Baflkan›n mesaj›ergimizin kapa¤›nda da vurguland›¤› gibi, THY A.O.’da2009-2010 y›llar›n› kapsayan 22. dönem toplu iflsözleflmesini çok önemli kazan›mlarla ba¤›tlad›k.

Bu kazan›mlar›n ayr›nt›lar› dergimizde bulacaks›n›z o nedenleben burada bu konuyu ele almayaca¤›m. Ancak flunuvurgulamay› gerekli görüyorum. Devlet Planlama Teflkilat›’n›nk›sa bir süre önce yay›mlad›¤› bir rapora göre, 2009 y›l›Türkiye’de b›rak›n reel gelirleri, nominal gelirlerin bile düfltü¤übir y›l oldu. Bu koflullar alt›nda 2009 y›l› için çok önemli reelgelir art›fl› sa¤layan ve bunu bir sonraki y›l hem koruyanhem de gelifltiren bir T‹S ba¤›tlamam›z çok önemli birbaflar›d›r.

K›sa bir süre sonra THY A.O.’da 23. dönem T‹Sçal›flmalar›n› bafllataca¤›z.

THY Teknik A.fi.’de ise flirket yönetimi ve yandafl sendikan›nortaklafla yürüttükleri ve arka planda hükümet taraf›ndan yönlendirildi¤ine kuflkuduymad›¤›m sald›r› ve bunun yol açt›¤› ma¤duriyet ne yaz›k ki devam ediyor.

THY Teknik A.fi.’de iflkolumuza yap›lan itiraz sendikam›z›n hukuk bürosunun gayretleri sonucu k›sazamanda (ülkemizin koflullar›n› göz önünde bulundurarak söylüyorum bunu) lehimize sonuçland›r›ld›.Ama iflveren bu kez de ço¤unluk tespit talebine itiraz ederek süreci bir kez daha zora soktu. Bundanmedet umdu.

Bütün bunlar bizi flafl›rtm›yor. Bizler daha önce de sendikal hareket ve toplumsal muhalefet içindekiduruflumuz nedeniyle de¤iflen siyasal iktidarlar›n hedefi olmufltuk. 1991 y›l›ndaki 38 günlük grevdensonra giriflilen iflçi k›y›m›, HAVAfi’taki sendikas›zlaflt›rma ve 180 günlük çad›rda direniflimiz ve ard›ndanbenim hapse at›lmam…

Bu zincirin son halkas› 2007 y›l›nda THY A.O.’da grev karar› almam›z ve sonras›ndan iflverenlerinsiyasi iktidar›n deste¤ini de alarak, yasa hükümlerine ald›r›fl etmeden düzenlenen grev oylamas›yd›.Oylamada ç›kan EVET sonucuyla iflçi hareketi içinde ciddi bir heyecan rüzgâr› esti.

Ama elbette bunlar›n bir bedeli vard› ve biz de bu bedeli ödedik. Asla piflman de¤iliz ve piflmanolmayaca¤›z.

Bundan böyle de tafl›d›¤›m›z sorumlulu¤un bilinciyle, iflimizi yapmaya devam edece¤iz.Di¤er iflyerlerine gelince… Sabiha Gökçen Havaalan›nda örgütlendi¤imiz ISG iflyerinden at›lan 234

üyemizin ifle iadesine karar verilmifltir. Bu iflyeri için, iflveren taraf›ndan ayr›ca ifl kolumuza da itiraz dabulunmufl, mahkeme bu itiraz› lehimize karara ba¤lam›fl, her iki davam›z iflverence temyiz edilmifltir.

Yine Sabiha Gökçen Havaalan›nda bulunan ABD firmas› Pratt & Whitney flirketinde yapm›fl oldu¤umuzörgütlenme sonras›, iflverence iflkolumuza yap›lan itiraz davas› sürmektedir.

THY A.O. bünyesinde bulunan yer iflletmeye ba¤l› ifl yerleri kapat›lm›fl d›flar›dan hizmet al›m›nagidilmifltir. TGS ad›yla yeni kurulan ve yer hizmetleri sunan flirkete zaman ay›rmam›z gerekti¤ininbilincindeyiz.

Yukar›da anlatmaya çal›flt›¤›m›z sorunlar sendikam›z›n, hiçbir hata ve ›skalamaya yer vermeden takipetmek zorunda oldu¤u temel sorunlard›r. Süreç hassas ve bir o kadar da hatas›z, eksiksiz sürdürülmesigereken bir süreçtir.

Böyle bir dönemde, h›rs› akl›n›n önüne geçmifl, iktidar h›rs›yla yan›p tutuflan ve birilerine olan diyetborcunu ödemeye çal›flanlarla u¤raflmayaca¤›z, onlar› muhatap almayaca¤›z. Onlara ay›racak zaman›m›zyok. Biz var olan zaman›, üyelerimizin mutlu ve güvenli gelecekleri için harcamay› daha do¤ru buluyoruz.

Hoflça kal›n, Dost kal›n.

D

AT‹LAY AYÇ‹NHava-‹fl Sendikas› Genel Baflkan›

HY A.O.’da 22. Dönem topluifl söleflmesini, 26 May›sta,grev karar›n› ald›ktan 6 gün

sonra, çok önemli kazan›mlarlaba¤›tlad›k.

Bilindi¤i gibi sendikam›z 20May›sta grev karar›n› alm›fl ve 21May›sta bir bas›n aç›klamas› yaparakbu karar› iflverene tebli¤ etmiflti.

Bas›n aç›klamam›zda, “THY A.O.iflçisinin talepleri hakl›d›r meflrudur.

THY A.O. iflçisi bilinçli vesa¤duyuludur, kaba haks›zl›klara daboyun e¤mez… Bu talepler etraf›ndaekmek mücadelesinde sendikas›ylabirlikte bütünleflti¤inde neleryapabilece¤ini geçen dönem topluifl sözleflmesini anormal yollarabaflvurarak grev oylamas›nasürükleyenlere att›¤› tokat ilegöstermifltir,” demifltik.

Sendikam›z›n grev karar›n›

T

Bu çok önemli kazan›mlar içeren sözleflme ile öncelikle Hava-‹fl sendikas›na yönelik, Genel Kurul sürecini de kapsayanhaks›z etkisizlefltirme giriflimleri bofla ç›km›flt›r. Hava-‹flsendikas›n›n yetki bofllu¤u ile alafla¤› edilebilece¤ini sananlaryan›lm›flt›r.

Toplu ifl sözleflmesi

Genel SekreterimizMUSTAFA YA⁄CI buyaz›da 22. DönemToplu ‹fl Sözleflmesisürecini k›sacade¤erlendiriyor ve eldeedilen kazan›mlar›özetliyor.

2

Kurullar›m›z›n ortak karar› ile THY A.O.’da22. dönem toplu ifl sözleflmesi imzaland›:

Birlikle vebirlikte kazand›k!

iflverene tebli¤ etti¤i gün THYiflçilerinin, “verimliyiz, uluslararas›alanda kaliteli hizmet üretiyoruz,hakl›l›¤›na yürekten inand›¤›m›zhaklar›m›z› istiyoruz,” talebi yan›tbulmadan bu uyuflmazl›kçözülmeyecektir fleklindeki ça¤r›s›grev karar›n›n as›lmas›ndan sonraiflveren taraf›nca dikkate al›nd› vegörüflmeler tekrar bafllat›ld›.

Bu çok önemli kazan›mlar içerensözleflme ile öncelikle Hava-‹flsendikas›na yönelik, Genel Kurulsürecini de kapsayan haks›zetkisizlefltirme giriflimleri boflaç›km›flt›r. Hava-‹fl sendikas›n›n yetkibofllu¤u ile alafla¤› edilebilece¤ini

sananlar yan›lm›flt›r. Olay› Hava-‹flyönetim kurulu ile THY Yönetim Kuruluüyelerinin kiflisel didiflmeleri vehesaplaflmalar› olarak göstererekgerçekleri sapt›rmak isteyenlerinçabalar› da bofla ç›km›flt›r.

Sendikam›z bu zorlu süreçten dealn›n›n ak› ile ç›km›flt›r. Genel Merkezile tüm fiube Kurullar›m›z›n vetemsilciler kurullar›m›z›n gelinen noktaile ilgili yapt›klar› ortak de¤erlendirmeve oybirli¤i ile ald›klar› karar sonucutoplu ifl sözleflmemiz 26 May›s 2010tarihinde çok önemli kazan›mlarlasonuçland›r›lm›flt›r.

Tüm üyelerimize ve ülkemiz iflçis›n›f›na hay›rl› olsun!

3

Toplu ifl sözleflmesi

Sendikam›z bu zorlusüreçten de aln›n›nak› ile ç›km›flt›r.Genel Merkez iletüm fiubeKurullar›m›z›n vetemsilcilerkurullar›m›z›ngelinen nokta ile ilgiliyapt›klar› ortakde¤erlendirme veoybirli¤i ile ald›klar›karar sonucu topluifl sözleflmemiz 26May›s 2010 tarihindeçok önemlikazan›mlarlasonuçland›r›lm›flt›r.

B‹R‹NC‹ YIL (2009)a) Birinci Alt› Ay: 31.12.2008

tarihindeki ücretlere, 01.01.2009tarihinden geçerli olmak üzere %8oran›nda ücret zamm› yap›lacakt›r.

b) ‹kinci Alt› Ay: 30.06.2009tarihindeki ücretlere, 01.07.2009tarihinden geçerli olmak üzere %2oran›nda ücret zamm› yap›lacakt›r.

‹K‹NC‹ YIL (2010)a) Birinci Alt› Ay: 31.12.2009

tarihindeki ücretlere, 01.01.2010tarihinden geçerli olmak üzere, %6oran›nda zam yap›lacakt›r. Ancakilk 6 ayl›k enflasyon oran›n›n %6’y›aflmas› halinde, aflan k›sm›n tamam›ikinci y›l ikinci alt› ay ücret zamm›oran›na ilave edilecektir.

b) ‹kinci Alt› Ay: 30.06.2010tarihindeki ücretlere, 01.07.2010tarihinden geçerli olmak üzere, %5oran›nda zam yap›lacakt›r. Ancakikinci 6 ayl›k enflasyon oran›n›n %5’iaflmas› halinde, aflan k›sm›n tamam›31.12.2010 tarihindeki ücretlere,01.01.2011 tarihinden geçerli olmaküzere ilave edilecektir.

Vardiya Primleri Zamm›Uygulamas›: Vardiya primleri, “B-Ücret Zamm› Uygulamas›”maddesinde belirtilen flekildeartt›r›lacakt›r.

Ayl›k Sosyal Yard›m: 130 TL/Ayolan mevcut miktar 1. y›l seyyanen120 TL art›r›larak 250 TL/AY’aç›kar›lacak, 2 y›l ise seyyanen 30TL artt›r›larak 280 TL/Ay’a ç›kar›larak

uygulanacakt›r.Yemek Yard›m›: 10 TL’den az

olmamak üzere Gelir Vergisi vergimuafiyet üst s›n›r› tutar›nda,

Evlenme Yard›m›: 400 TL olanMiktar 800 TL,

Krefl yard›m›: Miktar olarak534,60 TL (KDV dâhil) olarakbelirlenmesi ve Vak›f Krefl Ücretiartt›¤›nda artan miktar kadarartt›r›lmas›,

Emzirme Yard›m› ad› Do¤umYard›m›na de¤ifltirilerek 250 TL olanMiktar 375 TL,

Ölüm Yard›m› 500 TL olan miktar1000 TL,

‹fl Kazas› Maluliyet ve ÖlümYard›m› 3000 TL olan Miktar 4500TL olarak belirlenmifltir.

PARASAL MADDELER ‹LE ‹LG‹L‹ KONULAR

Madde 104 ile ilgili konular 21.Dönem toplu ifl sözleflmesi ekiprotokol düzenlemesi, toplu iflsözleflmesi hükmüne çevrilerek 104.Maddeye geçirilmifl ve afla¤›dakikonularda yeni düzenlemeleryap›lm›flt›r.

1-AMAÇUçucu ekiplerle ilgili afla¤›daki

düzenlemelerin genel amac›,uluslararas› standartlar kapsam›ndauçufl emniyeti ve güvenli¤ini esasalan, biriken yorgunlu¤uönemseyerek bu konuda önlemleralmaya yönelik düzenlemelersa¤lamakt›r.

2-GENEL HÜKÜMLERBu konuda toplu ifl sözleflmesinin

afla¤›daki hükümleri ile, imzatarihinde yürürlükte olan THY A.OOrtakl›k Yönetmelikleri mevcuthükümleri uygulan›r.

Bu toplu ifl sözleflmesinin veyaOrtakl›k ilgili Yönetmeliklerinindüzenledi¤i hükümler konusunda,ilgili resmi mercilerce yürürlü¤ekonulmufl veya konulacak her türlüyasal mevzuatla ilgili olarak; bu

mevzuatlarda ayn› konuda farkl›düzenleme olmas› halinde, sadecepersonel lehine olan› uygulan›r.

b) Ortakl›k her bir uçucu ekipüyesi için bir ana üs belirler.Ortakl›¤›n ulusal sivil havac›l›kmevzuat›na uymak flart› ile belirledi¤ibirden fazla ana üssü var ise, uçucuekipler sadece bir ana üsttegörevlendirilebilirler. Halençal›flmakta olan uçucu ekipler içinana üs, Ortakl›kta göreve bafllad›klar›il olarak kabul edilecektir. Personelinifl sözleflmesine bu il aç›kça yaz›l›r.

c) ‹flveren, Ortakl›¤›n birden fazlaana üssü var ise, sendika üyesiuçucu ekipleri, görev yapt›klar› anaüsten bir baflka ana üsse veya anaüs d›fl›ndaki il’e, sadece personelinflahsi yaz›l› olurlar› ile tayin etmeyikabul eder.

f) ‹flveren günlük uçufl aksakl›klar›ve uçufl operasyonunun do¤as›gere¤i oluflabilecek uçucu ekipihtiyaçlar› için yeterli say›da nöbetçiekip üyesi ve yedek ekip üyesi (RM)planlar. Bu tür ihtiyaçlar, ayn› günbir baflka göreve planlanm›fl birbaflka uçucu ekip üyesinin bu görevikesintiye u¤rat›larak veya

de¤ifltirilerek karfl›lanamaz.Bu kapsamda 07-29 Say›l›

yönetmelik 10. Madde (*) n.Planl› uçufl görevinin öncesindeveya bitimini takiben, Tablo-2’dekigünlük uçufl görev süreleri içindekalmak flart›yla görev de¤iflikli¤i veyailave görev verilebilir,nöbeteb›rak›lamaz, Ancak planlanm›flgünlük uçufl görevine gelen uçucuekibin yat› içermeyen o günkügörevinde yap›lacak de¤ifliklikler,“yat›ya planlamay›” içermeyipsadece gitgel görevleri kapsar.

Bölümü uygulanmayacakt›r.

3- GÖREV SINIRLAMALARIb) Geçici üs için görev süresi her

bir uçucu ekip üyesi için bir takvimy›l›nda, 90 gün aral›klarla olmak, birseferde 30 günden fazla olmamakflart›yla 75 günü aflamaz. Konaklamave geçici üs görevlerinin toplam› birtakvim y›l›nda 180 günü aflamaz.

d) Uçucu ekipler anaüste güntan›m› süresi içinde sadece tek birgörev süresi veya di¤er görevlerlegörevlendirilebilir. Uçucu ekiplerinyedek ekip rezerv (RM) görevleri

4

Toplu ifl sözleflmesi

T‹S Sendika Üyeli¤inin GüvencesiBafll›kl› 8. Maddesi: ÖncelikleSendika Üyesi Personelin çal›flt›¤›iflyerinin tamamen veya k›smenkapat›lmas› halinde iflçilerinOrtakl›¤›n bir baflka bölümdeistihdam›n›n devam ettirilmesi ile iflgüvencesi sa¤lanmas›,

Bir baflka bölüm ve göreveatanan veya nakil edilen sendikapersonelin kendi iste¤i ile bu görevive nakil ifllemini kabul etmemesihalinde iflçinin ifl sözleflmesini, ihbaröneli, k›dem tazminat› haklar›nailaveten 6 ayl›k ücreti tutar›nda iflgüvencesi tazminat› alarak Feshiniisteme hakk› tan›nmas›,

Bu feshinden sonra da ifle iadeile ilgili hukuki haklar›n› kullanmahakk› tan›nmas›,

Bu tür uygulamalar›n 1 y›l geriyedo¤ruda uygulanmas› da kabuledilerek yeniden düzenlenmifltir.

Y›ll›k Ücretli ‹zin (21. Madde): 18ve 24 gün olan y›ll›k izin süreleri 2’flergün artt›r›larak yenidendüzenlenmifltir.

33, 45,46, ve 47. Maddeler:Sa¤l›k Haklar› Konusunda EmekliSand›¤› SSK birleflmesi ile oluflanYeni Yasa konusunda kazan›lm›flhaklar› koruyucu düzenlemeyap›lm›flt›r.

Geçici Görev ve Geçici GörevdeFazla Çal›flma Bafll›kl› Maddesi“‹flveren, personeli yurtiçinde birseferinde en fazla 30 gün ve en az90 gün aral›klarla, y›lda 75 günügeçmemek kofluluyla geçici görevegönderilebilir,” fleklinde yenidüzenlendi.

Disiplin Cezas› ve Cezaya ‹tirazBafll›kl› (72. Madde): K›namacezas›na da bir üst makama itirazhakk› getirilmifl ve disiplin cezalar›naitiraz süresi 10 günden 20 güne

ç›kar›lm›flt›r.Vardiya (veya Posta) Primi (84.

Madde): Ek Vardiya primlerindenkesinti konusunda, “Personelin y›ll›kizin kullan›lmas›, geçici görevlegörevlendirilmesi vardiya de¤iflimive e¤itime kat›lmas› halinde ekvardiya ücretinden kesinti yap›lmaz.Belirtilen hallerde ayl›k Pazarçal›flmas› cetvelinde planlanan Pazargünlerine ait fiili çal›flma yap›lamasabile ek vardiya primi ödenmeyedevam edilir,” fleklinde yenidendüzenlenmifltir.

Y›ll›k K›dem ve ‹fl Tazminat›Kademe Terfiii (93. Madde): “Bukonularda 22 dönem toplu iflsözleflmesinin yürürlük tarihi sonunakadar sendika ve iflverenyetkililerince oluflturulacakkomisyonca teknik çal›flma yap›l›r,”fleklinde düzenleme yap›ld›.

‹DAR‹ MADDELER ‹LE ‹LG‹L‹ KONULAR

KOKP‹T VE KAB‹N PERSONEL‹ ‹LE ‹LG‹L‹ HÜKÜMLER

yerel saatle en geç saat 18.00 ‘ekadar yay›nlanmak zorundad›r. Busaatten sonra yay›nlanan rezervgörevleri uçucu ekipleri ba¤lay›c›de¤ildir.

e) Uçucu ekiplerin ayl›kplanlanm›fl ve yay›nlanm›fl görevleri,iflverence de¤ifltirilmesi düflünülengörev saatinden en az 24 saatönceden yap›lacak tebli¤ler ileuçucu ekip üyesinin kendisinebildirilir ise de¤ifltirilebilir.

4- D‹NLENME SÜRELER‹Ana üs, geçici üste sona eren

her bir uçufl görevinin sonundakidinlenme süresi en az 12 saat olup,veya, bir önceki uçufl görev süresiya da bir önceki uçufl görev süresiiçindeki uçufl süresinin iki kat›d›r,hangisi büyükse o uygulan›r.Yukar›daki ana ve geçici üsteki enaz dinlenme süresi konaklamameydan›nda 10 saattir. Uçufl görevsüresi d›fl›ndaki di¤er görevlersonras› en az dinlenme süresi 12saattir.

Sendika üyesi uçucu ekipleredinlenme süreleri ile ilgili olarak 07-029 say›l› Ortakl›k Yönetmeli¤i’ninDinlenme Süresi bafll›¤› alt›nda yeralan Tablo-4’ün ilk sat›r› ve bu bafll›kalt›nda yer alan Not-6uygulanmayacakt›r.

Not: THY A.O 07-029 Say›l›Uçucu Personel Uçufl Görev veUçufl Saatleri Yönetmeli¤i’nin“Dinlenme Süresi” madde 13 (i)bendine afla¤›daki hüküm aynenilave edilecektir;

“ Uçucu ekiplerin uzun menziluçufl görevi (ER) sonras›,uygulanmas› gereken 48 saatlikdinlenme süresi içine, Tablo-5’e gorebir takvim ay›nda verilmesi gerekenbofl günlerden planlamayap›lmayacakt›r.

5- BOfi SÜRELERa) Uçucu ekiplere bofl süre olarak

bir takvim ay›nda 8 adet bofl takvimgünü verilir. Bu hüküm, Aral›k 2010’da yap›lacak olan planlamalardanitibaren uygulanacakt›r.

Bu bofl günler 2+2+2+1+1fleklinde planlan›r ve takvim ay› içinedengeli olarak da¤›t›l›r. Ayl›k uçuflplanlamalar›nda belirtilen bu boflgünlerin yeri ay içinde de¤ifltirilemez.

Bir takvim ay›nda görevplanlanamayan gün say›s› ile orant›l›kaç adet bofl gün verilece¤i EK-7’deki çizelgede gösterilmifltir. Yedekekip (RM) görevi verilen uçucuekiplere, hiçbir uçufl göreviverilmedi¤i takdirde, uçucu ekiplerinyedek ekip (RM) olarak görevlioldu¤u gün, bofl gün olarak kabuledilmez. Bofl günler uçuflprogramlar›nda BI kodu ile gösterilir.

b) Uçucu ekiplere, planlamadabir takvim ay›nda verilmesi gerekentek bofl günleri takip eden takvimgününde, ana üste, yerel saatle imzasaati saat 06.00 dan önce bafllayanhiçbir görev verilemez. Tek boflgünler iki bofl günlerin arkas›na veyaönüne verilse bile son bofl gündede yukar›daki hüküm uygulan›r.

1- KAB‹N MEMURU VEAM‹RLER‹N‹N KIDEM SIRALAMASI

a) Kabin Memurlu¤u k›dems›ralamas› hesab›nda çal›fl›lan günesas al›n›r. Bu çal›fl›lan gün say›s›n›nhesab›nda personelin iflverenceyasal mercilere bildirilen Ortakl›k iflegirifl tarihi ilk bafllang›ç olarak kabuledilir. Çal›fl›lan gün tan›m› iflvereninifllerini yapmak amac›yla verilen hertürlü görevi (uçufl, uçufl görev süresi,nöbet (stand-by), yedek ekip(rezerv), konaklama -yat› görevi),e¤itimi, hamilelik esnas›nda yergörevlerinde geçirilen süreyi, ofismeflguliyetini ve ofis görevini vb tümgörevleri içerir.

b) K›dem s›ralamas› çal›fl›lan günhesab›nda belirlenen gün say›s›ndantoplu ifl sözleflmesi ve ortakl›kyönetmelikleri çerçevesinde verilenuyarma ve k›nama cezalar› nedeniyleherhangi bir indirimde bulunulmaz.

c) Kabin memurlar›n›n Ortakl›ktak›sm› süreli ifl sözleflmesi ile yapm›flolduklar› çal›flmalarda çal›fl›lan fiiligün say›s›n›n tamam›, bu tür iflsözleflmesinin bafllang›c›ndanitibaren k›dem s›ralamas›nda dikkateal›n›r.

d) K›dem s›ralamas›na esasçal›fl›lan gün say›s› hesab›nda hertürlü ücretli izinler (do¤um izni,senelik izin, evlenme, muvazzafaskerlik görevi d›fl›nda manevra vesilah alt›na al›nma, ölüm, do¤alafetler, yol izni, sendikal izin vb) vehastal›k izinleri (ifl kazas› nedenli isetamam›, süre¤en hastal›klarda busürenin ilk alt› ay›) çal›fl›lan gün olarak

kabul edilir.e) Kabin memurlar› k›dem

s›ralamas›, yukar›daki a,b,c,d f›kralar›çerçevesinde belirtilen kriterlerdikkate al›narak afla¤›da belirtilenkomisyon taraf›ndan bir defayamahsus yeniden düzenlenir.Düzenlenen bu yeni s›ralamayauygun olarak kabin amiri s›ralamalar›da yeniden düzenlenir. ‹flveren buyeni düzenleme ile ilgili olarak,personelin sadece mevcut k›dems›ralar›n› de¤ifltirmeyi, kabin amirli¤igörevine atanm›fl personelin bugörevlerinde herhangi bir de¤ifliklikyapmamay› kabul eder. Yeni k›dems›ralama ifllemi Ortakl›k ile Sendikayetkililerinden 3’er adet üye ileoluflturulacak bir komisyontaraf›ndan personelden gelen itirazlarda ayn› komisyon taraf›ndande¤erlendirilerek, 2010 y›l› Aral›k ay›itibar›yla sonuçland›r›l›r ve01.01.2011’den geçerli olmak üzereyürürlülü¤e konulur.

8- KADIN UÇUCU EK‹PLER‹NHAM‹LEL‹K VE ANNEL‹K HAKLARI

a) Kad›n uçucu ekip üyesipersonele, bu toplu ifl sözleflmesid›fl›nda hamilelik ile ilgili herhangibir düzenleme getirilemez.

b) Kad›n uçucu ekip üyesipersonelin hamileli¤i ilgili sosyalgüvenlik kuruluflu mevzuat›na görebir raporla belirlendi¤i andan itibarenbu personel uçufl görevinden al›n›r.

c) E¤er kad›n uçucu ekip üyesininuçufl görevinde bulunmas›n›nsak›ncal› olmad›¤› doktor raporu ilebelirlenir ve kendi r›zas› da al›n›rsauygun tarihe kadar uçufl görevinedevam edebilir.

d) Kad›n uçucu ekip üyesipersonele yasal ücretli izin kullanmatarihine kadar alternatif bir görevverilir. Bu görev esnas›nda personeleatand›¤› ifl grubunun ücreti ödenir.

e) Do¤um yapan kad›n uçucupersonele, yaz›l› talebi halindeyasalardan do¤an ücretli ve ücretsizizinleri sonras›nda, bu süreler hariç2 y›l süre ile içerisinde konaklamasüresi bulunan yat› göreviplanlanmaz.

f) Sendika üyesi emziren kad›nuçucu ekip üyelerine yaz›l› talebihalinde emzirme izni verilir. Emzirmeizni süresince Yerel saat ile saat22.00 ile 08.00 aras›nda uçufl göreviverilmez.

5

Toplu ifl sözleflmesi

6

1 May›s

Tüm Türkiye’de1 May›s coflkusu!

1 May›s tüm Türkiye’de kutland›. Taksimcoflkusu farkl› kentlerde düzenlenen mitinglerede yans›d›. Batman, Mersin gibi kentlerdeyasakl› meydanlar mitinge aç›l›rken mitingleregüvencesizli¤e ve iflsizli¤e karfl› mücadeledamgas›n› vurdu. Karadeniz’deki mitinglerdeHES’lere karfl› mücadele önplana ç›kt›.

‹stanbul’da 1 May›sTaksim’de tarihi bir gün yafland›.Zorlu mücadelelerin ard›ndan 32 y›l

sonra 1 May›s için Taksim Meydan›’naakan emekçiler alana s›¤mad›. Yüzbinlerce emekçinin kat›ld›¤› mitingdekat›l›m›n çeflitlili¤i dikkat çekti. AlanaTekel iflçilerinin direnifli baflta olmaküzere son dönemde güvenceli ifl ve

insanca yaflam talebiyle yükselenmücadeleler damgas›n› vurdu.

Sabah saatlerinde Mecidiyeköy,Dolmabahçe ve fiiflhane olmak üzere3 ayr› noktada toplanan emekçiler,kortejler oluflturarak TaksimMeydan›'na do¤ru yürüyüfle geçti.Ancak özellikle fiiflli hatt›n›n çokkalabal›k olmas› nedeniyle alanagirifller istenilen saattetamamlanamad›.

Genç, yafll›, çocuk her kuflaktanrenkli kat›l›m›n gerçekleflti¤i mitingdeyeni emekçi kesimlerinin ve kad›nlar›nkat›l›m› göze çarpt›.

Saat 10.00’da yürüyüfle geçenkortejler k›sa sürede meydana

girmeye bafllad›. Hak-‹fl, D‹SK, KESKve Türk-‹fl kortejleri alana girdi¤indeneredeyse di¤er kortejleringirebilece¤i bir yer kalmam›flt›.

Kürsüden defalarca çal›nan 1May›s marfl›na efllik eden kitleninbekleyifli sürerken di¤er kortejler dealanda kalan en ufak boflluklar› dahidoldurarak, Taksim Gezi Park›’nagirerek yer bulmaya çal›flt›.

Pek çok örgüt alana giremedenalan h›ncah›nç doldu ve kürsüdenTimur Selçuk ve 1 May›s 2010korosunun seslendirdi¤i marfllaryükseldi. 1 May›s marfl›n› hep bira¤›zdan söyleyen kitle renk renk flamave pankartlar›n› coflkuyla

1 May›s

Sabah saatlerindeMecidiyeköy,

Dolmabahçe vefiiflhane olmak üzere

3 ayr› noktadatoplanan emekçiler,kortejler oluflturarakTaksim Meydan›'na

do¤ru yürüyüflegeçti. Ancak özellikle

fiiflli hatt›n›n çokkalabal›k olmas›nedeniyle alanagirifller istenilen

saattetamamlanamad›.

7

dalgaland›rd›.Daha sonra konfederasyon

baflkanlar›n›n konuflma yapaca¤›anons edildi.

Türk-‹fl Genel Baflkan› MustafaKumlu’nun ad›n›n anons edilmesiylealandan bir u¤ultu yükseldi. KitleKumlu’yu yuhalamalar ve ›sl›klarlaprotesto ederken bir grup kürsüyüiflgal etti. Yaflanan arbedeninard›ndan Kumlu konuflma yapmadanalan› terk etti.

Burada flunu belirtmek gerekir:Hiç kuflkusuz bir demokratik gösteriiçinde konuflmac›lara karfl› protestodabulunmak da demokratik bir hakt›r.Ancak bu hakk›n bütün demokratikhaklar gibi bar›flc›l bir biçimdekullan›lmas› gerekir. Hiç kimsenin birbaflkas›na fiziksel olarak zarar vermeya da gösterinin ve insanlar›ngüvenli¤ini tehlikeye atma hakk›yoktur.

Uzun süre kürsüde kalanprotestocular Kumlu’nun gitmesininard›ndan eylemlerini sonland›rd›.Kürsüden sadece KESK Baflkan›Sami Evren ve D‹SK Baflkan›Süleyman Çelebi konufltu.

Çelebi konuflmas›nda AKP’ninaç›l›m sürecine at›fta bulunarak failimeçhuller ayd›nlat›lmadan ülkedegerçek demokrasiyekavuflulamayaca¤›n› belirtti. Emek vemeslek örgütlerineyse “Bize düflenelimizi tafl›n alt›na sokmakt›r,”sözleriyle mücadele ça¤r›s› yapt›.

Konuflmalar›n ard›ndan verilenkonser s›ras›nda tüm alan halayadurdu.

Miting halaylar›n ard›ndan sonbuldu ve planlanan flekilde, kortejlerinbelirtilen yollardan da¤›lmas›yla sonaerdi.

‹zmir’de 1 May›sAlsancak Liman›, Basmane Gar›

ve Eski Sümerbank önünde toplananemekçiler Gündo¤du Meydan›’nayürüdü.

Gündo¤du Meydan›’nda 30 binemekçinin kat›ld›¤› 1 May›s mitingindeilk sözü D‹SK Ege Bölge TemsilcisiAzad Fazla ald›. Fazla’n›n konuflmas›s›ras›nda alana gelen ‹zmirBüyükflehir Belediye Baflkan› AzizKocao¤lu, Büyükflehir Belediyesibünyesinde çal›fl›rken iflten at›lan parkve bahçe iflçilerinin protestosuyla

karfl›laflt›.Azad Fazla’n›n konuflmas›n›n

ard›ndan sözü, KESK ‹zmir fiubelerPlatformu Dönem Sözcüsü RamizSa¤lam ald›. Sa¤lam, Tekel iflçileriningüvencesizli¤e karfl› mücadelesinintüm emekçilere örnek oldu¤unusöyledi. 4/C’ye ve taflerona karfl›mücadele edilmesi gerekti¤inivurgulayan Sa¤lam, 26 May›s geneleylemine ça¤r› yapt›.

Sa¤lam’›n ard›ndan Türk-‹fl EgeBölge Temsilcisi Mustafa Kundakç›söz ald›. Kundakç›, “2010 1 May›s’›n›niki önemi var. Birincisi, emekçilerinmücadeleleriyle Taksim’inkazan›lmas›, di¤eri ise bumücadelenin ›rk, din ve ideolojik ayr›myap›lmaks›z›n bu günlere gelindi”dedi.

Antalya’da 1 May›sKentte 10.000 kifliyi aflan bir

kat›l›mla geçti¤imiz y›llar›n en kitlesel1 May›s kutlamas› yap›ld›.

Adana’da 1 May›sAdana’da 1 May›s, U¤ur Mumcu

Meydan›’nda kutland›.Tertip komitesini Türk-‹fl, D‹SK,

Hak-‹fl, KESK, Türk Kamu Sen, MemurSen, TMMOB ve Adana TabipOdas›’n›n oluflturdu¤u mitinge kat›lankurumlar ö¤len saatlerinde MimarSinan Kültür Merkezi önündebuluflarak iki koldan miting alan›nayürüdü.

Yaklafl›k 7 bin emekçinin kat›ld›¤›mitingde kürsü program› tertipkomitesi ad›na KESK Dönem Sözcüsüve E¤itim Sen Adana fiube Baflkan›Güven Bo¤a’n›n yapt›¤› konuflmaylabafllad›.

Bo¤a’n›n konuflmas›n›n ard›ndanE¤itim Sen Müzik Toplulu¤u’nunverdi¤i konserle miting program› sonaerdi.

Mersin’de 1 May›sMersin de 1 May›s mitingi 10

binden fazla kiflinin kat›l›m›ylagerçekleflti. ‹stasyon Meydan›’ndanbafllayarak Cumhuriyet alan›na biryürüyüfl yap›ld› ard›ndan burada birmiting düzenlenen mitingle kutland›.Cumhuriyet alan› uzun süredirkutlamalara kapal› tutuluyordu.

Miting, flark›larla, halaylarla,coflkulu bir flekilde geçti.

1 May›s

8

9

10

‹mza kampanyas›

‹mza kampanyam›zve SHGM

düzenlemesinineksiklikleri üst

kuruluflumuz ITF’inweb sitesinde deyer ald›. Bu yolla

dünyakamuoyunu da

bilgilendirmiflolduk.

3000'ne yak›n uçucu ekipüyesi SHGM düzenlemesinekarfl› imza verdi

endikam›z havayolu iflletmelerilehine, uçucu ekipler aleyhinede¤ifltirilerek yay›nlanan

Uçucu Ekiplerin Çal›flma ve DinlenmeSürelerini Düzenleyen SHT 6A-50Talimat›n›n 2. taslak metni ile ilgiliHava-‹fl'in görüfl ve önerileriniSHGM'ye Nisan ay›n›n ortalar›nda e-posta ile iletti.

Sendikam›z›n bu konudaki yaz›l›görüflleri ve 2. versiyon taslakde¤iflikli¤ini kabul etmediklerini

bildiren sendika üyesi uçucu ekiplerinimzal› dilekçeleri ayr›ca SHGM'yeresmi yaz› ekinde Ulaflt›rmaBakanl›¤›'na gönderildi.

Sendikam›z konuyla ilgili yapt›¤›aç›klamada SHGM'nin yenidüzenlemesinin Avrupa Birli¤i'nindüzenlemesi olan EU OPS'nin çokgerisinde kald›¤›na iflaret etti.Aç›klamada ayn› zamanda EUOPS'nin bile ideal olmaktan uzakoldu¤u, Avrupa'da havac›l›k

sendikalar›n›n EU OPS'yi yo¤un birbiçimde elefltirdikleri vurguland›.

Sendikam›z 2. taslak metne karfl›uçucu ekipleri imza kampanyas›nakat›lmaya davet etmiflti. Bir haftasürdürülen kampanya sonucunda3000'ne yak›n uçucu ekip üyesiSHGM'nin yay›nlad›¤› 2. versiyontaslakta uçucu ekipler aleyhineyap›lan düzenlemelerin taslaktanç›kar›lmas›n› talep eden dilekçeleriimzalad›lar.

11

‹mza kampanyas›

S

T.C. ULAfiTIRMA BAKANLI⁄I S‹V‹L HAVACILIKGENEL MÜDÜRLÜ⁄Ü’NE

Genel Müdürlü¤ünüzce 29.12.2009 tarihindeyay›nlanarak sosyal taraflar›n görüfllerine aç›lan, bir uçucuekip üyesi olarak çal›flma koflullar›m› ve sosyal hayat›m›temelden etkileyen SHT 6A-50 Talimat› ile ilgili Revizyon5 Tasla¤›, gelen görüfller sonras› 31.03.2010 tarihinde de¤ifltirilerek taraf›n›zdan yeniden yay›nlanm›flt›r.

SHT 6A-50 Talimat› çal›flma koflullar›n›, bir anlamda da uçucu ekiplerin yorgunlu¤unu etkileyendolay›s›yla uçufl emniyeti ile direkt iliflkili bir düzenlemedir.

Uçufl emniyeti ise, insan hayat› ve kamu yarar› yönünden en çok gözetilmesi gereken temeldüzenlemedir. Uçucu Ekiplerin görev süre ve dinlenme süreleri konusu, uluslararas› alanda bilimseltemellere dayand›r›lan bir konudur.

Yorgunluk ölümlü havac›l›k kazalar›n›n 15-20%'sine insan hatas› olarak katk›da bulunuyor.Yorgunlu¤un ulafl›mdaki (hava, deniz, kara, demiryolu) kazalar›n % 20-30'una katk›s› oldu¤uhesaplanmaktad›r (örne¤in NTSB taraf›ndan).

Bütün bu bilimsel gerçekler ve uluslararas› raporlar ortada iken ülkemizin Avrupa Birli¤i üyeli¤ive Avrupa Birli¤i hukukuna uyumlaflt›r›lmas› zorunlu olan konulardan en önemlisi olan bu konudabir k›s›m uyumlaflt›rmalar getiren SHT 6A-50 Revizyon 5 Tasla¤›, ne yaz›k ki yeni yay›nlanan 2.Versiyonu tam tersi büyük de¤iflikliklere u¤rat›lm›flt›r.

Yay›nlanan 2. Talimat Tasla¤› ile ilk yay›nlanan taslakta düzenlenen birçok madde tan›mlama vek›s›tlamalar EU OPS kriterleri dikkate al›nmayarak biz uçucu ekiplerin aleyhine ve havayolu iflletmelerilehine de¤ifltirilmifltir.

Söz konusu Talimatla hukuken uçufl emniyeti yönünden sorumlu olan bizlerin yok say›lmas› vedüzenlemelerin havayolu iflletmelerinin rekabet/maliyet kayg›lar›na terk edilmesi Anayasam›z›n sosyaldevlet kavram› ile uyuflmamaktad›r.

Bu kapsamda yeni Tasla¤›n bilimsel veri ve uluslararas› standartlara uygun olarak de¤erlendirilmesive ikinci Taslakta uçucu ekipler aleyhine yap›lan de¤iflikliklerin yeniden gözden geçirilerek taslaktanç›kar›lmas›n› talep etmekteyiz.

Gere¤ini sayg›lar›mla arz ederim.

‹mza Kampanyas› metni

12

Genel Sekreterimiz MUSTAFA YA⁄CI Sivil Havac›l›k GenelMüdürlü¤ü’nün uçucu personelin uçufl, görev ve dinlenme süreleri

k›s›tlamalar› konusunda çizdi¤i zigzaglar› ele al›yor

Bir SHGM klasi¤i!

SHGM 30.12.2009 tarihinde websitesinde verdi¤i haberde flu müjdeyiveriyordu: “Uçucu personelin uçufl,görev ve dinlenme sürelerine Avrupastandard› geliyor…”

Haberde söyle deniliyordu:“Söz konusu talimat›n temel

hedefini; havac›l›k iflletmelerindegörev yapan pilot ve kabinmemurlar›n›n uçufl, görev ve dinlenmesürelerini kontrol alt›na alarak fiziki vezihni yorgunluktan do¤abilecek, uçuflemniyetini olumsuz yönde etkileyecekgeliflmelere mani olunmas› ve

havac›l›k iflletmeleri ile uçucupersonelin sorumluluklar›n›n net olarakbelirlenmesi oluflturuyor.“

Haber okundu¤unda asl›ndaolumlu bir hava yay›l›yordu, ancak biranlamda flu itiraf› da içeriyordu:Ülkemizde uçucu personelin uçuflgörev ve dinlenme süreleri ABstandartlar›n›n alt›nda ayn› zamandabu gün yürürlükteki düzenleme “uçucuekipleri fiziki ve zihni yorgunluktan”korumaktan uzaktır.

Hava-‹fl sendikas› 2000’li y›llardanbu yana bu konuda b›kmadanusanmadan uyar›, bilgilendirme ve

‹mza kampanyas›

Uçucu Ekiplerin Görev ve Dinlenme SüreleriK›s›tlamalar› De¤iflikli¤inde Yaflananlar

• SHGM uçucu ekipler için yeni bir sosyal faciaya imza atmaküzere...• Bu yolla uçucu ekiplerin yorgunlu¤u hiçe say›larak tüketicilerinuçufl emniyeti haklar› da zedelenecektir.

bilimsel verileri kamuoyuna sunmaçabas› içinde çok önemli iflleryapmaktad›r. Ancak bu ülkedeafl›lamayan as›l sorun sistemle vezihniyetle ilgilidir.

As›l problem devletin bir kurumuolarak sosyal taraflara eflit mesafededurmas› gereken, asl›nda Anayasan›n“Sosyal Devlet” temel ilkesinde yeralan olanaklar› ve sermaye gücü s›n›rl›çal›flanlar›n korunmas› rolü ile hareketetmesi gereken kurumlar›n çal›flanlaraleyhine taraf olmal›d›r.

Bu tarafl›l›k gelifligüzel kurumidaresinin bafl›ndaki yöneticilerinkiflisel tasarruflar›ndankaynaklanmamakta, tam tersisistematik olarak siyasi iktidarlar›nküresel sisteme ba¤›ml›l›klauygulad›klar› emek karfl›t› politikalaradayanmaktad›r.

Temel tercih uçufl emniyeti içine¤itimli, vas›fl› ve iyi çal›flmakoflullar›nda çal›flan iflçilerin getirdi¤imaliyete katlanmak yerine uçuflemniyetini maliyet/rekabete kurbanetmektir. Temel yaklafl›m özetle fludur:“Ne yani uçaklar yerde mi kals›n”…

Bu sadece bizim ülkemizde de¤ilher yerde böyle… SHGM’nünmüjdesini verdi¤i uçucu ekiplerin uçufldinlenme süreleri ile ilgili k›s›tlamalarile ilgili AB Parlamentosunun kabuletti¤i EU OPS düzenlemelerikonusunda bak›n Avrupa Pilotlar Birli¤ine diyor:

Avrupa Bakanlar Konseyine AB’dekitüm havayolu pilotlar›ndan aç›kmektup

Lüksemburg, 10 Haziran 2004

Say›n Bakan,Yorgunluk üzerine uzman bilim

insanlar›na dan›fl›lmam›flt›r; bu kiflileryap›lan önerilerin güvenli¤e ayk›r›oldu¤u yönünde aç›k ve itirazedilmeyen bilimsel verilere sahiptirler.

Sosyal ortaklar olarak bizlere buönerilere iliflkin olarak resmi olarakdan›fl›lmam›flt›r.

Bunlar› dikkate almadan bukonuda bast›r›rsan›z yayg›n birrahats›zl›k yaratman›z riski mevcuttur.

Tasla¤› yaz›lm›fl halleri ile budüzenlemeler güvenli¤e ayk›r› ve

‹mza kampanyas›

Yorgun bir insan huzursuz, sinirli vedikkatsizdir; iflini titizlik ve yarat›c›l›kiçinde yapamaz, hoflgörü ve nükte

yetene¤ini kaybeder. Böyle biruçucunun kuvvet, beceri ve

zamanlama hatalar› yapmas›, bellekkusurlar› göstermesi, yanl›fl kararlarvermesi vs. sonuçta, mürettebat veyolcular› bir uçufl kazas›n›n kurban›

haline getirebilir.

Hava-‹fl e¤itim yay›nlar›

Hava-‹fl sendikas›2000’li y›llardan buyana bu konudab›kmadanusanmadan uyar›,bilgilendirme vebilimsel verilerikamuoyuna sunmaçabas› içinde çokönemli iflleryapmaktad›r.

13

bilimsellikten uzakt›rlar. BunuHavac›l›k Çal›flma Grubuna ve daimitemsilcilerinize de ifade ettik.Görüfllerimizi destekleyen çokmiktarda araflt›rmay› da sunduk. Amabugüne kadar bunlar tam olarakdikkate al›nmad›.

Sözleflmenin tüketiciler vegüvenli¤in korunmas›na iliflkinyasalar›n bilimsel verilere dayanmas›gerekti¤i yönündeki 95 (3) maddesinedikkatinizi çekmek istiyorum. Bu olayailiflkin olarak bilimsel veriler yoksay›lm›flt›r, bu da sizlere karfl› yasalyollara baflvurulabilece¤i anlam›nagelmektedir ve ECA bu yolabaflvurmaktan çekinmeyecektir.

fiu nokta da ilginçtir: Kara ulafl›m›alan›nda kamyon floförlerinin gece10 saatten fazla araç sürmelerininengellenmesi yönünde bilimedayanan bir doküman da bugünönünüze geliyor. Böyleyken nas›l olurda yorulduklar›nda kenara çekipdinlenme olana¤› bulunmayanhavayolu pilotlar›ndan daha fazlaçal›flmalar› istenebiliyor?

Görüldü¤ü gibi SHGM’nün verdi¤imüjdeli haberdeki düzenlemelerAB’de uçucu ekip örgütlerinintemelden karfl› ç›kt›¤› birdüzenlemeler. Bu konuda üyesioldu¤umuz ETF (Avrupa Taflımacılık‹flçileri Federasyonu) ve Hava-‹flsendikas› da ayn› düflüncededir.

Uçucu ekip yorgunlu¤u ve bununuçufl emniyeti ile iliflkisi çok aç›kortadayken bilimsel veri ve bu konudaözellikle uçucu ekiplerin yorgunlu¤unuspesifik olarak bile y›llard›r inceleyenbilim adamlar› ve enstitülerin raporlar›ortadayken sessiz kalmak kamu yarar›aç›s›ndan belki de suçtur. Biz sendikaolarak bu suça ortak olmad›kolmayaca¤›z.

Yaz›n›n bafl›ndaki “bu mutlumüjde”, y›llardan beri SHGM’de art›kklasikleflen bir döngü ile havayoluiflletmelerinin “vay havayollar›n›bat›rmak m› isteniyor” fleklindekiars›zca sald›r›lar›na teslim olunarakhemen gereken yap›ld› “hüsran oldu”.Ve tarih 30 Nisan 2010. Gönderilengörüfller çerçevesinde TaslakSHGM’ce de¤ifltirilerek yenidenyay›nland›.

Gördük ki geçen bu 4 aydaAvrupa Standartlar›n›n bafl›na bir ifllergelmifl ve ilk taslak ters yüz edilmifl.Sendikam›z›n EASA’n›n bu konuda

yürürlü¤e koydu¤u temel belge EUOPS’a dayanarak verdi¤i birçoköneriden tek bir öneri bile bu yeniversiyonda yer almam›fl. Üstüneüstlük de¤ifliklikler hep uçucu ekipleraleyhine havayolu iflletmeleri lehineyap›lm›fl. Örne¤in 2001 y›l›ndan buyana Talimat’a eksik de olsa yer alanBofl Gün kavram› ve ayl›k 7, y›ll›k 96bofl gün haklar› bile Talimattansilinivermifl.

Bir devlet kurumu inan›rl›¤›n›,soysal taraflar aras›ndaki tarafs›zl›¤›n›bu kadar parma¤›n› gözümüzün içinebat›ra bat›ra, göstererek, nas›l hiç birfley olmam›flças›na yitirebilir?

Uçufl emniyetini korumaklayükümlü bir kurum müjdesinde dilegetirdi¤i uçucu ekiplerin fiziki/zihniyorgunlu¤u ile temelden iliflkili uçuflemniyeti kavram›n› havayollar› iflletmepatronlar›n›n rekabet ve maliyetars›zl›¤›na nas›l kurban edebilir?

Hava-‹fl sendikas› uçufl emniyetikonusunu tüketici hakk› olarakgörmekte tüm kamuoyunu bu konudabilgilendirmektedir. Bu nedenlebugüne kadar savuna geldi¤i bilimselgörüfl ve standartlar için mücadelesinisab›rla sürdürecektir.

Ayn› zamanda uçucu ekip üyeleriaç›s›ndan da konuyu farkl›düflünmenin zaman› gelmifltir. Budüzenlemeler bir iki bürokrat›n ikiduda¤› aras›na b›rak›lamayacak kadarönemli ve de¤erlidir. Çünkü budüzenlemeler bizim can›m›z›,sa¤l›m›z›, sosyal hayat›m›z› etkiliyor.Öyleyse bu konular güvence alt›naal›nmal›d›r. Bu güvence sendikal›olmak ve ona ba¤l› olarak toplu iflsözleflmesi ile sa¤lanacakt›r.

Uçucu ekipler Hava-‹fl’in çabalar›n›iyi de¤erlendirmeli, ülke çap›nda dahaetkili bir karfl› kampanya ile bubilimd›fl› ve standart d›fl›düzenlemeleri ters yüz etmede birlikolmal› ve uçufl operasyonu içindenas›l etkili bir üretici güç olduklar›n›nbilincine varmal›d›r.

Bu yap›ld›¤›nda siyasi iktidarlar›nevet efendimci bürokratlar›, havayoluiflletmelerinin doymak bilmez karh›rslar› ile delik deflik edilenhaklar›m›z›n gerçek yaz›l› veuygulanabilir kural halinegetirilebilece¤i art›k son SHGM’ceat›lan son kaz›ktan sonra daha iyianlafl›lmal›d›r.

Uçufl emniyetinikorumakla yükümlübir kurummüjdesinde dilegetirdi¤i uçucuekiplerin fiziki/zihniyorgunlu¤u iletemelden iliflkili uçuflemniyeti kavram›n›havayollar› iflletmepatronlar›n›n rekabetve maliyet ars›zl›¤›nanas›l kurbanedebilir?

14

‹zlanda'da geçen ay faaliyetegeçen Eyjafjallajökull yanarda¤›n›nyaratt›¤› kül bulutu dalgalar› Avrupa'daaral›klarla uçufllarda aksamaya nedenoluyor.

Yanarda¤›n püskürttü¤ü külbulutlar›, geçen ay Avrupa'dahavayolu tafl›mac›l›¤›na a¤›r bir darbevurmufl, bir hafta içinde 95 bindenfazla uçuflun iptal edilmesi nedeniyleyüz binlerce yolcu mahsur kalm›flt›.

K›sa bir süre önce kül bulutu

‹spanya’y› ve ard›ndan da Fransa'n›ngüneydo¤usu ile ‹talya'n›n kuzeyinietkiledi. Hava sahalar›n›nkapanmas›na neden oldu.

Önümüzdeki dönemde nelerolaca¤›n› tam olarak hiç kimsebilmiyor.

Eyjafjallajökull yanarda¤› baflkabir sorun yaratmayacak olsa bilebirçok havayolu flirketinin bu sondarbeyi kald›ramayacak durumdaoldu¤u ve teslim bayra¤› çekmeaflamas›na geldi¤i söyleniyor.

Örne¤in AB yasalar›, havayollar›n›nbu tür durumlarda yolcular›n g›da vebar›nma masraflar›n› karfl›lamas›n›öngörüyor. Ancak kriz boyunca birçokhavayolu bu talepleri karfl›lamad›.

Durum gerçekten ciddi… Binlercehavayolu iflçisinin iflleri ve gelecekleritehlikede.

Ne talihsiz bir sektör flu havac›l›ksektörü demeniz mümkün. 11 Eylülterör sald›r›lar›, SARS, kufl gribi,domuz gribi ve flimdi de yanarda¤patlamas›.

Kuflkusuz bunlar›n hepsi d›flsalfloklar. Sektör bir önceki yaras›n›saramadan yeni bir darbe al›yor.Havayollar›n›n birço¤unun mali yap›s›her d›flsal flokla birlikte biraz dahazay›fl›yor.

Ancak sorun elde olmayantalihsizliklerden kaynaklanm›yor.

Havayollar› 30 y›ld›r ad›m ad›mderinleflen liberalizasyon vekurals›zlaflt›rma nedeniyle ac›mas›zbir rekabetin içine girmifl durumdalar.Bu da beraberinde marjinal kârl›l›¤›nkal›c› bir sorun haline gelmesineneden oldu. Marjinal kârl›l›k hiçbird›flsal flokun yaflanmad›¤› durumdabile zaten bilançolar›n bozulmas›naneden oluyor. Ama bunlar›n üzerinebir de d›flsal floklar eklendi¤inde tablodaha da a¤›rlafl›yor.

Üstelik bütün bunlarözellefltirmelerin ard›ndan yafland›¤›için havayolu flirketleri bütünüylekorumas›z durumda kal›yorlar.

Bu koflullar alt›nda sektörde iflçiiflveren iliflkileri giderek gerginlefliyor.

Havayolu flirketlerinin giderkalemleri büyük ölçüde sabit ved›flsal: yak›t, havaalan› kiralar›, uçakbedeli, leasing ödemeleri, yedekparça maliyeti vb. Maliyet kalemleriiçinde yar›-de¤iflken ve içsel niteliktekien büyük kalem emek maliyeti.Sektörün yaflad›¤› her d›flsal flokunberaberinde hem ücretlere hemçal›flma koflullar›na yönelik sald›r›lar›getirmesi de bundan.

Son dönemde havac›l›ksektöründe yaflanan grevleri birhat›rlayal›m: Lufthansa’da pilotlar,British Airways’de kabin memurlar›,Fransa’da hava trafik kontrolörleri,Portekiz’de TAP’›n bütün personeli…Bu efli benzeri görülmüfl bir durumde¤il.

Oysa havac›l›k sektörü uluslararas›düzeyde iflçi iflveren iliflkileriningörece en yumuflak, ifl bar›fl›n›n engüçlü oldu¤u sektörlerin bafl›ndagelirdi bir zamanlar.

Bunun de¤iflmesinin temel nedeniliberalizasyon, kurals›zlaflt›rma vebunlar›n ayr›lmaz parçalar› olanözellefltirme ve tafleronlaflt›rmad›r.

15

Marjinal kârl›l›khiçbir d›flsal flokunyaflanmad›¤›durumda bile zatenbilançolar›nbozulmas›na nedenoluyor. Ama bunlar›nüzerine bir de d›flsalfloklar eklendi¤indetablo daha daa¤›rlafl›yor.

Kül bulutu dalgalar› yeniiflaslar› tetikler mi?KARfiI

ATAKKemal ÜlkerHava-‹fl E¤itim Uzman›

Sektörde liberilazasyon, kurals›zlaflt›rma,özellefltirme ve tafleronlaflt›rmaçal›flanlar aç›s›ndan afla¤›ya do¤ru biryar›fl bafllatm›fl durumda.

st kuruluflumuz Uluslararas›Tafl›mac›l›k ‹flçileriFederasyonu’nun (ITF) 2006

y›l›nda Güney Afrika’n›n Durbanflehrinde yap›lan kongresinde kat›lanbütün sivil havac›l›k sendikalar›,özellikle 11 Eylül olaylar›ndan sonraüyelerinin hem ücretlerinin hem de

16

E¤itim çal›flmalar›

ITF’nin bu önemliçal›flmas›yla ilgili

ulusal düzeyde ilktoplant› düzenleyen

sendika Hava-‹floldu. Toplant›da

daha öncekibenzeri

etkinliklerimizekat›lmam›fl olan

SHGM’nin yeralmamas› dikkat

çekiciydi.Toplant›n›n haberi

ITF’nin websitesinde de yer

ald›.

Hem yerde hem de gökyüzünde

stresli ve yorgunuzÜ

çal›flma koflullar›n›n h›zla kötüleflti¤inibelirttiler.

Bunun üzerine ITF dünyan›n bütünbölgelerinde (Afrika, Asya/Pasifik,Ortado¤u, Kuzey Amerika,Latin/Güney Amerika ve Avrupa) 116ülkeyi -Türkiye dâhil- kapsayan vehavac›l›k iflçilerinin maruz kald›¤›n›stres ve yorgunlu¤un, 2000-2007y›llar› aras›nda gösterdi¤i de¤ifliminiele alan küresel bir bilimsel araflt›rmayürüttü. Araflt›rma toplam 800.000adet her türden sivil havac›l›k iflçisinitemsil eden sendikalar›n yard›m›ylagerçeklefltirildi.

Ele al›nan dönemin 2000 y›l›ndanbafll›yor olmas› rastlant›sal bir durumde¤il. Amaç 11 Eylül terör sald›r›lar›öncesindeki durumu tespit etmek vebunun hemen sonras›nda de¤ifliminne yönde oldu¤unu saptamakt›.

Yap›lan araflt›rma 2000-2007döneminde sivil havac›l›k iflçilerininçal›flma koflullar›n›n bütün meslekgruplar› için, bütün bölgelerde belirginbir biçimde kötüleflti¤ini ve bununsüre¤en bir e¤ilim oldu¤unu ortayakoymaktad›r.

Bu çal›flmay› genifl birakademisyen grubuyla birlikte yürütenWoodrow Wilson International Centerfor Scholars’tan Dr. Ellen Rosskam,29 Nisan Perflembe günü, RadissonBlu Conference & Airport Hotel’desendikam›z taraf›ndan düzenlenenbir toplant›da yapt›¤› sunumla raporunsonuçlar›n› özetledi.

Sendikam›z toplant›da Dr.Rosskam’›n yapt›¤› sunuflun bantçözümünü içeren bir kitap盤›önümüzdeki günlerde haz›rlayacakve hem havac›l›k çal›flanlar›na hemde sektörde yer alan bütün aktörleregönderecek. Bu kitapç›k toplant›sonras›nda yaflanan canl› tart›flmaortam›nda sorulan sorular› ve yap›lanyorumlar› da kapsayacak.

Dr. Rosskam’›n sunuflu bizlere birkez daha temel sorunlar›n 1970’liy›llar›n sonunda kurals›zlaflt›rma ilebafllad›¤›n› ve ad›m ad›m ilerleyenliberalizasyon ve kurals›zlaflt›rma ileyüksek kaliteli ifllerin global düzeydesektörden giderek tasfiye edildi¤inigösterdi.

Neo-liberal dogma 30 y›ld›r sektöriçin en iyi yolun özellefltirmeden veolabildi¤ince çok hizmetitafleronlaflt›rmaktan geçti¤ini

vazediyor. Oysa zaman bu stratejininhem etkisiz hem de potansiyel olaraktehlikeli oldu¤unu ortaya koymufldurumda. 2005 tarihli (dergimizdedaha önce k›saca tan›tm›floldu¤umuz) bir ICAO araflt›rmas› çokfazla liberalizasyonun uçufl emniyetiüzerinde denetimin kaybedilmesineneden olabilece¤i uyar›s›n› yap›yor.

Ne yaz›k ki bütün bu bulgularliberalizasyonu ve kurals›zlaflt›rmay›gündemden ç›kartmaya yeterliolmuyor. Çünkü sa¤duyu ve kârgüdüsü karfl› karfl›ya geldi¤inde a¤›rbasan taraf hep bu sonuncusu oluyor.Yaflanan d›flsal floklar (11 Eylül terörsald›r›lar›, SARS, di¤er salg›nlar,volkan patlamas› vb.) tekelci rekabetortam›nda marjinal kârl›l›k sorunuylabo¤uflan sektörde durumu daha dakötüye götürüyor.

Oysa 11 Eylül sald›r›lar›n› mümkünk›lan ucuz, niteliksiz ve güvencesizeme¤in kullan›lmas›yd›. Bunu kullananda özel güvenlik flirketleriydi. Yap›lanpek çok araflt›rma ve test bumotivasyonsuz ve afl›r› yorgunlukiçindeki çal›flanlar›n gözünden pekçok fleyin kaçt›¤›n› ortaya koydu.Bunun ard›ndan dünyan›n enliberalizasyon yanl›s› politikac›lar›ndanbiri olan dönemin ABD Baflkan›George W. Bush havaalan› güvenlikiflini tekrar devletin eline almakzorunda kald›.

ITF’in bu çal›flmas› ‹ngilizce olarakyay›mlanm›fl durumda:http://www.itfglobal.org/infocentre/pubs.cfm/detail/20011 fiimdi s›rada bu

tespitler üzerinden üretilecek politikaönerilerinin formüle edilmesi var. Bupolitika önerilerinin ortaya ç›kmas›ylabirlikte ITF üyesi havac›l›k sendikalar›bütün dünyada önemli bir lobiçal›flmas›n›n içine girecekler.

17

E¤itim çal›flmalar›

Sendikam›ztoplant›da Dr.Rosskam’›n yapt›¤›sunuflun bantçözümünü içeren birkitap盤›önümüzdekigünlerdehaz›rlayacak ve hemhavac›l›kçal›flanlar›na hem desektörde yer alanbütün aktörleregönderecek.

999’da Bülent Ecevitbaflkanl›¤›nda kurulankoalisyon hükümeti,

özellefltirilen iflletmelerde iflsiz kalaniflçilerin, sendikalar›n›n oluflturdu¤ubir listeye göre, di¤er kamukurufllar›nda çal›flt›r›lmas›na olanaksa¤layacak bir bakanlar kurulu karar›ç›kard›.

Bu karara göre ilgili personelinkamu kurumlar›nda “iflçi” statüsündeistihdam›n›n sürdürülmesi ve özlükhaklar›n›n korunmas› söz konusuydu.

2002 y›l›nda kurulan AKP hükümetisöz konusu karara, 657 say›l› DevletMemurlar› Kanunu’nun, 4. maddesine

C bendini ekledi ve “bir hizmet akdineba¤l› çal›flan, ancak iflçi olmayankiflilerin ifle al›nmalar›na BakanlarKurulu karar verir” hükmüyle yeni biruygulama getirdi.

Bu uygulamadan yararlanabilmekiçin özellefltirme sonras› iflinikaybeden iflçilerin, ÖzellefltirmeDairesi Baflkanl›¤›’ndan“ma¤duriyetlerini gösterir” bir belgealmalar› ve 1 ay içerisinde de 4-Cstatüsüne baflvuruda bulunmalar›gerekiyor.

Ancak, 4-C maddesine tabi kifliler,art›k “iflçi” statüsünde olmuyorlar. Bukifliler “memur” da say›lm›yorlar. Bu

1

‹flçi eylemleri

TEKEL iflçileri neden günlerce eylem yapt›

ya da 4-C’nin anlam› nedir

4-C maddesine tabikifliler, art›k ‘iflçi’

statüsünde olmuyorlar.Bu kifliler ‘memur’ da

say›lm›yorlar. Bunedenle de ‹fl Kanunu

kapsam›nda yeralm›yorlar!

18

nedenle de ‹fl Kanunu kapsam›ndayer alm›yorlar!

Dolay›s›yla ‹fl Kanunu’nda tan›nan40 saatlik çal›flma hükümlerine deba¤l› olmad›klar›ndan, “fazla mesai”,“y›ll›k izin” ve di¤er benzeri sosyalhaklardan yararlanmalar› da sözkonusu olmuyor. Zaten karar›nçal›flma saatleri bafll›kl› maddesindeflu ifade yer al›yordu: "Ancak, geçicipersonel kendisine verilen görevleriçal›flma saatlerine ba¤l› kalmaks›z›nsonuçland›rmak zorundad›r. Buçal›flma karfl›l›¤›nda herhangi bir ekücret ödenmez."

“‹flçi” ya da “memur” olmadançal›flt›klar› için herhangi bir sendikayada üye olam›yorlar. Üstelik bakanlarkurulu söz konusu “çal›flanlar”›n enfazla 10 ay müddetçe vemeslekleriyle ilgili olsun, olmas›n,herhangi bir kamu kuruluflundaçal›flabileceklerine karar vermeyeyetkili. 10. ay›n sonras›nda baflka biryerde çal›flt›r›lmalar› veya bütünüyleiflsiz kalmalar› mümkün.

‹flin bir de ücret boyutu var elbette.4-C’lilerin ald›klar› ücret de asgariücret düzeyindeydi. Yani 4-C’yegeçen iflçiler ayn› zamanda muazzambir gelir kayb›na da u¤ruyorlar.

Buna bir ba¤l› olduklar› amirintümüyle keyfi uygulamalar›na ve ikiduda¤›n›n aras›ndaki emirlere ba¤›ml›bir konuma sürüklenmifl olduklar›n›ekleyin.

‹flte bu nedenle TEKEL iflçilerigünlerce, haftalarca, aylarca 4-C’ninbir “kölelik düzeni” oldu¤unu, bu raz›gelmeyeceklerini anlatmaya çal›flt›lar.

Haberleri dikkatli izleyenler

hat›rlayacakt›r, TEKEL iflçilerininonurlu direnifli sayesinde hükümet 4-C kararnamesinde de¤ifliklik yaparakbu statüdeki bütün çal›flanlara kimiiyilefltirmeler sa¤lamak zorunda kald›.

‹yilefltirmeler• Bir y›lda çal›flma süresi 10 aydan

11 aya ç›kar›ld› ve ücretlerde art›flsa¤land›.

• Fazla çal›flma karfl›l›¤›nda eködeme yap›lmaz ifadesi ç›kar›ld›.

• Y›ll›k izin say›s› art›r›ld›.• Ücretler art›r›ld›.• Hastal›k izni hükümleri iyilefltirildi.TEKEL iflçileri hakl› olarak bu

iyilefltirmeleri yeterli bulmad›lar.Nas›l bulsunlar? 4-C maddesi her

fleyden önce “bir hizmet akdine ba¤l›olarak çal›flan” ancak “iflçi ya damemur olmayan” kifliler tan›m›ylahukuk tekni¤ine ayk›r›d›r. 4-Cmaddesi, gerek Anayasa’ya, gerekse‹fl Yasa’s›na ve Türkiye’nin tarafoldu¤u uluslararas› sözleflmelereayk›r› bir hukuk ihlalidir.

Özellefltirmenin ettikleriTEKEL iflçileri on befl, yirmi hatta

kimi daha fazla süredir çal›flmaktaolduklar› ifl yerlerinden kopart›ld›lar.

1.200-1.400 gibi bir ücretal›yorlard›. Ama sendikal› olduklar›,geçmiflten gelen kazan›mlar› oldu¤uiçin ikramiyeleri, sosyal yard›mlar› vebenzeri gelirleri de vard›. Bu da onlarabir eli ya¤da bir eli balda bir yaflamstandard› sunmasa bile geçimlerinisa¤lamalar›na ve kimi fedakârl›klarlaçocuklar›n› okutmalar›na ve zaman›geldi¤inde bir devlet üniversitesine

göndermelerine yetiyordu. Kazan›lm›flhaklar›, aileleri için sahip olduklar›sa¤l›k güvencesi bafllar›n› suyunüzerinde tutmalar›n› sa¤l›yordu.

Ama bütün bunlar ellerinden ald›.Çünkü TEKEL özellefltirildi vedünyan›n en büyük tekellerindenBritish-American Tobacco'ya sat›ld›.Yeni patron hem üretim tesislerininsay›s›n› hem de iflçi say›s›n› azaltt›.

Birden bire 4-C’nin yukar›dasayd›¤›m›z koflullar›yla ve 600 TL’likbir ücretle bafl bafla kald› TEKELiflçileri. Ev kiras› nas›l ödenecek? Yaokula giden çocu¤un ya daçocuklar›n masraflar›? Ne yenip neiçilecek? 10 ayl›k süre doldu¤undane olacak? Ya ailede ciddi bir sa¤l›ksorunu yaflan›rsa?

35, 40 ya da 45 yafllar›ndas›n›z.Emeklilik haklar›n›z biles›n›rland›r›lm›fl. Yeni ifl bulmaolas›l›¤›n›z çok düflük. Bir bulsan›zbile bunun sendikas›z ve düflükücretli bir ifl olaca¤› kesin. Hatta belkide kay›t d›fl› çal›flmak zorundakalacaksan›z.

Tuzu kuru özellefltirme yandafllar›gelin özellefltirmenin ne oldu¤una birde buradan bak›n.

‹flçi için tablo budur.TEKEL iflçisi isyan etmeyip de ne

yapacakt›?

19

‹flçi eylemleri

Birden bire 4-C’ninkoflullar›yla ve 600TL’lik bir ücretle baflbafla kald› TEKELiflçileri. Ev kiras› nas›lödenecek? Ya okulagiden çocu¤un ya daçocuklar›nmasraflar›? Ne yenipne içilecek?

20

ITF’in Türkiyekoordinasyon

komitesiniyeniden

infla etmek

Uluslararas› iliflkiler

Üst kuruluflumuz Uluslararas› Tafl›mac›l›k‹flçileri Federasyonu’nun (ITF) Avrupa

kolu Avrupa Tafl›mac›l›k ‹flçileriFederasyonu (ETF) taraf›ndan

‹stanbul’da, 26-28 Ocak 2010 tarihleriaras›nda düzenlenen 3 günlük birtoplant›da, ITF ve ETF üyesi Türk

sendikalar (Denizciler Sendikas› hariç)bir araya geldiler.

u toplant› “Ortak Çal›flmaKültürü Arac›l›¤›yla AvrupaBirli¤i ve Türkiye’den ‹flçileri Bir

Araya Getirmek” bafll›kl› projeninsektörel etkinlikleri kapsam›ndagerçeklefltirildi.

Toplant›ya kat›lan ITF/ETF üyesisendikalar flunlard›: BTS, Dad-Der,Demiryol-‹fl, Hava-‹fl, Liman-‹fl veTümtis.

Toplant›n›n aç›l›fl konuflmas›n›yapan ETF Genel Sekreteri EduardoChagas flunlar› söyledi: “Geçen y›lMay›s ay›nda görüflmüfltük. Türkiye’deüyemiz sendikalar›n hem mali hemde siyasi s›k›nt›lar›n›n oldu¤unubiliyoruz. Bu toplant› ile sizinihtiyaçlar›n›z› tespit etmek, daha yak›niflbirli¤i içine girmek istiyoruz. Böylecesiz de üyelerinize daha iyi hizmetedebilirsiniz.”

Toplant› Chagas’›n aç›l›flkonuflmas›nda belirtti¤i gibiTürkiye’deki sendikalar›n yaflad›klar›s›k›nt›lar ayr›nt›l› bir biçimde ele al›nd›.

Sorunlar›n ele al›nd›¤› bölümdesendikam›z›n Genel Sekreteri MustafaYa¤c› flunlar› söyledi: “Bencesorunlardan flikâyet etmeyi b›rakal›mve iflimize bakal›m. Kendi kendimizeflunu soral›m: Dünya de¤ifliyor amabiz bu de¤iflime ayak uydurabiliyormuyuz?

“Kapitalizmin bu krizi 1989’dan buyana geliyorum diyordu. Küreselsendikalar küreselleflmeyi durdurmakmümkün de¤il ama kontrol edebilirizdiyorlard›. Bunun böyle olmad›¤›ortaya ç›kt›. ‹fller parçalan›yor. Bu

hepimizin sorunu. S›n›f mücadelesiaç›s›ndan patronlar›n ifline gelen biruygulama.

“1995-1997 aras› koordinasyonkomitesinin kuruldu, 1997 y›l›ndakamu sözleflmelerinin önemli birnoktas›nda bu komite da¤›ld›. Bunuyeniden oluflturmak zor de¤il. 2005y›l›nda gündeme gelen bir yasa bizibirlefltirecek. Tafl›mac›l›k sendikas›oluflturulmas› ile ilgili bir arayagelinmeli. Dört y›l önce resmi bir yaz›yazd›k Hava-‹fl olarak, kat›l›m olmad›.Yasa ç›kt›¤›nda herkes kendisendikas›nda zay›f ve güçsüz müolacak? Bir araya gelmek zorunday›z.Yeni sendikalar yasas›n› Haziran’dayap›lacak ILO toplant›s›na yetifltirmeyesözü var hükümetin.”

Ya¤c› gibi birçok sendika temsilciside ITF koordinasyon komitesininyeniden canland›r›lmas› gerekti¤inevurgu yapt›.

Toplant›n›n sonuna gelindi¤indeönümüzdeki dönemde neler yap›lmas›gerekti¤i konusunda öne ç›kannoktalar flunlar oldu:

• Ulusal koordinasyon komitesininyeniden oluflturulmas› gerekir

• Londra ya da Brüksel’de Türkçekonuflan birinin istihdam edilmesigerekmektedir

• ITF’in web sitesinin Türkçeversiyonu oluflturulmal›d›r

• ITF’in dergisi TransportInternational ve di¤er yay›nlar› Türkçede yay›nlanmal›d›r

• Örgütlenme alan›nda deneyaktar›m› sa¤lanmal›d›r.

Uluslararas› iliflkiler

1995-1997 aras›koordinasyonkomitesinin kuruldu,1997 y›l›nda kamusözleflmelerininönemli birnoktas›nda bukomite da¤›ld›. Bunuyeniden oluflturmakzor de¤il. 2005y›l›nda gündemegelen bir yasa bizibirlefltirecek.Tafl›mac›l›ksendikas›oluflturulmas› ile ilgilibir araya gelinmeli.Dört y›l önce resmibir yaz› yazd›k Hava-‹fl olarak, kat›l›molmad›. Yasaç›kt›¤›nda herkeskendi sendikas›ndazay›f ve güçsüz müolacak? Bir arayagelmek zorunday›z.

B

21

Ingo Marowsky

ITF’ten Ingo Marowsky27 Ocak’ta yapt›¤›sunuflta ITF’in küreselörgütlenme stratejisini eleald›.

“Eskiden ITF’tegeleneksel sektörelayr›mlar›m›z vard›. Amaart›k lojistik a¤›r bas›yor.Ulaflt›rma sektörlerininaras›ndaki ayr›m çizgileriflulafl›yor ve biz deiçyap›m›z› bu do¤rultudade¤ifltirmeye yöneldik.Ben de bu yeniyap›lanman›n birsonucuyum.

“ITF’te neden stratejikörgütlenmeye yöneldik?Gördü¤ünüz gibi bütündünyada e¤ilim afla¤›yado¤ru. E¤er böyle devamederse bir süre sonra

tamamen yok olaca¤›z.Bu sadece bizim var olupolmamam›z meseleside¤ildir. Bu genel olarakyaflam kalitesini belirleyenbir süreçtir.

“Stratejik örgütlenmene de¤ildir? Dayan›flmakampanyalar›, üyekazanmak, eylemlergünleri ya da haftalar›, butür seminer ve etkinliklerya da yeni isim verilmiflbildik türden projelerde¤ildir. Bunlarönemsizdir demiyorum.Aksine çok önemlidir veönemli olmaya da devamedecektir. Ama stratejikörgütlenme de¤ildir. Helehele bugün sözünüetti¤iniz üye çalmauygulamalar› stratejikörgütlenme hiç de¤ildir.

Bunun kesinlikleyap›lmamas› gerekir.

“Ortada bir stratejikhedefiniz olmal›. Bununetraf›nda örgütlenmeyiinfla eder, sendikalar› iflyerlerinde güçlendirir vesürdürülebilirli¤isa¤larsan›z stratejikörgütlenmeyiyap›yorsunuz demektir.

“Neler yapmal›y›z?Araflt›rma yapmal›y›z,kaynak ay›rmal›y›z (herzaman para anlam›nagelmiyor), haritaland›rmayapmal›y›z (en az %70oran›nda), PR stratejisigelifltirmeliyiz, iflverenstratejisi gelifltirmeliyiz,müttefikler bulmal›y›z,kolektif eylemegeçmeliyiz.”

22

Uluslararas› iliflkiler

ETF Genel SekreteriEduardo Chagas’›n birsunum yaparak kongreninslogan›nda yer alan“sürdürülebilir ulaflt›rma”vurgusunu aç›klad›.“Sürdürülebilirlik deyinceakla ya ekonomik/finansalsürdürülebilirlik ya dado¤al çevre ba¤lam›ndasürdürülebilirlik geliyor.Biz bunun bir de sosyalbaca¤› olmas› gerekti¤inivurguluyor. Bunun için desürdürülebilirli¤in üçayaküzerinde durmas›gerekti¤ini, sosyalbaca¤›n k›sa kalmamas›gerekti¤ini söylüyoruz.

“Bu alanda stratejimizigelifltirebilmek için TRUSTprojesini hayata geçirdik.Proje sonunda seyahatetmenin bir kamu mal›oldu¤u ve her yurttafl›nbundan faydaland›r›lmas›gerekti¤i sonucuna

ulaflt›k. Ulaflt›rma sektörüiçin bir sosyal politikaistedi¤imizi dile getirdik.Yani çözümü piyasayab›rakamay›z. Politikayap›c›lar sorumluluktankaçamazlar.

“Kongrede toplam 21karar önergesi kabuledildi. Bunlardan 3’ütemel nitelikteydi:

• SürdürülebilirUlaflt›rma için SendikalStrateji

• Güçlü Sendikalar‹nfla Etmek

• Temel Haklarkarfl›s›nda EkonomikÖzgürlükler

“Sendikalar güçlüolmal› çünkü gücümüzolmay›nca yumuflakyöntemler ifllemiyor. Yanisosyal diyalog iyi ifllesinistiyorsak güçlü olmal›y›z.E¤er gücünüz yoksa karfl›taraf sizi ciddiye almaz.

“AB’de iki önemligeliflme oldu. Biri Vikingve Laval davalar›. Budavalar›n sonuçlar› temelsendikal haklar› k›s›tlarnitelikte. Buna göreyap›lan eylemlerin yolaçaca¤› kay›plar›ntaleplerle orant›l› olmas›gerekiyor. Bunlar çokolumsuz kararlar.

“Bir de AB’nin “baflkaülkeye gönderilmifl iflçiler”yönergesi var. Buna göreiflveren isterse o iflçiyegeldi¤i ülkenin yasalar›n›uygulayabiliyor. Yanikoflullar›n daha kötüoldu¤u ülkeden gelen iflçio koflullar alt›ndakoflullar›n daha iyi oldu¤uülkede çal›flt›r›lacak.ETUC buna karfl› bir“sosyal gelifltirmeprotokolü” önerdi. Biz dekonuyu AH‹M’e ve ILO’yatafl›yaca¤›z.”

ETF 2009 Kongresi – temel karar önergeleri

Stratejik örgütlenme

Eduardo Chagas

Uluslararas› Af Örgütü

ergimizin yay›na haz›rland›¤›s›rada Uluslararas› Af Örgütü,Türkiye’de sendikal haklar›n

tam olarak tan›nmas›n› talep eden birkartpostal gönderme kampanyas›bafllatt›.

Çal›flma ve Sosyal GüvenlikBakanl›¤›’na gönderilmesi istenenkartlarda flöyle deniliyor:

Uluslararas› isçi haklar›standartlar›n› ihlal eden yasalarsonucunda, Türkiye’de isçilerin temelhaklar›ndan olan örgütlenme, toplusözleflme ve grev haklar›k›s›tlanmaktad›r.

Çok say›da kamu çal›flan›n›nsendika kurma, bir sendikaya üyeolma, toplu sözleflme ve grev hakk›bulunmamaktad›r.

Özel sektörde örgütlenme vesendika kurma hakk› uluslararas›standartlara uymamaktad›r. Grevekat›lmak hapis cezas› dâhil olmaküzere a¤›r cezalarlasonuçlanabilmektedir.

Uluslararas› Çal›flma Örgütü,Türkiye’nin mevcut yasalar›n›, kamusektörü ve özel sektör çal›flanlar›n›nörgütlenme, grev ve toplu sözleflmehaklar› konusunda ILO temelsözleflmelerine nas›l uyumlu halegetirece¤i konusunda ayr›nt›l› bir

k›lavuz yay›nlad›. Ancak bu konudahenüz herhangi bir reformyap›lmam›flt›r.

Ne yaz›k ki Af Örgütü’nün yapt›¤›bu özet gerçekleri son derece nesnelbir biçimde yans›t›yor. ‹çinde hiçbirabart› unsuru yok.

Kampanyan›n talepleri ise flunlar:• Sendika üyeleri ve di¤er isçiler

Türkiye’nin de onaylam›fl oldu¤u ILOsözleflmelerinde belirtildi¤i gibiuluslararas› alanda tan›nan haklar›n›kullanabilmelidirler;

• Türkiye’deki mevcut yasalar,hem kamu sektörü hem de özel sektörçal›flanlar› için örgütlenme, grev vetoplu sözleflme haklar›n› belirleyenILO standartlar› ile uyumlu halegetirilmelidirler.

Do¤ru söze ne denir?Kendilerini demokrasi flampiyonu

ilan eden hükümet asl›ndademokrasiyi sadece kendisi için,kendi yandafllar› için istiyor. Sendikalhaklar alan›ndaki bu içler ac›s› durumve Af Örgütü’nün k›sa süre öncebafllatm›fl oldu¤u bu kampanyabunun en aç›k kan›tlar›ndan biri.

Hava-‹fl, Af Örgütü’nün bukampanyas›n› destekliyor ve yak›ndakampanya kartpostal›n›n da¤›t›m›nabafllayaca¤›z

Uluslararas› Af Örgütü:

“Türkiye’de sendikalhaklar tan›nm›yor”

Uluslararas› Çal›flmaÖrgütü, Türkiye’ninmevcut yasalar›n›,

kamu sektörü veözel sektör

çal›flanlar›n›nörgütlenme, grev ve

toplu sözleflmehaklar› konusunda

ILO temelsözleflmelerine nas›l

uyumlu halegetirece¤i

konusunda ayr›nt›l›bir k›lavuz yay›nlad›.

Ancak bu konudahenüz herhangi bir

reformyap›lmam›flt›r.

Uluslararas› Af Örgütü veyaAmnesty International (yayg›nolarak Amnesty veya AI), Evrensel‹nsan Haklar› Bildirgesi ve di¤eruluslararas› standartlarcabelirlenmifl her türlü insan hakk›n›savunma ve teflvik etmeyi amaçedinmifl uluslararas› bir sivil toplumkurulufludur.

Örgüt hiçbir devlet, siyasiideoloji veya dine ba¤l› de¤ildir,kâr amac› gütmez. Özellikledüflünce suçlular›n›n serbest

b›rak›lmas›, siyasî suçlular›n›n adilbir flekilde yarg›lanmas›, iflkence,idam ve tutuklulara gösterilebilecekher türlü zulmün bertaraf edilmesi,siyasi cinayet ve adam kaç›rma veher türlü insan haklar› ihlaline karfl›durulmas› konusunda çeflitlikampanyalar düzenler.

1977 y›l›nda Nobel Bar›flÖdülünü kazanan AI bugünyaklafl›k 2 milyon üyesiyle 162 ülkeve bölgede faaliyet göstermektedir.

23

D

24

25

26

Anayasa paketindeiflçi haklar›

Hukuk

ünlerdir tart›fl›lan ve önümüzdekigünlerde de gündemin enönemli maddelerinden biri

olmaya devam edecek olan Anayasapaketi iflçi haklar› ve sendikal haklaraç›s›ndan neler içeriyor dersiniz?

De¤ifliklik paketi sendikal haklardaiflçi-memur ayr›m›n› ortadan kald›rm›yor.Bu ayr›mc›l›¤›n sürdü¤ü anlam›nageliyor.

Sendikalaflma hakk› sadeceçal›flanlara tan›n›yor. Bu evrenselstandartlar›n gerisinde kalan bir haktan›m›d›r ve "herkese sendika hakk›"anayasal güvenceye al›nmal›d›r.

Mevcut iktidar ve yandafl medya birsüredir Anayasa de¤ifliklik paketindeönemli iflçi ve sendika haklar›bulundu¤unun propagandas›n› yap›yor.Gerçekte durum bundan çok farkl›.‹ktidar›n Anayasa degifliklik paketisadece kozmatik baz› de¤ifliklikleröngörüyor. Esasta bir ilerleme sözkonusu de¤il.

G

Memurlara toplu sözleflme hakk›tan›n›yor ama grev hakk› tan›nm›yor. Bude¤ifliklik sadece göz boyamayayöneliktir. Toplu görüflmenin ad› toplusözleflme olarak de¤ifltirilmektedir.Paket uzlaflmazl›k halinde Uzlaflt›rmaKurulu'nun karar›n›n kesin olaca¤›n›belirtmektedir. Bu fiilen grev yasa¤›anlam›na gelmektedir.

Sendikalaflma hakk› herkesetan›nmad›¤› için emeklilere sendikayerine “toplu sözleflmenin sonuçlar›n›nemeklilere yans›t›lmas›”öngörülmektedir.

Pakette "Grev hakk› ve lokavt iyi niyetkurallar›na ayk›r› tarzda, toplum zarar›nave millî serveti tahrip edecek flekildekullan›lamaz" ifadesine dokunulmuyor.Bu mu¤lâk ifadelerle her türlü grevyasaklanabilir. Uzlaflmazl›k halindeYüksek Hakem Kurulu'nun "kararlar›kesindir" deniyor. YHK’n›n yap›s› iflverenlehinedir ve bu anti-demokratik tahkimkurulundan iflçi lehine kararç›kmamaktad›r. Di¤er bir deyiflle grevyasa¤› – YHK makas› özü itibariylede¤iflmemektedir.

"Siyasi amaçl› grev ve lokavt,dayan›flma grev ve lokavt›, genel grevve lokavt, iflyeri iflgali, ifli yavafllatma,verim düflürme ve di¤er direniflleryap›lamaz" ifadesi kald›r›l›yor. Buolumludur. Ama grev tan›m olarak topluifl sözleflmesinde uyuflmazl›¤a ba¤l›k›l›nmaya devam ediyor: "Toplu iflsözleflmesinin yap›lmas› s›ras›nda,uyuflmazl›k ç›kmas› halinde iflçiler grevhakk›na sahiptirler." Bu durum yokkenyap›lan grev bu durumda yine"anayasaya ayk›r›" oluyor.

Paket, "Grev esnas›nda greve kat›laniflçilerin ve sendikan›n kas›tl› veyakusurlu hareketleri sonucu, grevuygulanan iflyerinde sebep olduklar›maddî zarardan sendika sorumludur"ifadesini kald›r›yor. Bunun olumlu birde¤ifliklik oldu¤u aç›kt›r.

Özetle, anayasa paketi iflçi haklar›ve sendikal haklar aç›s›ndan özde büyükbir de¤ifliklik getirmemektedir. Getirilenve olumluymufl gibi görünende¤iflikliklerin neredeyse tamam›n›n fluya da bu biçimde içi boflalt›lmaktad›r.

Paketin tümüne bak›ld›¤›nda bunlar›ntekil eksiklikler olmad›klar›, gerçek niyetiniflçi haklar›n› ve sendikal haklar›geniflletmek olmad›¤› aç›kçagörülmektedir.

27

Hukuk

Anayasa paketi iflçi haklar› ve sendikalhaklar aç›s›ndan özde büyük bir de¤ifliklikgetirmemektedir. Getirilen ve olumluymuflgibi görünen de¤iflikliklerin neredeysetamam›n›n flu ya da bu biçimde içiboflalt›lmaktad›r.

Hukuk

1-) Madde 51-: Sendikakurma hakk›:

Bu maddenin dördüncüf›kras› olan; “ Ayn› zamandave ayn› iflkolunda birdenfazla sendikaya üyeolunamaz .“ hükmüAnayasa metnindenç›kar›lmal›d›r.

Gerekçe: Ayn›maddenin ikinci f›kras›,“sendika kurma hakk›n›nkullan›lmas›ndauygulanacak flekil, flart veusuller kanunda gösterilir”hükmünü tafl›d›¤›na göre,ayn› zamanda ve ayn›iflkolunda birden fazlasendikaya üye olman›nAnayasa hükmü ileyasaklanmas›, Uluslararas›Çal›flma Örgütünün 87 ve98 say›l› sözleflmelerine veAB normlar›na uygunde¤ildir.

Kanunla yap›lmas›zorunlu k›l›nan düzenlemeiçinde yer alabilecekhususlar›n Anayasa’dahükme ba¤lanmas›,anayasa yapma tekni¤inede uygun düflmemektedir.2-) Madde 53-:Toplu ‹flSözleflmesi hakk›:

Bu maddenin sonf›kras›nda yer alan; “ayn›iflyerinde, ayn› dönem için,birden fazla toplu iflsözleflmesi yap›lamaz veuygulanamaz “ hükmükald›r›lmal›d›r.

Gerekçe: Toplu iflsözleflmelerinin düzeyi ilenas›l yap›laca¤› kanunladüzenlenece¤ine göre,kald›r›lmas› istenilenhususun kanuna b›rak›lmas›uygun olacakt›r. Bu hüküm,yukar›da da aç›kland›¤›üzere ülkemizce onaylananILO sözleflmelerine ayk›r›oldu¤u gibi, AB mevzuat›nada uymamaktad›r.

3-) Madde 54-: Grev hakk›ve Lokavt:

Bu maddenin birincif›kras› afla¤›daki flekildede¤ifltirilmelidir. “ Toplu iflsözleflmesinin yap›lmas› veuygulanmas› s›ras›nda,uyuflmazl›k ç›kmas› halindeiflçiler grev hakk›na sahiptir.Menfaat grevi ve hakgrevinin kullan›lmas›n›n veiflverenin lokavtabaflvurmas›n›n usul veflartlar› ile kapsam veistisnalar› kanunladüzenlenir.”

Maddenin iki, üç, dört,befl, alt› ve yedinci f›kralar›yürürlükten kald›r›lmal›d›r.

Gerekçe: Kald›r›lmas›istenilen f›kralarda yer alandüzenlemelerin ç›kar›lacakkanunla belirlenmesi, hemkanun yapma tekni¤inehem de Anayasa yapmatekni¤ine uygun olacakt›r.Ayr›ca ILO sözleflmeleri veAB mevzuat›nda tan›nanHak grevi de tan›nm›flolacakt›r.

4-) Madde 65-: Devletiniktisadi ve sosyalödevlerinin s›n›rlar›:

Madde metninde yeralan, “….mali kaynaklar›n›nyeterlili¤i ölçüsünde…”ibaresi metindenç›kar›larak, maddebafll›¤›n›n ve metnininafla¤›daki flekildede¤ifltirilmesi sosyal devletolma ilkesinin gere¤i olarakgörülmektedir.

Madde 65: Devletiniktisadi ve sosyal ödevleri:Devlet, sosyal ve ekonomikalanlarda Anayasa ilebelirlenen görevlerini, bugörevlerin amaçlar›nauygun öncelikleri gözeterekyerine getirir.

Gerekçe: metinden

ç›kar›lmas›n› talep etti¤imizibare, sosyal Devlet olmavasf›n› ortadankald›rabilecek ve Devletin,mali kaynaklar›nyetersizli¤ini bahaneederek sosyal ödevleriniyerine getirmemek içingerekçe gösterebilecekniteliktedir. OysaAnayasan›n 2 ncimaddesinde T.C. Devletinin“sosyal “devlet oldu¤uemredici biçimde hükmeba¤lanm›flt›r.

Sosyal Devlet olman›ngerektirdi¤i ödevlerin yerinegetirilmesinde malikaynaklar›n yeterlili¤i ölçükabul edilemez. Devletin,sosyal ve ekonomikalandaki görevlerini amacauygun öncelikleri gözeterekyerine getirmesi asligörevidir. Asli görevinyerine getirilmesinin malikaynaklar›n yeterlili¤iölçüsüne ba¤lanmas›Devletin Anayasal niteli¤iniortadan kald›rabilecektir.5-) Madde 82 -: Üyelikleba¤daflmayan ifller:

Maddenin birincif›kras›nda yer alan vesendikal hak ve özgürlükleris›n›rlayan ”.. ile sendikalarve bunlar›n üstkurulufllar›n›n kat›ld›klar› ..”ibaresi metindenç›kar›lmal›d›r.

Gerekçe: Sendikayöneticilerine kesin olaraksiyaset yapma yasa¤›getiren bu düzenlemelerinça¤dafl bir Anayasa’da yeralmas› düflünülemez.Milletvekilli¤ine seçilensendika ve üst kurulyöneticilerinin sendikal hakve görevlerinisürdürmelerine getirilenyasaklama kald›r›lmal› ILOsözleflmeleri ile AB

normlar›na uyumsa¤lanmal›d›r.6-) Madde 128 -: Kamuhizmeti görevlileri ile ilgilihükümler:

Bu madde afla¤›dakiflekilde de¤ifltirilmifltir.

“ Devletin, kamu iktisaditeflebbüsleri ve di¤er kamutüzelkiflilerinin genel idareesaslar›na göre yürütmekleyükümlü olduklar› kamuhizmetlerinin gerektirdi¤iasli ve sürekli görevlerimemurlar eliyle görülür.

Kamu kesimindememurlar d›fl›nda istihdamedilenlerin tamam› iflçidir.

Kamunun özel sektör ilepaylaflt›¤› alanlardaBakanl›klar d›fl›nda memurçal›flt›r›lamaz.

Memurlar›n nitelikleri,atanmalar›, görev veyetkileri, haklar› veyükümlülükleri, ayl›k veödenekleri ve di¤er özeliflleri kanunla düzenlenir.

‹flçiler hakk›nda ise ‹flKanunlar› uygulan›r.

Gerekçe: Bu de¤ifliklik,iflçi-memur ay›r›m›n›nyap›lmas›n› zorunlu k›lacak,kamu erkinin sadecememurlar eliylekullan›laca¤› gerçe¤iniaç›kl›¤a kavuflturacak veesasen iflçi niteli¤indeçal›flanlar›n da sendikaözgürlü¤ü ve toplusözleflme haklar›nakavuflmalar› sa¤lanm›flolacakt›r. Yap›lmas›istenilen bu de¤ifliklik bafltaAnayasan›n 90 nc› maddehükmü ile ILO sözleflmelerive AB mevzuat›gereklerindendir.

28

Türk-‹fl’in anayasa de¤iflikli¤iyle ilgili önerileri

29

Hukuk

DemokratikAnayasa

düfllerken…Siyaset bilimci YAVUZ PAK son aylarda yaflanmakta olan anayasa

de¤iflikli¤i tart›flmalar›n› ele al›yor ve tarihsel olarak, bir toplumdahukuk kurallar›n› yazanlar›n as›l olarak ç›karlar›n› temsil ettikleri s›n›f›n

beklentilerine göre hareket ettiklerini vurguluyor.

30

Hukuk

ukukla do¤rudan ilgiliolanlar›m›z d›fl›nda anayasa ileilgili bilgi da¤arc›¤›m›z do¤al

olarak son derece s›n›rl› zira toplumungenifl kesimleri için anayasa uzak,yabanc› ve teknik bir konu. T.C.Anayasas›n›n 177 maddeden oluflanbir metin oldu¤unu kaç›m›z biliyoracaba? Ve 2001 y›l›nda anayasadabugünkünden daha kapsaml› - 34maddelik- bir de¤ifliklikgerçeklefltirildi¤ini? Bugüne kadartoplam 177 maddeden ve 16 geçicimaddeden oluflan 12 EylülAnayasas›’n›n 87 maddesindede¤ifliklik yap›lm›flt›r. Ancak bude¤iflikliklerin hiç biri 12 EylülAnayasas›’n›n darbeci ve anti-demokratik özünü ortadankald›rmam›flt›r. Hatta bu de¤iflikliklerleyamal› bir bohça haline getirilenanayasa, sahiplerinin bile aya¤›nadolanacak kadar problemli halegelmifltir.

Toplumlar, en basitinden enkarmafl›¤›na kadar, kendilerinikurallarla düzenlerler ve kaç›n›lmazolarak ilkel toplumlardan bu yana hertoplum tipinde ortaya ç›kan yasa-uygulama iliflkisinden söz edilebilir.Do¤as› gere¤i hem siyasi hem dehukuki nitelik tafl›r ve ayn› zamandatoplumsal, siyasal ve hukuki olan builiflki evrensel bir iliflkidir. Siyasi iktidarkavram›, hukuk kavram›yla tarihboyunca iç içe geçmifltir ve birinidi¤erinden ayr› düflünmek tarihinpenceresinden bak›ld›¤›nda mümküngörünmemektedir. fiu ya da bu kuralagöre düzenlenmemifl toplumolamayaca¤›na göre, her toplumhukuki - siyasi nitelik tafl›r.

Modern toplumda, yasalar›nkayna¤›n›n Tanr› buyruklar› olmaktanç›kar›larak insan kaynakl› oldu¤unailiflkin zihniyetin hakim olufluna tan›kl›kederiz. Anayasan›n, bir “toplumsalsözleflme” olarak nitelenmesi, onatoplumsal bütünleflmeyi sa¤lama gibibir ifllevin atfedilmesi kaç›n›lmazd›r.Bunun ön flart› ise, Türkiye’dekininaksine, anayasan›n yap›m› sürecinetüm toplumsal güçlerin mümkün olanen genifl ölçüde kat›labilmeleridir.Modernitenin bafllang›c›nda, 16.Yüzy›lla 17.yüzy›l bafllar›ndaAvrupa’n›n bat›s›nda oluflmayabafllayan bu düflünce tarz›, özündebir “devlet zihniyetidir”. Dünyevi

düzlemde kurulan bir siyasi iktidariliflkisinin ya da yasa-uygulamailiflkisinin düflünülebilmesi“egemenli¤in” ya da “hakimiyetin”ifadeleridir. Bu sistemde, uygulay›c›gücün meflruiyetini yasalar›n yarat›c›s›olan ulustan/yurttafllardan ald›¤›iddias› kabul edilir. Modern anayasa,k›saca, siyasal ve toplumsal yap›yailiflkin temel noktalar›n yer ald›¤›, di¤erhukuksal düzenlemeleri ba¤lay›c› birbelge olarak tan›mlanabilir. Bunedenle, anayasalar› salt hukuksalde¤il, ayn› zamanda “siyasal belgeler”olarak nitelendirmek yanl›flolmayacakt›r. Bir devletin biçimi veyap›s›n›n özeti o devletin anayasas›nabulunabilir. Çünkü siyasal sistemi birbütün olarak yöneten temel unsurlar›tespit etmek, anayasalar›n aslîifllevidir. Genellikle anayasalar›n ilkmaddelerinde yer alan bu tespitler,devletin yap›s›n›, rejimin niteli¤iniortaya koyarlar.

Tarihsel olarak, bir toplumda hukukkurallar›n› yazanlar, insanl›¤›n evrenselde¤erlerinden ve genel olaraktoplumun beklentilerinden daha çok, ç›karlar›n› temsil ettikleri s›n›f›nbeklentilerine göre hareket ederler.Bu süreçte, ka¤›da dökülenleretoplumsal s›n›flar›n sahip ç›kmas› veitaat etmesi, al›flkanl›klardan zor’ungücüne uzanan çok unsurlu birdenklemin içinde sakl›d›r. Geçmifltederebeyinin veya kral›n sözünü kanunkabul edenlerle, bu günündemokrasilerinde halk› temsil etmeiddias›ndaki yasama organ›n›nç›kard›¤› metinleri kanun kabuledenler aras›nda, bu aç›dan özündehiçbir fark yoktur denilebilir. Öteyandan, yasa yap›m› süreçlerinde“hukuk”, asla hukukçular›n bir ürünüde¤ildir. Onlar yaln›zca, önleri konanmalzemeyi ifllemekle yetinirler. Hukukve hukuksal olan gerçekte, kendivarl›klar›n›n ve geliflimlerinin devam›için ona ihtiyaç duyanlar›n›n ürünüdür.

Biraz sos almaz m›yd›n›z?…“Bu ülkeye yeni bir anayasa laz›m”

sözünü de ele al›rken, öncelikli bak›flaç›m›z›, yukar›da aktar›lan çerçeveylebelirlememiz gerekiyor. Anayasatart›flmas›, asl›nda ülkemizingelenekselleflmifl bir hukuk ve siyasetgündemidir. Bu y›l gündeme gelenve büyük olas›l›kla referandum yoluyla

Bugüne kadartoplam 177maddeden ve 16geçici maddedenoluflan 12 EylülAnayasas›’n›n 87maddesindede¤ifliklik yap›lm›flt›r.Ancak bude¤iflikliklerin hiç biri12 EylülAnayasas›’n›ndarbeci ve anti-demokratik özünüortadankald›rmam›flt›r.

H

31

bizleri tercih yapmak durumundab›rakacak olan anayasa de¤ifliklikleri,genel olarak siyasi iktidar›n yarg›baflta olmak üzere devletin kurumsalyap›s›n›n yeniden ve iktidar›n›pekifltirecek biçimde düzenlenmesinihedeflemekle birlikte, toplumsaldeste¤i arkas›na almak ad›n kimisoslarla süslenip önümüze gelecekgibi görünüyor. Emekçi kesimlerido¤rudan ilgilendiren de¤iflikliklerek›saca göz att›¤›m›zda, bu maddelerinvar olan düzenlemelerden çok dahaileri ve demokratik olmad›klar›n› tespitetmek zor de¤il.

Anayasan›n ''sendika kurma hakk›''bafll›kl› 51. maddesinin son f›kras›yürürlükten kald›r›l›yor. Böylece, birkiflinin ayn› zamanda ve ayn› iflkolunda birden fazla sendikaya üyeolmas›n›n yolu aç›l›yor. Bu madde,can çekiflen sendikal örgütlenmealan›nda bir fliflirme operasyonunaiflaret ediyor. Türkiye’de, gerçekte,iflçi s›n›f›n›n %5-6’l›k bir kesimininsendika üyeli¤i bulunuyor ve özellikleAB indinde bu düzenleme ilesa¤lanacak fliflkinlik kullan›lmakisteniyor. Anayasan›n 53. maddesindede¤ifliklik yap›l›yor. Buna göre,memurlara ve di¤er kamu görevlilerinetoplu sözleflme yapma hakk› tan›n›yor.Toplu sözleflme yap›lmas› s›ras›ndauyuflmazl›k ç›kmas› halinde taraflar,Uzlaflt›rma Kurulu’na baflvurabilecek,kurul kararlar› kesin ve toplu sözleflmehükmünde olacak. Toplu sözleflmeninemeklilere yans›t›lmas›n›n yolu aç›l›yor. Kamu emekçilerine tan›nan “toplusözleflme hakk›”n›n, kamuemekçilerinin ç›karlar› aç›s›ndan birifllevi bulunmuyor. Grev hakk›tan›nmad›¤›ndan, toplu sözleflmelerdeortaya ç›kacak uyuflmazl›klar›nemekçilerin mücadelelerine yolaçmas›n›n önü kapat›lmak isteniyor.Uzlaflt›rma Kurulu’nun kararlar›n›n,siyasi iktidar›n tutumuna yak›n olaca¤›biliniyor ve zaten fiili y›llard›r yaflananda budur. Ayr›ca, anayasan›n “grevhakk› ve lokavt” bafll›kl› 54.maddesinde de¤ifliklik yap›l›yor. Grevesnas›nda greve kat›lan iflçilerin vesendikan›n kas›tl› veya kusurluhareketleri sonucu grev uygulanan iflyerinde sebep olduklar› maddizarardan sendika sorumlututulamayacak. Siyasi amaçl› grev velokavt, dayan›flma grevi ve lokavt›,

genel grev ve lokavt, ifl yeri iflgali, iflyavafllatma, verim düflürme ve di¤erdirenifllere iliflkin yasaklar kald›r›l›yor.Grev hakk›na dönük olumludüzenlemeler getiriliyor olsa da“lokavt›n” da karfl› silah olarakgüçlendirilmesi gözden kaçm›yor.‹flçilerin, emekçilerin örgütlenme vesiyasi faaliyet yürütmesinin önündekiengelleri kald›rmadan; bafltadayan›flma grevi olmak üzere, grevve toplu sözleflme alan›nda s›n›rs›zözgürlükler getirip, lokavt›yasaklamadan; kamu emekçileriningrevli, toplu ifl sözleflmeli sendikahakk›n› tan›madan; sendikas›z,sigortas›z iflçi çal›flt›rmay› suçsaymadan; sendikalaflma ve toplu iflsözleflmesi yapman›n önünde engelolan her tür baraj ve yasa¤›kald›rmadan getirinle bu yenidüzenlemelerin gerçekten demokratikve emekçi kesimler lehinedüzenlemeler oldu¤unu iddia etmeksafl›k olacakt›r.

Öte yandan anayasa de¤ifliklikpaketinin en çarp›c› “sosu” 1982Anayasas›n›n yap›c›lar›n› ve cuntayönetimini hukuki z›rh ile korumayaalan “geçici 15. maddenin”kald›r›lmas›n› öngören maddedir. Belkide bu anayasa paketinin en öneç›kar›lmas› gereken ve genifl kitleleringözlerini boyamada en etkili olacakmaddenin bu oldu¤u söylenebilir. Zirabu düzenleme, 30 y›ll›k bir geçmifllehesaplaflmay›, toplumsal hayat› felçeden bir askeri darbe dönemininsorgulanmas›n›, hukuki olman›nötesinde “siyasi” bir hesaplaflmay› vebunu gerçeklefltirecek “siyasi biriradeyi” zorunlu k›l›yor. Cuntadöneminin ma¤duru olan yüz binlerceinsan›n ma¤duriyetlerinin giderilmesi,sadece darbeci paflalar›nyarg›lanarak hesap vermelerini de¤il, dönemin tüm kamu yöneticilerini,yetkililerini, k›saca tarihsel ve kurumsalolarak bir darbe sürecinisorgulamaktan ve yarg›lamaktangeçiyor. Örneklerini son y›llarda LatinAmerika ülkelerinde gördü¤ümüz butürden hesaplaflma süreçleri, ancakgenifl bir toplumsal bilinç ve siyasimücadeleyle tarihsel olarak hakettikleri yeri edinebilirler. BugünTürkiye’de, ne bu hesaplaflman›ntoplumsal bir deste¤i ne de onugerçekten yürütebilecek bir siyasi

Hukuk

Tarihsel olarak, birtoplumda hukukkurallar›n› yazanlar,insanl›¤›n evrenselde¤erlerinden vegenel olaraktoplumunbeklentilerindendaha çok, ç›karlar›n›temsil ettikleri s›n›f›nbeklentilerine görehareket ederler.

32

irade mevcuttur. Ve bu tarihsel vesiyasal hesaplaflmay› “teknik hukukidüzenlemelere” indirgemek “tariheihanet etmekle” eflde¤er say›labilir.

Demokratl›¤› kendinden menkul…Genel olarak, haz›rlanan anaysa

de¤ifliklik paketi ve bugünkü siyasiiktidar›n bugüne kadarki tutumu,Türkiye’de egemen siyaset ve devletzihniyetinden bir kopuflun de¤il,oldukça s›n›rl› ve sosyal ve ekonomikhaklar alan›nda demokratikkazan›mlar› içermeyen bir rötuflunhedeflendi¤ini gösteriyor. Öteyandan, bütün “sivillik” iddialar›nara¤men, anayasa sürecinin toplumsalkesimlerin en genifl kat›l›m›n›n veyeterli tart›flma süreçlerininyaflanmad›¤› aflikard›r. Demokratikanayasal düzenlemelerigerçeklefltirmek üzere yola ç›kan birsiyasi iradenin, en temel haklaralan›nda, düflünce ve örgütlenmeözgürlü¤ünü s›n›rlayan hukuksaldüzenlemeler gitmeyifli, binlerceçocu¤un tafl att›klar› gerekçesiyletoplamda binlerce y›l hapis cezas›almalar›na seyirci kal›fl›, üç y›lda 255kiflinin polislerce öldürülmesininönünü açan PVSK’n›n alt›ndaimzas›n›n bulunuflu, sicilinin hiç de“demokratik” olmad›¤›n›n göstergelerisay›labilir ve bu liste uzat›labilir.

Unutulmamas› gereken bir fleyvarsa, o da anayasan›n yap›ld›¤›koflullar›n ve siyasi iradeninanayasan›n ruhuna sindi¤idir.Anayasa yap›m sürecinin, özgürlükçü,eflitlikçi, ço¤ulcu ve bar›flç› birbafllang›ç yönünde ifllemesi, ancakvarolufllar›n› bu de¤erlere dayand›ranve bunlarla aç›klayan, dolay›s›yla bude¤erlerin gerçek tafl›y›c›s› vegüvencesi olma potansiyeline sahipolan toplumsal ve siyasal güçlerinetkili mücadeleleriyle mümkün olabilir.

1982’de dönemin Devlet Baflkan›Orgeneral Kenan Evren, 1982Anayasas›'n› Devlet Ad›na Tan›tmaProgram› çerçevesinde 11 ilikapsayan meflhur yurt gezilerindenbirinde yapt›¤› konuflmada, “Art›kbundan sonra ülkede, komünizm,faflizm ve diktatörlüktenbahsedilemez…Birleflmifl Milletlerceve Avrupa Konseyi'nin üyesi bulunanve aralar›nda memleketimizin de yerald›¤› ülkelerce kabul olunup,

milletleraras› temel hak ve hürriyetbeyannamelerine geçirilmifl olan herhak ve hürriyeti bizim yeniAnayasam›zda da görmekteyiz… BuAnayasan›n memleketimize "Sa¤lambir demokratik rejim” getirece¤ine,vatandafllar›m›z› her türlü hak vehürriyet içinde mutlu k›laca¤›na,Türkiye Cumhuriyetini gerekti¤i gibigüçlendirece¤ine inan›yorum. "diyordu. Ayn› Pafla, 17 yafl›nda idamedilen Erdal Eren'in idam›na iliflkin 3Ekim 1984'de yapt›¤› Mufl gezisis›ras›ndaki konuflmada hukuka,demokrasiye ve insan haklar›nayaklafl›m›n› flunlar› sözlerle ifadeediyordu: "fiimdi ben, bunuyakalad›ktan sonra mahkemeyeverece¤im ve ondan sonra da idametmeyece¤im, ömür boyu onabakaca¤›m... Buna siz raz› olurmusunuz?"

Y›l 2010… Bu defa 1982 cuntaanayasas›n› demokratiklefltirmeküzere yola ç›kt›¤› iddias›nda olanhükümetin bafl› konufluyor:“Türkiye'de art›k ideolojik hesaplarla,siyasi korkularla, statükocuanlay›fllarla de¤iflimin, geliflimin önünükimse kesemez. Millet, de¤iflim istiyor,ileri demokrasi, ça¤dafl bir hukuksistemi istiyor… Kendini bilen,yetkisini, hukukunu bilen, hukuka vedemokrasiye inanan akl› bafl›nda hiçkimse, millet iradesini, demokrasiyi,hukuku yaralayan, küçümseyenifadelerde bulunamaz Ülkemizdedemokrasi, hukukun üstünlü¤ü veinsan haklar› alanlar›nda önemliat›l›mlar›n gerçeklefltirilmeye devamedebilmesi amac›yla bafltaAnayasam›z olmak üzere, ilgilimevzuat›m›zda gereken de¤ifliklikleringeçmiflteki gibi süratle hayatageçirilebilmesi büyük önemtafl›maktad›r… Türkiye’yi Avrupastandartlar›nda bir demokrasiyekavuflturmak için anayasay›de¤ifltiriyoruz”. Ve ayn› hükümetinbafl›, 23 Nisan 2010 günü, gelenekselolarak koltu¤unu bir ilkokulö¤rencisine devrederkendudaklar›ndan hukuka, demokrasiye,insan haklar›na bak›fl›n› ele veren flugaflet dolu cümleler ç›k›yordu: ”Yetkiart›k senin. ‹ster asars›n ister kesersin.Her fley sende”

Anayasan›n''sendika kurmahakk›'' bafll›kl› 51.maddesinin sonf›kras› yürürlüktenkald›r›l›yor. Böylece,bir kiflinin ayn›zamanda ve ayn› iflkolunda birden fazlasendikaya üyeolmas›n›n yoluaç›l›yor. Bu madde,can çekiflen sendikalörgütlenme alan›ndabir fliflirmeoperasyonuna iflaretediyor.

Hukuk

endikam›z›n y›llard›r mücadeleverdi¤i en önemli alanlardanbiri uçufl emniyeti.

Bunun hem çal›flanlar›n hem detüketicilerin bir hakk› oldu¤unuvurguluyoruz.

Ayr›ca sektörün ve ulusalekonominin sa¤l›¤› aç›s›ndan daönemli bir yere sahip oldu¤una iflaretediyoruz.

Buna karfl›l›k kamuoyuiflverenlerden hep ayn› flark›y› dinliyor:Bütün havayollar› ulusal veuluslararas› kurallara tabidir. Hepsibuna göre denetlenir vb.

Oysa büyük say›lar yan›lmaz. Bukonuda istatistikler ortada. 2008 y›l›n›nOcak ay›nda sendikam›z›ndüzenledi¤i “S›f›r Kaza K›r›m içinAktörler Göreve” bafll›kl› panelde,Havac›l›k T›bb› Derne¤i Baflkan› Doç.Dr. Muzaffer Çetingüç’ünsöylediklerini hat›rlayal›m: “Türk sivilhavac›l›¤›na bakt›¤›m›zda maalesefezberimizi bozan kaza oranlar› ilekarfl›lafl›yoruz:

“1 milyon uçuflta kaza oranlar›:Delta: 0.30 British: 0.32 Lufthansa:0.41 Air France: 1.19 KLM: 1.25 ‹ran:2.50 Pakistan: 5.0 M›s›r: 8.0 Ürdün:8.82 Çin: 10.2 Zimbabwe:12.5 THY:7.30 (Kaynak:http://www.airdisaster.com)

“Baflka bir istatistik de bat›ülkelerinden çok daha olumsuzbulgular› göstermekte:

“1 milyon uçuflta ölümlü kazaoranlar›: British: 0.17 Lufthansa: 0.19Air France: 0.55 Alitalia: 0.73 Iberia:0.80 KLM: 0.81 Swissair: 1.20 THY:3.58 (Kaynak:http://www.airsafe.com)”

Ülkemizde ifl güvenli¤i alan›ndagenel olarak büyük bir zafiyet var vebu zafiyet ifl güvenli¤inin bilimselgerekleri yersiz maliyet unsuru olarakgörülmeye devam etti¤i sürece deafl›lamayacakt›r.

AB ülkelerinde ölümlü ifl kazas›her 100 bin iflçide 2,3. Türkiye’de iseoran 100 bin iflçide 12! Ama hepimizülkemizde bu tür istatistiklerin eksikoldu¤unu biliyoruz. Yani bu 100 binde12 sadece SGK kay›tlar›na geçmiflolan istatistiktir. Oysa ülkemizde kay›td›fl› çal›flma yaklafl›k yüzde 40-50düzeyinde. Tam rakam› kimse kesinolarak bilmiyor ancak geçen y›lÇal›flma Bakan› oran› yüzde 45 olarakaç›klad›. Öyleyse gerçek oranaulaflabilmek için 100 binde 12’yikabaca 2 ile çarpmak gerekiyor. Amaflunu da göz önünde bulundurmakgerekir ki kay›t d›fl› çal›fl›laniflyerlerinde kaza oran›n›n kay›tl›iflyerlerinden daha fazla olmas›kuvvetle muhtemeldir. Bu durumdaölümlü kaza oran›n›n tahminen 100bin iflçide 25-30 düzeyinde oldu¤unusöyleyebiliriz.

Çal›flma ve Sosyal GüvenlikBakanl›¤› Müsteflar›n›n da yapt›¤›tahmini hesaplamalar ayn› yöndedir.

100 bin de 2,3 nerede, yüzde 25-30 nerede?

Gerçe¤imiz budur!Üstelik bütün bunlara karfl›l›k

ülkemizdeki sosyal güvenlik a¤›n›nsa¤lad›¤› koruma, sistem içindekileriçin bile AB’deki ortalaman›n çokgerisindedir.

Bu nedenle sendikam›z›n 104.Madde konusundaki önerileri çokönemlidir.

Bu nedenle “yorgunluk öldürür!”盤l›¤›m›za art›k daha fazla kulaklarkapat›lmamal›d›r.

Bu nedenle baflta bütün uçucupersonel olmak üzere bütün havac›l›kçal›flanlar›n›n ve havayolu ile seyahateden yolcular›n taleplerimizisahiplenmesi gerekmektedir.

“Bize bir fley olmaz abi” mant›¤›bir kenara b›rak›lmal›d›r. Rakamlar“bize bir fley oldu¤unu” aç›kça ortayakoymaktad›r.

‹fl sa¤l›¤› ifl güvenli¤i

S

Alaturka ifl güvenli¤i anlay›fl›

Türk sivilhavac›l›¤›nabakt›¤›m›zdamaalesef ezberimizibozan kaza oranlar›ile karfl›lafl›yoruz:1 milyon uçuflta kazaoranlar›: Delta: 0.30British: 0.32Lufthansa: 0.41 AirFrance: 1.19 KLM:1.25 ‹ran: 2.50Pakistan: 5.0 M›s›r:8.0 Ürdün: 8.82 Çin:10.2 Zimbabwe:12.5THY: 7.30

Hava-‹fl e¤itim yay›nlar›33

u günlerde hafa sonlarınınbüyük bölümünü BBC'deYunanistan üzerine yap›lan

yorum ve tart›flmalar› seyrederekgeçiriyorum. The Economist'tenmakaleler okuyorum...

Ne kadar çok tezat var ortada!

Bast›lar eurolar› Leyla'ya. PekiyiYunanistan’› kurtarabildiler mi?

Evet, flimdilik...

Ancak flunu not etmenizi öneririm.BBC muhabirleri ve yorumcular› art›k

Yunanistan'daki olaylara protesto,gösteri falan demiyor. Do¤rudan isyanve ayaklanma sözcüklerini kullan›yor.‹sabetli bir tercih oldu¤unudüflünüyorum.

Akl›ma 1789’da Frans›z Kral› 16.Louis’nin dan›flman›na “Bu bir revolt[isyan] mu?” diye sordu¤unda,dan›flman›ndan ald›¤›, “Hay›r, bu birrevolution [devrim],” cevab› geliyor.

‹syan patlamalar›n›n Yunanistan’›ve Avrupa’y› ve dolay›s›yla dünyay›nas›l etkileyece¤ini hep birlikte

34

Ekonomi

E¤itim veUluslararas› ‹liflkileruzman›m›zKEMAL ÜLKERYunanistan’dayaflanmakta olanve bütün AvrupaBirli¤i, dolay›s›ylada dünyaekonomisini tehditeden ekonomikkrizi farkl› birüslupla ele al›yor.

“E¤lenceli”bir kriz yaz›s›

(KAP‹TAL‹ZM KR‹ZD‹R)

B

35

Ekonomi

yaflay›p görece¤iz.BBC’yi seyrederken flu dikkatimi

çekti: Yunanistan’daki sosyal patlamaile ba¤lant›l› olarak Almanya'n›n vedi¤erlerinin kafas›ndaki soru flu, "Yabu halk bask›s› ve isyan› karfl›s›ndamevcut Yunanistan yönetimi verdi¤ikemer s›kma sözünü tutamazsa?"

BBC’de dinledi¤im uzmanlarayr›ca yak›n tarihe, Yunanistan içsavafl›na da iflaret ediyorlar.

Korkular burada da bitmiyor. YaPortekiz ya ‹spanya benzer birspekülatif sald›r›ya maruz kal›rsa? Ozaman... Aç›kça söylenmiyor ama bucümlenin devam› flöyle: "fena haldeçuvallar›z!"

Hele hele ‹spanya'y› kurtarmakçok daha büyük kaynak ister. Okayna¤› vermek de mümkün olmaz.Ama "Yunanistan'a var da bize yo¤mi?" sorusuna da cevapverebilinemez. ‹spanya'ya, "Ak›ll› olup

önce siz batsayd›n›z kardeflim,"diyecek halleri yok ya!

Ayr›ca verilen her kurufl kaybedilenbir oy olarak Merkel'in kay›p hanesineyaz›l›yor. Almanya’da sa¤ bas›nkapt›rm›fl gidiyor: “Gittik yerindegördük. Bu Yunanl›lar vur patlas›n çaloynas›n refah içinde yaflay›pgidiyorlar. Bunlara bir kuruflvermemek laz›m.” Sanki verilecekpara Yunan halk›n›n cebine girecek!Borçlar ödenecek o paralarla…

Ama bütün bu iç bask›lara ra¤mengel de “b›rak›n›z bats›nlar,” de, gelde Yunanistan'› kurtarma. Sonundaeuro parçalanabilir. Dahas› AB

parçalanabilir. Evet, bunlar birradikalin say›klamalar›, gündüz gözügördü¤ü bir rüya de¤il. BBC'deuzmanlar bunlar› konufluyor ciddiciddi...

Ayr›ca Yunanistan'›n 240 milyareuro borcu kimin elinde? Yüzde 80'niAlmanya'n›n ve di¤erlerininbankalar›n›n elinde. Bir de Yunanbankalar›n›n özel borçlar› var. Oh neala Mualla! Herkesin tuttu¤u kendinekural› geçerli olursa... Ay›pt›rsöylemesi…

Pekiyi, ilk varta atlat›ld› diyelim!Sonras› ne olacak?Yunanistan'›n daha çok paraya

ihtiyac› var.fiimdi hesap verilen 110 milyar

euro ile borç ödemelerini zamanayaymak... Ard›ndan da, bu y›l de¤ilsebile 2011'de Yunanistan'›n büyümepatikas›na girmesini ummak. BöyleceYunanistan'› borçlar›n› re-finanse

edebilir hale getirmek. Bunasürdürülebilirlik deniyor malumunuz...Tutulan yol bu.

Bu taktik tutar m›? Çok belirsiz.

fiimdi Yunan hükümetine düflen,k›sa say›labilecek bir süre önce oncagüzel vaatlerle kendisine oy vermeyehalk› otlamaya ve beslenmesini birkaçy›l böyle gerçeklefltirmeye iknaetmek... Hay›rl›s› bakal›m!

BBC’ye konuflan siyasilerin veiktisatç›lar›n as›l korkusu di¤er zay›fhalkalar. Portekiz, ‹talya, ‹spanyasald›r›ya u¤rar m›? 1 dolar = 1 euroolur mu?

E¤er bu olursa yukar›daYunanistan için çizilmifl olan kurtuluflrotas› da daha ilk metrelerinde ifllemezhale gelir.

K›sa bir süre öncesine kadar krizin(o benim pek de sevmedi¤imtaksonomik ifadeyle resesyonun)bitti¤i düflünülüyordu. Deli gibi bas›lanparalar›n ard›ndan krizin biçimide¤ifltirdi. Dünya kapitalist sisteminindikiflleri flimdi baflka yerlerindenat›yor.

fiark›da söylendi¤i gibi, “Gördünmü, gördün mü, paralar› basmay›gördün mü?”

Bakal›m daha neler görece¤iz?

Siyasilerin veiktisatç›lar›n as›lkorkusu di¤er zay›fhalkalar. Portekiz,‹talya, ‹spanyasald›r›ya u¤rar m›?1 dolar = 1 euro olurmu?

Mart’›n 100.y›l›nda Türk-‹fl‘eba¤l› sekiz sendika (Deri-‹fl,Hava-‹fl, Kristal-‹fl, Petrol-‹fl,

Tekg›da-‹fl, Toleyis, TGS ve TÜMT‹S)KADIN, EMEK, SEND‹KA ad› alt›ndaPetrol-‹fl toplant› salonunda bir etkinlikdüzenledi. Üç bölümden oluflanetkinli¤in birinci bölümü, TGS GenelSekreteri Sergül Keskin’in sunumuylabafllad›. Keskin yapt›¤› konuflmadaDünya Kad›nlar Gününün 100. y›l›nda,kad›n erkek aras›ndaki ayr›mc›uygulamalar›, eflit ifle eflit ücrettaleplerini, sa¤l›k ve e¤itim hakk›n›,cinsel tacizi, aile içi fliddeti, törecinayetlerini, kad›nlar›n ekonomikyetersizliklerini yönetimde ve kararalma mekanizmalar›nda yeralmalar›n›n gereklili¤ini konufluyorolman›n ac›s›n› yaflad›¤›m›z› ifadeederek, kad›nlar›n taleplerini özetledi.Ça¤dafl bir ulus olman›n yolunun,kad›nlar›n toplumsal hayat›n heralan›nda eflit bir flekilde yer almas›ylamümkün oldu¤ununda alt›n› çizdi.

Sunumun ard›ndan aç›l›flkonuflmas›n› yapmak için söz alanPetrol-‹fl Sendikas› Kad›n Dergisi’ndenSelgin Z›rhl› Kaplan, 8 Mart’›ntarihçesini anlatarak, sendikalardakad›n görünürlü¤ünün artt›r›lmas›navurgu yapt›.

Hava-‹fl Genel Baflkan Yard›mc›s›Simay Çekem ise “Sendikalarda kad›nörgütlülü¤ü ve temsili” kapsam›ndabir sunum gerçeklefltirdi. 8 MartDünya Emekçi Kad›nlar Günü’nünkad›n haklar›n›n kazan›lmas›ndanerelerden baflland›¤›n› ve bugünlerenas›l gelindi¤inin hat›rlanmas› içinözel bir gün oldu¤unu belirterek,geçmiflten bugüne nas›l gelindi¤ini,kad›n›n geçti¤i sürecin zorluklar›n›,kazan›mlar›n›, halen devam edensorunlar›n› ve çözüm için izlenmesigereken yolu konuflacaklar›n› söyledi.Geriye dönüp bak›ld›¤›nda birçokkazan›m sa¤land›¤›n› ancak,kad›nlar›n kad›n olmaktan kaynakl›

36

8 Mart’› bu y›lTürk-‹fl üyesisekiz sendika biraraya gelerekkutlad›lar. GenelBaflkanYard›mc›m›zS‹MAY ÇEKEMbu etkinlikkapsam›nda neleryap›ld›¤›n›anlat›yor.

8 Mart’ta el ele!8

8 Mart’ta 100. y›lvurgusu öne ç›kt›.Pekiyi 100 y›l önceneler olmufltu?

100 y›l önce, 1910y›l›nda Danimarka'n›nKopenhag kentindetoplanan Uluslararas›Sosyalist Kad›nlarKonferans›'nda,1909'da KuzeyAmerikal› sosyalistkad›nlar›n ekonomikve siyasi haklar içindüzenledikleri UlusalKad›n Günüörne¤inden hareketle,Clara Zetkin bir gününDünya EmekçiKad›nlar Günü olarakkutlanmas›n› önerdi.Konferans bu öneriyiII. Enternasyonal'eiletti ve öneri kabuledildi. KuzeyAmerikal› kad›nlar›harekete geçiren ise1857 ve 1908y›llar›nda New York'taiflçi kad›nlar›nsergilediklerimücadeleler olmufltu.

Önce 1857 y›l›ndaNew York'ta günde15-16 saat çal›flmayazorlanan dokumaiflçisi kad›nlar 10saatlik ifl günü veinsanca çal›flmakoflullar› talebiylegreve gittiler. Bu grevAmerikan devletitaraf›ndan kanl› birflekilde bast›r›ld›, çoksay›da kad›ntutukland› veyaöldürüldü. O tarihten51 y›l sonra, bu kez1908 y›l›nda yine New

York'ta 15 bin tekstiliflçisi kad›n, daha k›saçal›flma saatleri, dahayüksek ücret, do¤umizni ve oy hakk›talebiyle mücadeleyebafllad›. En fazla öneç›kard›klar› slogan"Ekmek ve Gül" idi.Ekmek, yaflamagüvencesini, gül isedaha insanca biryaflam› simgeliyordu.Mücadele içindekikad›nlar›n di¤eriflçilerle iliflkilerinikesmek için, iflçikad›nlar› fabrikayakilitlediler ve fabrikada"bilinmeyen birnedenle" ç›kan yang›nsonucu 129 kad›n iflçiyaflam›n› yitirdi. ‹flte100 y›l önce olan, iflçikad›nlar›n yaflamlar›pahas›na verdikleri bumücadelelerin an›s›naDünya EmekçiKad›nlar Günü'nünilan ediliflidir.

1910 y›l›ndanitibaren farkl›ülkelerde yaflayankad›nlar DünyaEmekçi Kad›nlarGünü'nü fiubat veMart ay›n›n farkl›günlerinde çeflitlieylemlerle kutlad›lar.Tüm dünyada ortaktek bir gününbelirlenmesi ise yinebaflka birmücadeleye dayan›r.Rumi takvime göre 23fiubat, Miladi takvimegöre ise 8 Mart 1917tarihinde Rusya'daiflçi kad›nlar savafla

ve yoksullu¤a karfl›greve gittiler. Bugrevle birlikte patlakveren ve tarihe fiubatDevrimi ad›yla geçenolaylar karfl›s›ndaçaresiz kalan çartahttan indi ve göreviele alan geçicihükümet kad›niflçilerin taleplerinikabul etmek zorundakald›. Bu mücadelesonucunda kad›nlaroy hakk›n› elde ettiler.8 Mart'ta Rusya'daiflçi kad›nlar›nbafllatt›klar› vesonucunda oy hakk›n›elde ettikleri bu büyükgreve at›fla 1921y›l›nda toplanan II.Uluslararas› SosyalistKad›nlar Konferans›,Dünya EmekçiKad›nlar Günü'nünher y›l 8 Mart'takutlanmas›na kararverdi.

Bu mücadeleningücü ve 1960'l›y›llarda yükselenfeminizmin ikincidalgas›n›n etkisialt›nda BirleflmiflMilletler, 1975'teDünya EmekçiKad›nlar Günü'nükad›nlar›n uluslararas›günü olarak kabul etti.Ama bu arada gününad› de¤ifltirildi veDünya Kad›nlar Günühaline getirildi.

çok say›da sorunlar›n›n oldu¤u bunedenle al›nmas› gereken çok yololdu¤unu ifade etti.

Kad›nlar›n tüm olumsuzgeliflmelere ra¤men ifl gücünekat›l›m›n›n h›zla artt›¤›na iflaret etti ve2004-2008 y›llar› aras›ndaki büyümedöneminde ifl gücündeki kad›n nüfusart›fl›n› y›ll›k ortalama yüzde 2.8olurken, 2009'da bu oran›n yüzde8.25'e yükseldi¤ini dile getirdi.

Ekonomik büyüme dönemindekad›nlar›n istihdam›n›n y›ll›kortamlama yüzde 2.6 artarken, krizy›l›nda bu oran›n yüzde 4.93'eç›kt›¤›n›, ancak istihdamdaki bu art›fl›nsendika çat›s› alt›ndaki örgütlü kad›nsay›s›n› art›rmad›¤›n› kaydetti.

Kad›nlar›n ev içinde harcad›klar›eme¤in görünmedi¤ini, neoliberalpolitikalarla sosyal devletin ortadankald›r›lmas› üzerine, kad›nlar›ns›rt›ndaki yüklerin daha da artt›¤›nadikkati çekti ve kad›nlar› sendikaçat›lar› alt›nda örgütlü mücadeleyedavet etti.

Yap›lan slayt gösterimininard›ndan etkinli¤in ikinci bölümü olan’’sendikal› kad›nlar konufluyor’’ forumbölümünde kad›nlar ifl yerlerindeyaflad›klar› sorunlar› ve kad›nmücadelesini anlatt›lar.

Konuflmalar›n ard›ndan etkinli¤inson bölümünde kad›nlar AnadoluMüzik Grubu ve Dalepe Nena’n›nmüzikleri eflli¤inde coflkuyla 8 Mart’›kutlad›lar.

37

8 Mart

8 Mart 100 yafl›nda!

38

‹flyerlerinden

HAVA-‹fi örgütlülü¤ünüMahkemelerle engelleyebilirsiniz,ancak yok edemezsiniz! TEKN‹K

A.fi, TEC ve ISG ‹flyerlerindeörgütlülük ve toplu ifl sözleflme

mücadelemiz sürüyor.

Hava-‹fl Sendikas› iflkolu tespitininYarg›tay’ca Hava Tafl›mac›l›¤› olarakonand›¤› THY Teknik A.fi. iflyerindeço¤unluk tespitine iflverence itirazedildi.

THY Teknik A.fi. iflyerinde, iflverenve tafleron sendika Çelik-‹fl'in dekullan›ld›¤› iflkolu itiraz› ile toplu iflsözleflmesini engelleme giriflimininhukuk taraf›ndan lehimizesonuçland›r›lmas› ile, hukuka sayg›gösterip gere¤ini yapmas› gerekeniflyeri yönetimi, tam tersi bir tav›rla›srarla süreci t›kama yönünde ad›mlaratmaktad›r.

Aileleri ile birlikte 10 bin insan›nhaklar› ve gelece¤i ile oyun oynamayadevam eden iflverenin bu tutumunedeniyle oluflabilecek hemiflyerindeki ifl bar›fl› ve huzuru hemde uçufl emniyeti ile ilgiliolumsuzluklardan tamamen flirketyönetimi sorumlu olacakt›r.

‹zledi¤i basit sözde maliyetdüflürme politikalar› ile en de¤erliteknisyen ve personelini baflkafirmalara kaç›ran sonrada MNG'denteknisyen kiralayacak kadar basiretsizbir yönetim sergileyen THY Teknikiflvereni, YARGITAY KARARINAra¤men flimdide ço¤unluk tespitiaflamas›nda konuya itiraz ederektoplu ifl sözleflmesini engellemeyoluna girmifltir.

Bilerek ve isteyerek emek karfl›t›

bir tutumla hareket edilmektedir. Vebir öç alma histerisi ile konuyayaklafl›lmaktad›r.

Ço¤unluk tespiti ile ilgili itirazdilekçesi bilerek Kad›köy’den postayolu ile yetkisiz oldu¤u belli ‹stanbul‹fl Mahkemesine verilmifltir.

23 fiubat'ta yap›lan ilk duruflmadabu mahkeme yetkisizlik karar›vermifltir. Çünkü bunlar›n gözleriniöyle h›rs bürümüfltür ki, ço¤unluktespit itirazlar›n› Bakanl›k ve BölgeÇal›flma Müdürlü¤ünden kay›ttangeçirmeden Mahkemede itirazetmifllerdir.

23 fiubat’taki duruflma tutana¤›n›inceledi¤imizde Hazine (Bakanl›k)avukat› bile bu nedenle davan›nreddini talep etmek zorunda kalm›flt›r.

fiimdi bu karara da itiraz etmifllerve konuyu tekrar YARGITAY’agötürmüfllerdir.

‹nan›yoruz ki Bak›rköy ‹flMahkemesi'ne Yarg›tay'dan gelecekdava yine lehimize sonuçlanacakt›r.

Bak›rköy ‹fl Mahkemesinde desonuç de¤iflmeyecektir. Ancakbiliyoruz ki onlar bu karar› da temyizedeceklerdir.

Ancak bu giriflimlerinin yanlar›nakar kalaca¤›n› san›yorlarsa yan›l›yorlarelbet toplu ifl sözleflme masas›na birgün geleceklerdir. As›l hesap oradakesilecektir.

Teknik A.fi.’de yaflanan geliflmeler

‹flverenin bu tutumunedeniyleoluflabilecek hemiflyerindeki ifl bar›fl›ve huzuru hem deuçufl emniyeti ile ilgiliolumsuzluklardantamamen flirketyönetimi sorumluolacakt›r.

THY Teknik A.fi.’de, THYbölünmesi sonras›, ikinci bir bölünmekonusunda önemli geliflmeleryafland›. Pratt&Whitney THY TeknikUçak Motoru Bak›m Merkezi Limitedfiirketi ad› alt›nda % 51’i yabanc›laraait olarak kurulan bir flirkete, bafltaMotor Revizyon atölyesi olmak üzerebölümlerin devredilme ifllemleriyap›lmaya baflland›.

Sendikam›z bu konuda aç›k netbir politika olarak; geçifl sürecininsanc›l› olmamas› için çal›flanlar›n havatafl›mac›l›¤› iflkolunda oldu¤unun,mevcut sendikal haklar›n›n ve topluifl sözleflme düzeninin flarts›z olarakkabul edilmesini ve kazan›lm›flhaklar›n hiçbir flekildezedelenmemesini temel olarak ortayakoymufl özellikle yabanc› ortaklara bukonular›n çok hassas oldu¤u yüzyüzeyap›lan toplant›da kendilerine ifadeedilmiflti.

Sabiha Gökçen Uluslararas›Havaliman›nda kurulan bu flirket ileilgili olarak sendikam›z bu flirketedevredilen mevcut üyelerimiz ad›naÇal›flma ve Sosyal GüvenlikBakanl›¤›na Ço¤unluk Tespitibaflvurusunda bulunmufltur.

Bu aflamada iflveren Bakanl›ktaniflyerinin hangi iflkoluna girdi¤i

konusunda talepte bulunmufl ve tespitistemifltir. Bu tespit istenirken isebütün çal›flanlar›n da flahit oldu¤u birtoplant›da bu iflkolu tespitine itirazedilmeyece¤i aç›kça ifade edilmifltir.Sendikam›z bu süreci beklemifl veÇal›flma ve Sosyal Güvenlik Bakanl›¤›Müfettifllerince yap›lan incelemelersonucu iflkolu tespiti yap›lm›fl ve resmigazetede yay›nlanm›flt›r.

Çal›flma ve Sosyal GüvenlikBakanl›¤›ndan:

‹fiKOLU TESP‹T KARARIKarar Tarihi : 15/2/2010Karar No : 2010/7‹flyeri : Pratt & Whitney THY Teknik

Uçak Motoru Bak›m Merkezi Ltd.fiti.Sabiha Gökçen Uluslararas› Havaalan›

Türk Motor Bak›m MerkeziKurtköy/‹STANBUL

B.M. Dosya No : 963814.34Tespiti ‹steyen : Pratt & Whitney

THY Teknik Uçak Motoru Bak›mMerkezi Ltd. fiti.

‹nceleme : Pratt & Whitney THYTeknik Uçak Motoru Bak›m MerkeziLtd. fiti.’de Bakanl›¤›m›zca yap›lanincelemede; iflyerinde yap›lan as›l iflinuçak motorlar› bak›m ve onar›m›oldu¤u, bu nedenle iflyerinde yap›lan

TEC iflvereni sözüne sad›k kalmad›

39

‹flyerlerinden

Tüm üyelerimizönünde bu tespiteitirazdabulunmayaca¤›n›bildiren iflveren itirazsüresinin son günühem de sendikam›z›taraf göstermedengizlice Mahkemeitiraz›ndabulunmufllard›r.

ifllerin “‹flkollar› Tüzü¤ü” nün 21 s›ranumaral› “Hava Tafl›mac›l›¤›”iflkolunda yer ald›¤› tespit edilmifltir.

Karar: Pratt & Whitney THY TeknikUçak Motoru Bak›m Merkezi Ltd.fiti.’de yap›lan ifllerin niteli¤i itibariyle“‹flkollar› Tüzü¤ü”nün 21 s›ra numaral›“Hava Tafl›mac›l›¤›” iflkoluna girdi¤ine

ve yap›lan bu tespitin ResmîGazete’de yay›mlanmas›na 2821 say›l›Sendikalar Kanununun 4 üncümaddesi gere¤ince karar verilmifltir.

Bilindi¤i gibi bu tespite 15 içindeitiraz yap›labilmektedir. Tümüyelerimiz önünde bu tespite itirazdabulunmayaca¤›n› bildiren iflveren itiraz

süresinin son günü hem desendikam›z› taraf göstermeden gizliceMahkeme itiraz›nda bulunmufllard›r.Bu iflkolu tespit davas›n› haber alanhukuk müflavirli¤imiz taraf oldu¤umuzyönünde Mahkemeye baflvurarakmüdahil olmufllar ve gerekli hukukigiriflimlere bafllam›fllard›r.

40

‹flyerlerinden

ISG’de ifle iade karar› ç›kt›Örgütlenme faaliyetlerimizin son

aflamas›na geldi¤i ve ço¤unluk tespitiistedi¤imiz ‹SG Yer Hizmetlerifirmas›nda iflveren, 2009 Eylül ay›ndasadece Anayasal sendikalaflmahaklar›n› kullanan üyelerimizden 218'niyasad›fl› grev yapt›klar› nedeniyleihbar ve k›dem tazminatlar›n›ödemeden iflten ç›karm›flt›.

Tamamen sendikal örgütlenmeyik›rmak amac›yla yap›lan buantidemokratik giriflim hukuktan geridönmüfltür. Kartal 1, 2,ve 4. ‹flMahkemelerinde 218 üyemiz için ifleiade ve sendikal tazminat karar›verilmifltir.

‹flçilerin sendikal nedenlerle ifltenç›kar›ld›¤› belirleyen mahkeme,iflçilerin öncelikle ifle iadesine ifle iadeedilmemesi halinde sendikal tazminatçerçevesinde 12 ayl›k brüt ücreti ve4 aya kadarda ücret ve di¤eralacaklar›n›n ödenmesine karar verdi.

Toplu ifl sözleflmesihakk›m›z›engellemeye yönelikbofluna çabalaragiren ISG iflvereni bugiriflimlerindensonuçalamayacakt›r.

Örgütlenme çal›flmalar›m›z›ndevam etti¤i ve ço¤unluk tespitiaflamas›nda olan ‹stanbul SabihaGökçen Havaliman›nda faaliyetgösteren ISG Yer Hizmetleri A.fifirmas› iflverenince iflkoluna yap›lanitirazla bafllayan süreç 11 Mart 2010tarihinde yap›lan Mahkemede deHava-‹fl lehine sonuçland›. Mahkemeiflyerinin 21 Say›l› Hava Tafl›mac›l›¤›‹flkolunda oldu¤una karar verdi.

Toplu ifl sözleflmesi hakk›m›z›engellemeye yönelik bofluna çabalaragiren ISG iflvereni bu giriflimlerindensonuç alamayacakt›r. Sendikal›

olanlarla olmayanlar› ay›ran ve y›l sonuprimlerini sendikal› iflçilerevermeyecek kadar ça¤d›fl›uygulamalara giren iflverenin iflçilerinmücadelesini k›rma giriflimleri iflçilerinsendikaya ba¤l›l›¤›n› daha daartt›rm›flt›r.

Bu iflyerinde Hava-‹fl sendikas›nainançla üye olarak örgütlenme veAnayasal haklar›n› kullanmak vekölelik flartlar›na son vermek içinmücadele veren üyelerimizi kutluyor,halen sendikal› olmayan di¤erçal›flanlar› da bu onurlu mücadeleyekat›lmaya davet ediyoruz.

ISG’de iflkolu davas›n› kazand›k

Genel bir de¤erlendirmeyap›ld›¤›nda 2009 y›l› havayollar› içinen kötü y›l oldu.

Bu saptama Uluslararas› HavaTafl›mac›l›¤› Birli¤i’ne (IATA) ait.

IATA’n›n yay›mlad›¤› verilere göre2009 y›l›nda, uçak yolcusu trafi¤inde,2. Dünya Savafl›'ndan bu yana enbüyük düflüflün yafland›¤› y›l oldu.

IATA Baflkan› Giovanni Bisignanikonuyla ilgili yapt›¤› aç›klamada,"Talep aç›s›ndan 2009, havatafl›mac›l›¤› sektöründeki en kötü y›lolarak tarihe geçti." dedi.

2009'da yolcu trafi¤i bir öncekiy›la k›yasla yüzde 3,5 oran›nda düfltü.Ekonomik resesyonun talebi dedüflürmesi sonucu, uçakla kargotafl›mac›l›¤› da geriledi.

Aral›k ay› verileri, uçak yolcusutrafi¤inde bir önceki y›l›n ayn›dönemine göre, yüzde 1,6 oran›ndaart›fl oldu¤unu gösteriyor. Yani y›l›nson ay›ndan itibaren bir toparlanmabafllad›.

Ama bu 2010’nun çok parlak biry›l olaca¤› anlam›na gelmiyor.

Bunu söylerken sadece ‹zlanda’daaktif hale gelen volkan›n yol açt›¤›a¤›r mali kay›plar› göz önündebulundurmuyoruz. Böyle bir d›flsalflokun ortaya ç›kmad›¤› koflullardabile 2010 y›l› dünyadaki havayollar›n›nbüyük bölümü aç›s›ndan zor bir y›lolacakt›. ‹zlanda’dan yükselen bulutbu zorlu¤un derecesini daha dayükseltti sadece.

Zaten Bisignani’nin Ocak ay›ndayapt›¤› de¤erlendirmeye göre de ,"Hava tafl›mac›l›¤› sektörü 2010 y›l›naafl›lmas› gereken çok büyükzorluklarla bafll›yor[du]."

Bisignani, yeni y›l›n bafllar›ndayapt›¤› bu aç›klamada en kötüdönemin geride b›rak›ld›¤›n› amazaman›n, kutlama zaman› olmad›¤›n›söylemifl ve "Hava tafl›mac›l›¤›n›nbüyümesinde 2,5 ile 3,5 y›l aras›ndabir süredir verilen kayb›n getirdi¤idüzenlemeleri yapan havayollar›, yineçetin bir y›l geçirecek. Dikkatli birflekilde, eldeki kapasite ile taleparas›nda uyum sa¤lanmas›na ve

maliyetlerin k›s›lmas›na odaklafl›lmas›gerekiyor," demiflti.

Bölgesel düzeyde birde¤erlendirme yap›ld›¤›nda 2009 y›l›n›en büyük zararla kapatanlar, yolcutalebinde yüzde 6,8 düflüfl yaflayanAfrika'daki havayollar› oldu¤ugörülüyor.

Asya-Pasifik ve Kuzey Amerikabölgelerindeki havayollar›, talepteyüzde 5,8, Avrupa havayollar› iseyüzde 5 oran›nda düflüfl yaflad›.

Ortado¤u havayollar›ysa, uçakyolculu¤u talebinde yüzde 11,3'lükbir art›fla; Latin Amerika havayollar›da yüzde 0,3 oran›nda yükselmeyetan›k oldu.

IATA, geçen y›l tüm havayollar›n›ntoplam 11 milyar dolar zararau¤rad›¤›n›; bu y›l da 5,6 milyar dolardaha zarar beklendi¤ini bildirdi.

THY’nin yaflad›¤› büyüme dahaçok Ortado¤u ülkelerinin yaflad›¤›büyümeyi hat›rlat›yor. Ancak buhavayollar›n›n birço¤undan farkl›olarak THY’nin arkas›nda ucuz yak›tdeste¤i sa¤layan bir devletsübvansiyonu yer alm›yor.

THY’nin ve kimi di¤er Türkhavayolu flirketlerinin yolcu art›fl›ndakidevaml›l›¤›n arkas›nda yer alanetkenler özetle flunlar:

• Pazar›n tümüyle liberalizeedilmemifl olmas› ve dolay›s›yla devhavayollar›n›n (özellikle Lufthansa, AirFrance-KLM ve British Airways’in)Türk havayolu flirketlerini ezecek birrekabet olana¤›na henüz kavuflmam›flolmalar›,

• 2003’de yap›lan düzenlemelerlebilet fiyatlar›n›n ucuzlam›fl olmas›,

• Bilet fiyatlar›n›n 2003 y›l›ndaucuzlamas›yla birlikte zaman içindeuça¤a binme al›flkanl›¤› çok az olanhalk›n giderek bu ulafl›m biçimineal›flmas› ve onu lüks tüketim olarakgörmekten uzaklaflmas›,

• Bilet fiyatlar›n›n ve emek haricibütün gider kalemlerinin uluslararas›fiyatlara denk olmas› ancak emekgücünün görece ucuz olmas›,

• Turizm sektörünün hacminingösterdi¤i büyüme.

Bu etkenler içinde ilkinin tafl›d›¤›önem gerçekten çok büyüktür.

Türkiye’nin havac›l›k sektörünübesleyen korumay› kald›rmas›durumunda tablo radikal bir biçimdeve hem flirketlerin hem de çal›flanlar›naleyhine olacak bir biçimdede¤iflebilir.

Son olarak flunu belirtmek gerekirki 2001 y›l›nda dönemin hükümetininTHY’yi Swissair’e sat›p kurtulmaplan›n›n son anda gerçekleflmemiflolmas› hem çal›flanlar, hem flirket,hem sektör ve hem de ülkemizaç›s›ndan büyük bir flans olmufltur.

41

Sivil havac›l›k sektörü

IATA’n›n yay›mlad›¤›verilere göre 2009y›l›nda, uçak yolcusutrafi¤inde, 2. DünyaSavafl›'ndan bu yanaen büyük düflüflünyafland›¤› y›l oldu.IATA Baflkan›Giovanni Bisignanikonuyla ilgili yapt›¤›aç›klamada, ‘Talepaç›s›ndan 2009, havatafl›mac›l›¤›sektöründeki enkötü y›l olarak tarihegeçti.’ dedi.

IATA: “2009 en kötü y›l oldu”

Yazar: Martin Bauml DubermanYay›nevi: Agora Kitapl›¤›Çeviren: Mehmet Harmanc›Sayfa Say›s›: 392 sayfa

1870`lerin grev dalgalar›ylasars›lan Amerika Birleflik Devletleri;emekçi hareketinin 8 saatlik iflgünühakk›n› elde etmek için verdi¤i kararl›mücadele; büyük gösterilere flahitolan Chicago; 1 May›s 1886`da bütünABD çap›nda 350 bini aflk›n kiflininkat›ld›¤› büyük grev; 4 May›s`taHaymarket Meydan›`nda toplananiflçiler da¤›lmak üzereyken,kalabal›¤›n ortas›na ve onlar›n üstüneyürüyen polislere at›lan bir bomba;hemen ard›ndan bafllayan cad›av›nda sekiz önderin tutuklanmas›;Albert Parsons, August Spies, AdolphFischer ve Georg Engel`in as›larakidam edilmeleri, Louis Lingg`ina¤z›nda dinamit patlatarak intiharedifli...

Evet, bundan tam 124 y›l önce,1886 May›s›n›n ilk günlerinde, AmerikaBirleflik Devletleri birbiriyle ba¤lant›l›iki çok önemli olaya sahne oldu:

1 May›s 1886 günü bafllayanbüyük bir kitle seferberli¤i sonucunda8 saatlik iflgünü yüz binlerce iflçi içinilk defa geçerli hale geldi.

Bundan sadece 3 gün sonra, 4May›s 1886’da fiikago’nunSamanpazar› Meydan›’nda(Haymarket Square) ç›kan bir olay

üzerine, ABD devleti, yasal birgörünüm alt›nda modern tarihin enkorkunç siyasal cinayetlerinden biriniiflleyerek 5 iflçi önderini ölüme yollad›.

“Sekiz Saat Çal›flma, Sekiz SaatDinlenme, Sekiz Saat Can›m›z Ne‹sterse!”

Amerikan iflçi hareketi 1884’den1886’n›n May›s ay›na dek bütüntoplant›larda, bütün yürüyüfllerde buslogan› seslendirdi hep bir a¤›zdan.Sonuç büyük bir baflar› oldu: 1 May›s1886 günü ülke çap›nda 350,000 iflçigreve gitti, buna ek olarak on binlerceiflçi de, greve gitmelerine gerekkalmadan 8 saat hakk›n› kazand›.Greve ç›kanlardan 200,000’ni de 1May›s’› izleyen günlerde bu hakk› eldeetti. Sermaye büyük bir yenilgiyeu¤ram›flt›. Mutlaka bir fleyler yap›lmas›gerekiyordu. Bu “bir fleyler”fiikago’nun pay›na düflecekti.

1 May›s öncesinde Pazar günüyap›lan mitinge 25,000 kifli kat›l›yordufiikago’da. 1 May›s’›n kendisi ise bukentte genel grev boyutlar›naulaflacak, 80,000 iflçi greve ç›kt›. 3May›s günü, daha önce lokavta gitmiflolan McCormick Harvester flirketininiflçileri, üç yüz grev k›r›c›n›n poliskorumas› alt›nda çal›flt›r›lmas›na karfl›bir protesto gösterisi düzenlediler.

Polis hiçbir uyar›da bulunmadansilahs›z iflçilere atefl açt› ve 6 iflçiyiöldürdü.

Kitap

1886 May›s›n›n ilkgünlerinde, AmerikaBirleflik Devletleribirbiriyle ba¤lant›l› ikiçok önemli olayasahne oldu: 1 May›s1886 günü bafllayanbüyük bir kitleseferberli¤isonucunda 8 saatlikiflgünü yüz binlerceiflçi için ilk defageçerli hale geldi.

Haymarket1 May›s’›n

roman›

42

Ama as›l trajedi 4 May›s günüSamanpazar› Meydan›’nda yafland›.Polisin bir gün önceki vahfletiniprotesto için düzenlenen mitinge3,000 kifli kat›ld›. Mitingde iflçihareketinin üç önderi, Albert Parsons,August Spies ve Samuel Fieldenkonuflacakt›. Parsons ve Spieskonuflmalar›n› bitirdiler ve meydanayr›ld›lar. Fielden’›n konuflmas›s›ras›nda aral›ks›z ya¤an ya¤murnedeniyle meydanda sadece birkaçyüz kifli kalm›flt›. Gözlemci olarakflahsen miting meydan›nda bulunanBelediye Baflkan› da kalabal›¤›n sakinbir flekilde da¤›lmakta oldu¤unugörünce meydandan ayr›l›yor,yak›ndaki polis karakoluna giderektoplant›n›n olays›z sona erdi¤inibildiriyor, özel olarak haz›r tutulmaktaolan polis birli¤inin da¤›t›lmas›n›emrediyordu. (Anglo-Saksongelene¤inde polis belediyeye ba¤l›olarak çal›fl›r.)

Ne var ki, Belediye Baflkan›karakoldan ayr›l›r ayr›lmaz, “copçu”lâkab›yla tan›nan Komiser Bonfieldyönetimindeki bir polis birli¤iSamanpazar› Meydan›’na ç›kartmayapacak ve toplant›n›n da¤›lmas›n›emredecekti. O s›rada konuflmas›n›bitirmekte olan Fielden izinli ve olays›zbir z toplant›n›n da¤›t›lamayaca¤›n›söyleyerek itiraz ederken, kalabal›¤›niçinden polisin üzerine bir bombaat›ld›. Bir polis memuru derhal öldü,befli ise sonradan yaflamlar›n›yitirecek kadar a¤›r yaralan›yordu.Polis bunun üzerine kalabal›¤a ateflaçarak yaklafl›k 10 göstericiyi öldürdü.

Bu trajik olay› Amerikan adlitarihinin yüz k›zart›c› davalar›ndan biriizledi. Bombay› atan kifliyi bulamayanfiikago polisi, bir insan av› düzenledive yüzlerce iflçiyi tutuklad›. Ard›ndanda toplant›da konuflan 3 kifliyi ve 5iflçi önderini (yani toplam 8 kifliyi)hedef olarak seçti. Bu kifliler 4 May›sgünü Samanpazar›’nda ölen polismemurunu katletme suçundanyarg›land›lar ve her yönüyle usulsüzolan bir davan›n sonunda, ortadahiçbir suç kan›t› yokken, yedisi idama,biri ise 15 y›la mahkum edildi. Bombaat›ld›¤›nda san›klardan yedisininmeydanda olmad›¤› herkes taraf›ndanbiliniyordu. Orada bulunan tek san›kFielden ise konuflma yap›yordu.Dolay›s›yla bombay› atm›fl olamazd›.

Konuflmac›lar›n kitleyi fliddete teflviketti¤ine dair hiçbir kan›t olmad›¤› gibiBelediye Baflkan› dahil birçok tan›kaksini belirtiyordu. Bu 8 kifli sadeceiflçi hareketinin önderleri olduklar› içinsuçlan›yorlard› asl›nda.

1893 y›l›nda Illinois Eyaleti’nin yenivalisi Altgeld, dosya üzerinde alt› ayçal›flt›ktan sonra, “san›klar›n hiçbirsuçunun sabit olmad›¤›n›” aç›klad›¤›bir af karar›yla hayatta bulunan üçsan›¤› sal›verecekti. Bu kararla birlikte,yaflam›n› yitirmifl olan befl iflçiönderinin hukuk d›fl› yöntemlerleöldürülmüfl oldu¤u da resmensaptanm›fl oluyordu.

Samanpazar› olay›n›n derindeyatan anlam›, 1880’li y›llar boyuncayükselen, 1886’da ise doru¤unaulaflan iflçi seferberli¤inindurdurulmas›na ve iflçi örgütlerininzay›flat›lmas›na yönelik sinsi bir taktikolufluydu. Nitekim bu olay›n yaratt›¤›bozgun havas› içinde, 1 May›sta sekizsaat hakk›n› kazanan iflçilerin büyükço¤unlu¤u bu hakk› k›sa süre içindeyitirecekti.

Vali Altgeld’in aff›ndan sonrafiikago’da bu insanlar›n an›s›na biran›t dikildi. 25 Haziran 1893'te fiikagosokaklar›ndaki yürüyüflten sonra,sekiz bin kiflinin kat›l›m›yla WaldheimMezarl›¤›'ndakiSamanpazar›fiehitleri An›t› aç›ld›.An›t heykelt›raflAlbert Weinertaraf›ndanyap›lm›flt› ve yeredüflmüfl bir iflçininbafl›n›n üzerinedefneden birçelenk koyan birkad›n›n temsil etti¤iadaleti anlat›yordu.

Ama esas an›tyaflayan birgelenektir: her y›l,May›s ay›n›n ilkgününde, yani 1May›sta, sadeceABD’de de¤il,dünyan›n dört biryan›nda say›s›zinsan onlaraborcunu birlikiçinde ödüyoryüzy›l› aflk›n birsüredir.

43

Kitap

Samanpazar›olay›n›n derindeyatan anlam›, 1880’liy›llar boyuncayükselen, 1886’daise doru¤una ulaflaniflçi seferberli¤inindurdurulmas›na veiflçi örgütlerininzay›flat›lmas›nayönelik sinsi birtaktik olufluydu.

Kitap

Derleyen: fiükrü Aslan‹letiflim Yay›nlar›1.Bask› May›s 2010, ‹stanbul640 sayfa

Tunceli’nin hakiki/otantik ad›Dersim, art›k daha s›k telaffuz ediliyor.

Dersim ad›n›n de¤ifltirilmesine,dahas› yasakl› bir kelimeyedönüflmesine yol açan 1938 k›tali,bir zamand›r Türkiye’ningündeminde. Sadece co¤rafyas›ylade¤il, özel kanunuyla, ony›llard›rsüren tedbirlerle “kapat›lm›fl” Dersim,herkesin bildi¤i bir s›r, asl›nda.

fiükrü Aslan’›n haz›rlad›¤›kapsaml› derlemede,

Tunceli’nin/Dersim’in sadece ac›l›tarihine de¤il, toplumsal yap›s›na,ekonomisine, ekolojisine, etno-dinselmiras›na, diline, müzi¤ine, kültürüne,Almanya’daki Dersim diasporas›nailiflkin yaz›lar da yer al›yor.

Gündelik hayata iliflkin canl›gözlemlerle, Tunceli’de “büyümenin”ve nüfus cüzdan›nda “Tuncelili”yazmas›n›n anlam› üzerinetan›kl›klarla birlikte…

Kitaba konular›nda uzman olançok say›da yazar katk›da bulunuyor.Kulaktan dolma bilgelerle de¤il,gerçek araflt›rma ve bilimselincelemeye dayanan bilgiyiönemseyenlere...

Herkesin Bildi¤i S›r: Dersim

Yazan: Joan HaraVersus Kitap1. Bask› May›s 2010, ‹stanbul320 sayfa

Victor Jara, general Pinochetyönetimindeki fiili ordusunun 11 Eylül1973'te yapt›¤› askeri darbedenbirkaç gün sonra binlerce kifliylebirlikte gözalt›nda tutuldu¤u sporsalonunda iflkenceyle katledildi.Diktatörlük Victor'u susturmak istedi.Çünkü onun gitar› zenginler için

de¤ildi, flark›s› devrimciydi. Oflark›s›n› ezilenlerin, yoksullar›n veyoksunlar›n 盤l›¤› gibi söylüyordu.

O flark› bitmedi, bitmeyecek...fiimdi ve daima!

Joan Jara hem aflk› hem deyoldafl› olan Victor'u tan›flmalar›ndanbafllay›p, Salvador Allendeönderli¤indeki Halk Birli¤i içindekimücadelelerine kadar büyük birtutku, cesaret ve samimiyetleanlat›yor.

Victor Jara - Yar›m Kalan fiark›

Söylefli: Hakan Gülda¤‹brahim Ekinci‹mge Kitapevi1. Bask› Mart 2010, ‹stanbul376 sayfa

Korkut Boratav, dünya çap›ndabir iktisatç›, Mülkiye’nin efsanehocas›; kapitalizmi, sosyalizmi,devletçili¤i, gelir da¤›l›m›n›, K‹T’leri,planlamay›, tar›m politikalar›n›, iktisattarihini s›k›lmadan ö¤rendi¤imiz isim.Hep ortalarda görünen"ekonomist"lerden oldukça farkl›.‹ktisat bilimini piyasalar için de¤ilhalk için yapan, ekonomik krizlerianayasa kitaplar› havada uçuflmadan

çok önce haber veren bir ekonomistKorkut Boratav.

Onurlu bir yaflam›n dökümü olanbu an›lar iki seneye yak›n sürensöyleflilerden olufluyor. HakanGülda¤ ve ‹brahim Ekinci “Asl›ndabu kitab›n iki-üç kat› büyüklü¤ündebir metin için gidilecek yol vard›.Fakat Hoca’y› çok yormak istemedik,”diyorlar...

Bu kitapta Boratav Hoca’n›nyaflamöyküsüyle görüflleri yan yanaak›yor. Özellikle, son aylardaki aç›l›mtart›flmalar›n›n hareket noktas› olanKürt sorununa ve Türkiye’nin canl›gündemine iliflkin çarp›c› ve ilginçfikirleriyle, analizleriyle dikkat çekiyor.

Ayd›nl›k Bir Adam Korkut Boratav

44

45

Kitap

Ursula K. Le GuinÇeviren : Ümit Altu¤Ayr›nt› Yay›nlar›4.Bask› Ocak 2010, ‹stanbul252 sayfa

"Bilimkurgu"nun en önemli ikiödülü olan Hugo ve Nebula'y›kazanarak k›sa zamanda türününklasikleri aras›na giren Karanl›¤›n SolEli, dünyam›za çok benzeyen K›fladl› bir gezegende geçer. Bugezegende y›l›n en s›cakzamanlar›nda bile yar›-kutup iklimiyaflan›r ve tüm sakinleri çiftcinsiyetlidir (androjen). Cinsel kimli¤inbir statü ya da güç arac› olarakkullan›lmad›¤› bu gezegende kifliler

y›l›n belli bir döneminde o ankihormonal durumlar›na göre erkek yada kad›n olmaktad›rlar. Öyle ki, birkaççocuk do¤urmufl bir ana daha sonrabaflka çocuklar›n babas›olabilmektedir. "arkadafll›k" ve"sevgililik" aras›ndaki "boflluk"anlams›zlaflm›fl; insan düflüncesinibelirleyen düalizm e¤ilimi azalm›fl;insanl›¤›n güçlü / zay›f, koruyucu/korunan, hükmeden / hükmedilen,sahip olan / sahip olunan... ve benzeriikiliklerini oluflturan temeller zay›flam›flgibidir. Cehaletin, flimdinin,mevcudiyetin ilerlemeden dahagözde oldu¤u bir gezegendir K›fl.Zihni kapasitesini zorlayan hayallerkurmay› sever hâlâ sevenler için...

Karanl›¤›n Sol Eli

Vladimir DudintsevYaz›lama Yay›nlar›2008, ‹stanbul60 sayfa

“Gölge gibi bir fley sokaklardayorulmaks›z›n beni izlemekteydi, amaçok uzaklardan... Saklanmak gibi birkayg›s› olmamas›na karfl›n,takipçimin yüzünü bir kez olsungörme olana¤›n› elde edemiyordum.Kad›n m› erkek mi oldu¤unubilmedi¤im bu kimse, gözetlemenoktas› olarak karanl›k kemer altlar›n›ya da evlerin girifllerini seçiyordu.Bazen apaç›k günefl ›fl›¤›na ç›kt›¤›

da oluyordu, ama gözlüklerimiç›kartmak elime cebime atar atmazbu yabans› arkadafl hemen birduvar›n arkas›na çekiliyordu. Benimlebu denli ilgilenen, sanki bana tutkunbu insan› görebilmek için gölgesindegözden yitti¤i kap›lara, kemeraltlar›na gidip birçok kez bakt›m, amaoralarda kimseyi göremedim. Aradançok geçmeden mevsimini ilk ince,tül gibi kar› ya¤d›. Bir gece tenha birsokakta tek bafl›ma yürüyordum,arkamda ayak sesleri duydum. Dahaarkam› dönmeden gelenin ooldu¤unu anlam›flt›m...”

Bir Y›lbafl› Öyküsü

Halil ‹nalc›kTimafl Yay›nevi1. Bask› Nisan 2010, ‹stanbul320 sayfa

Bu kitab› okuyanlar umuyoruz ki,Osmanl› Devlet-i ‘Aliyye’sinin(‹mparatorlu¤unun) ortaya ç›k›fl› vegeliflimi, fetih yöntemleri, devletsistemi ve nihayet ezeli rakibiH›ristiyan Avrupa ile iliflkileri üzerinealtm›fl y›la varan araflt›rmalar›m›ngenel çizgisini bulacakt›r.

Prof. Dr. Halil ‹nalc›k

Halil ‹nalc›k, bu sahan›n en seçkin

uygulay›c›lar›ndan biri… Dünyabilimine katk›lar› su götürmez.Çabalar›n›n hedefi haline gelmifl konuüzerinde bize sadece teflekkür etmekdüfler.

Immanuel Wallerstein

O y›llarda Yunanistan “cahiliye”dönemindeydi, ‹nalc›k’›n “Fatih DevriÜzerine Tetkikler ve Vesikalar” kitab›ç›km›flt›. Seminerde tan›flt›¤›m,bilgisiyle beni büyüleyen bu gençadam Türklere hayranl›k duymam›sa¤lad›.

Prof. Dr. Elizabeth Zacharidou

Osmanl›lar - Fütühat, ‹mparatorluk, Avrupa ile ‹liflkiler

Üyelerimizden

• THY Uçufl iflletme üyemiz Elif Eriflile Erdal Erden 15.05.2010'da. (THYA.O) • THY Kargo üyemiz SelvetAkagündüz'ün o¤lu Osman ile Kübra09.05.2010'da. (THY A.O) • THYTeknik üyemiz Yalç›n Y›ld›z'›n o¤lu‹lker ile Akife 15.04.2010'da. (THYTeknik) • THY Teknik emekli üyemizErden Tekkoç'un k›z› S. Tu¤çeTekkoç ile Muhsin Tar›k Madran10.04.2010'da. (THY Teknik) • THYKargo üyemiz Volkan Ça¤lar10.04.2010'da. (THY A.O) • THY Yeriflletme üyemiz Mithat Celebo¤lu ileAyy›ld›z 19.03.2010'da. (THY A.O) •THY Teknik üyemiz Ali Atafl06.03.2010'da. (THY Teknik) • THY

Teknik üyemiz Mustafa Aktepe ileNihal Y›lmaz 20.02.2010'da. (THYTeknik) • Hava-‹fl Sendikas› Büromemurumuz Güler Kantekin'in abisiHasan Y›ld›r›m ile Yazgül14.02.2010'da. (Di¤er) • THY Yeriflletme üyemiz Naz›m Yats›tepe'nink›z› Elif ile Onur 13.02.2010'da. (THYA.O) • THY Teknik üyemiz BarıflSönmez ile Neslihan 23.05.2010'da• Ankara’dan Dursun Ayçiçek ile NilOkumufl 06.02.2010’da • Ankara’danEvren Gezer ile Emre Ça¤lar20.03.2010’da • Ankara’dan Nurayile Mehmet Mete 20.03.2010’daevlenmifllerdir. Evlenen tümüyelerimize mutluluklar dileriz.

EVLENENLER

• THY Kargo üyemiz Çetin Karadafl'›no¤lu Emir 30.03.2010'da. (THY A.O)• THY ‹zmir istasyon üyemiz EdaMEfiE'nin 25.03.2010'da o¤ludünyaya gelmifltir. (THY A.O) • THY‹zmir istasyon üyemiz Serap ileKorhan YILMAZ'›n 23.03.2010'dak›zlar› dünyaya gelmifltir. (THY A.O)• THY ‹zmir üyemiz Yi¤it NEL‹K'in12.03.2010'da k›z› dünyaya gelmifltir.(THY A.O) • THY Genel Müdürlüküyemiz Lütfiye Dikbafl'›n k›z›12.02.2010'da. (THY A.O) • Hava-‹fl‹zmir fiubesi Yönetim Kurulu üyesiEbru DURMAZ'›n 31.01.2010tarihinde o¤lu dünyaya gelmifltir.(THY A.O) • Hava-‹fl ‹zmir fiubesiTHY Sat›fl Müdürlü¤ü iflyeritemsilcimiz Gökflen GÖKALPfiEN'in

14.01.2010 tarihinde o¤lu dünyayagelmifltir. (THY A.O) • Ankara’danLevent fiahin’in kızı dünyayagelmifltir. • Ankara’dan Burcu‹zmirliler’in 05.02.2010’da o¤ludünyaya gelmifltir. • Ankara’dan EceGürkan’ın 04.03.2010’da kızı dünyayagelmifltir. • Ankara’dan Ayfer Aydın’ın03.05.2010’da o¤lu dünyayagelmifltir. • Ankara’dan Tolga EmreAltun’un 10.05.2010’da kızı dünyayagelmifltir. • Ankara’dan Emre Aslan’ın25.04.2010’da o¤lu dünyayagelmifltir. • Ankara’dan BoraÖzdemir’in 17.04.2010’da o¤ludünyaya gelmifltir. Yeni do¤anbebeklerimize mutlu, baflarılı veaileleri ile birlikte bir yaflam diliyoruz.

DO⁄UM

• Ankara’dan Sevda Balık’ın o¤luCem sünnet olmufltur. Sünnet olankardeflimize mutlu, baflarılı ve sa¤lıklıbir yaflam diliyoruz.SÜNNET

46

47

Üyelerimizden

RAHATSIZLANMA

• Hava-‹fl Personelimiz GülerKantekin'in efli 14.05.2010'da. (Di¤er)• Hava-‹fl personelimiz Ayfle Kaya07.05.2010'da. (Di¤er) • THY Tekniküyemiz Kamil Ç›t›r'›n efli14.04.2010'da. (THY Teknik) • THY‹zmir Sat›fl Müdürlü¤ü üyemiz CeydaKONUK 01.04.2010'da ameliyatolmufltur. (THY A.O) • THY ‹zmirÜyemiz Mustafa EfiL‹K'in babas›26.03.2010'da ameliyat olmufltur.(THY A.O) • THY Genel Müdürlüküyemiz Yeflim Yüksel'in babas› NuriYüksel 25.03.2010'da . (THY A.O) •Hava-‹fl ‹zmir fiubesi Disiplin Kuruluüyesi K. Okay KONAKLIO⁄LU17.03.2010 tarihinde ameliyatolmufltur. (THY Teknik) • THY ‹zmir‹stasyon üyemiz fiahin SUNAY'›nbabas› 17.03.2010'darahats›zlanm›flt›r. (THY A.O) • THYUçufl ‹flletme üyemiz Ezgi Seymen22.02.2010'da. (THY A.O) • Hava-‹flpersonelimiz Orhan Veli Sel'in annesi22.02.2010 (Di¤er) • THY Uçuflüyemiz Oya Canbaflkardefller20.02.2010'da. (THY A.O) • THYUçufl ‹flletme üyemiz Meryem Acerol17.02.2010'da. (THY A.O) • THY‹zmirKargo Üyemiz Zühre ERGÜL17.02.2010 tarihinde ameliyatolmufltur. (THY A.O) • THY Kargoüyemiz Rag›p Durmufl'un annesi17.02.2010'da. (THY A.O) • THY‹zmir ‹stasyon üyemiz Burcu MUTLU10.02.2010'da ameliyat olmufltur.(THY A.O) • THY Üyemiz Saadet N.Özdemir'in annesi 10.02.2010'da.(THY A.O) • THY Teknik üyemizMustafa Bafler 09.02.2010'da. (THY

Teknik) • THY ‹zmir Kargo üyemizCengiz SARI 30.12.2009'da ameliyatolmufltur. (THY A.O) • THY ‹zmirÜyemiz Mehmet NOGAY18.12.2009'da (THY A.O) • Hava-‹fl‹zmir fiube Yönetim Kurulu üyemizSevil AKYÜZ 16.12.2009'da ameliyatolmufltur. (THY A.O) • Hava-‹fl ‹zmirfiubesi E¤t. ve Tefl. Sek. BurçBUDAGEÇER'in kay›npederi MehmetYILDIRIM 03.12.2009'da (THY A.O)• Hava-‹fl ‹zmir fiubesi YönetimKurulu üyemiz Didem SEYHAN03.12.2009'da ameliyat olmufltur.(THY A.O) • THY ‹zmir ‹stasyonüyemiz Mustafa DEM‹R'in o¤lu Zühtü21.11.2009 tarihinde ameliyatolmufltur. (THY A.O) • THY ‹zmirüyemiz Bahar ÖZGÜLENLER13.11.2009'da (THY A.O) •Ankara’dan Hikmet Demirci24.02.2010’da • Ankara’dan AbidinKaragöz 03.02.2010’da • Ankara’danGülfen Kabakçı 09.02.2010’da •Ankara’dan Mümtaz ‹nce •Ankara’dan Seher Ortatatlı10.03.2010’da • Ankara’dan AliSeyhan’ın o¤lu 22.04.2010’da •Ankara’dan Mustafa Demir19.04.2010’da • Ankara’dan MeralAkyüz 29.04.2010’da • Ankara’danMümin Ataman 10.05.2010’da •Ankara’dan Denetim Kurulu Ba’kanıBülent Büyükbodur’un babası22.04.2010’da • Ankara’dan DisiplinKurulu Üyesi Turgay Oral’ın babası10.02.2010’da rahatsızlanmıfllardır.Rahatsızlanan üyelerimize veyakınlarına acil flifalar diliyoruz.

• THY Uçufl iflletme emekli üyemizfiebnem Demirezen 14.05.2010'da.(THY A.O) • THY Genel müdürlüküyemiz Leyla Karaaslan'›n efli AliR›za Karaaslan 12.05.2010'da. (THYA.O) • THY Uçufl iflletme üyemiz FilizTanyeli'nin babas› 12.05.2010'da.

(THY A.O) • THY ‹zmir ‹stasyonüyemiz Dilvin NAYIR'›n babas›06.05.2010'da (THY A.O) • THY Yer‹flletme üyemiz Rabia Tülay Avc›'n›nbabas› 26.04.2010'da. (THY A.O) •THY Teknik üyemiz Kenan Ba¤c›'n›nbabas› 22.04.2010'da. (THY Teknik)

VEFAT

Üyelerimizden

48

• THY Genel Müdürlük üyemiz ÖmerFaruk Korkmaz'›n annesi21.04.2010'da. (THY A.O) • THY Yer‹flletme üyemiz Ebru Baflo¤lu'nunbabas› 21.04.2010’da. (THY A.O) •THY Üyemiz Yeliz Nur Celayir'inbabas› fiahin Y›lmaz 20.04.2010'da.(THY A.O) • THY Ebi üyemiz ErdemO¤uz'un babas› 19.04.2010'da. (THYA.O) • THY Ekip Planlama üyemizHüseyin Hakan Oytun'un annesi15.04.2010'da. (THY A.O) • THY‹zmir ‹stasyondan emekli üyemizfiencan SERT 12.04.2010'da vefatetmifltir. (THY A.O) • THY UçakGüvenlik üyemiz Zakir Durmufl'unbabas› 31.03.2010'da. (THY A.O) •THY Teknik üyemiz Do¤an Gül'ünbabas› emekli üyemiz Yusuf Gül28.03.2010'da. (THY Teknik) • THYUçufl ‹flletme üyemiz HandeCoflkungür'ün anneannesi25.03.2010'da. (THY A.O) • Hava-‹flPersonelimiz Muharrem Sam›k'›nye¤eni Bekir Yard›mc›el24.03.2010'da. (Di¤er) • THYGaziantep Sat›fl md. üyemiz Habibefiehnaz fiahin, Yer iflletme üyemizEmin Arif Güngör ve eski üyemizÖmer Lütfi Güngör'ün babas›Süleyman S›tk› Güngör21.03.2010'da. (THY A.O) • THYUçufl ‹flletme üyemiz Kaan Ifl›lak'›nbabas› Behiç Ifl›lak 13.03.2010'da.(THY A.O) • THY Uçufl iflletmeüyemiz Cihangil Tulis in annesi08.03.2010'da. (THY A.O) • THYTeknik emekli üyemiz Tekin CemalAksoy 01.03.2010'da. (THY Teknik)• THY Teknik muhabere üyemizHasan Cin'in babas› 01.03.2010'da.(THY Teknik) • THY Emekli tekniküyemiz Yusuf Akçay 26.02.2010'da.(THY Teknik) • THY Genel Müdürlüküyemiz Oya Ak›nc›lar'›n babas›

22.02.2010'da. (THY A.O) • THYEmekli üyemiz Mehmet Erbek19.02.2010'da. (THY A.O) • THYGenel müdürlük üyemiz EbruDa¤l›o¤lu’nun babas› 18.02.2010'da.(THY A.O) • THY Genel Müdürlüküyemiz Berna Aydemirel'in annesi17.02.2010'da. (THY A.O) • Emekliüyemiz Oktay Ö¤ün 13.02.2010'da.(THY A.O) • THY Kargo üyemiz U¤urSönmez'in day›s› Kadir Has12.02.2010'da. (THY A.O) • THYGenel müdürlük üyemiz fiule Özel'inbabas› 12.02.2010'da. (THY A.O) •THY Yer ‹flletme üyemiz FikretBaflar'›n annesi 11.02.2010'de. (THYA.O) • THY Yer ‹flletme üyemizHikmet Akbafl'›n annesi10.02.2010'da. (THY A.O) • THYUçufl ‹flletme üyemiz Tayfun Yaflar'›nbabas› 08.02.2010'da. (THY A.O) •THY Teknik üyemiz MehmetElkatm›fl'›n kay›nvalidesi03.02.2010'da. (THY Teknik) • THYYer iflletme üyemiz Özlem Külahçı’nınbabası Kemal Kızılda¤20.05.2010'da. • Uçufl ‹flletmeüyemiz Kadir Erkan Gürkan23.05.2010'da • THY ‹zmir üyemizRasim ÇIRAKO⁄LU'nun babas›31.01.2010'da (THY A.O) • Hava-‹fl‹zmir fiubemizin THY ‹zmir ‹stasyonMüdürlü¤ü iflyeri bafltemsilcimiz AliAsker DEM‹R'in ablas› 27.01.2010'da(THY A.O) • Yer ‹flletme ÜyemizÖzden Karaferiyeli'nin babas›26.01.2010'da. (THY A.O) •Ankara’dan Ayflegül Er’in babası16.02.2010’da • Ankara’dan BekirYeflil’in babası 03.03.2010’da •Ankara’dan ‹smail Taflçı’nın babası10.03.2010’da vefat etmifllerdir.Kaybettiklerimizin yakınlarınabaflsa¤lı¤ı diliyoruz.