21 Gc Interview

Phil Collins

Was iedereen maar een beetje zoals !unste-naar Phil Collins. Met zijn charmante, Britse accent, spree!t hij op uiterst loom tempo, met een warme voorleesstem. Je zou er bijna een beetje bij wegdommelen, ware het niet dat deze gentleman met zijn intrigerende leven en zijn oprecht geïnteresseerde weder-vragen (“Wat heb jij gestudeerd?”, “Hoe ging het er daar aan toe?”, “Wat vond je daarvan?”) ervoor zorgt dat je geen woord wil missen van wat hij te vertellen heeft.

Door

Britt

e Kr

amer

hotel de rome (s!s"nne) , 2012, ter beschikking gesteld door Sh!d" L!ne Prod#ctions (Berlijn)

22 23 Gc Interview

Phil CollinsPhil Collins

De Britse Phil Collins sp!!rt de p"zzel-st"kjes v!n het leven door !vont"ren !!n te g!!n. En ter#ijl hij meer d!n de meeste mensen de dr!ng heeft om te blijven ontdekken, doet de r"st die hij "itstr!!lt vermoeden d!t hij !lle delen v!n de p"zzel die hij in de !fgelopen 43 j!!r verg!!rde !l op de j"iste plek heeft gelegd. Hij komt in ieder gev!l over !ls een r"stige, open, nie"#sgierige m!n, zonder ook m!!r een spoor v!n !rrog!ntie. Zo iem!nd die !lle k!nten v!n een verh!!l #il horen, en !lle l!-gen v!n een s!menleving #il zien. Phil begon zijn vol#!ssen leven !!n de Universit$ of M!nchester, #!!r hij in 1994 !fst"deerde in Dr!m! en Engels. Tijdens zijn st"die #erkte hij !ls g!rderobe -jongen en b!rm!n in The H!çiend!, de #ereldberoemde cl"b die ger"nd #erd door de b!ndleden v!n Ne# Order. Een cl"b zo legend!rsich d!t er een film over gem!!kt is: 24 Ho!r P"rt# People. Zijn k"nsten!!rsc!rrière begon met het doceren v!n perform!nce- en film-theorie op de Ro$!l Hollo#!$ Universit$ of London. Toen hij bij perform!ncegroep M!x F!ctor$ de k!ns kreeg zélf te cre-eren, greep hij die met beide h!nden !!n en reisde vervolgens het hele Verenigd Koninkrijk door met live pro -jecten die een mengelmoes vormden v!n d!ns, the!ter en beeldende k"nst.

Voor zijn m!steropleiding beeldende k"nst vertrok hij in 1998 n!!r Belf!st, om d!!r !!n de Belf!st School of Art v!n onder meer Willie Dohert$, een Ierse videok"nsten!!r en fotogr!!f, les te krij-gen. De tijd die overbleef spendeerde hij bij het k"nsten!!rscollectief C!t!l$st Arts. “Je st"dietijd is eigenlijk de meest invloedrijke periode v!n je leven”, begint Collins. “In het Belf!st v!n de j!ren 90 #!s veel r"imte voor k"nst. Er #!ren door de overheid ges"bsidieerde g!leries #!!r #erkloze, jonge k"nsten!!rs en st"denten s!men konden #erken !!n tentoonstellingen, evenementen en optredens. In die tijd #!s ik ook v!!k in Amsterd!m. Ik ging kr!!kp!nden l!ngs en genoot v!n de perform!ncek"nst-scene v!n de j!ren 90. Ook #!s ik v!!k in de School voor Nie"#e D!ns Ont#ikkeling te vinden, #!nt die #!s nog!l revol"ti-on!ir. Het zijn erv!ringen die mijn blik echt hebben verr"imd. Het doet me ook zo’n pijn om te zien #!t de Nederl!ndse regering n" heeft ged!!n met de c"l-t""rs"bsidiëring. Ik vind het onvoorstel-b!!r d!t j"ist in een E"ropese hoofdst!d !ls Amsterd!m de politici tot!!l geen besef lijken te hebben v!n het bel!ng v!n k"nst en c"lt""r.”

Met de meeste mensen "it zijn st"-dieperiode heeft hij nog steeds cont!ct. Zo!ls met k"nsten!!r S"s!n Philipsz, die zijn b""rvro"# #!s in het kr!!kp!nd

#!!r hij !ls st"dent #oonde, een o"d, verl!ten, Victori!!ns h"is met heel veel k!mers. V!n"it d!t h"is sp!!rde hij net zo l!ng tot hij een reis n!!r Kosovo kon boeken, tijdens de oorlog d!!r. “Ik be-gon te #erken in sit"!ties #!!r conflicten #!ren. In pl!!ts v!n mijn mening te vor-men vi! de medi!, z!t ik er liever midden-in. Zie het !ls een vorm v!n politieke ed"c!tie. De nie"#sk!n!len profileren zich !ls objectief, m!!r in de meeste gev!llen reflecteren ze ge#oon de heer-sende regeringsideologie. Met je eigen ogen zie je de z#!kheden, de onzeker-heden en de de"gden v!n mensen. Even!ls de #reedheid, de kilte en de p!r!noi!. Je ziet dingen die zo ver bij je v!nd!!n st!!n, d!t ze je niet eens r!ken; met het emp!thisch vermogen d!t je hebt, k"n je er ge#oon niet bij.”

“Zo heb ik Kosovo gezien, Servië, Bosnië, P!lestin! en Ir!k. Het beetje geld d!t ik met mijn projecten op die plekken verdiende, gebr"ikte ik om verder te reizen en meer vergelijkb!re k"nstprojectjes te doen. Dit #!s in het begin v!n deze ee"#. W!!r ik ook k#!m, ik #!s !ltijd op zoek n!!r gelijk-gestemden. Mensen die, bijvoorbeeld, hetzelfde d!chten over de #!!rde v!n popc"lt""r. Ik zocht !ltijd n!!r die con-nectie.” Phil st!!t d!!rom d!n ook voor-n!melijk bekend om zijn videok"nst #!!rin hij verschillende soci!le groepen

l!!t zien, op de meest r"ndom m!nieren —!lth!ns op het eerste gezicht. In 2002, vóór de oorlog in Ir!k "itbr!k, reisde hij !f n!!r B!gd!d, om d!!r in#oners te filmen die !"ditie deden voor een niet-best!!nde Holl$#oodfilm. Dit res"l-teerde in de doc"ment!ire B"ghd"d Screentests. Zijn meest bekende #erk, The# Shoot Horses (2004), best!!t "it t#ee films die !llebei zeven ""r d"ren, en tegelijkertijd op verschillende m"ren !fgespeeld #orden. Hij filmde een door hemzelf georg!niseerde discod!ns-m!r!thon in R!m!ll!h, #!!rin negen P!lestijnen on!fgebroken d!nsen op m"ziek "it de l!!tste drie decenni!. Een j!!r l!ter m!!kte hij The World Won’t Listen, #!!rin jongeren "it T"rkije, Indonesië en Colombi! tegen een chees# !chtergrond n"mmers v!n The Smiths zingen—k!r!okestijl. “Het #!ren niet bep!!ld Holl$#oodprod"cties. Ik #erk-te !ltijd v!n"it hostels, op p!d met slechts mijn r"gz!k met d!!rin t#intig sig!retten. Meest!l begon ik v!n"it een internetc!fé, of ontmoette ik mensen in een b!r. Er z!t veel insp!nning in. Een-z!!m #!s het ook best #el, m!!r toch voor!l enorm verhelderend.”

N! een tijd in Gl!sgo# te heb -ben ge#oond, #erd Phil zes j!!r ge-leden toegel!ten tot de De"tscher Ak!demischer A"st!"schdienst, een "it#isselingsprogr!mm! voor

k"nsten!!rs in Berlijn. “Die st!d kreeg me in h!!r m!cht”, zegt hij. V!nd!!r ook d!t hij nog steeds in D"itsl!nd ver-toeft. Hij geeft er les in videok"nst, op de K"nsthochsch"le f%r Medien in Ke"len, en leert n!!r eigen zeggen minstens zoveel v!n zijn st"denten !ls zij v!n hem. Hij is niet het t$pe k"nsten!!r d!t les geeft om rond te komen, hij doet het v!n-"it zijn h!rt. “Mijn foc"s !ls ler!!r ligt op ‘gez!menlijke erv!ring’, de do-it-#o!rself-c"lt""r en het delen v!n ideeën. Afge -lopen mei heb ik tien v!n mijn st"denten meegenomen n!!r Beir"t. Dit semester g!!n #e n!!r de B!"h!"sb%hne in Dess!" om d!!r te #erken. Ik vind het te gek om projecten met ze te doen. Die mogelijkheden zo"den er op elke opleiding moeten zijn, net !ls bij ons vroeger.” Wordt het voor een geboren reiziger !ls Phil n! zes j!!r D"itsl!nd niet eens tijd om verder te kijken? “J!!!, gosh! J!p!n lijkt me #el #!t. M!!r eerst g! ik volgend j!!r j"li ter"g n!!r Gl!sgo#. Ik g! d!!r een openb!!r project m!ken in een p!rk, !ls onderdeel v!n het c"lt"rele progr!mm! v!n de Gemenebest Spelen. D!!r heb ik heel veel zin in. Soms is het ge#oon heel mooi om ter"g te g!!n n!!r plekken. Je hebt !ltijd een blinde vlek voor de pl!!ts #!!rin je leeft. J"ist !ls je d!!r een tijdje v!n #eg st!pt, krijg je een scherper beeld v!n hoe de boel d!!r

in elk!!r steekt. D!t stelt je in st!!t om die plek echt iets te bieden. Of misschien j"ist #el te beledigen.”

Phil ho"dt v!n k"nst die b"iten de m"se"m#!nden verderg!!t, die !ls het #!re loskomt v!n de m"se"mc"lt""r. En d!t zie je in het project met de indr"k-#ekkende n!!m m# he"rt’s in m# h"nd, "nd m# h"nd is pierced, "nd m# h"nd’s in the b"g, "nd the b"g is sh!t, "nd m# he"rt is c"!ght. Voor dit project inst!lleer-de Phil een telefooncel in Ke"len. D!k-lozen mochten hierin zo v!!k en l!ng !ls ze #ilden bellen, in binnen- én b"iten-l!nd. Mits deze gesprekken !noniem opgenomen mochten #orden. Het m!te-ri!!l d!t hij op deze m!nier verg!!rde st""rde Phil n!!r verschillende inter-n!tion!le m"zik!nten, zo#el n!!r grote n!men !ls D!vid S$lvi!n en Scritti Politti, !ls n!!r indie-!cts !ls M!ri! Minerv! en Pe!king Lights. Zij gebr"ikten deze opn!men !ls b!sis voor m"ziek die ver-scheen op 7” vin$l. Deze pl!ten #erden vervolgens neergelegd in speci!le l"isterhokjes, met "itzicht op het centr!!l st!tion v!n de st!d.

Die m"se"m#!nden doorbreken deed hij ook met This Unfort!n"te Thing Bet$een Us. D!t begon !ls een tv-sho# die verspreid over t#ee !vonden in D"itsl!nd echt is "itgezonden, zonder d!t d!!rbij #!s !!ngekondigd d!t het om een k"nstproject ging. Het #!s

een h$sterisch tele#inkelprogr!mm! #!!rin, in pl!!ts v!n b"ikspier!pp!r!ten en p!nnensets, diensten #erden !!n-geboden die zogen!!md geb!seerd #!ren op drie D"itse f!nt!sieën. De eer-ste !vond konden mensen bellen om de diensten te kopen, de t#eede !vond k#!men ze n!!r de st"dio. Zo kreeg een m!n de k!ns om op zijn zogen!!m-de sterfbed zijn n!!sten eens goed de #!!rheid te vertellen, #erd een !nder verhoord door de ‘St!si’, en mocht #eer een !nder in een porno!chtige get- together fig"reren. En d!t !lles d"s voor de c!mer!. Zo!ls projecten v!n Phil #el v!ker eerder middel d!n doel blijken te zijn, m!!kte hij hier een expositie v!n door t#ee !"thentiek Engelse c!r!-v!ns neer te zetten, en de sho#s op de televisietoestellen d!!rin te vertonen.

“Met de c!r!v!ns #ilde ik voor!l een !ndere omgeving creëren om n!!r videok"nst te kijken. Iets d!t een beetje ‘prod"ctief’ #!s, d!t bep!!lde ge -voelens op zo" roepen. C!r!v!ns st!!n s$mbool voor mobiliteit en vrijheid; je p!kt d!t ding en rijdt ermee n!!r de bergen, of de k"st. M!!r in #erkelijk-heid, in Engel!nd !lth!ns, heeft het j"ist iets heel tre"rigs. Hier regent het !ltijd. D"s in pl!!ts v!n d!t je voor die c!r!v!n g!!t zitten, zitten mensen binnen— eindeloos n!!r het getik v!n die regen op het d!k te l"isteren. In een c!r!v!n

zit je ook heel dicht op elk!!r, het heeft iets heel intiems. Ik #ilde d!t die onge -m!kkelijkheid, die tegelijkertijd beh!!g-lijk is, een bel!ngrijk kenmerk v!n het k"nst#erk zo"den #orden.” Het is nog!l een zit: t#ee ""r l!ng n!!r een teleshop-zender kijken. M!!r volgens Phil is het niet per se nodig om !lles in z’n geheel te zien. “Als d!t zo #!s, d!n h!d ik er #el voor gezorgd d!t die de"r op slot zo" g!!n”, l!cht hij. “Nee, mensen hebben het dr"k, die moeten boodsch!ppen doen, een nie"#e spijkerbroek kopen, sn!p je? Mensen die n!!r een g!lerie of m"se"m g!!n #illen zelf bep!len hoeveel tijd ze er!!n besteden. Ik zie k"nst !ls iets #!!r mensen een meer ‘bescheiden’ ontmoeting mee hebben. Eenieder m!g zelf bep!len #!nneer- ie er ‘h!llo’ tegen zegt. En #!nneer hij #eer !fscheid neemt.”

Pl!te

nhoe

zen

gem

!!kt

voo

r m# h

e"rt’

s in m

# h"n

d, "

nd m

# h"n

d is

pier

ced,

"nd

m#

h"nd

’s in

the

b"g,

"nd

the

b"g

is sh

!t, "

nd m

# he"

rt is

c"!g

ht, 2

013.

Link

s: M

!ri!

Min

erv!

, T"

ke Yo

! Hom

e. Re

chts

: Scr

itti P

olitt

i, zon

der t

itel. T

er b

esch

ikki

ng g

este

ld d

oor S

h!d"

L!

ne Pr

od#c

tions

(Ber

lijn) e

n T!

n"!

Bon!

kd!r

G!l

ler"

(Ne$

York

)

Tele

visie

still

#it T

his U

nfor

t!n"

te Th

ing

Bet$

een U

s, 20

11. N

iels

Borm

!nn.

Ter b

esch

ikki

ng g

este

ld d

oor

Sh!d

" L!

ne Pr

od#c

tions

(Ber

lijn) e

n T!

n"!

Bon!

kd!r

G!l

ler"

(Ne$

York

)

Tele

visie

still

#it T

his U

nfor

t!n"

te Th

ing

Bet$

een U

s, 20

11. S

h!ro

n Sm

ith e

n S#

s!nn

e S!

chss

e. Te

r be-

schi

kkin

g ge

stel

d do

or S

h!d"

L!ne

Prod

#ctio

ns

(Ber

lijn) e

n T!

n"!

Bon!

kd!r

G!l

ler"

(Ne$

York

)

Inst

!ll!

tieov

erzi

cht v

!n m

# he"

rt’s i

n m# h

"nd,

"nd

m# h

"nd

is pi

erce

d, "

nd m

# h"n

d’s i

n the

b"g

, "nd

the

b"g

is sh

!t, "

nd m

# he"

rt is

c"!g

ht, 2

013,

Foto

: Je!n

Von

g, te

r bes

chik

king

ges

teld

doo

r Sh!

d"

L!ne

Prod

#ctio

ns (B

erlijn

) en

T!n"

! Bo

n!kd

!r G

!lle

r" (N

e$ Yo

rk)