GUIDELINES FOR PROMOTING THE ECOTOURISM WITH BICYCLE … · 2016-07-17 · บท น้า...

17
1 1. แนวทางการส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงนิเวศด้วยจักรยาน ณ วนพุทธอุทยานน้าตกเขาอีโตจังหวัดปราจีนบุรี GUIDELINES FOR PROMOTING THE ECOTOURISM WITH BICYCLE AT NAMTOK KHAO ITO BUDDHISM FOREST PARK, PRACHINBURI PROVINCE. ๒. นายทวีพล ไชยพงษ์ นิสิตระดับบัณฑิตศึกษา (ปริญญาโท) กลุ่มสาขาวิชา การบริหารและการจัดการการ ออกกาลังกายและการกีฬา คณะวิทยาศาสตร์การกีฬา มหาวิทยาลัยบูรพา 3. บทคัดย่อ การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 1)เพื่อสร้างและพัฒนาเส้นทาง กิจกรรมและกระบวนการการของ ท่องเที่ยวเชิงนิเวศด้วยจักรยาน 2)เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมการส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงนิเวศด้วยจักรยาน ณ วนพุทธอุทยานน้าตกเขาอีโต้จากกลุ่มผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย ๓)เพื่อสร้างแนวทางการส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิง นิเวศด้วยจักรยาน สาหรับวนพุทธอุทยานนาตกเขาอีโต้ จังหวัดปราจีนบุรี การดาเนินการวิจัย โดยการวิจัย ครั้งนี้เป็นการประยุกต์ใช้วิจัยและการพัฒนา(R&D) ในการทดลอง และวิจัยเชิงคุณภาพ เครื่องมือที่ใช้ในการ วิจัยคือแบบสอบถามความพึงพอใจ แบบทดสอบความรู้เชิงนิเวศและความรู้ด้านสุขภาพ (Pretest - Posttest) แบบสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้าง การวิเคราะห์ข้อมูลทางสถิติ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน การ กาหนดเกรดแบบอิงพัฒนาการ ข้อมูลเชิงคุณภาพโดยการสรุปประเด็นเนื้อหาที่ได้จากการสัมภาษณ์เชิงลึก มา จัดหมวดหมู่ข้อมูลตามประเด็นที่ศึกษา วิเคราะห์ หาข้อสรุป และนามาสรุปเป็นความเรียง ผลการวิจัยพบว่า ผลจากโปรแกรมการท่องเที่ยวเชิงนิเวศด้วยจักรยาน ฯ จากกลุ่มผู้มีส่วนได้ส่วน เสีย พบว่า 1) ด้านพื้นที่ มีความเหมาะสมต่อการท่องเที่ยวเชิงนิเวศด้วยจักรยาน อาจต้องมีการควบคุมเรื่อง ของปริมาณของนักท่องเที่ยว และปัญหาขยะมูลฝอย 2) ด้านการจัดการ พบว่าการทากิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับ การท่องเที่ยวด้วยจักรยานต้องคานึงถึงความถูกต้อง และการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติในพื้นที3) ด้าน กิจกรรมและกระบวนการ พบว่ากิจกรรมที่จัดขึ้นค่อนข้างจะไม่ส่งผลกระทบต่อสภาพแวดล้อม และควรมีการ ส่งเสริมในกิจกรรมอื่น ๆ เพิ่มเติม 4) ด้านการมีส่วนร่วม พบว่า ชุมชนในท้องถิ่นยังเห็นการทากิจกรรม จักรยานและการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมเป็นสิ่งที่ไกลตัว จึงเกิดการมีส่วนร่วมที่น้อย แนวทางการส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงนิเวศด้วยจักรยาน พบว่า 1) ด้านการวางแผน พบว่าควรมี การบูรณาการด้านบุคลากรในการมีส่วนร่วมในการทากิจกรรมและการเพิ่มกิจกรรมที่ส่งเสริมการท่องเที่ยว นอกเหนือจากการมาท่องเที่ยวด้วยจักรยานอย่างเดียว การจัดให้มีการส่งเสริมทางการตลาดบริการ ในช่วง เทศกาลการท่องเที่ยว 2) การจัดองค์กร พบว่า ควรมีการแบ่งหน้าที่อย่างชัดเจนในการปฏิบัติงาน และจัด อบรมการส่งเสริมการท่องเที่ยวด้วยจักรยาน 3) การนาไปใช้ พบว่า ควรมีการนาแผนไปปฏิบัติในทิศทาง

Transcript of GUIDELINES FOR PROMOTING THE ECOTOURISM WITH BICYCLE … · 2016-07-17 · บท น้า...

Page 1: GUIDELINES FOR PROMOTING THE ECOTOURISM WITH BICYCLE … · 2016-07-17 · บท น้า การ ... ชีวภาพ รวมทั้งปัญหาด้านการท่องเที่ยวเชิงนิเวศที่

1

1. แนวทางการสงเสรมการทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยาน ณ วนพทธอทยานน าตกเขาอโต จงหวดปราจนบร GUIDELINES FOR PROMOTING THE ECOTOURISM WITH BICYCLE AT NAMTOK KHAO ITO BUDDHISM FOREST PARK, PRACHINBURI PROVINCE.

๒. นายทวพล ไชยพงษ นสตระดบบณฑตศกษา (ปรญญาโท) กลมสาขาวชา การบรหารและการจดการการ ออกก าลงกายและการกฬา คณะวทยาศาสตรการกฬา มหาวทยาลยบรพา

3. บทคดยอ การวจยครงนมวตถประสงค 1)เพอสรางและพฒนาเสนทาง กจกรรมและกระบวนการการของทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยาน 2)เพอศกษาผลของโปรแกรมการสงเสรมการทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยาน ณ วนพทธอทยานน าตกเขาอโตจากกลมผมสวนไดสวนเสย ๓)เพอสรางแนวทางการสงเสรมการทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยาน ส าหรบวนพทธอทยานน าตกเขาอโต จงหวดปราจนบร การด าเนนการวจย โดยการวจยครงนเปนการประยกตใชวจยและการพฒนา(R&D) ในการทดลอง และวจยเชงคณภาพ เครองมอทใชในการวจยคอแบบสอบถามความพงพอใจ แบบทดสอบความรเชงนเวศและความรดานสขภาพ (Pretest - Posttest) แบบสมภาษณแบบมโครงสราง การวเคราะหขอมลทางสถต คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน การก าหนดเกรดแบบองพฒนาการ ขอมลเชงคณภาพโดยการสรปประเดนเนอหาทไดจากการสมภาษณเชงลก มาจดหมวดหมขอมลตามประเดนทศกษา วเคราะห หาขอสรป และน ามาสรปเปนความเรยง

ผลการวจยพบวา ผลจากโปรแกรมการทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยาน ฯ จากกลมผมสวนไดสวนเสย พบวา 1) ดานพนท มความเหมาะสมตอการทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยาน อาจตองมการควบคมเรองของปรมาณของนกทองเทยว และปญหาขยะมลฝอย 2) ดานการจดการ พบวาการท ากจกรรมทเกยวของกบการทองเทยวดวยจกรยานตองค านงถงความถกตอง และการอนรกษทรพยากรธรรมชาตในพนท 3) ดานกจกรรมและกระบวนการ พบวากจกรรมทจดขนคอนขางจะไมสงผลกระทบตอสภาพแวดลอม และควรมการสงเสรมในกจกรรมอน ๆ เพมเตม 4) ดานการมสวนรวม พบวา ชมชนในทองถนยงเหนการท ากจกรรมจกรยานและการอนรกษสงแวดลอมเปนสงทไกลตว จงเกดการมสวนรวมทนอย แนวทางการสงเสรมการทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยาน พบวา 1) ดานการวางแผน พบวาควรมการบรณาการดานบคลากรในการมสวนรวมในการท ากจกรรมและการเพมกจกรรมทสงเสรมการทองเทยวนอกเหนอจากการมาทองเทยวดวยจกรยานอยางเดยว การจดใหมการสงเสรมทางการตลาดบรการ ในชวงเทศกาลการทองเทยว 2) การจดองคกร พบวา ควรมการแบงหนาทอยางชดเจนในการปฏบตงาน และจดอบรมการสงเสรมการทองเทยวดวยจกรยาน 3) การน าไปใช พบวา ควรมการน าแผนไปปฏบตในทศทาง

Page 2: GUIDELINES FOR PROMOTING THE ECOTOURISM WITH BICYCLE … · 2016-07-17 · บท น้า การ ... ชีวภาพ รวมทั้งปัญหาด้านการท่องเที่ยวเชิงนิเวศที่

2

เดยวกน มงท างานเปนทม มการตรวจสอบเสนทางและอปกรณอยางตอเนอง 4) การควบคม พบวา ควรมการตรวจสอบและประเมนผลการท างานของบคลากรและเจาหนาท รวมถงการจดท าสถตการทองเทยว The objectives of this research were 1) To make route, activity and process of the ecotourism with bicycle. 2) To study the result of the ecotourism program with bicycle at Namtok khao Ito Buddhism forest park from stakeholder. 3) To make guidelines for promoting the ecotourism with bicycle at Namtok khao Ito Buddhism forest park, Phachinburi province. Process of research and development (R&D) was applied to this study The research tools consist Employee Satisfaction Questionnaire, Ecotourism and Healthy Test (Pretest - posttest), Structure Interview, Analyzing Statistic, mean, standard deviation, developmentally specifying grade, qualitative information by concluding main idea from in – depth interview and classifying the information to each objectives, analyze and Interpreted in to essay The conclusion of the stakeholder in ecotourism program with bicycle, the showed that 1) An route and activities is appropriate for ecotourism with bicycle, but it may have to control the quantity of tourist and solid waste problem. 2) In term of management, this ecotourism with bicycle must consider the right and conservation in the area. 3) In part of activity and process, ecotourism with bicycle doesn’t affect the environment, and it’d be better adding in more activities. 4) In part of participation, society nearby doesn’t realize how important the ecotourism with bicycle is, so the society‘s participation is less than expected. Guidelines for promoting the ecotourism with bicycle can be seen that 1) In term of strategy, it should apply in personnel to participate activities, and other ecotourism activities should be added for promoting service market in high season. 2) In part of organization, duties should be clearly assigned, and seminar about ecotourism with bicycle should be arranged. 3) Ways of applying, plan and policy should be used in the same way, to work in team and continually check routes and equipment. 4) In part of controlling, it can be seen that examined and evaluated officers’ capabilities are required, and making ecotourism‘s statistic should be included.

Page 3: GUIDELINES FOR PROMOTING THE ECOTOURISM WITH BICYCLE … · 2016-07-17 · บท น้า การ ... ชีวภาพ รวมทั้งปัญหาด้านการท่องเที่ยวเชิงนิเวศที่

3

3. บทนา การทองเทยวเชงนเวศ เปนรปแบบของการทองเทยวรปแบบหนงทประเทศไทยไดยอมรบและ

กลาวขานถงการทองเทยวแบบนคอนขางมาก ซงเปนทนาสนใจจากฝายตาง ๆ ทงภาครฐและเอกชน เปนการทองเทยวทเกยวของกบธรรมชาต การเดนทางไปยงแหลงทองเทยวและวฒนธรรมทองถนอยางมความรบผดชอบ กอเกดการมสวนรวมของชมชนในทองถน ในประเทศไทย เปนประเทศทมศกยภาพและเอกลกษณ /อตลกษณ ทางการทองเทยวเชงนเวศประเทศหนงของโลก เนองจากมระบบนเวศทางธรรมชาต ซงเปนทรพยากรในการทองเทยวเชงนเวศอนทรงคณคามหาศาลตอการพฒนาการทองเทยวอยางยงยนไดเปนอยางด ซงรฐบาลไดก าหนดเปนนโยบายระดบชาต เพอใหนโยบายดงกลาวน าไปสการปฏบตอยางเปนรปธรรม การทองเทยวแหงประเทศไทยจงก าหนดองคประกอบหลกของการทองเทยวเชงนเวศ 4 ดาน คอ องคประกอบดานพนท การจดการ กจกรรม และกระบวนการ รวมทงมสวนรวมของชมชนในทองถน (การทองเทยวแหงประเทศไทย, 2544)

การทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยาน เปนการทองเทยวรปแบบใหมในปจจบน ซงเปนการทองเทยวควบคกบการพฒนาสงแวดลอมอยางยงยนและการใชจกรยานในการทองเทยวกเปนสวนชวยเรองของการลดการใชพลงงานอยางสนเปลองและลดปรมาณของเสยทจะเปนอนตรายตอสงแวดลอม อกทงเปนการออกก าลงกายโดยใชจกรยานเปนเครองมอ ซงเปนกจกรรมทเขาถงธรรมชาตไดด หลกเลยงอากาศทมมลพษ ส าหรบการปนจกรยาน ยงไดประโยชนโดยตรงตอกลาม เนอ ท าใหกลามเนอแขงแรงมากขน โดยเฉพาะกลามเนอบรเวณเอว สะโพก ท าใหปองกนปญหาปวดกลามเนอขาไดด อกทงยงพฒนาระบบไหนเวยนโลหตและระบบหวใจ ซงสอดคลองกบ ชาญวทย โคธรานรกษ (2551) กลาววาการปนจกรยานขนลงเขาถอเปนการออกก าลงแบบแอโรบคทหนก เพราะตองใชพลงงานมาก ซงเปนประโยชนตอหวใจ การปนจกรยานจงเหมาะทจะท าใหหวใจแขงแรงมากขน คลาย ๆ กบการเลนเทนนส ฟตบอล สมรรถภาพระบบหวใจและปอดจะดขนอยางเดนชด การปนจกรยานเสอภเขา ปนเขา ไตรกฬา เปนการออกก าลงกายแบบแอโรบคหนก ผทสามารถเลนกฬาประเภทนไดจ าเปนตองมสมรรถนะหวใจและปอดดเยยม

การทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยานในจงหวดปราจนบร จงหวดปราจนบรมแหลงทองเทยวผจญภยทดงดดนกจกรยานทวประเทศไทยใหมาทดสอบเสนทาง คอ วนพทธอทยานน าตกเขาอโต ซงตงอยในอ าเภอเมองจงหวดปราจนบร มระยะหางจากตวเมอง ประมาณ 15 กโลเมตร วนพทธอทยานน าตกเขาอโต มแหลงทองเทยวมากมายเชน อางเกบน าจกรพงษ น าตกเขาอโต สถานทกางเตนทพกแรม และเสนทางจกรยานทมหลากหลายรปแบบ เชน จกรยานเสอภเขา ทงประเภทครอสคนทร และดาวนฮลล ทก าลงไดรบความนยมมากทสดในปจจบน เสนทางจกรยานทวนพทธอทยานน าตกเขาอโต ไดมผท าการโหวต จากเวบไซต thaimtb.com วาเปนเสนทางจกรยานผจญภยอนดบตน ๆ ของประเทศไทยอกดวย จงท าใหวนพทธอทยานน าตกเขาอโต เปนแหลงทองเทยวทสมบรณ ซงเหมาะส าหรบการทองเทยวในหลากหลายรปแบบ

เนองจากวนพทธอทยานน าตกเขาอโต ยงไมมแนวทางการสงเสรมการทองเทยวดวยจกรยานทเหมาะสม แตเปนทนาสงเกตคอ มผมาปนจกรยานอยางตอเนองและมแนวโนมเพมมากขนเรอย ๆ แตยงไมม

Page 4: GUIDELINES FOR PROMOTING THE ECOTOURISM WITH BICYCLE … · 2016-07-17 · บท น้า การ ... ชีวภาพ รวมทั้งปัญหาด้านการท่องเที่ยวเชิงนิเวศที่

4

การเกบรวบรวมขอมลทางสถต ผวจยจงท าการสงเกตจากพนทโดยตรง และไดสมภาษณคณธรวฒน ออนส าล (2555) หวหนาวนพทธอทยานน าตกเขาอโต พบวานกทองเทยวทมาอยางตอเนองและมแนวโนมทเพมขน ยอมสงผลตอสภาพแวดลอมทงดานกายภาพ และชวภาพ รวมทงปญหาดานการทองเทยวเชงนเวศทยงขาดอยในหลาย ๆ ดาน ไดแก การมสวนรวมของคนในทองถน การใหความรเรองระบบนเวศแกนกทองเทยว และการวดความพงพอใจของนกทองเทยว รวมถงดานสขภาพจากการมาทองเทยวดวยจกรยาน ซงสอดคลองกบการใหสมภาษณของคณนพนธ สขประสาท (2555) หวหนาชมรมจกรยานเขาอโต กลาววา นกทองเทยวดวยจกรยานทมาทองเทยวทวนพทธอทยานน าตกเขาอโต สวนใหญจะมาจากการนดหมายทางสอออนไลน และจะมากนเองจากรถสวนตว ปนเอง และกลบเอง โดยจะไปตามเสนทางทตนร หรอตามปายบอกเสนทางทมอยในปจจบน จงท าใหไมไดรบประโยชนจากการมาทองเทยวเทาทควร และไมตอบสนองหลกการการทองเทยวเชงนเวศ สวนหนวยงานทเกยวของยงไมเหนถงความส าคญของการทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยาน จงไมมแนวทางการบรหารจดการทเปนรปธรรมเกดขน

จากเหตการณดงกลาวขางตน ผวจยเหนถงความส าคญและมความจ าเปนอยางยงทตองจดท าวจยเรอง แนวทางการสงเสรมการทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยาน ณ วนพทธอทยานน าตกเขาอโต จงหวดปราจนบร เพอเปนการพฒนาเสนทางทองเทยวดวยจกยานทผสมผสานการเรยนรเชงนเวศ การเรยนรดานสขภาพพลานามย การเรยนรดานสงคมและชมชน เปนแนวทางหนงทจะสงเสรมการทองเทยวดวยจกรยานใหมคณคาและประโยชนมากขน และเสนอแนะแนวทางใหแกหนวยงานทเกยวของใหเหนถงความส าคญและมสวนรวมในการสงเสรมการทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยานทวนพทธอทยานน าตกเขาอโต วตถประสงคของการวจย

1. เพอสรางและพฒนาเสนทาง กจกรรมและกระบวนการการทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยาน 2. เพอศกษาผลของโปรแกรมการสงเสรมการทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยาน ณ วนพทธอทยาน

น าตกเขาอโต จากกลมผมสวนไดสวนเสย 3. เพอสรางแนวทางการสงเสรมการทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยาน ส าหรบวนพทธอทยานน าตก

เขาอโต จงหวดปราจนบร

4. วธการวจย การวจยครงนเปนการประยกตใชการวจยและการพฒนา (R&D) โดยใชในการออกแบบสรางวธการ และการวจยเชงคณภาพ ตวแปรทใชในการศกษา ตวแปรอสระ ไดแก

ผลจากการสรางโปรแกรมการสงเสรมการทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยาน ผลจากการทดลองโปรแกรมการสงเสรมการทองเทยวดวยจกรยาน

ผลจากโปรแกรมการสงเสรมการทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยานจากกลมผมสวนไดสวนเสย

Page 5: GUIDELINES FOR PROMOTING THE ECOTOURISM WITH BICYCLE … · 2016-07-17 · บท น้า การ ... ชีวภาพ รวมทั้งปัญหาด้านการท่องเที่ยวเชิงนิเวศที่

5

ตวแปรตาม ไดแก แนวทางการสงเสรมการทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยาน ณ วนพทธอทยานน าตกเขาอโต จงหวด

ปราจนบร กลมตวอยาง 1. กลมตวอยางผทดลองใชจ านวน 34 คน มอายตงแต 15 ขนไป ซงแบงออกเปน 2 กลม คอ นกทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยานมอใหม และนกทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยาน โดยอาสาสมครและยนดเขารวมการวจย

2. กลมตวอยางทใชในการเกบรวบรวมขอมลดานผลจากโปรแกรมการสงเสรมการทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยานจากกลมผทมสวนไดสวนเสย (stakeholder) และขอมลการสรางแนวทางการสงเสรมการทองเทยวเชงนเวศดวยกฬาจกรยาน จากผใหขอมลหลก (key informants) เครองมอทใชในการวจย

เครองมอทใชในงานวจยคร งน ม 4 สวน ดงน สวนท 1 แบบสอบถามความพงพอใจตอการเขารวมกจกรรมของผทดลอง โดยใชแนวทางตาม

ทฤษฎสวนประสมทางการตลาดบรการ 7Ps สวนท 2 แบบทดสอบความรเกยวกบการทองเทยวเชงนเวศและดานสขภาพ การทดสอบกอนการ

ทดลองและหลงการทดลอง (Pretest and Posttest) โดยมลกษณะค าตอบใหเลอกตอบ 2 ค าตอบ ใช และ ไมใช (ถาตอบถกให 1 คะแนน และตอบผดให 0 คะแนน) สวนท 3 แบบสมภาษณแบบมโครงสราง แบงออกเปน 3 ประเภทคอ - แบบสมภาษณเกยวกบการปรบปรงโปรแกรมการทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยาน ประกอบดวย ดานความพงพอใจทงหมด 7 ดาน และอน ๆ - แบบสมภาษณดานผลจากโปรแกรมการสงเสรมการทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยานจากกลมผมสวนไดสวนเสย ประกอบดวย ดานพนท ดานการจดการ ดานกจกรรม และการมสวนรวมของชมชน - แบบสมภาษณดานแนวทางการสงเสรมการทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยาน ประกอบดวย ดานการวางแผน ดานองคการ ดานการน าไปใช และดานการควบคม และทรพยากรในการบรหารจดการ สวนท 4 เครองมอวดอตราการเตนของหวใจและการเผาผลาญพลงงานทใชในการออกก าลงกาย รน POLAR FT4 และบนทกลงในตารางบนทกขอมล การเกบรวบรวมขอมล ผวจยไดดาเนนการเปนข นตอนดงน 1. การเกบรวบรวมขอมลเกยวกบสภาพพนทและบรบทการทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยาน

Page 6: GUIDELINES FOR PROMOTING THE ECOTOURISM WITH BICYCLE … · 2016-07-17 · บท น้า การ ... ชีวภาพ รวมทั้งปัญหาด้านการท่องเที่ยวเชิงนิเวศที่

6

2. สรางโปรแกรมการทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยาน โดยผวจยและปรกษาจากผช านาญการทางดานเทคนคการทองเชงนเวศดวยจกรยาน 3. เปดรบสมครผเขารวมการวจย และใหกรอกใบยนยอมเขารวมการวจย 4. การแบงกลมตวอยางออกเปน 3 ขนตอน ทงนกทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยานมอใหม และนกทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยาน

การทดลองขนตน ใชจ านวนผทดลอง 2 คน การทดลองขนส าคญ ใชจ านวนผทดลอง 5 คน

การทดลองขนปฏบตการ ใชจ านวนผทดลอง 10 คน ท าการประเมนผลโปรแกรมการสงเสรมการทองเทยวเชงนเวศ ฯ หลงจากการทดลอง โดยการท าแบบสอบถามความพงพอใจ แบบทดสอบความรเชงนเวศและความรดานสขภาพ (Pretest-Posttest) ประเมนผลดานสขภาพโดยบนทกระยะทาง อตราการเตนของชพจร และอตราการเผาผลาญพลงงานขณะออกก าลงกาย และสมภาษณการปรบปรงแกไขโปรแกรมการสงเสรมการทองเทยวเชงนเวศ ฯ

โดยการทดลองแตละขนมระยะเวลาหางกน 1 สปดาห และไมซ าผทดลองเดม 5. น าขอมลทไดจากภาคสนามมาเกบรวบรวมประเมนผลจากแนวทาง ฯ และจดหมวดหม วเคราะหขอมลแลวน าเสนอในรปแบบตารางพรอมค าบรรยายประกอบ

6. การสมภาษณผลทเกดขนจากโปรแกรมการสงเสรมการทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยานจากกลมผทมสวนไดสวนเสย

7. สรางแนวทางการทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยาน จากการสมภาษณผใหขอมลหลก และน ามาวเคราะห โดยผวจยโดยใชหลกการหนาททางการบรหารจดการ (Functions of Management) และทรพยากรในการบรหารจดการ (Management Resources) การวเคราะหขอมลและสถตทใชในการวเคราะหขอมล การเกบรวบรวมขอมลจากแบบสอบถามและแบบทดสอบ เกบรวบรวมและน ามาประมวลผลดวยเครองคอมพวเตอรโดยใชโปรแกรมส าเรจรป และบนทกรหสลงในเครองคอมพวเตอร ขอมลการสมภาษณ น ามาสรปประเดนเนอหาทไดจากการสมภาษณ น ามาจดหมวดหมขอมลตามประเดนทศกษา และน ามาวเคราะหเนอหา (content analysis)

5. ผลการศกษา ผลจากการสรางและพฒนาเสนทาง กจกรรมและกระบวนการ การสงเสรมการทองเทยวเชงนเวศ ฯ

Page 7: GUIDELINES FOR PROMOTING THE ECOTOURISM WITH BICYCLE … · 2016-07-17 · บท น้า การ ... ชีวภาพ รวมทั้งปัญหาด้านการท่องเที่ยวเชิงนิเวศที่

7

เสนทางส าหรบนกทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยานมอใหม ใชเสนทางพนทวนพทธอทยานน าตกเขาอโต มระยะทาง 12.9 กโลเมตร

เสนทางส าหรบ

นกทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยานใชเสนทางจกรยานในพนทวนพทธอทยานน าตกเขาอโต มระยะทาง 15 กโลเมตร โดยเพมเสนทาง single track นอกเหนอจากกลมนกทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยานมอใหมบรเวณน าตกไผขาวหลาม ประมาณ 2 กโลเมตร ซงเปน

เสนทางทเปนพนทขนลงชน (ระดบสามศร) กจกรรมและกระบวนการ โปรแกรมการสงเสรมการทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยานฯ โดยการสรางจากการวเคราะหพนท

ความคดเหนจากผทเกยวของ และผวจย โดยแบบออกเปน 2 กลม คอ นกทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยานมอใหม และนกทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยาน มรายละเอยดดงน 1)เรมตนชมรมจกรยานเขาอโต 2)น าตกเขา 3)วดถ าเขา 4)อางเกบน าจกรพงษ 5)ทท าการ วนพทธอทยานน าตกเขาอโต 6)หนวยจดการตนน าเขาอโต 7)กจกรรมสงเสรมสขภาพ 8)จดชมววผาหนซอน 9)น าตกไผขาวหลาม (กลมนกทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยาน) 10)เนนพศวง 11)น าตกไทรทอง 12)สนสดทชมรมจกรยานเขาอโต

Page 8: GUIDELINES FOR PROMOTING THE ECOTOURISM WITH BICYCLE … · 2016-07-17 · บท น้า การ ... ชีวภาพ รวมทั้งปัญหาด้านการท่องเที่ยวเชิงนิเวศที่

8

กจกรรมและกระบวนการการสงเสรมการทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยานของนกทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยานมอใหมโดยรวม 10 สถาน ใชระยะทางทงหมด 12.9 กโลเมตร เวลา1 ชวโมง 56 นาท

กจกรรมและกระบวนการการสงเสรมการทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยานของนกทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยาน โดยรวม 11 สถาน ใชระยะทางทงหมด 15 กโลเมตร เวลา 2 ชวโมง 08 นาท ขอมลดานความพงพอใจของนกทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยานมอใหม และนกทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยาน ขอมลจากแบบสอบถามความพงพอใจโดยใชทฤษฎสวนประสมทางการตลาดบรการ ผลการวเคราะหดงน ตารางท 3 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบความพงพอใจของนกทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยานมอใหม วนพทธอทยานน าตกเขาอโต จงหวดปราจนบร

ขอท สวนประสมทางการตลาดบรการ รอบ1 (n=2) รอบ2 (n=5) รอบ3 (n=10)

x SD ระดบ x SD ระดบ x SD ระดบ

1 ดานผลตภณฑ 3.33 0.62 ปานกลาง 3.62 0.64 มาก 4.18 0.57 มาก

2 ดานราคา 4.00 0.28 มาก 3.72 0.85 มาก 4.30 0.47 มาก

3 ดานชองทางการจดจาหนาย 3.33 0.23 ปานกลาง 3.46 0.85 ปานกลาง 4.23 0.56 มาก

4 ดานการสงเสรมทางการตลาด 3.41 0.58 ปานกลาง 3.43 0.75 ปานกลาง 4.38 0.54 มาก

5 ดานบคลากร 3.64 0.30 มาก 3.88 0.90 มาก 4.37 0.50 มาก

6 ดานลกษณะทางกายภาพ 3.60 0.56 มาก 3.68 0.81 มาก 4.18 0.56 มาก

7 ดานกระบวนการ 3.72 0.31 มาก 3.80 0.40 มาก 4.25 0.53 มาก

ผลรวมท งหมด 3.57 0.41 มาก 3.65 0.74 มาก 4.27 0.53 มาก

จากตารางท 3 แสดงระดบความพงพอใจของนกทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยานมอใหมวนพทธอทยานน าตกเขาอโต จงหวดปราจนบร มดงน

รอบท 1 แสดงผลรวมความพงพอใจทงหมด 7 ดาน โดยภาพรวมนกทองเทยวมความพงพอใจอยในระดบมาก มคาเฉลย เทากบ 3.57 และสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.41

รอบท 2 แสดงผลรวมความพงพอใจทงหมด 7 ดาน โดยภาพรวมนกทองเทยวมความพงพอใจอยในระดบมาก มคาเฉลย เทากบ 3.65 และสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.74

รอบท 3 แสดงผลรวมความพงพอใจทงหมด 7 ดาน โดยภาพรวมนกทองเทยวมความพงพอใจอยในระดบมาก มคาเฉลย เทากบ 4.27 และสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.53

ตารางท 4 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบความพงพอใจของนกทองเทยวเชงนเวศ ดวยจกรยาน วนพทธอทยานน าตกเขาอโต จงหวดปราจนบร

Page 9: GUIDELINES FOR PROMOTING THE ECOTOURISM WITH BICYCLE … · 2016-07-17 · บท น้า การ ... ชีวภาพ รวมทั้งปัญหาด้านการท่องเที่ยวเชิงนิเวศที่

9

ขอท สวนประสมทางการตลาดบรการ รอบ1 (n=2) รอบ2 (n=5) รอบ3 (n=10)

x SD ระดบ x SD ระดบ x SD ระดบ

1 ดานผลตภณฑ 3.11 0.62 ปานกลาง 2.93 0.57 ปานกลาง 3.78 0.57 มาก

2 ดานราคา 2.70 0.98 ปานกลาง 3.24 1.00 ปานกลาง 4.00 0.72 มาก

3 ดานชองทางการจดจาหนาย 3.33 0.94 ปานกลาง 3.53 0.85 มาก 4.13 0.57 มาก

4 ดานการสงเสรมทางการตลาด 2.91 0.82 ปานกลาง 3.23 0.80 ปานกลาง 3.81 0.61 มาก

5 ดานบคลากร 3.57 1.00 มาก 3.94 0.68 มาก 4.22 0.58 มาก

6 ดานลกษณะทางกายภาพ 3.40 0.56 ปานกลาง 3.44 0.66 ปานกลาง 4.16 0.54 มาก

7 ดานกระบวนการ 2.72 0.70 ปานกลาง 3.40 0.63 ปานกลาง 4.52 0.51 มากทสด

ผลรวมท งหมด 3.10 0.80 ปานกลาง 3.38 0.74 ปานกลาง 4.08 0.58 มาก

จากตารางท 4 แสดงระดบความพงพอใจของนกทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยาน วนพทธอทยานน าตกเขาอโต จงหวดปราจนบร มดงน

รอบท 1 แสดงผลรวมความพงพอใจทงหมด 7 ดาน โดยภาพรวมนกทองเทยวมความพงพอใจอยในระดบปานกลางมคาเฉลย เทากบ 3.10 และสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.80

รอบท 2 แสดงผลรวมความพงพอใจทงหมด 7 ดาน โดยภาพรวมนกทองเทยวมความพงพอใจอยในระดบปานกลาง มคาเฉลย เทากบ 3.38 และสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.74

รอบท 3 แสดงผลรวมความพงพอใจทงหมด 7 ดาน โดยภาพรวมนกทองเทยวมความพงพอใจอยในระดบมาก มคาเฉลย เทากบ 4.08 และสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.58 ขอมลดานกจกรรมสงเสรมสขภาพของผทดลอง

ผลจากการทดลองกจกรรมสงเสรมสขภาพ ปนจกรยานเรงอตราการเตนของชพจรอยในชวง 66 – 79% ของอตราการเตนของชพจรสงสด ระยะทาง 1.5 กม. โดยเรมจากการแบงกลม ออกเปน 2 กลมคอ นกทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยานมอใหมและนกทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยาน เพอวเคราะหหา ชพจรเปาหมาย การเผาผลาญพลงงานทงหมด เวลาทใชในการท าการทดสอบและเวลารวมทงหมด ดงน ผลของกจกรรมสงเสรมสขภาพโดยการปนจกรยานเรงอตราการเตนของชพจรการเผาผลาญพลงงานทงหมด และเวลารวมทงหมดของนกทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยานมอใหม รอบท 1 พบวาคาเฉลยโดยรวมของการเผาผลาญพลงงาน (kcal) ทงหมดตลอดเสนทางเทากบ 1177 กโลแคลอร ใชเวลาทงหมดรวมการท ากจกรรม 1 ชวโมง 15 นาท รอบท 2 พบวาคาเฉลยโดยรวมของการเผาผลาญพลงงาน (kcal) ทงหมดตลอดเสนทางเทากบ 1339 กโลแคลอร ใชเวลาทงหมดรวมการท ากจกรรม 1 ชวโมง 37 นาท

รอบท 3 พบวาคาเฉลยโดยรวมของการเผาผลาญพลงงาน (kcal) ทงหมดตลอดเสนทางเทากบ 1543 กโลแคลอร ใชเวลาทงหมดรวมการท ากจกรรม 1 ชวโมง 56 นาท

Page 10: GUIDELINES FOR PROMOTING THE ECOTOURISM WITH BICYCLE … · 2016-07-17 · บท น้า การ ... ชีวภาพ รวมทั้งปัญหาด้านการท่องเที่ยวเชิงนิเวศที่

10

ผลของกจกรรมสงเสรมสขภาพโดยการปนจกรยานเรงอตราการเตนของชพจร การเผาผลาญพลงงานทงหมด และเวลารวมทงหมดของนกทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยาน รอบท 1 พบวาคาเฉลยโดยรวมของการเผาผลาญพลงงาน (kcal) ทงหมดตลอดเสนทางเทากบ 1326 กโลแคลอร ใชเวลาทงหมดรวมการท ากจกรรม 1ชวโมง 30 นาท รอบท 2 พบวาคาเฉลยโดยรวมของการเผาผลาญพลงงาน (kcal) ทงหมดตลอดเสนทางเทากบ 1407 กโลแคลอร ใชเวลาทงหมดรวมการท ากจกรรม 1ชวโมง 55 นาท รอบท 3 พบวาคาเฉลยโดยรวมของการเผาผลาญพลงงาน (kcal) ทงหมดตลอดเสนทางเทากบ 1429 กโลแคลอร ใชเวลาทงหมดรวมการท ากจกรรม 2 ชวโมง 8 นาท ขอมลดานความรเชงนเวศและความรดานสขภาพของผทดลอง ผลจากการท าแบบทดสอบ (Pretest – Posttest) โดยก าหนดใหนกทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยานมอใหมและนกทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยาน ไดท าแบบทดสอบความรเชงนเวศและความรดานสขภาพ กอนและหลงการทดลอง ดงน ผลการวเคราะหคะแนนพฒนาการความรดานเชงนเวศ กอนและหลงการทดลอง (Pretest – Posttest) ของนกทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยานมอใหมและนกทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยาน รอบท 1 นกทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยานมอใหมพบวา คะแนนความรดานเชงนเวศหลงการทดลองมการพฒนาจากกอนการทดลอง รอยละ 0.75

รอบท 1 นกทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยาน พบวา คะแนนความรดานเชงนเวศหลงการทดลองมการพฒนาจากกอนการทดลอง รอยละ 0.87 รอบท 2 นกทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยานมอใหมพบวา คะแนนความรดานเชงนเวศหลงการทดลองมการพฒนาจากกอนการทดลอง รอยละ 0.64

รอบท 2 นกทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยาน พบวา คะแนนความรดานเชงนเวศหลงการทดลองมการพฒนาจากกอนการทดลอง รอยละ 0.80 รอบท 3 นกทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยานมอใหมพบวา คะแนนความรดานเชงนเวศหลงการทดลองมการพฒนาจากกอนการทดลอง รอยละ 0.76

รอบท 3 นกทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยาน พบวา คะแนนความรดานเชงนเวศหลงการทดลองมการพฒนาจากกอนการทดลอง รอยละ 1.00 ผลการวเคราะหคะแนนพฒนาการความรดานสขภาพ กอนและหลงการทดลอง (Pretest – Posttest) ของนกทองเทยวทวไปและนกทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยาน รอบท 1 นกทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยานมอใหมพบวา คะแนนความรดานสขภาพหลงการทดลองมการพฒนาจากกอนการทดลอง รอยละ 0.55

Page 11: GUIDELINES FOR PROMOTING THE ECOTOURISM WITH BICYCLE … · 2016-07-17 · บท น้า การ ... ชีวภาพ รวมทั้งปัญหาด้านการท่องเที่ยวเชิงนิเวศที่

11

รอบท 1 นกทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยาน พบวา คะแนนความรดานสขภาพหลงการทดลองมการพฒนาจากกอนการทดลอง รอยละ 0.70 รอบท 2 นกทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยานมอใหมพบวา คะแนนความรดานสขภาพหลงการทดลองมการพฒนาจากกอนการทดลอง รอยละ 0.83

รอบท 2 นกทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยาน พบวา คะแนนความรดานสขภาพหลงการทดลองมการพฒนาจากกอนการทดลอง รอยละ 0.90 รอบท 3 นกทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยานมอใหมพบวา คะแนนความรดานสขภาพหลงการทดลองมการพฒนาจากกอนการทดลอง รอยละ 0.81 รอบท 3 นกทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยาน พบวา คะแนนความรดานสขภาพหลงการทดลองมการพฒนาจากกอนการทดลอง รอยละ 0.96 ผลจากโปรแกรมการทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยานจากกลมผมสวนไดสวนเสย ขอมลนไดจาการสมภาษณเชงลกจากกลมผทมสวนไดสวนเสยในพนทจากการมาทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยาน (Stakeholder) ดงน พนทมความเหมาะสมในการทองเทยวดวยจกรยานเชงนเวศ ดวยสภาพพนทของบรเวณโดยรอบวนพทธอทยาน มอย 2 รปแบบ คอ เสนทางลาดยางและเสนทางวบาก หรอ (Single track) ซงเสนทาง จะมแหลงทองเทยวตามธรรมชาตตาง ๆ และหนวยงานของทางราชการคอทท าการปาไม เรอนเพาะช า และหนวยจดการตนน า จงเหมาะสมกบการเปนแหลงทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยาน แหลงเรยนรเกยวกบระบบนเวศในพนท ปจจบนมแหลงเรยนรระบบนเวศทหลากหลาย และมการจดกจกรรมทสงเสรมการเรยนรเกยวกบระบบนเวศอยางสม าเสมอ กจกรรมทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยานเปนกจกรรมททางชมรมจกรยานจดท าขนรวมกบองคการบรหารสวนจงหวดปราจนบร ซงการจดกจกรรมตองค านงถงความถกตองและไมสงผลกระทบตอสงแวดลอมในพนท การท ากจกรรมทกครงจงตองไดรบความยนยอมและเหนชอบจากการพจารณาของเจาหนาทจาก วนพทธอทยานน าตกเขาอโต ซงกอเกดความชวยเหลอและสงเสรมการท ากจกรรมจากทางหนวยงาน กจกรรมหลกทใชพนทเขาอโต คอ การทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยานซงมผมาปนอยางตอเนอง และกจกรรมการทองทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยานในพนทเขาอโตสวนใหญจะถกด าเนนการโดยชมรมจกรยานเขาอโตรวมกบ อบจ.ปราจนบร และวนพทธอทยานน าตกเขาอโตจะเปนผใหการสนบสนน และใหค าปรกษาดานพนท ชมรมจกรยานเขาอโตจะมบคลากรทมความช านาญในการปนจกรยานในทางปาหรอเสนทางในภเขา ซงจะมกระบวนการในการใหบรการตงแต ใหค าปรกษาดานเทคนคการปนจกรยานเบองตน บรการเชาจกรยาน ผน าเสนทาง บรการซอมจกรยาน และสงอ านวยความสะดวกตาง ๆ เชน หองน า หองสวม เปนตน

การมสวนรวมของชมชนสวนใหญจะเหนวาการอนรกษสงแวดลอมเปนเรองไกลตว เนองมาจากการไมไดประโยชนจากการมาของนกทองเทยวทวไปหรอการทองเทยวดวยจกรยาน ผลเนองมาจากเมอการ

Page 12: GUIDELINES FOR PROMOTING THE ECOTOURISM WITH BICYCLE … · 2016-07-17 · บท น้า การ ... ชีวภาพ รวมทั้งปัญหาด้านการท่องเที่ยวเชิงนิเวศที่

12

จดกจกรรมเกยวของกบจกรยานเกดขน ผจดกจกรรมไมไดค านงถงการมสวนรวมของชมชนเทาทควร จะจดเฉพาะกจกรรมจกรยาน ซงแนวความคดในอนาคตคอเมอมการจดกจกรรมเกยวของกบจกรยาน ควรทจะน าสนคาจากชมชน (OTOP) ของชมชนในทองถนมาจดจ าหนายแกผมาท ากจกรรมดวยซงเปนการสรางรายไดแกชมชนในทองถน ผทมสวนไดสวนเสยในพนททเกดขนกคอ รานคา รานอาหารบรเวณอางเกบน าและน าตกเขาอโต จะมเสนทางจกรยานใหนกทองเทยวไดไปสมผสกบความเปนอยของรานคาและอดหนนรายได แกรานคา เสนทางจกรยานทจดท าขนยงผานแหลงทองเทยวอกทหนงคอ วดถ าเขาอโต เปนการใหนกทองเทยวไดเรยนร และสมผสกบวฒนธรรมในทองถน แนวทางการสงเสรมการทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยานสาหรบวนพทธอทยานน าตกเขาอโต ควรมการวางแผนบรณาการดานบคลากรจากหนวยงานตาง ๆ ทงของหนวยงานราชการ ชมรมจกรยาน รานคาในพนท รวมกนวางแผนพฒนาและสงเสรมการทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยาน

การวางแผนในสวนของการบรการการทองเทยวดวยจกรยาน การวางแผนการสงเสรมทางการตลาดบรการ และบรการใหความรเกยวกบจกรยานและความรเชงนเวศตามความตองการของนกทองเทยว เปนตน การจดใหมกจกรรมทหลากหลายเพมเตมจากการมาทองเทยวดวยจกรยานเพยงอยางเดยว เชน การปลกตนไม การท าฝายชะลอน า กจกรรมสองนก และกจกรรมปนจกรยานทองเทยวปาในตอนกลางคนเปนตน

การจดองคกรจะตองมการแบงหนาทกนอยางชดเจน มการบรณาการรวมกนจากหนวยงาน ตาง ๆ โดยผทรบผดชอบในพนทคอ วนพทธอทยานน าตกเขาอโตเปนผประสานงานหลก

จดใหมการอบรมการสงเสรมการทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยานใหเกดการพฒนาของบคลากรในองคกร ทงบคลากรจากชมรมจกรยานเขาอโตและบคลากรจากวนพทธอทยานน าตกเขาอโต เพอความตระหนกถงการทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยานใหเกดเปนรปแบบทมประสทธภาพของบคลากรในองคกรในอนาคต

การสรางเครอขายสถานประกอบการทใกลเคยงใหเกดการชวยเหลอ ดานอปกรณและสงอ านวยความสะดวก มการบรหารงานซงอยบนความมสวนรวม การท างานเปนทม มการแลกเปลยนความรอยางมประสทธภาพและประสทธผลในการปฏบตงาน

การน าแผนทไดก าหนดไวมาสรางเปนเปาหมายเพอใหบคลากรในองคกรไดเกดการรบร และน าไปใชไดในทศทางเดยวกน โดยมงท างานเปนทม และสรางใหกอเกดการสอสารทชดเจน มการบรหารงบประมาณทสอดคลองกบผลงานทท าทมประสทธภาพและประสทธผลเกดขน

ควรมการตดตามและประเมนผลการปฏบตงานของบคลากรทรบผดชอบในสวนตาง ๆ และน ามาแกไขปรบปรงใหเหมาะสมมากยงขน มการตรวจสอบมาตรฐานของอปกรณทใหบรการเปนประจ า เพอสรางความมนใจแกผใชบรการ โดยการปรบปรง เปลยนแปลง อปกรณสงอ านวยความสะดวกใหสอดคลองกบการ

Page 13: GUIDELINES FOR PROMOTING THE ECOTOURISM WITH BICYCLE … · 2016-07-17 · บท น้า การ ... ชีวภาพ รวมทั้งปัญหาด้านการท่องเที่ยวเชิงนิเวศที่

13

ใชงานในปจจบน และจดท ารายงานสรปการด าเนนกจกรรมการทองเทยวเปนรายปและสถตการทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยานในพนท

6. สรปผลการวจย ผลจากโปรแกรมการสงเสรมการทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยานจากกลมผมสวนไดสวนเสย 1) ดานพนทและเสนทาง มความเหมาะสมตอการทองเทยวและศกษาระบบนเวศ โดยวนพทธอทยานน าตกเขาอโต มแหลงศกษาความรดานนเวศ ทเออประโยชนตอการมาทองเทยวอยางคมคา 2) ดานการจดการ เมอด าเนนกจกรรมทเกยวของกบจกรยานตองค านงถงความถกตอง และการอนรกษทรพยากรธรรมชาต เปนสงส าคญล าดบแรก 3) ดานกจกรรมและกระบวนการ ไมสงผลกระทบตอสภาพแวดลอมหรอมผลกระทบนอยทสด เนองจากเสนทางเกดจากแนวกนไฟปา และควรมกจกรรมอน ๆ เพมเตม นอกเหนอจากกจกรรมจกรยาน 4) ดานการมสวนรวม ชมชนในทองถนยงเหนการท ากจกรรมจกรยานและการอนรกษสงแวดลอมเปนสงทไกลตว จงตองมการจดการ โดยเมอมกจกรรมจกรยาน ตองใหชมชนน าของมาขายหรอรวมกจกรรม แนวทางการสงเสรมการทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยานสาหรบวนพทธอทยานน าตกเขาอโต จงหวดปราจนบร 1) ดานการวางแผนควรมการวางแผนประกอบดวย ดานบคลากร งบประมาณ อปกรณ และการจดการ ใหเกดความยงยน และการสงเสรมการจดกจกรรมลกษณะอน ๆ เพมเตม 2) การจดองคกร ควรมการแบงหนาทอยางชดเจนในการปฏบตงาน และจดอบรมการสงเสรมการทองเทยวดวยจกรยานใหแกบคลากรในหนวยงานทเกยวของกบการทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยาน 3) การน าไปใช ควรมการน าแผนไปปฏบตในทศทางเดยวกน มงท างานเปนทม การปรบปรงบ ารงรกษาเสนทางจกรยาน สงอ านวยความสะดวกใหเกดความปลอดภย 4) การควบคม ควรมการประเมนผลการท างานวาเปนไปตามแผนมากนอยเพยงใด การตรวจสอบเสนทางและอปกรณอยางตอเนอง รวมถงการจดท าสถตการทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยาน

7. อภปรายผล ผลของโปรแกรมการสงเสรมการทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยาน ณ วนพทธอทยานน าตก

เขาอโต จากกลมผมสวนไดสวนเสย (Stakeholder) เสนทางจกรยานในปจจบน ไมไดเกดจากการสรางเสนทางใหม เปนเสนทางจะท าไวเพอใหปน

จกรยานโดยเฉพาะ จงไมสงผลกระทบตอสงแวดลอม แตปญหาทกอใหเกดผลกระทบในปจจบนคอการควบคมจ านวนของนกปนจกรยาน และขยะทเกดขนจากการมาทองเทยวของนกทองเทยวกลมตาง ๆ สอดคลองกบ การทองเทยวแหงประเทศไทย (2544, หนา 2 – 4) กลาววา การทองเทยวเชงนเวศ เปนการ

Page 14: GUIDELINES FOR PROMOTING THE ECOTOURISM WITH BICYCLE … · 2016-07-17 · บท น้า การ ... ชีวภาพ รวมทั้งปัญหาด้านการท่องเที่ยวเชิงนิเวศที่

14

ทองเทยวทมความรบผดชอบ (Responsible travel) ไมกอใหเกดผลกระทบตอสงแวดลอมและสงคม มการจดการทยงยนครอบคลมไปถงการอนรกษทรพยากร การจดการสงแวดลอม การปองกนและก าจดมลพษ และควบคมการพฒนาการทองเทยวอยางมขอบเขต แหลงเรยนรเกยวกบระบบนเวศในพนท ปจจบนยงไมมการจดท าขนอยางเปนรปธรรม แตเปนทนาสนใจคอพนทเขาอโต มแหลงเรยนรระบบนเวศทหลากหลาย และมการจดกจกรรมทสงเสรมการเรยนรเกยวกบระบบนเวศอยางสม าเสมอ สอดคลองกบการทองเทยวแหงประเทศไทย (2544, หนา 2 – 4) กลาววา การทองเทยวเชงนเวศเปนการทองเทยวทมกระบวนการเรยนร (Learning process) โดยมการใหการศกษาเกยวกบสภาพแวดลอมและระบบนเวศของแหลงทองเทยว เปนการเพมพนความร ประสบการณ ความประทบใจ จงเปนการทองเทยวสงแวดลอมศกษา (Environmental education-based tourism)

ควรมการน าสนคาจากชมชน (OTOP) ของชมชนในทองถนมาจดจ าหนายแกผมาท ากจกรรมดวยซงเปนการสรางรายไดแกชมชนในทองถน สอดคลองกบคอสตาส ครสต (Costas Christ. 2002, p. 23) พบวาการทองเทยวเชงนเวศเปนการทองเทยวในพนทธรรมชาต พรอมกบอนรกษสงแวดลอมไปดวย และชวยสรางสวสดการใหชมชนทองถน

แนวทางการสงเสรมการทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยานสาหรบวนพทธอทยานน าตกเขาอโต จงหวดปราจนบร

ควรมวางแผนการบรณาการดานบคลากรจากหนวยงานตาง ๆ ทงของหนวยงานราชการ รวมกนวางแผนพฒนาและสงเสรมการทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยาน การวางแผนในสวนของการทองเทยวการสงเสรมทางการตลาดบรการ จากการมาทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยาน สอดคลองกบศรวรรณ เสรรตน (2541) ไดกวางถง การสงเสรมการตลาด (Promotion) เปนเครองมอหนงทมความส าคญในการตดตอสอสารใหผใชบรการ โดยมวตถประสงคทแจงขาวสารหรอชกจงใหเกดทศนคตและพฤตกรรม การใชบรการและเปนกญแจส าคญของการตลาดสายสมพนธ เพอกระตนในเกดการมาทองเทยว

การจดใหมกจกรรมทหลากหลายเพมเตมจากการมาทองเทยวดวยจกรยานเพยงอยางเดยว เชน การปลกตนไม การท าฝายชะลอน า กจกรรมสองนก และกจกรรมปนจกรยานทองเทยวปาในตอนกลางคนเปนตน สอดคลองกบทศภรณ นาคเขยว (2545) กลาววา การพฒนาแหงทองเทยวอยางยงยนนนจะตองมการวางแผนอยางรอบคอบ ใหความส าคญในการพฒนาการทองเทยวและการพฒนาสงแวดลอมควบคกนไป ตอบสนองความตองการของนกทองเทยวและสรางรายไดกบผประกอบการ สรางความพงพอใจตอชาวบานทองถน

การจดอบรมการสงเสรมการทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยานใหเกดการพฒนาของคนในองคกรทงบคลากรจากชมรมจกรยานเขาอโตและบคลากรจากวนพทธอทยานน าตกเขาอโต เพอความตระหนกถงการทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยานใหเกดเปนรปแบบทมประสทธภาพของบคลากรในองคกรในอนาคต สอดคลองกบ Adhikary M. และเดชา โตงสงเนน (อางใน วฒนาพร สฉายา, 2545) กลาววา บคลากรนบเปน

Page 15: GUIDELINES FOR PROMOTING THE ECOTOURISM WITH BICYCLE … · 2016-07-17 · บท น้า การ ... ชีวภาพ รวมทั้งปัญหาด้านการท่องเที่ยวเชิงนิเวศที่

15

สวนส าคญทจะท าใหการด าเนนการตาง ๆ ส าเรจลลวงไปดวยด โดยเฉพาะบคคลทท าหนาทบรการนกทองเทยวจะตองพจารณาอยางรอบคอบ

เมอมกจกรรมการทองเทยว มนกทองเทยวเปนจ านวนมาก จะตองมการประชมเตรยมความพรอมในการปฏบตงานของแตละหนวยงานทเกยวของ เพอการดแลนกทองเทยว ทจะมผลกระทบตอสภาพแวดลอมและตองรบรการตอบสนองตอความตองการและความพงพอใจของผใชบรการอกดวย สอดคลองกบ แมคอนทอช (McIntosh; 1975, p. 176 อางองจาก Pearce, 1991) กลาววามนษยม Fulfillment Needs เรองการทองเทยวซงเรยกวา Travel Needs Ladder ซงหมายถง ขนตอนของความพงพอใจการทองเทยว เชน พอใจในเรองของความปลอดภย พอใจในเรองของความมนคงทางสงคม พอใจในขอมลการทองเทยวเชงนเวศทถกตอง พอใจกบการจดประสบการณการทองเทยวทเหมาะสม พอใจความคาดหวงทเปนจรงใหกบนกทองเทยว ถงอยางไรกตาม ความพงพอใจควรเปนอนดบรองจากการอนรกษ

การจดท ารายงานสรปการด าเนนกจกรรมการทองเทยวเปนรายปและสถตการทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยานในพนท เพอเปนแนวทางในการปรบปรงและพฒนารปแบบการสงเสรมการทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยานใหดยงขน ซงสอดคลองกบรงสรรค ประเสรฐศร (2549, หนา 10-11) กลาววาองคการทดทสดจะท างานดวยการใชวธการประเมนหลายวธในการประเมนผลการปฏบตงานหรอกจกรรมตาง ๆ ทงนเพอตองการทราบความกาวหนาของงานกบประสทธภาพวาเกดความประหยดงบประมาณ ทรพยากร ประหยดเวลา รวดเรว และมคณภาพ จนกระทงไดผลผลตทด รวมถงความมประสทธผลวาการด าเนนงานบรรลวตถประสงคหรอไม มการตดตามผลอยางเปนระบบ มความนาเชอถอ ขอเสนอแนะในการนาไปใช

1. ผลการวจยในครงนเปนความรเบองตนในการศกษาแนวทางการสงเสรมการทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยาน ซงจากผลการวจยนสามารถน าไปก าหนดนโยบาย และการวางแผนการจดการการทองเทยว เชงนเวศดวยกฬาใหกบหนวยงานทเกยวของ

2. การจดอบรมผน าเสนทางและกจกรรม ตวแทนจากชมชนเพอใหเกดการรบรและเขาใจการทองเทยวเชงนเวศดวยจกรยาน 3. การใหหนวยงานทเกยวของท างานกนอยางสอดคลอง และเตรยมความพรอมในการอ านวยความสะดวก และใหค าแนะน าแกนกทองเทยวได ขอเสนอในการทาวจยคร งตอไป

1. ควรมการศกษาหรอเพมเสนทางแหลงทองเทยวใกลเคยง เพอความหลากหลายในการทองเทยว 2. เพมการเรยนรเรองระบบนเวศ โดยการจดท าในลกษณะจกรยานแรลล 3. กจกรรมสงเสรมสขภาพควรมการจบชพจรจากจดเรมตนและสดสนสดเพอน ามาประเมนผลการ

สงเสรมสขภาพ 4. การน าแนวทางสงเสรมการทองเทยวดวยจกรยาน ฯ ไปใชในสถานททองเทยวอน ๆ โดยการ

ปรบโปรแกรมใหสอดคลองกบพนท

Page 16: GUIDELINES FOR PROMOTING THE ECOTOURISM WITH BICYCLE … · 2016-07-17 · บท น้า การ ... ชีวภาพ รวมทั้งปัญหาด้านการท่องเที่ยวเชิงนิเวศที่

16

8. บรรณานกรม/เอกสารอางอง การทองเทยวแหงประเทศ. (2544). แผนปฏบตการทองเทยวเชงนเวศแหงชาต. กรงเทพฯ ________. (2544). แหลงทองเทยวเชงเกษตรกรรมพรอมบรการ. กรงเทพมหานคร : กองอนรกษ

การทองเทยวแหงประเทศไทย. (อดส าเนา). ชาญวทย โคธรานรกษ. (2551). ประโยชนทางการแพทยจากการขจกรยาน. เขาถงไดจาก

http://www.bikeloves.com/board_qa/show_thread.php?qID=9400 เดชา โตงสงเนน. (2543). การบรหารจดการการทองเทยวการเกษตร : กรณศกษาบานมวงค า

ต าบล โปงแยง อ าเภอแมรม จงหวดเชยงใหม. การคนควาแบบอสระศลปศาสตรมหา บณฑต, สาขาวชาการจดการมนษยกบสงแวดลอม, มหาวทยาลยเชยงใหม.

ทศภรณ นาคเขยว (2545). แนวทางการพฒนาโปงเดอด อ าเภอแมแตง จงหวดเชยงใหม เปน แหลงทองเทยวเชงนเวศ. เชยงใหม: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม.

ธรวฒน ออนส าล.(2555, 24 ตลาคม).หวหนาวนพทธอทยานน าตกเขาอโต.สมภาษณ นพนธ สขประสาท. (2555, 22 ตลาคม). หวหนาชมรมจกรยานเขาอโต. สมภาษณ. มานพ บญสมพงษ. (2550). ปญหาและแนวทางการแกไขการด าเนนงานของระบบดแลชวยเหลอ นกเรยนในโรงเรยนมธยมศกษาสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาตราด. งานนพนธ การศกษามหาบณฑต, สาขาวชาการบรหารการศกษา, คณะศกษาศาสตร, มหาวทยาลยบรพา. รงสรรค ประเสรฐจนทร. (2549). การจดการสมยใหม: Modern Management. กรงเทพฯ:

ธรรมาสาร. วฒนาพร สฉายา. (2545). แนวทางการจดการแหลงทองเทยว ตามหลกการทองเทยวเชงนเวศ

กรณศกษา: แหลงทองเทยวดอยตง จงหวดเชยงราย. การคนควาแบบอสระ ศลปศาสตรมหาบณฑต, สาขาวชาการจดการอตสาหกรรมการทองเทยว, บณฑต วทยาลย, มหาวทยาลยเชยงใหม.

ศรวรรณ เสรรตน. (2541). แนวคดสวนประสมทางการตลาดส าหรบธรกจบรการ. เขาถงไดจาก http://thesisavenue.blogspot.com/2008/09/marketing-mix-7ps.html

สรพร อนศาสนนนท. (2554). การวดและประเมนในชนเรยน (พมพครงท 1). ชลบร: เกทกดคร เอชน.

Crist, Costas. (2002). Ecotourism and sustainable Development. The 6th International Conference 7-8 September 2002. Bangkok : Institute of Ecotourism,

Page 17: GUIDELINES FOR PROMOTING THE ECOTOURISM WITH BICYCLE … · 2016-07-17 · บท น้า การ ... ชีวภาพ รวมทั้งปัญหาด้านการท่องเที่ยวเชิงนิเวศที่

17

Srinakharinwirot University. McIntosh, Robert W ; Goelder, Charles R ; & Ritchie, J.R. Brent. (1995). Tourism

Principles, Practices, Philosophies. USA. Philip Kotler. (2003). Marketing Management (11th edition.). New jersey. U.S.A.: Pearson

Education,Inc. Thaimtb.com. (2547). 10อนดบ เสนทางเสอภเขา สดแสนประทบใจ. เขาถงไดจาก

http://www.thaimtb.com/cgi-bin/viewkatoo.pl?id=39074