Göüs Hastalklarnda Gücü Planlamas Kurgu vs GerçekLevent AKYILDIZ
Sayg ile…
Hekim says
Hekim says mevcut hükümetin, özel olarak da Salk Bakanl’nn “ilgi” gösterdii öncelikli balklardan,
birbiriyle ilikilendirilen iki gerekçe öne çkyor:
Türkiye’de hekim says çok azdr (öyle ki bugün gerekli olan say halen var olann yaklak iki katdr);
Türkiye’de daha iyi bir salk hizmeti için en bata gelen engel saynn azldr. Bir baka ifade ile say azl öyle bir boyuttaki, Türkiye daha iyi bir salk çkts için en ksa sürede bu engeli amak zorundadr.
Salk kiisel bir durum deil, toplumsal yaantnn bir sonucudur…
Bir ara Lacan’n söylemeye çalt gibi, hep hakikati söylemek mümkündür, ama tümünü, olduu gibi anlatmak olanakszdr. hakikatin “mutlaklna” (ite yine Marx Hegel’e kar) bir reddiye…
Salk nsan Gücü Planlamas
Finansmanla yönlendirilen talep projeksiyonu
Kuruma dayal genileme modeli
Salk emek gücü- hekim says toplumlarn salkl olmasnda belirleyici midir?
Yalnzca saylarn artyla, en fazla da dalm uygun hale getirerek “sorun” çözümlenebilir mi?
Karlatrma yaplan ülkelerin OECD ya da AB üyesi olmalar yeterli midir?
Önemli mi?
Ülkelerin ekonomik,
salk hizmetlerinin hastalara yönelik bir hizmet,
yalnzca tedavi edici bir hizmet olarak kabulü üzerinden yapmak doru mu?
Salk emek-gücünün istihdam ve ücretlendirilmesiyle ilgili herhangi bir durum saptamas dolaysyla herhangi bir öneri dikkate alnmakta mdr?
“Türk Toraks Dernei Salk Politikas Temel lkeler”inin 10. maddesinde “Salk igücü planlamas, tam istihdam, i güvencesi, ekip hizmeti, tam gün hizmet prensibi ve grevli toplu sözlemeli sendika hakk ilkelerine göre yaplmaldr.” hükmü yer almaktadr.
Salk Bakanl’nn kendince “makul” hedeflerini doru ve tartlmaz sayarak göüs hastalklar uzman saysnn az olduunu iddia etmek göüs hastalklar uzmanlarnn yakn gelecekte isiz kalmas ya da özel salk kurumlarnn patronlar karsnda çaresiz duruma dümesi anlamna gelecektir.
salk emek-gücü arzn artrarak,
1995 yl Avrupa’da yaklak 100.000 hekim isizdi.
talya’da tp fakültelerinin
saysn artran politikalar sonucunda,
olduklar bildirilirken,
Almanya’da,
1999-2000 , isizlik
ülkelerdeki hekim saylar ile birlikte deiim gösteren salk ve sosyal göstergeleri,
bileik indekslerin birlikte deiimleri
Spearman Korelasyon Matriksi ile
GE yükseklii hekim says yüksekliinin ya da hekim says yükseklii,
GE yüksekliinin nedeni deildir.
yüksek,
gösterir,
NEDENSELLK GÖSTERMEZ
100.000 kiiye düen hekim says Türkiye’den daha az olan örnek ülkelerin salk düzeyi Türkiye’den daha kötü deildir…
Özetle iddia edilenin tersine, Bat
Avrupa’daki ülkeler dünya genelinde
GE düzeylerine göre sralandklarnda
üst sralarda yer alrken,
100.000 kiiye düen hekim saylarna göre sralandklarnda, genel olarak o sralara ulaamamaktadrlar
Ülkelerin salk düzeylerini belirleyen faktörlerin neler
olduunu ,
eer varsa hangi
169 ülkenin verilerine
Salktaki istihdam düzeyi,hem hekim younluu hem de toplam salk çalanlar
younluu bakmndan,
Ekonomik büyüklük (GS- YH), bütün modellerde salk düzeyinin belirleyicisi
olarak bulunmutur.
deiim, ülkelerin salk düzeyinde mutlak bir deer artna karlk gelmektedir.
Oluturulan modellerde, kii bana GSYH’s 10.000 US$
altnda olup da,
pozitif olan bir tek ülke yoktur.
Eer bir ülkedeki salk düzeyi negatif ise, ülkenin salk düzeyinde bir gelimenin olabilmesi için,
kii ba GSYH’deki artn yan sra
eitim, gelir dalmnda eitsizlik ve sosyal güvenlik gibi temel alanlarda da gelime
gerekliliktir
Özellikle DB tarafndan da desteklenen çalmalarda ortaya konan ve genel olarak
geçerli olduu varsaylan “hekim says-salk düzeyi” ilikisinin geçerli olmad
ortaya konmutur.
Hekimler de dahil salk çalanlar younluunun - saysnn salk
düzeyi üzerinde belirleyici bir etkisi yoktur.
Türkiye’nin de içinde bulunduu
salk ve gelir düzeyleri benzer ülkeleri
birlikte deerlendirdiimizde de sonuç
-12’dir.
Bu deerden eit uzaklkta (yani -6 ve -12 aralnda) yer alan vekii bana GSYH’s 6.000 US$’dan fazla olan ülkelerden oluan çok daha dar bir grup yaptmzda; gelir dalmndaki eitsizliin tek bana ve ÇOK YÜKSEK bir katsay ile salk düzeyinin belirleyicisi olduunu görmekteyiz.
SB Eitim Aratrma Hastanelerinde Hekim bana
2005-2010 karlatrmas:Sedat ALTIN
0,61
0,30
- 51
42
42
2010 ylnda 2005’ e göre bildiri says deimezken yayn says % 25 azalma göstermitir. Sedat Altn
43
43
SGK Toplam Salk Harcamas:
*SGK Toplam laç Harcamas :
*2012’de Hastanelerdeki laç Harcamalar Hariç, 2002’de Kapsamn Yarsn
Oluturan SSK çin Hastanelerdeki laç Harcamalar Dahil.
Kaynak: SGK 2002 ve 2012 Verileri ve TCMB Ortalama Döviz Kurlar 2002-2012
44
45
2009 Ylnda : 10.0 Milyar TL
(Hastane laç Harcamalaryla Birlikte 12 Milyar TL)
SGK Verileri 2004-2009
Hastanelere Bavuru Says:
Kaynak: SGK 2008-2012 Verileri
Gerek Salk Sunumunda Gerekse Salk Tüketiminde Hzl Bir Büyüme Var
47
48
49
781 MR cihaznn 422'si (% 54'ü),
1088 BT cihaznn 529'u (% 49'u),
1005 USG cihaznn 348'i (% 35'i),
681 doppler USG cihaznn 253'ü (% 37'si)
259 ekokardiyografi cihaznn 111'i (% 43'ü)
Özel sektöre ait
50
Türkiye Kii Bana Düen Tbbi Cihaz Saysnda Küçük Amerika Olma Yolunda
Hastanelerde Her 1 Milyon Kiiye Düen
MRG Cihaz Says 2009:
srail ve Meksika : 2
51
52
2002: 3.2 (210 Milyon)
2011: 8.2 (610 Milyon)
Türkiye : 7.3
Fransa : 6.7
spanya-Meksika-Yeni Zelanda: 3
Kaynak: Salk Bakanl Salk statistik Yll 2011 ve OECD Health Data 2012
53
Tüm Hastanelere Kii Ba Bavuru (2.5 Kat):
2002 : 1,9
2011 : 4,5
Özel Hastanelere Kii Ba Bavuru (8 Kat):
2002: 0.1
2011: 0.8
54
55
57
Türkiye MR Görüntülemede OECD Ülkeleri Arasnda lk Srada
OECD Ülkelerinde 2010 Ylnda Her Bin Kiiye Çekilen MR Görüntüleme Saysnda Türkiye Ba Çekiyor (2011’de 97)
58
59
OECD Ülkelerinde Her Bin Kiiye Düen Hekim ve Hemire Saylar (2010 Yl)
60
Salkta Dönüüm Programnda (SDP):
yerine da baml olduumuz ilaç ve tbbi
teknoloji tüketimine dayal tedavi edici
hizmetleri ön planda
Katlanarak Artan Toplam Salk Harcamas
Kaynak: Türkiye statistik Kurumu (TÜK), Hazine Müstearl, Dünya Bankas 2002
2012 verileri ve Salk Bakanl Salk Aratrmalar Genel Müdürlüü 2012 verileri
62
Kaynak: WHO World Health Statistics 2012
63
Toplam Salk Harcamas / Ulusal Gelir (%)
1999
2005
2007
2011
Eczaneler Kanalyla Tüketilen laç Miktar
2002: 0.7 Milyar Kutu
Gerçekletirdi.
Milyar TL (14 Milyar $) Tutarndadr.
Kaynak:Salk Bakanl Salk statistikleri Yll 2011, SGK Salk statistikleri 2012 ve Tp
Kurumu Verileri 2013
olumlu bir ey yapmak isteyenler öncelikle gelir dalmndaki eitsizlikleri
azaltmaya, nihayetinde ortadan kal-drmaya yönelik çalmalar yapmaldrlar. ‘Verimli’ olan da, öncelikli olan
da, gerekli olan da bu’dur.
0
500
1000