GODIŠNJI IZVJEŠTAJ - dri.co.me izvjestaj drzavne revizorske institucije... · Godišnji...

CRNA GORA

DRŽAVNA REVIZORSKA INSTITUCIJA

DRI Broj: 4011 – 06 – 1123

GODIŠNJI IZVJEŠTAJ

o izvršenim revizijama i aktivnostima

Državne revizorske institucije Crne Gore

za period oktobar 2007 – oktobar 2008. godine

Podgorica, oktobar 2008. godine

SADRŽAJ

UVOD

1. Opšte napomene ............................................................................................................................................... 5

2. Realizacija zaključaka Skupštine Crne Gore usvojenih povodom revizije Završnog računa budžeta Crne Gore za 2006. godinu ............................................................................................................................................... 9

I DIO - IZVJEŠTAJ O REVIZIJI ZAVRŠNOG RAČUNA BUDŽETA CRNE GORE ZA 2007. GODINU................. 13

Mišljenje sa predlogom preporuka i mjera ................................................................................................. 14

1. Cilj i predmet revizije Završnog računa budžeta Crne Gore za 2007. god ....................................................... 17

2. Obuhvat revizije................................................................................................................................................. 18

3. Sistem evidencije i izvršenje budžeta................................................................................................................ 19

3.1. Računovodstveni sistem ............................................................................................................................ 19

3.2. Izvršenje budžeta Crne Gore za 2007. godinu .......................................................................................... 21

3.2.1. Neevidentirani prihodi .......................................................................................................................... 24

3.2.2. Neevidentirani izdaci ........................................................................................................................... 25

3.2.3. Neevidentirani depoziti ........................................................................................................................ 25

3.2.4. Izdaci koji predstavljaju depozite.......................................................................................................... 26

3.3. Uporedni podaci Ministarstva finansija, banaka i nalazi revizije ................................................................. 27

3.4. Suficit / Deficit ............................................................................................................................................. 29

3.5. Naplata poreskih prihoda …….................................................................................................................... 30

3.6. Primici budžeta ........................................................................................................................................... 33

3.6.1. Donacije .............................................................................................................................................. 34

3.7. Izdaci budžeta ............................................................................................................................................. 35

3.7.1. Bruto zarade zaposlenih. .................................................................................................................... 35

3.7.2. Ostala lična primanja .......................................................................................................................... 37

3.7.3. Rashodi za materijal i usluge.............................................................................................................. 37

3.7.4. Rashodi za rentu…….......................................................................................................................... 38

3.7.5. Rashodi za subvencije........................................................................................................................ 38

3.7.6. Rashodi za tehnološke viškove........................................................................................................... 38

3.7.7. Transferi institucijama, pojedincima, nevladinom i javnom sektoru .................................................... 39

3.7.8. Kapitalni izdaci ................................................................................................................................... 40

3.7.9. Tekuća i stalna budžetska rezerva ..................................................................................................... 41

3.7.10. Isplata gotovine iz Državne blagajne................................................................................................... 42

4. Provjera postupka javnih nabavki ..................................................................................................................... 43

5. Državna imovina ............................................................................................................................................... 44

6. Postupanje Ministarstva finansija po zahtjevu Državne revizorske institucije................................................... 45

II DIO - IZVODI IZ KONAČNIH IZVJEŠTAJA O IZVRŠENIM POJEDINAČNIM REVIZIJAMA U 2008.GODINI.………………………………….............................................................................................................

47

1. Izvod iz Izvještaja o reviziji godišnjeg finansijskog izvještaja Ministarstva kulture, sporta i medija za 2006.godinu.............................................................................................................................................................. 49

2. Izvod iz Izvještaja o kontrolnoj reviziji Ministarstva kulture, sporta i medija……..........................…….......…… 59

3. Izvod iz Izvještaja o reviziji godišnjeg finansijskog izvještaja Ministarstva odbrane za 2007.godinu….........…. 69

4. Izvod iz Izvještaja o reviziji godišnjeg finansijskog izvještaja Hidrometeorološkog zavoda za 2007.godinu...... 79

5. Izvod iz Izvještaja o reviziji godišnjeg finansijskog izvještaja Narodnog muzeja Crne Gore za 2007.godinu.. 89

6. Izvod iz Izvještaja o reviziji finansijskih izvještaja za 2007.godinu Republičkog fonda penzijskog i invalidskog osiguranja................................................................................................................. ............................. 97

7. Izvod iz Izvještaja o reviziji godišnjeg finansijskog izvještaja Veterinarske uprave za 2007.godinu................. 107

8. Izvod iz Izvještaja o reviziji godišnjeg finansijskog izvještaja Ustavnog suda za 2007.godinu.......................... 115

9. Izvod iz Izvještaja o reviziji godišnjeg finansijskog izvještaja Agencije za telekomunikacije za 2007. godinu… 121

10. Izvod iz Izvještaja o reviziji Završnog računa budžeta opštine Rožaje za 2007.godinu..................................... 133

III DIO - OSTALE AKTIVNOSTI DRŽAVNE REVIZORSKE INSTITUCIJE ........................................................... 143

1. Saradnja sa Skupštinom i Vladom Crne Gore………………………………………………................................... 144

2. Saradnja sa državnim organima, institucijama i civilnim sektorom……………….....…………........................... 145

3. Usklađivanje zakonskih rješenja i donošenje razvojnih dokumenata………………………................................ 145

4. Međunarodna i regionalna saradnja…………………….................................................................................... 146

5. Saradnja sa Njemačkom organizacijom za tehničku saradnju – GTZ……………………................................... 148

6. Upravljanje kadrovima…………………………………………………………………….......................................... 149

7. Realizacija plana obuke u DRI za period oktobar 2007 – oktobar 2008.godine………….................................. 150

8. IT sistem………………………………………………………………………………………….................................. 151

9. Planirane aktivnosti Institucije i završne napomene…....................................................................................... 151

Senat Državne revizorske institucije, na osnovu člana 144 Ustava Crne Gore člana 38 a u vezi sa članovima 18 i 19 Zakona o Državnoj revizorskoj instituciji (»Sl. list CG« br. 28/04, 27/06, 78/06 i 17/07) na sjednici održanoj 29.10. 2008.godine, usvojio je:

GODIŠNJI IZVJEŠTAJ

O IZVRŠENIM REVIZIJAMA I AKTIVNOSTIMA DRŽAVNE REVIZORSKE INSTITUCIJE CRNE GORE

ZA PERIOD OKTOBAR 2007. – OKTOBAR 2008. GODINE 1. Opšte napomene Donošenjem Ustava Crne Gore definisana je pozicija Državne

revizorske institucije (u daljem tekstu Institucije) Crne Gore kao samostalnog i vrhovnog organa državne revizije. Ustavno definisanje Državne revizorske institucije u institucionalnom i pravnom sistemu Crne Gore bilo je potrebno i radi usklađivanja i ujednačavanja crnogorskog zakonodavstva sa propisima Evropske Unije i sa međunarodnim standardima (smjernicama) u oblasti revizije proklamovanim Lima – deklaracijom.

Značajan razlog za donošenje ovakvih ustavnih i zakonskih rješenja je

i realizacija jednog od osnovnih ciljeva reforme javne uprave, a to je obezbeđenje i uspostavljanje odgovarajuće kontrole njenog rada u potrošnji javnih sredstava.

Ustavno definisanje Državne revizorske institucije u pravnom sistemu

Crne Gore stvara preduslove za dalje institucionalno, organizaciono i kadrovsko jačanje i unapređenje njenog rada.

Senat Državne revizorske institucije, na sjednici održanoj 27.

decembra 2007. godine, donio je Godišnji plan revizije za 2008. godinu, kao i plan aktivnosti Senata Državne revizorske institucije orijentisan prema daljem jačanju uloge i značaja Institucije.

Godišnjim planom revizije za 2008. godinu, pored revizije Završnog

računa budžeta Crne Gore za 2007. godinu, predviđene su revizije kod sljedećih subjekata:

• Ministarstva odbrane, • Hidrometeorološkog zavoda, • Narodnog muzeja, • Ministarstva kulture, sporta i medija (kontrolna revizija), • Republičkog fonda penzijskog i invalidskog osiguranja, • Veterinarske uprave, • Ustavnog suda,

Godišnji izvještaj Državne revizorske institucije za period oktobar 2007 – oktobar 2008. godine

6

• Agencije za telekomunikacije i poštansku djelatnost, • Opštine Tivat, • Opštine Rožaje, • Željeznice Crne Gore AD, • Kreditiranje preduzetništva (revizija presjeka kod više odabranih

subjekata). Odlukom Senata Državne revizorske institucije revizija Opštine Tivat je

odložena zbog izbora u toj Opštini. Odlaganje ove revizije je u skladu sa praksom vrhovnih revizorskih institucija, da po pravilu ne vrše reviziju u vrijeme predizbornih kampanja i održavanja izbora, pa je stoga revizija opštine Tivat odložena za naredni period.

U poređenju sa planom revizije za 2007. godinu, u 2008. godini bilježi

se rast broja ostvarenih revizija za 175% na dan 10.10.2008. godine. U IV kvartalu ove godine okončaće se i revizija finansijskih iskaza Javnog preduzeća »Željeznica Crne Gore« AD. Izvještaj o reviziji je završen i nalazi se na izjašnjavanju kod subjekta revizije, radi dostave primjedbi i sugestija.

Broj izvršenih revizija

2007. godina

2008. godina

0

2

4

6

8

10

12

Bro

j izv

ršen

ih re

vizija

U Godišnjem izvještaju pored izvoda iz revizije Završnog računa

budžeta za 2007. godinu zastupljeni su i izvodi iz deset pojedinačnih revizija na osnovu člana 19 Zakona o Državnoj revizorskoj instituciji. U izvodu iz revizije Završnog računa budžeta izrađeno je 12 preporuka, dok su u izvodima iz pojedinačnih revizija, subjektima revizije izrađene 73 preporuke. Pored toga, u kontrolnoj reviziji Ministarstva kulture, sporta i medija za 2006. godinu je izvršena kontrola šest ranije datih preporuka. Cilj datih preporuka je eliminisanje utvrđenih nepravilnosti kod subjekata revizije i unapređenje njihovog rada.

Za sve izvršene revizije pojedinačni izvještaji su dostavljeni subjektima

revizije i organima koji vrše nadzor nad njima. Izvještaji su integralno objavljeni na sajtu Državne revizorske institucije www.dri.co.me.

Godišnjim planom revizije za 2008. godinu predviđena je i revizija

presjeka na temu kreditiranja preduzetništva radi dobijanja revizorskih nalaza koji bi ukazali subjektu revizije na mogućnosti za optimalnu organizaciji i unapređenje rada. Ova revizija će se započeti u IV kvartalu tekuće godine.

4 11


7

Nakon ispunjenja Godišnjeg plana revizije za 2008. godinu, a u skladu sa predlozima rukovodioca Sektora od 18.09.2008. godine, Senat Državne revizorske institucije je donio Odluku o vršenju revizija kod sljedećih subjekata:

• Zaštitnika ljudskih prava i sloboda, • Uprave za kadrove Crne Gore, • Ministarstva turizma i zaštite životne sredine, Nacionalne

turističke organizacije, Turističke organizacije Herceg Novog, Budve, Bara i Kolašina, kao i nadležnih poreskih organa kod navedenih lokalnih samouprava.

Navedene revizije predviđene su kao preliminarne i izvršiće se u IV

kvartalu tekuće godine. Godišnji izvještaj o radu Državne revizorske institucije za 2008. godinu

predstavlja sintezu izvještaja o radu svih organizacionih djelova Državne revizorske institucije i obuhvata revizije izvršene do 10–og oktobra tekuće godine. Ovaj dokument se sastoji iz tri dijela i predstavlja objedinjenu i sažetu cjelinu svih realizovanih aktivnosti u okviru djelatnosti Državne revizorske institucije u izvještajnom periodu.

U prvom dijelu pod nazivom »Izvještaj o reviziji Završnog računa

budžeta Crne Gore za 2007. godinu« prezentirana je opšta revizija Završnog računa budžeta Crne Gore kao najznačajnijeg segmenta u sistemu javne potrošnje u 2007. godini, sa obimom od 790,25 miliona €, koju je Institucija izvršila u skladu sa zakonskim propisima, metodologijom i međunarodnim standardima revizije.

Opšta revizija Završnog računa podrazumijevala je sveobuhvatan uvid

u finansijsko poslovanje subjekta revizije i pribavljanje osnovnih informacija o poštovanju zakonskih procedura i tokovima novčanih transakcija u periodu 01.01.2007. - 31.12.2007. godine. Istovremeno, izvršena je i provjera realizacije preporuka Institucije, usvojenih Zaključkom Skupštine Crne Gore, donijetim povodom usvajanja Predloga zakona o Završnom računu budžeta RCG za 2006. godinu.

S obzirom da je Izvještaj o reviziji Završnog računa budžeta Crne Gore

za 2007. godinu krajem jula t.g. dostavljen Vladi i Skupštini Crne Gore ocijenjeno je da u Godišnji izvještaj Institucije kao njegov sastavni dio treba unijeti samo one navode koji se ne ponavljaju u izvodima iz pojedinačnih revizija.

U drugom dijelu pod nazivom »Izvodi iz konačnih izvještaja o izvršenim

pojedinačnim revizijama u 2008. godini« prezentirane su ocjene, bitne primjedbe i mjere koje se preporučuju, radi unapređenja poslovanja, subjektima revizije obuhvaćenim pojedinačnim revizijama u periodu oktobar 2007. – oktobar 2008. godine.


8

Godišnjim planom revizije za 2008. godinu predviđene su i izvršene opšte revizije godišnjih finansijskih izvještaja za 2007. godinu kod sljedećih subjekata: Ministarstva odbrane, Hidrometeorološkog zavoda, Narodnog muzeja, Republičkog fonda PIO, Veterinarske uprave, Ustavnog suda, Agencije za telekomunikacije i poštansku djelatnost i Opštine Rožaje.

U ovaj dio izvještaja ušli su i izvodi iz Izvještaja o reviziji godišnjeg

finansijskog izvještaja Ministarstva kulture, sporta i medija za 2006. godinu koja je završena u decembru 2007. godine zbog čega izvod iz pomenute revizije nije mogao biti prezentiran u prošlogodišnjem izvještaju o radu.

U navedenom izvještajnom periodu izvršena je i kontrolna revizija

Ministarstva kulture, sporta i medija radi utvrđivanja u kojoj je mjeri Ministarstvo ispoštovalo revizorske nalaze iz Izvještaja o reviziji godišnjeg finansijskog izvještaja Ministarstva kulture, sporta i medija za 2006. godinu.

U trećem dijelu izvještaja pod nazivom »Ostale aktivnosti Državne

revizorske institucije« prezentirana je saradnja sa Skupštinom i Vladom Crne Gore, međunarodna saradnja kao i realizacija plana obuke Državne revizorske institucije za period oktobar 2007. – oktobar 2008. godine.

Na XIX Kongresu Međunarodne organizacije vrhovnih revizorskih

institucija - INTOSAI, koji se održao od 04. do 10. novembra 2007. godine u Meksiku, Institucija je i zvanično primljena u zajednicu ove svjetske organizacije kao njen 187. punopravni član. Članstvom u INTOSAI ispunjeni su svi uslovi i za članstvo u EUROSAI, međunarodnu organizaciju koja okuplja vrhovne revizorske institucije Evrope. Na VII Kongresu EUROSAI–a koji se od 02. do 05. juna 2008. godine održao u Poljskoj, Državna revizorska institucija Crne Gore je primljena u ovu međunarodnu organizaciju kao njen 49-ti punopravni član.

Međunarodna saradnja Institucije u izvještajnom periodu, nakon

prijema u INTOSAI i EUROSAI, bila je vrlo intezivna i odvijala se u pravcu organizacije i učešća na međunarodnim skupovima, organizovanju radionica, kroz bilateralnu saradnju i regionalne inicijative. Razmjena znanja i iskustava, pokretanje i učešće u regionalnim inicijativama te zajedničkim projektima sa članicama INTOSAI i EUROSAI doprinijeće produbljivanju međunarodne saradnje kao jednom od dugoročnih ciljeva Institucije.

Obuka se odvijala u skladu sa planom obuke kadrova Institucije za

2008. godinu organizovanjem seminara u samostalnoj režiji i u saradnji sa Upravom za kadrove.

U realizaciji plana obuke učestvovala je i Njemačka organizacija za

tehničku saradnju – GTZ, koja je u saradnji sa DRI, organizovala seminare na aktuelne teme iz revizije.


9

2. Realizacija zaključaka Skupštine Crne Gore usvojenih povodom razmatranja Izvještaja o reviziji Završnog računa budžeta Crne Gore za 2006. godinu

Skupština Crne Gore na drugoj sjednici drugog redovnog zasijedanja u

2007. godini, održanoj 27.11.2007. godine, svojim zaključkom podržala je nalaze i preporuke Državne revizorske institucije iz Godišnjeg izvještaja za 2006. godinu.

Zaključkom je određeno da nalaze i preporuke Državne revizorske

institucije iskazane u Godišnjem izvještaju, koji ukazuju na nedostatke u Završnom računu budžeta RCG za 2006. godinu, treba otkloniti do podnošenja Završnog računa budžeta Crne Gore za 2007. godinu. Iz tog razloga Državna revizorska institucija je od Ministarstva finansija zatražila informaciju o preduzetim aktivnostima na realizaciji preporuka donijetih povodom revizije Završnog računa budžeta RCG za 2006. godinu.

Ministarstvo finansija je na zahtjev Državne revizorske institucije,

dopisom br. 01-3490/1 od 26.05.2008. godine izvijestilo je Instituciju o postupanju po Zaključku Skupštine Crne Gore donijetih povodom usvajanja Predloga zakona o Završnom računu budžeta RCG za 2006. godinu. U pomenutom izjašnjenju Ministarstva finansija navedeno je sljedeće:

1. Ministarstvo finansija je, kao i do sada, shodno Uputstvu o radu

Državnog trezora, dostavilo stručno uputstvo za sastavljanje završnih računa i upozorilo sve budžetske korisnike na obavezu namjenskog trošenja budžetskih sredstava i tražilo izvještaje o realizovanim aktivnostima iz okvira svoje nadležnosti za korisnike linijskog budžeta i izvještaje o realizaciji programskih zadataka i ciljeva za korisnike programskog budžeta. Takođe, Sektor interne revizije Ministarstva finansija je tokom 2007. godine izvršio reviziju namjenskog korišćenja budžetskih sredstava kod jednog broja potrošačkih jedinica i dao preporuke za doslednu primjenu zakonskih odredbi za namjensko korišćenje sredstava.

2. Ministarstvo finansija je, shodno Pravilniku o načinu pripreme,

sastavljanja i podnošenja godišnjih finansijskih izvještaja budžeta, vanbudžetskih fondova i jedinica lokalne samouprave, sastavilo finansijske izvještaje za Budžet Crne Gore za 2007. godinu.

3. Suficit u Završnom računu budžeta Crne Gore za 2007. godinu

urađen je u skladu sa članom 16 Zakona o budžetu. 4. Poreska uprava je, shodno Pravilniku o poreskom računovodstvu

(»Službeni list RCG« broj 81/06) uradila i dostavila Ministarstvu finansija i Državnoj revizorskoj instituciji Završni poreski račun za 2006. godinu.


10

5. Knjiženja u Glavnoj knjizi Državnog trezora u toku godine se vrše na osnovu zahtjeva za plaćanje propisanih Uputstvom o radu državnog trezora ovjerenih od strane ovlašćenih lica, a nakon zatvaranja Glavne knjige Državnog trezora se, shodno tački 269 citiranog uputstva, vrše usaglašavanja sa računovodstvenim podacima potrošačkih jedinica i vrše eventualne korekcije.

6. Ministarstvo finansija u izvršenju Budžeta postupa po zahtjevima

za plaćanje uredno ovjerenim od strane ovlašćenih lica. Isplata iznosa od 93.993,35€ na teret transfera Republičkom fondu za zdravstveno osiguranje, za nabavku opreme za zaštitu od potencijalne epidemije ptičijeg gripa, urađena je na osnovu uredno ovjerenog zahtjeva za plaćanje od strane Ministarstva zdravlja kod koga su sredstva planirana i sa kojima je to Ministarstvo raspolagalo.

7. Zahtjev za budžetsku potrošnju i isplatu potpisuje, pored

službenika Trezora za ovlašćivanje, i službenik Trezora za plaćanje. U Glavnoj knjizi Državnog trezora, kao i do sada, postoji evidencija o

izdatim i pravdanim avansima sa podacima o: broju zahtjeva za plaćanje, eko-kod sa koga je podignuta gotovina, iznos i datum podizanja gotovine. Podizanje novog avansa od strane potrošačke jedinice uslovljeno je pravdanjem prethodnog, a pojedinačna pravdanja podignutih avansa od strane službenika Ministarstvo finansija nije u mogućnosti da prati, osim prilikom interne revizije korisnika.

8. Planiranje primitaka po osnovu donacija u 2006. godini urađeno je

na bazi kandidovanih projekata, čija realizacija i povlačenje sredstava je često uslovljeno ispunjenjem određenih uslova, tako da povlačenje sredstava uslijedi tek u narednoj godini ili se projekti ne realizuju uopšte.

9. Poreska uprava, kao organ nadležan za kontrolu i naplatu javnih

prihoda je izvršila i dostavila Ministarstvu finansija analizu razloga neostvarenja plana naplate poreza na dobit i akciza u proizvodnji (akt broj 03/1-1030/1-08 od 21.01.2008. godine), u kojoj se ističe:

Neostvarenje plana naplate poreza na dobit za 2006. godinu posljedica

je smanjenja stope poreza na dobit sa 17,5% - prosječna progresivana stopa poreza na dobit na osnovu koje su plaćene akontacije za 2005. godinu, na 9% - stopa koja je primijenjena na oporezivu dobit za 2005. godinu u godišnjoj prijavi poreza na dobit i na osnovu koje je od strane poreskih obveznika prijavljeno akontativno plaćanje poreza na dobit za 2006. godinu. Na taj način su obveznici poreza na dobit, po godišnjoj prijavi za 2005. godinu, imali više plaćeni porez na dobit - odnosno kredit po osnovu više uplaćenog poreza na dobit, što je prouzrokovalo niže ostvarenje prihoda po ovom osnovu u 2006. godini.

Neostvarenje plana naplate akciza u proizvodnji za 2006. godinu je

posljedica toga što je »Duvanski kombinat« iz Podgorice obavljao djelatnost u


11

manjem obimu i ostvario manje prihode u 2006. godini. Takođe, u toku 2006. godine je ovom preduzeću izvršeno odlaganje plaćanja obaveza po ovom osnovu u iznosu od 4.162.216€, što se direktno odrazilo na ukupnu naplatu akciza u proizvodnji.

10. Ministarstvo finansija je na osnovu dostavljenog zahtjeva za

plaćanje od strane Ministarstva pomorstva, saobraćaja i telekomunikacija izvršilo prenos sredstava na devizni račun kod Crnogorske komercijalne banke radi plaćanja prema inostranstvu. Ministarstvo finansija je u saznanju da su navedena sredstva namjenski trošena.

11. U proceduri je donošenje novog Zakona o državnoj imovini, čije

se usvajanje očekuje u junu tekuće godine, kojim je u potpunosti regulisano pitanje evidencije državne imovine i predviđeno donošenje podzakonskih akata kojima će se konkretizovati način evidencije u skladu sa međunarodnim revizorskim standardima, kao i formiranje posebnog organa koji će se baviti tom problematikom.

U odnosu na dato Izjašnjenje Ministarstva finansija Državna revizorska institucija izražava sljedeći stav:

Državna revizorska institucija konstatuje da su u najvećoj mjeri preduzete aktivnosti na realizaciji donijetih zaključaka Skupštine Crne Gore.

Institucija iskazuje rezervu u odnosu na tačku 10 iz Izjašnjenja Ministarstva finansija.

Institucija potvrđuje konstataciju Ministarstva finansija u vezi tačke 3 u smislu poštovanja zakonske odredbe, ali i dalje iskazuje rezervu u pogledu utvrđene metodologije obračuna deficita/suficita o čemu smo se izjasnili u Izvještaju o reviziji završnog računa budžeta za 2007. godinu i predložili izmjenu Zakona o budžetu.

I DIO

IZVOD

IZ IZVJEŠTAJA O REVIZIJI

ZAVRŠNOG RAČUNA BUDŽETA CRNE GORE

ZA 2007. GODINU

Vrsta revizije: Opšta revizija Subjekat revizije: Ministarstvo finansija - Vlada Crne Gore Predmet revizije: Završni račun budžeta Crne Gore za 2007. godinu Trajanje revizije: 105 radnih dana Sastav Kolegijuma: Miroslav Ivanišević i dr Milan Dabović


14

Državna revizorska institucija na osnovu člana 4 i 9 Zakona o Državnoj revizorskoj instituciji, člana 51 Zakona o budžetu (»Sl. list CG« br. 28/04, 27/06, 78/06 i 17/07) i Odluke Kolegijuma I, nadležnog za reviziju Završnog računa budžeta Crne Gore, izvršila je reviziju Predloga završnog računa budžeta Crne Gore za 2007. godinu (u daljem tekstu Završnog računa). Revizija je izvršena u skladu sa Zakonom o Državnoj revizorskoj instituciji, Uputstvom o metodologiji rada Državne revizorske institucije, Poslovnikom Državne revizorske institucije i Međunarodnim standardima revizije za javni sektor (INTOSAI). Na osnovu Zapisnika o reviziji Završnog računa budžeta Crne Gore za 2007. godinu, urađen je Izvještaj o reviziji Predloga završnog računa budžeta Crne Gore za 2007. godinu, koji je usvojio Kolegijum I. Izvještajem su obuhvaćeni svi bitni elementi na osnovu kojih je nadležni Kolegijum Institucije 28. jula 2008. godine donio sljedeće

M I Š LJ E NJ E

SA PREDLOGOM PREPORUKA I MJERA

Predlog završnog računa budžeta Crne Gore za 2007. godinu urađen je u skladu sa podacima iz Glavne knjige Državnog trezora i revizijom pravilnosti u najvećoj mjeri su potvrđeni iskazani iznosi u završnom računu. Pored evidencije iskazane u Glavnoj knjizi Državnog trezora, koja ima kvalitetno organizovanu i konzistentno struktuiranu elektronsku bazu podataka, revizijom su objelodanjeni dodatni podaci koji se nalaze u evidenciji potrošačkih jedinica i koji ne predstavljaju sastavni dio evidencije Glavne knjige Državnog trezora. Ovi podaci ne predstavljaju materijalno značajno odstupanje od zvanično prezentovanih izvještaja. Međutim, smatramo da je, u cilju objektivnije verifikacije budžetske potrošnje za 2007. godinu i održavanja i jačanja budžetske discipline, neophodno dodatno objelodanjene činjenice obrazložiti posebnim izvještajem koji će se razmatrati uz Predlog završnog računa budžeta za 2007. godinu. Uvjerenja smo da je Ministarstvo finansija svojim izvještajima, u skladu sa raspoloživom dokumentacijom, objektivno iskazalo i obrazložilo budžetsku potrošnju za 2007. godinu. Najveći dio rezervi iskazujemo kod evidencije pojedinih potrošačkih jedinica za dio transakcija koje nijesu usaglašene sa Ministarstvom finansija.

Pored iskazanog generalno pozitivnog mišljenja, smatramo potrebnim da ukažemo i na one elemente koji mogu poboljšati efikasnost i kvalitet izvještavanja, kao i aktivnosti Ministarstva finansija i posebno potrošačkih jedinica u narednom periodu.

U skladu sa primjedbama i iskazanim rezervama, predlažemo mjere i preporuke za koje smatramo da će koristiti Vladi Crne Gore u cilju daljeg unapređenja sistema javne potrošnje u narednom periodu.


15

1. Evidencija izvršenja budžeta Crne Gore u 2007. godini

Revizijom je utvrđeno da podaci iskazani u Izvještaju o novčanim tokovima (INT- ekonomska klasifikacija) ne obuhvataju sve transakcije iz kojih je finansirana javna potrošnja. Revizijom je utvrđeno da:

o nijesu evidentirani primici u iznosu od 5.651.137,03€; o nijesu evidentirani izdaci u iznosu od 3.962.986,40€; o nijesu evidentirani depoziti u iznosu od 5.018.694,78€; o su izdaci koji predstavljaju depozite iskazani u iznosu od 3.381.959,24€.

Evidencija objelodanjenih primitaka, izdataka, depozita i storniranih

izdataka zahtjevala bi izmjenu Završnog računa budžeta Crne Gore za 2007. godinu, ali s obzirom da se ne radi o materijalno značajnim odstupanjima, smatramo necjelishodnim da se putem amandmana vrše izmjene Predloga zakona o završnom računu budžeta Crne Gore za 2007. godinu i predlažemo da Ministarstvo finansija obezbijedi Odboru za ekonomiju, finansije i budžet Skupštine Crne Gore i Državnoj revizorskoj instituciji poseban Izvještaj do kraja septembra t.g. Ovim izvještajem neophodno je obrazložiti način trošenja ovih sredstava u 2008. godini, a koja se odnose na depozite evidentirane kao izdatak u 2007. godini i depozite koji su objelodanjeni putem nalaza revizije. 2. Evidencija prihoda

Poreska uprava je uradila Poreski završni račun i postupila u skladu sa preporukom Državne revizorske institucije iz Izvještaja o reviziji Završnog računa budžeta Republike Crne Gore za 2006. godinu i Zaključcima Skupštine Crne Gore (»Službeni list CG« br. 16/07).

Revizijom je konstatovano neslaganje u evidenciji kod početnog stanja za 2007. godinu. Uvažavajući da je Poreska uprava učinila napor da uredi evidenciju poreske naplate, smatramo da je u istom pravcu potrebno dalje poboljšati kao i obezbijediti potpunu primjenu Pravilnika o poreskom knjigovodstvu.

Revizija nije utvrdila odstupanja kod finansijskih iznosa potvrđenih prihodnim izjavama i evidentiranih u Glavnoj knjizi trezora.

Ovom prilikom potrebno je upozoriti da je uočeno da sistem prenosa sredstava na korisnike nije u cjelini prilagođen potrebama pune integracije državnih fondova u sistem Državnog trezora. S tim u vezi predlažemo da Ministarstvo finansija ubrza proces integracije državnih fondova u sistem Državnog trezora u skladu sa zakonskim obavezama.

3. Suficit / deficit

Državna revizorska institucija iskazuje rezervu na metodologiju obračuna suficita/deficita prema članu 16 Zakona o budžetu i predlaže njegovu izmjenu kako je iskazano u tekstu Izvještaja.


16

4. Efikasnost trošenja sredstava i javne nabavke 1) Revizijom je utvrđeno da struktura rashoda koja je iskazana kod nekih potrošačkih jedinica ne odgovara planiranoj budžetskoj potrošnji pa je iz tog razloga potrebno da, potrošačke jedinice, koje su vršile plaćanja koja ne korespondiraju sa budžetom iskazanim namjenama, u narednom periodu povećaju fiskalnu disciplinu i da namjenski koriste planirana sredstva, uz povećanje efikasnosti preko preventivne interne kontrole od strane Ministrastva finansija.

2) Obzirom da je uočena praksa decentralizacije odlučivanja u vezi isplata zarada i drugih ličnih primanja, cijenimo neophodnim da se obezbijedi jedinstvena i konzistentna politika zarada u javnom sektoru. Zapošljavanje, raspoređivanje zaposlenih na radna mjesta, obračun zarada, kao i isplatu otpremnine vršiti u skladu sa zakonima kojima su riješena navedena pitanja i pravilnicima o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta.

3) Posebno je uočena nekonzistentnost u politici rješavanja tehnoloških viškova što zahtijeva preispitivanje zakonske regulative i normativnih akta, posebno kod javnih preduzeća. Uočene nepravilnosti uslovljavaju preispitivanje dosadašnje prakse i pristupa rješavanju ovih problema uz neophodnost jačanja nadzorne funkcije.

4) Preporučuje se Vladi Crne Gore da donese propise kojim bi se uredile nadležnosti, prava i obaveze Uprave za zajedničke poslove državnih organa, a što je utvrđena obaveza Vlade u skladu sa članom 110 Zakona o javnim nabavkama (»Sl. list RCG« br. 46/06) od 21.07.2006. godine.

5) Preporučuje se Vladi Crne Gore da radi ekonomičnijeg korišćenja sredstava za rješavanje stambenih potreba zaposlenih u organima državne uprave, utvrdi politiku i kriterijume za rješavanje stambenih potreba zaposlenih u državnoj upravi i pokrene postupak za preispitivanje normativnih akata kojima je pravno uređena ova oblast.

6) Preporučuje se Ministarstvu finansija da realizuje svoju obavezu utvrđenu čl. 33 Zakona o budžetu i utvrdi bliže kriterijume za korišćenje sredstava rezervi.

7) Sistem javnih nabavki normativno je uređen Zakonom o javnim nabavkama (»Sl. list RCG« br. 46/06) i podzakonskim aktima. Cijenimo da sistem javnih nabavki nije do kraja normativno iskristalisan, tako da nijesu jasne nadležnosti i uloga pojedinih institucija.

8) Preporučuje se Vladi Crne Gore da donese podzakonski akt o vođenju evidencije o državnoj imovini kao i adekvatnoj evidenciji nefinansijske imovine i sistemu izvještavanja shodno Zaključku Skupštine Crne Gore, donijetom na drugom redovnom zasijedanju u 2007. godini od 27.11.2007. godine, kojim je određeno da navedeni nedostatak treba otkloniti do podnošenja Završnog računa budžeta Crne Gore za 2007. godinu.

9) Konstituisane zakonske obaveze koje se odnose na Ministarstvo finansija – Sektor Državnog trezora i Sektor Budžeta zahtijevaju jačanje resursa i poboljšanje uslova rada ovih organizacionih jedinica.


17

1. Cilj i predmet revizije Završnog računa budžeta Crne Gore za 2007. godinu

Razlozi vršenja revizije

Revizija se vrši radi obezbjeđivanja bitnih informacija vezanih za ispitivanje pravilnosti poštovanja propisa kod evidencije i rasporeda prihoda, izvršavanja izdataka, knjiženja i dokumentovanja izvršenih transakcija, izvještavanja i upravljanja finansijskom i nefinansijskom imovinom i obavezama. Cilj

Osnovni cilj revizije je prikupljanje vjerodostojnih dokaza za izvještavanje o značajnim činjenicama koje se odnose na pravilnost (zakonitost) rada odgovornih lica kod korisnika budžetskih sredstava i objektivnost prikazanih javnih prihoda i javnih rashoda u Prijedlogu Završnog računa budžeta Crne Gore za 2007. godinu (u daljem tekstu: Završni račun). Predmet Predmet revizije je Završni račun urađen u skladu sa članom 51 Zakona o budžetu i Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština (»Sl. list RCG« br. 35/05, 37/05 i 81/05) i članom 6 Pravilnika o načinu pripreme, sastavljanja i podnošenja finansijskih izvještaja budžeta, vanbudžetskih fondova i jedinica lokalne samouprave (»Sl. list RCG« br. 03/06) i u skladu sa tim kontrolisani su podaci i izvještaji o:

• Početnom i završnom stanju Konsolidovanog računa trezora; • Odnosu plana i izvršenja budžeta sa utvrđenim odstupanjima; • Uzetim zajmovima; • Izdacima budžetskih rezervi (stalna i tekuća rezerva); • Garancijama datim tokom fiskalne godine; • Državnom dugu.

Tokom prethodnih godina Državna revizorska institucija u najvećoj

mjeri vršila je reviziju pravilnosti u dijelu finansijskih transakcija koje se evidentiraju kroz Glavnu knjigu trezora u Ministarstvu finansija. Revizijom za 2007. godinu u većoj mjeri je obuhvaćeno poslovanje i rad potrošačkih jedinica, s obzirom da je u ranijem periodu konfirmisano stanje duga i finansiranja budžeta.


18

2. Obuhvat revizije

Revizijom Završnog računa pored dokumentacije i izvještaja koji su kontrolisani u Ministarstvu finansija – Državnom trezoru, obuhvaćeni su pojedinačni finansijski izvještaji, evidencije i dokumentacija po potrošačkim jedinicama sa ciljem provjere potkrijepljenosti izvršenih transakcija sa odgovarajućim dokumentima.

Revizija pojedinačnih godišnjih finansijskih izvještaja zasnovana je na

kontroli poštovanja propisa koji se odnose na procedure izdavanja i formiranja dokumentacije, vođenja knjigovodstva i usaglašavanja sa glavnom knjigom koja se vodi u Državnom trezoru. Revizija je izvršena na osnovu uzoraka kod sljedećih potrošačkih jedinica:

1. Ministarstvo finansija, 2. Ministarstvo unutrašnjih poslova i javne uprave, 3. Ministarstvo kulture, sporta i medija, 4. Ministarstvo zdravlja, rada i socijalnog staranja, 5. Ministarstvo turizma i zaštite životne sredine, 6. Ministarstvo prosvjete i nauke, 7. Ministarstvo odbrane, 8. Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede, 9. Ministarstvo inostranih poslova, 10. Ministarstvo za ekonomski razvoj, 11. Poreska uprava, 12. Uprava carina, 13. Uprava za nekretnine, 14. Uprava policije, 15. Uprava za zajedničke poslove državnih organa, 16. Veterinarska uprava, 17. Direkcija za saobraćaj, 18. Direkcija javnih radova, 19. Direkcija za razvoj malih i srednjih preduzeća, 20. Hidrometeorološki zavod, 21. Sudstvo, 22. Ustavni sud, 23. Skupština, 24. Fond zdravstva (Transferi).


19

3. Sistem evidencije i izvršenje budžeta 3.1. Računovodstveni sistem

Računovodstveni sistem budžeta Crne Gore organizovan je na gotovinskoj osnovi shodno odredbama člana 2 i 47 Zakona o budžetu, člana 1 Pravilnika o načinu pripreme, sastavljanja i podnošenja godišnjih finansijskih izvještaja budžeta, vanbudžetskih fondova i jedinica lokalne samouprave (»Sl. list RCG« br. 03/06) i Uputstva o radu Državnog trezora (»Sl. list RCG« br. 64/01). Računovodstveni sistem zasnovan je na evidencijama u Glavnoj knjizi trezora, koja se vodi u Ministarstvu finansija i knjigovodstvima koja se vode po potrošačkim jedinicama. Potrošačke jedinice na osnovu svojih evidencija o izdacima (plaćanjima) i primicima na kraju godine sastavljaju godišnji finansijski izvještaj koji se dostavlja Ministarstvu finansija – Državnom trezoru do 31. marta tekuće godine za prethodnu godinu. Glavna knjiga Državnog trezora i finansijski izvještaji potrošačkih jedinica predstavljaju dokumentacionu osnovu za izradu Završnog računa.

Revizijom je utvrđeno sljedeće činjenično stanje:

Obavezu dostavljanja godišnjih finansijskih izvještaja Ministarstvu finansija - Državnom trezoru imalo je 68 potrošačkih jedinica i sve potrošačke jedinice su dostavile u roku finansijske izveštaje Ministarstvu finansija - Državnom trezoru za 2007. godinu.

Upoređenjem podataka iskazanih u godišnjim finansijskim izvještajima i podataka iskazanih u Glavnoj knjizi trezora, utvrđeno je da u pojedinim slučajevima nijesu u potpunosti izvršena slaganja između ukupnih izdataka koja su izvršena u potrošačkim jedinicama i izdataka koji se vode u Glavnoj knjizi Ministarstva finansija - Državnom trezoru.

Revizijom je utvrđen problem finasijskog izvještavanja kod potrošačkih jedinica koje u svom sistemu imaju i podkorisnike budžetskih sredstava, jer finansijski izvještaji nijesu urađeni u skladu sa Pravilnikom o načinu pripreme, sastavljanja i podnošenja finansijskih izvještaja budžeta, vanbudžetskih fondova i jedinica lokalne samouprave, već su urađeni na osnovu podataka iz Državnog trezora, tako da kod tih potrošačkih jedinica ne odražavaju realno stanje izvršene potrošnje.

Centri za socijalni rad nijesu dostavili svoje finansijske izvještaje Ministarstvu zdravlja, rada i socijalnog staranja kao nadređenom organu, iako su to shodno članu 2 navedenog Pravilnika bili obavezni učiniti. Ministarstvo zdravlja rada i socijalnog staranja je uradilo jedinstven godišnji finansijski izvještaj na osnovu podataka iz Državnog trezora objedinjavajući podatke za Ministarstvo i


20

podatke za Centre za socijalni rad i ako su to budžetom iskazane dvije posebne potrošačke jedinice, sa dva posebna razdjela.

Ministarstvo kulture, sporta i medija je uradilo svoj Godišnji finansijski izvještaj za 2007. godinu na osnovu podataka iz Državnog trezora. U izvještaju nijesu iskazani prihodi od sopstvene djelatnosti institucija kulture koji po izvještajima iznose 630.443,40€, i prihodi od donacija u iznosu od 156.600,70€, kao ni prihodi Ministarstva kulture od donacija u iznosu od 41.137,82€, što nije u skladu sa članom 6 Pravilnika o načinu pripreme i sastavljanja i podnošenja finansijskih izvještaja budžeta, vanbudžetskih fondova i jedinica lokalne samouprave.

Prihodi od sopstvene djelatnosti i od donacija nijesu uplaćivani i evidentirani na Konsolidovani račun trezora što nije u skladu sa odredbom člana 32 Zakona o budžetu (»Sl. list RCG« br. 40/01, 44/01 i 71/05).

Centri za socijalni rad i institucije kulture imaju svoje organe upravljanja, svoje žiro račune i računovodstva i obavezu da podnose svoje završne račune Ministarstvu zdravlja, rada i socijalnog staranja, odnosno, Ministarstvu kulture, sporta i medija do 01. marta tekuće godine za prethodnu godinu. Finansijske izvještaje je trebalo uraditi u skladu sa Pravilnikom o načinu pripreme, sastavljanja i podnošenja finansijskih izvještaja budžeta, vanbudžetskih fondova i jedinica lokalne samouprave.

Kontrolom je utvrđeno da struktura rashoda koja je iskazana kod

Ministarstva unutrašnjih poslova i javne uprave, Ministarstva prosvjete i nauke, Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede, Ministarstva turizma i zaštite životne sredine, Uprave policije, Uprave za nekretnine, Uprave za zajedničke poslove državnih organa, Sudstva i Hidrometeorološkog zavoda ne odgovara planiranoj budžetskoj potrošnji. Potrošačke jedinice su vršile plaćanja koja ne korespondiraju sa budžetom iskazanim namjenama, te je u narednom periodu neophodno održati i povećati fiskalnu disciplinu i zahtjevati od potrošačkih jedinica da namjenski koriste planirana sredstva.


21

3.2. Izvršenje budžeta Crne Gore za 2007. godinu

U Predlogu zakona o završnom računu budžeta Crne Gore u članu 1 iskazano je sljedeće stanje:

r. br. OPIS Iznos I Sredstva prenešena iz 2006. godine 58.311.135,82II Primici 809.041.433,19 tekući prihodi 790.253.197,11 primici od prodaje imovine 10.822.336,60 primici od otplate kredita 5.883.409,15 donacije i transferi 86.112,85 uzeti zajmovi (pozajmice i krediti) 1.996.377,48

III Izdaci 776.249.410,57 a) tekući budžet 744.448.666,42 Rashodi 574.536.046,80 dati zajmovi (pozajmice i krediti) 6.016.959,71 otplata kredita 99.485.983,21 otplata obaveza iz prethodnih godina 53.564.873,54 rezerve (tekuća i stalna) 10.844.803,16 b) kapitalni budžet 31.800.744,15

IV Depoziti 91.103.158,44

Pravilnikom o načinu pripreme, sastavljanja i podnošenja finansijskih izvještaja budžeta, vanbudžetskih fondova i jedinica lokalne samouprave, koji je donijelo Ministarstvo finansija, propisan je način pripreme, sastavljanja i podnošenja godišnjih finansijskih izvještaja Budžeta. Saglasno čl. 6 Pravilnika propisana je obaveznost Budžeta da pripremi godišnji finansijski izvještaj na osnovu Međunarodnih računovodstvenih standarda za javni sektor, a u skladu sa Pravilnikom propisanim obrascima.

Finansijski izvještaji Budžeta, u skladu sa Pravilnikom, sastavljeni su na propisanim obrascima i čine sastavni dio Predloga zakona o završnom računu budžeta Crne Gore za 2007. godinu. Podaci iskazani u Predlogu zakona o završnom računu budžeta Crne Gore za 2007. godinu, prikazani su u narednoj tabeli:


22


23

Revizijom je utvrđeno da podacima iskazanim u Izvještaju o novčanim tokovima (INT I - ekonomska klasifikacija) nijesu obuhvaćene sve transakcije iz kojih je finansirana javna potrošnja. Postupkom revizije objelodanjeni su podaci koji nijesu evidentirani u Glavnoj knjizi trezora i odnose se na:

• Neevidentirane prihode; • Neevidentirane rashode; • Neevidentirane depozite i • Iskazane izdatke koji predstavljaju depozite.

Neevidentirani prihodi najvećim dijelom odnose se na prihode

potrošačkih jedinica koji su ostvareni obavljanjem sopstvene dijelatnosti i naplaćeni preko komercijalnih računa bez odgovarajuće evidencije u Glavnoj knjizi trezora.

Neevidentirani izdaci nastali su kao posljedica trošenja sredstava sa komercijalnih bankarskih računa na kojima se nalazi državni novac, po osnovu prihoda koji nijesu evidentirani i nijesu izvršeni u skladu sa zakonom i procedurama propisanim od strane Ministarstva finansija.

Neevidentirani depoziti najvećim dijelom prate salda komercijalnih računa preko kojih su ostvareni prihodi potrošačkih jedinica od sopstvene dijelatnosti i koji nijesu utrošeni u 2007. godini, te kao gotovina zadržani na računima bez evidencije u Glavnoj knjizi trezora.

Poseban slučaj predstavlja formiranje depozita, tako što je u Glavnoj knjizi trezora evidentiran izdatak a isti iznos sredstava pretvoren u oročeni ili depozit po viđenju. Na ovaj način kroz završni račun opravdana je potrošnja, a zadržana gotovina i mogućnost da se ovako formirani depoziti troše mimo budžetom utvrđenog plana za određenu fiskalnu godinu. Nalazi do kojih se došlo u postupku revizije, pokazuju da su:

• Neevidentirani prihodi u iznosu od 5.651.137,03€ • Neevidentirani izdaci 3.962.986,40€ • Neevidentirani depoziti 5.018.694,78€ • Iskazani izdaci koji predstavljaju depozite 3.381.959,24€

Nalazi revizije zahtjevali bi korigovanje Izvještaja o novčanim tokovima

po ekonomskoj klasifikaciji i u skladu sa tim sačinjena je tabela sa identifikovanim odstupanjima, koja pokazuje potrebu usaglašavanja Završnog računa, sa nalazima revizije.

Međutim, cijenimo da ne bi bilo cjelishodno mijenjati Predlog zakona o završnom računu bužeta za 2007. godinu, s obzirom da konstatovana neslaganja nijesu materijalno značajna a zahtijevala bi sprovođenje komplikovane i tehnički vrlo zahtjevne procedure usklađivanja podataka u Glavnoj knjizi trezora. Iz tog razloga od Ministarstva finansija je zatraženo da do 30. septembra tekuće godine obezbijedi Odboru za ekonomiju, finansije i budžet Skupštine Crne Gore i Državnoj revizorskoj instituciji poseban Izvještaj o načinu trošenja depozita evidentiranih kao izdatak i depozita objelodanjenih putem revizije u 2008. godini.


24

3.2.1. Neevidentirani prihodi

Neevidentirani prihodi u iznosu od 5.651.137,03€ identifikovani su kod sljedećih potrošačkih jedinica:

• Ministarstva kulture, sporta i medija u iznosu od 832.460,07€. Navedeni iznos sredstava konfirmisan je od strane Ministarstva kulture, sporta i medija dopisom br. 02-sl od 02.06.2008. godine.

• Ministarstva odbrane u iznosu od 4.078.448,25€ i odnose se na prodaju vojne imovine u 2007. godini.


25

• Uprava pomorske sigurnosti u iznosu od 136.107,11€. Navedeni iznos sredstava konfirmisan je od strane Hipotekarne banke dopisom broj 02-2427 od 10.07.2008. godine.

• Hidrometeorološkog zavoda u iznosu od 151.475,96€ utvrđeno pojedinačnom revizijom ove potrošačke jedinice.

• Uprave za zajedničke poslove državnih organa koja je ostvarila prihode po osnovu sredstava koja su uplatila fizička lica za otkup stanova i otplatu kredita u iznosu od 452.819,02€, koji su potvrđeni izvodom broj 288 od 31.12.2007. godini. 3.2.2. Neevidentirani izdaci

Neevidentirani izdaci iznose 3.962.986,40€ i utvrđeni su kod Ministarstva odbrane i to po sljedećim namjenama:

3.2.3. Neevidentirani depoziti

Neevidentirani depoziti revizijom su ustanovljeni u iznosu od 5.018.694,05€. Ovako iskazivanje depozita u nalazu revizije uslovljeno je konfirmacijama banaka, pri čemu se revizijom nijesu mogli obezbjediti podaci da li je dio ovih depozita formiran kroz izdatke koji su iskazani Predlogom završnog računa za 2007. godinu. Međutim, sasvim je izvjesno da oni čine gotovinu koja nije iskazana u Konsolidovanom računu trezora i da je to iznos koji je neophodno evidentirati u Ministarstvu finansija.


26

Pregled neevidentiranih depozita prikazan je u narednoj tabeli:

Pored prethodno objelodanjenih podataka iskazujemo rezervu vezanu i za depozite Uprave za nekretnine u iznosu od 50.000,00€, koji su formirani 31. decembra 2007. godine. 3.2.4. Izdaci koji predstavljaju depozite

Iskazani izdaci koji predstavljaju depozite iznose 3.381.959,24€. Ovako formirani depoziti utvrđeni su kod sljedećih potrošačkih jedinica:

• Ministarstvo zdravlja, rada i socijalnog staranja, koje je otvorilo depozit kod Crnogorske komercijalne banke u iznosu od 305.500,00€, a isti iznos je u Predlogu zakona o završnom računu budžeta Crne Gore iskazan kao izdatak za tuđu njegu i pomoć. Stanje gotovine je konfirmisano potvrdom Crnogorske komercijalne banke broj 9194 od 30.05.2008. godine.

• Ministarstvo zdravlja, rada i socijalnog staranja, koje je otvorilo depozit kod Prve banke Nikšić u iznosu od 239.700,00€, a isti iznos je u Predlogu zakona o završnom računu budžeta Crne Gore iskazan kao izdatak za sredstva za izdržavanje štićenika u domovima. Stanje gotovine je konfirmisano Izvodom otvorenih stavki Prve banke Nikšić broj 45384 od 30.05.2008. godine.

• Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede otvorilo je depozit kod Prve banke Nikšić u iznosu od 400.000,00€ a isti iznos je u Predlogu zakona o završnom računu budžeta Crne Gore iskazan kao izdatak za subvencije u iznosu od 335.000,00€ i izdatak za ugovorene usluge u iznosu od 65.000,00€. Stanje gotovine je konfirmisano Izvodom otvorenih stavki Prve banke Nikšić broj 51365 od 26.06.2008. godine.

• Ministarstvo turizma i zaštite životne sredine otvorilo je depozit kod Crnogorske komercijalne banke u iznosu od 215.000,00€ a isti iznos je u Predlogu zakona o završnom računu budžeta Crne Gore iskazan kao izdatak za rashode za materijal i usluge. Stanje gotovine dokazano je ugovorom o oročenom depozitu br. 24211/1 od 26.12.2007. godine zaključenog između navedenog Ministarstva i Crnogorske komercijalne banke.

• Uprava za zajedničke poslove je na dan 31.12.2007. godine izvršila prenos sredstava, na žiro račun br. 510-8095-05 otvoren kod Crnogorske komercijalne banke, u iznosu od 1.696.395,64€, što sa početnim stanjem od 465.444,46€, ukupno iznosi 2.222.259,24€. Sredstva su predviđena da se realizuju u 2008. godini.


27

3.3. Uporedni podaci Ministarstva finansija, banaka i nalazi revizije

Prilikom vršenja revizija kod potrošačkih jedinica Budžeta revizori su konstatovali da jedan broj potrošačkih jedinica Budžeta ima otvorene komercijalne račune kod poslovnih banaka sa kojima Ministarstvo finansija nije upoznato, što je potvrđeno dopisom Ministarstva finansija br. 01-5409/1, od 18.07.2008. godine, u kome je dostavljen pregled računa otvorenih kod poslovnih banaka za posebne namjene koje je otvorilo Ministarstva finansija na zahtjev pojedinih potrošačkih jedinica Budžeta Države, shodno odredbama člana 12 Zakona o budžetu (»Sl. list RCG« br. 40/01, 71/05 i 12/07).

Shodno izvodu otvorenih stavki Podgoričke banke, saldo računa budžeta je na dan 31.12.2007. godine bio 2.431.308,97€. Pored toga, Ministarstvo prosvjete i nauke je dopisom br. 04-5-3020/2, od 30.06.2008. godine, je obavijestilo Instituciju da je stanje na računima kod Podgoričke banke na dan 31.12.2007. godine, iznosilo 268.308,72€.

Po podacima dobijenim od strane Ministarstva kulture, sporta i medija, stanje na žiro računima istog kod Podgoričke banke na dan 31.12.2007. godine, bilo je 518.655,25€. Tokom vršenja revizije u Ministarstvu odbrane, je shodno izvodu br. 274, Podgoričke banke, štampanog dana 03.01.2008. godine, o stanju i promjenama sredstava na dan 31.12.2007. godine, utvrđeno je stanje na ovom računu u iznosu od 1.458.402,27€.

Pojedinačnom revizijom izvršenom kod Hidrometeorološkog zavoda utvrđeno je da su se kod ove potrošačke jedinice na komercijalnom računu br. 550-4372-62 otvorenom kod Podgoričke banke na dan 31.12.2007. godine nalazila sredstva u ukupnom iznosu od 151.475,96€1. To ukupno iznosi 4.765.220,43€, što je za 2.811.048,72€ više u odnosu na podatak završnog računa budžeta (1.954.171,71€).

Po izvještaju završnog računa budžeta stanje depozita kod Crnogorske komercijalne banke iznosi 93.683,41€. Međutim, tokom vršenja revizije u Ministarstvu poljoprivrede vodoprivrede i šumarstva, konstatovano je da predmetno Ministarstvo kod CKB (po konfirmaciji br. 12510 od 10.07.2008. g.) po stanju kreditnih linija i depozitnih računa na 31.12. 2007. godine raspolaže sa 2.254.460,48€. Pored toga, po konfirmaciji CKB o stanju obaveza i potraživanja na dan 31.12.2007. godine, na računima Ministarstva pomorstva i saobraćaja nalazilo se 1.156.709,43€. Takođe, Potvrdom br. 9194, od 30.05.2008. godine, potvrđuje se da je dana 18.12.2007. godine, iznos od 305.500,00€, uplaćen na partiju depozita kod predmetne banke od strane Ministarstva zdravlja, rada i socijalnog staranja. Navedeni iznos je prenijet sa stavke 4215 – tuđa njega i pomoć. Prilikom vršenja revizije u Ministarstvu turizma i zaštite životne sredine,

1Pojedinačnom revizijom kod HMZ je utvrđeno da je prihod od sopstvene djelatnosti u 2007.g. iznosio 151.475,96 € i da navedeni iznos nije evidentiran u finansijskom izvještaju HMZ. Sa ovog računa u 2007. god. izvršena su plaćanja u iznosu od 90.282,20€ tako da je stanje ovog računa na dan 31.12.2007.god. iznosilo 61.193,76 €.


28

revizor je utvrdio da je izvršeno oročavanje depozita u iznosu od 215.000,00€ kod Crnogorske komercijalne banke (ugovor br. 01-3611/13, od 26.12.2007. godine) i da se ista sredstva troše u 2008. godini po instrukcijama Ministarstva turizma i zaštite životne sredine.

Na osnovu izvoda CKB br.165, za promet i stanje računa Centra vojnomedicinskih ustanova – Meljine, na dan 31.12.2007. godine, utvrđeno je stanje u iznosu od 1.916.380,17€.

U okviru vršenja revizije kod Uprave za zajedničke poslove državnih organa, revizor je utvrdio da se sredstva koja Komisija za stambena pitanja odobri, uplaćuju na račun ovog organa otvorenog kod CKB. Početni saldo na dan 01.01.2007. godine na ovom računu iznosi 465.444,46€ (to je stanje prenesenih sredstava iz 2006.g.). Saldo na dan 31.12.2007. godine iznosi 2.222.259,24€ što predstavlja razliku odobrenih i realizovanih sredstava u 2007. godini, tj. prenesena sredstva koja će se realizovati u 2008. godini (izvod br.81). Napominjemo da je u korist ovog depozita na dan 31. decembra 2007. godine uplaćen iznos od 1.696.395,64€. Sredstva koja korisnici kredita uplaćuju na ime ugovorenih obaveza ili otplate cjelokupnog duga, uplaćuju se na račun Uprave za zajedničke poslove br. 510-8096-02 otvoren kod CKB. Stanje na ovom računu na dan 31.12.2007. godine iznosilo je 452.819,02€ (izvod br. 288). Proizilazi da ukupan iznos po ovim stavkama na računima Crnogorske komercijalne banke na dan 31.12.2007. godine, iznosi 8.823.244,89€, te se konstatuje razlika od 8.729.561,48€.

Shodno Izvodu otvorenih stavki br. 110123 od 26.05.2008. godine, stanje na dan 31.12. 2007. godine, kod AtlasMont banke AD Podgorica, bilo je 989.015,55€, tj za 30,0€ više u odnosu na podatak završnog računa budžeta (989.045,55€).

Na osnovu podataka koji su dobijeni od strane Hipotekarne banke AD Podgorica, konstatovano je da je po Izvodu otvorenih stavki na dan 31.12.2007. godine stanje na računima Uprave pomorske sigurnosti bilo 136.107,11€2, dok je stanje na računima Ministarstva finansija iznosilo 19.532,57€, što ukupno iznosi 155.466,30€. Podatak završnog računa budžeta je bio 18.374,12€, te se konstatuje razlika od 137.092,18€.

Po izvodu otvorenih stavki Prve banke Crne Gore, na dan 31.12.2007. godine pribavljenog u toku revizije, konstatuje se da je Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede oročilo depozit u iznosu od 400.000,00€. Takođe, Ministarstvo zdravlja, rada i socijalnog staranja je oročilo depozit kod ove banke u iznosu od 239.700,00€. To ukupno iznosi 639.700,00€.

2 Uočena je tehnička greška i umjesto 136.107,11€ treba da stoji iznos od 135.933,73€.


29

Po podacima dobijenim u toku revizije kod Ministarstva kulture, sporta i medija, stanje na žiro računima istog kod NLB banke na dan 31.12. 2007. godine, bilo je 313.804,82€.

Nalazima revizije je utvrđeno da kod pojedinih potrošačkih jedinica

upotreba budžetskih sredstava nije u skladu sa članom 36 Zakona o budžetu, kao i da je došlo do odstupanja u podacima koji su dobijeni od strane Ministarstva finansija u odnosu na podatke dobijene od strane banaka. Podsjećamo da je članom 36 Zakona o budžetu određeno da se sredstva odobrena potrošačkim jedinicama mogu koristiti do 31. decembra tekuće godine, dok se neplaćene ugovorene obaveze u tekućoj fiskalnoj godini realizuju iz sredstava odobrenih za narednu fiskalnu godinu. 3.4. Suficit / deficit

Izvještaj o konsolidovanoj javnoj potrošnji pokazuje ostvareni deficit ili suficit za fiskalnu 2007. godinu. Ministarstvo finansija je u obrazloženju Završnog računa, u Izvještaju o konsolidovanoj javnoj potrošnji, iskazalo suficit za 2007. godinu u iznosu od 172.938.052,44€. U skladu sa čl. 16 Zakona o budžetu gotovinski suficit ili deficit predstavlja razliku primitaka i izdataka, pri čemu se primici umanjuju za pozajmice, primljene transfere, donacije i primitke od prodaje imovine, a izdaci za otplatu glavnice u zemlji i inostranstvu po osnovu duga nastalog uzimanjem kredita ili emitovanja hartija od vrijednosti i otplatu obaveza iz prethodnog perioda. Polazeći od ovakvog zakonskog rješenja Državna revizorska institucija je, na osnovu podataka iskazanih u Predlogu Zakona o završnom računu budžeta i nalaza revizije iskazala odstupanja kod budžetskog suficita po Predlogu završnog računa budžeta za 2007. godinu:

Iskazani suficit Ministarsvo finansija je uradilo na osnovu člana 16 Zakona o budžetu, koji je pretrpio izmjenu 14.12.2007. godine, na osnovu metodologije i obrasca koji se razlikuju od metodologije iskazivanja suficita predviđene Pravilnikom o načinu pripreme, sastavljanja i podnošenja finansijskih izvještaja budžeta, vanbudžetskih fondova i jedinica lokalne samouprave.


30

Član 16 glasi:

»Gotovinski suficit ili deficit predstavlja razliku primitaka i izdataka, pri čemu se primici umanjuju za pozajmice, primljene transfere, donacije i primitke od prodaje imovine, a izdaci za otplatu glavnice u zemlji i inostranstvu po osnovu duga, nastalog uzimanjem kredita ili emitovanjem hartija od vrijednosti i otplatu obaveza iz prethodnih godina.«

Ovako formulisan član dozvolio je da se u obrazloženju Predloga zakona o završnom računu budžeta iskaže stanje neizmirenih obaveza na dan 31.12.2006. godine u iznosu od 14.733.075,00€, a otplata obaveza u iznosu od 53.564.873,54€. Otplata obaveza ne može biti veća od evidentiranog stanja obaveza. Iznos iskazanih obaveza morao je imati minimalan iznos od 57.703.305,54€, da bi se evidentirao iznos isplata od 53.564.873,54€.

Ministarstvo finansija je kod obračuna suficita/deficita postupilo u skladu sa izmijenjenim članom 16 Zakona o budžetu. Međutim, Državna revizorska institucija i dalje smatra da primijenjeni način obračuna suficita/deficita metodološki nije adekvatan i smatra da je potrebno izmijeniti član 16 Zakona o budžetu, tako da glasi:

»Gotovinski suficit ili deficit predstavlja razliku primitaka i izdataka, pri čemu se primici umanjuju za pozajmice, primljene transfere, donacije i primitke od prodaje imovine, a izdaci za otplatu glavnice u zemlji i inostranstvu po osnovu duga, nastalog uzimanjem kredita ili emitovanjem hartija od vrijednosti i promjenu neto obaveza iz prethodnih godina koje nemaju karakter pozajmica.

Promjena neto obaveza iz prethodnih godina iskazuje se kao razlika stanja obaveza na početku i kraju fiskalnog perioda.« 3.5. Naplata poreskih prihoda

Revizijom prihoda Budžeta obuhvaćeno je i upoređivanje podataka o ostvarenom prihodu evidentiranom u Državnom trezoru sa podacima davaoca »Izjave primaoca« tj. Poreskom upravom, Upravom carina i Ministarstvom unutrašnjih poslova. Kod svih primaoca prihoda pražnjenje računa se vrši svakodnevno elektronskim putem osim u slučaju kada se ne može identifikovati prihod. Poreska uprava je uradila poreski završni račun u skladu sa članom 6 stav 1 tačka 13 Zakona o poreskoj administraciji (»Sl. list RCG« br. 65/01, 80/04 i 29/05) i Pravilnikom o poreskom knjigovodstvu (»Sl. list RCG« br. 81/06).

Sljedećim tabelama prikazano je odstupanje poreskog završnog računa od Pravilnika o poreskom knjigovodstvu.


31

Članom 10 Pravilnika o poreskom knjigovodstvu knjiženje početnog stanja vrši se na sljedeći način:

- za iznos poreskog duga zadužuje se individualni-analitički račun poreskog obveznika Klasa 3, a odobravaju odgovarajući računi završnih prihoda Klasa 7.

- Knjiženja koja se sprovode na individualnim-analitičkim računima

poreskog obveznika sprovodi se i na sintetičkim računima Klasa 3.

Na Klasi 1 - račun novčanih sredstava evidentiraju se redovne uplate, neidentifikovane uplate (depoziti) i kompenzacije iz prethodnih godina.

Revizijom je konstatovano da je po prihodnim izjavama Poreske uprave na centralni račun Državnog trezora prenešeno u 2007. godini 620.038.263,28€, dok je u evidenciji Poreske uprave konstatovan promet od 660.525.180,55€. Razlika od 40.486.917,25€ predstavljaju kompenzacije iz prethodnih godina koje su rasknjižene u 2007. godini. Revizijom je utvrđeno da u 2008. godini, na dan 30.06.2008. godine, nije bilo evidentiranih kompenzacija u Glavnoj knjizi Državnog trezora.

Nakon uvida u podatake koje je prezentirala Poreska uprava, te upoređujući iste sa Završnim računom Poreske uprave, revizijom je utvrđeno da


32

je iznos iskazan na potražnoj strani klase »7« manji za 46.353.485,77€ od zaduženja na klasi »3« po poreskim prijavama.

Na potražnoj strani klase »3« knjiženi su početni depoziti u iznosu od 12.961.306,54€, pa je iz tog razloga došlo do nerealnog iskazivanja plaćenih obaveza od strane poreskih obveznika na toj poziciji.

Revizijom je utvrđeno da je klasa »1« knjižena pravilno.

Dugovna strana klase »3« knjižena je pravilno, dok se potražna strana razlikuje za iznos depozita, što znači da je potražna strana uvećana za 12.961.306,54€.

Dugovni promet klase »7« je manji od stvarnog za 33.392.179,23€, a potražni za 46.353.485,77€, što nije u skladu sa Pravilnikom o poreskom knjigovodstvu.

Iz priložene tabele zaključeno je da je početni depozit evidentiran na potražnoj strani klase »3«, dok je isti shodno Pravilniku trebalo knjižiti na dugovnoj strani.

Smatramo da se prilikom izrade Završnog poreskog računa treba pridržavati Pravilnika o poreskom knjigovodstvu kojim je uređen način vođenja knjigovodstvenih evidencija o porezima, doprinosima, naknadama i drugim javnim prihodima, način zaključivanja knjigovodstvenih promjena i način sastavljanja završnog poreskog računa.

Poreska uprava nakon dostavljenih izvoda od Centralne banke o dnevnim promjenama na računu vrši identifikaciju po uplatiocima i dostavlja Državnom trezoru u Ministarstvu finansija.

Sredstva se svakodnevno elektronskim putem prenose sa obračunskog računa, na centralni račun Državnog trezora preko Izjave primaoca, a razvrstana su po eko-kodu i iznosima pripadajućim po šiframa Opština.

Ministarstvo finansija (Državni trezor) po prispjeću Izjave, vrši raspodjelu sredstava na prihode: Državnog budžeta, Fonda penzijsko-invalidskog osiguranja, Fonda zdravstvenog osiguranja, Zavoda za zapošljavanje, Opština, Zajednice opština, JU »Morsko dobro« i Egalizacionog fonda.


33

Tabelarni prikaz rasporeda sredstava po Prihodnoj izjavi Poreske uprave:

Kontrolom Izjave primaoca (Poreske uprave) po mjesecima, utvrđeno je da je ukupni iznos prenešenih sredstava na centralni račun Državnog trezora za 2007. godinu 620.038.263,28€, što odgovara stvarnom stanju. 3.6. Primici budžeta

U skladu sa članom 9 Zakona o budžetu primici budžeta Crne Gore obuhvataju:

1) tekuće prihode (porezi, doprinosi, takse, naknade i ostali prihodi); 2) primitke od prodaje imovine; 3) primitke od otplate kredita; 4) donacije i transfere; 5) pozajmice i kredite (domaće i inostrane); 6) druge prihode, u skladu sa zakonom.

Primici Budžeta Republike Crne Gore za 2007. godinu ostvareni su u

iznosu od 809.041.433,19€ i za 7,72% su veći od predviđenih planom budžeta Republike Crne Gore za 2006. godinu, odnosno za 29,30% su veći od ostvarenih u 2006. godini.

U strukturi primitaka u 2007. godini najveću stavku čine porezi u iznosu od 87,51%, dok je u 2006. godini ovaj prihod iznosio 85,02%.

Budžetski prihodi se najvećim dijelom formiraju iz osnovnih izvora finansiranja, što potvrđuje da je postignuta stabilnost finansiranja javne potrošnje i upućuje na radikalno smanjenje javnog duga. Istovremeno struktura prihoda upućuje na visoku uvoznu aktivnost, s obzirom na visinu prihoda po osnovu PDV naplaćenog prilikom uvoza.


34

Pored prihoda Poreske uprave u iznosu od 311.889.220,48€ evidentirani su i prihodi Uprave carina u iznosu od 420.424.804,31€, Ministarstva unutrašnjih poslova i javne uprave u iznosu od 9.898.115,58€, ostalih ministarstava, drugih organa uprave i sudstva u iznosu od 32.176.791,73€ i prihodi od kapitala (Agencija za telekomunikacije, CBCG i kamata) u iznosu od 21.747.674,16€.

Nalazom revizije je utvrđeno da, zbog postojanja neevidentiranih prihoda budžeta, primici nijesu iskazani u punom iznosu. Po ovom osnovu treba iskazati i:

• Ostale prihode u iznosu od 1.119.869,76€. • Primitke od otplate kredita u iznosu od 452.819,02€. • Primici od prodaje imovine u iznosu od 4.078.448,30€.

3.6.1. Donacije

Primici od bespovratne pomoći (donacije) u 2007. godini planirani su u iznosu 600.000,00€, a ostvareni u iznosu 86.112,85€. Prema podacima Ministarstva finansija donacija je odobrena od Svjetske banke i odnose se na »Skadarsko jezero« GEF - GRANT.

Revizijom je utvrđeno da pored pomenute donacije za projekat »Skadarsko jezero« postoje donacije i kod Ministarstva poljoprivrede, vodoprivrede i šumarstva u iznosu od 1.707.298,53€, u Veterinarskoj upravi 1.400.000,00€ i Ministarstvu kulture, sporta i medija u iznosu 41.137,82€, što ukupno iznosi 3.148.436,35€, što znači da pojedine potrošačke jedinice u svojim finansijskim izvještajima ne iskazuju donacije.

Poštujući potrebu i cjelishodnost dobijanja i korišćenja donacija, kao i zahtjeve donatora za realizaciju projekata preko posebnih računa smatramo da je ipak neophodno da se i takve donacije evidentiraju preko Ministarstva finansija.

Prilivi sredstava po osnovu uzetih inostranih kredita i pozajmica u 2007. godini iznose 1.996.377,48€ i manji su za 81,50% u odnosu na planirane, ili 6.873.622,52€, odnosno, u odnosu na izvršenje u 2006. godini za 81,93% ili 7.048.663,37€.

Iznos od 1.996.377,48€ se odnosi na zaduženja kod Svjetske banke. Navedena sredstva su programski krediti koji se odnose na ulaganja sa programski ustaljenom namjenom i to:

o unapređenje obrazovnog sistema........................................843.565,59€ o reformu zdravstva............................................................... 527.188,32€ o reforma PIO.........................................................................525.623,57€


35

3.7. Izdaci Budžeta

U skladu sa članom 10 Zakona o budžetu izdaci obuhvataju:

1) tekuće izdatke; 2) transfere za socijalnu zaštitu; 3) transfere pojedincima, nevladinom i javnom sektoru; 4) kapitalne izdatke za nabavku i investiciono održavanje finansijske i

nefinansijske imovine; 5) date pozajmice i kredite; 6) otplatu dugova, garancija i obaveza iz prethodnih godina; 7) ostale isplate u skladu sa zakonom.

Revizijom iskazanih izdataka budžeta države Crne Gore, utvrđeno je da su izdaci za 2007. godinu iskazani u iznosu od 776.249.410,57€. Ostvareni izdaci za 3,63% su veći od planiranih, a za 25,28% od ostvarenih u 2006. godini.

Plan izdataka Budžeta utvrđen je Zakonom o budžetu Republike Crne Gore za 2007. godinu (»Sl. list RCG« br. 81/06). Sredinom oktobra 2007. godine Skupština Republike je donijela Zakon o izmjenama i dopunama Zakona o budžetu Republike Crne Gore za 2007. godinu, (»Sl. list RCG« br. 63/07), kojim je budžetska potrošnja povećana za 132.227.790€ ili 21,43%. 3.7.1. Bruto zarade zaposlenih

Izdaci po osnovu bruto zarada zaposlenih ostvareni su u iznosu od 192.948.504,90€ ili 96,96% od plana. Neto zarade, porezi i doprinosi za socijalno osiguranje učestvuju sa 24,86% u ukupnim izdacima u 2007. godini i čine pojedinačno najveći izdatak budžeta.

Porezi se utvrđuju u skladu sa Zakonom o porezu na dohodak fizičkih lica (»Sl. list RCG« br. 65/01 i 12/02) i Uredbom o određivanju iznosa na koji se ne plaća porez na dohodak fizičkih lica (»Sl. list RCG« br. 63/02, 69/02, 04/04) a u zavisnosti od visine bruto zarade i utvrđenih skala na koje se obračunava porez po stopi od 15%.

Doprinosi se utvrđuju u skladu sa Zakonom o doprinosima za socijalno osiguranje (»Sl.list RCG« br. 32/93, 03/94, 17/94, 42/94, 01/95,13/96, 45/98, 65/01, 54/03, 39/04 i 29/05) po sljedećim stopama: Doprinosi za penzijsko invalidsko osiguranje na teret zaposlenog 12% i na teret poslodavca 9.60%, doprinosi za zdravstveno osiguranje na teret zaposlenog 7.50% i na teret poslodavca 6.00%, i doprinos za osiguranje od nezaposlenosti na teret zaposlenog 0.5% i na teret poslodavca 0.5%.


36

Revizijom bruto zarada je utvrđeno da se kod pojedinih potrošačkih jedinica (Ministarstvo unutrašnjih poslova, Uprava policije, Sudstvo, Ispitni centar) obračun zarada ne vrši u skladu sa pozitivno pravnim propisima i da zaposleni u navedenim organima nijesu raspoređeni na radna mjesta u skladu sa Zakonom i Pravilnicima o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta. Revizijom je utvrđena nepravilnost i kod obračuna zarada u Poreskoj upravi jer je na osnovu rješenja direktora Poreske uprave svim zaposlenim uvećan fiksni dio zarade po osnovu težih uslova rada za 30%.

Članom 2 stav 4 Uredbe o dodacima na zaradu po osnovu težih uslova rada državnih službenika i namještenika u pojedinim organima državne uprave (»Sl. list RCG« br. 23/06) je predviđeno da se zarada državnih službenika i namještenika uvećava po osnovu težih uslova rada za 30% i službenicima koji obavljaju poslove iz člana 6 stav 1 tačke 1 i 4 Zakona o poreskoj administraciji (»Sl. list RCG« br. 65/01 i 80/04). Uvidom u član 6 stav 1 tačke 1 i 4 Zakona o poreskoj administraciji utvrđeno je da navedeni dodatak pripada samo zaposlenim koji obavljaju inspekcijski nadzor, preduzimaju mjere, druge radnje i aktivnosti u cilju naplate i koji vrše utvrđivanje poreza, a ne svim zaposlenim.

Revizijom izvršenom u Skupštini Crne Gore utvrđeno je da se u Generalnom sekretarijatu Skupštine Crne Gore isplaćuju naknade zarada pojedinim zaposlenim, koje nemaju odgovarajući pravni osnov.

Uvažavajući da rješenja o fiksnom dijelu zarade za zaposlene u organima uprave donosi ministar finansija potrebno je da Ministarstvo finansija shodno članu 22 Zakona o zaradama državnih službenika i namještenika pojača mjere nadzora nad sprovođenjem zakona i drugih propisa o zaradama i naknadama državnih službenika i namještenika.

Revizijom je utvrđeno da jedan broj potrošačkih jedinica budžeta neredovno predaje Poreskoj upravi mjesečne Izvještaje o isplaćenim ličnim primanjima, obračunatim i obustavljenim porezima i doprinosima iz i na ta primanja (obrazac OPD 1) i godišnje Izvještaje o obračunatim ličnim primanjima, obračunatim i uplaćenim porezima i doprinosima iz ličnih primanja za sve zaposlene (obrazac OPD 3). Neblagovremeno podnošenje mjesečnih Izvještaja o isplaćenim ličnim primanjima, obračunatim i obustavljenim porezima i doprinosima iz i na ta primanja (OPD1), a za koje se inače vrše redovne uplate poreza i doprinosa, dovode do nerealnog stanja pretplate na analitičkim karticama državnih organa, po osnovu uplaćenih poreza i doprinosa na lična primanja, a samim tim i u knjigovodstvu Poreske uprave.

Zakonom o porezu na dohodak fizičkih lica (»Sl. list RCG« br. 65/01, 12/02, 37/04, 29/05, 78/06 i 04/07) uvedeno je obavezno oporezivanje dohotka fizičkih lica kod poreskih obveznika, dok je članom 8 Uputstva o načinu obračunavanja i plaćanja poreza i doprinosa iz i na lična primanja po osnovu zaposlenja (»Sl. list RCG« br. 81/06) određeno da poreski obveznik, prije isplate


37

ličnih primanja, dostavlja mjesečni Izvještaj o isplaćenim ličnim primanjima, obračunatim i obustavljenim porezima i doprinosima iz i na ta primanja (OPD1) na ovjeru nadležnom poreskom organu. Bez ovjere Izvještaja (OPD1) nosilac platnog prometa neće dozvoliti isplatu ličnih primanja.

Nalazom revizije je utvrđeno da izvršene izdatke na ovoj poziciji treba uvećati za 5.935,00€. 3.7.2. Ostala lična primanja

Izdaci po osnovu ostalih ličnih primanja ostvareni su u iznosu od 17.241.526,40€ i njihovo učešće u ukupnim izdacima iznosi 2,35%.

Revizijom su utvrđene nepravilnosti na poziciji 4124 - Naknade za stanovanje i odvojeni život, kod određivanja nadoknada za stanovanje i odvojen život od porodice. Uredba o naknadama i drugim primanjima državnih službenika i namještenika (»Sl. list RCG« br. 24/05 i 42/05), za ove slučajeve predviđa naknadu u visini od dvije najniže cijene rada i troškove prevoza javnim prevozom za četiri putovanja mjesečno. 3.7.3. Rashodi za materijal i usluge

Revizijom grupe računa Rashodi za materijal i usluge utvrđena su djelimična nenamjenska trošenja sredstava jer je jedan dio izdataka i nakon preusmjeravanja sredstava plaćan sa drugih budžetskih pozicija. Najviše se nenamjenskih plaćanja odnosi na rashode za službena putovanja koja ne odražavaju realne troškove jer je dio putnih naloga realizovan sa drugih budžetskih pozicija (Ministarstvo turizma, Ministarstvo unutrašnjih poslova, Ministarstvo prosvjete, Sudstvo i dr.).

Nenamjenska plaćanja evidentirana su i sa računa ugovorene usluge (Ministarstvo turizma, Ministarstvo unutrašnjih poslova, Ministarstvo prosvjete, Ministarstvo kulture, Uprava policije, Uprava za nekretnine i dr). Sa ove budžetske pozicije isplaćivani su radnici angažovani po ugovoru o djelu. Kod svih kontrolisanih subjekata konstatovano je da se ugovorima o djelu obavljaju redovni poslovi iz nadležnosti državnih organa, i to u dužem vremenskom intervalu, bez oglašavanja potrebe za popunjavanjem upražnjenih radnih mjesta.

Smatramo da prilikom zapošljavanja novih radnika treba striktno ispoštovati zakonske propise koji regulišu radno pravne odnose i kojima je propisan način zasnivanja radnog odnosa i raspoređivanje zaposlenih na radna mjesta shodno njihovoj stručnoj spremi.


38

3.7.4. Rashodi za rentu

Ostvareni izdaci na ovoj budžetskoj poziciji su iznosili 4.794.623,16€. Najveći dio sredstava sa ove budžetske pozicije u iznosu od 92,68% je utrošen za zakup objekata. Provjerom je utvrđeno da su najveći korisnici sredstava sa ove budžetske pozicije Ministarstvo inostranih poslova sa izvršenjem od 2.060.089,57€, Uprava za zajedničke poslove državnih organa sa izvršenjem od 1.229.939,40€ i Uprava policije sa izvršenjem u iznosu od 500.000,00€. Provjerom kod MIP–a i Uprave policije utvrđena su nenamjenska plaćanja sa ove budžetske pozicije. 3.7.5. Rashodi za subvencije

Budžetom za za 2007. godinu planirani su rashodi za subvencije u iznosu od 13.074.830,25€, a ostvareni su u iznosu od 13.072.586,50€. Najveći korisnici subvencija u 2007. godini su:

o Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede sa 6.550.000,00€

o Ministarstvo za ekonomski razvoj sa 4.850.000,00€.

o Veterinarska uprava sa 1.250.000,00€.

o Ministarstva turizma i zaštite životne sredine sa 424.086,50€.

Subvencije Ministarstva za ekonomski razvoj za električnu energiju

Željezari u Nikšiću izvršene su u iznosu od 4.750.000,00€.

Kod Ministarstva turizma sa pozicije subvencije u turizmu utrošeno je 424.086,50€. Od ovog iznosa nenamjenski je potrošeno 221.399,68€ ili 66,25%. Evidentirani su izdaci (razne vrste usluga, izrada projekta, produkcija, istraživanje i analiza tržišta, službena putovanja, hotelski smještaj, avio karte, štampa brošura i dr.) koji ne pripadaju ovoj poziciji. 3.7.6. Rashodi za tehnološke viškove

Na ovoj poziciji nakon preusmjerenja sredstava planiran je izdatak u iznosu od 5.829.553,01€, a izvršeno je 5.560.654,84€ ili 95,39% plana.

Zakonom o budžetu CG za 2007. godinu na ovoj budžetskoj poziciji opredijeljena su i sredstva za rješavanje tehnološkog viška u Ministarstvu odbrane, Ministarstvu unutrašnjih poslova i Upravi policije.


39

Za rješavanje problema tehnoloških viškova za Ministarstvo unutrašnjih poslova i Upravu policije obezbijeđena su sredstva u budžetu uz nadoknadu u iznosu od 12 bruto plata, 11 toplih obroka i regresa za godišnji odmor, za zaposlene koji žele da napuste službu. Prijavljivanje za realizaciju ovog programa je bilo slobodno što je uslovilo da Upravu policije napuste i zaposleni za čijim radom nije prestala potreba. Smatramo da pristup rješavanju ovog problema nije adekvatan, jer se ovakvim postupanjem problem ne rješava, s obzirom da ako napusti službu zaposleni za čijim radom nije prestala potreba, činjenica da se na njegovo mjesto ponovo zapošljava drugo lice, znači nepotrebno trošenje značajnih javnih sredstava. Takođe je primijećeno i nenamjensko trošenje ovih sredstava kao i isplate otpremnine zaposlenim po ugovoru o djelu i zaposlenim na određeno vrijeme što nije u skladu sa pozitivnim zakonskim propisima. Na osnovu prezentirane dokumentacije utvrđeno je da je u Upravi policije otpremnina isplaćena za ukupno 349 zaposlenih od kojih su njih 70 bili zaposleni na određeno vrijeme, a njih 189 po osnovu ugovora o djelu.

U Ministarstvu unutrašnjih poslova i javne uprave otpremnina je isplaćena za ukupno 103 zaposlena od kojih su njih 13 bili zaposleni na određeno vrijeme.

Da bi se ovaj problem riješio na efikasan i ekonomičan način potrebno je primijeniti odredbe Zakona o radu (»Sl. list RCG« br. 43/03 i 25/06), čl. 115 -119, i prvo donijeti Program uvođenja tehnoloških, ekonomskih i restrukturalnih promjena i u roku od mjesec dana od donošenja Programa obavijestiti sindikat i Zavod za zapošljavanje o razlozima za prestanak radnog odnosa, broju i kategorijama zaposlenih i roku u kojem poslodavac namjerava da raskine radni odnos. Poslodavac je dužan i da blagovremeno, najmanje 3 mjeseca prije prestanka radnog odnosa obavijesti sindikat, Zavod za zapošljavanje i zaposlene za čijim je radom prestala potreba, uz dostavljanje podataka o njihovoj starosnoj strukturi, vrsti i stepenu stručne spreme, sa predlogom mjera za ostvarivanje prava u obimu koji ne može biti manji od prava predviđenih Zakonom o radu.

Način rješavanje problema tehnološkog viška određen je u glavi X - Ukidanje organa, odnosno poslova i reorganizacija - Zakona o državnim službenicima i namještenicima (»Sl. list RCG« br. 27/04 i 17/07 ), odnosno članom 103 stav 2 navedenog Zakona. 3.7.7. Transferi institucijama, pojedincima, nevladinom i javnom sektoru

Sredstva za ove namjene u 2007. godini isplaćena su u iznosu od 128.622.051,58€ ili u odnosu na plan manja su za 3,09%, a u apsolutnom iznosu 4.106.357,59€.

Pored Republičkog fonda PIO, Republičkog fonda za zdravstveno osiguranje i Zavoda za zapošljavanje, korisnici budžetskih transfera su i javne


40

institucije i organi, a među njima najveći korisnici su Univerzitet Crne Gore 13.040.000,00€, Fond za obeštećenje 499.999,93€, Ministarstvo odbrane 381.269,14€ i Centar za stručno obrazovanje 99.999,96€.

U postupku revizije Državna revizorska institucija zatražila je konfirmaciju (saglasnost) po osnovu uplaćenih transfera Republičkom fondu PIO, Republičkom fondu zdravstvenog osiguranja, Zavoda za zapošljavanje i Fonda za obeštećenje. Na osnovu dobijenih konfirmacija konstatovano je da uplaćena sredstva po osnovu transfera odgovaraju evidenciji koja se vodi u Glavnoj knjizi trezora. 3.7.8. Kapitalni izdaci

Kapitalni izdaci ostvareni su u ukupnom iznosu 77.574.471,76€ što je za 6,70% manje od planom predviđenog iznosa, ili u apsolutnom iznosu 5.569.957,00€.

Sa pozicija za kapitalne izdatke iz tekućeg budžeta izvršena je potrošnja u ukupnom iznosu od 47.041.294€ ili 60,64% od ukupnog iznosa potrošenog za kapitalne izdatke. Iz kapitalnog budžeta izvršena je potrošnja 30.533.446,83€ ili 39,36% od ukupnog iznosa potrošenog za kapitalne izdatke.

Izdaci sa pozicije 4413 – Izdaci za građevinske objekte (Sredstva za rješavanje stambenih potreba) se odnose na sredstva koja se shodno Odluci Vlade RCG – Komisije za stambena pitanja dodjeljuju licima zaposlenim u državnim organima ili licima u stanju socijalne potrebe kao i na iznose kamata koji su uplaćeni bankama u RCG po osnovu projekta »1000 stambenih kredita posredstvom poslovnih banaka«. Zaposlenim u državnim organima se dodjeljuju sredstva u iznosu od 1.000,00€ do 50.000,00€ pod sljedećim uslovima i na sljedeći način:

Sredstva u iznosu do 5.000,00€ se dodjeljuju nepovratno kao pomoć a sredstva u iznosu od 10.000,00€ do 50.000,00€ se dodjeljuju kao kreditna pod sljedećim uslovima: rok otplate ne duži od 20 godina, kamatna stopa 2%, umanjenje po osnovu dužine radnog staža do maksimalnih 80%, a daje se i mogućnost da se kredit isplati jednokratno i u tom slučaju se omogućava dodatni popust za gotovinsku uplatu od 15%.

Pravni osnov za dodjelu sredstava za rešavanje stambenih pitanja je u internim Odlukama o uslovima i načinu vraćanja kredita za rješavanje stambenih potreba Vlade RCG broj 02-3462 od 03.06.2004. godine i broj 02-4910/5 od 23.07.2004. godine.

Sve Odluke karakteriše jednobrazna forma pa se i kod odobravanja sredstava za pomoć licima u stanju socijalne potrebe u uvodu Odluke Komisija


41

za stambena pitanja poziva na član 24 Odluke o načinu i kriterijumima za rješavanje stambenih pitanja republičkih funkcionera (»Sl. list RCG« br. 11/97).

Sa ove pozicije je isplaćen iznos od 1.335.103,30€ na ime kamate za stambene kredite iz projekta »1000 stambenih kredita posredstvom poslovnih banaka«.

Sredstva koja korisnici kredita uplaćuju na ime ugovorenih obaveza ili otplate cjelokupnog duga se uplaćuju na račun Uprave za zajedničke poslove br. 510-8096-02 otvoren kod CKB.

Preporučuje se Vladi Crne Gore da donese propise kojim bi se uredile nadležnosti, prava i obaveze Uprave za zajedničke poslove državnih organa, a što je utvrđena obaveza Vlade u skladu sa članom 110 Zakona o javnim nabavkama (»Sl. list RCG« br. 46/06) od 21.07.2006. godine.

Zaposleni kojima su dodijeljeni stambeni krediti dužni su izmirivati svoje obaveze na način i pod uslovima utvrđenim u ugovorima o kreditu.

Smatramo da bi korišćenje sredstava za rješavanje stambenih potreba, zaposlenih u organima državne uprave, trebalo odgovarajućim propisom regulisati i na taj način obezbijediti transparentnije i ekonomičnije upravljanje ovim sredstvima. 3.7.9. Tekuća i stalna budžetska rezerva

Tekuća budžetska rezerva

Na ovoj poziciji evidentirani su izdaci u iznosu od 10.293.271,99€. Testiran je uzorak od 6.049.464,91€ odnosno 58,76% izvršenja na ovoj poziciji.

Sredstva iz tekuće budžetske rezerve su isplaćivana državnim organima, privrednim društvima, fizičkim licima, mjesnim zajednicama, javnim ustanovama, sportskim klubovima shodno odlukama Vlade, Užeg kabineta Vlade i Komisije za budžet. Iz pregledane dokumentacije je utvrđeno da su iz tekuće rezerve osim za hitne i nepredviđene izdatke vršena i plaćanja za pojedine državne organe.

Stalna budžetska rezerva

Na ovoj poziciji je utrošeno 551.531,17€. Testiran je uzorak u iznosu od 551.531,17€ ili 100% izvršenja na ovoj poziciji.

Na osnovu izvršene kontrole Državna revizorska institucija je utvrdila da su isplate sredstava stalne i tekuće budžetske rezerve u 2007. godini vršene na osnovu zaključaka Vlade Republike Crne Gore.


42

Državna revizorska institucija smatra da je potrebno da Ministarstvo finansija ispoštuje svoju obavezu utvrđenu članom 33 Zakona o budžetu i utvrdi bliže kriterijume za korišćenje sredstava rezervi. 3.7.10. Isplata gotovine iz Državne blagajne

U 2007. godini preko Državnog trezora obezbijeđeno je podizanje gotovine za potrebe potrošačkih jedinica u iznosu od 7.761.488,48€.

Ministarstvo odbrane i Uprava policije su najveći potrošaci gotovine i na njih se odnosi 2,348,574.94 ili 30.26% ukupno utrosene gotovine.

Najveći iznos gotovinskih isplata odnosi se na rashode za službena putovanja i rashode za materijal. Utrošak gotovine u 2007. godini u odnosu na 2006. godinu je manji za 8,25%, ili u apsolutnom iznosu za 697.230,81€.

Procedure u vezi sa isplatom gotovog novca iz Državne blagajne regulisane su u čl. 318 do 341 Uputstva o radu Državnog trezora (»Sl. list RCG« br. 64/01) i Uredbom o naknadama i drugim primanjima državnih službenika i namještenika (»Sl. list RCG« br. 24/05, 42/05 i 79/06).

Kontrolom isplate gotovine utvrđeno je da se u određenim slučajevima urađeni propusti koji se ogledaju u neprimjenjivanju propisanih procedura. Kontrolom je utvrđeno da u pojedinim slučajevima službenici koji su uzeli poseban gotovinski avans, isti ne pravdaju saglasno čl 333. Uputstva o radu Državnog trezora i čl. 10 Uredbe o naknadama i drugim primanjima državnih službenika i namještenika u roku od 3 dana putem priznanica, faktura, računa ili druge vjerodostojne dokumentacije.

Revizijom je utvrđeno i da se preko blagajne pojedinih potrošačkih jedinica vrše isplate i licima koja nijesu zaposlena kod navedenih organa, radi vršenja usluga, snimanja, prevoza i slično.

Smatramo da bi prilikom angažovanja lica koja nijesu zaposlena u organu državne uprave, trebalo zaključiti Ugovor o djelu i kroz ugovor definisati visinu i način plaćanja.

Revizijom je utvrđeno i da se preko blagajne vrše i isplate koje su se mogle efikasno realizovati preko računa Trezora (troškovi materijala, troškovi prevoza i odvojenog zivota od porodice, troškovi terenskog dodatka, troškovi stipendija, avionske karte, dodaci na zaradu i sl.).

Takođe je utvrđeno da se u pojedinim potrošačkim jedinicama priznaju i plaćaju troškovi sa priloženim nefiskalnim računima, bez specifikacije izvršenih usluga.


43

4. Provjera postupka javnih nabavki

Provjerom postupka javnih nabavki kod kontrolisanih potrošačkih jedinica budžeta utvrđeno je niz propusta u primjeni Zakona o javnim nabavkama (»Sl. list RCG« br. 46/06) koji reguliše ovu oblast.

U sistemu javnih nabavki je uočen određeni broj nepravilnosti koje se ponavljaju u većem broju potrošačkih jedinica. Šoping metoda se primjenjuje u većem broju slučajeva od dozvoljenog u toku jedne godine. Uočena je ista situacija i kod neposrednih sporazuma, kao i njihovo neevidentiranje u godišnjim izvještajima o javnim nabavkama. Praksa je da se javne nabavke vrše bez donešenih planova o javnim nabavkama, što upućuje da finansijski planovi potrošačkih jedinica nijesu usklađeni sa jasnom projekcijom njihovog razvoja za jednogodišnji fiskalni period.

Kada je u pitanju potrošacka jedinica »Sudstvo«, utvrđeno je da ne postoji uređen sistem javnih nabavki i da se, osim u dva slučaja, nije poštovao Zakon o javnim nabavkama.

Kod Uprave za nekretnine utvrđeno je da je ovaj organ državne uprave sproveo postupak nabavke terenskih automobila u iznosu od 420.000,00€ u novembru 2007. godine na osnovu plana javnih nabavki koji je donešen 05.11.2007. godine. Zakonom o javnim nabavkama, u članu 27, je određeno da svaki naručilac koji u narednoj budžetskoj godini namjerava da izvrši javnu nabavku, čiji iznos prevazilazi iznos od 100.000,00€ dužan je da donese i objavi plan javnih nabavki najkasnije do kraja prethodne godine. U ovom slučaju to znači da je Uprava trebala da donese plan javnih nabavki za 2007. godinu do 31.12.2006. godine i objavi ga na sajtu Direkcije za javne nabavke. Takođe je u planu javnih nabavki za 2007. godinu utvrđena nepravilnost uvrštavanja transfera pojedincima u iznosu od 130.000,00€ u plan javnih nabavki. Sintetički račun – Transferi pojedincima se odnosi na sve izdatke nastale po osnovu isplata pojedincima u vidu jednokratnih socijalnih pomoći, stipendija, povlastica, ličnih primanja pripravnika i prekvalifikacije zaposlenih i ova davanja ne predstavljaju javne nabavke.

Kod Uprave za nekretnine konstatovano je da ukupna vrijednost nabavki realizovanih neposrednim sporazumom iznosi 47,65%, dok vrijednost javnih nabavki Hidrometeorološkog zavoda izvršenih neposrednim sporazumom iznosila je 45,39% ukupnih sredstava utrošenih za javne nabavke. Članom 78 Zakona o javnim nabavkama je predviđeno da ukupna godišnja vrijednost takvih nabavki ne može preći 10% godišnjeg budžeta za nabavke.

Kod Ministarstva odbrane i kod Hidrometeorološkog zavoda je utvrđena primjena šoping metode više puta u toku godine za nabavke roba, usluga i radova, iako je Zakonom o javnim nabavkama (član 77) predviđeno da se ova metoda može koristiti najviše dva puta u toku godine za isti predmet nabavke (po dva puta za robe, usluge i radove).


44

Konstatovano je da godišnji Izvještaji o realizovanim javnim nabavkama ne sadrže podatke o nabavkama izvršenim neposrednim sporazumom kod sljedećih potrošackih jedinica: Ministarstva turizma i zaštite životne sredine, Sudstva i Skupštine Crne Gore, što je suprotno članu 78 Zakona o javnim nabavkama. Neiskazivanje podatka o nabavkama izvršenim neposrednim sporazumom dovodi u pitanje i obuhvat podataka o izdacima za javne nabavke iskazanim u Izvještaju Direkcije za javne nabavke.

U Ministarstvu prosvjete i nauke, Ministarstvu zdravlja, rada i socijalnog staranja, Upravi policije, u pojedinim slučajevima, izbor ponuđača nije izvršen na način propisan Zakonom o javnim nabavkama.

Kod jednog broja potrošačkih jedinica utvrđeno je da nije donesen Plan javnih nabavki za 2007. godinu, da Izvještaj o javnim nabavkama sadrži nekorektne podatke o sprovedenim nabavkama putem šoping metode, kao i neažurno vođenje arhive javnih nabavki 5. Državna imovina

Zakon o imovini Crne Gore (»Sl. list RCG« br. 44/99) u članu 21 predviđa mjere nadzora nad primjenom ovog zakona koje su u nadležnosti Ministarstva finansija.

Na osnovu prezentiranih podataka u Ministarstvu finansija utvrđeno je da su sve potrošačke jedinice budžeta, njih 68, dostavile podatke o popisu državne imovine, sa podacima o nabavnoj vrijednosti, ispravci vrijednosti i sadašnjoj vrijednosti popisane imovine.

Provjerom postupka upravljanja državnom imovinom kod kontrolisanih potrošačkih jedinica budžeta ipak je utvrđeno niz propusta u primjeni Zakona o imovini Crne Gore (»Sl. list RCG« br. 44/99) koji se sastoje u:

U potrošačkoj jedinici »Sudstvo« nije vršen popis osnovnih sredstava i opreme za 2007. godinu i nije obezbijeđena analitička evidencija osnovnih sredstava shodno Pravilniku o razvrstavanju materijalne i nematerijalne imovine po grupama i metodama za utvrđivanje amortizacije budžetskih i vanbudžetskih korisnika (»Sl. list RCG« br. 32/03).

U popisanoj imovini Uprave policije se ne nalaze motorna vozila, iako ih Uprava koristi, jer su ista registrovana na MUP i JU. Navedena situacija je proistekla nakon razdvajanja ova dva organa državne uprave između kojih još uvijek nije urađen niti sproveden diobni bilans. Nesprovođene diobnog bilansa onemogućava odgovorna lica u ovim organima da samostalno raspolažu imovinom i preuzmu odgovornost za zakonito raspolaganje i korišćenje državne imovine u skladu sa članom 4 Zakona o imovini.


45

U Zakonu o budžetu Crne Gore za 2007. godinu donijetom 29.12.2006. godine na budžetskom razdjelu 740 predviđena su sredstva za Upravu za državnu imovinu u iznosu od 99.528,80€ dok je rebalansom budžeta od 19.10.2007. godine taj iznos umanjen na iznos od 10.199,89€. Revizijom je utvrđeno da navedeni organ nije ni formiran, odnosno da ne postoji akt Vlade o njegovom formiranju.

U skladu sa članom 20. Zakona o imovini Republike Crne Gore, državni organi, jedinice lokalne samouprave i organizacije koje obavljaju javnu službu koji koriste državnu imovinu dužni su da vode evidenciju o stanju i kretanju te imovine u skladu sa zakonom. Sadržinu i način vođenja evidencije državne imovine propisuje Vlada (čl. 20 stav 2 Zakona). U čl. 23 navedenog Zakona propisana je obaveza Vladi, odnosno nadležnom organu jedinice lokalne samouprave, da uz Završni račun budžeta, podnesu i izvještaj o stanju državne imovine koju koriste. U smislu čl. 54 stav 1 tačka 15 Zakona o budžetu propisana je obaveza Ministarstvu finansija – Državnom trezoru da vodi evidenciju o državnoj imovini. Vođenje evidencije o državnoj imovini kao i adekvatna evidencija nefinansijske imovine i sistem izvještavanja do izrade ovog Izvještaja nijesu regulisani podzakonskim aktima. Zaključkom Skupštine Crne Gore, donijetom na drugom redovnom zasijedanju u 2007. godini od 27.11.2007. godine, određeno je da navedeni nedostatak treba otkloniti do podnošenja Završnog računa budžeta Crne Gore za 2007. godinu.

6. Postupanje Ministarstva finansija po zahtjevu Državne revizorske institucije u vezi sačinjavanja posebnog Izvještaja o načinu trošenja depozita evidentiranih kao izdatak u 2007. godini i depozita koji su objelodanjeni revizijom Završnog računa budžeta Crne Gore za 2007. godinu.

o Ministarstvo finansija je realizovalo preporuku Državne revizorske institucije i, u za to ostavljenom roku, dostavilo Izvještaj o načinu trošenja depozita evidentiranih kao izdatak u 2007. godini i depozita koji su objelodanjeni revizijom Završnog računa budžeta Crne Gore za 2007. godinu.

o U Izvještaju Ministarstva finansija br. 2383/3 od 30.09.2008.

godine prikazan je način trošenja depozita evidentiranih kao izdatak kod sljedećih potrošačkih jedinica budžeta: Ministarstva turizma i zaštite životne sredine, Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede, Ministarstve zdravlja, rada i socijalnog staranja i Uprave za zajedničke poslove državnih organa.

o U dijelu Izvještaja koji tretira depozite objelodanjene putem

revizije prikazan je način trošenja ovih sredstava u 2008. godini kod: Ministarstva saobraćaja, pomorstva i telekomunikacija, Ministarstva odbrane, Ministarstva kulture, sporta i medija (institucija kulture), Hidrometeorološkog zavoda i Uprave pomorske sigurnosti.

II DIO

IZVODI

IZ KONAČNIH IZVJEŠTAJA O IZVRŠENIM POJEDINAČNIM REVIZIJAMA

ZA PERIOD OKTOBAR 2007 - OKTOBAR 2008. GODINE

IZVOD

IZ IZVJEŠTAJA O REVIZIJI GODIŠNJEG FINANSIJSKOG IZVJEŠTAJA

MINISTARSTVA KULTURE, SPORTA I MEDIJA

ZA 2006. GODINU

Vrsta revizije: Opšta revizija Subjekat revizije: Ministarstvo kulture, sporta i medija Predmet revizije: Godišnji finansijski izvještaj za 2006. godinu Trajanje revizije: 55 radnih dana Sastav Kolegijuma: mr Branislav Radulović i Jovan Djuranović


50

DDiioo II OOPPŠŠTTII PPOODDAACCII OO SSUUBBJJEEKKTTUU RREEVVIIZZIIJJEE

Subjekat revizije je organ državne uprave. Uredbom o organizaciji i načinu rada državne uprave, Ministarstvo kulture, sporta i medija je u 2006. godini bilo uredjeno kao Ministarstvo kulture i medija.

Sjedište Ministarstva kulture, sporta i medja je: Podgorica, ul. V. Karadžića, br. 3. 11..11.. OORRGGAANNIIZZAACCIIJJAA MMIINNIISSTTAARRSSTTVVAA KKUULLTTUURREE II MMEEDDIIJJAA

Unutrašnja organizacija Ministarstva uređena je tako da se poslovi iz

nadležnosti Ministarstva vrše u unutrašnjim organizacionim jedinicama, i to:

SSeekkttoorr zzaa kkuullttuurrnnoo--uummjjeettnniiččkkoo ssttvvaarraallaaššttvvoo,, SSeekkttoorr zzaa kkuullttuurrnnuu ii pprriirrooddnnuu bbaaššttiinnuu,, SSeekkttoorr zzaa mmeeddiijjee ii SSlluužžbbaa zzaa ooppššttee ii ffiinnaannssiijjsskkee ppoosslloovvee..

Programski budžet Ministarstva obuhvata četiri osnovna programa koji su

razrađeni kroz više potprograma i to:

1. Kulturno-umjetničko stvaralaštvo

1. Književnost i izdavaštvo; 2. Likovno stvaralaštvo; 3. Muzička djelatnost; 4. Filmsko stvaralaštvo.

2. Kulturna i prirodna baština

1. Nepokretna kulturna baština; 2. Pokretna kulturna baština; 3. Prirodna baština.

3. Informisanje

1. Programi RTCG, 2. Prenos radio-difuznih signala, 3. Podrška razvoju medijskog pluralizma.

4. Administracija

1. Izrada i primjena propisa, 2. Izrada državnih odlikovanja.


51

Navedeni programi i potprogrami sadrže osnovne aktivnosti Ministarstva i 15 republičkih institucija, ustanova i centara kojima se sredstva za rad i ostvarivanje zakonom utvrdjenih obaveza obezbjeđuju u Budžetu preko ovog Ministarstva i to:

11.. RReeppuubblliiččkkii zzaavvoodd zzaa zzaaššttiittuu ssppoommeenniikkaa kkuullttuurree,, 22.. RReeggiioonnaallnnii zzaavvoodd zzaa zzaaššttiittuu ssppoommeenniikkaa kkuullttuurree,, 33.. CCeennttaarr zzaa aarrhheeoolloošškkaa iissttrraažžiivvaannjjaa CCrrnnee GGoorree,, 44.. MMaauuzzoolleejj PPeettaarr IIII PPeettrroovviićć NNjjeeggoošš,, 55.. CCeennttrraallnnaa nnaarrooddnnaa bbiibblliiootteekkaa »»ĐĐuurrđđee CCrrnnoojjeevviićć««,, 66.. NNaarrooddnnii mmuuzzeejj CCrrnnee GGoorree,, 77.. PPoommoorrsskkii mmuuzzeejj CCrrnnee GGoorree,, 88.. CCrrnnooggoorrsskkaa kkiinnootteekkaa,, 99.. BBiibblliiootteekkaa zzaa sslliijjeeppee CCrrnnee GGoorree,,

1100.. RReeppuubblliiččkkii zzaavvoodd zzaa zzaaššttiittuu pprriirrooddee,, 1111.. PPrriirrooddnnjjaaččkkii mmuuzzeejj CCrrnnee GGoorree,, 1122.. CCeennttaarr ssaavvrreemmeennee uummjjeettnnoossttii CCrrnnee GGoorree,, 1133.. MMuuzziiččkkii cceennttaarr CCrrnnee GGoorree,, 1144.. RRaaddiioo CCrrnnee GGoorree ii TTeelleevviizziijjaa CCrrnnee GGoorree,, 1155.. RRaaddiioo ddiiffuuzznnii cceennttaarr..

Kao posebna stavka u budžetu Republike, izvan budžeta Ministarstva

kulture i medija, su još dvije republičke javne ustanove iz oblasti kulture: CCrrnnooggoorrsskkoo nnaarrooddnnoo ppoozzoorriiššttee ii KKrraalljjeevvsskkoo ppoozzoorriiššttee »ZZeettsskkii ddoomm«. Nad njihovim radom kao i nad radom DDrržžaavvnnoogg aarrhhiivvaa CCrrnnee GGoorree Ministarstvo je Uredbom o organizaciji i rada državne uprave određeno kao organ koji vrši nadzor. 11..22.. RRAAČČUUNNOOVVOODDSSTTVVEENNII SSIISSTTEEMM

Računovodstveni sistem Ministarstva vodi se na gotovinskoj osnovi, a kod kontrolisanih institucija kulture na modifikovanoj gotovinskoj osnovi. Ministarstvo je povezano sa SAP-om (softver Državnog trezora, softver u kome se vodi trezorsko poslovanje).

Računovodstveni sistem zasnovan je na evidencijama u Glavnoj knjizi, koja se vodi u Ministarstvu i knjigovodstvima koja se vode po (potrošačkim) jedinicama (ustanovama, institucijama i centrima kulture). Potrošačke jedinice na osnovu svojih evidencija o izdacima (plaćanjima) i primicima na kraju godine sastavljaju godišnji finansijski izvještaj koji se dostavlja Ministarstvu kulture, sporta i medija do 01. marta tekuće godine za prethodnu godinu. Glavna knjiga Ministarstva i finansijski izvještaji potrošačkih jedinica predstavljaju dokumentacionu osnovu za izradu Godišnjeg finansijskog izvještaja. Uredna i ažurna finansijsko-računovodstvena evidencija je najvažniji izvor informacija na osnovu kojih se donose odluke i koja je osnova za izradu pouzdanih finansijskih izvještaja. Obavezu dostavljanja godišnjih finansijskih izvještaja Ministarstvu kulture, sporta i medija imalo je 13 potrošačkih jedinica.


52

Sve potrošačke jedinice su dostavile finansijske izveštaje, nadležnom Ministarstvu za 2006. godinu. Kod računovodstvene evidencije subjekta revizije i drugih subjekata kod kojih je vršena provjera, revizijom su utvrdjene nepravilnosti koje se odnose na sljedeće:

NNiijjee zzaassttuupplljjeennoo uurreeddnnoo ii aažžuurrnnoo rraaččuunnoovvooddssttvvoo,, kkoojjee jjee nnaarrooččiittoo iizzrraažžeennoo kkoodd NNaarrooddnnoogg mmuuzzeejjaa CCrrnnee GGoorree,, ttee RReeppuubblliiččkkoogg zzaavvooddaa zzaa zzaaššttiittuu ssppoommeenniikkaa kkuullttuurree ii CCeennttrraallnnee nnaarrooddnnee bbiibblliiootteekkee RReeppuubblliikkee CCrrnnee GGoorree »ĐĐuurrđđee CCrrnnoojjeevviićć«..

NNeeddoosslljjeeddnnaa pprriimmeennaa pprrooppiissaa kkoojjii uurreeđđuujjuu oobbllaasstt rraaččuunnoovvooddssttvvaa pprriijjee

ssvveeggaa nneepprriimmjjeennjjiivvaannjjee PPrraavviillnniikkaa oo jjeeddiinnssttvveennoojj kkllaassiiffiikkaacciijjii rraaččuunnaa zzaa bbuuddžžeett RReeppuubblliikkee,, bbuuddžžeettee vvaannbbuuddžžeettsskkiihh ffoonnddoovvaa ii bbuuddžžeettee ooppššttiinnaa ((»»SSll.. lliisstt RRCCGG«« bbrr.. 8811//0055)),, eevviiddeenncciijjee ii ppooppiissaa ddrržžaavvnnee iimmoovviinnee ii ddrr..

Računovodstveni sistem ne obezbjeđuje pouzdanu evidenciju o izvršenju budžeta. Osnovni razlog je sadržan u činjenici da Ministarstvo kulture, sporta i medija podnosi zahtjeve za plaćanje Državnom trezoru u ime svojih potrošačkih jedinica. Državni trezor zatim, po zahtjevu Ministarstva, prebacuje novac na bankovni račun potrošačkih jedinica koje same odlučuju o potrošnji sredstava. Nadležno Ministarstvo nema povratnih informacija – dokaza o realizaciji pojedinih finansijskih programa, odnosno utroška budžetskih sredstava. Dio II UTVRĐENO ČINJENIČNO STANJE 22..11.. IIZZVVJJEEŠŠTTAAJJ OO NNOOVVČČAANNIIMM TTOOKKOOVVIIMMAA

Subjekat revizije je dužan da sastavi Godišnji finansijski izvještaj na osnovu konsolidacije Godišnjih finansijskih izvještaja svojih potrošačkih jedinica (institucija, ustanova i centara) što je u skladu sa članom 2 PPrraavviillnniikkaa oo nnaaččiinnuu pprriipprreemmee,, ssaassttaavvlljjaannjjaa ii ppooddnnooššeennjjaa ffiinnaannssiijjsskkiihh iizzvvjjeeššttaajjaa bbuuddžžeettaa,, vvaannbbuuddžžeettsskkiihh ffoonnddoovvaa ii jjeeddiinniiccaa llookkaallnnee ssaammoouupprraavvee (»Sl. list RCG« br. 03/06) i dostavi ga Ministarstvu finansija do 31. marta tekuće godine za prethodnu godinu.

UU ppoossttuuppkkuu vvrrššeennjjaa rreevviizziijjee,, ddrržžaavvnnoomm rreevviizzoorruu ssuu ddoossttaavvlljjeennii ffiinnaannssiijjsskkii iizzvvjjeeššttaajjii nnaaddlleežžnnoogg MMiinniissttaarrssttvvaa ((ssuubbjjeekkttaa rreevviizziijjee)) ii nnjjeeggoovviihh ((ppoottrrooššaaččkkiihh)) jjeeddiinniiccaa.. UUvviiddoomm uu iissttee ddrržžaavvnnii rreevviizzoorr jjee uuttvvrrddiioo ddaa GGooddiiššnnjjii ffiinnaannssiijjsskkii iizzvvjjeeššttaajj MMiinniissttaarrssttvvaa kkuullttuurree,, ssppoorrttaa ii mmeeddiijjaa nniijjee ssaaččiinnjjeenn kkaaoo kkoonnssoolliiddoovvaannii iizzvvjjeeššttaajj vveećć jjee uurraađđeenn iisskklljjuuččiivvoo nnaa oossnnoovvuu ppooddaattaakkaa iizz GGllaavvnnee kknnjjiiggee ttrreezzoorraa –– MMiinniissttaarrssttvvaa ii nnee uukklljjuuččuujjee ssvvee ppooddaattkkee ddaattee uu ppoojjeeddiinnaaččnniimm iizzvvjjeeššttaajjiimmaa ((ppoottrrooššaaččkkiihh jjeeddiinniiccaa))..


53

U Izvještaju o novčanim tokovima III subjekta revizije prikazani su primici u iznosu od 7.450.553,00€ i izdaci u istom iznosu. Izvori finansiranja ostvareni u 2006. godini su opšti prihodi (prihodi iz Budžeta).

RReevviizziijjoomm jjee uuttvvrrđđeennoo ddaa ssee MMiinniissttaarrssttvvoo kkuullttuurree,, ssppoorrttaa ii mmeeddiijjaa,, kkaaoo ii nnjjeeggoovvee ((ppoottrrooššaaččkkee)) jjeeddiinniiccee,, ffiinnaannssiirraajjuu oossiimm ssrreeddssttvviimmaa iizz BBuuddžžeettaa ii nnaa oossnnoovvuu pprriihhooddaa oodd ddjjeellaattnnoossttii ii ddoonnaacciijjaa.. IInnssttiittuucciijjee kkuullttuurree ssuu uu iizzvvjjeeššttaajjiimmaa oo nnoovvččaanniimm ttookkoovviimmaa pprriikkaazzaallii nnaavveeddeennee pprriihhooddee ttaakkoo ddaa uukkuuppnnii pprriihhooddii oodd ddjjeellaattnnoossttii oovviihh iinnssttiittuucciijjaa kkuullttuurree,, oossttvvaarreennii uu 22000066.. ggooddiinnii,, iizznnoossee 449922..110033,,8866€€ aa oodd ddoonnaacciijjaa 6600..445500,,5555€€.. PPrriihhooddii ppoo oovviimm oossnnoovvaammaa nniijjeessuu pprriikkaazzaannii uu IIzzvvjjeeššttaajjuu oo nnoovvččaanniimm ttookkoovviimmaa IIIIII MMiinniissttaarrssttvvaa,, ššttoo jjee uu ssuupprroottnnoossttii ssaa ččllaannoomm 66 PPrraavviillnniikkaa oo nnaaččiinnuu pprriipprreemmee ii ssaassttaavvlljjaannjjaa ii ppooddnnooššeennjjaa ffiinnaannssiijjsskkiihh iizzvvjjeeššttaajjaa bbuuddžžeettaa,, vvaannbbuuddžžeettsskkiihh ffoonnddoovvaa ii jjeeddiinniiccaa llookkaallnnee ssaammoouupprraavvee ((»SSll.. lliisstt RRCCGG« bbrr.. 33//0066))..

ŠŠttoo ssee ttiiččee iizzddaattaakkaa iisskkaazzaanniihh uu IIzzvvjjeeššttaajjuu oo nnoovvččaanniimm ttookkoovviimmaa IIIIII,, uu

iizznnoossuu oodd 77..445500..555533,,0000€€,, IIzzvvjjeeššttaajj ssee nnee mmoožžee ssee pprriihhvvaattiittii kkaaoo ttaaččaann iizz rraazzllooggaa ššttoo nniijjeessuu iisskkaazzaannii ddeeppoozziittii nnaa ddaann 3311..1122..22000066.. ggoodd.. ddookk ppoo iizzvvjjeeššttaajjiimmaa oo nnoovvččaanniimm ttookkoovviimmaa iinnssttiittuucciijjaa kkuullttuurree oonnii ppoossttoojjee..

VVrrššeeććii pprroovvjjeerree kkoodd ooddrreeđđeennoogg bbrroojjaa iinnssttiittuucciijjaa kkuullttuurree ddrržžaavvnnii rreevviizzoorr

ssee uuvvjjeerriioo ddaa ssrreeddssttvvaa pprreenneeššeennaa iizz BBuuddžžeettaa nnaa bbaannkkoovvnnee rraaččuunnee ppoojjeeddiinniihh iinnssttiittuucciijjaa kkuullttuurree nniijjeessuu uuttrrooššeennaa vveećć ssuu pprreenneesseennaa ii ttrrooššeennaa uu nnaarreeddnnoojj ggooddiinnii ššttoo jjee uu ssuupprroottnnoossttii ssaa ččllaannoomm 3366 ssttaavv 11 ZZaakkoonnaa oo bbuuddžžeettuu ((»SSll.. lliisstt RRCCGG« bbrr.. 4400//0011 ii 7711//0055))..

Kao potvrda ove konstatacije je JU Muzički centar Crne Gore gdje nisu

iskorišćena sredstva u iznosu od 95.606,88€ ili Centralne narodne biblioteke RCG »Đurđe Crnojević« u iznosu od 68.000,00€ i dr.

RReevviizziijjoomm jjee uussttaannoovvlljjeennoo ddaa uu IIzzvvjjeeššttaajjuu oo nnoovvččaanniimm ttookkoovviimmaa IIIIII zzaa 22000066.. ggooddiinnuu CCeennttrraallnnaa nnaarrooddnnaa bbiibblliiootteekkaa RRCCGG »ĐĐuurrđđee CCrrnnoojjeevviićć« nniijjee pprriikkaazzaallaa nneeuuttrrooššeennaa ssrreeddssttvvaa,, ttjj.. iissppuunniillaa zzaakkoonnoomm uussttaannoovvlljjeennuu oobbaavveezzuu ((zzaa rraazzlliikkuu oodd nnpprr.. JJUU MMuuzziiččkkoogg cceennttrraa kkoojjii jjee pprriikkaazzaaoo nneeuuttrrooššeennaa bbuuddžžeettsskkaa ssrreeddssttvvaa))..

Zakonom o budžetu za 2006. godinu sredstva planirana za potrebe

Ministarstva kulture, sporta i medija iznosila su 7.283.793,78€. Po Izvještaju o novčanim tokovima III planirana sredstva iznose 7.151.303,00€. Razlika u iznosu od 132.491,00€, za koji iznos je umanjen plan, preusmjerena je zaključcima Vlade RCG na tekuću budžetsku rezervu u iznosu od 117.491,00€ i istim zaključcima sa tekuće rezerve preusmjeren na potprograme i sufinansiranje dok je 15.000,00€ dato za rješavanje stambenih potreba u Ministarstvu.


54

Na osnovu kontrole koju su sproveli državni revizori i uvida u dokumentacionu osnovu predmetne revizije, osnovano se može izvesti revizioni nalaz da:

IIzzvvjjeeššttaajjii oo nnoovvččaanniimm ttookkoovviimmaa MMiinniissttaarrssttvvaa kkaaoo ii nnjjeeggoovviihh ppoottrrooššaaččkkiihh jjeeddiinniiccaa,, uu kkoonnaaččnnoomm,, nnee ddaajjuu ppoottppuunn ii ttaaččaann pprriikkaazz pprriimmiittaakkaa ii iizzddaattaakkaa..

NNeeddoossttaaccii kkoodd iizzvvjjeeššttaavvaannjjaa nnaassttaallii ssuu kkaaoo ppoosslljjeeddiiccaa nneeuurreeddnnoogg ii nneeaažžuurrnnoogg rraaččuunnoovvooddssttvvaa,, nneeppoossttoojjaannjjee ppoovvrraattnniihh iinnffoorrmmaacciijjaa –– ddookkaazzaa oo uuttrroošškkuu bbuuddžžeettsskkiihh ssrreeddssttaavvaa,, nneeppooššttoovvaannjjee zzaakkoonnsskkee rreegguullaattiivvee kkaaoo ii nneeppoossttoojjaannjjaa aaddeekkvvaattnnoogg ssiisstteemmaa nnaaddzzoorraa ii iinntteerrnniihh kkoonnttrroollaa..

22..22.. PP RR II MM II CC II

Revizijom je utvrđeno da se Ministrstvo u 2006. godini finansiralo iz opštih budžetskih prihoda i donacija, a institucije, ustanove i centri kulture dodatno još i od priohoda od sopstvene djelatnosti.

S t r u k t u r a

ostvarenih primitaka data je u sljedećem tabelarnom i grafičkom prikazu:

Izvori finansiranja Ostvareno u 2006. godini Opšti prihodi 7.450.553,00

Prihodi od djelatnosti 492.103,86 Donacije 69.950,55 Ukupno: 8.012.607,41

Prihodi od djelatnosti6%

Donacije1%

Opšti prihodi93%

Institucije kulture su u 2006. godini ostvarile prihod po osnovu sopstvene

djelatnosti u ukupnom iznosu od 492.103,86€. Revizijom je utvrđeno da ova sredstva nijesu uplaćivana na račun Budžeta čime su povrijeđene odredbe člana 32 Zakona o budžetu (»Sl. list RCG« br. 40/01, 44/01 i 71/05).

Ovakav način poslovanja državnih organa imao je za posljedicu tzv.

»diskrecionu potrošnju« mimo namjena utvrdjenih Zakonom o budžetu za 2006. god., čime se smanjio stepen kontrole nad ukupnom javnom potrošnjom.

PPrriihhooddii oodd ddoonnaacciijjaa uu 22000066.. ggooddiinnii oossttvvaarreennii ssuu uu iizznnoossuu oodd 6699..995500,,5555 €€.. OOvvaajj pprriihhoodd,, kkaaoo ii pprreetthhooddnnii,, nniijjee uuppllaaććeenn nnaa rraaččuunn BBuuddžžeettaa..


55

MMiinniissttaarrssttvvoo ssaa kkoonnttrroolliissaanniimm iinnssttiittuucciijjaammaa kkuullttuurree nniijjee vvrrššiilloo ppllaanniirraannjjee pprriihhooddaa oodd ssooppssttvveennee ddjjeellaattnnoossttii ii ddoonnaacciijjaa,, ššttoo jjee ssuupprroottnnoo ččllaannuu 2211 ZZaakkoonnaa oo bbuuddžžeettuu..

Revizijom je utvrđeno da pomenuti prihodi nijesu bili planirani i ako je bilo

izvjesno da će biti ostvareni jer se pojavljuju i u prethodnoj godini. S obzirom da plan prihoda i rashoda mora biti uravnotežen, ako prihod od sopstvene djelatnosti i donacija nije planiran, ne mogu se planirati ni rashodi koji se tim prihodima namjeravaju finansirati. Samim tim potrebno je planirati sve prihode i primitke koji se ostvaruju, radi mogućnosti praćenja ostvarenja prihoda i preduzimanja radnji za njihovo ostvarenje. 22..33.. II ZZ DD AA CC II

Ministarstvo evidentira rashode po ekonomskoj klasifikaciji na gotovinskoj osnovi. Ministarstvo je sa svojim (potrošačkim) jedinicama plan i izvršenje izdataka za 2006. godinu ostvarilo kroz četiri programa, sa pratećim potprogramima:

11.. KKuullttuurrnnoo uummjjeettnniiččkkoo ssttvvaarraallaaššttvvoo ((kknnjjiižžeevvnnoosstt ii iizzddaavvaaššttvvoo,, lliikkoovvnnoo

ssttvvaarraallaaššttvvoo,, mmuuzziiččkkaa ddjjeellaattnnoosstt ii ffiillmmsskkoo ssttvvaarraallaaššttvvoo)),, 22.. KKuullttuurrnnaa ii pprriirrooddnnaa bbaaššttiinnaa ((zzaaššttiittaa nneeppookkrreettnnee kkuullttuurrnnee bbaaššttiinnee,,

ppookkrreettnnaa kkuullttuurrnnaa bbaaššttiinnaa,, pprriirrooddnnaa bbaaššttiinnaa)),, 33.. IInnffoorrmmiissaannjjee ((pprrooggrraamm rraaddiioo tteelleevviizziijjee CCGG,, pprreennooss rraaddiioo ddiiffuuzznnoogg

ssiiggnnaallaa,, ppooddrršškkaa rraazzvvoojjuu mmeeddiijjsskkoogg pplluurraalliizzmmaa)) ii 4. AAddmmiinniissttrraacciijjaa..

Zakonom o budžetu Republike Crne Gore za 2006. godinu (»Sl. list RCG«

br. 77/05 i 70/06) planirana sredstva za Ministarstvo iznosila su 7.283.793,73€ dok je ostvarenje budžeta iznosilo 7.025.141,41€.

Analizirajući finansijske iskaze subjekta revizije po kojima su ukupni izdaci za 2006. godinu iznosili 7.450.553,00€ ustanovljeno je da se razlika od 425.412,00€ odnosi na finansiranje iz tekuće budžetske rezerve.

Ostvarenje rashoda u odnosu na plan iznosilo je 96,45%. 22..44.. IIMMOOVVIINNAA

Ministarstvo je bilo u obavezi da izvrši popis imovine na dan 31.12.2006.

godine i dostavi ga Ministarstvu finansija. Shodno članu 20 Zakona o imovini (»Sl. list RCG« br. 44/99) državni organi, jedinice lokalne samouprave i organizacije koje obavljaju javnu službu koji koriste državnu imovinu dužni su da vode evidenciju o stanju i kretanju te imovine u skladu sa zakonom.

Revizijom je utvrđeno da je Ministarstvo izvršilo popis imovine, stim da

određen broj potrošačkih jedinica Ministarstva nije izvršilo ovu zakonsku obavezu.


56

22..55.. JJAAVVNNEE NNAABBAAVVKKEE

Ministarstvo i ostale državne institucije kulture u obavezi su da za sve javne nabavke, bilo da se radi o nabavci roba, usluga ili izvođenju radova, primjenjuju Zakon o javnim nabavkama. Zakonom su propisani postupci javnih nabavki koji prethode zaključivanju ugovora o nabavci roba, usluga i izvođenju radova.

MMiinniissttaarrssttvvoo uu ooddrreeddjjeenniimm sslluuččaajjeevviimmaa nniijjee pprriimmjjeennjjiivvaalloo ZZaakkoonn oo jjaavvnniimm nnaabbaavvkkaammaa ((kkaaoo nnaa pprriimmjjeerr zzaa ššttaammppaannjjee ppuubblliikkaacciijjee,, uusslluuggee pprriipprreemmee zzaa ššttaammppuu,, iizzrraaddaa ii ššttaammppaa ppaannoorraammsskkee kkaarrttee ii ddrr..))

Shodno Zakonu o javnim nabavkama iz 2006. god. Ministarstvo je

ubuduće dužno da prilikom planiranja Budžeta donese i Plan javnih nabavki i da se realizacija vrši na osnovu usvojenog plana iz sredstava odobrenih Budžetom.

KKoodd ((ppoottrrooššaaččkkiihh)) jjeeddiinniiccaa MMiinniissttaarrssttvvaa,, kkoodd kkoojjiihh jjee vvrrššeennaa pprroovvjjeerraa,,

nneepprraavviillnnoossttii kkoodd jjaavvnniihh nnaabbaavvkkii ooddnnoossee ssee nnaa nneerraassppiissiivvaannjjee jjaavvnnoogg tteennddeerraa zzaa nnaabbaavvkkuu rroobbaa ii uusslluuggaa ttee nneeiimmeennoovvaannjjee sslluužžbbeenniikkaa zzaa jjaavvnnee nnaabbaavvkkee.. UU ooddrreeđđeennoomm bbrroojjuu sslluuččaajjeevvaa nniijjee rraassppiissiivvaann jjaavvnnii tteennddeerr ((kkaaoo nnpprr.. zzaa nnaabbaavvkkuu vvoozziillaa kkoodd RReeppuubblliiččkkoogg zzaavvooddaa zzaa zzaaššttiittuu ssppoommeenniikkaa kkuullttuurree))..

22..66.. NNAADDZZOORR II UUNNUUTTRRAAŠŠNNJJAA KKOONNTTRROOLLAA

Predmetnom revizijom utvrđeno je da i pored propisane obaveze Ministarstva:

UUnnuuttrraaššnnjjaa kkoonnttrroollaa oodd ssttrraannee ggllaavvnnoogg sslluužžbbeenniikkaa zzaa ffiinnaannssiijjee

((sslluužžbbeenniikkaa zzaa ooddoobbrraavvaannjjee ii sslluužžbbeenniikkaa zzaa oovvjjeerraavvaannjjee)) nniijjee uu kkoonnttrroolliissaannoomm ppeerriioodduu vvrrššeennaa sshhooddnnoo UUppuuttssttvvuu oo rraadduu ddrržžaavvnnoogg ttrreezzoorraa..

NNaaddzzoorr MMiinniissttaarrssttvvaa nnaadd iinnssttiittuucciijjaammaa,, uussttaannoovvaammaa ii cceennttrriimmaa ((ppoottrrooššaaččkkiimm jjeeddiinniiccaammaa)) uu kkoonnttrroolliissaannoomm ppeerriioodduu nniijjee aaddeekkvvaattnnoo sspprroovvoođđeenn..

Zakonom o pozorišnoj djelatnosti (»Sl. list RCG« br. 60/01) uređeno je da nadzor nad pozorištima vrši Ministarstvo, kako u dijelu zakonitosti obavljanja djelatnosti tako i nad finansijskim poslovanjem i namjenskim korišćenjem budžetskih sredstava.

RReevviizziijjoomm jjee uuttvvrrđđeennoo ddaa MMiinniissttaarrssttvvoo uu kkoonnttrroolliissaannoomm ppeerriioodduu nniijjee

vvrrššiilloo nnaaddzzoorr nnaadd rraaddoomm CCrrnnooggoorrsskkoogg nnaarrooddnnoogg ppoozzoorriiššttaa ii ZZeettsskkoogg ddoommaa..


57

DDiioo IIIIII KKOONNAAČČNNEE OOCCJJEENNEE,, ZZAAKKLLJJUUČČCCII II PPRREEPPOORRUUKKEE NNaa bbaazzii UUTTVVRRDDJJEENNOOGG ČČIINNJJEENNIIČČNNOOGG SSTTAANNJJAA ii iizzjjaaššnnjjeennjjaa MMiinniissttaarrssttvvaa

kkuullttuurree,, ssppoorrttaa ii mmeeddiijjaa ((bbrr.. 0022--33003377//22 oodd 1199..1122..22000077.. ggoodd..)) nnaa IIzzvvjjeeššttaajj oo rreevviizziijjii DDRRII oodd 2299..1111..22000077.. ggoodd..,, uu kkoojjeemm jjee ssuubbjjeekkaatt rreevviizziijjee nnaavveeoo ddaa »nema suštinskih primjedbi na Izvještaj«, ttee ddaa »u potpunosti prhvata zaključne konstatacije, ocjene i preporuke Državne revizorske institucije«, nnaaddlleežžnnii KKoolleeggiijjuumm DDrržžaavvnnee rreevviizzoorrsskkee iinnssttiittuucciijjee,, nnaa ssvvoojjoojj ssjjeeddnniiccii ooddrržžaannoojj 2211.. ddeecceemmbbrraa 22000077.. ggooddiinnee,, aa uu sskkllaadduu ssaa ččllaannoomm 4488 PPoosslloovvnniikkaa DDrržžaavvnnee rreevviizzoorrsskkee iinnssttiittuucciijjee,, uussvvoojjiioo jjee KKoonnaaččaann iizzvvjjeeššttaajj oo rreevviizziijjii GGooddiiššnnjjeegg ffiinnaannssiijjsskkoogg iizzvvjjeeššttaajjaa MMiinniissttaarrssttvvaa kkuullttuurree,, ssppoorrttaa ii mmeeddiijjaa,, ssaa sslljjeeddeeććiimm zzaakklljjuuččnniimm kkoonnssttaattaacciijjaammaa ooccjjeennaammaa ii pprreeppoorruukkaammaa::

Revizija Ministarstva kulture, sporta i medija, (u kontrolisanom

periodu Ministarstvo kulture i medija) u osnovi ukazala je na postojanje većeg broja nepravilnosti i nedostataka u načinu upravljanja javnim finasijama i imovinom, posebno kod (potrošačkih) jedinica Ministarstva.

Sagledavajući rezultate revizije na bazi utvrđenog činjeničnog stanja,

nadležni Kolegijum, sačinio je pregled osnovnih konstatovanih nepravilnosti i nedostataka i izradio PREPORUKE u cilju njihovog otklanjanja i unapredjenja rada subjekta revizije i ukupno javnog sektora, koji se u konačnom sadrže u sljedećem: 1. Ne funkcioniše adekvatan sistem unutrašnjih kontrola i nadzor nad radom

institucija, ustanova i centara (potrošačkih) jedinica Ministarstva kao i odgovarajući nadzor nad transferisanim sredstvima.

Potrebno je da Ministarstvo uspostavi sistem unutrašnje kontrole

i vrši nadzor nad radom jedinica, čime bi se osigurala i obezbijedila tačnost i potpunost računovodstvenih evidencija i izrada pouzdanih finansijskih izvještaja.

22.. Nije zastupljeno uredno i ažurno računovodstvo, posebno u dijelu dosljedne

primene propisa koji uređuju oblast računovodstva, prije svega Pravilnika o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština (»Sl. list RCG« br. 81/05), evidencije i popisa državne imovine, nepostojanje povratnih informacija – dokaza o realizaciji pojedinih finansijskih programa odnosno utroška budžetskih sredstava.. Potrebno je uspostaviti uredno i ažurno računovodstvo (koje je

osnova za izradu pouzdanih finansijskih izvještaja).


58

Treba dosljedno primjenjivati propise koji uređuju oblast budžetske evidencije, (prije svega Pravilnika o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština).

Treba vršiti popis stanja imovine na kraju godine kod svih

(potrošačkih) jedinica Ministarstva. Treba, uz zahtjeve za plaćanje koji se odnose na institucije,

ustanove, centre (potrošačke jedinice Ministarstva) obezbijedi od strane Ministarstva prateću dokumentaciju kojom se pravdaju utrošena sredstva (u skladu sa tačkom 59. i 60. Uputstva o radu Državnog trezora (»Sl. list RCG« br. 64/01).

3. Ne vrši se planiranje prihoda od sopstvene djelatnosti i donacija.

Potrebno je planirati sve prihode i primitke koji se ostvaruju radi

cjelovitog praćenja ostvarenja prihoda i preduzimanja radnji za njihovo ostvarenje.

4. Prihodi od sopstvene djelatnosti i donacije nijesu usmjeravani na jedinstveni

račun Trezora.

Potrebno je zatvoriti račune (potrošačkih) jedinica Ministarstva otvorenih u poslovnim bankama, čime bi se svi prihodi i primici uplaćivali na jedinstveni račun Trezora sa kojeg se isplaćuju svi rashodi budžetskih korisnika.

5. Neutrošena budžetska sredstva na kraju poslovne 2006. godine ostala su

na računima pojedinih potrošačkih jedinica Ministarstva.

Potrebno je budžetska sredstva koja ostaju neutrošena do 31. decembra vraćati na jedinstveni račun Trezora.

6. Nepoštovanje odredbi Zakona o javnim nabavkama u postupku nabavke

roba i usluga.

Potrebno je kod vršenja javnih nabavki roba i usluga dosljedno primjenjivati odredbe Zakona o javnim nabavkama i u jedinicama, koje to nijesu uradile, i imenovati službenika za javne nabavke.

Potrebno je da Ministarstvo i njegove potrošačke jedinice, prilikom planiranja Budžeta, donesu Plan javnih nabavki i da se realizacija vrši na osnovu usvojenog plana iz sredstava prethodno odobrenih.

IZVOD

IZ IZVJEŠTAJA O KONTROLNOJ REVIZIJI

MINISTARSTVA KULTURE, SPORTA I MEDIJA

ZA 2007. GODINU

Vrsta revizije: Kontrolna (selektivna) revizija Subjekat revizije: Ministarstvo kulture, sporta i medija Predmet revizije: Kontrola realizacije preporuka DRI Trajanje revizije: 40 radnih dana Sastav Kolegijuma: mr Branislav Radulović i Dušan Mrdović


60

DDiioo II OOSSNNOOVVNNII EELLEEMMEENNTTII KKOONNTTRROOLLNNEE RREEVVIIZZIIJJEE MMIINNIISSTTAARRSSTTVVAA,, KKUULLTTUURREE,, SSPPOORRTTAA II MMEEDDIIJJAA

11..11.. PPRREEDDMMEETT II CCIILLJJ RREEVVIIZZIIJJEE

Predmet revizije su:

kontrola realizacije preporuka sadržanih u KKoonnaaččnnoomm iizzvvjjeeššttaajjuu DDRRII oo rreevviizziijjii MMiinniissttaarrssttvvaa kkuullttuurree ssppoorrttaa ii mmeeddiijjaa zzaa 22000066.. ggoodd.., (DRI br. 4013-06-36/20 od 21 12.2007. god.);

provjera tačnosti navoda datih u OObbaavvjjeešštteennjjuu oo rreeaalliizzaacciijjii pprreeppoorruukkaa MMiinniissttaarrssttvvaa kkuullttuurree,, ssppoorrttaa ii mmeeddiijjaa ((br. 02-1852 od 18.06.2008. god.) i

konsolidovani kvartalni finansijski izvještaji subjekta revizije za 2008. godinu ((pprrvvaa ddvvaa kkvvaarrttaallaa)) u cilju sagledavanje poslovanja subjekta revizije u periodu oodd 0011..0011.. –– 3300..0066..22000088.. ggoodd. u djelu konstatovanih nepravilnosti utvrđenih revizijom Godišnjeg finansijskog izvještaja Ministarstva kulture, sporta i medija za 2006. godinu.

Cilj revizije je ddoobbiijjaannjjee iizzvvjjeeššttaajjaa o realizaciji sprovođenja preporuka datih od strane DRI u Izvještaju o reviziji Godišnjeg finansijskog izvještaja Ministarstva kulture, sporta i medija za 2006. godinu Dio II UTVRDJENO ČINJENIČNO STANJE I REZULTATI REVIZIJE Revizija Godišnjeg finansijskog Izvještaja Ministarstva kulture, sporta i

medija za 2006. god. (DRI br. 4013-06-36/20 od 21 12.2007. god.) u osnovi ukazala je na:

•• ppoossttoojjaannjjee vveeććeegg bbrroojjaa nneepprraavviillnnoossttii ii nneeddoossttaattaakkaa uu nnaaččiinnuu uupprraavvlljjaannjjaa jjaavvnniimm ffiinnaassiijjaammaa ii iimmoovviinnoomm,, ppoosseebbnnoo kkoodd ((ppoottrrooššaaččkkiihh)) jjeeddiinniiccaa MMiinniissttaarrssttvvaa..

Nadležni Kolegijum, sačinio je revizioni izvještaj koji se sastoji od utvrđenog činjeničnog stanja sa osnovnim konstatovanim nepravilnostima i nedostatacima u postupanju subjekta revizije i izradio preporuke u cilju njihovog otklanjanja.

Na zahtjev Državne revizorske institucije Ministarstvo kulture, sporta i medija, aktom br. 02-1852 od 18.06.2008. god., obavijestilo je istu o realizaciji preporuka sadržanih u Izvještaju o reviziji Godišnjeg finansijskog izvještaja Ministarstva kulture, sporta i medija za 2006. god. U Obavještenju o realizaciji preporuka Ministarstvo je predočilo mjere koje je preduzelo postupajući po preporukama DRI. Kontrolna revizija Ministarstva obuhvatila je period poslovanja istog od 01.01. do 30.06. 2008. god. t.j. obuhvatila je kkoonnssoolliiddoovvaannee kkvvaarrttaallnnee ffiinnaannssiijjsskkee iizzvvjjeeššttaajjee ssuubbjjeekkttaa rreevviizziijjee zzaa 22000088.. ggooddiinnuu (prva dva kvartala), a u cilju sagledavanje poslovanja subjekta revizije u djelu konstatovanih nepravilnosti utvrđenih predhodnom revizijom. Revizija je vršena u Ministarstvu, ali ne i u potrošačkim jedinicama iz nadležnosti Ministarstva. To je urađeno iz razloga što bi postupanje istog po preporukama DRI (preporuke 1 i 2 ) iz predhodne revizije, trebalo da omogući kvalitetan uvid i u rad samog Ministarstva, ali i u rad njemu podređenih potrošačkih jedinica.


61

U postupku kontrolne revizije Ministarstva utvrđeno je sljedeće: Preporuka 1.

Predhodnom revizijom je utvrđeno da: „„nnee ffuunnkkcciioonniiššee aaddeekkvvaattaann ssiisstteemm uunnuuttrraaššnnjjiihh kkoonnttrroollaa ii nnaaddzzoorr nnaadd rraaddoomm iinnssttiittuucciijjaa,, uussttaannoovvaa ii cceennttaarraa ((ppoottrrooššaaččkkiihh)) jjeeddiinniiccaa MMiinniissttaarrssttvvaa kkaaoo ii ooddggoovvaarraajjuuććii nnaaddzzoorr nnaadd ttrraannssffeerriissaanniimm ssrreeddssttvviimmaa ttee jjee ppoottrreebbnnoo ddaa MMiinniissttaarrssttvvoo uussppoossttaavvii ssiisstteemm uunnuuttrraaššnnjjee kkoonnttrroollee ii vvrrššii nnaaddzzoorr nnaadd rraaddoomm ppoottrrooššaaččkkiihh jjeeddiinniiccaa,, ččiimmee bbii ssee oossiigguurraallaa ii oobbeezzbbiijjeeddiijjaa ttaaččnnoosstt ii ppoottppuunnoosstt rraaččuunnoovvooddssttvveenniihh eevviiddeenncciijjaa ii iizzrraaddaa ppoouuzzddaanniihh ffiinnaannssiijjsskkiihh iizzvvjjeeššttaajjaa““..

Revizijom postupaka i radnji subjekta revizije na realizaciji ove preporuke utvrđeno je da je Ministarstvo (subjekt revizije):

nnaaččiinniilloo ppoommaakk uu pprraaććeennjjuu rraaddaa institucija, ustanova i centara (potrošačkih) jedinica. Međutim, to nije u mjeri koja omoguća uvid u cjelokupno poslovanje (finansijsko izvještavanje, poštovanje Zakona o javnim nabavkama, sopstvene prihode, utrošak sredstava prenesenih mjesečnim varantima, neutrošena sredstva na kraju fiskalnog perioda i dr.) istih.

zatražilo od potrošačkih jedinica da dostave određene podatke, izvještaje i finansijske pokazatelje. Međutim i pored dobijenih podataka i pokazatelja koji ukazuju na greške u postupanju istih, nijesu preduzimane radnje za njihovo otklanjanje. Kao primjer navodimo Izvještaj potrošačkih jedinica o utrošku sredstava za period od 01.01. do 30.04 2008. god.

Tabelarni prikaz ukupnih prihoda i rashoda za prva četiri mjeseca za 12 institucija kulture


62

Iz date tabele jasno se da sagledati da su varantima planirana i prenešena sredstva za perod do 30.04.2008. godine veća od stvarnih potreba institucija kulture. Stoga bi, u cilju eliminisanja navedene nepravilnosti, Ministarstvo trebalo učestvovati i u fazi planiranja finansijskih planova.

Revizijom je utvrđeno da je Ministarstvo u prvoj polovini 2008. god. (revizijom obuhvaćenom periodu) vršilo nadzor nad radom potrošačkih jedinica, koje se obavljalo u obliku kontrola koje su službenici Ministarstva sprovodili kod samih potrošačkih jedinica. Rezultati sprovedenih kontrola sadržani su u „zapisnicima o izvršenoj kontroli“ nad radom određene potrošačke jedinice.

Što se tiče nadzora nad radom Crnogorskog narodnog pozorišta i Kraljevskog pozorišta „Zetski dom“, situacija je nepromijenjena u odnosu na prethodno sprovedenu reviziju.

IIzz pprreeddhhooddnnoo ddaattiihh kkoonnssttaattaacciijjaa ((uu vveezzii ssaa rreeaalliizzaacciijjoomm pprreeppoorruukkee 11)) iizzvvooddii ssee zzaakklljjuuččaakk ddaa jjee::

ddooššlloo ddoo ooddrreeđđeennoogg nnaapprreettkkaa,, ppoosseebbnnoo uu ddjjeelluu ppeerriiooddiiččnnoogg iizzvvjjeeššttaavvaannjjaa oodd ssttrraannee iinnssttiittuucciijjaa kkuullttuurree oo oossttvvaarreennjjuu ppllaanniirraanniihh zzaaddaattaakkaa,, uukklljjuuččuujjuuććii iinnffoorrmmaacciijjee oo uuttrroošškkuu ssrreeddssttaavvaa.. MMeeđđuuttiimm iizzoossttaalloo jjee pprreedduuzziimmaannjjee rraaddnnjjii oodd ssttrraannee MMiinniissttaarrssttvvaa,, zzaa sslluuččaajj kkoonnssttaattoovvaannjjaa ddaa nniijjee ddooššlloo ddoo rreeaalliizzaacciijjiiee nneekkiihh oodd nnjjiihh..

Preporuka 2.

U izvještaju DRI o reviziji Godišnjeg finansijskog izvještaja Ministarstva za

2006. god. konstatovano je da:

„nniijjee zzaassttuupplljjeennoo uurreeddnnoo ii aažžuurrnnoo rraaččuunnoovvooddssttvvoo,, ppoosseebbnnoo uu ddjjeelluu ddoosslljjeeddnnee pprriimmeennee pprrooppiissaa kkoojjii uurreeđđuujjuu oobbllaasstt rraaččuunnoovvooddssttvvaa,, pprriijjee ssvveeggaa PPrraavviillnniikkaa oo jjeeddiinnssttvveennoojj kkllaassiiffiikkaacciijjii rraaččuunnaa zzaa bbuuddžžeett RReeppuubblliikkee,, bbuuddžžeettee vvaannbbuuddžžeettsskkiihh ffoonnddoovvaa ii bbuuddžžeettee ooppššttiinnaa ((»»SSll.. lliisstt RRCCGG«« bbrr.. 8811//0055)),, eevviiddeenncciijjee ii ppooppiissaa ddrržžaavvnnee iimmoovviinnee,, nneeppoossttoojjaannjjee ppoovvrraattnniihh iinnffoorrmmaacciijjaa –– ddookkaazzaa oo rreeaalliizzaacciijjii ppoojjeeddiinniihh ffiinnaannssiijjsskkiihh pprrooggrraammaa ooddnnoossnnoo uuttrroošškkaa bbuuddžžeettsskkiihh ssrreeddssttaavvaa ttee ddaa jjee ppoottrreebbnnoo uussppoossttaavviittii uurreeddnnoo ii aažžuurrnnoo rraaččuunnoovvooddssttvvoo ((kkoojjee jjee oossnnoovvaa zzaa iizzrraadduu ppoouuzzddaanniihh ffiinnaannssiijjsskkiihh iizzvvjjeeššttaajjaa)),, ddoosslleeddnnoo pprriimmjjeennjjiivvaattii pprrooppiissee kkoojjii uurreeđđuujjuu oobbllaasstt rraaččuunnoovvooddssttvvaa,, vvrrššiittii ppooppiiss ssttaannjjaa iimmoovviinnee kkoodd ssvviihh ((ppoottrrooššaaččkkiihh)) jjeeddiinniiccaa MMiinniissttaarrssttvvaa kkaaoo ii ddaa jjee ppoottrreebbnnoo uuzz zzaahhttjjeevvee zzaa ppllaaććaannjjee kkoojjii ssee ooddnnoossee nnaa iinnssttiittuucciijjee,, uussttaannoovvee,, cceennttrree oobbeezzbbiijjeeddiittii oodd ssttrraannee MMiinniissttaarrssttvvaa pprraatteeććuu ddookkuummeennttaacciijjuu kkoojjoomm ssee pprraavvddaajjuu uuttrrooššeennaa ssrreeddssttvvaa““..

UU cciilljjuu ssaagglleeddaavvaannjjaa ssttaannjjaa ii ššttoo jjee uuččiinnjjeennoo nnaa rreeaalliizzaacciijjii oovvee pprreeppoorruukkee ddrržžaavvnnii rreevviizzoorr jjee uussttaannoovviioo sslljjeeddeeććee::

Obavezu dostavljanja godišnjih finansijskih izvještaja Ministarstvu kulture, sporta i medija imalo je 13 potrošačkih jedinica. Sve potrošačke jedinice su dostavile finansijske izveštaje, nadležnom ministarstvu za 2007. godinu.

Godišnji finansijski izještaj Ministarstva kulture, sporta i medija (Izvještaj o novčanim tokovima III) za 2007. godinu je sastavljen na osnovu podataka iz


63

Glavne knjige trezora, a ne na osnovu izvještaja potrošačkih jedinica Ministarstva. U izvještaju nniijjeessuu iisskkaazzaannii prihodi od sopstvene djelatnosti institucija za 2007. godinu, koji zbirno, po Izvjštajima potrošačkih jedinica iznose, 630.443,40 €.

Nijesu prikazani ni prihodi od donacija potrošačkih jedinica koji su u iznosu od 156.600,70 €, kao ni prihodi Ministarstva od donacija u iznosu od 41.137,82 €, što je u suprotnosti sa članom 6. Pravilnika o načinu pripreme i sastavljanja i podnošenja finansijskih izvještaja budžeta, vanbudžetskih fondova i jedinica lokalne samouprave.

Što se tiče kkoonnssoolliiddoovvaanniihh kkvvaarrttaallnniihh iizzvvjjeeššttaajjaa (za prva dva kvartala 2008. god.) stanje je nepromjenjeno. Ministarstvo nniijjee ssaassttaavviilloo kkvvaarrttaallnnii kkoonnssoolliiddoovvaannii ffiinnaannssiijjsskkii iizzvvjjeeššttaajj,, na osnovu kvartalnih finansijskih izvještaja potrošačkih jedinica. Kako nije izvršilo kontrolu istih, Ministarstvo se nije moglo, (po pismenom izjašnjenju istog sadržanog u odgovoru DRI), pouzdati u tačnost dostavljenih izvještaja. Pritom, na taj način sastavljen konsolidovani izvještaj, ne bi bio u saglasnosti sa evidencijom Trezora iz naprijed navedenih razloga - potrošnja sopstvenih sredstava sa sopstvenih žiro - računa, mimo evidencije Trezora.

KKoonnttrroollnnoomm rreevviizziijjoomm uuttvvrrđđeennee ssuu sslljjeeddeeććee nneepprraavviillnnoossttii (za period od 01.01. do 30.06. 2008. god.) :

Evidentirani rashodi, kod programa Kulturna i prirodna baština, su za 42.460,82 € veći od rashoda utvrđenih mjesečnim varantima. Od navedenog iznosa 29.486,94 € čine rashodi koji ne pripadaju institucijama iz datog programa. Na primjer na računskoj poziciji 4416 (izdaci za investiciono održavanje) iznos od 7.000,00 € namijenjen manastiru Piva; preko Atlas mont banke na računskoj poziciji - transferi pojedincima 1.200,00 €; Gradskoj biblioteci “Njegoš“ na ime ugovorenih usluga 2.500,00 €; Za obnovu crkve na ime ugovorenih usluga 2.000,00 €; Opštini Berane 10.000,00 €; Preko Podgorička banke 6.786,94 € na ime bankarskih i ugovorenih usluga itd.

Premašeni rashodi institucija čine 12.973,88 € u odnosu na varante. Na primjer: CNB “Đuradj Crnojević” gdje je prenešeno 11.500,00 €, po rješenju Ministarstva za sufinansiranje troškova vanrednih postdiplomskih studija informacionih nauka i bibliotekarstva.

Iznos od 8.800,00 €, neplaniranih a prenešenih sredstava institucijama, na ime transfera pojedincima, evidentiran je na teret Programa Administracije – korisnički proračun 1391. (Narodni muzej 5.500,00 €; CNB “ Đurađ Crnojević” 1.100,00 €; po 550,00€ za Njegošev mauzolej, Prirodnjački muzej, Regionalni zavod Kotor i Zavod za zaštitu spomenika).

Prilikom evidentiranja rashoda kod Programa - Administracija uočene su nepravilnosti vezane za nepoštovanje Pravilnika o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština. Na primjer: Na računskoj poziciji 4139 – Ugovorene usluge evidentirani su računi bez prethodno sklopljenih ugovora za usluge taxi prevoza, usluge avio prevoza; Na računskoj poziciji 4131 – Rashodi za materijal evidentirani su računi za usluge javnog oglašavanja, usluge fotokopiranja itd.


64

U vezi sa preporukom DRI koja se odnosi na oobbaavveezzuu ppooppiissaa ssttaannjjaa iimmoovviinnee nnaa kkrraajjuu kkaalleennddaarrsskkee ggooddiinnee MMiinniissttaarrssttvvaa ii nnjjeemmuu ppooddrreeddjjeenniihh ppoottrrooššaaččkkiihh jjeeddiinniiccaa, revizijom je utvrđeno da je:

Ministarstvo (aktom broj 02-3331 od 25.12.2007. god.) sve potrošačke jedinice upozorilo, na obavezu popisa imovine sa stanjem na dan 31.12.2007. god.

S bzirom da sve potrošačke jedinice, uz Godišnje finansijske izvještaje, nijesu dostavile popisne liste imovine, Ministarstvo je 16.05.2008. god. zatražilo dostavljanje neophodne dokumentacije (popisne liste), što je i realizovano.

Tabelarni pregled prikaza popisa kod institucija kulture

Iz prezentirane tabele jasno se uočava da se može nesumljivo zaključiti

da po načinu izvršenog popisa koje institucije kulture dostavljaju Ministarstvu, ne može se utvrditi tačan podatak o vrijednosti imovine po vrstama. Stoga, evidencija imovine u potrošačkim jedinicama ne može biti pravilno evidentirana.

Povodom preporuke DRI “ddaa ssee uuzz zzaahhttjjeevvee zzaa ppllaaććaannjjee kkoojjii ssee ooddnnoossee nnaa iinnssttiittuucciijjee,, uussttaannoovvee,, cceennttrree oobbeezzbbiijjeeddiittii oodd ssttrraannee MMiinniissttaarrssttvvaa pprraatteeććaa ddookkuummeennttaacciijjaa kkoojjoomm ssee pprraavvddaajjuu uuttrrooššeennaa ssrreeddssttvvaa“, uvidom u knjigovodstvenu evidenciju, kontrolnom revizijom je utvrđeno sljedeće:

Subjekat revizije je, u cilu realizacije ove preporuke, svim potrošačkim

jedinicama proslijedilo, zajedno sa materijalom Ministarstva finansija (utvrđenu raspodjelu sredstava za 2008. god.) i Instrukcije za korišćenje sredstava.

Tačkom 5. date Instrukcije, utvrdjeno je da su “Ustanove dužne na kraju svakog mjeseca dostaviti precizan izvještaj o korišćenju prenijetih sredstava. Uz izvještaj dostaviti i kopije finansijske dokumentacije po kojoj je izvršen utrošak sredstava (ugovor, faktura, račun, uplatnica i dr.)”. Tačkom 6. se uvodi obaveza, dostavljanja svakog mjeseca izvještaja o ostvarenim sopstvenim sredstvima i ostvarenim sredstvima iz drugih izvora i o njihovom korišćenju po određenim namjenama. Tačkom 8. je utvrđeno da se “Ustanovi koja ne dostavi Izvještaj i dokumentaciju neće prenositi sredstva za naredni mjesec”, odnosno neće se prenositi sredstva sve dok se ova obaveza u potpunosti ne izvrši.


65

Uz date instrukcije Ministarstvo je izradilo i obrazac izvještaja o ostvarenim i utrošenim sredstvima iz budžeta, sredstvima od sopstvene djelatnosti, sredstvima od donacija i iz drugih izvora.

Kontrolnom revizijom je utvrđeno da:

ssvvee uussttaannoovvee kkuullttuurree,, ddoossttaavvlljjaajjuu ppoottrreebbnnuu ddookkuummeennttaacciijjuu uuzz IIzzvvjjeeššttaajjee nnaa ddaattiimm oobbrraasscciimmaa..

Na osnovu sprovedene kontrolne revizije i predhodno datih konstatacija utvrdjeno je da je i dalje prisutno:

nneettaaččnnoo iizzvvjjeeššttaavvaannjjee uu kkoonnssoolliiddoovvaannoomm IIzzvvjjeeššttaajjuu oo nnoovvččaanniimm ttookkoovviimmaa IIIIII MMiinniissttaarrssttvvaa,,

kkrrššeennjjee ooddrreeddbbii PPrraavviillnniikkaa oo jjeeddiinnssttvveennoojj kkllaassiiffiikkaacciijjii rraaččuunnaa,, mmaaddaa uu mmaannjjoojj mmjjeerrii nneeggoo uu pprreeddhhooddnnoomm ppeerriioodduu,,

nneeaaddeekkvvaattnnoo ppooppiissiivvaannjjee ssttaannjjaa iimmoovviinnee ppoo iinnssttiittuucciijjaammaa kkuullttuurree ii nneeuusskkllaađđeennoosstt ppllaanniirraanniihh ssrreeddssttaavvaa ssaa iizzvvrrššeennjjeemm..

Preporuka 3.

Predhodnom revizijom DRI utvrđeno je da se kod subjekta revizije “nnee vvrrššii ppllaanniirraannjjee pprriihhooddaa oodd ssooppssttvveennee ddjjeellaattnnoossttii ii ddoonnaacciijjaa ttee ddaa jjee ppoottrreebbnnoo ppllaanniirraattii ssvvee pprriihhooddee ii pprriimmiittkkee kkoojjii ssee oossttvvaarruujjuu rraaddii ccjjeelloovviittoogg pprraaććeennjjaa oossttvvaarreennjjaa pprriihhooddaa ii pprreedduuzziimmaannjjaa rraaddnnjj zzaa nnjjiihhoovvoo oossttvvaarreennjjee““..

Kontrolnom revizijom, u cilju praćenja realizacije preporuke utvrdjeno je : da se pri planiranju budžeta za 2008. godinu, nijesu obuhvatili i

prihodi od sopstvene djelatnosti i donacija, kako za ustanove kulture tako i za samo Ministarstvo. Po izjavi odgovornog lica u Ministarstvu, ustanove kulture u svojim planovima dostavljenim Ministarstvu nijesu predvidjele prihod od sopstvene djelatnosti i donacija što nije opravdanje jer se pomenuti prihodi i primici javljaju iz godine u godinu i izvjesno je da će biti i ostvareni.

Na osnovu predhodno utvrđenog možemo konstatovati da:

data prepuruka nniijjee rreeaalliizzoovvaannaa.

Preporuka 4.

Predhodnom revizijom DRI utvrđeno je da se „„pprriihhooddii oodd ssooppssttvveennee ddjjeellaattnnoossttii ii ddoonnaacciijjee nnee uussmmjjeerraavvaajjuu nnaa jjeeddiinnssttvveennii rraaččuunn TTrreezzoorraa““, te da je potrebno „„zzaattvvoorriittii rraaččuunnee ((ppoottrrooššaaččkkiihh)) jjeeddiinniiccaa MMiinniissttaarrssttvvaa oottvvoorreenniihh uu ppoosslloovvnniimm bbaannkkaammaa,, ččiimmee bbii ssee ssvvii pprriihhooddii ii pprriimmiiccii uuppllaaććiivvaallii nnaa jjeeddiinnssttvveennii rraaččuunn TTrreezzoorraa ssaa kkoojjeegg ssee iissppllaaććuujjuu ssvvii rraasshhooddii bbuuddžžeettssiihh kkoorriissnniikkaa““.

Kontrolom revizijom utvrdjeno je da je stanje, po navedenom pitanju, isto kao u predhodnom periodu, te da Ministarstvo nije pismeno zatražilo od Ministarstva finansija da preduzme radnje na gašenju pomenutih računa. Na osnovu predhodne konstatacije možemo konstatovati da:

data preporuka nniijjee rreeaalliizzoovvaannaa.


66

Preporuka 5

Predhodnom revizijom DRI utvrđeno je da su: „„nneeuuttrrooššeennaa bbuuddžžeettsskkaa ssrreeddssttvvaa nnaa kkrraajjuu ffiisskkaallnnoogg ppeerriiooddaa oossttaallaa nnaa rraaččuunniimmaa ppoojjeeddiinniihh ppoottrrooššaaččkkiihh jjeeddiinniiccaa MMiinniissttaarrssttvvaa,, ttee ddaa jjee ppoottrreebbnnoo ddaa bbuuddžžeettsskkaa ssrreeddssttvvaa kkoojjaa oossttaajjuu nneeuuttrrooššeennaa ddoo 3311.. ddeecceemmbbrraa vvrraattiittii nnaa jjeeddiinnssttvveennii rraaččuunn TTrreezzoorraa““..

Kontrolom revizijom i provjerom eventualnih preduzetih mjera od strane subjekta revizije u cilju realizacije date preporuke, državni revizor je utvrdio sljedeće:

Po izvještajima institucija koji su, na zahtjev državnog revizora dostavljeni Ministarstvu, ukupno stanje sredstava na računima kod poslovnih banaka, preko kojih se vrši priliv budžetskih sredstava, kao i sredstava od sopstvene djelatnosti i donacija na dan 31.12.2007. god. iznosi 853.675,37 €.

Preporuka 6.

Pedhodnom revizijom DRI utvrđeno je:

„„nneeppooššttoovvaannjjee ooddrreeddbbii ZZaakkoonnaa oo jjaavvnniimm nnaabbaavvkkaammaa uu ppoossttuuppkkuu nnaabbaavvkkee rroobbaa ii uusslluuggaa,, ttee ddaa jjee ppoottrreebbnnoo kkoodd vvrrššeennjjaa jjaavvnniihh nnaabbaavvkkii rroobbaa ii uusslluuggaa ddoosslleeddnnoo pprriimmjjeennjjiivvaattii ooddrreeddbbee ZZaakkoonnaa oo jjaavvnniimm nnaabbaavvkkaammaa ii uu jjeeddiinniiccaammaa kkoojjee ttoo nniijjeessuu uurraaddiillee iimmeennoovvaattii sslluužžbbeenniikkaa zzaa jjaavvnnee nnaabbaavvkkee,,

da je potrebno da „„kkaakkoo MMiinniissttaarrssttvvoo ttaakkoo ii nnjjeeggoovvee ppoottrrooššaaččkkee jjeeddiinniiccee,, ddoonneessuu ppllaann jjaavvnniihh nnaabbaavvkkii ii ddaa ssee rreeaalliizzaacciijjaa vvrrššii nnaa oossnnoovvuu uussvvoojjeennoogg ppllaannaa iizz ssrreeddssttaavvaa pprreeddhhooddnnoo ooddoobbrreenniihh““..

Kontrolom, u cilju praćenja realizacije date preporuke, državni revizor je utvrdio da je:

Ministarstvo je donijelo Plan javnih nabavki za 2008. god. 29.02.2008. god. Članom 27 Zakona o javnim nabavkama („Sl list RCG“br. 46/06), predviđeno da se Plan javnih nabavki donese i objavi do kraja prethodne godine.

Kada je u pitanju realizacija javnih nabavki roba i usluga u Ministarstvu, za period od 01. do 30.06. 2008. god., korišten je neposredni sporazum i šoping metoda.

o Kontrolom nijesu utvrdjene nepravilnosti prilikom primjene ovih metoda.

U potrošačkim jedinicama u kojima je prethodnom revizijom utvrđeno da nije imenovan službenik za javne nabavke, kontrolnom revizijom je utvrđeno da je preporuka ispoštovana

Što se tiče planova javnih nabavki koje su bile dužne da izrade institucije kulture (potrošačke jedinice Ministarstva) i samog postupka sprovođenja javnih nabavki kod istih, državni revizor nije dobio odgovarajuće informacije tako da se revizor u tom dijelu nije izjasnio.


67

DDiioo IIIIII ZZAAKKLLJJUUČČNNEE KKOONNSSTTAATTAACCIIJJEE

NNaa bbaazzii sspprroovveeddeennee kkoonnttrroollnnee rreevviizziijjee,, uuttvvrrđđeennoogg ččiinnjjeenniiččnnoogg ssttaannjjaa ii IIzzjjaaššnnjjeennjjaa ssuubbjjeekkttaa rreevviizziijjee –– MMiinniissttaarrssttvvaa kkuullttuurree ssppoorrttaa ii mmeeddiijjaa (broj 02-2555/2 od 15.10.2008. god.) nnaa IIzzvvjjeeššttaajj DDRRII ((broj 40113-02-51/8 od 23.09.2008. god.) aa uu sskkllaadduu ssaa ččllaannoomm 4488 PPoosslloovvnniikkaa DDrržžaavvnnee rreevviizzoorrsskkee iinnssttiittuucciijjee,, nnaaddlleežžnnii KKoolleeggiijjuumm,, nnaa ssjjeeddnniiccii ooddrržžaannoojj 2200..1100..22000088.. ggoodd..,, uussvvoojjiioo jjee::

KKOONNAAČČAANN IIZZVVJJEEŠŠTTAAJJ oo kkoonnttrroollnnoojj rreevviizziijjii MMiinniissttaarrssttvvaa kkuullttuurree,, ssppoorrttaa ii mmeeddiijjaa..

KKoolleeggiijjuumm jjee,, uu kkoonnaaččnnoomm,, ooccjjeenniioo ddaa jjee ssuubbjjeekkaatt rreevviizziijjee oossttvvaarriioo iizzvvjjeessnnaa

ppoobboolljjššaannjjaa ii ddiijjeelloomm oobbaavviioo aakkttiivvnnoossttii nnaa rreeaalliizzaacciijjii pprreeppoorruukkaa,, ssaaddrržžaanniihh uu KKoonnaaččnnoomm iizzvvjjeeššttaajjuu DDRRII oo rreevviizziijjii MMiinniissttaarrssttvvaa kkuullttuurree ssppoorrttaa ii mmeeddiijjaa zzaa 22000066.. ggoodd..,, ((DDRRII bbrr.. 44001133--0066--3366//2200 oodd 2211..1122..22000077.. ggoodd..)),, aallii ii ddaa ooddrreeddjjeennee pprreeppoorruukkee nniijjeessuu rreeaalliizzoovvaannee iillii ssuu ssaammoo ddjjeelliimmiiččnnoo rreeaalliizzoovvaannee..

KKoolleeggiijjuumm jjee cciijjeenniioo ii ččiinnjjeenniiccuu ddaa jjee ssuubbjjeekkaatt rreevviizziijjee iimmaaoo rreellaattiivvnnoo kkrraattaakk ppeerriioodd zzaa ppoossttuuppaannjjee (januar – septembar 2008. god.), ttee ddaa jjee zzaa rreeaalliizzaacciijjuu nneekkiihh oodd nnaavveeddeenniihh pprreeppoorruukkaa iissttoomm bbiioo ppoottrreebbaann nneeššttoo dduužžii vvrreemmeennsskkii ppeerriioodd..

KKoolleeggiijjuumm cciijjeennii ddaa jjee nneeoopphhooddnnoo ddaa MMiinniissttaarrssttvvoo kkuullttuurree,, ssppoorrttaa ii mmeeddiijjaa uu nnaarreeddnnoomm ppeerriioodduu pprriissttuuppii ppuunnoojj rreeaalliizzaacciijjii ddaattiihh pprreeppoorruukkaa ssaaddrržžaanniihh uu KKoonnaaččnnoomm iizzvvjjeeššttaajjuu DDRRII oo rreevviizziijjii MMiinniissttaarrssttvvaa kkuullttuurree ssppoorrttaa ii mmeeddiijjaa zzaa 22000066.. ggoodd.. Shodno utvrdjenom neophodno je:

da se sa utvrđenim nepravilnostima i nedostacima u radu subjekta revizije, kroz upućivanje Konačnog izvještaja o reviziji, upozna Ministarstvo finansija i

da subjekat revizije izvjesti Državnu revizorsku instituciju o realizaciji predloženih mjera do kraja drugog kvartala 2009. god., sa ciljem utvrđenja da li je subjekat revizije otklonio utvrđene nepravilnosti i nedostatke i primjenio izrađene preporuke, o čemu bi se kroz Godišnji izvještaj Državne revizorske institucije informisala Skupština i Vlada Crne Gore.

I Z V O D


MINISTARSTVA ODBRANE

ZA 2007. GODINU

Vrsta revizije: Opšta revizija Subjekat revizije: Ministarstvo odbrane Predmet revizije: Godišnji finansijski izvještaj za 2007. godinu Trajanje revizije: 60 radnih dana Sastav Kolegijuma: mr Branislav Radulović i Miroslav Ivanišević


70


Subjekat revizije je organ državne uprave – MINISTARSTVO. Starješina organa je ministar Boro Vučinić. Ministar je civilno lice. Sjedište Ministarstva odbrane je u Podgorici, ulica Jovana Tomaševića bb.

1.1. Unutrašnja organizacija

Unutrašnja organizacija Ministarstva odbrane uređena je tako da se poslovi iz nadležnosti Ministarstva vrše u organizacionim jedinicama i to u 4 sektora, 2 odjeljenja i 2 službe.

Sektori: Generalštab Sektor za politiku odbrane Sektor za ljudske resurse i pravne poslove Sektor za materijalne resurse

Odjeljenja: Odjeljenje za odbrambeno-bezbijedonosne poslove komunikaciju i

kriptozaštitu Odjeljenju za inspekcijske poslove i unutrašnju kontrolu

Službe: Služba za finansijsko i materijalno poslovanje Služba za tehničke i pomoćne poslove

Pravilnikom o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta u

Ministarstvu odbrane, kao organu uprave, sistematizovano je 374 radna mjesta, i to:

- Ministarstvo 269 izvršioca - Generalštab (kao organizaciona jedinica Ministarstva) 105

Organizaciona struktura Vojske, podjela na rodove i druga pitanja Uređena su posebnom Uredbom o određivanju rodova i službi u Vojsci Crne Gore marta 2008. god. (»Sl. Crne Gore«, broj 16/08) i posebno će se tretirati u narednim revizijama. Vojska Crne Gore u kontrolisanom periodu nije imala poseban akt o unutrašnoj organizaciji i formacijskoj podjeli.

Vojsku sačinjavaju stalni sastav i kadeti. Stalni sastav Vojske čine vojna lica i civilna lica na službi u Vojsci. U sastav vojske sa Generalštabom na dan 31.12.2007. godine bilo je

zaposleno 2.451 lice. Formacijsku strukturu čine: 3 generala, 397 oficira, 943 podoficira, 349 vojnika po ugovoru, 759 civilnih lica.

U sastav Vojske su i zaposleni u CVMU »Meljine«. U pomenutoj ustanovi na dan 31.12.2007. godine bilo je ukupno zaposleno 289 lica, od čega profesionalnih vojnih lica 23 i 266 civilnih lica.


71

11..22.. RRaaččuunnoovvooddssttvveennii ssiisstteemm Računovodstveni sistem Ministarstva vodi se na modifikovanoj gotovinskoj

osnovi. Ministarstvo nije povezano sa SAP-om (softver Državnog trezora, softver u kome se vodi trezorsko poslovanje), već je knjigovodstvena evidencija vođena u COBOL programskom jeziku. Računovodstveni sistem zasnovan je na evidenciji u Glavnoj knjizi koja predstavlja dokumentacionu osnovu za izradu Godišnjeg finansijskog izvještaja.Kod računovodstvene evidencije subjekta revizije revizijom su utvrđene nepravilnosti koje se odnose na sljedeće:

NNeeddoosslliijjeeddnnaa pprriimmeennaa pprrooppiissaa kkoojjii uurreeđđuujjuu oobbllaasstt rraaččuunnoovvooddssttvvaa pprriijjee

ssvveeggaa nneepprriimmjjeennjjiivvaannjjee PPrraavviillnniikkaa oo jjeeddiinnssttvveennoojj kkllaassiiffiikkaacciijjii rraaččuunnaa zzaa bbuuddžžeett RReeppuubblliikkee,, bbuuddžžeettee vvaannbbuuddžžeettsskkiihh ffoonnddoovvaa ii bbuuddžžeettee ooppššttiinnaa ((»»SSll.. lliisstt RRCCGG«« bbrr.. 8811//0055)),, eevviiddeenncciijjee ii ppooppiissaa ddrržžaavvnnee iimmoovviinnee ii ddrr..

Evidentiranje rashoda na neodgovarajućim računima otežava praćenje i

kontrolu izvršenja rashoda utvrđenih Zakonom o budžetu RCG za 2007. godinu (»Sl. list RCG« br. 81/06 i 63/07). Podaci iskazani u poslovnim knjigama ne iskazuju istinito i objektivno stanje o finansijskom položaju i uspješnosti poslovanja subjekta revizije. Ovakav način evidentiranja otežava analizu i kontrolu, čime se narušava mogućnost sagledavanja cjelokupnosti i uporedivosti ekonomskih kategorija. Revizijom je utvrđeno da Ministarstvo odbrane u svojim poslovnim knjigama ne evidentira imovinu. Popis imovine nije cjelovit tj. popisom nije obuhvaćena sva imovina posebno u dijelu nekretnina, nezavisno jesu li u vlasništvu ili su samo date na korišćenje subjektu revizije. Sačinjen je elaborat o popisu pokretnih stvari po vrsti i količini ali ne i po vrijednosti.

RRaaččuunnoovvooddssttvveennii ssiisstteemm nnee oobbeezzbbjjeeđđuujjee ppoouuzzddaannuu eevviiddeenncciijjuu oo iizzvvrrššeennjjuu bbuuddžžeettaa.. OOssnnoovvnnii rraazzlloozzii ssuu ssaaddrržžaannii uu pprreetthhooddnnoo ddaattiimm kkoonnssttaattaacciijjaammaa..

Dio II UTVRĐENO ČINJENIČNO STANJE

22..11.. IIZZVVJJEEŠŠTTAAJJ OO NNOOVVČČAANNIIMM TTOOKKOOVVIIMMAA

U postupku vršenja revizije, državnom revizoru je dostavljen Godišnji finansijski izvještaji Ministarstva. Uvidom u iste državni revizor je utvrdio da:

GGooddiiššnnjjii ffiinnaannssiijjsskkii iizzvvjjeeššttaajj MMiinniissttaarrssttvvaa ooddbbrraannee nniijjee ssaaččiinnjjeenn nnaa tteemmeelljjuu ppooddaattaakkaa iizz ppoosslloovvnniihh kknnjjiiggaa vveećć jjee uurraađđeenn iisskklljjuuččiivvoo nnaa oossnnoovvuu ppooddaattaakkaa iizz GGllaavvnnee kknnjjiiggee DDrržžaavvnnoogg ttrreezzoorraa..

U Izvještaju o novčanim tokovima III Ministarstvo je prikazalo primitke u

iznosu od 37.178.699,42€ i izdatke u istom iznosu. Izvori finansiranja ostvareni u 2007. godini su opšti prihodi (prihodi iz Budžeta).


72

RReevviizziijjoomm jjee uuttvvrrđđeennoo ddaa ssee MMiinniissttaarrssttvvoo ffiinnaannssiirraa oossiimm ssrreeddssttaavvaa iizz BBuuddžžeettaa ii oodd pprriihhooddaa oossttvvaarreenniihh ppoo rraazznniimm oossnnoovvaammaa ((ssooppssttvveennee ddjjeellaattnnoossttii,, pprriihhooddaa oodd pprrooddaajjee ppookkrreettnnee iimmoovviinnee,, pprriihhooddaa oodd zzaakkuuppaa,, pprriihhooddaa oodd oottkkuuppaa ssttaannoovvaa ii kkaammaattaa))..

UU IIzzvvjjeeššttaajjuu oo nnoovvččaanniimm ttookkoovviimmaa IIIIII nnaavveeddeennii pprriihhooddii nniijjeessuu pprriikkaazzaannii kkaaoo ii rraasshhooddii nnaassttaallii ppoo ttoomm oossnnoovvuu.. PPoommeennuuttii pprriihhooddii pprriikkuupplljjaajjuu ssee nnaa rraaččuunniimmaa kkoodd ppoosslloovvnniihh bbaannaakkaa kkoojjiimm rraassppoollaažžee MMiinniissttaarrssttvvoo ffiinnaannssiijjaa..

UU ppoossttuuppkkuu rreevviizziijjee jjee uuttvvrrđđeennoo ddaa ssuu ssee ppoosslloovvnnee ttrraannssaakkcciijjee ((uuppllaattee,, iissppllaattee)) pprreekkoo ttiihh rraaččuunnaa vvrrššiillee vvaann DDrržžaavvnnoogg ttrreezzoorraa ((KKoonnssoolliiddoovvaannoogg rraaččuunnaa ttrreezzoorraa)) ššttoo jjee uu ssuupprroottnnoossttii ssaa ččllaannoomm 1111 ZZaakkoonnaa oo bbuuddžžeettuu ((»SSll.. lliisstt RRCCGG« bbrr.. 4400//0011,, 4444//0011,, 7711//0055 ii »SSll.. lliisstt CCGG« bbrr.. 1122//0077))..

22..22.. PP RR II MM II CC II Ministarstvo odbrane je u 2007. godini ostvarilo prihod u iznosu od 41.257.147,67 €.

SS tt rr uu kk tt uu rr aa oossttvvaarreenniihh pprriimmiittaakkaa uu ttaabbeellaarrnnoomm ii ggrraaffiiččkkoomm pprriikkaazzuu

Izvori finansiranja Ostvareno u 2007. godini

Opšti prihodi 37.178.699,42 Prihodi od otkupa stanova 69.277,26

Prihodi od djelatnosti 2.215.190,15 Prihodi od zakupnine i prodaje pokretne

imovine 1.772.693,66 Prihodi od kamata 21.287,18

UU ppoossttuuppkkuu rreevviizziijjee jjee uuttvvrrđđeennoo ddaa::

PPrriihhooddii MMiinniissttaarrssttvvaa ooddbbrraannee,, iizzuuzzeevv ooppššttiihh pprriihhooddaa,, nniijjeessuu eevviiddeennttiirraannii uu GGllaavvnnoojj kknnjjiizzii ttrreezzoorraa ššttoo jjee uu ssuupprroottnnoossttii ssaa ččllaannoomm 1111 ZZaakkoonnaa oo bbuuddžžeettuu ((»SSll.. lliisstt RRCCGG« bbrr.. 4400//0011,, 4444//0011,, 7711//0055 ii »SSll.. lliisstt CCGG« bbrr.. 1122//0077)) kkaaoo ii ddaa nniijjeessuu uuppllaaććiivvaannii nnaa KKoonnssoolliiddoovvaannii rraaččuunn ttrreezzoorraa ččiimmee ssuu ppoovvrriijjeeđđeennee ooddrreeddbbee ččllaannaa 3322 iissttoogg ZZaakkoonnaa..


73

MMiinniissttaarrssttvvoo nniijjee vvrrššiilloo ppllaanniirraannjjee pprriihhooddaa ššttoo jjee uu ssuupprroottnnoossttii ssaa ččllaannoomm 2211 ZZaakkoonnaa oo bbuuddžžeettuu..

RReevviizziijjoomm jjee uuttvvrrđđeennoo ddaa ppoommeennuuttii pprriihhooddii nniijjeessuu bbiillii ppllaanniirraannii iiaakkoo jjee

bbiilloo iizzvvjjeessnnoo ddaa ććee bbiittii oossttvvaarreennii.. SS oobbzziirroomm ddaa ppllaann pprriihhooddaa ii rraasshhooddaa mmoorraa bbiittii uurraavvnnootteežžeenn,, aakkoo pprriihhoodd nniijjee ppllaanniirraann,, nnee mmoogguu ssee ppllaanniirraattii nnii rraasshhooddii kkoojjii ssee ttiimm pprriihhooddiimmaa nnaammjjeerraavvaajjuu ffiinnaannssiirraattii.. SSaammiimm ttiimm ppoottrreebbnnoo jjee ppllaanniirraattii ssvvee pprriihhooddee ii pprriimmiittkkee kkoojjii ssee oossttvvaarruujjuu,, rraaddii mmoogguuććnnoossttii pprraaććeennjjaa oossttvvaarreennjjaa pprriihhooddaa ii pprreedduuzziimmaannjjaa rraaddnnjjii zzaa nnjjiihhoovvoo oossttvvaarreennjjee..

2.3. I Z D A C I

Ministarstvo odbrane je u 2007. godini ostvarilo izdatke u iznosu od 41.141.685,02€, što je u odnosu na plan više za 3,89 % ili u nominalnom iznosu od 1.541.053,86€.

Zakonom o bužetu RCG za 2007. godinu (»Sl. list RCG« br. 81/06 i 63/07) Ministarstvu su bila opredijeljena sredstva u iznosu od 40.101.869,77€ što čini 5,62% ukupno planirane bužetske potrošnje. Tokom 2007. godine vršena su preusmjerenja kako u okviru samog subjekta revizije, sa pozicije na poziciju, tako i na druge potrošačke jedinice Budžeta. Uzimajući u obzir sva preusmjerenja tokom 2007. godine plan rashoda Ministvarstva odbrane iznosio je 39.600.631,16€.

Izvršenje rashoda Ministarstva odbrane po Glavnoj knjizi trezora iznosilo je 37.178.699,42€ što je za 3.962.986,40€ manje u odnosu na stvarne rashode Ministarstva.

Grafički prikaz upoređenja planiranih i ostvarenih izdataka

po Glavnoj knjizi Ministarstva odbrane i po Glavnoj knjizi trezora

AAnnaalliizzoomm ppllaanniirraanniihh ii iizzvvrrššeenniihh iizzddaattaakkaa MMiinniissttaarrssttvvaa ooddbbrraannee zzaa 22000077..

ggooddiinnuu uuttvvrrddjjeennoo jjee::


74

ZZnnaaččaajjaann nneessrraazzmmjjeerr iizzmmeeđđuu ooddoobbrreenniihh ii iizzvvrrššeenniihh ssrreeddssttaavvaa kkoodd vveelliikkoogg bbrroojjaa ppoozziicciijjaa rraasshhooddaa ššttoo uukkaazzuujjee nnaa ččiinnjjeenniiccuu ddaa MMiinniissttaarrssttvvoo nniijjee rreeaallnnoo iizzvvrrššiilloo ppllaanniirraannjjee iissttiihh..

EEvviiddeennttiirraannjjee rraasshhooddaa nniijjee uu sskkllaadduu ssaa nnaammjjeennaammaa pprreeddvviiđđeenniimm eekkoonnoommsskkoomm kkllaassiiffiikkaacciijjoomm ii iimmaa zzaa ppoosslljjeeddiiccuu nneeaaddeekkvvaattnnuu pprreezzeennttaacciijjuu iissttiihh ooddnnoossnnoo nnjjiihhoovvoogg iizzvvrrššeennjjaa ppaa jjee ssaammiimm ttiimm ii nneeaaddeekkvvaattnnoo uuppoorreeđđiivvaannjjee iizzvvrrššeennjjaa ssaa ppllaannoomm..

UU ppoossttuuppkkuu pprreeddmmeettnnee rreevviizziijjee kkoonnssttaattoovvaannoo jjee ddaa uukkuuppnnii iizzddaaccii MMiinniissttaarrssttvvaa ččiinnee 11,,6622%% BBDDPP,, ooddnnoossnnoo 55,,6622%% uukkuuppnnoo ppllaanniirraannee bbuužžeettsskkee ppoottrrooššnnjjee..

SSttrruukkttuurraa rraasshhooddaa MMiinniissttaarrssttvvaa jjee sslljjeeddeeććaa::

TTeekkuuććii iizzddaaccii uu uukkuuppnniimm rraasshhooddiimmaa ččiinnee 7755,,7722%%,, TTrraannssffeerrii zzaa ssoocciijjaallnnuu zzaaššttiittuu 44,,9977%%,, TTrraannssffeerrii iinnssttiittuucciijjaammaa,, ppoojjeeddiinncciimmaa,, nneevvllaaddiinnoomm ii jjaavvnnoomm sseekkttoorruu

44,,1133%% KKaappiittaallnnii iizzddaaccii ssvveeggaa 1155,,1177%%

Grafički prikaz strukture rashoda Ministarstva:

Tekući izdaci75,72%

Transferi za socijalnu zaštitu4,97%

Kapitalni izdaci15,17%

Transferi institucijama, pojedincima, nevladinom

i javnom sektoru4,13%

2.4. JAVNE NABAVKE

Ministarstvo je u obavezi da za sve javne nabavke, bilo da se radi o nabavci roba, usluga ili izvođenju radova, primjenjuje Zakon o javnim nabavkama. Zakonom su propisani postupci javnih nabavki koji prethode zaključivanju ugovora o nabavci roba, usluga i izvođenju radova. Shodno Zakonu o javnim nabavkama Ministarstvo je dužno da prilikom planiranja Budžeta donese i Plan javnih nabavki i da se realizacija vrši na osnovu usvojenog plana iz sredstava odobrenih Budžetom.

Revizijom je utvrđeno da je Ministarstvo donijelo Plan javnih nabavki za 2007. godinu i isti je iznosio 12.626.138,00€ a izvršenje istih iznosilo je 8.376.488,72€ što je za 4.249.649,28€ manje od plana.

Upoređenjem plana i izvršenja javnih nabavki evidentno je da Ministarstvo nije izvršilo pojedine nabavke predviđene planom kao i da su izvršene nabavke koje nijesu predviđene planom, pa možemo konstatovati da plan nabavki nije usaglašen sa finansijskim planom Ministarstva.


75

Revizijom javnih nabavki Ministarstva odbrane državni revizor je utvrdio sljedeće nepravilnosti:

Prilikom nabavke računarske opreme četiri puta je korišćeno neposredno prikupljanje ponuda (šoping metoda), što je suprotno članu 77 Zakona o javnim nabavkama (»Sl. list RCG« br. 46/06) kojim je propisano da se postupak javne nabavke primjenom šoping metode može sprovesti najviše dva puta godišnje, pojedinačno za svaki predmet javne nabavke roba, usluga ili radova.

Prilikom nabavke radova na rekonstrukciji ograde zgrade Ministarstva

odbrane dva puta je korišćena šoping metoda što je u suprotnosti sa članom 32 Zakona o javnim nabavkama po kome se tokom budžetske ili finansijske godine ne može dijeliti predmet nabavke koja predstavlja jedinstvenu cjelinu, s namjerom izbjegavanja primjene Zakona i propisanog postupka nabavke.

Za nabavku usluga avio prevoza, u vrijednosti od 12.100,00€, korišćen

je neposredni sporazum što je u suprotnosti sa članom 19 Zakona o javnim nabavkama po kome se neposredni sporazum može koristiti za nabavke vrijednosti do 2.000,00€.

Prilikom sprovođenja otvorenog postupka javne nabavke za izvođenje

građevinskih radova na sanaciji saobraćajnica i platoa, kao i izrade sportskih terena u kasarni NH »Milovan Šaranović« u Danilovgradu, u pozivu za javno nadmetanje kao podkriterijum je navedena tehničko tehnološka opremljenost ponuđača. Navedeni podkriterijum nosi 30 bodova. Korišćenje ovog podkriterijuma je dovelo do toga da se kao ekonomski najpovoljnija ponuda odabere ponuda koja je za 229.174,08€, veća od najniže ponude. Korišćenje tehničke opremljenosti kao podkriterijuma nije bilo ispravno iz sljedećih razloga:

oo ČČllaannoomm 4455 ZZaakkoonnuu oo jjaavvnniimm nnaabbaavvkkaammaa ssttrruuččnnoo--tteehhnniiččkkaa ii kkaaddrroovvsskkaa oossppoossoobblljjeennoosstt ssee nnaavvooddii kkaaoo jjeeddaann oodd oobbaavveezznniihh ii ffaakkuullttaattiivvnniihh uusslloovvaa zzaa uuččeeššććee uu ppoossttuuppkkuu jjaavvnnoogg nnaaddmmeettaannjjaa –– kkoojjii ssee ddookkaazzuujjee aa nnee kkaaoo ppooddkkrriitteerriijjuumm..

oo SShhooddnnoo ččllaannuu 66 PPrraavviillnniikkaa oo mmeettooddoollooggiijjii iisskkaazziivvaannjjaa kkrriitteerriijjuummaa uu

ooddggoovvaarraajjuuććii bbrroojj bbooddoovvaa,, nnaaččiinnuu ii ppoossttuuppkkuu ooccjjeennee ii uuppoorreeđđiivvaannjjaa ppoonnuuddaa ((»SSll.. lliisstt RRCCGG« bbrr.. 7711//0066)),, kkaaoo ppooddkkrriitteerriijjuummii kkoojjii ssee kkoorriissttee pprriilliikkoomm jjaavvnnee nnaabbaavvkkee rraaddoovvaa ssee nnee ppoommiinnjjee tteehhnniiččkkaa oopprreemmlljjeennoosstt iizzvvoođđaaččaa..

oo UU ččeettiirrii oodd ppeett jjaavvnniihh ppoozziivvaa zzaa nnaabbaavvkkuu rraaddoovvaa,, kkoojjii ssuu oobbuuhhvvaaććeennii

tteessttiirraanniimm uuzzoorrkkoomm,, ssaammoo uu oovvoomm sslluuččaajjuu jjee kkoorriiššććeenn kkaaoo ppooddkkrriitteerriijjuumm tteehhnniiččkkoo tteehhnnoolloošškkaa oopprreemmlljjeennoosstt.


76

Povjerljive javne nabavke Ministarstvo odbrane je vršilo u skladu sa Uredbom o pokretnim stvarima za posebne namene (»Sl. list SCG«, br. 28/05), kojom su određene pokretne stvari za posebne namene kao i način i postupak njihovog pribavljanja za potrebe Ministarstva odbrane i Vojske.

Revizijom je utvrđeno daje u 2007. godini, Ministarstvo odbrane

donijelo 42 odluke o pokretanju postupka povjerljive nabavke od kojih je realizovano 39.

Ukupna vrijednost realizovanih ugovora povjerljivih nabavki u 2007. godini iznosila je 4.799.681,77€ od čega se na nabavku vojne opreme (naoružanje, municija, oprema) odnose ugovori u vrijednosti od 2.295.329,71€ a na ostalo (nabavka teretane, viljuškara, usluga avio prevoza, konsultantskih usluga, radova na opremanju miltimedijalne sale Ministarstva i dr.) odnose ugovori u vrijednosti od 2.504.352,05€.

22..55.. IIMMOOVVIINNAA Predmetnom revizijom utvrđeno je da:

Subjekat revizije u svojim poslovnim knjigama ne evidentira imovinu. Popis imovine nije cjelovit odnosno popisom nije obuhvaćena sva

imovina posebno u dijelu nekretnina. Sačinjen je elaborat o popisu pokretnih stvari po vrsti i količini ali ne i po vrijednosti.

o Ministarstvo odbrane je u toku vršenja revizije izvršilo popis stanova, poslovnih prostora i garaža i na osnovu tih popisnih lista možemo konstatovati da Ministarstvo odbrane raspolaže sa 744 stana, 103 poslovna prostora i 26 garaža, različite kvadrature bez procijenjene vrijednosti pomenutih nekretnina.

DDiioo IIIIII KKOONNAAČČNNEE OOCCJJEENNEE,, ZZAAKKLLJJUUČČCCII II PPRREEPPOORRUUKKEE

NNaa bbaazzii uuttvvrrđđeennoogg ččiinnjjeenniiččnnoogg ssttaannjjaa ii IIzzjjaaššnnjjeennjjaa MMiinniissttaarrssttvvaa ooddbbrraannee ((bbrroojj 11000022--9944--0033//0088--22 oodd 1188..0077..22000088.. ggoodd..)) nnaa IIzzvvjjeeššttaajj DDRRII,, nnaaddlleežžnnii KKoolleeggiijjuumm nnaa ssjjeeddnniiccii ooddrržžaannoojj 2233..0077..22000088.. ggooddiinnee uussvvoojjiioo jjee KKOONNAAČČAANN IIZZVVJJEEŠŠTTAAJJ oo rreevviizziijjii GGooddiiššnnjjeegg ffiinnaannssiijjsskkoogg iizzvvjjeeššttaajjaa MMiinniissttaarrssttvvaa ooddbbrraannee zzaa 22000077.. ggoodd.. ssaa sslljjeeddeeććiimm kkoonnaaččnniimm ooccjjeennaammaa,, zzaakklljjuuččcciimmaa ii PPRREEPPOORRUUKKAAMMAA::

1. U strukturi budžeta Ministarstva odbrane se ne precizira koja su sredstva namjenjena samom Ministarstvu a koja Vojsci Crne Gore.

Potrebno je precizno u strukturi budžeta Ministarstva, u skladu sa usaglašenom strukturom programskog budžeta Ministarstva finansija, ubuduće opredijeliti sredstva namijenjena Vojsci Crne Gore i uvesti i dosljedno primijenti programski budžet koji će jasno struktuirati sredstva po programima odnosno namjenama.


77

2. U strukturi ukupnih izdataka Ministarstva kapitalni izdaci čine 15,17% a tekući izdaci 75,72% ukupnih izdataka. U većini država procenat kapitalnih i tekućih izdataka u odnosu na ukupne izdatke je 1/3 odnosno 2/3.

Potrebno je preispitati odnos kapitalnih i tekućih izdataka, u

odnosu na ukupne izdatke u cilju njihove optimizacije sa stanovišta modernizacije i opremanja Vojske Crne Gore.

3. Računovodstveni sistem Ministarstva ne obezbjeđuje adekvatnu

evidenciju o izvršenju budžeta, pa je potrebno ubuduće:

Dosljedno primjenjivati propise koji uređuju oblast računovodstva prije svega Pravilnik o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština (»Sl. list RCG« br. 81/05), i

Evidentirati imovinu i vršiti popis državne imovine nezavisno

je li u vlasništvu ili je samo data na korišćenje subjektu revizije.

4. Finansijski plan nije sveobuhvatan jer nijesu planirani svi ostvareni

prihodi.

Ubuduće treba planirati i prihode za koje je izvjesno da će biti ostvareni, s obzirom da navedeni plan prihoda i rashoda nije sveobuhvatan i tačan.

Potrebno je planirati sve prihode i primitke koji se ostvaruju,

radi mogućnosti praćenja ostvarenja prihoda i preduzimanja radnji za njihovo ostvarenje.

5. Sopstveni prihodi Ministarstva nijesu evidentirani u Glavnoj knjizi

trezora, kao ni rashodi nastali po tom osnovu.

Potrebno je da Ministarstvo finansija (Državni trezor) Konsolidovani račun trezora uveća za neevidentirane prihode Ministarstva u iznosu od 3.962.986,40€ kao i rashod za isti iznos ili da ista sredstva prikaže u posebnom izvještaju (shodno preporukama DRI sadržanim u izvještaju o reviziji Završnog računa Budžeta Crne Gore za 2007. god) i o tome izvijesti DRI i Skupštinu Crne Gore do kraja septembra t.g.

Potrebno je da Ministarstvo finansija (Državni trezor) uključi

u poseban izvještaj o depozitima sredstva na računima kod poslovnih banaka preko kojih je subjekat revizije ostvarivao prihode.


78

6. U Izvještaju o neizmirenim obavezama nijesu prikazane neizmirene obaveze po osnovu doprinosa na lična primanja u iznosu od 2.982.080,36€.

Potrebno je da Ministarstvo sa Ministarstvom finansija

redovno usaglašava stanje neizmirenih obaveza u cilju prikaza stvarnog stanja istih na kraju fiskalne budžetske godine.

7. Evidentirano je nepoštovanje odredbi Zakona o budžetu, Zakona o

budžetu za 2007. godinu i Uputstva o radu Državnog trezora u dijelu prekoračenja budžetom dodijeljenih sredstava, te slučajevi nenamjenskog trošenja sredstava.

Potrebno je obezbijediti striktno poštovanje i primjenu

odredbi pomenutih zakona i onemogućiti nenamjensko trošenje sredstava.

8. Konstatovana neusklađenost plana nabavki sa finansijskim planom

zahtjeva da se ubuduće:

Uskladi plan nabavki sa finansijskim planom radi obezbjeđivanja sredstava u budžetu.

9. Konstatovano neprdržavanje odredbi Zakona o javnim nabavkama (čl.

19, 45, 77 stav 5 i 7) prilikom nabavke roba, usluga i izvršenja radova nalaže da se ubuduće:

Subjekat revizije, prilikom nabavke roba, usluga i izvođenja

radova striktno pridržava odredbi pomenutog Zakona, posebno kada se radi o primjeni šoping metode i javna sredstva trošiti u skladu sa istim.

10. Pojedine nabavke nije trebalo svrstati u povjerljive i za iste je trebao

postupak nabavke biti sproveden u skladu s odredbama Zakona o javnim nabavkama.

Potrebno je jasno razgraničiti šta se sve može podvesti pod

povjerljive nabavke i detaljnije odrediti kriterijume za utvrđivanje vrste i oznake tajnosti. Tokom 2008 god. donesena je nova Uredba o povjerljivim nabavkama predmeta i usluga od posebnog značaja za odbranu (»Sl. list RCG« br. 28/08) i shodno istoj sprovoditi postupak povjerljivih nabavki.

IZVOD


HIDROMETEOROLOŠKOG ZAVODA CRNE GORE

ZA 2007. GODINU

Vrsta revizije: Opšta revizija Subjekat revizije: Hidrometeorološki zavod Crne Gore Predmet revizije: Godišnji finansijski izvještaj za 2007. godinu Trajanje revizije: 55 radnih dana Sastav Kolegijuma: mr Branislav Radulović i dr Milan Dabović.


80


11..11.. DDjjeellaattnnoosstt HHiiddrroommeetteeoorroolloošškkoogg zzaavvooddaa

Shodno Ustavnoj povelji i Zakonu o sprovođenju Ustavne povelje HMZ je preuzeo poslove Saveznog hidrometeorološkog zavoda koji je prestao sa radom, kao i obaveze u oblasti meteorologije i hidrologije, koje proizilaze po osnovu međunarodnih konvencija. Većinu poslova HMZ-a čine redovni operativni, stručno tehnički poslovi, koji se realizuju preko svojih organizacionih jedinica. Redovna djelatnost HMZ je i monitoring vazduha i voda, koji se obavlja u skladu sa Zakonom o zaštiti vazduha od zagađivanja, Zakonom o vodama i programima Svjetske meteorološke stanice. HMZ raspolaže sa laboratorijom koja vrši analizu uzoraka u skladu sa standardima Svjetske meteorološke organizacije. Laboratorija vrši mikrobiološke i hemijske analize za potrebe trećih lica. 11..22.. UUnnuuttrraaššnnjjaa oorrggaanniizzaacciijjaa HHiiddrroommeetteeoorroolloošškkoogg zzaavvooddaa Pravilnikom o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta u HMZ, kao organu uprave, sistematizovano je 114 službeničkih i namješteničkih mjesta, od čega 49 u mreži stanica, a 65 u Upravi i stručnim službama Zavoda.

BBrroojj zzaappoosslleenniihh nnaa ddaann 3311..1122..22000077.. ggooddiinnee iizznnoossiioo jjee 111188.. Pored toga, za potrebe Zavoda angažovano je i oko 200 honorarnih osmatrača.

UUnnuuttrraaššnnjjaa oorrggaanniizzaacciijjaa HHMMZZ uređena je tako da se poslovi iz nadležnosti Zavoda vrše u organizacionim jedinicama i to u 4 sektora i jednu službu.

11..33.. RRAAČČUUNNOOVVOODDSSTTVVEENNAA EEVVIIDDEENNCCIIJJAA

Računovodstvena evidencija HMZ zasnovana je na ggoottoovviinnsskkoojj oossnnoovvii. HMZ nije povezan sa SAP-om (softver Državnog trezora). Računovodstveni sistem zasnovan je na evidenciji u GGllaavvnnoojj kknnjjiizzii koja predstavlja dokumentacionu osnovu za izradu Godišnjeg finansijskog izvještaja. HMZ, shodno Zakonu o budžetu, dužan da primjenjuje odredbe istog posebno u dijelu finansijskog izvještavanja radi potrebe izrade kkoonnssoolliiddoovvaanniihh ffiinnaannssiijjsskkiihh iizzvvjjeeššttaajjaa nnaa nniivvoouu ddrržžaavvee.


81

Dio II UTVRĐENO ČINJENIČNO STANJE I REZULTATI REVIZIJE 22..11.. IIZZVVJJEEŠŠTTAAJJ OO NNOOVVČČAANNIIMM TTOOKKOOVVIIMMAA U postupku vršenja revizije, državnom revizoru je dostavljen Godišnji finansijski izvještaji HMZ. Uvidom u iste državni revizor je utvrdio da:

GGooddiiššnnjjii ffiinnaannssiijjsskkii iizzvvjjeeššttaajj HHiiddrroommeetteeoorroolloošškkoogg zzaavvooddaa nniijjee ssaaččiinnjjeenn nnaa tteemmeelljjuu ssttvvaarrnnoogg ččiinnjjeenniiččnnoogg ssttaannjjaa ttjj.. ssttvvaarrnniihh pprriihhooddaa ii rraasshhooddaa vveećć jjee uurraađđeenn iisskklljjuuččiivvoo nnaa oossnnoovvuu ppooddaattaakkaa iizz GGllaavvnnee kknnjjiiggee,, uu kkoojjoojj nniijjee vvrrššeennoo kknnjjiižžeennjjee pprriihhooddaa oodd ssooppssttvveennee ddjjeellaattnnoossttii ii ddoonnaacciijjaa ii rraasshhooddaa nnaassttaalliihh ppoo ttoomm oossnnoovvuu,, aa kkoojjaa ssee kkaaoo ttaakkvvaa ssllaažžee ssaa GGllaavvnnoomm kknnjjiiggoomm DDrržžaavvnnoogg ttrreezzoorraa..

U Izvještaju o novčanim tokovima III Zavod je prikazao primitke u iznosu

od 1.322.330,63€ i izdatke u istom iznosu. Izvori finansiranja u 2007. godini su opšti prihodi (prihodi iz Budžeta). RReevviizziijjoomm jjee uuttvvrrđđeennoo::

DDaa ssee ssuubbjjeekkaatt rreevviizziijjee ffiinnaannssiirraa,, oossiimm ssrreeddssttvviimmaa iizz BBuuddžžeettaa ii oodd pprriihhooddaa oossttvvaarreenniihh oodd ssooppssttvveennee ddjjeellaattnnoossttii ii ddoonnaacciijjaa ii iizz ddeeppoozziittaa ttjj.. nneeuuttrrooššeenniihh ssrreeddssttaavvaa iizz pprreetthhooddnnee ggooddiinnee nnaassttaalliihh pprrooddaajjoomm nneeppookkrreettnnee iimmoovviinnee,, ddoonnaacciijjaa ii ssooppssttvveenniihh pprriihhooddaa..

UU IIzzvvjjeeššttaajjuu oo nnoovvččaanniimm ttookkoovviimmaa IIIIII nnaavveeddeennii pprriihhooddii nniijjeessuu pprriikkaazzaannii kkaaoo ii rraasshhooddii nnaassttaallii ppoo ttoomm oossnnoovvuu.. PPoommeennuuttii pprriihhooddii pprriikkuupplljjaajjuu ssee nnaa rraaččuunniimmaa kkoodd ppoosslloovvnniihh bbaannaakkaa kkoojjiimm bbeezz ooddoobbrreennjjaa MMiinniissttaarrssttvvaa ffiinnaannssiijjaa rraassppoollaažžee HHiiddrroommeetteeoorroolloošškkii zzaavvoodd..

DDaa ssuu ssee ppoosslloovvnnee ttrraannssaakkcciijjee ((uuppllaattee,, iissppllaattee)) pprreekkoo ttiihh rraaččuunnaa vvrrššiillee vvaann DDrržžaavvnnoogg ttrreezzoorraa ((KKoonnssoolliiddoovvaannoogg rraaččuunnaa ttrreezzoorraa)) ššttoo jjee uu ssuupprroottnnoossttii ssaa ččllaannoomm 1111 ZZaakkoonnaa oo bbuuddžžeettuu..

UUooččeennaa jjee nneepprraavviillnnoosstt ii uu ddiijjeelluu IIzzvvjjeeššttaajjaa ggddjjee jjee ddaatt pprriikkaazz PPllaannaa zzaa nnaavveeddeennii ppeerriioodd uu tteekkuuććoojj ggooddiinnii.. PPooddaaccii ssuu uunneeššeennii nnaa oossnnoovvuu ZZaakkoonnaa oo bbuuddžžeettuu RRCCGG zzaa 22000077.. ggooddiinnuu (»Sl. list RCG« bbrr.. 8811//0066)) aa pprriittoomm ssuu zzaanneemmaarreennee iizzmmjjeennee iissttoogg (»Sl. list RCG« bbrr.. 6633//0077))..

HMZ je u Izvještaju o neizmirenim obavezama prikazao stanje neizmirenih obaveza u iznosu od 87.742,86€ od kojih su najveća stavka tekući izdaci u iznosu od 84.811,86€. Predmetnom revizijom utvrđeno je da su:

PPrriikkaazzaannii pprriihhooddii uu mmaannjjeemm iizznnoossuu oodd 338822..995544,,5533€€ kkaaoo ii rraasshhooddii uu mmaannjjeemm iizznnoossuu oodd 779944..338844,,5555€€ ppaa jjee sshhooddnnoo ttoommee ppoottrreebbnnoo uu GGllaavvnnoojj kknnjjiizzii uuvveeććaattii ii pprriihhoodd ii rraasshhoodd zzaa ppoommeennuuttii iizznnooss..11

DDaa eevviiddeennttiirraannjjee rraasshhooddaa nniijjee uu sskkllaadduu ssaa nnaammjjeennaammaa pprreeddvviiđđeenniimm eekkoonnoommsskkoomm kkllaassiiffiikkaacciijjoomm ii iimmaa zzaa ppoosslljjeeddiiccuu nneeaaddeekkvvaattnnuu pprreezzeennttaacciijjuu nnjjiihhoovvoogg iizzvvrrššeennjjaa..

1 Ministarstvo finansija je obezbijedilo Odboru za ekonomiju, finansije i Budžet Skupštine Crne Gore i Državnoj revizorskoj instituciji poseban Izvještaj u kojem je prikazan nnaaččiinn ttrrooššeennjjaa ddeeppoozziittaa eevviiddeennttiirraanniihh kkaaoo iizzddaattaakk uu 22000077.. ggooddiinnii ii ddeeppoozziittaa kkoojjii ssuu oobbjjeellooddaannjjeennii ppuutteemm rreevviizziijjee HHMMZZ


82

IIzzvvjjeeššttaajj oo nnoovvččaanniimm ttookkoovviimmaa IIIIII ssuubbjjeekkttaa rreevviizziijjee zzaa 22000077.. ggooddiinnuu nnee ddaajjee ppoottppuunn ii ttaaččaann pprriikkaazz pprriimmiittaakkaa ii iizzddaattaakkaa..


HMZ je u 2007. godini ostvario prihod u iznosu od 1.705.285,16 €.

Izvori finansiranja Ostvareno u 2007. godini % Opšti prihodi 1.322.330,63 77,54%Prihodi od sopstvene djelatnosti 301.475,96 17,68%Donacije 81.478,57 4,78%Ukupno 1.705.285,16 100%

SSttrruukkttuurraa oossttvvaarreenniihh pprriimmiittaakkaa

Opšti prihodi77,54%

Prihodi od sopstvene djelatnosti

17,68%

Donacije4,78%

Revizijom je utvrđeno da Hidrometeorološki zavod osim sredstava iz budžeta ostvaruje prihod po osnovu obavljanja sopstvene djelatnosti i donacija. Procentualno ovi pihodi iznose 22,46% (pihodi od sopstvene djelatnosti 17,68% i donacije 4,78%) u odnosu na ukupne primitke Zavoda ostvarene u 2007. godini i predstavljaju značajnu stavku kako po pitanju planiranja tako i po pitanju kontrole budžetskih sredstava uopšte.

Revizijom je utvrđeno da ova sredstva nijesu uplaćivana na račun Budžeta čime su povrijeđene odredbe člana 32 Zakona o budžetu (»Sl. list RCG« br. 40/01, 44/01 i 71/05).

OOvvaakkaavv nnaaččiinn ppoosslloovvaannjjaa ZZaavvooddaa iimmaaoo jjee zzaa ppoosslljjeeddiiccuu ttaakkoozzvvaannuu »ddiisskkrreecciioonnuu ppoottrrooššnnjjuu« mmiimmoo nnaammjjeennaa uuttvvrrđđeenniihh ZZaakkoonnoomm oo bbuuddžžeettuu zzaa 22000077.. ggoodd..,, ččiimmee ssee ssmmaannjjiioo sstteeppeenn kkoonnttrroollee nnaadd uukkuuppnnoomm jjaavvnnoomm ppoottrrooššnnjjoomm..

HHiiddrroommeetteeoorroolloošškkii zzaavvoodd nniijjee vvrrššiioo ppllaanniirraannjjee pprriihhooddaa oodd ssooppssttvveennee ddjjeellaattnnoossttii ii ddoonnaacciijjaa,, ššttoo jjee ssuupprroottnnoo ččllaannuu 2211 ZZaakkoonnaa oo bbuuddžžeettuu..

RReevviizziijjoomm jjee uuttvvrrđđeennoo ddaa ppoommeennuuttii pprriihhooddii nniijjeessuu bbiillii ppllaanniirraannii ii aakkoo jjee bbiilloo iizzvvjjeessnnoo ddaa ććee bbiittii oossttvvaarreennii jjeerr ssee ppoojjaavvlljjuujjuu ii uu pprreetthhooddnnoojj ggooddiinnii.. SS oobbzziirroomm ddaa ppllaann pprriihhooddaa ii rraasshhooddaa mmoorraa bbiittii uurraavvnnootteežžeenn,, aakkoo pprriihhoodd oodd ssooppssttvveennee ddjjeellaattnnoossttii ii ddoonnaacciijjaa nniijjee ppllaanniirraann,, nnee mmoogguu ssee ppllaanniirraattii nnii rraasshhooddii kkoojjii ssee ttiimm pprriihhooddiimmaa nnaammjjeerraavvaajjuu ffiinnaannssiirraattii.. SSaammiimm ttiimm ppoottrreebbnnoo jjee ppllaanniirraattii ssvvee pprriihhooddee ii pprriimmiittkkee kkoojjii ssee oossttvvaarruujjuu,, rraaddii mmoogguuććnnoossttii pprraaććeennjjaa oossttvvaarreennjjaa pprriihhooddaa ii pprreedduuzziimmaannjjaa rraaddnnjjii zzaa nnjjiihhoovvoo oossttvvaarreennjjee..


83

22..33.. II ZZ DD AA CC II

Hidrometeorološki zavod je u 2007. godini ostvario izdatke u iznosu od 2.116.715,18€, što je u odnosu na plan više za 56,66% ili u nominalnom iznosu od 794.384,55€.

Zakonom o bužetu RCG za 2007. godinu (»Sl. list RCG« br. 81/06 i 63/07) HMZ bila su opredijeljena sredstva u iznosu od 1.352.432,83€ što čini 0,19% ukupno planirane državne budžetske potrošnje.

Tokom 2007. godine vršena su preusmjerenja, kako u okviru samog subjekta revizije, sa pozicije na poziciju, tako i na druge potrošačke jedinice Budžeta. Uzimajući u obzir sva preusmjerenja tokom 2007. godine plan rashoda Hidrometeorološkog zavoda iznosio je 1.351.132,83€.

Izvršenje rashoda Hidrometeorološkog zavoda po Glavnoj knjizi iznosilo je 1.321.330,63€ što je za 794.384,55€ manje u odnosu na stvarne rashode Zavoda.

Struktura planiranih i ostvarenih izdataka Hidrometeorološkog zavoda

sa preusmjerenjima, odstupanjima i indeksom ostvareno/planirano:


84

AAnnaalliizzoomm ppllaanniirraanniihh ii iizzvvrrššeenniihh iizzddaattaakkaa HHiiddrroommeetteeoorroolloošškkoogg zzaavvooddaa zzaa 22000077.. ggooddiinnuu ddrržžaavvnnii rreevviizzoorr jjee uuttvvrrddiioo::

EEvviiddeennttiirraannjjee rraasshhooddaa nniijjee uu sskkllaadduu ssaa nnaammjjeennaammaa pprreeddvviiđđeenniimm eekkoonnoommsskkoomm kkllaassiiffiikkaacciijjoomm ii iimmaa zzaa ppoosslljjeeddiiccuu nneeaaddeekkvvaattnnuu pprreezzeennttaacciijjuu iissttiihh ooddnnoossnnoo nnjjiihhoovvoogg iizzvvrrššeennjjaa ppaa jjee ssaammiimm ttiimm ii nneeaaddeekkvvaattnnoo uuppoorreeđđiivvaannjjee iizzvvrrššeennjjaa ssaa ppllaannoomm..

22..33..11.. IIZZDDAACCII FFIINNAANNSSIIRRAANNII IIZZ PPRRIIHHOODDAA OODD DDJJEELLAATTNNOOSSTTII,, DDEEPPOOZZIITTAA II DDOONNAACCIIJJAA

U postupku revizije izdataka finansiranih iz depozita, prihoda od djelatnosti i donacija utvrđeno je da HMZ ove izdatke evidentirao u pomoćnim evidencijama (kartica žiro-računa, kartica dobavljača), ali ne i u Glavnoj knjizi.

Izdaci finansirani iz pomenutih izvora u 2007. god. ostvareni su u iznosu od 794.384,55€. Uvidom u raspoloživu evidenciju i dokumentaciju utvđeno je sljedeće:

Stanje depozita t.j. novčanih sredstava na kraju 2006. godine iznosilo je 481.348,66€ (2.149,07€ od prihoda od djelatnosti; 438.318,50€ od prihoda od prodaje nepokretne imovine i 40.881,09€ od donacija).

Novčana sredstva na računu ostvarena su prodajom dijela državne imovine date na korišćenje HMZ. Shodno Odluci o prodaji dijela državne imovine koju koristi Republički hidrometeorološki zavod (»Sl. list RCG« br. 31/03) HMZ je izvršio prodaju iste i postupak prodaje sproveo u skladu sa Zakonom o javnim nabavkama. Tačkom 4 pomenute Odluke određeno je da će se sredstva od prodaje usmjeriti na razvoj hidrometeorološke službe.

U postupku revizije, uvidom u raspoloživu dokumentaciju, utvrđeno je da

su pomenuta sredstva utrošena većim dijelom za rješavanje stambenih pitanja zaposlenih u Zavodu bilo u vidu dodjeljivanja kredita ili kupovine stana.

Potvrda ove konstatacije sastoji se u sljedećem:

OOdd uukkuuppnniihh ssrreeddssttaavvaa oossttvvaarreenniihh pprrooddaajjoomm ddiijjeellaa ddrržžaavvnnee iimmoovviinnee,, kkoojjaa ssuu iizznnoossiillaa 550088..666699,,4400€€,, nnaa tteekkuuććee iizzddaattkkee uuttrrooššeennoo jjee 7711..223366,,0055€€ ((oodd ttooggaa ssee 6611..771177,,5555€€ ooddnnoossii nnaa rraasshhooddee iizz 22000066.. ggoodd.. aa 99..551188,,5500€€ nnaa rraasshhooddee iizz 22000077.. ggoodd..)),, zzaa rrjjeeššaavvaannjjee ssttaammbbeenniihh ppoottrreebbaa zzaappoosslleenniihh uu ZZaavvoodduu uuttrrooššeennoo jjee 226688..663333,,3355€€ ((iizznnooss oodd 88..663333,,3355€€ ooddnnoossii ssee nnaa ppeerriioodd 22000066.. ggoodd..)) aa ssrreeddssttvvaa uu iizznnoossuu oodd 116688..880000,,0000€€ uuppllaaććeennaa ssuu nnaa rraaččuunn pprriihhooddaa oodd pprrooddaajjee ddrržžaavvnnee iimmoovviinnee MMiinniissttaarrssttvvaa ffiinnaannssiijjaa..

Kontrolom kretanja novčanih sredstava na računu, na kojem su se slila

sredstva od prodaje imovine, utvrđene su nepravilnosti:

UU ddiijjeelluu nneeeevviiddeennttiirraannjjaa ssrreeddssttaavvaa oodd pprrooddaajjee ddrržžaavvnnee iimmoovviinnee nnaa KKoonnssoolliiddoovvaannii rraaččuunn ttrreezzoorraa ččiimmee ssuu ppoovvrriijjeeđđeennee ooddrreeddbbee ččll.. 1111


85

ZZaakkoonnaa oo bbuuddžžeettuu (»Sl. list RCG« bbrr.. 4400//0011,, 4444//0011,, 7711//0055 ii »Sl. list CG« bbrr..1122//0077));;

OOttvvaarraannjjee kkoommeerrcciijjaallnnoogg rraaččuunnaa nniijjee uu sskkllaadduu ssaa ččll.. 1122 ZZaakkoonnaa oo bbuuddžžeettuu kkaaoo ii ssaa NNaarreeddbboomm oo nnaaččiinnuu uuppllaattee jjaavvnniihh pprriihhooddaa,, ppoo kkoojjoojj jjee pprrooppiissaann rraaččuunn zzaa uuppllaattuu oovvee vvrrssttee pprriihhooddaa..

Kontrolom pravilnosti postupka dodjele kredita i kupovine stana za

rješavanje stambenih potreba i poboljšanja uslova stanovanja zaposlenih u Zavodu utvrđeno je da je po Zaključku Vlade, br. 03-1671, od 29. marta 2007. god. odobreno preusmjeravanje sredstava od 240.000,00€, sa računa HMZ na kojem se nalaze sredstva od prodaje imovine, na račun Uprave zajedničkih poslova državnih organa, broj 510-8095-02 – Račun za stambenu izgradnju. Komisija za stambena pitanja Vlade RCG je odobrila pomenuti iznos, u vidu kredita, za rješavanje stambenih potreba i poboljšanja uslova stanovanja funkcionera, službenika i namještenika u Zavodu.

Kontrolom su utvđene nepravilnosti:

NNiijjeessuu zzaakklljjuuččeennii uuggoovvoorrii iizzmmeeđđuu ddaavvaaooccaa,, uu oovvoomm sslluuččaajjuu UUpprraavvee zzaajjeeddnniiččkkiihh ppoosslloovvaa ddrržžaavvnniihh oorrggaannaa ii kkoorriissnniikkaa kkrreeddiittaa,, sshhooddnnoo vvllaaddiinnoojj OOddlluuccii oo uusslloovviimmaa ii nnaaččiinnuu vvrraaććaannjjaa kkrreeddiittaa zzaa rrjjeeššaavvaannjjee ssttaammbbeenniihh ppoottrreebbaa..

22..44.. JJAAVVNNEE NNAABBAAVVKKEE

Revizijom javnih nabavki HMZ državni revizor je konstatovao sljedeće nepravilnosti:

VVrriijjeeddnnoosstt jjaavvnniihh nnaabbaavvkkii ZZaavvooddaa iizzvvrrššeenniihh nneeppoossrreeddnniimm ssppoorraazzuummoomm iizznnoossiillaa jjee 4455,,3399%% uukkuuppnniihh ssrreeddssttaavvaa uuttrrooššeenniihh zzaa jjaavvnnee nnaabbaavvkkee.. SShhooddnnoo ččll.. 7788 ZZaakkoonnaa oo jjaavvnniimm nnaabbaavvkkaammaa (»Sl. list RCG« bbrr.. 4466//0066)) jjee pprreeddvviiđđeennoo ddaa uukkuuppnnaa ggooddiiššnnjjaa vvrriijjeeddnnoosstt ttaakkvviihh nnaabbaavvkkii nnee pprreellaazzii 1100%% ggooddiiššnnjjeegg bbuuddžžeettaa zzaa nnaabbaavvkkee..

HHMMZZ jjee uu ttookkuu 22000077.. ggooddiinnee kkoorriissttiioo nneeppoossrreeddnnii ssppoorraazzuumm vveeććii bbrroojj

ppuuttaa zzaa iissttii pprreeddmmeett jjaavvnnee nnaabbaavvkkee ((kkoodd iissttiihh ddoobbaavvlljjaaččaa)) ššttoo jjee uu ssuupprroottnnoossttii ssaa ččllaannoomm 3322 ZZaakkoonnaa oo jjaavvnniimm nnaabbaavvkkaammaa ppoo kkoommee ssee ttookkoomm bbuuddžžeettsskkee iillii ffiinnaannssiijjsskkee ggooddiinnee nnee mmoožžee ddiijjeelliittii pprreeddmmeett nnaabbaavvkkee kkoojjaa pprreeddssttaavvlljjaa jjeeddiinnssttvveennuu ccjjeelliinnuu,, ss nnaammjjeerroomm iizzbbjjeeggaavvaannjjaa pprriimmjjeennee ZZaakkoonnaa ii pprrooppiissaannoogg ppoossttuuppkkaa nnaabbaavvkkee..


86

DDiioo IIIIII ZZAAKKLLJJUUČČNNEE KKOONNSSTTAATTAACCIIJJEE,, OOCCJJEENNEE II PPRREEPPOORRUUKKEE

NNaa bbaazzii uuttvvrrđđeennoogg ččiinnjjeenniiččnnoogg ssttaannjjaa ii IIzzjjaaššnnjjeennjjaa ssuubbjjeekkttaa rreevviizziijjee –– HHiiddrroommeetteeoorroolloošškkoogg zzaavvooddaa CCrrnnee GGoorree ((bbrroojj 0011--22663377 oodd 0044..0088..22000088.. ggoodd..)) nnaa IIzzvvjjeeššttaajj DDRRII ((broj 40113-02-39/10 od 18.07.2008. god.) aa uu sskkllaadduu ssaa ččllaannoomm 4488 PPoosslloovvnniikkaa DDrržžaavvnnee rreevviizzoorrsskkee iinnssttiittuucciijjee,, nnaaddlleežžnnii KKoolleeggiijjuumm nnaa ssjjeeddnniiccii ooddrržžaannoojj 0055..0099..22000088.. ggooddiinnee uussvvoojjiioo jjee KKOONNAAČČAANN IIZZVVJJEEŠŠTTAAJJ oo rreevviizziijjii GGooddiiššnnjjeegg ffiinnaannssiijjsskkoogg iizzvvjjeeššttaajjaa HHiiddrroommeetteeoorroolloošškkoogg zzaavvooddaa CCrrnnee GGoorree zzaa 22000077.. ggoodd.. ssaa sslljjeeddeeććiimm kkoonnaaččnniimm ooccjjeennaammaa,, zzaakklljjuuččcciimmaa ii PPRREEPPOORRUUKKAAMMAA:: 1. Konstatovano je neevidentiranje, u Glavnoj knjizi, prihoda od sopstvene

djelatnosti i donacija kao i rashoda nastalih po tom osnovu.

Potrebno je prihode od sopstvene djelatnosti i donacije kao i rashode nastale po tom osnovu evidentirati u Glavnoj knjizi primjenjujući Pravilnik o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština.

2. Finansijski plan nije sveobuhvatan jer nijesu planirani svi ostvareni prihodi.

Potrebno je planirati sve prihode i primitke koji se ostvaruju, radi

mogućnosti praćenja ostvarenja prihoda i preduzimanja radnji za njihovo ostvarenje.

3. Utvrđeno je da nijesu u cjelosti sprovedene odredbe Zakona o budžetu u

dijelu uplate i evidentiranja u Glavnoj knjizi trezora prihoda od sopstvene djelatnosti, prihoda po osnovu prodate državne imovine i donacija.

Potrebno je da se svi javni prihodi i primici uplaćuju na

jedinstveni račun trezora i evidentiraju po izvorima iz kojih potiču u skladu sa zakonom.

4. Konstatovano je da je ostvarenje izdataka odobreno Zakonom o budžetu za

2007. god. na pojedinim pozicijama prekoračeno a kao takvo nije prikazano već je iskazano na drugoj poziciji na kojoj je bilo raspoloživih sredstava, pa se samim tim data struktura izdataka ne može potvrditi kao tačna u dijelu odnosa planirano ostvareno što je evidentno nepoštovanje odredbi Zakona o budžetu, Zakona o budžetu za 2007. godinu, Uputstva o radu Državnog trezora i Pravilnika o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština. Potrebno je da subjekat revizije dosljedno primjenjuje odredbe

pomenutih zakona i onemogući nenamjensko trošenje sredstava.


87

5. Utvrđeno je da subjekat revizije vrši popis imovine, ali imovinu u svojim poslovnim knjigama ne evidentira na propisanim računima.

Potrebno je da subjekat revizije evidentira imovinu u skladu sa

Zakonom o imovini i Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština.

6. Evidentirano je nepoštovanje Odluke o prodaji dijela državne imovine koju

koristi Republički hidrometeorološki zavod (»Sl. list RCG« br. 31/03) u dijelu nenamjenskog trošenja sredstava od prihoda nastalih prodajom dijela državne imovine kao i nesklapanja ugovora o uslovima i načinu vraćanja stambenih kredita sa korisnicima kredita.

Sredstva od prodaje državne imovine mogu se koristiti samo za

namjene koje su prethodno utvrđene odlukom Vlade; Potrebno je da Uprava zajedničkih poslova državnih organa, u

skladu sa Odlukom o uslovima i načinu vraćanja kredita za rješavanje stambenih potreba, sklopi ugovore sa licima kojima su opredijeljena sredstva.

7. Konstatovana neusklađenost plana nabavki sa finansijskim planom zahtjeva

da ubuduće:

Subjekat revizije uskladi plan nabavki sa finansijskim planom radi obezbjeđivanja sredstava u budžetu.

8. Konstatovano je nepridržavanje odredbi Zakona o javnim nabavkama (čl.

32, 78) prilikom nabavke roba, usluga i izvršenja radova.

Subjekat revizije dužan je prilikom nabavke roba, usluga i izvođenja radova striktno se pridržavati odredbi pomenutog Zakona, posebno kada se radi o primjeni metode neposrednog sporazuma i javna sredstva trošiti u skladu sa istim.

IZVOD


NARODNOG MUZEJA CRNE GORE

ZA 2007. GODINU

Vrsta revizije: Opšta revizija Subjekat revizije: Narodni muzej Crne Gore Predmet revizije: Godišnji finansijski izvještaj za 2007. godinu Trajanje revizije: 40 radnih dana Sastav Kolegijuma: mr Branislav Radulović i Dragiša Pešić


90

DDiioo II OOPPŠŠTTII PPOODDAACCII OO SSUUBBJJEEKKTTUU RREEVVIIZZIIJJEE 11..11.. DDjjeellaattnnoosstt NNaarrooddnnoogg mmuuzzeejjaa CCrrnnee GGoorree

Narodni muzej Crne Gore obavlja djelatnost propisanu Zakonom o

muzejskoj djelatnosti (»Sl. list SRCG« br. 26/77, 30/77i 33/89).

11..22.. OOppššttii ppooddaaccii oo ssuubbjjeekkttuu rreevviizziijjee ii nnjjeeggoovvaa uunnuuttrraaššnnjjaa oorrggaanniizzaacciijjaa

- Subjekat revizije je javna ustanova koja obavlja muzejsku djelatnost. - Osnivač Narodnog muzeja Crne Gore (u daljem tekstu Muzeja) je

Skupština Republike Crne Gore. - Muzej je pravno lice koje samostalno istupa u pravnom prometu sa

trećim licima, u svoje ime i za svoj račun, sa potpunom odgovornošću. Sjedište Muzeja je na Cetinju.

Shodno Pravilniku o organizaciji i sistematizaciji poslova i radnih zadataka

Muzej je organizovan, u skladu sa svojom osnovnom funkcijom, u 12 organizacionih jedinica. Pravilnikom o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta u Narodnom muzeju Crne Gore, kao javne ustanove, sistematizovano je 132 radna mjesta.

Revizijom je utvrđeno da je na dan 31.12.2007. god. u Muzeju bilo 157 zaposlenih što je za 25 više u odnosu na sistematizovana radna mjesta. Takođe je utvrđeno da je Muzej osnovao Službu za marketing, u kojoj je zaposleno 5 radnika, a da ista nije utvrđena Pravilnikom o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta.

Pregled sistematizovanih radnih mjesta i

stanja utvrđenog revizijom po organizacionim jedinicama


91

oorrggaanniizzaacciioonnaa ssttrruukkttuurraa nniijjee uu ccjjeelloossttii ppooppuunnjjeennaa ooddggoovvaarraajjuuććiimm rraaddnniimm mmjjeessttiimmaa ((nneeddoossttaajjee nneeppooppuunnjjeennoo 1133 rraaddnniihh mmjjeessttaa)) ddookk nnaa ddrruuggoojj ssttrraannii iimmaammoo vviiššee 3388 zzaappoosslleenniihh uu ooddnnoossuu nnaa bbrroojj rraaddnniihh mmjjeessttaa kkoojjee pprreecciizziirraa PPrraavviillnniikk oo uunnuuttrraaššnnjjoojj oorrggaanniizzaacciijjii ii ssiisstteemmaattiizzaacciijjii rraaddnniihh mmjjeessttaa..

1.3. RAČUNOVODSTVENO POSLOVANJE

Revizijom računovodstvenog poslovanja obuhvaćene su: ppoosslloovvnnee kknnjjiiggee ((GGllaavvnnaa kknnjjiiggaa MMuuzzeejjaa)),, ppooppiiss iimmoovviinnee ii oobbaavveezzaa ii ffiinnaannssiijjsskkii iizzvvjjeeššttaajjii..

Računovodstvena evidencija Narodnog muzeja Crne Gore zasnovana je

na mmooddiiffiikkoovvaannoojj ggoottoovviinnsskkoojj oossnnoovvii. Računovodstveni sistem zasnovan je na evidenciji u GGllaavvnnoojj kknnjjiizzii koja predstavlja dokumentacionu osnovu za izradu Godišnjeg finansijskog izvještaja. Muzej, shodno Zakonu o budžetu, dužan je da primjenjuje odredbe istog posebno u dijelu finansijskog izvještavanja radi potrebe izrade kkoonnssoolliiddoovvaanniihh ffiinnaannssiijjsskkiihh iizzvvjjeeššttaajjaa nnaa nniivvoouu ddrržžaavvee.

Revizijom je utvrđeno sljedeće činjenično stanje:

Kod računovodstvene evidencije subjekta revizije revizijom su utvrđene nepravilnosti koje se odnose na:

NNaaččiinn vvoođđeennjjaa bbllaaggaajjnniiččkkoogg ppoosslloovvaannjjaa ((ppoosseebbnnoo kkoodd iissppllaattee ii

ppoovvrraaććaajjaa aakkoonnttaacciijjaa zzaa sslluužžbbeennaa ppuuttoovvaannjjaa)),, NNeeeevviiddeennttiirraannjjee pprriihhooddaa uu ccjjeelloossttii ii nneeeevviiddeennttiirraannjjee rraasshhooddaa nnaa

ppoozziicciijjaammaa kkoojjiimmaa ssttvvaarrnnoo pprriippaaddaajjuu,, TTrrooššeennjjee ssrreeddssttaavvaa oossttvvaarreenniihh oodd ssooppssttvveennee ddjjeellaattnnoossttii kkoojjee ssee nnee

eevviiddeennttiirraa ooddvvoojjeennoo oodd ttrrooššeennjjaa bbuuddžžeettsskkiihh ssrreeddssttaavvaa..

oo NNaapprriijjeedd nnaavveeddeennii nneeddoossttaaccii kkoodd rraaččuunnoovvooddssttvveennee eevviiddeenncciijjee ootteežžaavvaajjuu aannaalliizzuu ii kkoonnttrroolluu,, ččiimmee ssee nnaarruuššaavvaa mmoogguuććnnoosstt ssaagglleeddaavvaannjjaa ccjjeellookkuuppnnoossttii ii uuppoorreeddiivvoossttii eekkoonnoommsskkiihh kkaatteeggoorriijjaa kkaaoo ii ppoojjaavvee ggrreeššaakkaa pprrii ffiinnaannssiijjsskkoomm iizzvvjjeeššttaavvaannjjuu..

Revizijom je utvrđeno da Muzej u svojim poslovnim knjigama evidentira

imovinu (vrijednost osnovnih sredstava, zalihe).

IIzzuuzziimmaajjuuććii ppoommeennuuttee nneepprraavviillnnoossttii rraaččuunnoovvooddssttvveennii ssiisstteemm oobbeezzbbjjeeđđuujjee ppoouuzzddaannuu eevviiddeenncciijjuu..


92

Dio II UTVRĐENO ČINJENIČNO STANJE I REZULTATI REVIZIJE 22..11.. IIZZVVJJEEŠŠTTAAJJ OO NNOOVVČČAANNIIMM TTOOKKOOVVIIMMAA IIIIII U postupku vršenja revizije, DRI je dostavljen Godišnji finansijski izvještaji Muzeja. Uvidom u iste državni revizor je utvrdio da Izvještaju o novčanim tokovima III Muzej je prikazao primitke u iznosu od 1.202.414,12€ i izdatke u istom iznosu.

RReevviizziijjoomm jjee uuttvvrrđđeennoo::

DDaa ssee ssuubbjjeekkaatt rreevviizziijjee ffiinnaannssiirraa,, oossiimm ssrreeddssttvviimmaa iizz BBuuddžžeettaa ii oodd pprriihhooddaa oossttvvaarreenniihh oodd ssooppssttvveennee ddjjeellaattnnoossttii ii ddoonnaacciijjaa..

UU IIzzvvjjeeššttaajjuu oo nnoovvččaanniimm ttookkoovviimmaa IIIIII nnaavveeddeennii pprriihhooddii ssuu pprriikkaazzaannii kkaaoo ii rraasshhooddii nnaassttaallii ppoo ttoomm oossnnoovvuu.. PPoommeennuuttii pprriihhooddii pprriikkuupplljjaajjuu ssee nnaa rraaččuunniimmaa kkoodd ppoosslloovvnnee bbaannkkee kkoojjiimmaa bbeezz ooddoobbrreennjjaa MMiinniissttaarrssttvvaa ffiinnaannssiijjaa rraassppoollaažžee NNaarrooddnnii mmuuzzeejj CCrrnnee GGoorree..

PPooddaaccii ddaattii uu IIzzvvjjeeššttaajjuu oo nnoovvččaanniimm ttookkoovviimmaa IIIIII,, aa ttiiččuu ssee rraasshhooddaa,, ooddggoovvaarraajjuu ppooddaacciimmaa iizz GGllaavvnnee kknnjjiiggee ssuubbjjeekkttaa rreevviizziijjee,, ddookk ssee jjaavvlljjaajjuu rraazzlliikkee vveezzaannee zzaa pprriihhooddee ppoosseebbnnoo zzaa pprriihhooddee iizz BBuuddžžeettaa ((ooppššttii pprriihhooddii)).. DDrržžaavvnnii rreevviizzoorr jjee uu ppoossttuuppkkuu rreevviizziijjee uuttvvrrddiioo ppoommeennuuttee rraazzlliikkee.. PPoo GGllaavvnnoojj kknnjjiizzii MMuuzzeejjaa pprriihhooddii iizznnoossee 11..220022..441166,,1122€€ ddookk ssttvvaarrnnoo oossttvvaarreennii pprriihhooddii,, uuttvvrrđđeennii uu ppoossttuuppkkuu rreevviizziijjee,, iizznnoossee 11..221122..449944,,6688€€.. ZZaa rraazzlliikkuu uu iizznnoossuu oodd 1100..007788,,5566€€ mmaannjjee ssuu kknnjjiižžeennii pprriihhooddii uu GGllaavvnnoojj kknnjjiizzii MMuuzzeejjaa ((ddeettaalljjnniijjee uu ddiijjeelluu IIzzvvjjeeššttaajjaa kkoojjii ssee ooddnnoossii nnaa pprriimmiittkkee))..

DDaa ssuu ssee ppoosslloovvnnee ttrraannssaakkcciijjee ((uuppllaattee,, iissppllaattee)) pprreekkoo rraaččuunnaa kkoodd ppoosslloovvnnee bbaannkkee vvrrššiillee vvaann DDrržžaavvnnoogg ttrreezzoorraa ((KKoonnssoolliiddoovvaannoogg rraaččuunnaa ttrreezzoorraa)) ššttoo jjee uu ssuupprroottnnoossttii ssaa ččllaannoomm 1111 ZZaakkoonnaa oo bbuuddžžeettuu..

DDaa ssuu ppoojjeeddiinnii rraasshhooddii kknnjjiižžeennii nnaa ppoozziicciijjaammaa kkoojjiimmaa nnee pprriippaaddaajjuu ii kkaaoo ttaakkvvii ssuu pprreezzeennttiirraannii uu IIzzvvjjeeššttaajjuu oo nnoovvččaanniimm ttookkoovviimmaa IIIIII..

Prikaz žiro - računa kod poslovnih banaka

Razlika ostvarenih prihoda i priliva na račune kao i razlika odliva sa

računa i rashoda evidentiranih u Glavnoj knjizi Muzeja javlja se iz razloga što se uvećava promet na računima povraćajem akontacija i prebacivanjem sredstava sa računa na račun pa se na taj način uvećava promet na računima a transakcije nemaju karakter ni prihoda ni rashoda.


93

UU IIzzvvjjeeššttaajjuu oo nnoovvččaanniimm ttookkoovviimmaa IIIIII nniijjeessuu iisskkaazzaannii ddeeppoozziittii nnaa ddaann 3311..1122..22000077.. ggoodd.. ddookk jjee eevviiddeennttnnoo ddaa oonnii ppoossttoojjee ii ttoo uu iizznnoossuu oodd 2222..225555,,6666€€.. PPoommeennuuttaa ssrreeddssttvvaa ssuu sshhooddnnoo ččll.. 3366 ssttaavv 11 ZZaakkoonnaa oo bbuuddžžeettuu (»Sl. list RCG« br. 40/01 i 71/05)) ttrreebbaallaa bbiittii vvrraaććeennaa nnaa jjeeddiinnssttvveennii rraaččuunn ttrreezzoorraa..

Narodni muzej Crne Gore je u Izvještaju o neizmirenim obavezama

prikazao stanje neizmirenih obaveza u iznosu od 38.812,76€ i odnose se na obaveze za kapitalne izdatke.

Predmetnom revizijom utvrđeno je da su: PPrriikkaazzaannii pprriihhooddii uu mmaannjjeemm iizznnoossuu oodd 1100..007788,,5566€€ ppaa jjee sshhooddnnoo ttoommee

ppoottrreebbnnoo uu GGllaavvnnoojj kknnjjiizzii uuvveeććaattii ii pprriihhoodd zzaa ppoommeennuuttii iizznnooss.. DDaa eevviiddeennttiirraannjjee rraasshhooddaa nniijjee uu sskkllaadduu ssaa nnaammjjeennaammaa pprreeddvviiđđeenniimm

eekkoonnoommsskkoomm kkllaassiiffiikkaacciijjoomm ii iimmaa zzaa ppoosslljjeeddiiccuu nneeaaddeekkvvaattnnuu pprreezzeennttaacciijjuu iissttiihh ooddnnoossnnoo nnjjiihhoovvoogg iizzvvrrššeennjjaa..

NNeeiisskkaazziivvaannjjee ssttaannjjaa ddeeppoozziittaa nnaa kkrraajjuu ffiisskkaallnnoogg ppeerriiooddaa.. Konačna ocjena:

IIzzvvjjeeššttaajj oo nnoovvččaanniimm ttookkoovviimmaa IIIIII ssuubbjjeekkttaa rreevviizziijjee zzaa 22000077.. ggooddiinnuu uu

ggeenneerraallnnoomm,, iizzuuzziimmaajjuuććii nnaavveeddeennee nneepprraavviillnnoossttii,, ddaajjee iissttiinniitt ii oobbjjeekkttiivvaann pprriikkaazz pprriimmiittaakkaa ii iizzddaattaakkaa..


Narodni muzej Crne Gore je u 2007. godini ostvario prihod u iznosu od 1.212.494,68 €.


94

SSttrruukkttuurraa oossttvvaarreenniihh pprriimmiittaakkaa

Revizijom je utvrđeno da Muzej osim sredstava iz budžeta ostvaruje prihod po osnovu obavljanja sopstvene djelatnosti i donacija. Procentualno ovi pihodi, zajedno sa ostalim prihodima, iznose 31,77% (prihodi od sopstvene djelatnosti 28,08%, donacije 3,27% i ostali prihodi 0,44%) u odnosu na ukupne primitke Muzeja ostvarene u 2007. godini i predstavljaju značajnu stavku kako po pitanju planiranja tako i po pitanju kontrole budžetskih sredstava uopšte.

Revizijom je utvrđeno da ova sredstva nijesu uplaćivana na račun Budžeta čime su povrijeđene odredbe člana 32 Zakona o budžetu (»Sl. list RCG« br. 40/01, 44/01 i 71/05).

OOvvaakkaavv nnaaččiinn ppoosslloovvaannjjaa MMuuzzeejjaa iimmaaoo jjee zzaa ppoosslljjeeddiiccuu ttzzvv.. »ddiisskkrreecciioonnuu ppoottrrooššnnjjuu« mmiimmoo nnaammjjeennaa uuttvvrrđđeenniihh ZZaakkoonnoomm oo bbuuddžžeettuu zzaa 22000077.. ggoodd..,, ččiimmee ssee ssmmaannjjeenn ooppsseegg vvaalljjaannee kkoonnttrroollee nnaadd uukkuuppnnoomm jjaavvnnoomm ppoottrrooššnnjjoomm..

Prihodi po evidenciji u Glavnoj knjizi subjekta revizije iznose

1.202.416,12€. Razlika između prihoda u Glavnoj knjizi Muzeja i prihoda utvrđenih u postupku revizije iznosi 10.078,56€ a nastala je iz sljedećih razloga:

SSuubbjjeekkaatt rreevviizziijjee kknnjjiiggoovvooddssttvveennoo jjee iisskkaazzaaoo ttrraannssffeerree pprreekkoo DDrržžaavvnnoogg ttrreezzoorraa uu mmaannjjeemm iizznnoossuu zzaa 2277..227766,,4499€€..

SSrreeddssttvvaa iizz bbuuddžžeettsskkiihh rreezzeerrvvii iisskkaazzaannaa uu vveeććeemm iizznnoossuu zzaa 2211..009900,,0000€€..

DDoonnaacciijjee iizz iinnoossttrraannssttvvaa iisskkaazzaannee ssuu mmaannjjeemm iizznnoossuu zzaa 33..889922,,0077€€.. 22..33.. II ZZ DD AA CC II

Narodni muzej Crne Gore je u 2007. god. ostvario rashode u iznosu od 1.202.416,12€. U postupku revizije utvrđeno je da je u Glavnoj knjizi Muzeja evidentiran ukupan rashod u iznosu od 1.173.936,23€ a razlika od 28.479,79€ se odnosi na otplatu dugova i tekuću budžetsku rezervu.


95

Struktura ostvarenih izdataka Narodnog muzeja Crne Gore u 2007. god.

Grafički prikaz strukture izdataka Muzeja


96

DDiioo IIIIII ZZAAKKLLJJUUČČNNEE KKOONNSSTTAATTAACCIIJJEE,, OOCCJJEENNEE II PPRREEPPOORRUUKKEE

NNaa bbaazzii uuttvvrrđđeennoogg ččiinnjjeenniiččnnoogg ssttaannjjaa ii IIzzjjaaššnnjjeennjjaa ssuubbjjeekkttaa rreevviizziijjee –– NNaarrooddnnoogg mmuuzzeejjaa CCrrnnee GGoorree ((bbrroojj 0011--22447799 oodd 3300..0099..22000088.. ggoodd..)) nnaa IIzzvvjjeeššttaajj DDRRII,, aa uu sskkllaadduu ssaa ččllaannoomm 4488 PPoosslloovvnniikkaa DDrržžaavvnnee rreevviizzoorrsskkee iinnssttiittuucciijjee,, nnaaddlleežžnnii KKoolleeggiijjuumm nnaa ssjjeeddnniiccii ooddrržžaannoojj 0088..1100..22000088.. ggooddiinnee uussvvoojjiioo jjee KKOONNAAČČAANN IIZZVVJJEEŠŠTTAAJJ oo rreevviizziijjii GGooddiiššnnjjeegg ffiinnaannssiijjsskkoogg iizzvvjjeeššttaajjaa NNaarrooddnnoogg mmuuzzeejjaa CCrrnnee GGoorree zzaa 22000077.. ggoodd.. ssaa sslljjeeddeeććiimm kkoonnaaččnniimm ooccjjeennaammaa,, zzaakklljjuuččcciimmaa ii PPRREEPPOORRUUKKAAMMAA:: 1. Konstatovano je da organizaciona struktura nije u cjelosti popunjena

odgovarajućim radnim mjestima (nepopunjeno je 13 radnih mjesta) dok na drugoj strani ima više 38 zaposlenih u odnosu na broj radnih mjesta koje precizira Pravilnik o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta. U okviru organizacije funkcioniše Služba za marketing a da ista nije utvrđena Pravilnikom o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta.

Potrebno je obezbjediti primjenu Pravilnika o unutrašnjoj

organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta kojim se utvrđuje unutrašnja organizacija Muzeja, ustrojstvo organizacionih jedinica i ukupan broj izvršilaca.

2. Utvrđeno je da nijesu u cjelosti sprovedene odredbe Zakona o budžetu u dijelu uplate i evidentiranja u Glavnoj knjizi trezora prihoda od sopstvene djelatnosti i donacija.

Potrebno je da se svi prihodi i primici subjekta revizije uplaćuju

na jedinstveni račun trezora i evidentiraju po izvorima iz kojih potiču u skladu sa zakonom.

3. Neutrošena budžetska sredstva na kraju poslovne 2007. godine ostala su

na računima kod poslovne banke.

Potrebno je da se budžetska sredstva koja ostaju neutrošena do 31. decembra vrate na jedinstveni račun trezora, shodno odredbama Zakona o budžetu.

4. Konstatovano je da se na pojedinim pozicijama rashoda knjiže izdaci koji ne

pripadaju toj vrsti rashoda, pa se samim tim struktura izdataka ne može u potpunosti prihvatiti što je evidentno nepoštovanje odredbi Zakona o budžetu, Zakona o budžetu za 2007. godinu, Uputstva o radu državnog trezora i Pravilnika o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština.

Potrebno je da subjekat revizije dosljedno primjenjuje odredbe

pomenutih zakona i onemogući nenamjensko trošenje sredstava.

IZVOD


REPUBLIČKOG FONDA PENZIJSKOG I INVALIDSKOG OSIGURANJA

ZA 2007. GODINU

Vrsta revizije: Opšta revizija Subjekat revizije: Republički fond penzijskog i invalidskog osiguranja Predmet revizije: Godišnji finansijski izvještaj Republičkog fonda

penzijskog i invalidskog osiguranja za 2007. godinu Trajanje revizije: 60 radnih dana Sastav Kolegijuma: dr Milan Dabović i Dušan Mrdović


98

1. Opšti podaci

Republički fond penzijskog i invalidskog osiguranja (u daljem tekstu Fond) je registrovan u Centralni registar Privrednog suda u Podgorici 16.05.2005. godine, pod registarskim brojem 8/0015542/001 kao USTANOVA, u skladu sa odredbama Zakona o privrednim društvima (»Sl. list RCG« br. 6/02). Sjedište Fonda je u ulici Ivana Crnojevića broj 64, Podgorica, a organi Fonda su: Upravni odbor i Direktor.

Upravni odbor je organ upravljanja Fonda. Upravni odbor Fonda ima 13 članova koje imenuje i razrješava Vlada. Članovi Upravnog odbora Fonda imenuju se na vrijeme od četiri godine. Upravni odbor donosi Statut i druga opšta akta, odluke o usklađivanju penzija i drugih prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja, razmatra i usvaja godišnje i polugodišnje finansijske izvještaje o finansijskom poslovanju sa izvještajem o reviziji godišnjeg računa, odlučuje o prodaji imovine, odlučuje o zaključivanju ugovora u ime i za račun Fonda, odlučuje o kreditnom zaduživanju Fonda i obavlja i druge poslove utvrđene Statutom i drugim aktima.

Revizijom je obuhvaćena i kontrola postupka donošenja opštih i drugih akata i konstatovano da je rad Upravnog odbora u skladu sa Zakonom o penzijskom i invalidskom osiguranju i Poslovnikom o radu Upravnog odbora. Direktor Fonda predlaže poslovnu politiku, budžet i program rada Fonda, izvršava odluke Upravnog odbora, obezbjeđuje zakonitost u radu, poslovanju kao i sprovođenju Statuta i opštih akata i druge poslove predviđene aktima Fonda. Direktor Fonda se imenuje na period od četiri godine.

U cilju efikasnog, racionalnog i uspješnog obavljanja poslova iz svoje nadležnosti i zakonitog sprovođenja penzijskog i invalidskog sistema Fond ima organizacione jedinice – sektore, službe i odjeljenja. Sektorima Fonda rukovode pomoćnici direktora, a službom rukovodilac službe. Odjeljenjima unutar sektora rukovode načelnici odjeljenja. Pojedini složeniji poslovi u Fondu obavljaju se po pravilu u okviru komisija i radnih tijela. Potrebu formiranja, sastav i zadatke, dinamiku i naknadu za rad u komisijama i radnim tijelima utvrđuje Direktor.

U skladu sa članom 114 Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju, Upravni odbor je donio Statut i Odluku o izmjenama i dopunama Statuta, na koji je data saglasnost Vlade1. Statutom je uređena unutrašnja organizacija i način rada Fonda, osnove i način uređivanja prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja. U skladu sa članom 9 i 16 Statuta, Upravni odbor je donio Poslovnik o radu Upravnog odbora i Odluku o utvrđivanju visine naknade za rad u organima Fonda. Na osnovu člana 28 Statuta, Upravni odbor je osnovao stalna radna tijela, i to: Komisiju za sistem penzijskog i invalidskog osiguranja2 i Komisiju za privatizaciju Fonda3. 1 Zaključak Vlade RCG broj 03-136 od 24.01.2008. godine 2 Odluka o imenovanju komisije za sistem penzijskog i invalidskog osiguranja broj 7 od 05.05.2004. godine 3 Odluka o imenovanju komisije za privatizaciju Fonda broj 6 od 05.05.2004. i broj 23 od 04.02.2005. godine


99

Organizacija Fonda se zasniva na funkcionalnom i teritorijalnom principu organizovanja sa jedinstvenim centralizovanim rukovođenjem u Centralnoj službi u Podgorici i područnim odjeljenjima u Podgorici, Baru, Kotoru, Herceg Novom, Cetinju, Nikšiću, Beranama i Bijelom Polju. Ukupan broj zaposlenih u Fondu je 236, odnosno 248 sa zaposlenim na određeno vrijeme i pripravnicima.

Cilj revizije Finansijskih izvještaja Republičkog fonda penzijskog i invalidskog osiguranja na dan 31.12.2007. godine je revizija usklađenosti poslovanja Fonda sa zakonima i drugim aktima čija se primjena značajno odražava na finansijske izvještaje. Osnovni cilj revizije odnosi se na valjanost finansijskih izvještaja u obračunskom periodu u dijelu istinitosti, objektivnosti i usklađenosti sa važećim računovodstvenim standardima i načelima, kao i usklađenost poslovanja Fonda sa Zakonom o penzijskom i invalidskom osiguranju4, Zakonom o javnim nabavkama5 i drugim propisima iz oblasti penzijskog i invalidskog osiguranja. Ovako postavljen cilj revizije vezan je za izricanje mišljenja o istinitosti i vjerodostojnosti finansijskih izvještaja Republičkog fonda penzijskog i invalidskog osiguranja i pravilnosti (zakonitosti) izvršenja Finansijskog plana za 2007. godinu. Shodno tome, cilj revizije je posmatran kao: pravilnost finansijskih izvještaja i pravilnost poslovanja. 2. Nalazi i preporuke revizije

Fond ima kvalitetno organizovanu i konzistentno strukturiranu elektronsku bazu podataka, kojom su obezbjeđene relevantne informacije za: efikasan postupak revizije, usklađenost poslovanja Fonda sa zakonima i drugim aktima i pripremu analitičke osnove na kojoj je zasnovana izrada Izvještaja. Saradnja odgovornih lica i zaposlenih u Fondu sa Institucijom predstavlja važan činilac koji je doprinio kvalitetu urađenog Izvještaja.

Revizijom je utvrđeno da ne postoje materijalno značajne pogreške ili odstupanja kod zvanično prezentiranih finansijskih izvještaja, kao ni povrede zakonskih propisa kojima se uređuje organizacija i djelatnost Fonda. Finansijske transakcije su potkrijepljene odgovarajućom dokumentacijom i zasnovane na odlukama organa upravljanja Fonda. Pored pozitivnog mišljenja smatramo potrebnim da ukažemo i na one elemente koji mogu bitno poboljšati efikasnost i kvalitet izvještavanja, kao i aktivnosti Fonda u budućem periodu. U skladu sa primjedbama i iskazanim rezervama predložene su mjere i preporuke koje smatramo da će u dobroj mjeri koristiti Fondu, kao i efikasnijoj konsolidaciji sistema javne potrošnje u narednim godinama.

4 »Sl. list RCG« broj 54/03, 39/04, 61/04, 79/04, 81/04, 29/05, 14/07,47/07. 5 »Sl. list RCG« broj 46/06


100

2.1. Djelatnost i organizacija

Revizijom je obuhvaćena i kontrola donošenja opštih i drugih akata i konstatovano da je rad Upravnog odbora u skladu sa Zakonom o penzijskom i invalidskom osiguranju i Poslovnikom o radu Upravnog odbora.

Služba interne revizije efikasno je organizovana i redovno obavlja poslove iz svoje nadležnosti. Uvidom u Izvještaje urađene od strane službe, kao i iz neposrednog razgovora sa rukovodiocem službe interne revizije, uvjereni smo da ova Služba doprinosi poboljšanju efikasnosti poslovanja Fonda.

Smatramo neophodnim da menadžment Fonda da prioritet aktivnostima Sektora za sprovođenje penzijskog i invalidskog osiguranja kako bi se, shodno članu 141 Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju, obezbjedio efikasan unos podataka po dostavljenim prijavama M-4 iz prethodnog perioda.

Revizijom je utvrđeno da se ne vodi uredno ažuriranje dokumenata u personalnim dosijeima, nedostaju obrasci prijava podataka za matičnu evidenciju o zaposlenim osiguranicima, kao i evidencije o prijavama za zdravstveno osiguranje. Za pojedina radna mjesta, predviđena aktom o sistematizaciji, angažuju se radnici po ugovoru o djelu. Smatramo da je potrebno ukazati na primjenu Zakona o radu, kojim su uređeni radni odnosi, i koji pored zasnivanja radnog odnosa na neodređeno i određeno vrijeme, dozvoljava dopunski rad, rad sa nepunim radnim vremenom i posebnu vrstu ugovora o povremenim i privremenim poslovima. Kadrovska evidencija nije kompjuterski obrađena zbog nedostatka programa za kadrovsku evidenciju, te se može konstatovati da informatička tehnologija u ovom odeljenju nije iskorišćena na adekvatan način.

• Smatramo da je potrebno kompletirati i ažurirati personalna dosijea zaposlenih, urediti i održavati kadrovsku dokumentaciju i evidenciju iz domena radnih odnosa, redovno prijavljivati i odjavljivati socijalno osiguranje zaposlenih i smanjiti broj angažovanih radnika po ugovoru o djelu za radna mjesta koja su predviđena sistematizacijom za prijem službenika na neodređeno ili određeno radno vrijeme.

2.2 Finansiranje

Revizijom je utvrđeno da gotovinski tokovi, u najvećoj mjeri, odgovaraju stanju iskazanom u bruto bilansu. Naime, početno stanje gotovine i ostvareni prilivi u 2007. godini umanjeni za isplate u istom periodu, daju gotovinu koja je konfirmisana od strane komercijalnih banaka preko kojih Fond obavlja gotovinske transakcije. Kada su u pitanju gotovinski tokovi ocjenjujemo da:

• Gotovina na početku perioda, kao i na kraju perioda, ne uključuje depozit u iznosu od 115.000,00€, oročen kod (»Crnogorske komercijalne banke« AD, Podgorica po ugovoru br. 11729 od


101

09.08.2006. godine, uz kamatnu stopu od 1% na godišnjem nivou. Nakon izvršenih korekcija iznos depozita po viđenju i oročenih depozita odgovara stanju gotovine na kraju perioda u iznosu od 38.108.345,26€6.

• Prema izvještaju o novčanim tokovima, ostvareni prilivi sa kompenzacijama, bez priliva po osnovu prodaje finansijske i nefinansijske imovine i priliva po osnovu uzetih kredita i pozajmica, na dan 31.12.2007. godine iznose 237.839.977,89€, a tekući izdaci, bez kapitalnih izdataka i otplate glavnice po uzetim kreditima i pozajmicama, iznose 235.425.589,06€. Neto novčani tok po osnovu tekućih transakcija je pozitivan i iznosi 2.414.388,83€.

• Neto novčani tok po osnovu investiranja je pozitivan i iznosi 12.451.806,10€. U novčani tok po osnovu investiranja uključeni su prilivi po osnovu prodaje nefinansijske imovine u iznosu od 36.786,16€, po osnovu prodaje finansijske imovine u iznosu od 12.456.062,16€ i odlivi po osnovu kapitalnih izdataka u iznosu 41.042,22€.

• Skrećemo pažnju da u Izvještaju o novčanim tokovima, gotovina na početku 2007. godine veća je od gotovine na kraju 2006. godine za iznos 1.100.000,00€, a odnosi se na oročeni depozit kod NLB Montenegro banke po ugovoru broj 201229 od 02.07.2004. godine.

• Neto novčani tok po osnovu finansiranja je negativan, što znači da Fond u obračunskom periodu nije koristio pozajmice za finansiranje svojih obaveza i da je u navedenom iznosu smanjio dug prema bankama. Prilivi i odlivi po osnovu uzetih kratkoročnih kredita i pozajmica u iznosu 2.500.000,00€, nijesu uključeni u novčani tok po osnovu finansiranja, što nije izmjenilo stanje gotovine i gotovinskog suficita/deficita za 2007. godinu.

• Efikasnom depozitno kreditnom politikom Fonda u izvještajnom periodu ostvarena je pozitivna kamatna razlika u iznosu od 964.259,81€.7 U postupku revizije je usaglašeno stanje računa Fonda na kraju poslovne godine sa stanjem računa kod poslovnih banaka, koje su svojim komfirmacijama potvrdile stanje gotovine. Razlika u iznosu od 50,65€ odnosi se na devizni račun kod Podgoričke banke. Naplaćeni prihod po osnovu kamata na ukupno oročena sredstva u 2007. godini iznosi 1.610.472,27€ i stanje oročenih sredstava kod poslovnih banaka potvrđeno je komfirmacijom.

6 Pojedinačni Izvještaj strana 15 7 Pojedinačni Izvještaj strana 33


102

2.3 Gotovinski suficit / deficit

Gotovinski deficit prije transfera iznosi 58.782.954,18€. Iskazani deficit pokriven je transferima iz budžeta u iznosu 61.156.300,71€, što je uticalo na povećanje gotovine u iznosu 2.373.346,53€ odnosno, ako se dodaju prilivi od prodaje finansijske i nefinansijske imovine u iznosu 12.492.848,32€ i oduzmu odlivi po osnovu otplate glavnice kredita iz prethodnog perioda u iznosu 15.668,34€, gotovina je povećana u iznosu od 14.850.526,51€. Ovako iskazano povećanje gotovine jednako je konfirmisanim podacima banaka o neto povećanju gotovine na kraju obračunskog perioda u iznosu 14.850.528,51€, sa zanemarljivom razlikom od 2,00€, odnosno zbiru neto povećanja oročenih depozita u iznosu 10.587.511,75€ i neto povećanju depozita po viđenju u iznosu 4.263.016,76€8.

• Ukoliko se gotovinski deficiit prije transfera, u iznosu od 58.782.954,18€, uveća za iznos neto povećanja obaveza od 3.478.768,03€ dobija se modifikovani gotovinski deficit u iznosu od 62.261.722,21€, što znači da su transferi približno dobro planirani, i da Fond nije morao povećavati obaveze u iznosu od 3.478.768,03€.

2.4 Bilans stanja, ekonomski i novčani tokovi

Shodno Pravilniku, Fond nije u obavezi da sastavlja bilans stanja, ali radi sagledavanja stanja imovine, potraživanja i obaveza, kao i promjene neto vrijednosti kapitala urađen je bilans stanja u skladu sa strukturom podataka prikazanih u knjigovodstvenoj evidenciji Fonda. Napominjemo da su podaci Fonda ažurni, hronološki sređeni i konzistentni i kao takvi omogućili su sastavljanje relevantnih izvještaja. Podaci iz bruto bilansa Fonda, sistematizovani kroz tabelu bilansa stanja, pokazuju da je za 2007. godinu neto smanjena vrijednost aktive, umanjena za neto povećanje neizmirenih obaveza, dala smanjenje neto vrijednosti kapitala Fonda za iznos od 42.433.309,30€. Odnos podataka iskazanih u bilansu stanja i ekonomskim i novčanim tokovima takođe potvrđuje nalaze revizije da je smanjena neto vrijednost kapitala za 42.433.309,30€. Rekapitulacijom gotovinskih i ekonomskih tokova u 2007. godini, odvojeni su gotovinski i ekonomski tokovi i izvršeno sabiranje rezultata po osnovu dva toka i dobijen isti rezultat9, što je prikazano u narednim tabelama: 8 Izvještaj strana 22 9 Uočene su određene tehničke greške, u tabelama Izvještaja naznačene kao neobjašnjeni iznosi, vezane za dug prema Crnogorskoj komercijalnoj banci. Naime, na dan 01.01.2007. godine evidentirano početno stanje duga na računu 251100 – Crnogorska komercijalna banka u iznosu od 12.265,65€. Na istom računu prikazane su obračunate obaveze nastale u 2007. godini od 500.000,00€, tako da ukupno zaduženje iznosi 512.265,65€. Plaćene obaveze u 2007. godini su prikazane u iznosu od 500.000,00€ i stanje obaveza iskazanih u bruto bilansu, po tom osnovu, na dan 31.12.2007. godine iznosi 12.265,65€. Međutim, u izvještaju o novčanim tokovima prikazana je otplata prema Crnogorskoj komercijalnoj banci u iznosu od 10.668,34€, pa bi po tom osnovu u evidenciji bruto bilansa otplata morala iznositi 510.668,34€, a novo stanje na računu 251100 – Crnogorska komercijalna banka 1.597,31€. Time bi se dobilo odgovarajuće stanje ukupnog duga po osnovu kreditinih transakcija od 1.011.331,16€.


103


104

Prva tabela označena kao bilans stanja Republičkog fonda penzijskog i invalidskog osiguranja i sređena je na osnovu podataka iz bruto bilansa, pri čemu dobijen rezultat po formuli NV = A – O i oznake predstavljaju: NV - neto vrijednost, A – aktiva, O – obaveze. Polazeći od iskazanih vrijednosti u bilansu stanja dobija se:

Neto smanjena vrijednost aktive umanjena za neto povećanje neizmirenih obaveza dala je smanjenje neto vrijednosti za iznos od 42.433.309,30€.

a) Druga tabela označena kao odnos bilansa stanja i ekonomskih i novčanih tokova pokazuje korespodentnu vezu usaglašavanja iznosa iz bilansa stanja sa gotovinskim i novčanim tokovima, koja takođe potvrđuje nalaze revizije, potvrđujući smanjenje neto vrijednosti za 42.433.309,30€.

b) Trećom tabelom, označenom kao rekapitulacija gotovinskih i ekonomskih tokova u 2007. godini, odvojeni su gotovinski i ekonomski tokovi i izvršeno sabiranje rezultata po osnovu dva toka, tako da je dobijen isti rezultat.

Činjenica je da Fond nije mogao uticati na negativne rezultate i to:

• Depresijaciju nefinansijske imovine u iznosu od 107.860,90€, koja predstavlja obračunsku kategoriju izvedenu na osnovu zakonski definisanih stopa amortizacije;


105

• Depresijaciju finansijske imovine u iznosu od 47.939.009,02€ koja je rezultat privatizacije imovine realizovane prodajom hartija od vrijednosti na tržištu kapitala;

• Najvećim dijelom na neto povećanje obaveza u iznosu od

9.254.054,44€, koje su nastale kao obaveza plaćanja na osnovu zakonom ustanovljenih prava korisnika.

2.5 Konstatacije, tehničke greške i manji nedostaci

Institucija, u odnosu na iskazano stanje obaveza Fonda prema dobavljačima na dan 31.12.2007. godine u iznosu 204.866,93€, izražava rezervu, zbog činjenice da je na postavljeni zahtjev izvršena konfirmacija od 31,92% ukupno iskazanih obaveza po ovom osnovu. Pri tome, od ukupno konfirmisanog iznosa, dobavljači su za 20,05% obaveza iskazali neslaganje sa evidencijom Fonda u 2007. godini.

Revizijom je utvrđeno da nije bilo materijalno značajnih nepravilnosti u obračunu i isplati zarada i drugih ličnih primanja u 2007. godini.

Revizijom je utvrđeno, da je prilikom pravdanja putnih naloga dokumentaciju trebalo dopuniti sa izvještajem o službenom putovanju i voditi računa da se poštuju propisani standardi prilikom pravdanja putnih naloga. Revizijom je utvrđeno, da uz fakture za izvršene usluge tekućeg održavanja opreme nema priloženih radnih naloga o izvršenoj usluzi.

Uočene su određene slabosti u internom zavođenju dokumenata i njihovoj ovjeri, pa je neophodno poboljšati sistem kontrole utvrđen odgovarajućim internim procedurama toka dokumentacije. 2.6 Anketa i isplata penzija

Fond je izvršio značajnu racionalizaciju naknade koja se plaća Pošti za uslugu distribucije korisničkih prava i treba istaći da postoji tendencija da se isplate penzija vrše preko poslovnih banaka. Fond i u 2008. godini sprovodi aktivnosti u cilju smanjenja iznosa izdataka po osnovu naknada koje plaća Pošti Crne Gore na ime isplate penzija i drugih naknada po osnovu prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja. U tom cilju, Fond je sačinio Ugovor sa poštom kojim je, pored smanjenja naknade, Pošta preuzela štampu čekova, koja je rađena u računskom centru Fonda. U cilju sagledavanja efikasnosti isplate korisničkih prava putem Pošte, Institucija je organizovala anketu na uzorku od 300 korisnika prava na teritoriji opštine Podgorica sa odgovarajućim upitima i indentifikacijom potpisa kod isplate korisničkih prava. Anketa je sprovedena u planiranom periodu10 i smatramo da je potrebno istaći sljedeće: 10 Pojedinačni Izvještaj strana 45


106

• Anketirana lica su najvećim dijelom iskazala zadovoljstvo kod isplate korisničkih prava.

• Anketari su uočili da je izuzetno veliki problem kod identifikacije adresa korisnika, koje su najvećim dijelom netačne ili ne postoje.

• Institucija skreće pažnju da postoji mogućnost da pojedini potpisi koji se nalaze na uputnicama, kao potvrda prijema gotovine, ne budu potpisani od strane korisnika ili opunomoćenih lica.

2.7 Javne nabavke

Revizijom su obuhvaćene javne nabavke većih vrijednosti izvršene u 2007. godini. Utvrđeno je da se pregledana dokumentacija, za okončane i tendere koji su u toku, vodi uredno i da za svaki tender postoje dokumenta koja su vezana za pojedinačne nabavke sa pratećim odlukama koje predviđa Zakon o javnim nabavkama. Revizijom, metodom uzorka, konstatovano je da je postupkom javnih nabavki zastupljeno načelo javnosti, konkurencije i ravnopravnosti ponuđača.

• Smatramo potrebnim da Fond blagovremeno, shodno Zakonu, donese plan javnih nabavki i da putem javnih nabavki obuhvati i pružanje usluga za održavanje računarske i programske opreme.

Isticanje i navođenje činjenica koje upućuju na određene nedostatke u radu Fonda, ima za cilj otklanjanje tekućih nedostaka koji nemaju materijalnu značajnost i uticaj na prethodno istaknut pozitivan stav revizije Fonda za 2007. godinu. 3. Postupanje Fonda po datim preporukama

Shvatajući cilj datih nalaza i preporuka, Republički fond penzijskog i invalidskog osiguranja je preuzeo i informisao Instituciju, o sprovedenim aktivnostima u 2008. godini, odnosno postupio po preporukama datim u Izvještaju o reviziji finansijskih izvještaja za 2007. godinu. Fond je preduzeo niz aktivnosti u cilju blagovremene i efikasne primjene Uredbe o dostavljanju prijave podataka za utvrđivanje staža osiguranja, zarade i naknade zarade koje služe za utvrđivanje godišnjeg ličnog koeficijenta i visine uplate doprinosa Republičkom fondu penzijskog i invalidskog osiguranja. Fond je javnim oglašavanjem upoznao obveznike uplate doprinosa na predaju M4 obrazca, organizovao edukativna savjetovanja službenika Fonda i angažovao dodatni broj radnika u cilju brže realizacije navedene Uredbe. Fond je, u cilju ažuriranja personalnih dosijea, u toku sa uvođenjem i implementacijom informacionog programskog rešenja. Takođe, kada su u pitanju preporuke iz Izvještaja, iz oblasti finansiranja, bilansa stanja i ekonomskih tokova Fond je ispoštovao date preporuke i dopisom broj 03-0-678672 obavijestio Instituciju.

IZVOD


VETERINARSKE UPRAVE

ZA 2007. GODINU Vrsta revizije: Opšta revizija Subjekat revizije: Veterinarska uprava Predmet revizije: Godišnji finansijski izvještaj za 2007. godinu Trajanje revizije: 45 radnih dana Sastav Kolegijuma: dr Milan Dabović i Miroslav Ivanišević


108

1. Opšti podaci

Vlada Republike Crne Gore, na osnovu Programa transformacije Javne veterinarske ustanove, koji je dostavilo Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede, donijela Zaključak broj 02-6027 od 23. septembra 2004. godine, kojim Javna veterinarska uprava prestaje da postoji, a njene organizacione jedinice se reorganizuju osnivanjem Veterinarske uprave i samostalnih privatnih veterinarskih ambulanti. Vlada Republike Crne Gore je 2004. godine donijela Odluku o osnivanju Javne ustanove »Specijalistička veterinarska laboratorija« sa svojstvom pravnog lica u državnoj svojini. Sredstva za finansiranje rada Laboratorije se dijelom obezbjeđuju iz sredstava Budžeta Republike opredijeljenih za rad Laboratorije i za realizaciju programa zdravstvene zaštite životinja, a u okviru budžeta Veterinarske uprave.

Vlada Republike Crne Gore1, na predlog direktora Veterinarske uprave, shodno članu 37 stav 2 Zakona o državnoj upravi2, je utvrdila Pravilnik o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji Veterinarske uprave. Na navedeni Pravilnik, data je saglasnost od Uprave za kadrove3. Pravilnikom o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji Veterinarske uprave, a u skladu sa utvrđenim nadležnostima, sistematizovano je 9 službeničkih i namješteničkih mjesta sa 44 izvršioca. Unutrašnjom organizacijom utvrđene su organizacione jedinice i to: odjeljenje veterinarstva, odjeljenje za inspekcijski nadzor i služba opštih poslova. Pravilnikom o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji nijesu utvrđene posebne područne organizacione jedinice, niti su sistematizovana radna mjesta inspektora prema mjestu rada. Broj zaposlenih u Upravi u 2007. godini je 38. Revizijom je utvrđeno da je u 2007. godini angažovano pet izvršioca po Ugovoru o djelu.

2. Nalazi i preporuke revizije

Cilj revizije finansijskih izvještaja Veterinarske uprave za 2007. godinu je prikupljanje dovoljnih i adekvatnih dokaza za izvještavanje o značajnim činjenicama koje se odnose na pravilnost (zakonitost), objektivnost finansijskih transakcija i izvršenje budžeta. Shodno tome, cilj revizije je posmatran kao: pravilnost finansijskih izvještaja i pravilnost poslovanja.

Finansijski izvještaji Veterinarske uprave sačinjeni su u skladu sa zakonom propisanim obrascima i na vrijeme dostavljeni Državnom trezoru – Ministarstvu finansija. Podaci u Izvještajima Veterinarske uprave u najvećoj mjeri potvrđuju učinjene finansijske transakcije u 2007. godini i njima su objelodanjeni najvažniji segmenti finansiranja djelatnosti Veterinarske uprave.

1 Zaključak Vlade broj 02-7429 od 18.11.2004. godine 2 »Sl.list RCG« broj 38/03 3 Dopis broj 58/2 od 02.11.2004. godine.


109

Pored određenih odstupanja kod izvršenja u odnosu na budžetom odobrenu strukturu trošenja, kao i nedosljednosti u dijelu internih kontrola, smatramo da je nivo objektivnosti iskazanih podataka dovoljno reprezentativan da se iskaže pozitivno mišljenje na rad Veterinarske uprave u 2007 godini.

Rezerve koje smatramo potrebnim istaći u ovom Mišljenju predstavljaju osnov za poboljšanje evidencija Veterinarske uprave, racionalnije i efikasnije upravljanje državnim novcem, te kao takve čine okosnicu preporuka koje se ističu po tačkama koje slijede.

2. 1 Sistem evidencije

Veterinarska uprava nema posebnu evidenciju nefinansijske, finansijske imovine i obaveza, kao ni evidenciju o stanju zaliha i datih i pravdanih avansa. Veterinarska uprava ne posjeduje ni odgovarajću evidenciju izvršenih veterinarskih usluga, po osnovu kojih ostvaruje prihode od sopstvene djelatnosti. Nedostatak ove evidencije, uskraćuje mogućnost efikasne naplate potraživanja po osnovu naknada za izvršene veterinarsko-sanitarne preglede, izvršene veterinarske usluge i ostale prihode koje Veterinarska Uprava ostvaruje obavljanjem sopstvene djelatnosti. Takođe je konstatovano da Veterinarska uprava u INT obrascu nije iskazala uložena sredstva po osnovu donacija, a koja se odnose na projekat „Razvoj i implementacija sistema identifikacije životinja u Crnoj Gori« koji podržava Evropska agencija za rekonstrukciju.

• Preporučuje se Veterinarskoj upravi da obezbijedi adekvatnu evidenciju i primjenu Pravilnika o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština4, Zakona o imovini5 i Uputstva o radu Državnog trezora6 u cilju objektivnijeg izvještavanja i efikasne implementacije internih kontrolnih postupaka.

• Neophodno je da Veterinarska uprava obezbjedi internu

evidenciju o prilivima po osnovu sopstvene dijelatnosti i da evidenciju periodično usaglašava sa glavnom knjigom Državnog trezora u cilju obezbjeđenja efikasnije naplate svojih potraživanja i objektivnijeg izvještavanja.

• U skladu sa Uputstvom o radu Državnog trezora, Veterinarska

uprava je u obavezi da u svojim Izvještajima iskaže dobijena sredstva za razvojne projekte do visine odobrenih, odnosno utrošenih sredstava od strane donatora.

4 »Sl. list RCG«, broj 37/05 od 16.06.2005. godine 5 »Sl. list RCG«, broj 44/99 6 »Sl. list RCG«, broj 64/01


110

2.2 Planiranje i izvršenje budžeta

Veterinarska uprava je u predviđenom roku dostavila Ministarstvu finansija Plan budžeta za 2007. godinu. Analizom planiranih i ostvarenih rashoda primijećeno je da planiranje rashoda nije u potpunosti temeljeno na preciznim analizama stvarnih potreba, po strukturi rashoda i utvrđenim namjenama. To je dovelo, da izvršenje budžeta, po strukturi i utvrđenim limitima u Veterinarskoj upravi djelimično odstupa od budžetom utvrđenih namjena za 2007. godinu. Ta odstupanja su dovela do preusmjeravanja sredstava, kao i do njihovog djelimičnog nenamjenskog korišćenja.

• U skladu sa revizijom utvrđenim nedostacima, preporučujemo Veterinarskoj upravi da svoj godišnji plan budžeta uskladi sa stvarnim potrebama i da prilikom njegovog izvršenja minimizira odstupanja u odnosu na planom odobrena sredstva od strane Skupštine Crne Gore.

Kod izvršenja budžeta Veterinarske uprave uočen je veći broj manjih

nepravilnosti koje još jednom napominjemo:

Revizijom je utvrđeno da se sredstva, u iznosu 1.654,55€, evidentirana kao izdatak na ime naknade za prevoz, nijesu namjenski koristila. Isplata sredstava je vršena po osnovu ispostavljenih faktura za osiguranje zaposlenih, nabavku računarske opreme, tekuće održavanje opreme i drugih usluga. Izdaci za službena putovanja su plaćana i sa drugih pozicija, tako da ukupni izdatak za službena putovanja u zemlji i inostranstvu iznosi 27.400,00€. Izdaci za reprezentaciju izvršeni su u iznosu 10.000,00€. Plaćanje ovih izdataka vršeno je i sa drugih pozicija, na osnovu ispostavljenih računa za pružene ugostiteljske usluge. Izdaci za energiju evidentirani su u iznosu 17.271,81€, dok stvarni izdaci za gorivo iznose 45.844,57€. Izdaci za gorivo u iznosu 5.430,00€ isplaćeni su iz blagajne podizanjem gotovine, a iznos 40.414,57€ je uplaćen na račun Crnogorske komercijalne banke. Plaćanje Crnogorskoj komercijalnoj banci je vršeno po ispostavljenim mjesečnim fakturama o korišćenju Jugopetrol Cobrand Business Card-a i priloženim specifikacijama o pojedinačnoj potrošnji goriva. Direktor Veterinarske uprave rješenjem limitira mjesečnu potrošnju goriva po korisnicima. Međutim revizija nije potvrdila da su limitirani iznosi u skladu sa planiranim aktivnostima i pređenim kilometrima u toku mjeseca. Revizijom je utvrđeno da su plaćanja uglavnom vršena na osnovu dokumentacije ovjerene i odobrene od strane odgovornih lica. Takođe je potrebno skrenuti pažnju da je kod pojedinih izdataka, iako iznosi ne predstavljaju materijalno značajnu vrijednost, plaćanje vršeno na osnovu profakture, neovjerene ili neodobrene fakture, bez zahtjeva za nabavku robe, potpisa lica o preuzetoj robi kao i unaprijed plaćena zakupnina, iako je ugovorom o zakupu predviđeno mjesečno plaćanje. Sa računa za tekuće održavanje vršena je i nabavka računara putem šoping metode i nabavka goriva.


111

• Preporučuje se da se plaćanje izdataka vrši na osnovu validne i prethodno kontrolisane dokumentacije. Skrećemo pažnju da Veterinarska uprava u 2008 i narednim godinama mora uspostaviti fiskalnu disciplinu i sredstva koristiti u skladu sa strukturom izdataka koji su odobreni godišnjim zakonom o budžetu.

Revizijom su uočene nepravilnosti i kod zasnivanja radnog odnosa.

Tako je radni odnos zasnovan sa službenicima koji ne ispunjavaju uslove oglasa predviđene Pravilnikom, i bez prethodnog stavljanja pojedinačnih akata van snage. Radni odnos za ove službenike zasnovan je po ugovoru o djelu i jedno vrijeme ova lica su ostvarila lična primanja po dva osnova: ugovora o djelu i rješenja o radu. Napominjemo da je izvršen povraćaj isplaćenih zarada od strane ovih lica i sredstva su uplaćena na račun Sindikalne organizacije Veterinarske uprave.

• Ova sredstva trebalo je uplatiti na glavni račun Državnog trezora i za isti iznos zahtjevati storniranje evidentiranih izdataka za lična primanja. Ukazujemo da je izostala adekvatna kontrola od strane službenika za odobravanje koji nije na vrijeme uočio konstatovanu nepravilnost.

2.3 Sistem internih kontrola

Tokom revizije, uočeno je da nijesu stvoreni kontrolni mehanizmi za racionalnu potrošnju goriva, reprezentacije, održavanja voznog parka, troškova telefona i troškova službenih putovanja. Slabosti u sistemu internih kontrola, ogledaju se i u realizaciji programa posebnih namjena. Kod realizacije navedenog programa, kao i kod evidencije i distribucije zaliha materijala potebnog u veterinarstvu potrebno je, shodno procijenjenom riziku, poboljšati sistem internih kontrola koji će spriječiti nastanak mogućih nepravilnosti. Efikasan i kvalitetan sistem internih kontrola će poboljšati zakonitost i efikasnost poslovanja u svim poslovnim procesima. Nedostaci u sistemu interne kontrole imaju uticaja na trošenje budžetskih sredstava odnosno na efikasnost upravljanja dodijeljenim javnim sredstvima. Potrebno je napomenuti:

• Veterinarska uprava je zaključila ugovor za 2005. godinu sa Specijalističkom veterinarskom laboratorijom o sprovođenju mjera u oblasti zdravstvene zaštite životinja. Ugovori nijesu zaključeni za 2006. i 2007. godinu kojim bi se definisala međusobna prava i obaveze, a posebno kada je u pitanju cjenovnik dijagnostičkih usluga, skladištenje vakcina i ostalih dijagnostičkih sredstava i ljekova kao i distribuciju ovlašćenim veterinarskim ambulantama.


112

• Revizijom je utvrđeno da su plaćanja Specijalističkoj veterinarskoj laboratoriji, u cjelosti vršena u vidu datih avansa, na osnovu rješenja direktora i zahtjeva Laboratorije, kojim se ne potvrđuje namjensko korišćenje sredstava, što nije u skladu sa Operativnim programom. Pravdanje datih avansa vršeno je na osnovu ispostavljenih faktura, u prilogu kojih se nalazi pregled izvršenih laboratorijskih usluga. Ispostavljene fakture nijesu ovjerene od strane ovlašćenih lica, kao potvrda da su usluge izvršene u skladu sa planiranim sredstvima.

• Revizijom je utvrđeno da izdatak na ime akreditacije za uvođenje

standarda ISO 17025 nije vezan za izvršenje Operativnog programa za 2007. godinu i teretio je poziciju Subvencije za proizvodnju i pružanje usluga

• Prijem robe od dobavljača, u ime naručioca, vrši Specijalistička

veterinarska laboratorija. U procesu revizije nijesu dati na uvid zapisnici o prijemu robe, kao ni validan dokumenat koji potkrepljuje izdavanje i pravdanje materijala veterinarskim ambulantama koje vrše usluge od javnog interesa.

• Izdaci u iznosu 27.442,07€ su evidentirani na računu subvencija

za proizvodnju i pružanje usluga a ne odnose se na izvršavanje Operativnog programa.

• Veterinarska uprava je 15.10.2007. godine obračunala

veterinarskim ambulantama zakupninu za 2005., 2006. i 2007. godinu u ukupnom iznosu od 49.516,17€ koji nije naplaćen do 31.12.2007. godine.

• Operativnim programom je predviđeno da se avansni način

plaćanja koristi za nabavku dijagnostičkih sredstava i materijala potrebnog u veterinarstvu. Revizijom je utvrđeno da je od ukupnih plaćanja veterinarskim ambulantama i Specijalističkoj veterinarskoj laboratoriji 41,74% plaćanje vršeno putem datih avansa. Utvrđeno je da u Veterinarskoj upravi neopravdani avans na dan 31.12.2007. godine iznose 1.000,00€ i da se odnosi na veterinarsku ambulantu u Tivtu.

Prethodno konstatovane nepravilnosti ukazuju da postoje

slabosti u sistemu internih kontrola kod procesa upravljanja javnim sredstvima namijenjenim programima posebnih namjena. Veterinarska uprava treba da jača i u skladu sa djelatnošću kojom se bavi dograđuje sistem internih kontrola u svim poslovnim procesima, kako bi se spriječili mogući propusti i nepravilnosti u korišćenju javnih sredstava i u tom cilju preporučuje se Veterinarskoj upravi da:


113

• plan budžeta koji se odnosi na program posebnih namjena –

Operativni program o zdravstvenoj zaštiti životinja, zasniva na definisanju jasnih ciljeva i aktivnosti, a izvršenje i izvještavanje bazira na planom datim aktivnostima,

• vrši plaćanja u skladu sa načinom plaćanja predviđenim

Operativnim programom o zdravstvenoj zaštiti životinja i na osnovu valjane i prethodno kontrolisane dokumentacije,

• Veterinarska uprava preispita ugovore o zakupu zaključene sa

veterinarskim ambulantama, • avansna plaćanja i pravdanje avansa vrši u skladu sa Uputstvom

o radu Državnog trezora, • u skladu sa Operativnim programom o zdravstvenoj zaštiti

životinja, godišnje zaključuje ugovor sa Specijalističkom veterinarskom laboratorijom, kojim bi se definisala međusobna prava i obaveze, a posebno kada je u pitanju cjenovnik dijagnostičkih usluga, skladištenje vakcina i ostalih dijagnostičkih sredstava i ljekova kao i njihova distribucija ovlašćenim veterinarskim ambulantama,

• zapisnici komisija, koje vrše procjenu tržišne vrijednisti uginulih

ili zaklanih životinja u cilju suzbijanja opasnih zaraznih bolesti, a koji je i osnov za određivanje iznosa naknade, treba da budu precizni i da na jasniji način sadrže bitne pojedinosti o ubijenoj životinji.

2.4 Gotovina i neizmirene obaveze

Analizom baze podataka, dobijenih iz Državnog trezora, neizmirene obaveze po osnovu zahtjevane potrošnje iznose 1.395,84€ i odnose se na neizmirene obaveze po osnovu doprinosa na teret zaposlenih, koje nijesu iskazane u evidenciji Veterinarske uprave, dok neizmirene obaveze koje je iskazala Veterinarska uprava nijesu iskazane u evidenciji Državnog trezora.

• Preporučuje se da Veterinarska uprava izvrši usaglašavanje stanja neizmirenih obaveza, na dan 31.12.2007. godine, sa Ministarstvom finansija i da ugovaranje obaveza vrši u skladu sa odobrenom dinamikom potrošnje sredstava.

Veterinarska uprava je postupila po uputstvima Državne revizorske

institucije i djelimično realizovala zahtjev. Naime dobijene su konfirmacije od


114

Hipotekarne banke i Hipo-alpe Adria banke, koje su potvrdile da Veterinarska uprava ne posjeduje komercijalne račune na dan 31.12.2007. godine.

• Ovom prilikom iskazujemo rezervu u konfirmaciji stanja gotovine,

s obzirom da Državna revizorska institucija nije dobila tražene podatke od ostalih poslovnih banaka.

Gotovina evidentirana po osnovu prihoda od sopstvene djelatnosti za

2007. godinu iznosi 6.600,00€. Od utvrđenog iznosa, na račun Trezora uplaćeno je 2.900,00€, a gotovina u iznosu 3.720,56€ je, bez evidencije u Glavnoj knjizi Državnog trezora korišćena za plaćanja po osnovu dnevnica za službena putovanja i po osnovu reprezentacije.

• Preopruka je, da Veterinarska uprava u daljem radu prikupljene prihode uplaćuje i evidentira u skladu sa Uputstvom o radu Državnog trezora.

2.5 Imovina i javne nabavke

Revizijom je utvrđeno da Veterinarska uprava nije na kvalitetan način izvršila popis u skladu sa računovodstvenim standardima koji regulišu ovu materiju. Naime, utvrđeno je da Veterinarska uprava nije vršila fizički popis sredstava i opreme, već podatke iz pomoćne evidencije sistematizovala i sastavila izvještaj o popisu koji nije verifikovan sa stvarnim stanjem sredstava.

• Potrebno je više pažnje posvetiti popisu, od donošenja odluke o popisu sredstava i izvora sredstava i formiranju komisija, odgovarajuće pripreme za rad popisnih komisija, do upoređenja fizičkog popisa sa stvarnim stanjem.

Revizijom je utvrđeno da su sve nabavke planirane u skladu sa

Planom javnih nabavki za 2007. godinu i da je postupak nabavki u skladu sa Zakonom o javnim nabavkama.

IZVOD

IZ REVIZIJE GODIŠNJEG FINANSIJSKOG IZVJEŠTAJA

USTAVNOG SUDA

ZA 2007. GODINU Vrsta revizije: Opšta revizija Subjekat revizije: Ustavni sud Crne Gore Predmet revizije: Godišnji finansijski izvještaj za 2007. godinu Trajanje revizije: 35 radnih dana Sastav Kolegijuma: Dušan Mrdović i mr Branislav Radulović


116

Državna revizorska institucija je na osnovu člana 4 Zakona o Državnoj revizorskoj instituciji i Odluke Kolegijuma nadležnog za reviziju Finansijskog izvještaja Ustavnog suda, izvršila reviziju Finansijskog izvještaja Ustavnog suda za 2007. godinu.

RRAAČČUUNNOOVVOODDSSTTVVEENNII SSIISSTTEEMM

Računovodstvena evidencija Ustavnog suda zasniva se na modifikovano-gotovinskoj osnovi što znači da se evidentiranje prihoda i rashoda vrši na gotovinskoj osnovi a evidentiranje imovine i obaveza na obračunskoj osnovi. Ustavni sud nije povezan sa SAP-om u 2007. godini (softver Državnog trezora u kome se vodi trezorsko poslovanje).

U računovodstvu Ustavnog suda obezbijeđene su sljedeće evidencije i to: evidencija prihoda, rashoda, nefinansijske imovine (osnovnih sredstava), finansijske imovine (blagajne i potraživanja od zaposlenih za date stambene kredite), obaveza i izvora sredstava.

Saglasno Pravilniku o načinu pripreme, sastavljanja i podnošenja finansijskih izvještaja budžeta, vanbudžetskih fondova i jedinica lokalne samouprave (»Sl. list RCG« br. 03/06) Ustavni sud bio je u obavezi da Ministarstvu finansija dostavi godišnje finansijske izvještaje na obrascima 3 i 4 i to:

Izvještaj o novčanim tokovima III i Izvještaj o neizmirenim obavezama.

U postupku vršenja revizije, državnom revizoru su dostavljeni finansijski izvještaji Ustavnog suda i to: Izvještaj o novčanim tokovima III i Izvještaj o neizmirenim obavezama.

IZVJEŠTAJ O NOVČANIM TOKOVIMA III

Redni broj Pozicija Plan za 2007.

godinu

Izvršenje za 2006.

godinu

Izvršenje za 2007.

godinu

1 2 3 4 5

1. Primici

1.1 Opšti prihodi 309.012,99 266.302,35 289.503,74

1.2 Namjenski prihodi

1.3 Prihodi od djelatnosti

1.4 Donacije

1.5 Krediti

Ukupni primici (1.1+1.2+1.3+1.4+1.5) 309.012,99 266.302,35 289.503,74


117

2. Izdaci

2.1 Tekući izdaci

2.1.1 Bruto zarade i doprinosi na teret poslodavca 220.845,44 175.406,53 207.973,35

2.1.2 Ostala lična primanja 14.925,00 8.940,37 13.138,00

2.1.3 Rashodi za materijal i usluge 70.642,55 50.196,00 65.962,37

2.1.4 Tekuće održavanje 600,00 600,00 431,96

2.1.5 Kamate

2.1.6 Renta

2.1.7 Subvencije

2.1.8 Ostali izdaci

2.2 Transferi za socijalnu zaštitu

2.3 Transferi institucijama, pojedincima, nevladinom i javnom sektoru

2.4 Kapitalni izdaci

2.5 Pozajmice i krediti 2.000,00 2.000,00 1.998,06

2.6 Otplata dugova

2.7 Rezerve 29.159,45

Ukupni izdaci (2.1+2.2+2.3+2.4+2.5+2.6+2.7) 309.012,99 266.302,35 289.503,74

U Izvještaju o novčanim tokovima III subjekta revizije prikazani su primici u iznosu od 289.503,74€ (prihodi iz Budžeta) i izdaci u istom iznosu što odgovara stanju u glavnoj knjizi. IZVJEŠTAJ O NEIZMIRENIM OBAVEZAMA

1 2 3 41 Obaveze za tekuće izdatke (1.1 + 1.2 + 1.3) 11.214,06 842,96

1.1 Obaveze za bruto zarade i doprinose na teret poslodavca 10.338,90 842,96 1.2 Obaveze za ostala lična primanja 1.3 Obaveze za ostale tekuće izdatke 875,16

2 Obaveze po transferima za socijalnu zaštitu

3 Obaveze za transfere institucijama, pojedincima, nevladinom i javnom sektoru

4 Obaveze za kapitalne izdatke5 Obaveze po pozajmice i kreditima6 Obaveze po osnovu otplate dugova7 Obaveze iz rezervi8 Stanje na kraju godine (1+2+3+4+5+6+7) 11.214,06 842,96

R/B OPISSTANJE OBAVEZA NA KRAJU IZVJEŠTAJNOG

PERIODA

STANJE OBAVEZA NA DAN 31.12. PRETHODNE

GODINE

Neizmirene obaveze na dan 31.12.2007. godine po evidenciji Ustavnog suda odgovaraju obavezama iskazanim u Izvještaju o neizmirenim obavezama.


118

Zakonom o budžetu Republike Crne Gore za 2007. godinu (»Sl. list RCG« br. 81/06 i 63/07) planirani izdaci za Ustavni sud iznose 309.012,99€ a ostvareni 289.503,74€ što je za 6,31% manje od planiranih izdataka.

Obračun i isplata zarada zaposlenim u Ustavnom sudu vršena je u

skladu sa odredbama Zakona o zaradama i drugim primanjima poslanika i funkcionera (»Sl. list RCG« br. 81/05) i Zakona o zaradama i drugim primanjima nosilaca pravosudnih i ustavnosudskih funkcija (»Sl. list RCG« br. 36/07 i 53/07) za sudije, a za zaposlene u Službi shodno Zakonu o zaradama državnih službenika i namještenika (»Sl. list RCG« br. 27/04 i 17/07) osim u dijelu isplaćenih nagrada državnim službenicima i namještenicima za postignute rezultate u radu. Nije vršen obračun poreza i doprinosa na sredstva isplaćena po osnovu nagrada.

Isplaćene nagrade iznose 12.387,12€, evidentirane su na poziciji neto zarada i predstavljaju varijabilni dio zarade. Finansijska imovina

Potraživanja od zaposlenih za date stambene kredite

Uvidom u knjigovodstvenu evidenciju Ustavnog suda je utvrđeno da je na poziciji potraživanja od zaposlenih evidentiran iznos od 51.135,00€ i da se isti odnosi na sredstva (100.000,00 DM) odobrena za rješavanje stambenih pitanja shodno Odluci Vlade RCG br.02-284/30 od 10.02.2000. godine.

Komisija za stambena pitanja Ustavnog suda je na osnovu utvrđene

rang liste donijela rješenja o dodjeli kredita sa rokom otplate od 20 godina, kamatnom stopom od 3% i grejs periodom od 3 godine za tri zaposlena lica sa kojima su zaključeni ugovori o kreditu br.271/2000; br.272/2000 i br.262/2/2000.

Uvidom u spisak zaposlenih, utvrđeno je da dva lica kojim je dodijeljen

stambeni kredit nijesu više u radnom odnosu kod Ustavnog suda. Na osnovu knjigovodstvene evidencije Ustavnog suda utvrđeno je da zaposleni kojima su dodijeljeni stambeni krediti ne izmiruju svoje obaveze shodno zaključenim Ugovorima. Revizijom je takođe utvrđeno da su na osnovu Odluke Komisije za stambena pitanja Vlade CG zaposlenim u Ustavnom sudu dodijeljena sredstva u iznosu od 105.000,00€ za rješavanje stambenih potreba. Sredstva u iznosu od 50.000,00€ Ustavni sud je dodijelio bespovratno trojici sudija na osnovu zaključenih ugovora. Za dodijeljena sredstva u iznosu od 55.000,00€, postoji samo Odluka Komisije za stambena pitanja Vlade CG te se na osnovu raspoložive dokumentacije nijesu mogli utvrditi uslovi pod kojim su ista odobrena zaposlenima.


119

Članom 6 tačka 3 Odluke o načinu i kriterijumima za rješavanje stambenih potreba republičkih funkcionera (»Sl. list RCG« br. 11/97...40/04), propisano je da republički funkcioneri mogu da rješavaju svoje stambene potrebe dodjelom kredita za izgradnju stana, kupovinu stana ili poboljšanje uslova stanovanja. Predmetnim članom je kao mogućnost za rješavanje stambenih potreba republičkih funkcionera data samo dodjela kredita.

Odobrena sredstva za rješavanje stambenih potreba zaposlenih nijesu

planirana budžetom Ustavnog suda. Sagledavajući rezultate revizije nakon izrađenog Izvještaja o reviziji godišnjeg finansijskog izvještaja Ustavnog suda za 2007. godinu i dostavljenog dopisa o izjašnjenju na predmetni Izvještaj od strane subjekta revizije (br. 329/08 od 12.06.2008. godine), o prihvatanju datih preporuka, kolegijum Sektora IV na sjednici održanoj dana 23.06.2008. godine, usvojio je Konačni izvještaj o reviziji godišnjeg finansijskog izvještaja Ustavnog suda za 2007. godinu, te donio sljedeće mišljenje:

Finansijski izvještaj istinito i objektivno po svim materijalno značajnim aspektima prikazuje finansijsko poslovanje Ustavnog suda za 2007. godinu. Izvještaj je sačinjen u formi koja ne sadrži materijalno značajne pogrešne tvrdnje.

Poslovanje Ustavnog suda je u svim važnim segmentima usklađeno sa zakonima i drugim važećim propisima osim u dijelu utvrđenih nepravilnosti.

Kolegijum Državne revizorske institucije je izradio preporuke u cilju otklanjanja utvrđenih nepravilnosti i unapređenja rada subjekta revizije, koje ne utiču na prethodno iskazano pozitivno mišljenje o reviziji Ustavnog suda za 2007. godinu. 1. Na osnovu knjigovodstvene evidencije Ustavnog suda utvrđeno je da

zaposleni kojima su dodijeljeni stambeni krediti ne izmiruju svoje obaveze shodno zaključenim Ugovorima.

Zaposleni kojima su dodijeljeni stambeni krediti shodno

zaključenim Ugovorima br. 271/2/2000, 272/2/2000 i 262/00-2, član 2 dužni su izmirivati svoje obaveze po osnovu istih;

2. Revizijom je takođe utvrđeno da su na osnovu Odluke Komisije za

stambena pitanja Vlade RCG zaposlenim u Ustavnom sudu dodijeljena sredstva u iznosu od 105.000,00€ za rješavanje stambenih potreba. Ustavni sud je sredstva u iznosu od 50.000,00€ dodijelio nepovratno trojici sudija na osnovu zaključenih ugovora a za dodijeljena sredstva u iznosu od 55.000,00€ na osnovu raspoložive dokumentacije (Odluke Komisije za stambena pitanja Vlade Republike Crne Gore) nijesu se mogli utvrditi uslovi pod kojim su ista odobrena jer ugovor o dodjeli kredita nije dat na uvid.


120

Sredstva za rješavanje stambenih pitanja ne mogu se dodjeljivati nepovratno, jer novčana sredstva koja se dodjeljuju u formi kredita imaju karakter sredstava koja se moraju vraćati. Kreditna sredstva ne mogu se pretvarati u kategoriju novčane pomoći.

Prava, obaveze i uslovi pod kojim se sredstva za rješavanje

stambenih pitanja dodjeljuju zaposlenim treba regulisati Ugovorom.

Ustavni sud, Ministarstvo finansija i Uprava za zajedničke poslove

državnih organa u okviru svoje nadležnosti potrebno je da definišu međusobne obaveze i donesu odgovarajuća akta u cilju realizacije Odluka o dodjeli sredstava za rješavanje stambenih pitanja.

Subjekat revizije je dužan da donese interni akt – Pravilnik kojim

će se utvrdili kriterijumi i način raspodjele sredstava koja su namijenjena za rješavanje stambenih pitanja zaposlenih.

3. Ugovaranje naknada po zaključenim ugovorima o djelu Ustavni sud vrši u

neto iznosu.

Naknade po ugovoru o djelu ugovarati u bruto iznosu shodno Zakonu o porezu na dohodak fizičkih lica (»Sl. list RCG« br. 65/01, 12/02, 37/04, 29/05, 78/06 i 04/07) i iste isplaćivati sa pozicije ugovorenih usluga.

4. Nije vršen obračun poreza i doprinosa na varijabilni dio zarada isplaćenih po

osnovu nagrada državnim službenicima i namještenicima za ostvarene rezultate u radu (varijabilni dio zarade).

Isplate varijabilnog dijela zarada (nagrada po osnovu ostvarenih

rezultata u radu) zaposlenim vršiti u skladu sa odredbama Zakona o porezu na dohodak fizičkih lica (član 14 i 15) i Zakona o zaradama državnih službenika i namještenika (član 7 i 13).

IZVOD

IZ REVIZIJE FINANSIJSKOG IZVJEŠTAJA

AGENCIJE ZA TELEKOMUNIKACIJE I POŠTANSKU DJELATNOST

ZA 2007. GODINU

Vrsta revizije: Opšta revizija Subjekat revizije: Agencija za telekomunikacije i poštansku djelatnost Predmet revizije: Finansijski izvještaj za 2007. godinu Trajanje revizije: 45 radnih dana Sastav Kolegijuma: Dušan Mrdović i dr Milan Dabović


122

Državna revizorska institucija je na osnovu člana 4 Zakona o Državnoj revizorskoj instituciji i Odluke Kolegijuma nadležnog za reviziju Finasijskog izvještaja Agencije za telekomunikacije i poštansku djelatnost, izvršila reviziju Finansijskog izvještaja Agencije za 2007. godinu. Planiranje budžeta i finansiranje rada Agencije Shodno članu 19 Statuta, Agencija je bila u obavezi da planira budžet (sve prihode i troškove) za 2007. godinu do 31.12.2006. godine i da objavi svoj budžet u Službenom listu CG.

U postupku revizije utvrđeno da Agencija nema Plan budžeta za 2007. godinu.

Sredstva za rad »Agencija« ostvaruje po osnovu:

Oblast telekomunikacije Oblast poštanske djelatnosti Naknade za licence Jednokratne i godišnje naknade za licence Naknade za registracije Jednokratne i godišnje naknade za izdavanje rješenja o

ispunjenosti uslova za obavljanje poštanske djelatnosti Naknade za radio – frekvencije Ostali prihodi dobijeni aktivnostima Agencije

RAČUNOVODSTVENI SISTEM Računovodstvena evidencija Agencije za telekomunikacije i poštansku djelatnost zasniva se na modifikovano - gotovinskoj osnovi, što znači da se evidentiranje prihoda i rashoda vrši na gotovinskoj osnovi, a evidentiranje imovine i obaveza na obračunskoj osnovi.

U računovodstvu Agencije za telekomunikacije i poštansku djelatnost obezbijeđene su sljedeće evidencije i to: evidencija prihoda, rashoda, nefinansijske imovine (osnovnih sredstava), finansijske imovine, kapitala i obaveza.

Evidentiranje finansijskih transakcija Agencija je vršila u skladu sa Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština (»Sl. list RCG« br. 35/05, 37/05 i 81/05).

Članom 23 Statuta propisano je da Agencija vodi zasebna računovodstva za telekomunikacije i poštansku djelatnost i dostavlja godišnje izvještaje u skladu sa Zakonom o računovodstvu i reviziji i drugim propisima koji regulišu ovu oblast.

U postupku revizije utvrđeno je da Agencija vodi posebne evidencije iz oblasti telekomunikacija i poštanske djelatnosti u okviru jednog računovodstva.


123

Shodno članu 23 Statuta, Agencija je dužna da dostavlja Godišnje finasijske izvještaje u skladu sa Zakonom o računovodstvu i reviziji i drugim propisima.

Finansijski iskazi u skladu sa MRS i Zakonom o računovodstvu su:

• Bilans stanja; • Bilans uspjeha; • Izvještaj o novčanim tokovima; • Izvještaj o promjenama na kapitalu; • Računovodstvene politike i napomene uz finansijske iskaze;

Finansijski izvještaji predstavljaju skup finansijskih iskaza i ostalih

pratećih izvještaja, kao i izvještaj revizora.

Pravna lica čiji je godišnji prihod veći od 500.000,00€, dužna su na zahtjev državnih organa i organizacija pripremati i dostavljati finasijske iskaze za finasijsku godinu, odnosno kraće izvještajne periode.

U postupku revizije utvrđeno je da je Agencija za 2007. godinu sastavila samo INT1 obrazac. Članom 24 Statuta obaveza Agencije je da priprema i podnosi Vladi godišnji izvještaj uključujuči i finasijski izvještaj. Godišnji izvještaj o radu sa izvještajem komercijalnog revizora dostavljen je Vladi CG dopisom br. 01-159/1 od 04.06. 2008. godine i resornom Ministarstvu pomorstva, saobraćaja i telekomunikacija dopisom br. 01-1593/2 od 09.06.2008. godine.


124

IZVJEŠTAJ O NOVČANIM TOKOVIMA Izvještaj o novčanim tokovima Agencija je pripremila na osnovu podataka koji su iskazani u bruto bilansu.

R/B NOVČANI TOK - EKONOMSKA KLASIFIKACIJA Izvršenje u 2006. g Izvršenje u 2007. g

1 2 4 5 PRIMICI 1 Tekući prihodi (1.1+1.2+1.3+1.4+1.5) 2.171.027 27.372.039 1.1 Porezi 1.2 Doprinosi 1.3 Takse 1.4 Naknade 2.087.552 26.694.991 1.5 Ostali prihodi 83.475 677.048

2 Primici od otplate kredita 3 Donacije i transferi 3.1 Donacije 3.2 Transferi I Ukupni primici (1+2+3) 2.171.027 27.372.039 IZDACI

4 Tekući izdaci 1.863.755 2.105.465 4.1 Bruto zarade i doprinosi na teret poslodavca 1.058.915 1.024.129 4.2 Ostala lična primanja 169.935 212.631 4.3 Rashodi za materijal i usluge 750.049 4.4 Tekuće održavanje 25.745 4.5 Kamate 3.781 4.6 Renta 4.7 Subvencije 4.8 Ostali izdaci 634.817 89.130

5 Transferi za socijalnu zaštitu 5.1 Prava iz oblasti socijalne zaštite 5.2 Sredstva za tehnološke viškove 5.3 Prava iz oblasti penzijskog i invalidskog osiguranja 5.4 Ostala prava iz oblasti zdravstvene zaštite 5.5 Ostala prava iz oblasti zdravstvenog osiguranja

6 Transferi institucijama, pojedincima, nevladinom i javnom kt

43.722 14.960.256 7 Pozajmice i krediti 145.500 8 Otplata garancija 9 Otplata obaveza iz prethodnog perioda 10 Rezerve

II Ukupno izdaci (4+5+6+7+8+9+10) 1.863.755 17.211.221 III Neto novčani tok (I-II) 307.272 10.160.818

NOVČANI TOK PO OSNOVU INVESTICIJA 11 Primici od prodaje nefinansijske imovine 12 Primici od prodaje finansijske imovine 13 Kapitalni izdaci 1.093.426 4.401.732

IV Neto novčani tok po osnovu investiranja (11+12-13) 1.093.426 4.401.732 NOVČANI TOK PO OSNOVU FINANSIRANJA 14 Pozajmice i krediti 533.060 15 Otplata kredita 500.000

V Neto novčani tok po osnovu finansiranja (14-15)

33.060 VI Povećanje / smanjenje gotovine (III+IV+V) -786.154 5.792.146 VII Gotovina na početku perioda 1.758.738 972.628 VIII Gotovina na kraju perioda 972.628 6.764.774


125

Iskazano stanje depozita na kraju godine usaglašeno je sa stanjem računa kod poslovnih banaka koje su svojim konfirmacijama potvrdile stanje gotovine.

Revizijom je izvršeno upoređivanje prometa dugovne i potražne strane komercijalnih računa po poslovnim bankama sa INT1 obrascom koji je sastavila Agencija za 2007. godinu. Provjerom je utvrđeno da je promet žiro računa veći za 500.000,00€ od iznosa koji je iskazan u INT1 obrascu nakon umanjenja transakcija koje povećavaju i smanjuju promet žiro računa i imaju neutralan efekat na primitke i izdatke.

Razlika od 500.000€ odnosi se na dobijeni kredit od CKB banke i njegovu otplatu koji je Agencija prilikom sastavljanja INT obrasca bila dužna unijeti na poziciji novčanih tokova po osnovu finasiranja, jer isti ima efekte na prilive i odlive po osnovu finasiranja. Bilans uspjeha


126

Ovaj bilans uspjeha iskazan je na osnovu podataka iz bruto bilansa i Glavne knjige Agencije.

Bilans uspjeha bez transfera Budžetu

Na osnovu bilansa uspjeha koji je sačinjen od strane Institucije, iskazan je višak prihoda nad rashodima u iznosu 20.722.219,00€, koji shodno članu 20 Statuta pripada budžetu Crne Gore.

U postupku revizije je utvrđeno da višak prihoda nad rashodima u iznosu od 5.761.963€, Agencija nije prenijela na račun Budžeta shodno članu 20 Statuta već su navedena sredstva prikazana u INT obrascu na poziciji – gotovina na kraju perioda

Bilans stanja Bilans stanja Agencije za 2007. godinu, koji je takođe sačinjen od strane Institucije, iskazan je na osnovu podataka iz bruto bilansa koji je predstavljao polazni izvještaj za provjeru i testiranje podataka u postupku revizije.


127

Bilans stanja na dan 31. decembra 2007. godine

Oročeni depoziti

Opis Iznos Stanje oročenih depozita na dan 01.01.2007 866.304,89 Povećanje depozita u 2007. godini 23.800.000,00 Ukupno oročeni depoziti 24.666.304,89 Prenos oročenih depozita na ž.računu -18.366.304,89 Oročeni depoziti na 31.12.2007 6.300.000,00

Agencija je po Ugovoru o oročenom depozitu broj 01-1399/1 od

25.04.2007. godine i Aneksu ugovora deponovala kod Prve banke 5.300.000€ na rok od tri mjeseca i kamatnom stopom 8% i po ugovoru br. 3880/1 od 31.12.2007. godine 1.000.000,00€. Naplaćeni prihod po osnovu kamata na ukupno oročena sredstva na dan 31.12.2007. godine iznosi 625.378,00€. Stanje oročenih sredstava kod poslovnih banaka potvrđeno je konfirmacijom. Oročeni depoziti iskazani su u INT obrascu na poziciji gotovine na kraju perioda, to jest na 31.12.2007. godine.

U narednoj tabeli dat je tabelarni pregled depozita po viđenju, oročenih

depozita na početku i kraju perioda, kao i primici i izdaci Agencije.

Opis Iznos dugovni Opis Iznos potražni Razlika

Početni depozit 106.401,50 Krajnji depozit 464.774,40 -358.372,90

Početni oročeni depoziti 866.304,89 Krajnji oročeni depoziti 6.300.000,00 -5.433.695,11

Prilivi 27.405.099,00 Rashodi 21.612.953,13 5.792.145,87

Ukupno 28.377.805,39 Ukupno 28.377.727,53 77,86


128

Promet dugovne strane iznosio je 28.377.805,39€ i isti je jednak prometu potražne strane sa zanemarljivom razlikom od 77,86€.

Priliv sredstava obezbijeđen je uplatom jednokratnih naknada za korišćenje frekvencija u iznosu 24.793.543,50€, mjesečnih naknada u iznosu 1.869.748,00€ uplatom prihoda poštanske djelatnosti 22.000,00€, uplatom registracionih taksi u iznosu 9.700,00€, uplatom po osnovu kamata na oročena sredstva u iznosu 629.472,55€ i uplatom sredstava po drugim osnovama 47.575,34€. Odliv sredstava po osnovu tekućih izdataka iznosio je 2.105.465,00€, po osnovu datih transfera Budžetu 14.960.256,00€, po osnovu datih kredita zaposlenim 145.500,00€ i po osnovu kapitalnih izdataka 4.401.732,00€.

NOVČANA SREDSTVA

Novčana sredstva predstavljaju gotovinu na računima kod poslovnih banaka i u blagajni. Novčana sredstva su iskazana u nominalnoj vrijednosti u eurima. Novčanim sredstvima na računima raspolažu pojedinačno lica ovlašćena za punovažno potpisivanje uz upotrebu pečata na osnovu uredno popunjenog kartona deponovanih potpisa.

U narednoj tabeli iskazana je gotovina po viđenju koja se nalazi na računima kod poslovnih banaka i gotovina u blagajni, kao i oročeni depoziti.

R/B Naziv poslovne banke Stanje gotovine na dan 01.01.2007.

Stanje gotovine na dan 31.12.2007. Razlika

1 CKB Banka 71.317,50 81.501,84 -10.184,34 2 Montenegro banka 9.343,71 2.940,47 6.403,24 3 Podgorička banka 18.458,32 418,82 18.039,50 4 Prva banka 357.697,18 -357.697,18 5 CKB -Devizni raćun 7.094,32 7.094,32 6 Prva banka oročena sredstva 6.300.000,00 6.300.000,00 7 Račun poštanske djelatnost 22.167,74 -22.167,74 8 CKB-oročena sredstva 866.304,89 866.304,89 9 Blagajna 187,66 48,35 139,31

Saldo 972.706,40 6.764.774,40 5.792.068,00

Uvidom u promet komercijalnih računa Agencije za telekomunikacije i poštansku djelatnost kod poslovnih banaka utvrđen je saldo gotovine na dan 01.01.2007. godine i isti iznosi 972.706,40€. Početni saldo gotovine predstavlja zbir depozita po viđenju u iznosu 106.401,51€ i oročenih depozita u iznosu 866.304,89€.


129

Priliv sredstava u 2007. godini iznosio je 27.405.099,00€, a odliv 21.612.953,13€, tako da je saldo gotovine na dan 31.12.2007.godine iznosio 6.764.774,40€. Ovaj saldo čini zbir depozita po viđenju u iznosu 464.774,40€ i oročenih depozita kod Prve banke u iznosu 6.300.000,00€.

PRIHODI

Evidencija prihoda u poslovnim knjigama se vrši na gotovinskoj osnovi u skladu sa Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština.

Ukupno ostvareni prihodi Agencije iznose 27.372.039€ i isti su veći za 25.201.012€ u odnosu na ostvarene prihode u 2006. godini. Najveće učešće u ukupnim prihodima imaju prihodi koji su ostvareni od jednokratnih naknada za korišćenje frekvencija u iznosu 24.793.543,50€ ili 90,57%. Prihodi su u odnosu na prethodnu godinu uvećani zbog uvođenja novog operatora na teritoriji CG »M-TEL«-a, izdavanje licenci za VOIP i WIMAX, izdavanje licenci postojećim operatorima, vršiocima servisa mobilne telefonije.

U narednoj tabeli data je struktura ostvarenih prihoda.

RASHODI U narednoj tabeli je dat pregled i struktura rashoda za period od 01.01. do 31.12.2007. godine. Ukupno ostvareni rashodi iznose 21.612.953,13€. Najveće učešće u ukupnim rashodima imaju transferi budžetu CG ( 69,2%) a zatim rashodi za nabavku nefinansijske imovine (20%). Radi efikasnijeg i ekonomičnijeg trošenja sredstava skrećemo pažnju na sljedeće pozicije:

Pozicija 4237 – Troškovi reprezentacije, sponzorstava i finansijskih pomoći

Na ovoj poziciji su evidentirani rashodi za reprezentaciju, sponzorstva i

finansijske pomoći. Saldo ove kartice je 97.972,68€. Kontrola navedene pozicije je vršena na bazi uzorka primjenom revizorskog programa IDEA. Metodom uzorka je testirano 76.430,74€ tj. 78,01% od ukupne populacije. (dokaz WP 12 - 4237)


130

Pozicija 4263 – Publikacije, časopisi i glasila

Na ovoj poziciji su evidentirani rashodi za publikacije, časopise i glasila. Saldo ove kartice je 163.036,49€. Kontrola navedene pozicije je vršena na bazi uzorka primjenom revizorskog programa IDEA. Metodom uzorka je testirano 154.523,28€ tj. 94,78% od ukupne populacije. (dokaz WP 16 - 4263)

Shodno Odluci o prenosu prava vlasništva na stručnoj i beletrističkoj

literaturi br. 01-353, od 02.07.2002. godine nabavljena literatura je uručena kao poklon bibliotekama iz svih opština u CG. Sagledavajući rezultate revizije nakon izrađenog Izvještaja o reviziji godišnjeg finansijskog izvještaja Agencije za telekomunikacije i poštansku djelatnost za 2007. godinu i dostavljenog dopisa o izjašnjenju na predmetni Izvještaj od strane subjekta revizije (br. 01-2417/2, od 12.08.2008. godine), o prihvatanju datih preporuka, kolegijum Sektora IV na sjednici održanoj dana 11.09.2008. godine, usvojio je Konačni izvještaj o reviziji godišnjeg finansijskog izvještaja Agencije za telekomunikacije i poštansku djelatnost za 2007. godinu, te donio sljedeće mišljenje:

MIŠLJENJE SA PREDLOGOM PREPORUKA I MJERA

Revizijom je utvrđeno da ne postoje materijalno značajne greške ili

značajna odstupanja kod zvanično prezentiranih finansijskih izvještaja. Finansijske transakcije su potkrijepljene odgovarajućom dokumentacijom na osnovu koje je sačinjen finansijski izvještaj. Pored prethodno datog mišljenja smatramo potrebnim da ukažemo i na one elemente koji su sadržani u pregledu utvrđenih nepravilnosti i datih preporuka Kolegijuma Sektora IV, nadležnog za ovu reviziju, a koji mogu bitno poboljšati efikasnost i kvalitet rada Agencije u budućem periodu.

U skladu sa primjedbama i utvrđenim nepravilnostima predložene su mjere i preporuke koje smatramo da Vam u dobroj mjeri mogu koristiti u daljem radu. Pregled utvrđenih nepravilnosti i datih preporuka u cilju unapređenja rada subjekta revizije: 1. U postupku revizije utvrđeno da Agencija nije planirala budžet prihoda i rashoda za 2007. godinu.

Shodno članu 19 Statuta, Agencija je u obavezi da planira budžet (sve prihode i troškove) za narednu godinu do kraja tekuće godine i da budžet objavi u Službenom listu CG.


131

2. U postupku revizije je utvrđeno da Agencija nije donijela plan javnih nabavki za 2007. godinu.

Shodno članu 27 Zakona o javnim nabavkama (»Sl. list RCG« br. 46/06) Agencija je u obavezi da donese i objavi Plan javnih nabavki za narednu godinu, najkasnije do kraja prethodne godine.

Blagovremeno planiranje javnih nabavki bi omogućilo

doslednu primjenu načela ekonomičnosti i efikasnosti upotrebe javnih sredstava, shodno članu 5 Zakona o javnim nabavkama.

3. U postupku revizije utvrđeno je da Agencija nije prenijela na račun Budžeta višak prihoda nad rashodima u iznosu od 5.761.963€ shodno članu 20 Statuta već su navedena sredstva prikazana u INT obrascu na poziciji – gotovina na kraju perioda.

Shodno članu 20 Statuta obaveza Agencije je da višak prihoda nad rashodima uplaćuje na konsolidovani račun Budžeta na kraju finasijske godine.

4. U postupku revizije je utvrđeno da u Agenciji nije obezbijeđeno funkcionisanje sistema internih kontrola.

Preporučuje se uspostavljanje sistema internih kontrola u cilju poboljšanja efikasnosti poslovanja.

IZVOD

IZ REVIZIJE ZAVRŠNOG RAČUNA BUDŽETA

OPŠTINE ROŽAJE

ZA 2007. GODINU Vrsta revizije: Opšta revizija

Subjekat revizije: Opština Rožaje Predmet revizije: Završni račun budžeta Opštine Rožaje za 2007. god. Trajanje revizije: 60 radnih dana Sastav Kolegijuma: Dragiša Pešić i Dušan Mrdović


134

1. U skladu sa Planom rada Državne revizorske institucije za 2008. godinu, a na osnovu Detaljnog plana revizije Završnog računa budžeta Opštine Rožaje za 2007. godinu, Zakona o Državnoj revizorskoj instituciji i Odluke o završnom računu Opštine Rožaje za 2007. godinu, izvršena je revizija finansijskih izvještaja koji su sastavni dio Odluke o završnom računu budžeta Opštine Rožaje za 2007. godinu i to:

• Izvještaj o novčanim tokovima; • Izvještaj o kapitalnim izdacima; • Izvještaj o neizmirenim obavezama; • Izvještaj o planiranim i ostvarenim prihodima; • Izvještaj o planiranim i izvršenim rashodima;

Za pomenute finansijske izvještaje odgovoran je menadžment Opštine

Rožaje.

Odgovornost je Institucije da na osnovu revizije koja je izvršena, da mišljenje o objektivnosti i istinitosti Završnog računa budžeta i Odluke o završnom računu Opštine Rožaje za 2007. godinu. 2. Revizija je izvršena u skladu sa propisima kojima se reguiliše revizija finansijskih iskaza i Međunarodnim standardima revizije i INTOSAI standardima.

INTOSAI standardi nalažu da se revizija planira i obavi na način koji omogućava sticanje razumnog uvjerenja, da Odluka o završnom računu budžeta Opštine Rožaje odnosno ostali finansijski iskazi ne sadrže materijalno značajne i pogrešne informacije.

Revizija uključuje ispitivanje dokaza na bazi provjera uzoraka kojima se potvrđuju iznosi i informacije u Odluci o završnom računu budžeta Opštine Rožaje za 2007. godinu. 3. Primici i izdaci budžeta Opštine Rožaje provjeravani su uvidom u odgovarajuće izvode poslovnih banaka, u skladu sa obimom revizije, definisanim u Detaljnom planu.

Taj obim je ograničen, i ne obuhvata ispitivanje da li su sve obaveze

uplatioca po osnovu zajedničkih primitaka prema budžetu Opštine Rožaje izvršene, odnosno da li su svi primici budžeta Opštine Rožaje naplaćeni. 4. Predlog Odluke o završnom računu Opštine Rožaje br. 04/3060 usvojen je na sjednici Skupštine opštine Rožaje 03.07.2008. godine i sačinjen je na gotovinskoj osnovi u skladu sa odredbama Zakona o budžetu, Zakona o finansiranju loklane samouprave, Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština i Pravilnikom o načinu pripreme, sastavljanja i podnošenja finansijskih iskaza budžeta, vanbudžetskih fondova i jednica lokalne samouprave.


135

5. Nakon sprovedene revizije i utvrđenog činjeničnog stanja konstatovali smo i sljedeće:

• Ne postoji ažurna i sveobuhvatna evidencija potraživanja po osnovu poreza, od poreskih obveznika koji su u cjelini, opštinski prihod.

• Ne postoji dovoljno koordinacije između nadležnih republičkih i opštinskih organa o evidenciji i naplati koncesionih naknada za korišćenje prirodnih dobara koje pripadaju Opštini.

• Opština nema adekvatno organizovanu evidenciju, vrijednosno i naturalno o nekretninama i ostalim sredstvima koja su u njenom i vlasništvu javnih preduzeća čiji je ona osnivač;

• Služba za javne nabavke nije poštovala zakonske propise koji se odnose na nabavke po sistemu šoping metode;

• Postoji jedan broj sudsklih sporova koje bi u slučaju negativnog ishoda za Opštinu mogli imati posljedice na dalje finansijsko poslovanje, odnosno izvršavanje planiranih obaveza iz budžeta u narednom periodu;

• U aktivnostima kreditnog zaduženja Opštine nije ispoštovan Zakon o budžetu kojim je definisano da se za zaduživanje mora prethodno obezbijediti saglasnost Vlade Crne Gore;

• Nadležne službe Opštine nijesu naplatile dio prihoda iz svoje nadležnosti, posebno porez na nepokretnosti. Utvrđeno je da nadležni poreski organi Opštine ne koriste sve mjere za naplatu prihoda iz svoje nadležnosti, jer poreska služba ne preduzima mjere prinudne naplate propisane Zakonom.

6. Prema našem mišljenju, i pored utvrđenih nepravilnosti i nedostataka koje su konstatovane i za koje su date preporuke za otklanjanje, Završni račun budžeta Opštine Rožaje za 2007. godinu, objektivno i istinito prikazuje primitke i izdatke, u skladu sa propisima kojima se reguliše finansijsko poslovanje opština. 7. Državna revizorska institucija je terenskim radom vršila provjeru pravilnosti podataka iskazanih u bilansu prihoda i rashoda i pravilnost podataka u Izvještaju o novčanim tokovima.

Utvrđeno je da se sve gotovinske transakcije obavljaju preko konsolidovanog računa Trezora i da je Opština otvorila račune u bankama preko kojih se obavljaju gotovinske transakcije. 8. Na sjednici od 28.12.2006. godine SO Rožaje je donijela Odluku o budžetu Opštine Rožaje za 2007. godinu i utvrdila primitke i izdatke u iznosu od 3.783.000,00€. Na osnovu Odluke br. 1909 od 19.12.2007. godine, izvršen je rebalans budžeta na iznos od 4.411.417,00€.


136

9. Pregled planiranih i ostvarenih primitaka

Ekon. Ekon. O P I S Plan Ostvareno Indeks

klas. klas. za 2007.god. u 2007,god.

Prenos iz 2006. godine 1652,21

71 Porezi 508.000,00 428.480,21 84,35

Porez na dohodak fizičkih lica 120.000,00 95.778,44 79,82

711 711-1 Porez na dohodak 120.000,00 95.778,44 79,82

Porez na promet nepokr prava 70.000,00 43.677,79 62,40

711-3-1 Porez na promet nepokretnosti prava 70.000,00 43.677,79 62,40

711 Opštinski porezi 318.000,00 289.023,98 90,89

711-7-1 Porez na potrošnju 3.000,00 2.607,73 86,92

711-7-2 Porez na firmu ili naziv 100.000,00 95.664,99 95,66

711-3-2 Porez na nepokretnost 50.000,00 43.367,94 86,74

711-7-3 Prirez porezu na doh.fizičkih lica 150.000,00 135.331,76 90,22

711-7-4 Porez na igre na sreću 15.000,00 12.051,56 80,34

713 Takse 565.000,00 519.513,03 91,95

Lokalne administrativne takse 65.000,00 59.420,40 91,42

713-1 Lokalne administrativne takse 65.000,00 59.420,40 91,42

Lokalne komunalne takse 500.000,00 460.092,63 92,02

713-5 Lokalne komunalne takse 500.000,00 460.092,63 92,02

714 Naknade 1.020.000,00 944.091,03 92,56

714-2 Naknade od koncesija 470.000,00 482.676,36 102,70

714-6 Naknada za zakup i uređenje 130.000,00 83.624,42 64,33

714-7-1 Naknada za nekate.puteve 420.000,00 377.790,25 89,95

742 Dotacije 838.421,00 841.858,00 100,41

742-6 Egalizacione dotacije 838.421,00 841.858,00 100,41

715 Ostali primici 310.000,00 334.519,61 107,91

715-3 Prihodi od djelatnosti 120.000,00 146.428,16 122,02

715-5-1 Ostali primici 190.000,00 188.091,45 99,00

721 Prodaja nepokretnosti 70.000,00 51.025,75 72,89

721-1 Prodaja nepokretnosti 70.000,00 51.025,75 72,89

751 Krediti i hartije od vrijednosti 1.099.996,00 1.099.996,00 100,00

751-1 Krediti od zaduženja kod banaka 500.000,00 500.000,00 100,00

751-1 Prihod od hartije od vrijednosti 599.996,00 599.996,00 100,00

UKUPNI PRIMICI: 4.411.417,00 4.221.135,84 95,69

Rebalans budžeta Opštine za 2007. godinu je pripremljen radi

realizacije planiranih kapitalnih ulaganja u lokalnu infrastrukturu. Rebalans je usvojen prema proceduri po kojoj je usvojen i budžet Opštine za 2007. godinu.


137

10. IZDACI BUDŽETA /1

Ekon. Ekon. O P I S Plan Raspoređeno Indeks

klas. klas. za 2007.god. u 2007.god.

411 Bruto zarade zaposlenih 579.646,33 564.297,46 97,35

411-1 Neto plate 332.086,33 324.661,57 97,76

411-2 Porezi na zarade zaposlenih 62.055,00 59.783,74 96,34

411-3 Doprinosi na teret zaposlenog 95.850,00 93.621,23 97,67

411-4 Doprinosi na teret poslodavca 81.330,00 79.225,72 97,41

411-5 Prirez porezu na doh.fizičkih lica 8.325,00 7.005,20 84,15

412 Ostala primanja i nakn.zaposlenih 59.478,00 57.763,11 97,12

412-1 Naknada za topli obrok 25.190,00 23.990,61 95,24

412-2 Naknade za regres 12.788,00 12.487,50 97,65

412-8 Naknade odbornicima 21.500,00 21.285,00 99,00

413 Izdaci za materijal i usluge 242.989,47 215.944,70 88,87

413-1 Izdaci za materijal 45.350,00 41.446,78 91,39

413-2 Izdaci za služb.putovanja 14.500,00 11.424,11 78,79

413-3 Izdaci za reprezentacije 36.289,47 31.419,84 86,58

413-4 Izdaci za gorivo 21.200,00 20.446,91 96,45

413-4 Izdaci za električnu energiju 60.000,00 59.919,08 99,87

413-5 Izdaci za telefon. i poštanske usluge 28.100,00 24.940,13 88,75

413-7 Bankarske provizije i izdaci osiguranja 15.500,00 7.032,61 45,37

413-9 Ugovorene usluge 3.300,00 2.800,00 84,85

413-9 Ostali izdaci OLU 18.750,00 16.515,24 88,08

414 Tekuće održavanje 29.900,00 21.308,64 71,27

414-1 Zimsko čišćenje puteva 20.000,00 12.836,10 64,18

414-3 Održavanje opreme i vozila 9.900,00 8.472,54 85,58

415 Kamate 26.500,00 25.983,37 98,05

415-1 Kamate prema fin.institucijama 26.500,00 25.983,37 98,05

417 Subvencije 18.120,00 18.120,00 100,00

417-1 Podsticaj razvoja poljoprivrede 18.120,00 18.120,00 100,00

418 Komunalne usluge 10.500,00 10.000,00 95,24

418-1 Komunalne usluge 10.500,00 10.000,00 95,24

1 /U skladu sa članom 10 Zakona o budžetu izdaci obuhvataju:

1) tekuće izdatke za: bruto zarade i doprinose na teret poslodavca, ostala lična primanja, rashode za materijal i usluge, tekuće održavanje, kamate, rente, subvencije i ostale izdatke; 2) transfere za socijalnu zaštitu; 3) transfere pojedincima, nevladinom i javnom sektoru; 4) kapitalne izdatke za nabavku i investiciono održavanje finansijske i nefinansijske imovine; 5) date pozajmice i kredite; 6) otplatu dugova, garancija i obaveza iz prethodnih godina; 7) ostale isplate, u skladu sa zakonom.


138

431 Transferi inst.pojed.nevlad. i javnom sektoru 900.873,41 860.695,45 95,54

431-1 Transferi javnim institucijama 663.550,00 634.260,75 95,59

431-2 Transferi nevl.org.pol.part. strankama i udruž. 111.114,21 104.615,13 94,15

431-3 Transferi pojedincima 119.000,00 114.676,87 96,37

431-4 Boračko inval.zaštita 7.209,20 7.142,70 99,08

441 Kapitalni izdaci 1.976.259,79 1.973.923,43 99,88

441-2 Lokalna komunalna infrastruktura 1.859.259,79 1.859.013,26 99,99

441-4 Održavanje javnih površina 12.000,00 11.026,37 91,89

441-2 Ostali kapitalni izdaci 50.000,00 49.832,05 99,66

441-5 Nabavka opreme 55.000,00 54.051,75 98,28

451 Stambeni krediti zaposlenim 48.500,00 0,00 0,00

451-3 Stambeni krediti zaposlenim 48.500,00 0,00 0,00

461 Otplata kredita 364.000,00 362.092,59 99,48

461-1 Otplata kredita fin.institucijama 364.000,00 362.092,59 99,48

471 Tekuća budžetska rezerva 38.600,00 11.520,29 29,85

471 Tekuća budžetska rezerva 38.600,00 11.520,29 29,85

472 Stalna budžetska rezerva 35.000,00 15.195,00 43,41

472 Stalna budžetska rezerva 35.000,00 15.195,00 43,41

473 Ostale rezerve budžeta 81.050,00 79.619,19 98,23

473 Ostale rezerve budžeta 81.050,00 79.619,19 98,23

Ukupno izdaci: 4.411.417,00 4.216.463,23 95,58

11. U predlogu Odluke o završnom računu budžeta Opštine Rožaje za 2007. godinu, utvrđeno je sljedeće stanje izvršenja budžeta:

1. Primici ..................................................................4.221.135,84€ 2. Izdaci ...................................................................4.216.463,23€ Depozit 31.12.2007.g ……….…………………………… 4.672,61€

12. Revizijom je utvrđeno da je budžet Opštine Rožaje u 2007. godini finansiran iz sopstvenih i zajedničkih prihoda sa 2.279.281,84€ ili 53,99% iz dotacija iz budžeta Republike sa 841.858,00€ ili 19,95% i kredita 1.099.996,00€ ili 26,06%.

U skladu sa Pravilnikom o načinu pripremanja, sastavljanja i

podnošenja, finansijskih izvještaja budžeta, vanbudžetskih fondova i jedinica lokalne samouprave, utvrđeno je da budžetski deficit za 2007. godinu iznosi 1.626.114,55€.

Deficit je prouzrokovan kapitalnim ulaganjem u lokalnu infrastrukturu. Deficit je pokriven iz sredstava po osnovu pozajmica, kredita, kao i iz dotacija.

Prema Izvještaju o planiranim i izvršenim rashodima, ukupni rashodi

iznose 4.216.463,23€, a prihodi su iznosili 4.221.135.84€. Razlika prihoda i rashoda po navedenim izvještajima iznosi 4.672,61€.


139

13. Prema Odluci o budžetu Opštine za 2007. godinu kapitalni izdaci su planirani u iznosu od 1,976,259,79€.

U okviru kapitalnih izdataka koji iznose oko 44% ukupnog budžeta

dominira učešće sredstava za lokalnu i komunalnu infrastrukturu od 1.859.259,79€.

Na ostale kapitalne izdatke odnosi se 50.000,00€, a na održavanje

javnih površina 12.000,00€. Na kapitalne izdatke za nabavku opreme – opšta uprava utrošena su

sredstva u iznosu od 51.846,85€, a za nabavku opreme - administrator 2.204,90€. 14. Na kraju 2007. godine ukupne neizmirene obaveze iznose 732.476,19€ i to po osnovu obaveza za tekuće izadatke - 12.288,00€, obaveza za kapitalne izdatke - 284.855€ i obaveza za pozajmice i kredite - 435.332€. 15. Kontrolom je utvrđeno da Opština Rožaje donijela plan javnih nabavki za budžetsku 2007. godinu. Opština je donijela Plan javnih nabavki i za 2008. g.

Ukupno planirana sredstva za robe, usluge i radove iznose

2.933,100€. Po sistemu otvorenog postupka realizovano je 971.883,22€ po sistemu

neposrednog sporazuma 19.288,59€, a po sistemu neposrednog prikupljanja ponuda 487.472,24€, što ukupno iznosi 1.478.644,05€.

Razlika između ukupno planiranih sredstva od 2.933,100€ i ukupno

relaizovanih u iznosu od 1.478.644,05€ iznosi 1,454,456€, odnosno skoro 50%. 16. Odlukom o formiranju opštinskih organa konstituisana je i Direkcija za imovinu koja se brine o zaštiti državne imovine, kao i zastupanjem Opštine kod nadležnih sudova. U 2007. godini Direkcija za imovinu učestvovala je pred sudovima i drugim organima u 123 rasprave, pretresa i ročišta.

17. Predlog Odluke o završnom računu Opštine Rožaje br. 04/3060 usvojen je na sjednici Skupštine opštine Rožaje dana 03.07.2008.godine i sačinjen je na gotovinskoj osnovi u skladu sa odredbama Zakona o budžetu, Zakona o finansiranju lokalne samouprave, Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština i Pravilnikom o načinu pripreme, sastavljanja i podnošenja finansijskih iskaza budžeta, vanbudžetskih fondova i jednica lokalne samouprave.


140

Na osnovu konstatacija i zaključaka datih u Izvještaju, u skladu sa Detaljnim planom i ciljevima revizije, daju se preporuke, u cilju eliminisanja određenih slabosti, otklanjanja nepravilnosti, i unapređenja rada subjekta revizije, odnosno zakonitog postupanja u poslovima vezanim za finansijsko poslovanje Opštine. 1. Konstatovano je da nije organizovana u okviru službe Trezora Opštine

interna revizija.

U skladu sa zakonskim propisima, posebno Zakonom o finansiranju lokalne samouprave, Uputstva o radu trezora i Statuta opštine potrebno je u okviru Sekretarijata za finansije formirati odgovarajuću službu - odjeljenje interne revizije, odnosno odrediti lice koje će se baviti pitanjima iz domena Interne revizije, potrošnje budžetskih sredstava u potrošačkim jedinicima. 2. U okviru službe Trezora nije zaposleno lice koje bi radilo na poslovima

održavanja informacionog sistema.

U cilju realizacije tačke 148 Uputstva o radu trezora opštine Rožaje, potrebno je angažovanje stručnog lica radi obezbjeđivanja bezbjednosti i povjerljivosti podataka u finansijskom informacionom sistemu Trezora. 3. Utvrđeno je da se ne prati adekvatno poslovanje javnih preduzeća.

U cilju praćenja utrošaka sredstava koja se transferišu iz budžeta javnim preduzećima treba uspostaviti sistem praćenja poslovanja javnih preduzeća, posebno praćenja utrošaka sredstava koja se transferišu javnim preduzećima iz budžeta, radi efikasnosti ostvarivanja zadataka za koje su osnovana javna preduzeća. 4. Utvrđeni su određeni problemi u naplati prihoda po osnovu poreza na

nepokretnosti. U cilju efikasnije naplate poreza na nepokretnosti potrebno je

preduzeti mjere u skladu sa Zakonom o poreskoj administraciji (čl. 60 i 63 - 71). 5. Utvrđeno je da nema adekvatne evidencije poreza na dohodak fizičkih

lica, i da nije uspostavljen adekvatan sistem kontrole obračuna i naplate ovog prihoda.

Potrebno je uspostaviti evidenciju i kontrolu uplate poreza na

dohodak fizičkih lica, tako da nadležna služba Opštine ima uvid u broj poreskih obveznika, njihovu strukturu i visinu utvrđene obaveze ovog prihoda.


141

6. Revizijom je utvrđeno da ne postoji evidencija o iznosima uplaćenog poreza na potrošnju.

Potrebno je sačiniti adekvatnu evidenciju o uplaćivanja poreza na

potrošnju. 7. Konstatovan je problem nedostatka detaljnih urbanističkih planova.

Potrebno je preduzeti mjere za izradu i donošenje detaljnih urbanističkih planova što bi doprinijelo povećanju prihoda po osnovu naknada za uređenje građevinskog zemljišta, 8. U pripremi i donošenju Budžeta nijesu planirana sredstva po osnovu

prihoda poreza na promet nepokretnostii i prava.

U aktivnostima na pripremanju Budžeta Opštine za narednu godinu potrebno je da se planiraju prihodi po osnovu poreza na promet nepokretnosti i prava. 9. Revizijom je konstatovano da u Opštini nije donijet interni akt o

troškovima službenih putovanja, goriva i telefona.

Potrošnju izdataka za službena putovanja, potrošnju goriva, troškove reperezentacije i troškove telefona, potrebno je regulisati internim aktom. 10. Revizori su konstatovali da nijesu definisani kriterijumi i procedure

dodjeljivanja bespovratnih pomoći. Potrebno je sačiniti Pravilnik o procedurama i načinu

dodjeljivanja bespovratnih pomoći, sa jasnim kriterijumima i procedurama dodjeljivanja. 11. U sistemu javnih nabavki - u planiranju i realizaciji uočeni su određeni

problemi.

Potrebno je sredstva za javne nabavke realnije planirati i preduzeti mjere da se Zakon o javnim nabavkama dosledno sprovodi po svim elementima, odnosno postupcima javnih nabavki. 12. Utvrđeno je da sistem evidencija imovine Opštine i javnih preduzeca

nije usklađen sa postojecim propisima.

Opština treba da uspostavi preciznu evidenciju opštinske imovine, i imovine koja pripada javnim preduzećima.

Osim toga potrebno je i definisati, pitanje računovodstvenog praćenja i evidentiranja imovine u poslovnim knjigama Opštine i preduzeća.


142

13. Konstatovano je da opštinski organi nijesu informaciono povezani sa Upravom za nekretnine.

Opština treba da izvrši kompjutersko povezivanje i uspostavi

razmjenu podataka sa Upravom za nekretnine, što bi omogućilo povećanje efikasnosti naplate poreza na nepokretnosti. 14. Utvrđeno je da se u Opštini ne vodi adekvatna evidencija koncesija i

prihoda po tom osnovu.

U cilju praćenja obima sredstava koja se uplaćuju Opštini po osnovu koncesija posebno za korišćenje šuma, potrebno je ostvariti odgovorajuću saradnju sa Ministarstvom poljoprivrede, vodoprivrede i šumarstva i zajednički pratiti realizaciju ugovora o koncesijama.

III DIO

OSTALE AKTIVNOSTI

DRŽAVNE REVIZORSKE INSTITUCIJE


144

Pored redovnih zadataka koji se odnose na reviziju, Institucija je u izvještajnom periodu imala značajne aktivnosti na planu daljeg institucionalnog, organizacionog, kadrovskog i infrastrukturnog jačanja.

Istovremeno, učinjen je značajan napredak i u dijelu poboljšanja

materijalnog položaja državnih revizora, donošenju podzakonskih akata, kadrovskom jačanju i edukaciji, kao i na planu razvoja međunarodne saradnje.

Najveći broj tih aktivnosti odvijao se u saradnji sa Odborom za

ekonomiju, finansije i budžet Skupštine CG i Njemačkom organizacijom za tehničku saradnju GTZ-om, kao partnerima u realizaciji projekta »Osnivanje i formiranje Vrhovne revizorske insitucije u Crnoj Gori«. 1. Saradnja sa Skupštinom i Vladom Crne Gore

Sprovođenje strukturnih reformi i dalje jačanje sistema javnih finansija, podrazumijevali su jačanje Institucije i unapređenje njenog rada, u smislu nesmetanog odvijanja tri osnovne funkcije Institucije: kontrolne, savjetodavne i praćenja realizacije preporuka, kao i ukupno jačanje funkcije javnog nadzora.

Institucija je nastavila intenzivnu saradnju sa Skupštinom Crne Gore,

posebno sa Odborom za ekonomiju, finansije i budžet.

U protekolm periodu sa skupštinskim Odborom i Njemačkom organizacijom za tehničku saradnju (GTZ) realizovan je niz zajedničkih projekata na planu ostvarivanja ustavne funkcije Institucije, unapređivanja revizije kroz jačanje kontrolne uloge Skupštine u potrošnji državnog novca, primjenu međunarodnih standarda za reviziju javnog sektora i edukaciju kadrova.

Cijeneći da kvalitet saradnje Skupštine, Vlade i Državne revizorske

institucije u značajnoj mjeri utiče na funkcionisanje ukupnog sistema javnih finansija, Institucija je organizovala okrugli sto na temu »Saradnja Državne revizorske institucije, Skupštine i Vlade«. Cilj okruglog stola, na kome su, pored organizatora, učestvovali predstavnici Skupštine, Vlade Crne Gore i međunarodnih organizacija u Crnoj Gori, je jačanje savjetodavne uloge državne revizije i uspostavljanje što efikasnije saradnje sa organima zakonodavne i izvršne vlasti u procesu upravljanja javnim finansijama.

Ocijenjeno je da saradnja Institucije, Vlade i Skupštine ima poseban

značaj u sadašnjem trenutku realizacije reformi i ekonomskog razvoja Crne Gore, kao i u bliskoj budućnosti, kada će od posebnog značaja biti praćenje implementacije novih reformskih zakona i nadgledanje ostvarivanja očekivanih rezultata. U tom pogledu značajnu ulogu će imati Institucija kroz ostvarivanje njene savjetodavne funkcije.


145

Odbor je prihvatio inicijativu Državne revizorske institucije i procesuirao Skupštini Crne Gore Predlog zakona o izmjenama i dopunama Zakona o Državnoj revizorskoj instituciji, koji je Skupština Crne Gore donijela u decembru 2007. godine. Zakonom je značajno poboljšan materijalni položaj državnih revizora, raspoređivanjem njihovog zvanja u IV platni razred iz Zakona o zaradama državnih službenika i namještenika. Status predsjednika i članova Senata identičan je sa statusom predsjednika i sudija Ustavnog suda. 2. Saradnja sa državnim organim, institucijama i civilnim sektorom

Preporukama relevantnih međunarodnih institucija prepoznata je uloga i značaj državne revizije, kao i neophodnost adekvatnog pozicioniranja u sistemu.

U tom smislu Državna revizorska institucija će intezivirati saradnju sa

nadležnim državnim organima, institucijama i civilnim sektorom, posebno sa Ministarstvom finansija, Upravom za antikorupcijsku inicijativu, Upravom za sprječavanje pranja novca i finansiranja terorizma, Komisijom za kontrolu postupka javnih nabavki, Upravom za kadrove, Poreskom upravom i drugim državnim organima. Pored toga, Institucija će i dalje biti otvorena za komunikaciju sa civilnim sektorom. 3. Donošenje razvojnih dokumenata i usklađivanje zakonskih

rješenja

Državna revizorska institucija je relativno nova institucija uvedena u

pravni i ekonomski sistem Crne Gore prije četiri godine, kao dio osmišljene strategije reformisanja javnih finansija i kreiranja samostalnog ekonomskog sistema. Razvoj institucije ima pozitivan tok, što potvrđuju i relevantni međunarodni autoriteti, kao i podrška Skupštine Crne Gore u razmatranju izvještaja Institucije i prihvatanju njenih preporuka.

U cilju daljeg razvoja Institucije neophodno je u narednom periodu

nastaviti aktivnosti na pripremi izrade strategije razvoja Institucije, kroz koju bi se trasirali budući pravci razvoja i prioriteti Institucije. Senat Institucije će utvrditi smjernice za izradu strategije razvoja Institucije, dugoročni orjentacioni plan revizija, strategiju odnosa sa javnošću, izmjeniti Uputstva o metodologiji rada, kao i prilagoditi ili donijeti i druga potrebna akta za ovaj važan dokument.

Državna revizorska institucija će, shodno utvrđenom ovlašćenju u

članu 21 Zakona, inicirati i davati preporuke za izmjene i dopune zakona u slučaju da dođe do saznanja da postojeći zakoni proizvode ili mogu proizvesti negativne posljedice ili ne dovode do planiranih rezultata.


146

U nastavku sveobuhvatnih reformi u oblasti javnih finansija, Institucija će u narednom periodu preduzimati aktivnosti s ciljem sagledavanja potrebe usklađivanja zakonskog okvira sa strateškim pravcima razvoja Institucije.

Posebno je značajno da se sagleda mogućnost preciziranja uloge

Institucije u davanju odgovarajuće saglasnosti kod komercijalne revizije poslovanja opština, privrednih društava i drugih subjekata čiji su izvori finansiranja javni ili nastaju korišćenjem državne imovine. Državna revizija nije u mogućnosti da godišnje vrši reviziju svih ovih subjekata. Međunarodna praksa mnogih zemalja je da se kroz formu davanja odgovarajuće saglasnosti utiče na izbor komercijalnog revizora za navedene subjekte. Izmjenom zakonskih normi, utvrdilo bi se pravo Institucije da učestvuje u odabiru komercijalnih revizorskih kuća koje vrše reviziju opština, javnih preduzeća,regulatornih agencija, fondova i sredstava od donacija.

Smatramo da bi se ovakvom zakonskom izmjenom poboljšao kvalitet

revizije ovih subjekata. Opredijeljenost Institucije je da, tokom narednih godina, značajno

participira u procesu reformi i jačanju institucionalnih mehanizama, koji će se zasnivati na daljoj izgradnji kapaciteta, kontinuiranoj edukaciji zaposlenih u državnim organima, kao i kroz aktivnosti koje su vezane za članstvo u međunarodnoj organizaciji vrhovnih revizorskih institucija - INTOSAI i evropskom udruženju vrhovnih revizorskih institucija EUROSAI.

4. Međunarodna i regionalna saradnja

Međunarodna saradnja Institucije je i u ovom izvještajnom periodu bila veoma intenzivna, a realizovala se kroz brojne bilateralne susrete i razmjenu iskustava sa predstavnicima vrhovnih revizorskih institucija iz regiona, organizaciju međunarodnih konferencija, seminara i specijalizovanih programa obuke sa ciljem unapređenja revizorske prakse i primjene najviših međunarodnih standarda u ovoj oblasti.

Ipak, ključni događaji u ovom periodu koji su vezani za međunarodnu aktivnost Institucije su, prije svega, članstvo u međunarodnoj organizaciji vrhovnih revizorskih institucija - INTOSAI i evropskoj organizaciji vrhovnih revizorskih institucija - EUROSAI.

Nakon obnove crnogorske državnosti i međunarodnog priznanja Crne Gore kao nezavisne države, Državna revizorska institucija je u junu 2006. godine obnovila zahtjev za punopravno članstvo u INTOSAI i EUROSAI. Nakon što je Upravni odbor INTOSAI-a razmotrio prijavu i konstatovao da Državna revizorska institucija, kao vrhovni organ revizije javnog sektora u Crnoj Gori, ispunjava sve uslove za prijem, na XIX Kongresu Međunarodne organizacije vrhovnih


147

revizorskih institucija - INTOSAI, koji se održao od 04. do 10. novembra 2007. godine u Meksiku, Institucija je i zvanično primljena u zajednicu ove međunarodne organizacije kao njen 187. punopravni član.

Članstvom u INTOSAI ispunjeni su svi uslovi i za članstvo u EUROSAI,

međunarodnu organizaciju koja okuplja vrhovne revizorske institucije Evrope. Na VII Kongresu EUROSAI-a koji se od 02. do 05. juna 2008. godine održao u Krakovu - Poljska, Državna revizorska institucija Crne Gore je primljena u ovu međunarodnu organizaciju kao njen 49. punopravni član.

Prijem Institucije u INTOSAI i EUROSAI predstavlja veliki podsticaj za

dodatno jačanje međunarodne saradnje, punu implementaciju revizorskih standarda za oblast javnog sektora i uspješniju edukaciju i usavršavanje državnih revizora u cilju kvalitetnog i objektivnog nadgledanja i kontrole javnog sektora.

U namjeri da nastavi tradiciju jačanja i intenziviranja međunarodne i regionalne saradnje vrhovnih revizorskih institucija kroz organizaciju međunarodnih skupova, Institucija je ove godine bila domaćin drugog međunarodnog seminara na temu »Komunikacione strategije vrhovnih revizorskih institucija« koji se od 27. do 28. maja održao na Cetinju.

Organizacija jednog ovakvog međunarodnog seminara, a prvenstveno

razmjena iskustava i najbolje prakse iz oblasti odnosa s javnošću sa kolegama iz drugih vrhovnih revizorskih institucija doprinijeli su boljoj pripremi komunikacione strategije Državne revizorske institucije, posebno u dijelu njenog usklađivanja sa osnovnim principima i smjernicama komunikacione politike INTOSAI i EUROSAI.

U cilju adekvatne pripreme Državne revizorske institucije za procese evropskih integracija, i saradnje sa Evropskim računskim sudom, Institucija se kandidovala za članstvo u »Mreži vrhovnih revizorskih institucija zemalja kandidata i potencijalnih kandidata za članstvo u EU«, čija je osnovna misija rad na pronalaženju rješenja za zajedničke probleme i progresivni razvoj revizorskih institucija zemalja kandidata i potencijalnih kandidata na njihovom putu u EU. S tim u vezi, Evropski računski sud je potvrdio prijem Institucije Crne Gore u »Mrežu vrhovnih revizorskih institucija zemalja kandidata i potencijalnih kandidata za članstvo u EU«, koja broji još pet članova: vrhovne revizorske institucije Hrvatske, Makedonije, Turske, Albanije i BiH.

U cilju jačanja regionalne saradnje sa vrhovnim revizorskim institucijama jugoistočne Evrope, kroz aktivno učešće i uključivanje u procese jačanja dijaloga među zemljama ovog regiona i podsticanja napretka procesa integracije u EU, delegacija Institucije je učestvovala u radu prvog sastanka predsjednika vrhovnih revizorskih institucija zemalja jugoistočne Evrope (SEECP), koji je u organizaciji Računskog suda Moldavije, održan 19. septembra 2008. godine u Kišinjevu. Na pomenutom skupu donijeta je zajednička Deklaracija, čiji je potpisnik i Državna revizorska institucija Crne Gore.


148

Na osnovu zaključaka seminara EUROSAI o Upravljanju vrhovnim revizorskim institucijama održanog u Berlinu u aprilu 2008. godini, predloženo je da se u Crnoj Gori održi poseban međunarodni skup na temu »Upravljanje ljudskim resursima u VRI«. Skup je održan od 22. do 24. oktobra 2008. godine, u Miločeru, uz učešće 12 zemalja iz okruženja i regiona.

Posebna pažnja posvećena je intezivnoj komunikaciji i saradnji sa partnerima iz regiona sa zajedničkim interesom daljeg jačanja administrativnih i institucionalnih kapaciteta institucija u procesu evropskih integracija, prihvatanja i razmjene međunarodnih znanja i standarda. Regionalna saradnja je posebno važna, uzimajući u obzir činjenicu da vrhovne revizorske institucije jugoistočne Evrope i posebno zapadnog Balkana nemaju dugu tradiciju postojanja, tako da je razmjena najbolje revizorske prakse naročito značajna za razvoj državnih revizija u regionu.

Opredijeljenost Institucije je da i u narednom periodu nastavi započete aktivnosti na planu međunarodne saradnje i na taj način stvori dodatne uslove za kontinuiranu razmjenu iskustava i primjenu najbolje prakse iz oblasti revizije javnog sektora. 5. Saradnja sa Njemačkom organizacijom za tehničku saradnju -

GTZ

Saradnja sa Njemačkom organizacijom za tehničku saradnju GTZ-om, bila je izuzetno intezivna i kvalitetna u proteklom periodu, što je rezultiralo nastavkom Projekta i u 2008. godini.

Naime, u okviru Pakta za stabilnost Jugoistočne Evrope, Vlada Crne

Gore i Vlada Savezne Republike Njemačke dogovorile su se 2001. godine o bilateralnoj saradnji na Projektu »Osnivanje i formiranje vrhovne revizorske institucije u Crnoj Gori«, kao doprinos unaprijeđivanju transparentnosti rada i odgovornosti u javnom sektoru.

Njemačko Savezno ministarstvo za ekonomsku saradnju i razvoj

(BMZ) obezbijedilo je neophodna sredstva i ovlastilo Njemačku organizaciju za tehničku saradnju (GTZ) za sprovođenje ovog Projekta. Projekat je po Ugovoru završen krajem 2007. godine. Međutim, nakon ocijene GTZ-a o uspješnosti u realizaciji Projekta u dosadašnjem periodu, na inicijativu GTZ-a i Institucije, Savezno ministarstvo za međunarodni razvoj i saradnju Njemačke obezbijedilo je sredstva za nastavak Projekta u 2008. godini, cijeneći postignute rezultate u dosadašnjem periodu i potrebu daljeg razvoja Institucije, kao nezavisnog državnog organa.


149

Realno je očekivati da se projekat saradnje sa GTZ-om nastavi i u 2009. godini, posebno kroz realizaciju novog projekata »Programski budžet« u koji je uključena, pored Odbora za ekonomiju, finansije i budžet Skupštine Crne Gore i Ministarstva finansija, i Državna revizorska institucija.

Očekujemo da će Odluka o nastavku projekta biti donijeta u okviru

planiranja zajedničkih aktivnosti GTZ-a i Institucije za 2009. godinu, početkom decembra ove godine.

6. Upravljanje kadrovima

Institucija je kroz izradu i donošenje normativnih akata stvorila uslove za obavljanje zakonom utvrđenih nadležnosti. Donijeti su: Pravilnik o načinu polaganja ispita za sticanje zvanja državni revizor, Poslovnik Državne revizorske institucije, Pravilnik o revizorskom dodatku, Pravilnik o službenoj legitimaciji i Pravilnik o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta.

Pravilnikom o unutrašnjoj oragnizaciji sistematizovano je 66 radnih

mjesta. Za poslove revizije sistematizovano je 52, a administracije 14 radnih mjesta. U 2008. godini ukupan broj zaposlenih je 38, od čega 28 u reviziji i 10 u administracji. U odnosu na prethodni izvještajni period, u cilju jačanja kapaciteta Institucije, povećan je broj zaposlenih na poslovima revizije za devet, a u administraciji za tri zaposlena.

Institucija je nastavila sa aktivnostima stalnog obučavanja državnih

revizora i administrativnog osoblja u cilju stvaranja profesionalnih i stručnih kadrova za obavljanje poslova revizije, u skladu sa zakonom i međunarodnim standardima. Program obuke i usavršavanja revizora urađen je i u saradnji sa Njemačkom organizacijom za tehničku saradnju (GTZ), kojim je predviđena obuka rukovodećeg kadra, državnih revizora i opšti dio obuke namijenjen usavršavanju svih zaposlenih u Instituciji. Dio obuke namjenjen usavršavanju rukovodećeg kadra i državnih revizora finansiran je od strane Njemačke organizacije za tehničku saradnju (GTZ), a opšti dio programa obuke je realizovan preko Uprave za kadrove Vlade Crne Gore.

Institucija je, takođe, usvojila Pravilnik o načinu polaganja ispita za

sticanje zvanja državni revizor čime su ostvareni pravno formalni uslovi za licenciranje državnih revizora u Crnoj Gori. Senat je imenovao Komisiju za polaganje državnog revizorskog ispita, a imenovani članovi Senata i spoljni angažovani stručnjaci izradili su Priručnik za polaganje revizorskog ispita. Zvanje državnog revizora steklo je 28 službenika, od čega su pojedini zaposleni i u drugim državnim organima i institucijama.

U okviru »Programa stručnog usavršavanja državnih službenika i

namještenika za 2008. godinu«, Uprava za kadrove je i ove godine angažovala predstavnike Državne revizorske institucije, kao predavače na seminarima predviđenim ovim Programom.


150

Program stručnog usavršavanja Uprave za kadrove pored državnih službenika angažovanih na poslovima javnih finansija pohađali su i državni revizori.

Već smo pomenuli da je Državna revizorska institucija bila domaćin međunarodnog skupa skupa »Upravljanje ljudskim resursima u vrhovnim revizorskim insitucijama« koji je organizovala po zaključku EUROSAI, a u saradnji sa GTZ-om.

7. Realizacija plana obuke kadrova u Instituciji za period

oktobar 2007. – oktobar 2008. godine

U organizaciji Institucije u toku izvještajnog perioda održano je više seminara na aktuelne teme na kojima su predavači bili stručnjaci za pojedine oblasti iz Savezne republike Njemačke, regiona i iz Crne Gore.

Održani su seminari, na sljedeće teme:

- Sistem javnih nabavki; - Sistem za vođenje računovodstva budžeta i javnih preduzeća; - Sistem javnih finansija i budžetsko pravo; a/ Politika i upravljanje javnim finansijama; b/ Krivične prijave iz revizionog postupka; - Izrada godišnjeg izvještaja; - Komunikacione strategije vrhovnih revizorskih institucija; - Primjena programa IDEA – softver za reviziju; - Efektivan timski rad i analiza poslova; - Revizija ekonomičnosti, efikasnosti i efektivnosti; - Revizija javnih preduzeća; - Revizija finansijskih izvještaja Ministarstva odbrane;

U junu mjesecu 2008. godine sprovedena je anketa svih zaposlenih u Instituciji, o potrebama i interesovanjima za edukacijom radi izrade Plana obuke kadrova Institucije za narednu, 2009. godinu. Pregled utvrđenih tema je sljedeći:

o Budžet i budžetsko pravo, o Način planiranja i izvođenja revizije, o Gotovinski i obračunski sistem, specifičnosti i razlike, o Sistem lokalne samouprave, finansiranje i finansijsko

izvještavanje, o Javna preduzeća, akcionarska društva u kojima država ima

vlasnički udio, o Regulatorne agencije, o Avansi iz Državnog trezora (upravljanje gotovinom),


151

o Organizacija i rad Državnog trezora, o Sistem javnih nabavki, o Poresko računovodstvo prihoda, o Kapitalni budžet, o Planiranje i izvršenje budžeta sa naglaskom na programske

budžete, o Informacioni sistemi (Excel, IDEA), o Microsoft certified Sistems Administrator za Windows server 2003

(MCSA2003), o CISCO CCNA – Stručni trening iz oblasti računarskih mreža, o Strani jezici, o Organizovanje obuke za polaganje ispita za državnog revizora.

Državna revizorska institucija će do kraja godine, ukoliko dođe do

nastavka saradnje sa GTZ-om, utvrditi teme edukacije revizora uz učešće eksperata GTZ-a.

8. Informacioni sistem

Institucija je nastavila sa razvijanjem informacionog sistema u cilju

stvaranja uslova za efikasnije vršenje revizije. Razvojem informacionog sistema omogućiće se jednostavnije i brže odvijanje toka revizije, jednostavnija i sigurnija obrada podataka, brža pretraga zahtijevanih informacija, bolja dostupnost i preglednost informacija, kvalitetnija razmjena podataka u toku revizije, veća sigumost čuvanja informacija i podataka o reviziji.

U Instituciji se korisiti softver kanadske firme CASEWARE pod

nazivom IDEA, a namjenjen je za prikupljanje, analizu i uzorkovanje podataka za reviziju. Softver je, kao donaciju, obezbijedila Njemačka agencija za tehničku saradnju (GTZ).

U saradnji sa istim donatorom (GTZ) u toku su aktivnosti na nabavci

softverskih rješenja za upravljanje dokumentima u Instituciji, kroz praćenje toka revizije, razmjenu dokumenata u toku revizije (horizontalna i vertikalna razmjena), čuvanje podataka o izvršenim revizijama i primjenu kancelarijskog poslovanja. Očekuje se da do kraja godine sistem bude u funkciji.

9. Planirane aktivnosti institucije i završne napomene Učestvujući u postupku približavanja Crne Gore EU, Institucija će

primjenom najbolje međunarodne prakse i standarda, uticati na djelotvornije upravljanje javnim finansijama i njihovom nadzoru, odnosno ostvarivanju Zakonom utvrđenih ovlašćenja na planu izjašnjavanja o izvršenju budžeta i


152

racionalnoj upotrebi sredstava koja su dodijeljena na korišćenje subjektima revizije, stanju državne imovine, zaduživanju i garancijama datim tokom godine. Posebno, Institucija će se posvetiti davanju preporuka za izmjene i dopune zakona u slučaju da postoje saznanja da postojeći zakoni proizvode ili mogu proizvesti negativne posljedice ili ne dovode do planiranih rezultata.

Neophodan preduslov razvoja je dalje normativno uređenje Institucije, izrada nacionalnih revizorskih standarda i akata Institucije, usklađivanje i prilagođavanje načina i metodologije rada sa EU standardima. Značajan podstrek predstavlja prijem Institucije u punopravno članstvo svjetske asocijacije vrhovnih revizorskih institucija INTOSAI i članstvo u evropsku asocijacije vrhovnih revizorskih institucija EUROSAI.

Razmjenom znanja i iskustava, pokretanjem i učešćem u regionalnim inicijativama, te zajedničkim projektima produbiće se regionalna saradnja kao dugoročni interes Institucije.

Pored nastavka institucionalnog jačanja, zadatak Institucije u narednom periodu biće transparentno informisanje Skupštine, Vlade i građana o načinu upravljanja sredstvima i imovinom, koje su predmet revizije. U tom smislu, Institucija će tokom 2009. godine utvrditi pravce daljeg razvoja i aktivnijeg pozicioniranja, sa definisanjem konkretnih zadataka u cilju ostvarenja svoje osnovne misije.

Uvažavajući postignuti napredak i sadašnji trenutak u razvoju ekonomskog i pravnog sistema Crne Gore, osnovni zadatak Institucije je da, primjenom međunarodne prakse i standarda, doprinese djelotvornijem upravljanju javnim finansijama i njihovom nadzoru. Uspostavljen je i kreiran institucionalni okvir kvalitetne eksterne kontrole javnih finansija, odnosno stvoreni su preduslovi za snažnu, kompetentnu, nezavisnu i vrhovnu instituciju eksterne revizije. Povećanjem kapaciteta Institucije, jačaće se resursi posvećeni kontroli javnih finansija i odgovornosti Institucije i subjekata revizije.

Ustavno pozicioniranja Institucije kao samostalni i vrhovni organ državne revizije javnih finansija i državne imovine, doprinijeće da Institucija svojim radom i savjetima pomogne povećanju transparentnosti, zakonitosti i ekonomičnosti, u kontroli rada subjekata revizije i trošenja javnih sredstava.

GODIŠNJI IZVJEŠTAJ - dri.co.me izvjestaj drzavne revizorske institucije... · Godišnji...

Documents

Transcript of GODIŠNJI IZVJEŠTAJ - dri.co.me izvjestaj drzavne revizorske institucije... · Godišnji...