GÜNE , DÜNYA VE AY 5 Ünite 1 - fenalemi.comGüneş, Dünya ve Ay’ın gerçek boyutları ile...

ÜniteFEN BİLİMLERİ KONU ÖZETLİ ÇALIŞMA KAĞIDIGÜNEŞ, DÜNYA VE AY 1155

Daha fazla dökümana ulaşmak için www.fenalemi.com

Emeği Geçen Öğretmenlerimiz

Mustafa NAVAKUŞU Süleyman KARAKAYA Mustafa DABANŞaban ÖTER Hakan ARSLAN

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

• Tüm canlılar için yaşam kaynağıdır.• Dünya’ya en yakın yıldızdır.• Isı ve ışık kaynağımızdır.• Çapı yaklaşık 1,5 milyon kilometre genişliğindedir.• Güneş’in görünen yüzey alanı, Dünya'dan 109 kat daha büyüktür (Güneş boş bir top ol-saydı, içinde bir milyon-dan fazla Dünya topla-nabilirdi )• Çok sıcaktır. Yüzeyde sıcaklık yaklaşık 5500 °Ciken çekirdeğinde ise 15,5 milyon °C’dir.• Dünyamıza olan uzak-lığı yaklaşık 150 milyon kilometredir.• Dünya'mızdan çok uzakta olduğu için küçük görünür.• Tamamen gazlardan oluşmuştur.• Yapısında bulunan hidrojen gazlarının birleşerek helyum gazı-na dönüşmesi ile ortaya çıkan enerji ısı ve ışık sağlar.• Yapısında yer alan hi-drojen gazları azaldıkça güneşin ömrü de azal-maktadır.• Güneş ışınları-na doğrudan bak-mamalıyız.

Model BilgiModel Bilgi

GüneşinÖzellikleri

Model BilgiModel Bilgi

Güneş’in geometrik şekli küreye benzer.

Dünya’nın olduğu gibi Güneş’in de “katman-ları” vardır.

• Güneş kendi eksen-inde dönme hareketi yapar.

Güneş yüzeyi katman-lardan oluşmuştur.

Bu katmanlar çekird-ekten yüzeye doğru sırasıyla şöyledir;

• Işık küre (fotosfer)

• Renk küre (kromosfer)

• Güneş tacı (korona)

KapsülKapsül BilgiBilgi

AY’IN ÖZELLİKLERİ

• Dünya'nın uydusudur.• Dünya'ya en yakın olan gök cismidir.• Güneşten aldığı ışığı yansıtır, ışık kaynağı değildir.

• Dünyanın görünen yüzey alanı büyüklüğü, Ay'ın büyüklüğünün 50 katıdır• Ay, Dünyamıza yak-laşık 380 bin kilometre uzaklıktadır.

• Şekli küreye benzer.• Ay'ın yüzeyi krater-lerden (çukurlardan) oluş- maktadır.• Ay’ın yüzeyi toz tab-akası ile kaplıdır

Model BilgiModel Bilgi Model BilgiModel Bilgi• Ay’ın atmosferi çok ince bir tabaka halindedir. Dünya atmosferine göre yok denecek kadar azdır.

WALLOPS ADASI, VA 6-EYLÜL-2013NASA’nın Ay’a gönder-diği Ay Çevresindeki Atmosfer ve Toz Kaşifi (Lunar Atmosphere and Dust Environment Ex-plorer -LADEE)

• Ay’ın atmosferi yok denecek kadar az ol-masından dolayı hava olayları ( rüzgar, yağış ) görülmez. Bu sebepten dolayı yer şekilleri ilk ha-lini korumaktadır.• Gece-gündüz sıcaklık farkı çok fazladır. Sıcak-lık 1300°C dereceye ka-dar çıkabilirken -2000°C dereceye kadar inebil-mektedir.





fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

AY'IN HAREKETLERİ

• Kendi ekseni etrafında dönme hareketi yapar.

• Dünyanın etrafında dolanma hareketi yapar.

• Ay kendi ve Dün-ya etrafında batıdan doğuya doğru döner.

• Ay kendi etrafında yavaş dönerken, Dünya etrafında hızlı dolanır.

• Ay'ın Dünya etrafında dolanım süresi yaklaşık 27 gündür.

Model BilgiModel BilgiModel BilgiModel Bilgi AY’IN EVRELERİ

• Ay’ın Dünya etrafında-ki hareketi sırasında ışık alan kısmı zaman-la değişir ve Ay farklı görüntüler oluşturur. Bu olaya Ay’ın evreleri de-nir. Ay’ın dört ana evre-si, dört ara evresi vardır. Ay’ın iki ana evresi ar-asında geçen süre bir haftadır.

Yeni Ay

• Ay’ın Dünya ve Güneş arasına girdiği evredir.

• Bu evrede Ay’ın Dün-ya’ya bakan yüzü ışık al-maz. Bu yüzden karan-lıktır ve Dünyadan Ay’ı göremeyiz.

İlk Dördün

•Yeni ay evresinden bir hafta sonra oluşur.

•Dünya’ya bakan yüzünün sağ tarafının aydınlandığı evredir ve ‘’D” harfi şeklinde

Dolunay

• İlk dördün evresinden yaklaşık bir hafta sonra görülür.• Ay’ın tamamen aydın-lık olduğu ve görüldüğü evredir. Son dördün

• Dolunay evresinden bir hafta sonra gözlemlenir.• Ay’ın, Dünya’ya bakan yüzünün sol tarafının aydınlandığı evredir• Ay, ters “D” harfi gibi görülür.

MODEL

Ay’ın iki ana evresi ar-asında geçen süre bir haftadır.

Model BilgiModel Bilgi Model BilgiModel BilgiAY’IN ARA EVRELERİ Hilal ( 2 farklı şekilde görülür)

• Yeni Ay ve İlk Dördün evresi arasında görülür.• Dünya’dan bakıldığın-da Ay ters “C” harfi gibi görünür.

• Son Dördün ve Yeni Ay evresi arasında görülür.• Dünya’dan bakıldığın-da Ay “C” harfi gibi görünür. Şişkin Ay( 2 farklı şekilde görülür)

Ay, ilk dördün evresin-den dolunay evresine geçerken görülür.

Ay, dolunay evresinden son dördün evresine geçerken görülür.





fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

GÜNEŞ, DÜNYA ve AY’IN HAREKETLERİ

GÜNEŞ

• Güneş kendi ek-seni etrafında dönme hareketi yapar. DÜNYA

• Dünya kendi ek-seni etrafında dönme hareketi yapar.• Güneş’in etrafında dol-anma hareketi yapar.

Model BilgiModel Bilgi Model BilgiModel Bilgi AY

• Ay kendi ekseni etrafın-da dönme hareketi yapar.

• Ay Dünya’nın etrafında dolanma hareketi yapar. Bu hareket sırasın-da Dünya ile birlikte Güneş’in etrafında da dolanma hareketi yapar.

• Ay'ın kendi ekseni ve Dünya etrafında dönüş süresi birbirine eşittir Bu sebeple Dünya'dan Ay'ın hep aynı yüzü görülür.

• Ay ve Dünya, Güneş’in etrafındaki hareketlerini 365 gün 6 (1 yıl) saatte tamamlar.

ÖgÖg––retenretenEtkinlik ModeliEtkinlik Modeli

Güneş’in özelliklerini aşa-ğıda kısımdaki boşlukla-ra yazınız............................................................................. ......................................

Dünya

III

II

I

Ay

Güneş

Verilen gök cisimlerinin gerçek boyutlarını kıyas-layınız.

Ay’ın özelliklerini aşağı-da kısımdaki boşluklara yazınız...................................................................................................................

ÖgÖg––retenretenEtkinlik ModeliEtkinlik Modeli

A. Aşağıda verilen Ay’ın evrelerinin isimlerini yan-larına yazınız.

B. Aşağıdaki görselde ay “yeni ay” evresinde iken Güneş ve Dünya’ya gö-re konumu gösterilmek-tedir.

Bu evredeki Güneş, Dünya ve Ay’ın isimleri-ni küre içindeki boşluk-lara yazınız.

ÜniteFEN BİLİMLERİ KONU ÖZETLİ ÇALIŞMA KAĞIDIGÜNEŞ, DÜNYA VE AY 1155KAZANIM YOKLAMA SINAVI (KYS) Daha fazla dökümana ulaşmak için www.fenalemi.com



Mod

el E

ğitim

Yay

ınla

rı &

Den

eme

Vakt

i - K

azan

ım Y

okla

ma

Sın

avı

3. Güneş, Dünya ve Ay benzer geometrik şekle sahiptir. Aşağıda verilen geometrik şekillerden bu gök cisimlerinin şekline en yakın olanını kutu içerisine işaretleyiniz.

a.

d.

b.

e.

c.

f.

4.

Resimde Ay’ın görüldüğü evreyi aşağıda bulunan kutu içerisinde boyayınız.

YENİ AY İLK DÖRDÜN

SON DÖRDÜN DOLUNAY

1. Aşağıda verilen Güneş’in özellikleri için doğru bil-

gi ise“ “kısmını işaretlerken, yanlı ş bilgi ise “

” kısmını işaretleyiniz.

2. Aşağıda verilen meyveler ile Güneş, Ay ve Dün-ya gerçek boyutlarına göre eşleştiriniz.

Karpuz Portakal Kiraz

Güneş DünyaAy

Dünya'nın olduğu gibi Gü-neş'inde katmanları vardır.Güneş, Dünya'nın "Ana Ener-ji Kaynağı"dır.Güneş kendi ekseni etrafında dönme hareketi yapar.Güneş, Dünya'mızdan büyük olmasına rağmen çok uzak ol-duğu için küçük olarak algılan-maktadır.Güneş'in yapısında gazlar bu-lunur.Güneş'e hiçbir önlem almadan bakmakta bir sakınca yoktur.

A.

C.

E.

B.

D.

F.




Mod

el E

ğitim

Yay

ınla

rı &

Den

eme

Vakt

i - K

azan

ım Y

okla

ma

Sın

avı

5. Aşağıda verilen Ay’ın ana evrelerinin isim-lerini kutu içerisine yazınız.

A.

B.

C.

D.

6. II

III

I

Yukarıdaki modeldeki numara ile gösterilen yerlere hangi gök cisimleri yazılmalıdır.

I.

II.

III.

7. Aşağıdaki görselde verilen Ay’ın ara evrelerinin adlarını yazınız.

A B

DC

A: B:

C: D:

8. Aşağıdaki bulmacayı doldurunuz I. Yüzeyi kraterlerden ( çukurlardan) oluşan gök

cismidir. II. Sadece kendi ekseni etrafında dönme hareketi

yapabilen gök cismidir. III. Üzerinde canlıların yaşamını sürdüğü gezegen-

dir.

III

II

I




Mod

el E

ğitim

Yay

ınla

rı &

Den

eme

Vakt

i - K

azan

ım Y

okla

ma

Sın

avı

9. “Ay, üç farklı hareket gerçekleştirmektedir” Buna göre aşağıdaki cümlelerdeki boşlukları

uygun kavramlarla doldurunuz

a) Ay .......... ekseni etrafında döner. b) Ay ………etrafında dolanma hareketi yapar. c) Ay, Dünya ile birlikte …….........…. etrafında

dolanma hareketi yapar.

10. Aşağıda verilen bilgilerden doğru olanların ba-şına “D” yanlı ş olanların başına “Y” yazınız.

A. ( ) Güneş’in geometrik şekli küreye benzer. B. ( ) Güneş, Dünya gibi katmanlardan oluş-

muştur. C. ( ) Güneş kendi ekseninde dolanma hare-

keti yapar. D. ( ) Dünya kendi ekseni etrafında dönme ha-

reketi yapar. E. ( ) Dünyanın büyüklüğü, Ay’ın büyüklüğün-

den küçüktür. F. ( ) Ay’ın yüzeyi toz tabakası ile kaplıdır. G.( ) Ay’ın atmosferi kesinlikle yoktur. H. ( ) Ay’ın Dünya etrafında dolanım süresi yak

laşık 27 gündür.

11. Ay’ın evreleri ile ilgili aşağıda verilen bilgiler-deki boşluklara uygun kelimeleri yazınız.

A) Ay’ın Dünya ve Güneş arasına girdiği ve Dün- yadan karanlık olarak görüldüğü evreye …… ….. denir.

B) Yeni ay evresinden …….. … hafta sonra ilk dördün evresi oluşur

C) Ay’ın tamamen aydınlık olduğu ve yuvarlak olarak görüldüğü evreye …… evresi denir.

D) Yeni Ay ve İlk Dördün evresi arasında görülen evreye …............… denir.

E) Ay, ilk dördün evresinden dolunay evresine geçerken görülen evreye …............… denir.

12. Güneş, Dünya ve Ay’ın birbirlerine göre hareket-lerini temsil eden bir model hazırlamak için aşa-ğıdaki öğrenciler ve rolleri verilmiştir.

Gürkan AykutDemet

GÜNEŞ DÜNYA AY

Bu çalışmada boş bırakılan yerleri uygun ke-limeler ile doldurunuz.

A) Demet , Gürkan etrafında …………. hareketi yapar.

B) Demet kendi ekseni etrafında …………....... hareketi yapar.

C) Aykut, Gürkan etrafında …………. hareketi yapar.

D) Gürkan kendi ekseni etrafında …………... hareketi yapar.

13.

K L M

Güneş, Dünya ve Ay’ın gerçek boyutları ile aşa-ğıda verilmiş farklı büyüklükteki kürelerin bo-yutlarına göre eşleştiriniz.

GÜNEŞ:

DÜNYA:

AY:




Mod

el E

ğitim

Yay

ınla

rı &

Den

eme

Vakt

i - K

azan

ım Y

okla

ma

Sın

avı

14. Sude proje ödevi için Ay’ın evrelerini gözlemleye-cektir. Gözlemleri sonucunda elde ettiği ayın görün-tülerini çizecek ve evrelerini adlandıracaktır. Sude gözlem yapmaya başladığı akşam hava açık olma-sına rağmen gökyüzünde Ay’ı görememiştir.

Sude gözlem yapmaya başladığı gün Ay’ın gö-rüntüsü nasıl olmalıdır çiziniz.

15. Güneş, Dünya ve Ay’ın ortak ve ayırt edici özellik-lerini gösteren tablo aşağıda verilmiştir.

Ortak Özellikler

Ayırt Edici Özellikler

Güneş, Dünya ve Ay

Büyüklükleri

Işık yaymaları

Şekilleri Buna göre semboller ile gösterilen yerlere han-

gi özellikler yazılmalıdır?

......................................... ........................................ .........................................

16. Mete mavi nokta ile işaretlenmiş evreden başlayıp Ay’ın evrelerini sırasıyla takip ederek noktaları bir-leştirecektir.

Buna göre Mete nasıl bir yol takip etmelidir?

17. Aşağıda Dünya’nın ve Ay’ın özellikleri ile ilgili

verilen tabloyu doldurunuz.

Dünya Ay

Güneşin etrafında dolanır

Kendi ekseni etrafında döner

Şekli küreseldir

Yüzeyi krater ile kaplıdır

GÜNE , DÜNYA VE AY 5 Ünite 1 - fenalemi.comGüneş, Dünya ve Ay’ın gerçek boyutları ile...

Documents

Transcript of GÜNE , DÜNYA VE AY 5 Ünite 1 - fenalemi.comGüneş, Dünya ve Ay’ın gerçek boyutları ile...