Healthy ageing - Dominique Vandijck - Kosten of baten
-
Upload
michiel-stoffels -
Category
Documents
-
view
1.175 -
download
0
description
Transcript of Healthy ageing - Dominique Vandijck - Kosten of baten
Prof Dr Dominique Vandijck
Universiteit Hasselt - Universiteit Gent
Patient Safety & Health Economics
Healthy Ageingkosten of baten?
De noodzaak van Healthy AgeingAchtergrond
• Gemiddeld wordt de mens steeds ouder
Figuur: Levensverwachting wereld
Wereldbanktoestand op 25 januari 2012
> 80j
< 50j
• Gemiddeld wordt de mens steeds ouder
– Vrouwen 83,1j (vs. 79j in 1982 en 87j in 2050)
– Mannen 78,8j (vs. 72,7j in 1982 en 84j in 2050)
• Maar, aantal jaren dat we zonder ziekte leven stijgt niet evenredig mee
• Ouderdom komt met gebreken …
Chronische ziekten
De noodzaak van Healthy AgeingAchtergrond
1. Veroudering
• Reeds van bij de conceptie ~ ‘gezondheidskapitaal’
De noodzaak van Healthy AgeingDrie redenen
Leeftijd
Gzdh-saldo
75 100
Ambitie van Healthy Ageing
AUC
1. Veroudering
• Reeds van bij de conceptie ~ ‘gezondheidskapitaal’
2. Omgeving en levensstijl
• Doen het saldo gedurende ons leven al dan niet versneld afnemen
3. Succes van de geneeskunde
• Vroeger lethale, nu chronische aandoeningen• Ouderdom en risico op (nog) chronische aandoeningen• Screening
De noodzaak van Healthy AgeingDrie redenen
• Om gezond en actief oud te worden moeten we het verslechteren van de gezondheid uitstellen
De noodzaak van Healthy AgeingPreventie, preventie en nog eens preventie
Volksgezondheid
Levensstijl
Zorg en preventie
Biologische / genetische
factoren
Sociale omgeving
Fysieke omgeving
Figuur: Determinanten van gezondheid
• Om gezond en actief oud te worden moeten we het verslechteren van de gezondheid uitstellen
• Primaire preventie ~ voorkomen dat ziekte ontstaat
– Verouderingsprocessen vertragen
– Oorzaken van ziekte weg te nemen
– Omgeving en leefstijl aanpassen
– Weerstand van het immuunsysteem versterken
De noodzaak van Healthy AgeingPreventie, preventie en nog eens preventie
• Secundaire preventie ~ voorkomen en beperken van gezondheidsverlies door vroege opsporing en behandeling
– Eerder, gerichter en meer op maat behandelen
– Vroege interventies op leefstijl en omgeving verkleinen kans op (en ernst van) problemen later
• Tertiaire preventie ~ verkleinen van de impact van (chronische) ziekte
– ICT en e-Health vergroten zelfstandigheid en zelfredzaamheid
– Minder invasieve en nauwkeurige behandelingen beperken bijkomende schade en (latere) complicaties
– Optimaliseren en afstemmen van (combinaties) behandelingen
– Patiënt actief betrekken in behandelproces
De noodzaak van Healthy AgeingPreventie, preventie en nog eens preventie
• Babyboomers massaal met pensioen periode 2015-2035
• Ziektelast zal de komende 20 jaar toenemen met ± 1/3
• Persoonlijke, maar ook maatschappelijke impact is enorm!
– Aantal mensen die zorgafhankelijk worden stijgt
– Kosten + arbeid voor deze zorg door minder mensen opgebracht
– Zorguitgaven stijgen met gemiddeld 6,1% per jaar (cfr. 4,1% groei BBP)
– Uitgaven als percentage van BBP zullen tegen 2050 quasi verdubbelen
De noodzaak van Healthy Ageing‘Boom and bust’
Maatschappelijke kosten van ongezond ouder worden
De maatschappelijke baten van Healthy AgeingGezondheid, zorg en welvaart
• Gezondheid als ons grootste (kapitaal) goed
• Gezondheid als bron van welvaart ~ ‘Health is Wealth’
Figueras et al. WHO 2008
Zorgstelsel
Gezondheid Welvaart
Maatschappelijkwelzijn
1
2
3
A B
C
C
• Onderzoek naar maatschappelijke baten is schaars
• Beschikbare studies rapporteren gezondheidswinst, maar tegelijkertijd terughoudendheid over daling zorguitgaven
• Volgens OESO zouden baten van productiviteitswinst wel eens groter kunnen zijn dan behandelkosten die men uitspaart door preventie …
De maatschappelijke baten van Healthy AgeingWat levert het op?
OESO, 2011
= grote blinde vlek in de gezondheidseconomie
Nieuwe interventie vs. huidige aanpak
=
• consultaties• ZH-opname• heelkunde• GM• testen
NieuwNieuw
Huidig
Huidig
Kostprijs interventie Gemiddelde overigeR/ kosten
Totale kost
Nieuw
Huidig
+
Scenario 1
=
• consultaties• ZH-opname• heelkunde• GM• testen
Kostprijs interventie Gemiddelde overigeR/ kosten
Totale kost+
Nieuw
Nieuw
Huidig
Huidig
Nieuw Huidig
Scenario 2
Nieuwe interventie vs. huidige aanpak
=
• consultaties• ZH-opname• heelkunde• GM• testen
Kostprijs interventie Gemiddelde overigeR/ kosten
Totale kost+
Nieuw
Nieuw
Huidig
Huidig
Nieuw
Huidig
Scenario 3
+ maatschappelijke kost
Nieuwe interventie vs. huidige aanpak
• Maatschappelijke en economische baten van Healthy Ageing bestaan uit vermeden:
– Gezondheidsverlies
– Participatieverlies op arbeidsmarkt
– Zorguitgaven
• Ten opzichte van een nul-situatie
• Model combineert gegevens over demografie, QoL, arbeidsparticipatie, zorguitgaven, trends in macro-economie en kosten van gezondheidszorg. Ook wordt geanticipeerd op eventuele extra zorgkosten van gewonnen levensjaren
De maatschappelijke baten van Healthy AgeingOntwikkeling van een model
Sterfte(n)
Zorguitgaven(mln €)
Verloren levensjaren
Ziektelast (DALY’s X 1000)
CVD
Longkanker
CVA
Dementie
COPD
Longontsteking
Darmkanker
Borstkanker
Suikerziekte
Nierfalen
Overige
aandoeningen
28.227
10.204
9.339
9.010
5.535
4.958
3.896
3.245
2.386
1.592
32.100
4.434
265
1.456
2.688
946
598
330
427
1.030
174
43.330
1
5
2
6
3
9
8
7
4
10
11
379
158
211
125
183
72
77
82
166
18
2.618
Tabel: Top tien van ziekten in Nederland: sterfte, uitgaven, verloren levensjarenen ziektelast (jaar 2010)
Hoeymans et al, 2010
30%
De maatschappelijke baten van Healthy AgeingDe baten becijferdFiguur: De maatschappelijke kost van Unhealthy Ageing
2010 20402020 2030 2050 2010 20402020 2030 2050
2010 20402020 2030 2050 2010 20402020 2030 2050
+ 4,2% + 30%
+ 85,3%- 5,3%
16,6
17,2
17,5 17,517,3
3,03,5
3,84,0
3,9
281
308286
250266
12,9
15,8
19,021,8
23,9
Groei populatie (n)
Arbeidsparticipatie (/1000 pers.)
Gezondheidsverlies (mln DALY’s)
Uitgaven gezondheidszorg (%/BBP)
De maatschappelijke baten van Healthy AgeingDe totale batenFiguur: De totale maatschappelijke baten van Healthy Ageing
3,9
23,9
20402020 2030 2050
+ 2,4
1,8
0,2
0,5
2,8
0,4
0,8
2,8
0,4
0,2
2,7
0,4
+ 3,9
+ 3,4
+ 3,1
Besparing op zorguitgavenWinst arbeidsparticipatieGezondheidswinst Pomp M, UMCG 2010
• Vergrijzing
• Impact enorm
• Potentie van wetenschap en (zorg)innovatie
• Investeren, investeren en nog eens investeren …. in preventie
• Perspectief maatschappelijke baten relevanter dan kosten perspectief
• Healthy Ageing als belangrijkste uitdaging van de 21ste eeuw
• Het mag wat kosten
• Kosten EN baten
Healthy AgeingConclusie
Dank voor uw aandacht
[email protected]@uhasselt.be