtconchuộtnhắt.Rồitiếngđộnglạimạnhhơnvàtừcủasổvanglênmộttiếng động gọn của kim khí. Tôi ngồi dậy. Chẳng còn nghi ngờ gìnữa:mộtngườinàođóđangcốnhétmộtdụngcụquakhehởgiữacáckhungcủavàcáitiếngđộnglớnlàdothenmóccửasổbịđẩyra.Trong10phút,tôikhôngnghethấygìhơn:tựahồnhưngườita
muốnkiểmtraxemtiếngđộngcóđánhthứctôidậykhông.Rồimột
tiếngkêucọtkẹtvàcánhcủamởratừtừ.Tôikhôngbiếtcáchtựchủđểchờxemsựviệcrasao,nênđãnhảyrakhỏigiường.Mộtngườiđànôngngồixổmbênkhuôncửasổ.Tôikhôngnhìnrõyvìychuồnđinhưmột tiachớp,một tấmáochoàngchekínphầndướimặty.Mộtđiềumàtôitinchắc,làtrongtayycócầmmộtcondaodài.-Thếrồisauđóônglàmgì?
-Tôiđịnhgọichuôngvàđánhthứccảnhàdậy.Nhưngchuôngthì
đặt trong bếp còn các gia nhân thì ngủ tuốt trên cao. Tôi la lên.Josephchạyxuốngvàanhbáođộngchonhữngngườicònlạitrongnhà.Josephvàngườihầuphòngtìmthấynhữngdấuchântrongcáibồnhoaởmédướicửasổ,nhưngthờitiếtkhôráocủamùanàyđãkhiếnhọkhôngcòntheođượcdấuvếttrênbãicỏ.Tuynhiêncómộtchỗtrênhàngràogỗdọctheoconđườnglànơicónhữngdấuvết.Họchorằngcóaiđóđãnhảyquavàđãlàmchohàngràobịhư.Tôichưabáovớicảnhsátđịaphương,bởivìtôimongđượcbiếtýkiếnôngtrướcđã.CâuchuyệnkểcủaPhelpsđãtạoramộttácdụngkhácthườngnơi
Holmes.Anhđứnglênkhỏighếvàđiđilạilạitrongphòngtrongmộttrạngtháibịkíchđộng.-Hoạvôđơnchí!-Phelpscười,kếtluận.
-Ông có thểđi dạomột vòngquanhnhà với tôi được chăng? -
Holmesnói.-Tôirấtmongđượchưởngchútnắngtrời.Josephsẽcùngđi.
-Vàcảemnữa-côHarrisonnói.
-Côcứngồingaytạicáichỗmàcôđangngồiđây-Holmeskêu
lên.Côthiếunữngồixuống,bấtmãn.Anhcốnhậpbọn,vàbốnngười
chúngtôirakhỏinhà.Chúngtôiđidọctheobãicỏđểtớikhuôncửasổ.Quả thậtởđó cónhữngdấu chân trênbồnhoa,nhưngnhữngdấuđóđãbịlàmrốivàkhôngcònrõnữa.Holmescúinghiêngxuốngtrongchốclátrồiđứnglênvànhúnvai:
-Chẳngairútratừđâydượcmộtcáigì!Chúngtahãyđiquanhnhàđểxemvìsaocănphòngnàylạiđượcchọnlựa.-Cănphòngđượcnhìnthấyrõhơntừngoàiđường-ÔngJoseph
gợiý.-Àphải,đươngnhiênởđâycómộtcánhcửaắthẳnhắnđịnhcạy
phá.Cửanàydùngđểlàmgì?-Đâylàlốivàocủanhữngngườigiaohàng,banđêmđượckhóa
lại.-Trướcđâyđãcólầnnàobáođộngtươngtựkhông?
-Chưabaogiờ-Phelpsđáp.
-Trongnhàôngcócấtgiữnhữngbátđĩahoặcđồdùngbằngbạc
khiếnchokẻtrộmdòmngóchăng?-Chẳngcómónđồđắttiềnnàocả.
Holmesđidạo,tayđúttrongtúi,vàdángvẻvôtưlựđóhoàntoàn
tráingượcvớicácthóiquencủaanh.-Nhânđây,-AnhnóivớiJoseph,-Ôngđãtìmramộtchỗmàtừ
đókẻtrộmđãleolênhàngrào.Chúngtatớiđócoiqua?Người thanhniêndẫnchúng tôiđếnmộtnơimà thanh trêncủa
hàng rào đã bị nứt rạn. Mộtmẩu gỗ nhỏ hãy còn vướng trên đó.Holmesrútmẩugỗravàquansátkỹlưỡng.
-Ôngtinlàcáinàymớicótừđêmqua?Tôicócảmtưởnglànócó
từlâurồi,phảithếkhông?-Rấtcóthểlànhưôngnói.
-Tôikhông thấynơinàomàmộtaiđó lạinhảy từphíabênkia
sang.Không,chúngtakhôngthuđượcmộttintứcnàoởđây:Hãytrởvềphòngđểbànchuyện.Phelpsđi rất chậmvà vịn vào cánh tay người anh vợ tương lai.
Holmes băng thật mau qua bãi cỏ và chúng tôi tới khuôn cửa sổtrướchơnhaingườikia.-ThưacôHarrison-Holmesnóivớimộtgiọngnghiêmtrọng-Cô
phảiở lạiđâysuốtngày,khôngđượcrờikhỏiphòngmộtgiâyphútnàocả.Việcnàyrấtquantrọng.-Chắcchắnrồi,bởivìôngmuốnthế,thưaôngHolmes-Côthiếu
nữtrảlời,vẻngạcnhiên.
-Khiđingủ,côhãykhóacửaphòngtừbênngoàivàcôhãycất
giữchìakhóa.Côhứavớitôisẽlàmnhưthếchứ?-NhưngcònPhelps...
-AnhấysẽđiLondoncùngvớichúngtôi.
-Vàôngbuộctôiphảiởlạinơiđây?
-Vìanhấy.Côgiúpchoanhấy.Maulên!Hãyhứađi.
Côgậtđầuvàolúchaingườikiađitớingangtầmchúngtôi.
-Tạisaoemlạicứphiềnmuộntrongcănphòngđó,Annie?-Anh
côkêulên-Hãyđidạomộtvòngdướinắngđi.-Không,cámơnJoseph.Emhơibịnhứcđầu.Phòngnàylạimát
mẻvàthoảimáinênemthíchlắm.-Giờđâyôngđềnghịđiềugì,thưaôngHolmes?-Phelpshỏi.
-NếuôngcóthểcùngđitớiLondonvớichúngtôithìđiềuđósẽ
giúpíchchotôirấtnhiều.-Ngaytứckhắcsao?
-Trongvòngmộttiếngđồnghồnữa.
-Tôihoàntoànmạnhkhoẻ.ÔngsẽyêucầutôiởlạiLondontrong
đêmnay?-Tôiđangđịnhđềnghịnhưvậy.
-Nếuvịkháchđêmquatrởlạitìmgặptôithìysẽthấyconchim
đã bay rồi. Thưa ông Holmes, ông có muốn anh Joseph cùng đikhông,đểchămsóctôi?-Ồ không! Anh bạnWatson là bác sĩ, anh ấy sẽ chăm sóc cho
ông. Chúng ta sẽ dùng bữa ở đây, sau đó chúng ta sẽ cùng điLondon.Tấtcảđượcthuxếpnhưanhđãđềnghị.CôHarrisonxinlỗikhông
thểrakhỏiphòng.Tôikhônghiểuđượccáidựđịnhcủabạn,ngoàicáiviệcanhmuốntáchxahaingườiđãhứahôn.Nhưngsaukhiđãcùngvớichúngtôiragavàđãđưachúngtôilêntoatàurồi,HolmesbáochochúngtôibiếtlàanhphảiởlạiWorking:-Còncóhaihoặcbađiềumàtôimuốnlàmchosángtỏ.Sựvắng
mặt của ông, thưa ông Phelps, sẽ cómột tầm lợi ích nàođó. AnhWatson,khivề tới London,anhđưaPhelpsvềphốBakervàởbênanhbạncho tới lúc tôi trởvề.Làbạncũ,haianhhẳncórấtnhiềuchuyệnđểnóivớinhau.ÔngPhelpscóthểngủtrongphòngcủatôi.Tôisẽtrởvềnhàdùngbữađiểmtâm.-NhưngcònviệcđiềutracủachúngtaởLondonthìsao?-Phelps
hỏi,cáukỉnh.-Chuyệnđócóthểđợiđếnngàymai.
-Ôngcóthểbáochogiađìnhtôibiếtlàtôisẽtrởvềvàotốimai-
Phelpskêulên,vàolúccontàuchuyểnbánh.-Đâucóaitrôngthấytôiởnhàanh.-Holmesđáp,vuivẻvẫytay.
Phelpsvàtôitánchuyệntronglúcđiđường.
-Anhấymuốnthuthậpmộtđầumối liênquantớivụtrộmđêm
vừaqua.Riêngtôi,tôikhôngchođólàmộttêntrộmbìnhthường.-Thếýanhrasao?
-Cólẽcậusẽnóirằngđólàdohệthầnkinhcủatôibịmệtmỏi,
nhưngtôithậtsựtinrằngcómộtâmmưuchínhtrịtriểnkhaiquanhtôivànhữngkẻchủmưulạicònmuốnámhạitôi.Điềuđóngheracóvẻphi lý,nhưngcậucứxemsựviệcthì rõ.Tạisaokẻtrộmlạicạyphácửasổmộtphòngngủtrongđókhôngcócáigìđểmàđánhcắpcả,vàtạisaoylạitớivớimộtcondaolớn?-Đócóthểchỉlàdụngcụmàkẻtrộmdùngđểcạycửa.
-Nóchínhlàmộtcondao.Tôiđãthấylưỡidaolóelênmộtcách
rõràng.
-Nhưngchẳnghiểuvìsaoanhlạibịtheodõivớimộtsựáctâmtớinhườngđó!-A!Đóchínhlàvấnđề.
-NếuHolmestinlờianhnóilàchínhxácthìanhấyhẳntiếnđược
mộtbướclớnvềsựnhậndạngkẻđãđánhcắpbảnhiệpướcvềhảiquân.Thậtvôlýkhigiảthiếtrằnganhcótớihaikẻthù,mộtkẻđánhcắptàiliệuvàmộtkẻmuốnámhạianh.-NhưngôngHolmesđãnóirằngôngấysẽkhôngtrởvềnhàtôi.
-Anhấychưabaogiờhànhđộngmàkhôngcólýdochínhđáng.
Hãytinlờichúngtôi.Tớiđócâuchuyệncủachúngtôichuyểnsangnhữngđềtàikhác.
Bữađó làmộtngàykiệtsứcđốivới tôi.Phelpshãycònyếusau
cơnbệnhdàingàyvànônnóng.Tôi cốgắng làmchoPhelpsquantâmtớinhữngvấnđềxãhội,tấtcảnhữngcáigìcóthểlàmchoanhkhuâykhỏa,nhưngtôichỉuổngcông.Anhluônluônquaylạivớibảnhiệpướcbịmất.AnhtựhỏiHolmesđanglàmgì,huântướcsẽxửtrírasao,sángmaichúngtôisẽnhậnđượcnhữngtintứcnào.Đếntối,anhtrởthànhhoàntoànkhóchịu.-CậucótinởHolmeskhông?-Phelpshỏi.
-Anhấyđãhoànthànhđượcnhiềuvụđángkể.
-Nhưngcóbaogiờanhấylàmsángtỏđượcmộtviệcđentốinhư
vụnàychưa?-Ồ,cóchứ?
-Nhưngkhôngcóvấnđềmànhữngtầmlợiíchlớnlaođếnthếbị
lâmnguy?-Cáiđótôikhôngbiết.Tráilại,anhấyđãhoạtđộngthaychoba
giađìnhtrịvìởchâuÂutrongnhữngvụtrọngđại.-Tôichẳngcònbiếtnghĩsaonữa.Cậucótinlàanhấycóhyvọng
không?Cậucótinlàanhấychắcsẽthànhcôngkhông?
-Anhấykhôngnóigìhết.
-Dấuhiệuxấu?
-Chínhkhianhấyởtrênmộthướngtốt,anhmớiítnói.Bạnthân
mến ơi, sự bực dọc chẳng được việc gì. Anh hãy đi ngủ, ngõ hầuđượctỉnhtáo.Bạntôitheolờikhuyêncủatôi,nhưngbảnthântôicũngtrằntrọc
mãi.Tôiđãđặtracảtrămcâuhỏi.TạisaoHolmeslạiởlạiWorking?Tại sao anh lại yêu cầu cô Harrison ở nguyên trong phòng ngườibệnh suốt ngày hôm đó? Tại sao anh lại không báo cho gia đìnhPhelpsbiếtviệcanhởlại?Tôihànhhạbộócmìnhchotớikhihaimắtsụpxuốngvìmệtmỏi.Tôithứcgiấcvàolúc7giờvàtôiđingaysangphòngPhelps:suốt
đêmquaanhkhôngngủ.CâuhỏiđầutiêncủaanhlàchuyếntrởvềcủaHolmes.-Holmesđãhứa làHolmesgiữ lời.Vàgiờgiấcđốivớianhấy là
giờgiấc:khôngsớmquámàcũngkhôngmuộnquá.Tôinóiđúng,bởikhônglâusaulúc8giờ,mộtcỗxengựadừnglại
trướcnhàvàbạntôirakhỏixe.Đứngtrêncửasổ,chúngtôithấybàntaytráianhbịquấnbăng;
bộmặtanhthậtutối,nhợtnhạt.Anhvàotrongnhà,nhưngvàigiâyđãtrôiqua,tôimớithấyanhlêntớicầuthang.-Anhấycóvẻnhưmộtngườibạitrận?–Phelpskêulên.
TôibuộcphảinhìnnhậnlàPhelpscólý.Tôinói:
- Cuối cùng, chìa khóa của sự bí mật chắc chắn là ở đây, ở
London.Phelpsthốtramộttiếngrênrỉ:
-Tôikhôngbiếtchìakhóađólàcáigì.Nhưngtôiđãhyvọngbiết
baovềchuyếntrởvềcủaôngấy.Hômquatayôngtađâucóbịbăngbó?Cóchuyệngìxảyravậy?
-Anhkhôngbịthươngđấychứ,Holmes?-Tôihỏi,khianhbước
vàophòngkhám.-Suỵt!Mộtvếtxướcdotôivụngvềmàra.Vụcủaông,thưaông
Phelps,làmộttrongnhữngvụhắcámnhấtmàchưabaogiờtôinắmtrongtay.-Cóvượtquásứcôngkhông?
-Đólàmộtsựgiantruânrấtlýthú.
-Chuyệngìđãxảyra?
-Đểănđiểmtâmxongđã,bạnWatsonthânmến.Tôiđoánchừng
rằngkhôngcóhồiâmnàocho lờinhắncủa tôi liênquan tới cỗxengựa?Ừphải,đâucứlầnnàotấncônglàcũngthắng.BànănđãdọnsẵnvàbàHudsonđemtràvàcàphêtới.Holmes
háuăn,tôitòmò,cònPhelpsthìởđộchótcủasựủrũ-BàHudsonquảrấtkhéoléo-Holmesnóikhithấyđĩathịtgànấu
càri-Nghệthuậtnấuăncủabàkhôngđượcđadạng,nhưngvớitưcách làmột phụnữ xứScotland, bàbiết thếnào làmột bữađiểmtâm.Anhcómónsòđằngđókhông,Watson?-Trứngchiênjambon.
-Tốt,ôngdùngmóngìnào,ôngPhelps:gànấucàri,trứnghaylà
ôngmuốntựmìnhchọnlấymónăn?-Cámơn,tôichẳngnuốtnổicáigì.
-Ô,coinào!Hãydùngcáimónnày,đểngaytrướcmặtôngđó.
-Xincámơn,tôikhôngthểnàoănđược!
- Thế thì - Holmes nói với một cái nháymắt tinh nghịch - ông
nhườngnốtmónđóchotôichứ?
Phelpsmởcáivungravàanhthốtlênmộttiếngkêu.Mặtanhtrở
thànhtrắngbệch.Ởgiữacáiliễnđựngthứcăncómộtcuộngiấynhỏmàuxámxanh.Anhvồlấycuộngiấy,chămchămnhìnvàonó,đứnglênvàmúamaytrongphòng.Anhhétlênvìsungsướng.Đoạnanhrơixuốngmộtghếbànhvàkiệtsức.-Thôichứ!Thôichứ-Holmesnóikhivỗnhẹlênvaianh-Tôibiết
ôngđãmònmỏichờđợi.Phelpsnắmlấybàntayanhvàhônnó:
-Chúaphùhộchoông!Ôngđãcứuđượcdanhdựchotôi.
-Danhdựcủatôicũngbịlâmnguy,nếutôithấtbạitrongvụnày.
Phelpsnhétbảntàiliệuvàotúitrongcủaáovét.
- Tôi không dám làm gián đoạn lâu hơn bữa điểm tâm của hai
ông, nhưng tôi lạimongmuốn được biết, ông đã thu hồi được nónhưthếnào.SherlockHolmesuốngmột táchcàphêvà lưuýđếnmón trứng
chiên jambon. Sau đó, anh đứng lên,mồimộtmẩu thuốc và ngồithoảimáitrongchiếcghếbành:
- Sau khi đã tạmbiệt cácbạnởnhàga, tôi đi ngangqua vùngđồngquêởSurrey,tớimộtlàngnhỏtênlàRiphey.Tớiđó,tôiuốngtràởlữquánvàchếđầybầunước,nhétbánhsandwichvàođầytúi.Tôiởlạiđóchotớichiềutối.ĐoạntôiquaytrởlạiWorkingvàođúnglúcmặttrờilặn.Tôiđợichoconđườngvắnghẳnbóngngườirồimớileolênhàngràovềnhà.-Nhưngcửasongsắtmởmà?-Phelpsnói.
-Đúng.Nhưngtôicónhữngsởthíchđặcbiệttronglãnhvựcnày.
Tôiđãchọncáichỗcóbacâythôngvà,nhờnhữngcànhnhánhcủabacâyđóchechởmàtôilọtđượcvàotrongmàkhôngmộtaitrôngthấy.Tôináumìnhgiữanhữngbụi cây, rồibò từbụinàysangbụikia...Cácbạncứcoitìnhtrạngthảmhạicủahaiđầugốiquầntôithìđủ?Sauchót,tôitớiđượclùmcâyđỗquyênđốidiệnvớicửasổphòng
ôngPhelps.Tớiđótôingồixổmxuốngvàchờđợi.Tấmmànhcònchưađượcbuôngxuống;tôitrôngthấycôHarrison
ngồi đọc sách bên cạnh bàn. Tới 10 giờ 15, cô gấp sách lại, cộtnhữngcánhcửaláchậplạivàluira.Tôinghetiếngcôkhépcánhcửavàcảmthấygầnnhưchắcchắncôđãxoaychìakhóatrongổkhóa.-Chìakhóa?-Phelpsngạcnhiên.
-Phải.TôiđãchocôHarrisonnhữngchỉthịđểkhóacửalạitừbên
ngoàivàđemtheochìakhóaấyvềphòngngủ.Côđã làmtheo lờidặndòcủatôiđúngtừnglytừngtý,côđira,cácngọnđènbịthổitắt.Đêmrấtđẹp trời,nhưng tôimệtmỏi.ỞWorking, thápchuôngmộtgiáođườngbáotừngkhắc.Sauchót,vàokhoảng2giờsáng,bấtthìnhlìnhtôinghethấymộttiếngđộngnhỏcủamộtcáithencàibịngườitađẩyravàtiếngkêucọtkẹtcủamộtcáichìakhóa.Một látsau,cánhcửabêndànhchonhữngngườigiaohàngmởravàôngJosephxuấthiệndướiánhtrăng.
-Joseph?-Phelpskêulên.
-Ông tađểđầu trần, nhưng trên vai có vắtmột cái áo choàng
đen.Ôngtanhóngótđitrongbóngtối,dọctheobứctường.Khitớitrướccửasổ,ônglùamộtcondaodàixenquakhungcửasổvàđẩythenmóc cửa sổ lên.Thế rồi ôngmở thật rộngcánh cửa sổ ra vàdùngcondaoônglùanóquakhehởgiữanhữngcửaláchập,nậycáithanhlênvàtáchchúngra.Từchỗmaiphục,tôinhìnvàotrongphòngthậtrõ.Ôngtađốthai
câynến,đặt trênmặt lòsưởi,đoạn lậtcáigóc tấmthảmgầncánhcửaravàolên.Liềnđóôngcúixuốngvàrútramộtmiếngvánchântường,lấyracuộngiấy,đặtmộtmiếngvánchântườnglại,phủtấmthảm lại như trước, thổi tắt những ngọn nến và rơi vào trong haicánh tay tôi đang chờ đợi sẵn.Mẹ kiếp, hắn ta hung dữ cầm daoxôngthẳngvàotôi.Tôiphảiđốnngãhắnxuốngđấttớihailần.Hắnđãlàmđứtmạchmáuởngóntaytôi.Tấtcảchuyệnđóxảyratrướckhi tôicóthểchếngựđượchắn.Hắnchỉcòncóthểnhìnđờibằng
mộtconmắtthôi,nhưngtừconmắtđó,hắnđãnémchotôimộttianhìngiếtngười...Nóitómlại,saucùnghắnchịugiaotrảchotôitậptàiliệu.Khiđãthuhồilạiđượcbảnhiệpước,tôiđểchohắnđinhưngsángnaytôiđãgửichoForbesvàichitiết.NếuForbesnhanhtaybắtkịpconchimthìanhtacứtựxoayxởlấy:nhưngnếuanhtalạithấycái tổđã trống rỗng thì cànghay.Tôi có cảm tưởng rằng cảhuântướclẫnôngPhelps,chẳngaimuốnđưavụnàyratòa?-Vậylàtrongmấytuầnlễ,giấytờbịđánhcắpđãởtrongphòng
tôi?-Đúngvậy!
-VàJosephlàmộttênvôlại?
-Hừm!Tôiđượcanhtachobiếtanhtađãthuađậmkhichơiởthị
trường chứng khoán, và anh ta dám làm bất cứ chuyện gì để tạodựng lại địa vị củamình.Anh ta chẳng cầnquan tâm chi tới hạnhphúccủaemgáimìnhvàcũngcóccầnđếndanhtiếngcủaông.Phelpslúnxuốngtrongghếbành.
-Nhữngđiềuôngnóilàmtôichoángváng.
-TôibắtđầunghingờJoseph,vìtrongđêmxảyravụtrộm,ông
đãcóýđịnhtrởvềcùngvớianhta.Mặtkhác, thật là tựnhiênkhianhta tới rủôngcùngvề,bởivìanhtabiếtđườngvàovănphòngông.Rồikhiđượcbiếtcóngườimuốnbẻkhoácửasổđểvàophòngngủcủaông,trongcáiphòngmàkhôngmộtai,ngoàiJoseph,cóthểcấtgiấumộtcáigìđó,thìnhữngnghingờcủatôichuyểnthànhmộtsự tin chắc. Vậy thì kẻ muốn đột nhập phải là kẻ biết rõ nhữngchuyệnxảyratrongnhà.-Tôimùquángbiếtchừngnào!
-Nhữngsựviệcđượctómtắtnhưthếnày:JosephvàotrongBộ
ngoạigiaoquangảphốCharles,anhtađithẳngtớivănphòngôngđúngvàolúcôngvừabỏrangoài.Vìthấykhôngcóai,anhtađãgiậtchuông.Tronglúcgọichuông,anhtatrôngthấytờgiấytrảitrênmặtbàn.Chỉlướtqua,anhtathấyngaylàthầnmaymắnđãmỉmcườivớimình.Anhtavộinhétnóvàotúirồibỏđi.
AnhtatrởvềWorkingbằngchuyếntàuđầutiênđểxemcấtgiấu
vàotrongmộtchỗmàanhtacholànơicấtgiấuthậttốt,vớiýđịnhđếnngàyhômsauhoặcngàyhômsaunữasẽlấyđểđưaralàmtiền.Nhưngbấtthìnhlìnhônglạitrởvề.Anhtakhôngđượcbáotrước,vàbịđuổi rakhỏicănphòng trướcđódànhchoanh ta.Và từđóchomãitớingàyhômqua,lúcnàotrongphòngcũngcóhaingười,khiếnanhtakhôngthểlấylạiđượckhobáu.Cáitìnhhuốngđóhẳnđãlàmchoanhtađiênlênđược.Anhtađãthửlấycắpnóđêmhômtrước,nhưngđãthấtbạibởivìôngđãthứcgiấc.Ônghãynhớlạilàbuổitốihômtrước,ôngđãkhônguốngthuốcngủnhưmọikhi.-Đúngvậy.
-Anhtađãphảithuxếpđểchothuốcnướcphảicócônghiệu,và
anhtatinrằngôngsẽkhôngthứcdậy.Tôitinchắcrằnganhtasẽlàm lạimưutoanđókhi tôiđưaôngvềLondon.TôiđãyêucầucôHarrisonkhôngrờiphòngsuốtngàyhômđóđểanhtakhôngthểratay trước chúng ta... Tôi nghi là giấy tờ ở trong phòng, nhưng tôikhôngmuốntựmìnhtìmkiếm.Đểchoanhtalấychúngra,thìtôiđỡmấtcôngbiếtbao.
-Tạisaoanhtalạimuốnvàophòngquangảcửasổ,tronglúcmà
anhtacóthểvàobằngcửachính?-Muốntớiđượccửaravàochính,anhtaphảiquatrướcbảycăn
phòngngủ.Phầnkhác,anhtacóthểbỏchạytrốnquangảvườn.
-Anhtakhôngcóýđịnhgiếtngườisao?Condaocóthểchỉlàmột
dụngcụđểđàotườngkhoétgạchthôiư?Cóthểlắm!-Holmesnhúnvaitrảlời.
CÔNGVIỆCCUỐICÙNGCỦASHERLOCKHOLMES
TheFinalProblem
Tôivôcùngđauđớnkhiviếtlênnhữngdòngcuốicùngcủathiên
phóngsựcóliênquanđếnnhữngthiêntàihiếmcócủangườibạnvôcùngthânthiếtđốivớitôi,anhSherlockHolmes.Thúthật,tôimuốnimlặng,khôngmuốnnhắcđếnsựkiệnđãđểlạitronglòngtôimộtnỗicôđơnhoangvắng,trốngtrải,khôngbiết lấygìđểbùđắpchonỗimấtmát lớn laonày,mặcdùcâuchuyệnđãxảyrađãhainămrồi.NhữngláthưcuốicùngcủangàiđạitáJamesMoriarty,trongđóông tamuốnbảovệdanhdựchongườianh traiquácốcủamình,buộclòngtôiphảicầmlấybútmực.Tôitựđặtchomìnhtráchnhiệmphải giới thiệu trước công chúng tất vảnhững sự kiện xảy ra theođúng như trong thực tế. Chỉ một mình tôi là người có may mắnchứngkiến,biếtđượctoànbộsựthậtấyđiềunày làmtôithấyxúcđộng.Giờđâykhôngcònlýdogìđểchedấusựthật.Theotôiđượcbiết, chỉ có ba thôngbáo sauđây là đượcđăng trên báo chí:mộtmẩu tin đăng trên “Tạp chí Geneva” ngày 6-5-1891,một bức điệncủahãngthôngtinReuterđăngtrênbáotừngày7-5;cuốicùng lànhữngthôngbáomớiđây.Trongsốnhữngthôngbáođó,thìthôngbáothứnhấtvàthứhaiquátómtắt;thôngbáobópméosựthậtmộtcáchtrắngtrợn.Tráchnhiệmcủatôilàlàmsaonóichotoànthếgiớibiết, những sự kiện đã xảy ra giữa giáo sư Moriarty và SherlockHolmesđúngnhưsựthậtcủanó.
Cólẽbạnđọccònnhớ,ngaysaukhitôilấyvợvàraphòngmạch,
mối quanhệmật thiết giữa tôi và SherlockHolmesđã có thayđổitrongmộtchừngmựcnàođó.Tôibậnbịuvớicôngviệcchữabệnh.Cònanhvẫnghé lại chỗ tôi khi cầncóngườibạnđồnghànhcùngtham gia giải quyết những công việc khám phá của mình, nhưngngàycàngthưadần, ítdần.Vìthếtrongnăm1890tôichỉthuthậpđược có ba bài về chuyện phá án của anh. Mùa đông năm ấy vàchớmxuân1891,báochíđăngtinHolmesđượcchínhphủPhápmờisanggiảiquyếtmộtchuyệnrấtquantrọng;quahaibứcđiệnanhgửichotôitừNarbonnevàNimes,tôiđinhninhcuộcviếngthămcủaanhởnướcPhápchắcsẽcònkéodài.Vìvậytôivôcùngngạcnhiênkhivào lúc chập tối ngày 24 tháng 4, anh đột ngột xuất hiện trongphòng làmviệccủa tôi.Đầutiênđậpvàomắt tôi làdánghìnhanhgầygòxanhxaohơnmọikhirấtnhiều.-Đúng,tôiđãtiêuhaogầnhếtsứclựccủamình-Anhđáp,như
muốnthanhminhchocáinhìnengạicủatôi.-Trongthờigiangầnđây,tôitúngbấnquá.Tôikéotấmrèmlạiđượcchứ?
Cănphòngchỉthắpmộtchiếcđènbàn,thôngthườngtôivẫnđọc
dướingọnđènnày.Rónrénđidọctheobứctường,Holmesđivòngkhắp căn nhà và kéo kín các tấm rèm, vén kínmột cách kỹ lưỡngkhôngđểhởmộtchỗtrốngnào.-Anhđangcóchuyệnphảilosợhả?-Tôihỏi.
-Đúng,tôirấtsợ.
-Sợcáigì?
-Mộtloạisúnghơi.
-Anhbạnyêuquýơi,anhmuốnámchỉcáigì?
- Watson, chắc anh biết tôi khá rõ đấy, từ lâu anh đã biết tôi
khôngphải làmộtconthỏ.Đừngcholàcómốinguyhiểmđangđedọa anh. Nó chỉ là một hành độngmù quáng, không phải là mộthànhđộnganhhùng.Anhchotôixinquediêm.Anhchâmthuốchút,vàdườngnhưkhóithuốclálàmanhtươitỉnh
hẳnlên.-Trướchết tôi cầnphải xin lỗi vì cuộc viếng thămquámuộn, -
Anhlêntiếng.-Ngoàiratôixinphépđượclàmmộtviệchơibấtnhã,thứhai làsẽ trèoquabức tườngsauvườnnhàanh.Tôiđịnhđi rabằngcáchnhưvậyđấy.-Nhữngchuyệnấycóýnghĩagìvậy?-Tôihỏi.
Anhchìacánhtaylạisátngọnđèn,tôitrôngthấyhaikhớpngón
taybịxâysátvàrớmmáu.
-Anhthấyđấy,khôngphảilàchuyệnđùađâu.-Anhvừacườivừa
nói.-Cáinàycóthểlàmmấtcảbàntaynhưkhông.Vợanhđâurồi?Cóởnhàkhông?-Không,côấyđithămngườiquen.
-Hayquá!Nghĩalàanhởnhàmộtmình.
-Chỉmộtmình.
-Nếu thế thì, tôi dễdàngmời anhcùngđi với tôi quabiêngiới
trongvòngmộttuầnlễ.-Điđâuvậy?
-Điđâumàchảđược,tôithìthếnàocũngđược.
Tất cả những chuyện này tôi thấy kỳ quặc thế nào ấy. Trong
khuônmặttrắngbệch,mệtmỏicủaanh,tôicảmthấyhệthốngthầnkinhcủaanhđangởtrạngtháicăngthẳngtộtđộ.Quacáinhìncủatôianhbiết rằng tôikhônghiểu.Chốngcùichỏ lênbắpđùivàxiếtchặtcácngón tay lạivớinhau,anhbắtđầugiải thíchcho tôinghetìnhhìnhcủacôngviệc.-TôinghĩlàanhchưađượcnghenóigìvềgiáosưMoriarty?-Anh
hỏi.-Chưa.
-Đólàmộtngườiđạitàivềviệcgiữkíntungtíchcủamình.Hắnta
đãthiếtlậpmộtmạnglướikhắpthànhLondon.Thậmchíchưaainóivề hắn. Riêng chuyện này cũng đáng liệt hắn ta vào bậc đàn anhtronggiới hình sự.Watson, tôi có thểnói chắc rằng, nếu tôi chiếnthắngconngườinày,tứclàlàmđượcviệcvạchmặtchỉtênhắntaratrướcxãhộithìđóđúnglàmộtthànhcônglớntrongsựnghiệpcủatôi. Lúcấy, tôi sẽkết thúcbướcđườngcôngdanhcủamìnhvà tôisẵnsàngchuyểnsangnghiêncứucáclĩnhvựckhácyêntĩnhhơn.Nóiriêng với anh nhé. Hai sự việc cuối cùng đã tạo cho tôi khả năngthuyếtphụcvươngquốcScandinaviavànướccộnghòaPhápchotôinhững công cụ, điều kiện tiến hànhmột cuộc đổimới, hợp với sởthíchcủatôihơn.Lúcđótôisẽtoàntâmnghiêncứutronglĩnhvựchóa học. Nhưng tôi chưa thể ngồi yên trong chiếc ghế bành củamình,mộtkhiconngườikia,cáitaygiáosưMoriartyđangtựdotunghoànhngangdọctrêncácđườngphốởLondon.-Hắntađãphạmnhữngtộiácgì?
-Ôi!Hắncómột tiểusử thậtkhác thường!Hắnxuất thân trong
một gia đình tốt, được đào tạo đến nơi đến chốn, hắn cómột tàinănghiếmcó về toánhọc.Khi tròn21 tuổi, hắnđã viết xongmộtluậnvănvềnhịthứcNewton,làmchotêntuổicủahắnnổitiếngkhắpchâuÂu.Sauđó,hắnđượcphụtráchkhoatoántrongmộttrườngđạihọctổnghợpcủanướcAnh.Mộttươnglaisánlạn,rạngrỡđangchờđónhắn.Nhưnghắnbỗngbiếnmấtmộtcáchlạnhlùngvàtrởthànhmộttênhungđồđộcác.Tronghuyếtquảncủahắndòngmáucủakẻphạmtộiđangchảy.Docótríócthôngminhhiếmcónênhànhđộngđộcáccủahắncàngnguyhiểm.Trongtrườngđạihọc,nhữnglờiđồnđạikhônghayvềhắnđãbayđikhắpnơi,cuốicùngbuộc lònghắnphảirờibỏtrườngđểđếncưtrútạiLondon.Ởđấyhắntabắtđầuchuẩnbịmộtđộingũnhữngtênăncắp,lưumanhchuyênnghiệptrẻtuổi.Đólànhữngđiềutôibiếtvềhắn.Chínhanhbiếtđấy,khôngainắmvữnggiớihìnhsựởLondonnàybằngtôi.Cáchđâykhônglâu,tôibắtđầucảmthấylàởsaulưngcủabọntộiphạm,cómộtthếlựckhông lường được đang bảo vệ, che chở cho chúng -một thế lựchùngmạnh,cótổchứcđanghoạtđộngtráivớiphápluật,đượcnúp
dướinhữngbộmặtgiảtạo.Rấtnhiềulần,trongcáctrườnghợpkhácnhau,quanhữngvụăncắphoặcgiếtngười,tôiđềunhậnthấysựcómặt của cái thế lực ấy. Bằng conđường tính toán rất logic, tôi đãphát hiện ra dấu vết của nó, ngay cả trong những vụ chưa đượckhámphá,haytrongnhữngvụánđãtìmra,màbảnthântôikhôngtrựctiếpthamgia,tôiđềuthấythấpthoángthếlựcđó.Trongnhiềunăm,tôicóýđịnhxétoạcbứcbìnhphongcheđậytộiáckia,vàđãđếnlúctôilầntheođầumốicủacuộndây,bắtđầumộtcôngcuộcgỡdần từngmối rối ren,chođếnkhinàophanh ra, tómđượccáinútcuốicùngdẫntớivịgiáosưMoriarty-mộtnhàtoánhọclỗilạc.HắnnhưmộtNapoléon tronggiới tội phạmhình sự, hắn làmột
nhà tổ chức lãnh đạo gầnmột nửa số vụ độc ác và tất cả các vụphạmphápchưađượckhámpháđãxảyratrungthànhphốnày.Phảithừanhậnđólàmộtthiêntài,mộttriếtgia,mộtconngườicóđầuócsuy luậnnhữngvấnđềcó tínhchất trừu tượng.Hắncómộtbộócthuộcloạithôngtháisốmột.Hắnngồibấtđộngnhưmộtconnhệntrongmạng tơ củamình, trongmạngnhện cóhàngnghìn sợi dây,hắnsẽtómlấy,giảiquyếtkhicómộtsựrungđộngnhonhỏcủatừngsợidây.Rấthãnhữu,hắnmớitrựctiếphànhđộng,hắnchỉtổchức,xâydựngkếhoạch.Taychâncủahắnthìrấtnhiều,vàđượctổchứcđến nơi đến chốn. Nếu có ai cần ăn cắpmột tập tài liệu, cần độtnhậpvàonhà,cầngiết,thủtiêumộtngườinàođó...thìchỉcầntrìnhbàynguyệnvọngđóvới giáo sư.Ngay lập tứcmột vụán sẽđượcchuẩnbịvàthihành.Bọntaychâncủahắncóthểsẽbịbắt, trongnhữngtrườnghợpnhưvậy,baogiờhắncũngtungtiềnramuachuộchoặcnhờngườibảolãnh.Nhưngtênchỉhuychính,cầmđầu,baogiờcũngnằmngoàidiệnnghivấn.Tổchứcấylànhưvậy,bằngconđườngsuyluậntôiđãxácđịnh
đượcbộmáyhoạtđộngcủanó.Tôiđãdồntoànbộsứclựccủamìnhđểpháthiệnvàquyếtbẻgãynó.Nhưngtaygiáosưcũngrấtláucá,hắn luôn thay hình đổi dạng, nguy trang rất khéo và được bảo vệvững chắc đến nỗi mặc dù tôi tập trung mọi cố gắng nhưng vẫnkhôngsaocóđủchứngcớđểbuộctộihắntrướctòa.Watsonthânmến,anhrấtbiếtkhảnăngcủa tôi, thú thậtvớianh làphảimất3tháng ròng rã, cuối cùng tôi mới tìm thấy đối thủ xứng đáng củamình. Những việc làm phạm pháp của hắn gây cho tôimột nỗi lolắng,sợhãithìbâygiờđãnhườngchỗchosựkínhnểtrướcnănglực
tàibacủahắn.Tuyvậy;cuốicùnghắncũngsơhở,mặcdùmộtsơhởkhôngđángkể,đánglýhắnkhôngnênđểxảyrasựsơhởđómớiphảibởitôiđangbámriếthắnnhưmộtconđỉa.Tôiđãlợidụngsơhởấy, saukhidùngnó làmxuấtphátđiểmchocuộc tấncông tayđôi,tôibắtđầugiăngxungquanhhắnmộtcáibẫy.Hiệnnàycáibẫyấyhầunhưđãchuẩnbịxong;saubangàynữa,nghĩalàđúngvàotốithứhai,mọichuyệnsẽđượcgiảiquyết.Ngàigiáosưcùngvớinhữngkẻ cầmđầubăngđảngấy sẽ rơi vào tay tòađạihình.Còn sauđómộtcôngcuộchìnhsựlớnnhấtthếkỷchúngtasẽbắtđầu:Bứcmànđãchegiấuhơn40vụánsẽđượcvénlên;tấtcảnhữngtêntộiphạmsẽbịtrừngtrịthíchđáng.Nhưngcầnphảikhẩntrương,chỉcầnmộttính toán sai lầm là chúng nó sẽ trượt khỏi bàn tay chúng ta vàođúngthờiđiểmcuốicùng.Mọiviệcsẽ tốtđẹpnếu tôicó thểhànhđộngmộtcáchkínđáo,
sao cho tay giáo sưMoriarty khônghề biết về chuyệnnày.Nhưnghắnlàmộttênthâmhiểmvàxảoquyệt.Mỗicửđộngcủatôinhằmđưahắnvàotròng,hắnđềubiếthết.Hắnđãnhiềulầnmưutoanphávỡ,đểthoátkhỏicáilướimàtôiđãgiăng,nhưngmỗilầnnhưvậy,tôiđềutìmcáchcảntrởkhôngchohắnthựchiệnýđồ.Nếucứmiêutảcặnkẽ, tỉmỉ cuộc chiếnđấu thầm lặngvàđemxuấtbản thì sẽ cómộtquyểnsáchhồihộpnhấtvàtuyệtvờinhấttronglàngsáchvềthểloạitrinhthám.Chưabaogiờtôiphảicăngthẳngnhưbâygiờ;cũngchưabaogiờtôiphảichậtvậtđốiphóvớiđịchthủcủamìnhnhưhiệnnay.Đòncủahắnrấtmạnhvàtôiđỡlạibằngmộtsứccònmạnhhơn.Sángnay, tôiđãđiđếnmộtquyếtđịnhvàchỉcần thêm3ngày
nữa để dứt điểm công việc. Tôi đang ngồi trong phòng củamình,đangsuyđitínhlạinướccờ,thìbỗngcánhcửabậtmở.Trướcmặttôilà taygiáosưMoriartyđangđứngsừngsững.Watsonạ, thầnkinhcủatôikhávững,nhưngphảithúthậtvớianh,tôikhôngthểnàonénđượctiếngthởrakhinhìn;thấytrướcmặtmìnhconngườiđãchiếmtoànbộýnghĩcủatôi.Hìnhdángbênngoàicủahắnkhôngcógìthayđổi,vìtôiđãquenthuộctừtrước.
Hắntarấtgầyvàcaolêungêu.Tránhắndônhưngrộng,datrắng
trẻo, cặpmắt sâu hoắm trông rất sắc. Khuônmặt được cạo nhẵnthín, nhìn hắn có phần khổ hạnh. Đôi vai hơi còng, có lẽ do ngồinhiềubênbànlàmviệc,còncáiđầuthìnhôtớitrướctrôngnhưmộtconrắn,ngóbênnày,nghiêngbênkia.Cặpmấtcúvọcủahắnnhưđâmxuyênvàongườitôi.“Hộpsọcủangàichưađếnnỗibịvỡnhưtôiđãnghĩ”.Cuốicùng
hắnlêntiếng.“ThưangàiHolmes,bỏkhẩusúngđãlênđạnởtrongtúiáochoàngcủamìnhlàmộtthóiquennguyhiểm”.Đúngnhưthếthật,khihắntabướcvào,tôihiểungaylàmộtmối
nguyđangđedọatôi.Khảnăngduynhấtđểtôitựcứumình,đólàtôibuộcphảiimlặngmãimãi.Vìvậy,tôinhanhnhưchớp,đãchuyểnkhẩusúnglụctừngănkéobànvàotúiáochoàngvàngaylậptứcchotayvàocòsúng.Saukhibịhắnđiểmhuyệt,tôiđãlôikhẩusúngrakhỏi túi áo, kéoquy lát vàđể trướcmặt.Moriarty tiếp tục cười vànheonheocặpmắt,nhưngcómột cáigìđấy trongmắthắn tađãlàmchotôiphảicảnhgiácvàbuộctôiphảiđếngầnkhẩusúngcủamình.
“Rõrànglàngàichưabiếttôi”.Hắntalêntiếng.
“Ngược lại,”tôiphảnđối,“tôicảmthấyngàikhómàhiểunổitôi
đãbiếtngài.Xinmờingàingồi,nếungàicóviệcgìmuốnnóivớitôi,tôicóthểdànhchongàinămphút”.“Nhữnggìtôimuốnnóivớingài,chắcngàiđãđoánđược”Hắnta
lạnhlùngđáp.“Ngàivẫncươngquyếtgiữlậptrườngcủamình?”“Hoàntoànkhôngthayđổi”.
Hắnđúttayvàotúi,còntôivộivàngchộplấykhẩusúngtrênbàn.
Nhưnghắnchỉrútratừtrongtúimộtquyểnsổghichép,trongđócóghinguệchngoạcnhữngconsốngàythánggìđó.“Ngàiđãcảnđườngcủatôitừngàymồng4thánggiêng,”hắnta
tiếp.“Ngày23,ngàiđãlàmchotôimộtphenhúvía,vàgiữathánghaingàilạilàmchotôimộtcúhoảnghồn.Cuốitháng3,ngàiđãlàmđảo lộnmọi kế hoạch của tôi. Hiện nay, vì những vụ liên tiếp củangài,tôiđãrơivàomộttìnhthếcóthểmấthếttựdo.Khôngthểtiếptụcnhưvậyđược”.“Ngàiđịnhlàmgì?”Tôihỏilại.
“ThưangàiHolmes,ngàihãychấmdứtcôngviệccủamình,”hắn
tanóivàlắcđầu“Ngàihãytừbỏcôngviệcđó”.“Đếnhếtngàythứhaikia”.Tôiđáp.
“Đủrồi,thưangàiHolmes.Ngàilàmộtngườikháthôngminh,tất
nhiênngàihiểutôi,tôimuốngiảilaođầuócmộtchút,tronglúctheodõi cách thứchànhđộng củangài.Mongngàihiểu cho tôi lấy làmbuồnphiền,nếunhưngàicứcốtìnhbuộctôiphảidùngnhữngbiệnphápkhônghayđốivớingài.Ngàiphảitránhramộtbên,ngàihãytinlàtôinóirấtchânthành”.“Hiểm nguy, đó là người bạn đồng hành không thể thiếu được
trongnghềnghiệpcủatôi”.Tôiđáp.“Đấykhôngphảichỉlàsựnguyhiểm,màlàsựtiêudiệtkhôngthể
tránhkhỏi,”hắn taphảnđối, “Ngàiđứng racảnđườngkhôngphải
chỉmột người,mà là cảmột tổ chức hùngmạnh,mà toàn bộ sứcmạnhcủanó,vớitrí thôngminhcủangài,ngàikhôngthểnàohiểunổiđâu.Mongngàihãy tránh ramộtbên, thưangàiHolmes.Bằngkhôngngàisẽbịtrừngtrị”.“Tôisợrằng,”tôiđứngdậyvàđáp,“từbuổinóichuyệnthúvịcủa
chúngta,tôicóthểbỏmấtmộtcôngviệcquantrọng,nósẽđưatôiđếnvịtríkhác”.Hắntacũngđứngdậy,lặngthinhnhìntôivàbuồnbãlắcđầu.
“Biếtlàmsaođược!”Cuốicùnghắnlêntiếng.“Tôirấtlấylàmtiếc,
nhưng tôi đã làmmọi việcmà tôi có thể làm được. Tôi biết từngđườngđinướcbướctrongcôngviệccủangài.Đếnngàythứhai,ngàisẽ không còn cử động được nữa rồi. Đó là cuộc đọ sức giữa haichúngta,thưangàiHolmes.Ngàihyvọngsẽchotôingồivàochiếcghếbịcáo.Tôinóichongàibiết,điềuđósẽkhôngbaogiờxảyra.Ngàihyvọngsẽthắngtôi.Tôixinnóichongàibiếtrằngkhôngđờinàongàiđạtđượcđiềuđó.Nếungàicóđủsứcmạnhđểgiếttôi,thìtôixinthềvớingàirằngcảngàinữasẽcùngchếtvớitôi”.“ThưangàiMoriarty,ngàiđãdùngquánhiều lờiđể tán tụng tôi
mộtcáchquáđáng,chonêntôicũngmuốnđáplạibằngnhữnglờilẽtántụngnhưthế.Nhândanhchocônglý,vìsựphồnvinhcủaxãhội,tôirấtvui lòngchấpthuậnđiềukiệnthứhai,mặcdùtôihyvọngởđiềuthứnhất”.“Điềuthứnhấttôikhôngthểhứavớingàiđược,nhưngđiềuthứ
haitôisẵnsànghứa”.Hắntađápvàcườimanrợ.
Saukhiquaycái lưngkhòmvềphíatôi,hắnbướcra,nhưngcòn
quaylạinheonheoconmắtnhìntôi.CuộcgặpgỡđặcbiệtcủatôivớitaygiáosưMoriarty lànhưvậy!Thúthậtvớianh,cuộcgặpgỡnàylàmcho tôi khó chịu.Phong tháimềmmại, chínhxác củahắn làmcho anh sẽ tin vào lòng chân thật của hắn,mà lòng chân thật ấykhôngbaogiờcóởnhữngkẻtộiphạmtầmthường.Đấykhôngphảilàmộtkẻthíchkhoekhoangnhữngđiềurỗngtuếch.Tấtnhiênanhsẽhỏitôi:“TạisaokhôngđibáocáochoSởcảnhsát?”.Vấnđềlàởchỗ,khôngphải tựtayhắnhànhđộng,màchínhbọntaychâncủahắnmớilàngườithựchiện.Tôitinnhưvậy,vìtôicóđầyđủchứngcứ.-Cókẻđãtấncôngvàoanhhaysao?
-AnhbạnWatson thânmến!GiáosưMoriartykhôngphải thuộc
hạngngườithíchđểcôngviệcnằmlâutrongsọtrác.Saukhihắncútkhỏi,khoảnggần24giờđêm,tôicóviệcphảighéphốOxford.Trongkhi băng qua đường ở chỗ góc phố Bentinck và phốWelbeck, tôitrôngthấymộtcỗxesongmãđangphóngnhưbayđâmthẳngvàotôi. Tôi vừa kịp nhảy lui lại bước lên vệ đường, chỉ trậm trễ trongvòngmộtphầnmườigiây,cólẽtôiđãbịbẹpdírồi.Chiếcxerẽngoặt
vàbiếnmất.Lúcấy tôiquyếtđịnhkhôngnênbướcxuốngkhỏivỉahè,nhưngtừtrênmáinhàởchỗphốVerecómộtviêngạchbaytớivàvỡthànhtừngmảnhvụnngaydướichântôi.Tôiliềngọicảnhsátvàralệnhkhámxétngaynơixảyrasựviệc.Ởtrênmáinhàcóchấtmấy chồng gạch chuẩn bị cho công việc sửa chữa; và bọn chúngmuốnkhẳngđịnhviêngạchkialàdogióthổibaytớithôi.Tôibiếtrõthủđoạncủachúng,nhưnglạikhôngđủbằngchứngđểbuộctội.TôigọimộtcỗxevàđiđếnnhàngườianhtraiởphốPallMall,sốngtạiđócảngàyhômnay,rồitừđótôiđithẳngtớichỗanh.Dọcđườngcómột thằngcầmdùicuiđểucángxôngvàotôi.Tôiđã tómhắnnộpchocảnhsátgiamgiữ.Tôibảođảmvớianhlà,khôngmộtaicóthểkhámpháramốiliênhệgiữamộttên,mànhữngchiếcrăngcửađãbịtôidùngtayđánhgãytrongngàyhômnayvớimộttêngiáosưdạytoánmàcólẽgiờđâyđanggiảngcáchgiảibàitậpchohọcsinhtrênchiếcbảngcáchđấy10dặm.Bâygiờ chắcanhđãhiểu, vì saokhivàophònganh,trướctiêntôiphảikéokíncáctấmrèmchecửasổ,vàvìsaotôiphảixinphépanhđirakhỏinhàkhôngphảibằngcổngtrước,màbằngmộtlốinàođóítbịchúýhơn.Tôiđãnhiềulầnkhâmphụclòngcanđảmcủabạntôi,nhưnghôm
naykhianhngồikểlạinhữngsựviệcvừamớixảyratrongngàymộtcáchđiềmtĩnh,tôilạicàngđặcbiệtkínhnểanhhơn.-Cólẽ,anhnênởlạingủquađêmvớitôi.-Tôiđềnghị.
-Khôngđượcbạnthânmến.Tôisẽlàmộtngườikháchnguyhiểm
choanh.Tôiđãsuytínhkỹlưỡngkếhoạchhànhđộng,vàmọiviệcsẽkếtthúctốtđẹp.Hiệnnaycôngviệcđangởgiaiđoạncuối,cảnhsátcóthểtiếnhànhbắtbớmàkhôngcầntôiphảithamgia.Tôichỉcần trong thời gian xét hỏi. Thời gian chờđợi cảnh sát hànhđộngcũngchỉcònvàibangàynữa,tốtnhấtlàtôinênđiđâuđó.Tôirấtsungsướngnếuanhcùngđiquabiêngiớivớitôi.-Hiệnnaybệnhnhâncủatôikhôngnhiều,-Tôiđáp,-Anhbạn
đồngnghiệpsẵnsàngthaytôi,tôisẽcùngđivớianh.-Ngaysángsớmngàymaianhcóthểđiđượckhông?
-Được,nếucần.
-Ôi,hoàntoànrấtcầnbâygiờanhhãynghekỹ lờidặncủatôi.Watson,yêucầuanhhãy làmđúngkhôngđượcsaimột lynào,bởihaichúngtađangtiếnhànhmộtcuộcđốiđầuchốnglạimộttênbợmtàinăngnhấtvàmộttậpđoàntộiphạmlớnnhất,hùngmạnhnhấtởchâuÂu.Anhhãy lắngngheđây!Hành lýkhôngđượcđềđịađiểmhẹnnhận,ngaybâygiờanhnhờmộtngườitincẩnnhấtmangragaVictoria.Sángsớmngàymai,anhphảisaingườigiúpviệcgọimộtcỗxe,nhưnganhphảidặnhọlàhãybỏquachiếcxeđầutiêncũngnhưchiếcxethứhaimàanhtabắtgặp.AnhngồivàocỗxevàđitớiphốStrand,đếncầunốiLowther.Cầnnóithêmlàanhđừngđọcđịachỉchongườixàíchmàviếtlêngiấyđưachoôngtavàdặnôngtatuyệtđối không được vứtmảnh giấy đó xuống đường. Anh hãy trả tiềntrước;khichiếcxevừadừnglạianhhãynhẩyngayvàochỗcầunốitínhtoánsaochođúng9giờ15,anhcómặtbênkiacầu.Ngaycạnhvỉahèanhsẽnhìnthấymộtcỗxekhônglớnlắm.Ngườiđánhxebậnchiếcáokhoácmàuđen,cổáođượckẹpbằngmộtđườngviềnmàuđỏ. Anh hãy ngồi vào xe và đi đến nhà ga đúng lúc tàu chuẩn bịchuyểnbánh.-Thếtôisẽgặpanhởđâu?
-Tạinhàga,ngườitasẽdànhchochúngtamộtbuồnghaingười
hạngnhất.-Nghĩalàchúngtasẽgặpnhauởtrongtoa?
-Đúngthế.
TôiđãhoàicôngđểthuyếtphụcHolmesởlạingủvớitôi.Tôibiết
rằnganhsợgâyrachuyệnkhônghaychogiađìnhngườibạnthânthiếtcủamình.Đấylànguyênnhânduynhấtkhiếnanhphảivộivãrađi.Saukhiđãvộivàngcăndặnmọicáchthứcthựchiệnchươngtrìnhhànhđộngchongàymai,anhđứnglênvàcùngtôiđirangoàivườn.Anhtrèoquahàngrào,đingayrahẻmMortimer,huýtsáogọimộtchiếcxe.Tôilắngnghetiếnglọccọccủabánhxeđangxadần.Sángngàyhômsau,tôilàmđúngtheolờiHolmescăndặnvớitất
cảsựthậntrọngcảnhgiáccầnthiếtkhigọimộtcỗxe.Cỗđókhôngthểnào làmột cáibẫyđược.Saukhi ăn sángxong, tôiđiđếnđịađiểmđãđượcquyướctrước.KhixetiếnđếnchiếccầuLowther,tôi
laovàotrongcầuvớisựnhanhnhẹnhiếmcó.KhitrôngthấycỗxeđangđứngđợitôiđúngnhưHolmesmôtả,tôivừakịpngồivàoxethìngườixàíchtầmthước,bịtkínbằngchiếcáoấmmàuđenliềnraroiquấtngựa.ChỉmộtloángđãđếngaVictoria.Tôivừabướcxuốngngựathìngườixàíchđánhxequaylại,vàphóngnhưbay,thậmchíkhôngthèmquaynhìntôi.Mọiviệcđềutiếntriểnđúngnhưýđịnh.Hànhlýcủatôiđãcósẵn
ở nhà ga; và tôi cũng không khó khăn gì tìm thấy căn buồngmàHolmesđãchỉdẫn,bởinólàbuồngduynhấtđượctreotấmbiển“Đãcó người”. Bây giờ chỉ cònmột việc làm tôi lo lắng nhất, đó là sựvắngmặtcủaHolmes.Tôinhìn lênđồnghồnhàga,chỉcòn7phútnữalàtàuxuấtphát.Thậtvôíchkhitôilụckiếmtrongđámngườirađivànhữngngườiđưatiễnthânhìnhgầygòcủaanhbạntôi.Anhkhôngcótrongđámngườiấy.Tôiđãgiếtthờigian,bằngcáchgiúpmộtchacốngườiÝtrôngrấtđángkính,khiôngta,bằngmộtgiọnglơ lớ tiếng Anh, đang cố gắng giải thích cho người phu khuân vácrằnghànhlýcủaôngcầnđượcgửithẳngđếnParis.Sauđótôidạoquanhsângamộtlầnnữavàquayvềbuồngmình.ỞđótôigặplạiôngchacốngườiÝlọmkhọm,màtôimớilàmquen.Mặcdùvécủaôngkhôngphảivàophòngnày,nhưngngườiphukhuânvácvẫncứẩyvàochỗtôi.Thậtvôíchđểgiảithíchchongườibạnđườngkhôngmờicủatôihiểurằng,cuộcđộtnhậpcủaôngđãlàmtôibựcbộinhưthếnào,tôinóitiếngÝcòntồihơnlàôngnóitiếngAnh.Vìvậytôichỉbiếtnhúnvaivà lo lắngnhìnquacửasổ, sốt ruộtchờđợiHolmes.Mộtnỗi losợbaotrùmlấytôi;sựvắngmặtcủaanhcónghĩa làcóchuyệngìđãxảyrađêmqua.Cáccánhcửalênxuốngđãđượckhépchặt,tiếngcòitàuđãvanglên,đúnglúcấybỗngdưng...
-Watson thânmến, thậm chí anh không thèm hạ cố đoái hoài
chàotôimộtlời.Mộtgiọngphát rangaybêncạnh tôi.Tôinhìnquanh, toàn thân
lạnhtoát.Bâygiờchacốđứngngaytrướcmặt tôi.Trongmộtgiâyphút những nếp nhăn của ông bỗng giãn ra, chiếcmũi kéo dài rakhỏi chiếc cằm, môi dưới thôi không đưa ra phía trước nữa, cònmiệngthìnhưđangthìthầm,cặpmắtlờđờbâygiờđãsánglênánhlửa thườngngày; chiếc lưngkhòmđượcvươn thẳng.Nhưng tất cảnhữngviệcấykéodàichỉvòngmộtkhoảnhkhắc,vàHolmeslạivụtbiếnđinhanhchóng,cũnggiốngnhưkhianhxuấthiện.-LạyChúađángkính!-Tôithốtlên,-Anhlàmtôihoảngcảhồn.
-Chúngtacầnthậntrọngđếnmứctốiđa.-Anhthìthầm,-tôicó
đủchứngcớđểnghĩlàtụichúngnóđãlầnđượctheodấuvết.Kìa!ChínhthằngMoriartyởkiakìa!Holmesvừanóixongthìtàuchuyểnbánh.Tôinhìnquacửasổvề
phíasau,trôngthấymộtngườicaocao,đangtứctốixôđẩychenlấnđámđôngvàvẫyvẫytaynhưníuđoàntầulại.Tuynhiênmọichuyệnđãmuộnrồi.Vậntốccontàuđangtăngdầnvàchẳngmấychốcnhàgađãnằmlạikháxaphíasau.-Anhthấykhông,-Holmesnóivàcười,-Mặcdùchúngtacảnh
giác tớimức tối đa, nhưng cũng phải chật vật lắmmới thoát khỏiđượcbọnngườikiađấy.Anh đứng dậy cởi chiếc áo thụng màu đen và chiếc mũ ra, -
Nhữngthứthuộcvẻhìnhkìdịcủaanh-Vàchotấtcảvàomộtchiếctúidulịch.-Watson,anhcóđọcbáobuổisángkhông?
-Không.
-NghĩalàanhkhônghaybiếttígìvềchuyệnxảyratạihẻmBaker
củachúngtaà?Đêmhômqua,chínhxáchơnlàvàogầnsángngàyhômnay, chúngnóđã tậpkíchnhà tôi,nhưnggây tổn thấtkhôngđángkể.-Làmthếnàobâygiờ?Điềuấythậtquáquắtkhôngthểnàochịu
nổi.-Hìnhnhư,saukhitênđặcpháiviêndùngdùicuixôngvàotôibị
bắt,tụichúngđãmấthẳndấuvếtvềtôi.Lúcđầuchúngchorằngtôisẽquayvềnhà.Nhưngsauđóchúngđãđánhhơivàtheoanhtừngbước. Chính điều này đã dẫn thằngMoriarty đến ga Victoria. Trênđườngđitớinhàga,khôngbiếtanhcósơxuấtgìkhông?-Tôiđãlàmđúngnhưanhdặn.
-Anhthấycỗxengayvịtríchứ?
-Đúng,chiếcxeđãđợitôiởchỗấy.
-Thếanhcónhậnrangườixàíchkhông?
-Không.
-Đấylàanhtraitôi,Mycroft.Trongcôngviệcnhưvậytốtnhấtlà
khôngchongườingoàicuộcbiếtnhữngđiềubímậtcủamình.CònbâygiờchúngtaphảitìmcáchđốiphóvớiMoriarty.-Tôinghĩ,chúngtađichuyếntàunàylàmsaohắntacóthểđuổi
kịp?-Watsonthânmến!Tôiđãnóivớianh,hắnlàmộtngườicótrítuệ
cao,hắncómộttrìnhđộngangvới tôi.Chẳng lẽ,vínhưtôi làmộtngườiđuổitheo, lúcấymộtcảntrởkhôngđángkểnhưvậysẽlàmtôibótayhaysao?Tạisaoanhđánhgiáhắnquáthấpnhưvậy?-Nhưnghắncóthểlàmgìđượcbâygiờ?
-Làmđiềumàtrongtrườnghợpđótôicũnglàm.
-Anhhãychotôibiếtanhsẽhànhđộngrasao?
-Tôisẽthuêhẳnmộtchuyếntàutốchànhdanhriêngchotôi.
-Nhưngdẫusaocũngvẫnchậmtrễ.
- Không trễ chút nào. Chuyến tàu của chúng ta sẽ dừng lại ở
Canterbury,ởđóchúngtaphảiđợitàuthủyítracũngphảimất15phút.Vàhắnsẽbắtgặpchúngtaởđấy.-Nênnhớhắnlàthằngtộiphạmchứkhôngphảilàchúngta.Vậy
nếuhắnmangxácđếnđây,chúngtasẽralệnhbắtgiữ.-Làmnhưvậysẽđổxuốngsông,xuốngbiểnnhữngcônglaocủa
bathánglàmviệccậtlựccủatôi.Chúngtachỉbắtđượcmộtconcáto,cònnhữngconcánhỏkhácsẽtìmđườngchạythoát.Thứhainàytất cả bọn chúng sẽ lọt vào tay cảnh sát. Bây giờ chúng ta khôngđượcphépbắtbớ.-Thếchúngtalàmgì?
-ChúngtacầnđiđếnCanterbury.
-Sauđó?
- Sẽ điNewhaven, và từ đó sẽ điDieppe.Moriarty cũng sẽ làm
điềunày,màtrongtrườnghợpấytôicũnglàmnhưvậy.Hắnđiđến
Paris,đánhdấunhữngchiếcvalicủachúngta,nằmđợiởphònggửihành lýhaingày.Cònchúngta trongthờigianấysẽmuamộtcặpbaodệtbằngthảmvàsẽđibuônbáncácmặthàngcôngnghệphẩmởcácđịaphươngmàchúngtasẽđingangqua.Rồichúngtasẽbìnhtĩnh ghé thăm đất nước Thụy Điển, qua cửa ngõ thành phốLuxembourgvàBasle.Tôilàmộtnhàdulịchdàydặnkinhnghiệm,vìthếkhôngbaogiờ
tôichophépmìnhbuồnrầuvìchuyệnmấtmáthànhlý.Nhưngthúthực,tôikhôngchịunổiýnghĩlàchúngtôisẽnétránhtêntộiphạmcómộttiềnsửquákinhkhủng,toàn lànhữngchuyệnrùngrợn,dãman.TuythếHolmeslàngườihiểurõtìnhthếhơntôi.VàchúngtôiđãđếnCanterbury.ỞđâychúngtôiđượcbiếtcònmộtgiờnữamớicótàuthủyđiNewhaven.Tôilặnglẽnhìnchiếctàuchởhànhlýcủachúngtôiđangkhuấtdầntừxa.Lúcđó,Holmescầmlấytayáotôivàchỉvềphíaconđườngsắt.-Anhthấyđấy,nhanhnhưchớp!-Anhtalêntiếng.
Từxa,trongcánhrừngKent,mộtdòngkhóinhỏbốclên.Cómột
contàuchỉkéocómộttoađãxuấthiệnchỗkhúccuatrướckhivàonhàga.Chúngtôivừakịpnấpsaunhữngkiệnhàng,chiếctàuđãrúlênmộttiếngđinhtainhứcócchạybăngquachỗchúngtôivàphảvàomặtchúngtôimộtluồnghơinóngbỏng.
-Đãđến!-Holmesthốtlênvàđưacặpmắtnhìnvàotoatàuđang
chạytừtừvàdừng lại trênđườngray.-Anhthấykhông,sựthôngtháicủaanhbạncũngcómộtgiớihạnđấychứ.Nếuhắnrútrakếtluậnđúngnhưtôiđãlàmvàhànhđộngthíchhợpvớinóthìcólẽmọichuyệnthậtquáphithường.-Hắnsẽlàmgìnếuhắnđuổikịpchúngta?
-Cònnghingờgìnữa,hắnmuốngiếttôi.Kệthâyhắn,tốtnhấtlà
tôikhôngnênđợiđếnlúchắntahạtayxuống.Bâygiờchỉcònmộtvấn đề nan giải nhất: chúng ta nên ăn sáng ở đây hay là cứ chịumangbụngđóiđếnNewhaven?Ngayđêmhômấy,chúngtôiđãđiđếnBrusselsvàlưulạiđấyhai
ngày. Sang sáng thứ ba đến Strasbourg. Sáng thứ hai, Holmes đãđánh một bức điện cho cảnh sát London, và đến tối khi quay vềkhách sạn, chúng tôiđã thấybứcđiện trả lời.Holmes lật xembứcđiện,vàtứctốinémnóvàolò.
-Đánglýra,tôiphảitiênliệutrướcchuyệnđómớiphải-Anhtarềnrĩ.-Nóđãtẩuthoát,đãlọtlưới!-Moriarty?
-Cảnhsátđãtómgọncảbăng,nhưngchỉriênghắntalạilọtlưới!
Bởitôiđãđikhỏi,bọncảnhsátkialàmsaođịchnổihắn,mặcdùtôirấttinlàđãcungcấpchocảnhsáttấtcảcácđầumối.Watson,cólẽtốtnhấtanhnênquayvềnướcAnh.-Tạisaovậy?
-Bâygiờtôilàmộtngườibạnđườngnguyhiểm.Conngườiấyđã
bịmấthếttấtcả.NếutrởlạiAnhquốchắnsẽbịbắtngay.Theotôiđượcbiếtvềtínhcáchcủahắnthìbâygiờhắnđangtậptrungtấtcảnỗlựccủamìnhđểtrảthùtôi.Hắnđãtrắngtrợnnóiđiềuđóvớitôitrongcuộcgặpgỡngắnngủihômấy.Tôitinđókhôngphảilàmộtlờidọasuông.TôithànhthậtkhuyênanhhãytrởvềnướcAnh.Nhưngtôilàmộtcựuchiếnbinh,làbạncũlâuđờicủaHolmes,tất
nhiêntôikhôngthểnàorađitronggiâyphútnàyvàmặclòngđểanhở lại một mình. Khi ngồi ăn trong nhà hàng của khách sạnStrasbourg, chúng tôi đã tranh luận về chuyện này hơn nửa giờ.Ngayngàyhômđó,chúngtôiđiđếnGeneva.SuốtmộttuầnchúngtôiđilangthangkhắpthunglũngRhone,và
bỏ lại đằng sau thị trấnLeuk; chúng tôi vượtquanhữngcon sôngcòn phủ đầymột lớp băng cứng; tiếp tục tiến qua Interlaken, đếnMeiringen.Một cuộc dạo chơi đầy thú vị.Màu xanh củamùa xuânđangmơnmởn,dướiđất,trênđầuchúngtôilàmộtmàntuyếttrắngbaophủ.NhưngtôibiếtHolmeskhôngkhinàosaolãngmốiđedọađang treo trênđầuanh.Trongnhữngxóm làng trùphú, ấmcúng,hay trên các con đườngmòn quạnh hiu dọc sườn núi đâu đâu tôicũngbắtgặpcáinhìnrấtnhanhvàchòngchọccủaanh,nhưmuốnxemxéttừngkhuônmặtcủatừngngườimàanhgặp.Rõrànganhhoàn toàn tin vàomối nguy hiểm không thể tránh khỏi đang từngbướcđuổitheochúngtôi.
Tôivẫnnhớmãimộttrườnghợpthếnày:Chúngtôiđiquavùng
GemmivàđangdạodọcbờhồDaubensee,bỗngcómộttảngđálớntừbênphảiđanglaoxuốngvàrơixuốnghồngaysaulưngchúngtôi.Holmesvội laolêntíttrênđỉnhngọnthápchămchúquansát,theodõi.Ngườiphiêndịchnóichoanhyêntâmlàchuyệnđálởvàomùaxuânlàmộthiệntượngrấtbìnhthườngởvùngnày.Holmeskhôngnóigì,nhưngđãcườivớitôivớidángđiệucủamộtngườibiếttrướcsựkiệnnàytừlâu.Tráivớisựlolắngcủamình,anhkhôngchútnàotỏrarầurĩuphiền.Ngượclại,chưabaogiờtôithấyanhđangtrongmột tâmtrạngphấnchấnvuivẻnhưhômấy.Anhđã lặpđi lặp lạinhiềulầnmộtđiềulànếutaygiáosưMoriartybịvạchtrầntrướcxãhội,anhsẽvuilòngchấmdứtcôngviệccủamình.-Watson,tôicảmthấytôihoàntoàncóquyềnđểnóirằngtôiđã
sốngmột cuộc đời không phải là vô ích. - Anh nói. – Và thậm chíngaybâygiờconđườngđờicủatôikếtthúc,tôicũngcóphầnnàokhuâykhỏatronglòng:NhờtôimàbầukhôngkhícủathànhLondonđượctrongsạchhơn.Tôiđãthamgiahơnmộtnghìnvụánvàđảmbảovớianhtôichưabaogiờlạmdụnguytín,ảnhhưởngcủamìnhđểgiúpđỡnhữngviệcphinghĩa.Thật ra, trong thờigiangầnđây,
côngviệclôicuốn,hấpdẫntôihơnlànghiêncứunhữngcâuđốmàbảnthânthiênnhiênđặtratrướcmặt;cũngnhưnhữngvấnđềcấpthiết cầnđượcgiảiquyếtmà tráchnhiệmcủabộmáychínhquyềnquánonnớtkhôngthểđảmnhậnnổi.Watson,vàongàymàtôikếtthúc đường công danh củamình bằngmột cú bắt sống tóm gọn,cũngcókhisẽphảitiêudiệtmộttênphạmphápnguyhiểmnhấtvàtàibanhấtchâuÂu,thì lúcấy,cuốnsổghichépnhữnghồikýcủaanhsẽđiđếnchỗkếtthúc.Giờtôiđangcốgắngđểhoànthànhnốtcông việc chưađượcnói đến, sao cho thật chính xác. Tôi cố gắngnắmthậtkỹnhữngtìnhtiết,điềunàykhôngphảilàdễ.Nhưngtôiđặtrachomìnhtráchnhiệmlàkhôngbỏsótchitiếtnàolànhỏnhặt.Ngày 3 tháng 5, chúng tôi đến làng Meiringen, và dừng trú ở
khách sạn “Anh quốc”.Ông chủ khách sạn làmột người vui nhộn,thínhphatròvànóitiếngAnhrấtsõi,bởiôngđãtừnglàmbồibànởkháchsạn“Grosvenor”ởAnhgầnbanăm.Mồng4tháng5,saubuổitrưa,theolờikhuyêncủaôngchủ,cảhaichúngtôirủnhaulênnúidạochơi,vớiýđịnhsẽngủlạiởlàngRosenlaui.Ôngtacũngkhuyênchúng tôi nên thamquan thưởng thức thácReichenbachnằm lưngchừngngọnnúi;nhưnggầnđấymộtchútlàkhuvựcđángsợnhất.Mộtdòng thác lũdonhững tảngbăng tanđang tuônxốixảxuốngmộtvựcthẳmkhôngđáy,bọtnướctungnhưhơikhóibốclêntừmộtngôinhà.Mộtkherãnh:nơidòngthácđổvào,đượcchấtđầynhữngtảngđátotướngđenđủinhưthan.Ởphíadưới,tronglòngđộsâukhôngthểnàođođượcấy làcáckhebịthuhẹplại,biếnthànhcộtcáigiếngđangsôiầmầm,giếngnày luôn luônđượcbổsungthêmnước từ trên róc xuống vớimột sứcmạnh kinh khủng đã làm chonước bắn tung toé trở lại, hất ngược lên tớimỏm núi cao. Tất cảnhữngcảnhtượngấy,làmchoconngườicảmthấychoángngợp,làmchotađiếctai,bởinhữngtiếnggầmkhôngngớt.Chúngtôiđãleolêntheoconđườngcóhìnhdángmộtnửavòng
tròn; nhờ vậymà những nhà du lịch có thể nhìn thấy quang cảnhthácnước.Conđườngkếtthúcmộtcáchđộtngột,khôngcònđườngnàođitiếp.Vìvậy,ngườinàođãleolênrồi,buộclòngphảiquaylạichínhconđườngđãđi lên.Vừa lúcchúngtôiquayxuống,thìbỗngdưng trông thấy một thằng bé Thuỵ Điển. Thằng bé chạy lại chỗchúngtôi,trêntaycầmmộtbứcthư.Trênphongbìcóđóngdấucủakháchsạn,nơichúngtôithuêtrọ.Dườngnhưđólàbứcthưdoông
chủkháchsạnviếtvàgửichotôi.Ôngtaviếtrằng:Chúngtôivừarakhỏi khách sạn vài phút, cómột bà người Anh đi đến, bà ta đangnằm trong giai đoạn cuối cùng của bệnh lao phổi. Bà ta sống quamùa đông ở Davos Platz , bà định đến thăm bạn bè ở Lucerne.Nhưngtrênđườngđibỗngbàtahoramáu.Hìnhnhưbàtakhôngcònsốngđượcbao lâunữa, cùng lắmchỉ trongvài tiếngđồnghồ.Nhưng đối với bà ta không có gì an ủi động viên bằng việc đượctrôngthấymộtngườibácsỹngườiAnhởbêncạnh.Nếutôiđiđếnvớibàtathì...ởđoạntáibút,ôngtacònnóithêm,chínhôngtasẽđộiơntôirấtnhiều,nếutôiđồngýquaylạikháchsạn,bởingườiđànbàkiênquyếtcựtuyệtkhôngmuốnthuênhờmộtbácsỹngườiThụyĐiển.Tôikhôngthểnàotừchối,khôngthểnàothoáithácyêucầucủa
một bạn đồng hương đang chết dần chết mòn nơi đất khách quêngười.NhưngcùnglúcấytôirấtlongạinếubỏmặcHolmesởlạimộtmình.Cuốicùngchúngtôiquyếtđịnhnhưsau:thằngbémangthưđếnsẽlàngườiphiêndịchvàbạnđườngvớianh,còntôisẽquaylạixómMeiringen.Bạntôicònmuốnởlạinơithácnướcmộtlúc;sauđósẽđibăngquamấyngọnđồiđểđiđếnRosenlaui,vàởđấytốitôisẽgặp anh. Khi đi ra đượcmộtđoạn, tôi quay lại nhìn;Holmesđangđứng,cúinhìnxuốngtảngđá,haitaybắtchéosaulưng.Lúcbấygiờ,tôiđâucóhayrằngkhôngbaogiờtôicòngặpbạntôinữa.
Đến chânnúi, tôi cònnhìn lênmột lần nữa, tôi không cònnhìn
thấythácnước,nhưngtôidõitheoconđườngdẫntớithácnướcchạydọc theo sườn núi. Cómột người đàn ông đang gấp gáp trên conđườngđi lên.Hìnhnhưbóngđensậmcủaôngta trôngrất rõ trênnềnxanhrựcrỡkia.Tôingờngợracáidángđitấtbậtcủaôngta,nhưngchínhtôilúcấycũngrấtvộiđếnbệnhnhâncủamình,nênchỉmộtthoángtôiđãquênconngườiấy.GầnmộtgiờsautôiđếnkháchsạnởMeiringen,ôngchủkháchsạnđangđứngởcửa.-Thếnào?-Tôiđếngầnôngtavàlêntiếnghỏi.-Hyvọnglàtình
hìnhbàấykhôngquábiđát?Nétmặtôngtalộrõvẻngạcnhiên,sửngsốtcặplôngmàyrướn
lên.Timtôibỗngthótlại,nhóiđau.-Nghĩalàkhôngphảingàiđãviếtcáinày?-Tôilấybứcthưtrong
túiravàhỏi.-ỞkháchsạncómộtbàbệnhnhânngườiAnhkhông?-Tấtnhiênlàkhông-ôngtathétlên.-Cóchuyệngìthế?Ngoài
phongbìđóngdấukháchsạntôi?À,tôinhớrarồi!CólẽbứcthưnàydomộtngườiAnhcaocaođãviết.Ôngtađếnkhihaingàivừabước
ra.Ôngtanóirằng...Nhưngtôikhôngtàinàongồinghenhững lờigiải thíchdàidòng
củaôngta.Bịmộtnỗilosợbaotrùm,tôivộivàngcắmđầucắmcổchạytheoconđườngtắtdẫnđếnchânnúi.Tôimấtgầntrọnmộtgiờđểchạyxuốngnúi,vàhoặcdùtôiđãdồntấtcảsứclựccủamìnhđểchạy, nhưng cũngmấtđứt hai giờđồnghồ tôimới đếnđược thácnước ban nãy. Chiếc gậy của Sherlock Holmes vẫn nằm bên cạnhtảngđá,cònanhthìkhôngthấyđâu.Tôiđãgọi,đãgàothéttênanh,nhưngvôích.Câutrảlờiduynhấtlàtiếngvọngdộilạitiếnggàothétcủatôitừnhữngtảngđádốcdựngđứngbaoquanh.Khithấycâygậy,tôilạnhtoátcảngười:nghĩalàHolmeskhôngđi
đếnRosenlaui.Anhđangcònquanhquẩnđâuđây,trênconđườngmònbềrộngchỉcó3feet,đượcbọcbởimộtphíabứctườngđádựngđứng.Kẻ thùđãgặpanh tạiđây.ThằngbéngườiThụyĐiểncũngbiếnmất.CólẽthằngbéđãbịtênMoriartymuachuộcđểchohaikẻđốimặtvớinhau.Cònchuyệngìđãxảyra?Aicóthểnóiđược!Tôiđứngyênnhưvậy chừnghaiphút,hết sứcbối rối vì sợhãi, và cốtrấntĩnhlại.Tôinhớlạinhữngphươngphápcủabạntôi,vàtôithửđemravậndụng,vớihyvọngsẽlàmsángtỏnhữnggìtangthươngđãxảyra.Thanôi!Chuyệnấymớidễlàmsao?Tronglúcchuyệntròchúngtôichưađihếtlốimòn,vàcâygậyrơi
vàođúngchỗchúngtôidừnglại.Mảnhđấtđenmàumỡ,chưabaogiờkhôvìquanhnămsuốtthángnhữnggiọtnướctungtóebắnlên.Ngaycảconchimđậucũngđểlạidấunữalà.Cóhaihàngbướcchâncòninrõnétởđoạncuốichỗlốimòn.Nhữngvếtchânnàyđềuđiraxa, còndấuquay trở lại không thấyđâuhết.Cáchmấybướcchânnữalàtớichỗvực,toànbộđấtởđâybịgiàyxéo,dẫmnátvàđàobớitung lên.Nhữngcâydươngxỉmọcgầnvựcthẳmđãbịdẫmlênvàdây bẩn. Tôi nằm sấp xuống và bắt đầu nhìn chăm chú vào dòngnướcđanggào thét. Bâygiờ tôi đã trông thấynhững tảngđá vừamớiđượcbóng lêndoaidẫm lên.Tôigào thétnhưngnhững tiếngvangdộiđãlấnáthếtgiọnghétcủatôi.
Thậtmaymắn,lờichàocuốicùngcủabạntôiđãđếnvớitôi.Chiếc
gậynằm lạiđượcdựngnghiêngvàováchđá,vàngayphía trêncómộtvậtgìđó lấp lánhsáng.Tôiđưatayvới lấy,vàthấyđó làhộpđựngthuốcbằngbạcmàHolmesvẫnhaymangnótrongngười.Khitôicầmlêncóvàitờgiấynằmphíadướibỗngrơixuốngđất.Tôinhặtlên.Đólàbatờgiấyđượcxétừmộtquyểnsổtay,vàtrênđócóđềdòng chữ gửi cho tôi. Địa chỉ ghi khá rõ nét, chữ rõ ràng, chữngchạc,dườngnhưHolmesđangviếtnótrongphòng.
“WATSONTHÂNMẾN
ĐiềughitrongmẩuthưnàylàdosựnhãýcủangàiMoriarty.Tôi ngồi viết cho anhmấy dòng. Ông ta đang đợi tôi để giảiquyếtdứtđiểmnhữngvấnđềcóliênquanđếntớicảhai.Ôngtađã kể qua loa cho tôi nghe cách thứcmà ông ta đã đánh lạchướng cảnh sát nước Anh, và nắm được cuộc hành trình củachúngta.Tấtcảnhữngđiềuđó,một lầnnữakhẳngđịnhnhậnxét của tôi về khả năng hiếm có của ông ta là đúng. Tôi thậtthíchthú,khinghĩrằngcóthểvạchtrầnnhữngviệclàmkhônghay, những việc dính líu đến sự tồn tại của con người này.Nhưngtôisợrằng,điềuđócóthểcũngphảitrảmộtcáigiákhá
đắt.Việcnàycó thể làmchobạnbè tôibuồn,đặcbiệt làanh,Watsonạ!Cầnnóithêmvớianhlàcuộcđờitôiđãđếnlúcđiđếntộtđỉnhcủanórồi,tôikhôngthểnàomongướckếtcụctốthơn.Cũngnóichoanhhay,bứcthưtừkháchsạnMeiringen-đó làcáibẫy,chuyệnnàytôikhôngmảymaynghingờ.Saukhianhrađi, tôi hoàn toàn yên tâm không còn ân hận gì hết. Anh hãychuyển cho ngài thanh tra Patterson những giấymá cần thiếtdùngđểvạchmặtbăngcướpấy.Hiệnnaynhữngtàiliệuđónằmởtrênbàn, trongchiếchộpdướichữ“M”.Chiếcphongbìmàuxanhvớidòngchữ“Moriarty”.TrướckhitừgiãnướcAnh,tôiđãkịp làmtấtcảnhữnggìcầnthiếtvàgửinóởđằnganhtrai tôiMycroft.Nhờanhgửilờichàothânthiếtcủatôitớivợanh.
Ngườibạnchungthủycủaanh,
SHERLOCKHOLMES”
Nhữnggìcònlạicóthểgóigọntronghaicâu.Saucôngviệckhám
xéthiệntrường,ngườitađềuthốngnhấtchorằngcuộcvậtlộngiữahaiđịchthủđãkếtthúcnhưthếnày:Cảhaicùngbịrơixuốngvựcthẳmmàvẫnkhôngchịubuôngtayra.Ngườitacũngcóýđịnhtìmkiếmtửthi,nhưngcũngkhôngmanglạikếtquảgì.Thânthểcủamộttên tộiphạmnguyhiểmnhấtvàcủamộtngườibảovệcông lý trứdanhnhấtsẽvĩnhviễnnằmdướivựcsâuthẳm,quanhnămnướcsôiréoầmĩ.NgườitacũngkhôngtìmthấythằngbéconngườiThụyĐiểnđâu
cả.CólẽđólàmộttrongsốnhữngđặcpháiviêndoMoriartytuyểnchọn.CònbăngcướpđộcáccólẽởLondonmọingườivẫncònnhớ,nhữngchứngcứdoHolmesthuthậpkháđầyđủđãvạchmặtchỉtêntấtcảtổchứcấy;vàngườitađãkhámphárađầuđảngcũngnhưlinhhồncủatổchứcấychínhlàtaygiáosưMoriartymàđánglẽphảibịcòngbằngchiếcgôngsắt.Trongquátrìnhấybảnthânconngườiđángsợkiacònchưađượclàmsángtỏ.Nếubuộclòngtôiphảinóilêntoànbộsựthậtvềquátrìnhphạmphápcủahắnthìđiềunàysẽđộngviênmộtsốngườibàochữathiếulươngtâmvàtráchnhiệm,họsẽmưutoanminhoanchohắnbằngnhữngđòncôngkíchchốnglạimột con người, mà con người đó bao giờ tôi cũng cho rằng:mộtngười cao thượng nhất, sáng suốt nhất trong những ngườimà tôi
quenbiết.
CHÚTHÍCH
1)ĐơnvịtiềntệcủaAnh
2)khoảng28gram
3)Nguyênvăn:pound(đơnvịtiềntệcủaAnh)
4)Nguyênvăn:Franco-MidlandHardwareCompany,Limited
5)Nguyênvăn:ByJove
6)Nguyênvăn:
“ThesupplyofgameforLondonisgoingsteadilyup.
Head-keeperHudson,webelieve,hasbeennow told to receiveall ordersforfly-paperandforpreservationofyourhen-pheasantslife”.
7)“Thegameisup.Hudsonhastoldall.Flyforyourlife”.
8)Khoảng2m.
9)Nguyênvăn:
ATQUARTERTOTWELVE
LEARNWHAT
MAY
10)Nguyênvăn:
”IFYOUWILLONLYCOMEAROUNDATQUARTERTOTWELVE
TOTHEEASTGATEYOUWILLLEARNWHAT
WILLVERYMUCHSURPRISEYOUANDMAY
BEOFTHEGREATESTSERVICETOYOUANDALSO
TOANNIEMORRISON.BUTSAYNOTHINGTOANYONE
UPONTHEMATTER.”
Nhữngchữmàuđỏlànhữngchữbịxé.
11)ĐơnvịtiềntệAnh
12)Nguyênvăn:rupee(ĐơnvịtiềntệẤnĐộ)
13)Nguyênvăn:MonsieurDubugue
HẾT