zomer14

Zwemmen! Leuk, gezond en extra goedkoop

Met 6 liter water 6 km lopen

Niets helpt beter tegen de dorst

Wegwijs in de ondergrondse wirwar

heerli jk water

onderandere

service

heerlijkwater

10/ WML als duurzaam terreinbeheerder

WML gebruikt in totaal maar liefst 1600 hectare landschap voor het winnen van grondwater

2 /

zomer14

14/ Alles om bruin water te voorkomen

6/ De weg van een waterdruppel

Spuien; nachtwerk voor een schone leiding

WML haalt ongeveer een vijfde van haar grondstof uit de Maas

KlantenserviceOnze Klantenservice kunt u bij voor-

keur bereiken via het contactformulier

op onze website, dit formulier kunt u

vinden onder het kopje Over WML – Contact. Verder zijn we gratis bereik-

baar op werkdagen van 08.00 tot 17.00

uur via 0800 023 30 40. Voor storingen

kunt u dit nummer 24 uur per dag en

zeven dagen per week bereiken.

staan weer buiten...

3

Lager verbruik: hoger voorschot?Uw voorschot valt hoger uit en dat

terwijl uw verbruik is afgenomen.

Nu vraagt u zich af of WML een fout

in de berekening van uw voorschot

heeft gemaakt. Minder verbruik en

toch een hogere prijs. Dat lijkt vreemd.

De Belasting op Leidingwater (BoL) is

sinds 1 januari 2014 aanzienlijk ver-

hoogd. WML is verplicht deze belas-

ting (BoL) te heffen en af te dragen in

opdracht van de rijksoverheid. WML

heeft geen invloed op de hoogte van

deze belasting.

Wat verandert er? Particulieren / huishoudensVanaf januari 2014 betaalt u aan Be-

lasting op Leidingwater € 0,33 per m3

water voor het verbruik tot 300 m3. Het

nieuwe tarief betekent een verdubbeling

ten opzichte van het tarief tot die datum.

Deze verdubbeling van de BoL zorgt

ervoor dat uw waterrekening volgend

jaar meer stijgt dan u gewend bent.

Voor een huishouden met gemiddeld

verbruik (105 m3/jaar) stijgt de nota

met een bedrag van € 1,83 per maand,

oftewel € 21,88 per jaar (inclusief BTW).

Bedrijven / grootverbruikersTot nu toe was het verbruik boven de

300 m3 vrijgesteld van de Belasting op

Leidingwater, maar ook dat wordt met

ingang van 1 juli 2014 belast, in schij-

ven, tegen aflopend tarief. Zakelijke

klanten zijn in december 2013 per brief

geïnformeerd over de belastingmaat-

regel. Meer informatie vindt u op onze

website onder Zakelijk – Tarieven – Belasting op Leidingwater.

WML haalt iedere winter, als de vorst dreigt, alle Watertaps in Limburg naar binnen. Vorst zou de taps immers kun-nen beschadigen, doordat het drinkwater uitzet als het bevriest. Maar nu de vorst weer definitief uit de grond is en iedereen er ook weer dorstig op uit trekt, zijn de Water-taps, die in de winter ook allemaal hun apk hebben gehad, weer teruggeplaatst. Inmiddels zijn er veertien taps, maar dat aantal gaat in het komende jaar verder groeien. Nu is al zeker dat er twee bij komen in Maastricht en ook Tienray, Horst, Leudal, Simpelveld en Oirsbeek krijgen in 2014 zeker een tappunt voor gratis kraanwater. Daarnaast komt bij het azM in Maastricht en bij Wonen Limburg in Roermond een Watertap te staan. Op het kaartje (scan de QR-code hiernaast) ziet u alle huidige Watertaps; je zou er een fietsroute langs kunnen plannen.

Ondertussen blijft WML actief op zoek naar meer gemeenten,

instellingen en bedrijven die belangstelling hebben voor een

Watertap. Juist omdat het uiterlijk van de taps aan te passen

is, kan het voor bijvoorbeeld scholen, zorginstellingen, sport-

en recreatieaccommodaties of andere bedrijven een goede

mogelijkheid zijn om zich te profileren. Kraanwater is immers

gezond, duurzaam, niet duur én voor iedereen.

Op de website van WML kunt u een offerte voor een eigen

Watertap aanvragen.

De Watertaps

De watertappunten passen perfect in het streven naar duurzaamheid van WML. Door meer mogelijkheden te bieden om een eigen fles steeds opnieuw te vullen met gezond en gratis kraanwater, wordt de afvalberg van gebruikte flesjes verkleind. Benieuwd naar de feiten? Kijk dan eens op www.krnwtr-drinkkraanwater.nl

Echt: de beste dorstlesser op warme dagen is water. Water is spot-

goedkoop, het is duurzaam en bevat nul calorieën. Zeker als het

warm is of als je sport, is het heel belangrijk om voldoende te

drinken. Een half uur hardlopen vraagt al om een liter extra vocht.

Dat hoeft geen dure isotone dorstlesser te zijn, want gewoon helder

Limburgs kraanwater voldoet prima. Maar ook als je niet sport en

het gewoon een warme zomerse dag is, moet je in de gaten houden

dat je voldoende drinkt. Wacht in ieder geval niet totdat je dorst

krijgt, maar drink regelmatig een glas water. Op warme dagen mag je

gerust twee tot drie liter water drinken. Met name ouderen moeten

dat goed in de gaten houden: zij hebben een verminderde dorstprik-

kel en voelen dus minder snel dat ze uitdrogen. Het is bekend dat

zij op warme dagen vaak te maken hebben met uitdroging. Ga je in

de zomer je dorst lessen met koffie, thee, cafeïnerijke frisdranken en

alcohol, dan zal je juist een omgekeerd effect bereiken; ze zetten je

nieren extra aan het werk waardoor je juist verder uitdroogt.

Niets helpt beter tegen de dorst

heerlijkwater 4 / 5

SmaakjeGewoon helder kraanwater is al een zomers drankje. Maar wellicht zoek je variatie

of een lekker smaakje. Een schijfje citroen is dan een heerlijke toevoeging. Het ver-

sterkt de dorstlessende werking en ziet er ook nog eens zomers uit. Ook gekneusde

muntblaadjes zijn een zomerse smaakmaker. Zoek je nog meer smaak, maak dan

een sterke vruchtenthee van het water en koel deze af in de koelkast of giet wat

(natuurlijke) siroop in het water; net genoeg voor smaak en kleur, maar weinig

genoeg om het niet te zoet te maken.

FlesjesLiefst 65% van de mannen en 85% van de vrouwen vult flesjes water bij de kraan.

Goed idee. Dat kunnen modieuze en praktische flesjes zijn die je in de winkel

koopt, zoals de Dopper, Retap, Lifebottle, Camelbak of Waterbobble, maar ook

kleine flesjes waarin frisdrank verkocht wordt, voldoen prima. Als je vaker uit

hetzelfde flesje drinkt, moet je het wel regelmatig met warm water en wat

afwasmiddel schoonmaken. Of even in de vaatwasser doen. Liefst elke keer.

Niet dat er anders werkelijk gezondheidsrisico’s ontstaan (je kunt er

geen griep of bijvoorbeeld keelontsteking van krijgen) maar het is

natuurlijk zonde om het frisse kraanwater in een onfris flesje te doen.

Het kopje zegt het al: kraanwater is

lekker én het is goedkoop. Voor maar

1 euro kun je namelijk het hele jaar

water drinken (als je anderhalve liter

per dag drinkt). Flessenwater is 150

tot 500 keer zo duur en voor frisdrank

geldt hetzelfde.

Maak vrolijke en smakelijke ijsklontjes.

Doe stukjes limoen, sinaasappel of kiwi in

een ijsklontjesvorm. Een druif, framboos,

aardbei, bes, of een blaadje basilicum,

munt of citroenmelisse kan ook. Giet er

gekookt, maar afgekoeld water bij en laat

de klontjes zeker zes uur bevriezen.

Lekker goedkoop

Vrolijke klonten

tip!IJsklontjes

Als er warme dagen op komst zijn, is het altijd goed om ijsklontjes in huis te hebben. Wil je dat die fraai en glashel-der zijn, gebruik daar dan gekookt (en daarna afgekoeld) water voor. IJsklont-jes zijn heerlijk om in het glas te doen en drankjes mee te koelen, maar kun je ook gebruiken om een fles wijn snel terug te koelen. Moet het écht snel, zet de fles dan in een bak met ijs en doe daar een flinke schep zout bij: het ijs zal smelten en daarbij razendsnel zijn koude aan de wijn afstaan.

heerlijkwater 6 / 7

De weg van de waterdruppel; oppervlaktewaterDe Maas is een regenrivier. Regen die in delen van Frankrijk, Luxem-

burg, België, Duitsland en Nederland valt, stroomt via de Maas rich-ting de Noordzee. Een gebied van 35.000 km² watert af via de Maas.

Al bij Eijsden controleert Rijkswaterstaat de kwaliteit van het water dat het land binnenstroomt. Constateert men hier problemen, dan wordt verderop bij Heel de inname van Maaswater direct gestaakt.

Ter hoogte van Heel, waar WML een waterproductiebedrijf heeft, haalt WML water uit de Maas. Hier waken ook mosselen over de kwaliteit daarvan. Is het water vervuild, dan zullen deze mosselen zich namelijk instinctief sluiten of gaan klepperen en gaan er letter-lijk alarmbellen rinkelen bij WML. Als regenrivier kent de Maas be-hoorlijke pieken en dalen. Als het niveau van de Maas te laag is, kan er in sommige gevallen geen water ingenomen worden, omdat de verdunning dan te gering is. Maar ook als de Maas op zijn hoogst is, staakt WML de inname. Dan moet het meetpunt in Eijsden, waar de waterkwaliteit gemonitord wordt, namelijk sluiten en wordt er ook veel afval van de oevers door het Maaswater meegenomen.

Het Maaswater wordt in het bekken ‘De Lange Vlieter’ gepompt: een grindgat dat door de winning van grind aan de Maas is ont-staan. Het bekken zelf bevat circa 25 miljoen kubieke meter water,

maar daar wordt slechts een deel van gebruikt, omdat het water alleen tussen 20,30 m en 21 m boven NAP mag bewegen. Anders zou het grond-waterpeil in de omgeving te ver dalen. Het water infiltreert in de oevers.

De grondstof voor het grootste deel van het Limburgse kraanwater haalt WML uit Limburgse bodem. Daarnaast komt ongeveer 20% van het water uit de Maas. In het vorige nummer van (h)eerlijk water bekeken we de weg die het opgepompte grondwater aflegt voordat het bij u uit de kraan stroomt. We zagen dat de weg die de waterdruppel volgt in Noord-Limburg een wezenlijke andere is dan die in Zuid-Limburg. Nu kijken we naar de weg die het water aflegt als er sprake is van oppervlaktewater. Maaswater dus. Daarbij gaan we zien dat ook dit Maaswater ergens tijdens de lange weg die het aflegt, tóch vanuit de grond opgepompt wordt. Verder zien we dat als we de beide wegen vergelijken, het oppervlaktewater meer behandelingen moet ondergaan dan opgepompt water. Het is minder schoon aan het begin, maar aan de kraan net zo schoon en veilig als grondwater.

2

2

3

3

4

5

6

7

8

9

12

11

10

1

Op enige afstand van de rand van het waterbekken wordt het water op 30 plaatsen uit de grond opge-pompt. De grond zorgt voor een eerste filtering. Het water is wel één maand tot enkele jaren onderweg van het bekken naar de put.

Het water loopt van een lange trap. Tijdens de tocht over deze waterval verdwijnt ondermeer methaan en waterstofsulfide uit het water en neemt het water zuurstof op.

Bij een eerste zandfilter wordt ijzer, mangaan en ammonium uit het water gefilterd.

Het tweede filter is een actief koolfilter. Het zorgt ervoor dat eventuele bestrijdingsmiddelen en andere organische verontreinigingen ook uit het water worden gefilterd.

Met UV-licht worden vervolgens eventuele bacteriën onschadelijk gemaakt.

Het water ligt in een reinwaterkelder, klaar voor gebruik.

Via pompen wordt het water het leidingstelsel ingepompt en daarbij in veel gevallen nog gemengd met uit grondwater geproduceerd drinkwater.

Vervolgens stroomt het water via een leidingnet bij u thuis uit de kraan.

1

Heel

Liège

4

5 6

11127 10

9

8

“Bewegen is goed voor een mens en bewegen in

het water is eigenlijk nog beter, omdat je daarbij

nauwelijks kans hebt op blessures. Zwemmen

ontspant, maakt je spieren soepel en praktisch

iedereen kan het,” stelt Wiek Vaasen. “In het

zwembad kun je vervolgens kiezen: of rustig aan je conditie en soepelheid werken

door wat baantjes te trekken, of écht je spieren versterken door wat snelheid te maken.”

“Bij het zwemmen gebruik je eigenlijk alle grote spiergroepen en je werkt daarnaast

ook nog aan je conditie en aan je ademhaling. Er zijn veel mensen met overgewicht.

Voor die mensen is zwemmen ideaal. Het gewicht speelt in het water immers geen

rol en als ze op een matig niveau baantjes trekken (je moet er bij kunnen blijven

praten), verbranden ze ondertussen wél flink vet. Je hoeft voor zwemmen geen

racket of racefiets te kopen en niet te wachten tot je teamgenoten kunnen; je kunt

het gewoon gaan doen. Zeker ook mensen met rugklachten adviseer ik om te gaan

zwemmen. Voor hen is er geen betere sport denkbaar.”

Om zwemmen deze zomer nóg aantrekkelijker te maken heeft het Geusseltbad in Maastricht een geweldige aanbieding voor u: tegen inlevering van de bon mag de tweede zwemmer gratis mee het bad in.

Zwemmen! Leuk, gezond en extra goedkoop

heerlijkwater 8 /

De zomer en water horen bij elkaar. In de zomer sproeien we water, drinken we water en... duiken we in het water. Zwemmen is heerlijk verfrissend op een warme zomerse dag en het is heel erg gezond. Wij spraken met Wiek Vaasen, fysiotherapeut van Fit&Fysio in Linne over zwem- men en wisten daarnaast bij het Geusseltbad in Maastricht een leuke korting voor u te regelen. Gauw de zwemtas pakken dus.

Het buitenbad met prachtig onder architectuur

aangelegde ligweide, biedt mogelijkheden om

buiten lekker te ontspannen. Het buitenterras

is voorzien van leuke peuter-en kleuter speel-

voorzieningen.

Het Geusseltbad is meer dan alleen een

zwembad. Met zijn multifunctionele kleed-

clubgebouwen, fraaie sportvoorzieningen,

jeu de boules banen en speeltoestellen is

het Geusseltbad in combinatie met sportpark

Geusselt dé plek waar iedereen prettig kan

sporten en bewegen.

9

Tegen inlevering van deze bon kan bij een betalende bezoeker een tweede bezoeker éénmaal gratis recreatief zwemmen bij het Geusseltbad in Maastricht. Deze bon is geldig tot 1 september 2014. Niet inwisselbaar tegen contanten en niet geldig in combinatie met andere acties.

www.geusseltbad.nl

2e gratis

Kortingsbon

Het Geusseltbad is een zwembad voor iedereen. Jong en oud, recrea-

tief, sportief, op weg naar herstel, individueel of in clubverband.

Zo is er een bad voor recreatiezwemmers met een watergordijn,

whirlpool en tal van speelelementen, maar is er ook een combibad

waar bijvoorbeeld aquafit-lessen worden gegeven, een wedstrijd-

bad én een zorgbad. Een grote familieglijbaan zorgt voor de nodige

spanning en een spetterende belevenis. Het is een zwembad voor

iedereen, stelt men in Maastricht en we kunnen ons inderdaad

voorstellen dat iedereen zich thuis voelt in dit zwembad, waar

met veel natuurlijke materialen, licht en ruimte een relaxte en

open sfeer wordt gecreëerd. Gezond en fit programma’s worden

in het Geusseltbad gecombineerd met afwisselende activiteiten-

programma’s, arrangementen en bijzondere water events.

heerlijkwater 10 / 11

Uw waterbedrijf als duurzaam terreinbeheerder

In het werkgebied van WML zijn door

de Provincie Limburg 25 waterwingebie-

den aangewezen. Het gaat dan om een

oppervlakte van 1600 hectare (ongeveer

2400 voetbalvelden). WML heeft daarvan

de helft in bezit. Stultiens: “Ons eerste

doel bij deze terreinen is het bescher-

men van onze bronnen. Dit betekent

dat er planmatig beheer plaatsvindt. We

onderscheiden drie verschillende zones

binnen de terreinen. Zone 1 is volledig

geïsoleerd, daar staat een hek omheen.

Zone 2 en 3 stellen we, waar dat moge-

lijk is, open voor het publiek. Maar daar

gelden wél regels en die kun je ook altijd

vinden als je het terrein betreedt. Er mag

bijvoorbeeld niet paardgereden worden,

honden moeten aangelijnd en de poep

moet opgeruimd. Gemotoriseerd verkeer

is niet toegestaan en men mag geen

afval achterlaten. Allemaal erg logische

regels, als je bedenkt dat we in deze

gebieden het kraanwater voor Limburg

oppompen. We proberen risico’s nadruk-

kelijk te vermijden en zorgen er onder-

tussen voor dat er fraaie en gevarieerde

natuur ontstaat, waar het aangenaam

vertoeven is.”

Erwin Stultiens geeft aan dat hij nadruk-

kelijk de aansluiting zoekt met de omlig-

gende natuur. “We willen als het even

kan geen harde grenzen in het land-

schap hebben: je loopt vanuit direct aan-

grenzende natuurgebieden bijna zonder

dat je het merkt een terrein van WML

op. En omgekeerd. Dat lijkt logisch, maar

daar ligt bewust beleid aan ten grond-

slag onder de noemer ‘verbinden waar

mogelijk, isoleren waar nodig.” Dat alle

gebieden van WML duurzaam beheerd

worden, is voor Stultiens meer dan lo-

gisch. “Als het je primaire doel is om de

kwaliteit van het grondwater optimaal

te houden, is duurzaamheid vanzelfspre-

kend. We zijn nu sinds een jaar gecer-

tificeerd voor Duurzaam Terreinbeheer.

Maar als je terugkijkt beheert WML

Om de kwaliteit van haar grondstof veilig te stellen, bezit WML in Limburg zo’n 800 hectare grond. Het gaat veelal om prach-tige natuurgebieden. In een aantal gebie-den zijn gasten meer dan welkom. Maar, zo maakt de specialist terreinbeheer & grondzaken Erwin Stultiens duidelijk, men moet wel beseffen dat men ‘gast’ is. Het blijft in deze gebieden immers het belangrijkst dat er veilig en probleem-loos water gewonnen kan worden. “We willen primair onze bronnen be-schermen, maar de gebieden zijn onder-tussen zo mooi dat het jammer zou zijn om daar --waar het vanuit de drinkwater-productie ook kan-- geen mensen toe te laten. Dat gebeurt dus steeds meer, maar wél onder bepaalde voorwaarden.”

al sinds haar oprichting de terreinen

volgens de richtlijnen van de Barometer

Duurzaam Terreinbeheer van Stichting

Milieukeur. We gaan inmiddels al weer

stappen verder en denken na over hoe

we in pakweg 2050 nog steeds onze

terreinen en bronnen kunnen beheren

en beschermen.”

We zien in onder meer Heel en Roos-

teren hoe WML de recreanten op een

leuke en doordachte manier door het

gebied leidt. Op andere plekken blijft

het wat terughoudend: “In bijvoorbeeld

Roodborn (bij Eys) en Heer-Vroendaal (bij

Maastricht) is de natuur zo kwetsbaar

dat WML er nog steeds terughoudend is

met het toelaten van gasten. Dat heeft

maar deels te maken met de waterwin-

ning daar. Het is vooral ook de natuur

zélf die daar heel kwetsbaar is. We

onderzoeken momenteel of en hoe we

de verbinding met de omgeving kunnen

organiseren. ” Stultiens is er blij mee,

want hij deelt deze natuur maar wat

graag met heel Limburg. Mits de regels

in de waterwingebieden worden geres-

pecteerd, voegt hij er nog snel aan toe.

WaterwingebiedenDe waterwingebieden liggen rondom

de putten waaruit WML het grondwater

oppompt. De grens van het waterwin-

gebied wordt bepaald door de tijd die

het water nodig heeft om de bron te

bereiken. Dat werkt als volgt: men kijkt

in welk gebied regen of ander water

er minder dan 60 dagen over doet om

de bron te bereiken. Dat gebied wordt

waterwingebied en daar gelden strenge

regels. Daarbuiten kan men milder zijn,

omdat algemeen wordt aangenomen

dat een verblijfsduur van meer dan 60

dagen in de ondergrond voldoende is

om bacteriologische verontreinigingen

af te breken. Limburg kent in totaal 25

waterwingebieden.

Millenniumdoelstellingen

WML onderschreef van harte de millenniumdoel-stellingen rond drinkwater zoals die destijds geformuleerd zijn: in 2010 is het aantal mensen zonder duurzame toegang tot schoon drinkwater en sanitair gehalveerd. Die doelstelling werd glansrijk gehaald, als eerste van alle. “Vooral voor kinderen is dit goed nieuws,” zegt Anthony Lake, directeur van UNICEF Internationaal. “Elke dag overlijden er meer dan 3.000 kinderen aan de gevolgen van diar-reeziekten. Nu dit doel is bereikt, zal het op termijn een daling in de kindersterfte opleveren.” Ondertus-sen is het ook nog zo dat minstens elf procent van de wereldbevolking (dat zijn 783 miljoen mensen) nog steeds geen toegang tot schoon drinkwater heeft. Voor hen blijft WML zich inzetten. Door de Wereldwaterdag vol overtuiging te ondersteunen, maar ook door eigen specialisten uit te zenden naar probleemgebieden. Natuurlijk focust WML zich op Limburg, maar het sluit de ogen niet voor de rest van de wereld.

12 / 13heerlijkwater

Tijdens Wereldwaterdag liepen bijna 1400 leerlingen uit groep 7 en 8 van basisscholen uit heel Limburg mee met de sponsorloop ‘Wandelen voor Water’. WML organiseerde op die dag een centrale wandeling in Beegden waar acht scho-len met in totaal meer dan 400 leerlingen uit de omgeving aan meededen. Zij liepen, gesponsord door familie, vrienden en andere bekenden, die dag een tocht van zes kilometer, met een rugzak met zes liter water. Dat maakte de tocht zwaar, maar het zorgde er ook voor dat deze leerlingen als geen ander beseften wat hun leeftijdsgenootjes in Afrika dagelijks moeten doen. Daar is het volkomen normaal dat kinderen elke dag schoon drinkwater over dergelijke afstanden moeten vervoeren. Daardoor hebben ze ook nauwelijks tijd om naar school te gaan. De initiatiefnemer, de stichting Aqua for All, wil jongeren bewust maken van de waterproblematiek, maar zorgt er tegelijkertijd voor dat er geld ingezameld wordt. Het opgehaalde bedrag, meer dan 48.000 euro, is dit jaar bestemd voor een water- en sanita-tieprogramma van AMREF Flying Doctors in Kajiado, Kenia. Met dit bedrag kan AMREF 3200 kinderen blijvend toegang tot schoon water geven.

WML ontving in Beegden acht basisscholen met ongeveer 300

leerlingen. Voorafgaand aan de loop werd er een gastles gege-

ven op school over de mondiale waterproblematiek waardoor

de leerlingen extra gemotiveerd aan de start verschenen. Eén

van hen: “Ik vind het heel goed dat we dit doen. In Afrika

poepen en plassen veel kinderen gewoon buiten. En ze hebben

geen water om hun handen te wassen.” Een vriendje trekt

een vies gezicht en vult

aan: “Vaak is het water

dat ze ver weg halen niet

eens schoon en dan gaan

ze dood.” Beide gemoti-

veerde leerlingen haalden

glansrijk de eindstreep

met hun zes liter.

Net als in Afrika: met 6 liter water 6 km lopen

Wegwijs in de ondergrondse wirwar

Een monteur werkt aan de waterleiding en moet zich een plek bevechten tussen een wirwar aan kabels en buizen.

Help WML het drinkwater in de derde wereld verbeteren!Vindt u het ook belangrijk dat iedereen over schoon en veilig water kan beschikken? Doneer dan aan stichting Water for Life. Laat ook úw hart spreken!

Wie wel eens een blik werpt op graaf- werkzaamheden in de straat, zal ver-baasd zijn over de wirwar aan buizen en leidingen die we onder het maaiveld vinden. Gas, water, elektriciteit, maar ook cai, glasvezel en riool lijken volstrekt willekeurig en dwars door elkaar door het Limburgs land te lopen. Lijken. Want Sjef Vaessen, hoofd Aanleg Leidingen van WML, kan ons vertellen dat er wel degelijk een systematiek is. Al worden ook zijn mensen, vooral in oude binnen-steden, ook nog dagelijks verrast. Een diepgravend gesprek.

Vaessen: “Jaarlijks leggen geselecteerde

aannemers onder onze supervisie tien

kilometer nieuwe leiding aan en saneren

we 84 kilometer leiding. Wij stemmen

onze werkzaamheden daarbij nauw-

keurig af met Enexis, zodat de straat

voor gas, water en stroom, maar één

keer open moet. Soms kunnen we zelfs

een Ziggo-aansluiting meenemen in dat

traject. Voor er ook maar één schep de

grond in gaat, vragen we alle kabel- en

leidinginformatie op bij het Kadaster.

Daar is in principe alle leidinginformatie

opgeslagen. Alles heeft onder de grond

zijn eigen diepte en kleur. Glasvezel is

oranje en ligt heel hoog, elektriciteit

rood en ligt op 70 centimeter, gas is

geel en ligt op 80 en water is blauw of

grijs/beige en ligt het diepst: op een

meter. Dat is omdat wij vorstvrij moeten

blijven. Daarnaast hebben we ook alle-

maal onze eigen plaats, waarbij water

het dichtst tegen de gevel aan ligt. Dat is

de theorie. De praktijk wil, zeker als je in

een oude binnenstad bezig bent, nog wel

eens heel anders zijn. Daarom beginnen

alle werkzaamheden met het graven van

proefgeultjes. Die geven ons het definitie-

ve inzicht en pas dan kan het werk begin-

nen. Voor de leek mag het onder de grond

op een bord spaghetti lijken; wij weten de

weg en kunnen zonder schade aan andere

leidingen en kabels diep in de Limburgse

grond ons werk doen.”

14 / 15heerlijkwater

Zes WML-medewerkers waken voortdurend over de helder-heid van het water. Rob de Swart is één van hen. Hij kan glashelder aangeven hoe water uit de kraan bruin wordt en wat de leidingreinigers er allemaal aan doen om te voor-komen dat ú daar last van hebt: “Opgepompt water bevat ijzer en mangaan. Dat kan er niet op een betaalbare manier helemaal uitgefilterd worden, dus dat gaat mee de leiding in. Op zich geen probleem. Maar als water in de nacht langer stilstaat in de leidingen, slaan deze metalen neer in de leiding als een roestig goedje. Dat is niet zorgwekkend, maar we willen wél voorkomen dat dit ineens bij de mensen uit de kraan komt. Daar wordt de witte was immers niet schoner van.”

De Swart vertelt dat WML al heel gericht reinigt voordat er

klachten gaan ontstaan. Op elke tien kilometer van het 8750

kilometer lange leidingnet voeren de specialisten van WML

jaarlijks een gerichte meting uit om de vervuiling vast te stel-

len. De Swart: “We laten het water dan veel sneller stromen

‘Alles om bruin water te voorkomen’

Rob de Swart van WML waakt over helderheid

Spuien; nachtwerk voor een schone leiding

dan normaal en meten vervolgens met een laser de

hoeveelheid deeltjes die loskomen. Is die hoeveelheid

te hoog, dan reinigen we de leiding. We beginnen dan

bij de bron en gaan steeds verder richting het tap-

punt. Dat is de goede volgorde.”

In de dikke leidingen, de dikste is een meter in door-

snede, voeren de Swart en zijn collega’s een enorme

schuimrubberen plug in, die vervolgens door het

water zelf door de leiding geperst wordt. Een heel

eind verderop wordt de plug er weer uit gehaald. De

kleinere leidingen, kleiner dan 50 centimeter, worden

met snel stromend water schoongespoeld. De Swart:

“Daar jagen we water met minimaal anderhalve

meter per seconde doorheen. Dat water lozen we dan,

samen met het ijzer dat loskomt, op een riool of op de

oppervlakte. Op die manier spoelen we alles wat in de

leiding is neergeslagen heel effectief uit de leidingen.”

“Doordat we zélf ieder jaar alle leidingen monito-

ren, kunnen we preventief reinigen en zo bijna alle

klachten voorkomen. Met deze aanpak lopen we als

WML écht in de voorhoede. We houden zelfs in het

buitenland lezingen hierover. Maar voor de klanten

van WML is het vooral belangrijk dat ze weten dat er

écht alles aan gedaan wordt om ze van het helderste

water te voorzien.”

Op tal van evenementen in heel Lim-

burg deelt WML ook in het komende

jaar met groot enthousiasme water uit.

Op die manier laat WML zien dat het

midden in de Limburgse maatschappij

staat en laat het overal proeven hoe lek-

ker het Limburgs kraanwater is. WML

treedt hier als sponsor op door gratis

water uit te delen: het zorgt voor de

aansluiting, voor distributie en tappun-

ten, koeling en handige bekertjes. Deze

sponsoring in natura wordt niet alleen

Gratis water voor Limburg

Minder overlast bij sanerenWML en aannemer Heijmans werken samen aan ‘sleufloze technieken’ om drinkwaterleidingen te saneren. Het gaat om technieken waarbij sanering en vernieuwing van de waterleiding ondergronds kan gebeuren via bestaande leidingen. De technieken zijn onder andere relining (‘kous-techniek’), pipe cracking (oude leiding kraken om ruimte te maken voor nieuwe) en sliplining (buis-in-buis methode). Voor de bouwwereld zijn deze technieken niet nieuw, voor de drinkwaterbedrijven wel. Met name bij kousrelining, waarbij aan de binnenkant van een leiding een ‘kous’ wordt aangebracht, zijn gesprekken gevoerd met DSM, Insituform en Heijmans. Deze samenwerking heeft geleid tot product-innovatie. Per project bekijken we welke methode het meest geschikt is. Een voordeel van het saneren zonder graven is een minimale overlast voor de omgeving. De grote weg- opbrekingen zijn dan niet meer nodig. Het is ook een duur-zame techniek, met minder CO

2 uitstoot. De eerste projec-

ten met de nieuwe technieken zijn al uitgevoerd.

door de evenementen, maar ook door

de bezoekers hooglijk gewaardeerd.

WML stond al aan de zijlijn bij de

Venloop, de Kennedymars en Roermond

City Run. Daarnaast komt u de komende

tijd het drinkwater-promotieteam van

WML tegen met watertappunten bij:

• Pinkpop Landgraaf van 7 tot en met 9 juni

• Limburgs Mooiste in Parkstad op 13 en 14 juni

• OLS in Grevenbicht op 6 juli

• Solar Festival Roermond

van 31 juli tot en met 3 augustus

Bubbels

Heerlijk water is een uitgave van WML, Concept Zuiderlicht, Vormgeving Dim reclamebureau, Illustraties Le petit studio,

Fotografie Bert Janssen, Roy Wanders en WML, Redactie Edwin Hendriks (WML) en Dim reclamebureau, Druk Roto Smeets

[wmlwater]

colofon

Water met prikAls je een punaise voorzichtig op de kop in een glas met water

legt, blijft deze drijven. Water met prik dus. Doe je nu een beetje

afwasmiddel bij het glas, dan zinkt hij alsnog. Hij blijft drijven

omdat het bovenste laagje van water heel sterk is. Dit laagje heet

de oppervlaktespanning. Zo kunnen sommige insecten ook op het

water lopen. Afwasmiddel zorgt ervoor dat de oppervlakte-

spanning veel kleiner wordt en dat jouw punaise alsnog zinkt.

Te

Koud-warm Een leuk experiment. Zet een plastic bakje

met warm en eenzelfde bakje met koud

water in de vriezer. Welke bevriest het

eerst? Makkie, denk je, maar doe het maar

eens. Je zal zien dat het warme water,

vreemd genoeg, eerder bevriest. Leuk om

te doen, moeilijk om uit te leggen hoe het

komt. Wetenschappers hebben daar al

2400 jaar over nagedacht en denken het nú

te snappen. Het is dus lastig uit te leggen,

maar jij kunt er vast een weddenschap mee

winnen. Om een ijsje.

Smaak Waar smaakt water naar? Naar niets zou je zeggen. Maar dat is tóch

niet waar. Water heeft namelijk als je heel goed proeft wel degelijk

een smaakje en die smaak hangt af van het gebied waar het water

gewonnen is en de manier waarop het gereinigd is. Leuk idee: neem

eens een flesje WML-water mee als je bij verre vrienden op bezoek

gaat en proef het verschil. Het kraanwater in Maastricht werd

onlangs uitgeroepen tot een-na-beste kraanwater van Nederland.

‘Vol, rond, zoet en fluweelzacht water met een middellange

afdronk’, vond de jury. Haarlem heeft het aller-aller-lekkerste kraan-

water.

We roepen steeds dat je flink w

ater

moet drinken in de zom

er. Dat is

gezond. Maar je kunt ook teveel w

ater

drinken. Als je bijvoorbeeld vijftien

liter water in één keer drinkt (doe

maar niet!) kun je duizelig w

orden,

epileptische aanvallen krijgen en zelfs

doodgaan. Je moet het w

el heel dol

maken, w

il dat gebeuren hoor.

Maar dat begreep je al w

el.