GlH4 Amerikaanse steden klas5
-
Upload
harold-brockbernd -
Category
Education
-
view
128 -
download
0
Transcript of GlH4 Amerikaanse steden klas5
AMERIKAANSE STEDEN
Filmpje: the antropocene
Herhaling onderbouw
Global cities
Korte inleiding over mondiale stedelijke netwerk in het algemeen
Urbanisatie in de wereld: een groeiende urbane bevolking
Klik hier
DOOR TIJD RUIMTE COMPRESSIE
De lijnen in de wereld worden steeds korter. Er is sprake van een toenemende verstrengeling. Er is sprake van een “Global Network” van wereldsteden. Het gevoel van nabijheid en “je kunt alles even halen om de hoek” doet denken aan het dorpse gevoel van vroeger. Global Village
Stelling
Steden zijn de katalisatoren van de mondialisering.
Definities• Metropool: grote stad (inw.>1milj.)• Megasteden: metropool met een inwoneraantal boven de tien miljoen (inwoners van
de metropolitan area, ook wel de agglomeratie van die stad) • Wereldstad of : Een metropool die belangrijke functies vervult voor een groot gebied
of een land. Ze zijn in een netwerk van wereldsteden verbonden met de leidende Global Cities.
• Hiërarchie van Wereldsteden: Wereldsteden ingedeeld in verschillende categorieën. First category global cities: Metropolen met een leidende positie, (op gebied van cultuur, economie of politiek) in het mondiale netwerk van wereldsteden. Inwoneraantal is minder van belang
• Top drie van dominante wereldsteden: New York, Londen, Tokyo (Beslissingscentra van de economische triade)
• Megalopolis: Een metropolitan area kan uit meerdere aan elkaar gegroeide metropolitane kernen bestaan. De agglomeratie groeien aaneen. Zij gaan functioneren als een functionele eenheid. Op het moment dat ook functionele verwevenheid plaats gaat vinden tussen verschillende metropolitan areas dan onstaan een megalopolis.
Wereldsteden: bright lights, black holes Filmpje NASA
MegastedenNiet alle Megasteden zijn wereldsteden.
De sterkst groeiende megasteden liggen in het armere deel van de wereld(de periferie). Deze steden zijn minder invloedrijk op mondiaal vlak dan de wereldsteden, die vaak in het centrum liggen.
Bevolkingsgroei in arme megasteden is vaak niet in balans met economische ontwikkeling zodat gemiddeld 80% van de megastadbevolking in krottenwijken woont. Deze steden groeien snel door ruraal urbane migratie en natuurlijke aanwas. Het zijn vaak primate cities.
Economisch, politiek en cultureel spelen megasteden in de periferie vaak voor het land zelf een belangrijke rol. Het zijn aanjagers van de nationale economie en centra van “westerse “ cultuur.
Volgens de VN zal in 2030 60% van de wereldbevolking in steden leven. Het grootste deel van de groei komt voor rekening van groei van megasteden in de periferie. Hiërarchie naar aantal inwoners GAPMINDER INKOMEN % URBANE BEVOLKING Mumbai NOS
filmpje mondiale bevolkingsgroei tot 2100
De grootste groei van steden vindt plaats in de (semi)periferie.De wereldsteden in het centrum groeien veel trager.
Megasteden groeien snel door:a. hoge natuurlijke groei b. hoog vestigingsoverschot c. uitbreiding van de stad over omgeving
Kenmerken van een wereldstad
• Veel hoofdkantoren van MNO's• Hub in het netwerk van vliegverkeer• Dicht netwerk van telecommunicatie• Grote uitwisseling van data en informatie• Veel banken en financiële instellingen• Veel kwartaire hogere diensten
Mondiaal dataverkeer
Mondiaal vliegverkeerNew York is een mondiale hub met nationale spokes
Hiërarchie van wereldsteden
Belangrijke wereldsteden bevinden zich in het “centrum”. Er is veel interactie onderling. Zij zijn de aandrijvers van de economische, culturele en politieke globalisering.
Qua koopkracht niet interessant
Qua politieke opvatting niet passend
Black Holes
Een onrustig gebied/ oorlog
Even herhalenbij vraag 2.2
CENTRUM PERIFERIE
Urbanisatie hoog laaggraad
Urbanisatie laag hoogTempo
In periferie - urbanisatietempo door hoog geboortecijfer. - primate-cities - vlucht/informele sector
Nog eens herhalen.
begrip criterium omschrijving voorbeeld
megastad inwoners > 10 miljoen inwoners Mumbai
megalopolis inwoners en opbouw
Grootstedelijke agglomeratie van meerdere stedelijke gebieden bij elkaar
Boswash (Boston, NY, Phil. , Wash.)
blackhole groot, maar weinig relaties
te weinig koopkracht, geen stabiliteit en/of anti-westers
Teheran
wereldstad functies en relaties
economische, culturele en politieke invloed in de wereld. Onderdeel van het knooppunt van wereldsteden.
Berlijn
dominante wereldstad
idem overheersende wereldstad in een econ. machtsblok
Londen
metropool geografische opbouw
centrale stad met agglomeratie en dichtbebouwde omgeving, inw.>1milj.
Rijnmond
Ligging en positie van steden
• Site factoren: factoren m.b.t. de directe omgeving/het gebied waar een stad ligt (bijvoorbeeld: vlak gebied, vruchtbaar gebied, aan zee/water, ). Dit gaat over ligging.
• Situation factoren: verklaren de stad meer vanuit een ruimere context; positie t.o.v. andere steden, qua infrastructuur of relatieve ligging tov. belangrijke economische zones, enz. Dit gaat dus meer over positie.
NEW YORK, WASHINGTON DC EN LOS ANGELES
New York• New York is een mainport. Een
gateway voor goederen en personen (migranten). Het breidde in de 19e eeuw zijn achterland uit tot aan de Great Lakes. Inmiddels noemen we het hele gebied een mainportregio.
• De belangrijkste metropool, New York is vergroeid met de metropolen Boston, Philadelphia, Baltimore en Washington, tot een megalopolis.
In het netwerk van wereldsteden is New York leidend. Het is de hoofdzetel van de financiële mondiale markten.
• Het gehele gebied is een functionele regio. Het is een knooppunt/mondiale hub in het goederenverkeer
WashingtonMondiaal gezien is Washington DC is een politiek machtscentrum in het globale netwerk van wereldsteden. De stad is de zetel van “de leider van het vrije westen”.
Dit trekt veel Internationale organisaties, NGO’s, aan. Bijvoorbeeld:
• Wereldbank• Persinstellingen
Nationaal gezien is Washington regeringscentrum met de belangrijkste overheidsinstellingen:
• Witte Huis, Capitool, Pentagon• hooggerechtshof, FBI, CIA
Los Angeles• Los Angeles, cultureel knooppunt• Sterke groei na ± 1870 (aansluiting
spoorlijnnetwerk) op nationaal niveau betere relatieve ligging
• Nationale Mainportfunctie• Nationale gateway regio voor migranten
(Aziaten en Latino’s)
• Groei als culturele wereldstad. • Vanaf 1910 groei van Hollywood filmindustrie
• creatieve sector• kosmopolitisch
• Mondiaal gezien een goede relatieve ligging ten opzichte van ontwikkelingen mbt. de wereldeconomie; global shift
• Sinds 90ger jaren sunbelt: aantrekkelijke vestigingsplaats voor footloose industrie met mondiale betekenis. Nabijheid Silicon Valley .
• Innovatieve bedrijven• vaak geclusterd in grote steden• fast world
Los AngelesLos Angeles is in de VS de belangrijkste gateway voor export en import over zee. De relatieve ligging ten opzichte van Azië speelt een belangrijke rol. Los Angeles profiteert door z’n ligging aan de Pacific van de global shift. De enorme bevolkingsconcentratie vormt een belangrijke markt op zich. Veel goederen worden ook verder vervoerd naar het achterland. In die zin vervult Los Angeles ook een mainportfunctie
Los Angeles is de grootste metropool in de Californian Megalopolis
Californian megalopolis Area
MIGRATIEPATRONEN EN BEVOLKINGSSAMENSTELLING
Immigratie per bevolkingsgroep vanaf 1800
Klik
Immigratie in historisch perspectief
Bevolkingssamenstelling naar etnische groep De samenstelling wordt sterk bepaald door: • immigratiepatronen .
• Steden Oostkust Gateways voor Europese immigrantenZwarte bevolking zuidwesten (slavernij)
• Steden Westkust gateways voor Aziaten. Grenzend aan Mexico ook voor Hispanics en latino’s
• Trends in binnenlandse migratie• Frontier naar de Westkust (Blanke
pioniers/migranten)• De “great migration” (toename %
zwarte bevolking New York) en de “new great migration” (daling % zwarte bevolking New York) vanuit de snow belt naar de zgn. “black belt” (groei % zwarte bevolking Washinton)
• Leegloop snowbelt staten. Groei van de sun belt staten (groei Los Angeles)
• White flight (verlies van % blanke bevolking)
Migratiepatroon zwarte bevolkingGreat migration • Migratie van bevrijde slaven van de zuidelijke staten naar de staten in het
noordwesten waar de industrie (1865 tot 1960)
Vanaf 1965 New great migration• Veel Afro Amerikanen verlaten de oude industriegebieden vanwege
economische teruggang. (opkomst lagelonen industrie in het buitenland)• Afname zwarte bevolking in noordoostelijke steden; New York• Groei aantal Afro- amerikanen in Washington en de zuidelijke staten ;
Black belt
Vanaf de jaren 60 leegloop van de steden in de snowbelt
• Oude industriesteden in noord(oosten) lopen leeg http://tegenlicht.vpro.nl/afleveringen/2009-2010/Crisis-als-kans/doorstart-detroit.html
• Detroit, Baltimore, Philadelphia, Pittsburgh, Pennsylvania• voorbeeld Detroit http://www.youtube.com/watch?v=V4QHJ3Ho4QQ
Pushfactoren:• industriecrisis door concurrentie uit lage lonen landen• verpaupering en criminaliteit leeglopende stadMigratie richting suburbs en richting sunbelt
Binnenlandse migratie
• Algemeen: snowbelt naar sunbelt
• vanuit Californië: white flight
• Afro Amerikanen naar blackbelt
Los Angeles verliest blanke bevolking door White flight
Blanke Amerikanen zoeken blanke woongebieden.• witte staten• verafgelegen suburbs• gated communities
RUIMTELIJKE GELEDING VAN DE STAD
theorieen
Verschillende stadsontwikkelings- theorieën
Het concentrische ringen model: successie van sociale klassen Vanuit de zone of transition naar buiten.
Het meerkernenmodel: Iedere functie zoekt zijn eigen optimale locatie, op grond van toegang tot locatievoordelen. Dit model biedt ook ruimte aan verklaring van ontstaan van “edgecities”.
Het sectorenmodel: de stad is ingedeeld in sectoren gebaseerd op de richting van hoofdvervoersassen, die aanleiding geven en toegang bieden tot bepaalde functies. Bewoning geschiedt op grond van nabijheid/aantrekkelijkheid van die bepaalde functies., voor een bepaalde sociale groep.
Proces achter ontwikkeling?
Urbanisatie
Suburbanisatie
Vervlechting
Stedelijke ontwikkeling in fasen
Verklaar de term polycentrisch netwerk?
Een stedelijk netwerk met meerdere centra.
Wat zijn de twee stuwende krachten achter het ontstaan van megapolytane gebieden?
A De sterk toegenomen (auto)mobilteit
B De uitbouw van het (spoor-)wegennet.
Waarom kun je dit een functionele regio noemen?
De verschillende onderdelen van het gebied hebben andere functies op gebied van wonen, werken, winkelen en recreëren. Ze vullen elkaar aan en staan met elkaar in verbinding.
Let op de verschuiving van de werkgelegenheid!
Noem drie redenen voor de verschuiving.
Buiten centrale stad is:
a. Bereikbaarheid groter
b. Grondprijs lager, meer ruimte
c. Met moderne communicatiemiddelen ben je overal bereikbaar > back office schuift uit
Ontstaan van Edgecities langs de randen van stedelijke gebieden
Welk stedelijk onderdeel is dit? Kies uit:
A Suburbs
B Gated community
C Edge city
D Modern industriegebied
Ruimtelijke geleding verandert
Edge city
Verdedig de keuze.
Ruimtelijke geleding verandert
Tussen twee centrale steden in ontwikkelt zich een nieuwe stad met ook een belangrijke werkfunctie
Urban Sprawl
• Horizontale uitbreiding van steden.
• Verbeterde transportmogelijkheden van personen spelen een grote rol
• Nadruk op laagbouw• Enorme uitbreiding van
het stadsoppervlak ten koste van open ruimte
gentrificatie: herwaardering van de stad
• Er is een verband tussen de ontwikkeling van de creatieve stad en gentrificatie
• Kunstenaars, designers, artiesten, IT ers; willen dicht bij de centra waar het leeft.
• Geen geld/vast inkomen; vestigen zich op zo goedkoop mogelijke locaties (arme verpauperde wijken die dicht bij het centrum liggen) en brengen hun eigen leefwereld mee.
• Nieuwe energie=aantrekkingskracht, nieuwe ideeën, innovatie• Ontwikkelaars duiken erop• Wijk wordt opgeknapt een aantrekkelijk voor rijkeren• Stijgende huizenprijzen• Hogere belastingen waardoor oorspronkelijke bewoners vertrekken• Wijk krijgt nieuw elan, trekt steeds rijkere hoger opgeleide mensen .
Voorbeeld: The Village
• Greenwich Village• Van oorsprong Textielwijk/ arbeiders• Uitschuiving textielindustrie naar Azie• Armoede, leegstand• Toevluchtsoord van“beat generation”, subcultuur.• Ginsberg, Kerouac, Salinger, Buckowski, Jackson Pollock,
Marlon Brando, Andy Warhol• Enorme aantrekkingskracht op creatieven en rijken• The village is nu het thuis van leiders van de creatieve sector
en rijken en sterren.• http://www.youtube.com/watch?v=3coyrjQW8aA
The high line
Warhole in the factory
Zwarte wijken worden hipsterwijken
• Gentrificatie Brooklyn: https://www.youtube.com/watch?v=lfyycHoqDRA
Clips/straatbeeld• Massive Attack: unfinished sympathy: https://
www.youtube.com/watch?v=ZWmrfgj0MZI• The Verve: bittersweet symphony: https://
www.youtube.com/watch?v=1lyu1KKwC74