Globalizacja

gospodarki światowej

Wielość definicji• Brak jednorodnej definicji• Termin „globalizacja” obejmuje wiele

elementów - umiędzynarodowienie, wspólnota państw

ściśle ze sobą powiązanych, zasadnicze trendy w światowej ekonomii, polityce, zyciu społecznym i kulturze,

- „mcdonaldyzacja”- krytyka - homogenizacja kultury – błędne rozumienie

Globalizacja gospodarkiGlobalizacja gospodarki to: to:

tworzenie gospodarki światowej, czyli możliwości przepływu produktów oraz czynników pomiędzy

wszystkimi krajami świata

Proces globalizacji gospodarkiProces globalizacji gospodarki

przejawia się w postaci struktur integracji gospodarki, rozwoju międzynarodowych

przedsiębiorstw i instytucji oraz w tworzeniu i umacnianiu organizacji tworzących ład gospodarczy w skali

światowej.

Powstanie gospodarki światowej wiąże się z: pierwszą rewolucją przemysłowąpierwszą rewolucją przemysłową

Internacjonalizacja wiąże się z drugą drugą rewolucją przemysłowąrewolucją przemysłową

Globalizacja wiąże się z trzecią (i czwartą) trzecią (i czwartą) rewolucją przemysłowąrewolucją przemysłową

Trzy etapy internacjonalizacji:Trzy etapy internacjonalizacji:

• umiędzynarodowienie sfery wymiany

• pełne wejście przez przedsiębiorstwo dotąd krajowe na rynek zagraniczny – produkcja (lub inna działalność) za granicą

• globalizacja firmy – całkowite umiędzynarodowienie firmy i jej działalności (rynek globalny, strategia globalna)

Wg MFW

 GLOBALIZACJA to

rosnące współzależności między krajami na całym świecie w związku ze wzrostem wielkości i wielości transakcji obejmujących wymianę towarów i usług oraz przepływy kapitału, a także szybkie i szerokie rozprzestrzenianie się technologii.

Globalizacja ekonomicznaGlobalizacja ekonomiczna

to proces scalania gospodarek narodowych przejawiający się w dynamicznym wzroście obrotów handlowych, międzynarodowych przepływów kapitałowych, usługowych i pracy będący efektem rosnącej tendencji do traktowania przez coraz większą liczbę przedsiębiorstw całego świata jako rynku zbytu.

U podstaw globalizacji leżą dwie kwestie:

postęp techniczny prowadzący do spadku kosztów komunikowania się i transportu

liberalizacja przepływów towarów, usług, kapitału i pracy

Koszty transportu (1) i komunikowania się (2) oraz spadek cen komputerów (3) w l. 1930- 1990

ROK 1 ($)

Śr. koszt pasaż./mili

2 ($)

3 min

L-NJ

3

1990=1

1930 0,68 244,65 -

1940 0,46 188,51 -

1950 0,30 53,2 -

1960 0,24 45,86 125,0

1970 0,16 31,58 19,47

1980 0,10 4,8 3,62

1990 0,11 3,32 1,0

Technologia uczyniła globalizację widoczną,

a liberalizacja przyczyniła się do jej pogłębienia.

Podejście statyczne i dynamiczne do globalizacji

• globalizacja jako stan

• globalizacja jako proces

Globalizacja jako stan

Kolejny okres w gospodarce światowej charakteryzujący się znacznym stopniem zintegrowania różnorodnych podmiotów w niej funkcjonujących w jeden zespolony organizm z nowymi prawidłowościami zachowań całościowych.

Globalizacja jako proces

Dalsze pogłębianie się międzynarodowego podziału pracy i równoczesne przekształcanie tego podziału w globalny, gdzie role i zadania dzielone są niekoniecznie „międzynarodowo”, ale także „transnarodowo”, czy „ponadnarodowo”

PROBLEMY GLOBALNE -zagadnienia odnoszące się do całej gospodarki światowej

  

GLOBALIZM - całościowe myślenie o światowych procesach ekonomicznych

GOSPODARKA ŚWIATOWA trwałe powiązania technologiczne, produkcyjne, finansowe, handlowe, instytucjonalne między jej podmiotami

  GOSPODARKA GLOBALNA służy do określenia organicznej całości światowych procesów ekonomicznych, które posiadają pewne specyficzne cechy zachowań całościowych, nowy organizm o prawidłowościach zachowań całościowych

CECHY GLOBALIZACJI     wielowymiarowość

     złożoność i wielowątkowość

     integrowanie

     międzynarodowa współzależność

     związek z postępem nauki, techniki i

organizacji

     kompresja czasu i przestrzeni

     dialektyczny charakter

     wielopoziomowość

złożoność i wielowątkowość• liberalizacja i rozwój rynków finansowych,

multipolaryzacja przywództwa gospodarczego na świecie, nasilenie się problemów globalnych, itd.;

wielopoziomowość• i jednoczesne zespalanie się działalności

gospodarczej na różnych poziomach: państw, regionów, gałęzi, rynków, firm;

międzynarodowa współzależność podmiotów gospodarki światowej

• nie zawsze symetryczna;

kompresja czasu i przestrzeni• związek z postępem nauki, techniki i

organizacji;

• świat globalną wioską;

dialektyczny charakter

• rozwój poprzez istnienie i ścieranie się wewnętrznych przeciwieństw i przeciwstawnych tendencji wzajemnie powiązanych procesów.

TRIADA• Główni członkowie gospodarki światowej

• około 20 krajów

• trzy filary: Ameryka PŁN, Europa Zachodnia, Azja Wschodnia

TRIADATRIADA• 16 % ludności świata

• 78% wartości światowego eksportu

• 95 % nakładów B&R

• 50 % światowego PKB

• 95 % odpływ ZIB

• siedziba 100 głównych Korporacji Transnarodowych

Dominacja TRIADY• nowe technologie

• kontrola rynków finansowych

• dostęp do surowców naturalnych

• dysponowanie środkami masowego przekazu

• dysponowanie bronią masowej zagłady

Przybliżony bilans globalizacji• Podmioty zyskujące na globalizacji: • Kraje tzw. Triady• Azja Płd.-Wsch. i Wschodnia• Ludzie posiadający zasoby• Kadry kierownicze i inżynieryjne• Osoby mobilne• Wielkie firmy wielonarodowe• Ludzie silni i dynamiczni• Sektory nowoczesne• Silne państwa• Podmioty tracące na globalizacji:Podmioty tracące na globalizacji:• Słabsze kraje rozwijające się• Afryka• Ludzie bez kwalifikacji• Ludzie pozbawieni zasobów• Ludzie uzależnieni od ochrony socjalnej• Osoby niemobilne• Małe i średnie firmy lokalne• Ludzie słabi• Sektory tradycyjne

Zagrożenia globalizacji dotyczą czterech obszarów:

• racjonalności podejmowania decyzji przez korporacje transnarodowe

• wpływu globalizacji na gospodarki krajów najbiedniejszych

• wzrostu współzależności

wpływu na ochronę środowiska

Argumenty przeciw globalizacji:

   - korporacje międzynarodowe budują koszty tam, gdzie podatki są najwyższe, a deklarują zyski tam, gdzie są one najniższe

  - korporacje międzynarodowe korzystają z subwencji pośrednich w postaci darmowych grantów, infrastruktury komunikacyjnej i energetycznej, a także z rozmaitych ulg czy wakacji podatkowych

Argumenty przeciw globalizacji (cd.):

- korporacje korzystają z subwencji na badania naukowe, tworząc nowe miejsca pracy na drugim końcu świata

 - globalizacja prowadzi do takiego tempa przemian strukturalnych, z którym coraz większa grupa ludzi nie może sobie poradzić

 - globalizacja contra demokracja

Globalizacja to:-      silny wstrząs, czynnik przemian-      społeczeństwa i rządy muszą się dostosować-      przestrzeń narodowa nie jest już w ramach narodowych granic terytorialnych, bo - korporacje i ich filie-      państwo – ma nadal władzę, ale ograniczoną, bo MFW, WTO, BŚ itd. Nowa rola państwa, nowe funkcje w erze globalizacji

- zaciera się różnica między tym co wewnętrzne i zewnętrzne, krajowe i międzynarodowe

Nie musi to prowadzić do konwergencji globalnej, bo:

o podział na centrum i peryferia

(przez kraje i społeczeństwa)

o zwycięzcy i przegrani