Gümüşhane Üniversitesi Fen ... -...

Guumlmuumlşhane Uumlniversitesi

Fen Bilimleri Enstituumlsuuml

Lisansuumlstuuml Tezler

ANABİLİM DALLARI

HARİTA MUumlHENDİSLİĞİ

İNŞAAT MUumlHENDİSLİĞİ

JEOLOJİ MUumlHENDİSLİĞİ

MATEMATİK MUumlHENDİSLİĞİ

GIDA MUumlHENDİSLİĞİ

ORMACILIK VE CcedilEVRE BİLİMLERİ

YILI HAZIRLAYAN DANIŞMAN TEZİN ADI

2017 Burccedilin

AYDURMUŞ

Yrd Doccedil Dr Kemal

CcedilELİK Kentsel Doumlnuumlşuumlm Alanlarında Uygunluk AnaliziGuumlmuumlşhane Oumlrneği

2017 Lokman GUumlLER Yrd Doccedil Dr Yusuf

AŞIK Baraj Ve Sulama Projelerinde Oumllccedilme ndash Kamulaştirma Sorunları Ve Ccediloumlzuumlm Oumlnerileri

2017 Emir BAKIRHAN Yrd Doccedil Dr

Mustafa CcedilULLU

Kurşun Maden Atiği Katkili Ağir Betonlarin Radyasyon Soğurma Katsayilarinin 662-1460 Kev

Enerji Araliğinda İncelenmesi

2017 Muammer CANLI Yrd Doccedil Dr

Mustafa CcedilULLU Donma Ccediloumlzuumllme Etkisindeki Betonlarda Vakum Uygulamasi Ve Lif Katkisinin Etkisi

2017 Ekber DUumlZCİ Yrd Doccedil Dr Osman

KARA Hazir Beton Tesislerinde Iso 90012015 Kalite Youmlnetim Sistemleri Ve Uygulamasi

2017 Elif KUumlLEKCİ

Doccedil Dr

Abdurrahman

DOKUZ

Cebre Riyolitirsquo Nin (Demiroumlzuuml-Bayburt) Petrografik Jeokimyasal Ve İzotopik Oumlzellikleri

2017 Metin CcedilİFTCİ Doccedil Dr Abdullah

KAYGUSUZ

Ccedilakırbağ Bayburt Granioyid Nin Pedrografik Jeokimyasal Ve Petrolojik Oumlzelliklerinin

Incelenmesi

2017 Zikrullah Samed

GUumlLOĞLU

Doccedil Dr Abdullah

KAYGUSUZ

Arslandede (Bayburt) Granitoyidi Ve İccedilindeki Mafik Magmatik Anklavlarin Petrografik

Jeokimyasal Ve Petrolojik Oumlzeliklerinin İncelenmesi

2017 Arzu ULUTAŞ

Doccedil Dr

Abdurrahman

DOKUZ

Ccedilamdere Ofiyolitik Karişiği(Demiroumlzuuml-Bayburt) İccedilindeki Bazik Kayaccedillarin Jeokimyasal Ve

İzotopik Oumlzellikleri

2017 Buket DUumlNDAR Yrd Doccedil DR Emre

Aydın CcedilAKIR

Mavriyas Granitoyidi (Ccedilaykara-Trabzon) Ve Ccedilevre Kayaccedillarinin Petrografik Jeokimyasal Ve

Petrolojik Oumlzelliklerinin İncelenmesi

2017 Fatih ALKAN Yrd Doccedil Dr Serhat

DAĞ

Guumlmuumlşhane İl Merkezindeki Magmatik Koumlkenli Kayalarin Jeomekanik Oumlzelliklerinin

Araştirilması

2017 Zarife SOYSAL Yrd Doccedil Dr Serhat

DAĞ

Kermutdere Formasyonu Kumtaşlarinin Farkli Doygunluk Ve Anizotropi Koşullarinda Fiziksel

Ve Dayanim Oumlzelliklerindeki Değişimlerin İncelenmesi

2017 Guumllzipa AKYUumlZ Prof Dr Charyyar

ASHYRALYYEV Dirichlet Koşullu Bitsadze-Samarskii Tipi Uumlstbelirli Eliptik Probleminin Kararlilik Analizi

2017 Yunus COŞKUN Yrd Doccedil Dr Muumlge

Hendek ERTOP

Toz Nohut Mayasi Kullaniminin Yuumlzey Yanit Metoduyla Optimizasyonu Ve Ekmek Kalite

Nitelikleri Uumlzerindeki Etkilerinin Araştirilmasi

2017 Cuma

ZEHİROĞLU

Doccedil Dr SBeyza

OumlZTUumlRK

SARIKAYA

Tuumlrkiyersquode Endemik Olarak Yetişen Kaz Dağı Ccedilayının (Sideritis Trojana Bornm) Antioksidan

Antimikrobiyal Aktivitelerinin Ve Mineral İccedileriğinin Araştırılması

2017 Serpil GİRGİN Doccedil Dr Osman

UumlCcedilUumlNCUuml Ayı Uumlzuumlmuuml (Vacciniumarctostaphylos)rsquoNuumln Gıda Renklendiricisi Olarak Kullanımı

2017 Ayşe OumlZ Doccedil Dr Selim ŞEN Zengin Mineralli Konsantre Sularin Boumlcek Ve Mantar Zararlilarina Karşi Odun Korumadaki

Etkinliği Guumlmuumlşhane İli

KENTSEL DOumlNUumlŞUumlM ALANLARINDA UYGUNLUK ANALİZİGUumlMUumlŞHANE

OumlRNEĞİ

OumlZET

Kentleşme ana sebep itibarı ile ekonomik olarak guumlccedillenmek amacıyla insanların kuumlccediluumlk

yerleşimlerden daha buumlyuumlk merkezlere yani şehir merkezlerine goumlccedillerin başladığı zaman

ortaya ccedilıkmıştır Ulaşım imkacircnlarının ccedileşitlenmesi ile birlikte şehirlerin buumlyuumlmesi kent

sınırlarına doğru genişleme goumlstermiştir Bunun sonucunda yoğun kent şeklinden daha

dağınık kent şekline doğru doumlnuumlşuumlm başlamıştır 1950rsquolere kadar duumlnyadaki nuumlfusun buumlyuumlk

bir boumlluumlmuuml geccedilimini tarımsal faaliyetlerden sağlamakta iken hızla gelişen teknoloji ve buna

bağlı olarak yeni iş olanaklarının ortaya ccedilıkmasıyla kentlerin nuumlfusu artmaya başlamıştır

Uumllkemizdeki konut hacminin buumlyuumlk ccediloğunluğunun imar mevzuatı dışında yapılmış

olduğu karşı konulmaz bir gerccedilektir Herkesin hemfikir olduğu ancak ccedilıkartılan kanunlara

rağmen tam anlamı ile oumlnuumlne geccedililemeyen bu durum kalitesizlik accedilısından afet riski

oluşturmakta ve ccedilarpık kentleşmeye neden olmaktadır İşte bu ccedilarpık kentleşme ve ccedilirkin

goumlruumlntuumlnuumln ortadan kaldırılması ve daha yaşanabilir alanların oluşturulabilmesi iccedilin planlı bir

muumldahalenin gerekliliği ldquokentsel doumlnuumlşuumlmrdquo kavramını ortaya ccedilıkarmıştır

Bu ccedilalışmada uumllkemizdeki kentsel doumlnuumlşuumlm uygulamalarının ccedileşitleri ve yasal

dayanakları uumlzerinde durulmuş kentsel doumlnuumlşuumlm alanlarının seccediliminde hangi alanların ele

alınması gerektiği araştırılmıştır Guumlmuumlşhane ili Yenimahalle Mahalle sınırları iccedilerisinde

kentsel doumlnuumlşuumlme ihtiyacı olduğu duumlşuumlnuumllen bir alan iccedilin arazi ve kurumlardan toplanan

mekacircnsal veriler ilişkilendirilerek Sketch Up programı ile 3 boyutlu hale getirilmiştir İmar

planına uygunluk iccedilin ccedilekme mesafesine tecavuumlzluuml binalar ortaya ccedilıkarılmıştır Seccedililen alana

youmlnelik kentsel doumlnuumlşuumlm sonrası oumlrnek modelleme ccedilalışması yapılmış yapılan modelin 3

boyutlu hali ortaya ccedilıkarılarak eski ile yeni durum karşılaştırılmış ve kentsel doumlnuumlşuumlme uygun

bir alan olup olmadığının araştırması yapılmıştır

Anahtar Kelimeler Kent Kentleşme Kentsel doumlnuumlşuumlm Riskli yapı

Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız

BARAJ VE SULAMA PROJELERİNDE OumlLCcedilME ndash KAMULAŞTIRMA

SORUNLARI VE CcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Su insan yaşamının en oumlnemli ihtiyaccedillarından biridir Su insan ihtiyacının yanında uzun

yıllardır tarım enduumlstri ve teknoloji gibi alanlar da buumlyuumlk oumllccediluumlde kullanılmaktadır Su aynı

zamanda suumlrduumlruumllebilir kalkınma iccedilin gereken en oumlnemli kaynaklardan da biridir Artan duumlnya

nuumlfusu yuumlkselen hayat standartları ve bozulan doğal denge suya olan ihtiyacı daha da

artırmıştır Bu nedenlerle insanların su kaynaklarından daha fazla faydalanmak istemeleri bu

kaynakların kontrol altına alma zorunluluğu ve depolama ihtiyacı ortaya ccedilıkarmıştır Bu

yuumlzden suyun akış youmlnuuml değiştirilmiş su kaynaklarının oumlnuumlne setler barajlar goumlletler ve

hidroelektrik tesisler inşa edilmiştir Teknolojinin hızla ilerlemesiyle birlikte imkacircnlar daha

da artmış ve bu durum kaynakların oumlnuumlne yapılan barajların hızla artmasına neden olmuştur

Barajlar gibi kritik muumlhendislik yapılarında zamanla ortaya ccedilıkabilecek herhangi bir

olumsuzluk baraj ve yakın ccedilevresinde yaşayan insanlar iccedilin kimi zaman bir afete doumlnuumlşebilir

ve uumllke ekonomisi iccedilin de ciddi zararlara neden olabilir Bu sebeple bu tuumlr muumlhendislik

yapıları inşasından itibaren izlenmeye alınıp jeodezik ve jeodezik olmayan oumllccedilme teknikleri

kullanılarak muhtemel değişimleri ve deformasyonları belirlenmeye ccedilalışılır

Muumlhendislik oumllccedilmelerinin hassasiyetle uygulanması gereken ve gelişen teknolojileri de goumlz

oumlnuumlnde bulundurmamızı zorunlu kılan birccedilok meslek disiplininin ortaklaşa ccedilalışıp uumlrettiği

buumlyuumlk su yapılarından en oumlnemlisi Barajlardır Guumlnuumlmuumlzde uumllke şartlarına goumlre oumlnemli

yatırımlar olan barajların planlanması projelendirilmesi inşaatı ve işletilmesi aşamalarında

konularında uzman meslek disiplinlerinin bulunması kaccedilınılmazdır Meslek disiplinimiz olan

Harita Muumlhendisliğirsquo de bu aşamaların hepsinde bulunmak zorundadır

Bir barajın projelendirme safhasından en az otuz yıl oumlncesinde Akım ndash Rasat istasyonunun

kurulması aşamasında başlayan oumllccedilme ccedilalışmaları barajın projelendirilmesine esas sayısal

hacirclihazır haritaların alınması yine projelendirilmeye esas sondaj ve araştırma kuyuların

aplikasyonu baraj goumlvdesini oluşturan dolgu zonlarının en kesitlerle miktarlarının

hesaplanması ulaşım ve malzeme taşıma yollarının projelendirilip kazı ndash dolgu miktarlarının

ccedilıkartılması inşaatı aşamasında proje kriterlerine goumlre minimum hata ile aplikasyonu ve

kamulaştırma işlemlerinin yapılması aylık hak ediş miktarlarının tespit edilmesi baraj

inşaatının tamamlanması ile işletme aşamasındaki deformasyon oumllccediluumlmleri ve hidrografik

oumllccedilmelerle baraj oumlmruumlnuumln tamamlanması aşamasına kadar devam eder

Bu ccedilalışmada Baraj goumllet ve sulama projelerinde planlama projelendirme inşaat aşaması

baraj inşaatının tamamlanması ve işletme aşamasında yapılan Oumllccedilme- Kamulaştırma

ccedilalışmaları ve bu aşamalarda yaşanan sorunlar ve ccediloumlzuumlm oumlnerileri araştırılmıştır Arazi

ccedilalışmalarında Tapu ve Kadastro Genel Muumlduumlrluumlğuuml ve Harita Genel Komutanlığınca onaylı

TUTGA noktaları olan ERZRUDERKRS1 ve HORS noktaları kullanılmıştırDevlet Su

İşlerirsquonce arazide tesis edilmiş olan C3 derece nirengi noktaları ve TUTGA noktaları arasında

en az 4 uydu ve 2 saatlik oturum ile statik oumllccediluuml yapılmış olup VI arazide elde edilen verilerin

buumlro ccedilalışmaları neticesinde process yapılarak bozuk sinyaller temizlenmiş ve ağdan

ccedilıkarılmış uumlccedilgenleme yapılarak kapalı alan oluşturulmuşdengeleme hesabı yapılmış ve tecviz

sınırları dışında olan noktalar ağdan ccedilıkarılarak oumllccediluumlm dışında bırakılmıştır

DSİ Genel Muumlduumlrluumlğuumlnce yuumlruumltuumllen baraj projelerinde yaşanan en buumlyuumlk sorunların başında

kadastro paftalarının grafik oluşu ve sayısal olmayışıdır Bununla beraber barajı oluşturan

uumlnitelerinden etkilenen taşınmaz da ccedilok olduğundan dolayı kamulaştırma ccedilalışmaları

gecikmekte ve arazide vatandaş sorunu ile karşı karşıya kalınmaktadır Bu da kamu yararı

kararı alınan projenin bir an oumlnce faydaya doumlnuumlşme suumlrecini uzatmaktadır Ccediloumlzuumlm oumlnerisi

olarak Kadastro Muumlduumlrluumlklerince 3402 Sayılı Kadastro Kanununun 22-a maddesi gereğince

yenileme ccedilalışmalarının yapılması gerekmektedir Deprem taşkın ve heyelan gibi doğa

olaylarının barajlarda meydana getirdiği her tuumlrluuml değişimlerin zamanında izlenmesi yani

deformasyon oumllccediluumlmlerinin yapılması gereklidir Eğer değişimler izlenmez ise tarihte olduğu

gibi buumlyuumlk yıkımlara can ve mal kaybına sebebiyet verecektir Ccediloumlzuumlm oumlnerisi olarak Barajlar

uumlzerinde kurulmuş her tuumlrluuml oumllccediluumlm ve goumlzlem cihazlarından elde edilen veriler analiz

edilmelidir Bunun iccedilin baraj ccedileşitlerine goumlre farklı ve ilgili barajın karakteristiklerine uygun

goumlzlem youmlntemleri uygulanmalı toplanan veriler irdelenip detaylı analiz edilmeli risk faktoumlruuml

yuumlksek barajlar iccedilin kısa orta ve uzun vadede yapılabilecekler belirlenmeli hidrografik

oumllccedilmelerin bir program dacirchilinde ivedilikle buumltuumln barajlarda yapılması

Anahtar Kelimeler Baraj Deformasyon Dengeleme Kamulaştırma Oumllccedilme


KURŞUN MADEN ATIĞI KATKILI AĞIR BETONLARIN RADYASYON

SOĞURMA KATSAYILARININ 662-1460 keV ENERJİ ARALIĞINDA

İNCELENMESİ

OumlZET

Bu ccedilalışmanın amacı kurşun cevherinin ccedilıkarıldığı kurşun madeninde iccedilerisindeki kurşun

miktarının işlenmesinin ekonomik olmamasından dolayı maden ocaklarında depolanan ve

ccedilevresel olumsuz etkileri olan kurşun madeni atığı kayaccedillardan elde edilen agregalar ile

uumlretilenbetonların radyasyon zırhlama oumlzelliğininaraştırılmasıdır Bu kapsamda radyasyon

zırhlama betonu olarak kullanılacak ağırbetonlar uumlretilmiştirUumlretilen bu betonlarda kurşun

madeni atıkları Manyetit Limonit Barit gibi ağır agregalar ile 25 50 ve 75 oranında

yer değiştirilerek C1620 C2530 ve C3545 beton dayanım sınıflarında oumlrnekler

hazırlanmıştır Radyasyon soğurma katsayısını belirlemek amacıyla 20x20x5cm ebadında

hazırlanan beton plaklarla 662 keV 1173 keV 1332 keV ve 1460 keV enerji seviyelerinde

soğurma katsayıları tespit edilmiştir

Anahtar Kelimeler Ağır Agrega Ağır Beton Kurşun Maden Atıkları Kuumltle Soğurma

Katsayısı Radyasyon Zırhlama


DONMA CcedilOumlZUumlLME ETKİSİNDEKİ BETONLARDA VAKUM UYGULAMASI VE

LİF KATKISININ ETKİSİ

OumlZET

Bu ccedilalışmanın amacı donma ccediloumlzuumllmeye maruz betonlarda lif katkısı ve vakum

uygulamasının etkisinin araştırılmasıdır Bu amaccedilla beton katkısı olarak ccedilelik polyester

polipropilen lif ve polipropilen elyaf kullanılmıştırCcedilelik lifler kısa ldquo3 cmrdquo ve uzun ldquo6 cmrdquo

olarak kullanılırken sentetik lifler kısa ldquo25 cmrdquo ve uzun ldquo5 cmrdquo olarak kullanılmıştır

Oumlrneklerin uumlretim aşamasında deneysel ccedilalışmanın bir parametresi olarak betona taze halde

vakum uygulaması yapılmıştır Lif katkılı vakumsuz ve vakumlu beton oumlrnekler 28 guumln

sonunda donma ccediloumlzuumllmeye maruz bırakılmıştır Her 50 doumlnguumlden sonra temel enine frekans

değişim değerleri oumllccediluumllmuumlştuumlr Elde edilen temel enine frekans değişim değerleri ile dinamik

elastisitemoduumlluumlndeki azalma miktarları ve dayanıklılık faktoumlruuml değerleri belirlenmiştir

Sonuccedil olarak lif katkısı ve vakum uygulamasının donma ccediloumlzuumllmeye maruz betonlarda olumlu

etki yaptığı belirlenmiştir

Anahtar Kelimeler Ccedilelik Lif Donma-Ccediloumlzuumllme Durabilite Sentetik Lif


HAZIR BETON TESİSLERİNDE ISO 90012015 KALİTE YOumlNETİM SİSTEMLERİ

VE UYGULAMASI

OumlZET

Kalite insanoğlunun ihtiyaccedillarını karşılamada en oumlnemli faktoumlrlerden biridir Duumlnya

nuumlfusunun artışı suumlrekli gelişen ve değişen teknoloji uumlreticilerin rekabet ortamında ayakta

kalabilmeleri kuruluşların kalite kavramını her geccedilen guumln daha ciddiye almasını zorunlu

kılmaktadır Aksi durumda kuruluşların gelecekleri tehdit altına girmektedir İnşaat sektoumlruuml

insanoğlu var oldukccedila var olacak bir sektoumlrduumlr Oumlzellikle Tuumlrkiye gibi gelişen uumllkelerde inşaat

sektoumlruumlnuuml ilgilendiren yasal duumlzenlemeler her geccedilen guumln bu sektoumlruumln daha kaliteli olmasını

zorunlu hale getirmektedir İnşaatın en oumlnemli alt sektoumlrlerinden biri Hazır Beton sektoumlruumlduumlr

Oumlzellikle 1999 İstanbul ve Duumlzce depremlerinden sonra yıkılan ve hasar goumlren binalardan

elde edilen veriler beton kalitesinde ciddi sorunlar olduğunu goumlstermiştir Ve bu yıldan sonra

yapılan yasal duumlzenlemeler Hazır Beton uumlreticilerinin kalitesini arttırmıştır

Yasal ve mesleki mevzuat ne kadar iyileştirilirse iyileştirilsin kurumsallaşmayı ve uzun yıllar

iş duumlnyasında yer almayı hedefleyen bir işletmenin her zaman kalite youmlnetimine ihtiyacı

vardır Bunu kaynakları ccedilalışanları muumlşterileri ve uumlretimleri uumlzerinde belli programlar

ccedilerccedilevesinde planlar yaparak hedefler koyarak dokuumlmante ederek tetkikler ve oumllccediluumlmler

yaparak gerccedilekleştirebilir

Bu ccedilalışmada ISO 9001 Kalite Youmlnetim Sistemleri standardı ccedilerccedilevesinde Hazır Beton

tesislerinde Kalite Youmlnetim Sisteminin uygulanabilirliğinin irdelenmesi amaccedillanmıştır Bu

kapsamda Hazır Beton tesislerinin doumlkuumlmantasyon sistemi kaynak youmlnetimi uumlruumln ve

hizmetleri iccedilin gerekli şartları muumlşteri ile ilişkileri tetkikler ve kontroller oumllccedilme ve

değerlendirmeler ve iyileştirme faaliyetleri ele alınmıştır

Anahtar kelimeler Hazır Beton Tesisi ISO 9001 Kalite Youmlnetim Sistemleri


CEBRE RİYOLİTİrsquo NİN (DEMİROumlZUuml-BAYBURT) PETROGRAFİK

JEOKİMYASAL VE İZOTOPİK OumlZELLİKLERİ

OumlZET

Demiroumlzuuml (Bayburt) civarında yuumlzeyleyen Cebre Riyolitirsquone ait kayaccedillar petrografik

jeokimyasal ve izotopikaccedilıdan incelendikten sonra elde edilen bulgular bu tez kapsamında

petrolojik ve tektonik accedilıdan yorumlanmaya ccedilalışılmıştır

Yaklaşık 12 km2lik bir alanda yuumlzeyleyen Cebre Riyoliti Variskan orojenezi sırasında oluşan

ccedilok az sayıdaki yuumlzey kayalarından biridir Zirkon U-Pb verileri Cebre Riyolitirsquonin

3328plusmn438 my kabuğa yerleştiğini oumlngoumlrmektedir Hyaloporfirik ve mikrogranuuml porfirik

dokuların baskın olduğu birimde yer yer akma bandı dokusu da goumlzlenir Cebre Riyoliti ana

mineral fazları olarak bol miktarda kuvars ve alkali feldispat az olarak da kordiyerit

fenokristalleri ve nadir olarak da muskovit ve biyotit mikro Kordiyerit tamamen pinitleşmiş

olup fenokristalleri yer yer poikilitik dokulu zirkon iccedilerir Zirkon titanit apatit ve Fe-Ti oksit

mineralleri tali fazlar olarak bulunurlar Cebre Riyolitirsquone ait oumlrnekler oldukccedila yuumlksek

SiO2(7423-8062) K2O ( 372-742) ve Al2O3 ( 1077-1411) iccedileriklerine sahiptirler

Buna karşılık CaO ( 002-021) Na2O ( 005-078) ve MgO ( 03-021) iccedilerikleri ise

oldukccedila duumlşuumlk miktarlardadır Oumlrnekler 148 ilacirc 295 arasında değişen ACNK değerleri ve

149 ilacirc 299 arasında değişen ANK değerleri ile guumlccedilluuml peralumin oumlzellik sunmaktadır Ana

ve iz elementlerin buumlyuumlk bir ccediloğunluğu artan SiO2 iccedileriği ile negatif bir korelasyon

sunmaktadır Hafif nadir toprak elementler (HNTE) ağır nadir toprak elementlere (ANTE)

goumlre azorta oranlarda zenginleşmiş (LaNYbN= 4-11) ve guumlccedilluuml negatif Euanomalisi goumlsterirler

(EuEu=004-025) Belirgin negatif Nb Ta Sr P ve Ti anomalileri oumlrneklerde goumlzlenen

diğer jeokimyasal oumlzelliklerdir Petrografik ve jeokimyasal oumlzellikler kesirli kristallenmenin

oumlzellikle de Krsquolu feldispat ve daha az olarak da plajiyoklas ayrımlaşmasının Cebre

Riyolitirsquonin bileşimsel aralığının oluşmasında oumlnemli bir rol oynadığına işaret etmektedir

Yukarıda değinilen jeokimyasal oumlzelliklere ilave olarak Cebre Riyolitirsquonde kordiyerit ve

muskovit gibi aluumlminyumca zengin mineral fazlarının bulunması kaynak alan olarak tortul

kayaccedillara işaret etmektedir Reyik Okyanusursquonun Erken Karboniferrsquode yay-kıta ccedilarpışması

şeklinde kapanmasını takiben meydana gelen yiten dilimin kopması astenosferik manto

yuumlkselimine yol accediltığı ve kabuksal malzemenin ergimesi iccedilin gerekli ısıyı sağladığı

oumlngoumlruumllmektedir

Anahtar KelimelerDemiroumlzuuml JeokimyaKordiyeritS-tipi Riyolit Sakarya Zonu U-Pb

zirkon yaşı Variskan Orojenezi


CcedilAKIRBAĞ (BAYBURT) GRANİTOYİDİrsquoNİN PETROGRAFİK JEOKİMYASAL

VE PETROLOJİK OumlZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ

OumlZET

Bu ccedilalışmada Bayburt youmlresinde yer alan Ccedilakırbağ Granitoyidirsquonin mineralojik-petrografik

oumlzellikleri mineral kimyası ve tuumlm kayaccedil jeokimyası ortaya konularak kayaccedilların oluşum

mekanizmaları ve koumlkenleri belirlenmeye ccedilalışılmıştır Doğu Pontid Guumlney Zonursquonda yer alan

inceleme alanının tabanında Eosen yaşlı andezit bazalt ve piroklastikleri bulunmaktadır Bu

birim Eosen yaşlı Ccedilakırbağ Granitoyidi tarafından kesilmiş olup Kuvaterner yaşlı aluumlvyonlar

ile uyumsuz olarak oumlrtuumlluumlrler

Ccedilakırbağ Granitoyidi elips şekilli olup yaklaşık 9 km2rsquo

lik bir alanda yuumlzeylenmiştir

Monzonit ve kuvarslı monzonit bileşimli kayaccedillardan oluşmuş olup kayaccedillarda magma

karışımını goumlsteren dengesizlik dokuları goumlzlenmiştir Granitoyidi oluşturan kayaccedillar ince-

orta taneli olup plajiyoklas ortoklas kuvars piroksen biyotit amfibol apatit zirkon ve opak

mineraller iccedilerirler Granitoyidi oluşturan kayaccedillara ait plajiyoklaslar An47-21 bileşimlidirler

K-feldispatlar Or65-78 bileşimlidir Biyotitlerin magnezyum numaraları 06-07 arasında

değişmektedir Piroksenler diyopsit ve klinopiroksen bileşimli olup Mg numaraları 073-076

arasındadır

Ccedilakırbağ Granitoyidirsquoni oluşturan kayaccedillar genel olarak I-tipi yuumlksek-Krsquolu ve şoşonitik

karakterli olup yuumlksek SiO2 iccedileriklerine (56-63) sahiptirler Kayaccedillar metaluumlmin karakterli

olup buumlyuumlk iyon yarıccedilaplı litofil elementlerce zenginleşmişlerdir Kondirite gore

normalleştirilmiş nadir toprak element dağılımları konkav şekilli (LaNYbN=896-1126) olup

negatif Eu anomalisi (EuNEu=050-076) goumlsterirler Ana ve iz element değişimleri

granitoyidin gelişiminde plajiyoklas amfibol ve Fe-Ti oksit fraksiyonlaşmasının etkili

olduğunu goumlstermektedir

Tuumlm bu oumlzellikler Ccedilakırbağ Granitoyidirsquone ait kayaccedilların ana magmasının litosferik

mantodan tuumlrediğine ve kabuk kayaccedillarının katkısının nisbeten az oranda rol oynadığına işaret

eder

Anahtar Kelimeler Bayburt Ccedilakırbağ Granitoyidi Doğu Pontidler Eosen Mineral

kimyası Tuumlm kayaccedil jeokimyası


ARSLANDEDE (BAYBURT) GRANİTOYİDİ VE İCcedilİNDEKİ MAFİK MAGMATİK

ANKLAVLARIN PETROGRAFİK JEOKİMYASAL VE PETROLOJİK

OumlZELİKLERİNİN İNCELENMESİ

OumlZET

Bu ccedilalışmada Bayburt youmlresinde yer alan Arslandede Granitoyidi ve iccedilindeki mafik

magmatik anklavlar (MMA)rsquoın mineralojik-petrografik bileşimi ve tuumlm kayaccedil jeokimyası

ortaya konularak kayaccedilların oluşum mekanizmaları ve koumlkenleri belirlenmeye ccedilalışılmıştır

Doğu Pontid Guumlney Zonursquonda yer alan inceleme alanının tabanında Eosen yaşlı andezit ve

piroklastitleri bulunmaktadır Bu birim Eosen yaşlı Arslandede Granitoyidi tarafından

kesilmiş olup tuumlm bu birimler Kuvaterner yaşlı aluumlvyonlar ile uyumsuz olarak oumlrtuumlluumlrler

Granitoyidi oluşturan kayaccedillar ince-orta taneli olup plajiyoklas ortoklas kuvars hornblend

biyotit klinopiroksen apatit zirkon ve opak mineralleri iccedilerirler

Arslandede Granitoyidirsquonin yuumlzeyleri elips şekilli olup yaklaşık 24 km2rsquo

lik bir alanda

yuumlzeylenmiştirMonzogabromonzodiyoritmonzonitkuvarslı monzonit ve granitbileşimli

kayaccedillardan oluşurlar Granitoyidi oluşturan kayaccedillarda magma karışımını goumlsteren

dengesizlik dokuları goumlzlenmiştir Arslandede Granitoyidi iccedilinde koyu renkli mafik magmatik

anklavlar (MMA) goumlruumllmuumlştuumlr Anklavlar iccedilinde yer aldıkları ana kayaccedillardan daha ince

taneli ve daha koyu renkli olmalarına rağmen onlarla benzer mineralojik petrografik ve

jeokimyasal oumlzellikler sunarlar MMArsquolar diyorit ve monzodiyorit bileşimli olup monzonit ve

monzogranit bileşimli ana kayaccedillar iccedilerisinde goumlzlenirler

Arslandede Granitoyidirsquoni oluşturan kayaccedillar genel olarak I-tipi yuumlksek Krsquolu-şosonitik

karakterli olup yuumlksek SiO2 iccedileriklerine ( 4949-7121) sahiptirler Kayaccedillar metaluumlmin

karakterli olup buumlyuumlk iyon yarıccedilaplı litofil elementlerce zenginleşmişlerdir Kondrite goumlre

normalleştirilmiş nadir toprak element dağılımları konkav şekilli (LaNYbN= 711-1157) olup

negatif Eu anomalisi (EuNEu=037-091) goumlsterirlerAna ve izelement değişimleri

granitoyidin gelişiminde plajiyoklas hornblend ve Fe-Ti oksit fraksiyonlaşmasının etkili


Mafik magmatik anklavlar (MMA) orta-yuumlksek metaluumlminli olup (ACNK=075-090) ve ana

kayadan daha duumlşuumlk ACNK ve SiO2 ( 5393-5883) ve daha yuumlksek Na2OK2O (142-227)

oranlarına sahiptirler SiO2 iccedileriğine karşılık ana oksit ve iz element iccedilerikleri

karşılaştırıldığında mafik anklavlar ana kayaccedilları ile duumlzguumln bir youmlnseme sunarlar Kayaccedillar

BIYLE HNTE ve ANTErsquoce zenginleşmiş YCcedilAErsquoce (Nb Ti) fakirleşmiş olup ana kaya ve

anklavlar birbirine uyumlu bir youmlnseme goumlsterirler MMArsquolar ana kaya iccedilerisinde soğumuş

olan eş yaşlı mafik magmanın kuumlccediluumlk kuumltlelerini temsil eden magma karışım (mixingmagma

mingling) uumlruumlnleri olarak kabul edilebilirler

Arslandede Granitoyidi ve iccedillerindeki MMArsquolarda zirkon ve apatitlerde yapılan

hesaplamalarda kristallenme sıcaklıkları ana kayaccedillarda 671-836 degC MMArsquolarda ise 647-836

degC arasında değişmektedir

Petrografik ve jeokimyasal oumlzellikler Ccedilakırbağ Granitoyidirsquone ait kayaccedilların ana

magmasının litosferik mantodan tuumlrediğini ve kabuk kayaccedillarının katkısının nisbeten az

olduğunu goumlsterir

Anahtar Kelimeler Arslandede GranitoyidiBayburtDoğu Pontidler Eosen Mafik

magmatik anklav Petroloji Tuumlm kayaccedil jeokimyası


CcedilAMDERE OFİYOLİTİK KARIŞIĞI(DEMİROumlZUuml-BAYBURT) İCcedilİNDEKİ BAZİK

KAYACcedilLARIN JEOKİMYASAL ve İZOTOPİK OumlZELLİKLERİ

OumlZET

Sakarya Zonu doğusundakiCcedilamdere (Bayburt)youmlresi Geccedil Karbonifer-Permiyen

ccediloumlkellerinin yuumlzeylediği iki lokasyondan biridir lsquoCcedilamdere Ofiyolitik Karışığırsquoolarak

adlandırılan tektono-sedimanter birim bloklar halinde mermer kireccediltaşı kumtaşı bazalt

dolerit gabro meta-bazalt meta-gabro gibi farklı ccediloumlkelme ve tektonik ortamları karakterize

eden litolojiler iccedilermektedir Meta-bazit vemetamorfize olmamış mafik bloklar olmak uumlzere

iki grup altında toplanan bazik magmatikkayaccedillar jeokimyasal ve SrNd Pb izotop oranları

accedilısından incelenmişlerdir

Her iki gruba ait kayaccedillar bazik-ortaccedil bir kimyasal bileşime sahiptir (SiO2 = 440-566

ağ) Mafik bloklara ait oumlrnekler toleyit karakterli meta-bazitler ise duumlşuumlk orta ve yuumlksek

K2O iccedilerikleri ile toleyitten şoşonitiğe kadar giden bir dağılım sergilemektedirler Meta-

bazitler Larsquodan Eursquoya doğru zenginleşme derecesi gittikccedile azalanhafif nadir toprak element

(HNTE) ve yaklaşık yatay konumlu ağır nadir toprak element (ANTE)profilleri

goumlsterirken(LaNYbN = 455 - 2901) mafik bloklara ait oumlrnekler OOSBrsquoye paralelve yataya

yakın profiller sunmaktadırlar(LaNYbN =144 - 219)Yitimle ilişkili kayaccedillarda olduğu gibi

her iki gruba ait kayaccedillar buumlyuumlk iyon yarıccedilaplı element (BİYE) zenginleşmesi ve negatif Nb-

Ta-Ti anomalisi sunarlarAncak bu zenginleşme ve anomali derecesi mafiklerde daha zayıf

veya noumltr olarak goumlzlenir Meta-bazitler pozitif ve negatif Pb ve P anomalileri sunarken

mafikler genellikle negatif Pb ve P anomalileri sunarlar Genellikle duumlşuumlk MgO (lt65 ağ)

Cr (lt250 ppm) ve Ni (lt150 ppm) konsantrasyonlarıve duumlşuumlk Mg-numarası (lt60) oumlrneklerin

manto kaynağı ile dengeli bir bileşime sahip olmadığını goumlstermektedirKısmen duumlşuumlk

radyojenik 87

Sr86

Sr(t) oranları (0704335minus0706227) orta pozitif ԐNd(t) değerleri (+27 minus

+64) ve kuzey yarı kuumlre referansccedilizgisi (KYRCcedil)rsquonin hemen uumlzerine ccedilıkan Pb izotop oranları

kıtasal malzemeler veya zenginleşmiş manto II (ZM II) tarafından modifiye edilmiş bir manto

kaynağına işaret etmektedir

Kayaccedilların jeokimyasal oumlzellikleri yitimle ilişkili ortamlarda oluştuklarını veya

oluştuktan sonra yitim ilişkili soluumlsyonlarlaetkileşime girdiklerini goumlstermektedir Ancak

tektonik ortam diyagramlarında yitim zonu soluumlsyonlarının katkısı ccedilok belirgin olarak ortaya

ccedilıkmamaktadır Bu diyagramlarda meta-bazitler kıta iccedili bazaltkalk-alkalibazalt ve ada yayı

toleyiti metamorfize olmamış mafik kayaccedillar ise normal okyanus ortası sırtı bazaltı (N-

OOSB) gibi yitimden uzak tektonik ortamlarda toplanmaktadırlar

Anahtar Kelimeler Ccedilamdere-BayburtJeokimya Meta-bazit Ofiyolitik melanj Radyojenik

izotop Tektonik ortam


MAVRİYAS GRANİTOYİDİ (CcedilAYKARA-TRABZON) VE CcedilEVRE KAYACcedilLARININ

PETROGRAFİK JEOKİMYASAL VE PETROLOJİK OumlZELLİKLERİNİN

İNCELENMESİ

OumlZET

Ccedilaykara (Trabzon) youmlresinde yer alan MavriyasGranitoyidirsquonin ve ccedilevre kayaccedillarının

petrografik jeokimyasal ve petrolojik oumlzelliklerinin incelenmesini konu alan bu ccedilalışmada

MavriyasGranitoyidirsquonin gelişimi ortaya konularak koumlkeni belirlenmeye ccedilalışılmıştır

Ccedilalışma alanının tabanını Geccedil Kretase yaşlı bazalt andezit dasit ve bunların proklastları ile

temsil olan volkanik kayaccedillar oluşmaktadır Bu birim Eosen yaşlı UzuntarlaGranitoyidi

tarafından kesilmekte olup ccedilalışmanın konusunu oluşturan Geccedil Kretase yaşlı

MavriyasGranitoyidirsquoninbirimi keserek yerleştiği goumlzlemlenmektedir Buumltuumln

formasyonlarKuvaterner yaşlı aluumlvyonlar ile uyumsuz olarak oumlrtuumllmektedir Granitoyidi

oluşturan kayaccedillar iri-orta daneliplajiyoklas kuvars ortoklas hornblend ve opak mineraller

iccedilermektedir

MavriyasGranitoyidi elips şekilli olup yaklaşık 6 km2rsquolik bir alanda yuumlzeylenmiştir Granit

monzogranit granodiyorit alkali feldispat granit bileşimli kayaccedillardan oluşmuş olup kuvars

monzodiyorit bileşiminde mafikmikrogranuumlleranklavlar (MMA) iccedilerir Aynı zamanda

granitoyidi oluşturan kayaccedillar da magma karışımını işaret eden dengesizlik dokularından

poiklitik doku zonluyapı mafikmikrogranuumlleranklavlar iccedilerisinde plajiyoklas ve K-

feldispatfenokristalleri goumlruumllmuumlştuumlr

MavriyasGranitoyidirsquoni oluşturan kayaccedillar genellikle I tipi yuumlksek Krsquolu kalk-alkali karakterli

olup SiO2 iccedilerikleri (6272-779wt) arasındadır Granitoyidi oluşturan kayaccedil oumlrnekleri

metaluumlmindenperaluumlmine geccediliş goumlstermekte olup volkanik yay granitoyidleri oumlzelliği

goumlstermektedir Ana ve izelement değişimleri granitoyidin gelişiminde plajiyoklas

hornblend apatit ve Fe-Ti oksit fraksiyonlaşmasının oumlnemli rol oynadığını goumlstermektedir

MavriyasGranitoyidirsquoninpetrolojik oumlzellikleri goumlz oumlnuumlne alındığında granitoyidin gelişiminde

fraksiyonelkristallenme magma karışımı ve az oranda da asimilasyon ve kısmi ergimenin rol

oynadığı goumlruumllmektedir Jeokimyasal veriler granitoyidin alt kıtasal kabuk kayaccedillarının

(amfibolitik) kısmi ergimesi yanında litosferik manto bileşenlerinin de oumlnemli rol oynadığını

goumlstermektedir

Anahtar Kelimeler Karadeniz Doğu Pontidler Pluumltonizma Granitoyid Mavriyas

(Ccedilaykara-Trabzon)


GUumlMUumlŞHANE İL MERKEZİNDEKİ MAGMATİK KOumlKENLİ KAYALARIN

JEOMEKANİK OumlZELLİKLERİNİN ARAŞTIRILMASI

OumlZET

Bu ccedilalışmadaGuumlmuumlşhane ilmerkezindeki magmatik koumlkenli kayaların jeomekanik

oumlzellikleri belirlenmiş ve bu oumlzellikler arasındakigoumlrguumll ilişkiler araştırılmıştır Bu amaccedilla

farklı alanlardan boyutları yaklaşık 20x30x40cm olan toplam 30 adet blok oumlrnek alınmış bu

oumlrneklerden ISRM tarafından oumlnerilen youmlntemleregoumlre deney numuneleri hazırlanmış indeks

mekanik ve elastik oumlzelliklerin belirlenmesine youmlnelik deneyler yapılmıştır 33 adet oumlrnek

uumlzerinde petrografik incelemeler gerccedilekleştirilmiştir Petrografik tayinler

sonucundamonzogranit olarak adlandırılan kayalarda 30-3730 kuvars 30-3660

ortoklas 1820-25 plajiyoklas 6-12mafik mineral yuumlzdesi tespit edilmiştir Andezitlerde

ise modal analiz yapılamamıştır Deneysel ccedilalışmalar sonucunda andezitlerde birim hacim

ağırlık değerlerinin 2437-2573kNm3 ağırlıkccedila su emme değerlerinin 078-186 hacimce

su emme değerlerinin 202-477 arasında değiştiği belirlenmiştir Granitlerde ise birim

hacim ağırlık değerlerinin 2545-2597kNm3 ağırlıkccedila su emme değerlerinin 024-096

hacimce su emme değerlerinin 063-250 arasında değiştiği tespit edilmiştir Bununla

birlikte andezitlerde doygun koşullar iccedilin P dalga hızının 3961-5451 msn S dalga hızının ise

2171-3310 msn arasında granitlerde ise P dalga hızının 3850-5812 msn S dalga hızının ise

2151-3115 msn arasında değişim goumlsterdiği belirlenmiştir Andezitlerde kuru koşullarda P

dalga hızının 3669-5462 msn S dalga hızının 2205-3011 msn arasında granitlerde ise P

dalga hızının 2857-5251 msn S dalga hızının ise 1793-2904 msn arasında değiştiği tespit

edilmiştirAndezitlerde tek eksenli sıkışmadayanımıdeğeri 5409-21436MPa elastisite

moduumlluuml 1980-5316GPa ve Poisson oranı 011-046 granitlerde ise tek eksenli sıkışma

dayanımı değeri 2460-14015 MPa elastisite moduumlluuml 2222-7692GPa ve Poisson oranı

değeri 003-050 arasında değişim goumlstermiştir İstatistiksel değerlendirmeler sonucunda en

yuumlksek korelasyon katsayısı değerleri andezitlerde 090 ve granitlerde 094 değeri ile P ve S

dalga hızı oumllccediluumlmlerine ait verilerden elde edilmiştir En duumlşuumlk korelasyon katsayısı değeri ise

granitlerde kuvarsalkali feldispat oranı ile goumlzeneklilik arasında tespit edilmiştir Oumlzellikle

istatistiksel olarak anlamlı yuumlksek korelasyon katsayısı değerine sahip eşitlikler ilgili

parametrelerin dolaylı tahminlerinin belirlenmesi gereken durumlarda kullanılabilir

niteliktedir

Anahtar Kelimeler Andezit Granit İstatistiksel Analiz Jeomekanik OumlzelliklerPetrografik

Oumlzellikler


KERMUTDERE FORMASYONU KUMTAŞLARININ FARKLI DOYGUNLUK VE

ANİZOTROPİ KOŞULLARINDA FİZİKSEL VE DAYANIM OumlZELLİKLERİNDEKİ

DEĞİŞİMLERİN İNCELENMESİ

Bu ccedilalışmada Guumlmuumlşhane ili Mescitli youmlresinde yuumlzeylenenKermutdere Formasyonursquo

na ait kumtaşlarının farklı doygunluk ve anizotropi koşullarında fiziksel ve dayanım

oumlzellikleri belirlenmiştir Değişen doygunluk ve anizotropi koşullarının belirlenen oumlzellikler

uumlzerindeki etkisi araştırılmıştırBu amaccedilla laminalanma duumlzlemleri iccedileren kumtaşlarından

blok oumlrnekler alınmıştır Bu oumlrneklerden laminalanma duumlzlemi esas alınarak 0ordm 30ordm 45ordm 60ordm

ve 90ordmrsquo lik youmlnelim accedilılarında standartlara uygun olarak 225 adet deney numunesi

hazırlanmıştır 11 adet oumlrnek uumlzerinde petrografik incelemeler gerccedilekleştirilmiştir Petrografik

tayinler sonucunda kumtaşları litiksubarkoz ve litik arkoz olarak sınıflandırılmıştır

Deneysel ccedilalışmalar sonucunda kumtaşlarında kuru birim hacim ağırlık değerlerinin

2573-2638kNm3 doygun birim hacim ağırlık değerlerinin 2594-2651kNm

3ağırlıkccedila su

emme değerlerinin 042-095 hacimce su emme değerlerinin 113-253 arasında

değiştiği tespit edilmiştir

Bununla birlikte kumtaşlarında farklı doygunluk ve anizotropi koşullarına bağlı olarak P

dalga hızının 4046-5444 msn S dalga hızının ise 2126-3114 msn arasında değişim

goumlsterdiği belirlenmiştir Kumtaşlarının dinamik elastisitemoduumlluuml 3183-5956 GPa ve

dinamik poisson oranı ise 007-036 arasında değişim goumlstermiştir

Ccedilalışmada dayanım oumlzelliklerinden tek eksenli sıkışma dayanımı ve dolaylı ccedilekilme

dayanımı belirlenmiştir Kumtaşlarının tek eksenli sıkışma dayanımı değeri 612-1822 MPa

ve dolaylı ccedilekilme dayanımıise 68-144 MPa arasında değişim goumlstermiştir Kumtaşları

dayanım anizotropisine goumlre değerlendirilmiş ve ldquoduumlşuumlk anizotropirdquo sınıfında yer almıştır

Yapılan değerlendirmeler sonucunda genel olarak laminalanmaya paralel oumlrneklerin

laminalanmaya dik olan oumlrneklere goumlre daha yuumlksek dalga hızı değerine sahip oldukları

goumlzlemlenmiştir P dalga hızlarının sabit bir youmlnelim accedilısında doygunluk koşullarına bağlı

olarak artış goumlsterdiği S dalga hızında da artış goumlzlenmesine rağmen duumlzenli bir değişimin

olmadığı tespit edilmiştir Dayanım oumlzelliklerinin ise laminalanma duumlzlemlerine dik ve paralel

olan oumlrneklerde ve kuru koşullarda daha yuumlksek olduğu ve doygunlukla birlikte dayanımın

azaldığı belirlenmiştir

Anahtar Kelimeler AnizotropiDoygunluk Kumtaşı Fiziksel Oumlzellikler Tek Eksenli

Sıkışma Dayanımı P Dalga Hızı


DİRİCHLET KOŞULLU BİTSADZE-SAMARSKİİ TİPİ UumlSTBELİRLİ ELİPTİK

PROBLEMİNİN KARARLILIK ANALİZİ

OumlZET

Bu tezde Hilbert uzayında eliptik kısmi diferensiyel denklemler iccedilin Dirichlet koşullu

Bitsadze-Samarskiitipi uumlstbelirli probleminin ccediloumlzuumlmuuml iccedilin kararlılık kestirimleri

araştırılmıştır Uumlstbelirliproblemininccediloumlzuumlmuuml iccedilin kararlılık ve koersif kararlılık kestirimleri

elde edilmiştir Uumlstbelirlieliptik probleminin yaklaşık ccediloumlzuumlmuumlnuuml bulmak iccedilin birinci ve ikinci

mertebeden doğruluk fark şemaları kurulmuştur Bu fark şemalarınınccediloumlzuumlmuuml iccedilin kararlılık

kestirimleri elde edilmiştirAyrıca soyut sonuccedillar elde edildikten sonra ccedilok boyutlu eliptik

denklemi iccedilin Dirichlet koşulluBitsadze-Samarskii tipi uumlstbelirli Dirichlet ve Neumann sınır

değer problemlerinin de birinci ve ikinci mertebeden doğruluk fark şemaları kurulmuştur ve

fark şemalarının kararlılık analizleriyapılmıştır Son olarak fark şemaları iccedilin araştırılmış olan

teorik ifadeler sayısal oumlrneklerinsonuccedillarıyla doğrulanmıştır

Anahtar Kelimeler Fark şeması Hemen-hemen koersif kararlılık İyi tanımlılık

KararlılıkKoersif kararlılık Sınır Değer Problemi Uumlstbelirlilik

Yaklaşık Ccediloumlzuumlm


TOZ NOHUT MAYASI KULLANIMININ YUumlZEY YANIT METODUYLA

OPTİMİZASYONU VE EKMEK KALİTE NİTELİKLERİ UumlZERİNDEKİ

ETKİLERİNİN ARAŞTIRILMASI

OumlZET

Bu ccedilalışmanın amacı nohut mayasını toz formda uumlretmek instant aktif kuru maya ile

birlikte ekmek formuumllasyonundaki miktarını optimize etmek bazı kalite parametrelerini

değerlendirerek ekmek uumlretimindeki kullanım olanaklarını araştırmaktır Ccedilalışmada instant

aktif kuru maya ve toz nohut mayası bağımsız faktoumlrler olarak alınmıştır Bu bağımsız

faktoumlrlerin hacim kabul edilebilirlik ve goumlzenek faktoumlruuml uumlzerindeki etkilerini belirlemek

amacıyla ldquoYuumlzey Yanıt Youmlntemirdquo kullanılmıştır Optimal sonuccedil elde edilmiş ve deneysel

olarak da doğrulanmıştır Optimize formuumlle goumlre uumlretilen ekmekle (OEkm) nohut mayasız

uumlretilen kontrol ekmeği (KEkm) bazı kalite parametreleri accedilısından karşılaştırılmıştır

Optimizasyon sonuccedillarına goumlre instant aktif kuru maya kullanım oranı un ağırlığı uumlzerinden

063 toz nohut mayası kullanım oranı ise 1021 olarak tespit edilmiştir Ekmeklerin

goumlzenek yapıları imaj analizi ile incelenmiştir Toz nohut mayası kullanımı ekmekte daha

kuumlccediluumlk ve homojen goumlzenek yapısının oluşumuna neden olmuş daha iyi bir kabuk goumlruumlnuumlmuuml

elde edilmiştir Toz nohut mayası kullanımıyla ekmeğin antioksidan aktivitesinin mineral

madde iccedileriğinin ve fizikokimyasal oumlzelliklerinin de geliştiği belirlenmiştir

Anahtar Kelimeler Antioksidan aktivite Ekmek İmaj analizi Laktik asit bakterileri Nohut

mayası Yuumlzey yanıt metodu


TUumlRKİYErsquoDE ENDEMİK OLARAK YETİŞEN KAZ DAĞI CcedilAYININ (SİDERİTİS

TROJANA BORNM) ANTİOKSİDAN ANTİMİKROBİYAL AKTİVİTELERİNİN VE

MİNERAL İCcedilERİĞİNİN ARAŞTIRILMASI

OumlZET

Tuumlrkiyersquode yetişen bitkiler arasında Sideritis cinsi 78rsquolik bir endemizm oranı ile en ccedilok

endemizme sahip olan cinslerden biridir Bu tuumlrlerin halk arasında ağrı kesici antiromatizmal

antimikrobiyal ve sindirimi kolaylaştırıcı etkilerinden dolayı kullanıldığı bilinmektedir Bu

etkileri nedeniyle Anadolursquoda bitkisel ccedilay olarak kullanılmaktadır Bilindiği uumlzere gıdalarda

maliyet nedeniyle doğal kaynaklı antioksidanlar yerine sentetik antioksidanlar 20 yuumlzyılın

başlarından beri kullanılmaktadır Fakat bunların toksik etkileri olduğu da bilindiğinden son

yıllarda doğal antioksidanlara olan ilgi daha da artmıştır Aynı zamanda bitkiler gibi doğal

maddelerden elde edilen antimikrobiyal maddeler de gıdalarda doğal koruma maddesi olarak

kullanılabilmektedir Ccedilalışmamızda uumllkemizde endemik olarak yetişen Kaz dağı ccedilayının

(Sideritis trojana Bornm) antioksidan ve radikal giderme aktivitelerini değerlendirmek iccedilin

Fe3+- Fe2+ indirgeme kapasitesi Kuprak metodu ile kuprik iyonları (Cu2+) indirgeme

kapasitesi FRAP indirgeme kapasitesi 11-difenil-2-pikril-hidrazil (DPPH) giderme

aktivitesi 22acute-azino-bis(3-etilbenztiyoazolin-6-suumllfonik asit) (ABTSbull+) giderme aktivitesi

NN-dimetil-p-fenilendiamin radikal (DMPDbull+) giderme aktivitesi H2O2 giderme aktivitesi

Fe2+ iyonları şelatlama aktivitesi toplam fenolik iccedileriği ve toplam flavonoid iccedileriği

araştırılmıştır Bitkinin antimikrobiyal etkisi ise farklı mikroorganizmalar kullanılarak disk

difuumlzyon youmlntemi ile belirlenmiştir Aynı zamanda minerallerin antioksidan enzimler

uumlzerindeki etkisi ve gıdalarda ki oumlnemi goumlz oumlnuumlne alınarak seccedililen 20 element iccedilin ICP-MS

cihazında mineral iccedileriği tespit edilmiştir Sonuccedil olarak Sideritis trojana Bornmrsquoun

antioksidan ve antimikrobiyal aktiviteye sahip olduğu ve K Ca Mg S ve P gibi mineraller

iccedilin yuumlksek mineral iccedileriğine sahip olduğu goumlzlemlenmiştir Bu sonuccedilların hem potansiyel

ilaccedil ham maddesi olarak hem de gıda sanayisinde sentetik maddelerin yerine alternatif olarak

kullanılabilecek maddelerin bulunmasına yol goumlsterici olacağı duumlşuumlnuumllmektedir

Anahtar Kelimeler Antimikrobiyal antioksidan Kazdağı ccedilayı mineral Sideritis trojana

Bornm


AYI UumlZUumlMUuml (Vacciniumarctostaphylos)rsquoNUumlN GIDA RENKLENDİRİCİSİ OLARAK

KULLANIMI

OumlZET

Bu ccedilalışmada uumllkemizde daha ccedilok Karadeniz boumllgesinde doğal olarak yetişen ayı

uumlzuumlmuuml (VacciniumarctostaphylosL) antosiyaninlerinin demir ile şelatlanıp puumlskuumlrtmeli

kurutucuda enkapsuumllasyonu ile mavimor doğal gıda boyası elde edilmesi ve antosiyanin

tayini iccedilin optimum şartların belirlenmesi amaccedillanmıştır Ayı uumlzuumlmuumlnde yapılan analizler

sonucunda pH değeri 28plusmn007 kuru madde oranı 2621plusmn123 g100g kuumll oranı 032plusmn005

g100g antosiyanin miktarı 8056plusmn175 mg100g olarak saptanmıştır Ultrasonik su banyosu

kullanılarak ayı uumlzuumlmuumlndeki antosiyaninekstraksiyonununoptimum şartlarının belirlenmesi

iccedilin farklı sıcaklıklarda (25ordmC 50ordmC 75ordmC) ve değişik yuumlzdelerde (100 75 50 25)

aseton etanol metanol ve saf su ile ccedilalışılmıştır Optimum şartların 100rsquoluumlk aseton ve 25ordmC

olduğu belirlenmiştir Ayı uumlzuumlmuumlnuumln demir ile şelatlanması ile elde edilen doğal mavi renk

maddesi pH değerleri 450 500 550 ve 600 olarak ayarlanan ve jelatin iccedileriği olan model

sisteme ilave edilmiştir Mikroenkapsuumllasyon iccedilin kaplayıcı materyal olarak

maltodekstrinkullanılmıştır Depolama boyunca renk değerleri oumllccediluumllmuumlş ve depolama sonunda

renk kaybı iccedilin kinetik parametreler hesaplanmıştır Ccedilalışma sonucunda antosiyanin

tozlarının enkapsuumllasyon verimliliği 804plusmn020 antosiyanin tutulma oranı 830plusmn076

olarak hesaplanmıştır Model sistemlerde mavi renk kaybının buumltuumln sıcaklıklarda 5 guumlnde

başladığı sıcaklık ve pH arttıkccedila hızlandığı goumlzlemlenmiştir Enkapsuumllasyon işleminin mavi

renk stabilitesini arttırdığı ve mavi renk kaybının birinci derece reaksiyon kinetiğine uygun

olduğu belirlenmiştir Mavi rengi en ccedilok koruyan oumlrneğin 25 ordmCrsquode depolanan ve pH değeri

500 olan model sistem olduğu goumlruumllmuumlştuumlr Bu model sistemin depolama boyunca toplam

renk değişimi (∆E) 586 aktivasyon enerjisi (Ea) 3764kjmol ve yarılanma suumlresi (t12) 1908

guumln olarak hesaplanmıştır Ayı uumlzuumlmuumlnden mavimor renkli doğal gıda boyası elde edilerek

gıda enduumlstrisi iccedilin sentetik esaslı gıda boyalarına alternatif bir gıda boyası ortaya

konulmuştur

Anahtar KelimelerAntosiyanin Ayı Uumlzuumlmuuml(VacciniumarctostaphylosL) Doğal

Renklendirici Enkapsuumllasyon Optimizasyon Reaksiyon Kinetiği


ZENGİN MİNERALLİ KONSANTRE SULARIN BOumlCEK VE MANTAR

ZARARLILARINA KARŞI ODUN KORUMADAKİ ETKİNLİĞİ GUumlMUumlŞHANE İLİ

OumlRNEĞİ

OumlZET

Bu ccedilalışmada Guumlmuumlşhane ilinde doğal olarak yerden ccedilıkan zengin mineralli bazı suların

odunda zarar yapan iki tuumlr mantar ve bir tuumlr boumlceğe karşı antimikrobial ve insektisit oumlzellikleri

araştırılmıştır Guumlmuumlşhane Tekke Yeşildere ve Zigana youmlrelerinden alınan zengin mineralli

sular buharlaştırma yoluyla konsantrasyonlar (10 25 50 75 100) olacak şekilde 5

farklı yoğunlukta hazırlanarak sarıccedilam odun oumlrneklerine dolu huumlcre youmlntemiyle emprenye

edilmiştir Sarıccedilamdan (Pinus sylvestris L) hazırlanan odun oumlrneklerinin beyaz ccediluumlruumlkluumlk

(Coriolus versicolor) ve esmer ccediluumlruumlkluumlk (Gloeophyllum trabeum) mantarlarına karşı

(antifungal) etkileri Lyctus brunnes boumlcek larvalarına karşı insektisit aktivitesi incelenmiştir

Suların yapılan kimyasal analizinde Ca Na K Mg Mn Co metallerini iccedilerdikleri tespit

edilmiştir sularda ayrıca odun ccediluumlruumlten mantarlar iccedilin toksik etki goumlsterebilecek bor ve arsenik

gibi elementlere rastlanmamıştır Deney sonunda doğal mineralli suların konsantre edilmeden

kullanıldığında mantarların gelişimini durdurmada diğer konsantre edilen sulara goumlre daha

başarılı olduğu goumlruumllmuumlştuumlr Kaynatma esnasında sudaki kalsiyumun diğer mineral maddeler

ile birlikte ccediloumlkmesi mineral iccedileriğinin etkisinin azalmasına neden olmuştur Ayrıca suların

mantarlara karşı daha etkili bakır ve bor mineralleri iccedilermemesinden dolayı toksik etki duumlşuumlk

seviyede kalmıştır

Boumlcek deneyinde Lyctus brunnes larvaları Fraxinus excelsior (adi dişbudak) diri odunundan

hazırlanan odun oumlrneklerine yerleştirilmiştir Odun oumlrnekleri iccedilerisinde larvaların buumlyuumlme ve

beslenmeleri incelenmiştir Larvaların mineral iccedilerikleri bakımından zengin olan sularda

beslenemedikleri dolayısıyla galeri oluşturamadıkları goumlzlenmiştir Ccedilok az oranda larvanın

mineral iccedilerik bakımından daha duumlşuumlk olan sularda yaşam muumlcadelesini bir suumlre daha devam

ettirebildiği goumlzlenmiştir

Anahtar Kelimeler Ahşap koruma C versicolor G trabeum L brunnes Mineral su


YILI HAZIRLAYAN DANIŞMAN TEZİN ADI

2017 Burccedilin

AYDURMUŞ

Yrd Doccedil Dr Kemal

CcedilELİK Kentsel Doumlnuumlşuumlm Alanlarında Uygunluk AnaliziGuumlmuumlşhane Oumlrneği

2017 Lokman GUumlLER Yrd Doccedil Dr Yusuf

AŞIK Baraj Ve Sulama Projelerinde Oumllccedilme ndash Kamulaştirma Sorunları Ve Ccediloumlzuumlm Oumlnerileri

2017 Emir BAKIRHAN Yrd Doccedil Dr

Mustafa CcedilULLU

Kurşun Maden Atiği Katkili Ağir Betonlarin Radyasyon Soğurma Katsayilarinin 662-1460 Kev

Enerji Araliğinda İncelenmesi

2017 Muammer CANLI Yrd Doccedil Dr

Mustafa CcedilULLU Donma Ccediloumlzuumllme Etkisindeki Betonlarda Vakum Uygulamasi Ve Lif Katkisinin Etkisi

2017 Ekber DUumlZCİ Yrd Doccedil Dr Osman

KARA Hazir Beton Tesislerinde Iso 90012015 Kalite Youmlnetim Sistemleri Ve Uygulamasi

2017 Elif KUumlLEKCİ

Doccedil Dr

Abdurrahman

DOKUZ

Cebre Riyolitirsquo Nin (Demiroumlzuuml-Bayburt) Petrografik Jeokimyasal Ve İzotopik Oumlzellikleri

2017 Metin CcedilİFTCİ Doccedil Dr Abdullah

KAYGUSUZ

Ccedilakırbağ Bayburt Granioyid Nin Pedrografik Jeokimyasal Ve Petrolojik Oumlzelliklerinin

Incelenmesi

2017 Zikrullah Samed

GUumlLOĞLU

Doccedil Dr Abdullah

KAYGUSUZ

Arslandede (Bayburt) Granitoyidi Ve İccedilindeki Mafik Magmatik Anklavlarin Petrografik

Jeokimyasal Ve Petrolojik Oumlzeliklerinin İncelenmesi

2017 Arzu ULUTAŞ

Doccedil Dr

Abdurrahman

DOKUZ

Ccedilamdere Ofiyolitik Karişiği(Demiroumlzuuml-Bayburt) İccedilindeki Bazik Kayaccedillarin Jeokimyasal Ve

İzotopik Oumlzellikleri

2017 Buket DUumlNDAR Yrd Doccedil DR Emre

Aydın CcedilAKIR

Mavriyas Granitoyidi (Ccedilaykara-Trabzon) Ve Ccedilevre Kayaccedillarinin Petrografik Jeokimyasal Ve

Petrolojik Oumlzelliklerinin İncelenmesi

2017 Fatih ALKAN Yrd Doccedil Dr Serhat

DAĞ

Guumlmuumlşhane İl Merkezindeki Magmatik Koumlkenli Kayalarin Jeomekanik Oumlzelliklerinin

Araştirilması

2017 Zarife SOYSAL Yrd Doccedil Dr Serhat

DAĞ

Kermutdere Formasyonu Kumtaşlarinin Farkli Doygunluk Ve Anizotropi Koşullarinda Fiziksel

Ve Dayanim Oumlzelliklerindeki Değişimlerin İncelenmesi

2017 Guumllzipa AKYUumlZ Prof Dr Charyyar

ASHYRALYYEV Dirichlet Koşullu Bitsadze-Samarskii Tipi Uumlstbelirli Eliptik Probleminin Kararlilik Analizi

2017 Yunus COŞKUN Yrd Doccedil Dr Muumlge

Hendek ERTOP

Toz Nohut Mayasi Kullaniminin Yuumlzey Yanit Metoduyla Optimizasyonu Ve Ekmek Kalite

Nitelikleri Uumlzerindeki Etkilerinin Araştirilmasi

2017 Cuma

ZEHİROĞLU

Doccedil Dr SBeyza

OumlZTUumlRK

SARIKAYA








OumlRNEĞİ

OumlZET





















































































İNCELENMESİ

OumlZET
















OumlZET















VE UYGULAMASI

OumlZET

























OumlZET


































OumlZET















arasındadır










eder







OumlZET










lik bir alanda


































OumlZET





















radyojenik 87

Sr86
















İNCELENMESİ

OumlZET










iccedilermektedir
















goumlstermektedir






OumlZET




























niteliktedir


Oumlzellikler






































OumlZET


















OumlZET





















OumlZET

























Bornm



KULLANIMI

OumlZET
























konulmuştur






OumlRNEĞİ

OumlZET

























2017 Cuma

ZEHİROĞLU

Doccedil Dr SBeyza

OumlZTUumlRK

SARIKAYA








OumlRNEĞİ

OumlZET





















































































İNCELENMESİ

OumlZET
















OumlZET















VE UYGULAMASI

OumlZET

























OumlZET


































OumlZET















arasındadır










eder







OumlZET










lik bir alanda


































OumlZET





















radyojenik 87

Sr86
















İNCELENMESİ

OumlZET










iccedilermektedir
















goumlstermektedir






OumlZET




























niteliktedir


Oumlzellikler






































OumlZET


















OumlZET





















OumlZET

























Bornm



KULLANIMI

OumlZET
























konulmuştur






OumlRNEĞİ

OumlZET


























OumlRNEĞİ

OumlZET





















































































İNCELENMESİ

OumlZET
















OumlZET















VE UYGULAMASI

OumlZET

























OumlZET


































OumlZET















arasındadır










eder







OumlZET










lik bir alanda


































OumlZET





















radyojenik 87

Sr86
















İNCELENMESİ

OumlZET










iccedilermektedir
















goumlstermektedir






OumlZET




























niteliktedir


Oumlzellikler






































OumlZET


















OumlZET





















OumlZET

























Bornm



KULLANIMI

OumlZET
























konulmuştur






OumlRNEĞİ

OumlZET





















































































İNCELENMESİ

OumlZET
















OumlZET















VE UYGULAMASI

OumlZET

























OumlZET


































OumlZET















arasındadır










eder







OumlZET










lik bir alanda


































OumlZET





















radyojenik 87

Sr86
















İNCELENMESİ

OumlZET










iccedilermektedir
















goumlstermektedir






OumlZET




























niteliktedir


Oumlzellikler






































OumlZET


















OumlZET





















OumlZET

























Bornm



KULLANIMI

OumlZET
























konulmuştur






OumlRNEĞİ

OumlZET



























OumlZET















VE UYGULAMASI

OumlZET

























OumlZET


































OumlZET















arasındadır










eder







OumlZET










lik bir alanda


































OumlZET





















radyojenik 87

Sr86
















İNCELENMESİ

OumlZET










iccedilermektedir
















goumlstermektedir






OumlZET




























niteliktedir


Oumlzellikler






































OumlZET


















OumlZET





















OumlZET

























Bornm



KULLANIMI

OumlZET
























konulmuştur






OumlRNEĞİ

OumlZET


























VE UYGULAMASI

OumlZET

























OumlZET


































OumlZET















arasındadır










eder







OumlZET










lik bir alanda


































OumlZET





















radyojenik 87

Sr86
















İNCELENMESİ

OumlZET










iccedilermektedir
















goumlstermektedir






OumlZET




























niteliktedir


Oumlzellikler






































OumlZET


















OumlZET





















OumlZET

























Bornm



KULLANIMI

OumlZET
























konulmuştur






OumlRNEĞİ

OumlZET



























OumlZET


































OumlZET















arasındadır










eder







OumlZET










lik bir alanda


































OumlZET





















radyojenik 87

Sr86
















İNCELENMESİ

OumlZET










iccedilermektedir
















goumlstermektedir






OumlZET




























niteliktedir


Oumlzellikler






































OumlZET


















OumlZET





















OumlZET

























Bornm



KULLANIMI

OumlZET
























konulmuştur






OumlRNEĞİ

OumlZET



























OumlZET















arasındadır










eder







OumlZET










lik bir alanda


































OumlZET





















radyojenik 87

Sr86
















İNCELENMESİ

OumlZET










iccedilermektedir
















goumlstermektedir






OumlZET




























niteliktedir


Oumlzellikler






































OumlZET


















OumlZET





















OumlZET

























Bornm



KULLANIMI

OumlZET
























konulmuştur






OumlRNEĞİ

OumlZET




























OumlZET










lik bir alanda


































OumlZET





















radyojenik 87

Sr86
















İNCELENMESİ

OumlZET










iccedilermektedir
















goumlstermektedir






OumlZET




























niteliktedir


Oumlzellikler






































OumlZET


















OumlZET





















OumlZET

























Bornm



KULLANIMI

OumlZET
























konulmuştur






OumlRNEĞİ

OumlZET



























OumlZET





















radyojenik 87

Sr86
















İNCELENMESİ

OumlZET










iccedilermektedir
















goumlstermektedir






OumlZET




























niteliktedir


Oumlzellikler






































OumlZET


















OumlZET





















OumlZET

























Bornm



KULLANIMI

OumlZET
























konulmuştur






OumlRNEĞİ

OumlZET



























İNCELENMESİ

OumlZET










iccedilermektedir
















goumlstermektedir






OumlZET




























niteliktedir


Oumlzellikler






































OumlZET


















OumlZET





















OumlZET

























Bornm



KULLANIMI

OumlZET
























konulmuştur






OumlRNEĞİ

OumlZET



























OumlZET




























niteliktedir


Oumlzellikler






































OumlZET


















OumlZET





















OumlZET

























Bornm



KULLANIMI

OumlZET
























konulmuştur






OumlRNEĞİ

OumlZET





























































OumlZET


















OumlZET





















OumlZET

























Bornm



KULLANIMI

OumlZET
























konulmuştur






OumlRNEĞİ

OumlZET




























OumlZET





















OumlZET

























Bornm



KULLANIMI

OumlZET
























konulmuştur






OumlRNEĞİ

OumlZET




























OumlZET

























Bornm



KULLANIMI

OumlZET
























konulmuştur






OumlRNEĞİ

OumlZET


























KULLANIMI

OumlZET
























konulmuştur






OumlRNEĞİ

OumlZET



























OumlRNEĞİ

OumlZET

























Gümüşhane Üniversitesi Fen ... -...

Documents

Transcript of Gümüşhane Üniversitesi Fen ... -...