Green research 26

36

description

Green Research 26

Transcript of Green research 26

Page 1: Green research 26
Page 2: Green research 26

เรองเดนประจ�ำฉบบ

• ขยะอเลกทรอนกสปญหำสงแวดลอมจำกสงคมเทคโนโลย 1

•ควำมหลำกหลำยทำงชวภำพในเมอง 5

• ตำงชำตสะดดตำงำนวจยเดกไทยมงแกไขสงแวดลอมทองถน 9

•แนวคดCSRชวยแกปญหำสงแวดลอมไทยไดจรงหรอไม 11

ตดตำมเฝำระวง

• กำรเฝำระวงโรคเหตสงแวดลอม 13

• กำรส�ำรวจกำรปนเปอนของสำรพษทมำกบน�ำมนรวในอำวไทย 16

กำวหนำพฒนำ

• บทบำทAECตองไมละเลยทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอม 18

• แนวคดสอธรรมชำตและสงแวดลอมในชมชนพฒนำเดกไดมำกกวำทคด 21

•เศรษฐกจ-สงแวดลอมตองพฒนำคขนำน 25

• ทศทำงกำรวจยทตอบโจทยปญหำสงแวดลอม 27

•กำรเลอกใชGreentechnology 30

พงพำธรรมชำต

• จรยธรรมกบสงแวดลอม 32

ERTCFocus

• ธรรมำภบำลสงแวดลอม 34

wwwdeqp.go.th/website/20/

สวสดคะ กลบมาพบกนอกครงฉบบนกบการเรมตนป 2557ซงยงคงมประเดนดานงานวจย

สงแวดลอม และการตดตามเฝาระวงสงแวดลอมของประเทศไทยในหลายๆ เรองทนาสนใจ โดยในฉบบนประเดน

เรอง“ขยะอเลกทรอนกสกบปญหาสงแวดลอมจากสงคมเทคโนโลย”เปนประเดนททางทมงานจะน�ามาเสนอใหผ

อานไดรบทราบขอมลเบองตนกอนทเราจะมงานวจยทมรายละเอยดมากกวานกลบมาน�าเสนออกครงประเทศไทย

จดเปนประเทศทรบเทคโนโลยมาจากทวโลก โดยเฉพาะเทคโนโลยทางดานอเลกทรอนกส เชน โทรศพทมอถอ

โทรทศนLCD,LEDคอมพวเตอรเครองใชไฟฟาและชนสวนอเลกทรอนกสตางๆแตเมอเทคโนโลยเหลานนหมด

อายการใชงานการทงขยะอเลกทรอนกสเหลานคอผลกระทบทเกดขนในอนาคตกบประเทศไทยอยางหลกเลยง

ไมได

ตวอยางลาสดทสรางผลกระทบชดเจนคอมลพษทางน�ากรณปลาตายเปนแพตามล�าน�าเจาพระยา

ซงกอผลกระทบตอคนนบลานคน ไมใชเฉพาะผเลยงปลาแตผทจ�าเปนตองบรโภคน�าจากแมน�าไมวาทางตรงหรอ

ทางออมและกแนนอนคงไมพนโรงงานอตสาหกรรมซงเปนลกษณะอตสาหกรรมเกาไมมความตงใจจรงกบการ

ลงทนดานการก�าจดของเสยและมลพษทางอเลกทรอนกส หรออาจจะเกดจากการทงขยะอเลกทรอนกสจาก

ผใชงานดวย

ปจจบนการลงทนจากสงเหลานประเทศไทยซงปจจบนมกฎหมายหรอระเบยบควบคมทางสงแวดลอม

อยพอสมควรจะมการน�ามาบงคบใชหรอไดรบความรวมมอจากผผลตและผใชมากนอยแคไหนนนนบเปนประเดน

ทนาตดตามวาทศทางดงกลาวจะสงผลในอนาคตดานสงแวดลอมยางไรบางทงหมดนเปนเพยงการหยบยกตวอยาง

บางสวนหากมรายงานวจยเรองดงกลาวทนาสนใจทางบรรณาธการจะน�าเสนอใหผอานไดรบทราบในโอกาสตอไป

นะคะและนอกจากนทมงานไดรวบรวมบทความอนๆทนาสนใจไวใหไดตดตามกนเชนเคยแลวพบกนใหมกบการเกาะ

ตดประเดนทนาสนใจอกครงคะ

ContentEditor’s Talk [บรรณาธการ ชวนคย]

GREENResearch

Journal

2014

March

No.26

คณะผจดท�ำ ศนยวจยและฝกอบรมดำนสงแวดลอมกรมสงเสรมคณภำพสงแวดลอมกระทรวงทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอม เทคโนธำนต�ำบลคลองหำ

อ�ำเภอคลองหลวงจงหวดปทมธำน12120โทรศพท02-577-4182-9โทรสำร0-2577-1138

ทปรกษำจตพรบรษพฒน,เสรมยศสมมน,สากลฐนะกลบรรณำธกำรบรหำรสวรรณาเตยรถสวรรณบรรณำธกำรณฐพลตยชรวงศ

กองบรรณำธกำรโสฬสขนธเครอ,นตยานกระนาดมลน,ศรนภาศรทองทม,หทยรตนการเวทย,เจนวทยวงษศานน,ปญจาใยถาวร,จนดารตนเรองโชตวทย,อาทตยาพาม

Page 3: Green research 26

เรองเดนประจ�ำฉบบ

ดวยความหลากหลายของเทคโนโลยทมพฒนาการอยางรวดเรว จงเปนเหต

ใหการบรโภคสนคาอเลกทรอนกสเพมขนอยางไมหยดยง และกระจายไปสประชากรทก

ชนชนทงโทรศพทมอถอโทรทศนรนใหมคอมพวเตอรและอปกรณอเลกทรอนกสตางๆ

ประกอบกบการกาวกระโดดของภาคอตสาหกรรมอเลกทรอนกสทท�าใหการลาสมย ของ

อปกรณอเลกทรอนกสหลายชนดเปนไปอยางรวดเรวเชนกน

ในปหนงๆเราบรโภคสนคาประเภทอเลกทรอนกสกนมากนอยเพยงใดบางคน

อาจจะตอบวาเปลยนโทรศพทมอถอทกปเพราะรนใหมๆออกมาอยตลอดถาไมเปลยน

อาจจะตกเทรนด โดยเฉพาะโทรทศนจอแอลซดทมราคาต�าลงจนนาตกใจ ยงไมรวม

คอมพวเตอรทหลายทานมไวในครอบครองทงพซและโนตบค ผลตภณฑอเลกทรอนกส

เหลานหลายทานกใชไดไมเตมประสทธภาพหรอเตมอายสนคานกกอาจจะเปลยนใหม

เรามกจะหาซอมาใชกนมากมายโดยไมไดค�านงถงวาผลตภณฑเหลานจะเสอมสภาพการ

ใชงานเมอใดและจะน�าไปก�าจดทงอยางไร เพอไมกอใหเกดอนตรายตอสขภาพของ

ประชาชนและผลเสยตอสงแวดลอมนนท�าใหเราเขาไปมสวนรวมอยางไมตงใจในการสราง

กองภเขาใหญทชอ“ขยะอเลกทรอนกส”

ในวกพเดยสารานกรมเสร ใหความหมายไววา ขยะอเลกทรอนกส หรอ

“อเวสต”(e-waste)เปนของเสยทประกอบดวยเครองใชไฟฟาหรออปกรณอเลกทรอนกส

ทเสยหรอไมมคนตองการแลวขยะอเลกทรอนกสเปนประเดนวตกกงวลเนองจากชนสวน

หลายชนในอปกรณเหลานนถอวาเปนพษและไมสามารถยอยสลายตามธรรมชาตได

ความกาวล�าทางเทคโนโลยทกวนน ยงมสวนเรงใหสนคาอเลกทรอนกสอยในสภาพตกรน

เรวยงขน โดยเฉพาะเครองคอมพวเตอรสวนบคคลและโทรศพทมอถอ ซงมอตราการ

เปลยนเครองบอยทสดอายการใชงานของเครองคอมพวเตอรปจจบนอยระหวาง3-5ป

ขณะทโทรศพทมอถอมอายใชงานเฉลย18เดอนอายการใชงานบวกกบจ�านวนผใชเครอง

คอมพวเตอรและโทรศพทมอถอซงปจจบนมมากกวา1พนลานคนทวโลกนนก�าลงเปน

ปจจยทเพมขนของขยะอเลกทรอนกสไปพรอมๆกน

No.26 March 2014 Green Research 1

“ขยะอเลกทรอนกส” ปญหาสงแวดลอมจากสงคมเทคโนโลย

การบรโภคสนคาอเลกทรอนกสเพ มข นอย างไมหยดย ง และกระจายไปสประชากรทกชนชน ทงโทรศพทมอถอ โทรทศน รนใหม คอมพวเตอร และอปกรณอเลกทรอนกสตางๆ ประกอบกบการก าวกร ะโดดของภาคอตสาหกรรมอเลกทรอนกสททำาใหการลาสมย

Page 4: Green research 26

เรองเดนประจ�ำฉบบ

ปจจบนปญหาขยะอเลกทรอนกสมอตราการเพมสงขนเปน

3 เทาของขยะมลฝอยในชมชน โดยเฉพาะขยะทมาจากผลตภณฑ

ดานเทคโนโลยตางๆเชนคอมพวเตอรโทรศพทมอถอทมอตราการ

เปลยนแปลงรนและตกรนอยตลอดเวลาท�าใหมการเลกใชและถกทง

เป นขยะสะสมเปนปรมาณมากตามความตองการของตลาด

นอกจากนประเทศไทยกลายเปนสวนหนงของปลายทางขยะ

อเลกทรอนกสจากทวโลก ซงถกแฝงมาในรปของการน�าเขาสนคา

คอมพวเตอรและโทรศพทมอถอทใชแลวจากตางประเทศ ซงมอาย

การใชงานสนและพรอมจะเปนขยะอเลกทรอนกสสรางปญหามลพษ

ตอไป

ถาหากใครเคยไปเดนทพนธทพยจะเหนวามคอมพวเตอร

มอสองวางขายเปนจ�านวนมากและคนกชอบซอเพราะราคาถกกวา

50-70%เลยทเดยว

วงจรชวตของอปกรณอเลกทรอนกส

ผ บรโภคผลตภณฑอเลกทรอนกสสวนมากไมทราบถง

มหนตภยรายแรงทมตอสขภาพและสงแวดลอมทเกดขนจากวงจร

ชวตของอปกรณอเลกทรอนกส เชน การใชสารพษทเปนอนตราย

อยางสารปรอทตะกวและสารทนไฟในกระบวนการผลตทสามารถ

กอใหเกดการปนเปอนสารพษในสงแวดลอมและสขภาพของคนงาน

อกทงเปนปญหาทเกดขนในระหวางขนตอนการรไซเคล และการ

ก�าจดอกดวย

ท�ำไมขยะอเลกทรอนกสจงมผลกระทบดำนสงแวดลอม?

เนองจากสวนประกอบของผลตภณฑอเลกทรอนกสมสาร

โลหะหนกทเปนอนตรายตอคณภาพชวตและสงแวดลอมซงสามารถ

จ�าแนกสารอนตรายทอยในผลตภณฑอเลกทรอนกส และเครองใช

ไฟฟาไวไดดงน

ตะกวเปนสวนประกอบในการบดกรแผนวงจรพมพและ

หลอดภาพรงสแคโทด (CRT) เปนตนโดยผลกระทบทเกดขนจะไป

ท�าลายระบบประสาทสวนกลางระบบโลหตการท�างานของไตการ

สบพนธ และมผลตอการพฒนาสมองของเดก และท�าลายระบบ

ประสาทระบบเลอดและระบบสบพนธในผใหญนอกจากนพษยง

สามารถสะสมไดในสงแวดลอมกอใหเกดผลเฉยบพลน หรอแบบ

เรอรงไดในพชและสตว

แคดเมยมมกพบในแผนวงจรพมพ ตวตานทาน และ

หลอดภาพรงสแคโทดเปนตนซงสารนจะสะสมในรางกายโดยเฉพาะ

ทไตท�าลายระบบประสาทสงผลตอพฒนาการและการมบตรหรอ

อาจมผลกระทบตอพนธกรรม

ปรอทมกพบในตวตดความรอนสวตซและจอแบนโดย

จะสงผลในการท�าลายอวยวะตางๆรวมทงสมองไตและเดกในครรภ

มารดาไดและถาลงสแหลงน�าจะเปลยนรปเปนMethylatedMercury

และตกตะกอนซงสะสมในสงมชวตไดงายและสะสมตอไปตามหวง

โซอาหาร

โครเมยมเฮกซำวำเลนใชในการปองกนการกดกรอนของ

แผนโลหะเคลอบสงกะสซงสามารถผานเขาสผนงเซลลไดงายจะสง

ผลในการท�าลายดเอนเอและเปนสารกอมะเรงส�าหรบมนษย

เบรลเลยม ใชในแผนวงจรหลก เปนการกอมะเรงโดย

เฉพาะมะเรงปอดโดยผทไดรบสารนอยางตอเนองจากการสดดมจะ

กลายเปนโรคBeryllicosisซงมผลกบปอดหากสมผสกจะท�าใหเกด

แผลทผวหนงอยางรนแรง

สำรหนใชในแผงวงจรซงท�าลายระบบประสาทผวหนง

และระบบการยอยอาหารหากไดรบปรมาณมากอาจท�าใหถงตายได

แบเรยมใชในแผนหนาของหลอดรงสแคโทดซงเปนสาร

ทมผลตอสมองท�าใหสมองบวมกลามเนอออนลาท�าลายหวใจตบ

และมาม

2 Green Research No.26 March 2014

Page 5: Green research 26

ตวทนไฟท�ำจำกโบรมนใชในกลองพลาสตกของอปกรณ

อเลกทรอนกส แผงวงจร และตวเชอมตอ ซงเปนสารทมพษและ

สามารถสะสมไดในสงมชวตถามทองแดงรวมดวยจะเพมความเสยง

ในการเกดไดออกซนและฟวแรนระหวางการเผา เนองจากตวทนไฟ

ท�าจากโบรมนมอยหลายรปแบบ แบบทมอนตรายมากจะเปนโพล

โบรมเตดไบฟนล (Polybrominated Biphenyls-PBBs) ซงกอใหเกด

ไดออกซนสารกอใหเกดมะเรงท�าลายการท�างานของตบมผลกระทบ

ตอระบบประสาทและภมตานทานท�าใหการท�างานของตอมไทรอยด

ผดพลาด รวมถงระบบตอมไรทอสามารถสะสมในน�านมของมนษย

และกระแสเลอดสามารถถายทอดในหวงโซอาหาร

ตวอยำงสำรพษในขยะอเลกทรอนกส

ตะกวใชมากในแบตเตอรผสมในฉนวนสายไฟ(PVC)แผน

วงจรพมพ (ตะกวบดกร)ปรอทพบในเครองมอวดสวตซหลอดไฟ

Thermostatรเลยแคดเมยมใชในชนสวนอเลกทรอนกส IRDetector

จอภาพ รงสแคโทดผสมในพวซ แคดเมยม 6 ผงส ปองกนการ

กดกรอนในHeatExchangeคลอรนฉนวนสายไฟอารเซนก(สารหน)

ในอปกรณความถสง ในแผงวงจรไฟฟาของโทรศพทมอถอและ

คอมพวเตอร ซงโดยตวเองเปนสารพษอนตราย และถาไปรวมกบ

วสดมคาอนๆเชนทองแดงกจะท�าใหทองแดงปนเปอนอนตรายไป

ดวย

กำรรบมอกบปญหำขยะอเลกทรอนกส

ขณะททวโลกตนตวการรบมอขยะอเลกทรอนกส สหภาพ

ยโรปไดออกระเบยบวาดวยเศษซากผลตภณฑเครองใชไฟฟาและ

อเลกทรอนกส(WasteElectricalandElectronicEquipment:WEEE)

และระเบยบวาดวยการจ�ากดการใชสารอนตรายบางชนดใน

ผลตภณฑไฟฟาและอเลกทรอนกส(TheRestrictionoftheuseof

certainHazardousSubstanceinelectricalandelectronicequipment:

RoHS)โดยใชบงคบกบผน�าเขาสนคาดงกลาวและมผลบงคบใชตงแต

ป2549ซงก�าหนดใหผผลตอปกรณตองรบภาระคาใชจายในการเกบ

รวบรวมกคนและก�าจดอปกรณทผบรโภคไมใชงานแลวเพอรณรงค

ใหผบรโภคตระหนกถงผลกระทบจากการทงอปกรณทยงสามารถใช

งานไดตอไป หรออปกรณทไมสามารถใชงานไดแลวใหน�าอปกรณ

เหลานกลบไปใชใหมหรอน�าไปรไซเคลอยางถกวธและการรณรงค

ใหบรษทผผลตอปกรณอเลกทรอนกสใหพจารณาและปรบปรงการ

พฒนานวตกรรมใหมๆใหเปนมตรกบสงแวดลอมใหมากขน

ดวยเหตดงกลาวประเทศทพฒนาแลวจงมการสงออกขยะ

อเลกทรอนกสไปยงประเทศก�าลงพฒนาเปนประจ�า ซงยงไมม

กฎหมายหรอไมมการบงคบใชกฎหมายเพอคมครองคนงานและ

สงแวดลอม ทงการรไซเคลขยะในประเทศก�าลงพฒนายงมตนทน

ถกกวาเชนตนทนการรไซเคลกระจกจากจอคอมพวเตอรในสหรฐฯ

คดเปน0.5เหรยญตอน�าหนก1ปอนดเทยบกบ0.05เหรยญใน

ประเทศจน และหลายครงการสงออกดงกลาวเปนการละเมด

อนสญญาบาเซล(มาตรการสกดกนการลกลอบเคลอนยายซากขยะ

อเลกทรอนกสไปทงในประเทศอน) และจากการตรวจสอบทาเรอ

18แหงในยโรปเมอป2548พบวามากถงรอยละ47ของขยะเหลาน

ซงรวมทงขยะอเลกทรอนกสถกสงออกไปอยางผดกฎหมาย เฉพาะ

ในองกฤษขยะอเลกทรอนกสอยางนอย 23,000 เมตรกตนถกสง

ออกอยางผดกฎหมายโดยไมมการระบวาเปนสนคาประเภทใดในป

2546ทสงไปยงตะวนออกไกลไมวาจะเปนอนเดยแอฟรกาและจน

ในสหรฐฯประมาณกนวารอยละ50-80ของขยะทถกรวบรวมเพอ

การรไซเคลกจะถกสงออกไปในลกษณะเดยวกนแตการกระท�าเชน

นถอวาถกกฎหมายเพราะวาสหรฐฯไมไดใหสตยาบนรบรองอนสญญา

บาเซลเมอขยะอเลกทรอนกสก�าลงเปนปญหาส�าคญกบสงแวดลอม

องคการสหประชาชาตจงไดรเรม“โครงการเพอสงแวดลอมโครงการใหม

เพอแกปญหาขยะอเลกทรอนกส”(SolvingtheE-WasteProblem:StEP)

ขนมาเพอรณรงคลดปญหาขยะอเลกทรอนกสทเกดขนทวโลกภายใต

ความรวมมอทงจากหนวยงานของภาครฐและเอกชนทเขารวมโครงการ

อาท บรษทไมโครซอฟท บรษทอรคสน บรษทฮวเลตตแพคการด

(เอชพ)และบรษทเดลลเปนตน

No.26 March 2014 Green Research 3

Page 6: Green research 26

เรองเดนประจ�ำฉบบ

การรณรงคลดปญหาขยะอเลกทรอนกสจะเรมตงแตการ

จดการกบขยะอเลกทรอนกสซงมอยดวยกน2วธคอการใชซ�า

(Reuse)และการน�าไปใชอก(Recycle)

กำรใชซ�ำ(Reuse)เปนการน�าอปกรณอเลกทรอนกสทใช

แลวและทไมตองการใชกลบมาใชใหมอกครงอาจจะน�ามาซอมแซม

หรอน�าไปบรจาคใหกบผทขาดแคลนซงเปนวธทใชกนอยางแพรหลาย

โดยเฉพาะอยางยงประเทศทพฒนาแลวอยางสหรฐอเมรกา ไดน�า

เครองคอมพวเตอรทเลกใชแลว ไปบรจาคใหประเทศทก�าลงพฒนา

ในแถบแอฟรกาและเอเชย

กำรรไซเคล(Recycle)เปนการน�าสวนทยงเปนประโยชน

ของอปกรณอเลกทรอนกส โดยแยกสวนประกอบและวตถทมคา

ภายในออกมา อาท โลหะมคา เงน ทองค�าขาว และทองแดง

เปนตน ซงสามารถน�าไปรไซเคลและน�าไปผลตอปกรณอยางอนได

อกทางหนงดวยแมวาจะเราจะมวนสงแวดลอมโลก(WorldEnvironment

Day)ในวนท5มถนายนของทกปเพอรณรงคใหคนรกษสงแวดลอม

แตปญหาเกยวกบขยะอเลกทรอนกสคงไมสามารถจบลงไดดวยการ

รณรงคเพยงแคปละ1วนเทานนหากแตสามารถแกไขไดดวยการ

สรางจตส�านกในการใชงานเทคโนโลย ทงในสวนของผผลตและผ

บรโภค ไมวาจะเปนการซอคอมพวเตอรเครองใหมกด การเปลยน

โทรศพทมอถอตามแฟชนกด การผลตสนคาไอททต�ากวามาตรฐาน

ออกมาวางจ�าหนายกดถาเปนเชนนตอไปสกวนหนงขยะอเลกทรอนกส

กคงจะลนเมองโปรดชวยกนกอนทประเทศไทยจะเตมไปดวยขยะ

อเลกทรอนกส

อางองwww.okanation.net

4 Green Research No.26 March 2014

Page 7: Green research 26

No.26 March 2014 Green Research 5

ความหลากหลายทางชวภาพในเมอง: หนทางสความสขแหงวถชวตคนเมองอยางยงยน (1)จฑำธปอยเยน

นกวชำกำรสงแวดลอมช�ำนำญกำร

ศนยวจยและฝกอบรมดำนสงแวดลอม

ผลก ร ะ ท บ ต อ ร ะ บ บ น เ ว ศ รวมถงบรการจากระบบนเวศ ขาดปรมาณ และคณภาพของแหลงนำา อาหาร โดยเฉพาะทรพยากรชวภาพ ไดถกคกคาม ลดจำานวนลงจนทำาใหสงมชวตหลายชนดสญพนธ บางชนดอยในภาวะอนตรายใกลสญพนธ

ในชวง10ปทผานมาโลกกลาวขานรวมกนในเรองการเปลยนแปลงภมอากาศโลก

ซงสงผลกระทบโดยตรงตอมนษยเกดภยพบตในทกหลายแหงในโลกทงรนแรงและตอเนอง

สาเหตมาจากการพฒนาขยายตวของเมองอยางไรทศทางการพฒนาอตสาหกรรมอยางกาว

กระโดดการน�าทรพยากรธรรมชาตมาใชประโชนในการด�ารงชวตของมนษยอยางฟมเฟอย

สาเหตจากการเพมขนของประชากรโลก และอตราการตายของประชากรลดลงท�าใหเกด

การท�าลายทรพยากรธรรมชาตอยางรนแรงผลกระทบตอระบบนเวศรวมถงบรการจากระบบนเวศ

ขาดปรมาณและคณภาพของแหลงน�าอาหารโดยเฉพาะทรพยากรชวภาพไดถกคกคาม

ลดจ�านวนลงจนท�าใหสงมชวตหลายชนดสญพนธบางชนดอยในภาวะอนตรายใกลสญพนธ

ความหลากหลายทางชวภาพทเคยมอยางอดมสมบรณถกท�าลายลง สงเหลานสงผล

กระทบตอชวตความเปนอยและสขภาพของมนษยเกดมลพษสงแวดลอมท�าใหมนษยมชวต

อยอยางยากล�าบากจนมนษยไดตระหนกและเรมเกดจตส�านกทจะหวลกลบคนสธรรมชาต

เกดเปนกระแสสโลกสเขยว การผลตทเปนมตรกบสงแวดลอม และการเพมพนทสเขยวให

มากขนทเรยกวาความหลากหลายทางชวภาพในเมอง

เมอกลาวถงความหลากหลายทางชวภาพสงทเขาใจคอ การมสงมชวตหลายๆ

ชนดในทนคอspecies(สปชส)ในทางวชาการความหลากหลายทางชวภาพมองคประกอบ

3อยางคอ

1.ความหลากหลายเรองชนด(Speciesdiversity)

2.ความหลากหลายของพนธกรรม(Geneticdiversity)

3.ความหลากหลายของระบบนเวศ(Ecosystemdiversity)ทมการศกษาไดแก

- ความหลากหลายทางชวภาพทางการเกษตร

- ความหลากหลายทางชวภาพในพนทแหงแลงกงชน

- ความหลากหลายทางชวภาพแหงปาไม

Page 8: Green research 26

เรองเดนประจ�ำฉบบ

6 Green Research No.26 March 2014

การเขาถงพนทธรรมชาตของมนษยและสตวเลยงในเมอง เปนภยคกคามหนง ท เหนไดชดเจนในชมชนเมอง และเปนสาเหตทรบกวนระบบนเวศ การบดอดดน (soil compaction) และวชพชหรอโรคภยสพนทธรรมชาต สงผลตอการสญพนธของสงมชวตในศตวรรษน จากขอมลรายงานฉบบท 4 ของ IPCC ระบวาประมาณรอยละ 20-30 ของชนดพนธพชและสตวมความเสยงตอการสญพนธสงขน หากการปลดปลอยกาซเรอนกระจก ยงมอตราเทากบหรอสงขนกวาอตราในปจจบน

ภาพท1. แสดงตวอยางระบบนเวศนในธรรมชาตและความหลากหลายทางชวภาพในระบบนเวศน

(ทมา: www.google.com. 2014)

- ความหลากหลายทางชวภาพแหงภเขา

- ความหลากหลายทางชวภาพทางทะเลและชายฝง

- ความหลากหลายทางชวภาพแหงเกาะ

- ความหลากหลายทางชวภาพของแหลงน�าในแผนดน

ในกรณของความหลากหลายชวภาพในเมองสวนมากมกจะเปนเรอง

ของความหลากหลายในเรองชนดของสงมชวตซงหมายถงความหลากหลาย

ของชนดสงมชวต (species) ทมอยในพนทหนงซงมความหมายอยสองอยาง

คอ1.ความมากชนด(speciesrichness)2.ความสม�าเสมอของชนด(species

evenness)

พนทเมองทมความหลากหลายทางชวภาพในเมอง หมายถง พนท

ธรรมชาตและพนททถกสรางขนโดยพนทเหลานเปนแหลงรวมของความหลาก

หลายทางชวภาพซงแสดงบทบาทส�าคญตอคณภาพชวตในเมองธรรมชาตให

บรการจากระบบนเวศซงมผลโดยตรงตอมนษย เชน อาหาร ยารกษาโรค

อากาศบรสทธ น�าสะอาด เพอการอปโภคบรโภครวมไปถงวฒนธรรม การ

นนทนาการและการเปนศนยเรยนรการศกษา

การสญเสยความหลากลายทางชวภาพในเมองมสาเหตมาจากหลาย

ปจจยซงสามารถสรปไดดงน

Page 9: Green research 26

http://www.alienspecies-in-thai.blogspot.

com/2012_01_01_archive.html

http://www.sarakadee.com/feature/2001/01/

alien_species.html

http://www.maehongson.prdnorth.in.th/

btong.html

No.26 March 2014 Green Research 7

1

2

3

1

2

3

• การใชประโยชนทดนในหลายรปแบบพนทดนปาหลากหลายชนดตามธรรมชาต

และแหลงน�าไดถกเปลยนแปลงไปเพอเปนทอยอาศยแหลงเกษตรกรรมรองรบการเพม

ขนของประชากรและเปนแหลงอาหาร การขยายตวของเมองและใชประโยชน

ดานอตสาหกรรมการน�าเทคโนโลยมาใชเพอสรางความสะดวกสบายตอการด�ารงชวต

การคาและการคมนาคมเชนถนนการประปาไฟฟาและการสนทนาการของมนษย

ในเมองกจกรรมการทองเทยวสงเหลานเปนสาเหตของการสญเสยความหลากหลายทาง

ชวภาพการรกล�าของเมองเขาไปในพนทธรรมชาตท�าใหเกดผลกระทบตอการด�ารงชวต

ของทงมนษยและสงมชวตอน เชนการลดลงของพชพรรณแหงผนปาและสตวปาซงสง

ผลกระทบทางออมโดยการสรางมลภาวะในเมอง

• การเกดมลพษชมชนเมองและพนทอตสาหกรรมเปนสาเหตส�าคญทท�าใหเกด

มลพษ ทงการเสอมของทรพยากรธรรมชาตดานคณภาพและปรมาณ โรงงาน

อตสาหกรรม เปนแหลงเกดของมลพษทางอากาศและมลพษทางน�า การปลดปลอย

สารพษ สารเคมตกคางจากพนทเกษตรกรรมมผลกระทบตอสงมชวตทงพชและสตว

เกดการสญเสยความหลากหลายทางชวภาพของชนดพนธปลาและนกน�าผลกระทบตอ

แมน�าและน�าใตดนซงสงผลตอหวงโซอาหารของสตวน�าและมนษยอกดวย

• ชนดพนธเฉพาะทองถนถกรกรานจากชนดพนธตางถนซงชนดพนธตางถนทถก

น�าเขามาในทองถนในหลายรปแบบมความสามารถในการเจรญเตบโตแยงชงพนทของ

ชนดพนธทองถนจนท�าใหระบบนเวศธรรมชาตดงเดมเปลยนแปลงโครงสรางและลกษณะ

ทางเคมของระบบนเวศรวมถงชนดพนธเฉพาะถน

• การบรโภคทรพยากรธรรมชาตของชมชนเมองทฟมเฟอยพฤตกรรมการบรโภค

ทรพยากรของชมชนเมองของประเทศก�าลงพฒนาอยางฟมเฟอยจะสงผลกระทบตอการ

ขาดแคลนของทรพยากรในอนาคตและในระดบโลกภยคกคามทส�าคญอยางหนงส�าหรบ

ประเทศก�าลงพฒนาบางประเทศคอการคาสตวปาผดกฎหมาย

• การเปลยนแปลงและใชประโยชนในพนทธรรมชาตโดยขาดการวางแผนทดและ

มประสทธภาพท�าใหการสรางชมชนเมองเพอการอยอาศยโดยไมค�านงถงพนทธรรมชาต

วาเปนสวนหนงของแหลงทอยอาศย เพราะขาดขอค�านงทวามนษยกเปนสวนหนงของ

ธรรมชาต ท�าใหเกดการแยกสวนของแหลงชมชนเมองและพนทธรรมชาต การรบกวน

พนทธรรมชาตของมนษยในเมองเปนภยคกคามและท�าลายระบบนเวศการเปลยนแปลง

พนทธรรมชาตเพอสรางทอยอาศยเชนการบดอดดน(soilcompaction)การเปลยนแปลง

พนททท�าใหเกดวชพชและโรคตางๆ

• การปรบพนทธรรมชาตเพอสรางทอยอาศยของชมชนเมอง โดยปรบเปนพนท

เปนพนทเปดโลงเปนการสวนทางและอาจเกดขอขดแยงเกยวกบนโยบายการรกษาพนท

ใหคงสภาพธรรมชาต เพอการรกษาระบบนเวศและสภาพธรรมชาตเพอการบรการของ

ระบบนเวศทมคณภาพ เชน การรกษาคณภาพน�า รกษาแหลงทอยอาศยของพชและ

สตวการปองกนและจดการภยพบตและอทกภย

Page 10: Green research 26

เรองเดนประจ�ำฉบบ

http://www.komchadluek.net

http://www.dailynew.co.th

http://www.facebook.com/note.php

note_id=178056372221625

8 Green Research No.26 March 2014

เอกสำรอำงอง

รายงานการสมมนาวชาการภาคพนเอเซยเรองความหลากหลายทางชวภาพในเมองครงท1:การจดการความหลากหลายทางชวภาพในเมองอยางยงยนเพอการ

ปรบตวและบรรเทาผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ(The1stUrbanBiodiversityRegionalSeminar:“SustainingUrbanBiodiversityforClimate

ChangeAdaptationandMitigation”ณโรงแรมดสตไอสแลนดรสอรทอ�าเมองเมองจงหวดเชยงราย,วนท18-20ธนวาคม2556.

ส�านกความหลากหลายทางชวภาพส�านกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม.(2556)

ภยคกคำมและกำรสญเสยควำมหลำกหลำยทำงชวภำพในเมอง.[ออนไลน]เขาถงไดhttp://chm-thai.onep.go.th/chm/city/threatand/ass.html.2013.

1

2

3

1

2

3

• การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศโลก เปนทประจกษชดวากจกรรมของ

มนษยมผลกระทบตอการเปลยนแปลงภมอากาศโลกซงประมาณวาเปนสาเหตหลก

อยางหนงทมผลกระทบตอการสญพนธของสงมชวตจากขอมลรายงานฉบบท4ของ

IPCC ระบวาประมาณรอยละ 20-30 ของชนดพนธพชและสตวมความเสยงตอการ

สญพนธสงขนหากการปลดปลอยกาซเรอนกระจกยงมอตราเทากบหรอสงขนกวา

อตราในปจจบนทงนในรายงานโลกทรรศนฉบบท3ระบวา“ผตดสนใจในระดบ

นโยบายจะตองใหความส�าคญกบความเชอมโยงระหวางการสญเสยความหลากหลาย

ทางชวภาพและการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ”(chm-thai.onep.go.th/chm/city/

threat and /ass.html)

•การใชประโยชนของแหลงน�า โดยเฉพาะแหลงน�าจด การเพมขนของ

ประชากรท�าใหแหลงน�าจดเสอมลงทงคณภาพและปรมาณเพออ�านวยความสะดวก

สบายแกประชากรโดยเฉพาะในชมชนเมองเพอการอปโภคบรโภคและความตองการ

พลงงานทเพมสงขนตามจ�านวนประชากรทเพมขนการสรางเขอนส�าหรบผลตพลงงาน

มผลกระทบตอความหลากหลายทางชวภาพ และสงผลกระทบตอการเปลยนแปลง

สภาพภมอากาศโลก

ทมา:www.google.com

Page 11: Green research 26

ละอองฝนโปรยมาบางเบากอนจะจางหายไปเหมอนรใจ

นกวทยาศาสตรครและนกเรยนกลมใหญจากนานาประเทศทก�าลง

มงเขมบายหนาไปยงอทยานแหงชาตสรนาถจงหวดภเกตเมองทได

ฉายาวาเปนไขมกเมดงามของไทย แตละกลมพรอมดวยอปกรณ

หนาตาแปลกๆ ทมองปราดเดยวกรวาไมใชของนกทองเทยวแนๆ

ไมนานนกฟาชอมเมฆกเปดทางใหจาวแหงแสงตะวนสาดแสงแดด

ยามบายสวางใสอาบทวอาณาบรเวณกวาง

เงยบและลกเขาไปผานทางเดนไมแขงแรงทอดตวฝาแนว

พฤกษพนธหนาตาแปลกๆทยนตนหอมลอมใกลจนสมผสกงใบได

พนเบองลางของเสาทางเดนตรงอยในพนชายฝงสงขนาดเทาผใหญ

ตวโตๆ แตกไมเปนอปสรรคทคณะจะไตลงไปส�ารวจได งานของ

นกวทยาศาสตร นกเรยน และครของโรงเรยนทเขารวมโครงการ

GLOBEเรมเปดฉากภาคสนามกนในเขตอทยานแหงชาตสรนาถโดย

แบงเปน3กลมเพอศกษาวจยระบบนเวศตางกนไปคอกลมปาพร

ปาชายเลนและปารมชายหาด โดยในสวนของปาชายเลนมศนย

ศกษาธรรมชาตอทยานแหงชาตทางทะเล จวหวดภเกต เปนพนท

ศกษาสามเรองหลก ไดแก ดน น�า และสงปกคลมดน ทกจดม

นกวทยาศาสตรของGLOBEประจ�าการท�าหนาทเปนวทยากรน�า

ฝกปฏบตการใหเดกๆ ไดทดลองทางวทยาศาสตรจากตวอยางของ

จรง แลวคอยกระตนโดยใชค�าถามขอสงสยตางๆ เพอใหนกเรยน

รจกสงเกตคดวเคราะหซงเดกๆกสามารถหาค�าตอบและอธบาย

ไดอยางมเหตผล

ในจดปฏบตการแรกทเดกๆตองลงไปเกบตวอยางดนของ

จรงเปรยบเทยบระหวางดนทอยในทโปรงสมผสแสงแดดและไมถก

น�าทวมขงกบดนทชนแฉะใตทางเดนยกพนไมนนเดกๆตองขดดน

และท�าการทดลองจรงโดยใชอปกรณทเตรยมไป เพอเปรยบเทยบ

ศกษาคณสมบตของดนในจดทมความลกแตกตางกนโดยสงเกต ส

ของดน อณหภม ความชน โครงสรางของดนความเปนกรด-ดาง

ซงพบวาดนจากสองจดใหผลทางกายภาพทตางกนงานนปรากฏวา

เดกไทยสามารถตอบค�าถามของวทยากรประจ�าจดไดดเชนสาเหต

ทดน

ในยานนมโพแทสเซยมและไนโตรเจนต�า เพราะเปนดนรมฝงอย

ใกลทะเลท�าใหมเกลอ (โซเดยม) มาก ซงดนทมไนโตรเจน

โพแทสเซยมและฟอสฟอรสต�ายอมหมายถงดนขาดสารอาหารไม

เหมาะแกการเพาะปลก

นอกจากนเดกๆ ยงไดสนกกบการทดลองเกบตวอยาง

น�าทะเลททวมขงอยในพนท ซงเปนปาชายเลนมาท�าการศกษา

คณสมบตของน�าและฝกปฏบตการ เรองสงปกคลมดนในบรเวณ

เดยวกนดวยทกจดมนกวทยาศาสตรโครงการGLOBEท�าหนาทเปน

วทยากรหลกฝกใหเดกๆ ไดท�าการทดลองอยางมทกษะและ

กระบวนการทางวทยาศาสตรคอยกระตนใหตอบค�าถามโดยใชการ

สงเกตประสบการณและความรดานวทยาศาสตรโลกทงระบบ(Earth

SystemScience)

ภายหลงจากฝกภาคสนามทงสามจดแลวเดกๆ ตาง

จดบนทกขอมลขอสงเกตตางๆ และสรปรวบรวมน�าเสนอผลงานใน

ตอนทายอกดวยท�าเอาผใหญททมเทขดดนตากแดดท�าการทดลอง

มาตลอดบายแอบยมในความสามารถของนกวทยาศาสตรนอยดวย

ความชนใจ

No.26 March 2014 Green Research 9

ดษฎอทยยะ

ตางชาตสะดดตางานวจยเดกไทย มงแกไขสงแวดลอมทองถน

Page 12: Green research 26

เรองเดนประจ�ำฉบบ

โครงการGLOBE(GlobalLearningandObservationsto

BenefittheEnvironment)เปนโครงการวทยาศาสตรโลกทงระบบเพอ

สงแวดลอมโลกบรหารโดยองคกรแหงชาตของสหรฐอเมรกาไดแก

National Oceanic and Atmospheric Administration, National

AeronauticsandSpaceAdministration,NationalScienceFoundation

,DepartmentofEducationandStateเพอใหนกเรยนครและชมชน

ทวโลกสามารถพฒนาศกยภาพในการศกษาคนควาเกยวกบ

สงแวดลอมในธรรมชาตดวยกระบวนการทางวทยาศาสตรเพอทจะ

เขาใจความสมพนธของระบบตางๆของโลก และตระหนกถงสภาพ

และปญหาสงแวดลอมในระดบทองถนและระดบโลกซงมาจาก

องคประกอบทส�าคญคออากาศน�าดนสงปกคลมดน/ชววทยา

ดงนนจงไดน�ากจกรรมการเรยนรตามแนวทางGLOBE เขามาสชน

เรยนวทยาศาสตรสงแวดลอมใหเดกๆ ไดฝกฝนการท�างานแบบ

นกวทยาศาสตรมคณครเปนพเลยงกระตนใหลกศษยคดและปฏบต

อยางมทกษะกระบวนการสามารถท�างานวจยสงแวดลอมในทองถน

ตนได

ทนยงเปนเวทใหเดกไทยไดน�าเสนอโปสเตอรผลงานวจย

สงแวดลอมในทองถนของแตละคนโดยใชความรตามกระบวนการ

วทยาศาสตรศกษาของGLOBE ซงบรรดานกวทยาศาสตรรนใหญ

และนกวชาการจากทวโลกทมารวมงานนตางทงในความสามารถท

สะทอนจากงานวจยของเดกไทยจนอดไมไดต องออกปากชม

น.ส.จรพรโมรานกเรยนโรงเรยนปาตววทยาจ.ยโสธรเลาวาดใจ

มากทไดน�าผลงานของโรงเรยนคอการศกษาลกษณะดนในนาขาว

ของโรงเรยนปาตววทยามาอธบายใหผชมชาวตางประเทศ ซงกได

ขอคดเหนน�าไปปรบปรงแกไขไดเลอกท�างานวจยหวขอนเพราะเหน

วานาขาวของโรงเรยนผลผลตต�าขาวลบรวงเลกทงๆทใชพนธขาวด

จงสงสยวาตนเหตตองมาจากดน เมอศกษาวจยแลวพบวาดนขาด

สารอาหารจรงๆ เพราะมไนโตรเจนโพแทสเซยมและฟอสฟอรสต�า

เลยท�าใหคดโครงการวจยตอเนองแกปญหาน คอ ผลตปยชวภาพ

เพอปรบปรงนาขาวชอบทโรงเรยนน�าGLBOEเขาหองเรยนเพราะ

ไดฝกปฏบตจรงเรยนสนกและท�าใหคดเปน

น.ส.สภารกษวงศแกวเพอนรวมทมโรงเรยนเดยวกนเสรม

ใหฟงวาปกตเรยนและปฏบตการตามแนว GLOBE ในนาขาวท

โรงเรยนอยแลวแตวนนสนกกวาเพราะมเพอนโรงเรยนอนรวมท�าการ

ทดลองดวยกนไดตอบค�าถามของวทยากรเปนภาษาองกฤษและได

ชวยวทยากรท�าการทดลองเรองดนโดยขดดนทงสองหลมคอแหง

และเปยกวดเปรยบเทยบสดนจากคมอทดสอบความเปนกรดเบสของ

ดนสองจดพบวาหลมดนซงเคยมน�าทะเลทวมถงมความเปนกรด

มากกวาประทบใจและสนกมาก

น.ส.สาบารยะอาลโรงเรยนบานเจาะไอรองจ.นราธวาส

เลาวา ไดน�าเสนอผลงานวจยเรองลกษณะทางกายภาพของล�าน�า

ไอตนหยงมการเปลยนแปลงตามฤดกาลอยางไร สาเหตทเลอกท�า

หวขอนเพราะพระบาทสมเดจพระเจาอย หวทรงมพระราชด�าร

ห วงใยประชาชนทนใหมน�ากนน�าใช ในการเกษตรอยางเพยงพอ

งานนมนกเรยนชนม.1-ม.3รวมกนท�า6เดอนศกษาความลก

ความเรวและความกวางของล�าน�าเปนงานวจยทมคณคาสามารถ

ใชประโยชนไดในทองถนตอไปจะชวยกนรณรงคไมใหตดไมท�าลาย

ปาเพราะปาไมคอตนน�าและความอดม

MissClemenciaAndresผจดการฝายการศกษาสงแวดลอม

ชมชนของกรงมาดรด ประเทศสเปน เผยวา ไดชมงานวจย

สงแวดลอมในทองถนของเดกไทยแลวรสกทงมากเพราะท�าไดดจรงๆ

แสดงถงความเขาใจวทยาศาสตรของนกเรยน งานวจยทสนใจเปน

พเศษ คอ เรองดนและการหาวธปรบปรงคณภาพดน เพอใหใช

ประโยชนทางการเกษตรไดซงเปนงานของนกเรยนจ.ยโสธรเพราะ

แตกตางจากเรองอนๆซงเคยพบมาบางแลวไดเหนการท�างานของ

เดกไทยในโครงการ GLBOE แลวรสกวาท�างานหนกและตงใจจรง

ไทยเปนเจาภาพจดงานครงนไดดมาก ท�าใหผมารวมประชมรสก

อบอนเหมอนบานชอบงานนและขอแสดงความยนดกบประเทศไทย

ในฐานะเจาภาพทจดประชมระดบโลกไดผลส�าเรจดยง

แลววนน“นกวทยาศาสตรนอยของไทย”กกาวหนาไปอกขน

เมอชนะใจผใหญดวยผลงานวจยระดบฐานรากแมตองใชเวลาหลาย

เดอนหรอตอเนองแรมปแตความพยายามทเดกไทยทมเทใหกบงาน

ศกษาวจยวทยาศาสตรสงแวดลอมในทองถนของตนนนมาจนถงวนน

เรมบงชดถงความรและแนวทางแกปญหาทจะเชอมโยง กลบคนส

ชมชนและทองถนแลว

เอกสำรอำงอง

ตำงชำตสะดดตำงำนวจยเดกไทยมงแกไขสงแวดลอมทองถน [ออนไลน]

เขาถงไดhttp://www.oknation.net/blog/print.php?id=204627

10 Green Research No.26 March 2014

Page 13: Green research 26

No.26 March 2014 Green Research 11

แนวคด CSR ชวยแกปญหาสงแวดลอมไทยไดจรงหรอไม?

CorporateSocialResponsibility (CSR) ในปจจบนเปนแนวความคดทบรษทและ

องคกรธรกจแสดงความตระหนกถงความรบผดชอบและมสวนรวมทางดานสงคมและ

สงแวดลอมควบคไปกบการด�าเนนการทางธรกจบนพนฐานของความสมครใจแนวคดCSR

โดยสวนใหญจะเนนความรบผดชอบของบรษทและองคกรธรกจตอประเดนดานสงคมอาท

สวสดภาพแรงงานความเทาเทยมกนการคมครองแรงงานเดกสทธมนษยชนและประเดน

ดานสงแวดลอมอนๆนอกเหนอไปจากการมองCSRเปนเพยงการจดกจกรรมเพอคนก�าไร

แกสงคมของบรษทเทานน

กระแสความสนใจดาน CSR โดยเฉพาะประเดนดานสงแวดลอมยงเดนชดขน

ในปจจบนภาคองคกรธรกจและหนวยงานภาครฐตางกเรงสงเสรมความตระหนกและการม

สวนรวมทางสงคมและสงแวดลอมของตวเองตามแนวคดCSRในการด�าเนนธรกจมากขน

เราจะเหนไดจากการสอโฆษณาประชาสมพนธในลกษณะของการสอสารกบผบรโภคในเชง

การมสวนรวมในการสนบสนน หรอแสดงใหเหนวาผลตภณฑของตนเองมสวนชวยลดผล

กระทบดานสงแวดลอมตางๆและในทกวนนในสอโทรทศนเราจะไดเหนการโฆษณาทหลาก

หลายรปแบบแตมการโฆษณาสนคาอยรปแบบหนงทเปนการสรางภาพลกษณทดใหกบตว

สนคาหรอองคกร ไมวาจะเปนการบรจาคเงนเพอเดกดอยโอกาส สนบสนนทนการศกษา

สนบสนนการกฬา หรออกรปแบบหนงทเปนทนยมกนแพรหลายในปจจบนนคอ เรองของ

การรกษาสงแวดลอมเพอลดปญหาโลกรอนการปลกปาการสรางชมชนอนรกษในหมบาน

ตางๆเปนตนแมวาสนคาหรอบรการนนจะไมมประโยชนตอผบรโภคเลยกตามเชนสนคา

ประเภทแอลกอฮอลทกชนดบหรทกยหอ หรอแมแตสนคาธรกจทท�าลายสงแวดลอมกตาม

จากการน�าเสนอโฆษณาดงกลาวเปนการสรางภาพลกษณทดใหกบสนคาและองคกรขนได

มากเชนกน

ประเดนดานสงแวดลอมยงเดนชดขนในปจจบน ภาคองคกรธรกจและหนวยงานภาครฐตางกเรงสงเสรมความตระหนกและการมสวนรวมทางสงคมและ สงแวดลอมของตวเอง ตามแนวคด CSR ในการดำาเนนธรกจมากขน เราจะเหนไดจากการสอโฆษณาประชาสมพนธ

Page 14: Green research 26

เรองเดนประจ�ำฉบบเรองเดนประจ�ำฉบบ

12 Green Research No.26 March 2014

ความหมายอกประการคอลกษณะการด�าเนนกจการใน

รปแบบนจะเนนหนกในการสอสารวาบรษทหรอองคกรนนๆ จะม

การด�าเนนธรกจภายใตหลกจรยธรรมและการก�ากบทดควบคไปกบ

การใสใจและดแลรกษาสงแวดลอมเพอน�าไปสการพฒนาธรกจอยาง

ยงยน (คณะกรรมการการก�ากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย

หรอกลต.)ตามความหมายตามทกลาวมานนเราจะสงเกตเหนไดวา

บรษทตางๆกพยายามมงเนนเพอแสดงใหผถอหนหรอผสนใจลงทน

ในธรกจไดมความเชอมนวาภาพลกษณขององคกรหรอบรษทนนม

ความนาเชอถอมากยงขน

จากทกลาวมาแลววาการด�าเนนกจกรรมดงกลาวของ

องคกรนนท�าใหเกดภาพลกษณทดของสนคาและองคกร แตบางท

ผบรโภคอยางเราๆกหลงใหลไปกบสงทเหนทางหนาจอโดยไมไดค�านง

ถงองคประกอบอนๆดวยวาสนคานนมประโยชนมโทษอยางไรท�าลาย

สงแวดลอมหรอไม เพราะองคกรหลายแหงในปจจบน ไดน�า CSR

มาเปนประเดนและพยายามสอสารทางการตลาดหรอมลกษณะเปน

รปแบบในการกดกนการแขงขนทางการคา จนท�าให CSR กลาย

เปนเครองมอทางธรกจทสนองประโยชนตอองคกร แทนทจะเปน

กจกรรมทใหประโยชนตอสงคม  ในวงการภาคธรกจทกวนนจงมทง

CSRแทและCSRเทยมดงจะเหนไดวาเมอการประชาสมพนธหรอ

การใหการสนบสนนตางๆ ในดานสงแวดลอมสนสดลงในชวงระยะ

เวลาหนงหรอเรยกงายๆวาตามงบการตลาดทวางเอาไวโครงการ

หรอการสนบสนนในรปแบบดงกลาวสวนใหญกมกจะหยดลงไปดวย

เนองจากขาดการสนบสนนอยางตอเนองท�าใหโครงการหยดชะงกลง

การทเราจ�าแนกวากจการใดเปนCSRแทหรอเทยม ให

พจารณาถงประโยชนของกจกรรมทไดรบวาตกอยกบสงคมหรอ

องคกรมากกวากน และควรจะสนบสนนกจกรรมนหรอไม เพยงใด

และอกประการหนงCSRทแทนนจะตองเกดขนจากความสมครใจ

ยนดในการด�าเนนกจกรรมนนดวยตนเองมใชเกดจากความจ�าเปน

ทจะตองปฏบตตามหนาทตามระเบยบขอบงคบทางกฏหมายตาม

จารตหรอบรรทดฐานของสงคมนนๆ กจกรรมใดทตองเปนไปตาม

หนาท (duty) ตามกฏหมาย (law) หรอตามมาตรฐาน (standard)

กจกรรมนนไมถอวาเปนCSRแท

ดงนนการทจะบอกวาCSRอนไหนแทอนไหนเทยมและ

แนวคดCSRชวยแกปญหาสงแวดลอมไทยไดจรงหรอไมนนไมมสง

ใดมาวดได ขนอยกบการตดสนใจของผบรโภคเองวาสงทไดรบจาก

การทเราใชสนคาหรอบรการนนๆสามารถชวยแกปญหาสงแวดลอม

ไทยไดจรงหรอไม

เอกสำรอำงอง

สถาบนธรกจเพอสงคม (CSRi) และ โสภณพรโชคชย.CSRชวยแกปญหำ

สงแวดลอมไมได.[ออนไลน]เขาถงไดท:www.prachatai.com.

CSRคอ?ควำมหมำยของCSR“CorporateSocialResponsibility(CSR).

[ออนไลน]เขาถงไดท:www.csrcom.com.

สาระดด.คอม.CSRกบองคกรในประเทศไทย(CorporateSocialResponsibility

inThaiCompanies.[ออนไลน]เขาถงไดท:ww.sara-dd.com.

Page 15: Green research 26

ตดตำมเฝำระวง

ปจจบนความเปนอย ของมนษยมโอกาสทจะสมผสสารตางๆ ทอย ใน

สงแวดลอมมากขนซงมผลกระทบตอสขภาพโรคตางๆทเกดขนอาจเปนผลมาจากการ

ปนเปอนในบรรยากาศน�าและดนจากสารเคมตางๆหรอกากของเสยจากอตสาหกรรม

ในการพฒนาระบบเฝาระวงทางดานสงแวดลอมนนตองพจารณาถงปจจยหลายอยาง

เชน ในสภาพแวดลอมนนมการปนเปอนของสารเคมหรอไม และจ�านวนของการเจบ

ปวยการเฝาระวงจะตองพจารณาถงการสมผสสารทศทางทไดรบสารนนขนาดของ

ปญหาทเกดจากสงแวดลอมการเกบรวบรวมขอมลทางดานสขภาพ และทางดานสง

แวดลอมในบทนจะกลาวถงการเฝาระวงทางดานเวชศาสตรสงแวดลอมในแงมมตางๆ

นยำม

การเฝาระวงโรค (disease surveillance) ตามค�านยามของศนยควบคมและ

ปองกนโรคแหงชาตของสหรฐอเมรกาหมายถงกระบวนการซงประกอบดวยการรวบรวม

วเคราะหและตความขอมลดานสขภาพ เพอน�าไปวางแผนประยกตใชและประเมน

โครงการและการด�าเนนการดานสาธารณสข

การเฝาระวงทางวทยาการระบาดหมายถง กจกรรมทด�าเนนการอยางเปน

ระบบและตอเนองอยางสม�าเสมอ ในการเกบขอมลเกยวกบโรคภยไขเจบตลอดจน

องคประกอบทมอทธพลตอสขภาพอนามย มการวเคราะหขอมลและกระจายขอมล

ขาวสารเพอน�าไปใชในการวางแผนและการใหบรการสาธารณสขส�าหรบขอมลการเฝา

ระวงโรคจากการประกอบอาชพจะชวยบอกถงการกระจายของการเจบปวยและการบาดเจบ

จากการประกอบอาชพรวมทงองคประกอบทมอทธพลตอการเกดโรคและการเปลยนแปลง

นนๆในเชงปฏบตการเฝาระวงโรคมสวนชวยในการลดอบตการของการเกดโรคชวย

ในการปองกนโรคกอนทจะมโรคเกดขน และการตรวจคดกรองโรคชวยในการลดความ

เสยงตอการเกดโรคและการคนหาผปวยในระยะเรมแรกของโรค

No.26 March 2014 Green Research 13

การเฝาระวงโรคเหตสงแวดลอมนฤมลศลำรกษ

การเฝาระวงทางวทยาการระบาด หมายถง กจกรรมทดำาเนนการอยาง เปนระบบและตอเนองอยางสมำาเสมอ ในการเกบขอมลเกยวกบโรคภย ไข เจบตลอดจนองคประกอบทมอทธพลตอสขภาพอนามย มการวเคราะหขอมลและกระจายขอมลขาวสารเพอนำาไปใชในการวางแผนและการใหบรการสาธารณสข

Page 16: Green research 26

ตดตำมเฝำระวง

กำรเฝำระวงทำงดำนสงแวดลอม (environmental

surveillance)เปนกจกรรมการเกบขอมลอยางเปนระบบและตอเนอง

มระบบวเคราะหขอมลแปลผลและการกระจายขอมลขาวสารใหผ

เกยวของทราบเพอน�าไปสการควบคมปองกนโรคตอไปอาจกลาว

ไดวาการเฝาระวงครอบคลมถงการเกบขอมลทไดจากการตรวจตดตาม

ทางดานสงแวดลอม (environmentalmonitoring) หรอดานชวภาพ

(biologicalmonitoring)รวมทงผลทไดจากการส�ารวจและการตรวจ

คดกรองดวย

กำรตรวจตดตำม(monitoring)เปนกจกรรมการตดตามผล

หลงมการด�าเนนการหรอขณะทมการด�าเนนการรวมถงการวเคราะห

การเปลยนแปลงทางสงคม และทงการบรหารจดการ การตดตาม

การด�าเนนงานเพอใหเปนไปตามแนวทก�าหนดไวในบางกรณจะกลาว

ยอลงไปถงการตรวจคดกรองทางการแพทย(medicalscreening)และ

ทางชววทยา(biologicalscreening)

กำรควบคมก�ำกบ(monitoringtrends)การเฝาระวงดาน

สงแวดลอมในชมชนสามารถน�าขอมลมาใชในการควบคมก�ากบ

ประวตการสมผสกบสงคกคามในชมชนทงนการด�าเนนการเฝาระวง

นนขนอยกบความแตกตางของประเภทของกลมอตสาหกรรมความ

แตกตางของพนทและระยะเวลา

กำรส�ำรวจ (survey) เปนกจกรรมคนหาขอมลอยางเปน

ระบบจากประชากรทเกยวของการส�ารวจมการเรมตนและจบลงเปน

งานๆไมตอเนองเหมอนการเฝาระวง

กำรตรวจคดกรอง(screening)เปนการตรวจเพอคดผทม

ความผดปรกตทมสภาพภายนอกเหมอนคนปรกต โดยใชเครองมอ

ทดสอบหรอการตรวจพเศษ

กำรตรวจระบผปวย(identifyingcases)วตถประสงคของ

การตรวจระบผปวยในชมชน เพอทจะไดน�าผลมาใชในการควบคม

ปองกนโรคโดยทวไปการคนหาผปวยม2วธดวยกนคอการตรวจ

คดกรองทางการแพทย(medicalscreening)และดจากบนทกรายงาน

ของการบรการสาธารณสข(healthcareproviderreporting)

วตถประสงคของกำรเฝำระวงทำงดำนวทยำกำรระบำดสงแวดลอม

การเฝาระวงทางวทยาการระบาดมความมงหมายทจะ

ทราบถงแนวโนมของการเกดโรคเพอทจะไดน�าไปสการสอบสวนโรค

และการหาแนวทางการควบคมและปองกนมใหเกดโรคตอไปซงจะ

ชวยใหทราบถงลกษณะการด�าเนนของโรค (natural history of

disease)ลกษณะทางวทยาการระบาดของโรคนอกจากนระบบการ

เฝาระวงโรคยงชวยในการประเมนผลการควบคมและปองกนโรคท

ไดด�าเนนการไปแลวและยงชวยใหทราบถงประชากรกลมเสยงหรอ

ชวยใหทราบถงสารทกอใหเกดโรคซงจะไดหลกเลยงจากการสมผส

กบสารนน อยางไรกตาม การทรางกายไดรบสารเคมในปรมาณท

มากผดปรกตแมจะเปนครงคราว เชอว าอาจจะมผลตอการ

เปลยนแปลงทางชวภาพสามารถตรวจระบไดทางหองปฏบตการ

ชววทยา(biomarker)ซงถอวาเปนการเฝาระวงโรคเชนกน

การเฝาระวงทางวทยาการระบาดยงชวยในการคนหาโรค

ในระยะเรมแรกการรวบรวมขอมลของสารเคมอนตรายรวมทงกาก

ของเสยจะชวยใหทราบวา ผลกระทบตอสขภาพนาจะท�าอยางไร

จงจะชวยในการปองกนลวงหนาได การด�าเนนการเฝาระวงอาจจะ

เรมด�าเนนการในรายทมการสมผสกบสารเคมหรอหลงจากนน เชน

เหตการณของระเบดนวเคลยรทเมองฮโรชมา และเมองนางาซาก

ประเทศญปนไดมการด�าเนนการท�าการเฝาระวงทวทงเมองเพอทจะ

ใหทราบถงภาวะการบาดเจบและการเสยชวตในระยะทมการระเบด

และผลกระทบทตามมาจากการทประชาชนไดรบสารรงสจากการ

ระเบดครงน

14 Green Research No.26 March 2014

Page 17: Green research 26

นอกจากน การเฝาระวงในกลมทไดรบการสมผสกบสาร

เคม การไดรบความรเกยวกบชวต ความเปนอย และพฤตกรรมท

สามารถลดความเสยงของการสมผสสารเคมไดอาจกลาวไดวาการ

เฝาระวงสขภาพและการเฝาระวงสารอนตรายนนมความส�าคญเชน

เดยวกนซงอาจจะเกยวของตงแตการเกบขอมลการวเคราะหขอมล

ชนดปรมาณและระยะเวลาของการไดรบสารนนๆ

การเฝาระวงดานสงแวดลอมชวยกระตนใหสงคมใหความ

สนใจในปญหาสงแวดลอมมากขนเชนเหตการณของ“LoveCanal”

ในเมองนวยอรคประเทศสหรฐอเมรกาและเหตการณทเมองBhopal

ประเทศอนเดย เปนตวอยางทดของการเฝาระวงสงแวดลอม การ

สมผสกบสารเคม พบวาในสงแวดลอมน�าไปเปรยบเทยบกบการ

สมผสของสารเคมในทางอาชวอนามยจะพบวาระดบความเขมของ

สารนนแตกตางกนคอถาเปนแงของอาชวอนามยนนจะมหนวยเปน

สวนในลาน(partspermillion)แตขณะทแงของสงแวดลอมจะมหนวย

เปนสวนในพนลาน(partsperbillion)นนคอการสมผสกบสารเคม

ในสงแวดลอมทวไปจะมระดบความเขมนอยกวาการสมผสกบสาร

เคมในกรณของอาชวอนามย1,0000เทาดงนนหากตองการศกษา

ผลกระทบของสารเคมตางๆวามผลกระทบตอสขภาพของประชาชน

อยางไรตองค�านงถงขนาดของประชากรในการศกษา(samplesize)

ตองมากพอเพอสามารถคนหาปญหานนๆ

การคนหาผปวยโรคเหตสงแวดลอมโดยทวไปอาจท�าไดโดย

การตรวจคดกรองผปวย (screening program) ในสถานประกอบการ

หรอในชมชนซงอาจเปนการตรวจรางกายครงแรกทพบผปวยตรวจ

รางกายเปนระยะหรอการส�ารวจสขภาพโดยหนวยบรการสาธารณสข

เชนการส�ารวจโรงงานการส�ารวจชมชนและตรวจสขภาพประชาชน

ทเสยงตอโรคซลโคสสหรอพษตะกวโดยส�านกอนามยสงแวดลอม

เปนตน

การคนหาผปวยยงอาจท�าไดจากการทผปวยมาพบแพทยท

สถานพยาบาล และแพทยใหการวนจฉยวาเปนโรคเกยวเนองจาก

สงแวดลอมซงการตรวจพบผปวยดวยวธใดกตามแลวมการรายงาน

และจดระบบประมวลขอมลจากสถานพยาบาลหลายๆ แหงเขาส

ศนยกลางรวบรวมขอมลเชนเมอมการพบผปวยภายในจงหวดกจะ

มระบบรายงานเขาสส�านกงานสาธารณสขจงหวดเพอการประมวล

และวเคราะหแปลผล จากนนกจะน�าขอมลไปใชประโยชนตอชมชน

และน�าไปสการส�ารวจชมชนเพอหามาตรการปองกนมใหมผปวยเพม

ขน

No.26 March 2014 Green Research 15

เอกสำรอำงอง

ระบบกำรเฝำระวงโรคจำกสงแวดลอม[ออนไลน]เขาถงไดhttp://www.envocc.org/Budget56/presentkan/02.enk2.pdf

กำรเฝำระวงโรคเหตสงแวดลอม[ออนไลน]เขาถงไดhttp:http://www.healthcarethai.com/การเฝาระวงโรคเหตสงแวดลอม

Page 18: Green research 26

ตดตำมเฝำระวง

การสำารวจการปนเปอนของสารพษทมากบนำามนรวในอาวไทย

16 Green Research No.26 March 2014

การสำารวจตดตามผลระยะยาวเปนระยะเวลาอยางนอย 3 ป หรอกรณนำามนรวในตางประเทศนนการตดตามตองดำาเนนการเปนระยะเวลา 3-5 ป ขนอยกบปรมาณนำามนทรว

ประเดนความเปนหวงปญหาสงแวดลอมจากการปนเปอนของ

สารพษทมากบน�ามนรวในอาวไทยเพมสงขน เนองจากการรวไหลของ

น�ามนสงผลกระทบตอสงแวดลอมมากมายหลายดานหนวยงานตางๆท

รบผดชอบจ�าเปนตองตดตามตรวจสอบคณภาพน�าทะเลและชายฝงรวม

ถงสารพษชนดตางๆ อยางตอเนอง โดยตงแตเกดเหตการณในแตละวน

จะมการเกบตวอยางน�าไปตรวจสอบสารปโตรเลยมไฮไดรคารบอนโลหะ

หนก สารกอมะเรงโพลอะโรมาตกไฮโดรคารบอน (PAHs) โดยจดทเกบ

ตวอยางไดแกแหลมนอยหนากลางชองปลายตนปากคลองแกรงกลาง

ชองเสมด-บานเพและอาวกวหนานอกซงเปนจดอางองเพราะหางจาก

พนทอาวพราวและน�ามนอาจจะกระจายไปถงพนทซงพบมฟลมบางๆลอย

อย โดยผลการตรวจสอบสารปนเปอนตองใชเวลาประมาณ2สปดาห 

นอกจากนผลกระทบตอระบบนเวศทส�ารวจพบหลายดานทเหน

ไดชดคอคราบน�ามนทตดบรเวณชายหาดเมอเกาะตดอยนานจะสงผล

กระทบกบสตวน�าประเภทหอยเปนอนดบแรกทตองเรงใหมการฟนฟสวน

คณภาพของน�าหากภายใน1สปดาหยงไมสามารถกลบคนสสภาพเดมได

สตวน�าอยางปปลาและกงจะไดรบผลกระทบตามมาเปนล�าดบเพราะ

การขาดออกซเจนสวนปะการงทตองการแสงในการเจรญเตบโตเมอน�า

มสด�าปกคลมกไดรบผลกระทบเชนกน

สารเคมทอยในน�ามนจะสงผลใหสตวทะเลเจรญเตบโตชาลงและ

เปนหมนซงตองมการส�ารวจตดตามผลระยะยาวเปนระยะเวลาอยางนอย

3ปหรอกรณน�ามนรวในตางประเทศนนการตดตามตองด�าเนนการเปน

ระยะเวลา 3-5 ป ขนอยกบปรมาณน�ามนทรว  สวนในบรเวณอาวไทย

ระบบนเวศจะกลบมาฟนตวไดเหมอนเดมหรอไมนน ตองมการตดตาม

Page 19: Green research 26

No.26 March 2014 Green Research 17

เฝาระวงอยางตอเนองและตองใชเวลาในการฟนตวสวนการส�ารวจ

และการตดตามผลกระทบนนหนวยงานทมความรบผดชอบยงตอง

มการด�าเนนการอยตลอดเวลาแมไมมน�ามนแลวกตาม

จากทกลาวมาขางตนจากการทหนวยงานตางๆไดเรมม

การส�ารวจสารพษและปรมาณตกคาง จากน�ามนรวในอาวไทยนน

จะพบสารพษตกคางชนดตางๆ ทพอจะอธบายได เชน ในน�ามน

ดบทรวไหลมสารโพลอะโรมาตคารบอนบางชนดทกอมะเรงในมนษย

รวมถงสารไฮโดรคารบอนทถงแมจะมปรมาณไมสง แตเมอมการสะ

สมเรอยๆจะท�าใหกอมะเรงดวยซงจะอยในน�ามนทรวไหลและม

สารโลหะหนกบางชนดทเคลอนยายไดในหวงโซอาหารหวงโซสดทาย

คอ มนษย ปลาตวเลกกนสตวหนาดนทไดรบสารพษจากน�ามนท

ละลายน�าปลาใหญกนปลาเลก เมอยอยสลายไมไดจะสะสมเพมฤทธ

มากขนคนกนปลาเปนการสะสมสารพษผานหวงโซอาหารสดทาย

คนจะไดรบพษสงสด นอกจากนสารเคมทบรษทผก�าจดยงไมมการ

เปดเผยซงคาดวาเปนคลอรน10ทมพษกวาน�ามนถง52เทาขณะ

เดยวกนจะมสารตกคางประมาณรอยละ30ของน�ามนทรวทงหมด

ทจะอยในดนแนวปะการงพชน�าสตวน�า โดยเฉพาะกง รวมถง

พนทวางไขของสตวน�าตลอดจนปาโกงกางทรากจะไมสามารถหายใจ

ไดตามระบบปกตอกดวย

สารพษทกลาวนนเปนเพยงตวอยางหลกทหนวยงานผรบ

ผดชอบตางๆส�ารวจพบแตในปจจบนสอประชาสมพนธทออกมาสวน

ใหญกบภาพการน�าเสนอทดเหมอนไมมอนตรายจากกรณน�ามนรว

ในอาวไทย ซงตามความเปนจรงแลวไมอยากใหรฐบอกวาตอนน

สถานการณดานสงแวดลอมและผลกระทบจากสารพษตกคางปลอดภย

แลวเพราะวาปลาและหอยรวมถงสตวน�าชนดตางๆทเราบรโภคนน

หากโดนน�ามนเคลอบตวแลวตบของสตวน�ากจะถกท�าลายอยาง

รวดเรวยกตวอยางน�ามนรวทประเทศเมกซโกปจจบนสตวน�าเกดมา

ใหมกมความผดปกตมสารหลายตวตดคางคราบน�ามนและสารท

ฉดพนทกอมะเรงและมสารปรอทปนปนเปอนอยในการส�ารวจลาสด

หลงจากน หนวยงานของรฐยงจ�าเปนอยางยงทตองมการ

ตดตามผลอยางใกลชด ในการตรวจสารพษตกคางในสตวน�า พชน�า

และคณภาพน�าอยางสม�าเสมอใหมความปลอดภยตอผบรโภคสงสด

ตลอดจนชาวบานทเลยงสตวน�ากตองเฝาระวงอยางใกลชดดวยเชนกน

เอกสำรอำงอง

จบตาสารพษตกคาง“ทะเลเสมด”.ไทยโพสต.

Momypedia.น�ำมนดบรวไหลครำบน�ำมนในทะเลอนตรำยตอสขภำพ.[ออนไลน]เขาถงไดท:http://www.momypedia.com

ศนยวจยสขภาพกรงเทพเครอโรงพยาบาลกรงเทพน�ามนดบรวทะเลระยองสกรณศกษาอาวเมกซโกพบสำรกอมะเรงในสตวทะเลเพม10เทำ.

สถานโทรทศนไทยพบเอสThaiPBS.นกชววทยาหวนสารเคมตกคางหลงขจดคราบน�ามนในทะเล.

ภาพจากเวบไซตคมชดลก

Page 20: Green research 26

กำวหนำพฒนำ

บทบาท AEC ตองไมละเลยทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมCreativeH.N.INNOVATIONTeam.

ประเทศไทยเปนสมาชกชาตแรกๆทเขารวมกอตงอาเซยน

ขนมา อาเซยนกอตงขนโดยมวตถประสงคเพอสรางสนตภาพใน

ภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต อนน�ามาซงเสถยรภาพทางการ

เมองและความเจรญกาวหนาทางทงทางดานเศรษฐกจสงคมและ

วฒนธรรมโดยการจดตงประชาคมอาเซยน(ASEANCommunity:AC)

ทประกอบดวย3เสาหลกอนไดแกประชาคมการเมองและความ

มนคงอาเซยน (ASEAN Political-Security Community – ASC)

ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน(ASEANEconomicCommunity–AEC)

ประชาคมสงคม-วฒนธรรมอาเซยน (ASEAN Socio-Cultural

Community–ASCC)

หากมองใหลกลงไปประชาคมเศรษฐกจอาเซยนเปนเปา

หมายหลกทางดานเศรษฐกจทส�าคญในการขบเคลอนใหเกดความ

รวมมอระหวางประเทศอาเซยนมากทสดมองคประกอบส�าคญคอ

การเปนตลาดและเปนฐานการผลตรวมกน โดยมงสรางความเทา

เทยมในดานการพฒนาเศรษฐกจระหวางประเทศอาเซยนซงปจจย

หลกในการขบเคลอนเศรษฐกจของภมภาค คอ ความรวมมอดาน

พลงงาน

อยางไรกตามการเขาสประชาคมอาเซยนไมใชหนทางหรอ

โอกาสทางเศรษฐกจเทานน หากแตยงมความทาทายอนโดยเฉพาะ

เรองผลกระทบดานสงแวดลอมซงมความส�าคญมากในภาคธรกจ

และภาคอตสาหกรรมตองตดตามและเตรยมตงรบ เพราะ AEC

คอตลาดขนาดใหญทมประชากรรวมกวา600ลานคนมจ�านวน

แรงงานมากกวา310ลานคน มพนทเพาะปลกรวม429ลานไร

ซงดจะเปนโอกาสทยงใหญแตการเตบโตทงดานการใชพลงงานของ

ประเทศในกลมAECจะมสถตสงขนเรอยๆไมตางจากปรมาณการ

ปลอยกาซคารบอนไดออกไซดในปจจบนการปลอยกาซเรอนกระจก

สงแวดลอม และการเตบโตทางเศรษฐกจไดกลายเปนเรองเดยวกน

ดงนนประเทศในกลม AEC จงจ�าเปนทตองรวมมอกนสรางความ

สมดลระหวางการเตบโตของเศรษฐกจไปพรอมๆ กบการดแลเรอง

ผลกระทบดานสงแวดลอม

AECมความจ�าเปนทจะตองค�านงถงประเดนในหลายๆมต

ดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมดวยเพราะประเทศในกลม

สมาชกแตละประเทศตางมโครงสรางทางเศรษฐกจและทรพยากร

ธรรมชาตและสงแวดลอมทไมเหมอนกนและแตกตางกนอยพอสมควร

ไมวาจะเปนความมงคงอดมสมบรณของทรพยากรธรรมชาตความ

หลากหลายทางระบบนเวศความเขมงวดและความยดหยนของนโยบาย

และกฎหมายทเกยวของกบทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมการจด

การของหนวยงานรฐทรบผดชอบแตกตางกนรปแบบการคาทประเทศ

สมาชกจะน�าเขาหรอสงออกสทธทรพยากรธรรมชาตและสนคาอนๆ

ทมผลตอสงแวดลอมการน�าเทคโนโลยการผลตมาใชความเขมขนใน

18 Green Research No.26 March 2014

Page 21: Green research 26

การใชปจจยการผลตจ�านวนมหาศาลและความสามารถในการใช

ทรพยากรทดแทนกนไดของปจจยทน�าไปใชในการผลตตางๆพฤตกรรม

การบรโภคของประชาชนอกทงทศนคตและความเขาใจของประชาชน

ในประเทศทมตอทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมและประเดนอนๆ

อกมากมาย

จากทกลาวนนเปนเพยงตวอยางบางสวนของปจจยส�าคญ

บางประการท อาจท�าใหผลกระทบทางเศรษฐกจของการจดต ง

ประชาคมเศรษฐกจอาเซยนเกดความแตกตางกนไปในแตละประเทศ

สมาชกเพราะโดยหลกการแลวเราจะตองน�าเอาตนทนทางทรพยากร

ธรรมชาตและสงแวดลอมเขามาคดค�านวณเปนสวนหนงของผลกระทบ

ทางเศรษฐกจ จากการจดตงประชาคมเศรษฐกจอาเซยนดวย

เสมอนนกคอผลกระทบตอกรนจดพ (Green GDP) หรอผล

ผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศหกดวยตนทนทรพยากรธรรมชาต

และสงแวดลอม อกทงผลกระทบตอสวสดการความเปนอยของ

ประชาชนความยากจนการกระจายรายไดและเพอใหเหนภาพชดเจน

เราอาจยกตวอยาง เชน กรณสาธารณรฐแหงสหภาพเมยนมาร

(พมา) ซงอดมสมบรณไปดวยทรพยากรธรรมชาตจ�านวนมากมาย

ทงทยงไมน�ามาใชและเปดใหเอกชนจากตางประเทศเขามาท�าประโยชน

ทงดนปาไมอญมณน�ามนและกาซธรรมชาตยงไมรวมทรพยากร

แรในดนชนดอนๆทพบมากในประเทศหากแตการจดตงประชาคม

เศรษฐกจอาเซยนจะสงผลกระตนใหประเทศพมามงเนนทจะใชความ

ไดเปรยบจากความมงคงเหลาน เปนความเชยวชาญหลกในการ

แขงขนทางการคาและการลงทนระหวางประเทศปจจบนเราจะดได

จากการทพมาไดมการเปดรบการลงทนจากตางประเทศในชวง1-2ป

ทผานมาเปนจ�านวนมหาศาลอยางทไมเคยมในประวตศาสตรมากอน

และหากพมาไมมมาตรการควบคมดแลการใชทรพยากรธรรมชาต

อยางมประสทธภาพแลว ความกงวลในดานการเกดผลกระทบดาน

สงแวดลอม เรากสามารถคาดการณไดวาอตราการเกบเกยวผล

ประโยชนจากทรพยากรธรรมชาต ในประเทศพมาจะสงขนเรอยๆ

จนกระทงอาจจะมากกวาอตราการเพมขนตามปกตของทรพยากร

ธรรมชาต หากมองยอยกลบมาทประเทศไทยในชวงบกเบก

อตสาหกรรมทเราผานมากแสดงใหเหนถงการใชทรพยากรอยาง

มากมายมหาศาล จนน�ามาซงผลกระทบดานสงแวดลอมตอเนอง

มาจนถงในปจจบน

เมอเปนเชนนทรพยากรธรรมชาตจะรอยหรอลงไปอยาง

รวดเรว ผลประโยชนทประเทศพมาจะไดรบจากการเปดการคาและ

การลงทนภายใตประชาคมเศรษฐกจอาเซยนยอมจะเปนเพยงระยะ

สนเทานน หรอกรณการจดตงประชาคมเศรษฐกจอาเซยนแลว

สงผลกระตนใหพชพนธธญญาหารมราคาทดขนกวาเดม เกษตรกร

และผผลตสนคาเกษตร เพอการสงออกยอมจะท�าการปรบเปลยน

ทดน เพอขยายการเพาะปลกพชทใหผลตอบแทนสงมากยงขน

ประเทศทมเนอทในการเพาะปลกทจ�ากดเชนฟลปปนสกอาจจะ

ถางปาเพอท�าการเพาะปลกพชเศรษฐกจนการใชเทคโนโลยการผลต

ทสงผลกระทบตอสงแวดลอมอกทงปจจยแรงงานและทนกจะมการ

โยกยายมาจากภาคสวนอนๆในกรณนหากเกษตรกรและผผลตสนคา

เกษตรตางสามารถเขาใชผนปาไดอยางเปดกวางเสร(OpenAccess)

หรอไมมมาตรการดแลการขยายพนทเพาะปลกอยางมประสทธภาพ

แลว ในระยะยาวฟลปปนสจะสญเสยปาไมและดนอนอดมสมบรณ

มากกวาผลประโยชนทจะไดรบ

No.26 March 2014 Green Research 19

Page 22: Green research 26

กำวหนำพฒนำ

หากมองกรณการจดตงประชาคมเศรษฐกจอาเซยนทจะ

สงผลกระตนใหปจจยการผลตตางๆเชนเทคโนโลยแรงงานและทน

สามารถเคลอนยายระหวางประเทศสมาชกไดอยางเสรและรวดเรว

มากยงขน เรากสามารถคาดการณไดวาการขยายตวของปจจยการ

ผลตทใชอยางเขมขนในอตสาหกรรมการผลตหนงๆ ยอมจะกระตน

ใหการผลตของอตสาหกรรมนนๆ มการเตบโตมากยงขน หาก

อตสาหกรรมนนเปนกจกรรมการผลตทสรางผลกระทบทางลบตอ

สงแวดลอม เชน กอใหเกดมลพษทางอากาศหรอทางน�า โดยท

ประเทศสมาชกนนๆ ไมไดมการปรบปรงเทคโนโลยการผลตใหม

ประสทธภาพในการลดภาระดานสงแวดลอมลง และไมมการใช

เทคโนโลยทสะอาดเพยงพอ หรอไมมเครองมอของรฐทางดาน

เศรษฐศาสตรมาใชเพอก�ากบดแลอยางมประสทธภาพ เชน ภาษ

สงแวดลอมในอตสาหกรรมตางๆทเกยวของโดยตรงกบสงแวดลอม

การใชระบบโควตาการผลตหรอการซอขายสทธการปลอยมลพษตาม

จ�านวนทไดรบอนญาตแลวกสามารถคาดการณไดวาสวสดการความ

เปนอยของประชาชนจะเลวรายลงในระยะยาว

ตวอยางขางตนเปนเพยงการชใหเหนถงความส�าคญของ

ผลกระทบทอาจจะเกดขนในวงกวางตอการใชทรพยากรธรรมชาต

และการท�าลายสงแวดลอมของประเทศสมาชกประชาคมเศรษฐกจ

อาเซยนอกทงชใหเหนวาตวแปรภายนอกอยางเชนการเปลยนแปลง

ราคาสนคาและบรการ การเปลยนแปลงปรมาณปจจยการผลต

ตางๆ กสามารถสรางผลกระทบตอทรพยากรธรรมชาตและ

สงแวดลอมไดโดยตรง ในขณะทประเทศสมาชกยงตองพงพา

อาศยทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในระยะยาวการสญเสย

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมยอมกระทบตอชวตความเปนอย

ของประชาชนในประเทศสมาชกอยางหลกเลยงไมได

นอกจากน ยงชใหเหนวาผลกระทบดงกลาวของประเทศ

สมาชกตางๆ สามารถเขามาควบคมดแลไดอยางใกลชด ถาหาก

มการประยกตใชเครองมอทางเศรษฐศาสตร เพอประกอบขนมา

เปนนโยบายและมาตรการบงคบของรฐ หรอการขอความรวมมอท

เหมาะสมซงไมเพยงแตการควบคมและก�ากบโดยการออกกฎหมาย

บงคบหรอการก�าหนดใหปลอยมลพษในระดบเกณฑมาตรฐานแลว

เรายงสามารถใชภาษสงแวดลอมเพอใหผกอมลพษเปนผจาย เชน

ภาษมลพษหรอคาธรรมเนยมผลตภณฑทกอมลพษ คาธรรมเนยม

การอนญาตปลอยมลพษ คาธรรมเนยมการจดการมลพษ การ

ซอขายหรอโอนสทธใบอนญาตการปลอยมลพษ การวางประกน

ความเสยงหรอความเสยหายตอสงแวดลอมหรอมาตรการอดหนน

เทคโนโลยสะอาด เปนตน เครองมอเหลานเมอน�ามาใชอยางเหมาะสม

(Optimum) กจะชวยกระตนใหผผลตพฒนาเทคโนโลยสะอาด ลด

การท�าลายทรพยากรธรรมชาต อกทงประชาชนกจะมพฤตกรรม

การบรโภคทมความรบผดชอบตอสงแวดลอมมากยงขนอกดวย

หากเรามองกลบมาทหลกคดในการจดตงประชาคมเศรษฐกจ

อาเซยนทเปาหมายใหญมงหวงใหเหลาประเทศสมาชกตางๆ ม

พฒนาการทางเศรษฐกจทดมรายไดมากขน แตการทเราจะไป

ฝากความหวงวา เมอใดทรายไดของประเทศสมาชกดขนเรอยๆ

แลวคอยกลบมาใสใจดแลทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในภาย

หลงนนอาจจะเปนความคดทสายเกนแลวเพราะทรพยากรธรรมชาต

และสงแวดลอมสวนใหญนนยากเกนกวาทจะแกไขใหยอนกลบคน

มาในสภาพดงเดมได (Irreversible) ดงนนทรพยากรธรรมชาตและ

สงแวดลอมจงเปนประเดนส�าคญทประชาคมเศรษฐกจอาเซยนไม

ควรทจะละเลยแตกลบตองค�านงถงตลอดเวลาและใหความส�าคญ

มากเปนอนดบหนงเชนกน

เอกสำรอำงอง:

กฤษรตนศรสวาง.AECกบกฎหมำยภำษกำรปลอยกำซคำรบอน.

จบตาทรพยากรธรรมชาตสงแวดลอมภายใตกรอบเศรษฐกจอาเซยนในสถำนกำรณสงแวดลอม.[ออนไลน]เขาถงไดท:www.ngosthailand.com.

ประวตควำมเปนมำประชำคมเศรษฐกจอำเซยน(AEC).[ออนไลน]เขาถงไดท:http://www.thai-aec.com.

พชรคงตระกลเทยน.กำรปรบตวของภำคธรกจเพอกำวสAECโอกำสควำมทำทำยและผลกระทบตอสงแวดลอม.ส�านกพฒนาความยงยนองคกรเครอเจรญโภคภณฑ.

20 Green Research No.26 March 2014

Page 23: Green research 26

หากเรามองยอนกลบไปในตอนวยเดกนอกเหนอจากภาระ

หนาทในการไปเรยนในโรงเรยนและชวยงานบานเลกๆนอยๆแลว

พวกเราเดกๆ กมกจะมเวลาวางมากเพยงพอทจะส�ารวจธรรมชาต

ทอยรอบๆบาน หรอบรเวณหมบานไมวาจะเปน ตนไม ทงหญา

ทงนาปาหญาคาและอนๆเราสนกสนานกบการทไดปนปายตนไม

ใหญนงเลนอยบนตนไมนนเปนเวลานานๆไดเหนความเปนอยของ

เหลานกใหญนอยทงหลายทอาศยกงกานสาขาของไมใหญนเปนท

ก�าบงจากภยตางๆบางกสรางรงอยบนตนไมใหญนหลายครงทพวก

เรากแกลงมนพอพวกเราสงเสยงดงหรอขวางปาวตถเขาไปใสตนไม

ฝงนกกแตกฮอบนหนไปคนละทศคนละทางดวยความตกใจแตพวก

เรากลบหวเราะอยางสนกสนาน บางครงเรากปนตนไมเพอทจะ

ไปใหถงรงของนก เราอยากจะเหนบานทอยของนก อยากจะเหน

ไข หรอลกเลกๆ ของมน ในขณะทเราใกลจะถงเราจะไดยนเสยง

พอแมของลกนกสงเสยงรองอยางดงราวกบจะบอกใหเรารวาอยา

เขาใกลหรอท�าอนตรายสงทเขารกและหวงแหนมากทสดในทงนาท

เราเดนหรอบางครงกวงผาน เรากจะเหนทอยอาศยของสตวหลาก

หลายชนด เชน หน มดบางครงเรากเหน คราบของง เรามอง

เหนการท�างานของมด เหนการหาอาหารของบรรดาแมลงตางๆ

เหนผเสอ แมลงตวเลก และผง ทมาดอมดมน�าหวานในดอกไม

บางครงเรากไปเดดดอกไมเหลานนเพอเปดหาน�าหวานในดอกไมนน

พวกเรากพบวาในดอกไมชนดหนงทเราเดดมามน�าหวานอยจรงพวก

เราสนกสนานกบการไดลมรสความหวานของน�าใสๆ ในดอกไมนน

ตวผมเองไมเคยสงสยแตกลบรสกคนเคย เวลาคณครวทยาศาสตร

ทโรงเรยนอธบายถงสวนประกอบของดอกไมหรอการขยายพนธของ

ตนไม หรอในขอสอบทถามถงรวกนได และประโยชนหรอลกษณะ

การใชงานของเครองมอทใชในการท�าสวนครว ผมไดเรยนแลวผาน

ประสาทสมผสทงหากบธรรมชาตสงแวดลอม

เวลาทผมวงไปหาพอแมทเกยวขาวอยกลางทง พอกจะใช

เคยวทพอใชเกยวขาวตดตนขาวแลวท�าเปนปใหผมเปาเลนพวกเรา

เดกๆกเปาใหมเสยงดงตางๆกนเปนทสนกสนานผมใหพอเจาะร

เพมเพอใหปตนขาวของผมท�าไดมากกวาหนงเสยงและแกลงท�าเปน

วาเราก�าลงบรรเลงดนตรทแสนไพเราะดวยเครองดนตรสากลทเรยกวา

คารเนตเราไดเรยนรอะไรตอมอะไรมากมายเราไดพฒนาสวนตางๆ

ของรางกายพฒนาจตใจอารมณความคดสรางสรรคและการได

มปฏสมพนธกบคนอนๆ เรยนรวฒนธรรมของบคคลและสงคม ได

สอสารโดยกระบวนการของภาษา โดยทไมมทฤษฎการเรยนรใดๆ

มาบอกเราหรอบอกพอแมของเราเลย

No.26 March 2014 Green Research 21

แนวคดสอธรรมชาตและสงแวดลอมในชมชนพฒนาเดกไดมากกวาทคด

Page 24: Green research 26

กำวหนำพฒนำ

สงแวดลอมธรรมชำตใหประโยชนอยำงไรกบพฒนำกำรของเดก

เมอพจารณาถงผลระยะยาวทมตอเดก ทางดานสขภาพทางอารมณทด สขภาพ

กายทดความสามารถในการเรยนและความเขาใจในสงแวดลอมแลวเราไมควรทจะใหเดก

ใชเวลาสวนมากอยแตในหองเรยนหรอในบาน เดกจะมพฒนาการในทกๆ ดานเพยงขอให

เราสนบสนนใหเดกไดมเวลาใหกบธรรมชาต(GreenHours)ใหมากในแตละวน(Washington

Post,June,2007)

นกการศกษาและนกวจยทสนใจศกษาเกยวกบเดกและพฒนาการของเดกไดให

ความส�าคญอยางมากกบสอทอยลอมรอบตวเดก อนไดแก ธรรมชาตและสงแวดลอม

(StephenKellert,2005inChildren&NatureNetwork,2008)ศาสตราจารยแหงมหาวทยาลย

Yale ไดกลาววาการทสภาพแวดลอมของบานทเปนสงแวดลอมธรรมชาต จะสงผลทดกบ

เดกในการพฒนาสมองความคดรวมถงการพฒนาศกยภาพในการวเคราะหการสงเคราะห

และการประเมนผลซงเปนการพฒนาการของสมองขนสงนอกจากนในบทความเดยวกน

ยงเพมเตมถงประโยชนของการทไดมปฏสมพนธกบธรรมชาตอกดวยวาเดกๆจะมรางกาย

ทสมบรณและกระตอรอรน ไมเปนโรคอวนซงจะมโอกาสเสยงสงในการเปนโรคหวใจและ

ความดนโลหตสง

ในสวนของการจดการศกษา รปแบบการจดการเรยนการสอนของครทวโลกได

เปลยนแปลงไปจากเดมเปนอยางมากวธการสอนแบบเกาทเรยกวาChalk–and–Talk

ไดถกลมเลอนไปในภาคสวนการศกษา ครในยคปจจบนไดรบการเสรมสรางใหมความรใน

เรองสอนวตกรรมการสอนทสงผลโดยตรงใหกระบวนการเรยนการสอนมความนาสนใจและม

ประสทธภาพมากขน(Singh,2007)แตเมอพดถงสอนวตกรรมการสอนคนโดยทวไปมกเขาใจวา

หมายถงเทคโนโลยขอมลขาวสาร(InformationCommunicationTechnologies(ICT)โดยเฉพาะ

อยางยงคนในประเทศทไดรบการพฒนาทางดานอตสาหกรรม แตในประเทศทก�าลงพฒนา

กลบมาใหความสนใจในนวตกรรมการเรยนการสอนทมตนทนต�า (Low-Cost Teaching

Aids) หรอไมตองลงทนและหาไดในทองถน สอนวตกรรมการเรยนการสอนเหลาน ผลต

ไดอยางงายๆ จากวสดธรรมชาตในทองถนหรอหยบใชไดโดยตรงจากธรรมชาตรอบๆ ตว

และยงท�าใหเปนโรงเรยนทพงตนเองได ลดคาใชจายทางดานการจดการศกษาของโรงเรยน

การเลอกสรร การใหความสนใจกบชมชนและการน�าธรรมชาตไปประยกตใชในโรงเรยน

จะท�าใหการจดกจกรรมการเรยนการสอนมความหลากหลาย ความนาสนใจ และเกดผล

ประโยชนสงสดกบโรงเรยนในทองถนนนๆ

ตนกลวยน�าวาตนหนง ไมใชให เพยงผลกลวยทมคณคาทางโภชนาการ

กบทกคนเทานน การเกด เจรญเตบโต ใหผล และตายไปของตนกลวยตนหนง

ท�าใหเดกๆ ไดเรยนรวงจรชวตของมน เดกไดพฒนาทกษะการสงเกต เรยนรการ

เปลยนแปลง จดบนทก เรยนรทจะรกธรรมชาต เดกบางคนน�ากานกลวยมาประดษฐ

เปนมากานกลวย วงเลนกนอยางสนกสนาน เรอใบทไดรบการสรางสรรคจากกาบ

กลวย ถงแมจะดไมมมาตรฐานนก แตกใหความสขในจตใจของเดกๆ เหลานน

22 Green Research No.26 March 2014

Page 25: Green research 26

ความคดสรางสรรคอารมณและจตใจไดรบการพฒนาไป

พรอมๆกบรางกายโดยทตวเดกๆเองอาจจะไมไดคดถงสงดๆ เหลาน

ทเกดขนกบตวเขาเองดวยซ�าไป

ธรรมชาตลอมรอบตวเดกนน จดไดวาเปนการขยาย

หองเรยนใหกบนกเรยนของเรา นกเรยนจะไดมโอกาสเรยนรโดย

ผานประสาทสมผสในทกๆ ดาน และครอบคลมทกๆ แขนงของ

หลกสตรธรรมชาตทอยรอบตวเดกทงทบานทโรงเรยนและสถานท

ทองเทยวตางๆลวนเปนบทเรยนและแบบฝกหดทมประโยชนโดยตรง

ตอทงตวเดกและครผสอน (http://www.workingwithwildlife.co.uk/

learning/default.asp)เดกนกเรยนในระดบปฐมวยสามารถใชเวลานอก

หองเรยนในการเรยนรธรรมชาตในโรงเรยนและชมชนไดถง1ใน4

ของเวลาทตองใชทโรงเรยนนอกจากนกเรยนจะไดความรจากหลาก

หลายกจกรรมทครสามารถใหนกเรยนเขาไปมสวนรวมแลวกจกรรม

เหลานจะชวยพฒนาใหนกเรยนมความรสกรก รบผดชอบและเปน

เจาของธรรมชาตนนๆเปนการพฒนาในระดบปจเจกบคคลทมผล

ตอการพฒนาในระดบชมชน ระดบชาต และระดบโลกตอไป และ

ยงสงผลในเรองสขภาพ และความเปนอยทดของคนในชมชนอก

ดวย เดกไดพฒนาและเรยนรทกษะเพอการด�ารงชพของตนเองไป

ตลอดชวต(Life-LongSkills)เชนการปลกและท�านบ�ารงรกษาตนไม

การปลกดอกไมผกและผลไมตางๆเดกไดเรยนรการท�างานเปนกลม

ใชภาษาทเหมาะสมในการสอสารกบสมาชกในกลมพฒนาความ

เชอมนและความศรทธาในตนเอง

จากการวจยพบวาเมอเดกๆไดมสวนรวมกบการสรางสรรค

สงแวดลอมของบานโรงเรยนหรอชมชนงานสรางสรรคของเดกจะ

แตกตางจากงานของผใหญเปนอยางมาก โดยเฉพาะในความเปน

มออาชพแตเดกจะไดรบการพฒนาในดานจนตนาการและการมสวน

รวมสรางสงแวดลอมทเหมาะสมสอดคลองกบพฒนาการของตวเขา

(White & Vicki, online) ขอมลทไดจากการส�ารวจทวประเทศใน

ประเทศHollandพบวาคนทอยในบรเวณหรอหางจากพนทสเขยว

ประมาณ 1 ถง 3 กโลเมตร มสขภาพทดกวาคนทไมไดอย

ในบรเวณดงกลาว (Haas et al., 2006 in Children&Nature

Network, online) ตนไมและธรรมชาตสเขยวมผลในการลด

ความเครยดของกลมเดกทมความเครยดสง และผลดทสดจะม

ความสมพนธกบจ�านวนพชสเขยวพนทสเขยว และการไดเลนกบ

ธรรมชาตประสบการณทเดกๆไดลงมอปฏบตจากการไดสมผสกบ

สงแวดลอมจะหลอหลอมสตปญญาและทกษะทเปนทยอมรบใน

หลกการของการจดการศกษาปฐมวยทวาเดกจะเรยนไดดทสดโดย

ผานกระบวนการเลนและการคนพบอยางเสร(Hughes,1991)การเลน

อยางเสรกบธรรมชาตจะเปนสงทนารนรมยและนาดงดดใจส�าหรบ

เดกเดกเกดจนตนาการความอยากรอยากเหนการเลนทมคณภาพ

นนจะพฒนาเดกในทกๆดานทงรางกายการรบความรสกอารมณ

สตปญญาและปฏสมพนธทางสงคม(Haas,1996)

เกดอะไรขนกบเดกๆในทกวนน

ในอดตเดกๆ เคยไดรบความสขสนกสนานกบการทไดม

โอกาสเรยนรและสมผสกบธรรมชาตมากกวาในปจจบน ไมวาจะ

เปนการเดนบนทางเดนเทาถนนหนทางพนทวางสวนสาธารณะ

ทงนาปาเขาล�าธารพวกเขาเคยไดส�ารวจเคยเลนและสมผสกบ

โลกธรรมชาต โดยปราศจากขอหามหรอการตรวจสอบใดๆหรอจะ

มบางกเพยงเลกนอยแตเดกๆในปจจบนแทบจะไมมโอกาสเชนนน

เลยโดยเฉพาะเดกๆในชมชนเมองการเลนกบธรรมชาตอยางเสรจะ

มแตขอหามหรอมโอกาสกเพยงเลกนอยเทานนขอบเขตการพฒนา

ทงทางดานรางกายและจตใจถกจ�ากดและลดลง(Francis,1991)จาก

งานวจยชนหนง พบวา จากผปกครองทตอบแบบสอบถามรอยละ

94 กลาววา เรองความปลอดภยเปนประเดนส�าคญในการทจะ

อนญาตใหเดกๆ ออกเลนนอกบานไดอยางเสร (Bagley, Ball and

Salmon,2006inChildren&NatureNetwork,2008)เชนเดยวกนกบ

นกวจยของมหาวทยาลยHofstraทสอบถามคณแมจ�านวน800คน

รอยละ 82 ไมอนญาตใหลกๆ เลนนอกบานเนองจากความกงวล

เรองอาชญากรรมและความปลอดภย (Clements,2004 inChildren&

NatureNetwork,2008)

No.26 March 2014 Green Research 23

Page 26: Green research 26

กำวหนำพฒนำ

เดกเลนน�าตามล�าคลองอยางสนกสนาน เรยนรทจะวาย

น�าเพอการเอาตวรอด วายน�าเปนโดยทไมตองเสยสตางคไปเรยนท

โรงเรยนสอนวายน�าเดกหลายคนในทกวนนวายน�าไมเปนหลายคน

ไมเคยเหนทะเลหลายคนไมเคยขนภเขาไมรวาหนอไมคออะไรเกด

ขนไดอยางไรหลายคนกลวปากลวตนไมหลายคนเดนไดเพยงไมก

รอยเมตรกเหนอยมากจนไมสามารถเดนตอไปไดมนเกดอะไรขนกบ

เดกเหลานHofstraUniversityไดส�ารวจคณแม800คนทมลกอาย

ระหวาง3ถง12ปพบวาคณแมรอยละ85ยอมรบวาเดกเลน

นอกบานนอยลงกวาแตกอนและคณแมรอยละ70เลนนอกบานทก

วนเมอตอนเปนเดกแตเพยงรอยละ31ของเดกในปจจบนเทานนท

เลนนอกบานอยเปนประจ�า (Clements, 2004 in Children&Nature

Network)ความไมปลอดภยส�าหรบเดกเมอถกปลอยอยตามล�าพงเพอ

การเลนกบธรรมชาตอยางเสรความทตองดนรนเพอความอยรอดหรอ

เพอความเปนอยทดขนของพอแมและการเพมขนของสอเทคโนโลย

เชน การดโทรทศนและการเลนเกมสคอมพวเตอร มสวนท�าใหการ

เลนกบธรรมชาตของเดกลดลงหรอหายไป เชน เดกอาย 8 ขวบ

กลมหนงสามารถบอกลกษณะของ Pokemon ไดมากกวาพนธของ

สตวปาถงรอยละ25(Balmfold,Clegg,CoulsonandTaylor,2002

in Children&Nature Network, 2008) จากการส�ารวจของ Kaiser

FamilyFoundationในปค.ศ.2005ถง2006พบวาเดกอายระหวาง

6 เดอนถง 6 ป ใชเวลากบสอทางอเลกทรอนกส เฉลยวนละ 1

ชวโมง30นาทในขณะทเดกอายระหวาง8ปถง18ใชเวลาใน

เรองเดยวกนนถงเฉลยวนละ6ชวโมงครงซงมากกวา45ชวโมง

ตอสปดาห(Children&NatureNetwork,2008online)

เหลานเปนอปสรรคตอพฒนาการทดของเดก ทงเรอง

สขภาพกายและจตใจทแยลง พฒนาการดานอนๆ กไมไดรบการ

พฒนาใหเตมตามศกยภาพทควรจะเปนของเดกเราก�าลงจะปลกไม

พนธใหญลงในกระถางทมขอบเขตจ�ากดซงผลทไดมากอาจจะดสวย

และแปลกตาอาจเปนทนยมนนกเพราะมนเปนเพยงตนไม

เรำจะชวยเดกกนไดอยำงไร

เนองจากการมปฏสมพนธระหวางเดกกบธรรมชาตสงแวดลอม

เปนสงทมประโยชนตอพฒนาการของเดกในทกๆดานทงในระยะสน

และระยะยาว เรากควรทจะด�าเนนการใดๆ ทจะกอใหเกดผลดงกลาว

ในตางประเทศมองคกรเครอขายทใชชอวาTheChildren&Nature

Network (C&NN) กอตงขนโดยมวตถประสงคในการเปนสอกลาง

ระหวางเดกกบธรรมชาต ใหขอมล ขาวสารและรายงานผลการ

วจย เพอกระตนและสนบสนนพรอมทงเปนเครอขายใหประชาชน

และองคกรตางๆพฒนากจกรรมใหเกดปฏสมพนธระหวางเดกกบ

สงแวดลอมธรรมชาต นอกจากนน ยงไดท�างานรวมกบนกวจย

นกการศกษา และองคกรอนๆ ทอทศตนเพอใหเดกมสขภาพและ

ความเปนอยทดขน

C&NNไดรเรมโครงการระดบชาตทมชอวา“LeaveNoChild

Inside”ทมงเนนใหทกคนโดยเฉพาะอยางยงโรงเรยนและผปกครอง

ไดตระหนกและใชธรรมชาตเปนสอใหเดกไดเรยนรและพฒนาตนเอง

สอธรรมชาตเหลานหาไดในทกๆพนทไมตองลงทนสอดคลองกบ

สภาพทองถนและมใหไดใชในทกๆโอกาสทกโรงเรยนควรจดใหม

ธรรมชาตในบรเวณโรงเรยนหรออาศยธรรมชาตจากชมชนการจด

ธรรมชาตควรใหเดกไดมสวนรวมใหเดกไดมโอกาสไดแสดงความคดเหน

ไดลงมอปฏบตจรงเปดโอกาสใหเดกไดเลนกบธรรมชาตอยางเสรมากขน

ภายใตสถานการณทปลอดภย

วถการด�าเนนชวตของมนษยในยคปจจบนลวนมผลกระทบ

ตอเดกๆทงสนโดยเฉพาะผลกระทบทางดานจตใจอทธพลของสอ

เทคโนโลยทยากแกการควบคม อนมผลมาจากการแขงขน ความ

ตองการใหเปนทนยมในหมประชาชนและผลก�าไรทจะตามมาสอ

ดงกลาวไมวาจะเปนคอมพวเตอรและโทรทศนมอยและหาไดใน

แทบจะทกครวเรอนพอแมของเดกหลายตอหลายคนไดใชสอนเปน

พเลยงและสอนลกของตนเองอยวนละเปนเวลานานๆ การเพมขน

ของการบานทเดกไดมาจากโรงเรยน ความไมปลอดภยของชวต

ภายนอกบาน และการด�าเนนชวตของคนบางคนไดเปลยนแปลงไป

สงเหลานลวนเปนอปสรรคตอพฒนาการเดกอนเปนผลเนองมาจาก

การไดสมผสธรรมชาตอยางไรกตามหากเราหาทางปองกนและเปด

ชองทางธรรมชาตใหกวางขน เพอทเดกๆจะไดเดนไปสมผสไดงาย

และสะดวกขนจะชวยใหธรรมชาตเปนสอทจะพฒนาเดกใหมความร

มจตใจออนโยนกอใหเกดความรกในธรรมชาตรกชมชนไดเรยนร

เพมพนทกษะกระบวนการทางความคดอยางเปนวทยาศาสตรและ

เปนสมาชกทดของสงคมตอไป

เอกสำรอำงองChildren&Nature Network. (2008). Children and Nature. Retrieved December28,2008.Availablefrom:http://www.childrenandnature.org/ uploads/CNmovement.pdf.Francis,M.(1991).Childrenofnature.U.C.DavidMagazine,v9n6Haas,M.(1996).Childreninthejunkyard.ChildrenEducation,v72n6Hirsh-Pasek,K.&Golinkoff,R.M.(2003).Howourchildrenlearnandwhy theyneedtoplaymoreandmemorizeless.RetrievedDecember27,2008. Availablefrom:http://www.buzzle.com/editorials/10-4-2003-46152.asp.Hughes,F.P.(1991).Childrenplayanddevelopment.Massachusetts, Allyn&Bacon.Learningthroughnature.RetrievedDecember29,2008. Availablefrom:http://www.workingwithwildlife.co.uk/learning/default.asp.Singh,H.P.(2007).LowcostteachingaidsforruralschoolsinIndia. RetrievedDecember30,2008.Availablefrom:http://knol.google.com/k/ hareshwar-singh/low-cost-teaching-aids-for-riral/s.White,R.&Vicki,S.Children’soutdoorplay&learningenvironments: Returningtonature.RetrievedDecember30,2008.Availablefrom:http:// www.whitehutchinson.com/children/articles/outdoor.html.

24 Green Research No.26 March 2014

Page 27: Green research 26

ประเทศไทยณปจจบนปญหาสงแวดลอมถอเปนปญหา

ส�าคญทมกเกดควบคไปกบการพฒนาดานอตสาหกรรม และการ

เจรญเตบโตทางดานเศรษฐกจและสงคม ซงจะพบไดในเกอบทก

ประเทศโดยประเทศไทยเองกเปนประเทศหนงทก�าลงประสบปญหา

ดงกลาวอยในขณะน เนองจากประเทศไทยไดใหความส�าคญกบ

ความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจตามแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคม

ฉบบท11ปพ.ศ.2555-2559ดวยการน�าเอาทรพยากรธรรมชาต

มาใชประโยชน ซงหากไมมแผนการด�าเนนงานทเหมาะสมแลว จะ

ท�าใหทรพยากรธรรมชาตทเหลออยมสภาพเสอมโทรมลง และยง

กอใหเกดปญหาสงแวดลอมตางๆ เพมมากขนดวย ซงยอมจะสง

ผลกระทบตอความเปนอยของประชาชนและระบบนเวศดานสงแวดลอม

ไดในทสด

นอกจากนเมอเรามองถงการตนตวตอปญหาสงแวดลอม

ของประชาคมโลกทไดเพมความสนใจมากขนทกทชาวโลกกไดเรยน

รถงปญหาสภาวะโลกรอน(ClimateChange)ทสงผลกระทบตอผคน

สงมชวตตางๆบอยครงขนกระทงกลายมาเปนปญหาของประเทศ

ซงเชอกนวา หากชาวโลกละเลยไมใหความส�าคญกบสงแวดลอม

อยางจรงจงเรากจะยงประสบภยธรรมชาตทรนแรงมากขน

ทงนทผานมาความรบผดชอบตอการรกษาสงแวดลอมทาง

ธรรมชาต ไดเพมความส�าคญจากประเทศพฒนาแลวไปยงประเทศ

ก�าลงพฒนาและไปสประเทศดอยพฒนา ซงถอวาทงหมดตองม

สวนรวมกนประคบประคองโดยไมท�าลายสงแวดลอมมากขนไปอก

ทงนกเพอชวตความเปนอยทดและลดความเสยงจากภยธรรมชาต

ทอาจเกดขนไดทกเวลา ประเดนทมการพดกนมากในเวทระหวาง

ประเทศกคอนโยบายสงแวดลอมทเขมงวดขน ซงอาจมผลกระทบ

ตอการเตบโตทางเศรษฐกจของประเทศไดเพราจะท�าใหตนทนการคา

การผลตและการบรการสงขน จนกระทงประเทศอาจสญเสยความ

สามารถในการแขงขน โดยเฉพาะประเทศทก�าลงเตบโตและมเปา

หมายหลกในการขยายตวของ GDP ในชวงเวลาทเศรษฐกจโลก

แขงแรงและเตบโตอยางตอเนอง ประเทศในกลมมหาอ�านาจทาง

เศรษฐกจอยางสหรฐอเมรกาและอย ตางกมนโยบายทสงเสรม

การรกษาสงแวดลอมอยางจรงจงโดยหลายมาตรการทออกมาไดกอ

ใหเกดผลกระทบกบการคาและการบรการของหลายประเทศทผลต

สนคาไมไดมาตรฐานทก�าหนดหรออกนยหนง อาจเรยกไดวาเปน

มาตรการกดกนทางการคาอยางหนงท�าใหไมสามารถสงออกสนคา

ไปยงสหรฐอเมรกาและอยได ทงทประเทศยกษใหญทางเศรษฐกจ

อยางสหรฐอเมรกา กไมไดใหสตยาบนในพธสารเกยวโตทก�าหนด

พนธกรณผกพนตอประเทศอตสาหกรรมใหลดการปลอยแกสเรอน

กระจกแตอยางใด  และหากมองผวเผนถงสถานการณทประเทศ

ตางๆ ยงประสบกบวกฤตการณทางเศรษฐกจและยงไมฟนตวด

ในขณะนอาจคาดหมายกนวาเพราะประเทศทประสบปญหาเศรษฐกจ

คงใหความส�าคญกบนโยบายสงแวดลอมเบาบางลงเพราะยอมจะมง

ใหความส�าคญกบการแกปญหาเศรษฐกจมากกวาเรองสงแวดลอม

แตความจรง กลบตรงกนขามเพราะประเทศสวนใหญตางใหความ

ส�าคญตอการรกษาสงแวดลอมากยงขนนนคงเปนเพราะภยธรรมชาต

ทรนแรงขน ไดเรมเขามาประชดตวมากขนดงจะเหนไดจากหลายๆ

ประเทศในภมภาคโลก ตางประสบกบภยธรรมชาตทรายแรงมาก

ยงขนเชนพายไซโคลนนารกสทมความเรวลม190กโลเมตรตอ

ชวโมงพดถลมพมาท�าใหเกดความเสยหายทงชวตและทรพยสนเปน

จ�านวนมากพายไตฝนไหเหยยนเปนพายไตฝนระดบ5โดยไดพด

ถลมภาคกลางของฟลปปนสท�าใหมผเสยชวตจ�านวนมากเชนกน

No.26 March 2014 Green Research 25

เศรษฐกจ-สงแวดลอม” ตองพฒนาคขนาน”

Page 28: Green research 26

กำวหนำพฒนำ

ปจจบนหลายประเทศไดยกระดบความส�าคญของนโยบายการรกษาสงแวดลอมให

สงเทาเทยมกบระดบปญหาเศรษฐกจของชาต จนเปนทมาของนโยบายทหลายๆประเทศทวโลก

ก�าลงด�าเนนการอยคอ“เศรษฐกจและสงแวดลอมจะเตบโตไปพรอมกน”ซงกหมายความวา

เรองสงแวดลอมถกยกระดบความส�าคญขนไปเทยบเทากบเรองเศรษฐกจ  และตองพฒนา

คขนานกนอยางหลกเลยงไมได แมกระทงประเทศจนทขนชอวา ปลอยมลพษทางอากาศ

มากทสดแหงหนงของโลกประธานาธบดสจนผงไดกลาวตอทประชมพรรคคอมมวนสต

เมอวนท24พฤษภาคม2556ไววา“การทเศรษฐกจจนเตบโตชาลงกเพอลดผลกระทบตอ

สงแวดลอม” ชใหเหนวาแมกระทงประเทศมหาอ�านาจอยางจนกตระหนกถงความส�าคญ

ของการรกษาสงแวดลอมมากขน

ส�าหรบประเทศไทย ซงไดรวมลงนามในพธสารเกยวโตดวย อกทงออกกฎหมาย

และระเบยบวธปฏบตตางๆ ทเปนมาตรฐานสากลในดานสงแวดลอม กถอไดวาเรามกฎ

กตกาทเกยวกบการรกษาสงแวดลอมทอยในมาตรฐานทดพอสมควรเพยงแตดานการปฏบต

อาจดอยไปบางโดยเฉพาะภาครฐทบงคบใชกฎหมายสงแวดลอมยงไมเขมงวดพอนอกจากนหลาย

ฝายยงมองวาการรกษาสงแวดลอมอยางเขมงวดเกนไปและตอตานการท�าลายสงแวดลอมจะ

เปนอปสรรคตอการพฒนาเศรษฐกจของประเทศ ซงเปนไปไดวาอาจมมมมองทแยกสวน

เศรษฐกจกบสงแวดลอมออกจากกนเราจงพบวาบอยครงไดเกดการกระทบกระทงทางความ

คดและหลายกรณกมการน�าประเดนนไปฟองรองกนในศาล

จากนไปประเทศไทยควรมนโยบายทใหทงเศรษฐกจและสงแวดลอมสามารถเดนค

กนไปอยางไมแยกสวนเหมอนในอดตทผานมาโดยทภาครฐควรมกลไกและนโยบายทชดเจน

มากขนเกยวกบเรองนทงในระยะสนและระยะยาวเพราะในอนาคตจะท�าใหไทยเปนประเทศ

ทมความพรอมเหนอกวาหลายประเทศในภมภาคในการรองรบกบมาตรฐานดานสงแวดลอม

ใหมๆทจะมผลกระทบตอการคาการลงทนและบรการดงนนการปรบทศทางในนโยบาย

เศรษฐกจและสงแวดลอมใหเดนคกนไปแบบไมแยกสวนจะมสวนส�าคญทจะพฒนาเศรษฐกจ

ประเทศไทยใหมความยงยนตอไปได

เอกสำรอำงอง:

ปานปรยพหทธานกร.พดคยเหตบำนกำรเมอง:เศรษฐกจเรองรำวตำงๆวเครำะหอยำงเปนกลำง.[ออนไลน]เขาถงไดท:http://www.oknation.net/blog.

สมดลเศรษฐกจ-สงคม-สงแวดลอม-สขภำพกำรเตบโตทยงยนของอำเซยน.กรงเทพธรกจ.

26 Green Research No.26 March 2014

Page 29: Green research 26

ปจจบนเทคโนโลยมการพฒนาและเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว การลงทนขนาด

ใหญมผลกระทบตอสภาพแวดลอมทนบวนจะทวความรนแรงและบอยครงขน ซงการแกไข

และเยยวยาไมสามารถท�าไดทนทวงท การวจยและการพฒนาจะชวยตอบโจทยปญหา

สงแวดลอมในหลายๆ ดานไดทงดานวทยาศาสตรเทคโนโลยและสงคม ดงนนการวจย

สงแวดลอมในปจจบนตองเปนการตอยอดพฒนาแนวคดของนกวจยจากงานวจยตามความ

ถนดหรอความสนใจทมกถกเรยกวา “งานวจยขนหง” ใหสามารถใชงานไดจรงตองมการ

ปรบเปลยนแนวคดมกระบวนการท�างานอยางเปนระบบและทนตอสถานการณในขณะนน

ปญหาสงแวดลอมมกเปนปญหาทไดรบการแกไขเฉพาะหนาเสยเปนสวนใหญเชน

กรณน�ามนรวไหลมนกวจยน�าเสนอประเดนเพอการศกษาทงบทเรยนและการหาองคความร

เพอตอบปญหาใหครอบคลมทสด การไดมาของโจทยวจยเปนเรองทตองหยบยกมาคดกน

วาทมาของโจทยวจย โดยเฉพาะประเดนตางๆ ทเกดขนเคยมการศกษามากอนหนานหรอไม

การทบทวนความรในอดตเปนสงส�าคญเชนการรวไหลของน�ามนมเทคโนโลยอะไรบางในการ

ก�าจดคราบน�ามน การฟนฟสภาพแวดลอมและในกรณทเคยเกดขน เชน ทอาวเมกซโกม

การลงมอแกไขอยางไรบางจะเหนไดวาการทบทวนวรรณกรรมเปนสงทส�าคญมากในทนไม

ไดตองการหยบยกประเดนปญหาทเกดขนในปจจบนมาวพากษแตตองการกระตนใหเหนวา

โจทยงานวจยองคความรทยงไปไมถงไหนเหนไดจากภาคนพนธวทยานพนธของนกศกษาใน

ระดบปรญญาตรและโททมกตอยอดจากงานวจยเดมๆซงงายตอการท�าการศกษาใหเสรจ

ตามก�าหนดเวลา ซงตวสถาบนการศกษาเองคงตองพยายามผลกดนสนบสนนองคความร

ใหมๆทจะเปนประโยชนตอสงคมมากกวาทเปนอย

ซงประเดนปญหาสงแวดลอมทก�าหนดเปนหวขอการวจยทพบมากคอ การวจย

ทท�าการศกษาอยนน เปนการแสดงสถานภาพของปญหาของสถานการณ เชน การวจย

มาตรฐานการตดตามตรวจสอบคณภาพสงแวดลอมในดานตางๆการทดสอบวธการตรวจวด

คณภาพสงแวดลอมการวจยแสดงสถานภาพปญหาสงแวดลอมและทรพยากรการท�าลาย

ทรพยากรธรรมชาตซงกเปนสวนทดทท�าใหรบทราบสถานการณในปจจบน

No.26 March 2014 Green Research 27

ทศทางการวจยทตอบโจทยปญหาสงแวดลอม

การวจยททำาการศกษาอยนน เปนการแสดงสถานภาพของปญหาของสถานการณ เชน การวจยมาตรฐานการตดตามตรวจสอบคณภาพสงแวดลอมในดานตางๆ

Page 30: Green research 26

กำวหนำพฒนำ

แตทนาเปนหวง คอ การวจยเพอเสนอเทคโนโลยในการจดการ การเยยวยา หรอบ�าบด

ฟนฟจากการท�าลายหรอการจดการมลพษอยางมประสทธภาพและยงยนหรอการน�าเสนอ

มาตรการทางสงคมเพอการเยยวยาประชาชนทไดรบผลกระทบการฟนฟสภาพแวดลอมและ

ระบบนเวศทเปลยนแปลงไปหรองานวจยการปรบตวของประชาชนในอนาคตขอเนนย�าวา

การวจยปญหาสงแวดลอมตองตอบโจทยใหครบวงจรมากขนจากทผานมาการวจยเพอตอบ

โจทยปญหาสงแวดลอมมกเปนลกษณะของการทดลองpilotscaleมากกวาจะท�าจรงหาก

น�ามาปฏบตเพอแกไขปญหาสงแวดลอมอาจตองใชเวลาและงบประมาณจ�านวนมากซงการ

วจยคงเปนแคจดเรมดงนนงานวจยจงควรมลกษณะเปนขอเสนอแนะทในตอนทายของผล

การศกษาตองครอบคลมในประเดนตางๆทจะลงมอกระท�าจรง

จากการวจยทตอบโจทยปญหาสงแวดลอมมการแบงปญหาออกเปน2ดานคอ

การจดการกบปญหาและการเยยวยากบการวจยเพอการปองกนปญหาหรอน�าเสนอแนวทาง

ทมประสทธภาพในการจดการปองกนผลกระทบทอาจเกดขนในบทความนไมไดตองการโจมต

สงทนกวจยท�าอยในปจจบนแตอยากน�าเสนอมมมองหรอแนวทางเสรมใหคดถงโจทยวจยท

จะตอบโจทยปญหาสงแวดลอมอยางมเหตผลและไดประโยชนมากขนซงประเดนทจะกลาว

ถงตอไปนเปนสวนหนงจากประสบการณการสอนนกศกษาในระดบปรญญาตรและปรญญาโท

ในฐานะผทรงคณวฒวพากษขอเสนองานวจยซงนาจะเปนประโยชนไมมากกนอยส�าหรบการ

ปรบตวของนกวจยเพอตอบโจทยปญหาสงแวดลอมทจะเกดขนในอนาคตดงน

1.ปญหาสงแวดลอม เปนปญหาทมความหลากหลาย การวเคราะห การทบทวน

องคความรเปนสงส�าคญปจจบนมการศกษาวจยในเชงตอบโจทยปญหาเฉพาะดานความ

เชยวชาญเพยงบางดาน ดงนน ขอเสนอแนะงานวจยแนวใหมคงตองทบทวนใหรอบดาน

ทงทางดานวทยาศาสตรและสงคม และก�าหนดหวขอการศกษาทบรณาการองความรใน

หลายๆดานเขาดวยกนโดยค�านงถงค�าตอบเพอการน�าไปใชประโยชนทแทจรง

2.การวจยเพอท�านายผลกระทบในอนาคตหรอทเรยกวาการใชแบบจ�าลอง(Model)

ตองพจารณาถงความเหมาะสมตอสภาพพนทการพฒนาแบบจ�าลองเพอท�านายผลการแพร

กระจายมลพษทางอากาศน�าเสยหรอการรวไหลของสารเคมทจ�าเปนตองใชขอมลพนฐาน

ในพนทจรงมากกวาการน�าขอมลทเปนคาคาดการณจากพนทอนมาใชการพฒนาแบบจ�าลอง

ตองปรบใชใหเหมาะกบพนทศกษาจรงบอยครงทงานวจยตอบโจทยการคาดการณผล

กระทบสงแวดลอมจากปญหามลพษคอนขางคลาดเคลอนไปมากทงขอมลทไมเปนปจจบน

และขอมลทเปนคาประมาณการซงตองพจารณาเลอกใชสมการใหเหมาะสม

3.การวจยทคาดการณปญหาหรอแกไขปญหาสงแวดลอมตองมขอเสนอแนะในการ

จดการอยางมประสทธภาพและเปนไปไดโดยตองค�านงถงความเปนไปไดทางเศรษฐศาสตร

ความเหมาะสมและความคมคาในการลงทน เชน กรณของนคมอตสาหกรรมมาบตาพดท

น�าเสนอเทคโนโลยบ�าบดของเสยในกลมอตสาหกรรมปโตรเลยมมากมายและใชเงนลงทนสง

หากพจารณาจากเทคโนโลยเหลานนอาจไมเหมาะสมกบประเทศไทยทางทดควรพจารณา

ตนทนทางเทคโนโลยรวมกบการใชเทคโนโลยทไดประสทธภาพและผลลพธเปนไปตาม

มาตรฐานคณภาพสงแวดลอมของไทย

28 Green Research No.26 March 2014

การพฒนาแบบจำาลองตองปรบ ใชใหเหมาะกบพนทศกษาจรง บอยครงทงานวจยตอบโจทยการคาดการณผลกระทบสงแวดลอมจากปญหามลพษ คอนขาง คลาดเคลอนไปมากทงขอมล ทไมเปนปจจบน และขอมลทเปนคาประมาณการซงตองพจารณาเลอกใชสมการใหเหมาะสม

Page 31: Green research 26

ปญหาสงแวดลอมมความจำาเปนตองปรบเปลยนแนวคด การตอบโจทยปญหาสงแวดลอมอยางมประสทธภาพ และเนนการพฒนาองคความรการเรยนรทครอบคลมปญหามากขน การ บรณาการงานวจยอยางเปนระบบ 4.ประเดนของโจทยวจยทตอบปญหาสงแวดลอมควรพจารณาถงเทคโนโลยในการ

ศกษาทแสดงใหเหนถงการวเคราะหเทคโนโลยทจะใชในการบ�าบดและมความเหมาะสมกบ

ประเทศของเราหลายๆประเทศใหความส�าคญในการน�าเขาเทคโนโลยการพสจนเทคโนโลย

ทเหมาะสม(verifyTechnology)ปจจบนมความหลากหลายในการใชเทคโนโลยน�าเขาทตอง

เลอกใหเหมาะสมกบสถานการณมากทสด

5.การพฒนาคน องคความร ในการวจยเปนเรองส�าคญอยางทกลาวมาขางตน

งบประมาณในการวจยของประเทศมจ�ากด ก�าลงคนในสาขาวชาตางๆ ความเชยวชาญ

เฉพาะทางลวนเปนตวแปรส�าคญในการพฒนางานวจยการพฒนาในสวนนจะเปนตวแปร

ส�าคญตอคณภาพงานวจยทงนภาครฐตองมนโยบายสนบสนนในการพฒนาคนและองคกร

วจยใหมประสทธภาพและมศกยภาพในการจดการงานวจยมากขน

จากการน�าเสนอการวจยเพอตอบโจทยปญหาสงแวดลอมมความจ�าเปนตองปรบ

เปลยนแนวคด การตอบโจทยปญหาสงแวดลอมอยางมประสทธภาพ และเนนการพฒนา

องคความรการเรยนรทครอบคลมปญหามากขน การบรณาการงานวจยอยางเปนระบบ ม

เครอขายความรวมมอมากขน และตองหลดพนจากขอจ�ากดของเวลาและงบประมาณ

บคลากรในการวจยตองไดรบการพฒนาอยางตอเนองปญหาตางๆทเกดขนการวจยและ

พฒนาจะเปนตวชวยส�าคญและเปนสวนหนงทจะพฒนาประเทศใหกาวหนาทดเทยมกบ

ชาตอนๆทมการพฒนาดานนอยางจรงจง

ทมำ:http://www.energysavingmedia.com

No.26 March 2014 Green Research 29

Page 32: Green research 26

กำวหนำพฒนำ

เทคโนโลยสเขยว(Greentechnology)คอแนวคดในการบรหารจดการและเลอก

ใชเทคโนโลยทเปนมตรตอสงแวดลอม เพอเพมประสทธภาพในการจดการการใชพลงงาน

ลดการใชพลงงาน ลดการปลอยกาซเรอนกระจก ลดการสราง รวมถงการน�าขยะ

อเลกทรอนกสมารไซเคลใหมซงเปาหมายสงสดคอขยะอเลกทรอนกสตองถกน�ากลบมา

ใชใหมไดทงหมด และไมมสวนประกอบทท�าจากสารพษ อปกรณอเลกทรอนกสตองใช

พลงงานนอยลงแตความสามารถมากขนตามแนวคด“MaximumMegabytesforMinimum

Kilowatts”โดยหากจะพดถงGreentechnologyใหครอบคลมทงหมดคงตองมองตงแตการ

ผลตอปกรณอเลกทรอนกสการเลอกใชงานและการทงอปกรณอเลกทรอนกสซงทง3ขน

ตอนนนถอเปนวฏจกรของอปกรณอเลกทรอนกส

มาท�าความรจกเทคโนโลยทเกยวของกบ Green technology กนครบ

EnergySavingSoftware

คอSoftwareทชวยในการบรหารจดการการท�างานภายในDataCenterโดยไม

จ�าเปนตองใชอปกรณใดๆเพมเตมSoftwareดงกลาวสามารถแสดงสถานะการท�างานของ

อปกรณภายในData Center ไดทงหมดพรอมทงสามารถวเคราะหแนวโนมของอปกรณ

ตางๆ เพอการแกไข ซอมแซมหรอจดหาอปกรณเพมเตมได อยางทนทวงท Software น

จะชวยเพมอายการใชงานของอปกรณตางๆภายในDataCenterและชวยลดคาใชจายใน

การจางผเชยวชาญมาดแลโดยตรง

SoftwareasaService(SaaS)หรอODS(OnDemandSoftware)

คอSoftwareบนเวบทผใชสามารถเรยกใชบรการไดโดยSoftwareประเภทน

จะไมถกจดเกบเขาไปในเครองคอมพวเตอรของผใชหรอพดงายๆกคอSoftwareดงกลาว

นนไมถกตดตงลงในHarddiskของเครองทใชงานและสามารถเรยกใชงานไดเมอท�าการเชอม

ตออนเทอรเนต โดยท�าการเรยกผาน Browser ซงท�าใหผใชงานไดรบความสะดวกมากยง

ขนผใหบรการSaaSสามารถเลอกท�าการตดตงSoftwareลงบนWebServerหรอท�าการ

ตดตงลงบนอปกรณของลกคาSoftwareดงกลาวจะหมดอายลงหลงจากใชงานหรอหลงจาก

สญญาทผใชงานซอหมดอายSoftwareนจะชวยประหยดงบประมาณในการจดซอSoftware

การเลอกใช Green technology

30 Green Research No.26 March 2014

Page 33: Green research 26

ลขสทธพรอมทงชวยใหการบรหารจดการเกยวกบSoftwareท�าได

สะดวกสบายยงขนเพราะเจาของลขสทธจะปรบปรงเพอแกไขจด

บกพรองของ Software ใหเองโดยอตโนมตท�าใหผ ใชงานไดใช

Softwareทใหมอยเสมอ

CloudComputing

เปนนวตกรรมทางดาน Data Center รปแบบใหมแหง

อนาคตเกดจากแนวคดการใหบรการโดยใชประโยชนจากโครงสราง

พนฐานITทท�างานเชอมโยงกนโดยมServerมากมายท�างานสอด

ประสานเปนหนงเดยวกนเพอใหบรการ Software ตางๆ โดย

คอมพวเตอรทงหมดในกลมCloudอาจไมจ�าเปนมHardwareและ

ระบบปฏบตการเหมอนกนไปทงหมด และอาจไมจ�าเปนตองตดตง

อยในสถานทเดยวกน แตอาจมการเชอมตอผานเครอขายสอสาร

ความเรวสง

การประมวลผลแบบ Cloud สามารถแบงออกเปน 3 ลกษณะ คอ

1.Private Cloud Computing เปนการใชงานภายในองคกร

โดยเปนการใชสมรรถนะของDataCenterภายในองคกร

นนๆ

2.PublicCloudComputingเปนการใชบรการการเขาถงขอมล

รปแบบตางๆผานทาง Internet ผานการใหบรการของผ

ใหบรการสาธารณะ

3.HybridCloudComputingเปนการผสมผสานกนระหวาง

การใชงานภายในองคกร(PrivateCloudComputing)และ

การใชบรการการเขาถงขอมลรปแบบตางๆ ผานทาง

Internetผานการใหบรการของผใหบรการสาธารณะ(Public

CloudComputing)

ThinClient

คอเทคโนโลยการท�างานของระบบTerminalService

ของเครอง Server ทมประสทธภาพในปจจบน ซงมจดเดน คอ

ตวโปรแกรมทใชงานและการประมวลผลสวนใหญจะอยทเครอง

ServerสวนตวเครองThinClientจะท�าหนาทเสมอนTerminalและ

จะมHardwareทซบซอนนอยกวาโดยหลงจากเขาสระบบแลวระบบ

จะสงหนาจอใหกบผใชงานแตละคนโดยผใชงานแตละคนสามารถ

ท�างานกบโปรแกรมตางๆ ของตนไดอยางอสระตอกน Thin Client

ประกอบไปดวย3สวนคอ

1.เครองThinClient

2.ระบบServerทรองรบการท�างานของเครองThinClient

3.ระบบเครอขาย

BladeServer

เปนเทคโนโลยใหมของ Server ซงเปนการน�าแนวคดของ

MainframeเดมมาประยกตใชกบPCในปจจบนโดยแตละหนวย

จะเรยกวา“Blade”และประกอบดวยMainboard,CPU,Memory,

DiskStorageและอปกรณในการตดตอกบเครอขายเทานนซงแตละ

Bladeจะใชอปกรณจายพลงงาน(PowerSupply)และระบบระบาย

ความรอนรวมกนองคประกอบหลกๆของBladeServerไดแก

ChassisคออปกรณทเปนเหมอนหองDataCenterขนาดยอมท

จะคอยจายไฟและท�าความเยนใหกบเครอง

Serverทอยภายในรวมไปถงอปกรณเครอขายทอยภายในตเดยวกน

BladeServerคอเครองServerขนาดเลกทมสวนประกอบภายใน

ไดแกCPU,MemoryหรอHarddiskโดยขนาดของมนจะนบเปน

BladeBay

SwitchModulesคออปกรณทใชในการตดตอกบโลกภายนอกไม

วาจะเปนDatanetworkหรอStorageNetwork

เทคโนโลยเสมอน(Virtualization)

คอเทคโนโลยทชวยใหสามารถใชResourceรวมกนเชน

CPU,Memory,Harddiskเปนตนของคอมพวเตอร1เครองหรอ

มากกวานนใหสามารถใชงานSoftwareและApplicationในจ�านวน

มากๆหรอแมแตใชงานหลายระบบปฏบตการพรอมกนไดแมวาจะ

เปนPlatformทแตกตางกนการท�าVirtualizationแบงออกเปน2

ลกษณะคอ

1.การแบงยอยทรพยากรโดยเฉพาะบนHardwareขนาดใหญ

ใหเปนอปกรณเสมอนขนาดเลกใหเกดประสทธภาพสงสด

เชนการรวมศนยการท�างานของระบบเครองแมขาย(Server

Consolidation) แลวน�ามาตดตงบนเครองเสมอน (Virtual

Machine) หลายเครอง โดยใชเครองหลกหนงเครองทม

สมรรถนะของเครองสง

2.การน�าอปกรณขนาดเลก มาท�างานรวมกนเสมอนเปน

Hardware ขนาดใหญ เชน การท�า High performance

Computingเครองคอมพวเตอรรวมกนประมวล

No.26 March 2014 Green Research 31

Page 34: Green research 26

พงพำธรรมชำต

จรยธรรมกบสงแวดลอม

“มนษยควรมจรยธรรมในการมองสงแวดลอมและธรรมชาตอยางไรโดยเฉพาะโลก

สมยใหมการเปดเสรยดเศรษฐกจบนฐานความรท�าทกวถทางเพอหาเงนเขากระเปาสนอง

สงคมปจเจกสดขวแตละเลยการมสวนรวมสงผลกระทบตอสวนรวมกระทงละเลยและละเมด

ตอธรรมชาตและสงแวดลอมกลายเปนภยพบตทยอนกลบมาลงโทษมนษยเสยเองเปนบท

เรยนทไมหลาบจ�า”(ทพยพาพรตนตสนทร,สถาบนนโยบายศกษา)

จรยธรรมสงแวดลอม (environmental ethics) มนษยไมเคยประสบปญหา

สงแวดลอม แตหากในปจจบนมนษยตองประสบกบปญหาสงแวดลอมทเปลยนแปลงไป

อยางรวดเรวทรพยากรธรรมชาตทนบวนจะเหลอนอยลงการใชวทยาศาสตรและเทคโนโลย

ในทางทผดและกระทบโดยตรงตอสงแวดลอมเชนการทดลองระเบดปรมาณการท�าลาย

ปาไมการท�าเขอนเพอกกเกบน�าฯลฯท�าใหระบบนเวศเปลยนแปลงและเสยสมดลสงผล

กระทบตอชวตของมนษยเอง ปจจบนสงคมไทยมปญหาสงแวดลอมมากมายหลายดาน

จงจ�าเปนตองมการน�าจรยธรรมสงแวดลอมมาศกษาใหครบทกดานทกกจกรรมเชนการ

รจกประมาณในการบรโภคหรอทางสายกลางในการใชสอยการใชประโยชนจากทรพยากร

อยางพอเพยงการกตญญกตเวทรคณคาของสงแวดลอมการเหนแกประโยชนสวนรวมและ

การอนรกษทรพยากรธรรมชาต

ทงนหลกการของน�าจรยธรรมทางสงแวดลอมMiller ไดเสนอในโลกทศนแนว“Sustainable-EarthWorldview” ในค�าสอนของศาสนาทส�าคญบางคนอาจจะบอกวาเปน

อดมคตมากเกนไปเปนเรองทปฏบตไดยากในความเปนจรงจรยธรรมตองการจะตกเตอนใจ

เราวาวถทางทก�าลงด�าเนนอยนนเปนสงทผดเปนหนทางทน�าไปสการลมสลายของสงแวดลอม

และเปนอนตรายตอชวตของสงมชวตทงหมดในโลกธรรมชาตเชอวาเราควรสรางสรรคสงคม

ใหมทตงอยบนพนฐานของความรกเมตตาธรรมความรวมมอกนความยตธรรมและความ

หวงใยตอเพอนมนษยและสรรพสตวในโลกธรรมชาต สงคมใหมแบบนจะเปนสงคมทยงยน

ผคนมชวตอยอยางมคณภาพ สวนสงคมอตสาหกรรมนยมทเราก�าลงพบเหนอยในขณะน

นนเปนสงคมทเนนความเหนแกตวการแขงขนความกาวราวการแสวงหาวตถและความ

เจรญสงสดและการขดรดธรรมชาตสงคมแบบนมแตจะท�าลายสงแวดลอมและชวตจตใจ

ของมนษยโลกทศนตองการใหม“การปฏวตสงคม”ทเนนการเปลยนแปลงทางจตส�านก

นนเอง

32 Green Research No.26 March 2014

จ รยธรรมทางส ง แวดล อม Miller ไดเสนอในโลกทศนแนว “Sustainable-Earth World-view” ในคำาสอนของศาสนาทสำาคญ บางคนอาจจะบอกวาเปนอดมคตมากเกนไปเปนเรองทปฏบตไดยากในความเปนจรง จรยธรรมตองการจะตกเตอนใจเราวาวถทางทกำาลงดำาเนนอยนนเปนสงทผดเปนหนทางทนำาไปสการลมสลายของสงแวดลอม

Page 35: Green research 26

จรยธรรมทางสงแวดลอมใหมชใหเราเหนวา มนษยเราม

ความตองการ2แบบความตองการทไมจ�าเปนกบความตองการ

ทแทจรงระบบอตสาหกรรมนยมมงเนนแตเรองกระตนความตองการ

ทไมจ�าเปนซงใชทรพยากรมาก สงทถกตอง คอ เราสนองความ

ตองการแบบทแทจรงเทานน ซงวถชวตแบบใหมจะตองมลกษณะ

เรยบงายปฏเสธบรโภคนยมไมลมหลงในวตถและใชชวตอยางม

ความหมาย

ควำมตนตวทำงสงแวดลอม

เราเรมมองเหนปรากฏการณและรบรปญหาเราเรมรสกวา

ก�าลงมบางสงบางอยางเกดขน เชนปญหามลภาวะเรายงมองไม

เปนระบบ เราคดแตเพยงวาเมอมปญหามลภาวะ เรากตองเขาไป

แกไขโดยการควบคม เราเรมมองเหนความสมพนธของปจจยตางๆ

ท เชอมโยงเกยวพนธกนอยางเปนระบบ เชน เรารวาปญหา

มลภาวะ ความเสอมโทรมทางสงแวดลอม และการหมดสนของ

ทรพยากรธรรมชาตเปนเรองทเกยวพนกบปญหาประชากร การ

พฒนาอตสาหกรรมลทธบรโภคนยมและความยากจนในสงคมเรยก

รองใหเราแกไขปญหาอยางเปนระบบ เรามองความเชอมโยงทาง

สงแวดลอมอยางเปนระบบมากขนและมการแสวงหาทางเลอกใหมๆ

ในการจดการทางเศรษฐกจและสงคม เชน มองหาแนวทางการ

พฒนาเศรษฐกจแบบใหมทเรยกกนวา“การพฒนาแบบยงยน”ใน

ขณะเดยวกนกพฒนาวธการจดการทางสงแวดลอมทมลกษณะสลบ

ซบซอนและมประสทธภาพมากขนเราแกไขปญหาสงแวดลอมโดย

มเปาหมายเพอความสขสมบรณของมนษย วธการแบบนอยตรง

กนขามกบ life-centered โลกทศนกระแสหลกยงคงเปนโลกทศนท

เนนการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ มนษยยงคงมฐานะทส�าคญกวา

ธรรมชาตและอยเหนอธรรมชาต

ความอยรอดของมนษย หากแตเปนความอยรอดของ

ธรรมชาต โลกทศนโลกธรรมชาตยงยน ไมอาจไดมาโดยการอาน

หนงสอ หรอนงคดนงฝน จรยธรรมทางสงแวดลอมจะเกดขนได

กตอเมอเรามความสมพนธกบธรรมชาต โดยการเหน โดยการ

รสกสมผส โดยการเขาใจโดยความรกและหวงใยทส�าคญคอเกด

ความเชอศรทธาขนมา โลกทศนใหม คอ วถการคดแบบใหมและ

วถแหงความรสกแบบใหม อนเกดจากการฟงเสยงของธรรมชาต

ปรชญาเชนทบงวา “เรามองภเขา ภเขามองเรา ภเขาและเรา

เปนหนงเดยว” สะทอนใหเราเหนถงภาพแบบใหมของประชาคม

แหงโลกธรรมชาตทตงอยบนหลกการของ ความรก ความศรทธา

ความจรงใจและความรวมมอกน

หลกแหงความประพฤตของสงแวดลอมเปนการกระท�าของ

มนษยทกคนทปฏบตตอสงแวดลอมซงพวกเขาอาศยอยบนพนฐาน

แหงการพงพาอาศยกนอยางสมดล เราเชอวาความประพฤตหรอ

พฤตกรรมของมนษยนนเกดจากการตอบสนองตอสงแวดลอมโดย

มองคประกอบทเกยวของอนๆอาทความตระหนกคานยมทศนคต

ความร ทกษะ และปจจยทเกยวของอนๆท�าใหมนษยแสดงความ

ประพฤตหรอพฤตกรรมตอสงแวดลอมทแตกตางกนดงนนจรยธรรม

ทางสงแวดลอม จงเปนหลกการหรอแนวทางทมนษยพงปฏบตตอ

สงแวดลอมโดยค�านงถงความยงยนของสงแวดลอมนนคอจตส�านก

สเขยว

ตวอยำงบคคลหรอชมชนองคกรทท�ำงำนดำนสงแวดลอมแลว

จะสำมำรถน�ำไปใชไดอยำงไร

ดาบวชยปลกตนไม“การปลกตนไมเปนการท�าบญทยงยน

กวา และชวยเหลอทกคนไดชวลกชวหลาน…เราจะคนธรรมชาตส

แผนดน เกอกลอาศยซงกนและกน ความสขทแทจรง คอ การอย

รวมและรจกเคารพธรรมชาต ตนไมผมเปนคนปลก ปลกไปเรอยๆ

ปลกไปจนกวาจะตาย…” สงผลใหนายดาบวชย ไดรบการยกยอง

เชดชและก�าลงใจเปนผหนงทไดรบ“รางวลลกโลกสเขยว”ประจ�าป

พ.ศ.2545

สามารถน�ามาปรบใชในชวตประจ�าวนได โดยเหนการม

จตสาธารณะ โดยเหนประโยชนสวนรวมมากกวาประโยชนสวนตน 

ปลกจตส�านกทดถาคนเรายงมองไมเหนความงดงามของธรรมชาต

ท�าดแลวยอมเกดผลกท�าสงผลใหเราท�าตอไปอยาไปทอแท อาจม

บางททอแทแตกจงสและยดมนในสงทท�าจะท�าใหเรามความสขใน

สงทท�า และในดานการเกษตรสามารถน�ามาประยกตใชในการ

ท�านาปลกษณะของไรนาสวนผสมเกบผลผลตกนไดตลอดทงปสงผล

ใหเกษตรกรมรายได มชวตแบบพอเพยง น�าทฤษฎเศรษฐกจ

พอเพยงมาปรบใชในชวตประจ�าวนได ในการทจะพฒนาใครเรา

ตองพฒนาตวเรากอนพงตนเอง ไมเบยดเบยนใคร ขอใหมความ

ขยนอดทน ซอตรงไมยงเกยวกบยาเสพตดอยในหลกศลธรรมอนดงาม

จะสงผลท�าใหเรามความสขในชวตและด�าเนนชวตไปโดยพงพา

อาศยกน“คนรกปำปำรกคน”

เอกสำรอำงอง กำรพฒนำแนวควำมคดเกยวกบสงแวดลอมของมนษย.[ออนไลน]เขาถงไดท:http://www.rmuti.ac.th ทพยพาพรตนตสนทร.จรยธรรมกบสงแวดลอม.สถาบนนโยบายศกษา. อญชลชยศร.จรยธรรมทำงธรกจกบสงแวดลอมและสงคม.

No.26 March 2014 Green Research 33

Page 36: Green research 26