EbAmB©gr H$m OrdZ bm^ · 2017-12-16 · EbAmB©gr H$m OrdZ bm^ ... UIN ` m
H$ · 4. ‘¡{Wbr dV©H$, dgB© àW‘ H«$‘m§H$ (B§J«Or) Aer Agob Zdr OrdZ e¡br 5. n[a{UVm...
Transcript of H$ · 4. ‘¡{Wbr dV©H$, dgB© àW‘ H«$‘m§H$ (B§J«Or) Aer Agob Zdr OrdZ e¡br 5. n[a{UVm...
J«mhH$ {VVwH$m ‘oidmdm Owb¡ 2020
2
J«mhH$ {VVwH$m ‘oidmdm Owb¡ 2020
2
H$amoZmÀ`m ‘hm^`§H$a g¨H$Q>mbm AmnU gd©M gm‘moao OmV AmhmoV. Ë`mVM "{ZgJ©' H$monbm. H$moH$UÀ`m AZoH$ ^mJm§V hmoË`mMo ZìhVo Pmbo. AZoH$ Jmdo AOyZ A§Ymabobr AmhoV. H$amoZm-H$mimVrb ~§Xr d ‘§Xr `m§‘wio AZoH$ OU Am{W©H$ g§H$Q>mV gmnS>bo AmhoV.
AemV AmVm gUmgwXrMo {Xdg `oVrb. `§Xm AmnU `m gU-g‘ma§^mMm A{Ve` OmUrdnyd©H$ {dMma H$amdm, Ago dmQ>Vo.
‘Ü`§Var H|$Ðr` n`m©daU ‘Í`m§Zr `§XmÀ`m dfm©gmR>r ßbmñQ>a Am°’$ n°[agdarb ~§Xr CR>dV Agë`mMo Omhra Ho$bo. åhUOo emSy>À`m ‘mVrEodOr ßbmñQ>a Am°’$ n°[agÀ`m JUoe ‘yVu ‘moR>çm à‘mUmda ~mOmamV {dH«$sgmR>r `oVrb Am{U n`m©daU Xy{fV H$aÊ`mMo Xwï>MH«$ Mmby amhrb. `§Xm ~mOmamV emSy>À`m ‘mVrMo ^md Iyn dmT>bo AmhoV, Aem ~mVå`m AmhoV. {edm` n`m©daU a{jV a§J CnbãY ZmhrV. Aemdoir emSy> gm§JyZ ßbmñQ>a Am°’$ n°[agMr ‘yVu Jù`mV KmbyZ ‘moR>r ’$gdUyH$ hmoÊ`mMr eŠ`Vm Amho. gOmdQ>rV W‘m©H$mobMm dmna AOyZhr gam©g hmoV AgVmo.
ZwH$VoM gmd©O{ZH$ JUoemoËgd ‘§S>imMo AÜ`j O`oe gmiJm§dH$a Am{U Ë`m§Mo BVa nXm{YH$mar øm§Zr ‘w»`‘§Ìr CÕd R>mH$ao `m§Mr ^oQ> KoVbr. ^oQ>rXaå`mZ `§XmMm JUoemoËgd gmYonUmZo, na§nam I§{S>V Z H$aVm H$amdm, Ago AmdmhZ ‘w»`‘§Í`m§Zr Ho$bo, T>mob Vmeo ZH$mo, {‘adUyH$ ZH$mo Agohr åhUmbo, na§Vw JUoe ‘yVuÀ`m C§Mr~Ôb Am{U ßbmñQ>a Am°’$ n°[agÀ`m ‘yVu~Ôb d XoImdo gOmdQ> `m§~Ôb H$m` MMm© Pmbr, Vo H$ibo Zmhr.
gU H$ê$`m gmYonUmZo!- AZwamYm Xoenm§So>
Zdr H$ënZm-boI ñnYm©"`§Xm Am‘Mm JUnVr Agm Agob!'Vwåhr H$m` R>adb§ , gmYonUmZo åhUOo H$gm gmOam H$aUma Vw‘Mm JUoemoËgd, ho bdH$amV bdH$a H$idm. AmnU Ë`m H$ënZm Am°JñQ>À`m ‘m{gH$mV à{gÕ H$ê$, åhUOo BVam§Zmhr ñ’y$Vu {‘iob.Vw‘Mo H$ënZm-boI ‘wÔogyX, OmñVrV 300 eãXm§V Agmdo.A§{V‘ VmarI- 15 Owb¡. Vw‘Mo H$ënZm-boI nmR>dÊ`mMm B‘ob [email protected]
n`m©daU gmR>r b
U MH«$ OmamV In dmTbo
AmnU EH$ g§doXZerb J«mhH$ AmhmoV. gwa{jV n`m©daU hm J«mhH$mMm h¸$ ‘mZyZ H$m‘ H$aUmè`m J«mhH$ g¨ñWoMo gXñ` AmhmoV. {H$‘mZ AmnU Amnë`mnarZo H$mhr {Z~ªY KmbyZ KoD$`m, Ago AmdmhZ H$amdogo dmQ>Vo-· `oË`m H$mimV, H$moUË`mhr gUmÀ`m {Z{‘ÎmmZo CYi‘mYi Q>miy`m.
· ßbmñQ>a Am°’$ n°[agÀ`m ‘yVu, W‘m©H$m°bMr ‘Iao, ßbmpñQ>H$À`m am»`m, ßbmpñQ>H$Mo AmH$me H§$Xrb, ßb°pñQ>H$À`m VmQ>ë`m-H$n, bmB©Q>À`m ‘mim Aem dñVy {dH$V ZH$mo KoD$`m.
· H$moUVrhr IaoXr H$aVmZm n`m©daUmMm g‘Vmob Am{U ñdXoer ^mdZobm àmYmÝ` XoD$`m.
· Z¡g{J©H$ ObómoVmV JUnVr {dgO©Z ZH$moM.· eŠ`Vmo YmVyÀ`m, H$m`‘ñdê$nr qH$dm Amnë`m
KamVrb amoOÀ`m nyOoVrb JUoemMr à{Vð>mnZm H$ê$`m.· gd© gU gmYonUmZo gmOao H$ê$Z dmMdbobo n¡go
AmnU Amnë`m JaOy ~m§Ydm§Zm XoD$Z g‘mOmàVr Agbobr ~m§{YbH$s Ony`m. AmnU OdiOdi 33 hOma Hw$Qw>§~m§Zr Var gU
{dMmanyd©H$ am~dm`Mm {Zü` Ho$bm Am{U Amnë`m hmVmV Agboë`m Q>oŠZm°bm°OrÀ`m AmYmao gd©Xya Agboë`m n[a{MV ‘§S>itZm Amnë`m `m A{^`mZmV gh^mJr H$ê$Z KoVbo Var `m Zì`m {dMmamMm à^md OmUdy eH$Vmo.
na§nam Oê$a nmim, nU n[apñWVrZwê$n Ë`mV gwYmaUm H$ê$Z!
J«mhH$ {VVwH$m ‘oidmdm Owb¡ 2020
3
J«mhH$ {VVwH$m ‘oidmdm1 Owb¡ 2020
AmfmT>/lmdU> 1942{dídñV ‘§S>iS>m°. A{Zc H$mH$moS>H$a
S>m°. ~mi ’$m|S>Ho$b{bVm Hw$bH$UuaqdÐ ‘hmOZAZwamYm Jmoao
AܶjS>m°. ~mi ’$m|S>Ho$
CnmÜ`jAZwamYm Jmoao
H$m`©H$mar ‘§S>iA°S>. {earf Xoenm§So> (ñdrH¥$V H$m`m©Ü`j)
AZwamYm Xoenm§So> (H$m`m}nmÜ`j)à^mH$a JdmUo (H$m`m}nmÜ`j)A{ZVm ImZmobH$a (H$m`©dmh){dZm¶H$ gmo‘U (H$m`©dmh)erbm XodioH$a (I{OZXma)
g^mgX{Z{eH$m§V JwO©a, Á¶moVr ‘moS>H$
A^¶ XmVma (ñdrH¥$V)amO|Ð amUo, ew^Xm Mm¡H$a,
AZKm AmMaoH$a, JOmZZ dV©H$, {‘qcX gmZo,
AmcmoH$ hS>uH$a (ñdrH¥$V){dO¶ dJi (ñdrH¥$V)
XrnH$ ^§S>margwYra Vmdao
{ddoH$ Ho$iH$a
{Z‘§{ÌV · lr. H$‘bmH$a n|S>go · lr‘. g{dVm Xm|Xo· AÜ`j, IaoXr g{‘Vr· {ejU {d^mJ à‘wI· g‘Ýd¶H$ n¶m©daU {d^mJ
`m A§H$mV à{gÕ Pmboë`m ‘Vm§er g§nmXH$/ g§KQ>Zm gh‘V AgVrbM Ago Zmhr.
Printed & Published by NISHIKANT VINAYAK GURJAR on behalf of Mumbai Grahak Panchayat, Printed at India Printing Works, 42 G. D. Ambekar Marg, Wadala, Mumbai - 400 031 and Published at Mumbai Grahak Panchayat, Grahak Bhawan, Sant Dnyaneshwar Marg, JVPD Scheme, Juhu, Vile Parle (West), Mumbai - 400 056 Ph.: 26288624, 26281832, Fax : 26250916. • Email : [email protected] • Vitaran Email : [email protected] • Website: mumbaigrahakpanchayat.org • Editor : Shubhada Chaukar
gU H$ê$`m gmYonUmZo! 2J«mhH$ n§Mm`V noR>m§Zm Aën{dam‘ 4gh`moJr g^mgXm§gmR>r ‘hÎdmMo {ZdoXZ 4g§nmXH$s¶ 5‘w§~B© J«mhH$ n§Mm`VrMo OmJ{VH$ ñVamda ‘moR>o `e 6{d‘mZ àdmem§Zm naVmdmM hdm, H«o${S>Q> eob A‘mݶ 7g¨H$Q>H$mimVrb {dVaU! 9Vwåhr AmhmV Zm MGPÀ`m g§nH©$gmIirV? 12‘w§~B©-{~bo, Xo¶Ho$ Am°ZbmB©Z! 13g°{ZQ>m`Pa, ‘mñH$ H$gm dmnamb? 15J«mhH$m§Zm A§V‘w©I H$aUmao Aä`mgy ^mfU 17‘hm‘§Xrer gm‘Zm H$am`Mm`! 19IaoXrda Cn`wº$ g¨dmX 20{d{dYm§Jr H$m‘mMm AmXe© dñVwnmR> 21Act Against Tall Claims to cure Covid 22Amamo½¶ {d‘m Am{U H$amoZm CnMma 23Consumer Movement-Post Corona 25UN supports MGP for Airfare Refund 26Airlines Refund Survey Findings 26Refund to Package Tour Passengers 27{Z~§Y ñnYm© {ZH$mb 28
g§nmXH$ …- ew^Xm Mm¡H$a g„mJma …- A°S>. {earf Xoenm§S>o, dg§wYam XodYa ‘wIn¥ð> :- amO|Ð amUo AjaOwiUr d aMZm, H$bm d ‘wÐU …- B§{S>¶m qàqQ>J d³g©, dS>mim, ‘w§~B©
AZwH«$‘{UH$m‘§w~B© J«mhH$ n§Mm¶V
‘o d OyZ ‘{hÝ`mÀ¶m ‘m{gH$mà‘mUo Owb¡Mm hm A§H$ A^mdJ«ñV n[apñWVrV H$mT>bm Amho. H$R>rUH$mimVhr Amnbr ghH$mar ‘mZgr OmYd H$m‘mda hOa Pmbr. {VÀ¶m Am{U B§{S> m qàqQ>J hmD$gÀ`m ghH$m`m©Zo Am°ZbmBZ H$m‘ H$ê$Z A§H$mMr ‘m§S>m‘m§S> Ho$br Amho. gÜ`m N>nmB©Mo H$m‘ hmoD$ eH$V Zmhr. Ë`m‘wio hm Am°ZbmBZ A§H$ CnbãY H$ê$Z XoV AmhmoV. B‘ob d ìhm°Q²>gA°nÛmao A§H$ Vw‘À`mn ªV nmoMdV AmhmoV. {edm` Amnë`m do~gmBQ>dahr Agob. A§H$mV H$mhr ÌwQ>r am{hë`m AgVrb, Ë`m~Ôb j‘ñd. hm A§H$ A{YH$m{YH$ bmoH$m§n¶ªV nmoMdm.
- g¨nmXH$
J«mhH$ {VVwH$m ‘oidmdm Owb¡ 2020
4
J«mhH$ n§Mm`V noR>m§Zm Aën{dam‘ H$amoZmÀ`m àmXw^m©d‘wio CX²^dbobr J§^ra n[apñWVr
bjmV KoD$Z §Xm åhUOo 2020 øm dfm©V ‘w§~B© Am{U
‘w§~B© ~mhoa H$moUË`mhr n§Mm`V noR>m§Mo Am`moOZ g§ñWoV’}$
H$aÊ`mV `oUma Zmhr. ‘Ü`dVu H$m`©H$m[aUrÀ`m g^oV
øm {df`mda gmYH$~mYH$ MMm© hmoD$Z hm {ZU©`
EH$‘VmZo KoÊ`mV Ambm Amho. JmioYmaH$, J«mhH$,
H$m`©H$V} øm§Zm Z¸$sM dmB©Q> dmQ>Uma Amho. VgoM
Amnë`m J«mhH$m§Mr J¡agmo` hmoUma Amho. na§Vw gdmªÀ`m
Amamo½`mMm {dMma H$ê$Z ZmB©bmOmZo hm A{ච{ZU©`
¿`mdm bmJbm Amho, ho AmnU g‘OyZ ¿`mb, hr ImÌr Amho.
- AZwamYm Xoenm§So>AÜ`j n§Mm`V noR> g{‘Vr
gh`moJr g^mgXm§gmR>r ‘hÎdmMo {ZdoXZà{Vdfu E{àb‘Ü`o AmnU Amnë`m g^mgXËdmMo ZyVZrH$aU H$aVm. g^mgXËd ZyVZrH$aUmMr ‘wXV 31 Owb¡n`ªV dmT>dbr Amho. EH$ dfm©Mr dJ©Ur é. 240/-. OmñVrV OmñV XmoZ dfmªMr dJ©Ur ^ê$ eH$Vm, Vr é.480/- `m dfu "H$amoZm-19'À`m d¡{œH$ gmWr‘wio Amnbo H$m`m©b` gÜ`m ~§X Amho. `m nmœ©^y‘rda AmnU Amnë`m g^mgXËdmMo ZyVZrH$aU Am°ZbmBZ nÕVrZo H$ê$ eH$Vm. Amnbr dm{f©H$ dJ©Ur ^aÊ`mgmR>r Amdí`H$ AgUmam Vnerb nwT>rbà‘mUo-
Name of the bank : Bank of Maharashtra Branch : Vileparle (w)
Name of the A/c : Mumbai Grahak Panchayat Type of A/c : Saving
IFS Code : MA HB0000471 A /c No. : 60072062807
gZ 2020-2021 `m dfm©gmR>rMo gh`moJr g^mgXËd ZyVZrH$aU Ho$boë`m g^mgXm§Zr Imbrb Vnerb
[email protected] `m B©-‘ob nÎ`mda nmR>{dUo Amdí`H$ Amho -
1) g^mgXmMo g§nyU© Zmd :2) dJ©Ur a¸$‘ Am{U {XZm§H$ :3) UTR / Payment Details :
4) g^mgX g§nH©$ H«$. (‘mo~mBb/’$moZ) :H¥$n`m Amnbr dm{f©H$ dJ©Ur bdH$amV bdH$a ^aÊ`mMr ì`dñWm H$amdr.YÝ`dmX.
A{ZVm ImZmobH$a, H$m`©dmh
J«mhH$ {VVwH$m ‘oidmdm Owb¡ 2020
4
J«mhH$ {VVwH$m ‘oidmdm Owb¡ 2020
5
EAa ’«$mÝg Am{U KLM `m `wamon‘Yrb XmoZ ~bmT>ç
EAabmBÝgZr AIoa J«mhH$ g§KQ>Zm§À`m X~mdmbm PwHy$Z
aÔ Pmboë`m {d‘mZ godo~Ôb, naVmdm Z XoVm H«o${S>Q>
Hy$nÝg J«mhH$m§À`m Jir CVadÊ`mMm Amnbm AmJ«h ‘mJo
KoD$Z J«mhH$m§Zm Ë`m§À`m {V{H$Q>m§Mm g§nyU© naVmdm XoÊ`mMr
KmofUm H$aUo åhUOo J«mhH$ MidirV EH$m Zdm ndm©Mm
CX` Amho. ho nd© Amho Vw‘Mo, ‘mPo, g‘ñV J«mhH$ dJm©Mo.
AmO [aAb BñQ>oQ> Agmo, ZmJar {d‘mZ godm Agmo,
n`©Q>Z joÌ Agmo, Aem gd©M joÌmVrb CÚmoOH$m§Zm
AmVm J«mhH$m§Mr ‘ZYaUr H$ê$Z Ë`m§Zm Ë`m§Mm ì`dgm`
OJdÊ`mgmR>r à`ËZm§Mr namH$mð>m H$amdr bmJUma Amho.
AWm©V J«mhH$m§ZrgwÕm `mbm gH$mamË‘H$ Am{U
O~m~Xma à{VgmX {Xbm, VaM AW©ì`dñWoMo R>ßn
Pmbobo, éVbobo MmH$ ~mhoa `oD$Z J{V‘mZ hmoD$ eHo$b.
ZmhrVa ’$ma ‘moR>çm à‘mUmda ~oH$mar, åhUOo naV
J«mhH$m§Mr IMbobr H«$`eº$s, Ë`m‘wio nwÝhm dñVy-
godm§À`m ‘mJUrV KQ>, åhUyZ nwÝhm CËnmXZmV KQ> Am{U
‘J nwÝhm H$m‘Jma/H$‘©Mmar H$nmV, ~oH$mar, Cnmg‘mar B.
(`m~m~V United NationsMo goH«o$Q>ar OZab lr. JQ´og
`m§Zr ‘Ü`§Var {Xbobm Bemam ‘hÎdmMm R>aVmo.)
åhUOo bjmV ¿`m, gÜ`mMr R>ßn Pmbobr, ‘§XrV
éVyZ nS>bobr AW©ì`dñWm ~mhoa H$mTy>Z Vr J{Verb
H$aUma AmhmoV ’$º$ Am{U ’$º$ Vwåhr Amåhr J«mhH$M.
Aemdoir EH$ O~m~Xma J«mhH$ g§ñWm åhUyZ Amnë`mda
’$ma ‘moR>r O~m~Xmar Amho, ’$ma ‘moR>o AmìhmZ Amnë`m
nwT>o Amho.
AmOn`ªV CÚmoOH$/ì`mnmar ho J«mhH$ Am{U
H$m‘Jmam§Mo emofU H$ê$Z Jã~a Pmbo. {~Mmam eoVH$ar
ñdV… CËnmXH$ AgyZ Á`m AÞYmÝ`mda da AmnU OJVmo,
Ë`mMr gmYr qH$‘Vhr Ë`m eoVH$è`mbm {‘iyZ Z`o Am{U
noßgr, H$mobm gmaIr KmVH$ no`o {Z‘m©U H$aUmè`mV
CËnmXH$m§Zr ‘ZmV `oB©b {VVH$m Xm‘ ‘mJm`Mm, Amåhrhr
Vmo IiIi Z H$aVm Úm`Mm Am{U Ë`mda Ë`m§Zr Jã~a
g§nmXH$s`
Zm§Xr - Zì¶m J«mhH$m{^‘wI AW©ì¶dñWoMr
ìhm`Mo. {~ëS>g©Zr Am‘MmM n¡gm AmJmD$ KoD$Z Amåhmbm
Kao ~m§YwZ Úm`Mr. nU Ë`mVhr AmåhmbmM ’$gdm`Mo,
q^VrEodOr AmåhmbmM MwZm bmdm`Mm, ñdV… YZmT>ç
ìhm`Mo Am{U Amåhmbm añË`mda AmUm`Mo...
g‘mOmVrb ho {VÝhr ‘hÎdmMo emo{fV KQ>H$
eoVH$ar, H$m‘Jma Am{U J«mhH$ hr {Ì‘yVuM EH$m Zì`m
AW©ì`dñWobm AmOÀ`m n[apñWVrV OÝ‘ XoD$ eHo$b. Vr
AW©ì`dñWm ^m§S>dbemhr Am{U M§JidmXmbm IVnmUr
KmbUmar Zgob. Vr emofUmda AmYmarVhr Zgob. H$maU
Ë`mM AW©ì`dñWoZo AmO Amnbo gdmªMo ho hmb Ho$bo.
J§‘V åhUOo CËnmXZmgmR>r bmJUmao ^m§S>dbgwÕm Vwåhr
Amåhr R>odrXmaM nwadV AgVmo, hohr bjmV ¿`m.
Zdr AW©ì`dñWm hr ghH$mamda AmYmarV Agob,
ñnY}da AmYmarV Zgob. ñnY}Mo ’$m`Xo, VmoQ>o nm{hbo Va
`m OrdKoÊ`m ñnY}ZoM AmO Amnbr hr XmUmXmU CS>dyZ
{Xbr, Agohr dmQ>Vo.
gÜ`mMr XwadñWm hr Z¡g{J©H$ g§gmYZm§À`m
A{Vhì`mgmMo ’${bV Amho, hohr AmnU gd© OmUVmo.
emœV OrdZe¡br hoM `m gdmªda CÎma AgUma Amho.
Amnbr {dVaU ì`dñWm Amnë`mbm emœV
OrdZe¡br OJm`bm ‘XV H$aVo. EH${ÌV IaoXr d {dVaU,
XO}Xma ‘mb, F$Vw‘mZmZwgma d Amamo½`Xm`r dñVy§Mo dmQ>n,
g§`{‘V d {Z`moOZnyd©H$ IaoXr Aem gd`r Amnë`m
g§ñWoZo Omonmgë`m AmhoV. ho Amnbo ‘m°So>b A{YH$m{YH$
J«mhH$m§n`ªV nmoMm`bm hdo.
Am{U Ë`mgmR>r ‘w§~B© J«mhH$ n§Mm`VrÀ`m gd©
H$m`©H$Ë`mªZr H§$~a H$gyZ Amnbr A{^Zd {dVaU ì`dñWm
~iH$Q> H$ê$Z AmVm éVboë`m AW©MH«$mbm ’$º$ J«mhH$M
JVr XoD$Z eH$Vmo, ho g‘OyZ C‘OyZ Zì`m Omo‘mZo H$m‘mbm
bmJm, Ago AmdmhZ H$aVmo.
- A°S>. {earf Xoenm§So>H$m`m©Ü`j, ‘w§~B© J«mhH$ n§Mm`V
J«mhH$ {VVwH$m ‘oidmdm Owb¡ 2020
6
- A°S>. {earf Xoenm§So>
‘w§~B© J«mhH$ n§Mm`VrZo Ho$boë`m ‘mJUrZwgma g§`wº$
amï´> g§KmÀ`m ì`mnma d {dH$mg n[afXoZo (UNCTA D)
4 OyZ amoOr OJmVrb gd© gXñ` amï´>m§Zm gyMZm XoD$Z,
bm°H$S>mD$Z‘wio aÔ Pmboë`m {d‘mZ CÈ>mUmg§~§Yr
àdmem§À`m naVmdm {‘iÊ`mÀ`m h¸$mMm ‘mZ amIyZ
Ë`m§Zm naVmdm XoÊ`mgmR>r Amnmnë`m Xoem§Vrb {d‘mZ
H§$nÝ`m§Zm {ZX}e ÚmdoV, Ago gm§{JVbo Amho. VgoM H«o${S>Q>
ìhmD$Mg©À`m moOZm ‘w§~B© J«mhH$ n§Mm`VrZo gwMdë`mZwgma
àdmem§da gº$sÀ`m Z H$aVm OmñVrV OmñV J«mhH$m{^‘wI
d AmH$f©H$ H$aÊ`mghr gm§{JVbo Amho.
gdm©V AmZ§XmMr Am{U A{^‘mZmMr ~m~ åhUOo
g§`wº$ amï´>g§KmÀ`m `m gyMZmnÌmV MGP India Zo Aer
‘mJUr Ho$br hmoVr, Agm ñnï> C„oIhr Ho$bm Amho.
‘w§~B© J«mhH$ n§Mm`VrÀ`m {dZ§Vrdê$Z g§`wº$
amï´>g§KmZo `mV bj KmbyZ gd© gXñ` amï´>m§Zm `m~m~V
gyMZm Omar Ho$boë`m Agë`m‘wio OmJ{VH$ ñVamda
`m àdmem§Zm H$moUË`mhr H$moQ>m©V Z PJS>Vm Amnbo n¡go
{‘iÊ`mMm ‘mJ© Iwbm Pmbm Amho.
EAa ’«$mÝg, Ho$.Eb.E‘., H$Vma EAabmB©Ýg
Amnë`m àdmem§Zm naVmdm XoÊ`mg V`ma AmhoV.
g§`wº$ amï´>m§Mo darb gyMZmnÌ Omar hmoVmM 10
OyZbm EAa ’«$mÝg Am{U Ho$.Eb.E‘. `m `wamon‘Yrb
XmoZ ~bmT>ç EAabmBÝgZm J«mhH$ g§KQ>Zm§À`m AmJ«hr
‘mJUr nwT>o ‘mZ VwH$dV Ë`m§À`m àdmem§Zm nyU© naVmdm
XoÊ`mMo ‘mÝ` H$amdo bmJbo Amho. Ë`m nmR>monmR> H$Vma
EAabmBÝgZo gwÕmAmnë`m àdmem§Zm naVmdm XoÊ`mMo
Omhra Ho$bo Amho. Ë`m‘wio ‘mM© Vo OyZ AIoan`ªV
^maVmVyZ `m VrZ {d‘mZ H§$nÝ`m§À`m Á`m {d‘mZ godm
aÔ Pmë`m Ë`mVrb gd© àdmem§Zmhr AmVm Ë`m§Mo n¡go `m
{d‘mZ H§$nÝ`m§H$Sy>Z naV {‘iUma AmhoV.
OmJ{VH$ ñVamdarb m VrZ ‘moR>çm H§$nÝ`m§Zr Ho$di
naVmdm XoÊ`mMoM ‘mÝ` Ho$bo Zmhr Va Á`m àdmem§Zm AmYr
H«o${S>Q> Hw$nÝg {Xbr hmoVr Ë`m§Zmhr naVmdm XoÊ`mMr V`mar
‘w§~B© J«mhH$ n§Mm`VrMo OmJ{VH$ ñVamda ‘moR>o `e
`m XmoZ H§$nÝ`m§Zr XmIdbr Amho.
`m àH$aUmVyZ ^maVmVrb EAa B§{S>`mgh AÝ`
{d‘mZ H§$nÝ`mhr ~moY KoVrb Am{U Ë`m§À`m àdmem§Zm
bdH$aM naVmdm XoD$ H$aVrb Aer Amem Amho.
H$mopìhS>À`m gmWrbm à{V~§YmË‘H$ Cnm` åhUyZ
{d{dY Xoem§Zr Ho$boë`m bm°H$S>mD$Z‘wio OmJ{VH$ ñVamda
OdiOdi 45 bmI hdmB© CÈ>mUo aÔ H$amdr bmJbr.
gmh{OH$M Á`m àdmem§Zr Amnbr {d‘mZ {VH$sQ>o AmJmD$
{dH$V KoVbr hmoVr, Ë`m§Zr CÈ>mUo aÔ Pmë`mZo Amnë`m
{V{H$Q>m§Mo n¡go naV ‘mJÊ`mg gwédmV Ho$br. na§Vw `m
bm°H$S>mD$Z H$mbmdYrV gd©M {d‘mZ CÈ>mUo ‘{hZm, XmoZ
‘{hZo aÔ Pmë`mZo {d‘mZ H§$nÝ`mhr Am{W©H$ AS>MUrV
Amë`m. àdmem§Zr ñdV…hÿZ {V{H$Q>o aÔ Ho$br Zgë`mZo
Ë`m§Zm Ë`m§À`m {V{H$Q>m§Mm nyU© naVmdm {‘iUo hm Ë`m§Mm
h¸$M hmoVm. na§Vw XrS>, XmoZ ‘{hZo {d‘mZ godm R>ßn
Pmë`mZo {d‘mZ H§$nÝ`m§Mo CËnÞgwÕm Wm§~bo.
`mda {d‘mZ H§$nÝ`m§Zr e¸$b bT>dyZ àdmem§Zm
àË`j naVmdm Z XoVm Vo n¡go Amåhr H«o${S>Q> eob‘Yo R>ody
Am{U àdmem§Zm {dî`mV EH$m dfm©V Ho$ìhmhr àdmgmgmR>r
Vo n¡go dmnaVm `oVrb Aem `moOZm àdmem§À`m ‘mWr
‘mam`bm gwédmV Ho$br Am{U Vo H$aVmZmgwÕm Ë`mVyZ H$mhr
n¡go H$mnyZ KoD$ Agohr gm§{JVbo. Ë`m‘wio gmh{OH$M
hdmB© àdmem§‘Ü`o `m~m~V Vrd« ZmamOr Am{U Ag§Vmof
IXIXV hmoVm. `m~m~V ‘w§~B© J«mhH$ n§Mm`VrH$So> ~è`mM
VH«$mar Amë`m hmoË`m.
`mda ‘w§~B© J«mhH$ n§Mm`VrZo m gd© àýmMm OmJ{VH$
doY KoVbm. AZoH$ Xoem§V `m~m~V H$m` Mmbbo Amho
`mMr ‘mhrVr Jmoim Ho$br. OmJ{VH$ ñVamda gd© {d‘mZ
H§$nÝ`m {‘iyZ àdmem§Zm 3500 H$moQ>r S>m°bg© BVH$s ‘moR>r
a¸$‘ naVmdm åhUyZ XoD$ bmJV hmoË`m. AZoH$ Xoem§V
àdmem§Zr H$moQ>m©V Ho$gog XmIb Ho$ë`m.
Ë`m‘wio `m àýmMo OmJ{VH$ ñdén bjmV KoD$Z
g§`wº$ amï´> g§KmZo (United Nations) m ~m~V gd© gXñ`
J«mhH$ {VVwH$m ‘oidmdm Owb¡ 2020
7
Xoem§Zm UN Guidelines for Consumer Protection A§VJ©V gwMZm XoD$Z Amnmnë`m Xoem§Vrb {d‘mZ H§$nÝ`m§Zm
Credit ShellMr gº$s Z H$aVm àdmem§Mm naVmì`mMm
A{YH$ma ‘mÝ` H$aV àdmem§Zm naVmdm XoÊ`mMo AmXoe
ÚmdoV Aer ‘mJUr {earf Xoenm§So> `m§Zr UNCT AD H$So> Ho$br. VgoM H«o${S>Q> eob‘Yo n¡go R>odyZ ^{dî`mV Ë`m
~Xë`mV Zdr {V{H$Q>o KoÊ`mMr `moOZm A{YH$ AmH$f©H$
d {XK© ‘wXVrMr H$amdr Am{U Vr àdmem§da gº$s Z
H$aVm Ë`m§À`m ñdoÀN>oZwgma A§‘bmV AmUmdr Aerhr
gyMZm AmnU ‘w§~B© J«mhH$ n§Mm`VrV’}$ Ho$br. hr ‘mJUr
H§$Â`w‘g© B§Q>aZ°eZbH$So> gwÕm AmnU bmdyZ Yabr hmoVr.
`m gd© à`ËZm§Mr n[aUVr åhUOo g§`wº$ amï´>
g§KmZo Ë`m§À`m gXñ` Xoem§À`m gaH$mam§Zm Omar Ho$bobo
darb Eo{Vhm{gH$ gyMZm nÌH$. g§`wº$ amï´>m§À`m J«mhH$ g§ajU ‘mJ©Xe©H$ VËdmA§VJ©V Aem àH$maMo gyMZm nÌH$ n{hë`m§XmM Omar hmoV AgwZ Vo EImÚm gaH$maÀ`m
‘mJUrImVa Z hmoVm ‘w§~B© J«mhH$ n§Mm`VrÀ`m ‘mJUr
ImVa hmoV Amho Am{U Ë`mhþZhr ‘hÎdmMo åhUOo Vgm
ñnï> C„oI Ë`m gwMZm nÌmVhr g§`wº$ amï´> nXm{YH$mè`m§Zr H$aUo. hr ~m~ Ho$di ‘w§~B© J«mhH$ n§Mm`VrÀ`m àË`oH$
gXñ`mbmM Zmhr, Va àË`oH$ ^maVr`mbmhr {Z{üV
A{^‘mZmñnX Amho.hr OmJ{VH$ ñVamdarb AZmoIr Aer gH$mamË‘H$
‘mohr‘ `eñdr H$aÊ`mV {earf Xoenm§So> `m§Zm S>m°. AM©Zm g~Zrg, e{‘©bm amZSo>, nyOm Omoer- Xoenm§So>, A{ZVm ImZmobH$a, AmbmoH$ hS>uH$a Am{U AZwamYm Xoenm§So> `m§Mo ~hþ‘mob gmhmæ` bm^bo.
bm°H$S>mD$Z H$mimV aÔ Pmboë`m {d‘mZ CÈ>mUm§da
{d‘mZ H§$nÝ`m§Zr h¸$mMm nyU© naVmdm ZmH$maë`mg
eoH$S>mo hdmB© àdmgr Ý`m`mb`mV XmX ‘mJÊ`mMm
‘Z…pñWVrV Agë`mMo ‘w§~B© J«mhH$ n§Mm`VrZo ZwH$Ë`mM
hmVr KoVboë`m Am°ZbmB©Z gd}jUmV AmT>iyZ Ambo
Amho. gd}jUmV gh^mJr Pmboë`m§n¡H$s 86% àdmem§Zm,
naVmì`m EodOr {d‘mZ H§$nÝ`m§Zr XoD$ Ho$bobo H«o${S>Q> eob
A{O~mV ‘mÝ` ZgyZ Ë`m§Zm naVmdmM {‘imbm nm{hOo hm
Ë`m§Mm AmJ«h Amho.
bm°H$S>mD$Z H$mimV gd© {d‘mZ H§$nÝ`m§Mr Xoem§VJ©V
Am{U naXoer OmUmar gd© CÈ>mUo aÔ Pmbr. Xoem§VJ©V
hdmB© dmhVyH$ AmVm Hw$R>o hiwhiy Mmby hmoV Amho Va
Am§Vaamï´>r` {d‘mZ dmhVyH$ OyZ AIoan`ªV hr gwê$ hmoUma
Zmhr`o. m n[apñWVrV Joë`m {S>g|~a, OmZodmarnmgyZ ‘mM©,
E{àb, ‘o ‘Yrb hdmB© àdmgmMo AmajU H$ê$Z R>odboë`m
{d‘mZ àdmem§Zm naVmdmM hdm, H«o${S>Q> eob A‘mÝ`JaO ^mgë`mg Ý`m`mb`mV OmUma
àdmem§Zr gmh{OH$M Ë`m§À`m aÔ Pmboë`m {d‘mZ àdmgmMo
n¡go naV ‘mJÊ`mg gwédmV Ho$br. na§Vw bm°H$S>mD$Z‘wio
g§nyU© hdmB© dmhVyH$M Jobo XmoZ ‘{hZo aÔ Pmë`mZo {d‘mZ
H§$nÝ`m§Zmhr Ë`mMm Am{W©H$ ’$Q>H$m ~gbm. Ë`m‘wio EAa
- A°S>. {earf Xoenm§So>
‘w§~B© J«mhH$ n§Mm`VrÀ`m gd}jUmV eoH$S>mo J«mhH$m§Mm {ZYm©a
J«mhH$ {VVwH$m ‘oidmdm Owb¡ 2020
8
B§{S>`mgh AÝ` {d‘mZ
H§$nÝ`m§Zr àdmem§Mo
{V{H$Q>mMo Ambobo n¡go
naV Z H$aVm Vo H«o${S>Q>
eob‘Yo R>odÊ`mMm
{ZU©` nañna KoD$Z
‘moH$ù`m Pmë`m Am{U
`oË`m df©^amV Ho$ìhmhr {d‘mZ àdmgmgmR>r ho n¡go dmnaVm
`oVrb Ago Kmo{fV H$ê$Z
Q>mH$bo. ~aoMgo àdmgr ho dma§dma
àdmg H$aUmao ZgVmV.Ë`mVM
H$amoZm àmXw^m©dm‘wio `oVm H$mhr
H$mi
~hþVoH$ bmoH$ àdmg
Q>miÊ`mÀ`mM ‘Z…pñWVrV
AmhoV. Ë`m‘wio naVmdm
ZmH$maÊ`mÀ`m {d‘mZ
H§$nÝ`m§À`m `m ^y{‘Ho${déÕ
hdmB© àdmem§‘Yo àM§S> Ag¨Vmof
IXIXV hmoVm.
`m nmœ©^y‘rda ‘w§~B©
J«mhH$ n§Mm`VrZo hdmB© àdmem§Mo
Am°ZbmB©Z gd}jU 24 Vo 31
‘o `m Xaå`mZ hmVr KoVbo. `m
gd}jUmV 1006 àdmgr
gh^mJr Pmbo. `m
gd}jUmbm XoemVrb {d{dY
eham§VyZ à{VgmX {‘imbmM
Ë`m{edm` g¨`wº$ Aa~ E‘ramV,
Hw$doV, ’«$mÝg, O‘©Zr, B§½b§S>,
A‘oarH$m Am{U H°$ZS>m `oWrb
^maVr`m§Zrhr `m gd}jUmV ^mJ
KoVbm.
`m gd}jUmVyZ Agohr
AmT>iyZ Ambo Amho H$s
98% Q>¸o$ àdmem§Zm Ë`m§Mm
nyU© naVmdm {‘imbobm Zmhr
Va 93% àdmem§Zm {d‘mZ
H§$nÝ`m§Zr naVmdm XoD$hr Ho$bobm
Zmhr. naVmdm Z XoVm H«o${S>Q> eobMm
AmJ«h Yaë`mg Ý`m`mb`mV XmX
‘mJÊ`mMrhr
V`mar `m
gd}jUmVyZ {XgyZ Ambr Amho.
‘w§~B© J«mhH$ n§Mm`V `m
gd}jUmÀ`m AmYmao ZmJar hdmB©
‘§Ìr Am{U
J«mhH$ ì`dhma ‘§Ìr `m§À`mH$So>
`m~m~V à{V{Z{YËd H$ê$Z
H|$Ð gaH$maZo `m~m~V {d‘mZ
H§$nÝ`m§À`m X~mdmbm ~ir Z
n S > V m
{d‘mZ àdmem§Zm naVmdm
{‘iÊ`mgmR>r Amdí`H$ Vo {ZX}e
Omar H$amdoV Aer ‘mJUr H$aUma
Amho. VgoM Á`m àdmem§Mr naVmdm Z
pñdH$maVm {dî`mV àdmg H$aÊ`mMr
V`mar Agob Ë`m§À`mgmR>r {d‘mZ
H§$nÝ`m§Zr AË`§V AmH$f©H$,
gmo`rMr Am{U EH$ dfmªhÿZhr
OmñV ‘wXV Agbobr H«o${S>Q> eob
`moOZm Omhra H$amdr,
Aerhr ‘mJUr ‘w§~B© J«mhH$
n§Mm`V H$aUma Amho.
J«mhH$ {VVwH$m ‘oidmdm Owb¡ 2020
9
‘w§~B©- Am°ZbmB©Z Zm|XUrMr gwédmVH$amoZm‘wio emgZmZo KmVbobo {Z~ªY, dmhVwH$sMm àý,
H$m‘Jmam§Mr H$‘VaVm `m‘wio dmQ>n ì`dñWoV AZoH$
AS>MUr hmoË`m. ‘o ‘{hÝ`mV ‘w§~B© {dVaUmZo g^mgXm§gmR>r
15 OrdZmdí`H$ dñVy§Mo dmQ>n àË`oH$s EH$ ~mñHo$Q> `m
ñdê$nmV Ho$boë`m Zì`m à`moJmg g^mgXm§Zr Mm§Jbm
à{VgmX {Xbm. gd© {Z`‘m§Mo nmbZ H$ê$Z àË`oH$
gmogm`Q>rÀ`m AmdmamVM àË`oH$mMr ~mñHo$Q> (nmoVr)
CVadyZ XoÊ`mV Ambr. 9 ‘o amoOr gwê$ Pmbobo ~mñHo$Q>Mo
dmQ>n gmo‘dma 7 OyZ amoOr g§nbo. A§XmOo 1145 g§Km§Zm
7385 ~mñHo$Q>Mo dmQ>n H$aÊ`mV Ambo.
OyZ ‘{hÝ`mVhr ‘w§~B©Mr pñWVr gwYmabr Zmhr.
bm°H$S>mD$ZgwÕm A§eV…M CR>{dÊ`mV Ambm. na§Vw ‘w§~B©
n[aga {dbJrH$aUmVM hmoVm. H$m‘JmadJm©Mr CnpñWVr
A{V Aën hmoVr Am{U EnrE‘gr ‘mH}$Q>‘YyZ dñVy§À`m
CnbãYVo~Ôbhr A{Z{üVVmM hmoVr. `m gd© ~m~tMm
{dMma H$ê$Z OyZ ‘{hÝ`mgmR>r dmQ>n Z H$aÊ`mMm {ZU©`
ZmB©bmOmZo ¿`mdm bmJbm.
g¨H$Q>H$mimVrb {dVaU!H$amoZm {dfmUy‘wio 22 ‘mM©ngyZ bm°H$S>mD$Z Amho. AemV Amnë`m g§ñWoÀ`m {dVaU §ÌUoV AZoH$ AS>Wio `oUo ñdm^m{dH$ Amho. ‘mÌ Ë`mda {OÔrZo ‘mV H$aV {dVaU gwê$ Amho. dmMm ho d¥ÎmmÝV -
Owb¡ ‘{hÝ`mMo ‘m{gH$ dmQ>n {Z`{‘VnUo H$aÊ`mMm
à`ËZ H$aÊ`mV oV Amho. na§Vw CnbãYVoÀ`m A{Z{üVVo‘wio
’$º$ 30 dñVy§n`ªV `mXr ‘`m©{XV R>odÊ`mV Ambr Amho.
‘w§~B© {dVaU H|$ÐmV’}$ Owb¡ ‘{hÝ`mMr ‘mJUr
g^mgXm§H$Sy>Z g§nyU©V… Am°ZbmB©Z nÕVrZo ñdrH$maÊ`mV
`oUma Amho. `m {Z{‘ÎmmZo Zì`m ndm©H$So> ‘w§~B© {dVaUmMr
dmQ>Mmb gwê$ hmoV Amho, hr Jmoï> Z¸$sM ñn¥hUr` Amho.
Am°ZbmB©Z ‘mJUrnÌHo$ g^mgXm§Zm ì`dpñWV
Am{U ghOnUo ^aVm `mdrV `mgmR>rÀ`m gd© gyMZm gd©
g^mgXm§Zm ìhm°Q²gA°n J«wndê$Z H$i{dÊ`mV Amë`m. gd©
{d^mJm§Zrhr `mo½` ‘mJ©Xe©Z Ho$bo.
Owb¡ ‘{hÝ`mMr {~bogwÕm gd© g§K Am{U g^mgXm§Zr
Am°ZbmB©Z ~Km`Mr AmhoV Am{U `mo½` VmaIoÀ`m AmV
Ë`mMo no‘|Q> g§ñWoH$So> AXm H$am`Mo Amho.
gmR>dUrMm gmYm H$mob‘ Vm§Xyi VgoM {ghmoa Jhÿ,
VyaS>mi, MUmS>mi, qMM `m `m gmR>dUrÀ`m dñVy gÚ
n[apñWVr‘wio dmQ>nmV XoUo eŠ` hmoUma Zmhr, `mMr
H¥$n`m Zm|X ¿`mdr. {Oao, ‘mohar, YZo, hiX Am{U {VIQ>
`m gmR>dUrÀ`m dñVy `mM (Owb¡) ‘{hÝ`mV XoÊ`mMm
à`ËZ amhrb. JUnVr gUm{Z{‘ÎmmZo XoÊ`mV oUmè`m H$mhr
dñVy ‘mÌ `m H$mbmdYrV CnbãY hmoD$ eH$Uma ZmhrV,
Ë`m~Ôb j‘ñd.
- Á`moVr ‘moS>H$H$m`©dmh, ‘w§~B© {dVaU H|$Ð
R>mUo- AZ§V AS>MUtda ‘mVH$m‘Jmam§Mo àý d Ë`m§Mr Aën CnpñWVr `m‘wio ‘o
‘{hÝ`mÀ`m dmQ>nmMo doimnÌH$ {dñH$irV Pmbo. H$mhr
ZdrZ H$m‘Jmam§À`m ‘XVrZo H|$Ðm{YH$mè`m§Zr ñdV…
C^o amhÿZ n°qH$J, g§K H$mT>Uo B. H$m‘ H$ê$Z KoVbo.
Ë`mVM ‘Ü`oM Omhra H$aÊ`mV Ambobr H$S>H$ Q>mio~§Xr,
dmXim‘wio EH$ {XdgmMr ~§Xr Amem AZoH$ AS>MUtVyZ
‘mJ© H$mT>V ‘o go dmQ>n 6 OyZ amoOr nyU© H$aÊ`mV Ambo.
H|$Ðm{YH$mar g{dVm OJVmn `m§Zr VrZ {Z`{‘V H$m‘Jma
d 5-6 amoO§Xmar H$m‘Jmam§Zm KoD$Z dmQ>n nyU© H$aÊ`mgmR>r
J«mhH$ {VVwH$m ‘oidmdm Owb¡ 2020
10
n[al‘ KoVbo, ho H$m¡VwH$mñnX Amho. ‘mb dmhVyH$Xma eaX
H$moH$mQ>o `m§Zrhr {JaUrdéZ nrR>o AmUUo/ZoUo, n°qH$J B.
H$m‘mV ghH$m`© Ho$bo.
10 OyZnmgyZ OyZMo dmQ>n gwê$ H$aÊ`mV Ambo
Amho. Aem n[apñWVrVhr H$m¡ñVw^ gwio `m§Zr 60 ZdrZ
g^mgXm§Mr Zm|XUr H$ê$Z Ë`m§Zm Owb¡ 2020 dmQ>nmV
gh^mJr hmoÊ`mgmR>r Am°ZbmB©Z godmhr CnbãY H$éZ
{Xbr, ho C„oIZr` Amho.
- à^mH$a JdmUo
ghH$m`m©Zo ‘mJ©H«$‘Uam`JS> {dVaU H|$ÐmÀ`m A{YnË`mImbr nZdob Vo
aËZm{Jarn`ªV ngaboë`m g§KmMm ‘moR>m ^mJ `oVmo. gd© g§K
Amnbo gm‘mZ ñdV…Mo ñdV… KoD$Z OmVmV. bm°H$S>mD$Z
gwê$ Pmë`mZ§Va àW‘ AS>MU Ambr ‘mJUrnÌH$m§Mr.
Hw$ar`aMr godm ~§X Pmë`mZo g§Km§Zm ìhm°Q>²gA°ndê$Z OyZÀ`m
‘mJUrnÌH$mMr àV nmR>dÊ`mV Ambr. g§Kà‘wIm§Zr
Ë`mdê$Z àVr H$mTy>Z Amnmnë`m àË`oH$ gXñ`m§Zm {dVarV
Ho$br, Vr O‘m H$ê$Z Ë`m§Mo ’$moQ>mo H$mTy>Z lr. {^So>, R>mUo
`m§MoH$So> g§K à‘wIm§Zr nmR>{dë`m, Ë`mda nwT>rb à{H«$`m
hmoD$Z ‘obÛmao, ìhm°Q>²gA°nÛmao {dVaUmg d g§K à‘wIm§Zm
`mÚm d {~bo nmR>{dÊ`mV Ambr.
dmer ‘mH}$Q> H$moamoZm‘wio dma§dma ~§X hmoV hmoVo, VgoM
dmhVyH$ ì`dñWm A{Z`{‘V Agë`m‘wio gm‘mZ {dVaUmV
{‘iÊ`mg Cera hmoV hmoVm. Ë`m gd© AS>MUtda ‘mV
H$ê$Z ‘o d OyZ‘Yrb AmOn`ªVMo dmQ>n ì`dpñWV Pmbo
Amho. Á`m g§Km§Zm JmS>rMr ì`dñWm O‘br Vo Amnbo
gm‘mZ KoD$Z Jobo na§Vw Á`m§Zm JmS>r CnbãY Pmbr Zmhr,
Ë`m§À`m {dZ§Vrdê$Z {dVaUmV’}$ ì`dñWm Ho$br Jobr.
lr. {^So> `m§Zr VmËnwaVr ì`dñWm åhUyZ JwJb
AmYmarV Am°ZbmB©Z qbH$ V`ma H$ê$Z Owb¡ d nwT>rb
ì`dñWm hmoB©n`ªV ‘mJUrnÌHo$ ^aÊ`mMr gmo` Ho$br
Amho. Á`m g§Km§Zm Am°ZbmB©Z ‘mJUrnÌHo$ ^aUo O‘V
Zmhr Ë`m§À`mgmR>r ìhm°Q>²gA°ndê$Z ^am`Mr gmo`hr R>odbr
Amho.
H$m‘ gwairV Mmby hmoÊ`mgmR>r {dVaUmMo g§MmbH$
‘§S>i, H$m‘Jma d¥§X, g§~§{YV ì`mnmar `m§Zr doimodoir
ghH$m`m©Mm hmV^ma bmdë`m‘wio ho gd© eŠ` Pmbo.
VgoM gd© g§K à‘wI, g^mgX Am‘À`m nmR>rer I§~ranUo
C^o am{hë`m‘wio Am‘Mm CËgmh {ÛJwUrV Pmbm. AZoH$
g§Kà‘wI d gXñ`m§Zr àË`j ’$moZ H$ê$Z, ìhm°Q>²gA°nÛmao
am`JS> {dVaUm§Vrb g§MmbH$ ‘§S>i, H$‘©Mmar d¥§XmMo
A{^Z§XZ H$ê$Z Am^ma ‘mZbo.
- gwYra Vmdaoam`JS> {dVaU H|$Ð, noU
dgB©- 52 dñVy§Mo dmQ>ndgB© {dVaU H|$ÐmZo ‘o ‘{hÝ`mV {ZdS>H$ 38 dñVy§Mo dmQ>n
nyU© Ho$bo. VgoM gmR>dUrMo Vm§Xyi d Jhÿ øm§Mo dmQ>n nyU©
Ho$bo. OyZ ‘{hÝ`mgmR>r 52 dñVy§Mo dmQ>n H$am`Mo R>adyZ
5 OyZnmgyZ dmQ>n gwê$ Pmbo Amho. ’$º$ XmoZM H$m‘Jma
{Z`{‘V `oV AmhoV, ~mH$sMr H$m‘o h§Jm‘r H$m‘Jma KoD$Z
H$aV AmhmoV. H$R>rU n[apñWVrVhr gm‘mZ {‘iV Amho
åhUyZ g^mgX Iye AmhoV.
- {dZm`H$ gmo‘UH$m`m©Ü`j, dgB© {dVaU H|$Ð
nmbKa- ghH$m`m©VyZ gwairV dmQ>nbm°H$S>mD$ZÀ`m H$mimVhr "‘w§~B© J«mhH$ n§Mm`V - nmbKa
{dVaU H|$Ðm'V’}$ ‘o ‘{hÝ`mMo dmQ>n ì`dpñWVnUo nyU©
Pmbo. nmbKa {dVaU H|$ÐmVrb gd© H$‘©Mmar Am{U
H$m‘Jma ho CnpñWV am{hë`mZo R>aboë`m VmaIoZwgma gd©
g^mgXm§Zm gm‘mZ {‘iy eH$bo. OyZ ‘{hÝ`mÀ`m dñVy§Mr
J«mhH$ {VVwH$m ‘oidmdm Owb¡ 2020
11
‘mJUrà‘mUo IaoXr gwê$ Pmbr Amho. nmbKa {dVaU
H|$Ð H$m`©H$m[aUr gd© g^mgXm§Mr Am^mar Amho, H$maU
Ë`m§Zr `m {~H$Q> n[apñWVrV gmo{eH$VoZo Am{U Ìmg ghZ
H$ê$Zhr g§KmV g‘mZ dmQ>n H$aÊ`mgmR>r ~hþ‘yë` ghH$m`©
Ho$bo. H$mhr g§KmH$Sy>Z H$m¡VwH$mMr Wmn nmR>rda XoUmao
AZoH$ ‘ogoO nmbKa {dVaU H|$Ðmg {‘imbo, Á`m‘wio
CËgmh {ÛJw{UV Pmbm.
`m H$R>rU H$mimV, ~mhoa ‘hmJmB© d Q>§MmB© Amho.
Am‘Mm {dœmg Amnë`m gm‘mZmda Amho. Vwåhr gdmªZr
{Z`moOZ~Õ H$m‘ H$ê$Z gm‘mZ nmoMdmioV, `m~Ôb
Am^mar AmhmoV..."g¨ñWoMm A{^‘mZ dmQ>Vmo..' Amem
Ame`mMo g§Xoe AZoH$ g§Km§Zr nmR>dbo.
g‘W© ‘{hbm g§K - 2, lr dO« g§K, AUy{‘Ì
J«mhH$ g§K, g§J‘ J«mhH$ g§K, {enmi^mQ> J«mhH$ g§K,
~Oa§J J«mhH$ g§K, lr ~„mioœa g§K, gmB©e J«mhH$ g§K,
ñdpñVH$ g§K, Voa’$mSo> J«mhH$ g§K, ’$Ug^mQ> g§K, {dÇ>b
‘§{Xa J«mhH$ g§K Aem gdmªMo ‘ZmnmgyZ Am^ma.
gd© g§Kà‘wI, H$‘©Mmar VgoM H$m‘Jma, dmhVyH$
godm nwa{dUmao ho‘§V dV©H$, ‘mJUrnÌH$ Am{U {~bm§Mo
H$m‘H$mOmgmR>r Zohm BÝ’$moQ>oH$ m gdmªMo ‘ZmnmgyZ Am^ma.
- aqdÐ ghò~wÕo
nwUo H|$ÐmgmR>r Bï>mnÎmrnwUo {dVaU H|$ÐmA§VJ©V `oUmè`m g§Km§Zm ‘o ‘{hÝ`mV
OmñVrV OmñV OrdZmdí`H$ dñVy {dVarV H$aÊ`mgmR>rÀ`m
YS>nS>rVyZ 72 dñVy§Mo {dVaU 28 ‘o amoOr nyU© Pmbo.
E{àb 2020 À`m ‘mJUrnÌH$mMm AmYma KoD$Z ‘mJUr
KoVbr.
bm°H$S>mD$Z‘wio E{àb ‘{hÝ`mV {dVaUM hmoD$
eH$bo ZìhVo. `m H$mimV ~mOmamVrb dñVy§Mm XOm©,
AZwnbãYVm, ^a‘gmR> qH$‘Vr `m‘wio g^mgXm§Zm Amnbo
gm‘mZ {‘imdo, hr ‘moR>r Amg hmoVr. {dVaU Pmë`mZ§Va
àË`oH$ g§KmVyZ AmnbonUmÀ`m, {dœmgmÀ`m, ~mhoarb
byQ>mbyQ>r~ÔbÀ`mhr à{V{H«$`m Amë`m. g‘mZ {‘imë`mda
gd©OU V¥á Pmë`mMo OmUdV hmoVo. {dVaU g{‘Vrbmhr
g^mgXm§Zm gm‘mZ XoVm Amë`mMm AmZ§X Pmbm.
bm°H$S>mD$Z‘wio gd©M A{Z`{‘V Pmbo. Xa‘hmMo
IaoXrg{‘VrMo H$m‘hr hmoV Zmhr, EH$Ì ‘mJUrnÌH$
V`ma hmoV Zmhr, EH$Ì IaoXrhr hmoV Zmhr. Ë`mVM àË`oH$
{dVaU H|$Ðm§V ñWm{ZH$ n[apñWVr, dmhVyH$, H$moamoZm
àmXw^m©d `m‘wio {dVaUmMrhr gd© J{UVo nma H$mob‘Sy>Z
Jobr. ì`mnmar, CËnmXH$ ‘mb XoB©b/Z XoB©b, ‘mb V`ma
Agob Va dmhVyH$, Hw$[aAa godm Mmby ZmhrV, ßbmpñQ>H$
CËnmXH$ H§$nÝ`m ~§X, H$m‘Jmam§Mr dmZdm `m gdmªVyZ dñVy
{‘i{dÊ`mgmR>r Iyn `mVm`mV H$amdr bmJbr. `m gd©
Jmoï>tMm gmH$ë`mZo {dMma H$ê$Z OyZ ‘mJUrnÌH$ V`ma
H$amdo bmJbo. IaoXr A{YH$mar àXrn amdamUo `m§Zrhr
‘XV Ho$br. 28 ‘o amoOr {Zàm H§$nZrÀ`m {Zboe IS>nH$a
`m§À`m ghH$m`m©Zo OyZ 2020 Mo 82 dñVy§Mo ‘mJUrnÌH$
V`ma Ho$bo.
g§JUH$s` àUmbrÛmao g^mgXm§Zm Am°ZbmB©Z
‘mJUrnÌH$ ^aVm `oÊ`mgmR>r Vo CnbãY H$ê$Z XoUo
J«mhH$ {VVwH$m ‘oidmdm Owb¡ 2020
12
ho H$m‘ nwUo {dVaU H|$ÐmVyZ àW‘M H$aÊ`mV Ambo. ho H$m‘ {ddoH$ Ho$iH$a, n§H$O Ho$iH$a `m§Zr Ho$bo. nwÊ`mVrb gd©M g^mgX Am°ZbmB©Z ‘mJUrnÌH$ ^aV
Agë`mZo Ë`m§Zm ’$º$ 36 Vmgm§Mm AdYr {Xbm hmoVm.
gd© g^mgXm§Zr Amnmnbr ‘mJUrnÌHo$ {Xboë`m doioV
^ê$Z CÎm‘ ghH$m`© Ho$bo. Procurement Zwgma gd© ì`mnmar CËnmXH$m§Zm Am°S©>g© XoÊ`mMo H$m‘ n§H$O Ho$iH$a
d N>m`m dma§Jo m§Zr Ho$bo. Am°S©>g©Zwgma ‘mb {dVaU H|$ÐmV
nmohMbobm Amho. OyZ ‘mJUrnÌH$mVrb 82 dñVy§n¡H$s 81
dñVy VgoM ‘mJrb dmQ>nmVrb d gmR>dUrÀ`m Aem gd©
{‘iyZ EHy$U 85 dñVy§Mo {dVaU 21 OyZ Vo 25 OyZ `m
H$mbmdYrV Ho$bo OmB©b. OyZÀ`m ‘mJUrà‘mUo dñVy {dVaU H|$ÐmV nmohMÊ`mV
‘o ‘{hÝ`mÀ`m VwbZoV IynM gw{dYm OmUdbr. g§Km§‘Ü`o g^mgX g§»`mhr dmT>V Amho. g‘moamg‘moa ^oQ>Uo, g^m KoUo AeŠ` Agë`mZo XmoZ doJdoJù`m {R>H$mUmhÿZ
g§K H$ê$ BpÀN>V AgUmè`m§gmR>r EH$M do{~Zma KoVbo
d g§KñWmnZogmR>r à`ËZ Ho$bm. `mVhr `e Ambo. 14
g^mgXm§Mm EH$ g§Khr Pmbm, Xwgamhr bdH$aM hmoB©b. 2018 nmgyZ nwUo {dVaU H|$Ð gwê$ Pmbo. VoìhmnmgyZ
à{V^m Agmo{gEQ²gH$Sy>Z Or H$m‘o hmoV hmoVr VrM H$m‘o nwUo
{dVaU H|$Ð bm°H$S>mD$ZÀ`m H$mimV H$m`©H$V} ñd~imda
H$aV Amho. H$mo{dS>-19 hr AmnÎmr nwUo {dVaU H|$Ð
ñd`§nyU© hmoÊ`mgmR>r Bï>mnÎmr R>abr. - N>m`m dma§Jo
H$m`m©Ü`j nwUo {dVaU
g§nH©$ hm H$moUË`mhr gm‘m{OH$ H$m‘mMm AmË‘m. bm°H$S>mCZ H$mimV Amnë`m g§ñWoZo g§dmX Mmby amhÊ`mgmR>r AmYw{ZH$ V§ÌkmZmMr H$mg Yabr. g§ñWoV’}$ {d{dY {df`m§da do{~Zma KoÊ`mV Ambo. gd© do{~Zma CÎm‘ Pmbo. nwUo {d^mJ, ~mo[adbr {d^mJ, JmoaoJmd {d^mJ, {dbonmb} {d^mJ, gm§VmH«y$P {d^mJ, R>mUo {d^mJ Aem H$mhr {d^mJm§Zrhr do{~Zma Am`mo{OV Ho$bo. Amnë`m g§ñWoÀ`m H$m`©H$mar ‘§S>imÀ`m g^mhr do{~ZmaÀ`m ‘mÜ`‘mVyZ hmoV AmhoV.
g§ñWoZo XmoZ dfmªnmgyZ Whatsapp J«wnÛmao {dUbobo g§nH$m©Mo Omio `mdoir H$m‘r Ambo. `m H$mimV Vo A{YH$ ‘O~yV Pmbo. g§ñWoMr {ZdoXZo gdmªn`ªV nmoMbr. Ë`mdê$Z do{~ZmaMr {Z‘§ÌUo Jobr. ~aoM OU gh^mJr hmoD$ eH$bo.
Amnë`m àË`oH$ g§KmMm EHo$H$ Whatsapp J«wn AgUo Ano{jV Amho. àË`oH$ g^mgX Ë`m§À`m g§KmÀ`m
Vwåhr AmhmV Zm MGPÀ`m g§nH©$gmIirV?J«wnMm ^mJ Amho. àË`oH$ g§Kà‘wI qH$dm g§KmVrb EH$
ApŠQ>ìh g^mgX Ë`m Ë`m {d^mJmÀ`m Whatsapp J«wner OmoS>bobm Amho. Am{U
àË`oH$ {d^mJ ‘Ü`dVu g{‘Vrer
OmoS>bobm Amho. Ë`m‘wio AmnU
H$moUVmhr g§Xoe MwQ>H$sgaer
gd© g^mgXm§n`ªV nmoMdy
eH$Vmo. gh`moJr g^mgXm§Mohr
Whatsapp J«wn AmhoV. Ë`m§Zmhr
gd© g§Xoe {‘iUo Ano{jV Amho.
AmVm Amnbo "J«mhH$
{VVwH$m ‘oidmdm' ho ‘m{gH$hr
AmnU Xa ‘{hÝ`mÀ`m EH$ VmaIobm Am°ZbmBZ XoVmo.
`m g§nH©$gmIirV Vwåhr AmhmV Zm? Vw‘À`m
AmOy~mOyMo, AmoiIrMo gd© g^mgXhr AmhoV Zm
`m gmIirV? Zgmb Va Ëd[aV Vw‘À`m OdiÀ`m
H$m`©H$Ë`mªer g§nH©$ gmYm. g§nH©$gmIirV `m Am{U
g§ñWoer OmoS>bobo ahm.
J«mhH$ {VVwH$m ‘oidmdm Owb¡ 2020
13
‘w§~B© {dVaU A§VJ©V g§KmMo {~b/gm‘mZmMr Xo`Ho$
(Monthly Bills) Online nmhÊ`mgmR>r gyMZm
1. mumbaigrahakpanchayat.orgdê$Z g§K Z§~a
(g^mgX H«$‘m§H$ Kmby Z`o) Am{U 123 nmgdS©>
KmbyZ (qH$dm ‘mJUrnÌH$ ^aVodoir Omo nmgdS©>
dmnabm Agob Vmo) Amnë`m g§Kmda login H$amdo. 2. VoWo Member Orders Agm Option {Xgob
Ë`mV Month/Year Agmhr Option Agob {VWo
Month July Am{U Year 2020 AmhoZm, ho Z¸$s
nmhÿZ ¿`mdo. (H$maU Owb¡ 2020Mo {~b AmnU
nhmV AmhmoV.)
3. S>mì`m ~mOybm Manage Invoices Ago {Xgob.
Ë`mÀ`mM Imbr group Invoices Agmhr Option Agob. Ë`mda Click Ho$bo H$s Invoice Register Ago `oB©b. {VWo Search Option da Click Ho$bo
H$s Amnë`m g§KmMo g§nyU© {~bmMo n{hbo nmZ
‘w§~B©-{~bo, Xo¶Ho$ Am°ZbmB©Z!
{Xgob.
4. `mM nmZmda COì`m ~mOybm daVr Amnë`m
gm‘mZmÀ`m delivery Mr VmarI Agob hr VmarI
Amnmnë`m g§KmÀ`m group da Q>mH$mdr åhUOo
g^mgXm§Zm gm‘mZ `oÊ`mMr VmarI H$iob. H¥$n`m
H$moUrhr H$m`m©b`mV qH$dm AÝ` H$moUmbmhr ’$moZ
H$ê$ Z`o.
5. Scroll H$aV Imbr Joë`mg Summary of Bills {Xgob Á`mV àË`oH$ g^mgXmMo Zmd, Q>o{b’$moZ
Z§., {~bmMr a¸$‘, Zmd, Refund/Recovery Ë`m ‘{hÝ`mÀ`m H$mnS>r {neì`m/JmoUr hr ‘m{hVr
Agob.
`m nmZmMm ’$moQ>mo (Screen Shot) KoD$Z Amnmnë`m
J«wnda g§Kà‘wI Q>mHy$ eH$VmV Á`m`moJo àË`oH$ g^mgXmbm
Amnbr a¸$‘ H$iob. eŠ`Vmo g§Kà‘wImZo Oa H$mhr
AS>MU Ambr VaM Imbrb Z§~ada ’$moZ H$amdm.
- Á`moVr ‘moS>H$H$m`©dmh, ‘w§~B© {dVaU H|$Ð g{‘Vr
1. ~mo[adbr g{dVm damSo>8080406562
amO|Ð amUo9820040256
2. X{hga énmbr H$X‘9769195652
Y‘©amO JmoS>~mobo9821471713
3. H$m§{Xdbr {dO` dJi
9324469887
Á`moVr Omoer
9969533655
4. ‘mbmS> ^m½`lr gm‘§V9820373474
{dO` dJi9324469887
5. JmoaoJm§d ‘Zrfm ‘moS>H$ 9920018126
namJ aoS>H$a9869342368
6. A§Yoar/OmoJoœar/{dbonmb} Á`moVr ‘moS>H$ 9820712106AmbmoH$ hS>uH$a 9969425874
g{dVm Xm|Xo 9819415765A§Obr Iao 9967504172
7. Ima/gm§VmH«y$P d¥fmbr R>dmi9969844215
{dÚm noS>UoH$a9820378558
J«mhH$ {VVwH$m ‘oidmdm Owb¡ 2020
14
8. XmXa/~m§Ðm/‘m{h‘-‘mQw>§Jm/gm`Z/Hw$bm©/ bmb~mJ/nai/dS>mim
erbm XodioH$a 7718959760a§OZm ‘§Ìr 9892026077
AZKm AmMaoH$a9819447383
9. {JaJm§d A^` XmVma9819447383
‘mZgr H$Mao9757014855
10. KmQ>H$mona/M|~ya/Jmod§S>r ^m½`lr {Q>iH$9869269208
AbH$m XS>no9619599934
11. ^m§Sy>n/‘wbw§S> pñ‘Vm {eVmoio9372435263
erbm XodioH$a7718959760
‘w§~B© {dVaU H|$Ð A§VJ©V g§K à‘wI Am{U g§K g^mgX `m§À`mgmR>r ‘hÎdmÀ`m gyMZm1. Owb¡ ‘{hÝ`mÀ`m ‘m{gH$ dmQ>nmbm Jwédma {X. 2
Owb¡ 2020 nmgyZ gwédmV hmoB©b.
2. nyduà‘mUoM n{hbo, Xwgao, {Vgao Am{U Mm¡Wo dmQ>n
hmoB©b.
3. gm‘mZ JmoUt‘Ü`o n°H$ H$ê$Z XoÊ`mV `oUma Amho.
àË`oH$ g^mgXmMo doJio gm‘mZ XoVm `oUma Zmhr,
H¥$n`m `mMr Zm|X ¿`mdr.
4. nmdgmù`mMo {Xdg AmhoV, Am{U ‘w§~B©Mr
gÚn[apñWVr AOyZhr gwYmabobr Zmhr Ë`m‘wio
{OWo eŠ`Vmo nmD$g bmJUma Zmhr Aem {R>H$mUr
gm‘mZ CVadmdo. eŠ`Vmo H$moUrhr KamV gm‘mZ KoD$
Z`o. JmoUrVrb gm‘mZmMo {dVaU àË`oH$ g§KmVrb
g^mgXm§Zr Amnmnë`m O~m~Xmarda H$amdo.
5. dmQ>nmMr Xo`Ho$ (Bill) Online CnbãY hmoÊ`mÀ`m
VmaIm Imbrbà‘mUo AgVrb.
1. n{hbo dmQ>n 29 OyZ 2020 g¨Ü`mH$minmgyZ
nwT>rb 4 Vo 5 {Xdg
2. Xwgao dmQ>n 04 Owb¡ 2020 g¨Ü`mH$minmgyZ nwT>rb 4 Vo 5 {Xdg
3. {Vgao dmQ>n 13 Owb¡ 2020 g¨Ü`mH$minmgyZ nwT>rb 4 Vo 5 {Xdg
4. Mm¡Wo dmQ>n 20 Owb¡ 2020 g¨Ü`mH$minmgyZ nwT>rb 4 Vo 5 {Xdg
àË`oH$ g§KmZo Amnë`m {~bmMr a¸$‘ `mo½` doioV ~±Ho$V
O‘m H$amdr d dmQ>nmgmo~V {~bmMm MoH$ Úmdm. MoH$À`m
‘mJo g§KmMo Zmd d g§K Z§. Z {dgaVm {bhmdm.
Amnmnë`m g§Km§À`m {~bmÀ`m (Main Bill) COì`m
~mOybm Amnë`m g§KmMo dmQ>n Á`m {Xder Agob Vr
VmarI {Xbobr Agob Ë`m{Xder Amnë`m g§KmMo gm‘mZ
`oB©b. H¥$n`m H$m`m©b`mV qH$dm AÝ` {R>H$mUr ’$moZ H$ê$
Z`o.
‘w§~B© {dVaU H|$Ð A§VJ©V g§K à‘wI Am{U g§K g^mgXm§gmR>r g§KmMr Xo`Ho$ g§ñWoH$So> AXm H$aÊ`m~m~V gyMZm1. Á`m g§KmMo Xo`Ho$ ({~b) N ACH Ûmao g§ñWoH$So>
AXm hmoV Amho Ë`m g§KmMr Xo`Ho$ `m (Owb¡)
‘{hÝ`mgmR>r g§ñWoV’}$ N ACH Ûmam KoÊ`mV `oUma
ZmhrV, `mMr g§~§{YV g§Km§Zr Zm|X ¿`mdr.
2. Owb¡ ‘{hÝ`mgmR>r gd©M g§Km§Zr Amnmnë`m
g§KmÀ`m Xo`H$mMm ({~bmMm) YZmXoe dmQ>n Agob
Ë`mM{Xder gwnadm`PaH$So> Z {dgaVm Úmdm.
YZmXoemÀ`m‘mJo (MoH$À`m ‘mJo) g§KmMo Zmd Am{U
H«$‘m§H$ Z {dgaVm {bhmdm.
3. Á`m g§Km§H$So> YZmXoemMr gw{dYmM CnbãY Zmhr
(~±Ho$Mo MoH$ ~wH$ Zmhr) Ë`mM g§Km§Zr NEFT Ûmao g§KmMo {~b AXm H$amdo Am{U g§ñWobm
[email protected] `m B©‘obda UTR Z§~a, g§KmMo Zmd/Z§~a, a¸$‘ B. ‘m{hVr Ëd[aV
H$idmdr.
J«mhH$ {VVwH$m ‘oidmdm Owb¡ 2020
15
H$moamoZm {déÕMr bT>mB© qOH$m`Mr Va g‘mOmV dmdaVmZm
d¡`{º$H$ d gmd©O{ZH$ gwajogmR>r `mo½` gmYZm§Mr {ZdS>,
Ë`m§Mm `mo½` dmna Am{U `mo½` {dëhodmQ> bmdUo AË`§V
Amdí`H$ Amho.
H$moamoZmMm ~mJwb~wdm XmIdyZ Amnë`m CËnmXZm§Mr
Om{hamV H$ê$Z J«mhH$m§À`m ’$gdUwH$sg AmYrM gwédmV
Pmbobr Amho. ‘w§~B© J«mhH$ n§Mm`VrZo Joë`mM ‘{hÝ`mV
"A±Q>r H$moamoZm ìhm`ag ‘°Q´og' Aem {Xem^yb H$aUmè`m
Om{hamVr {déÕ "AmñH$s'H$So> VH«$ma H$ê$Z Vr Ëd[aV
‘mJo ¿`m`bm bmdbr.
OmJ{VH$ Amamo½`
g§KQ>ZoZo (WHO) `m
{dfmUyMm àMma àgma
amoIÊ`mgmR>r d¡`{º$H$
ñdÀN>Vm, gmWgmodi§ (gmoeb
{S>ñQ>§qgJ) Am{U ‘wIAmÀN>mXZmMm (‘mñH$) dmna Aer
{ÌgyÌr Omhra Ho$br Amho.
gÜ`m g°{ZQ>m`PaÀ`m Om{hamVtMm ‘mam Mmby Amho.
nU Ooìhm gm~U d nmUr CnbãY Zgob ’$º$ VoìhmM h°ÝS>
g°{ZQ>m`PaMm dmna H$amdm. ~mOmamV CnbãY Agbobo
h°ÝS> g°{ZQ>m`Pa ho àm‘w»`mZo XmoZ àH$maMo AmhoV.
1) AëH$mohmob`wº$ - `mV n[aUm‘H$maH$VogmR>r
AëH$mohmobMr ‘mÌm (BWoZm°b qH$dm Am`gmo àmonoZm°b)
H$‘rV H$‘r 60% AgUo Amdí`H$Amho.
2) AëH$mohmob{dahrV - `mV ~|PmbH$mo{Z`‘
ŠbmoamB©S> qH$dm Q´m`ŠbmogmZ hm gyú‘OrdmUy à{V~§YH$
à‘wI KQ>H$ AgVmo. H$moamoZm {dfmUygmR>r `mMm H$mhrhr
Cn`moJ Zmhr. VgoM Q´m`Šbmog°Z ho agm`Z Wm`am°B©S>
J«§WrÀ`m H$m`m©V AS>Wim {Z‘m©U H$aVo. gVVÀ`m dmnamZo
gyú‘OrdmUy à{VamoYH$Vm {Z‘m©U hmoVo. åhUyZ eŠ`Vmo
AëH$mohmob {da{hV h°ÝS> g°{ZQ>m`PaMm dmna Q>mimdm.
gwdmgmgmR>r h°ÝS> g°{ZQ>m`Pa‘Ü`o dmnaÊ`mV oUmè`m
H¥${Ì‘ gwJ§Ym§Mm (noQ>m{‘Ýg) gåàoaH$ (hm‘m}Ýg) J«§WtÀ`m
H$m`m©da {dnarV n[aUm‘ hmoVmo.
g°{ZQ>m`Pa, ‘mñH$ H$gm dmnamb?h°ÝS> g°{ZQ>m`PaÀ`m OmJê$H$ dmnamgmR>r Imbrb Jmoï>r Zoho‘r bjmV R>odm :· dma§dma AëH$mohmob`wº$ g°{ZQ>m`PaMm dmna Ho$ë`mZo
ËdMm H$moaS>r hmoD$Z ^oJm nSy> bmJVmV. · hmVmdarb Amamo½`Xm`r gyú‘ OrdO§Vy§Mm Zme
Pmë`mZo amoJà{VH$maH$ eº$s H$‘r hmoVo. · AëH$mohmobMr ‘mÌm OmñV à‘mUmV (60-95%)
Agë`mZo {deofV… bhmZ ‘wbm§‘Ü`o (2 Vo 6 df})
AëH$mohmob {df~mYm hmoD$ eH$Vo. · hmV Oa ‘ibobo AgVrb qH$dm
H$sQ>H$ZmeHo$, J«rg Aer
agm`Zo hmVm§da AgVrb Va
g°{ZQ>m`Pa à^mdrnUo {dfmUy
{Z‘y©bZ H$ê$ eH$V Zmhr. · hmVm§da h°ÝS> g°{ZQ>m`Pa‘Yrb
agm`Zm§Mm am{hbobm A§e VgoM Zï> Pmboë`m
gyú‘OrdmUy§Mo hmVmda am{hbobo Adeof nmoQ>mV
Joë`mZo nmoQ>XwIr, ‘i‘i, CbQ>çm Agm Ìmg
CX²^dy eH$Vmo. VgoM amoJà{VH$maH$ eº$s H$‘r
hmoVo. · AëH$mohmob ho ÁdbZerb Agë`mZo N>moQ>çm
ZmÊ`mEdT>oM g°{ZQ>m`Pa hmVmda KoD$Z 20 Vo 30
goH§$X XmoÝhr hmVm§da gd© {R>H$mUr ì`dpñWV MmoiyZ
Vo nyU©nUo CSy>Z OmD$ Úmdo. bJoM AmJrer g§~§{YV
H$m‘o qH$dm ñd`§nmH$ H$ê$ Z`o. · h°ÝS> g°{ZQ>m`PaÀ`m Zmdmà‘mUo Ë`mMm Cn`moJ ’$º$
hmV ñdÀN> H$aÊ`mgmR>rM H$amdm. ‘mñH$, ½bmoìhO,
‘mo~mB©b ñH«$sZ gm’$ H$aÊ`mgmR>r h°ÝS> g°{ZQ>m`PaMm
dmna Ho$ë`mg AëH$mohmobÀ`m am{hboë`m A§em‘wio
ZmH$, S>moio, H$mZ `m§Zm Anm` hmoD$ eH$Vmo. · ’$io ^mÁ`m YwÊ`mgmR>r h°ÝS> g°{ZQ>m`Pa qH$dm AÝ`
H$moUË`mhr agm`ZmMm A{O~mV dmna H$ê$ Z`o.
Aem agm`Zm§Mm A§e nmoQ>mV Joë`mZo earamgmR>r
KmVH$ R>aVo.
- ‘‘Vm AmR>ë¶o (B.Pharm)
S> VH«$ma H$ê$Z Vr Ëd[aV
`
eb
AëH$mhmb {df~· hmV O
{Z·
J«mhH$ {VVwH$m ‘oidmdm Owb¡ 2020
16
· h°ÝS >g°{ZQ>m`Pa Ho${‘ñQ> em°n‘YyZM {dH$V ¿`mdo.
añË`mda qH$dm aoëdoV ’o$ardmë`mH$Sy>Z KoD$ Z`o. · WHO Zo {Xboë`m ‘mJ©Xe©H$ VËdm§Zwgma H$moamoZm
{dfmUygmR>r AëH$mohmob`wº$ g°{ZQ>m`PaMm dmna
H$amdm. H$mo{dS>-19 hm AmdaU`wº$ {dfmUy
Agë`mZo AëH$mohmob Ë`mVrb à{WZm§Mo {dH¥$VrH$aU
H$ê$Z {dfmUybm {Zîà^ H$aVo.
‘mñH$ H$gm Agmdm -H$mo{dS>-19 nmgyZ gwa{jVVogmR>r Xwgar ‘hÎdmMr
Jmoï> åhUOo ‘mñH$. àW‘ EH$ Jmoï> bjmV ¿`mdr H$s ‘mñH$
hm AmnU Amnë`mnmgyZ Xwgè`mMo g§ajU ìhmdo `mgmR>r
àm‘w»`mZo dmnam`Mm Amho. ‘mñH$‘Ü`o d¡ÚH$s` ‘mñH$
Am{U gmYo/H$mnS>r ‘mñH$ Aer dJ©dmar Amho. d¡ÚH$s`
‘mñH$ hm gVV é½Um§À`m g§nH$m©V `oUmè`m åhUOoM
d¡ÚH$s` noem‘Ü`o H$m‘ H$aUmè`m bmoH$m§gmR>r gdm©{YH$
JaOoMm Amho. gm‘mÝ` ‘mUgmZo ho ‘mñH$ dmnê$ Z`oV.
Amnë`m Kar H$mo{dS>-19 é½U Agob d AmnU Ë`mÀ`m
g§nH$m©V Agmb VaM AemàH$maMm ‘mñH$ dmnamdm.
AmXe© ‘mñH$ hm VrZ nXar H$mnS>r ‘mñH$ Amho.
‘mñH$ {ZdS>VmZm Ë`mMo H$mnS> ho KÅ> {dUrMo Agmdo nU
Ë`m~amo~aM ~mobVmZm Am{U MmbVmZm œgZmMr gwH$aVm
Ë`mV Agmdr.
‘mñH$ dmnamgmR>rMo H$mhr {Z`‘ -· Mohè`mgmR>r `mo½` ‘mnmMm hdm, åhUOo KÅ> qH$dm
g¡b Agy Z`o. · KmbVmZm qH$dm H$mT>VmZm àW‘ hmV gm~U nmÊ`mZo
ñdÀN> YwD$Z ¿`mdo. · ‘mñH$ n[aYmZ Ho$ë`mda hmVm§Zr ‘mñH$bm qH$dm S>moio,
ZmH$, Vm|S>mbm ñne© H$ê$ Z o. ‘mñH$À`m ‘Ü`^mJr
ñne© Z H$aVm Zoh‘r Xmoè`m§Mm dmna H$amdm. · ‘mñH$ Iam~ Pmbm, Amobm Pmbm qH$dm Ë`mMm
EImXm nXa ’$mQ>bm qH$dm Cgdbm Agob Va Ëd[aV
~Xbmdm. · ‘mñH$À`m g’$mB©gmR>r h°ÝS> g°{ZQ>m`PaMm dmna H$ê$
ZH$m. {S>Q>OªQ> d Ja‘ nmÊ`mMm (60A§e) dmna H$ê$Z
‘mñH$ ñdÀN> Ywdmdmd eŠ`Vmo CÝhmV gwH$dmdm. · a~ar hmV‘moÁ`m§Mm dmna H$aUo Q>mimdo, Ë`mVyZ
O§Vyg¨gJm©Mr ^rVr A{YH$ AgVo. dmnabobo ‘mñH$,
hmV‘moOo BVñVV… Z ’o$H$Vm ßbmpñQ>H$À`m {nedrV KmbyZ H$Mè`mÀ`m ~§X S>ã`mV Q>mHy$Z {dëhodmQ> bmdmdr.
AmVm KamVrb d X¡Z§{XZ dmnamVrb {d{dY dñVy§Mr gm’$g’$mB© H$er H$amdr ho nmhÿ `m -· ’$io Am{U ^mÁ`m: Kar AmUë`mda {nedrgH$Q>
VrZ Vo Mma Vmg ~mëH$Zr qH$dm EH$m H$monè`mV R>odm. WHOÀ`m ‘mJ©Xe©ZmZwgma Hw$R>ë`mhr agm`ZmMm dmna Z H$aVm ñdÀN> nmÊ`mZo Zoh‘rà‘mUo Ywdm. AÝ`Wm Ja‘ nmÊ`mV WmoS>m ~oqH$J gmoS>m qH$dm EH$ Vo XmoZ W|~ nmoQ>°{e`‘ na ‘±JZoQ> KmbyZ Ywdm. nmbo^mÁ`m nmÊ`mV EH$ M‘Mm pìhZoJa KmbyZ 15 Vo 20 {‘{ZQ>§ R>odm d nmÊ`mImbr YwD$Z ¿`m. H$m§Xo, Ho$ir YwD$Z KoÊ`mMr Amdí`H$Vm Zmhr.
· KamVrb {ZË` g§nH$m©Vrb n¥ð>^mJ, H$mZoH$monao dma§dma gm~UnmÊ`mZo ñdÀN >YwD$Z ¿`mdo. ‘J VrZ {bQ>a nmÊ`mV Mma M‘Mo {b{¹$S> ãbrM KmbyZ gd© n¥ð>^mJm§da bmdmdo d Xhm {‘{ZQ>m§Z§Va ZwgË`m nmÊ`mZo nwgyZ ¿`mdo.
· ñH«$sZ g’$mB© {b{¹$S>Mm dmna H$ê$Z b°nQ>m°n,
‘mo~mB©b, ’$moZ dJ¡a|Mm ñH«$sZ gm’$ H$amdm. AÝ`Wm
{S>gBÝ’o$ŠQ>§Q> dmB©ßgMm dmna H$amdm.· d¥ÎmnÌo, nwñVHo$, ZmoQ>m `m§À`mda H$moamoZm {dfmUy
OmñV H$mi VJ Yê$ eH$V Zmhr. ßbmpñQ>H$ d
YmVyÀ`m dñVy qH$dm AmdaU Agob Va Ë`mMo
g°{ZQ>m`PoeZ H$ê$Z dmnamdo. · ~mhoê$Z ‘mJ{dboë`m {eOdboë`m AÞmVyZ
H$moamoZmMm g¨gJ© hmoV Zmhr. nU Ë`mMo H$mS©>~moS©>
n°qH$J Vm~S>Vmo~ ~§X S>ñQ>{~Z‘Ü`o Q>mHy$Z Úmdo. · Mßnb ~yQ>m§‘wio H$moamoZmÀ`m g¨gJm©Mr eŠ`Vm AJXr
Yyga Amho. Var ~mhoarb nmXÌmUo KamV dmnê$ Z`oV.· H$m‘mgmR>r Kam~mhoa OmV Agë`mg Amnbo noZ,
nm°da ~±H$, ‘mo~mB©b, ZmoQ>n°S> Odi ~miJm. eŠ`Vmo
Xwgè`mÀ`m dñVy§Mm dmna H$ê$ ZH$m. hñVm§XmobZ
H$ê$ ZH$m. · da {Xboë`m àË`oH$ H¥$VrZ§Va gm~U nmÊ`mZo hmV
ñdÀN >Ywdm`MoM AmhoV ho {dgê$ ZH$m ~a§.
J«mhH$ {VVwH$m ‘oidmdm Owb¡ 2020
17
bm°H$S>mD$ZÀ`m nmœ©^y‘rda Amnë`m g§ñWoZo g^mgXm§gmR>r
gwê$ Ho$boë`m do{~Zma ‘m{bHo$Vrb 5 do do{~Zma 2 OyZ,
2020 amoOr nma nS>bo. dºo$ hmoVo, X¡{ZH$ bmoH$gÎmmMo
g§nmXH$ {Jare Hw$~oa Am{U {df` hmoVm "H$amoZm nümV
J«mhH$ Am{U J«mhH$ Midi.' g§ñWoÀ`m H$m`©dmh A{ZVm
ImZmobH$a `m§Zr àmñVm{dH$ Ho$bo Am{U do{~Zmabm
{‘iUmam à{VgmX CËgmhdY©H$ Agë`mMo gm§{JVbo.
g§ñWoMo H$m`m©Ü`j A°S>. {earf Xoenm§So> `m§Zr {Jare
Hw$~oa m§Mo ñdmJV Ho$bo. Ë`m§Zr g§ñWoMr WmoS>Š`mV AmoiI
H$ê$Z XoD$Z g§ñWoMo C{Ôï> {deX Ho$bo. Xoenm§So> åhUmbo,
"g§ñWoÀ`m AmÎmmn`ªVÀ`m dmQ>MmbrV nÌH$mam§Mmhr ‘moR>m
gh^mJ am{hbm Amho. g§ñWm Am{W©H$ÑîQ>çm ñdmdb§~r
Agë`m‘wio J«mhH$m§gmR>r AZoH$ CnH«$‘ am~dVm `oVmV.
‘hmaoam H$m`Xm, drO joÌmVrb ‘ºo$Xmar ‘moSy>Z H$mT>Uo,
OmJ{VH$ ñVamda `wZm`Q>oS> ZoeÝgMr ‘mJ©Xe©H$ VËdo
J«mhH$m§gmR>r am~dÊ`mMm AmJ«h, mV g§ñWoMo ‘moR>o moJXmZ
Amho. gÜ`m AW©ì`dñWm R>ßn Pmbr AgyZ {VMm H|$Ðq~Xy
Agboë`m J«mhH$mda ‘moR>m {dnarV n[aUm‘ Pmbm Amho.
AemV {Jare Hw$~oa `m§À`mH$Sy>Z `mg§~§Yr Aä`mgy {dMma
EoH$Ê`mMr g¨Yr {‘imbr Amho.'
AM©Zm nmZJm§dH$a `m§Zr {Jare Hw$~oam `m§Mr AmoiI
H$ê$Z {Xbr.
J«mhH$m§Zm A§V‘w©I H$aUmao Aä`mgy ^mfU
Amnë`m ^mfUmV {Jare Hw$~oa åhUmbo H$s, Ë`m§Mm
g§ñWoer OwZm g§~§Y Amho. eoVH$ar, {dÚmWu Am{U J«mhH$
`m§À`mH$Sy>Z ~mobmdUo Amë`mg AmnU Ë`mg àmYmÝ`
XoVmo.Ë`m‘wio à~moYZmMr g§Yr {‘iVo Am{U doJio ‘wÔo
‘m§S>Vm `oVmV. J«mhH$, eoVH$ar, ‘ºo$Xmar, AW©gmjaVm,
naXoer Jw§VdUyH$, d¡ÚH$s` Am{U {ejU ì`dñWo~ÔbMr
AZmñWm BË`mXr AZoH$ {df`m§Mm Ë`m§Zr nam‘e© KoVbm.
J«mhH$m§À`m AmOÀ`m n[apñWVr~Ôb ~mobVm§Zm
Ë`m§Zr Aer I§V ì`º$ Ho$br H$s, Á`m§Zm AmnU amOm
g§~moYVmo Ë`m§ZmM bw~mS>bo OmVo. ì`dñWoÀ`m H|$ÐñWmZr
J«mhH$ H$YrM ZìhVm. J«mhH$ Am{U eoVH$ar Zoh‘rM
Cno{jV am{hbm Amho. Ë`m§Zm `mo½` Vmo Ý`m` XoÊ`mgmR>r
‘w§~B© J«mhH$ n§Mm`Vrgma»`m hOmamo g§KQ>Zm hì`mV.
Img H$ê$Z H$amoZm H$mimV J«mhH$mbm Amnë`m JaOm
nyU© H$aÊ`mMr g§Yr {‘imbr Zmhr. Amamo½`mÀ`m {H$Vr
gmo`r CnbãY hmoË`m, `mMm AmT>mdm VQ>ñWnUo ¿`m`bm
hdm. H$mhr YmoaUmË‘H$ {ZU©`m§‘wio gaH$maMo n¡go dmMbo,
Va Ë`mMm ’$m`Xm J«mhH$m§Zm ìhm`bm hdm. ‘w§~B© J«mhH$
n§Mm`VrZo J«mhH$m§Zm EH$Ì AmUÊ`mMm à`ËZ Ho$bm Vgm
Vmo Xoe^a ìhm`bm hdm. nwT>rb YmoaUo R>a{dVm§Zm J«mhH$m§Zm
A{YH$ma hdm. ‘r Hw$Ry>Z g‘mZ {dH$V ¿`mdo hm ‘mPm
A{YH$ma hdm. H$mhr KQ>H$ ñdñVmV {‘imë`mbm hdoV
hr OmJ¥Vr hmoV Amho. J«mhH$m§Mr AW©OmUrd àJë^ H$aUo
hr ‘mohr‘ g§ñWoZo YmoaUmË‘H$ nmVirda am~dm`bm hdr,
H$maU AW©gmjaVoMo Amnë`m XoemVrb à‘mU Iyn H$‘r
Amho. eoVH$è`m§Mr AdñWm A{YH$ J§^ra Amho. EImÚm
{H$‘Vrbm EImXr dñVy ¿`mdr H$m Zmhr hm A{YH$ma
J«mhH$mMm. ‘mÌ eoVH$è`mbm ñdV:À`m CËnmXZmMm Xa
R>a{dÊ`mMm A{YH$ma Zmhr!
Amnë`m XoemV H$mhr Xyag§Mma H§$nÝ`m§Zm ‘ºo$Xmar
åhUVm `oB©b Aem gdbVr {Xë`m Joë`m. ‘moR>çm
à‘mUmda J«mhH$ V`ma Pmbo. AmVm ’o$g~wH$ ~amo~a g§YmZ
~m§YyZ J«mhH$m§Zm {d{eï> XwH$mZmVyZM IaoXr H$aÊ`mgmR>r
- A^` XmVma
J«mhH$ {VVwH$m ‘oidmdm Owb¡ 2020
18
^mJ nmS>bo OmD$ eH$Vo. 1892 gmbr A‘o[aHo$Zo Aem
àH$mamMo emofU hmoD$ Z`o åhUyZ H$m`Xm Ho$bm. Aem
H$m`ÚmMr AmO Amnë`mbmhr JaO Amho. Amnë`m `oWo
ñnYm©Ë‘H$Vm AOyZhr åhUmdr Ver Zmhr. ‘mÂ`m JaOm
H$moRy>Z ^mJdmì`mV, IaoXr H$er H$amdr, `mMm A{YH$ma
J«mhH$mbm hdm.
naXoer Jw§VdUyH$ J«mhH$ {hVmgmR>r hmoD$ eH$br
AgVr, nU {hVg§~§Yr bmoH$m§Zr Aem Jw§VdUwH$sbm
{damoY Ho$bm. BWo ‘w»`Ëdo ñdXoerMm AmJ«h {XgVmo, nU
gÜ`mÀ`m H$mimV ho g§nyU©nUo eŠ` Amho H$m? Amnbr
{Z`m©V àM§S> Amho. OJmVrb BVa Xoem§Zrhr ñdXoer YmoaU
am~dm`Mo R>adbo, Va Amnë`m CËnmXZm§Mo H$m` hmoUma?
H$moUË`mhr Jmoï>rÀ`m n[aUm‘m§Mm {dMma ^mdZoÀ`m Amhmar
Z OmVm H$am`bm hdm.
d¡ÚH$s` Am{U {ejU joÌmH$So> Amnbo Ajå`
Xwb©j Pmbo Amho. gÜ`mÀ`m H$amoZmÀ`m g§H$Q>mV Va
amoOÀ`m amoO YmoaUo ~Xbbr OmV AmhoV. AmYr EH$
Am¡fY ¿`m, åhUyZ gm§{JVbo OmVo, Anm`m§Mm {dMma Ho$bm
OmV Zmhr. ‘J ho YmoaU ~Xbbo OmVo. Amnë`mH$So> AZoH$
~m~VrV AkmZ Amho. gaH$maZo AMmZH$ hmo{‘AmonWrMr
Am¡fYo ¿`m`bm gwMdbo Amho, na§Vw gaH$maZo `m Cnm`mMr
ZrQ> nmhUr Ho$br Amho H$m? Varhr A{Z`§{ÌVnUo Am¡fYo
{Xbr OmV AmhoV. Ë`m§Mm XOm© H$gm Amho `mMr narjm
Ho$br Amho H$m? Amnë`mH$So> d¡ÚH$s` Am{U Am{W©H$
‘yë`‘mnZmMr ì`dñWm Zmhr. AZoH$ nmümË` Xoem§V
prescription AË`mdí`H$ Amho, ‘mÌ Amnë`mH$So> hm
H$m`Xm nmibm OmV Zmhr.
Amnë`m XoemV Amamo½`mdarb IM© amï´>r` CËnÞmÀ`m
2% hr Zmhr. Jar~ Am{U lr‘§V `m§À`mVrb d¡ÚH$s`
godm§À`m XOm©‘Ü`o ’$aH$ AgVm H$m‘m Z`o.
H$amoZm‘wio {Z‘m©U Pmbobr gdm©V ‘moR>r g‘ñ`m
åhUOo godmjoÌ CnbãY Zmhr, H$maU 10 bmIm§hÿZ
A{YH$ ‘Oya ‘hmamï´>m~mhoa Jobo. `m Jmoï>rMr ‘moR>r qH$‘V
‘moOmdr bmJUma Amho. {d‘mZm§Mo, ghbtMo n¡go AS>H$bo
AmhoV. BVahr AZoH$ godm AmhoV {OWo ZwH$gmZ Pmbo Amho
Am{U Vo gd© ZwH$gmZ J«mhH$mbmM gmogmdo bmJUma Amho.
eoV‘mbmMohr VoM. AmVm Amnbm ‘{hÝ`mMm AW©g§H$ën
H$mob‘Sy>Z nS>Uma Amho. àË`oH$ joÌmVrb ZwH$gmZrMm
dmQ>m J«mhH$mbmM gmogmdm bmJUma. Aemdoir ’$º$ ‘w§~B©
J«mhH$ n§Mm`mVM Zìho Va BVa {H$Vr g¨KQ>Zm `m{damoYr
bT>m`bm V`ma AmhoV?
Amnë`m ^mfUmMm g‘mamon H$aVm§Zm {Jare Hw$~oa
åhUmbo H$s, "AW©emómV ‘Ü`‘dJ©' hr g§H$ënZm Zmhr.
XmoZM dJ© - Jar~ Am{U lr‘§V. gaH$ma J«mhH$m§Zm
Jm§^r`m©Zo KoV Zmhr, åhUyZM J«mhH$m§Zm à~moYZmMr JaO
Amho.
`mZ§Va e{‘©bm amZSo> `m§Zr do{~Zma‘Ü`o gh^mJr
Pmboë`m§Zr CnpñWV Ho$boë`m àým§n¡H$s H$mhr àý Hw$~oa
`m§Zm {dMmabo, Ë`m§Mr Ë`m§Zr g‘n©H$ CÎmao {Xbr. e{‘©bm
amZSo> `m§Zr eodQ>r gdmªMo Am^ma ‘mZbo. ho EH$ A{Ve`
‘m{hVrnyU© do{~Zma g§nÞ Pmbo.
`§Xm H$amoZm H$mimV ~mOmamV OmUo H$‘r hmoVo`, nU nmdgmir ^mÁ`m Im`bm {dgê$ ZH$m h§. `m Z¡g{J©H$ ^mÁ`m Vã`oVrbm Mm§Jë`m. gXu, H$’$, ImoH$bm, nmoQ>mMo {dH$ma Xya R>odm`bm ‘XV H$aUmè`m `m ^mÁ`m `§Xm Va
AmdOy©Z H$am. Q>mH$im, Hw$Sy©>, Hw$by, eodim, ^ma§J Aem nmdgmir ^mÁ`m§À`m amZ‘odm KoD$Z J«m‘rU, Am{Xdmgr ~m`m ~mOmamV `oD$ bmJë`m AmhoV. Ë`m§Zmhr àmoËgmhZ
{‘im`bm hdo, ZmhrVa hm amZ‘odm {dñ‘¥VrV OmB©b.
nmdgmir ^mÁ`m ImVm` Zm?
J«mhH$ {VVwH$m ‘oidmdm Owb¡ 2020
19
H$amoZm H$mimV "‘w§~B© J«mhH$ n§Mm`V'V’}$ H$mhr XO}Xma
do{~Zma Am`mo{OV H$aÊ`mV Ambo hmoVo. 27 ‘o 2020
amoOr, ‘mOr àemgH$s` A{YH$mar A{dZme Y‘m©{YH$mar
`m§Mo H$amoZm nümV "J«mhH$ d J«mhH$ Midi' m {df`mda
do{~Zma Pmbo.
`mdoir ~mobVm§Zm Ë`m§Zr H$amoZm‘wio Or Am{W©H$ ‘§Xr
`oUma Amho, Vr VwbZoZo H$er Agob, ho {deX Ho$bo. `m
AmYr Amboë`m OmJ{VH$ ‘§XrMr ‘m{hVr {Xbr. H$m`©dmh
AZrVm ImZmobH$a `m§Zr Y‘m©{YH$mar `m§Mo ñdmJV Ho$bo.
a§OZm ‘§Ìr `m§Zr n[aM` H$ê$Z {Xbm. H$m`m©Ü`j {earf
Xoenm§So> `m§Zr àñVmdZm Ho$br. hm do{~Zma gw‘mao 300
g^mgXm§Zr nm{hbm. {dMmad§V d {H«$`merb H$m`©H$V}
Agboë`m A{dZme Y‘m©{YH$mar `m§Zr ‘w§~B© J«mhH$
n§Mm`Vr~Ôb Agbobm AmXa d OdirH$ ì`º$ Ho$br.
"gm`~a ñnog'‘Ü`o J«mhH$ n§Mm`VrÀ`m H$m`©H$Ë`mªZm oQ>Vm
Ambo, `m~Ôb AmZ§X ì`º$ Ho$bm.
gßQ>|~a 2008 ‘Yrb Sub prime crisesMr Pi
A‘o[aH$m, `wamon, {MZ `m Xoem§Zm OodT>r ~gbr, Ë`mnojm
^maVmbm H$‘r OmUdbr, `mMo H$maU Ë`mdoir ^maVmMr
AW©ì`dñWm BVa Xoem§~amo~a ’$maer {‘gibr ZìhVr.
1929 gmbr Ambob§ "OmJ{VH$ ‘hmg¨H$Q>
‘hm‘§Xr' (The great depression) `mVyZ gmdaÊ`mMr
dmQ> hþHy$‘emhrVyZ Jobr. Ë`mdoir gdm©V dmB©Q> AW©ì`dñWm
‘hm‘§Xrer gm‘Zm H$am`Mm`!- a§OZm ‘§Ìr
O‘©ZrMr hmoVr d {hQ>baÀ`m énmV XoemZo hþHy$‘ehm ñdrH$mabm, Omo ‘J OJmbm Xwgè`m ‘hm`wÕmH$So> KoD$Z Jobm.
`m XmoÝhr OmJ{VH$ ‘§XtMr ~oarO qH$dm JwUmH$ma Ho$bm Var Ë`mhrnojm ‘moR>r Aer ‘§Xr AmVm `oB©b, Á`mMo dU©Z Z ^yVmo Z ^{dî`Vr Ago H$aVm `oB©b, Ago Y‘m©{YH$mar åhUmbo. RBIÀ`m JìhZ©aZr monitory policy Omhra H$aVmZm, ^maVmÀ`m AW©ì`dñWoZo ‘§XrV àdoe Ho$bobm Amho d 2020-21 gmbM§ gH$b amï´>r` CËnÞ {ZXmZ 2.5 Q>³³¶m§Zr H$‘r hmoUma', Ago gm§{JVbo Amho. `mMm ~mOmanoR>oda ‘moR>m n[aUm‘ hoUma Amho. Ë`m‘wio J«mhH$ Midi d H$m`©H$Ë`mªMr O~m~Xmar dmT>Uma Amho, `mMr OmUrd Ë`m§Zr H$ê$Z {Xbr. J«mhH$mÀ`m hmVmV H«$`eº$s ZgUo åhUOo ‘§Xr!
^maV gaH$maZo {Xbobo n°Ho$O ho Mm§Jbo Amho, Vo ^{dî`mH$aVm Am{W©H$ÑîQ>çm ‘hÎdmMo R>aob, Agohr Vo åhUmbo.
Amnë`mbm Adb§~ H$aVm `oÊ`mgmaIo ‘hÎdmMo VrZ ‘wÔo Ë`m§Zr ‘m§S>bo.· n`m©daUmbm àmYmÝ` XoD$Z EH$m ñdoÀN>oZo 24 Vo 31
{S>g|~a "Global Voluntary Lockdown' OJ^a nmibm Omdm.
· bmoH$MidirVyZ àgma H$ê$Z {MZr dñVy d godmda
~{hîH$ma Kmbmdm. (WTO À`m VËdmZwgma gaH$ma ho H$ê$ eH$V Zmhr.)
· The new Normaler OwidyZ ¿`m. ’«$mpÝgg ’w$Hy$ `m ‘m`m A‘o[aH$Z g‘mOemókmÀ`m "Trust' `m nwñVH$mV gm§{JVë`mà‘mUo trust based g‘mO
{dH${gV Ho$bm nm{hOo. àË`oH$ ì`º$s, g§ñWm, H§$nÝ`m `m§Zr {dœmgmhVm© ho ‘yë` nmibo nm{hOo. gw‘mao XrS> Vmg Mmbbobm hm do{~Zma åhUOo ~m¡{ÕH$
nd©Ur hmoVr. gw‘mao 300 OUm§Zr hm do{~Zma AZw^dbm.
J«mhH$ {VVwH$m ‘oidmdm Owb¡ 2020
20
Xa ‘{hÝ`mbm ‘m{gH$ g^m, Ë`mV EImÚm {df`mVrb
‘mJ©Xe©H$mMo ì`m»`mZ hr JmoaoJmd {d^mJmMr àWm Jobr
12 df} gwê$ Amho. gÜ`m bm°H$S>mD$Z‘wio g^m KoVm `oV
Zmhr. åhUyZ 31 ‘o amoOr JmoaoJmd {d^mJmZo AmYw{ZH$
V§ÌkmZmÀ`m gmhmæ`mZo Py‘ E°nMm dmna H$ê$Z g^m
Am`mo{OV Ho$br hmoVr. `m g^oV AÝ` {d^mJm§Vrb
g^mgXhr ‘moR>çm à‘mUmda gh^mJr Pmbo.
à‘wI d³Ë¶m åhUyZ dgw§Yam XodYa `m§Zr IaoXr
H$aÊ`mnydu d IaoXr H$aVmZm `m {df`mda lmoË`m§er
g§dmX gmYbm. OdiOdi 145 lmoË`m§Zr Ka~gë`m `m
do{~ZmaMm bm^ KoVbm.
IaoXr H$aVmZm Ë`m Jmoï>rMr Amnë`mbm Ia§M
Amdí`H$Vm Amho H$m, `mMm J«mhH$mZo àW‘ {dMma
H$amdm. Joë`m XmoZ AS>rM ‘{hÝ`mV gd©gm‘mÝ` J«mhH$mZo
’$º$ dmU gm‘mZ ^mOr, ’$i Am{U Am¡fYo `mMrM
àm‘w»`mZo IaoXr Ho$br` ho R>iH$nUo gm§{JVbo. J«mhH$m§Mr
H«$`eº$s OJmÀ`m AW©H$maUmda H$er n[aUm‘ H$aVo. ho
AmH$So>dmar{Zer {deX Ho$bo.
bmoH$m§Zm XmIdÊ`mgmR>r qH$dm g‘mOmVrb ñQ>oQ>g
OnÊ`mgmR>r EonVrnojm ‘moR>r IaoXr Q>mimdr/IaoXr
H$aÊ`mnydu Ë`mMr n`m©daUr` gwa{jVVm nmhmdr. Ho$di
dñVy OwZr Pmbr åhUyZ Mm§Jbr Cn`moJr dñVyhr H$mTy>Z
IaoXrda Cn`wº$ g¨dmX
Q>mHy$Z `mMm hì`mg Yê$ Z`o, Agohr gm§{JVbo.
IaoXrMohr ì`gZ bmJy eH$Vo Am{U Ë`mVyZ ~ao
hmoÊ`mgmR>r ‘mZgmonMma VÁkmMr ‘XV ¿`mdr bmJVo, ho m
do{~Zma‘YyZ Zì`mZoM H$ibo. Ë`mgmR>r H«o${S>Q>H$mS©>gma»`m
ßbmpñQ>H$ ‘ZrMm dmna gOJVoZo H$amdm, Aer gyMZmhr
Ë`m§Zr Ho$br.
namJ aoS>H$a Am{U gwf‘m {‘ór `m§Zr lmoË`m§H$Sy>Z
Ambobo àý dgw§YamVmBªZm {dMmabo. Ë`m àým§Mr CÎmao
XoVmZm ImÚnXmWmªMo doï>U `mo½` Amho H$s Zmhr ho H$go
AmoiImdo, Vo Ë`m§Zr gm§{JVbo. Á`m doï>Umda fssai {MÝh
Zgob Ë`mV ^ogi AgÊ`mMr eŠ`Vm OmñV AgVo. 5
{H$bmo {MdS>m, do’$g© `mÀ`m fssaiMo {MÝh Zgboë`m
{neì`m§‘YyZ ghO WmoSo >{MdS>m, do’$g© H$mTy>Z naV n°H$
H$ê$ eH$VmV, Ë`m‘wio {deof H$miOr ¿`mdr, Agohr
gm§{JVbo.
Am¡fY XwH$mZmV nmd, {~pñH$Q>o, emåny BË`mXr {dH«$s
H$aUo qH$dm J«mhH$m§Zr `m XwH$mZmV IaoXr H$aVmZm H$moUVr
gmdY{Jar ~miJmdr, Agmhr àý Ambm. Va Am¡fYmÀ`m
XwH$mZmV ’$m‘m©{gñQ> AgUo A{Ve` Amdí`H$ Amho.
VgoM Am¡fYo Am{U BVa dñVy `mMo XmoZ doJdoJio ^mJ
Agmdo OoUoH$ê$Z Am¡fY ¿`m`bm Amboë`m AmOmar
ì`º$sMm g§nH©$ AmOmar Zgboë`m nU BVa Jmoï>r IaoXr
H$aUmè`m ì`º$sbm hmoÊ`mMr eŠ`Vm H$‘r hmoB©b. VgoM
J«mhH$m§Zr am§JoV C^o amhÿZ IaoXr H$aÊ`mMr gd` A§Jr
~mUdmdr, Agohr Ë`m åhUmë`m.
Am¡fYo Am{U AÞnXmW© gmR>dUrÀ`m ßbmpñQ>H$
{neì`m, ~mQ>ë`m, ~aÊ`m`m§Mo dJuH$aU FDAÀ`m
{Z`‘mZwgma Agmdo. ’y$S>J«oS> ßbmpñQ>H$Mm AmJ«h Yamdm,
Agohr Ë`m åhUmë`m.
eodQ>r {d^mJmMo H$m`m©Ü`j e{eH$m§V gmidr `m§Zr
dgw§YamVmBªMo Am{U do{~Zma‘Ü`o gh^mJr Pmboë`m gdmªMo
Am^ma ‘mZbo. hm do{~Zma ’$maM CX²~moYH$ R>abm.
- A§Obr nmoVXma
J«mhH$ {VVwH$m ‘oidmdm Owb¡ 2020
21
Jobr AÇ>mdrg df} ‘w§~B© J«mhH$ n§Mm`VrÀ`m R>mUo {d^mJmV {ZabgnUo H$m`©aV AgUmè`m S>m°. gwf‘m ZmVy `m§À`mer g§dmX gmYm`Mr g§Yr, ‘mÂ`mgmR>r ‘mobmMr R>abr. Joë`m EH$-XmoZ ‘{hÝ`mV g§ñWoZo Or {d{dY do{~Zmg© Am`mo{OV Ho$br hmoVr, {VWo CnpñWVr bmdUmè`m, H$Xm{MV Ë`m Á`oð>V‘ CËgwH$ ‘{hbm AgVrb. Ho$di 86 df} d`mÀ`m!
‘o{S>H$b Am°{’$ga åhUyZ amÁ` emgZmÀ`m H$ë`mU Am{U n[agamVrb BpñnVio hr Ë`m§Mr H$‘©^y‘r am{hbr. 1992 gmbr Ë`m {Zd¥Îm Pmë`m Am{U Ë`mdoiMo R>mUo {dVaUmMo
H$m`©dmh ‘mohZ nam§Ono `m§Zr Ë`m§Zm ~amo~a hoê$Z g§ñWoÀ`m H$m‘mer OmoSy>Z ¿`m`Mo R>a{dbo. ‘hÎdmMo åhUOo, ZdrZ H$m`©H$Ë`mªZm g§ñWoMr ZrQ> AmoiI ìhmdr Am{U Vo OmoS>bobo amhmdoV, mgmR>r Am`mo{OV Ho$boë`m XodimbrÀ`m {Zdmgr {e{~amV Zì`mZo Amboë`m gwf‘mVmB© `m§Zm g§Yr {Xbr, Ë`mhr CËgmhmZo gm‘rb Pmë`m Am{U H$m`‘À`m OmoS>ë`m Joë`m.
"‘bm gwédmVrnmgyZM gm‘m{OH$ H$m`m©Mr AmdS> hmoVr Am{U ZmoH$ar H$arV AgVmZm hr Vr OUy AmnmoAmn nyU© hmoV Ago. {edm`, ‘o{S>H$b Am°{’$ga Agë`mZo ¹$mQ>©a ‘Ü`oM amhm`Mo Am{U ñdrna, dmS©> ~moB©O, Zg}g Vo A{^boI {b{nH$ BË`mXr gdmªZm g‘OyZ KoUo, g‘OmdyZ gm§JUo Am{U H$m‘ nwT>o ZoUo, é½Umbm `mo½` godm {‘iVo` `m~m~V Xj AgUo hm ‘mÂ`m H$m‘mMm mJ hmoVm. Ë`m‘wio ñdV… em§V amhÿZ {d{dY ñd^mdmÀ`m ‘mUgm‘Yrb EH$monm {Q>H$dyZ R>odÊ`mMo ‘hÎd ‘r H$m`‘ OmUbo. g§ñWoV H$m‘ H$aVmZm ‘bm Ë`mMm Iyn Cn`moJ Pmbm.'
gwf‘mVmB©er ~mobVmZm Ë`m§Zm {H$Vr {d{dY {df`mV ñdmañ` Amho, ho OmUyZ dmQ>bo H$s Aí`m g‘¥Õ ì`{º$‘ËdmÀ`m H$m`©H$Ë`mªZr g§ñWobm Amnbo åhQ>bo, ho hr g§ñWoÀ`m AmOÀ`m `emMo EH$ J‘H$ åhUm`bm
AWH$ -A{daV{
{d{dYm§Jr H$m‘mMm AmXe© dñVwnmR>
hdo. H$ë`mU-R>mUo n[agamV S>m°ŠQ>a åhUyZ Ë`m ‘mhrV hmoË`mM, nU Ë`mM~amo~a {dkmZ n[afXoÀ`m gXñ`, {Xì`m§J ‘wbm§gmR>r ‘XVrbm VËna åhUyZhr Ë`mZr g‘mOmV EH$ ñWmZ AJmoXaM àmá Ho$bo hmoVo. "‘r Á`mdoir H$m‘mV Ambo, Ë`mdoir ‘Ü`dVuH$Sy>Z Zì`m CnH«$‘m§Zm àmoËgmhZ {‘iV hmoVo. AÜ`j Am{U nXm{YH$mar ‘mJ©Xe©Z H$arV, g‘OmdyZ gm§JV. Ë`m‘wio H$m‘mbm hþê$n oB©. VgoM dgwYm MmMS>, R>mÊ`mMr H${‘Q>r Am{U BVa AZoH$m§Zr {dÚmWu noR>, {d^mJr` dmQ>n Aem H$m‘mV ‘bm ghO gm‘mdyZ KoVbo. BVHo$M Zìho Va 2-3 ‘{hZo VmÁ`m ^mOrMo gwÕm dmQ>n Amåhr Ho$bo. ‘bm H$ë`mUMm VmOr ^mOr {‘iUmam ~mOma ‘mhrV hmoVm. gH$mir ghmdmOVm ‘r d BVa EH$-XmoZ H$m`©H$V} H$ë`mUhÿZ ^mOr AmUV Agy. Xwnmar 12 n`ªV Vo H$m‘ nyU© hmoV Ago. Ë`mdoir g§Kà‘wIm§À`m g^m {Z`{‘VnUo hmoV d Ë`mbm CnpñWVr Mm§Jbr Ago. Ë`m g^oV ^mOrMr ‘mJUr O‘m Ho$br OmB©. dmQ>nmMr VmarI gm§{JVbr OmB©. H$ë`mUmÀ`m ~mOmamVrb ^mOrdmë`m hr ‘mPr dmQ> ~KV, H$maU EH$X‘ ~arM ^mOr CMbV Agy, Ë`m‘wio Ë`m§Zm bdH$a Kar Om`bm {‘io. VmÁ`m Am{U ñdñV ^mOrMm hm à`moJ gVV Mmby R>odÊ`mgmR>r nwaogo H$m`©H$V} ‘mÌ {‘ioZmV.' VargwÕm Ë`mZr gmYmaU VrZ ‘{hZo hm à`moJ ZoQ>mZo Mmb{dbm.
hm°pñnQ>b‘Ü`o ‘wimV ñdV… em§V amhÿZM BVam§Zm em§V R>odÊ`mMo YmoaU Ë`mZr R>odbo hmoVo. Ë`mgmR>r J¥{hUr åhUyZ AgUmè`m O~m~Xmè`m nyU© H$aVmZm gmoba Hy$H$a Ë`m§Mm {‘Ì Pmbm hmoVm. Ë`mVyZ Ë`m§Zr {d^mJr` dmQ>nmVyZ gmoba Hw$H$a Am{U gmoba H§$Xrb XoD$ Ho$bm hmoVm. {d^mJr` dmQ>nmVyZ Amoë`m H$Mè`mMo IV ~ZdÊ`mgmR>r H$ëMa XoÊ`mg gwédmV Ho$br.
`m~amo~a {d^mJmV d¡{dÜ`nyU© H$m‘o C^r H$ê$Z Ë`m§Zr R>mUo {d^mJmbm EH$ Img Moham {‘idyZ {Xbm. Vmo Vnerb Ë`m§À`m eãXmV Am{U WmoS>Š`mV :
‘r ‘w§~B©Mo H$m‘ ~{KVbo d R>mUo {d^mJmMo H$m‘ gwê$
- dgw§Yam XodYa
(nmZ 22 nhm...)
J«mhH$ {VVwH$m ‘oidmdm Owb¡ 2020
22
Ho$bo. g§K ^oQ>r XoV Ago. ZJanm{bHo$À`m emioVyZ {e~rao KoVbr. {MÌH$bm ñnYm©, n`m©daUda à~moYZ, ‘mVrnmgyZ dñVy ~ZdUo B. Jmoï>r `m {e{~am§VyZ {eH$dë`m. O°‘, Oobr ~ZdÊ`mMr {e~rao KoVbr. ^aKmog à{VgmX, Ë`mVyZ CÚmo{JH$m V`ma Pmë`m. Am¡fYmdarb bo~b dmMZmda ‘mJ©Xe©Z Ho$bo.
gXñ`m§gmR>r {d^mJr` ‘oimdm d ghbr gwê$ H$aÊ`mV Ë`m§Zr nwT>mH$ma KoVbm. Ë`m AmYr ghbrÀ`m OmJr OmD$Z OodU, ZmíVm H$gm Amho ho ~KV AgV. Ë`m§Zr ghbr Aem g§ñWm§À`m {R>H$mUr H$mT>ë`m H$s Ë`m g§ñWm§Zm ‘XV hmoB©b.
R>mÊ`mV Ë`m§Zr {dÚmWu noR>m gwê$ Ho$ë`m. R>mUo {d^mJmV’}$ Xmnmobrbm nU noR> KoVbr. n§Mm`V noR>Mo H$m‘ H$m`©H$Vm© åhUyZ gwê$ Ho$bo. 24 df} Ho$bo. AOyZhr O‘ob Vgo Ë`m noR>oV H$m`©aV AgVmV.
R>mÊ`mV Ë`m§Zr VH«$ma ‘mJ©Xe©Z H|$Ð gwê$ Ho$bo. Ë`mgmR>r ZJanm{bHo$V IoQ>çm KmbyZ OmJm {‘idbr. JmoS>mD$ZMr S>mJSy>OrMr H$m‘o Mmby AgVm ñdV…À¶m
KamMr OmJm g§ñWoÀ`m H$m`m©b`rZ H$m‘mgmR>r dmnam`bm {Xbr.
{d^mJmMr H$m`©dmh åhUyZ AZoH$ df} AÜ`j S>m°ŠQ>a {XJ§~a ~ohoao `m§À`m ~amo~a H$m‘ H$ê$Z S>m°. gwf‘m ZmVy `m§Zr {d^mJmMo H$m‘ C^o Ho$bo. Ë`mZ§Va H$mhr df} AÜ`jnXhr gm§^mibo.
Ë`m åhUVmV, ‘mÂ`mgmR>r ‘hÎdmMo Amho Vo g§ñWoZo Ho$bobo H$m¡VwH$, H$m‘mMr {Xbobr nmdVr. hr nmdVr åhUOo 2005 gmbMm grVm~mB© gmR>o CËH¥$ï> H$m`©H$Vm© nwañH$ma Ë`m§Zm XoÊ`mV Ambm.
g§ñWoMo H$m‘ Am{W©H$ÑîQ>çm Xw~©b g‘mOmn`ªV nmohmoMbo nm{hOo, Ago Ë`m§Zm dmQ>Vo. Ë`m§Zm ‘{hZm^amMo gm‘mZ KoÊ`mg O‘Uma Zmhr, Va 8 {Xdgm§Mo {‘imdo, Ago dmQ>Vo.
H$m`©H$Ë`mªZr hodo-Xmdo, amOH$maU Am{U JQ>~mOr H$ê$ Z`o. ZdrZ H$m`©H$V} OmoSy>Z ¿`mdo. Ë`m§Zm KoD$Z g§ñWoMo H$m‘ d¡{dÜ`nyU© Am{U Zm{dÝ`nyU© nÕVrZo nwT>o OmV amhmdo, Aem ew^oÀN>m Ë`m§Zr {Xë`m.
The Advertising Standards Council of India (ASCI) has said it has found 50 campaigns by Ayurveda and homeopathic drug makers offering cure for COVID-19 in April
government for action.ASCI said the AYUSH ministry had
sought its help to alert them about such advertisements and launched a drive to act against such misleading advertisements claiming prevention or cure COVID-19, which led to the discovery of the 50 potentially erring companies.
Apart from this, the ASCI said it also
Drugs and Magic Remedies regulations to the AYUSH ministry. The list had companies making a slew of claims including curing diabetes, cancer, sexual problems, lifestyle ailments like blood pressure and hyper
Act Against Tall Claims to cure Covidtension.
Meanwhile, Hindustan Unilever’s advertisement for its brand ‘Fair and Lovely’ Advanced Multi Vitamin has also faced ASCI
ASCI received a complaint against the brand and found out that the print advertisement showing image enhancement effects such as brightening/lightening to be ‘misleading’ and added that the advertiser, while admitting to using minor image enhancement, did not specify the image enhancement done by them.
The rebuke comes at a time when skin colour and racism is one of the most discussed topics globally and has also resulted in the ‘black lives matter’ movement. Domestically, some constituencies have been voicing concerns against the fairness creams as well.
(...nmZ 21 dê$Z)
(Next Page 27....)
J«mhH$ {VVwH$m ‘oidmdm Owb¡ 2020
23
‘hm‘marZo J«mgboë`m OJ^amVrb ZmJ[aH$m§Zm `m
XwIÊ`mnmgyZ ñdV…Mo g§ajU H$go H$amdo `m g‘ñ`oZo
J«mgbo Amho. Á`m Xoem§Zr gwédmVrbm "hm ~mJwb~wdm Amho'
Aer ^y{‘H$m KoVbr, {VWo AmVm bmJU hmoÊ`mMo à‘mU
doJmZo dmT>V Amho. Amnë`mH$So> Vmio~§Xr Q>ß`mQ>ß`mZo
{e{Wb H$aÊ`mg gwédmV Pmbr Am{U XmoZ AmR>dS>çmV
Zì`m-Zì`m {R>H$mUr amoJmMr bmJU Pmbr Agë`mMo
{XgyZ `oV Amho.
Aemdoir Á`m§Zm CnMma ¿`mdo bmJV AmhoV,
BpñnVimV ^aVr ìhmdo Amho. Ë`m§À`m ^`mZo ì`mHy$i
Pmboë`m ‘ZmV AOyZ EH$ e§H$m W¡‘mZ Kmby bmJVo,
Vr åhUOo "‘mPm Am{U Hw$Qw>§{~`m§Mm Amamo½`{d‘m Amho.
Ë`mVyZ CnMma Am{U AZwf§{JH$ IMm©Mr ^anmB© hmoUma
H$s Zmhr?' H$maU Amamo½`{d‘m H$mT>VmZm Á`m ewëH$
AmH$maUr Z H$aUmè`m BpñnVim§Mr `mXr {‘imbr Amho
Ë`m§Mm {deof Cn`moJ Zmhr Agm AZw^d AZoH$m§Zm `oVmo`,
IM© Va ^anya hmoV Amho. VgoM Amamo½`{d‘m Agob
Var, Vmo ‘hm‘mar åhUyZ {e¸$m ‘maboë`m `m AmOmam§À`m
CnMmam§gmR>r Cn`moJr Amho H$s Zmhr, hm àý é½Umgh
gdmªZmM Hw$aVS>V Amho. ~a§ CnMmam§Mm IM© {H$Vr
Agmdm, `m~m~V EH$m‘mJyZ EH$ gyMZm `oV AmhoV,
`mVrb "H$m` J«mø, Hw$R>o J«mø, Hw$UmgmR>r J«mø Am{U
H$Yr J«mø' `m~m~V Jm|YimMo dmVmdaU AmhoM.
Omon`ªV é½Um§Mr g§»`m ‘`m©{XV hmoVr Vmon`ªV
AZoH$ gd©gmYmaU {d‘m H§$nÝ`m, H§$nÝ`m `mg§~§YrMo
Xmdo VËnaVoZo ‘mÝ` H$aV hmoË`m. Ooìhm hr g¨»`m dmTy>
bmJbr, VgoM OmJ{VH$ Amamo½` g§KQ>ZoZo `mg OmJ{VH$
‘hm‘mar åhUyZ Kmo{fV Ho$bo Voìhm Ago Xmdo ñdrH$maÊ`mg
AZoH$ {d‘m H§$nÝ`m H$mhrVar ’w$Q>H$i H$maUo H$mTy>Z ZH$ma
XoD$ bmJë`m Ë`mVyZ nm°brgrYmaH$ d H§$nZr Ago dmX
hmoD$ bmJbo. Ë`m‘wio Á`m§À`mH$So> Aem nm°{bgr hmoË`m
Ë`m§Zmhr AZoH$ AS>MUtZm Vm|S> Úmdo bmJbo. {d‘m hm
H$ama AgVmo Vmo H$aV AgVmZm J«mhH$mZo Am{U {d‘m
Amamo½¶ {d‘m Am{U H$amoZm CnMma
H§$nZrZo Ë`mV gJio ‘wÔo ñnï> Ho$bobo AgVmV. Ë`m‘Ü`o
‘hÎdmMr `mXr AgVo, dJiboë`m AmOmam§Mr. ‘mÌ
AmYrnmgyZM H$mT>boë`m Amamo½`{d‘m nm°{bgr‘Ü`o Am{U
`m nm°{bgr‘Ü`o Omon`ªV, "{d{eð> {dfmUyOÝ` AmOma
ñnï>nUo dJibobo ZgVrb' Vmon`ªV Aem gd© Amamo½`
{d‘mYmaH$m§Mo Xmdo, Vm§{ÌH$ÑîQ>çm Am{U H$m`XoeraÑï>rZo
‘§Oya H$amdo bmJVrbM. Xmì`m§Mr g§»`m Iyn Amho ho
Xmdm ’o$Q>miÊ`mMo H$maU Agy eH$V Zmhr. Amamo½`{d‘m
`m Imbr maVmV {dV[aV H$aÊ`mV Amboë`m gd© nm°{bgr
Ë`mV Agboë`m H$‘mb AQ>r ‘`m©Xogh `mVrb ^anmB©
Xmdo ‘mÝ` H$aVrb.
Amamo½` {d‘m nm°{bgr KoVë`mnmgyZ 30 {XdgmZ§Va
Pmbobo AmOma Xmì`mgmR>r {dMmamV KoVbo OmVmV.
’$º$ AnKmV Pmbm Agob Va Pmboë`m CnMma IMm©g
ho {Xdgm§Mo ~§YZ Zmhr. Voìhm 31ì`m {XdgmnmgyZ
H$mo{dS>-19 gmR>r CnMma KoVë`mg Ë`mMo Xmdo nm°{bgr
‘`m©XoZwgma ‘§Oya ìhm`bm hdoV. hm nyU©nUo ZdrZM AmOma
Agë`mZo Ë`mMr JUZm nyduMm AmOma `m gXamV hmoD$
eH$V Zmhr.
é½Um§Mr g§»`m Am{U CnbãY gmo`r m§Mm ‘oi KmbUo
XwamnmñV Amho, Ë`m‘wio H$mhr é½Um§Zm {dbJrH$aU H$j
CnbãY ZgVmV. Ë`m§Mr gmo` é½Umb`mOdirb hm°Q>ob/
dgVrJ¥hmV Aem {R>H$mUr H$aÊ`mV `oV Amho. VoWo OmD$Z
S>m°ŠQ>a é½Um§Mr VnmgUrhr H$arV AmhoV. Aemdoir ho
{dbJrH$aU é½Umb`mÀ`m ~mhoa Agbo Var Vmo é½Umb`rZ
CnMmam§Mm ^mJ R>aVmo. Ë`m‘wio Ë`mMm IM©hr CnMma IM©
g‘m{dï> H$aÊ`mV `m`bm hdm. (nwT>rb 1 ~ nhmdo)
`mVrb ^anmB© g§~§YrV VH«$mar Amë`mda {d‘m
{dH$mg àm{YH$aU (IRDA ) `m {Z`m‘H$m§Zr H$mo{dS>-19
g§~§{YV CnMma Ë`mMo Xmdo VËnaVoZo ‘§Oya H$aÊ`mgmR>r
4 ‘mM© 2020 amoOr H$mT>boë`m IRD A/HLT/REG/CIR/054/03/2020 `m n[anÌH$mZwgma ‘mJ©Xe©H$ VËdo
Omhra Ho$br AgyZ Vr Am`mV/{Z`m©V Am{U H¥$fr
- CX` qnJio
J«mhH$ {VVwH$m ‘oidmdm Owb¡ 2020
24
joÌmgmR>r {d‘m XoUmè`m H§$nÝ`m gmoSy>Z BVa gd© OZab BÝewaÝg H§$nÝ`m§Zm VmËH$mi bmJy Pmbr AmhoV `m‘wio gd©M Amamo½`{d‘m YmaH$m§Zm ‘moR>m {Xbmgm {‘imbm Amho.
`m nÌH$mMm gd©gmYmaU Ame` Agm-
1. {Z`‘H$mZr ‘§Owar {Xboë`m Amamo½`{d‘m `moOZm§À`m Ë`mVrb VaVwXtÀ`m AYrZ amhÿZ {d‘mYmaH$m§Zm `oUmè`m AS>MUtMm {dMma H$ê$Z hm°pñnQ>b IMm©Mo Xmdo hmVmiÊ`mMo {ZH$f Ago AgmdoV.A) H$mo{dS>-19 ‘wio Á`m§Zm CnMma ¿`mdo bmJbo,
Aem gdmªMo à{VnyVu Xmdo {ZH$mbr H$mT>Ê`mg àmYmÝ` Úmdo.
~) Á`m é½Um§Zm XdmImÝ`mV amhmdo bmJbo, Ë`m§À`m CnMmamgmR>r Pmbobm IM© Ë`mMà‘mUo XdmImÝ`mVyZ Kar gmoS>ë`mda {dbJrH$aU Amdí`H$ Agë`mZo Ë`m H$mimVrb `oUmam CnMmamgmR>r `oUmè`m IMm©Mr {Z`‘mZwgma ^anmB© {‘imdr.
H$) {d‘m H§$nZrÀ`m Xmdo nwZ{d©Mma g{‘VrZo, H$mo{dS>-19 AmOmamgmR>r Ho$boë`m IMm©Mr ^anmB© ZmH$maÊ`mMr H$maUo gw`mo½` Agë`mMr ImÌr, Xmdm ZmH$maÊ`mnydu H$ê$Z ¿`mdr.
2. gd©gmYmaU {d‘m H§$nÝ`m§Zr Amamo½`{d‘m `moOZoÀ`m
à‘mUo bmoH$m§Mr JaO AmoiIyZ H$mo{dS>-19 gma»`m
{dfmUyOÝ` AmOmamer gm‘Zm H$aVmZm `oUmè`m
IMm©Mr JaO ^mJdVrb, Aem {deof `moOZm§Mr
{Z{‘©Vr H$amdr.
darb H«$‘m§H$ 2 bm gH$mamË‘H$ à{VgmX åhUyZ
AZoH$ gd©gmYmaU {d‘m H§$nÝ`m§Zr H$mo{dS>-19 gmR>r
{deof nm°{bgr {Z‘m©U Ho$ë`m AgyZ Aer nm°{bgr
KoVë`mnmgyZ 16 {XdgmZ§Va H$mo{dS>-19 ~mYm Pmë`mg
åhUOoM hm AmOma Pmbm Agë`mMr MmMUr gH$mamË‘H$
Amë`mg {d‘mH$amamV ‘mÝ` Ho$bobr CnMma a¸$‘ qH$dm
EH$aH$‘r IM© ^anmB© XoUmè`m `moOZm§Mr {dH«$s Mmby
Ho$br Amho. `m {deof nm°{bgr AgyZ Ë`m ’$º$ `mM
{d{eð> AmOmamgmR>r AmhV. Ë`mVyZ AÝ` AmOmam§À`m
IMm©Mr ^anmB© hmoUma Zmhr, ho bjmV ¿`mdo. A{YH$
‘m{hVrgmR>r gd© {d‘m `moOZm§Mr g{dñVa ‘m{hVr XoUmè`m
policybazaar.com AWdm policyx.com `m nmoQ>©bZm
^oQ> Úmdr. hr nmoQ>©b {d‘m H§$nÝ`m§Zr EH$m OmJr gd©
J«mhH$m§Zm VwbZmË‘H$ ‘m{hVr {‘imdr, åhUyZ {Z‘m©U
Ho$br Jobr AmhoV.
Consumers International (CI) is Organizing for its member Organizations, 'Consumer Connect calls' in June /July. This will give us opportunity to connect with CI's global agenda on each topic, share updates on action our organization is taking to support and protect consumers in times of crisis in response to COVID'19 pandemic. This will also provide us opportunity to hear insight from other members.
There are six topics on which these Consumer Connect Calls are taking place: 1. Sustainable Consumption, 2 Food, 3 Financial
Services, 4 E commerce , 5. Digital Consumers 6. Travel.
Teams of our 3/4 volunteers for each topic are participating in the Consumer Connect call on the topic assigned to them.
Shirish Deshpande, Anita Khanolkar, Jyoti Modak, Abhay Datar, Sharmila Ranade, Shubhada Chaukar, Uday Pingale, Archana Sabnis, Pooja Joshi Deshpande, Vivek Kelkar, Alok Hardikar, Archana Pangaonkar and Vedavati Chiplunkar from MGP attended these Webinars.
'CI Consumer Connect'
J«mhH$ {VVwH$m ‘oidmdm Owb¡ 2020
25
A webinar was organized on May 27, 2020 at 04:30 PM on a very relevant topic of “Post Corona Consumer and Consumer Movement/Activism” by Mumbai Grahak Panchayat. A well-known personality from
Dharmadhikari was invited to address the members of MGP. The webinar was attended by more than 300 members. Anita Khanolkar, Secretary, Mumbai Grahak Panchayat, welcomed the attendees and the Speaker.
In his introductory speech, Adv. Shirish Deshpande, Chairman, Mumbai Grahak
situation of COVID-19 pandemic and how the whole world has been reeling under its effect, and invited eminent speaker Mr. Dharmadhikari to express his views on how the situation will affect consumers and the consumer movement when the pandemic has ended and the world returns to normalcy. He expected the speech to be thought provoking and introspective.
Mr. Dharmadhikari, who has donned many hats in his professional career, said he considers himself an activist of the consumers’ movement and has strived to protect the interest of consumers when he was in the Government Service.
He predicted the bigger adversity following the pandemic - that of the recession - and reminded the listeners about the recession the world had faced almost a century ago in 1929 and another in recent times in 2008. However, the recession that is setting-in now is feared to be much bigger in magnitude than what has been witnessed in the past.
Mr. Dharmadhikari analyzed the steps taken by the Government of India and the Government of Maharashtra to deal with the pandemic and expressed his opinion that the decision of Lockdown was bold and also
Consumer Movement-Post Corona
taken in time.According to him, at least 1 year will be
required for the economy to bounce back.
announced by the Government of India and the idea of “Atmanirbhar Bharat”. He emphasized the importance of India being the largest market in the world post GST. This could be a driving force to boost demand in the economy, thereby bringing
consumer movement into the picture.Mr. Dharmadhikari also talked about
the voluntary ban of Chinese products and services. However, he made it very clear that this should be a people’s movement. Since India is a founder member of World Trade Organization (WTO), India has accepted the principle of free trade and therefore, the Government cannot impose a ban on Chinese products. However, if the people of India decide on their own to not use the Chinese products, it could give a strong message to China.
He concluded his speech by saying that new structuring will be required to overcome the adversities of Corona and that the world will not be “normal” post pandemic, but there will be a “new normal” embracing many changes.
The speech was followed by a question answer session.
Mrs. Anjali expressed the vote of thanks and quoted couplet of a famous poet Suresh Bhat:
ho Ago Amho Var nU, ho Ago AgUma Zmhr{Xdg A‘wMm `oV Amho, Vmo Kar ~gUma ZmhrIt is what it is, but will not be forever,A day that belongs to us will rise and will
not be away from us.
- Sharmila Naik
J«mhH$ {VVwH$m ‘oidmdm Owb¡ 2020
26
In an on-line Survey conducted by Mumbai Grahak Panchayat (MGP), more than 85% air passengers across the country have emphatically said that the offer of Credit Coupon in lieu of cash refund by Airlines is not acceptable at all and if required, they are ready for the legal battle.
MGP undertook this On-line Survey of such aggrieved passengers during 24th to 31st May 2020 to understand their expectations. In this Survey, 98.5% passengers have stated that they haven’t got full refund from airlines or travel agents or travel web portals and almost 93 % have informed that they have not been offered full refund. In fact, nearly
the Credit Coupon offered in lieu of refund was not for full amount.
It is observed from the Survey that 52% passengers had booked tickets through on-line web portals whereas 35% had booked
Airlines Refund Survey Findings
MGP had taken up the matter of airline refunds for tickets cancelled due to lockdown with United Nations Conference on Trade and Development (UNCTAD) has found support from the UN trade body as in a communication sent recently to its member states it called upon governments to "enforce consumer protection laws against abusive business practices such as penalties or fees and breaches of refund rights."
"Acknowledging our call for international guidelines to address this global issue, UNCTAD, called upon UN member states on to advise airlines to respect air passengers’ rights and provide full refunds if consumers don't want to accept vouchers and to provide appropriate and complete information regarding consumers’ options," said MGP chairman Shirish Deshpande. MGP had recently undertaken a survey of airline passengers where more than 86% passengers insisted on refunds
and rejected credit voucher option. The survey results were also conveyed to UNCTAD
To date, the International Air Transport Associations (IATA ) estimates that airlines owe $35 billion to passengers for cancelled
right to refund would make them insolvent. Most of these airlines world over have denied refunds, instead created credit shells and offered passengers option to use their amounts for future travel.
MGP had approached UNCTAD inviting their attention to UN Guidelines for Consumer Protection (UNGCP) and urged UN intervention to protect consumer interest against abusive practices of airlines to deny passengers their legitimate refunds and to insist for credit vouchers for future travel unilaterally.
UN supports MGP for Airfare Refund
their tickets through travel agents. Only 13% passengers had booked tickets directly with the concerned airlines.
The MGP Airlines Refund Survey has received huge response and 1006 passengers responded which covered booking for 3890 passengers spread all over India. The Survey was responded even by passengers residing in UAE, Kuwait, Georgia, France, Germany, UK, USA & Canada. The Survey covered both domestic and international air travel.
MGP is of the view that in the absence of any fair, just and reasonable Guidelines by the Ministry of Civil Aviation offering Refund, passengers will be forced to go for litigation, which is nether desirable nor in the interest of airlines, travel agents and web portals. Hence, in order to avoid such costly and wasteful exercise of litigation, Government of India should come out with fair and just Guidelines after consultation with all stake holders.
J«mhH$ {VVwH$m ‘oidmdm Owb¡ 2020
27
There is a lot of unrest among tourists who had booked Domestic or International package tours during the lockdown period. Many Tour Companies /Travel Web portals are refusing to refund money to such passengers and instead offering Credit Coupons/Vouchers which passengers can utilise within next 6 to 12 months. Many passengers are reluctant to accept such Credit Coupons as they are not likely to travel in the near future due to fear of COVID'19 pandemic. Travel Companies, on the other had, have taken a serious hit due to
and hence expressing their inability to refund money received for the tours that stand cancelled due to lockdown.
On this background, Mumbai Grahak is undertaking an on-line Survey of such tourist passengers who are still struggling to get refund of their money on account of cancellation of the domestic/International Tours which were scheduled to operate during lockdown period from 25th March. Even those passengers who are not happy with offer of Credit Coupons offered by Your Companies can also join this On-line Survey.
Refund to Package Tour Passengers- Adv. Shirish Deshpande
Chairman - MGP
The Survey results will enable MGP to study and analyse the Passengers' needs and expectations about the refund. This will further allow MGP to suitably take up this issue with the concerned authorities for appropriate redressal/resolution.
The Survey link was available on MGP's website at www.mymgp.org
The Survey was closed on Wednesday, 24th June.
Other major brands which have faced
Paints, Reliance Industries, Tata Motors, FCA India Automobiles, Grofers, Makemytrip and Indigo Airlines for various concerns.
Celebrities who were found to have not done due diligence in advertisements making misleading claims included actors Sachin and Supriya Pilgaonkar for their ad for Tirumalla Oil, badminton player Saina Nehwal’s campaign for Rasna and actor Parineeti Chopra for Bajaj Consumer Care.
ASCI investigated complaints against 533 advertisements, of which 115 advertisements
(...previous page 22)
were promptly withdrawn while evaluation of the remaining 418 advertisements led to complaints against 377 being upheld.
Patanjali Ad Stopped! Hours after Baba Ramdev unveiled an
Ayurvedic medicine — ‘Coronil and Swasari’, claiming that clinical trials on COVID-19 affected patients had shown favourable results, the Central government asked Patanjali Ayurved Limited to stop advertising the drug and sought details on its claimed “successful trial and cure”.
Got the Refund! Thanks !!I had booked my air ticket for 9 this April 2020 from Mumbai to Boston USA, from Katar airways.
Due to lockdown declared in March 2020 the Ticket was terminated and Katar Airlines offer me a credit voucher for a period of two years.
Now last week they have given me option of refund of money.
I Thank Grahak panchayat for the movement they started for this.
- Bharti Narvekar
‘w§~B© J«mhH$ n§Mm`V Am`mo{OV {Z~§Y ñnY}bm Mm§Jbm à{VgmX {‘imbm. EHy$U gh^mJr hmoVo, 51. dgw§Yam XodYa, A^` XmVma d AmbmoH$ hS>uH$a `m§Zr narjU Ho$bo. 41 OUm§Zr ‘amR>rVyZ {Z~§Y nmR>dbo Va 10 OUm§Zr
{Z~§Y ñnYm© {ZH$mbB§J«OrVyZ. XmoÝhr ^mfm§Vrb {Z~§Ym§Mo ñdV§ÌnUo narjU H$aÊ`mV Ambo.
gd© gh^mJtMo Am^ma. {dOoË`m§Mo {Z~§Y bdH$aM Amnë`m ‘m{gH$mVyZ à{gÕ hmoVrb. {dOoË`m§Mo A{^Z§XZ.
{dOoË`m§Mr Zmdo- 1. ‘§Xma lmoÌr, ~moardbr àW‘ H«$‘m§H$ (‘amR>r) Aer Agob Zdr OrdZ e¡br2. Cfm gmo‘U, ~moardbr {ÛVr` H«$‘m§H$ (‘amR>r) {da§Jwù`mÀ`m Zì`m H$ënZm3. Zohm Omoer, JmoaoJmd V¥Vr` H«$‘m§H$ (‘amR>r) ‘w§~B© J«mhH$ n§Mm`V - H$moamoZm Ho$ ~mX4. ‘¡{Wbr dV©H$, dgB© àW‘ H«$‘m§H$ (B§J«Or) Aer Agob Zdr OrdZ e¡br5. n[a{UVm nmQ>rb, JmoaoJmd {ÛVr` H«$‘m§H$ (B§J«Or) Aer Agob Zdr OrdZ e¡br6. éÐ nmQ>rb, JmoaoJmd {ÛVr` H«$‘m§H$ (B§J«Or) Aer Agob Zdr OrdZ e¡br7. gm`br gmd§V, ~moardbr {ÛVr` H«$‘m§H$ (B§J«Or) Aer Agob Zdr OrdZ e¡br8. Anyd© ’$mQ>H$, R>mUo V¥Vr` H«$‘m§H$ (B§J«Or) Aer Agob Zdr OrdZ e¡br
narjH$m§Mr {ZarjUo :g§ñWoV’}$ Am`mo{OV Ho$boë`m {Z~§Y ñnY}V gh^mJr
Pmboë`m Amnë`m gXñ`m§Mo/Ë`m§À`m Hw$Qw>§{~`m§Mo ‘Znyd©H$ A{^Z§XZ! AmnU {Xboë`m à{VgmXm{edm` Aer ñnYm© AmH$ma KoD$ eH$V Zmhr. ‘w§~B©, R>mUo, nwUo, dgB©, {dama `m n[agamVrb gXñ`m§Zr gh^mJ {Xbm Amho.
EHy$U {Z~§Ym§n¡H$s 20% B§J«OrV AmhoV Am{U EHy$U 80% Aer Agob Zdr OrdZe¡br `m {df`mda. "{da§Jwù`mÀ`m Zì`m H$ënZm' ~m~V 10% nojm H$‘r ‘§S>ir CËgwH$ {XgVmV. Va "‘w§~B© J«mhH$ n§Mm`V H$moamoZm Ho$ ~mX' hm {df` hmVmimdm, Ago dmQ>Umar ‘§S>ir Oo‘Vo‘ 1 Q>¸$m ’$º$! eãX ‘`m©XoMo nmbZ gmYmaUnUo gdmªZr Ho$bo Amho. {OWo Zmhr Ë`mMr `mo½` XIb narjH$m§Zr KoVbr Amho. ‘yë`‘mnZ H$aVmZm ewÕboIZmH$So> OmñV H$mQ>oH$moanUmZo nm{hbo Zmhr o. H$mhr {Z~§Y {ZZmdr AgyZ, ‘ob‘Yrb g§X^m©dê$Z ñnY©H$mMo Zmd emoYyZ H$mT>bo Amho. hñV{bpIVmMo ~m~V ‘mÌ gdmªMo hñVmja Ho$di dmMZr`M Zìho Va AJXr N>mZ Amho, hm C„oI Ho$bm nm{hOo.
{Z~§Ym‘YyZ {df`mer gwg§JV Zgbobo Oo ‘wÔo Ambo, Ogo ñdXoer, Xoe^º$s, ’$miUr, na§naoMm Jm¡ad, g§ñWoMo Am^ma, bm°H$S>mD$Z‘Ü o Amdí`H$ Vo gm‘mZ nwa{dë`m~Ôb H$m¡VwH$ BË`mXr. Ë`m§Mr AZoH$ {Z~§Ym§‘YyZ nwZéº$s Pmbobr
{XgVo. VgoM {Z~§YmMr gwédmV H$aVm§Zm "H$moamoZmMo ~ao-dmB©Q> n[aUm‘', `mda ‘moR>r àñVmdZm AZoH$m§Zr Ho$br, Á`mMr JaO ZìhVr. ‘mÌ M‘H$Xma H$ënZm, boIZe¡br `m§À`mÛmao dñVwpñWVrÀ`m nmœ© y‘rda AmJm‘r H$mimMo {MÌ ~è`mn¡H$s C o Ho$bo Jobo. AZoH$m§Zr gÜ`mÀ`m OrdZe¡brda ~aoM eãX IMu KmVboV, Agohr {XgyZ Ambo.
nm[aVmo{fH$ àmá {Z~§Ym§VyZ VgoM BVahrH$mhr {Z~§Ym§VyZ doJdoJio {dMma d M‘H$Xma dmŠ`o {‘imbr. Ë`mVrb H$mhr :· gÜ`m ì`{º$JV ^oQ>r `m H$mamJ¥hmVrb H¡$Úm§À`m
^oQ>rà‘mUo AmdmamÀ`m XmamV hmoV AmhoV, VemM H$mhrH$mi hmoV amhVrb.
· MGP APP WoQ> CËnmXH$mer OmoS>mdo.· AmYw{ZH$VoMr H$mg YaV nU Amnbr ‘yë`o gm§^miV
g§ñWoZo AmË‘{dœmgmZo C^o amhmdo.· hr ‘hm‘mar EH$ ballancing act Amho.· gÜ`m EH$‘oH$m§Zm ‘XVrMm hmV XoÊ`mEodOr
EH$‘oH$m§nmgyZ hmV^ma bm§~ amhUo hrM ‘mZdVm!· Consumption based lifestyle will be moulded
reshaped into need based one.· "‘w§~B© J«mhH$ n§Mm`V - H$amoZmHo$ ~mX' m {df`mdarb
EH$m {Z~§YmV MGP BrandMm C„oI Ho$bm Amho.
- dgw§Yam XodYa, A^` XmVma d AmbmoH$ hS>uH$a
J«mhH$ {VVwH$m ‘oidmdm Owb¡ 2020
• Postal registration No. MCN/158/2020-2022 • WPP License No. MR/TECH/WPP-137/North/2020-2022 • License to post without prepayment, on 5th & 6th • Vile Parle (W) P.O. Mumbai 400 056 RNI No. MAHBIL/2011/39044
28