H εξελικτική σκέψη στον 19ο

αιώνα

Lamarck

Iστορία της Bιολογίας

Mάθημα 4.1 Σταύρος Ιωαννίδης, ΙΦΕ/ΕΚΠΑ

OLamarckωςβοτανολόγος

-ΟΛαμάρκ(1744-1829)γεννήθηκεσεμιααριστοκρατικήαλλάφτωχήοικογένειααπότηΒόρειαΓαλλία.->Σπουδάζειμετουςιησουίτες.->Στα17του,κατατάσσεταιστοστρατόγιαναπολεμήσειστονΕπταετήΠόλεμο(1756-1763).-Μετάτοτέλοςτουπολέμου,πηγαίνειστοΠαρίσινασπουδάσειιατρική.Γιαναυποστηρίξειτονεαυτότουοκονομικάπαράλληλαδουλεύεισεγραφείοτραπεζίτη.-Αρχίζειναενδιαφέρεταιγιατημετεωρολογία,τηχημεία,καικυρίωςτηβοτανική,καιείναιπολύπαραγωγικόςκαιστουςτρειςαυτούςτομείς.

-Ηαναγνώρισήτουαπότηνεπιστημονικήκοινότητααρχίζειτο1779μετηδημοσίευσητηςτετράτομηςπραγματείαςFlorefrançaise,σημαντικήσυμβολήστηβοτανικήονοματολογίατωνειδών.->ΗπραγματείατυχαίνειθερμήςαποδοχήςαπότονBuffon,οοποίοςτονίδιοχρόνοπετυχαίνειναεκλεγείοLamarckστηνAcademiedesSciences.-Λίγοαργότερα,οLamarckγράφειτουςπρώτουςδυόμιση(απότουςοκτώσυνολικά)τόμουςτουDictionnairedeBotanique.-To1788,παίρνειτηθέσητουβοτανολόγουστοJardinduRoi,τοοποίο,μεεπικεφαλήςτονBuffon,είχεγίνεισημαντικόεπιστημονικόκέντρο.

ΟLamarckστοMuséumNationald’HistoireNaturelle

-ΚατάτηδιάρκειατηςΓαλλικήςΕπανάστασης,συμβαίνειμιαμεγάληαλλαγήστησκέψητουLamarckγιατηνεξέλιξη.

->ΠριντηνΕπανάσταση,ηγαλλικήκοινωνίαήτανέναφεουδαρχικόσύστημα,ένασύστημαστατικόκαιιεραρχικάδομημένο(απότουςδουλοπάροικουςμέχριτουςγαιοκτήμονεςκαιτονβασιλιά).Οκαθένας,απότηστιγμήπουγεννήθηκε,είχεμιασυγκεκριμένηκοινωνικήθέσηστοσύστημααυτό.

-Αυτήητάξηπραγμάτωνθααλλάξειτο1789μετηνεξέγερσητωναγροτών,τωντεχνιτών,καιτωνμεσαίωντάξεωντηςΓαλλίαςεναντίοντωνπρονομίωντηςαριστοκρατίαςκαιτουβασιλιά.

-Το1799οΝαπολέωνΒοναπάρτηςκαταλαμβάνειτηνεξουσία(πραξικόπηματης18ηςΜπρυμαίρ)καιμέχριτο1804γίνεταιαυτοκράτοραςτηςΓαλλίας.

->ΑνκαιηΕπανάστασηείχετελειώσει,οιιδέεςπουενέπνευσεκαιηαντίληψηότιόλοιοιάνθρωποιπρέπειναείναιελεύθεροικαιίσοιεξαπλώθηκανκαισεάλλεςχώρες.

-Αλλάαυτήηαλλαγήστηνκοινωνικήδομήκαιστηνπολιτικοκοινωνικήσκέψη,δενήταναυτόπουοδήγησετονLamarckνασκεφτείότιμιαπαράλληληεξελικτικήαλλαγήισχύεικαιστονφυσικόκόσμο.

ΟLamarckστοMuséumNationald’HistoireNaturelle

-ΤοαποτέλεσματηςΕπανάστασηςστησκέψητουLamarckήτανπιοέμμεσο:τονοδήγησεσεμιαμετατόπισηστηνκαριέρατου—απόβοτανολόγοςγίνεταιζωολόγος.

-Το1793,τοέτοςκατάτοοποίοαποκεφαλίστηκεοΛουδοβίκοςο16οςκαιηMarieAntoinetteκαιοιεπικριτέςτηςκαινούριαςκυβέρνησηςφυλακίζονταιήεκτελούνταικατάτηδιάρκειατηςΤρομοκρατίας,τοJardinduRoiαναδιοργανώνεταικαιγίνεταιMuséumNationald’HistoireNaturelle(ΕθνικόΜουσείοΦυσικήςΙστορίας),τοοποίογίνεταιτοευρωπαϊκόκέντρογιατηνζωολογικήέρευνα.

-ΣτονLamarckδίνεταιμιακαινούριαθέσηωςκαθηγητήςτωνεντόμων,σκωλήκων,καιμικροσκοπικώνζώων.Τακαθήκοντάτουείναιναδίνειδιαλέξειςκαιναταξινομείτηνμεγάλησυλλογήτων‘ζώωνχωρίςσπονδύλους’,ταοποίαονομάζειασπόνδυλα.-Διαπρέπειστηνταξινόμησήτους,καιημελέτητωνασπόνδυλωνείναιαυτόπουθατονοδηγήσειναδιερευνήσειταθεμελιώδηζητήματαπουσχετίζονταιμετηνεξέλιξη.

ΟLamarckστοMuséumNationald’HistoireNaturelle

…weperceivethat,relativetotheanimalkingdom,weshouldchienly

devoteourattentiontotheinvertebrateanimals,becausetheirenormousmultiplicityinnature,thesingulardiversityoftheirsystemsoforganization,andoftheirmeansofmultiplication,...,showus,muchbetterthanthehigheranimals,thetruecourseofnature,andthemeanswhichshehasusedandwhichshestillunceasinglyemploysto

giveexistencetoallthelivingbodiesofwhichwehaveknowledge.

[Lamarck1803,διάλεξηστοMuséumNationald’HistoireNaturelle]

ΤρειςπαράγοντεςοδηγούντονLamarckστηνιδέατηςεξέλιξης:

->οιαπόψειςτουγιατοτισυνιστάτηνουσίατηςζωήςστουςαπλούστερουςοργανισμούς(θερμιδικήθεωρία(calorictheoryofheat)καιηλεκτρισμός)

->ηάποψήτουγιατονφυσικότρόποταξινόμησης

->ηγεωλογικήτουσκέψη(σταδιακήαλλαγήκατάτηδιάρκειαμακρώνχρονικώνπεριόδων)->Αντίθεταμετουςσυγχρόνουςτου,οLamarckπίστευεότιηγηήτανπάραπολύπαλιά,χιλιάδωνήίσωςκαιεκατομμυρίωναιώνων.

ΟLamarckστοMuséumNationald’HistoireNaturelle

ΒασικάβιολογικάέργατουLamarck

->Γράφειαρκετάβιβλίασταοποίααναπτύσσειτηνεξελικτικήτου

σκέψη,αρχίζονταςότανείχεγίνειπερίπου60χρονών:

-ΣύστηματωνΑσπόνδυλωνΖώων(1801)

-ΣπουδέςστηνΟργάνωσητωνΖωντανώνΣωμάτων(1802)

-ΖωολογικήΦιλοσοφία(1809)

->κλασικόέργοπουμεταφράζεταισεπολλέςγλώσσες

-ΦυσικήΙστορίατωνΑσπόνδυλωνΖώων(1815,1822).

ΔύομύθοιγιατονLamarck

ΔύογενικοίμύθοιπουυπάρχουνσχετικάμετονLamarckκαιπουβρίσκουμεσεδιδακτικάεγχειρίδιαβιολογίαςκαιεκλαϊκευτικάέργα.

i)οLamarckωςμιαρομαντικήιδιοφυΐα,απομονωμένοςκαιαγνοημένοςαπότουςσυγχρόνουςτου,καταδιωκόμενοςαπότηνκρατικήεξουσίακαιτοεπιστημονικόκατεστημένο,πουεπανανακαλύπτεταιαργότερατον20όαιώνα.

ii)οLamarckωςένας‘πρώιμοςΔαρβίνος’:προσπάθησεανεπιτυχώςνααντιμετωπίσειταπροβλήματατηςπροσαρμογήςκαιτηςκαταγωγήςτωνειδώνπριντονΔαρβίνο.

->ΤελείωςδιαφορετικήεικόνατουLamarckαπότουςιστορικούς:δενήτανπρώιμοςΔαρβίνος

->ΈθετεπολύδιαφορετικάερωτήματααπότονΔαρβίνο.

-ΟLamarckείναιγνωστόςσήμερα(στοευρύκοινόαλλάκαιστουςβιολόγους)ωςοεπινοητήςενόςμηχανισμούγιατηνεξελικτικήαλλαγήδιαφορετικούαπότουΔαρβίνου.Βασιζότανστηνκληρονομικότητατωνεπίκτητωνχαρακτηριστικών:όπωςακριβώςκαιηπεριουσία,ταχαρακτηριστικάπουαποκτώνταικατάτηδιάρκειατηςζωήςκληρονομούνταιστουςαπογόνους.

-Αυτόγίνεταιείτεμέσωμιαςάμεσηςαντίδρασηςσεμιαπεριβαλλοντικήαλλαγή(μαύρισματουδέρματοςμετάαπόέκθεσηστονήλιο),είτεμέσωχρήσης/αχρησίαςενόςμέρουςτουοργανισμού(μπορείναείναικαιηδραστηριότητατουατόμουγενικά).

->Σήμεραηκληρονόμησητωνεπίκτητωνχαρακτηριστικών(μετηνπαραπάνωμορφή)θεωρείταιλανθασμένη.->Όμως,παραπλανητικήείναικαιηαπόδοσηαυτήςτηςαντίληψηςαποκλειστικάστονLamarck,καιηθεώρησήτηςωςκεντρικήγιατηνθεωρίατου.

Lamarck&κληρονόμησηεπίκτητωνχαρακτηριστικών

-Υπάρχουν3λόγοιγιατίείναιπαραπλανητικόνααποδίδουμετηνκληρονόμησητωνεπίκτητωνχαρακτηριστικώνωςμηχανισμούτηςεξέλιξηςστονLamarckκαινααντιδιαστέλλουμετηθεωρίααυτήμετηθεωρίατουΔαρβίνου.

i)ηιδέατηςκληρονόμησηςτωνεπίκτητωνχαρακτηριστικώνδενπροέρχεταιαπότονLamarck.Υπάρχειήδηστουςιπποκρατικούςσυγγραφείς,καιήτανσυνήθηςαντίληψητόσοστηλαϊκήπαράδοσηόσοκαισταέργαπολλώνφιλοσόφωνκαιφυσιοδιφών.-ΠριναπότονLamarck,οErasmusDarwin(παππούςτουΔαρβίνου)τηνείχεχρησιμοποιήσειωςβάσηστηδικήτουθεωρίατηςεξέλιξης.

ii)οΔαρβίνοςεπίσηςπίστευεστηνκληρονομικότητατωνεπίκτητωνχαρακτηριστικών(όπωςκαιπολλοίάλλοιεξελικτικοί)->γιατίτότεοLamarckγίνεταιαντικείμενοκριτικήςκαιχλεύης;

Lamarck&κληρονόμησηεπίκτητωνχαρακτηριστικών

iii)ηκληρονομικότητατωνεπίκτητωνχαρακτηριστικώνήτανγιατονLamarckέναςτρόποςεξελικτικήςαλλαγής,αλλάόχιομόνος.

->Άλλοςτρόποςπουτοπεριβάλλονμπορείναπροκαλέσεικληρονομήσιμεςαλλαγέςείναιοεξής:οισπόροιενόςφυτούτοοποίογιαπολλέςγενιέςευδοκιμείσεέναναγρό,ανμετακινηθούνσεέδαφοςάνυδρο,άγονοκαιπετρώδες,κάποιαφυτάείναιπιθανόναεπιβιώσουν.Ταφυτάαυτάθασυνιστούνμιακαινούριαποικιλία.

‘Ταάτομααυτήςτηςκαινούριαςποικιλίαςθαέχουνμικράκαιανεπαρκώςανεπτυγμέναμέρη·κάποιααπόταόργανάτουςθαέχουναναπτυχθείπιοπολύαπόάλλα,καιθαέχουνέτσιασυνήθιστεςαναλογίες’.

(ΖωολογικήΦιλοσοφία)

Lamarck&κληρονόμησηεπίκτητωνχαρακτηριστικών

-Όσοναφοράταζώα,αυτάμπορείνααναπτύξουνκαινούριουςτύπουςσυμπεριφοράςλόγωπεριβαλλοντικώναλλαγών,πράγμαπουοδηγείσεχρήσηορισμένωνμερώνκαισεαχρησίαάλλων,τοοποίοοδηγείσεαλλαγέςστημορφολογίατωνζώων,οιοποίεςκληρονομούνται.

-Ογενικόςμηχανισμόςείναιοεξής:

περιβαλλοντικήαλλαγή->αλλαγήσυνηθειών->χρήση/αχρησία->αλλαγήστημορφολογία->κληρονόμησηεπίκτητωνχαρακτηριστικών->…εξέλιξη

Lamarck&κληρονόμησηεπίκτητωνχαρακτηριστικών

Ηκαμηλοπάρδαλη,προσπαθώνταςναφτάσειταφύλλαόλοκαιψηλότερωνκλαδιών,τεντώνειτολαιμότης.

‘Αυτήησυνήθειαηοποίαδιατηρήθηκεγιαμεγάλοδιάστημασεόλεςτιςποικιλίες[τουείδους],είχεωςαποτέλεσματαμπροστινάπόδιατουζώουναγίνουνπιομακριάαπόταπίσω,καιολαιμόςτουναεπιμηκυνθείσετέτοιοβαθμόπουηκαμηλοπάρδαλη,χωρίςνασταθείόρθιασταπίσωπόδια,φτάνεισεύψος6μέτρων’.

(ΖωολογικήΦιλοσοφία)

->Ταψάριαμεεπίπεδοσώμαεμφανίστηκαναπότησυνήθειάτουςναστρέφονταιστημιαπλευράότανβρίσκονταισερηχάνερά.Τομάτιπουβρισκότανστηνκάτωπλευρά,μετακινήθηκεστηνεπάνω,ωςαποτέλεσματηςανάγκηςτουψαριούναπροσέχεικαλύτερατισυμβαίνειαπόπάνωτου.

->ΟLamarckυπέθεσεότιτακέρατατωνμηρυκαστικώνεμφανίστηκανλόγωτουότιταζώααυτάχτυπούνμεδύναμητακεφάλιατουςστιςμεταξύτουςσυγκρούσεις.

ΗκριτικήστονLamarck

-ΟιπεριγραφέςτουLamarckγιατοπωςοιαλλαγέςστησυμπεριφοράτωνοργανισμώνοδηγούνστηνεμφάνισηκαινούριωνδομών,αρκετέςφορέςπροκάλεσανκριτική,αφούκατηγορήθηκεότιυποστήριζεότιηεξέλιξηοφειλότανστιςεπιθυμίεςτωνζώων.->ΟιιστορικοίέχουνυποστηρίξειότιηκριτικήαυτήενμέρειοφειλότανστοότιoLamarckδενεκφραζότανμεπολύσαφήτρόπο.

ΗεξήγησητουLamarckγιατοπώςοερωδιόςαπέκτησεμακριάπόδιαχρησιμοποιήθηκεσυχνάαπότουςεπικριτέςτου:

‘Μπορούμενασκεφτούμεότι,τοπτηνότηςακτής,στοοποίοδεναρέσεικαθόλουνακολυμπά,καιτοοποίοπαρ’όλ’αυτάχρειάζεταιναπλησιάσειστονερόγιαναβρειτηντροφήτου,θαδιατρέχεισυνεχώςτονκίνδυνοναβυθιστείστηλάσπη.Επιθυμώνταςνααποφύγειναβυθίσειτοσώματουστουγρό,αποκτάτηνσυνήθειανατεντώνεικαιναεπιμηκύνειταπόδιατου.Τοαποτέλεσμααυτούτουπράγματοςγιατιςγενιέςαυτώντωνπουλιώνπουσυνεχίζουνναζουνμ’αυτόντοντρόπο,είναιότιταάτομαθακαταλήξουνναέχουνανυψωθείσανναείναιπάνωσεξυλοπόδαρα,πάνωσεμακριάπόδια’.

(ΦυσικήΙστορίατωνΑσπόνδυλωνΖώων1815)

-Αυτότοαπόσπασμαμπορείναερμηνευθεί(λανθασμένα)ότιυποστηρίζειότιηεξελικτικήαλλαγήβασίζεταιστηβούλησητωνοργανισμών.

-ΑλλάτοσημαντικόγιατονLamarckδενείναιοιεπιθυμίεςτωνζώων,αλλάοισυνήθειέςτουςκαιτοπώςαντιδρούνστοπεριβάλλοντους.

-ΣτιςιδέεςτουLamarck,παρ’όλ’αυτά,θαασκηθείκριτική,τόσοαπόπολέμιουςτηςεξέλιξης,όσοκαιαπόμερικούςυποστηρικτές.->ΟΔαρβίνος,π.χ.,προσπάθησεαρκετάγιαναδιαφοροποιήσειτηθεωρίατουαπότηνθεωρίατουLamarck.

ΓράφειστονφίλοτουβοτανολόγοJosephHookerτο1844:‘HeavenforfendmefromLamarck’snonsenseofa‘tendencytoprogression,’adaptationsfromtheslowwillingofanimalsetc.!’

ΗκριτικήστονLamarck

ΑπότοΑπλόστοΠολύπλοκο:lepouvoirdelavie

-Ηκληρονομικότητατωνεπίκτητωνχαρακτηριστικώνείναιμόνοένακομμάτι(καιόχιτοσημαντικότερο)απότηλαμαρκιανήθεωρία.

-Γιανακατανοηθείηθεωρίατου,είναισημαντικόναδεικανείςπώςοLamarckταξινομούσετουςοργανισμούς.

->Ταξινομούσετιςομάδεςτωνοργανισμώνσεμιαγραμμικήσειρά,απότοναπλούστεροστονπιοπολύπλοκο,όπωςστηνμεγάληαλυσίδατηςύπαρξης.

->ΣύμφωναμετονLamarck,υπάρχουνόμωςγένηκαιείδηπουαποκλίνουναπότηγραμμικήπορεία(καιταοποίαδενοδηγούνσεπεραιτέρωαύξησητηςπολυπλοκότητας).

-Υπάρχουνδυομηχανισμοί,πουαντιστοιχούνοέναςστηγραμμικήπορείακαιοάλλοςστιςδιακλαδώσεις.

->Οιαποκλίσειςσυμβαίνουνλόγωτηςεπιρροήςτωνσυγκεκριμένωνπεριβαλλοντικώνσυνθηκών:ηκληρονομικότητατωνεπίκτητωνχαρακτηριστικώνεξηγείτιςαλλαγέςσταχαρακτηριστικάπουδιαφοροποιούνταγένηκαιταείδημεταξύτους.(l’inluencedescirconstances,theadaptiveforce)

->Ηγενικήτάσηπροςαυξανόμενηπολυπλοκότητατωνοικογενειώνκαιτωνομοταξιώνοφείλεταισεμιαάγνωστηεσωτερικήδύναμητηςφύσηςπουτηνονόμαζε‘δύναμητηςζωής’.(lepouvoirdelavie/laforcequitendsanscesseàcomposerl’organisation(=forcethatperpetuallytendstomakeorder,thecomplexifyingforce)

ΑπότοΑπλόστοΠολύπλοκο:lepouvoirdelavie

Therapidmotionofluidswilletchcanalsbetweendelicatetissues.Soontheirlowwillbegintovary,leadingtotheemergenceofdistinctorgans.Theluidsthemselves,nowmoreelaborate,willbecomemorecomplex,engenderingagreatervarietyofsecretionsandsubstancescomposingtheorgans.

(ΦυσικήΙστορίατωνΑσπόνδυλωνΖώων)

Itisquiteclearthatbothanimalandvegetableorganisationhave,asaresultoftheforceoflife,workedouttheirownadvancingcomplexity,beginningfromthatwhichwasthesimplestandgoingontothatwhichpresentsthehighestcomplexity,thegreatestnumberoforgans,andthemostnumerousfaculties;itisalsoquiteclearthateveryspecialorganandthefacultybasedonit,onceobtained,mustcontinuetoexistinalllivingbodieswhichcomeafterthosewhichpossessitinthenaturalorder.

(ΖωολογικήΦιλοσοφία1809)

-ΟLamarckμετατρέπειτηνμεγάληαλυσίδατηςύπαρξηςαπό‘ακίνητη’σε‘κινούμενη’.->Οιοργανισμοίπουβρίσκονταιχαμηλότεραστηνκλίμακατηςζωήςμετασχηματίζονταισεαυτούςπουβρίσκονταιψηλότερα.Οιομάδεςτωνζώωνπουανήκουνστιςανώτερεςβαθμίδεςταξινόμησηςδιατάσσονταισεμιαμοναδικήσειρά(καισεμιαάλλησειράδιατάσσονταιταφυτά).

-ΓιατονLamarck,δενυπάρχειεξαφάνισηειδών(οργανισμοίπουμοιάζουνμεαπολιθωμένουςοργανισμούςυπάρχουνακόμαπάνωστηγη)

-Ανκαιαναφερότανσε‘δύναμητηςζωής’,ηδύναμηαυτήδενέχειυπερφυσικόχαρακτήρα.Ηζωήέχεισχέσημετηνοργάνωσητηςύλης(δενείναιαπλήιδιότητατηςύλης).‘Ηζωήκαιηοργάνωσηείναιαπολύτωςφυσικάφαινόμενα’

(Ζωολογικήφιλοσοφία)

ΑπότοΑπλόστοΠολύπλοκο:lepouvoirdelavie

Ημεγάληαλυσίδατηςύπαρξης(greatchainofbeing)

ήscalanaturae(απόβιβλίοτου1579)

ΟLamarckαλλάζειτησχέσημεταξύδομήςκαιλειτουργίας

->φιξιστές:ηδομήείναιτέλειαπροσαρμοσμένηστηλειτουργία->Lamarck:καινούριεςλειτουργίες/συνήθειεςείναιηαιτίαγιααλλαγέςστηδομή

->οιαλλαγέςαυτέςστηδομήείναιοιπαρεκκλίσειςαπότηνγραμμικήδιάταξηαπότοαπλόστοπολύπλοκο

-Ηκατάστασηστηνοποίαβρίσκουμεκάθεοργανισμόείναιαποτέλεσματηςτάσηςγιαόλοκαιπιοπολύπλοκηοργάνωση,καιτηςεπιρροήςτωνδιαφορετικώνπεριβαλλοντικώνσυνθηκών,οιοποίεςκαταστρέφουντηνκανονικότητατηςδιαδοχήςτωνόλοκαιπιοπολύπλοκωνμορφών.

ΟLamarckγιαδομή&λειτουργία

-ΗιδέατηςεξέλιξηςδενείναικαινούριαμετονLamarck.ΣτηΓαλλίαηιδέαυπήρχεαπότον18οαιώνα,καισυζητιέταιαπόεξέχοντεςζωολόγους,π.χ.τονGeorgeLouisBuffοn(1707-1788).

-OBuffonέγινεδιευθυντήςτουJardinduRoiτο1739.ΉτανηγετικήφυσιογνωμίατηςφυσικήςιστορίαςστηΓαλλία.-44τομηHistoirenaturelle(1749–1804)Διαβαζόταναπόκάθεμορφωμένοευρωπαίοστον18οαιώνα

Mayr:ΌλοιοιγνωστοίσυγγραφείςστηφυσικήιστορίακατάτηνπερίοδοτουΔιαφωτισμού,αλλάκαιαργότερα,στηΓαλλίααλλάκαιαλλού,ήτανμπιφονιανοί.

-ΟBuffonτελικάαποδέχεταιμιαθεωρίαεξέλιξης,σύμφωναμετηνοποίααρχικάυπήρχανμερικοίτύποιζώων,απόταοποίαπροήλθαν,μέσωυβριδοποίησηςκαιτηςάμεσηςεπίδρασηςτουπεριβάλλοντος,όλατασημερινάείδη.

-Οάλλοςμεγάλοςφυσιοδίφηςτου18ουαιώναείναιοσουηδόςΚάρολοςΛινναίος(1707-1778),οοποίοςπροςτοτέλοςτηςζωήςτουείχεκαιαυτόςπαρόμοιεςαπόψεις.

ΠρόδρομοιτουLamarck;

-ΑνκαιοLamarckείχεπροδρόμους,ήτανομόνοςεκείνητηνεποχήπουπαρουσίασεμιαευρείαθεωρίατηςοργανικήςαλλαγής.-ΣτηνκατακλείδατηςΖωολογικήςΦιλοσοφίαςγράφεισχετικάμετηνεπιστημονικήανακάλυψη:

Menwhostriveintheirworkstopushbackthelimitsofhumanknowledgeknowwellthatitisnotenoughtodiscoverandproveausefultruththatwaspreviouslyunknown,butthatitisnecessaryalsotopropagateitandgetitrecognized;nowbothindividualandpublicreason,whentheyindthemselvesexposedtoanyalteration,usuallysetupsogreatanobstacletoit,thatitisoftenhardertosecuretherecognitionofatruththanitistodiscoverit.Ishallnotdwellonthissubject,becauseIknowthatmyreaderswillseeitsimplicationssuficiently,iftheyhaveanyexperienceinobservationofthecauseswhichdeterminetheactionsofmankind.

Lamarck:Αδυναμίεςτηςθεωρίας

-ΓιατίοLamarckαπέτυχεναπείσειτουςσυγχρόνουςτου;

Πολύπλοκοζήτημα:->Θρησκευτικέςαπόψειςκαικρατικήεξουσίαμέροςτηςαπάντησης.

Ίσωςπιοσημαντικοίπαράγοντεςοιεξής:->επιστημονικόστυλτουLamarck->ηκοινωνικήτουθέσησεσχέσημετουςσυναδέλφουςτου->οιενδείξειςπουείχεστηδιάθεσήτουυπέρτηςθεωρίαςτου

-Ότανδημοσίευσετηθεωρίατου,είχεαποκτήσειφήμηκάποιουπουκάνειεύκολαεικασίες,βασιζόμενοςσελίγαδεδομένα.->τάσηπροςσύνθεσηκαιμεγάλαθεωρητικάσυστήματα->φιλόσοφος-φυσιοδίφης-καθολικότητασκέψηςLamarck

Lamarck:Αδυναμίεςτηςθεωρίας

-ΟεξελικτισμόςτουLamarckμέροςενόςγενικούπρογράμματοςτοοποίοαποκαλούσε‘φυσικήτηςγης’.Αυτόπεριλάμβανετημελέτητηςατμόσφαιρας,τιςαλλαγέςστηνεπιφάνειατηςγης,καιτηνοργάνωσητωνοργανισμών.->το1800προτείνειμιαθεωρίαγιατηνκαταγωγήτηςζωής.

->ΟLamarckάραδενήτανμόνοβιολόγος:εκτεταμέναγραπτάγιαχημεία(διαφορετικούτύπουαπότουLavoisier),γιαφυσική(διαφορετικούτύπουαπότουLaplace),γιαμετεωρολογία,γεωλογία,ψυχολογίακαιφιλοσοφία.

-Ηπροσέγγισήτουόμωςαυτήστηνεπιστήμηθεωρήθηκεοπισθοδρομικήαπότουςσυγχρόνουςτου.ΗεπιστήμηστηΓαλλίαγινότανολοένακαιπιοεπαγγελματική,πιοεξειδικευμένη,καιηπροσεκτικήπαρατήρησηπιοσημαντική.Έναάτομομπορείπλέονναασχοληθείμεπιοπεριορισμένοεύροςπροβλημάτων.

-Στατέλητου18ουαιώνα,καινούριοιθεσμοίδημιουργούνθέσειςπλήρουςαπασχόλησηςγιατηνεξάσκησηκαιτηνδιδασκαλίατηςεπιστήμης.

Lamarck:Αδυναμίεςτηςθεωρίας

-Τοαρχείοαπολιθωμάτωνδενπεριείχεεπαρκείςενδείξειςγιατηνεξέλιξη.

-Αυτόπουέδειχναντααπολιθώματα,ήτανότιολόκληρεςομάδεςειδώνεμφανίζοντανξαφνικά.Δενυπήρχανενδείξειςγιαμιασειράαπόμεταβατικέςμορφές.

-ΑυτόπουοLamarckέλεγευπέρτηςθεωρίαςτουήτανότιηδικήτουταξινόμησητωνοργανισμώναναπαριστούσετησειράμετηνοποίασχηματίστηκαν.

-Όμως,μιαγραμμικήδιάταξητωνανώτερωντάξων(=ταξινομικώνβαθμίδων)απότοπιοαπλόστοπιοπολύπλοκοδενταίριαζεμετιςενδείξειςαπότηνκαινούριαεπιστήμητηςσυγκριτικήςανατομίας.(βλCUVIER)

Lamarck:Αδυναμίεςτηςθεωρίας

HεξέλιξητωνζώωνκατάτονLamarck,όπωςαπεικονίζεταιστηνΖωολογικήΦιλοσοφία(1809).

Annelid

Flatworm

AnatomyofAnnelid

Mr.CuvierdiscoveredtheexistenceofarterialandvenousvesselsindistinctAnimalsthathadbeenconfoundedwithotherverydifferentlyorganizedanimalsunderthenameofworms.Isoonusedthisnewfacttoperfectmyclassiication;therefore,IestablishedtheclassofAnnelidsinmycourseforyear10[1802].

(ΖωολογικήΦιλοσοφία1809)

HεξέλιξητωνζώωνκατάτονLamarck,όπωςαπεικονίζεταιστηνΖωολογικήΦιλοσοφία(1809)-παράρτημα.

HεξέλιξητωνζώωνκατάτονLamarck,όπωςαπεικονίζεταιστηνΦυσικήΙστορίατωνΑσπόνδυλωνΖώων(1815).

-ΟLamarckμεταβάλλειτιςαπόψειςτουπροςτοτέλοςτηςζωήςτουκαιεγκαταλείπειτηνγραμμικότητα.

->Mayr:ητελικήτουγενικήεικόναγιατιςσχέσειςτωνζώωνδενδιαφέρειαπόέναφυλογενετικόδέντροτουτέλουςτου19ουαιώνα

-ΠροςτοτέλοςτηςζωήςτουοLamarckέχειπροβλήματαόρασης,καιαπότο1818είναιτελείωςτυφλός.To1829πεθαίνειπάμφτωχος—ηοικογένειάτουδενείχεαρκετάχρήματαγιατηνκηδείατου,καιηαναγκάστηκενααπευθυνθείστηνΑκαδημία-ταβιβλίατουκαιοιεπιστημoνικέςτουσυλλογέςπουλιούνταισεδημοπρασία.

JardindesPlantes,Paris.‘ALamarck/Fondateurdeladoctrinedel’evolution'(InhonourofLamarck/Founderofthedoctrineofevolution).

‘Dowenotthereforeperceivethatbytheactionofthelawsoforganization...naturehasinfavorabletimes,places,andclimatesmultipliedherirstgermsofanimality,givenplacetodevelopmentsoftheirorganizations,...andincreasedanddiversiiedtheirorgans?Then...aidedbymuchtimeandbyaslowbutconstantdiversityofcircumstances,shehasgraduallybroughtaboutinthisrespectthestateofthingswhichwenowobserve.Howgrandisthisconsideration,andespeciallyhowremoteisitfromallthatisgenerallythoughtonthissubject!’

[απόδιάλεξητουLamarckστοMuséumNationald'HistoireNaturelle,Mάιος1803]

Theplanfollowedbynatureinproducinganimalsclearlycomprisesapredominantprimecause.Thisendowsanimallifewiththepowertomakeorganizationgraduallymorecomplex....Occasionallyaforeign,accidental,andthereforevariablecausehasinterferedwiththeexecutionoftheplan,without,however,destroyingit.Thishascreatedgapsintheseries,intheformeitherofterminalbranchesthatdepartfromtheseriesinseveralpointsandalteritssimplicity,orofanomaliesobservableinspeciicapparatusesofvariousorganisms.

[1815,Histoirenaturelledesanimauxsansvertèbres,μτφ.SJG]

Letusconsiderthemostinnluentialcauseforeverythingdonebynature,theonlycausethatcanleadtoanunderstandingofeverythingthatnatureproduces....Thisis,ineffect,acausewhosepowerisabsolute,superioreventonature,sinceitregulatesallnature’sacts,acausewhoseempireembracesallpartsofnature’sdomain....Thiscauseresidesinthepowerthatcircumstanceshavetomodifyalloperationsofnature,toforcenaturetochangecontinuallythelawsthatshewouldhavefollowedwithout[theinterventionof]thesecircumstances,andtodeterminethecharacterofeachofherproducts.Theextremediversityofnature’sproductionsmustalsobeattributedtothiscause.

[1820,AnalyticSystemofPositiveKnowledgeAboutMan,μτφ.SJG]