GUSTA - uu.diva-portal.org1336169/FULLTEXT01.pdf · II.HISTOJUA MERCATORlSALTERIüSp.23.24. 73...

12
HISTORIA DECEM VEZIRORUM ET FILII REGIS AZAD BACHT ex Arabico in Latinum conve>rsa QUAM VENIA AMPL. FAC. PHILOS* UPSAL. Ρ R iE S I DJE mag. GUSTA VO K Ν Ö S LITT. ORIENT. PROF. REG. ET ORD. REG SOCIET, SCIENT, GOTTIPTG. LITTER. COMM. CONJUNCTO TRO GRADU PHILO S Ο Ρ Η ICO Ρ. Ρ. JOSUA ZANDER STIP, REG. CALMARIENSlS. IN AUDIT. GUSTAV. DIE XIX APRILIS MDCCCXV. MORIS A. M. SOLITIS P. X. υ Ρ S AL I iE EXCUDEBANT STENHAMMAR ET PALMBLAD.

Transcript of GUSTA - uu.diva-portal.org1336169/FULLTEXT01.pdf · II.HISTOJUA MERCATORlSALTERIüSp.23.24. 73...

Page 1: GUSTA - uu.diva-portal.org1336169/FULLTEXT01.pdf · II.HISTOJUA MERCATORlSALTERIüSp.23.24. 73 quodaduxorero eius attinét, pervenit ad eam fama> maritumeiusminiftrumefleapud Regem

HISTORIA DECEM VEZIRORUMET FILII REGIS AZAD BACHT

ex Arabico in Latinum conve>rsa

QUAM

VENIA AMPL. FAC. PHILOS* UPSAL.

Ρ R iE S I DJE

mag. GUSTA VO K Ν Ö SLITT. ORIENT. PROF. REG. ET ORD.

REG SOCIET, SCIENT, GOTTIPTG. LITTER. COMM. CONJUNCTO

TRO GRADU PHILO S Ο ΡΗ ICO

Ρ. Ρ.

JOSUA ZANDERSTIP, REG. CALMARIENSlS.

IN AUDIT. GUSTAV. DIE XIX APRILIS MDCCCXV.MORIS A. M. SOLITIS

P. X.

υ Ρ S A L I iE

♦ EXCUDEBANT STENHAMMAR ET PALMBLAD.

Page 2: GUSTA - uu.diva-portal.org1336169/FULLTEXT01.pdf · II.HISTOJUA MERCATORlSALTERIüSp.23.24. 73 quodaduxorero eius attinét, pervenit ad eam fama> maritumeiusminiftrumefleapud Regem
Page 3: GUSTA - uu.diva-portal.org1336169/FULLTEXT01.pdf · II.HISTOJUA MERCATORlSALTERIüSp.23.24. 73 quodaduxorero eius attinét, pervenit ad eam fama> maritumeiusminiftrumefleapud Regem

KONUNG Ε MS· T ROM A Ν

LANDSHCFDINGEN OFVER HALLANDS LÅN

RIDDAREN AF KO ΝGL'· NORDSTjERNE - ORDEN

VÄLBORNE HERR

JOSUA S YL V A Ν D Ε RSA Μ T DESS FRU

CAROLINE SYLVANDEEFODD FRIHERRINNA GRIPENSTJEHNA

TOrdnadsfullfc och tackfamt tillegnadt

*

af

Jj Zandern

Page 4: GUSTA - uu.diva-portal.org1336169/FULLTEXT01.pdf · II.HISTOJUA MERCATORlSALTERIüSp.23.24. 73 quodaduxorero eius attinét, pervenit ad eam fama> maritumeiusminiftrumefleapud Regem

"IN

β

SACRAM REGIAM MAJESTATEM■· ·

.- :.

, SPECTATjE ftdei viro

MAXIME veΝERANDO AC CELΕBERRIΜΌ

S. S. THEOLOGIE PROFESSORIj

REG. ORDINIS DE STELLA POLARI

. » ET

POCT. PLUR.SOCIET. MEMBRO.

X>oct. S A Μ υ Ε LI Ö D Μ Α ΝPRiECEPTORI , EV ERGSTE ET MJlCENATI

Venerabunda animi piefcate

SACRUM

offert 1

J. Zander.

Page 5: GUSTA - uu.diva-portal.org1336169/FULLTEXT01.pdf · II.HISTOJUA MERCATORlSALTERIüSp.23.24. 73 quodaduxorero eius attinét, pervenit ad eam fama> maritumeiusminiftrumefleapud Regem

II. HISTOJUA MERCATORlS ALTERIüS p.23.24. 73

quod ad uxorero eius attinét, pervenit ad eam fama>maritum eius miniftrum efle apud Regem hunc vei il-lum. Sum fit vero duo liberos fuos, nam pepererat ge~

minos masculos in abfentia mariti, quos fumfit petiitquerllam oram. Subftiterunt vero in infula, in quam marbtus eius perveriit iliå {ρ; 24) nofte, & is in navi. Di-xifc igitur «xor iiberis fuis: Haec navis venit e regione,ubi peter vefter. Ite ad latus maris (h. e. verfus mare),ut intert Qgetis (nautas) de eo» Eunfces vero verfus ma¬re, inceperunt ludere in navi, & oceupabantttr luden«do usque dum «vefpera eratque mereater pater

I5I eo-£ , £

—- (Bebr. geme'ttns, r. pVü fottum habtiit in partu ,

(Hebr, ΟΝΠ duplex fnvt, Hiph. idem quod Arab, IV.) IV. ge·. / *» *

. # ♦

mellos peparit. —- (^\.λ^λο coli, a — Lin. penuir. r.

olc cf. p. 10. J.11. — coli, latus» tratäus} pla-ga, ora, r. IqsriJ cf. ad p. 5. 1. 15. — Lin. ült. ßetit,ßhftiüt. VIII. — infula, {cum Jf eil MefopotamiaJ,coli, ~jf(lt.! dicitur Algeria)» f. jys». HebhHisr efieuit, tcecidit.

Pag. 24. lin. 4. pro <Aac reponendnm —· Lin. 7.ppxcy« movit, conmovit; extuxbavit, cuius Pa/Γ. VII, Lin, 8«

*

"··/" Α

Page 6: GUSTA - uu.diva-portal.org1336169/FULLTEXT01.pdf · II.HISTOJUA MERCATORlSALTERIüSp.23.24. 73 quodaduxorero eius attinét, pervenit ad eam fama> maritumeiusminiftrumefleapud Regem

7?4 HISTORIA DECEM VEZIRORUM IL p. 24, f- 'β »" ' , ' ■ ■· ' - " » 'v--. · »- ' . . "*

eorum dormiens in navi. Turbatus (hic) vociferationepuerorum, furrexit eos increpaturus. Tmir. decidit mar·

fupium eius inter farcinas, quod qusefivit, nec invenit»Percuilic igitur capufc fuum, prehenfisque pueris dixit:Non cepit marfupium, niif vos. Vos lufiftis circum far¬cinas, ut furriperetis aliquid; nec (eil) hic ullos prae¬ter, vos. Cepit igitur ba.culum, fufpenfosque puerulosverberavit. Ad fletum amborum congregati funt circum

- ■ eos

jrLuc nom. a (fl·, a ^Ιλο (Hebr. rm prce gaudio clamavÉj,] —

ckmavit; termit. (Hebr, p}>2£ prce dolore clamavitj. —

4 Lin. 9. coli, a farcinas, onera quacunique, it. gra¬vides midieres> cf. ad p. 6. 1. 4. —Lin, 10. Ad paßa palma

^ | / 2.pereußt pec. genas. —- Lin. 13. Uac coli, bacuhis, fei-pio, fuß is, — vjike dependit; adhcefit. IL adfixit, fufpnendit. —

De vide ad p. 19. 1. 13. — Lin. 14. verberavit,pereußty it. ciidit monetam, fixit tentorium, exßruxit inurum ,

cet, — Ode* cf, ad p. 20. 1. χμ. Per fuße ccedere phnitam pe-

dis, quod pun-itionis genus orientalibus in ufu eil·, hoc vocabu-

lum, in vérilone omiiTum, hic interpretatus tft Arabs noiler;quam fignifveatioaem in lcxicis non invenimus. -— Lin. 55.*

"t c y 1( '

Aß*» circum, r. Jlc* verjus mutatusque fuit; m:grav11, de hco

Page 7: GUSTA - uu.diva-portal.org1336169/FULLTEXT01.pdf · II.HISTOJUA MERCATORlSALTERIüSp.23.24. 73 quodaduxorero eius attinét, pervenit ad eam fama> maritumeiusminiftrumefleapud Regem

II. HISTORIA MERCATORIS ALTERIUS p. 24» η%

éos nautas, dicentes: Pueri buius infulae omnes(funt)latro-nes & fures. Tum prse magnitudine irae inercator iu-ravit iusiurandum , nifi proinerent rrtar(bpium, fe eosmari fubmerfurum, Deiude iureiurando obftrictus, fum«fit - puerulos Iigavitque eos foper fafciculum arnndinum,& proiecit eos in mate. Cum vero moram facerenfc

Cp. 25.) nati (redeundi) ad matrem fuain, i vit eas quse·fitqra, donec perveiierit ad navem, incepitque dicere;

Quismhcumivii. cf.H. bin &bn. —r^ß^nauta. Qc-iLc fat; falfa aqua.)eiTet Ji-n/12. i. 16. & I. 17, Ιλλ+j

c c ^—- Lin. 17. 0! efi (jf ß, non ut vcl quod— iuperfiuumvidetur <5: ex vulgari iingua addituin 5 «am in ciusmodi conflru-dtione fupprimi iolet apodofis, hac rätioile: β promant mavfii-pium, (ic. bens -eß ;J ßn minus & β non), jubmergameos '· Lit. Lin. penult. Η ■ qnando cecidit fu-per.eum iuskirandum, h. e. vim iurisiurandi fentiens, eiusquereligione obligatus, fal lere ntfas duxit. — Lin. ult. &5Ü fafci·Hilm ex odoratis herbis t r. O'b fuf. 0. cinxit, circumdedit,

■ ·> %-ζ

fepßt. — cirundo, catcimus, r. Hebr. Sxp feeuit,. dijfecuit. — (hl & 1-k.j (pro jZf) conftitit, fubßitit in loci.IV. commoratus i cunBatus fuit.

Page 8: GUSTA - uu.diva-portal.org1336169/FULLTEXT01.pdf · II.HISTOJUA MERCATORlSALTERIüSp.23.24. 73 quodaduxorero eius attinét, pervenit ad eam fama> maritumeiusminiftrumefleapud Regem

ηβ HISTORIA DECEM VEZIRORUM II. p. 2$.

Quis vidit mihi puerulos hic; quorom forma hajc, &setas haec (quas indicavit)? Tum audientes nautae fer-monem eius, dixerunt: Haec descriptio puerornm, (quijfubmergebantur mari hae hora. Quo audito mater eo-ruua coepit vocare eos, dicens: O me mifcraml o quan·tum amavi vos» liberi meil Ubi (eft) oculus patiis ve-

ftri hodie, ut videat vos? Interrogavit igitur unus e

nautis dixitque ei: Tu uxor cuitfsf Cui illa: "Egouxor τα N. N. mercatoris. Qusefivi ein» adhev accidit

ve-

-r o '

Pag. 25. Lin. 2. fcAJ it. fc\> (pro^cAf) & <_jUk3 inmpit. (Cum Hebr. ΝΊ2. commentus eß potius convenit m-

vum vel noviter produxit, it. incepit, IV. primus excogitavitprotulitve £f produxit). — Lin. 3. defcriptio, defcriptaqitalitas; forma, facies, r. lÅxdj defcripßt, enarva-vit, — Γα5"* ita, fic. — Lin. 6. (p. 10. 1. 12,) ut j-Ao*(ad p. 19. 1. 13). «—» föd fut. O. vocavit, advocavii, convocciv.it.III. idem. Vocavit ad fe, inclaihauit. — Lin. 7. a ^

v

(foll. fufpirium , propr. nom. ad, y*^ fufpiraditprce dolore. — nom. ad:, τα Vid· ad p. 22, i. 6. — Qfufpirium (vel dolorem) meum fecnndunt amorem - vefivmw ßveiprce amore-in-vos) / — Un. 8. rami efi fem. genv

Page 9: GUSTA - uu.diva-portal.org1336169/FULLTEXT01.pdf · II.HISTOJUA MERCATORlSALTERIüSp.23.24. 73 quodaduxorero eius attinét, pervenit ad eam fama> maritumeiusminiftrumefleapud Regem

IL HISTORIA ME&CATORIS ALTÉRIOS p 1$. ηη

veYO hsec cälaudtas.-" Quem- ertis1 fermbiiem audiens*

mercator, eam amplexus eft, tun* eréétus conftitir,laceravit veftes Xuas, percuffit caput fuum, &i dixit uxo*

Λ - . . . ·

ri: "Per Deurn, ego perdidl η a tos nieos raea manu!Atque hic (eius erit) fkris, qui nen rimatus fuerit exi-tus rerum, tion (quid verum) exploraverit, non pa-tientiam adhibuerit." Deinde. leilum fecic pioravitque ijj

&

u» ... t

— Lin, 9. SJUr focii navalcs. Significatio hare ap. Gol. nönλ Ρ ..

occunir. (Sed ^Kturba, coeiux, honiines.} ·— Lin. 11 &As cerumna ,

aßiffio, ctader, r. > ρ. iq. 1. 17. — aJLa_c (fere in III.)manibus cotlo inieSfis ad Je adduxit, apprehendit & amplexiisfuit. Otxc colluin, cervix. — Lin. 12. extulit fe , fur-rexit; re&d erexit fe coißititque. — Lin. 15. V. cf. p.

Ρ \^ ^ ·

20. J. 7. — ß>[ tempus idoneum advenit, V. lerntaU, modeßia& ρatientia itfus fuit in re traifhnda; cunffüius fuit; exfpeffa·vit & toleranter traSfavit, «— planxit y lamentatus ßiii,leßum fecit. — Lin. 17. Caä> I. & V.Icetatusfuit re, c. c. o-r- *lL>cognovit, tonßderavii rem,· IV~. mamfeßavit. c. c. ßL·— .acwnotitia at fcientia reiy r, exρertus fuit; fcivit', cognovit t

refcwit. — Lin. antepen. cilL» gyrav'it\ circictimit, — Lin.«■μ - "

peiu campus, krcus inciikiw, dtferintn. GY'-vero' apüd I£o-

Page 10: GUSTA - uu.diva-portal.org1336169/FULLTEXT01.pdf · II.HISTOJUA MERCATORlSALTERIüSp.23.24. 73 quodaduxorero eius attinét, pervenit ad eam fama> maritumeiusminiftrumefleapud Regem

78 historia decem vizirgrum II. ρ.& uxor eius fuper illis in navi, & dixit: Por Deum,non dele&abor vita, donec refcivero quid eis accidit!Coepit igitnr circumvehi (in) mari eorura oauiTa (eosquaeritans), nec in'venit eos. Qucd ad puerulos vero,profe&o Qavit fuper eos veu.tus in vafto (mari), qui eos con-

iecit

merum wäre dicitur άτξυγετα* & a ρ. Eurip. 7reölctrapud Latinos vcißitm h. e. five immenfum,. ilve defertum, apudquos etiam cequor non minus de camp o quam de mari uferpa-tur; ifa quoque hic ad mare defiguandum adhiberi pote;£l:"J'

wquod nobis quidem placet. Quem vero offenderit, vocabulum^.—Jquod eiusdem eil originis & fignificationis ae tyj·? etiam adiii-beri de terra, oppof. rp mari (cL fupra p. 7. not. e);is aliam fenfui congruam querere poiTet liuius loci explicatio-nem, Sit igitur terra! PoteA reddi per ad vel incum accuf. ut Coran. 14: v. 29. Hinck, (Marracc. 24.) dearbore bona, c-ui afllmilatur verbum bonum feu vera religioγ ' Λ \f ♦ 1 - 3 5

, . , " >" c ^4<—<—~-Jl es-? ·—6--£j—^5 —S L—radixeins. ftabilis (eil in terra), et-rami-eins (extenduntui) in coelum,(attingunt coelum). Itaque fic reddl polTet locus noiler: flavitfuper-eos venttis in (vel ad vel verftts) terram. — Lin, ult. 1x5 IV. conie-cit;proiecit, cf.p.io.L 16. Quid fign, I, vid. ad p. 33. I.7.& 34.L 1.

Page 11: GUSTA - uu.diva-portal.org1336169/FULLTEXT01.pdf · II.HISTOJUA MERCATORlSALTERIüSp.23.24. 73 quodaduxorero eius attinét, pervenit ad eam fama> maritumeiusminiftrumefleapud Regem

II. HISTORIA MERCA?rORlS ALTERIUS p.~26.iecifc in litus maris, & quod ad alfeerum eorutp, (p.26.)oilenderünh eum quidam amicorum Regis huius orae,

cui eum tradiderunt. Valde igitur de eo admiratiis(Rex), eum iibi filium adoptavit, fimulavitque homini-bus fuum efle natum , quem oceultaverat prse fuo inéum amore. Tum vehementer Regis caufia gavifi funfehomines, & conflituit eum Rex vicarium fuum hasredem-que regn i fui. Poft fpatium vero annor um in hoc ftatu

peraétorum, mortuus eil Rex; cuius loco eum conftitu-erunt Regem. Confcendit igitur adoleicentulus folium

fu-

Pag. 26. Lin. t. III. vid, ad p. 18. 1. 14. » Ef-5c/

fet p. ig. 1. ult. — &ao>.U p. 23. 1. pen. — Lia. 2.

II, p. 4. 1. 14·. — Ocsruf VIII, pro o^db-iXjf (i. q. in I. UäI, 1 ί "s

cepit, fumfii, it.) adoptavit filium. — Lin. 3. apparuii,r.müfcßu^ confpicutu fuit, IV. manifeßavit; oßendit; ßmulavit. —

Lin. 4. C^dsrurpart. IV. a Üi* fut. I. & O. (vid. ρ. ig. 1.ι.) cf. Hebr. Hön velavit, texit, opernit. — ctmavii. —

Lin. 5. C5-1? (c^· a£* P· 4* 1. 9·) it· adiutor; tutor,, it. fiicceffov.

(Verbum (jß^ fign. quoque propinquus} contiguus fuit & pra¬xime fecuius fuit, adhceßt) Line vtearius eins & fite-

Page 12: GUSTA - uu.diva-portal.org1336169/FULLTEXT01.pdf · II.HISTOJUA MERCATORlSALTERIüSp.23.24. 73 quodaduxorero eius attinét, pervenit ad eam fama> maritumeiusminiftrumefleapud Regem

So HISTORIA DECEM VEZIRORUM IL ρ. 20.

fuum regium, viguifcque flatus eius, & bono ordine confti-tit imperium eius. Pater vero &tnater eius circumveliebait?tqr propter eum & propter fratrem eius i-nfulas maris,fperantes mare eos evpmuiiTe, fed nihil ad eos delatutneflj unde de iis defperaverunt, Sc habitaverunt (confti-terunt) in infula quadarn, Cum vero pater eorum diequodam (eilet) in foro, ecce vidife venditatörem cir*cumforaueum, in euius manu puer, quem venderet.

Tum *

ftffor deßgnatus, — <Λφο prcecepit; teßammto quid fcripßt;C ^

foedus pepigit; it. dßgnavit aliquem fuccejjortm. — nom.a<fi. it. iwamwtim; foedits.— Lin. 6. Hehr, hemsevaßt, hereditate acjepp. —m Lin. 7. <^*3-3 Hebr. Hl fixit, it.txtulit, ehvavit aiiquem ad bonores; conßituii «um Suitänum.— Lin. 8· pV.3 X. conßitit, Je erexit in pcdes; rtffns ere&us·que fuit, it. reße beneqm habuit. —* JL·* («f. p. 20. 1. 3.)ßatus (pec. prcefens * unde JlaciJf adv. nunc, ßa-tim) maxime damiftieus (ut 1. c.), de ßatus fortunarum bcatior,Unde in ftatu fuo res ejße dicitur, quando nuliaiji mutationemiubiit, ut o^0.c foedera inviolata. — ^Ιαό pcopr.confevuit margaritas in lineaw flu funieuhm (qui dicitur pVlaöJ.